ИПС "Әділет"

РҚАО-ның ескертпесі!
Бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4-тармақтан қараңыз!

     БҰЙЫРАМЫН:
      1. «Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8424 болып тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінің 2013 жылғы 12 маусымдағы № 146 (28085) санында жарияланған) мынадай толықтырулар енгізілсін:
     1-тармақта:
      1-тармақша алынып тасталсын:
      мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:
      «6) осы бұйрықтың 175-191-қосымшаларына сәйкес бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары.»
      осы бұйрыққа 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 және 17-қосымшаларға сәйкес 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190 және 191-қосымшалармен толықтырылсын.
      2. Мектепке дейінгі және орта білім, ақпараттық технологиялар департаменті (Ж.А. Жонтаева) заңнамада белгіленген тәртіппен:
      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде осы бұйрықтың көшірмесін «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде және мерзімді баспа басылымдарында ресми жариялау үшін электрондық тасымалдағышта елтаңбалы мөрмен куәландырылған қағаз данасын қоса бере отырып жолдауды;
      3) тіркелген осы бұйрықты алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің мөрімен расталған және осы бұйрыққа қол қоюға уәкілетті адамның электрондық цифлық қолтаңбасымен куәландырылған баспа және электрондық түрдегі көшірмелерін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жолдауды;
      4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;
      5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.
      4. Осы бұйрық 2016 жылғы 1 қыркүйектен бастап 1-сыныптар үшін, 2017 жылғы 1 қыркүйектен бастап 2-сыныптар үшін, 2018 жылғы 1 қыркүйектен бастап 3-сыныптар үшін, 2019 жылғы 1 қыркүйектен бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануы тиіс.

Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі Е. Сағадиев

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 8 сәуірдегі
№ 266 бұйрығына 1-қосымша

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 175-қосымша

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбы үшін
«Сауат ашу» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)

1. Түсіндірме жазба

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Оқу бағдарламасы оқушылардың жас ерекшеліктерінің танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес әр оқу пәнінің мазмұнын және олардың білім, білік, дағдыларының көлемін анықтайтын оқу-нормативтік құжат болып табылады.
      3. Оқу бағдарламасы оқыту процесін оқушылардың пән салалары бойынша білім мен біліктерді саналы түрде меңгеруі үшін әр пәннің әдістемелік әлеуетін қолдануға, оқу, жоба, зерттеу іс-әрекеттері тәсілдерін меңгеру арқылы дербестігін дамытуға, әлеуметтік-мәдени кеңістікте орнын таба білуі үшін бағыттайды.
      4. Оқу бағдарламасында оқу-нормативтік құжаттың дәстүрлі міндеттері заманауи мектепте білім беру процесін ұйымдастырудың инновациялық тәсілдерімен үйлесімді сабақтасқан. Оқытудағы тәсілдер пән бойынша оқу бағдарламасының түбегейлі жаңа құрылымын құруда негізгі бағдарлары болып табылады.
      5. Құндылыққа, іс-әрекетке, тұлғаға бағдарлық коммуникативтік тәсілдер білім берудің классикалық негізі ретінде оқыту мақсаттарының жүйесі мен білім беру процесі нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін қолданылып, оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.
      6. Қазіргі кезеңде оқушының өздігінен білімді игеруі үшін оның белсенді іс-әрекетін ұйымдастыру оқу процесіне қойылатын негізгі талаптардың бірі болып табылады. Мұндай тәсіл пәндік білімді, әлеуметтік және коммуникативтік дағдыларды ғана емес, сонымен бірге өзінің жеке мүдделері мен болашағын сезінуге, сындарлы шешімдер қабылдауына мүмкіндік беретін тұлғалық қасиеттерді де меңгеруге ықпал етеді. Мұғаліммен бірлесіп шығармашылықпен айналысу және серіктес, кеңесші ретінде мұғалімнің қолдауы кезінде оқушының белсенді танымдық қабілеті тұрақты сипатқа ие болады.
      7. Тұлғалық-бағдарлық білім беруді осындай сипатта жақсарту білім беру процесіне барлық қатысушылардың өзара қарым-қатынасында өктемшілікке жол бермей, ынтымақтастығы үшін алғышарттарды құрайтын оқытудың алуан түрлі интерактивті әдістерін қолдану кезінде мүмкін. Диалогтік және рефлексивті технологияларды қолдану оқушылардың жоба және зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруымен сабақтасады. Оқу процесін ұйымдастырудың барлық инновациялық тәсілдер оқытуды білім, идеялар және іс-әрекет тәсілдерімен белсенді түрде алмасуды көздейтін оқушының шынайы шығармашылық процесіндегі қарым-қатынас моделіне айналдырады.
      8. Нақты пәннің оқу бағдарламасы жергілікті сипаттағы материалдарды (нысандар, кәсіпорындар, ақпарат көздері) пайдалануға бағытталған оқу-жобалау іс-әрекеттерін ұйымдастыру арқылы танымдық және әлеуметтік тұрғыдан оқушының белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Осы пәннің оқу мақсаттары аясында жүзеге асырылатын тәрбиелік сипаттағы жоба жұмысын ата-аналармен, жергілікті қауымдастық өкілдерімен бірлесе отырып, ұйымдастыруға болады.
      9. Әр пәннің оқу бағдарламаларында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған. Көптілді оқу ортасын құрудағы әр пәннің қосқан үлесі үш тілде білім беру саясатын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Тіл үйретудің негізі болып табылатын коммуникативтік тәсілдер әрбір оқу пәнінің түрлі оқу жағдаяттарында білім және білікпен алмасу, тілдік және сөйлеу нормалары жүйесін дұрыс қолдану сияқты әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың сөйлеу әрекеттерін дамытудың жетекші қағидаты ретінде қарастырылады.
      10. Пән мазмұнын меңгеру және оқу мақсаттарына қол жеткізу процесінде оқушылардың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды, атап айтсақ: қажетті ақпаратты іздеу, өңдеу, алу, құру және көрсету, ақпараттар және идеялармен алмасу үшін бірлесіп әрекет ету, жабдықтар мен қосымшаларды кең ауқымда қолдану арқылы өз жұмысын бағалау және жетілдіру сияқты қолдану дағдыларын дамыту үшін алғышарттар/жағдайлар жасау керек.
      11. Оқу бағдарламасында оқу пәнінің мазмұнын анықтаудың негізі болып табылатын оқыту мақсаттарының жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелері қалыптастырылған. Мазмұны тұрғысынан оқу бағдарламалары оқушыны өзін-өзі оқыту субьектісі және тұлғааралық қарым-қатынас субьектісі ретінде тәрбиелеуде нақты оқу пәнінің қосатын үлесін айқындайды.
      12. Оқу бағдарламалар білім беру құндылықтарының өзара байланысы мен өзара шарттылығына негізделген тәрбиелеу мен оқытудың біртұтастығы қағидатын және нақты пәнді оқыту мақсаттарының жүйесі бар мектепті бітіргеннен кейінгі нәтижелерін іске асыруға мүмкіндік береді.
      13. Оқу бағдарламаларының тек пәндік білім мен білікке ғана емес, сонымен қатар, кең ауқымды дағдылардың қалыптасуына бағыттылғаны оның ерекше өзгешелігі болып табылады. Оқыту мақсаттарының құрастырылған жүйесі:
      1) білімді функционалдық және шығармашылық қолдану, сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану, қарым-қатынас жасаудың түрлі тәсілдерін қолдану, топпен және жеке дара жұмыс істей алу, мәселелерді шешу және шешімдер қабылдау сияқты кең ауқымды дағдыларын дамытуға негіз болады. Кең ауқымды дағдылар оқушының мектептегі білім алу тәжірибесінде де, келешекте мектепті бітіргеннен кейін де жетістігінің кепілі болып табылады.
      14. Экономикадағы заманауи инновациялар, еңбек нарығындағы өзгерістер оқушылардың күрделі міндеттерді шешу үшін немесе оларды шешудің жаңа тәсілдерін табу үшін жағдаятқа, идеялар мен ақпараттарға талдау жасау және бағалауға, алған білімі мен тәжірибесін жаңа идея мен ақпаратты жинақтау үшін шығармашылық қолдануға мүмкіндік беретін дағдылар жиынтығын меңгеру қажеттілігіне себепші болады. Жігерлілік, алғырлық, білім құмарлылық, өзгерістерге дайындығы, байланысқа бейімділігі сияқты тұлғалық қасиеттер өзекті болып отыр.
      15. Нақты пән бойынша күнделікті білім беру процесінің мазмұны оқу мақсаттарына бағынады және оқушылардың меңгерген білім, білік және дағдыларын кез келген оқу процесінде және өмір жағдаяттарында шығармашылықпен пайдалану даярлылығын қалыптастыруға, жетістікке қол жеткізуде қажырлылықты дамытуға бағытталған, өмір бойы білім алуға ынталандырады.
      16. Кең ауқымдағы дағдылармен бірлікте жеке қасиеттердің дамуы: «қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік», «құрмет», «ынтымақтастық», «еңбек пен шығармашылық», «ашықтық», «өмір бойы білім алу» сияқты білім берудің басты құндылықтарына оқушыларды дағдыландырудың негізі болып табылады. Бұл құндылықтар оқушының тәртібі мен күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдары болуы тиіс.

2. «Сауат ашу» пәнін оқыту мақсаты мен міндеттері

      17. «Сауат ашу» - жалпы білімнің негізін құрайтын аса маңызды пәндердің бірі. Пәнді оқу барысында оқу мен жазуға қатысты жұмыс интеграциялау арқылы жүзеге асады.
      18. «Сауат ашу» пәні – «Қазақ тілі», «Әдебиеттік оқу» пәндерінің құрамдас бөлігі, тіл және әдебиет туралы білім жүйесіне дайындық болып табылады. «Сауат ашу» пәнінің маңыздылығы – оқушылардың өмірінде жаңа пайда болған «жетекші әрекет» – оқу әрекетіне бейімдеу, тұрақты зейіні мен жадын, логикалық ойлауы мен білім алуға деген қызығушылығын қалыптастырып, ой-өрiсiн жетiлдiру, сөздік қорын молайтып, байланыстыра сөйлеуге үйрету міндеттерін жүзеге асыруында. Сонымен қатар, сөйлеу әрекетінің тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым түрлерін дамыту арқылы басқа пәндерді меңгертуге негіз болуында.
      19. «Сауат ашу» пәні оқушылардың:
      1) қазақ тілі фонетикасы, лексикасы, грамматикасы мен пунктуациясы туралы бастапқы білім негіздерін игеруіне;
      2) оқу мен жазуға деген қызығушылығының оянуына;
      3) айтылым, тыңдалым, жазылым және оқылым дағдыларын қалыптастыруға;
      4) жұппен, топпен, ұжыммен жұмыс жасауға дағдылануына және түрлі рөлді (көшбасшы, орындаушы) орындауға үйренуіне; өз ұлтының, Қазақстанда тұрып жатқан басқа да халықтардың мәдениетіне ізгілік және құрмет сезімінің қалыптасуына негіз қалаушы пән болып табылады.
      20. «Сауат ашу» пәнінің мақсаты – айтылым, тыңдалым, жазылым және оқылым дағдыларын қалыптастыру процесі арқылы функционалды сауаттылығының негізін қалап, білім алуға ынталы жеке тұлғаның дамуына мүмкіндік жасау.
      21. Алға қойылған осы мақсатқа қол жеткізу үшін мынадай міндеттер шешілуі көзделеді:
      1) қазақ әліпбиіндегі әріптермен (баспа және жазба түрі, бас әріп және кіші әріп) таныстыру;
      2) әріптен буын, буыннан сөз, сөзден сөйлем құрап оқуға және жазуға дағдыландыру;
      3) оқу дағдысы (дұрыс, мәнерлеп, шапшаң және түсініп оқу) мен жазу дағдысын (қатесіз, сауатты, таза, каллиграфия ережелерін сақтай отырып жазу) қалыптастырып, жетілдіру;
      4) тілдік бірліктер (дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін) және орфография, пунктуация туралы қарапайым түсініктерді меңгерту;
      5) кітап оқуға қызығушылығын тәрбиелеу;
      6) қарапайым талдау жасау тәсілдерін меңгерту арқылы салыстыру, топтастыру, жүйелеу біліктерін дамыту;
      7) сөйлеу және қарым-қатынас жасау мәдениеті нормаларын сақтауға дағдыландыру;
      8) сөздік қорын байыту және белсендіру, байланыстыра сөйлеу тілін дамыту;
      9) ана тіліне, тарихына, мәдениетіне, салт-дәстүріне деген сүйіспеншілігін арттыру арқылы рухани-адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру;
      10) коммуникативтік дағдыларын (диалог барысында басқа адамның сөзін ести және тыңдай білуін, диалогке/сұхбатқа қатысуға дайын болуын, әркімнің өз көзқарасы мен пікірі болатынын түсінуін; өз пікірін айқын да дұрыс және толық жеткізе білуін) қалыптастыру;
      11) алған тілдік білімі мен дағдыларын жеке қарым-қатынас тәжірибесінде, күнделікті өмірлік жағдаяттарда қолдануға үйрету;
      12) оқушыны өз іс-әрекетін адамгершілік, ізгілік тұрғысынан ұйымдастыруға және жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.
      22. «Сауат ашу» пәнінде оқу және жазу жұмыстары өзара тығыз байланыста қатар жүреді:
      1) оқу дағдысы жақсы қалыптасқан оқушының сауатты жазу дағдысы да соған сай қалыптасады. «Сауат ашу» пәні арқылы оқушылар қазақ тілі мен әдеби мұрасын меңгеріп, ана тілі мен туған халқының мәдениетін құрметтеуге, оқу процесінде және күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда тілдік қарым-қатынасқа еркін түсіп, өз пікірін білдіруге дағдыланады.

3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

      23. Жалпы білім беру ұйымдары (мектеп, гимназия, лицей) «білім алуды үйрету» ұстанымын негізге алады, ол ұстаным бойынша өз бетімен білім алуға ұмтылатын, ынталы, қызығушылығы жоғары, өзіне сенімді, жауапкершілігі мол және зияткерлік тұрғыдан дамыған тұлға қалыптастыру көзделеді.
      24. Оқушылардың бойында бұл қасиеттерді қалыптастыруда мұғалімдер түрлі технологиялар мен әдіс-тәсілдер қолданады деп күтіледі, олар:
      1) зерттеушілік тәсілдер (оқушылар «не білемін? нені білгім келеді? нені білдім?» тұрғысынан өз әрекетін талдауға үйренеді);
      2) әрекеттік тәсілдер (оқушылар оқу әрекетінде меңгерген жаңа білімінің болашақта қажеттілігін түсінеді);
      3) дамыта оқыту (оқушылар өзінің іс-әрекетін жоспарлау және басқару жолын үйренеді);
      4) уәждеу, қызықтыра оқыту (оқушының оқуға деген қызығушылығын арттыру үшін «оқыту үшін бағалау» арқылы қолдау жасау);
      5) оқушылардың оқу әрекетін жеке, топтық және ұжымдық формада ұйымдастыру (оқушылар бірін-бірі өзара оқытуға, бірін-бірі бағалауға, пікір алмасуға үйренеді);
      6) саралай оқыту (оқушыларды деңгейіне, мүмкіндігіне қарай оқыту, қалыптастырушы баға арқылы қолдау).
      25. «Сауат ашу» пәнін оқытуда қолданылатын оқыту стратегиялары мен әдістері:
      1) стратегиялар: өзін-өзі басқарушылық, эксперименттік, сыни, коммуникативтік;
      2) технологиялар: шағын топтағы жұмыс (командада), кейс-стади (нақты жағдаяттарды талдау), рөлдік және іскерлік ойындар, модульді оқыту;
      3) әдістер: жеке оқыту, проблемалық оқыту.
      26. Басты назар білімді қолдану біліктілігіне аударылады. Оқушылардың білім алу барысындағы табыстылығы мен алдағы қадамдарын анықтау үшін оқытудың нақты мақсаттары мен жетістіктер критерийлерін алдын ала белгілеу керек.
      27. Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту. Оқу бағдарламасы мақсаттарының бірі – түрлі әлеуметтік топтармен тіл табысуға қабілетті жеке тұлғаны тәрбиелеу. Осы мақсатқа жету үшін ынталандырушы және белсенді тілдік орта құру арқылы, қажетті коммуникативтік дағдыларды дамыту керек. Мұндай орта оқушылардың сыныптастарымен, мұғалімдерімен және көпшілікпен қарым-қатынасында қазақ тілін сауатты пайдалануына, ауызекі, жазбаша формаларын қолдана отырып, өз пікірін еркін білдіруіне мүмкіндік туғызады.
      28. «Сауат ашу» пәнінде тыңдалым және айтылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері:
      1) дыбыстық-буындық талдау жасау;
      2) артикуляциялық жаттығулар;
      3) мәтінді мұқият тыңдап, мазмұнын түсіну, сұрақтар қою және сұрақтарға жауап беру;
      4) тыңдалған мәтін мазмұнының желісін суреттер арқылы беру;
      5) тыңдалған мәтіннің белгілі бір үзіндісін айтып беру;
      6) мәтіннің мазмұнына қарама-қарсы пікір айту;
      7) өздеріне таныс және қызықты тақырыптар бойынша әңгімелесу;
      8) белгілі бір тақырыпта пікірталасқа қатысу;
      9) мәтіннің кейбір оқиғаларын ым-ишарамен көрсету;
      10) жұпта ым-ишара, қимыл-әрекетті пайдаланып, оқиғаны жазуға дайындалу (мысалы, «Бағытталған оқу» және «Бағытталған жазу»);
      11) таныс ертегі, әңгімені мазмұндау, өлеңдерді жатқа айту;
      12) сәлемдесу, қоштасу, кешірім сұрау, алғыс айту, өтініш жасау, таныс және таныс емес адамдармен, жақындары және достарымен, құрдастары және ересектермен, кіші балалармен қарым-қатынас жасауға байланысты рөлдік ойындар;
      13) нені сұрауға және нені сұрауға болмайтыны туралы пікір таластыру;
      14) суреттер, бейнематериалдар бойынша әңгімелеу, сипаттау;
      15) сахналау;
      16) берілген тақырып (сол сабақта өтілген әңгіме, ертегі немесе мысал) бойынша диалог (қуыршақтардың көмегімен) құрастыру.
      29. «Сауат ашу» пәнінде оқылым дағдысын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері:
      1) графикалық сызба арқылы «оқу»;
      2) кеспе әріптерден буын, сөз құрап оқу;
      3) мәтіннен қажетті сөйлемді немесе сөзді тауып оқу;
      4) «көзбен оқы» ойыны арқылы оқу;
      5) мәтіннен көркем, бейнелі сөздерді тауып оқу;
      6) сөздік жұмысы (сөздің мағынасын түсіну);
      7) мәнерлеп оқу;
      8) рөлге бөліп оқу;
      9) оқылған әңгіменің, ертегінің картасын жасау.
      30. «Сауат ашу» пәнінде жазылым дағдысын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері:
      1) ақпаратты сурет және белгілер/пиктограммалар арқылы беру;
      2) сөздердің дұрыс жазылуын (орфографиялық нормаларды) меңгертуге арналған тапсырмалар орындау;
      3) мәтіннен сөздерді, сөйлемдерді, қысқа үзінділерді көшіріп жаздыру;
      4) мәтіндегі жазылуы қиын сөздерден сөздік құрастыру;
      5) сөзден сөйлемдер, сөйлемдерден мәтін құрастырып жазу;
      6) шағын хат жазу;
      7) есте сақтау арқылы жазу;
      8) байқағаны, сүйікті істері, ойындары туралы тірек суреттермен сөйлемдер, шағын мәтін құрастырып жазу;
      9) сурет бойынша жазу;
      10) өзі құрастырған мәтінін мұғалімнің көмегімен тексеру.

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

      31. «Сауат ашу» пәнін меңгеру нәтижелері критериалды бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады.
      32. Критериалды бағалау оқыту, оқу және бағалаудың өзара тығыз байланысында негізделген. Критериалды бағалау нәтижелері білім беру процесін тиімді жоспарлау және ұйымдастыру мақсатында пайдаланылады.
      33. Критериалды бағалау қалыптастырушы және жиынтық бағалаудан тұрады.
      34. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз өткізіледі, оқушы мен оқытушы арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу процесін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді.
      35. Жиынтық бағалау белгілі оқу мерзімінде оқу блогын оқып бітіргенде өткізіледі, оқушыларға кері байланысты қамтамасыз ету үшін, пән бойынша тоқсандық және жылдық бағаларды қою үшін колданылады.

5. «Сауат ашу» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

36. «Сауат ашу» пәні бойынша оқу жүктемесі:
1-кесте

Сынып	Апталық сағат саны	Жылдық сағат саны
1	6 сағат	198 сағат

      37. Бастауыш білім беру деңгейінде оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру үшін бастауыш сынып кабинеті санитарлық-гигиеналық ережелер мен нормаларға сәйкес жабдықталуы керек.
      38. Жиһаздар сыныпта түрлі формадағы (жеке, жұптық, топтық) жұмыстар (ойын және басқа да белсенді әдістер) ұйымдастыруға мүмкіндік беретіндей жеңіл және жылжымалы болуы керек. Соған қоса, кітап сөрелеріне, оқушылардың көрме жұмыстарына арналған стенділерге және көрнекі құралдарға арнайы орындар ескерілуі тиіс.
      39. «Сауат ашу» пәнінің мазмұны:
      1) «Сауат ашу» пәні – лексикалық тақырыптар негізінде оқушыларды оқу мен жазуға үйрете отырып, тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдыларын қалыптастыруға арналған пән;
      2) «Сауат ашу» пәні бағдарламасының мазмұны кіріктіріле (интегративті) құрастырылды;
      3) «Сауат ашу» пәні үш кезеңнен тұрады: әліппеге дейінгі кезең, әліппе кезеңі, әліппеден кейінгі кезең. Сауат ашудың әліппе кезеңі І тоқсанда басталып, ІІІ тоқсанда аяқталады. Мұғалім сағат санын үш кезең бойынша сыныптағы оқушылардың оқу мақсаттарын меңгеруіне, әр кезеңнің міндеттерін жүзеге асыруына орай еркін жоспарлай алады.
      40. Әліппеге дейінгі кезеңнің міндеттері:
      1) оқу әрекетіне деген қызығушылығын қалыптастыру;
      2) фонематикалық есту-тыңдауын дамыту;
      3) дыбыс, буын, сөз, сөйлем туралы алғашқы ұғымдары мен түсініктерін қалыптастыру;
      4) сызба-модельдерді қолдана отырып, сөзге дыбыстық талдау жасау, дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату, сөздерді буынға бөлу дағдыларын қалыптастыру;
      5) қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту (бояу, сурет салу, түрлі бағытта сызықтар жүргізу, сұлбасын салу, элементтерді жазу);
      6) ойлау, есте сақтау, елестету, қабылдау қабілеттерін және тұрақты зейінін дамыту;
      7) ауызша, жазбаша тілін дамыту.
      41. Әліппе кезеңінің міндеттері:
      1) оқу әрекетіне деген қызығушылығын дамыту;
      2) фонематикалық есту-тыңдауын дамыту;
      3) дыбыстық талдау-жинақтау дағдыларын жетілдіру;
      4) әліпби әріптерін меңгерту, әріптердің баспа және жазба түрлерін, бас әріп және кіші әріпті ажыратуға үйрету;
      5) тіл бірліктері (дыбыс, буын, сөз, сөйлем) туралы ұғымдары мен түсініктерін кеңейту;
      6) біртіндеп сөзді тұтас, дұрыс, түсініп оқуға дағдыландыру;
      7) әріптерді, буындарды, сөздерді, сөйлемдерді жазуда каллиграфиялық дағдыларын қалыптастыру;
      8) ауызша және жазбаша тілін дамыту арқылы сөйлеу әрекеттерін жетілдіру.
      42. Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері:
      1) мәтіндерді дұрыс, ырғақты оқуға дағдыландыру, «іштей оқу», түсініп, мәнерлеп, шапшаң оқу дағдыларын қалыптастыру;
      2) тыңдау-түсіну, сөйлеу, оқу және жазу дағдыларын жетілдіру;
      3) байланыстырып сөйлеуін дамыту;
      4) каллиграфия нормаларын сақтай және сауатты, қатесіз жазу дағдыларын қалыптастыру.
      43. Тыңдалым және айтылым:
      мұғалім мен басқа оқушылардың сөйлеуін тыңдауы, естігенінің мәнісін түсінуі, сұраққа дұрыс және нақты жауап беруі, сөз мағынасын түсінуі, сөзді жұмсалу орнына және мағынасына қарай қолдана білуі, сыныптастарымен тілдесуде сөйлеу мәдениетін сақтай отырып, өзі туралы айта алуы. Тілдік емес амалдарды (интонация, мимика, қол қимылдары, дене қимылдары) ауызша сөйлесуде қолдануы. Сюжетті суреттер бойынша әңгімелер құрастыру, ертегілер айту. Өлеңдер жаттау, санамақтар, мақалдар мен мәтелдер, жұмбақтар жаттау. Жаңылтпаштар айту арқылы артикуляциялық аппараттарын дамыту. Сөздің дыбыстық құрылымы. Дауысты дыбыстар, олардың жуан, жіңішке болып бөлінуі. Дауыссыз дыбыстар, олардың қатаң, ұяң, үнді болып жіктелуі. Буын – ең кіші айтылым бірлігі ретінде. Сөздердің буындарға бөлінуі. Дауысты дыбыстардың буынқұраушылық рөлі. Сөздің мағынасы. Сөйлем құрау. Сөйлемдерден қысқаша мәтіндер құрастыру. Мәтінді тыңдау барысында түсіну. Мұғалімнің ауызша сұрақтарына жауап беру. Сюжетті сурет бойынша немесе көргені, бастан кешкені, естігені туралы әңгімелесу; қысқаша тақпақтар жаттау, мазмұнын айтып беру. Түрлі жанрдағы шығармаларды салыстыру. Шығармадағы негізгі кейіпкерлерге мінездеме беру, сипаттама жазу дағдыларын қалыптастыру. Сөздің дыбыстық және әріптік құрамының сәйкестігін немесе сәйкес еместігін нақтылау. Сөздерді қазақ әдеби тілінің орфоэпиялық заңдарына сәйкес айта білу. Коммуникативтік мақсаттарға сай (топта сөйлесу, сұхбатқа қатысу, сахналау, рөлдік ойындар) сөйлеу мәдениеті этикеттерін пайдалану, лексикалық тақырыптар негізінде сөздік қорды кеңейту.
      44. Оқылым:
      сөздегі дыбыстардың саны мен бірізділігін анықтау. Дыбыстық талдау жасау. Дыбыстардың мағына ажыратушылық функциясын түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білуі (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау). Сөздің мағынасын, сөйлемнің мәнісін түсіну. Дыбыс пен әріпті ажырата тани білуі; әріп – дыбыстың таңбасы ретінде. Жазылған сөздің әріптік құрылымын тану. Түрлі құрылымдағы сөздерді, 2-6 сөзден тұратын сөйлемдерді, 4-8 сөйлемнен тұратын қысқаша мәтіндерді буындық тәсілмен ұласпалы оқуға үйрету, мәтінді мұғалімнің сұрағы бойынша теріп оқу. Дауыстап оқу. Сөйлеудің интонациялық ұйымдасуына бақылау жасау (аяғындағы интонация, леппен айту, сұраулы интонация);
      жылдың соңында таныс емес мәтінді оқу техникасының нормасы: минутына 20-25 сөз бен тыныс белгілері;
      ескерту: Шылау, екі әріпті сөздер, қос сөздер жеке сөз ретінде саналады;
      қазақ тіліндегі дыбыстарды, оның ішінде айтылуы ұқсас л – р, н – ң, с – з, с – ш, ж – ш, п – б, к – қ дыбыстарын дұрыс айтуға дағдыландыру. Орыс тілінен енген сөздерде кездесетін дыбыстарды дұрыс айтуға жаттықтыру. Оқушылардың сөздік қорын байыту және белсендіру;
      сөздердің мағынасына бақылау жасау (мағынасы жуық сөздер, қарама-қарсы мағыналы, көп мағыналы). Мәтін туралы жалпы түсінік. Өз бетімен оқу барысында мәтінді түсінуі. Баяндау сипатындағы құрылымында ақаулары бар мәтінді қайта өңдей алуы. Тұтас сөздер арқылы оқуға өту, «іштей оқу». Оқылғанның мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру; оқылған мәтін мазмұнының тақырыбымен байланыстылығы, түрлі жанрлардың ерекшеліктерін айқындау; көркем шығарманың тақырыбын, негізгі ойын анықтау; қойылған сұрақтарға дұрыс жауап құрастыра білу; көркем мәтін мен өзге (нұсқаулық, түйін) мәтіндерді интонациясын дұрыс қойып оқу (хабарлы, сұраулы, лепті) және олардың мазмұнын айтып беру; теріп оқу, рөлге бөліп оқу, оқылғанға баға беру (ұнайды/ ұнамайды). Оқу тапсырмаларын орындауға керекті ақпаратты іздеу (мұғалімнің жетекшілігімен). Мәтін, сурет, сызба түрінде берілген ақпаратты түсіну.
      45. Жазылым:
      сызбалардың көмегімен сөздің дыбыстық құрамын модельдеу. Сөйлемді модельдеу. Жазу жұмысына дайындық жаттығулары (денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау). Кеңістікте бағдарлау дағдысын қалыптастыру (жазу жолы, жоларалық кеңістік, жолдың жоғарғы және төменгі сызығы, көлбеу, тік). Сурет салу, үзік сызықтар, ирек сызықтар, әріп элементтерін жазу. Әріп элементтерін, бас әріптер мен кіші әріптерді, сөйлемдердің буындарын графикалық нормаларды сақтай отырып, бір-бірімен дұрыс байланыстырып, үздіксіз әрі ырғақты жазу. Айтылуы мен жазылуында алшақтық жоқ сөздерден, пунктуациялық ережелерді ескере отырып, диктант жазу. Сөйлем құрамындағы сөздердің бөлек жазылатыны. Сөйлемнің бас әріптен басталып жазылатыны, сөйлемнің соңында нүкте қойылатыны. Сөйлем, шағын мәтіндерді (3-4 сөйлем) дұрыс құрастырып жазу. Есту, есте сақтау арқылы сөздерді (3-7 сөз), жай сөйлемдерді (1-2 сөйлем) жатқа жазу. Жазғанын үлгіге қарап тексеру; каллиграфиялық дұрыс жазу;
      ұғымдарды ажырату: зат және сөз заттың атауы ретінде. Қоршаған ортадағы заттардың, құбылыстардың сөз аталымдары. Сөздің белгілі бір мағына (заттардың атын, түсін, дәмін, көлемін, санын, іс-қимылын) беретінін ұғындыру, оларды орынды қолдануға үйрету. Бір затты, көп затты білдіретін сөздер. Дыбыс. Әріп. Бас әріп және кіші әріп. Дыбыс түрлері: дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату. Буын. Дыбыстардан буын құрау. Буындардан сөз құрау. Сөзді буынға бөлу. Дыбыстық-буындық талдау. Сөз және сөйлем. Сөздің мағынасы (сөздік жұмысы). Сөздерден сөйлем құрау. Сөйлемдерден шағын әңгіме (мәтін) құрау. Сөйлемнің тыныс белгілері (нүкте, леп белгісі, сұрақ белгісі);
      дұрыс жазу ережелерімен танысу және оларды тәжірибеде қолдану:
      1) бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) анықтау, дұрыс жазу;
      2) заттардың атаулары мен олардың санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді анықтау;
      3) көптік жалғауды меңгеру және дұрыс қолдану;
      4) жіктеу есімдіктерін ауызекі сөйлеуде дұрыс қолдану;
      5) тәуелдік жалғауларын ауызекі сөйлеуде дұрыс қолдану;
      6) іс-қимылды білдіретін сөздерді (етістік шақтарын) дұрыс қолдану;
      7) сөйлемнің тыныс белгілерін (нүкте, үтір, сұрақ белгісі және леп белгісі) дұрыс қойып жазу;
      8) мұғалім көмегімен сөздерді тасымалдау.
      46. Пән мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған. Әр бөлім өз кезегінде әрі қарай бөлімшелерге бөлінген. Бөлімшелерде оқу мақсаттары белгіленген, олар білім немесе түсінік, дағды немесе білік бойынша күтілетін нәтижелер түрінде берілген. Әрбір кіші бөлімшенің ішінде бірізділікпен орналастырылған және сол арқылы мұғалімге өз жұмысын жоспарлауға, оқушылардың еңбегін бағалауға оқытудың келесі кезеңі туралы ақпараттандыруға мүмкіндік беретін оқу мақсаттары бірізділікпен орналастырылған:
      2-кесте

1-сынып

№

Сөйлеу әрекеттерінің түрлері

Дағдылар

Тыңдалым және айтылым

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау

1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау

1.4 Оқиғаны болжау

1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану

1.6 Тыңдаушының назарын аудару

1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту

1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрып айту

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

Оқылым

2.1 Оқу түрлерін қолдану

2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну

2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату

2.4 2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау

2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу

2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау

2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату

Жазылым

3.3 Жоспар құру

3.4 Оқыған/тыңдаған материалдың мазмұнын жазу

3.5 Мәтінді түрлі формада (тірек сөздер, сызбалар, суреттер, белгілер арқылы ) құрастыру

3. 6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу

3.7 Қатені табу және түзету

3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау

      47. Бағдарламада «Оқу мақсаттары» кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 1.1.2.1. кодында «1» - сыныбы, «1» - «Тыңдалым және айтылым» бөлімі, «2» - бөлімшеcі, «1» - оқу мақсатының реттік саны.
      48. Ескерту. «Жазылым» бөлімі бойынша:
      Ж 1 «Мәтін түрлеріне сәйкес өз мәтінін құрастырып жазу»;
      Ж 2 «Түрлі стильде мәтін жазу» бөлімшелерінің оқу мақсаттары 2-4 сыныпта «Қазақ тілі» пәнінде қарастырылады.
      49. Оқыту мақсаттарының жүйесі:
      1) тыңдалым және айтылым:
      3-кесте

Дағдылар	Оқу мақсаттары
1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
1.4 Оқиғаны болжау	1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау
1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдану
1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану
1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)
1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту	1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау
	1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
	1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

2) оқылым:
4-кесте

Дағдылар	Оқу мақсаттары
2.1 Оқу түрлерін қолдану	1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу
2.1 Оқу түрлерін қолдану	1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.2.2.1 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну
2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау
2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну	1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	1.2.6.1 мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін/ ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі)/ стилін (көркем және бейкөркем) ажырату
2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.2.7.1 әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу
2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	1.2.8.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) және стильдегі (көркем және бейкөркем) мәтіндерді салыстыру
2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, ф, в, ц, ч дыбыстары, е, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу

3) жазылым:
5-кесте

Дағдылар	Оқу мақсаттары
3.3 Жоспар құру	1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою
3.4 Оқыған/тыңдаған материалдың мазмұнын жазу	1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу
3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру	1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу
3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	1.3.6.1* мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу
3.7 Қатені табу және түзету	1.3.7.1 мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
3.8 Каллиграфиялық, графикалық нормаларды сақтау	1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау	1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу
	1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату
	1.3.9.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген атауларды) анықтау
3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану
3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын (терминсіз) қолдану
3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау	1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою

50. Ұзақ мерзімді жоспар:
6-кесте

	Ортақ тақырып	Сөйлеу әрекетінің түрлері	Дағдылар	Оқу мақсаттары
І-тоқсан
Әліппеге дейінгі кезең	1 Өзім туралы 2 Менің мектебім	Тыңдалым және айтылым Оқылым Жазылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну 1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау 1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау 1.4 Оқиғаны болжау 1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану 1.6 Тыңдаушының назарын аудару 1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту 1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту 1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну 1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау 1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау 1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау 1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу 1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану) 1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды) 1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту 1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау 1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну 1.1. 9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
Әліппе кезеңі			2.1 Оқу түрлерін қолдану 2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу 1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен) 1.2.5.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу 1.2.5.3 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
Әліппе кезеңі			3.3 Жоспар құру 3.4 Оқыған/тыңдаған материалдың мазмұнын жазу 3.8 Каллиграфиялық, графикалық нормаларды сақтау 3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау 3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау	1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою 1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу 1.3. 8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу 1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу 1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз) 1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою
ІІ-тоқсан
Әліппе кезеңі	3 Менің отбасым және достарым 4 Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым және айтылым Оқылым Жазылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну 1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау 1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау 1.4 Оқиғаны болжау 1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану 1.6 Тыңдаушының назарын аудару 1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту 1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту 1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну 1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын 1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау 1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау 1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу 1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану 1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды) 1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту 1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау 1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну 1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
Әліппе кезеңі	3 Менің отбасым және достарым 4 Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым және айтылым Оқылым Жазылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану 2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну 2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну 2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу 2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау 2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату 3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру 3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу 3.8 Каллиграфиялық, графикалық нормаларды сақтау 3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау 3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау 3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау	1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу. 1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану 1.2.2.1 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну 1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату 1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап 1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату 1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру 1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу 1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу. 1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу. 1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату 1.3.9.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген атауларды) анықтау 1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу 1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз) 1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою 1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату
ІІІ- тоқсан
Әліппе кезеңі	5 Саяхат 6 Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым және айтылым Оқылым Жазылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну 1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау 1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау 1.4 Оқиғаны болжау 1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану 1.6 Тыңдаушының назарын аудару 1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту 1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту 1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту 2.1 Оқу түрлерін қолдану 2.2 Оқыған мәтіннің мазмұнын түсіну 2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну 2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу 2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау 2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату 3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру 3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу 3.8 Каллиграфиялық, графикалық нормаларды сақтау 3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау 3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну 1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын 1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау 1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау 1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу 1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану) 1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды) 1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту 1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау 1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну 1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау 1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу 1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану 1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну 1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату 1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап 1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату 1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру 1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, ф, в, ц, ч дыбыстары, е, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу 1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу 1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу. 1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу. 1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу 1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз) 1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою
ІV-тоқсан
Әліппеден кейінгі кезең	7 Тағам және сусын 8 Дені саудың – жаны сау		1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну 1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау 1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау 1.4 Оқиғаны болжау 1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану 1.6 Тыңдаушының назарын аудару 1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту 1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту 1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту 2.1 Оқу түрлерін қолдану 2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну 2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату 2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну 2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу 2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау 2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу 2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау 2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату 3.3 Жоспар құру 3.4 Оқыған/тыңдаған материалдың мазмұнын жазу 3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру 3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу 3.7 Қатені табу және түзету 3.8 Каллиграфиялық, графикалық нормаларды сақтау 3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау 3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну 1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын 1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау 1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау 1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу 1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану) 1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды) 1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту 1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау 1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну 1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау 1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану 1.2.2.1 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну 1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын 1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату 1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап 1.2.6.1 мұғалімнің көмегімен стилін (көркем және бейкөркем) 1.2.7.1 әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу 1.2.8.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) және стильдегі (көркем және бейкөркем) мәтіндерді салыстыру 1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру 1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, ф, в, ц, ч дыбыстары, е, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу 1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, 1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу 1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу 1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу. 1.3.7.1 мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету. 1.3. 8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу 1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу 1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)

51. Ескерту:
1) «*» белгіленген оқу мақсаттарын ішінара қолдануға болады.

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 8 сәуірдегі
№ 266 бұйрығына 2-қосымша

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 176-қосымша

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбы үшін
«Сауат ашу» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде)

1. Пояснительная записка

      1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом среднего образования (начального, основного среднего, общего среднего образования), утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 года № 1080.
      2. Учебная программа является учебно-нормативным документом, определяющим по каждому учебному предмету/дисциплине содержание и объем знаний, умений, навыков соответственно возрастным познавательным возможностям учащихся.
      3. Учебная программа ориентирует процесс обучения на использование методического потенциала каждого предмета для осознанного усвоения учащимися знаний и умений по предметным областям, развитие самостоятельности путем овладения способами учебной, проектной, исследовательской деятельности, приобретение умений ориентироваться в социокультурном пространстве.
      4. В учебной программе гармонично сочетаются традиционные функции учебно-нормативного документа с описаниями инновационных педагогических подходов к организации образовательного процесса в современной школе. Подходы к обучению являются основными ориентирами в построении принципиально новой структуры учебной программы по предмету.
      5. Ценностно-ориентированный, деятельностный, личностно-ориентированный, коммуникативный подходы, как классические основы образования, использованы для усиления приоритетности системы целей обучения и результатов образовательного процесса, что нашло отражение в новой структуре учебной программы.
      6. Одним из основных требований к процессу обучения на современном этапе является организация активной деятельности ученика по самостоятельному «добыванию» знаний. Такой подход способствует не только приобретению предметных знаний, социальных и коммуникативных навыков, но и личностных качеств, которые позволяют ему осознавать собственные интересы, перспективы и принимать конструктивные решения. Активная познавательная деятельность ученика приобретает устойчивый характер в условиях сотворчества и поддержки учителя как партнера, консультанта.
      7. Такого характера усиление личностно-ориентированного образования возможно при использовании интерактивных методов обучения, которые в различных сочетаниях создают предпосылки для сотрудничества всех участников образовательного процесса, не допуская авторитарности во взаимоотношениях. Использование диалоговых и рефлексивных технологий сочетается с организацией проектной и исследовательской деятельности учащихся. Все инновационные подходы к организации образовательного процесса превращают обучение в модель общения учащихся в реальном творческом процессе, предполагающий активный обмен знаниями, идеями, способами деятельности.
      8. Учебная программа конкретного предмета позволяет развивать активность ученика в познавательном и социальном плане путем организации учебной проектной деятельности, ориентированной на использование материалов регионального характера (объекты, предприятия, источники информации). Проектная деятельность воспитательного характера, осуществляемая в рамках достижения целей обучения данного предмета, может быть организована в партнерстве с родителями, представителями местного сообщества.
      9. В учебных программах каждого предмета предусмотрена реализация трехъязычного образования, которая предполагает обучение не только трем языкам, но и организацию внеурочной деятельности учащихся на трех языках (казахском, русском и английском). Вклад каждого предмета в создание полиязычной обучающей среды в совокупности обеспечивает реализацию политики трехъязычного образования. Коммуникативный подход, являясь основой обучения языкам, рассматривается как ведущий принцип развития речевой деятельности учащихся средствами каждого учебного предмета – обмен знаниями и навыками в различных учебных ситуациях, правильное использование системы языковых и речевых норм.
      10. В процессе усвоения предметного содержания и достижения целей обучения необходимо создать предпосылки/условия для развития у учащихся навыков применения информационно-коммуникационных технологий, включая поиск, обработку, извлечение, создание и презентацию необходимой информации, сотрудничество для обмена информацией и идеями, оценивание и совершенствование своей работы через использование широкого спектра оборудования и приложений.
      11. В учебной программе сформулированы ожидаемые результаты, представленные в виде системы целей обучения, которые служат основой для определения содержания учебного предмета. В содержательном аспекте учебные программы раскрывают вклад конкретного учебного предмета в воспитание учащегося как субъекта своего учения и субъекта межличностного общения.
      12. Учебные программы обеспечивают реализацию принципа единства воспитания и обучения, основанного на взаимосвязанности и взаимообусловленности ценностей образования и результатов на «выходе» из школы с системой целей обучения конкретного предмета.
      13. Отличительной особенностью учебных программ является их направленность на формирование не только предметных знаний и умений, а также навыков широкого спектра. Выстроенная система целей обучения является основой развития следующих навыков широкого спектра:
      1) функциональное и творческое применение знаний, критическое мышление, проведение исследовательских работ, использование информационно-коммуникационных технологий, применение различных способов коммуникации, умение работать в группе и индивидуально, решение проблем и принятие решений. Навыки широкого спектра являются залогом успешности учащихся, как в школьной образовательной практике, так и в перспективе, после окончания школы.
      14. Современные инновации в экономике, изменения на рынке труда обуславливают необходимость владения такими навыками, которые в совокупности позволяют учащимся анализировать и оценивать ситуацию, идеи и информацию для решения задач, творчески использовать имеющиеся знания и опыт для синтеза новой идеи и информации. Актуальными становятся такие личностные качества как инициативность, любознательность, готовность к изменениям, коммуникабельность.
      15. Содержание ежедневного образовательного процесса по конкретному предмету подчинено целям обучения и ориентировано на формирование у учащихся готовности творчески использовать приобретенные знания, умения и навыки в любой учебной и жизненной ситуации, развитие настойчивости в достижении успеха, мотивирует к обучению в течение всей жизни.
      16. Развитие личностных качеств в органическом единстве с навыками широкого спектра являются основой для привития учащимся базовых ценностей образования: «казахстанский патриотизм и гражданская ответственность», «уважение», «сотрудничество», «труд и творчество», «открытость», «образование в течение всей жизни». Эти ценности призваны стать устойчивыми личностными ориентирами учащегося, мотивирующими его поведение и повседневную деятельность.

