ИПС "Әділет"

Иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеу, медициналық рентген-радиологиялық процедуралар жүргiзу кезiнде, сондай-ақ табиғи және техногендік радиациялық аяға байланысты азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерiн бақылау және есепке алу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің м.а. 2015 жылғы 27 наурыздағы № 259 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 5 мамырда № 10943 тіркелді.

Ескерту. Бұйрықтың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Халықтың радиациялық қауіпсіздігі туралы" 1998 жылғы 23 сәуiрдегi Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеу, медициналық рентген-радиологиялық процедуралар жүргiзу кезiнде, сондай-ақ табиғи және техногендік радиациялық аяға байланысты азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерiн бақылау және есепке алу қағидалары бекітілсін.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрінің
міндетін атқарушы	М. Құсайынов

"КЕЛІСІЛГЕН"

Қазақстан Республикасының

Денсаулық сақтау және

әлеуметтік даму министрі

___________ Т. Дүйсенова

2015 жылғы 30 ақпан

"КЕЛІСІЛГЕН"

Қазақстан Республикасының

Энергетика министрі

___________ В. Школьник

2015 жылғы 1 сәуір

Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
міндетін атқарушының
2015 жылғы 27 наурыздағы
№ 259 бұйрығымен бекiтiлген

Иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеу, медициналық рентген-радиологиялық процедуралар жүргiзу кезiнде, сондай-ақ табиғи және техногендік радиациялық аяға байланысты азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерiн бақылау және eceпке алу қағидалары

Ескерту. Қағидалардың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы Иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеу, медициналық рентген-радиологиялық процедуралар жүргiзу кезiнде, сондай-ақ табиғи және техногендік радиациялық аяға байланысты азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерiн бақылау мен есепке алу қағидалары (бұдан әрi – Қағидалар) "Халықтың радиациялық қауiпсiздiгi туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабына сәйкес әзірленген және иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеу, медициналық рентген-радиологиялық процедуралар жүргiзу кезiнде, сондай-ақ табиғи және техногендік радиациялық аяға байланысты азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерiн бақылау және eceпке алу жүзеге асырудың тәртiбiн aйқындайды және иондаушы сәулелендiру әсерiне ұшырайтын барлық жеке тұлғалар (бұдан әрi – азаматтар) мен қызметiн иондаушы сәулелендiру көздерiн пайдалана отырып жүзеге асыратын заңды тұлғаларға (бұдан әрi – ұйымдар) қолданылады.

2. Жеке алған сәуле мөлшерлерiн бақылау және есепке алу мынадай:

1) иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеу, медициналық рентген-радиологиялық процедуралар жүргізу кезінде, сондай-ақ табиғи және техногендік радиациялық аяға байланысты азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлері туралы объективтi ақпарат алу;

2) белгiленген шектерден тыс сәуле алған адамдарды есепке алу;

3) азаматтар мен ұйымдар персоналы алған сәуле мөлшерлері туралы объективтi және шынайы ақпарат алу мүмкiндігін қамтамасыз ету;

4) радиациялық фактордың азаматтарға әсер етуiн бағалау;

5) азаматтардың сәуле алу деңгейлерiн төмендету жөнiнде шаралар қабылдау мақсатында жүргізіледі.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Жеке сәуле алу мөлшерлерiн бақылау және есепке алуды ұйымдастырудың жалпы тәртiбi

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Жеке сәуле алу мөлшерлерiн бақылау және есепке алу радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласындағы нормалар мен қағидалар талаптарын ескере отырып, осы Қағидаларға сәйкес жүргiзiледi және бақылау мен есепке алу көлемiне, параметрлеріне, әдiстерi мен құралдарына қойылатын бiрыңғай талаптармен қамтамасыз етiледi.