2. Цель и задачи изучения учебного предмета «Обучение грамоте»

      17. Предмет «Обучение грамоте» относится к числу важнейших учебных предметов, составляющих основу общего образования.
      18. Программа по предмету «Обучение грамоте» является составной частью программы по предмету «Русский язык и литература» и подготовительным этапом дальнейшего языкового и литературного образования, а также представляет собой основу для всего последующего обучения.
      19. Предмет «Обучение грамоте» направлен на осознание первоклассниками того, что:
      1) язык является основным средством человеческого общения, язык и речь в жизни людей играют особую роль;
      2) правильная устная и письменная речь является показателем индивидуальной культуры человека;
      3) овладение языком поможет им адаптироваться в быстро меняющемся мире, успешно регулируя ситуативно-речевое поведение как в учебной деятельности, так и в реальных жизненных ситуациях; обучающийся сможет использовать различные источники информации и современные информационные технологии для выражения и обоснования собственного мнения.
      4) важность предмета «Обучение грамоте» определяется необходимостью создания условий для развития у учащихся четырех видов речевой деятельности (слушания, говорения, чтения и письма). При изучении предмета работа над развитием навыков чтения и письма проводится в интеграции.
      20. Цель учебной программы по предмету «Обучение грамоте» – создание условий для формирования функционально грамотной личности в процессе освоения навыков слушания, говорения, чтения и письма во взаимосвязи с формированием элементарных грамматических представлений.
      21. Для достижения поставленной цели на уроках обучения грамоте необходимо решать следующие задачи:
      1) научить слушать, говорить, читать и писать;
      2) формировать у учащихся правильную читательскую деятельность через умение целенаправленно осмысливать текст;
      3) воспитывать интерес к чтению и книге;
      4) развивать умение анализировать, сравнивать, обобщать, систематизировать информацию;
      5) формировать доброжелательное отношение к окружающим, развивать культуру речи и культуру общения;
      6) развивать творческие способности через формирование познавательного интереса и стремления совершенствовать свою речь;
      7) развивать интерес и любовь к родному языку через освоение окружающего мира;
      8) развивать коммуникативные умения и навыки: умение слушать и слышать собеседника, готовность вести диалог и признавать возможность существования различных точек зрения; высказывать свою позицию, обосновывая ее;
      9) формировать умение планировать, контролировать и оценивать учебные действия в соответствии с поставленной задачей и условиями ее реализации;
      10) определять наиболее эффективные способы достижения результата;
      11) формировать умение понимать причины успеха/неуспеха учебной деятельности.
      22. Изучение предмета «Обучение грамоте» способствует:
      1) освоению навыков чтения и понимания текста; воспитанию интереса к чтению и книге;
      2) овладению базовыми фонетическими знаниями и умениями;
      3) овладению умением работать в паре, в группе, выполнять различные роли (лидера, исполнителя);
      4) освоению первоначальных знаний о лексике, грамматике, орфографии и пунктуации русского языка;
      5) развитию нравственных чувств, уважения к культуре народов многонационального Казахстана и других стран.

3. Педагогические подходы к организации учебного процесса

      23. Организации образования Республики Казахстан (школы, гимназии, лицеи) следуют принципу, согласно которому учащиеся должны «научиться учиться» и стать самостоятельными, мотивированными, заинтересованными, уверенными, ответственными и интеллектуально развитыми личностями.
      24. Ожидается, что учителя будут воспитывать и развивать эти качества у учащихся, используя:
      1) деятельностный подход в обучении и преподавании (на основе учебной деятельности учащиеся приходят к пониманию необходимости новых знаний);
      2) исследовательский подход (что я знаю, что я хочу узнать, чему я научился);
      3) развивающее обучение (учащийся овладевает способами действий, учится конструировать свою учебную деятельность и управлять ею);
      4) взаимо-, самообучение, взаимо-, самооценивание учащихся;
      5) организацию индивидуально-дифференцированного обучения (согласно потребностям ученика через формирующую оценку), парной, групповой деятельности учащихся и работы всего класса.
      25. Рекомендуемые стратегии, технологии и методы обучения предмету «Обучение грамоте»:
      1) стратегии: самоуправляемая, экспериментальная, критическая, коммуникативная, контекстная;
      2) технологии: работа в малых группах (команде), кейс-стади (анализ конкретных ситуаций), ролевые и деловые игры, модульное обучение.
      3) методы: проблемное обучение, индивидуальное обучение, междисциплинарное обучение, обучение на основе опыта, проектный метод.
      26. Необходимо обратить внимание на постановку четких целей обучения и критериев успеха для измерения успешности и определения последующих шагов в обучении.
      27. Развитие коммуникативных навыков учащихся. Одной из целей учебной программы является социализация личности: воспитание граждан, способных эффективно взаимодействовать в различных сообществах. Для реализации этой цели необходимо развивать коммуникативные навыки через развитие видов речевой деятельности, создавать такую среду, в которой поощряется и ценится коммуникация в различных формах, где учащийся уверенно выражает свое мнение, учится грамотно использовать русский язык в устной и письменной формах для общения со сверстниками, учителями и более широкой аудиторией.
      28. Примеры заданий по слушанию и говорению:
      1) артикуляционные разминки;
      2) звуковой анализ слов;
      3) восприятие звучащей речи, выделение из речевого потока языковых единиц (предложение, слово, слог, звук);
      4) выявление из прослушанного текста информации в соответствии с поставленной целью;
      5) составление диалога, принятие точки зрения собеседника;
      6) постановка вопросов и формулирование ответов на основе прослушанного текста;
      7) составление высказываний на знакомые и интересные для учащихся темы;
      8) составление рассказов по личным впечатлениям, картинкам, по аналогии с прочитанным;
      9) словесное рисование/описание;
      10) пересказ знакомых историй, сказок; чтение стихотворений наизусть;
      11) донесение информации до собеседника и слушателей.
      29. Примеры заданий по развитию навыка чтения:
      1) работа над лексическим значением слова;
      2) игры со словами (анаграммы, палиндромы (перевертыши: шалаш, потоп), нахождение слова в слове);
      3) прогнозирование развития событий по началу текста или по заголовку;
      4) использование различных видов чтения (чтение по ролям, ознакомительное чтение, поисковое чтение, комментированное чтение, чтение для нахождения информации, чтение для высказывания точки зрения, чтение с остановками, чтение за диктором);
      5) игра «в прятки» (ведущий начинает читать текст с любого места, не с начала, учащимся необходимо найти место, которое читает ведущий, и следить за чтением);
      6) составление карты рассказа.
      30. Примеры заданий по письму:
      1) анализ буквы с целью выявления составляющих ее элементов;
      2) конструирование и переконструирование букв из соответствующих элементов;
      3) ориентирование в пространстве рабочей строки и межстрочного пространства;
      4) освоение зрительно-двигательных образов письменных букв и видов их соединений в слогах, сочетаниях, словах;
      5) звукобуквенный анализ слов и анализ предложений с последующей записью;
      6) предоставление информации в форме рисунков и диаграмм;
      7) списывание слов, предложений, текстов с печатного образца;
      8) восстановление деформированного предложения, текста;
      9) письмо литературному герою;
      10) составление текста по опорным словам;
      11) письмо по памяти;
      12) запись нескольких предложений к серии картинок (подписывание картинок) как пересказ прочитанной истории;
      13) корректирование собственных текстов с помощью учителя.

4. Подходы к оцениванию учебных достижений

      31. Оценивание результатов изучения предмета «Обучение грамоте» осуществляется с применением критериального оценивания.
      32. Критериальное оценивание основано на взаимосвязи преподавания, обучения и оценивания. Результаты критериального оценивания используются для эффективного планирования и организации образовательного процесса.
      33. Критериальное оценивание включает формативное и суммативное оценивание.
      34. Формативное оценивание проводится непрерывно, обеспечивает обратную связь между учащимся и учителем, и позволяет своевременно корректировать учебный процесс.
      35. Суммативное оценивание проводится по завершении изучения блока учебной информации в определенном периоде обучения, используется для предоставлении обратной связи учащимся, выставления четвертных и годовых оценок по предмету.

5. Организация содержания учебного предмета «Обучение грамоте»

36. Распределение учебной нагрузки:
таблица 1

Класс	Количество часов в неделю	Количество часов в год
1	6 часов	198 часов

      37. В третьей четверти предусмотрены дополнительные каникулы. Для организации учебно-воспитательного процесса кабинеты должны быть укомплектованы соответствующим школьным оборудованием с учетом санитарно-гигиенических норм.
      38. Мебель в классе должна легко передвигаться для проведения различных форм (индивидуальная, парная, групповая) и видов работы (игры и другие активные методы). Необходимо предусмотреть место для книжных полок, стендов для выставки работ учащихся и наглядных пособий.
      39. Для организации работы по предмету «Обучение грамоте» необходимо следующее оснащение:
      1) оргтехника (компьютеры или ноутбуки, принтер, сканер);
      2) интерактивная доска/проектор/экран;
      3) цифровой фотоаппарат, веб-камера; диктофоны/микрофоны, наушники;
      4) меловая доска; маркерная передвижная доска; маленькие маркерные доски;
      5) флипчарты, цветная бумага; фломастеры, маркеры, цветные карандаши;
      6) детская художественная литература различных жанров, брошюры с картинками, журналы, газеты, фильмы, аудиозаписи и видеофильмы о писателях, поэтах;
      7) толковый, словообразовательный, орфографический словари, словари синонимов, антонимов, фразеологизмов, этимологический словарь, справочники по грамматике;
      8) наглядный, дидактический и раздаточный материал (иллюстрации, портреты, таблицы по предмету: таблица «Сиди правильно», таблица «Алфавит», слоговые таблицы; образцы печатных и письменных букв; куклы (для постановок), декорации (для импровизации);
      9) шкафы для хранения и демонстрации работ учащихся.
      40. Содержание учебного предмета:
      1) предмет предназначен для первоначального обучения чтению, письму и формированию навыков слушания, говорения на основе лексических тем;
      2) содержание предмета «Обучение грамоте» направлено на формирование коммуникативно-речевых навыков.
      3) в процессе обучения грамоте выделяются три периода: добукварный, букварный, послебукварный. Букварный период обучения грамоте начинается в первой четверти и заканчивается в третьей четверти. Количество часов на знакомство со звуком и буквой учитель может регулировать сам в зависимости от уровня усвоения учебного материала, достижения целей обучения учащимися и выполнения задач каждого периода.
      41. Задачи добукварного периода:
      1) развитие интереса к учебной деятельности;
      2) развитие фонематического слуха;
      3) формирование первоначальных понятий о звуке, слоге, ударении, слове, предложении, речи;
      4) формирование представления о том, что начало предложения пишется с большой буквы, в конце предложения ставится точка, вопросительный, восклицательный знаки;
      5) формирование представлений об ударных/безударных гласных звуках, звонких/глухих, мягких/твердых согласных звуках;
      6) формирование умения производить звуковой анализ слов с использованием схем-моделей, делить слова на слоги, находить в слове ударный слог;
      7) развитие мелкой моторики рук (раскрашивание, рисование, штриховка в разных направлениях, обведение по контуру, написание элементов букв);
      8) развитие мышления, памяти, воображения, восприятия, внимания.
      42. Задачи букварного периода:
      1) развитие интереса к учебной деятельности;
      2) развитие фонематического слуха; совершенствование навыков звукового анализа и синтеза;
      3) освоение функций букв алфавита;
      4) формирование правильного, плавного слогового чтения на материале текстов учебника;
      5) освоение орфографического и орфоэпического чтения;
      6) формирование навыков каллиграфического письма при написании букв, слогов, слов, предложений;
      7) развитие устной и письменной речи.
      43. Задачи послебукварного периода:
      1) постепенный переход к чтению целыми словами, формирование умения читать «про себя»;
      2) развитие связной речи (пересказ, рассказывание);
      3) развитие навыков письма в соответствии с нормами каллиграфии.
      44. Слушание и говорение (Развитие устной речи и фонематического слуха):
      1) формирование умений слушать речь учителя и учащихся, аудио/видеозаписи, понимать смысл услышанного, правильно и точно отвечать на вопросы. Развитие навыков общения в соответствии с коммуникативными целями (общение в группе, участие в диалоге, инсценирование, ролевые игры), использование слов речевого этикета, расширение словарного запаса на основе лексических тем;
      2) развитие артикуляционного аппарата через заучивание скороговорок, чистоговорок. Разучивание стихотворений, считалок, пословиц, поговорок, загадок;
      3) формирование умений строить высказывания в монологической и диалогической формах на заданные и интересующие учащихся темы. Беседы по картинкам, по наблюдениям, беседы об увиденном, о пережитом и услышанном/прочитанном. Передача отношения к поступкам и переживаниям других людей, способы передачи собственных эмоциональных состояний;
      4) использование невербальных средств общения (интонация, мимика, жесты, позы);
      5) рассказывание сказок с опорой на серию сюжетных картинок и без опоры. Составление рассказов по сюжетной картинке и по серии сюжетных картинок,. Понимание содержания прослушанного текста. Пересказ прослушанного/прочитанного текста с опорой на карту текста и без опоры на нее;
      6) слово. Значение и смысл слова. Понимание значения и смысла слова, употребление слова по назначению. Расширение словарного запаса. Произнесение слов согласно орфоэпическим нормам, правильная постановка ударения в словах;
      7) составление предложений. Составление коротких текстов.
      45. Чтение (Формирование навыков чтения, изучение букв алфавита):
      1) определение количества слогов в слове, слов в предложении;
      2) слог как минимальная произносительная единица. Звуковое строение слов и слогов. Классификация звуков на гласные и согласные (артикуляционный, акустический, функциональный аспекты). Классификация согласных по твердости/мягкости и по звонкости/глухости. Деление слов на слоги. Ударные и безударные слоги. Слабая и сильная позиции для гласных и согласных звуков. Установление соответствия/несоответствия звукового и буквенного состава слова, произношение слов с соблюдением орфоэпических норм русского языка. Смыслоразличительная роль звука и ударения (заммок — замомк). Сравнение произведений разных жанров на основе их особенностей. Формирование умения давать характеристику основным действующим лицам произведения;
      3) проведение звукового и звукобуквенного анализа. Различение звука и буквы. Воспроизведение звуковой формы слова по его буквенной записи (чтение). Обучение плавному слоговому чтению слов различной структуры с переходом на чтение целыми словами, предложений, состоящих из 2-6 слов, и правильному чтению текстов, состоящих из 4-8 предложений. Обучение выборочному чтению небольших отрывков из текстов по вопросам учителя. Наблюдение за интонационной организацией речи (интонация конца, восклицание, вопросительная интонация);
      4) наблюдение над значением слова (слова, близкие и противоположные по смыслу, многозначные слова). Общее представление о тексте. Понимание содержания текста при его самостоятельном чтении. Чтение деформированного текста повествовательного характера, его составление. Ответы на вопросы по содержанию прочитанного; выделение особенностей различных жанров; определение темы, главной мысли произведения; выразительное чтение художественных и нехудожественных текстов, чтение по ролям, высказывание отношения к содержанию прочитанного (нравится/не нравится, потому что…);
      5) поиск необходимой информации для выполнения учебных заданий (под руководством учителя). Понимание информации, представленной в виде текста, рисунков, схем;
      6) норма скорости чтения на конец учебного года: 25 слов и знаков в минуту;
      7) в I полугодии техника чтения может не проводиться.
      46. Письмо (Формирование навыков письма):
      1) подготовка к письму (правильная посадка, освещение, положение тетради и умение держать карандаш/ручку при письме). Формирование умения ориентироваться на пространстве (рабочая строка, межстрочное пространство, верхняя и нижняя линии рабочей строки, вертикальные наклонные линии) листа в тетради. Рисование, штриховка, обводка. Моделирование звукового состава слова с помощью схем. Моделирование предложения;
      2) письмо элементов букв, заглавных и строчных букв и их соединений, слогов, слов, предложений с соблюдением каллиграфических норм;
      3) письмо под диктовку слов, написание которых не расходится с произношением;
      4) списывание предложений, текста с рукописного и печатного текста;
      5) письмо предложений с учетом правил пунктуации: точка, восклицательный, вопросительный знаки в конце предложения. Раздельное написание слов в предложении. Заглавная буква в начале предложения;
      6) разграничение понятий: «предмет» и «слово» как название предмета. Слова-названия предметов, явлений окружающего мира; слова, обозначающие признаки предметов; слова, обозначающие действия предметов в момент говорения, до момента говорения, после говорения. Слова, обозначающие один предмет, много предметов; слова, которые соотносятся со словами «он», «она», «оно», «они»;
      47. Ознакомление с правилами правописания и применение их на практике:
      1) обозначение гласных после шипящих (жи-ши, ча-ща, чу-щу);
      2) раздельное написание слов;
      3) большая буква в начале предложения, знаки препинания в конце предложения;
      4) большая буква в именах собственных;
      5) перенос слов по слогам без стечения согласных;
      6) правописание -чк-, -чн-, -нщ-, -шн- в словах;
      7) правописание мягкого и твердого знака в словах;
      8) правописание безударных гласных (двусложные слова);
      9) правописание звонких и глухих согласных на конце слова.
      48. Примечание:
      на уроках необходимо проводить работу со словарными словами.
      49.Навыки речевой деятельности:
      таблица 2

1 класс
№	Виды речевой деятельности	Навыки
1	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)
		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала
		1.3 Пересказывание прослушанного материала
		1.4 Прогнозирование событий
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм
		1.6 Привлечение внимания слушателя
		1.7 Высказывание оценочного суждения
		1.8 Составление рассказа на заданную тему
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова
2	Чтение	2.1 Использование видов чтения
		2.2 Определение темы и основной мысли прочитанного текста
		2.3 Выявление структурных частей текста
		2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте
		2.5 Формулирование вопросов и ответов
		2.6 Определение типов, жанров и стилей текстов
		2.7 Извлечение необходимой информации из различных источников
		2.8 Сравнительный анализ текстов
		2.9 Ориентирование в графической форме слова
3	Письмо	3.3 Составление плана текста
		3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала
		3.5 Создание текста с использованием различных форм представления
		3.6 Творческое написание текстов в разных жанрах
		3.7 Нахождение и исправление ошибок в работе
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм
		3.9 Соблюдение орфографических норм
		3.10 Соблюдение грамматических норм
		3.11 Соблюдение пунктуационных норм

      50. Примечание:
      1) работа по следующим целям обучения из раздела 3 «Письмо» – 3.1 «Создание текстов разных типов»; 3.2 «Создание текстов разных стилей» – будет проводиться на уроках русского языка во 2-4 классах;
      2) цели обучения представлены в виде ожидаемых результатов. Цели обучения, организованные последовательно внутри каждого подраздела, позволяют учителям планировать свою работу и оценивать достижения учащихся, а также информировать их о следующих этапах обучения.
      51. Система целей обучения:
      1) слушание и говорение:
      таблица 3

Навыки	Цели обучения
1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 Понимать, что такое речь, текст, предложение, слово
1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 Определять, о ком /о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 Пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя)
1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 Прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации
1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 Использовать речевой этикет в разных ситуациях общения
1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 Использовать в речи слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты), соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания
1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 Высказывать отношение к прослушанному, обосновывать его простыми предложениями
1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 Составлять рассказ по сюжетной иллюстрации или по серии картинок
1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 Выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)
	1.1.9.2 Понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове
	1.1.9.3 Понимать смыслоразличительную роль звука и ударения
	1.1.9.4 Понимать функции йотированных букв в слове

2) чтение:
таблица 4

Навыки	Цели обучения
2.1 Использование видов чтения	1.2.1.1 Читать схемы слов/предложений
2.1 Использование видов чтения	1.2.1.2 Использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение)
2.2 Определение темы и основной мысли прочитанного текста	1.2.2.1 Определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
2.3 Выявление структурных частей текста	1.2.3.1 Определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.4.1 Понимать лексическое значение и смысл слов с учетом обобщенности их значений (слова-предметы, слова-признаки, слова-действия); близкие/противоположные по значению, многозначные слова (с помощью учителя)
2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.1 Формулировать вопросы к иллюстрациям/ тексту (с помощью учителя), отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
2.6 Определение типов, жанров и стилей текстов	1.2.6.1 Распознавать текст-повествование, жанры по их особенностям (сказка, рассказ, стихотворение), стили (художественные и нехудожественные тексты) с помощью учителя
2.7 Извлечение необходимой информации из различных источников	1.2.7.1 Находить информацию в одном источнике, используя алфавитный порядок расположения текстов (словари, справочники, детские энциклопедии)
2.8 Сравнительный анализ текстов	1.2.8.1 Сравнивать тексты разных жанров (сказка, рассказ, стихотворение) и стилей (художественные и нехудожественные) с помощью учителя
2.9 Ориентирование в графической форме слов	1.2.9.1 Распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком
	1.2.9.2 Понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных)
	1.2.9.3 Понимать роль ь, ъ знака в слове

3) письмо:
таблица 5

Навыки	Цели обучения
3.3 Составление плана текста	1.3.3.1 Составлять картинный план, план-схему текста и озаглавливать (с помощью учителя)
3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	1.3.4.1 Передавать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
3.5 Создание текста с использованием различных форм представления	1.3.5.1 Составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя слова для справок/с помощью учителя; писать простые предложения/тексты, дополняя их рисунками, знаками, схемами
3.6 Творческое написание текстов в разных жанрах	1.3.6.1Писать простые предложения/тексты (сообщение, поздравление, письмо с помощью учителя)
3.7 Нахождение и исправление ошибок в работе	1.3.7.1 Проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
3.8 Соблюдение каллиграфических и графических норм	1.3.8.1 Писать элементы букв, прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво в соответствии с нормами каллиграфии; обозначать звуки сильных позиций буквами на письме
3.9 Соблюдение орфографических норм	1.3.9.1 Списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал), соблюдать правила переноса (с помощью учителя)
	1.3.9.2 Применять правила правописания: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-, -шн-
	1.3.9.3 Писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя)
	1.3.9.4 Писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
3.10 Соблюдение грамматических норм	1.3.10.1 Различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
3.11 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.11.1 Ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки

52. Долгосрочный план:
таблица 6

Сквозная тема	Навыки	Цели обучения
Все обо мне Моя школа Моя семья и друзья Мир вокруг нас Путешествие Традиции и фольклор	Добукварный период
	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 Понимать, что такое речь, текст, предложение, слово
	1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 Определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
	1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 Пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя)
	1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 Прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации
	1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 Использовать речевой этикет в разных ситуациях общения
	1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 Использовать в речи слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты), соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания
	1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 Высказывать отношение к прослушанному, обосновывать его простыми предложениями
	1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 Составлять рассказ по сюжетной иллюстрации или по серии картинок
	1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 Выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)
		1.1.9.2 Понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове
		1.1.9.3 Понимать смыслоразличительную роль звука и ударения
		1.1.9.4 Понимать функции йотированных букв в слове
	2.1 Использование видов чтения	1.2.1.1 Читать схемы слов/предложений
	2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.1 Формулировать вопросы к иллюстрациям/ тексту (с помощью учителя), отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
	3.3 Составление плана текста	1.3.3.1 Составлять картинный план, план-схему текста и озаглавливать (с помощью учителя)
	3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	1.3.4.1 Передавать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
	3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	1.3.8.1писать элементы букв, прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво в соответствии с нормами каллиграфии; обозначать звуки сильных позиций буквами на письме
	3.10 Соблюдение грамматических норм	1.3.10.1 различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
	3.11Соблюдение пунктуационных норм	1.3.11.1 ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки
	Основной (букварный) период
	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 Понимать, что такое речь, текст, предложение, слово
	1.2. Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 Определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
	1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 Пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя)
	1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 Прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации
	1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 Использовать речевой этикет в разных ситуациях общения
	1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 Использовать в речи слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты д.), соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания
	1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1Высказывать отношение к прослушанному, обосновывать его простыми предложениями
	1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 Составлять рассказ по сюжетной иллюстрации или по серии картинок
	1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 Выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)
		1.1.9.2 Понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове
		1.1.9.3 Понимать смыслоразличительную роль звука и ударения
	2.1 Использование видов чтения	1.2.1.1 Читать схемы слов/предложений
	2.1 Использование видов чтения	1.2.1.2 Использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение)
	2.3 Выявление структурных частей текста	1.2.3.1 Определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
	2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.4.1 Понимать лексическое значение и смысл слов с учетом обобщенности их значений (слова-предметы, слова-признаки, слова-действия); близкие/противоположные по значению, многозначные слова (с помощью учителя)
	2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.1 Формулировать вопросы к иллюстрациям/ тексту (с помощью учителя), отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
	2.6 Определение типов, жанров и стилей текстов	1.2.6.1 Распознавать текст-повествование, жанры по их особенностям (сказка, рассказ, стихотворение), стили (художественные и нехудожественные тексты) с помощью учителя
	2.9 Ориентирование в графической форме слов	1.2.9.1 Распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком
		1.2.9.2 Понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных)
		1.2.9.3 Понимать роль ь, ъ знака в слове
	3.3 Составление плана текста	1.3.3.1 Составлять картинный план, план-схему текста и озаглавливать (с помощью учителя)
	3.5 Создание текста с использованием различных форм представления	1.3.5.1 Составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя слова для справок/с помощью учителя;
	3.6 Творческое написание текстов в разных жанрах	1.3.6.1 Писать простые предложения/тексты, дополняя их рисунками, знаками, схемами
	3.8 Соблюдение каллиграфических и графических норм	1.3.8.1 Писать элементы букв, прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво в соответствии с нормами каллиграфии; обозначать звуки сильных позиций буквами на письме
	3.9 Соблюдение орфографических норм	1.3.9.1 Списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал), соблюдать правила переноса (с помощью учителя)
		1.3.9.3 Писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя)
		1.3.9.4 Писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
	3.10 Соблюдение грамматических норм	1.3.10.1 Различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
	3.11 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.11.1 Ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки
	Послебукварный период
Еда и напитки	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 Понимать, что такое речь, текст, предложение, слово
	1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 Определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
	1.3Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 Пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя)
	1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 Прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации
	1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 Использовать речевой этикет в разных ситуациях общения
	1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 Использовать в речи слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты д.), соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания
	1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1Высказывать отношение к прослушанному, обосновывать его простыми предложениями
	1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 Составлять рассказ по сюжетной иллюстрации или по серии картинок
	1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 Выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)
		1.1.9.2 Понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове
		1.1.9.3 Понимать смыслоразличительную роль звука и ударения
		1.1.9.4 Понимать функции йотированных букв в слове
	2.1 Использование видов чтения	1.2.1.2 Использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение)
	2.2 Определение темы и основной мысли прочитанного текста	1.2.2.1 Определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
	2.3 Выявление структурных частей текста	1.2.3.1 Определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
	2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.4.1 Понимать лексическое значение и смысл слов с учетом обобщенности их значений (слова-предметы, слова-признаки, слова-действия); близкие/противоположные по значению, многозначные слова (с помощью учителя)
	2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.1 Формулировать вопросы к иллюстрациям/ тексту (с помощью учителя), отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
	2.6 Определение типов, жанров и стилей текстов	1.2.6.1 Распознавать текст-повествование, жанры по их особенностям (сказка, рассказ, стихотворение), стили (художественные и нехудожественные тексты) с помощью учителя
	2.7 Извлечение информации из различных источников	1.2.7.1 Находить информацию в одном источнике, используя алфавитный порядок расположения текстов (словари, справочники, детские энциклопедии)
	2.8 Сравнительный анализ текстов	1.2.8.1 Сравнивать тексты разных жанров (сказка, рассказ, стихотворение) и стилей (художественные и нехудожественные) с помощью учителя
	2.9 Ориентирование в графической форме слов	1.2.9.1 Распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком
		1.2.9.2 Понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных)
		1.2.9.3 Понимать роль ь, ъ знака в слове
В здоровом теле –здоровый дух!	3.3 Составление плана текста	1.3.3.1 Составлять картинный план, план-схему текста и озаглавливать (с помощью учителя)
	3.5 Создание текста с использованием различных форм представления	1.3.5.1 Составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя слова для справок/с помощью учителя; писать простые предложения/тексты, дополняя их рисунками, знаками, схемами
	3.6 Творческое написание текстов в разных жанрах	1.3.6.1 Писать простые предложения/тексты (сообщение, поздравление, письмо с помощью учителя)
	3.7 Нахождение и исправление ошибок в работе	1.3.7.1 Проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
	3.8 Соблюдение каллиграфических и графических норм	1.3.8.1 Писать элементы букв, прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво в соответствии с нормами каллиграфии; обозначать звуки сильных позиций буквами на письме
	3.9 Соблюдение орфографических норм	1.3.9.1 Списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал), соблюдать правила переноса (с помощью учителя)
		1.3.9.2 Применять правила правописания: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-, -шн-
		1.3.9.3 Писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя)
		1.3.9.4 Писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
	3.10 Соблюдение грамматических норм	1.3.10.1 Различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
	3.11 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.11.1 Ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки

53. Примечание:
1) цели обучения в пределах одной четверти комбинируются по разным видам речевой деятельности.

Приложение 3
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 8 апреля 2016 года № 266

Приложение 177
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

Типовая учебная программа по предмету
«Казахский язык» для 1-4 классов уровня начального образования
(с неказахским языком обучения)

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Оқу бағдарламасы оқушылардың жас ерекшеліктерінің танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес әр оқу пәнінің мазмұнын және олардың білім, білік, дағдыларының көлемін анықтайтын оқу-нормативтік құжат болып табылады.
      3. Оқу бағдарламасы оқыту процесін оқушылардың пән салалары бойынша білім мен біліктерді саналы түрде меңгеруі үшін әр пәннің әдістемелік әлеуетін қолдануға, оқу, жоба, зерттеу іс-әрекеттері тәсілдерін меңгеру арқылы дербестігінін дамытуға, әлеуметтік-мәдени кеңістікте орнын таба білуі үшін бағыттайды.
      4. Оқу бағдарламасында оқу-нормативтік құжаттың дәстүрлі міндеттері заманауи мектепте білім беру процесін ұйымдастырудың инновациялық тәсілдерімен үйлесімді сабақтасқан. Оқытудағы тәсілдер пән бойынша оқу бағдарламасының түбегейлі жаңа құрылымын құруда негізгі бағдарлары болып табылады.
      5. Құндылыққа, іс-әрекетке, тұлғаға бағдарлық коммуникативтік тәсілдер білім берудің классикалық негізі ретінде оқыту мақсаттарының жүйесі мен білім беру процесі нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін қолданылып, оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.
      6. Қазіргі кезеңде оқушының өздігінен білімді игеруі үшін оның белсенді іс-әрекетін ұйымдастыру оқу процесіне қойылатын негізгі талаптардың бірі болып табылады. Мұндай тәсілдер пәндік білімді, әлеуметтік және коммуникативтік дағдыларды ғана емес, сонымен бірге, өзінің жеке мүдделері мен болашағын сезінуге, сындарлы шешімдер қабылдауына мүмкіндік беретін тұлғалық қасиеттерді де меңгеруге ықпал етеді. Мұғаліммен бірлесіп шығармашылықпен айналысу және серіктес, кеңесші ретінде мұғалімнің қолдауы кезінде оқушының белсенді танымдық қабілеті тұрақты сипатқа ие болады.
      7. Тұлғалық-бағдарлық білім беруді осындай сипатта жақсарту білім беру процесіне барлық қатысушылардың өзара қарым-қатынасында өктемшілікке жол бермей, ынтымақтастығы үшін алғышарттарды құрайтын оқытудың алуан түрлі интерактивті әдістерін қолдану кезінде мүмкін. Диалогтік және рефлексивті технологияларды қолдану оқушылардың жоба және зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруымен сабақтасады.
      8. Білім беру процесін ұйымдастырудың барлық инновациялық тәсілдері оқытуды білім, идеялар және іс-әрекет тәсілдерімен белсенді түрде алмасуды көздейтін оқушының шынайы шығармашылық процесіндегі қарым-қатынас моделіне айналдырады.
      9. Нақты пәннің оқу бағдарламасы жергілікті сипаттағы материалдарды (нысандар, кәсіпорындар, ақпарат көздері) пайдалануға бағытталған оқу-жобалау іс-әрекеттерін ұйымдастыру арқылы танымдық және әлеуметтік тұрғыдан оқушының белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Осы пәннің оқу мақсаттары аясында жүзеге асырылатын тәрбиелік сипаттағы жоба жұмысын ата-аналармен, жергілікті қауымдастық өкілдерімен бірлесе отырып, ұйымдастыруға болады.
      10. Әр пәннің оқу бағдарламаларында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған. Көп тілді оқу ортасын құрудағы әр пән қосқан үлесі үш тілде білім беру саясатын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Тіл үйретудің негізі болып табылатын коммуникативтік тәсіл әрбір оқу пәнінің түрлі оқу жағдаяттарында білім және білікпен алмасу, тілдік және сөйлеу нормалары жүйесін дұрыс қолдану сияқты әдіс-тәсілдері арқылы оқушылардың сөйлеу әрекеттерін дамытудың жетекші қағидаты ретінде қарастырылады.
      Пән мазмұнын меңгеру және оқу мақсаттарына қол жеткізу процесінде оқушылардың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды, атап айтсақ: қажетті ақпаратты іздеу, өңдеу, алу, құру және көрсету, ақпараттар және идеялармен алмасу үшін бірлесіп әрекет ету, жабдықтар мен қосымшаларды кең ауқымда қолдану арқылы өз жұмысын бағалау және жетілдіру сияқты қолдану дағдыларын дамыту үшін алғышарттар/жағдайлар жасау керек.
      11. Оқу бағдарламасында оқу пәнінің мазмұнын анықтаудың негізі болып табылатын оқыту мақсаттарының жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелері қалыптастырылған.
      12. Мазмұны тұрғысынан оқу бағдарламалары оқушыны өзін-өзі оқыту субьектісі және тұлғааралық қарым-қатынас субьектісі ретінде тәрбиелеуде нақты оқу пәнінің қосатын үлесін айқындайды.
      13. Оқу бағдарламалары білім беру құндылықтарының өзара байланысы мен өзара шарттылығына негізделген тәрбиелеу мен оқытудың біртұтастығы қағидатын және нақты пәнді оқыту мақсаттарының жүйесі бар мектепті бітіргеннен кейінгі нәтижелерін іске асыруға мүмкіндік береді.
      14. Оқу бағдарламаларының тек пәндік білім мен білікке ғана емес, сонымен қатар, кең ауқымды дағдылардың қалыптасуына бағыттылғаны оның ерекше өзгешелігі болып табылады. Оқыту мақсаттарының құрастырылған жүйесі:
      1) білімді функционалдық және шығармашылық қолдану, сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану, қарым-қатынас жасаудың түрлі тәсілдерін қолдану, топпен және жеке дара жұмыс істей алу, мәселелерді шешу және шешімдер қабылдау сияқты кең ауқымды дағдыларын дамытуға негіз болады. Кең ауқымды дағдылар оқушының мектептегі білім алу тәжірибесінде де, келешекте мектепті бітіргеннен кейін де жетістігінің кепілі болып табылады.
      15. Экономикадағы заманауи инновациялар, еңбек нарығындағы өзгерістер оқушылардың күрделі міндеттерді шешу үшін немесе оларды шешудің жаңа тәсілдерін табу үшін жағдаятқа, идеялар мен ақпараттарға талдау жасау және бағалауға, алған білімі мен тәжірибесін жаңа идея мен ақпаратты жинақтау үшін шығармашылық қолдануға мүмкіндік беретін дағдылар жиынтығын меңгеру қажеттілігіне себепші болады. Жігерлілік, алғырлық, өзгерістерге дайындығы, байланысқа бейімділігі сияқты тұлғалық қасиеттер өзекті болып отыр.
      16. Нақты пән бойынша күнделікті білім беру процесінің мазмұны оқу мақсаттарына бағынады және оқушылардың меңгерген білім, білік және дағдыларын кез келген оқу процесінде және өмір жағдаяттарында шығармашылықпен пайдалану даярлылығын қалыптастыруға, жетістікке қол жеткізуде қажырлылықты дамытуға бағытталған, өмір бойы білім алуға ынталандырады.
      17. Кең ауқымдағы дағдылармен бірлікте жеке қасиеттердің дамуы «қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік», «құрмет», «ынтымақтастық», «еңбек пен шығармашылық», «ашықтық», «өмір бойы білім алу» сияқты білім берудің басты құндылықтарына оқушыларды дағдыландырудың негізі болып табылады. Бұл құндылықтар оқушының тәртібі мен күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдары болуы тиіс.

2. «Қазақ тілі» пәнін оқыту мақсаты мен міндеттері

      18. Қазақ тілі – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі. Мемлекеттік тіл – еліміздегі халықтар бірлігінің негізгі факторы, ұлтаралық қарым-қатынастың ұйытқысы. Бүгінгі қоғам еліміздің білім беру жүйесінен көп тілді меңгерген дара тұлғаны қалыптастыруды талап етуде.
      19. Тіл – халықтың жеңістері мен жетістіктерінің, ұлттық құндылықтары мен өмір сүру салтының көрінісі. Қазақ тілін мемлекеттік тіл ретінде құрметтеу – Қазақстанда тұратын барлық халықтың негізгі міндеті.
      20. «Қазақ тілі» пәніне арналған бағдарлама білім берудің ұлттық жүйесін халықаралық стандарттарға негіздей отырып, еліміздің алға қойып отырған іргелі міндеттеріне сай және қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық процестерді, ұлттардың бейбітшілік пен келісім өмір салтын қалыптастыру саясатын ұстану қағидаларын басшылыққа ала отырып, мемлекеттік тілді оқытудың тиімді әрі сапалы жүйелерін қалыптастыруды көздейді.
      21. Бастауыш сынып оқушыларына қазақ тілін мәдениетаралық қарым-қатынас құралы ретінде меңгерту, оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларын қалыптастыру, олардың тұрмыста, қоғамдық орында, мәдени орталарда тілдік шектеуді сезінбей, өзін еркін ұстауына мүмкіндік туғызу негізгі ұстаным болып табылады.
      22. «Қазақ тілі» пәнін оқытудың мақсаты – оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту, қазақ тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру, тіл нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға үйрету.
      23. «Қазақ тілі» пәні бағдарламасы оқушының тіл сауаттылығы мен сөз байлығын дамытуды, әлеуметтік ортада еркін қарым-қатынасқа түсуін жетілдіруді және дүниетанымдық дағдыларын кеңейтуді көздейді. Бағдарламаның білім мазмұны қазақ тілі арқылы оқушыларға қазақ халқының материалдық және рухани құндылықтарын, қазақ халқының салт-дәстүрін құрметтеуді, қазақша сөйлеу әдебі мен әдетін дағдыландыруды және қазақ әдебиеті үлгілерін терең меңгертуді мақсат етеді және алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйретеді.
      24. «Қазақ тілі» пәнін оқытудың міндеттері:
      1) шығармашылықпен жұмыс істеуге, сын тұрғысынан ойлауға дағдыландыру;
      2) қазақша сөздік қорын үздіксіз дамыту әдістерін меңгерту;
      3) қазақша сауатты сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;
      4) сөз тіркестерін және жай сөйлемдер құру, сол сияқты айтылым дағдылары негізінде қазақша ойлау дағдыларын қалыптастыру;
      5) тұрмыста, қоғамдық орындарда, мәдени орталарда қазақ тілінде қарым-қатынас жасау қабілеттері мен дағдыларын дамыту;
      6) қазақ тілінде меңгерген білім, білік дағдыларына сүйене отырып, өзгелермен еркін қарым-қатынасқа түсуге үйрету;
      7) қазақ тілінің саяси-әлеуметтік әлеуетін ұғындыру;
      8) тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдыларын дамыту.
      25. «Қазақ тілі» пәнін оқу арқылы оқушылар сөздік қоры мен тілдік сауаттылығын дамытып, қазақ халқы мен мемлекеттік тілге деген құрмет сезімін қалыптастырады, қызығушылығын арттырады.