4. Бақылау мен есепке алуға:

1) азаматтарға әр түрлi иондаушы сәулелендіру көздерi әсер еткен кезде олар алған жеке сәуле мөлшерлерi;

2) табиғи және техногендiк өзгертiлген радиациялық аяға байланысты азаматтар мен ұйымдар персоналы алған жеке сәуле мөлшерлерi;

3) медициналық рентген-радиологиялық процедураларды жүргiзу кезiнде азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерi;

4) радиациялық авариялар кезiнде азаматтар мен ұйым персоналы алған жеке сәуле мөлшерi жатады.

Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. Негiзгi бақыланатын параметрлер:

1) жылдық тиiмдi және баламалы мөлшерлер;

2) көз бұршағындағы, терiдегi, қолдың буындары мен табандағы жылдық баламалы мөлшер;

3) радионуклидтердiң организмге түсуi және жылдық түсудi бағалау үшiн оларды организмде ұстау;

4) ауадағы, судағы, тамақ өнімдеріндегі, құрылыс материалдары мен басқалардағы радионуклидтердің көлемдiк немесе үлестiк белсендiлiгi;

5) терi қабаттарының, киiмнiң, аяқ киiмнiң, жұмыс орындарының радиоактивтік ластануы;

6) сыртқы гамма-сәулелендiрудiң мөлшерi мен қуаттылығы болып табылады.

6. Жеке алған сәуле мөлшерлерiн айқындау үшiн:

1) жеке дозиметрлердің көмегiмен тiкелей өлшемдер (объектінің персоналы мен азаматтар дербес алған сәуле мөлшерлерi);

2) радиациялық мән-жайды ескере отырып, адамдар фантомдары мен сәулеленуiн есептегіштердің көмегiмен алынған жеке сәуле алу мөлшерлерiнiң есептемелерi;

3) сәуле алған организмдегі биологиялық, биохимиялық және биофизикалық әсерлер бойынша азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерiн қайта жаңарту;

4) әр түрлi материалдардағы радиациялық әсерлер бойынша азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерiн қайта жаңарту пайдаланылады.

Ескерту. 6-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-тарау. Иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеу кезінде персонал алған жеке сәуле мөлшерлерiн бақылауды есепке алуды жүзеге асыру тәртiбi

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Жұмыс сипатына байланысты ұйым персоналы алған сәуленi жеке бақылау жеке дозиметрлердi пайдалана отырып аралас сәулелендiру немесе есептеу жолымен сыртқы бета, гамма, рентген және нейтрон сәулелендіру мөлшерлерi жеке бақылауды қамтиды.

8. Ұйымдарда жеке дозиметриялық бақылауды жүргiзу үшiн персоналдың киiмiне қыстырылатын жеке дозиметрлер пайдаланылады. Дозиметрлердiң орналасу орны орындалатын жұмыстың сипатына байланысты.

9. Персонал ұйымда белгiленген жеке дозиметрлерді пайдалану тәртібiн сақтауы қажет.

10. Бақылау кезiнде қызметкер алған жиынтық мөлшерлер тоқсан сайын тіркеледi.

11. Ұйым персоналының жеке сәулелену дозасын есепке алуды кейіннен қызметкердің жеке есепке алу карточкасына енгiзе отырып, ұйымның деретер қорына тіркеу жолымен, ұйымның (бақылау) радиациялық қауiпсiздiгі үшiн жауапты адам жүзеге асырады. Ұйым персоналының жеке сәулелену дозасын бақылау және есепке алу деректерi 50 жыл бойы сақталады. Қызметкердің жеке сәулелену дозасы туралы мәлiметтердің көшiрмесi, ол радиоактивті заттар мен басқа да иондаушы сәулелендіру көздерiн қолданатын ұйымға басқа жұмыс орнына ауысқан жағдайда, жаңа жұмыс орнына берiледi.

Ұйымға iссапарға жiберiлген адамдардың жеке сәулелену дозалары туралы деректер олардың тұрақты жұмыс орнына жiберiледi және ұйымның деректер қорында тiркеледi.