3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

      26. Жалпы білім беру ұйымдары (мектеп, гимназия, лицей) «білім алып үйрену» ұстанымын негізге алады, ол ұстаным бойынша өз бетімен білім алуға ұмтылатын, ынталы, қызығушылығы жоғары, өзіне сенімді, жауапкершілігі мол және зияткерлік тұрғыдан дамыған тұлға қалыптастыру көзделеді.
      27. Оқушылардың бойында бұл қасиеттерді қалыптастыру үшін мұғалімдер түрлі технологиялар мен тәсілдер қолданады деп күтіледі, олар:
      1) зерттеушілік тәсіл (оқушылар «не білемін, нені білгім келеді, нені білдім» тұрғысынан өз әрекетін талдауға үйренеді);
      2) әрекеттік тәсіл (оқушылар оқу әрекетінде меңгерген жаңа білімінің болашақта қажеттілігін түсінеді);
      3) дамыта оқыту (оқушылар өзінің іс-әрекетін жоспарлау және басқару жолын үйренеді);
      4) уәждеу, қызықтыра оқыту (оқушының оқуға деген қызығушылығын арттыру үшін «оқыту үшін бағалау» арқылы қолдау жасау);
      5) оқушылардың оқу әрекетін жеке, топтық және ұжымдық формада ұйымдастыру (оқушылар бірін-бірі өзара оқытуға, бірін-бірі бағалауға, пікір алмасуға үйренеді);
      6) саралай оқыту (оқушыларды деңгейіне, мүмкіндігіне қарай оқыту, қалыптастырушы баға арқылы қолдау).
      28. Оқыту қазақ тілінде емес сыныптарда «Қазақ тілі» пәнін оқытуда қолданылатын оқыту стратегиялары мен әдістері:
      1) стратегиялар: өзін-өзі басқару, эксперименттік, сын тұрғысынан ойлау, коммуникативтік;
      2) технологиялар: шағын топтағы жұмыс (командада), кейс-стади (нақты жағдаяттарды талдау), рөлдік және іскерлік ойындар, модульдік оқыту;
      3) әдістер: жеке оқыту, проблемалық оқыту.
      29. Басты назар білімге емес, сол білімді қолдану біліктілігіне аударылады. Оқушылардың білім алу барысындағы табыстылығы мен алдағы қадамдарын анықтау үшін оқытудың нақты мақсаттары мен жетістіктер критерийлерін алдын ала белгілеу керек.
      30. Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту. Оқу бағдарламасы мақсаттарының бірі – оқыту қазақ тілінде емес сыныптарда оқитын оқушылардың өзойын, сезімін қазақша білдіруге, танып-білген нәрселерін қазақша санасына түюге, пікір алысуға, оқыған, көрген не білген нәрселері туралы достарымен, үлкендермен өз ойымен бөлісуге, армандары мен мақсаттары туралы ойын еркін жеткізіп айта білуге, репродуктивтік, продуктивтік, проблемалық, шығармашылық жаттығуларды орындата отырып үйрету.
      31. Оқыту қазақ тілінде емес сыныптарда оқылатын «Қазақ тілі» пәнінде тыңдалым және айтылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері:
      1) қазақ тілінің төл дыбыстарын дұрыс айту үшін артикуляциялық жаттығулар жасау;
      2) сөздің лексикалық мағынасын түсіну;
      3) тыңдау-көру оқу материалдарын тыңдап, көріп түсіну;
      4) сөздік қорды толықтыру;
      5) тыңдау-көру материалдарының мазмұнын айту;
      6) мәтіннің кейбір оқиғаларын қимылмен, ым-ишарамен көрсету;
      7) тыңдалған мәтін мазмұнының желісін суреттер арқылы беру;
      8) тыңдалған мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну;
      9) мәтіннің жанрларын анықтау;
      10) өздеріне таныс және қызықты тақырыптар бойынша әңгімелесу;
      11) белгілі бір тақырыпта пікірталасқа қатысу;
      12) жұпта ым-ишара, қимыл-әрекетті пайдаланып, оқиғаны жазуға дайындалу (мысалы, «Бағытталған оқу» және «Бағытталған жазу»);
      13) берілген тақырып (сол сабақта оқылған әңгіме, ертегі немесе мысал) бойынша диалог (қуыршақтардың көмегімен) құрастыру.
      14) сәлемдесу, қоштасу, кешірім сұрау, алғыс айту, өтініш жасау, таныс және таныс емес адамдармен, жақындары және достарымен, құрдастары және ересектермен, кіші балалармен қарым-қатынас жасауға байланысты шағын рөлдік ойындар;
      15) суреттер, бейнематериалдар бойынша әңгімелеу, сипаттау, сахналау.
      32. Оқыту қазақ тілінде емес сыныптарда оқылатын «Қазақ тілі» пәнінде оқылым дағдысын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері:
      1) графикалық сызба арқылы «оқу»;
      2) мәтіннен қажетті сөйлемді немесе сөзді тауып оқу;
      3) сұрақтар қоя білу және жауап беру;
      4) «көзбен оқы» ойыны арқылы оқу;
      5) мәтіннен көркем, бейнелі сөздерді тауып оқу;
      6) сөздік жұмысы (сөздің мағынасын түсіну);
      7) мәнерлеп оқу;
      8) рөлге бөліп оқу;
      9) оқылған әңгіменің, ертегінің картасын жасау.
      33. «Қазақ тілі» пәнінде жазылым дағдысын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері:
      1) ақпаратты сурет және белгілер/пиктограммалар арқылы беру;
      2) каллиграфиялық нормаларды сақтау;
      3) сөздердің дұрыс жазылуын (орфографиялық нормаларды) меңгертуге арналған тапсырмалар орындау;
      4) мәтіннен сөздерді, сөйлемдерді, қысқа үзінділерді көшіріп жаздыру;
      5) мәтіндегі жазылуы қиын сөздерден сөздік құрастыру;
      6) сөзден сөйлемдер, сөйлемдерден мәтін құрастырып жазу;
      7) шағын хат жазу;
      8) есте сақтау арқылы жазу;
      9) байқағаны, ұнататын істері, ойындары туралы тірек суреттермен сөйлемдер, шағын мәтін құрастырып жазу;
      10) сурет бойынша жазу;
      11) өзі құрастырған мәтінін мұғалімнің көмегімен тексеру.

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

      34. «Қазақ тілі» пәнін меңгеру нәтижелері критериалды бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады.
      35. Критериалды бағалау оқыту, оқу және бағалаудың өзара тығыз байланысында негізделген. Критериалды бағалау нәтижелері білім беру процессін тиімді жоспарлау және ұйымдастыру мақсатында пайдаланылады.
      36. Критериалды бағалау қалыптастырушы және жиынтық бағалаудан тұрады.
      37. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз өткізіледі, оқушы мен оқытушы арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу процесін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді.
      38. Жиынтық бағалау белгілі оқу мерзімінде оқу блогын оқып бітіргенде өткізіледі, оқушыларға кері байланысты қамтамасыз ету үшін, пән бойынша тоқсандық және жылдық бағаларды қою үшін колданылады.

5. «Қазақ тілі» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

39. Оқу жүктемесінің бөлінуі:
1-кесте

Сынып	Апталық сағат саны	Жылдық сағат саны
1-сынып	2 сағат	66 сағат
2-сынып	2 сағат	68 сағат
3-сынып	3 сағат	102 сағат
4-сынып	3 сағат	102 сағат

      40. Қазақ тілі пәнін оқыту процесі тыңдалым, оқылым, жазылым, айтылым әрекеттері арқылы ұйымдастырылады. Оқу процесінде жүйелі жүргізілетін сөздік жұмысы, әңгіме оқу, мәтінмен жұмыс жасау, өлеңдер жаттау, жағдаяттық тапсырмалар орындау, постерлермен жұмыс істеу, сахналық қойылым дайындау белсенді әдістерді қолдану барысында оқушылардың сөздік қоры жетілдіріледі. Бастауыш сыныптардағы қазақ тілі пәнін оқытуда оқушылардың жас ерекшеліктері мен қоршаған ортаны қабылдауға қатысты психологиялық жай-күйі ескеріледі.
      41. Бастауыш мектептегі «Қазақ тілі» пәні бойынша оқушылардың білім, білік дағдыларына қойылатын талаптар «Шет тілін меңгерудің жалпы еуропалық құзыреті» (CEFR) деңгейлерін (А1, А2) негізге алып айқындалған және әр деңгейдің соңында күтілетін нәтижелер берілген.
      42. Сабақ барысында әр түрлі (жеке, жұптық, топтық) жұмыс түрлерін ұйымдастыру үшін оқу кабинеттеріндегі жиһаздар орнын ауыстыруға қолайлы әрі жеңіл болуы қажет. Сондай-ақ, кітап сөрелері, стендтер және оқушы жұмыстарының көрмесіне арналған орын болуы міндетті.
      43. «Қазақ тілі» пәнінің мазмұны:
      1) бөлімшелерде оқу мақсаттары белгіленген, олар білім немесе түсінік, дағды немесе білік бойынша күтілетін нәтижелер түрінде берілген. Әрбір бөлімшенің ішінде мұғалімге өз жұмысын жоспарлауға, оқушылардың еңбегін бағалауға, оқытудың келесі кезеңі туралы ақпараттандыруға мүмкіндік беретін оқу мақсаттары бірізділікпен орналастырылған:
      2-кесте

	1-4 сыныптар
№	Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері)	Дағдылар (бөлімшелер)
1	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану
		1.2 Сөздің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну
2	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде сөйлем құрастыру
		2.6 Оқыған/тыңдаған материал бойынша өз көзқарасын білдіру
3	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанры мен түрін анықтау
		3.4 Сұрақтар қоя білу және жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпарат алу
4	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау
5.	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау
5.	Тілдік нормаларды қолдану	5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау

      2) бағдарламада оқу мақсаттары төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан сөйлеу әрекеттерінің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.1. кодында «1» - сынып; «2.1» - дағдылар; «1» - оқу мақсатының реттік нөмірі.
      44. Оқыту мақсаттарының жүйесі:
      1) 1-бөлім: «Тыңдалым»:
      3-кесте

Дағдылар	Оқу мақсаттары
Дағдылар	1-сынып А1 деңгей бастапқы	2-сынып А1 деңгей негізгі	3-сынып А1 деңгей ілгерілеген	4-сынып А2 деңгей бастапқы
1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	1.1.1.1 сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)	2.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау	3.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою	4.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәнмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімениллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру	4.1.3.1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын анықтау
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну	2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау	3.1.4.1 тыңдаған материал бойынша себеп- салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және сипаттау	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау

2) 2-бөлім «Айтылым»:
4-кесте

Дағдылар	Оқу мақсаттары
Дағдылар	1-сынып А1 деңгей бастапқы	2-сынып А1 деңгей негізгі	3-сынып А1 деңгей ілгерілеген	4-сынып А2 деңгей бастапқы
2.1 Сөздік қорды толықтыру	1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну	3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1.2.4.1 шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау	3.2.4.1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру	4.2.4.1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	1.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пікірін (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) айту	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту	3.2.6.1 тыңдаған/ оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған... сияқты, маған... тәрізді) айту	4.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша...,... деп ойлаймын) дәлелдеу

3) 3-бөлім «Оқылым»:
5-кесте

Дағдылар	Оқу мақсаттары
Дағдылар	1-сынып А1 деңгей бастапқы	2-сынып А1 деңгей негізгі	3-сынып А1 деңгей ілгерілеген	4-сынып А2 деңгей бастапқы
3.1 Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)	4.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату	2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) ажырату	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын(өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою	2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақтысұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу	3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты іздеу жолын білу және табу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу

4) 4-бөлім «Жазылым»:
6-кесте

Дағдылар	Оқу мақсаттары
Дағдылар	1-сынып А1 деңгей бастапқы	2-сынып А1 деңгей негізгі	3-сынып А1 деңгей ілгерілеген	4-сынып А2 деңгей бастапқы
4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу	2.4.1.1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншақысқа жазбалар жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншашағын мәтін жазу
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау		2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	4.4.3.1 шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру

5) 5-бөлім «Тілдік нормаларды қолдану»:
7-кесте

Дағдылар	Оқу мақсаттары
Дағдылар	1-сынып А1 деңгей бастапқы	2-сынып А1 деңгей негізгі	3-сынып А1 деңгей ілгерілеген	4-сынып А2 деңгей бастапқы
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану	4.5.1.1 заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
	1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану	2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану	3.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде қолдану	4.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану
	1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану	2.5.1.3 сөйлеу барысында етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану	3.5.1.3 сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану	4.5.1.3сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану
	1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану	2.5.1.4мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану	3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану	4.5.1.4 жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану
	1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру	2.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру	3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру	4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру
		2.5.1.6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату	3.5.1.6 айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру	4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту	2.5.2.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту	4.5.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту
	1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу	4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
	1.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату

      45. Ұзақ мерзімді жоспар:
      1) 1-сынып:
      8-кесте

Ортақ тақырыптар	Сөйлеу әрекеттерінің түрлері	Дағдылар	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	1.1.1.1 сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
		3.2Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) жәнеТілдік нормаларды қолдану	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
	Жазылым	4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
			1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
			1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану
			1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1.2.4.1 шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану
			1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
			1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану
			1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту
			1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
			1.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) дұрыс жазу
4 тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
	Тыңдалым	1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
	Айтылым	2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1.2.4.1 шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
	Айтылым	2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
			1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану
			1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу

2) 2-сынып:
9-кесте

Ортақ тақырыптар	Сөйлеу әрекеттерінің түрлері	Дағдылар	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп және қатесіз дауыстап оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2.4.1.1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
	Жазылым	4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану
			2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану
			2.5.1.3 сөйлеу барысында етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Туған өлкем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) ажырату
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
	Жазылым	4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану
			2.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру
			2.5.1.6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну және сипаттау
	Айтылым	2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп және дауыстап оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2.4.1.1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану
			2.5.1.3 сөйлеу барысында етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
			2.5.1.4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану
			2.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
4-тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен көрнекілер/суреттер/сызбалар орналастырып, сұрақтарға жауап беру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2.4.1.1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану
			2.5.1.3 сөйлеу барысында етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
			2.5.1.4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану
			2.5.2.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу

3) 3-сынып:
10-кесте

Ортақ тақырыптар	Сөйлеу әрекеттерінің түрлері	Дағдылар	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	3.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3.1.4.1 тыңдаған материалдың себебі мен салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материлды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
	Жазылым	4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану
			3.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде қолдану
			3.5.1.3 сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану
			3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстарын дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	3.2.6.1 тыңдаған/ оқыған материал бойынша пайымдама жасау (маған... сияқты, маған... тәрізді)
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншақысқа жазбалар жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
			3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
			3.5.1.6 айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
3-тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3.1.4.1 тыңдаған материал бойынша себеп- салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	3.2.6.1 тыңдаған/ оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған... сияқты, маған... тәрізді) айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақтысұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншақысқа жазбалар жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде қолдану
			3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану
			3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
			3.5.1.6 айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалу мәдениеті. Мерекелер	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану
			3.5.1.3 сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану
			3.5.1.4 мұғалім көмегімен есімдіктерді (ма есімдіктерін) ауызша және жазбаша тілде қолдану
			3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
			3.5.1.6 айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу

4) 4-сынып:
11-кесте

Ортақ тақырыптар	Сөйлеу әрекеттерінің түрлері	Дағдылар	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан 2. Адамдық құндылықтар	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	4.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтін ішінде анықтап түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	4.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша...,... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	4.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.4.3.1 шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.1 заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану
			4.5.1.3 сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану
			4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтін ішінде анықтап түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4.1.3.1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	4.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша...,... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншашағын мәтін жазу
	Жазылым	4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.4.3.1 Шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.1 заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
			4.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану
			4.5.1.4 жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде дұрыс қолдану
			4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар 6. Қоршаған ортаны қорғау	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәнмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	4.2.4.1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	4.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша...,... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұстарын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 Қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, Интернет) қолдана білу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 Мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану
			4.5.1.4 жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану
			4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру
			4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	Тыңдалым	1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4.1.3.1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын анықтау
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 Тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	4.2.4.1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	4.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, Интернет) қолдана білу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншашағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану
			4.5.1.4 жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану
			4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру
			4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу

46. Ескерту:
1) «*» сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша оқу мақсаттары кешенді және түрлі нұсқада қолданылады.

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 8 сәуірдегі
№ 266 бұйрығына 4-қосымша

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 178-қосымша

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін
«Орыс тілі» пәні бойынша үлігілік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде емес)

1. Пояснительная записка

2. Цель и задачи изучения учебного предмета «Русский язык»

      17. Важность предмета «Русский язык» в образовательной программе определена статусом русского языка как средства межнационального общения в Республике Казахстан, его значимостью в создании полиязычного пространства.
      18. Изучение предмета «Русский язык» способствует:
      1) развитию коммуникативных навыков в устной и письменной речи;
      2) развитию связной речи (монолог, диалог, беседа);
      3) развитию осознанного, правильного, беглого, выразительного чтения;
      4) развитию творческого воображения;
      5) формированию общечеловеческих ценностей.
      19. Программа по предмету «Русский язык» способствует становлению мировоззрения учащихся, формирует и развивает основы коммуникативных навыков, дает возможность пользоваться информацией социально-бытовой, научно-популярной, художественно-эстетической сфер общения, помогает ориентироваться в различных ситуациях общения.
      20. Содержание программы помогает учащимся изучать народные традиции и обычаи, воспитывает толерантное отношение к другим народам, формирует представление об универсальных общечеловеческих ценностях.
      21. Овладение русским языком поможет учащимся адаптироваться в окружающей среде, успешно регулируя ситуативно-речевое поведение как в учебной, так и в социально-бытовой деятельности, использовать различные источники информации и современные информационные технологии для выражения и обоснования своего мнения.
      22. Целью программы по предмету «Русский язык» является формирование навыков слушания, говорения, чтения и письма в соответствии с правилами речевого этикета и нормами употреблении языковых единиц в речевой деятельности, ориентированной на ситуацию общения.
      23. По окончании начальной школы ученики должны владеть языком на элементарном уровне А1, А2 (начальный уровень) согласно системе уровней «Общеевропейской рамки владения языками» (CEFR).
      24. Задачами программы по предмету «Русский язык» являются:
      1) развивать навыки слушания, говорения, чтения, письма, необходимые для общения в социально-бытовой, социально-культурной, научно-популярной, учебной сферах жизни;
      2) формировать знания о единицах языка, правилах их сочетания, функционирования, навыках и умениях строить синтаксически правильные предложения в соответствии с нормами и правилами русского языка;
      3) формировать и развивать навыки логического мышления, направленные на анализ, синтез, оценивание, интерпретацию полученной информации с учетом возрастных особенностей учащихся;
      4) формировать навыки поискового, ознакомительного, исследовательского чтения, составления диалога и монолога по прочитанной информации;
      5) обогащать словарный запас учащихся коммуникативно-актуальной лексикой и фразеологией русского языка;
      6) формировать и развивать навыки использования информационно-коммуникационных и компьютерных технологий;
      7) формировать понимание ценностей культур казахского, русского и других народов.
      25. Программа способствует сознательному отношению учащихся к языку как духовной ценности, средству общения для получения знаний в разных сферах человеческой деятельности. В процессе обучения учащиеся будут:
      1) осознавать цели и задачи обучения;
      2) развивать и углублять потребности и мотивы учебно-познавательной деятельности;
      3) воспринимать, осмысливать, запоминать учебный материал, применять знания в практике коммуникации;
      4) проявлять интерес к учебно-познавательной деятельности.

3. Педагогические подходы к организации учебного процесса

      26. Организации образования соблюдают принцип, согласно которому учащиеся должны «научиться учиться» и стать самостоятельными, мотивированными, заинтересованными, уверенными, ответственными, интеллектуально развитыми творческими личностями.
      27. Ценностно-ориентированный подход. Планирование и организация учебной деятельности, получение и использование ее результатов реализуется с позиций определенных ценностей.
      28. Ценностные ориентации – это способность личности выбрать в качестве ориентира в своей деятельности определенные ценности (способность ориентироваться в ценностях), а также способность осознать и воспринять их как собственные социально значимые ценности. Значение ценностей проявляется в сфере формирования норм, привычек, образа жизни, стиля поведения, необходимых для успешного функционирования определенного общества.
      29. Идейной основой ценностей среднего образования являются ценности национальной идеи «Мәңгілік ел». Ценностями среднего образования определены: казахстанский патриотизм и гражданская ответственность; уважение; сотрудничество; труд и творчество; открытость; образование в течение всей жизни.
      30. Деятельностный подход заключается в том, что учащийся получает знания не в готовом виде, а добывает их сам в процессе активной познавательной деятельности. Это предполагает самостоятельный поиск, интерпретацию, анализ, обобщение и оценку различных источников информации, графических данных и других обучающих ресурсов. Взаимосвязь различных художественных представлений учащихся о современных материалах, техниках и технологиях и взаимодействие с творческой работой обеспечат интеграцию обучения с постижением окружающего мира с учетом национальных традиций, истории и природы родного края. В результате учащийся осознает содержание и формы своей учебной деятельности, понимает и принимает систему ее норм, активно участвует в их совершенствовании, что способствует успешному формированию его знаний, умений и навыков широкого спектра.
      31. Личностно-ориентированный подход. Целью личностно-ориентированного подхода является индивидуализация учебного процесса, гармоничное формирование и всестороннее развитие личности учащихся. В учебном процессе раскрывается его творческий потенциал с учетом индивидуальных особенностей развития потенциальных возможностей.
      32. Дифференцированный подход подразумевает специализацию учебного процесса для различных групп обучаемых, создание разнообразных условий обучения групп с учетом особенностей учащихся. Дифференцированный подход включает организацию учебной деятельности различных групп учащихся с помощью специально разработанных средств и приемов дифференциации деятельности. Условием организации дифференцированной работы является применение дифференцированных заданий, которые различаются по сложности, по познавательным интересам, по характеру помощи со стороны учителя.
      33. Коммуникативный подход в обучении – это передача и сообщение информации, обмен знаниями, умениями и навыками в процессе речевого взаимодействия двух или более людей. Результатом обучения является способность осуществлять общение посредством языка, путем передачи мысли и обмена идеями в процессе взаимодействия с другими участниками общения. Использование целого ряда заранее выбранных средств коммуникации в процессе обучения приводит к развитию способностей учащихся к критическому мышлению и самостоятельности. В соответствии с коммуникативным подходом процесс обучения должен включать задания, способствующие формированию умений общения, оценивания и анализа своих творческих работ и работы других в процессе индивидуальной и групповой деятельности.
      34. Использование информационно-коммуникационных технологий:
      1) компетентность в использовании информационно-коммуникационных технологий строится на базовых ИКТ-навыках и включает в себя правильное и творческое применение технологий для работы, досуга и коммуникации;
      2) учащиеся развивают навыки по применению средств ИКТ в процессе обучения по предмету «Русский язык» образовательной программы, находя, отбирая и обрабатывая учебную информацию, сотрудничая и обмениваясь информацией и идеями, оценивая и совершенствуя свою работу, используя широкий спектр оборудования и компьютерных приложений.
      35. Учителя будут развивать эти качества посредством использования различных стратегий, методов и приемов преподавания в обучении:
      1) активная вовлеченность учащихся в различные виды коммуникативной деятельности;
      2) формирование мотивации к самостоятельному поиску знаний на основе ознакомительного вида чтения;
      3) поддержка обучения учащихся посредством «оценивания для обучения» с помощью уточняющих и оценивающих вопросов;
      4) использование различных способов оценивания для дальнейшего развития; создание различных ситуаций для раскрытия творческих способностей учащихся;
      5) дифференциация обучения в целях стимулирования и мотивации учащихся.

4. Подходы к оцениванию учебных достижений

      36. Оценивание результатов изучения предмета «Русский язык» осуществляется с применением критериального оценивания.
      37. Критериальное оценивание основано на взаимосвязи преподавания, обучения и оценивания. Результаты критериального оценивания используются для эффективного планирования и организации образовательного процесса.
      38. Критериальное оценивание включает формативное и суммативное оценивание.
      39. Формативное оценивание проводится непрерывно, обеспечивает обратную связь между учащимся и учителем, и позволяет своевременно корректировать учебный процесс.
      40. Суммативное оценивание проводится по завершении изучения блока учебной информации в определенном периоде обучения, используется для предоставлении обратной связи учащимся, выставления четвертных и годовых оценок по предмету.

5. Организация содержания учебного предмета «Русский язык»

41. Распределение учебной нагрузки:
таблица 1

Класс	Количество часов в неделю	Количество часов в год
1	2 часа	66 часов
2	2 часа	68 часов
3	2 часа	68 часов
4	2 часа	68 часов

      42. Для организации учебно-воспитательного процесса кабинеты должны быть укомплектованы соответствующим школьным оборудованием с учетом санитарно-гигиенических норм.
      43. Мебель в классе должна легко передвигаться для проведения различных форм (индивидуальная, парная, групповая) и видов работы (игры и другие активные методы). Также необходимо предусмотреть место для книжных полок, стендов, для выставки работ учащихся и наглядных пособий.
      44. Оборудование и средства, необходимые для эффективного преподавания предмета:
      1) компьютер\ы;
      2) литература, соответствующая возрастной категории, в том числе сказки, книги и брошюры с картинками, рассказами, стихами;
      3) словари (толковые, орфографические, фонетические), энциклопедии, журналы соответствующие возрастной категории;
      4) аудиотека и видеотека; аутентичный материал;
      5) национальные куклы (для постановок); национальная одежда, театральные костюмы, декорации; реквизиты для постановок;
      6) принадлежности для проведения национальных игр;
      7) постеры, дидактические материалы;
      8) материалы для творческих работ;
      9) передвижная доска; флипчарт, маркеры.
      45. Содержание учебного предмета:
      1) для определения содержания предмета «Русский язык» выстроена система целей обучения русскому языку, которая состоит из пяти разделов и двадцати двух подразделов:
      раздел 1 «Слушание» направлен на формирование умений слушать речь учителя и учащихся, аудио/видеозаписи, понимать смысл услышанного;
      раздел 2 «Говорение» направлен на развитие умений выражать мысли, передавать информацию последовательно в устной форме;
      раздел 3 «Чтение» направлен на понимание в прочитанном тексте запрашиваемой информации, развитие умения извлекать поступающую информацию. В чтении выделяют содержательный план (о чем текст) и процессуальный план (как прочитать и озвучить текст). Уметь читать – это, прежде всего, владеть техникой чтения, то есть мгновенно узнавать зрительные образы речевых единиц и озвучивать их во внутренней или внешней речи;
      раздел 4 «Письмо» направлен на передачу информации в письменной форме;
      раздел 5 «Языковые нормы» направлен на изучение грамматики, которая не выделяется в самостоятельное направление работы. Она вводится через ситуативно-тематическую организацию учебного процесса, то есть через практику в речи. Перед учащимся на уроке ставится задача выразить определенную мысль или идею, а грамматика становится инструментом ее осуществления. В основе этого подхода лежит представление о языке как о триединой сущности: язык – речь – коммуникация.
      46. Виды и навыки речевой деятельности:
      таблица 2

	Раздел (виды речевой деятельности)	Подраздел (навыки)
1	Слушание	1.1 Использование приемов слушания
		1.2 Понимание лексических значений слов и словосочетаний
		1.3 Понимание содержания прослушанного текста
		1.4 Определение главной и второстепенной информации
		1.5 Понимание аудиовизуального материала
2	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса
		2.2 Построение высказывания на заданную тему
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм (диалог)
		2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного материала
		2.5 Составление предложения на основе аудиовизуального материала
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале
3	Чтение	3.1 Использование видов чтения
		3.2 Понимание содержания текста
		3.3 Определение жанров и типов текста
		3.4 Формулирование вопросов и ответов
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников
4	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений
		4.2 Изложение содержания прослушанного\прочитанного материала
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм
5	Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм
5	Языковые нормы	5.2 Соблюдение орфографических норм

      47. В программе цели обучения обозначены четырьмя кодовыми знаками. В кодовых знаках первая цифра указывает на класс, вторая и третья цифры - на порядковый номер, четвертая - указывает порядковый номер целей обучения. Например, в кодовом знаке 1.2.1.1 - «1» - класс; «2.1» - подраздел; «1» - порядковый номер цели обучения.
      48. Система целей обучения:
      1) раздел 1 «Слушание»:
      таблица 3

Навыки	Цели обучения
Навыки	1 класс уровень А1 начинающий	2 класс уровень А1 средний	3 класс уровень А1 продвинутый	4 класс уровень А2 начинающий
1.1 Использование приемов слушания	1.1.1.1 внимательно слушать, понимать речь и правильно реагировать на нее (использование мимики и жестов, выполнение действий)	2.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, повторяя простейшие фразы	3.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, задавать уточняющие вопросы для выяснения смысла отдельных высказываний	4.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, перефразируя высказывания в другой форме
1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах	3.1.2.1 понимать лексическое значение слов в предложении и в тексте	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту
1.3 Понимание содержания прослушанное материала	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/картину/схему к прослушанному сообщению с помощью учителя	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/картину/ схему к прослушанному сообщению	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
1.4 Определение главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать, о ком/о чем говорится в прослушанном тексте	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий	3.1.4.1 определять причинно-следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои)	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала
1.5 Понимание аудиовизуального материала	1.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного/ услышанного через комментирование, вопросы или действия	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале

2) раздел 2 «Говорение»:
таблица 4

Навыки	Цели обучения
Навыки	1 класс уровень А1 начинающий	2 класс уровень А1 средний	3 класс уровень А1 продвинутый	4 класс уровень А2 начинающий
2.1 Пополнение словарного запаса	1.2.1.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке	2.2.2.1 создавать высказывание на основе сюжетных картинок	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации, понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, выяснять, перефразировать его речь
2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного материала	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты	2.2.4.1 пересказывать истории/рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий	3.2.4.1 пересказывать истории/рассказы, используя план/свои заметки	4.2.4.1 пересказывать подробно истории/рассказы с целью привлечения внимания слушателя
2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	1.2.5.1 описывать увиденный/услышанный сюжет своими словами	2.2.5.1 описывать сюжет, используя фразы из видео- и аудиоматериалов	3.2.5.1 описывать сюжет из видео- и аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	1.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение о прослушанном/прочитанном материале («я согласен/не согласен…», «мне понравилось/не понравилось…»)	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации/герое/событии на основе сравнения («я думаю…», «я считаю…»)	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале («я предполагаю…», «мне кажется…»)	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения («по моему мнению…», «с моей точки зрения…»)

3) раздел 3 «Чтение»:
таблица 5

Навыки	Цели обучения
Навыки	1 класс уровень А1 начинающий	2 класс уровень А1 средний	3 класс уровень А1 продвинутый	4 класс уровень А2 начинающий
3.1 Использование видов чтения	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова	2.3.1.1 читать выразительно текст	3.3.1.1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям)	4.3.1.1 читать текст, используя виды чтения (ознакомительное чтение, выборочное чтение, чтение по ролям)
3.2 Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте	2.3.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова	3.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем знакомые слова и фразы	4.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем незнакомые слова
3.3 Определение жанров и типов текста	1.3.3.1 распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка)	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)	3.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы), различать текст-повествование/описание	4.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы, скороговорки), различать текст-рассуждение
3.4 Формулирование вопросов и ответов	1.3.4.1 задавать простые вопросы к тексту или иллюстрации с помощью учителя	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
3.5 Извлечение информации из различных источников	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями при поддержке учителя	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики

4) раздел 4 «Письмо»:
таблица 6

Подраздел	Цели обучения
Подраздел	1 класс уровень А1 начинающий	2 класс уровень А1средний	3 класс уровень А1 продвинутый	4 класс уровень А2 начинающий
4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер/писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке	2.4.1.1 писать связные предложения по данной иллюстрации, используя слова-описания	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме и создавать постер	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций)
4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного	1.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя	2.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного записывать словосочетания с помощью учителя	3.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного делать короткие записи с помощью учителя	4.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного писать краткий текст с помощью учителя
4.3 Соблюдение пунктуационных норм		2.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений (с помощью учителя)	3.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений	4.4.3.1 использовать необходимые знаки препинания предложений при составлении кратких текстов
4.4 Соблюдение каллиграфических норм	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями	2.4.4.1 писать в тетради в узкую линейку: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений

5) раздел 5 «Языковые нормы»:
таблица 7

Подраздел	Цели обучения
Подраздел	1 класс уровень А1 начинающий	2 класс уровень А1средний	3 класс уровень А1 продвинутый	4 класс уровень А2 начинающий
5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.1 использовать слова, обозначающие предметы; различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы/слова-признаки/слова-действия и изменять их по числам с помощью учителя	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы/слова-признаки/слова-действия и изменять их по числам	4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений
	1.5.1.2 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов	2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в числе, роде с помощью учителя	3.5.1.2 использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где, откуда по предложенным моделям	4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами когда, чтобы, если.., то… по предложенным моделям
			3.5.1.3 использовать в речи местоимения: личные, вопросительные, притяжательные, указательные, определительные	4.5.1.3 использовать в речи падежные формы личных и вопросительных местоимений отрицательные (никто, ничто), возвратные (себя)
			3.5.1.4 понимать значения предложно-падежных конструкций: в, на – место действия; в, на – направление движения; из, с – исходный пункт движения; о – предмет речи, мысли; в – время; с – совместность; у – лицо, обладающее чем-либо	4.5.1.4 использовать в речи падежные формы имен существительных единственного числа с твердой и мягкой основами
	1.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов	2.5.1.3 использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя,	3.5.1.5 использовать глаголы, обозначающие различные виды движения; употреблять глаголы несовершенного вида: название действия; повторяемость действия. процесс	4.5.1.5 использовать глаголы, которые указывают на завершенность действия, его результат, конец действия или его начало
	1.5.1.4 согласовывать слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действие предмета в числе	2.5.1.4 использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде	3.5.1.6 использовать слова, обозначающие количество предметов, лиц; - порядок предметов, лиц по счету; падежные формы числительных один, одна, одно	4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с существительными в роде, числе, падеже
	1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя	2.5.1.5 различать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу	3.5.1.7 использовать слова, обозначающие признаки предметов. подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу по заданной теме	4.5.1.7 согласовывать слова, обозначающие признаки предметов со словами-предметами; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу
				4.5.1.8 использовать наречия: надо, нужно, можно, нельзя; интересно, важно, трудно, скучно, приятно; сравнительную степень наречий; отрицательные наречия
5.2 Соблюдение орфографических норм	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами		3.5.2.1 писать воспринятые со слуха слова, слоги, не содержащие расхождений между произношением и написанием	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
		2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
	1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя	2.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных	3.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами	4.5.2.2 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением с помощью учителя
		2.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами с помощью учителя

      49. Долгосрочный план:
      1)1 класс:
      таблица 8

Сквозные темы	Раздел (виды речевой деятельности)	Подраздел (Навык)	Цели обучения
1 четверть
1: Все обо мне 2.Моя школа	Слушание	1.1 Использование приемов слушания	1.1.1.1 внимательно слушать, понимать речь и правильно реагировать на нее (использование мимики и жестов, выполнение действий)
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/картину/схему к прослушанному сообщению с помощью учителя
	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	1.2.1.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	1.2.6.1 высказывать простое оценочное я мнение о прослушанном/прочитанном материале («я согласен/не согласен…», «мне понравилось/не понравилось…»)
	Чтение	3.2 Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер/писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке
	Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.2 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов
2 четверть
3: Моя семья и друзья 4: Мир вокруг нас	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать, о ком/о чем говорится в прослушанном тексте
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	1.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного/ услышанного через комментирование, вопросы или действия
	Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	1.2.5.1 описывать увиденный/услышанный сюжет своими словами
		2.6. Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном	1.2.6.1 высказывать простое оценочное я мнение о прослушанном/прочитанном материале («я согласен/не согласен…», «мне понравилось/не понравилось…»)
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	1.3.3.1 распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка)
	Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	1.3.4.1 задавать простые вопросы к тексту или иллюстрации с помощью учителя
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер/писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке
	Письмо	4.4 Соблюдение каллиграфических норм	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.1 использовать слова, обозначающие предметы; различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?
	Употребление языковых норм	5.2 Соблюдение орфографических норм	1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя
3 четверть
5: Путешествие 6: Традиции и фольклор	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать, о ком/о чем говорится в прослушанном тексте
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	1.1.5.1.демонстрировать понимание увиденного/ услышанного через комментирование, вопросы или действия
	Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного материала	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	1.2.5.1 описывать увиденный/услышанный сюжет своими словами
	Чтение	3.1 Использование видов чтения	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова
		3.3 Определение жанров и типов текста	1.3.3.1 различать тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка)
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	1.3.4.1 задавать простые вопросы к тексту или иллюстрации с помощью учителя
		3.5 Извлечение информации из различных источников	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями при поддержке учителя
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер/писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке
		4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного	1.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.1 использовать слова, обозначающие предметы. различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что? 1.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов 1.5.1.4 согласовывать в числе слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действие предмета 1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.2 Соблюдение орфографических норм	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами 1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя
4 четверть
7: Еда и напитки 8: В здоровом теле - здоровый дух!	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3 Понимание содержания сообщения	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/картину/схему к прослушанному сообщению с помощью учителя
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать, о ком/о чем говорится в прослушанном тексте
	Говорение	2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного материала	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты
	Чтение	3.1 Использование видов чтения	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова
		3.2 Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
		3.5 Извлечение информации из различных источников	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями с помощью учителя
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер/писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного	1.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя
		5.2 Соблюдение орфографических норм текста	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами
		5.2 Соблюдение орфографических норм текста	1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя

2) 2 класс:
таблица 9

Сквозные темы	Раздел (виды речевой деятельности)	Подраздел (навыки)	Цели обучения
1 четверть
1 Все обо мне 2 Моя семья и друзья	Слушание	1.1 Формирование навыка слушания	2.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, повторяя простейшие фразы
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах
		1.3 Понимание содержания сообщения	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/картину/схему к прослушанному сообщению
	Говорение	2.1 Овладение лексическим запасом	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	2.2.2.1 создавать высказывание на основе сюжетных картинок
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы
	Чтение	3.1 Использование видов чтения	2.3.1.1 читать выразительно текст
		3.2 Понимание содержания текста	2.3.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	2.4.1.1 писать предложения по данной иллюстрации, используя слова-описания
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм	2.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений (с помощью учителя)
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в узкую линейку: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы/слова-признаки/слова-действия и изменять их по числам с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.1 писать правильно сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу
2 четверть
3 Моя школа 4 Мой родной край	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах
		1.3 Понимание содержания сообщения	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/картину/схему к прослушанному сообщению
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.1 Овладение лексическим запасом	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	2.2.2.1 создавать высказывание на основе сюжетных картинок
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации/герое/событии на основе сравнения («я думаю…», «я считаю…»)
	Чтение	3.3 Определение жанров текста	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)
	Чтение	3.5 Извлечение информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного\прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного записывать словосочетания с помощью учителя
	Письмо	4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в узкую линейку: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы/слова-признаки/слова-действия и изменять их по числам с помощью учителя 2.5.1.5 различать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу
	Употребление языковых норм	5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных
3 четверть
5. В здоровом теле - здоровый дух!	Слушание	1.4 Определение главной и второстепенной информации	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий
	Слушание	1.5 Понимание аудиовизуального материала	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы
		2.4 Пересказывание прослушанного/прочитанного материала	2.2.4.1 пересказывать истории/рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий
		2.5 Аргументированное утверждение на основе аудиовизуального материала	2.2.5.1 описывать сюжет, используя фразы из видео- и аудиоматериалов
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации/герое/событии на основе сравнения («я думаю…», «я считаю…»)
	Чтение	3.3 Определение жанров текста	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них
		3.5 Извлечение информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	2.4.1.1 писать предложения по данной иллюстрации, используя слова-описания
		4.2 Изложение содержания прослушанного\прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного записывать словосочетания с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в узкую линейку: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном числе, роде с помощью учителя 2.5.1.3 использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя 2.5.1.4 использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде
	Употребление языковых норм	5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу 2.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами с помощью учителя
4 четверть
7. Окружающая среда 8. Путешествия	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/картину/схему к прослушанному сообщению
		1.4 Определение главной и второстепенной информации	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий
	Говорение	2.4 Пересказывание прослушанного/прочитанного материала	2.2.4.1 пересказывать истории/рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий
	Говорение	2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации/герое/событии на основе сравнения («я думаю…», «я считаю…»)
	Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них
	Чтение	3.5 Извлечение информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	2.4.1.1 писать предложения по данной иллюстрации, используя слова-описания
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного\прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного записывать словосочетания с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном числе, роде с помощью учителя 2.5.1.3 использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя 2.5.1.4 использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде
	Употребление языковых норм	5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу 2.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами с помощью учителя

3) 3 класс:
таблица 10

Сквозные темы	Раздел (виды речевой деятельности)	Подраздел (навыки)	Цели обучения
1 четверть
1. Живая природа 2. Что такое хорошо, что такое плохо? (свет и темнота)	Слушание	1.1 Использование приемов слушания	3.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, задавать уточняющие вопросы для выяснения смысла отдельных высказываний
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова и словосочетания и имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу
	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале («я предполагаю…», «мне кажется…»)
	Чтение	3.1 Использование видов чтения	3.3.1.1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям)
		3.2 Понимание содержания текста	3.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем знакомые слова и фразы
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме и создавать постер
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм	3.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы/слова-признаки/слова-действия и изменять их по числам
			3.5.1.3 использовать в речи местоимения: личные, вопросительные, притяжательные, указательные, определительные
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
2 четверть
3. Время 4. Архитектура	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.2.1 понимать лексическое значение слов в предложений и тексте
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале («я предполагаю…», «мне кажется…»)
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	3.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы), различать текст-повествование/описание
	Чтение	3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	3.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного делать короткие записи с помощью учителя
	Письмо	4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы/слова-признаки/слова-действия и изменять их по числам
			3.5.1.7 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу по заданной теме
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.1 писать воспринятые со слуха слова, слоги, не содержащие расхождений между произношением и написанием
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
3 четверть
5. Искусство 6 Выдающиеся личности	Слушание	1.4 Понимание главной и второстепенной информации	3.1.4.1 определять причинно-следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои)
	Слушание	1.5 Понимание аудиовизуального материала	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника
		2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного материала	3.2.4.1 пересказывать истории/рассказы, используя план/свои заметки
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	3.2.5.1 описывать сюжет из видео- и аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале («я предполагаю…», «мне кажется…»)
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	3.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы), различать текст-повествование/описание
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме и создавать постер
		4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	3.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного делать короткие записи с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.2 Использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где, откуда по предложенным моделям
			3.5.1.4 понимать значения предложно-падежных конструкций: в, на – место действия; в, на – направление движения; из, с – исходный пункт движения; о – предмет речи, мысли; в – время; с – совместность; у – лицо, обладающее чем-либо
			3.5.1.6 использовать слова, обозначающие количество предметов, лиц-порядок предметов, лиц по счету; падежные формы числительных один, одно
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 писать раздельно предлоги со словами
4 четверть
7. Вода – источник жизни 8. Культура отдыха. Праздники	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.2.1 понимать лексическое значение слов в предложении и тексте
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	3.1.4.1 определять причинно-следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои)
	Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем
		2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного текста	3.2.4.1 пересказывать истории/рассказы, используя план/свои заметки
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	3.2.5.1 описывать сюжет из видео- и аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией
	Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
	Чтение	3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме и создавать постер
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	3.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного делать короткие записи с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.2 использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где, откуда по предложенным моделям
			3.5.1.5 использовать глаголы, обозначающие различные виды движения; употреблять глаголы несовершенного вида: название действия; повторяемость действия. процесс
			3.5.1.6 использовать слова, обозначающие количество предметов, лиц; - порядок предметов, лиц по счет; падежные формы числительных один, одна, одно
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 писать раздельно предлоги со словами

4) 4 класс:
таблица 11

Сквозные темы	Раздел (виды речевой деятельности)	Подраздел (навыки)	Цели обучения
1 четверть
1 Моя Родина - Казахстан 2 Человеческие ценности	Слушание	1.1 Использование приемов слушания	4.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, перефразируя высказывания в другой форме
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1, определять значения незнакомых слов и словосочетаний по контексту
		1.3 Понимание содержания прослушанного материале	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
	Говорение	2.1 пополнение словарного запаса	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации, понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, выяснять, перефразировать его речь
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения («по моему мнению…», «с моей точки зрения…»)
	Чтение	3.1 Использование видов чтения	4.3.1.1 читать текст, используя виды чтения(ознакомительное чтение, выборочное чтение, чтение по ролям)
		3.2 Понимание содержания текста	4.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем незнакомые слова
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций)
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм	4.4.3.1 использовать необходимые знаки препинания предложений при составлении кратких текстов
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений
			4.5.1.3 использовать в речи падежные формы личных и вопросительных местоимений отрицательные (никто, ничто), возвратные (себя).
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
2 четверть
3. Культурное наследие 4. Мир профессий	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения («по моему мнению…», «с моей точки зрения…»)
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	4.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы, скороговорки), различать текст-рассуждение
	Чтение	3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	4.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного писать краткий текст с помощью учителя
	Письмо	4.4 Соблюдение каллиграфических норм	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений
			4.5.1.7 согласовывать слова, обозначающие признаки предметов со словами-предметами; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
3 четверть
5. Природные явления 6 Охрана окружающей среды	Слушание	1.4 Понимание главной и второстепенной информации	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала
	Слушание	1.5 Понимание аудиовизуального материала	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения (диалог) и соблюдение речевых норм	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, выяснять, перефразировать его речь
		2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного материала	4.2.4.1 пересказывать подробно истории/рассказы с целью привлечения внимания слушателя
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения («по моему мнению…», «с моей точки зрения…»)
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	4.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы, скороговорки), различать текст-рассуждение
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций)
		4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материале	4.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного писать краткий текст с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами когда, чтобы, если.., то… по предложенным моделям
			4.5.1.4 использовать в речи падежные формы имен существительных единственного числа с твердой и мягкой основами
			4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с существительными в роде, числе, падеже
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.2 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением с помощью учителя
4 четверть
7. Путешествие в космос 8. Путешествие в будущее	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала
	Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
		2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного материала	4.2.4.1 пересказывать подробно истории/рассказы с целью привлечения внимания слушателя
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
	Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
	Чтение	3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.4.1.1 представлять истории в виде (иллюстраций) комиксов
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	4.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного писать краткий текст с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами когда, чтобы, если.., то… по предложенным моделям
			4.5.1.5 использовать глаголы, которые указывают на завершенность действия, его результат, конец действия или его начало
			4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с существительными в роде, числе, падеже
			4.5.1.8 использовать наречия: надо, нужно, можно, нельзя; интересно, важно, трудно, скучно, приятно; сравнительную степень наречий; отрицательные наречия
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.2 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением с помощью учителя

50. Примечание:
1) цели обучения пределах одной четверти комбинируются по разным видам речевой деятельности.