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

12. Персоналға арналған тиiмдi мөлшердiң шегi кез келген келесi 5 жыл үшiн орта есеппен алғанда жылына 20 миллизиверттi (бұдан әрi – мЗв) құрайды, бiрақ жылына 50 мЗв-дан және 5 жылда 100 мЗв-дан аспауы тиiс. Тұтастай алғанда персоналдың еңбек қызметi кезеңiнде 50 жыл бойы тиiмдi жеке мөлшер 1000 мЗв-дан аспауы тиiс.

4-тарау. Медициналық рентген-радиологиялық процедураларды жүргiзу кезiнде азаматтар (пациенттер) алған жеке сәуле мөлшерлерiн бақылауды және есепке алуды ұйымдастыру тәртiбi

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Медициналық рентген-радиологиялық процедуралар диагностикалық ақпарат немесе терапиялық әсер алу мақсатында тек дәрiгердiң тағайындауы және азаматтың (пациенттiң) келiсуi бойынша ғана жүргiзiледi. Тиiстi процедураны жүргiзу туралы түпкiлiктi шешiмдi дәрiгер рентгенолог немесе дәрігер-радиолог қабылдайды.

14. Қолдану мүмкiн болмаған немесе басқа баламалы диагностика әдiстерiнен жеткiлiкті хабардар болмаған жағдайда медициналық көрсетілімдер бойынша жүзеге асырылады. Бұл ретте мөлшерлердiң шегi белгiленбейді, бiрақ медициналық рентген-радиологиялық процедураларды тағайындау негiздемесі мен азаматтарды (пациенттерді) қорғау шараларын оңтайландыру қағидаттары пайдаланылады.

15. Медициналық рентген-радиологиялық процедуралар үшiн Қазақстан Республикасында тiркелген және қолдануға рұқсат етiлген медициналық техника пайдаланылады.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Медициналық рентген-радиологиялық процедураларды жүргізу кезiнде азаматтың (пациенттің) сәулелiк жүктемелерiн азайту үшiн барлық ықтимал шаралар қолданылуы тиiс.

17. Әрбiр рентген-радиологиялық процедураларды жүргiзу кезiнде азамат (пациент) алған мөлшерлер азаматтың (пациенттiң) амбулаториялық картасына мiндеттi қосымша болып табылатын медициналық сәуле алу мөлшерлерiн есепке алудың дербес парағына енгізіледi және тиiстi медициналық рентген-радиологиялық процедураларды есепке алу журналында тiркеледi.

18. Азаматтың (пациенттің) талап етуi бойынша оған күтiлетiн немесе алынған сәуле алу мөлшерi мен рентген-радиологиялық процедураларды жүргiзуден болатын ықтимал салдарлар туралы ақпарат берiледi.

19. Азаматтарға профилактикалық медициналық рентгенологиялық процедураларды жүргiзу кезiнде жылдық тиiмдi жеке алған сәуле мөлшерi 1 мЗв-дан аспауға тиiс.

Азаматтарға профилактикалық медициналық рентгенологиялық процедураларды жүргiзу кезiнде қосымша зерттеу жүргiзудi немесе мөлшерлер көп пайда болатын әдiстердi мәжбүрлі пайдалануды талап ететiн жағдайда ғана белгiленген жылдық сәуле алу нормативi асып түсуi мүмкiн.

Азаматтарға профилактикалық медициналық рентгендік процедураларды жүргізу кезінде осы стандарттың уақытша мәжбүрлі түрде асып кету туралы шешімін Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитариялық дәрігері және тиісті аумақтардағы және көліктегі бас мемлекеттік санитариялық дәрігерлер қабылдайды.

Ескерту. 19-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

20. Азаматтардың (пациенттердің) дозалық жүктемелерін айқындау Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі туралы ереженің 15-тармағының 113) тармақшасымен бекітілетін санитариялық қағидалардың, гигиеналық нормативтердің (бұдан әрі – нормалау құжаттары) талаптарына сәйкес жүргізіледі.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Табиғи сәулелендiру көздерiнің әсер етуi есебiнен радиациялық аямен байланысты тиiмдi мөлшердің жол берiлетiн мәнi азаматтар үшін белгiленбейдi. Азаматтар алған сәуленi азайтуға жекелеген табиғи сәулелендіру көздерiнен сәуле алуды шектеу жүйесiн орнату жолымен қол жеткiзiледi.