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 8 сәуірдегі
№ 266 бұйрығына 5-қосымша

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 179-қосымша

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін
«Ағылшын тілі» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

1. Explanatory note

      1. The subject programme is a teaching and normative document determining the content and the scope knowledge and skills in each academic subject/discipline in accordance with age peculiarities and cognitive abilities of learners.
      2. The subject programme focuses the learning process on the use of the methodical potential of each subject to ensure the conscious acquisition of knowledge and skills by the learners in each subject area, the development of learner independence through learning, project work, research work, the acquisition of orientation skills in social and cultural environment.
      3. The subject programme combines harmoniously the traditional functions of teaching and normative document and innovative trends in the organization of educational process in the modern school. The novelty consists in the approaches used as the main reference points to build a fundamentally new structure and content of an academic subject. Value-oriented, activity-based, learner-centered and communicative approaches – as classical foundations of education – are used to strengthen the priority of the system of learning objectives and outcomes of the educational process, which is reflected in the new structure of the subject programme.
      4. One of the main requirements for the learning process at present stage is to organise active work of a learner in independent “acquisition” of knowledge. This approach contributes not only to the acquisition of subject knowledge, social and communication skills, but also to the development of personal qualities which will help him to recognize own interests, perspectives and make constructive decisions. Active cognitive activity of a learner becomes more sustainable in terms of co-creation and support of the teacher as a partner and a consultant.
      5. Such strengthening the learner-centered education is possible with the use of interactive teaching methods, various combinations of which provide the basis for cooperation of all participants of the educational process, avoiding authoritarianism in the relationships. The use of interactive and reflective technologies is combined with the organization of project and research activities of learners. All the innovative approaches to the organization of educational process transform the learning into a model of learners’ communication in real-life creative process, which involves active exchange of knowledge, ideas and methods of work.
      6. The programme of a particular subject allows developing the learner’s cognitive and social activity through organisation of learning project work focused on the use of regional materials (objects, enterprises, information sources). Educational project work, carried out within the framework of the learning objectives of this particular subject, can be organized in partnership with parents and the representatives of the local community.
      7. Each subject programme provides for the implementation of trilingual education, which involves not only learning three languages, but also the organization of extracurricular activities of learners students in the three languages ??(Kazakh, Russian and English). The collective contribution of each subject to the creation of multilingual learning environment ensures the implementation of trilingual education policy. Communicative approach, being the basis of language learning, is seen as a leading principle in the development of learners’ speech by means of each academic subject – exchange of knowledge and skills in a variety of educational contexts, proper use of the system of language and speech norms.
      8. In the process of acquisition of the subject content and achievement of the learning objectives it is necessary to create conditions/environment for the development of learners’ skills of application of ICT, including searching, processing, retrieving, creation and presentation of necessary information, cooperation to exchange information and ideas, evaluation and improvement of their work through the use of a wide range of equipment and applications.
      9. The subject programme suggests expected outcomes stated in the system of learning objectives which form the basis for determining the content of a subject. In terms of the content the subject programmes describe the contribution of a particular academic subject to educating a learner as a subject of his own learning and a subject of interpersonal communication.
      10. The subject programmes ensure the implementation of the principle of unity of learning and education, based on interconnectedness and interdependence between education values and learning outcomes and the system of learning objectives for a particular subject.
      11. The distinctive feature of the subject programmes is that they are focused on forming not only the subject knowledge, but also a wide range of skills. The system of learning objectives forms the basis for developing the following wide range of skills: functional and creative application of knowledge, critical thinking, conducting research work, using information and communication technologies, application of different methods of communication, ability to work in a group and individually, problem solving and decision making. A wide range of skills is a key to learners’ success in school educational experience, as well as in the future, after graduating from school.
      12. Modern innovations in economy, changes to the labor market imply the necessity to possess skills, the combination of which will enable learners to analyse and evaluate situations, ideas and information in order to solve complex problems or to develop new ways of solving them, use creatively the acquired knowledge and experience in synthesising new ideas and information. Such personal qualities as initiative, curiosity, willingness to change, interpersonal skills are becoming relevant.
      13. The content of the educational process in a particular subject builds on the learning objectives and focuses on forming the willingness of learners to apply creatively the acquired knowledge and skills in any educational and real-life situation, develops commitment to success, and encourages lifelong learning.
      14. The development of personal qualities in conjunction with a wide range of skills set up the basis for teaching the learners the core values of education: ‘Kazakhstani patriotism and civil responsibility’, ‘respect’, ‘cooperation’; ‘work and creativity’; ‘transparency’; ‘lifelong learning’. These values ??are designed to become constant personal reference points for each learner, motivating his behavior and daily activities.

2. The aims and objectives of the study of the subject of
"The English language"

      15. The study of English offers attitudinal, cultural, social and educational advantages for the individual and for society. Learning English can help learners to develop positive attitudes to other cultures as well as increase awareness of their own culture.
      16. Learning English through modern, communicative methods provides opportunities for learners to develop interactive skills and to learn through interaction with others thus becoming good communicators. The learners who emerge proficient in English and with good communication skills will contribute positively to Kazakhstani society.
      17. An ability to communicate in English is crucial in the modern world of mass global communication. Young people should be able to read, write and communicate in English as well as understand their teachers and peers at the high level. English is the language frequently used in communication, science, business, entertainment, travel and sport. A good knowledge of English provides young people with access to these areas and enables them to continue their educational, economic, social and cultural development.
      18. English is the international language of business and one of the main languages of the OSCE and UN, so as Kazakhstan becomes more connected with the Western world, English becomes increasingly important. As routes become more travelled, Kazakhstan’s historical and natural sites will attract more visitors and more foreign investment and, as the tourist industry grows in Kazakhstan, English will be the medium through which Kazakhstanis will communicate with visitors from overseas in both formal and informal settings. Kazakhstanis are also travelling more and as they travel around the world, they will be able to acquaint English speakers with Kazakhstan and its culture. As members of this more international global community it is vital that Kazakhstanis and Kazakhstani learners are able to communicate proficiently in English.
      19. A knowledge of English can:
      1) increase learners’ confidence in communicating in different situations;
      2) give learners access to higher education in Kazakhstan and abroad;
      3) enable learners to progress professionally and to access advanced training
      4) broaden learners’ access to news and information currently distributed in English;
      5) allow learners to access English language literary works in their original form;
      6) help learners to contribute to Kazakhstan’s continuing development;
      7) enable learners to represent Kazakhstan in both Kazakhstan and overseas;
      8) encourage learners to learn about different cultures and so foster international relations;
      9) become lifelong learners, building on skills, learning strategies and knowledge learned in school.
      20. Learning English in primary school awakens children’s interest in the world. Children are able to acquire language in a variety of ways such as active games, songs, poems, project works etc. English teachers at primary level can help children in their early years to develop an awareness of language and encourage an enjoyment for language learning. This will also increase children’s confidence and lay the foundation for continued development in later years.
      21. The English curriculum aims to develop learners who gain the mid A 1 level of language skills through the following:
      1) varied tasks which foster analysis, evaluation and creative thinking;
      2) exposure to a wide variety of spoken and written sources;
      3) stimulating and challenging subject matter.
      22. The English curriculum aims to provide opportunities for learners to communicate effectively with different audiences. It will achieve this aim through frequent opportunities in the school environment for interaction with peers, teachers and visitors, and through interactive tasks which involve informal and formal spoken and written presentations. There will also be a focus on out-of-school interaction with learners communicating online and face-to face with speakers of English from other cultures.
      23. Learners should become innovative, critical and creative thinkers by actively participating in a learning environment which encourages objective analysis of subject matter and language content to support arguments with evidence and examples, to use language imaginatively, and to develop strong ‘learning to learn’ skills. The study of English using the methods described in the English subject programme should enable learners to articulate their ideas with confidence and clarity to different audiences and enable them to reflect on how they can make a positive contribution to Kazakhstani society.
      24. In the primary school years, the content of the programme is aimed at developing learners’ ability to use English in daily exchanges and providing a sound basis for further study. The primary English language programme aims to develop learners’ English language skills, develop learners’ interest and self-confidence, and instil a positive attitude towards learning English.
      25. Through the study of English learners will understand:
      1) instructions enabling them to play games in English;
      2) common daily expressions in short dialogues;
      3) simple spoken English or recorded English;
      4) simple stories;
      5) simple English cartoons, films or programmes.
      26. Learners will be able to:
      1) tell simple stories and short texts;
      2) write sentences based on given models;
      3) perform stories, short plays, songs, rhymes;
      4) use common daily expressions in short dialogues.
      27. Learners will have a vocabulary based on topics such as numbers, colours, time, weather, food, clothes, toys, animals, plants, parts of the body, personal information, family, school, friends, entertainment, sport, holidays.

3. Pedagogical approaches to the organization of the learning
process

      28. Educational Organisations (schools, lyceums, gymnasiums, etc.) in the Republic of Kazakhstan are committed to the principle that learners need to learn how to learn as part of the process of education and become independent, self-motivated, engaged, confident, responsible and reflective learners.
      29. Teachers are expected to nurture and develop these qualities through using a wide variety of teaching and learning strategies that include:
      1) listening to the voice of the individual learner and recognising that it is essential to engage with their prior knowledge and understanding in order to develop it;
      2) сhallenging and extending learners through carefully scaffolding assignments and activities;
      3) сhallenging and extending learners by providing meaningful contexts, tasks and activities;
      4) мodelling and exemplifying problem solving strategies in a way that is understandable to the learner;
      5) supporting learning through assessment for learning;
      6) encouraging active enquiry based learning and learner research;
      7) developing learners’ critical thinking skills;
      8) employing a mixture of whole class, individual and collaborative activities;
      9) facilitating research projects where learners can apply a variety of skills which will help them not only in their English language lessons but also in other subjects studied at primary school.
      30. Teachers at State Schools will use a variety of approaches to create a safe and comfortable learning environment for all of the learners in the classroom. The different approaches and strategies employed are both inductive and deductive approaches. Traditional teaching approaches such as the Audio-Lingual Method and PPP (Presentation, Practice, Production) can be used to deliver lessons alongside more modern communicative approaches such as Task-Based Learning, Test-Teach-Test and the Lexical Approach. Teachers also use methods which are particularly suitable for young learners such as TPR (Total Physical Response) and Natural Approach. Using a variety of approaches in a principled way, by considering the aim of the activity or lesson, learners’ ages, previous knowledge and learning style, as well as considering practicalities such as available supplementary or course book material, time and class size, is preferable to adopting any one approach dogmatically.
      31. In English, examples of these teaching and learning strategies are:
      1) carrying out surveys as part of a topic or project;
      2) practising and reviewing lexics on a regular basis and encouraging the use of language journals to record new vocabulary;
      3) using conversational posters;
      4) making presentations to the class;
      5) using sets of reading books for guided reading, graded according to challenge and difficulty;
      6) oral and written comprehension exercises;
      7) acting out dialogues;
      8) encouraging a process of drafting and redrafting, including the use of ICT;
      9) providing opportunities for individual and collaborative writing;
      10) regular teaching of spelling strategies;
      11) patterns and sight vocabulary;
      12) encouraging dictionary/thesaurus use;
      13) predicting exercises or activities.
      32. Developing respect for diversity of culture and opinion in English language programme:
      1) being citizens of a multinational Kazakhstan state learners respect diversity of cultures and opinion which requires personal, interpersonal and intercultural competences. Developing positive attitude to multicultural diversity will lead learners to effective and constructive participation in social and working life in various societies worldwide;
      2) in the English programme this will include:
      learning, comparing and sharing prior knowledge about Kazakhstani, the traditional English-speaking countries’ and other cultural contexts worldwide. This is important as English is used globally as a lingua franca by hundreds of millions of people in increasingly diverse settings;
      maintaining, respecting and supporting national and Kazakh cultural identity;
      ideas of patriotism, respect and tolerance of the representatives of diverse nations and cultures and traditions;
      drawing concepts and conclusions from a range of spoken and written genres which reflect the Kazakh culture and the cultures of the English speaking world;
      developing the ability and language to summarise different points of view on emotive topics without being biased or intolerant;
      developing language skills in Kazakh, Russian and English.
      33. Developing communication skills in English language programme:
      1) the Programme aims to enable Kazakhstani citizens to communicate effectively with different audiences. Developing the skills which are needed to achieve this should be accompanied by the fostering and promoting an environment in which communication in a range of forms is encouraged and valued and where learners feel confident in expressing themselves;
      2) throughout the curriculum, learners will be encouraged to communicate with their fellow learners, teachers and wider audiences, using a range of media in oral and written form. Examples of listening activities in the English programme:
      listening to a description and labelling a picture;
      following classroom instructions;
      drawing objects in a picture in the appropriate position by listening to a description of where they are;
      3) examples of speaking activities in the English programme:
      making statements giving personal information about a member of family or favourite character in course book;
      describing a picture in order to spot the difference between two similar pictures when working in pairs;
      expressing likes and dislikes in order to take part in a class survey;
      4) examples of reading activities in the English programme:
      remembering sound and letter patterns;
      predicting activities using a picture accompanying a short text and then checking the texts in order to confirm predictions;
      using a simple dictionary;
      5) examples of writing activities in the English programme:
      forming higher and lower case letters;
      labelling a diagram/picture with familiar words;
      ordering jumbled up words in a sentence;
      6) examples of use of English in English:
      using basic nouns, modals, adjectives, connectors, adverbs, pronouns, determiners, prepositions and conjunctions;
      using present simple forms to describe a character’s daily routines;
      using verbs followed by –ing to talk about likes and dislikes.

4. Approaches to the evaluation of educational achievements

      34. Assessment of the results of studying English is carried out with the use of Criteria-based assessment system.
      35. Criteria-based assessment is based on the principle that teaching, learning and assessment are interrelated. Criteria-based assessment results are used to plan and organize the learning process effectively.
      36. Criteria-based assessment includes formative assessment and summative assessment.
      37. Formative assessment is carried out in an ongoing way, it provides feedback between students and teacher, and allows timely adjustments to the learning process.
      38. Summative assessment is carried out on the completion of the educational information unit study in a certain learning period; it is used to provide feedback to students, and to award termly and yearly grades on the subject.

5. Organization of the content of the subject of
"The English language"

39. Distribution of annual number of teaching hours per grades:

Grades	Sessions/min	Weeks	Hours per week	Hours per year
1	35	33	2	66
2	45	34	3	102
3	45	34	3	102
4	45	34	3	102
Total hours				372

      40. «*» With regard to health and safety, the use of ICT should be kept under careful control by the teacher, who should manage the time allocated to its use.
      41. Competence in the use of digital technologies in English language programme:
      1) Competence in the use of digital technologies involves confident and critical use of technology for work, leisure and communication. It is underpinned by basic skills in ICT (Information and Communication Technology);
      2) Learners develop their ICT skills across the curriculum by finding, creating and manipulating information, collaborating and communicating information and ideas, evaluating and then refining their work, and by using a wide range of equipment and applications;
      3) In the English programme, this will include:
      developing research skills, such as finding, classifying, selecting, analysing, designing, referencing, presenting, assessing and/or evaluating information from digital and online sources, making judgments about accuracy and reliability;
      developing competence in collaborating, communicating and sharing information which includes participating in online projects, conferencing, e-mailing with the teacher and pen pals and learners from Kazakhstani and foreign countries’ schools, creating and exploring web-sites, blogging and using social networks;
      creating, manipulating and processing information using technology to capture and organise data including using different applications such as text, graphic, video and online survey software;
      evaluating, refining and improving work, making full use of the nature and pliability of digital information to explore opinions and improve outcomes;
      using presentation graphics software to allow learners to critique, evaluate, refine and present their work to their peers;
      using interactive whiteboards to support active learning approaches.
      42. The English language programme content:
      1) This is the substantive knowledge of the programme and comprises what we know in the subject and how we gain that knowledge. Knowledge in the subject is organised into strands of learning. Strands are further broken down into sub-strands, which will be at the level of a skill or topic, knowledge or understanding. Sub-strands, when expressed as grade-related expectations, form the learning objectives for a subject. The learning objectives demonstrate the progression within each sub-strand allowing teachers to plan and assess, sharing with learners the next steps they should take:

Strand 1: Listening

Learners learn to understand and respond to short, basic, supported and unsupported classroom instructions.
Learners develop the ability to understand the main points and more specific information of short and longer talk on a range of general and curricular topics spoken slowly and distinctly.

Strand 2: Speaking

Learners develop the ability to ask and answer questions using appropriate word stress and intonation in order to find out about a limited range of personal information and classroom routines.

Strand 3: Reading

Learners begin to read and follow, with support, classroom instruction and short simple texts on familiar and general topics by using contextual clues.

Strand 4: Writing

Learners learn to form higher and lower case letters and spell a growing range of familiar high-frequency words accurately during guided writing activities.
Learners begin to develop the ability to link sentences into short coherent text with the help of basic connectors.

Strand 5: Use of English

Learners learn to express themselves using basic modals and common present simple and continuous forms to describe events and give basic personal information.

2) Primary «List of Topics»:
The table below lists common topics in an English language primary curriculum. As is expected, all are revisited at later grades in more depth:

Generic primary topics	Grade1	Grade 2	Grade 3	Grade 4
All about me	*	*
My school	*	*
My family and friends	*	*
The world around us	*	*
Travel	*	*
Traditions and folklore	*	*
Food and drink	*	*
Health and body	*	*
Tradition and customs		*
The natural environment		*
Water, Water Everywhere			*
Having Fun			*
Light and Dark			*
Time			*
Buildings			*
Animals			*
Explorers and Inventors			*
Art and Music			*
Communication				*
Competition				*
Treasure				*
Healthy World				*
Hot and Cold				*
Myths and Legend				*
Machines				*
Journey into Space				*

43. The English language learning objectives system:
1) Strand 1 «Listening»:

Learners should be able to
	Grade 1	Grade 2	Grade 3	Grade 4
	working towards A1	working towards A1	Low A1	Mid A1
	1.L1 recognise short instructions for basic classroom routines spoken slowly and distinctly	2.L1 recognise short basic instructions for a limited range of classroom routines spoken slowly and distinctly	3.L1 understand a range of short basic supported classroom instructions	4.L1 understand short supported classroom instructions in an increasing range of classroom routines
	1.L2 recognise with considerable support a few basic personal questions spoken slowly and distinctly	2.L2 recognise with support a limited range of basic common personal questions spoken slowly and distinctly	3.L2 recognise with considerable support an increasing range of common personal questions	4.L2 understand a limited range of short supported questions which ask for personal information
	1.L3 recognise with support simple greetings recognise the spoken form of a limited range of basic and everyday classroom words	2.L3 recognise with support common names and names of places recognise the spoken form of a limited range of everyday and classroom words	3.L3 understand the main points of short, slow and carefully articulated talk on routine and familiar topics features such as colour and number	4.L3 understand the main points of short, slow, carefully articulated talk on a limited range of general and some curricular topics
	1.L4 recognise basic intonation distinguishing questions from statements	2.L4 recognise with support short basic questions about what something is	3.L4 recognise with support short basic questions relating to features such as colour and number	4.L4 understand a limited range of short supported questions on general and some curricular topics
	1.L5 begin to recognise the sounds of phonemes and phoneme blends	2.L5 recognise the sounds of phonemes and phoneme blends	3.L5 identify missing phonemes in incomplete words	4.L5 distinguish between phonemically distinct words
			3.L6 understand some specific information in short, slow, carefully articulated talk on routine and familiar topics	4.L6 understand some specific information and detail of short, supported information or talk on a limited range of general and some curricular topics
			3.L7 use contextual clues to predict content in short, supported talk on routine and familiar topics	4.L7 use contextual clues to predict content in short, supported talk on a limited range of general and some curricular topics
			3.L8 understand short narratives spoken slowly and distinctly on routine and familiar topics	4.L8 understand short, narratives on a limited range of general and some curricular topics
		2.L9 recognise the names of letters of the alphabet	3.L9 recognise the spoken form of familiar words and expressions	4.L9 recognise short basic words that are spelt out

2) Strand 2 «Speaking»:

Grade 1	Grade 2	Grade 3	Grade 4
working towards A1	working towards A1	Low A1	Mid A1
1.S1 make basic personal statements and simple statements about objects	2.S1 make basic personal statements about people, objects and classroom routines	3.S1 make basic statements related to personal information, people and objects on familiar topics and classroom routines	4.S1 make basic statements which provide personal information on a limited range of general topics
1.S2 begin to use intonation to signal questions in basic exchanges	2.S2 ask questions in basic exchanges about people, objects and classroom routines	3.S2 ask questions in order to satisfy basic needs and find information on familiar topics and classroom routines	4.S2 ask questions to find out about present experiences on a limited range of general and some curricular topics
1.S3 pronounce basic words and expressions intelligibly	2.S3 pronounce familiar words and expressions intelligibly	3.S3 use a limited range of basic words, phrases and short sentences to describe objects, activities and classroom routines	4.S3 give short, basic description of people and objects on a limited range of general and some curricular topics
1.S4 respond to very basic supported personal questions	2.S4 respond to basic supported questions about people, objects and classroom routines	3.S4 respond to basic supported questions giving personal and factual information	4.S4 respond to questions on a limited range of general and some curricular topics
1.S5 produce words in response to prompts	2.S5 use words in short exchanges	3.S5 begin to articulate clearly the difference between various sounds	4.S5 pronounce familiar words and short phrases intelligibly when reading aloud
1.S6 exchange simple greetings and say please, sorry and thank you	2.S6 make introductions and requests in basic interactions with others	3.S6 use short answers appropriately in short, basic exchanges and take turns when speaking with others in a limited range of short, basic exchanges	4.S6 take turns when speaking with others in a limited range of short, basic exchanges
		2.S7 place stress correctly on familiar polysyllabic words	4.S7 contribute a limited range of suitable words, phrases, and sentences including giving opinions during short pair, group and whole class exchanges
		2.S8 give simple instructions for others to follow	3.S8 express basic likes and dislikes

3) Strand 3 «Reading»:

Learners should be able to…
	Grade 1	Grade 2	Grade 3	Grade 4
	working towards A1	working towards A1	Low A1	Mid A1
	1.R1 recognise initial letters in names and places	2.R1 recognise, sound and name the letters of the alphabet	3.R1 read and spell out words for others	4.R1 recognise, identify and sound with support a limited range of familiar words in simple sentences
		2.R2 recognise initial letters in names and places	3.R2 identify, remember and sound out high-frequency sound and letter patterns	4.R2 read and follow with limited support familiar instructions for classroom activities
	1.R3 recognise some very high-frequency words from local environment	2.R3 recognise and identify some familiar sight words from local environment	3.R3 read and follow with considerable support simple, words, phrases and sentences on familiar and general topics and familiar instructions for classroom activities	4.R3 begin to read with rereading and usual support very short simple fiction and non-fiction texts on a limited range of general and curricular topics
		2.R4 use the alphabet to place the first letters of word in alphabetical order	3.R4 begin to use with support a simple picture dictionary	4.R4 use with some support a simple picture dictionary
			3.R5 understand the main points of simple sentences on familiar topics by using contextual clues	4.R5 understand the main points of short simple texts on a limited range of familiar general and some curricular topics by using contextual clues
			3.R6 understand with considerable and particularly visual support, some specific information in short, simple texts on familiar topics	4.R6 understand with considerable support, some specific information and detail in short, simple texts on a limited range of general and some curricular topics

4) Strand 4 «Writing»:

Learners should be able to…
	Grade 1	Grade 2	Grade 3	Grade 4
	working towards A1	working towards A1	Low A1	Mid A1
			3.W1 write with support short responses at phrase level to questions and other prompts	4.W1 plan, write and check short sentences with considerable support on a limited range of personal, general and some curricular topics
			3.W2 write letters and familiar high frequency words when read aloud or spelt	4.W2 write words and phrases of regular size and shape
			3.W3 write short phrases to identify people, places and objects
				4.W4 write with support short basic sentences with appropriate spaces between words
			3.W5 write letters and familiar high frequency words when read aloud or spelt out for learners	4.W5 link with support words or phrases using basic coordinating connectors
			3.W6 use with support upper and lower case letters accurately when writing names and address	4.W6 use upper and lower case letters accurately when writing names, places and short sentences during guided writing activities
			3.W7 spell some familiar high-frequency words accurately during guided writing activities	4.W7 spell a growing number of familiar high-frequency words accurately during guided writing activities
			3.W8 include a full stop when writing very high-frequency short sentences in guided writing activity	4.W8 include appropriate use of a full stop during guided writing of short, familiar sentences

5) Strand 5 «Use of English»:

Learners should be able to…
	Grade 1	Grade 2	Grade 3	Grade 4
	working towards A1	working towards A1	Low A1	Mid A1
	1.UE1 use common singular and plural nouns to say what and where things are	2.UE1 use singular nouns, plural nouns – to talk about people and places	3.UE1 use singular nouns, plural nouns – including some common irregular plural forms in giving simple descriptions	4.UE1 use singular nouns, plural nouns – including some common irregular plural forms use possessive forms ‘s/s’ with proper names and nouns to talk about ownership
	1.UE2 use cardinal numbers 1 – 10 to count	2.UE2 use cardinal numbers 1 - 50 to count	3.UE2 use cardinal numbers 1 -50 to count	4.UE2 use cardinal numbers 1 -100 to count and ordinal numbers 1 - 10
	1.UE3 use basic adjectives and colours to say what someone /something is or has	2.UE3 use basic adjectives to describe people and things	3.UE3 use common adjectives in descriptions and to talk about simple feelings	4.UE3 use adjectives, including possessive adjectives, on a limited range of general and some curricular topics to describe things use simple one-syllable and some two-syllable adjectives [comparative form] to make comparisons
	1.UE4 use determiners a, an, this, these to indicate what something is	2.UE4 use determiners a, an, some, the, this, these to indicate what /where something is	3.UE4 use determiners a, an, the, some, any, this, these, that, those to identify things	4.UE4 use determiners a, an, the, some, any, this, these, that, those to refer to things on a limited range general and some curricular topics
	1.UE5 use interrogative pronouns what, where, how to ask basic questions	2.UE5 use interrogative pronouns which, what, where, how to ask basic questions use the question: What colour is it?	3.UE5 use interrogative pronouns including which, what, where, whose to ask who people are and what they are doing	4.UE5 use interrogative pronouns including: which, what, where, whose, how many, what kind of … on a limited range of familiar topics
	1.UE6 use demonstrative pronouns this, these to indicate things	2.UE6 use demonstrative pronouns this, these that, those to indicate things	3.UE6 use demonstrative pronouns this, these, that, those to make and respond to requests for information	4.UE6 use demonstrative pronouns this, these, that, those in open and closed questions
	1.UE7use personal subject pronouns to identify things	2.UE7 use personal subject and object pronouns to give basic personal information	3.UE7 use personal subject and object pronouns to describe people and things	4.UE7 use personal object pronouns [indirect] in conjunction with direct object nouns to describe actions and events
	1.UE8 use imperative forms of common verbs related to classroom routines	2.UE8 use simple imperative forms [positive] for basic commands or instructions	3.UE8 use simple imperative forms [positive and negative] for basic commands and instructions	4.UE8 use imperative forms [positive and negative] to give short instructions on limited range of familiar topics
	1.UE9 use basic present simple forms [positive, negative] to give basic personal information	2.UE9 use common present simple forms [positive, negative and question] to give basic personal information	3.UE9 use common present simple forms [positive, negative, question] and contractions to talk about what you want and like and habits and facts	4.UE9 use common present simple forms [positive, negative, question] and contractions to talk about what you want and like,habits and facts, simple future timetabled events
			3.UE10 use common present continuous forms [positive, negative, question]	4.UE10 use common present continuous forms, including short answers and contractions, to talk about what is happening now
	1.UE11 use there is / are to make short statements	2.UE11 use there is / there are to make short statements and ask questions	3.UE11 use have got + noun to describe and ask about possessions use how many are there? question form	4.UE11 use has got / have got there is / are statement and question forms including short answers and contractions
		2.UE12 use basic adverbs of place here / there to say where things are		4.UE12 use adverbs of time and frequency: sometimes, often, always, never to indicate when and how often begin to use simple adverbs of manner e.g. well, badly
		2.UE13 use can / can’t to describe ability use can to make requests	3.UE13 use can to talk about ability and to make requests and offers; use can / can’t to talk about permission	4.UE13 use can to make requests and ask permission use must / mustn’t / have to to talk about obligation
	1.UE14 use basic prepositions of location and position: in, next to, on to describe where people and things are	2.UE14 use basic prepositions of location and position e.g. in, at, next to, near, on, to describe where people and things are use basic prepositions of time: on, in to talk about days and time use with to indicate accompaniment	3.UE14 use basic prepositions of location and position: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, to to describe where people and things are; use prepositions of time: on, in, at to talk about days and times	4.UE14 use prepositions of location and position: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, under, above to describe where people and things are use prepositions of time: on, in, at to talk about days and times and no preposition next / last week etc.
			3.UE15 use would you like + noun, to enquire; use like + verb +ing to express likes and dislikes	4.UE15 use would you like to to invite and use appropriate responses yes please, no thanks; use let’s + verb verbs go enjoy like + verb + ing
		2.UE16 use conjunctions and, or to link words and phrases	3.UE16 use conjunctions and, or, but to link words and phrases	4.UE16 use conjunctions and, or, but to link words and phrases
			3.UE17 use me, too to give short answers	4.UE17 use me, too and I don’t to give short answers

44. Long-term plans:
1) Grade 1:

Cross curricular units	Topics	Learning objectives
Term 1
All about me	Greetings and names	1.L3, 1.S1, 1.S3, 1.UE3, 1.UE6, 1.S6
	Colours	1.UE3, 1.L3, 1.S3, 1.UE6, 1.S1
	1 - 10	1.L3, 1.UE2, 1.L1, 1.S3
My school	Classroom objects	1.UE1, 1.UE4, 1.UE6, 1.S1, 1.L1, 1.S3, 1.L3
	Classroom routines	1.UE8, 1.S3, 1.L1, 1.L3, 1.UE3
	Describing things	1.S1, 1.UE3
Term 2
My family and friends	Family and friends	1.UE7, 1.S5, 1.S1, 1.S3, 1.UE1, 1.L3, 1.UE4
	In my house	1.S3, 1.UE11, 1.L3, 1.S1, 1.UE3
	Days of the week	1.L3, 1.R1, 1.S3, 1.S1
The world around us	Animals	1.S3, 1.S5, 1.L1, 1.L3, 1.R1
	Hot and cold	1.S3, 1.UE3, 1.UE7, 1.S5, 1.L3
	In Kazakhstan	1.S3, 1.UE11, 1.R1, 1.L4, 1.S1
Term 3
Travel	Getting to school	1.S3, 1.S5, 1.L4, 1.UE2, 1.UE5, 1.S1, 1.L1
	This is the way...	1.S3, 1.S5, 1.L2, 1.UE9
	Where is it?	1.S3, 1.L3, 1.UE8, 1.L1, 1.UE14, 1.UE5
	The big red bus	1.L3, 1.L5, 1.L1, 1.L4, 1.S5, 1. S3
Traditions and folklore	Happy Birthday	1.R3, 1.UE2, 1.S6, 1.S3, 1.L1, 1.S5,1.S1
	Springtime in Kazakhstan	1.S3, 1.L3, 1.L1
	Hats and masks	1.S3, 1.L1,1.UE11, 1.S1, 1.S6
	Story time	1.L3, 1.S4, 1.S5
Term 4
Food and drink	Things I like	1.UE9, 1.S3, 1.S5, 1.L4, 1.R1, 1.S1, 1.S2
	Hot or cold	1.S5, 1.S1, 1.L3, 1.UE7, 1.UE9
	Animals like	1.S5, 1.L3, 1.S1, 1.UE9, 1.S3
	Nice or nasty	1.S3, 1.L2,1.UE5, 1.S2, 1.S4, 1.S1
Health and body	Hands and Head	1.UE1, 1.L2, 1.L1, 1.L3, 1.UE9,1.S1
	Let’s move	1.L1, 1.UE8, 1.S4, 1.L2, 1.S1, 1.R1, 1.S5
	Making a puppet	1.L3,1.S2, 1.L5, 1.UE8
	A special dance	1.L1, 1.L4, 1.L3, 1.S5, 1. S3

2) Grade 2:

Cross curricular units	Topics	Learning objectives
Term 1
All about me	Hello again	2.L2, 2.L3, 2.S6, 2.R2, 2.R3
	I can...	2.S1, 2.UE1, 2.L1, 2.UE3, 2.S2, 2.S4, 2.S8
	My clothes and things	2.S1, 2.UE1, 2.S2, 2.L1, 2.UE3
My family and friends	Friends’ names	2.R1, 2.R3, 2.L3
	Helping hands	2.S3, 2.S5, 2.S6, 2.L1, 2.R1, 2.UE13, 2.UE6
	People I know	2.S3, 2.UE3, 2.S1, 2.L3, 2.UE13
Term 2
My school	Counting and Measuring	2.S4, 2.UE2, 2.S3, 2.L3, 2.L1, 2.L5, 2.UE11
	Around school	2.S3, 2.L5, 2.L1, 2.L3, 2.UE14, 2.L4
	School days	2.R3, 2.L3, 2.L2, 2.S3
	Class Photos	2.R2, 2.UE7, 2.S4, 2.L3, 2.S2, 2.S3
The world around us	Different Places	2.UE5, 2.L3, 2.S3, 2.L5, 2.S4
	Reading Signs	2.S3, 2.R3, 2.UE8,2.UE13, 2.S1, 2.S2
	Where’s it from?	2.L3, 2.R3, 2.S3, 2.L5
	Days Out	2.S3, 2.L5, 2.L3, 2.S1, 2.S2, 2.UE4,2.UE13, 2.R3
Term 3
Health and body	Our body	2.R1, 2.S3, 2.L1, 2.UE6
	Let’s measure	2.UE2, 2.L1, 2.L4
	Hats and Bats	2.R1, 2.R4, 2.S8, 2.L4
	Altogether Now	2.UE13, 2.R3, 2.S4, 2.L5, 2.L3
Traditions and customs	Special Days	2.S3, 2.UE9, 2.L1, 2.UE8, 2.S4
	Home cooking	2.S3, 2.S4, 2.L9, 2.S3, 2.UE9, 2.L1, 2.UE8, 2.S4
	What’s it for?	2.S4, 2.L3
Term 4
The natural environment	The weather	2.S3, 2.L3, 2.UE3, 2.L1
	Changing seasons	2.S3,2.R3, 2.L4, 2.UE9
	What can animals do?	2.UE13, 2.L4, 2.UE10
	Sea Adventures	2.S3, 2.R1, 2.L1, 2.L3
Travel	A to B	2.S3, 2.UE14, 2.R3, 2.UE9, 2.S1
	Types of vehicle	2.R3, 2.L1, 2.S4, 2.UE13
	Numbers and shapes	2.S3, 2.L1, 2.S1
	My plane	2.S3, 2.L1, 2.UE11
	Bike Story	2.S1, 2.L3

3) Grade 3:

Cross curricular units	Topics	Learning objectives
Term 1
Water, water everywhere	Rain, rain	3.R1, 3.R2, 3.S5, 3.S3
	By the sea	3.UE10, 3.W7, 3.L5, 3.L4, 3.L8, 3.L1, 3.R1
	A beach story	3.R2, 3.R5, 3.R6, 3.L1, 3.UE14, 3.W8
Having fun	Fun places	3.R3, 3.R5, 3.R2, 3.R6, 3.UE17, 3.UE9, 3.S8, 3.S3, 3.W7, 3.L7, 3.L8, 3.L6
	Number games	3.UE8, 3.UE2,3.UE11, 3.L1, 3.R6
	Flying kites	3.UE10, 3.UE3, 3.UE16, 3.UE8, 3.L6, 3.L7, 3.L1, 3.S4, 3.R4
Term 2
Light & Dark	Day & Night	3.S4, 3.UE9,3.R5, 3.L1, 3.L2, 3.L3, 3.L6, 3.L7
	Sources of light	3.S1, 3.UE13, 3.UE3, 3.L6, 3.W7, 3.R3
	Out at night	3.S6, 3.S3, 3.W7, 3.L5, 3.L7, 3.L8
Time	Times of my day	3.UE2, 3.UE14, 3.S1, 3.S2, 3.S4, 3.W1, 3.L8
	Days of the week	3.UE2, 3.UE9,3.UE17, 3.S2,3.S6, 3.L7, 3.W6, 3.R1
	At the right time	3.UE2,3.UE9, 3.UE14, 3.R6, 3.R3, 3.S6, 3.L7, 3.L5, 3.L8, 3.L9
Term 3
Buildings	Four walls	3.UE11,3.R5,3.R4,3.S3,3.L1,3.L6
	Our town	3.UE14,3.UE1,3.UE11,3.UE9,3.UE3,3.S4,3.S1,3.W7
	Around the house	3.W1, 3.UE4, 3.UE9, 3.S2, 3.S3, 3.S6, 3.R3, 3.L1, 3.L4
Animals	Animal types	3.S1, 3.L5, 3.UE14, 3.UE9, 3.UE5
	Body parts	3.R5,3.R1, 3.S3, 3.S1,3.L6
	Animal song and dance	3.UE4,3.UE10,3.L9,3.L2,3.W1
	Craft project	3.UE8,3.R3,3.L1,3.L4,3.S2,3.S3,3.S6,3.S8
Term 4
Explorers & Inventors	Exploring space	3.R5,3.R6,3.W1,3.W2,3.L8,3.L2,3.S8
	Marco Polo	3.L6,3.R6,3.S4,3.S5,3.S3,3.W2,3.W3,3.W6
	Nice ideas	3.UE3,3.UE6,3.UE7,3.S2,3.L9
	Inventions in Kazakhstan	3.L6, 3.L7, 3.L8, 3.S2
Art & Music	Musical instruments	3.S8,3.S3,3.S5, 3.R1, 3.R2, 3.L8
	Drawing chairs	3.L1,3.L3, 3.S1, 3.R4, 3.UE11
	My music	3.S8, 3.S4, 3.UE17, 3.L5, 3.W3
	Shadow puppet show	3.L1, 3.L8, 3.S3, 3.S8, 3.W1, 3.W6, 3.W7, 3.W8

4) Grade 4:

Cross curricular units	Topics	Learning objectives
Term 1
Communication	Body language	4.L1, 4.UE1, 4.S1, 4.R1, 4.W2, 4.UE6
	Communicating around the world	4.L1, 4.S1, 4.L3, 4.R1, 4.W6
	Technology	4.L2, 4.S3, 4.UE11, 4.W4, 4.UE3
Competition	Children’s games 1	4.L2, 4.W4, 4.UE12, 4.S4, 4.UE17, 4.UE14
	Children’s games 2	4.S4, 4.R2, 4.UE5, 4.UE8, 4.W4
	Olympic Games	4.UE1, 4.W1, 4.L4, 3.S4, 3.W4
	Aesop’s Fables 1	4.S4, 4.L8, 4.R3, 4.UE12, 4.S5
	Aesop’s Fables 2	4.L3, 4.UE12, 4.L8, 4.S8, 4.UE3
Term 2
Treasure	Treasure maps1	4.UE4, 4.R4, 3.S3, 4.UE1, 4.UE8, 4.S6
	Treasure map2	4.S4, 4.L3, 4.UE11, 4.UE14, 4.UE8, 4.W1
	Treasure and numbers1	4.UE2, 4.R3, 3.S4, 4.W1
	Treasure and numbers 2	4.R3, 4.L4, 4.UE5, 4.W2, 4.S5
	Our planet’s treasure 1	4.R3, 4.S3, 3.L3, 4.UE5, 4.W4, 4.S6
	Our planet’s treasure 2	4.S6, 4.L8, 4.R5, 4.S8
Healthy World	Healthy bodies 1	4.S5, 4.W7, 4.UE12, 4.UE9
	Healthy bodies 2	4.W2, 4.W7, 4.UE3, 4.S6, 4.UE10
	Save our animals 1	4.UE1, 4.W2, 4.UE5, 3.S7, 4.W1
	Save our animals 2	4.S3, 4.R2, 4.L3, 4.W5
	Help the planet 1	4.L4, 4.S6, 4.L3, 4.R2, 4.UE12
	Help the planet 2	4.L5, 4.R5, 4.S4, 4.S8, 4.UE8
Term 3
Hot and Cold	Weather 1	4.S1, 4.W7, 4.L9, 4.UE10, 4.R5, 4.W5, 4.UE16
	Weather 2	4.S4, 4.W7, 4.S7, 4.R6, 4.S2, 4.W8, 4.L4, 4.W4
	Volcanoes	4.L3, 4.W2, 4.L6, 4.R5, 4.R3, 4.S6, 4.L7
	Snow and ice	4.UE14, 4.UE16, 4.R6, 4.UE13
Myths and Legends	Traditional stories 1	4.UE15, 4.S2, 4.L4, 4.L8, 4.W7
	Traditional stories 2	4.S4, 4.UE3, 4.UE15, 4.L8, 4.S3, 4.W1, 4.UE7
	People and places	4.L5, 4.L8, 4.W2, 4.UE3, 4.R5
	Dragons and creatures 1	4.UE15, 4.S4, 4.UE1, 4.W7, 4.UE16
	Dragons and creatures 2	4.UE12, 4.R3, 4.S4, 4.W4, 4.S6, 4.UE15
Term 4
Machines	Slow machines 1	4.S3, 4.UE12, 4.L6, 4.W1, 4.W7, 4.UE5, 4.R3
	Slow machines 2	4.S1, 4.W5, 4.UE6, 4.L6, 4.R2, 4.UE1
	Fast machines 1	4.L5, 4.UE14, 4.UE3, 4.W2, 4.S4, 4.R1, 4.S7
	Fast machines 2	4.S6, 4.UE16, 4.UE13, 4.W7, 4.S4, 4.UE3, 4.W4
	Robots 1	4.UE4, 4.S4, 4.R3, 4.UE14, 4.L8, 4.W8, 4.UE11
	Robots 2	4.L8, 4.R2, 4.W5, 4.R6, 4.UE13, 4.UE15, 4.R4, 4.UE5
Journey into Space	Into Space 1	4.L5, 4.W7, 4.UE5, 4.R3, 4.UE3, 4.UE13
	Into Space 2	4.R6, 4.S3, 4.W4, 4.S6
	Planets 1	4.UE2, 4.R1, 4.L6, 4.W4, 4.R4, 4.UE17
	Planets 2	4.UE2, 4.R5, 4.W2, 4.L4, 4.S4, 4.UE3, 4.UE1, 4.R5
	Aliens 1	4.UE16, 4.UE3, 4.R6, 4.L8, 4.S4, 4.UE4, 4.L5, 4.W7
	Aliens 2	4.R5, 4.W5, 4.W1, 4.UE9

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 8 сәуірдегі
№ 266 бұйрығына 6-қосымша

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 180-қосымша

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған
«Математика» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

1. Түсіндірме жазба

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Оқу бағдарламасы оқушылардың жас ерекшеліктерінің танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес әр оқу пәнінің мазмұнын және олардың білім, білік, дағдыларының көлемін анықтайтын оқу-нормативтік құжат болып табылады.
      3. Оқу бағдарламасы оқыту процесін оқушылардың пән салалары бойынша білім мен біліктерді саналы түрде меңгеруі үшін әр пәннің әдістемелік әлеуетін қолдануға, оқу, жоба, зерттеу іс-әрекеттері тәсілдерін меңгеру арқылы дербестігін дамытуға, әлеуметтік-мәдени кеңістікте орнын таба білуі үшін бағыттайды.
      4. Оқу бағдарламасында оқу-нормативтік құжаттың дәстүрлі міндеттері заманауи мектепте білім беру процесін ұйымдастырудың инновациялық тәсілдерімен үйлесімді сабақтасқан. Оқытудағы тәсілдер пән бойынша оқу бағдарламасының түбегейлі жаңа құрылымын құруда негізгі бағдарлары болып табылады.
      5. Құндылыққа, іс-әрекетке, тұлғаға бағдарлық коммуникативтік тәсілдер білім берудің классикалық негізі ретінде оқыту мақсаттарының жүйесі мен білім беру процесі нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін қолданылып, оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.
      6. Қазіргі кезеңде өздігінен білімді игеруі үшін оқушының белсенді іс-әрекетін ұйымдастыру оқу процесіне қойылатын негізгі талаптардың бірі болып табылады. Мұндай тәсіл пәндік білімді, әлеуметтік және коммуникативтік дағдыларды ғана емес, сонымен бірге өзінің жеке мүдделері мен болашағын сезінуге, сындарлы шешімдер қабылдауына мүмкіндік беретін тұлғалық қасиеттерді де меңгеруге ықпал етеді. Мұғаліммен бірлесіп шығармашылықпен айналысу және серіктес, кеңесші ретінде мұғалімнің қолдауы кезінде оқушының белсенді танымдық қабілеті тұрақты сипатқа ие болады.
      7. Тұлғалық-бағдарлық білім беруді осындай сипатта жақсарту білім беру процесіне барлық қатысушылардың өзара қарым-қатынасында өктемшілікке жол бермей, ынтымақтастығы үшін алғышарттарды құрайтын оқытудың алуан түрлі интерактивті әдістерін қолдану кезінде мүмкін. Диалогтік және рефлексивті технологияларды қолдану оқушылардың жоба және зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруымен сабақтасады.
      8. Білім беру процесін ұйымдастырудың барлық инновациялы қ тәсілдер оқытуды білім, идеялар және іс-әрекет тәсілдерімен белсенді түрде алмасуды көздейтін оқушының шынайы шығармашылық процесіндегі қарым-қатынас моделіне айналдырады.
      9. Нақты пәннің оқу бағдарламасы жергілікті сипаттағы материалдарды (нысандар, кәсіпорындар, ақпарат көздері) пайдалануға бағытталған оқу-жобалау іс-әрекеттерін ұйымдастыру арқылы танымдық және әлеуметтік тұрғыдан оқушының белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Осы пәннің оқу мақсаттары аясында жүзеге асырылатын тәрбиелік сипаттағы жоба жұмысын ата-аналармен, жергілікті қауымдастық өкілдерімен бірлесе отырып, ұйымдастыруға болады.
      10. Әр пәннің оқу бағдарламаларында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған. Көптілді оқу ортасын құруда әр пәннің қосқан үлесі үш тілде білім беру саясатын іске асыруды қамтамасыз ету. Тіл үйретудің негізі болып табылатын коммуникативтік т әсіл әрбір оқу пәнінің түрлі оқу жағдаяттарында білім және білікпен алмасу, тілдік және сөйлеу нормалары жүйесін дұрыс қолдану сияқты әдіс-тәсілдері арқылы оқушылардың сөйлеу әрекеттерін дамытудың жетекші қағидаты ретінде қарастырылады.
      11. Пән мазмұнын меңгеру және оқу мақсаттарына қол жеткізу процесінде оқушылардың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды, атап айтсақ: қажетті ақпаратты іздеу, өңдеу, алу, құру және көрсету, ақпараттар және идеялармен алмасу үшін бірлесіп әрекет ету, жабдықтар мен қосымшаларды кең ауқымда қолдану арқылы өз жұмысын бағалау және жетілдіру сияқты қолдану дағдыларын дамыту үшін алғышарттар/жағдайлар жасау керек.
      12. Оқу бағдарламасында оқу пәнінің мазмұнын анықтаудың негізі болып табылатын оқыту мақсаттарының жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелері қалыптастырылған. Мазмұны тұрғысынан оқу бағдарламалары оқушыны өзін-өзі оқыту субьектісі және тұлғааралық қарым-қатынас субьектісі ретінде тәрбиелеуде нақты оқу пәнінің қосатын үлесін айқындайды.
      13. Оқу бағдарламалары білім беру құндылықтарының өзара байланысы мен өзара шарттылығына негізделген тәрбиелеу мен оқытудың біртұтастығы қағидатын және нақты пәнді оқыту мақсаттарының жүйесі бар мектепті бітіргеннен кейінгі нәтижелерін іске асыруға мүмкіндік береді.
      14. Оқу бағдарламаларының тек пәндік білім мен білікке ғана емес, сонымен қатар кең ауқымды дағдылардың қалыптасуына бағыттылғаны оның ерекше өзгешелігі болып табылады. Оқыту мақсаттарының құрастырылған жүйесі: білімін функционалды қ және шығармашылықта қолдану, сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану, қарым-қатынас жасаудың түрлі тәсілдерін қолдану, топпен және жеке дара жұмыс істей алу, мәселелерді шешу және шешімдер қабылдау сияқты кең ауқымды дағдыларды дамытуға негіз болады. Кең ауқымды дағдылар оқушының мектептегі білім алу тәжірибесінде де, келешекте мектепті бітіргеннен кейін де жетістігінің кепілі болып табылады.
      15. Экономикадағы заманауи инновациялар, еңбек нарығындағы өзгерістер оқушылардың күрделі міндеттерді шешу үшін немесе оларды шешудің жаңа тәсілдерін табу үшін жағдаятқа, идеялар мен ақпараттарға талдау жасау және бағалауға, алған білімі мен тәжірибесін жаңа идея мен ақпаратты жинақтау үшін шығармашылық түрде қолдануға мүмкіндік беретін дағдылар жиынтығын меңгеру қажеттілігіне себепші болады. Жігерлілік, алғырлық, өзгерістерге дайындығы, байланысқа бейімділігі сияқты тұлғалық қасиеттер өзекті болып отыр.
      16. Нақты пән бойынша күнделікті білім беру процесінің мазмұны оқу мақсаттарына бағынады және оқушылардың меңгерген білім, білік және дағдыларын кез келген оқу процесінде және өмір жағдаяттарында шығармашылықпен пайдалану даярлылығын қалыптастыруға, жетістікке қол жеткізуде қажырлылықты дамытуға бағытталған, өмір бойы білім алуға ынталандырады.
      17. Кең ауқымдағы дағдылармен бірлікте жеке қасиеттердің дамуы «қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік», «құрмет», «ынтымақтастық», «еңбек пен шығармашылық», «ашықтық», «өмір бойы білім алу» сияқты білім берудің басты құндылықтарды оқушыларға дарыту негізі болып табылады. Бұл құндылықтарды оқушының тәртібі мен күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдары болуы тиіс.

2. «Математика» пәнін оқыту мақсаты мен міндеттері

      18. «Математика» оқу пәні ретінде бастауыш білім берудің маңызды мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыруда елеулі үлес қосады. Математика бойынша бастапқы білім сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамытады, зерттеу және қарым-қатынастың, математикалық білімді өмірде қолданудың алғашқы дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді.
      19. Бастауыш сынып оқушылары математика курсын игере отырып, талдау, синтездеу, жіктеу, салыстыру, себеп-салдарлық қатынастар мен заңдылықтарды анықтауды үйренеді, түрлі заттар мен қоршаған орта құбылыстарын сипаттау үшін математикалық тілдің негіздерін игереді, білім мен іс-әрекет тәсілдерін меңгереді, мұның барлығы жинақтала келе оқи білуге негіз болады.
      20. Бастауыш білім беру деңгейдегі математика курсы кезең-кезеңге бөлініп, жүйелі түрде берілген, қоршаған ортадағы заттардың сандық арақатынасы мен кеңістіктегі формаларын сипаттаудан тұратын оқу курсының негізгі мақсаты – оқушылардың математикалық таным негіздерін меңгеруіне және тиісті дағдыларын қалыптастыруына мүмкіндік жасау. Бұл оқу пәні математиканы қоршаған ортаны бейнелеу мен түсіну тәсілі ретінде қабылдауды дамытуға бағытталған және оқушылардың қабылдауы мен танымын кеңейтуді, математика ғылымына қызығушылығын талап етеді.
      21. Бастауыш білім беру деңгейінде математикалық білім берудің негізгі мақсатына сәйкес оқу пәні келесідегідей міндеттерді айқындайды:
      1) логикалық ойлауды, кеңістіктік елестетуді және математикалық терминдерді пайдалану біліктілігін дамыту;
      2) оқу және тәжірибелік проблемаларды шешу, арифметикалық алгоритмдерді пайдалану, геометриялық салулар мен математикалық зерттеулер жүргізу қабілеттерін дамыту;
      3) сын тұрғысынан ойлауды, шығармашылық қабілеттерді дамыту;
      4) математиканы әлемді суреттеу, модельдеу және түсіну тәсілі ретінде қабылдау;
      5) өзінің математикалық білімі мен біліктерін басқа пәндерді меңгеруде, сонымен қатар күнделікті өмірде қалай пайдалану керектігін түсіну;
      6) білуге құштарлық, мақсаттылық, жауапкершілік, сенімділік және тәуелсіздік сияқты тұлғалық қасиеттерді дамыту;
      7) түсінудің, түсіндірудің, талдаудың, синтездің, жүйелеудің, қолданудың және суреттеудің когнитивтік дағдыларын дамыту;
      8) коммуникативтік және әлеуметтік дағдыларын, топпен жұмыс істеу және өз көзқарасын білдіру, басқа адамдардың пікірін құрметтеу, көшбасшылық қасиеттерін көрсету, өз жұмысын жазбаша және ауызша түрде таныстыру дағдыларын дамыту;
      9) ақпаратты іздестіру және таңдау, өз уақытын басқару, өзін-өзі реттеу дағдыларын дамытуға негізделген.

3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

      22. Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдары оқушыларды оқыту барысында оларды қалай оқып үйренуді білуге, дербестікке, ізденімпаздыққа, сенімділікке, жауапкершілікке және талдау жүргізуге қабілетті болуға үйрету басты міндет болып табылатын қағидаға сүйенеді.
      23. Мұғалімдер бұл қасиеттерді әр түрлі әдістерді қолданып дамытуы қажет:
      1) оқушылардың жеке пікірін тыңдай білу, бұған дейін алған білімдері мен қалыптасқан түсініктерін одан әрі дамыту үшін оларды қолданудың маңыздылығын құптау;
      2) жеке және саралай оқыту тәсілін қолдану;
      3) проблемаларды және оларды шешу стратегияларын құрастыру;
      4) оқушылардың жетістіктерін бағалау арқылы олардың оқуына қолдау жасау;
      5) оқушылардың зерттеу іс-әрекеттерінің негізінде белсенді оқуға ынталандыру;
      6) оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту.
      24. Математиканы оқыту стратегияларының үлгілері:
      1) оқушылардың ойын әрекетін, шығармашылық және жобалық жұмыстарын ұйымдастыру;
      2) түсіндіру, идеяларды таныстыру, диалогтарға қатысу, мәтінмен жұмыс, алгоритмдер, нұсқаулықтар құру, математикалық тапсырмаларды орындау әдістерін сипаттау және түсіндіру барысында оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту;
      3) мұқият таңдап алынған тапсырмалар мен іс-әрекет түрлері арқылы оқушыларды ынталандыра және дамыта оқыту;
      4) оқушылардың өзіндік іс-әрекетін ұйымдастыру: жеке және топтық жұмыс;
      5) бірін-бірі оқыту;
      6) түрлі дерек көздерінен ақпарат іздеуді талап ететін есептерді шығаруға көмектесу, АКТ ның мүмкіндіктерін пайдалану;
      7) математиканың практикада қолданылуын пайдалана отырып оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастыру;
      8) оқушыларды өз жұмысын талдауға және түзетуге ынталандыру (рефлексия).
      25. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану:
      1) математикада сандық технологияларды қолдану құзыреттілігі оқушылардың жұмыс барысында, бос уақытында технологияларды сенімділікпен және шығармашылықпен пайдалануын қамтиды, АКТ-ны пайдаланудың бастапқы дағдылары арқылы қалыптасады.
      26. «Математика» пәнін оқу бағдарламасы төмендегідей мәселелерді қамтиды:
      1) оқушыларға негізгі ақпараттық технологияларды пайдалануды үйрету;
      2) ақпаратты іздестіру және оны таңдауға байланысты өздігінен жұмыс істеу дағдысын дамыту;
      3) математиканың түрлі бөлімдерін оқу кезінде презентациялар құру үшін керекті компьютерлік бағдарламаны қолдану, математикалық тапсырмаларды орындау барысында фото/видео әзірлеу (геометриялық фигураларды жасау);
      4) өздігінен жоспар мен графиктер құру.
      27. Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту:
      1) білім беру бағдарламасының мақсаттарының бірі-түрлі әлеуметтік қауымдастыққа сәйкес тіл табысуға қабілетті азаматтарды тәрбиелеу. Осы мақсатқа жетуге қажетті коммуникациялық дағдыларды дамыту үшін ынталандырушы және қолдаушы қарым-қатынас ортасын құру керек:
      2) оқыту барысында оқушылардың ауызша және жазбаша қарым-қатынаста математикалық тілді сауатты қолдану дағдыларын дамыту қажет;
      3) математиканы оқытуда оқушылардың тыңдалым және айтылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін жұмыс үлгілері:
      топтық және сыныптық жұмыстар (түсіндіру, ойларын айту);
      жобалардың презентациясын жасау;
      талқылауларға қатысу;
      сұрақтар құрастыру және сұрақтарға жауап іздеу;
      мұғалімдермен және оқушылармен диалогке қатысу;
      4) математиканы оқытуда оқушылардың оқылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін жұмыс үлгілері; мәтінде тірек сөздерді белгілеу; ғылыми мәтіндермен жұмыс, семантикалық құрамын анықтау;
      5) математиканы оқыту процесінде оқушылардыда жазылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін жұмыс үлгілері; тапсырмаларды орындау үшін нұсқаулықтарды, алгоритмдерді құру; математикалық есептерді ауызша және жазбаша шешу тәсілдерін сипаттау және түсіндіру; тапсырманы орындау барысына талдау жасау (ауызша және жазбаша).

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

      28. «Математика» пәнін меңгеру нәтижелері критериалды бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады.
      29. Критериалды бағалау оқыту, оқу және бағалаудың өзара тығыз байланысында негізделген. Критериалды бағалау нәтижелері білім беру процессін тиімді жоспарлау және ұйымдастыру мақсатында пайдаланылады.
      30. Критериалды бағалау қалыптастырушы және жиынтық бағалаудан тұрады.
      31. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз өткізіледі, оқушы мен оқытушы арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу процессін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді.
      32. Жиынтық бағалау белгілі оқу мерзімінде оқу блогын оқып бітіргенде өткізіледі, оқушыларға кері байланысты қамтамасыз ету, пән бойынша тоқсандық және жылдық бағаларды қою үшін колданылады.

5. «Математика» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

      33. Оқу жүктемесінің бөлінуі:
      1) оқу бағдарламасындағы әр сыныпқа арналған сағат саны:
      1-кесте

Сынып	Апталық жүктеме	Жылдық жүктеме
1	4 сағат	132 сағат
2	4 сағат	136 сағат
3	5 сағат	170 сағат
4	5 сағат	170 сағат

      34. Сынып кабинетіндегі жиһаздардың орналасуы үлгілеу және практикалық жұмыстарды жүргізу бөліктерін, оқушылардың жұмыстарын таныстыра алатын орынды, бумаларды, кітап сөрелерін орналастыратын орындарды қарастыруы қажет. Сыныптағы жиһаз жеке, жұп немесе топ ішіндегі жұмыстарды, семинарларды ұйымдастыруға мүмкіндік беру үшін қозғалмалы болғаны дұрыс.
      35. 4-сыныпта күрделі есептеу операцияларын орындау үшін қажетті жағдайда калькуляторлар берілуі керек.
      36. Оқу пәнінің мазмұны:
      1) пәннің мазмұны оқыту бөлімдерінен тұрады. Бұл бөлімдер сыныптарға арналған оқыту мақсаттары бойынша білім, білік және дағдыларды қалыптастыруға арналған бөлімшелерден тұрады. Бөлімшелердің ішіндегі оқу мақсаттары мұғалімге өз жұмысын жоспарлауға, оқушылардың жетістіктерін бағалауға, сонымен қатар оқушыларды келесі оқыту мақсаттарымен таныстыруға мүмкіндік береді:
      2-кесте

№	Бөлім	Бөлімше
1	Сандар және өлшемдер	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
		1.2 Сандармен амалдар орындау
		1.3 Шамалар және оларды өлшеу бірліктер
2	Алгебра элементтері	2.1 Санды және әріпті өрнектер
		2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу
3	Геометрия элементтері	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты
4	Жиын. Логика элементтері	4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар
		4.2 Пікірлер
		4.3 Тізбектер
		4.4 Нысандардың комбинациялары
5	Математикалық модельдеу	5.1 Есептер және математикалық модель
		5.2 Математикалық тіл

      37. Бағдарламада оқу мақсаттарын қолдануға, мониторинг өткізуге тиімді болу үшін, төрт саннан тұратын кодтық белгі енгізілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлімше ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмерін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4. кодында «1» - сынып, «2.1» - екінші бөлімнің бірінші бөлімшесі, «4» - оқу мақсатының реттік саны.
      38. Оқыту мақсаттарының жүйесі:
      1) 1-бөлім «Сандар және өлшемдер»:
      3-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
	Оқушы келесілерді меңгеруі тиіс:
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	1.1.1.1 натурал сандар және нөл санының құрылу жолын түсіну; 10/11-20 көлемінде тура және кері санау; натурал сандар қатарындағы орнын анықтау	2.1.1.1 100-ге дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну; 100 көлеміндегі сандарды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау	3.1.1.1 1000-ға дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну; 1000 көлеміндегі сандарды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау	4.1.1.1 көп таңбалы сандардың құрылу жолын түсіну, натурал сандар қатарындағы 1 000 000 көлеміндегі санның орнын анықтау
	1.1.1.2 бір таңбалы сандарды және 10 санын/ 11-ден 20-ға дейінгі сандарды оқу, жазу және салыстыру	2.1.1.2 екі таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру	3.1.1.2 үш таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру	4.1.1.2 көп таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру, сандарды берілген разрядқа дейін дөңгелектеу
	1.1.1.3 бір таңбалы сандардың құрамын /20 көлемінде сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу	2.1.1.3 екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу; 12-ге дейінгі рим сандарын оқу, жазу және қолдану	3.1.1.3 үш таңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу	4.1.1.3 көп таңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу
	1.1.1.4 санаудың ірі бірлігі - ондықты құрастыру; 100-ге дейін ондықтармен санау, жазу және салыстыру	2.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – жүздікті құрастыру; 1000-ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру	3.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – – мыңдықты құрастыру; 1 000 000-ға дейін мыңдықтармен санау, жазу, салыстыру	4.1.1. 4 санаудың ірі бірлігі – миллионды құрастыру; миллиард көлемінде санау, жазу, салыстыру
	1.1.1.5 20-ға дейінгі сандарды 2-ден топтап тура және кері санау; тәжірибе арқылы 2, 4, 6, 8, 10 заттың жартысын табу	2.1.1.5 50-ге дейін 3, 4, 5-тен топтап тура және кері санау; жұп/тақ сандарды ажырату; заттар тобын 6, 7, 8, 9-дан тең бөліктерге бөлуді көрсету	3.1.1.5 үлесті құру жолын көрсетіп беру, оларды оқу, жазу және салыстыру	4.1.1.5 пайыз бүтіннің жүзден бір бөлігі екенін түсіну; бүтіннің бөліктерін пайызбен жазу
			3.1.1.6 жай бөлшектерді оқу, жазу; бөлімдері бірдей жай бөлшектерді көрнекілік қолдану арқылы салыстыру	4.1.1.6 бөлімдері бірдей және алымдары бірдей жай бөлшектерді сан сәулесінде салыстыру, дұрыс бөлшек, бұрыс бөлшек, аралас сандарды ажырату
				4.1.1.7 бөлімі 10, 100–ге тең жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазу, оқу және салыстыру
1.2 Сандармен амалдар орындау	1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиындардың бірігуі, азайтуды - жиынның бөлігін ажыратып алу ретінде түсіну	2.1.2.1 көбейтуді бірдей қосылғыштардың қосындысын табу, бөлуді - нысандардың мазмұнына қарай және тең бөліктерге бөлу ретінде түсіну	3.1.2.1 бөлшекті - бүтіннің бір не бірнеше бөлігі және екі натурал санның бөліндісі ретінде түсіну, санның квадратын - бірдей екі көбейткіштің, ал кубын - бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну	4.1.2.1 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайтуды бөлімді сол қалпында қалдырып, сәйкес алымдарды қосу және азайту деп түсіну
	1.1.2.2 қосу және азайту - өзара кері амалдар екенін түсіну, қосу және азайту амалдары компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланысты анықтау	2.1.2.2 көбейту және бөлу - өзара кері амалдар екенін түсіну, көбейту және бөлу амалдарының компоненттері арасындағы байланысты анықтау	3.1.2.2 көбейту және бөлуді орындауда 0 мен1 сандарының қасиеттерін қолдану; санды 0 санына бөлуге болмайтынын білу	4.1.2.2 көп таңбалы сандармен арифметикалық амалдарды орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану
	1.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін; 0 мен 1 сандарының қасиетін қолдану	2.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін/көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану	3.1.2.3 көбейтудің ауыстырымдылық, үлестірімділік, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану	4.1.2.3 көп таңбалы сандармен есептеулер жүргізгенде қосу және көбейтудің қасиеттерін қолдану
	1.1.2.4 бір таңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу кестесін құру, білу және қолдану	2.1.2.4 бір таңбалы сандарды ондықтан аттап қосу кестесін құру, білу және қолдану/ 2; 3; 4; 5 сандарына көбейту кестесін құру, білу және қолдану	3.1.2.4 6; 7; 8; 9 сандарына көбейту мен бөлу кестесін құру, білу және қолдану	4.1.2.4 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілерге сүйеніп, натурал сандарды топтастыру
	1.1.2.5 ондықтан аттамай бір таңбалы сандарды/ 20 көлеміндегі сандарды/ ондықтарды ауызша қосу және азайтуды орындау	2.1.2.5 бір таңбалы сандарды ондықтан аттап/жүздіктерді ауызша қосу және азайтуды орындау	3.1.2.5 үш таңбалы сандарды/мыңдықтарды санның ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау	4.1.2.5 көп таңбалы сандарды ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; микрокалькулятордың көмегімен есептеулер жүргізу
		2.1.2.6 екі таңбалы сандарды: 40+17, 57-40; 35±12 түріндегі өрнектерді ондықтан аттамау жағдайында ауызша қосу және азайтуды орындау	3.1.2.6 бір таңбалы санға қалдықпен бөлуді орындау	4.1.2.6 10, 100, 1000 сандарына қалдықсыз және қалдықпен бөлу
		2.1.2.7 мынадай жағдайларда: 45±9,45±19; 26+14, 40-14, 65+35, 100-35 ондықтан аттап, ауызша қосу мен азайтуды орындау	3.1.2.7 кестеден тыс мынадай жағдайларда: 17•5 96:6 75:15 84:4 ауызша көбейту мен бөлуді орындау	4.1.2.7 екі таңбалы/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға ауызша көбейту мен бөлуді орындау
		2.1.2.8 мынадай жағдайларда: 34+ 23, 57-23; 27+34, 61-27, 47+33; 80-47 екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану	3.1.2.8 үш таңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану	4.1.2.8 көп таңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
			3.1.2.9 100 көлеміндегі сандарды ауызша көбейту мен бөлуді орындауда қосындыны және көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережесін қолдану	4.1.2.9 санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге көбейту және бөлу ережелерін қолдану
			3.1.2.10 мынадай жағдайларда: 23•2, 123•2, 46:2, 246:2 екі таңбалы/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға жазбаша көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану	4.1.2.10 көп таңбалы сандарды бір таңбалы/екі таңбалы /үш таңбалы сандарға қалдықпен бөлуді орындау
			3.1.2.11 мынадай жағдайларда: 28•3, 269•2, 84:3, 538:2 екі/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану	4.1.2.11 екі таңбалы/үш таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану
			3.1.2.12 нөлдермен аяқталатын үш таңбалы санды бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу тәсілін қолдану	4.1.2.12 нөлмен аяқталатын көп таңбалы сандарды бір таңбалы/екі таңбалы/үш таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
			3.1.2.13 бөліндінің бір разрядында нөл болатын кезде үш таңбалы санды бір таңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану	4.1.2.13 бөлінді мәнінде нөлдер болатын жағдайда көп таңбалы санды бір таңбалы/екі таңбалы/үш таңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану
			3.1.2.14 санның/шаманың бөлігін табу және бөлігі бойынша санды/шаманы табу: 100 көлеміндегі сандар мен жүздіктердің жартысын, үштен бір, төрттен бір, оннан бір бөлігін табу	4.1.2.14 аралас санды бұрыс бөлшекке және бұрыс бөлшекті аралас санға айналдыру
				4.1.2.15 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін қолдану
				4.1.2.16 пайызды бөлшекке, бөлшекті пайызға түрлендіру
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер	1.1.3.1 ұзындық/ масса/ көлем (сыйымдылық) /уақыт шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу	2.1.3.1 әртүрлі өлшеу аспаптары шкалаларын (шәкілдерін) бір бірінен ажырату және шамалардың сәйкес мәндерін анықтау	3.1.3.1 ауданы болатын нысандарды атау және ауданды өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдап алу, палеткамен өлшеу	4.1.3.1 көлемі болатын нысандар мен кеңістіктік геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдау, кубиктермен (1 см³) өлшеу
	1.1.3.2 өлшем бірліктерді (см, дм/ кг/л/сағ) қолданып өлшеу	2.1.3.2 ұзындық (м)/ масса (ц)/ уақыт (мин) өлшем бірліктерін қолданып өлшеу	3.1.3.2 мм, км/ г, т/см², дм², м²/сек өлшем бірліктерін қолданып өлшеу	4.1.3.2 см³, дм³, м³, га, ар, мг өлшем бірліктерін қолданып өлшеу
	1.1.3.3 шамалар мәндерін (см, дм/ кг/ л/ сағ) салыстыру және амалдар орындау	2.1.3.3 шамалар мәндерін (см, дм, м/ кг, ц / л/ сағ, мин,ай, жыл) салыстыру және амалдар орындау	3.1.3.3 шамалар мәндерін (мм,см, дм, м/ г, кг, ц, т / л/ см², дм², м²^, га/ сек, мин, сағ, тәул, жыл, ғасыр) салыстыру және амалдар орындау	4.1.3.3 шамалар мәндерін мм,см,дм,м,км/мг,кг,ц,т/мл,л,см³,дм³,м³/см²,дм², м², ар, га/с,мин, сағ, тәул, жыл ғасыр өлшем бірліктерін салыстыру
	1.1.3.4 ұзындық өлшем бірліктерін (см, дм) олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру	2.1.3.4 ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц)/ уақыт (сағ, мин, ай, жыл) өлшем бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру	3.1.3.4 ұзындық (мм, см, дм, м, км)/масса (г, кг, ц, т)/ аудан (см², дм², м²/ уақыт (сек,мин, сағ, тәул. ғасыр) бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру	4.1.3.4 ұзындық (мм, см, дм, м, км)/масса (мг, г, кг, ц, т)/ аудан (мм², см², дм², м², г, а)/ көлем (мм³, см³, дм³, м³ )/ уақыт (с, мин, сағ, тәул.) өлшем бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
	1.1.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат /уақыттың өлщем бірліктерін ажырату: минут, сағат, күн, апта, ай	2.1.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат және минут	3.1.3.5 әртүрлі сағат бойынша уақытты анықтау: сағат, минут, секундты	4.1.3.5 уақыт өлшем бірлігінің үлесін табу (мысалы, 1/60 сағ = 1 мин; ¹/2 сағ = 30 мин; 1/7 апта= 1 күн)
	1.1.3.6 1 теңгелік, 2 теңгелік, 5 теңгелік,10 теңгелік, 20 теңгелік монеталармен түрліше төлем жасау	2.1.3.6 50 теңгелік, 100 теңгелік монеталарды, 200 теңгелік, 500 теңгелік купюраларды ажырату және түрліше төлем жасау	3.1.3.6 1000 теңгелік, 2000 теңгелік, 5000 теңгелік купюраларды ажырату және түрліше төлем жасау	4.1.3.6 10 000 теңгелік купюраны және түрлі мемлекеттің валюталарды (рубль, евро, доллар) ажырату және түрліше төлем жасау

2) 2-бөлім «Алгебра элементтері»:
4-кесте

Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
	Оқушы келесілерді меңгеруі тиіс:
2.1 Санды және әріпті өрнектер	1.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (қосынды, айырма)/ теңдік, теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу	2.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (көбейтінді, бөлінді)/теңдіктер мен теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу	3.2.1.1 бір /екі әріпі бар әріпті өрнектерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу	4.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді түрлендіру
	1.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің мәнін табу	2.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі екі амалды әріпті өрнектің мәнін табу	3.2.1.2 әріптердің берілген мәндерінде екі әріпі бар әріпті өрнектің мәнін табу	4.2.1.2 әріптердің берілген мәндеріндегі бірнеше әріпі бар әріпті өрнектің мәнін табу
				4.2.1.3 әріпті өрнектерді құру және есептер шығару барысында қолдану
	1.2.1.3 қосу мен азайту амалдары арасындағы қатынасты әріпті өрнектер түрінде: а +b = c, c -a= b, c -b =a көрсету және қолдану	2.2.1.3 қосу мен көбейтудің қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: a+b=b+a; (a+b)+c=a+(b+c) ab=ba көрсету және қолдану	3.2.1.3 көбейтудің үлестірімділік және терімділік қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: (ab)c=a(bc); a(b+c)=ab+ac; a(b-c)=ab-ac көрсету және қолдану	4.2.1.4 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін әріпті теңдік түрінде: көрсету және қолдану
	1.2.1.4 қосу және азайту жағдайында 0 -дің қасиетін әріпті өрнек түрінде: a+0=a; a-0=a көрсету	2.2.1.4 санды 1-ге көбейту және бөлу жағдайларын әріпті теңдік түрінде: a1=a; a:1=a көрсету	3.2.1.4 санды 0-ге көбейту, 0-ге бөлуге болмайтын жағдайларды әріпті теңдік түрінде: a0 =0; a0 көрсету	4.2.1.5 бөлшектің негізгі қасиетін әріпті теңдік түрінде: k0 көрсету және қолдану
	1.2.1.5.жақшасыз әріпті, санды өрнектерді салыстыру	2.2.1.5 жақшалы және жақшасыз әріпті, санды өрнектерді (екі амалдан артық қосу мен азайту/ 5 көлемінде көбейту және бөлу) салыстыру	3.2.1.5 әріпті, санды өрнектерді (үш амалдан артық) салыстыру	4.2.1.6 бөлшек санды өрнектерді салыстыру
	1.2.1.6 екі амалды жақшалы және жақшасыз өрнектердің мәнін табу	2.2.1.6 екі-үш амалды жақшалы және жақшасыз өрнектердің мәнін табу	3.2.1.6 төрт амалды жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу	4.2.1.7 төрт амалдан артық жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу
			3.2.1.7 формулаларды шамалардың арасындағы өзара қатынасты орнатушы теңдік ретінде түсіну	4.2.1.8 бірқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы арақашықтық формуласын (s=v•t, t=s: v, v=s:t) қуып жету қозғалысы мен қалып қою қозғалысына байланысты формулаларды / қалдықпен бөлу формуласын (a=b•c+r)/ шығарып алу және қолдану
2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	1.2.2.1 теңдік және теңсіздікті, теңдеуді тану; тура және тура емес теңдікті айыра білу	2.2.2.1 х < және х > түріндегі теңсіздіктерге сәйкес келетін сандарды анықтау	3.2.2.1 қарапайым теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу	4.2.2.1 қос теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу
2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	1.2.2.2 «таңдап алу» әдісімен және қосу мен азайту амалдарының байланысы негізінде теңдеулерді шешу	2.2.2.2 көбейту мен бөлуге берілген қарапайым теңдеулерді; х+(25-6)=38; (24-3)-х=8; а+6=7+80 түріндегі күрделі теңдеулерді	3.2.2.2 көбейту мен бөлуге берілген х:8=9; 51:х=17; 23х=46 түріндегі қарапайым теңдеулерді, құрылымы күрделі х (25:5)=60; (243):х=6;х: (172)=2; k+124:4=465 түріндегі теңдеулерді шешу	4.2.2.2 39 + 490 : k = 46; 230 а +40=1000:2; түріндегі теңдеулерді шешу

3) 3-бөлім «Геометрия элементтері»:
5-кесте

Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1.3.1.1 геометриялық фигураларды: нүкте, түзу, қисық және сынық сызықтар, тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар, кесінді, сәуле, бұрышты бір бірінен ажырату және атау	2.3.1.1 бұрыш түрлерін (тік, сүйір, доғал) бір бірінен ажырату және атау/тік төртбұрыш, шаршы, тік бұрышты үшбұрыштың мәнді белгілерін анықтау	3.3.1.1 шеңбер мен дөңгелекті, олардың элементтерін (центр, радиус, диаметр) бір бірінен ажырату және атау/симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды айыра білу және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіу	4.3.1.1 тік бұрышты үшбұрышты, оның элементтерін (катет, гипотенуза), текше, тік бұрышты параллелепипед және олардың элементтерін (төбесі, қабырғалары, қырлары) бір бірінен ажырату және атау
	1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш) және кеңістік фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида, тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру	2.3.1.2 көпбұрыштарды жіктеу	3.3.1.2 геометриялық фигураларды жіктеу	4.3.1.2 үшбұрыштарды жіктеу
	1.3.1.3 геометриялық фигуралардың (үшбұрыш, шаршы, тік төртбұрыш) қабырғаларын өлшеу және салыстыру	2.3.1.3 көпбұрыштардың, қоршаған ортадағы заттар қабырғаларының ұзындығын өлшеу, периметрді табуға арналған формулаларды: Р=2(а+b), Р= 4а, Р = a+b+c қорытындылау, құру және қолдану	3.3.1.3 тік бұрышты үшбұрыш, шаршы, тік төртбұрыш ауданы формуласын: S= (a^.b):2, S=a², S=a^.b шығарып алу және қолдану	4.3.1.3. тік бұрышты параллепипед көлемінің формуласын (V=a•b•c) шығарып алу және қолдану
		2.3.1.4 фигураның белгісіз қабырғасын оның периметрі мен белгілі қабырғалары арқылы табу	3.3.1.4 суретте кескінделген құрастырылған фигуралардың, қоршаған ортадағы жазық фигуралардың периметрін анықтау	4.3.1.4 суретте бейнеленген құрастырылған фигуралардың, қоршаған ортадағы жазық фигуралардың ауданын анықтау
		2.3.1.5 берілген периметрі бойынша тор көзді қағазға жазық фигуралар салу, олардың пішіндері өзгеруіне қарай периметрдің қалай өзгеретінін түсіндіру	3.3.1.5 берілген ауданы бойынша тор көзді қағазға жазық фигуралар салу, олардың пішіндері өзгеруіне қарай ауданының қалай өзгеретінін түсіндіру	4.3.1.5 жазық фигураларды оське қарағанда симметриялы болатын фигуралармен толықтыру; бұрыштың шамасын табу
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1.3.2.1 түзу, тұйықталған және тұйықталмаған және қисық, сынық сызықты жазықтықта / қарапайым жазық геометриялық фигураларды (үшбұрыш, төртбұрыш) нүктелі қағазда кескіндеу	2.3.2.1 нүктелі қағазда кесінділер, түзулер мен геометриялық фигураларды орны, қозғалыс және бағыты бойынша нұсқаулыққа сәйкес сызу	3.3.2.1 нүктелі қағазда параллеь және қиылысатын түзулерді; қиылысатын геометриялық жазық фигураларды сызу, олардың қиылысу және бірігу аумағын табу	4.3.2.1 нүктелі қағазда перпендикуляр түзулер, симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды сызу
	1.3.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу	2.3.2.2 тік бұрышты сызу	3.3.2.2 берілген қабырғалары бойынша тіктөртбұрыш пен шаршы, циркульдің көмегімен шеңбер салу	4.3.2.2 градустық өлшемі бойынша бұрыш; екі катеті бойынша тік бұрышты үшбұрыш; радиусы бойынша шеңбер және дөңгелекті; тік бұрышты сызғыштың көмегімен түзуге перпендикуляр түзу салу
	1.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерінен және бөліктерінен композиция құрастыру	2.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерін бөлу және олардан композиция құрастыру	3.3.2.3 кеңістіктік геометриялық фигуралардың (тікбұрышты параллепипед, куб) жазбасын дайындау және олардың моделін құрастыру	4.3.2.3 кеңістіктік геометриялық фигуралардың (пирамида, цилиндр, конус) жазбасын дайындау және олардың моделін құрастыру
	1.3.2.4 геометриялық фигуралар арасындағы негізгі қатынастарды анықтау (үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке, қалың-жұқа)	2.3.2.4 бастапқы орнын, бағытын, қозғалысын (оңға, солға, тура, толық бұрылу, сағат тілімен және сағат тіліне кері жартыға, төрттен бірге бұрылу), анықтау айқындайтын нұсқаулыққа сәйкес әрекет жасау	3.3.2.4 солға және оңға бұрғанда, үстінен және жанынан қарағанда кеңістіктік фигуралардың қалпындағы өзгерістерді түсіндіру	4.3.2.4 симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды бір бірінен ажырату және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
3.3 Нүктелер кординаттары және қозғалыс бағыты	1.3.3.1 сан сәулесінде белгіленген нүктелердің бір-біріне қатысты орналасуын анықтау	2.3.3.1 сызықта белгіленген нүктелерді бір-біріне қатысты орналасуын анықтау	3.3.3.1 жазық фигурада белгіленген нүктелердің орнын бір-біріне қатысты анықтау	4.3.3.1 қозғалыстың басталуы мен бағытын пайдалана отырып, нысандар қозғалысы сызбасын құру, сәйкес есептеулер жүргізу
3.3 Нүктелер кординаттары және қозғалыс бағыты				4.3.3.2 нысандардың бастапқы орны мен қозғалыс бағытын (бір-біріне қарама қарсы, бірінен - бірі қарама-қарсы бағытта) анықтау

4) 4-бөлім «Жиын», «Логика элементтері»:
6-кесте

Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	1.4.1.1 екі жиынның бірігуін және жиыннан оның бөлігін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу	2.4.1.1 тең жиындардың бірігуін және жиыннан оның тең бөліктерін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу	3.4.1.1 екі жиынның бірігуі мен қиылысуын Эйлер-Венн диаграммасының көмегімен көрнекі түрде кескіндеу	4.4.1.1 жиындар арасындағы қатынастың (тең, қиылысатын, қиылыспайтын жиындар, ішкі жиын) сипатын анықтай білу
	1.4.1.2 жиындарды элементерінің белгілері (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша құру және жіктеу	2.4.1.2 сандардың жазылуындағы цифрлар саны, 2-ге бөлінуі, сандық тізбектегі алатын орндары бойынша сандық жиындар құру және жіктеу (бөліктеу)	3.4.1.2 сандардың жиындарын, олардың бірігуі мен қиылысуын элементтердің берілген немесе оқушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру	4.4.1.2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету, қиылысу және бірігу аймақтарын белгілеу
	1.4.1.3 жұп құру арқылы нысандар жиындарын салыстыру; тең жиындарды, бос жиындарды анықтауу	2.4.1.3 жиындар мен олардың элементтерін диаграммада белгілеу; элементтердің жиынға жиындардың бірігуіне және қиылысуына тиістілігін анықтау	3.4.1.3 сандар жиынының ішкі жиындарын элементтердің берілген немесе оқушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру	4.4.1.3 есептерді, теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану
4.2 Пікірлер	1.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе ақиқат еместігін анықтау	2.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау, ақиқат немесе жалған тұжырымдар құру	3.4.2.1 ақиқат немесе жалған пікірлер құру	4.4.2.1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру, олардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау
4.2 Пікірлер	1.4.2.2 бірдей цифрлар мен фигуралардан тұратын бар басқатырғыштар, ребустар шешу, сәйкестік пен ақиқаттықты анықтауға берілген қарапайым логикалық есептерді шығару	2.4.2.2 сандық есептерді, әртүрлі сандардан тұратын басқатырғыштарды, ауыстырып құюға және өлшеуге берілген логикалық есептерді зерттеу және шығару	3.4.2.2 кестелер және графтар құру әдісімен логикалық пайымдауға берілген есептерді шығару	4.4.2.2 кеңістіктік ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептерді шығару
4.3 Тізбектер	1.4.3.1 10-ға дейінгі/ 20-ға дейінгі сандар тізбегін/ ондықтармен 100-ге дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 100 көлеміндегі сандар, суреттер, фигуралар, символдардан тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтау	2.4.3.1 100-ге дейінгі сандар, 1000-ға дейінгі жүздіктер тізбектерінің заңдылығын анықтау	3.4.3.1 1000-ға дейінгі сандар, мыңдықтармен миллионға дейінгі сандар тізбектерінің заңдылығын анықтау	4.4.3.1 1 000 000-ға дейінгі сандар және жай бөлшектермен өрнектелген сандар тізбектерінің заңдылықтарын анықтау
	1.4.3.2 іс-әрекет және табиғат күйінің тізбектілігін анықтау, сандар, фигуралар, ойыншықтар, түрлі-түсті моншақтар тізбектерін құру және тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу	2.4.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу	3.4.3.2 өзі таңдаған заңдылық бойынша тізбектер құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу	4.4.3.2 заңдылықты немесе ережені өзі таңдап, сандар/ сандар тобы тізбектерін құру
4.4 Нысандардың комбинациялары	1.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан «екі - екіден» комбинациялар жиынын құрастыру	2.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан «үш-үштен» комбинациялар жиынын құрастыру	3.4.4.1 «мүмкіндіктер тармағы» туралы түсінігі болу, күнделікті өмірде кездесетін түрлі жағдаяттар мен есеп шығаруда қолдану	4.4.4.1 «таңдап алу» әдісімен комбинаторлық есептерді шығару