5-тарау. Азаматтар алған жеке сәуле мөлшерлерін мемлекеттiк бақылау және есепке алу жүйесi

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

22. Ұйымдар нормалау құжаттарына сәйкес арнайы нысан бойынша халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшелеріне азаматтар мен персоналдардың алған жеке сәуле мөлшерлері бойынша мәліметтерді ұсынады.

Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствасы анықтаған ұйымда республикалық азаматтар мен персоналдардың алған жеке сәуле мөлшерлері дерекқоры құрылады.

23. Персонал мен азаматтарға жеке дозиметриялық бақылауды жүргізу кезінде жылдық тиімді мөлшерді, сондай-ақ барлық кәсіби жұмыс істеу кезеңіндегі жиынтық тиімді жеке мөлшерді есепке алу жүргізіледі.

Об утверждении Правил контроля и учета индивидуальных доз облучения, полученных гражданами при работе с источниками ионизирующего излучения, проведении медицинских рентгенорадиологических процедур, а также обусловленных природным и техногенным радиационным фоном

Приказ и.о Министра национальной экономики Республики Казахстан от 27 марта 2015 года № 259. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 мая 2015 года № 10943.

Сноска. Заголовок - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии со статьей 14 Закона Республики Казахстан от 23 апреля 1998 года "О радиационной безопасности населения", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила контроля и учета индивидуальных доз облучения, полученных гражданами при работе с источниками ионизирующего излучения, проведении медицинских рентгенорадиологических процедур, а также обусловленных природным и техногенным радиационным фоном.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Комитету по защите прав потребителей Министерства национальной экономики Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа его направление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и в информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра национальной экономики Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности
Министра национальной экономики
Республики Казахстан	М. Кусаинов

"СОГЛАСОВАН"

Министр здравоохранения

и социального развития

Республики Казахстан

____________ Т. Дуйсенова

30 марта 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Министр энергетики

Республики Казахстан

___________ В. Школьник

Утверждены
приказом и.о. Министра национальной
экономики Республики Казахстан
от 27 марта 2015 года № 259

Правила контроля и учета индивидуальных доз облучения, полученных гражданами при работе с источниками ионизирующего излучения, проведении медицинских рентгенорадиологических процедур, а также обусловленных природным и техногенным радиационным фоном

Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 в редакции приказа и.о. Министра здравоохранения РК от 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящие правила контроля и учета индивидуальных доз облучения, полученных гражданами при работе с источниками ионизирующего излучения, проведении медицинских рентгенорадиологических процедур, а также обусловленных природным и техногенным радиационным фоном (далее – Правила), разработаны в соответствии со статьей 14 Закона Республики Казахстан "О радиационной безопасности населения и определяют порядок осуществления контроля и учета индивидуальных доз облучения, полученных гражданами при работе с источниками ионизирующего излучения, проведении медицинских рентгенорадиологических процедур, а также обусловленных природным и техногенным радиационным фоном и распространяются на всех физических лиц, подвергающихся воздействию ионизирующего излучения (далее – граждане) и юридических лиц, осуществляющих деятельность с использованием источников ионизирующего излучения (далее – организации).

2. Контроль и учет индивидуальных доз облучения проводятся в целях:

1) получения объективной информации об индивидуальных дозах облучения граждан, полученных при работе с источниками ионизирующего излучения, проведении медицинских рентгенорадиологических процедур, а также обусловленных природным и техногенным радиационным фоном;

2) учета лиц, подвергшихся облучению выше установленных пределов;

3) обеспечения возможности получения объективной и достоверной информации о дозах облучения граждан и персонала организации;

4) оценки воздействия радиационного фактора на граждан;

5) принятия мер по снижению уровней облучения граждан.