5) 5-бөлім «Математикалық модельдеу»:
7-кесте

      39. Ұзақ мерзімді жоспарлар:
      1) 1-сынып:
      8-кесте

Ортақ тақырыптар	Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі	Бағдарлама бөлімшелері	Оқыту мақсаттары
І-тоқсан
«Өзім туралы», «Менің мектебім» тақырыптары аясында*	1А бөлім - Сандар мен цифрлар	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	1.1.1.1 санау барысында натурал сандардың реттік номері анықталатындығын түсіну; 10 көлемінде тура және кері санау; олардың натурал сандар қатарындағы орнын анықтау; 1.1.1.2 бір таңбалы сандарды сандарды оқу, жазу және салыстыру 1.1.1.3 бір таңбалы сандардың құрамын анықтау
		1.2 Сандармен амалдарды орындау	1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиындардың бірігуі, азайтуды жиынның бөлігін ажыратып алу ретінде түсіну 1.1.2.5 ондықтан аттамай бір таңбалы сандарды/ 20, ондық көлеміндегі сандарды ауызша қосу және азайту тәсілдерін қолдану
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	1.3.3.1 сан сәулесінде белгіленген нүктелердің бір-біріне қатысты орналасуын анықтау
		4.3 Тізбектер	1.4.3.1 10-ға дейінгі сандар тізбегін құрастыру
		5.2 Математикалық тіл	1.5.2.1 цифрды саннан ажырату, бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен (нүктелер жиынтығымен, таяқшалармен және т.б) көрсету және сан сәулесінде көрсету 1.5.1.2 заттардың орналасуын, арақашықтығын, бағытын анықтайтын терминдерді қолдану 1.5.2.3 сандардың қосындысы мен айырмасын, сандарды салыстыру (артық/кем), көршілес сандарды, сандық аралықтарды, сандар қатарын көрсету үшін сан сәулесін қолдану 1.5.2.2 «+», «-», «=» таңбаларын, цифрын қолдану 1.5.2.4 қосу мен азайту амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
	1В бөлім - Геометриялық фигуралар	4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	1.4.1.2 жиындарды элементерінің белгілері (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша құру және жіктеу
	1В бөлім - Геометриялық фигуралар	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1.3.1.1 геометриялық фигураларды: нүкте, түзу, қисық және сынық сызықтар, тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар, кесінді, сәуле, бұрышты бір бірінен ажырату және атау 1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш) және кеңістік фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида, тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерінен және бөліктерінен композиция құрастыру
	1С бөлім - Шамалар және өлшем бірліктері	5.1 Есептер және математикалық модель	1.5.1.2 артық, кем, тең, сонша, бірнеше бірлікке артық/кем, ұзын, қысқа, ауыр, жеңіл, қымбат, арзан, баға ұғымдарын қолдану
		5.2 Математикалық тіл	1.5.2.2 «+», «-», «=», «», «>», «<» таңбаларын қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.1.3.1 ұзындық шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу; 1.1.3.3 шамалар мәндерін (см, дм/ кг/ л/ сағ) салыстыру салыстыру және амалдар орындау; 1.1.3.2 өлшем бірліктерді (см, дм/ кг/л/сағ) қолданып өлшеу
ІІ-тоқсан
«Менің отбасым және достарым», «Бізді қоршаған әлем» тақырыптары аясында	2А бөлім – 20 көлеміндегі сандарды қосу және азайту	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	1.1.1.1 11-20 көлеміндегі тура және кері санау; олардың натурал сандар қатарындағы орнын анықтау 1.1.1.2 11-ден 20-ға дейінгі сандарды оқу, жазу және салыстыру 1.1.1.3 20 көлемінде сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу 1.1.1.4 cанның жаңа бірлігі - ондық туралы түсінігі болу, 100-ге дейін ондықтармен санау, жазу, салыстыру
		4.3 Тізбектер	1.4.3.1 20-ға дейінгі сандар тізбегін/ ондықтармен 100-ге дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 100 көлеміндегі сандар, суреттер, фигуралар, символдардан тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтау
		1.2 Сандармен амалдарды орындау	1.1.2.5 ондықтан аттамай бір таңбалы сандарды/ 20, ондық көлеміндегі сандарды ауызша қосу және азайту тәсілдерін қолдану 1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиындардың бірігуі, азайтуды жиынның бөлігін ажыратып алу ретінде түсіну; 1.1.2.4 бір таңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу кестесін құру, білу және қолдану 1.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін; 0 және 1-дің қасиетін қолдану
		2.1 Сады және әріпті өрнектер	1.2.1.1 санды өрнектерді (қосынды,айырма ) құрастыру, жазу, оқу, ажырату
		5.2 Математикалық тіл	1.5.2.2 «+», «-», «=» таңбасын қолдану 1.5.2.4 қосу мен азайту амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
	2В бөлім - Сандар және заңдылықтар	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	1.1.1.5 20-ға дейінгі сандарды 2-ден топтап тура және кері санау; тәжірибе арқылы 2, 4, 6, 8, 10 заттың жартысын табу
		4.3 Тізбектер	1.4.3.1 20-ға дейінгі сандар тізбегін/ ондықтармен 100-ге дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 100 көлеміндегі сандар, суреттер, фигуралар, символдардан тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтау 1.4.3.2 іс-әрекет және табиғат күйінің тізбектілігін анықтау, сандар, фигуралар, ойыншықтар, түрлі-түсті моншақтар тізбектерін құру және тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
		4.2 Тұжырымдар	1.4.2.2 бірдей цифрлар мен фигуралардан тұратын басқатырғыш есептер, ребустар шешу
	2С бөлім - Шамалар және өлшем бірліктері	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1.3.1.3 геометриялық фигуралардың (үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш) қабырғаларын өлшеу және салыстыру
	2С бөлім - Шамалар және өлшем бірліктері	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.1.3.1 ұзындық/ масса/ көлем (сыйымдылық) /уақыт шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу 1.1.3.4 ұзындық өлшем бірліктерін (см, дм) олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру 1.1.3.2 өлшем бірліктерді (см, дм/ кг/л/сағ) қолданып өлшеу
ІІІ-тоқсан
«Саяхат», «Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті» тақырыптары аясында	3А бөлім – Сандармен амалдар орындау	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	1.1.1.2 бір таңбалы сандарды/ 11-ден 20-ға дейінгі сандарды салыстыру
		5.2 Математикалық тіл	1.5.2.2 «+», «-», «=», «», «>», «<» таңбаларын қолдану
		1.2 Сандармен амалдарды орындау	1.2.1.6 екі амалды жақшалы және жақшасыз өрнектің мәнін табу 1.1.2.2 қосу және азайту - өзара кері амалдар екенін түсіну, қосу және азайту амалдары компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланысты анықтау 1.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін; 0 және 1-дің қасиетін қолдану
	3В бөлім – Шамалар. Уақыт аралығында бағдарлану	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.1.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат / уақыттың өлщем бірліктерін ажырату: минут, сағат, күн, апта, ай 1.1.3.1 уақыт шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу 1.1.3.2 өлшем бірліктерді (сағ) қолданып өлшеу
	3С бөлім – Теңдік және теңсіздік. Теңдеу Қосу кестесін қолдану. Есептер	2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	1.2.2.1 теңдік және теңсіздікті, теңдеуді, тура және тура емес теңдік пен теңсіздікті айыра білу 1.2.2.2 таңдау әдісімен және қосу мен азайту амалдарының байланысы негізінде теңдеулерді шешу
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	1.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (қосынды, айырма) құрастыру, жазу, оқу, ажырату 1.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің мәнін табу 1.2.1.3 қосу мен азайту арасындағы байланыстар негізінде теңдік құру үшін әріпті өрнектер түрінде көрсету және қолдану: а +b = c, c -a= b, c -b =a 1.2.1.4 санға 0-ді қосу және азайту жағдайларын әріпті өрнек түрінде көрсету: a+0=a; a-0=a 1.2.1.5 жақшасыз әріпті, санды өрнектерді салыстыру
		5.2 Математикалық тіл	1.5.2.2 «+», «-», «=», «», «>», «<» таңбаларын/ цифрларды, () белгісіз сан символын қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	1.5.1.1 есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде модельдеу; есепті шешу үшін тірек схемасын таңдау 1.5.1.3 қосынды және қалдықты табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару 1.5.1.4 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту, айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептер құрастыру және шығару 1.5.1.5 қосу мен азайтудың белгісіз компоненттерін табуға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептер құрастыру және шығару
ІV-тоқсан
«Тағам және сусын», «Тәні саудың – жаны сау» тақырыптары аясында*	4А бөлім - Күнделікті өмірдегі есептеулер	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.1.3.6 1 теңгелік, 2 теңгелік, 5 теңгелік,10 теңгелік, 20 теңгелік монеталармен түрліше төлем жасау
	4А бөлім - Күнделікті өмірдегі есептеулер	5.1 Есептер және математикалық модель	1.5.1.2 артық, кем, тең, сонша, бірнеше бірлікке артық/кем, ұзын, қысқа, ауыр, жеңіл, қымбат, арзан, баға ұғымдарын қолдану 1.5.1.4 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту, айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептер құрастыру және шығару 1.5.1.3 қосынды және қалдықты табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару 1.5.1.6 қосу мен азайтуға берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіндіру 1.5.1.7 санды бірнеше бірлікке арттыру/кемітуге; айырмалық салыстыруға берілген қарапайым есептерді модельдеу және шығару
	4В бөлім - Жиын және логика элементтері	5.2 Математикалық тіл	1.5.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу және толықтыру/ қолда бар құралдарды пайдаланып, кесте, диаграмма (пиктограмма, гистограмма) құрастыру
		4.2 Тұжырымдар	1.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе ақиқат еместігін анықтау 1.4.2.2 сәйкестік пен ақиқаттықты анықтауға берілген қарапайым логикалық есептерді шығару
		4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	1.4.1.2 жиындарды элементерінің белгілері (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша құру және жіктеу 1.4.1.3 жұп құру арқылы нысандар жиындарын салыстыру; тең жиындарды, бос жиындарды анықтау 1.4.1.1 екі жиынның бірігуін және жиыннан оның бөлігін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу
		4.4 Нысандардың комбинациялары	1.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан «екі - екіден» комбинациялар жиынын құрастыру
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.1.3.1 ұзындық/ масса/ көлем (сыйымдылық)/уақыт шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу 1.1.3.3 шамалар мәндерін (см, дм/ кг/ л/ сағ) салыстыру және амалдар орындау
	4С бөлім - Нысандардың орналасуы және бағыты	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш) және кеңістік фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида, тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1.3.2.1 түзу, тұйықталған және тұйықталмаған және қисық, сынық сызықты жазықтықта / қарапайым жазық геометриялық фигураларды (үшбұрыш, төртбұрыш) нүктелі қағазда кескіндеу 1.3.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу 1.3.2.3 жазық фигуралардың моделдерінен және бөліктерінен композиция құрастыру 1.3.2.4 геометриялық фигуралар арасындағы негізгі қатынастарды анықтау (үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке, қалың-жұқа)
		5.1 Есептер және математикалық модель	1.5.1.2 заттардың орналасуын, арақашықтығын, бағытын анықтайтын терминдерді қолдану

2) 2-сынып:
9-кесте

Ортақ тақырыптар	Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі	Бағдарлама бөлімшелері	Оқыту мақсаттары
І-тоқсан
«Өзім туралы» «Менің отбасым және достарым» ортақ тақырыптары аясында*	1А бөлім – Екі таңбалы сандар	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	2.1.1.1 100-ге дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну; 100 көлеміндегі сандарды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау 2.1.1.2 екі таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру 2.1.1.3** екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу;
	1А бөлім – Екі таңбалы сандар	5.2 Математикалық тіл	2.5.2.1 екі таңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтық кестені пайдалану
	1В – бөлім Сандармен амалдар орындау. Есептер	1.2 Сандармен амалдар орындау	2.1.2.4 бір таңбалы сандарды ондықтан аттап қосу кестесін құру, білу және қолдану 2.1.2.5 бір таңбалы сандарды ондықтан аттап қосу және азайту тәсілін қолданып 100 көлеміндегі сандарды ауызша қосу және азайтуды орындау 2.1.2.6 екі таңбалы сандарды: 40+17, 57-40; 35±12 түріндегі өрнектерді ондықтан аттамау жағдайында ауызша қосу және азайтуды орындау 2.1.2.7 мынадай жағдайларда: 45±9,45±19; 26+14, 40-14, 65+35, 100-35 ондықтан аттап, ауызша қосу мен азайтуды орындау 2.1.2.3** қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	2.2.1.6 екі-үш амалды жақшалы және жақшасыз өрнектере арифметикалық амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу
		5.1 Есептер және математикалық модель	2.5.1.1 бір; екі амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу 2.5.1.8** барлық арифметикалық амалдарға берілген жай есептердің шешуін санды өрнектер түрінде модельдеу және шығару
	1С бөлім– Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.3 Шамалар және өлшем бірліктер	2.1.3.1 әртүрлі өлшеу аспаптары шәкілдерін бір бірінен ажырату және шамалардың сәйкес мәндерін анықтау 2.1.3.2 ұзындық (м)/ масса (ц) өлшем бірліктерін қолданып өлшеу 2.1.3.3 шамалар мәндерін: ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц)/ көлем (сыйымдылық) (л) өлшем бірліктерін салыстыру және амалдар орындау 2.1.3.4** ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц) өлшем бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
ІІ-тоқсан
«Менің мектебім» «Менің туған өлкем» ортақ тақырыптары аясында*	2A тоқсан – Екі таңбалы сандарды қосу және азайту. Жүздіктер. Есептер	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	2.1.1.3** читать, записывать и использовать римскую нумерацию чисел до 12 2.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – жүздікті құрастыру; 1000-ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру
		1.2 Сандармен амалдар орындау	2.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану 2.1.2.5 жүздіктерді ауызша қосу және азайтуды орындау 2.1.2.8 мынадай жағдайларда: 34+ 23, 57-23; 27+34, 61-27, 47+33; 80-47 екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
		4.3 Тізбектер	2.4.3.1 100-ге дейінгі сандар, 1000-ға дейінгі жүздіктер тізбектерінің заңдылығын анықтау 2.4.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
		5.1 Есептер және математикалық модель	2.5.1.1 екі амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу 2.5.1.7 екі амалмен шешілетін есептерді модельдеу және шығару 2.5.1.8** құрама есептердің шешуін санды өрнектер және жекелеген амалдар түрінде модельдеу және шығару
	2B бөлім – Шамалар және өлшем бірліктер	1.3 Шамалар және өлшем бірліктер	2.1.3.3 шамалар мәндерін: ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц)/ көлем (сыйымдылық) (л)/ уақыт (сағ, мин, ай, жыл) өлшем бірліктерін салыстыру және амалдар орындау 2.1.3.4 шамалар мәндерін: ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц)/ көлем (сыйымдылық) (л)/ уақыт (сағ, мин, ай, жыл) өлшем бірліктерін салыстыру және амалдар орындау 2.1.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат және минут
	2С бөлім– Жиын және оның элементін белгілеу. және таңбалары	4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	2.4.1.2 сандардың жазылуындағы цифрлар саны, 2-ге бөлінуі, сандық тізбектегі алатын орындары бойынша сандық жиындар құру және жіктеу (бөліктеу) 2.4.1.3 жиындар мен олардың элементтерін диаграммада белгілеу; элементтердің жиынға жиындардың бірігуіне және қиылысуына тиістілігін анықтау
		4.2 Пікірлер	2.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау, ақиқат немесе жалған тұжырымдар құру
		4.4 Заттардың комбинациялары	2.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан «үш-үштен» комбинациялар жиынын құрастыру
		5.2 Математикалық тіл	2.5.2.2 жиынды белгілеу үшін латын алфавитінің бас әріптерін, жиын элементтерін белгілеу үшін латын алфавитінің кіші әріптерін; жиынға тиістілігін/тиісті еместігін белгілеу үшін , және таңбаларын пайдалану 2.5.2.5 деректерді жинақтау және жүйелеу, кестелер және диаграммалар тұрғызу
ІІІ-тоқсан
«Дені саудың жаны сау!» «Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті» ортақ тақырыптары аясында*	3А бөлім – Геометриялық фигуралар және олардың өзара орналасуы	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	2.3.1.1 бұрыш түрлерін (тік, сүйір, доғал) бір бірінен ажырату және атау/ тік төртбұрыш, шаршы, тік бұрышты үшбұрыштың мәнді белгілерін анықтау
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	2.3.2.1 нүктелі қағазда кесінділер, түзулер мен геометриялық фигураларды орны, қозғалыс және бағыты бойынша нұсқаулыққа сәйкес сызу 2.3.2.2 тік бұрышты сызу
		4.3 Тізбектер	2.4.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
	3В бөлім- Көбейту және бөлу.Есептер	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	2.1.1.5 50-ге дейін 3, 4, 5-тен топтап тура және кері санау; жұп/тақ сандарды ажырату; заттар тобын 6, 7, 8, 9-дан тең бөліктерге бөлуді көрсету
		1.2 Сандармен амалдар орындау	2.1.2.1 көбейтуді бірдей қосылғыштардың қосындысын табу, бөлуді - заттарды мазмұнына қарай және тең бөліктерге бөлу ретінде түсіну 2.1.2.2 көбейту және бөлу - өзара кері амалдар екенін түсіну, көбейту және бөлу амалдарының компоненттері арасындағы байланысты анықтау 2.1.2.4 2; 3; 4; 5 сандарына көбейту кестесін құру, білу және қолдану
		1.3 Шамалар және өлшем бірліктер	2.1.3.6 50 теңгелік, 100 теңгелік монеталарды, 200 теңгелік, 500 теңгелік купюраларды ажырату және түрліше төлем жасау
		4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	2.4.1.1 тең жиындардың бірігуін және жиыннан оның тең бөліктерін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу
		5.1 Есептер және математикалық модель	2.5.1.3 бірдей қосылғыштардың қосындысын табуға; мазмұнына қарай және бірдей бөліктерге бөлуге берілген есептерді талдау және шығару; кері есеп құрастыру және шығару
	3С бөлім – Санды және әріпті өрнектер. Теңдеулер. Есептер	2.1 Санды және әріпті өрнектер	2.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (көбейтінді, бөлінді)/теңдіктер мен теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу 2.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі екі амалды әріпті өрнектің мәнін табу 2.2.1.3 қосу мен көбейтудің қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: a+b=b+a; (a+b)+c=a+(b+c) ab=ba көрсету және қолдану 2.2.1.4 санды 1-ге көбейту және бөлу жағдайларын әріпті теңдік түрінде: a1=a; a:1=a көрсету
		2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	2.2.2.1 х < және х > түріндегі теңсіздіктерге сәйкес келетін сандарды анықтау 2.2.2.2 көбейту мен бөлуге берілген қарапайым теңдеулерді; х+(25-6)=38; (24-3)-х=8; а+6=7+80 түріндегі күрделі теңдеулерді
		5.1 Есептер және математикалық модель	2.5.1.2 есептерді шығару барысында баға, сан, құн арасындағы тәуелділікті пайдалану 2.5.1.4 санды бірнеше есе арттыру/кемітуге; еселік салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептерді құрастыру және салыстыру 2.5.1.5** көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуға; кері есептерді құрастыру және шығару; тура және жанама сұрақтары болатын есептерді («бірнеше бірлік артық/кем» «бірнеше есе есе артық/ кем» қатынастарымен байланысты) бір-бірінен ажырату 2.5.1.6 көбейту мен бөлуге берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіндіру 2.5.1.7 екі амалмен шешілетін есептерді (барлық амалдарға берілген жай есептердің әртүрлі комбинациялары) модельдеу және шығару 2.5.1.8 барлық арифметикалық амалдарға берілген жай есептердің шешуін санды өрнектер түрінде; құрама есептердің шешуін санды өрнектер және жекелеген амалдар түрінде модельдеу және шығару
		5.2 Математикалық тіл	2.5.2.4 көбейту және бөлу амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда пайдалану
ІV-тоқсан
«Қоршаған орта» «Саяхат» ортақ тақырыптары аясында*	4A бөлім– Тиімді есептеу тәсілдері	1.2 Сандармен амалдар орындау	2.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін/көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
	4A бөлім– Тиімді есептеу тәсілдері	2.1 Санды және әріпті өрнектер	2.2.1.5 екі амалдан артық жақшалы және жақшасыз әріпті, санды өрнектерді салыстыру 2.2.1.6 екі-үш амалды жақшалы және жақшасыз өрнектере арифметикалық амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу
	4B бөлім – Есептерді шешу тәсілдері	5.1 Есептер және математикалық модель	2.5.1.4 санды бірнеше есе арттыру/кемітуге; еселік салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептерді құрастыру және шығару 2.5.1.5** тура және жанама сұрақтары болатын есептерді («бірнеше есе есе артық/ кем» қатынастарымен байланысты) бір-бірінен ажырату 2.5.1.8 барлық арифметикалық амалдарға берілген жай есептердің шешуін санды өрнектер түрінде; құрама есептердің шешуін санды өрнектер және жекелеген амалдар түрінде модельдеу және шығару
	4C бөлім – Геометриялық фигуралар. Периметр. Аудан	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	2.3.1.3 көпбұрыштардың, қоршаған ортадағы заттар қабырғаларының ұзындығын өлшеу, периметрді табуға арналған формулаларды: Р=2(а+b), Р= 4а, Р = a+b+c қорытындылау, құру және қолдану 2.3.1.4 фигураның белгісіз қабырғасын оның периметрі мен белгілі қабырғалары арқылы табу 2.3.1.5 берілген периметрі бойынша тор көзді қағазға жазық фигуралар салу, олардың пішіндері өзгеруіне қарай периметрдің қалай өзгеретінін түсіндіру
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	2.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерін бөлу және олардан композиция құрастыру 2.3.2.4 бастапқы орнын, бағытын, қозғалысын (оңға, солға, тура, толық бұрылу, сағат тілімен және сағат тіліне кері жартыға, төрттен бірге бұрылу), анықтау айқындайтын нұсқаулыққа сәйкес әрекет жасау жасау
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	2.3.3.1 сызықта белгіленген нүктелерді бір-біріне қатысты орналасуын анықтау
		4.2 Пікірлер	2.4.2.2 сандық есептерді, әртүрлі сандардан тұратын басқатырғыштарды, ауыстырып құюға және өлшеуге берілген логикалық есептерді зерттеу және шығару
		5.1 Есептер және математикалық модель	2.5.1.2 есептерді шығару барысында ұзындығы, ені, периметр шамалар арасындағы тәуелділікті пайдалану 2.5.1.5 ұзындықты, енін, периметрді табуға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептерді құрастыру және шығару
		5.2 Математикалық тіл	2.5.2.3 нүктелерді, кесінділерді, сәулелерді, түзулерді латын алфавитінің бас әріптерімен таңбалау, оларды таңбалануы бойынша оқу

3) 3-сынып:
10-кесте

Ортақ тақырыптар	Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі	Бағдарлама бөлімшелері	Оқыту мақсаттары
І- тоқсан
«Тірі табиғат», «Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)» тақырыптары аясында	1А бөлім - 1000 көлеміндегі сандар. Қосу және азайту	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	3.1.1.1 1000-ға дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну; 1000 көлеміндегі сандарды тура және кері санау, олардың натурал сандар қатарындағы орнын анықтау 3.1.1.2 үш таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру 3.1.1.3 үш таңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу 3.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – мыңдықты құрастыру; 1 000 000-ға дейін мыңдықтармен санау, жазу, салыстыру
		5.2 Математика тілі	3.5.2.1 көп таңбалы сандардың графикалық моделін құру, кластар мен разрядтар кестесін қолдану 3.5.2.4 қосу мен азайту, көбейту және бөлу амалдары компоненттерінің атауларын жақшалы өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
		1.2 Сандармен амалдар орындау	3.1.2.5 үш таңбалы сандарды/мыңдықтарды санның ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау 3.1.2.8 үш таңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	3.2.1.1 бір /екі әріпі бар әріпті өрнектерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу 3.2.1.2 әріптердің берілген мәндерінде екі әріпі бар әріпті өрнектің
		2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	3.2.2.1 қарапайым теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу
		4.3 Тізбектер	3.4.3.1 1000-ға дейінгі сандардар, мыңдықтармен миллионға дейінгі сандар тізбектерінің заңдылығын анықтау 3.4.3.2 өзі таңдаған заңдылық бойынша тізбектер құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
	1В бөлім – Көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3.1.2.2 көбейту және бөлуді орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану; санды 0 санына бөлуге болмайтынын білу 3.1.2.3 көбейтудің ауыстырымдылық, үлестірімділік, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
		1.3 Шамалар және өлшем бірліктер	3.1.3.1 ауданы болатын нысандарды атау және ауданды өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдап алу, палеткамен өлшеу 3.1.3.3 см², дм², м²^,га шамамаларын салыстыру және амалдар орындау
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	3.2.1.4 санды 0-ге көбейту, 0-ге бөлуге болмайтын жағдайларды әріпті теңдік түрінде: a0 = 0; a0 көрсету
		4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	3.4.1.1 екі жиынның бірігуі мен қиылысуын Эйлер-Венн диаграммасының көмегімен көрнекі түрде кескіндеу 3.4.1.2 сандардың жиындарын, олардың бірігуі мен қиылысуын элементтердің берілген немесе оқушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру 3.5.2.2 екі жиынның қиылысуы , екі жиынның бірігуі , бос жиын таңбаларын қолдану
		4.4 Нысандардың комбинациялары	3.4.4.1 «мүмкіндіктер тармағы» туралы түсінігі болу, күнделікті өмірде кездесетін түрлі жағдаяттар мен есеп шығаруда қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	3.5.1.1 2-3 амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу 3.5.1.4 шамалар арасындағы тәуелділікке берілген есептерді талдау және шығару шамалар арасындағы тәуелділікке; пропорцияның белгісіз мүшесін табуға берілген есептерді талдау және шығару
		5.2 Математика тілі	3.5.2.4 көбейту және бөлу амалдары компоненттерінің атауларын жақшалы өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
	1С бөлім - Кестелік көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3.1.2.4 6; 7; 8; 9 сандарына көбейту мен бөлу кестесін құру, білу және қолдану
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	3.2.1.1 бір айнымалысы/екі айнымалысы бар өрнектерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу 3.2.1.6 төрт амалды жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу 3.2.1.7 формулаларды шамалардың арасындағы өзара қатынасты орнатушы теңдік ретінде түсіну
		5.1 Есептер және математикалық модель	3.5.1.2 есептерді шығаруда «бір заттың массасы», «саны», «жалпы масса»/ «бір затқа жіберілген шығын», «заттардың саны», «жалпы шығын»/ ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану 3.5.1.5 жанама түрде тұжырымдалған (еселік салыстырумен байланысты) есептерді; төртбұрыштың ұзындығын, енін, периметрі мен ауданын, параллелепипедтің көлемін табуға берілген есептерді талдау және шығару
ІІ-тоқсан
	2А бөлім - Үлес	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	3.1.1.5 үлесті құру жолын көрсетіп беру, оларды оқу, жазу және салыстыру 3.1.1.6 жай бөлшектерді оқу, жазу; бөлімдері бірдей жай бөлшектерді көрнекілік қолдану арқылы салыстыру
«Уақыт», «Сәулет» ортақ тақырыптары аясында		1.2 Сандармен амалдар орындау	3.1.2.1 бөлшек дегеніміз бірліктің (бір бүтіннің) бір не бірнеше тең үлестерден құралған сан, екі натурал санның қатынасы екенін түсіну 3.1.2.14 санның/шаманың бөлігін табу және бөлігі бойынша санды/шаманы табу: 100 көлеміндегі сандар мен жүздіктердің жартысын, үштен бір, төрттен бір, оннан бір бөлігін табу
		5.1 Есептер және математикалық модель	3.5.1.3 санның және шаманың үлесін табуға берілген есептерді талдау және шығару; кері есеп құрастыру және шығару 3.5.1.4 шамалар арасындағы тәуелділікке; пропорцияның белгісіз мүшесін табуға берілген есептерді талдау және шығару
	2В бөлім – Аудан. Шамалар	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	3.3.1.1 шеңбер мен дөңгелекті, олардың элементтерін (центр, радиус, диаметр) бір бірінен ажырату және атау/ симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды айыра білу және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру 3.3.1.2 геометриялық фигураларды жіктеу 3.3.1.3 тік бұрышты үшбұрыш, шаршы, тік төртбұрыш ауданы формуласын: S= (a^.b):2, S=a², S=a^.b шығарып алу және қолдану 3.3.1.4 суретте кескінделген құрастырылған фигуралардың, қоршаған ортадағы жазық фигуралардың периметрін анықтау 3.3.1.5 берілген ауданы бойынша тор көзді қағазға жазық фигуралар салу, олардың пішіндері өзгеруіне қарай ауданының қалай өзгеретінін түсіндіру
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	3.3.2.1 нүктелі қағазда параллеь және қиылысатын түзулерді; қиылысатын геометриялық жазық фигураларды сызу, олардың қиылысу және бірігу аумағын табу 3.3.2.2 берілген қабырғалары бойынша тіктөртбұрыш пен шаршы циркульдің көмегімен шеңбер салу
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	3.3.3.1 жазық фигурада белгіленген нүктелердің орнын бір-біріне қатысты анықтау
		1.3 Шамалар және өлшем бірліктер	3.1.3.1 ауданы болатын нысандарды атау және ауданды өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдап алу, палеткамен өлшеу 3.1.3.2 мм, км/ г, т/см², дм², м²/секунд өлшем бірліктерін қолданып өлшеу 3.1.3.3 шамалар мәндерін (мм,см, дм, м/ г, кг, ц, т / л/ см², дм², м²) салыстыру және амалдар орындау 3.1.3.4 ұзындық (мм, см, дм, м, км)/масса (г, кг, ц, т)/ аудан (см2, дм2, м2/ уақыт (сек,мин, сағ, тәул. ғасыр) бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
		5.1 Есептер және математикалық модель	3.5.1.2 есептерді шығаруда «бір заттың массасы», «саны», «жалпы масса»/ «бір затқа жіберілген шығын», «заттардың саны», «жалпы шығын»/ ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану 3.5.1.4 шамалар арасындағы тәуелділікке; пропорцияның белгісіз мүшесін табуға берілген есептерді талдау және шығару 3.5.1.5 жанама түрде тұжырымдалған (еселік салыстырумен байланысты) есептерді; төртбұрыштың ұзындығын, енін, периметрі мен ауданын, параллелепипедтің көлемін табуға берілген есептерді талдау және шығару)
		5.2 Математика тілі	3.5.2.3 бұрыштарды, көпбұрыштарды латын алфавитінің бас әріптерімен таңбалау, оларды таңбалануы бойынша оқу
	2С бөлім - Кестеден тыс көбейту және бөлу. Ауызша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3.1.2.5 үш таңбалы сандарды/мыңдықтарды санның ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау 3.1.2.8 үш таңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану 3.1.2.9 100 көлеміндегі сандарды ауызша көбейту мен бөлуді орындауда қосындыны және көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережесін қолдану 3.1.2.12 нөлмен аяқталатын үш таңбалы санды бір таңбалы санға жазбаша көбейту/бөлу тәсілін қолдану
ІІІ-тоқсан
	3А бөлім - Кестеден тыс көбейту және бөлу		3.1.2.6 бір таңбалы санға қалдықпен бөлуді орындау 3.1.2.7 кестеден тыс мынадай жағдайларда: 17•5 96:6 75:15 84:4 ауызша көбейту мен бөлуді орындау 3.1.2.9 100 көлеміндегі сандарды ауызша көбейту мен бөлуді орындауда қосындыны және көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережесін қолдану
«Атақты тұлғалар», «Өнер» ортақ тақырыптары аясында		2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	3.2.2.2 2 көбейту мен бөлуге берілген х:8=9; 51:х=17; 23х=46 түріндегі қарапайым теңдеулерді, құрылымы күрделі х (25:5)=60; (243):х=6;х: (172)=2; k+124:4=465 түріндегі теңдеулерді шешу
		1.2 Сандармен амалдар орындау	3.1.2.1 бөлшекті - бүтіннің бір не бірнеше бөлігі және екі натурал санның бөліндісі ретінде түсіну, санның квадратын - бірдей екі көбейткіштің, ал кубын - бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну 3.1.2.3 көбейтудің үлестірімділік, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	3.2.1.3 көбейтудің үлестірімділік және терімділік қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: (ab)c=a(bc); a(b+c)=ab+ac; a(b-c)=ab-ac көрсету және қолдану
	3В бөлім - Кеңестік фигуралар	3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	3.3.2.3 кеңістіктік геометриялық фигуралардың (тікбұрышты параллепипед, куб) жазбасын дайындау және олардың моделін құрастыру 3.3.2.4 солға және оңға бұрғанда, үстінен және жанынан қарағанда кеңістіктік фигуралардың қалпындағы өзгерістерді түсіндіру
	3С бөлім – Жазбаша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3.1.2.10 мынадай жағдайларда: 23•2, 123•2, 46:2, 246:2 екі таңбалы/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға жазбаша көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану 3.1.2.11 мынадай жағдайларда: 28•3, 269•2, 84:3, 538:2 екі/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану
ІV-тоқсан
	4А бөлім - Жазбаша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3.1.2.13 бөліндінің бір разрядында нөл болатын кезде үш таңбалы санды бір таңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану
«Су – тіршілік көзі», «Демалу мәдениеті. Мерекелер» тақырыптары аясында		2.1 Санды және әріпті өрнектер	3.2.1.5 әріпті, санды өрнектерді (үш амалдан артық) салыстыру
	4В бөлім – Есепті шешу жолдары	1.3 Шамалар және өлшем бірліктер	3.1.3.6 1000 теңгелік, 2000 теңгелік, 5000 теңгелік купюраларды ажырату және түрліше төлем жасау
		4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	3.4.1.3 сандар жиынының ішкі жиындарын элементтердің берілген немесе оқушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру
		4.2 Пікірлер	3.4.2.1 ақиқат немесе жалған пікірлер құру 3.4.2.2 кестелер және графтар құру әдісімен логикалық пайымдауға берілген есептерді шығару
		4.4 Нысандардың комбинациялары	3.4.4.1 «мүмкіндіктер тармағы» туралы түсінігі болу, күнделікті өмірде кездесетін түрлі жағдаяттар мен есеп шығаруда қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	3.5.1.1 2-3 амалмен орындалатын есепті кесте, сызықтық/бағандық диаграмма, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу 3.5.1.2 есептерді шығаруда «бір заттың массасы», «саны», «жалпы масса»/ «бір затқа жіберілген шығын», «заттардың саны», «жалпы шығын»/ ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану 3.5.1.5 жанама түрде тұжырымдалған (еселік салыстырумен байланысты) есептерді; талдау және шығару 3.5.1.6 есептеу кезінде жауабын алдын ала болжау, нәтижесін құрама есептің шартына сәйкес түсіндіру 3.5.1.7 үш амалмен шығарылатын есептерді (шамалар арасындағы тәуелділкке құрылған жай есептердің түрлі комбинациялары) модельдеу және шығару 3.5.1.8 айнымалысы бар өрнектер мен теңдеу түрінде барлық арифметикалық амалдарға берілген қарапайым есептерді шешуді; қосу мен азайтуға берілген құрама есептерді санды өрнектер түрінде моделдеу
		5.2 Математика тілі	3.5.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу және диаграммалар мен пиктограммалар қолданып салыстыру
	4С бөлім- Уақыт	1.3 Шамалар және өлшем бірліктер	3.1.3.2 секунд өлшем бірлігін қолданып өлшеу
	4С бөлім- Уақыт		3.1.3.3 шамалар мәндерін (мм,см, дм, м/ г, кг, ц, т / л/ см², дм², м²^,га/ сек, мин, сағ, тәул, жыл, ғасыр) салыстыру және амалдар орындау 2.1.3.4 ұзындық (мм, см, дм, м, км)/масса (г, кг, ц, т)/ аудан (см², дм², м²/ уақыт (сек,мин, сағ, тәул. ғасыр) бірліктері олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру 3.1.3.5 әртүрлі сағат бойынша уақытты анықтау: сағат, минут, секундты