Сноска. Пункт 2 с изменением, внесенным приказом Министра здравоохранения РК от 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Общий порядок организации контроля и учета индивидуальных доз облучения

Сноска. Заголовок главы 2 в редакции приказа и.о. Министра здравоохранения РК от 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

3. Контроль и учет индивидуальных доз облучения проводятся в соответствии с настоящими Правилами с учетом требований норм и правил в области обеспечения радиационной безопасности и обеспечиваются едиными требованиями к объему, параметрам, методам и средствам контроля и учета.

4. Контролю и учету подлежат:

1) индивидуальные дозы облучения, полученные гражданами при воздействии на них различных источников ионизирующего излучения;

2) индивидуальные дозы облучения граждан и персонала организаций, обусловленные природным и техногенно-измененным радиационным фоном;

3) индивидуальные дозы облучения граждан при проведении медицинских рентгенорадиологических процедур;

4) индивидуальные дозы облучения, полученные гражданами и персоналом организации при радиационных авариях.

Сноска. Пункт 4 с изменением, внесенным приказом Министра здравоохранения РК от 19.08.2021 № ҚР ДСМ-82 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Основными контролируемыми параметрами являются:

1) годовая эффективная и эквивалентная дозы;

2) годовая эквивалентная доза в хрусталике глаза, коже, кистях и стопах;

3) поступление радионуклидов в организм и содержание их в организме для оценки годового поступления;

4) объемная или удельная активность радионуклидов в воздухе, воде, продуктах питания, строительных материалах и так далее;

5) радиоактивное загрязнение кожных покровов, одежды, обуви, рабочих поверхностей;

6) доза и мощность дозы внешнего гамма-излучения.

6. Для определения, индивидуальных доз облучения используются:

1) прямые измерения с помощью индивидуальных дозиметров (персональные дозы облучения граждан и персонала объекта);

2) расчеты индивидуальной дозы с учетом радиационной обстановки, полученные с помощью фантомов и счетчиков излучений человека;

3) реконструкция индивидуальной дозы облучения граждан по биологическим, биохимическим и биофизическим эффектам в облученном организме;

4) реконструкция индивидуальной дозы облучения граждан по радиационным эффектам в различных материалах.

Сноска. Пункт 6 с изменением, внесенным приказом и.о. Министра здравоохранения РК от 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Порядок осуществления контроля и учета индивидуальных доз облучения, полученных персоналом при работе с источниками ионизирующего излучения

Сноска. Заголовок главы 3 в редакции приказа и.о. Министра здравоохранения РК от 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

7. Индивидуальный контроль за облучением персонала организации в зависимости от характера работ включает индивидуальный контроль за дозой внешнего бета, гамма, рентгеновского и нейтронного излучений, также смешанного излучения с использованием индивидуальных дозиметров или расчетным путем.

8. Для проведения индивидуального дозиметрического контроля в организациях используются индивидуальные дозиметры, которые фиксируются на одежде персонала. Место расположения дозиметров зависит от характера выполняемой работы.

9. Персоналу необходимо соблюдать установленный в организации порядок использования индивидуальных дозиметров.

10. Суммарные дозы, полученные персоналом за время контроля, регистрируются ежеквартально.

11. Учет индивидуальных доз облучения персонала организации осуществляется лицом, ответственным за радиационную безопасность (контроль) организации, путем регистрации в базе данных организации с последующим внесением в карточку индивидуального учета работника. Данные контроля и учета индивидуальных доз облучения персонала организации хранятся в течение 50 лет. Копия сведений об индивидуальной дозе облучения работника в случае его перехода на другое место работы в организацию, где применяются радиоактивные вещества и другие источники ионизирующих излучений, передается на новое место работы.

Данные об индивидуальных дозах облучения, полученные прикомандированными в организацию лицами, передаются на место их постоянной работы и регистрируются в базе данных организации.