4) 4-сынып:
11-кесте

Ортақ тақырыптар	Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі	Бағдарлама бөлімшелері	Оқыту мақсаттары
І-тоқсан
«Менің Отаным-Қазақстан», «Адами құндылықтар» ортақ тақырыптары аясында	1А бөлім – Көп таңбалы сандар нумерациясы және олармен амалдар орындау	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	4.1.1.1 көп таңбалы сандардың құрылу жолын түсіну, натурал сандар қатарындағы 1 000 000 көлеміндегі санның орнын анықтау 4.1.1.2 көп таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру, сандарды берілген разрядқа дейін дөңгелектеу 4.1.1.3 көп таңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу 4.1.1. 4 санаудың ірі бірлігі – миллионды құрастыру миллиард көлемінде санау, жазу, салыстыру
		1.2 Сандармен амалдар орындау	4.1.2.2 көп таңбалы сандармен арифметикалық амалдарды орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану 4.1.2.5 көп таңбалы сандарды ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; микрокалькулятордың көмегімен есептеулер жүргізу 4.1.2.8 көп таңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	4.1.3.1 көлемі болатын нысандар мен кеңістіктік геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдау, кубиктермен (1 см3) өлшеу 4.1.3.2 см³, дм³, м³, г, а, мг өлшем бірліктерін қолданып өлшеу 4.1.3.3 шамалар мәндерін мм, см, дм, м, км/мг, г, кг, ц, т/см², дм², м², га, ар / мл, л, см³, дм³, м³ өлшем бірліктерін салыстыру 4.1.3.4 ұзындық (мм, см, дм, м, км)/масса (мг, г, кг, ц, т)/ аудан (мм², см², дм², м², г, а)/ көлем (мм³, см³, дм³, м³)/ уақыт (с, мин, сағ, тәул.) өлшем бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру 4.1.3.5 уақыт өлшем бірлігінің үлесін табу (мысалы, 1/60 сағ = 1 мин; ¹/₂ сағ = 30 мин; 1/7 апта= 1 күн) 4.1.3.6 10 000 теңгелік купюраны және түрлі мемлекеттің валюталарын (рубль, евро, доллар) ажырату және түрліше төлем жасау
		4.3 Тізбектер	4.4.3.1 1 000 000-ға дейінгі сандар тізбектерінің заңдылықтарын анықтау
	1В бөлім – Бір таңбалы санға көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4.1.2.3 көп таңбалы сандармен есептеулер жүргізгенде қосу және көбейтудің қасиеттерін қолдану 4.1.2.4 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілерге сүйеніп, натурал сандарды топтастыру 4.1.2.5 көп таңбалы сандарды ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; микрокалькулятордың көмегімен есептеулер жүргізу 4.1.2.6 10, 100, 1000 сандарына қалдықсыз және қалдықпен бөлу 4.1.2.7 екі таңбалы/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға ауызша көбейту мен бөлуді орындау 4.1.2.10 көп таңбалы сандарды бір таңбалы сандарға қалдықпен бөлуді орындау
	1В бөлім – Бір таңбалы санға көбейту және бөлу	4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	4.4.1.1 жиындар арасындағы қатынастың (тең, қиылысатын, қиылыспайтын жиындар, ішкі жиын) сипатын анықтай білу
	1С бөлім – Жылдамдық, уақыт, арақашықтық	2.1 Санды және әріпті өрнектер	4.2.1.8 бірқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы арақашықтық формуласын (s=v•t, t=s: v, v=s:t)
		5.1 Есептер және математикалық модель	4.5.1.2 есептерді шығаруда жылдамдық, арақашықтық шамаларының өзара тәуелділігін пайдалану
		4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	4.4.1.3 есептерді, теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану
	1D бөлім – Геометриялық фигуралар	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	4.3.1.1 тікбұрышты параллелепипед және олардың элементтерін (төбесі, қабырғалары, қырлары) тану және атау 4.3.1.3 тікбұрышты параллепипед көлемінің формуласын (V=a•b•c) қорыту, шығару, қолдану 4.3.1.4 суретте бейнеленген құрастырылған фигуралардың, қоршаған ортадағы жазық фигуралардың ауданын анықтау
	1D бөлім – Геометриялық фигуралар	5.2 Математика тілі	4.5.2.3 текшені, тік бұрышты параллелепипедті латын алфавитінің бас әріптерімен таңбалау, оларды таңбалануы бойынша оқу
		5.1 Есептер және математикалық модель	4.5.1.2 есептерді шығаруда биіктік, ені, ұзындығы, көлемі ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану
ІІ-тоқсан
«Мәдени мұра», «Мамандықтар әлемі» ортақ тақырыптары аясында	2А бөлім – Көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4.1.2.9 санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге бөлу ережесін қолдану 4.1.2.12 нөлмен аяқталатын көп таңбалы сандарды бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
	2В бөлім – Бөлшектер және пайыз	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	4.1.1.5 пайыз бүтіннің жүзден бір бөлігі екенін түсіну; бүтіннің бөліктерін пайызбен жазу 4.1.1.6 бөлімдері бірдей және алымдары бірдей жай бөлшектерді сан сәулесінде салыстыру, дұрыс бөлшек, бұрыс бөлшек, аралас сандарды ажырату 4.1.1.7 бөлімі 10, 100-ге тең жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазу, оқу және салыстыру
		4.3 Тізбектер	4.4.3.1 жай бөлшектермен өрнектелген сандар тізбектерінің заңдылықтарын анықтау
		1.2 Сандармен амалдар орындау	4.1.2.1 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайтуды бөлімді сол қалпында қалдырып, сәйкес алымдарды қосу және азайту деп түсіну 4.1.2.14 аралас санды бұрыс бөлшекке және бұрыс бөлшекті аралас санға айналдыру 4.1.2.15 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін қолдану 4.1.2.16 пайызды бөлшекке, бөлшекті пайызға түрлендіру
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	4.2.1.4 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін әріпті теңдік түрінде: көрсету және қолдану 4.2.1.5 бөлшектің негізгі қасиетін әріпті теңдік түрінде: k0 көрсету және қолдану 4.2.1.6 бөлшек санды өрнектерді салыстыру
		5.1 Есептер және математикалық модель	4.5.1.3 бүтіннің бөлігін табуға берілген есептерді талдау және шығару; кері есеп құрастыру, шығару
		5.2 Математика тілі	4.5.2.1 жай бөлшектердің құрылуын, салыстыру, қосу және азайтуды бейнелеу үшін жазық фигуралардың бөлігі және сан сәулесін қолдану 4.5.2.4 пайызды % символымен белгілеуді қолдану, мысалы, 25%
	2С бөлім - Шеңбер, дөңгелек	3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	4.3.2.2 шеңбер және дөңгелекті радиусы
	2D бөлім- Есептер шығару	5.1 Есептер және математикалық модель	4.5.1.2 есептерді шығаруда жұмысқа жіберілген уақыт, атқарылған жұмыс шамаларының өзара тәуелділігін пайдалану 4.5.1.4 белгісізді екі айырым бойынша табуға берілген есептерді талдау және шығару 4.5.1.9 бір-біріне кездесу және қарама-қарсы бағыттағы қозғалысқа берілген есептерді арифметикалық және алгебралық әдіспен шешу
ІІІ-тоқсан
«Табиғи құбылыстар», «Қоршаған ортаны қорғау» ортақ тақырыптары аясында	3А бөлім - Екі таңбалы санға көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4.1.2.10 көп таңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен бөлуді орындау 4.1.2.11 екі таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану 4.1.2.12 нөлмен аяқталатын көп таңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
	3В бөлім - Үш таңбалы санға көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4.1.2.10 көп таңбалы сандарды үш таңбалы сандарға қалдықпен бөлуді орындау 4.1.2.11 үш таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану 4.1.2.12 нөлмен аяқталатын көп таңбалы сандарды үш таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану 4.1.2.13 бөлінді мәнінде нөлдер болатын жағдайда көп таңбалы санды бір таңбалы/екі таңбалы/үш таңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану
	3В бөлім - Үш таңбалы санға көбейту және бөлу	2.1 Санды және әріпті өрнектер	4.2.1.8 қалдықпен бөлу формуласын (a=b•c+r шығару және қолдану
	3С бөлім– Қозғалысқа, өнімділікке берілген есептер	5.1 Есептер және математикалық модель	4.5.1.1 есепті сызба, алгоритм, дөңгелек диаграмма, график түрінде модельдеу 4.5.1.2 есептерді шығаруда егіннің түсімділігі; ауданы мен массасы/ жылдамдық, арақашықтық, уақыт щамаларының өзара тәуелділігін қолдану 4.5.1.9 артынан қуып жету, бір бағыттағы қалып қою қозғалысына берілген есептерді арифметикалық және алгебралық әдіспен шешу
		4.2 Пікірлер	4.4.2.1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру, олардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау 4.4.2.2 кеңістіктік ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептерді шығару
		4.4 Нысандардың комбинациялары	4.4.4.1 «таңдап алу» әдісімен комбинаторлық есептерді шығару
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	4.3.3.1 қозғалыстың басталуы мен бағытын пайдалана отырып, нысандар қозғалысы сызбасын құру, сәйкес есептеулер жүргізу 4.3.3.2 нысандардың бастапқы орны мен қозғалыс бағытын (бір-біріне қарама қарсы, бірінен - бірі қарама-қарсы бағытта) анықтау
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	4.2.1.8 қуып жету қозғалысы мен бір бағыттағы қалып қою қозғалысына байланысты формуласын шығару және қолдану
		5.2 Математика тілі	4.5.2.5 ақпаратты түсіндіру, салыстыру және мәліметтерді жиынтықтау, қозғалыс графиктерін құру, қозғалысқа арналған есептерге сызба құрастыру
ІV- тоқсан
«Ғарышқа саяхат», «Болашаққа саяхат» ортақ тақырыптары аясында	4А бөлім – Теңдеу, теңсіздік, өрнектер	2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	4.2.2.1 қос теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу 4.2.2.2 39 + 490: k = 46; 230 а +40=1000:2; 1/6 +а= 5/6 8/27 –а= 2/27 түріндегі теңдеулерді шешу
		2.1 Санды және әріпті өрнектер	4.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді түрлендіру 4.2.1.2 әріптердің берілген мәндеріндегі бірнеше әріпі бар әріпті өрнектің мәнін табу 4.2.1.3 әріпті өрнектерді құру және есептер шығару барысында қолдану 4.2.1.6 бөлшек санды өрнектерді салыстыру 4.2.1.7 төрт амалдан артық жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу
		4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	4.4.1.3 есептерді, теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану
	4В бөлім – Есептер	1.2 Сандармен амалдар орындау	4.1.2.5 микрокалькулятордың көмегімен есептеуді орындау
	4В бөлім – Есептер	5.1 Есептер және математикалық модель	4.5.1.4 шамалар арасындағы тәуелділікке; пропорционал бөлуге берілген есептерді талдау және шығару 4.5.1.5 бүтіннің бөлшегін табу және керісінше бөлшегі бойынша бүтін санды табуға, бүтіннің пайызын және керісінше пайызы бойынша бүтін санды табуға берілген есептерді талдау және шығару 4.5.1.6 әр түрлі құрама есептерді құрастыру, салыстыру, шығару 4.5.1.7 үш-төрт амалмен шығарылатын есептерді модельдеу және түрлі әдіспен шығару, ең тиімді әдісті анықтау 4.5.1.8 теңдеу мен санды өрнек арқылы құрама есепті шығарудың моделін құрастыру
	4С бөлім- Үшбұрыштар. Симметрия	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	4.3.1.1 тік бұрышты үшбұрышты, оның элементтерін (катет, гипотенуза), текше, тікбұрышты параллелепипед және олардың элементтерін (төбесі, қабырғалары, қырлары) тану және атау 4.3.1.2 үшбұрыштарды жіктеу 4.1.3.4 суретте бейнеленген құрастырылған фигуралардың, қоршаған ортадағы жазық фигуралардың ауданын анықтау 4.3.1.5 жазық фигураларды оське қарағанда симметриялы болатын фигуралармен толықтыру; бұрыштың шамасын табу 4.3.2.1 нүктелі қағазда перпендикуляр түзулер, симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды сызу 4.3.2.2 бұрыштың градустық өлщемі бойынша бұрыштар; екі катеті бойынша тік бұрышты үшбұрыш; тік бұрышты сызғыштың көмегімен түзуге перпендикуляр түзу сызу 4.3.2.3 кеңістіктік геометриялық фигуралардың (пирамида, цилиндр, конус) жазбасын дайындау және олардың моделін құрастыру 4.3.2.4 симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды бір бірінен ажырату және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
		4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	4.4.1.2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету, қиылысу және бірігу аймақтарын белгілеу
		4.3 Тізбектер	4.4.3.2 заңдылықты немесе ережені өзі таңдап, сандар/ сандар тобы тізбектерін құру
		5.2 Математика тілі	4.5.2.4 бұрыштың градустық өлшемін ⁰ символымен, мысалы, 45⁰белгілеуді қолдану

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 8 сәуірдегі
№ 266 бұйрығына 7-қосымша

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 181-қосымша

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін
«Жаратылыстану» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

1. Түсіндірме жазба

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Оқу бағдарламасы оқушылардың жас ерекшеліктерінің танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес әр оқу пәнінің мазмұнын және олардың білім, білік, дағдыларының көлемін анықтайтын оқу-нормативтік құжат болып табылады.
      3. Оқу бағдарламасы оқыту процесін оқушылардың пән салалары бойынша білім мен біліктерді саналы түрде меңгеруі үшін әр пәннің әдістемелік әлеуетін қолдануға, оқу, жоба, зерттеу іс-әрекеттері тәсілдерін меңгеру арқылы дербестігін дамытуға, әлеуметтік-мәдени кеңістікте орнын таба білуі үшін бағыттайды.
      4. Оқу бағдарламасында оқу-нормативтік құжаттың дәстүрлі міндеттері заманауи мектепте білім беру процесін ұйымдастырудың инновациялық тәсілдерімен үйлесімді сабақтасқан. Оқытудағы тәсілдер пән бойынша оқу бағдарламасының түбегейлі жаңа құрылымын құруда негізгі бағдары болып табылады.
      5. Құндылыққа, іс-әрекетке, тұлғаға бағдарлық коммуникативтік тәсілдер білім берудің классикалық негізі ретінде оқыту мақсаттарының жүйесі мен білім беру процесі нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін қолданылып, оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.
      6. Қазіргі кезеңде оқушының өздігінен білімді игеру үшін оның белсенді іс-әрекетін ұйымдастыру оқу процесіне қойылатын негізгі талаптардың бірі болып табылады. Мұндай тәсіл пәндік білімді, әлеуметтік және коммуникативтік дағдыларды ғана емес, сонымен бірге, өзінің жеке мүдделері мен болашағын сезінуге, сындарлы шешімдер қабылдауына мүмкіндік беретін тұлғалық қасиеттерді де меңгеруге ықпал етеді. Мұғаліммен бірлесіп шығармашылықпен айналысу және серіктес, кеңесші ретінде мұғалімнің қолдауы кезінде оқушының белсенді танымдық қабілеті тұрақты сипатқа ие болады.
      7. Тұлғалық-бағдарлық білім беруді осындай сипатта жақсарту білім беру процесіне барлық қатысушылардың өзара қарым-қатынасында өктемшілдікке жол бермей, ынтымақтастығы үшін алғышарттарды құрайтын оқытудың алуан түрлі интерактивті әдістерін қолдану кезінде мүмкін. Диалогтік және рефлексивті технологияларды қолдану оқушылардың жоба және зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруымен сабақтасады. Оқу процесін ұйымдастырудың барлық инновациялық тәсілдері оқытуды білім, идеялар және іс-әрекет тәсілдерімен белсенді түрде алмасуды көздейтін оқушының шынайы шығармашылық процесіндегі қарым-қатынас моделіне айналдырады.
      8. Нақты пәннің оқу бағдарламасы жергілікті сипаттағы материалдарды (нысандар, кәсіпорындар, ақпарат көздері) пайдалануға бағытталған оқу-жобалау іс-әрекеттерін ұйымдастыру арқылы танымдық және әлеуметтік тұрғыдан оқушының белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Осы пәннің оқу мақсаттары аясында жүзеге асырылатын тәрбиелік сипаттағы жоба жұмысын ата-аналармен, жергілікті қауымдастық өкілдерімен бірлесе отырып, ұйымдастыруға болады.
      9. Әр пәннің оқу бағдарламаларында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған. Көптілді оқу ортасын құрудағы әр пән қосқан үлесі үш тілде білім беру саясатын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Тіл үйретудің негізі болып табылатын коммуникативтік тәсіл әрбір оқу пәнінің түрлі оқу жағдаяттарында білім және білікпен алмасу, тілдік және сөйлеу нормалары жүйесін дұрыс қолдану сияқты әдіс-тәсілдері арқылы оқушылардың сөйлеу әрекеттерін дамытудың жетекші қағидаты ретінде қарастырылады.
      10. Пән мазмұнын меңгеру және оқу мақсаттарына қол жеткізу/ процесінде оқушылардың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды, атап айтсақ қажетті ақпаратты іздеу, өңдеу, алу, құру және көрсету, ақпараттар және идеялармен алмасу үшін бірлесіп әрекет ету, жабдықтар мен қосымшаларды кең ауқымда қолдану арқылы өз жұмысын бағалау және жетілдіру сияқты қолдану дағдыларын дамыту үшін алғышарттар/жағдайлар жасау керек.
      11. Оқу бағдарламасында оқу пәнінің мазмұнын анықтаудың негізі болып табылатын оқыту мақсаттарының жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелері қалыптастырылған.
      12. Мазмұны тұрғысынан оқу бағдарламалары оқушыны өзін-өзі оқыту субьектісі және тұлғааралық қарым-қатынас субьектісі ретінде тәрбиелеуде нақты оқу пәнінің қосатын үлесін айқындайды.
      13. Оқу бағдарламалары білім беру құндылықтарының өзара байланысы мен өзара шарттылығына негізделген тәрбиелеу мен оқытудың біртұтастығы қағидатын және нақты пәнді оқыту мақсаттарының жүйесі бар мектепті бітіргеннен кейінгі нәтижелерін іске асыруға мүмкіндік береді.
      14. Оқу бағдарламаларының тек пәндік білім мен білікке ғана емес, сонымен қатар кең ауқымды дағдылардың қалыптасуына бағытталғаны оның ерекше өзгешелігі болып табылады.
      15. Оқыту мақсаттарының құрастырылған жүйесі:
      1) білімді функционалдық және шығармашылық қолдану, сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану, қарым-қатынас жасаудың түрлі тәсілдерін қолдану, топпен және жеке дара жұмыс істей алу, мәселелерді шешу және шешімдер қабылдау сияқты кең ауқымды дағдыларын дамытуға негіз болады.
      16. Кең ауқымды дағдылар оқушының мектептегі білім алу тәжірибесінде де, келешекте мектепті бітіргеннен кейін де жетістігінің кепілі болып табылады.
      17. Экономикадағы заманауи инновациялар, еңбек нарығындағы өзгерістер оқушылардың күрделі міндеттерді шешу үшін немесе оларды шешудің жаңа тәсілдерін табу үшін жағдаятқа, идеялар мен ақпараттарға талдау жасау және бағалауға, алған білімі мен тәжірибесін жаңа идея мен ақпаратты жинақтау үшін шығармашылық қолдануға мүмкіндік беретін дағдылар жиынтығын меңгеру қажеттілігіне себепші болады. Жігерлілік, алғырлық, өзгерістерге дайындығы, байланысқа бейімділігі сияқты тұлғалық қасиеттер өзекті болып отыр.
      18. Нақты пән бойынша күнделікті білім беру процесінің мазмұны оқу мақсаттарына бағынады және оқушылардың меңгерген білім, білік және дағдыларын кез келген оқу процесінде және өмір жағдаяттарында шығармашылықпен пайдалану даярлылығын қалыптастыруға, жетістікке қол жеткізуде қажырлылықты дамытуға бағытталған, өмір бойы білім алуға ынталандырады.
      19. Кең ауқымдағы дағдылармен бірлікте жеке қасиеттердің дамуы оқушыларға базалық білім беру құндылықтарын қалыптастыру үшін негіз болып табылады:
      1) «қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік», «құрмет», «ынтымақтастық», «еңбек пен шығармашылық», «ашықтық», «өмір бойы білім алу» сияқты білім берудің басты құндылықтарына оқушыларды дағдыландырудың негізі болып табылады. Бұл құндылықтар оқушының тәртібі мен күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдары болуы тиіс.

2. «Жаратылыстану» пәнін оқыту мақсаты мен міндеттері

      20. «Жаратылыстану» пәнінің маңыздылығы:
      1) жаратылыстану ғылымы бойынша білім беру бастауыш мектеп оқушыларын табиғи білімқұмарлықтың дамуына, әлем жайлы ой-өрісінің кеңеюіне, ғылымды түсінудің және қоршаған ортаны тұтастай қабылдаудың дамуына, қоршаған ортаны қорғау және бағалай білу біліктерінің дамуына көмектеседі.
      21. Бастауыш мектепте оқушыларға «Жаратылыстану» пәнін оқу және меңгеру келесілерді түсінуге мүмкіндік береді:
      1) қоршаған әлемнің күрделілігі мен көп қырлылығын, сондай-ақ табиғи құбылыстар мен процестердің өзара байланысын;
      2) өлі және тірі табиғатта болып жатқан кейбір табиғи құбылыстар мен процестердің себептерін;
      3) жаратылыстану ғылымы бойынша білімнің адамның көптеген іс-әрекет түрлері үшін маңыздылығын;
      4) пәнді оқу қоршаған ортаның түрлі құбылыстары мен нысандары жайлы білімнің жинақталуына және күнделікті өмірде алуан түрлі практикалық және зерттеу әрекеттері арқылы алынған білімнің байланысын түсінудің қалыптасуына көмектеседі.
      22. Бастауыш мектепте «Жаратылыстану» пәнінің оқу бағдарламасы зерттеу, ойлау, коммуникативтік дағдылар мен біліктіліктер негіздерінің қалыптасуына бағытталған:
      1) гипотеза құру және оларды тексерудің жолдарын ұсыну, эксперименталды берілулер негізінде қорытынды жасау;
      2) мәселені анықтау, сұрақтарды дұрыс құру, зерттеу жұмысының жоспарын құру, бақылау, эксперимент жүргізу, зерттеу жұмысының нәтижесін бағалау және сипаттау, пайымдау, қорытынды шығару;
      3) БАҚ хабарламалары мазмұнындағы, Интернет ресурстарындағы, ғылыми-көпшілік әдебиеттердегі жаратылыстану ғылымындағы ақпараттармен жұмыс: іздеу әдістерін игеру, ақпараттың мағыналық негізін айрықшалау және ақпараттың растығын бағалау;
      4) өлі және тірі табиғаттағы үрдістердің сипатын, экожүйе компоненттерінің өзара байланысын, адам әрекетінің қоршаған ортаға қалай ықпал ететінін ашуға көмектесетін қарапайым эксперименттер мен бақылаулар жүргізу;
      5) өзіндік қарапайым зерттеулердің қорытындыларын түрлі формада ұсыну;
      6) жаратылыстану ғылымы саласындағы маңызды жетістіктердің қолданбалы мәнін түсіндіру.
      23. «Жаратылыстану» пәні бойынша оқу бағдарламасы негізгі мектептегі «Биология», «География», «Химия», «Физика» пәндерін оқыту негізін қалауға, алған білімдерін күнделікті өмірде (үйде, мектепте, табиғат әлемінде) кездесетін табиғат құбылыстары мен процестерін түсіндіру, сипаттау, болжау үшін қолдану білігін дамытуға бағытталған.
      24. Оқу пәнінің бағдарламасы келесі мақсаттарға жетуге бағытталған:
      1) әлемнің қазіргі заманғы жаратылыстану ғылымы тұрғысынан қалыптасқан бейнесі мен жаратылыстану ғылымдарының әдістері туралы білім негіздерін қалыптастыру;
      2) жаратылыстанудың техника мен технология дамуына елеулі ықпал еткен маңызды идеяларымен, жетістіктерімен таныстыру;
      3) қоршаған әлемнің құбылыстарын түсіндіру, БАҚ, интернет ресурстары, арнайы және ғылыми-көпшілік әдебиеттерден алынған жаратылыстану ғылымы тұрғысынан және өмірлік маңызды мазмұны бар ақпаратты қабылдау біліктіліктерін қалыптастыру;
      4) зияткерлік, шығармашылық қабілеттерді, сын тұрғысынан ойлау қабілетін қарапайым зерттеулер, құбылыстарды талдау, жаратылыстану ғылымдық ақпаратты қабылдау және түсіндіру барысында дамыту;
      5) табиғат заңдарын тану және жаратылыстану ғылымдарының жетістіктерін өркениеттің дамуы мен өмір сапасын жақсарту үшін пайдалану мүмкіндігіне сенімділікті тәрбиелеу;
      6) күнделікті өмірде тіршілік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, заманауи технологияларды сауатты пайдалану, денсаулық пен қоршаған ортаны қорғау үшін жаратылыстану ғылымдары бойынша білімдерін қолдану.

3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

      25. Құндылықтарға бағытталған ұстаным. Оқытудағы құндылықтарға бағытталған ұстаным – ол оқу әрекетін белгілі бір құндылықтар тұрғысынан ұйымдастыру және жүзеге асыру, нәтижелерге қол жеткізу және пайдаланудың тәсілі. Құндылыққа бағытталған ұстаным оқушы тұлғасының бойында мақсатты түрде құндылықтар жүйесін қалыптастырады. Құндылықтарға бағытталу – ол тұлғаның өз әрекетінде жекелеген құндылықтарды таңдап алу (құндылықтарда бағдарлану қабілеттілігі) қабілеттілігі (қасиеті), және оларды өзінің әлеуметтік маңызды құндылықтары ретінде сезіну және қабылдау қабілеттілігі. Құндылықтарды жүзеге асыру дегеніміз құндылықтардан шығатын талаптарға сай болу және күнделікті өмірді сол талаптарға бағындыру. Құндылықтардың мәні қоғамда сәтті әрекет ету үшін қажетті ережелерді, дағдыларды, өмір салтын, жүріс-тұрысты қалыптастыруда көрініс табады.
      26. Құндылықтар – қоғам қолдайтын және адамдардың көпшілігі мойындайтын белгілі нысандардың және құбылыстардың, адамдық қасиеттер мен өзін-өзі ұстау ережелерінің тұлғалық және әлеуметтік-мәдени маңыздылығы. Құндылықтар тұлғаны ынталанырудың өте маңызды факторы ретінде жүріс-тұрыс пен іс-әрекеттерді бағдарлайды. «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының құндылықтары орта білім беру құндылықтарының негізі болып табылады. Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік, құрмет, ынтымақтастық, еңбек пен шығармашылық, ашықтық және өмір бойы оқып-үйрену - орта білім берудің құндылықтары ретінде белгіленді.
      27. Тұлғаға бағытталған тәсіл. Тұлғаға бағытталған тәсілдің мақсаты оқу процесін дараландыру, оқу процесінде тұлғаны, оның жеке психикалық және физиологиялық ерекшеліктерін, қажеттіліктері мен жүріс-тұрыс уәждерін, әлеуетті қабілеттіліктерін ескере отырып үйлесімді қалыптастыру және жан-жақты дамыту, оның шығармашылық қабілеттерін толық ашу.
      28. Іс-әрекеттік тәсіл. Іс-әрекеттік тәсілдің негізгі мазмұны – оқушы білімді дайын күйінде алмай, оны өзі өндіреді, өзінің оқу әрекетінің мазмұны мен түрлерін ұғынады, оның ережелер жүйесін түсінеді және қабылдайды, жетілдіруге белсенді қатысады. Ол өз кезегінде білімдердің, біліктердің, оқып-үйрену және кең ауқымды дағдылардың белсенді әрі сәтті қалыптасуын қамтамасыз етеді. Оқушылардың оқу әрекеттері келесі басты санаттар бойынша топтастырылған:«біледі», «түсінеді», «талдайды», «жинақтайды», «бағалайды».
      29. Саралап оқыту тәсілі. Саралап оқыту тәсілі - оқу процесін оқушылардың әртүрлі топтарына мамандандырылуын, оқушылардың жеке қабілеттіліктерін ескеру мақсатында әртүрлі топтарға түрлі жағдайларды жасауды көздейді. Саралап оқыту тәсілі әртүрлі оқушылар тобының оқу әрекетін ұйымдастыру үшін арнайы оқыту әдістерін және іс-әрекеттерді саралау тәсілдерін кіріктіреді. Күрделілігімен, оқу-танымдық қызығушылықтарымен, мұғалім тарапынан көмек сипатымен ерекшеленетін сараланған тапсырмаларды қолдану - сараланған оқу іс-әрекеттерін ұйымдастырудың шарты болып табылады.
      30. Коммуникативтік тәсіл. Білім берудегі коммуникативтік тәсіл дегеніміз ақпаратты тарату мен жариялауда, білім, білік және дағдылармен алмасуда екіден асатын адамдардың сөйлеу арқылы атқарылатын әрекеттесу процесі. Коммуникативтік тәсілдің нәтижесі болып тіл арқылы қатынасу қабілеттілігі, яғни тілдік және сөйлеу нормаларын дұрыс пайдалана және қатынас жағдайына сай тиімді қатынас жүріс-тұрысын таңдай отырып, түрлі жағдайларда қатынас әрекетінің басқа қатысушыларымен ой бөлісу және алмасу қабілеттілігі болып табылады. Коммуникативті тәсілге сәйкес ұйымдастырылған оқу процесі қатынасу икемділікті қалыптастыратын тапсырмаларды және шынайы қатынас жағдайларына сай жұмыс режимдерін (жұптық және топтық жұмыстарды) кіріктіру керек.
      31. Ортақ тақырыптар арқылы оқыту. «Жаратылыстану» оқу пәнінің «ортақ тақырыптарының» мазмұны оқушының жақын аймағынан, яғни оның өз іс-әрекетімен тікелей байланысты тақырыптарды оқудан басталады. 6-7 жастағы балалар өз ойын білдіруге, оқу мазмұны бойынша сұрақ қоюға, сұрақтарға жауап іздеуге үйренуі тиіс.
      32. Ойын іс-әрекеттері арқылы оқыту. Оқу процесінде білімді меңгертуде оқу әдісі ретінде ойын іс-әрекетін қолдану оқушылардың танымдық белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Педагогикалық ойын технологияларының басты элементтері – ойын алдында оқушыларға нақты оқу мақсаты қойылады; ойын арқылы белгілі педагогикалық нәтижеге қол жеткізу жоспарланады, оқу әрекеті ойын ережелеріне бағынады, оқу материалы ойынның құралы болып табылады. Оқушылардың сабақтағы ұжымдық іс-әрекетін ұйымдастыруға бағытталған ойын әдісі арқылы, олардың шағын топтың өзге мүшелерінің пікірін сыйлауына, әртүрлі өнімді іс-әрекет негізінде соңғы нәтижені алдын-ала көре білуіне, өздік іс-әрекетін жоспарлауына, мақсатқа жету амалдарын таңдауына мүмкіндік беріледі.
      33. Жобалық тәсіл. Оқу жобасы – оқушының немесе оқушылар тобының ғылыми-зерттеушілік, шығармашылық немесе практикалық сипаттағы проблемаларды шешу жөніндегі нәтижелерге қол жеткізуіне бағытталған оқу-танымдық әрекеті. Ортақ мақсатымен, келісілген әдістер мен іс-әрекеттердің реттілігімен, кеңейтілген шешімдер мен белгілі тәсіл бойынша рәсімделген нәтижелермен сипатталады. Бұл әдіс білім алушының өз алдына жеке проблема қойып, оны шешудің өзіндік жолдарын табуымен сипатталады. Бастауыш мектепте жобалау әдісі білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес жүзеге асырылады. Бірақ, жобалау іс-әрекетінің алгоритімі (жоба – мұғалімнің көмегімен білім алушының маңызды проблеманы шешудегі өзбетіндік іс-әрекет кешені) толығымен сақталады. Бөлім мазмұнымен танысу аясында білім алушылардың ұжымдық/топтық жобалар бойынша жұмыстарын ұйымдастыру ұсынылады. Жобалық жұмыстарды ұйымдастыру сабақпен шектелмейді, сондықтан да сабақ-сабақтан тыс интеграцияда қарастырылады.
      34. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану:
      1) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану құзыреттілігі оқушылардың жұмыс барысында, бос уақыттарында және коммуникацияда сенімді және шығармашылықпен қолдана білуін қамтамасыз етеді. Бұл құзыреттілік АКТ-ның негізгі дағдылары арқылы қалыптасады;
      2) оқушылар өздерінің АКТ-ны қолдану дағдыларын барлық пәндерге арналған білім беру бағдарламаларын меңгеру барысында дамытады. Яғни, АКТ-ны пайдалана отырып ақпаратты табу, құру, мәліметтер мен ой түйіндерімен бөлісе және алмаса отырып құрал-жабдықтар мен қосымшалардың кең ауқымын пайдалану арқылы өз жұмысын бағалайды және жетілдіреді;
      3) бұл «Жаратылыстану» пәні бағдарламасында төмендегідей жұмыс түрлері арқылы жүзеге асырылады:
      БАҚ және мультимедиялық құралдарды пайдалану;
      дерекқордан және интернеттен ақпаратты іздеу;
      сандық, интернет жүйелері арқылы алынған ақпараттарды таңдап, өңдеу және оның нақтылығын, сенімділігін, құндылығын бағалай алу;
      сандық, мәтіндік және визуалдық ақпаратпен және дерекқормен, оның ішінде гиперсілтемелерді, электрондық кестелерді, графикалық және басқа қосымшаларды пайдаланып жұмыс істеу арқылы мәліметті жүйелеу;
      ақпаратты құру және өңдеуде АКТ-ы пайдалану;
      заңдылықтар мен тенденцияларды зерттеу; модельдер мен модельдеуді пайдалану мүмкіндіктерін зерделеу, сонымен қатар жылжымайтын және қозғалыстағы бейнелерді, дыбыстарды және мәтіндерді мультимедиалық таныстырылымдар құру үшін біріктіру;
      басқа нұсқаларды зерделеуде, нақтылауда және нәтижелерді жақсартуда сандық ақпараттың икемділігін толығымен пайдалану;
      электрондық байланысқа, он-лайн форумдарға, виртуалдық оқыту орталарына қатысу арқылы, басқа оқушылармен және мұғалімдермен әртүрлі байланыс арнасы бойынша ынтымақтастықта болып қарым-қатынас жасау және ақпарат алмасу;
      интерактивті тақтаны белсенді оқытуға техникалық қолдау көрсету мақсатында қолдану;
      аяқталған жұмысты мектеп шеңберінде және өзге орталарда мультимедиялық таныстыру.

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

      35. «Жаратылыстану» пәнін меңгеру нәтижелері критериалды бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады.
      36. Критериалды бағалау оқыту, оқу және бағалаудың өзара тығыз байланысына негізделген. Критериалды бағалау нәтижелері білім беру процесін тиімді жоспарлау және ұйымдастыру мақсатында пайдаланылады.
      37. Критериалды бағалау қалыптастырушы және жиынтық бағалаудан тұрады.
      38. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз өткізіледі, оқушы мен оқытушы арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу процесін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді.
      39. Жиынтық бағалау белгілі оқу мерзімінде оқу блогын оқып бітіргенде өткізіледі, оқушыларға кері байланысты қамтамасыз ету үшін, пән бойынша тоқсандық және жылдық бағаларды қою үшін колданылады.

5. «Жаратылыстану» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

40. Оқу жүктемесін бөлу:
1-кесте

Сынып	Апталық жүктеме	Жылдық сағат саны
1	1	33
2	1	34
3	2	68
4	2	68

      41. Пән мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған:
      1) оқу бөлімдері әрі қарай жинақталған білім, түсінік және дағдыларды қалыптастыру мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Әр бөлімше ішінде дәйектілікпен ұйымдастырылған оқу мақсаттары мұғалімдерге өз жұмысын жоспарлауға және оқушылар жетістігін бағалауға, сондай-ақ, оларды оқудың келесі кезеңдері жөнінде ақпараттандыруға мүмкіндік береді:
      2-кесте

№	Бөлімдер	Бөлімшелер
1	Мен - зерттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі
		1.2 Табиғатты тану әдістері
2	Тірі табиғат	2.1 Өсімдіктер
		2.2 Жануарлар
		2.3 Адам
3	Заттар және олардың қасиеттері	3.1 Заттардың типтері
		3.2 Ауа
		3.3 Су
		3.4 Табиғат ресурстары
4	Жер және Ғарыш	4.1 Жер
		4.2 Ғарыш
		4.3 Кеңістік және уақыт
5	Табиғат физикасы	5.1 Күш және қозғалыс
		5.2 Жарық
		5.3 Дыбыс
		5.4 Жылу
		5.5. Электр
		5.6 Магнетизм

      2) бағдарламада «Оқу мақсаттары» төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлімше ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4. кодында «1» - сынып, «2.1» - екінші бөлімнің бірінші бөлімшесі, «4» - оқу мақсатының реттік саны.
      42. Оқыту мақсаттарының жүйесі:
      1) 1-бөлім «Мен – зерттеушімін»:
      3-кесте

Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1. Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	1.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерттеудің қажеттілігін түсіндіру	2.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерделеуге қажетті жағдайлар мен тұлғалық қасиеттерді анықтау	3.1.1.1 өте маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу	4.1.1.1 өз толғаныстары негізінде зерттеулердің өзекті бағыттарын анықтау
1.2. Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіндіру	2.1.2.1 «ақпарат көзі» ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындылар жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау (мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кесте түрінде белгілеу	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытындылар жасау	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді оқушы таңдаған формада ұсыну

2) 2-бөлім «Тірі табиғат»:
4-кесте

Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Өсімдіктер	1.2.1.1 өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын және олардың өмірлік формаларын анықтау; 1.2.1.2 өсімдіктердің негізгі бөліктерін ажырату; 1.2.1.3 жабайы өсімдіктер мен мәдени өсімдіктерді ажырату; 1.2.1.4 өсімдіктердің тіршілігіне қажетті жағдайларды зерттеу; 1.2.1.5 мәдени өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін сипаттау	2.2.1.1 өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін зерттеу; 2.2.1.2 өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттау; 2.2.1.3 өсімдіктің негізгі бөліктерінің қызметін сипаттау; 2.2.1.4 мекен ету ортасына байланысты өсімдіктер топтарын салыстыру; 2.2.1.5 өсімдіктердің қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларында (ылғал) бейімделу мүмкіндігін түсіндіру 2.2.1.6 өз аймағының өсімдіктерін сипаттау; 2.2.1.7 топырақты баптаудың маңызын түсіндіру; 2.2.1.8 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіндіру	3.2.1.1 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін түсіндіру; 3.2.1.2 өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (жылу, жарық, ылғал) бейімделу тәсілдерін түсіндіру; 3.2.1.3 өз аймағының табиғи қауымдастығын сипаттау; 3.2.1.4 адамзаттың тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіру; 3.2.1.5 Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы рөлін анықтау	4.2.1.1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау; 4.2.1.2 өсімдіктің тіршілік циклін сипаттау; 4.2.1.3 тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін сипаттау; 4.2.1.4 тұқымның таралу тәсілдерін зерттеу; 4.2.1.5 төменгі және жоғарғы өсімдіктерді ажырату; 4.2.1.6 өсімдіктерді қорғау әдістерін ұсыну
2.2 Жануарлар	1.2.2.1 жануарлар мен өсімдіктерді салыстыру, олардың ұқсастықтары мен айырмашылығын анықтау; 1.2.2.2 жабайы және үй жануарларын ажырату; 1.2.2.3 жыл мезгілдерінің ауысуына жануарлардың бейімделуін түсіндіру	2.2.2.1 жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға жіктеу; 2.2.2.2 жануарлар класының өкілдерін ажырату: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер, бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 2.2.2.3 жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуін сипаттау; 2.2.2.4 жануарлардың көбею тәсілдерін түсіндіру; 2.2.2.5 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру	3.2.2.1 жануарлардың типтерін сипаттау; 3.2.2.2 табиғаттағы жануарлардың өзара қарым қатынас түрлерін сипаттау; 3.2.2.3 өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу; 3.2.2.4 тіршілік ортасындағы өзгерістерге байланысты жануарлар санының өзгеруін түсіндіру; 3.2.2.5 жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін анықтау	4.2.2.1 өз аймағының жануарларын жіктеу; 4.2.2.2 жәндіктердің өмір циклін зерттеу; 4.2.2.3 өсімдік қоректі және жыртқыш жануарларды ажырату; 4.2.2.4 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру; 4.2.2.5 қоректік тізбектегі қарым-қатынас үрдісін түсіндіру; 4.2.2.6 белгілі бір тіршілік ортасындағы қоректік тізбектердің модельдерін құрастыру; 4.2.2.7 жойылу шегінде тұрған жануарларға мысалдар келтіру; 4.2.2.8 ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрудың мақсатын түсіндіру
2.3 Адам	1.2.3.1 адам денесінің негізгі бөліктерін және олардың қызметтерін атау; 1.2.3.2 адам өмірінің кезеңдерін сипаттау; 1.2.3.3 адамның өсуі мен дамуы үшін керек қажеттіліктерді анықтау	2.2.3.1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін анықтау; 2.2.3.2 дұрыс сымбатты сақтаудың маңыздылығын түсіндіру; 2.2.3.3 бұлшық ет қысқаруының қозғалыс үшін рөлін түсіндіру; 2.2.3.4 жеке гигиенаның денсаулықты сақтаудағы рөлін анықтау; 2.2.3.5 тістерді күтудің денсаулықты сақтаудағы маңызын анықтау	3.2.3.1адамның ішкі ағзаларының орналасуын анықтау; 3.2.3.2 энергияны алуда асқорыту жүйесінің рөлін сипаттау; 3.2.3.3 тыныс алу жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 3.2.3.4 қан айналым жүйесін оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 3.2.3.5 адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін түсіндіру	4.2.3. 1 зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 4.2.3.2 жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау

3) 3-бөлім «Заттар және олардың қасиеттері»:
5-кесте

Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Заттардың типтері			3.3.1.1 заттарды пайда болуы және агрегаттық күйі бойынша жіктеу	4.3.1.1 заттардың қолдану шеңберін олардың қасиеттеріне байланысты анықтау; 4.3.1.2 құрастырылған эксперимент жоспарына сәйкес затты алу
3.2 Ауа		2.3.2.2. ауаның кейбір қасиеттерін сипаттау (агрегаттық күйі, түсі, иісі); 2.3.2.3 ауаның кеңістікті толтыру қасиетін және жылу өткізгіштігін зерттеу	3.3.2.1 ауаның құрамын сипаттау; 3.3.2.2 ауаның жануды қолдайтын қасиетін сипаттау;	4.3.2.1 адам өмірінің әр түрлі саласында ауаны пайдаланудың тәсілдерін анықтау; 4.3.2.2 ауаның ластану көздерін анықтау; 4.3.2.3 ауаның тазалығын сақтау тәсілдерін және оны тазарту шараларын ұсыну; 4.3.2.4 ауаның табиғаттағы орын ауыстыру процесін түсіндіру; 4.3.2.5 желдің пайдасы мен зияны туралы мысал келтіру
3.3 Су		2.3.3.1 судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы); 2.3.3.2 судың агрегаттық күйінің өзгеру процесін зерттеу	3.3.3.1 судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінін түсіндіру; 3.3.3.2.судың негізгі табиғи көздерін салыстыру; 3.3.3.3 ауыз суды қолдануда ұқыптылық танытудың қажеттілігін түсіндіру; 3.3.3.4 суды тазартудың түрлі тәсілдерін ұсыну; 3.3.3.5 суды тазартуға арналған фильтрдің өз моделін ұсыну; 3.3.3.6 судың тіршілік үшін маңыздылығын түсіндіру	4.3.3.1 судың табиғаттағы айналымын сипаттау; 4.3.3.2 атмосфералық жауын-шашынның түзілу процесін сипаттау; 4.3.3.3 судың ластану көздерін анықтау; 4.3.3.4 табиғатта судың ластануына әр түрлі ағзаларға әсерін түсіндіру; 4.3.3.5 түрлі заттардың судағы ерігіштігін зерттеу
3.4 Табиғат ресурстары		2.3.4.1 табиғи ресурстар түрлерін және көздерін анықтау; 2.3.4.2 табиғи ресурстарды генезисі бойынша жіктеу (табиғи және антропогендік);	3.3.4.1 кейбір ағзалардың тіршілігі үшін топырақтың рөлін түсіндіру; 3.3.4.2 топырақтың негізгі құрамын зерттеу (топырақ, құм, балшық, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа); 3.3.4.3 топырақтың негізгі қасиеттерін анықтау; 3.3.4.4 топырақтың құнарлылығын құрамына қарай зерттеу	4.3.4.1 кейбір пайдалы қазбалардың (бор, тұз, әктас, балшық, мұнай, гранит, көмір) қолданылу саласын анықтау; 4.3.4.2 Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын картадан көрсету; 4.3.4.3 пайдалы қазбаларды сақтаудың және тиімді қолданудың жолдарын ұсыну

4) 4-бөлім «Жер және Ғарыш»:
6-кесте

Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жер	1.4.1.1 Жердің пішінін оның жасанды моделі негізінде анықтау	2.4.1.1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіндіру; 2.4.1.2 Жердің табиғи серігін анықтау	3.4.1.1 Жер сфераларын түсіндіру және графиктік кескіндеу	4.4.1.1 жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау
4.2 Ғарыш	1.4.2.1 астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау; 1.4.2.2 ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын сипаттау; 1.4.2.3 жекелеген ғарыштық денелерді атау және сипаттау	2.4.2.1 Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін анықтау; 2.4.2.2 Күн жүйесі ғаламшарларын сипаттау	3.4.2.1 ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелеу; 3.4.2.2 адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын түсіндіру	4.4.2.1 Жердегі тіршілікке ғарыштың әсерін анықтау
4.3 Кеңістік және уақыт	1.4.3.1 уақыттың маңыздылығын түсіндіру; 1.4.3.2 уақытты өлшеу құралдарын анықтау	2.4.3.1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажырату; 2.4.3.2 ғарыштағы қашықтық пен уақыттың ерекшеліктерін түсіндіру	3.4.3.1 Жердің өз өсінен айналу периодын және оның салдарын түсіндіру	4.4.3.1 Жердің орбиталдық айналуын және оның салдарын түсіндіру; 4.4.3.2 жыл маусымдарын сипаттау

5) 5-бөлім «Табиғат физикасы»:
7-кесте

Бөлімше	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1. Күштер және қозғалыс	1.5.1.1 түрлі денелердің қозғалысынан мысалдар келтіру; 1.5.1.2 қозғалыстың адам өміріндегі және табиғаттағы маңыздылығын анықтау; 1.5.1.3 қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету	2.5.1.1 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалысына мысалдар келтіру; 2.5.1.2 жылдамдықты түсіндіруде сапалық сипаттамаларын қолдану; 2.5.1.3 қозғалыс тудыратын күштерді зерттеу; 2.5.1.4. массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалану	3.5.1.1 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру; 3.5.1.2 ауырлық күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру; 3.5.1.3 үйкеліс күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру; 3.5.1.4 күштің әсер ету бағытын анықтау	4.5.1.1 Архимед күшін сипаттау, адам өмірінде және табиғатта кездесуіне мысалдар келтіру; 4.5.1.2 судағы әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін бақылау және болжау
5.2 Жарық	1.5.2.1 жарық пен қараңғыны салыстыру; 1.5.2.2 жарықтың табиғи және жасанды көздерін ажырату; 1.5.2.3 жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін анықтау	2.5.2.1 кейбір денелердің жарық өткізгіштік қасиетін зерттеу	3.5.2.1 көлеңкенің пайда болу себептері мен ерекшеліктерін түсіндіру; 3.5.2.2 денелердің жарықты шағылыстыру қабілетін түсіндіру	4.5.2.1 көлеңкенің бөгет өлшеміне және жарық көзінен бөгетке дейінгі қашықтыққа тәуелділігін зерттеу және түсіндіру; 4.5.2.2 жарықтың жұтылуы сияқты қасиетін зерттеу және түсіндіру
5.3 Дыбыс	1.5.3.1 дыбыстың таралуының ерекшеліктерін түсіндіру; 1.5.3.2 дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажырату	2.5.3.1 дауыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу	3.5.3.1 дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігін түсіндіру	4.5.3.1 дыбыстың қаттылығы мен жылдамдығына белгілі бір бөгеттің әсерін зерттеу және түсіндіру
5.4 Жылу	1.5.4.2 жылыту құрылғыларын анықтау	2.5.4.1 түрлі денелердің температурасын өлшеу		4.5.4.1 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін зерттеу
5.5 Электр	1.5.5.1 адамдардың күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңызын түсіндіру		3.5.5.1 электр энергиясы көздерін анықтау; 3.5.5.2 қарапайым электр тізбегінің сызбасын жинау; 3.5.5.3 қарапайым электр тізбегін және олардың элементтерін көрсете отырып сызбасын ұсына білу	4.5.5.1 әртүрлі материалдардың электр өткізгіштігін зерттеу
5.6 Магнитизм	1.5.6.1 магниттілік қасиеті бар жекелеген денелерді анықтау; 1.5.6.2 магниттің қасиетін зерттеу	2.5.6.1 магниттерді қолдану аясын сипаттау	3.5.6.1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін зерттеу