Сноска. Пункт 11 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. Предел эффективной дозы для персонала составляет 20 миллизиверт (далее – мЗв) в год в среднем за любые последовательные 5 лет, но не более 50 мЗв в год и не более 100 мЗв за 5 лет. В целом за период трудовой деятельности персонала в течение 50 лет эффективная индивидуальная доза не должна превышать 1000 мЗв.

Глава 4. Порядок организации контроля и учета индивидуальных доз облучения, полученных гражданами (пациентами) при проведении медицинских рентгенорадиологических процедур

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции приказа и.о. Министра здравоохранения РК от 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

13. Медицинские рентгенорадиологические процедуры выполняются с целью получения диагностической информации или терапевтического эффекта, проводятся только по назначению врача и с согласия гражданина (пациента). Окончательное решение о проведении соответствующей процедуры принимает врач-рентгенолог или врач-радиолог.

14. Медицинские рентгенорадиологические процедуры осуществляются по медицинским показаниям в случаях невозможности применения или недостаточной информативности других альтернативных методов диагностики. При этом не устанавливаются пределы доз, но используются принципы обоснования назначения медицинских рентгенорадиологических процедур и оптимизации мер защиты граждан (пациентов).

15. Для медицинских рентгенорадиологических процедур используется медицинская техника, зарегистрированная и разрешенная к применению в Республике Казахстан.

Сноска. Пункт 15 в редакции приказа и.о. Министра здравоохранения РК от 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

16. При проведении медицинских рентгенорадиологических процедур должны быть предприняты все возможные меры для снижения лучевой нагрузки гражданина (пациента).

17. Дозы облучения гражданина (пациента) при проведении каждой рентгенорадиологической процедуры вносятся в персональный лист учета доз медицинского облучения, являющийся обязательным приложением к амбулаторной карте гражданина (пациента), и регистрируются в соответствующих журналах учета медицинских рентгенорадиологических процедур.

18. По требованию гражданина (пациента) ему представляется информация об ожидаемой или полученной дозе облучения и о возможных последствиях от проведения рентгенорадиологических процедур.

19. При проведении профилактических медицинских рентгенологических процедур гражданам годовая индивидуальная эффективная доза облучения не должна превышать 1 мЗв.

Установленный норматив годового облучения при проведении профилактических медицинских рентгенологических процедур гражданам может быть превышен лишь в условиях, требующих проведения дополнительных исследований или вынужденного использования методов с большим дозообразованием.

Решение о временном вынужденном превышении этого норматива при проведении профилактических медицинских рентгенологических процедур гражданам принимается Главным государственным санитарным врачом Республики Казахстан и главными государственными санитарными врачами на соответствующих территориях и транспорте.

Сноска. Пункт 19 в редакции приказа и.о. Министра здравоохранения РК от 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

20. Определение дозовых нагрузок граждан (пациентов) проводится в соответствии с требованиями санитарных правил, гигиенических нормативов, утверждаемых подпунктом 113) пункта 15 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 (далее – документы нормирования).

Сноска. Пункт 20 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Допустимое значение эффективной дозы, обусловленной радиационным фоном, за счет воздействия природных источников излучения, для граждан не устанавливается. Снижение облучения граждан достигается путем установления системы ограничений от облучения отдельных природных источников излучения.

Глава 5. Государственная система контроля и учета индивидуальных доз облучения граждан

Сноска. Заголовок главы 5 в редакции приказа и.о. Министра здравоохранения РК от 03.09.2018 № ҚР ДСМ-9 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

22. Организации представляют в территориальные подразделения ведомства государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения сведения по индивидуальным дозам облучения граждан и персонала, в соответствии с формой, установленной документами нормирования.

Республиканская база данных индивидуальных доз облучения граждан и персонала формируется организацией, определяемой ведомством государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

23. При проведении индивидуального дозиметрического контроля персонала и граждан ведется учет годовой эффективной дозы, а также суммарной эффективной индивидуальной дозы за весь период профессиональной работы.