      43. Ұзақ мерзімді жоспарлар:
      1) 1-сынып:
      8-кесте

Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1-бөлім. Мен – зерттеушімін («Өзім туралы» ортақ тақырыбы аясында)	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	1.1.1.1 қоршаған орта құбылыстары, процестері мен нысандарын зерттеудің қажеттілігін түсіндіру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған орта құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіндіру
2-бөлім. Тірі табиғат («Менің мектебім» ортақ тақырыбы аясында)	2.1 Өсімдіктер	1.2.1.1 өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын және олардың өмірлік формаларын анықтау; 1.2.1.2 өсімдіктердің негізгі бөліктерін ажырату; 1.2.1.3 жабайы өсімдіктер мен мәдени өсімдіктерді ажырату; 1.2.1.4 өсімдіктердің тіршілігіне қажетті жағдайларды зерттеу; 1.2.1.5 мәдени өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін сипаттау
	2.2 Жануарлар	1.2.2.1 жануарлар мен өсімдіктерді салыстыру, олардың ұқсастықтары мен айырмашылығын анықтау; 1.2.2.2 жабайы және үй жануарларын ажырату; 1.2.2.3 жыл мезгілдерінің ауысуына жануарлардың бейімделуін түсіндіру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіндіру
2-тоқсан
(«Мен және менің отбасым» ортақ тақырыбы аясында)	2.3 Адам	1.2.3.1 адам денесінің негізгі бөліктерін және олардың қызметтерін атау; 1.2.3.2 адам өмірінің кезеңдерін сипаттау; 1.2.3.3 адамның өсуі мен дамуы үшін керек қажеттіліктерді анықтау
(«Бізді қоршаған әлем» ортақ тақырыбы аясында)	5.1 Күштер және қозғалыс	1.5.1.1 түрлі денелердің қозғалысынан мысалдар келтіру; 1.5.1.2 қозғалыстың адам өміріндегі және табиғаттағы маңыздылығын анықтау; 1.5.1.3 қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету
(«Бізді қоршаған әлем» ортақ тақырыбы аясында)	1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіндіру
3-тоқсан
4-бөлім. Жер және ғарыш («Саяхат» ортақ тақырыбы аясында)	4.2 Ғарыш	1.4.2.1 астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау; 1.4.2.2 ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын сипаттау; 1.4.2.3 жекелеген ғарыштық денелерді атау және сипаттау
	4.1 Жер	1.4.1.1 Жердің пішінін оның жасанды моделі негізінде анықтау
	4.3 Кеңістік және уақыт	1.4.3.1 уақыттың маңыздылығын түсіндіру; 1.4.3.2 уақытты өлшеу құралдарын анықтау
5-бөлім. Табиғат физикасы («Дәстүр және ауыз әдебиеті» ортақ тақырыбы аясында)	5.4 Жылу	1.5.4.1 жылыту жабдықтары мен құрылғыларын анықтау
	5.5 Электр	1.5.5.1 адамдардың күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңызын түсіндіру
	5.6 Магнитизм	1.5.6.1 магниттілік қасиеті бар жекелеген денелерді анықтау; 1.5.6.2 магниттің қасиетін зерттеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіндіру
4-тоқсан
(«Тағам және сусындар» ортақ тақырыбы аясында) («Дені саудың жаны сау» ортақ тақырыбы аясында)	5.2 Жарық	1.5.2.1 жарық пен қараңғылықты салыстыру; 1.5.2.2 жарықтың табиғи және жасанды көздерін ажырату; 1.5.2.3 жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін анықтау
	5.3 Дыбыс	1.5.3.1 дыбыстың таралуының ерекшеліктерін түсіндіру; 1.5.3.2 дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажырату
	1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіндіру

2) 2-сынып:
9-кесте

Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1-бөлім. Мен – зерттеушімін («Өзім туралы» ортақ тақырыбы аясында)	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	2.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстары, үрдістері мен нысандарын зерделеуге қажетті жағдайлар мен тұлғалық қасиеттерді анықтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 «ақпарат көзі» ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындылар жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау (мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кесте түрінде белгілеу
2-бөлім. Тірі табиғат («Өзім туралы» және «Менің отбасым және достарым» ортақ тақырыптары аясында)	2.1 Өсімдіктер	2.2.1.1 өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін зерттеу; 2.2.1.2 өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттау; 2.2.1.3 өсімдіктің негізгі бөліктерінің қызметін сипаттау; 2.2.1.4 мекен ету ортасына байланысты өсімдіктер топтарын салыстыру; 2.2.1.5 өсімдіктердің қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларында (ылғал) бейімделу мүмкіндігін түсіндіру; 2.2.1.6 өз аймағының өсімдіктерін сипаттау; 2.2.1.7 топырақты баптаудың маңызын түсіндіру; 2.2.1.8 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіндіру
	2.2 Жануарлар	2.2.2.1 жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға жіктеу; 2.2.2.2 жануарлар класының өкілдерін ажырату: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер,бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 2.2.2.3 жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуін сипаттау; 2.2.2.4 жануарлардың көбею тәсілдерін түсіндіру; 2.2.2.5 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындылар жасау
2-тоқсан
2-бөлім. Тірі табиғат («Менің мектебім» ортақ тақырыбы аясында)	2.3 Адам	2.2.3.1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін анықтау; 2.2.3.2 дұрыс сымбатты сақтаудың маңыздылығын түсіндіру; 2.2.3.3 бұлшық ет қысқаруының қозғалыс үшін рөлін түсіндіру; 2.2.3.4 жеке гигиенаның денсаулықты сақтаудағы рөлін анықтау; 2.2.3.5 тістерді күтудің денсаулықты сақтаудағы маңызын анықтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 «ақпарат көзі» ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындылар жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау (мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кесте түрінде белгілеу
3-бөлім. Заттар және олардың қасиеттері («Туған өлкем» ортақ тақырыбы аясында)	3.2 Ауа	2.3.2.1 іздің ғаламшарымыз үшін ауаның және ауа тазалығын сақтаудың маңыздылығын түсіну; 2.3.2.2 ауаның кейбір қасиеттерін сипаттау (агрегаттық күйі, түсі, иісі); 2.3.2.3 ауаның кеңістікті толтыру қасиетін және жылу өткізгіштігін зерттеу
	3.3 Су	2.3.3.1 судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы); 2.3.3.2 судың агрегаттық күйінің өзгеру процесін зерттеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 «ақпарат көзі» ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындылар жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау (мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кесте түрінде белгілеу
3-тоқсан
3-бөлім. Заттар және олардың қасиеттері («Дені саудың – жаны сау» ортақ тақырыбы аясында)	3.4 Табиғат ресурстары	2.3.4.1 табиғи ресурстар түрлерін және көздерін анықтау; 2.3.4.2 табиғи ресурстарды генезисі бойынша жіктеу (табиғи және антропогендік);
	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 «ақпарат көзі» ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдер, нәтиже);
4-бөлім. Жер және Ғарыш («Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті» ортақ тақырыбы аясында)	4.1 Жер	2.4.1.1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіндіру; 2.4.1.2 Жердің табиғи серігін анықтау
	4.2 Ғарыш	2.4.2.1 Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін анықтау; 2.4.2.2 Күн жүйесі ғаламшарларын сипаттау
	4.3 Кеңістік және уақыт	2.4.3.1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажырату; 2.4.3.2 ғарыштағы қашықтық пен уақыттың ерекшеліктерін түсіндіру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 «ақпарат көзі» ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындылар жасау;
5-бөлім. Табиғат физикасы («Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті» ортақ тақырыбы аясында)	5.1 Күш және қозғалыс	2.5.1.1 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдық пен қозғалысына мысалдар келтіру; 2.5.1.2 жылдамдықты түсіндіруде сапалық сипаттамаларын қолдану; 2.5.1.3 қозғалыс тудыратын күштерді зерттеу; 2.5.1.4 массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалану
	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 «ақпарат көзі» ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындылар жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау (мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзімдер, нәтиже)
4-тоқсан
5-бөлім. Табиғат физикасы («Қоршаған орта» және «Саяхат» ортақ тақырыптары аясында)	5.2 Жарық	2.5.2.1 кейбір денелердің жарық өткізгіштік қасиетін зерттеу
	5.3 Дыбыс	2.5.3.1 дауыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу
	5.4.Жылу	2.5.4.1 түрлі денелердің температурасын өлшеу
	5.6 Магнитизм	2.5.6.1 магниттерді қолдану аясын сипаттау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 «ақпарат көзі» ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындылар жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау (мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кесте түрінде белгілеу

3) 3-сынып:
10-кесте

Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1-бөлім. Мен – зерттеушімін («Өзім туралы» ортақ тақырыбы аясында)	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	3.1.1.1 өте маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытындылар жасау
2-бөлім. Тірі табиғат («Тірі табиғат» және «Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен, жарық-қараңғы» ортақ тақырыптары аясында)	2.1 Өсімдіктер	3.2.1.1 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін түсіндіру; 3.2.1.2 өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (жылу, жарық, ылғал) бейімделу тәсілдерін түсіндіру; 3.2.1.3 өз аймағының табиғи қауымдастығын сипаттау; 3.2.1.4 адамзаттың тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіру; 3.2.1.5 Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы рөлін анықтау
	2.2 Жануарлар	3.2.2.1 жануарлардың типтерін сипаттау; 3.2.2.2 табиғаттағы жануарлардың өзара қарым қатынас түрлерін сипаттау; 3.2.2.3 өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу; 3.2.2.4 тіршілік ортасындағы өзгерістерге байланысты жануарлар санының өзгеруін түсіндіру; 3.2.2.5 жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін анықтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытындылар жасау
2-тоқсан
2-бөлім. Тірі табиғат («Уақыт» ортақ тақырыбы аясында)	2.3 Адам	3.2.3.1адамның ішкі ағзаларының орналасуын анықтау; 3.2.3.2 энергияны алуда асқорыту жүйесінің рөлін сипаттау; 3.2.3.3 тыныс алу жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 3.2.3.4 қан айналым жүйесін оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 3.2.3.5 адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін түсіндіру
2-бөлім. Тірі табиғат («Уақыт» ортақ тақырыбы аясында)	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау
3-бөлім. Заттар және олардың қасиеттері («Сәулет өнері», «Су-тіршілік көзі» ортақ тақырыптары аясында)	3.1 Заттардың типтері	3.3.1.1 заттарды пайда болуы және агрегаттық күйі бойынша жіктеу
	3.2 Ауа	3.3.2.1ауаның құрамын сипаттау; 3.3.2.2 ауаның жануды қолдайтын қасиетін сипаттау
	3.3 Су	3.3.3.1 судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінін түсіндіру; 3.3.3.2.судың негізгі табиғи көздерін салыстыру; 3.3.3.3 ауыз суды қолдануда ұқыптылық танытудың қажеттілігін түсіндіру; 3.3.3.4 суды тазартудың түрлі тәсілдерін ұсыну; 3.3.3.5 суды тазартуға арналған фильтрдің өз моделін ұсыну; 3.3.3.6 судың тіршілік үшін маңыздылығын түсіндіру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау;
3-тоқсан
3-бөлім. Заттар және олардың қасиеттері («Су-тіршілік көзі» ортақ тақырыбы аясында)	3.4 Табиғат ресурстары	3.3.4.1 кейбір ағзалардың тіршілігі үшін топырақтың рөлін түсіндіру; 3.3.4.2 топырақтың негізгі құрамын зерттеу (топырақ, құм, балшық, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа); 3.3.4.3 топырақтың негізгі қасиеттерін анықтау; 3.3.4.4 топырақтың құнарлылығын құрамына қарай зерттеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытындылар жасау
4-бөлім. Жер және Ғарыш («Өнер», «Атақты тұлғалар» тақырыбы аясында)	4.1 Жер	3.4.1.1 Жер сфераларын түсіндіру және графиктік кескіндеу
	4.2 Ғарыш	3.4.2.1 ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелеу; 3.4.2.2 адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын түсіндіру
	4.3 Кеңістік және уақыт	3.4.3.1 Жердің өз өсінен айналу периодын және оның салдарын түсіндіру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау;
5-бөлім. Табиғат физикасы («Атақты тұлғалар» тақырыбы аясында)	5.1 Күштер және қозғалыс	3.5.1.1 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру; 3.5.1.2 ауырлық күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру; 3.5.1.3 үйкеліс күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру; 3.5.1.4 күштің әсер ету бағытын анықтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытындылар жасау
4-тоқсан
5-бөлім. Табиғат физикасы «Демалыс мәдениеті, мерекелер» ортақ тақырыбы аясында)	5.2 Жарық	3.5.2.1 көлеңкенің пайда болу себептері мен ерекшеліктерін түсіндіру; 3.5.2.2 денелердің жарықты шағылыстыру қабілетін түсіндіру
	5.3 Дыбыс	3.5.3.1 дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігін түсіндіру
	5.5 Электр	3.5.5.1 электр энергиясы көздерін анықтау; 3.5.5.2 қарапайым электр тізбегінің сызбасын жинау; 3.5.5.3 қарапайым электр тізбегін және олардың элементтерін көрсете отырып сызбасын ұсына білу
	5.6 Магнитизм	3.5.6.1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін зерттеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытындылар жасау

4) 4-сынып:
11-кесте

Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1-бөлім. Мен – зерттеушімін («Менің Отаным – Қазақстан» ортақ тақырыбы аясында)	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	4.1.1.1 өз толғаныстары негізінде зерттеулердің өзекті бағыттарын анықтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді оқушы таңдаған формада ұсыну
2-бөлім. Тірі табиғат («Адами құндылықтар» ортақ тақырыбы аясында)	2.1 Өсімдіктер	4.2.1.1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау; 4.2.1.2 өсімдіктің тіршілік циклін сипаттау; 4.2.1.3 тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін сипаттау; 4.2.1.4 тұқымның таралу тәсілдерін зерттеу; 4.2.1.5 төменгі және жоғарғы өсімдіктерді ажырату; 4.2.1.6 өсімдіктерді қорғау әдістерін ұсыну
	2.2 Жануарлар	4.2.2.1 өз аймағының жануарларын жіктеу; 4.2.2.2 жәндіктердің өмір циклін зерттеу; 4.2.2.3 өсімдік қоректі және жыртқыш жануарларды ажырату; 4.2.2.4 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру; 4.2.2.5 қоректік тізбектегі қарым-қатынас үрдісін түсіндіру; 4.2.2.6 белгілі бір тіршілік ортасындағы қоректік тізбектердің модельдерін құрастыру; 4.2.2.7 жойылу шегінде тұрған жануарларға мысалдар келтіру; 4.2.2.8 ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрудың мақсатын түсіндіру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді оқушы таңдаған формада ұсыну
2-тоқсан
2-бөлім. Тірі табиғат («Мәдени мұра» ортақ тақырыбы аясында)	2.3 Адам	4.2.3.1 зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 4.2.3.2 жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді оқушы таңдаған формада ұсыну
3-бөлім. Заттар және олардың қасиеттері («Мамандықтар әлемі» ортақ тақырыбы аясында)	3.1 Заттардың типтері	4.3.1.1 заттардың қолдану шеңберін олардың қасиеттеріне байланысты анықтау; 4.3.1.2 құрастырылған эксперимент жоспарына сәйкес затты алу
	3.2 Ауа	4.3.2.1 адам өмірінің әр түрлі саласында ауаны пайдаланудың тәсілдерін анықтау; 4.3.2.2 ауаның ластану көздерін анықтау; 4.3.2.3 ауаның тазалығын сақтау тәсілдерін және оны тазарту шараларын ұсыну; 4.3.2.4 ауаның табиғаттағы орын ауыстыру процесін түсіндіру; 4.3.2.5 желдің пайдасы мен зияны туралы мысал келтіру
	3.3 Су	4.3.3.1 судың табиғаттағы айналымын сипаттау; 4.3.3.2 атмосфералық жауын-шашынның түзілу процесін сипаттау; 4.3.3.3 судың ластану көздерін анықтау; 4.3.3.4 табиғатта судың ластануына әр түрлі ағзаларға әсерін түсіндіру; 4.3.3.5 түрлі заттардың судағы ерігіштігін зерттеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді оқушы таңдаған формада ұсыну
3-тоқсан
3-бөлім. Заттар және олардың қасиеттері («Табиғи құбылыстар» ортақ тақырыбы аясында)	3.4 Табиғат ресурстары	4.3.4.1 кейбір пайдалы қазбалардың (бор, тұз, әктас, балшық, мұнай, гранит, көмір) қолданылу саласын анықтау; 4.3.4.2 Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын картадан көрсету; 4.3.4.3 пайдалы қазбаларды сақтаудың және тиімді қолданудың жолдарын ұсыну
4-бөлім. Жер және Ғарыш («Қоршаған ортаны қорғау» ортақ тақырыбы аясында)	4.1 Жер	4.4.1.1 жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау
	4.2 Ғарыш	4.4.2.1 Жердегі тіршілікке ғарыштың әсерін анықтау
	4.3 Кеңістік және уақыт	4.4.3.1 Жердің орбиталдық айналуын және оның салдарын түсіндіру; 4.4.3.2 жыл маусымдарын сипаттау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді оқушы таңдаған формада ұсыну
4-тоқсан
5-бөлім. Табиғат физикасы («Ғарышқа саяхат» және «Болашаққа саяхат» ортақ тақырыптары аясында)	5.1 Күш және қозғалыс	4.5.1.1 Архимед күшін сипаттау, адам өмірінде және табиғатта кездесуіне мысалдар келтіру; 4.5.1.2 судағы әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін бақылау және болжау
	5.2 Жарық	4.5.2.1 көлеңкенің бөгет өлшеміне және жарық көзінен бөгетке дейінгі қашықтыққа тәуелділігін зерттеу және түсіндіру; 4.5.2.2 жарықтың жұтылуы сияқты қасиетін зерттеу және түсіндіру
	5.3 Дыбыс	4.5.3.1 дыбыстың қаттылығы мен жылдамдығына белгілі бір бөгеттің әсерін зерттеу және түсіндіру
	5.4 Жылу	4.5.4.1 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін зерттеу
	5.5 Электр	4.5.5.1 әртүрлі материалдардың электр өткізгіштігін зерттеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді оқушы таңдаған формада ұсыну

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 8 сәуірдегі
№ 266 бұйрығына 8-қосымша

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 182-қосымша

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін
«Дүниетану» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

1. Түсіндірме жазба

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Оқу бағдарламасы оқушылардың жас ерекшеліктерінің танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес әр оқу пәнінің мазмұнын және олардың білім, білік, дағдыларының көлемін анықтайтын оқу-нормативтік құжат болып табылады
      3. Оқу бағдарламасы оқыту процесін оқушылардың пән салалары бойынша білім және білікті саналы түрде меңгеруіне арналған әр пәннің әдістемелік әлеуетін қолдану, оқу, жоба, зерттеу іс-әрекеттерінің тәсілін меңгеру арқылы дербестігін дамытуға, әлеуметтік-мәдени кеңістікте бағдарлану біліктерін меңгеруге бағыттайды.
      4. Оқу бағдарламасында оқу-нормативтік құжаттың дәстүрлі міндеттері қазіргі мектепте білім беру процесін ұйымдастырудың инновациялық тәсілдерімен үйлесімді сабақтасқан. Оқыту тәсілі пән бойынша оқу бағдарламасының т үбегейлі жаңа құрылымын құруда негізгі бағдар болып табылады.
      5. Құндылыққа, іс-әрекетке, тұлғаға бағдарлық коммуникативтік тәсілдер білім берудің классикалық негізі ретінде оқыту мақсаттарының жүйесі мен білім беру процесі нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін қолданылып, оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.
      6. Оқытудың қазіргі кезеңінде оқушы өздігімен білімге ие болу барысында оқу процесіне қойылатын негізгі талаптардың бірі оның белсенді іс-әрекетін ұйымдастыру болып табылады. Бұл тәсіл пәндік білім, әлеуметтік және коммуникативтік дағдыларды ғана емес, сонымен бірге, өзінің жеке мүдделері мен болашағын сезінуіне, сындарлы шешімдер қабылдауына мүмкіндік беретін тұлғалық қасиеттерді де меңгеруге ықпал етеді. Мұғаліммен бірге шығармашылықпен айналысу және серіктес, кеңесші ретінде мұғалімнің қолдауы кезінде оқушының белсенді танымдық қабілеті тұрақты сипатқа ие болады.
      7. Тұлғалық-бағдарлық білім беруді осындай сипатта жақсарту білім беру процесінде өктемшілікке жол бермей, қатысушылардың барлығының ынтымақтастығы үшін өзара қарым-қатынасында алғышарттарды құрайтын оқытудың алуан түрлі интерактивті әдістерін қолдану кезінде мүмкін.
      8. Диалогтік және рефлексивті технологияларды қолдану оқушылардың жоба және зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруымен сабақтасады. Оқу процесін ұйымдастырудың барлық инновациялық тәсілдері оқытуды білім, идеялар және іс-әрекет тәсілдерімен белсенді түрде алмасуды көздейтін шынайы шығармашылық процестегі оқушылардың қарым-қатынас моделіне айналдырады.
      9. Нақты пәннің оқу бағдарламасы жергілікті сипаттағы материалдарды (нысандар, кәсіпорындар, ақпарат көздері) пайдалануға бағдарланған оқу жобалау қызметін ұйымдастыру арқылы танымдық және әлеуметтік тұрғыдан оқушының белсенділігін дамытуға мүмкіндік береді. Осы пәннің оқу мақсаттарына қол жеткізу аясында жүзеге асырылатын тәрбиелік сипаттағы жоба жұмысын ата-аналармен, жергілікті қауымдастық өкілдерімен бірлесе отырып, ұйымдастыруға болады.
      10. Әр пәннің оқу бағдарламаларында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш тілде (қазақ, орыс және ағылшын) ұйымдастыру қарастырылған. Көптілді оқу ортасын құрудағы әр пәннің үлесі үш тілде білім беру саясатын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Тіл үйретудің негізі болып табылатын коммуникативтік тәсіл әрбір оқу пәнінің түрлі оқу жағдаяттарында білім және білікпен алмасу, тілдік және сөйлеу нормалары жүйесін дұрыс қолдану сияқты әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың сөйлеу әрекеттерін дамытудың жетекші қағидаты ретінде қарастырылады.
      11. Пәннің мазмұнын меңгеру және оқу мақсаттарына қол жеткізу процесінде керек ақпаратты іздеу, өңдеу, алу, құру және көрсету, ақпараттармен және идеялармен алмасу үшін бірлесіп әрекет ету, жабдықтар мен қосымшаларды кең ауқымда қолдану арқылы өз жұмысын бағалау және жетілдіруден тұратын оқушылардың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану дағдыларын дамыту үшін тиісті алғышарттар/жағдайлар жасау қажет.
      12. Оқу бағдарламасында қалыптастырылған күтілетін нәтижелер оқу пәнінің мазмұнын анықтау негізі болып табылатын оқыту мақсаттарының жүйесі түрінде ұсынылған.
      13. Оқу бағдарламалары мазмұны жағынан оқушыны өзін-өзі оқыту субъектісі және тұлғааралық қарым-қатынас субъектісі ретінде тәрбиелеуде нақты оқу пәнінің қосатын үлесін айқындайды.
      14. Оқу бағдарламалары нақты пәнді оқыту мақсаттарының жүйесі бар білім беру құндылықтарының өзара байланысы мен өзара шарттылығына және мектепті бітіргендегі нәтижелерге негізделген тәрбие мен оқытудың біртұтастық қағидатын іске асыруға мүмкіндік береді.
      15. Оқу бағдарламалары пәндік білім және білікті ғана емес, сонымен қатар, кең ауқымды дағдыларды қалыптастыру бағыттылығымен ерекшеленеді. Оқыту мақсаттарының құрастырылған жүйесі төмендегі кең ауқымды дағдыларды қалыптастыру негізі болып табылады:
      1) білімді функционалды және шығармашылық қолдану, сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану, қарым-қатынас жасаудың түрлі тәсілдерін қолдану, топпен және жеке жұмыс істей білу, мәселелерді шешу және шешімдер қабылдау сияқты кең ауқымды дағдылар дамытуға негіз болады. Кең ауқымды дағдылар оқушының мектептегі білім алу тәжірибесінде де, келешекте мектеп бітіргеннен кейін де жетістігінің кепілі болып табылады.
      16. Экономикадағы заманауи инновациялар, еңбек нарығындағы өзгерістер оқушылардың күрделі міндеттерді шешу немесе оларды шешудің жаңа тәсілдерін табу үшін жағдаятқа, идеялар мен ақпараттарды талдау және бағалау, алған білімі мен тәжірибесін жаңа идея мен ақпаратты жинақтау үшін шығармашылықпен қолдануға мүмкіндік беретін дағдылар жиынтығын меңгеру қажеттілігіне себепші болады. Жігерлілік, алғырлық, өзгерістерге дайындығы, байланысқа бейімділігі сияқты тұлғалық қасиеттер өзекті болып отыр.
      17. Нақты пән бойынша күнделікті білім беру процесінің мазмұны оқу мақсаттарына бағынады және оқушылардың меңгерген білім, білік және дағдыларын кез келген оқу процесінде және өмір жағдаяттарында шығармашылықпен пайдалану даярлылығын қалыптастыруға, жетістікке қол жеткізуде қажырлылық дамытуға бағытталған, өмір бойы білім алуға ынталандырады.
      18. Кең ауқымды дағдылармен бірлікте тұлғалық қасиеттерді дамыту оқушыларға базалық білімді меңгертуге негіз болады:
      1) «қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік», «құрмет», «ынтымақтастық», «еңбек және шығармашылық», «ашықтық», «өмір бойы білім алу» білім берудің басты құндылықтарына оқушыларды дағдыландыру негізі болып табылады. Бұл құндылықтар оқушының мінез-құлқын және күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдарлар болуы тиіс.

2. «Дүниетану» оқу пәнін оқытудың мақсаты мен міндеттері

      19. «Дүниетану» пәнінің оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасының Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес негізгі және жоғарғы мектепте қоғамдық-гуманитарлық цикл пәндерінің кіріктірілген пропедевтикалық курсы ретінде әзірленді.
      20. «Дүниетану» – адам, табиғат және қоғам, олардың өзара байланысы мен тәуелділігі жөніндегі білім жүйесін құрайтын кіріктірілген пән. Оқу пәнінің нысандары – адам, табиғат және қоғам, оның ішінде отбасы, мәдениет, денсаулық, қарым-қатынас, ұлт, қауымдастық, мемлекет, қоршаған табиғи орта.
      21. «Дүниетану» пәні:
      1) оқушыларда тұлғалық, қоғамдық және ұлттық сананы, патриотизм мен адамгершілікті қалыптастырады;
      2) қоршаған орта туралы ғылыми негіздерді қалыптастырады, тарихи және географиялық тұрғыдан ойлауын дамытуға ықпал етеді;
      3) Қазақстанның және бүкіл әлемнің тарихи және қазіргі оқиғалары, олардың себептері, өзгерістері, сабақтастығы, ұқсастықтары мен айырмашылықтары туралы білім қалыптастырады;
      4) өткен және қазіргі оқиғалардың тигізетін әсері туралы түсінігін тереңдетеді;
      5) өз халқының және өзге халықтардың мәдениетін, дәстүрін сыйлай білу, ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтарды құрметтеу сезімін қалыптастырады;
      6) азаматтық құқықтар мен міндеттерді түсінуіне жағдай жасайды;
      7) әлеуметтік ортада қоғамдық мінез-құлық нормаларын және қауіпсіздік ережелерін сақтай білу маңыздылығын қамтамасыз етеді.
      22. «Дүниетану» пәнінің мақсаты:
      1) ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан оқушылардың бойында адам, табиғат және қоғамның өзара байланысуы және өзара келісілуі туралы білім жүйесін қалыптастыру.
      23. Пәннің міндеттері:
      1) оқушыларда қоғам және табиғат құбылыстары мен нысандарының өзара байланысы мен өзара тәуелділігі туралы түсініктер қалыптастыру;
      2) оқушыларда табиғи, әлеуметтік және технологиялық ортадағы мінез-құлық нормаларын және қауіпсіздік ережелерін қалыптастыру;
      3) оқушыларда табиғи және әлеуметтік шынайылықты тану әдістерін: бақылау, эксперимент, сауалнама тәжірибелерінің қалыптасуын қамтамасыз ету;
      4) оқушылардың танымдық әрекетін дамытуды қамтамасыз ету;
      5) оқушыларды қазіргі қазақстандық қоғамға тән ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар жүйесіне дағдыландыру;
      6) пәнді оқыту арқылы оқушыларда өзін қоршаған ортаға, қоғамның табиғи және мәдени құндылықтарына дұрыс қатынастар қалыптастыру.

3. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

      24. Оқытудағы құндылықтық-бағдарлық тәсіл – оқу әрекетін белгілі бір құндылықтар тұрғысынан ұйымдастыру және жүзеге асыру, нәтижелерге қол жеткізу және пайдалану тәсілі. Құндылықтық-бағдарлық оқу процесі оқушы тұлғасының құндылықтар жүйесін қалыптастырады. Құндылықты бағдарлану – тұлғаның өз әрекетінде бағдар ретінде жекелеген құндылықтарды таңдап алу (құндылықтарда бағдарлану қабілеттілігі) қабілеттілігі (қасиеті), сондай-ақ, оларды өзінің әлеуметтік маңызды құндылықтары ретінде сезіну және қабылдау қабілеттілігі. Құндылықтарды жүзеге асыру дегеніміз құндылықтардан шығатын талаптарға сай болу және күнделікті өмірді сол талаптарға бағындыру. Құндылықтардың мәні қоғамда сәтті әрекет ету үшін қажет нормаларды, дағдыларды, өмір салтын, мінез-құлық стилін қалыптастыруда көрініс табады.
      25. Құндылықтар – әлеуметтік қолдауға ие және адамдардың көпшілігі мойындайтын белгілі нысандардың және құбылыстардың, адамдық қасиеттер мен мінез-құлық ережелерінің тұлғалық және әлеуметтік-мәдени маңыздылығы. Құндылықтар тұлғаны уәждеудің маңызды факторы ретінде мінез-құлық пен іс-әрекеттерді ынталандарады.
      26. «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының құндылықтары орта білім беру құндылықтарының идеялық негізі болып табылады. Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік, құрмет, ынтымақтастық, еңбек пен шығармашылық, ашықтық және өмір бойы оқып-үйрену – орта білім беру құндылықтары ретінде белгіленді.
      27. Тұлғалық-бағдарлық тәсіл. Тұлғалық-бағдарлық тәсілдің мақсаты оқушының психикалық және физиологиялық дамуының жеке ерекшеліктерін, қажеттіліктері мен жүріс-тұрыс уәждерін, әлеуетті қабілеттіліктерін ескере отырып оқу процесін дараландыру, оқу процесінде тұлғаны үйлесімді қалыптастыру және жан-жақты дамыту, оның шығармашылық қабілеттерін толық ашу.
      28. Іс-әрекеттік тәсіл. Іс-әрекеттік тәсілдің негізгі мазмұны – оқушы білімді дайын күйінде алмай, оны өзі өндіруден, өз оқу әрекетінің мазмұны мен түрлерін ұғынудан, оның ережелер жүйесін түсіну мен қабылдаудан, жетілдіруге белсенді қатысудан тұрады, ол өз кезегінде білім, оқу біліктері мен дағдыларын және кең ауқымды дағдылардың белсенді әрі сәтті қалыптасуын қамтамасыз етеді. Оқушылардың оқу әрекеттері «білу», «түсіну», «талдау», «бағалау», «жинақтау» санаттары бойынша топтастырылған.
      29. Саралап оқыту тәсілі. Саралап оқыту тәсілі оқу процесінің білім алушылардың әртүрлі топтары үшін мамандандырылуын, оқушылардың жеке ерекшеліктерін ескеру мақсатында түрлі топтарда оқыту үшін түрлі жағдайлар жасауды көздейді. Саралап оқыту тәсілі оқушылардың түрлі топтарының оқу әрекетін ұйымдастыру үшін арнайы оқыту әдістерін және іс-әрекеттерді саралау тәсілдерін кіріктіреді. Сараланған оқу қызметін ұйымдастыру шарты – күрделілігімен, оқу-танымдық қызығушылықтарымен, мұғалім тарапынан көмек сипатымен ерекшеленетін сараланған тапсырмаларды қолдану болып табылады.
      30. Коммуникативтік тәсіл. Оқытудағы коммуникативтік тәсіл екі немесе одан артық адамдардың сөйлесу әрекеті процесінде ақпаратты тарату мен жариялау, білім, білік және дағдылармен алмасуды білдіреді. Тіл арқылы қатынасу қабілеттілігі коммуникативтік тәсілдің нәтижесі болып табылады, яғни қарым-қатынастың басқа қатысушыларымен өзара әрекеттесу процесінде тілдік және сөйлеу нормаларын дұрыс пайдалана білу және қатынас жағдайына сай тиімді коммуникативті мінез-құлықтың, қатынастың ұқсас жағдайын таңдай отырып, ой бөлісу және алмасу. Коммуникативтік тәсілге сәйкес ұйымдастырылған оқу процесі қатынас икемділігін қалыптастыратын тапсырмаларды және шынайы қатынас жағдайларына сай жұмыс режимдерін (жұптық және топтық жұмыстарды) кіріктіруі тиіс.
      31. Ортақ тақырыптар арқылы оқыту. «Дүниетану» оқу пәнінің «ортақ тақырыптарының» мазмұны оқушының «жақын аймағынан», яғни оның өз іс-әрекетімен тікелей байланысты тақырыптарды оқудан басталады. Алты-жеті жастағы балалар өз ойын білдіруге, оқу мазмұны бойынша сұрақ қоюға, сұрақтарға жауап іздеуге үйренуі тиіс.
      32. Ойын арқылы оқыту. Оқу процесінде білімді меңгертуде оқу әдісі ретінде ойынды қолдану оқушылардың танымдық белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Педагогикалық ойын технологияларының басты элементтері – ойын алдында оқушыларға нақты оқу мақсаты қойылады; ойын арқылы белгілі педагогикалық нәтижеге қол жеткізу жоспарланады, оқу әрекеті ойын ережелеріне бағынады, оқу материалы ойын құралы болып табылады. Оқушылардың сабақтағы ұжымдық іс-әрекетті ұйымдастыруға бағытталған ойын әдісі арқылы олардың шағын топтың өзге мүшелерінің пікірін сыйлау, әртүрлі нәтижелі іс-әрекет негізінде соңғы нәтижені алдын-ала көре білу, өздігімен іс-әрекетті жоспарлау, мақсатқа жету амалдарын таңдау мүмкіндігі беріледі.
      33. Жобалау тәсілі. Оқу жобасы – оқушының немесе оқушылар тобының ғылыми-зерттеу, шығармашылық немесе практикалық сипаттағы проблемаларды шешу жөніндегі нәтижелерге қол жеткізуіне бағытталған оқу-танымдық әрекеті. Ортақ мақсатымен, келісілген әдістер және іс-әрекеттердің реттілігімен, кеңейтілген шешімдер мен белгілі тәсіл бойынша рәсімделген нәтижелермен сипатталады. Бұл әдіс білім алушының өз алдына жеке проблема қойып, оны шешудің өзіндік жолдарын табуымен сипатталады. Бастауыш мектепте жобалау әдісі білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес жүзеге асырылады. Бірақ, жобалау іс-әрекетінің алгоритмі (жоба – мұғалімнің көмегімен білім алушының маңызды проблеманы шешудегі өзіндік іс-әрекеті) толығымен сақталады. Бөлім мазмұнымен танысу аясында білім алушылардың ұжымдық/топтық жобалар бойынша жұмыстарын ұйымдастыру ұсынылады. Жобалық жұмыстар сабаққа бөлінген сағаттармен ғана шектелмейді, сондықтан сабақтан тыс интеграция да қарастырылады.
      34. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану:
      1) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану құзыреттілігі негізгі АКТ-дағдыларда құрылады және технологияларды жұмыс, бос уақыт және коммуникация үшін дұрыс және шығармашылықпен пайдалана білуден тұрады;
      2) оқушылар барлық пәндер бойынша оқу процесінде құрал-жабдықтар мен қосымшалардың кең ауқымын пайдалана отыра, ақпаратты табу, жасау және онымен жұмыс жасай отыра, ынтымақтастықта, мәліметтермен және идеялармен алмаса отыра, өз жұмысын бағалай және жетілдіре отыра АКТ пайдалану дағдыларын дамытады;
      35. «Дүниетану» пәні бағдарламасында ол төмендегі жұмыс түрлері арқылы жүзеге асырылады:
      1) БАҚ және мультимедиялық ресурстарды пайдалану;
      2) ақпаратты дерекқордан және интернеттен іздеу;
      3) сандық және Интернет-дереккөздер арқылы алынған ақпараттарды таңдау, өңдеу және оның нақтылығын, сенімділігін, құндылығын бағалай білу;
      4) есептік, мәтіндік және көретін ақпаратты және дерекқормен, оның ішінде гиперсілтемелерді, электрондық кестелерді, графикалық және басқа қосымшаларды пайдаланып жұмыс істеу арқылы мәліметтерді қабылдау, іріктеу және жүйелей білу;
      5) ақпаратты құрастыруда және өңдеуде АКТ пайдалану;
      6) заңдылықтар мен үрдістерді зерттеу; модельдер мен модельдеуді пайдалану, сонымен қатар, жылжымайтын және қозғалыстағы бейнелерді, дыбыстарды және мәтіндерді мультимедиялық таныстырылымдар құру үшін біріктіру мүмкіндіктерін зерделеу;
      36. Сандық ақпараттың икемділігін басқа нұсқаларды зерделеуде, нақтылауда және нәтижелерді жақсартуда толығымен пайдалану;
      1) электрондық байланысқа, он-лайн форумдарға, виртуалдық оқыту орталарына қатысу арқылы басқа оқушылармен және мұғалімдермен түрлі байланыс арналары бойынша ынтымақтастық қарым-қатынас жасау және ақпарат алмасу;
      2) оқытудың белсенді түрлеріне техникалық қолдау көрсету мақсатында интерактивті тақтаны қолдану;
      3) аяқталған жұмысты мектеп шеңберінде және өзге орталарда мультимедиялық таныстыру.

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

      37. «Дүниетану» пәнінің оқыту нәтижелері критериалды бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады.
      38. Критериалды бағалау оқыту, оқу және бағалаудың өзара тығыз байланысына негізделген. Критериалды бағалау нәтижелері білім беру процесін тиімді жоспарлау және ұйымдастыру мақсатында пайдаланылады.
      39. Критериалды бағалау қалыптастырушы және жиынтық бағалаудан тұрады.
      40. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз жүргізіледі, оқушы мен оқытушы арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу процесін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді.
      41. Жиынтық бағалау оқытудың белгілі мерзімінде оқу блогын оқып бітіргенде өткізіледі, оқушыларға кері байланысты қамтамасыз ету үшін, пән бойынша тоқсандық және жылдық баға қою үшін қолданылады.

5. «Дүниетану» оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

42. Оқу жүктемесін бөлу:
1-кесте

Сынып	Аптадағы сағат саны	Жылдық сағат саны
1	1	33
2	1	34
3	1	34
4	1	34

      43. Оқу пәнінің мазмұны:
      1) пән бойынша білім мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған. Оқу бөлімдері одан әрі жинақталған білім, түсінік және дағдыларды қалыптастыру мақсаттарын көздейтін күтілетін нәтижелер түріндегі: білік немесе дағды, білім немесе түсініктен тұрады. Әрбір бөлімше ішінде бірізді ұйымдастырылған оқу мақсаттары мұғалімдерге өз жұмысын жоспарлауға және оқушылардың жетістіктерін бағалауға, сондай-ақ, оларды оқытудың келесі кезеңдері туралы хабардар етуге мүмкіндік береді:
      2-кесте

№	Бөлім	Бөлімше
1	Мен және қоғам	1.1 Мен және менің отбасым
		1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы
		1.3 Менің атамекенім
		1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік
		1.5 Құқық және міндет
		1.6 Мерекелер
2	Елімнің табиғаты	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану
		2.2 Ауа райы және климат
		2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері
		2.4 Туризм
3	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер
		3.2 Қазақстанның тарихи тамыры
		3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар
		3.4 Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері
		3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм

      2) бағдарламада оқу мақсаттарын пайдалану ыңғайлылығы үшін код енгізілді. Код бойынша бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар –бөлімшенің, төртінші сан - оқу мақсатының реттік санын білдіреді. Мысалы, 1.2.1.4 кодировкасында: «1» – сынып, «2.1.» – бөлімше, «4» – оқу мақсатының реттік саны.
      44. Оқыту мақсаттарының жүйесі. Оқыту мақсатының мазмұны пәндік сипаттағы білімі мен білігін ғана емес, сонымен қатар оны нақты тәжірибеде қолдануды, АКТ-ны пайдалану, пәнаралық және сабақаралық байланысты іске асыруды, сөйлеу қызметінің түрлерін және коммуникативті дағдыларды дамытуды қарастырады:
      1) «Мен және қоғам»:
      3-кесте

Тақырып	1 -сынып	2 -сынып	3-сынып	4-сынып
	Оқушы:
1.1 Менің отбасым	1.1.1.1 түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде «Отбасы» ұғымын түсіну және мәнін түсіндіру; 1.1.1.2 отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орнын анықтау 1.1.1.3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіндіріп, мысал келтіру 1.1.1.4 тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлерін түсіндіру; 1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың қайдан келетінін анықтау	2.1.1.1 отбасылық мұрағат негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін жасау; 2.1.1.2 мысалдар келтіре отырып, өз отбасындағы әдеп нормаларын түсіндіру; 2.1.1.3 түрлі дереккөздерді зерттеу арқылы жалпыға ортақ әдеп нормаларын анықтау; 2.1.1.4 бақылау мен сауалнама негізінде тұтыну заттарына деген отбасы қажеттіліктерінің құрылымын, олардың түсу көзін анықтау	3.1.1.1 отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастарды түсіндіру; 3.1.1.2 әулет шежіресін құрастыру; 3.1.1.3 өз әулетінің құндылықтарын анықтау; 3.1.1.4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу; 3.1.1.5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну	4.1.1.1 отбасының қоғам өміріндегі маңызын дәлелдеу; 4.1.1.2 отбасы мүшелерінің функционалдық рөлін талдау; 4.1.1.3 отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын талдау; 4.1.1.4 отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну
1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1.1.2.1 мектептің адам өміріндегі маңызын түсіндіру; 1.1.2.2 мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жерін анықтау; 1.1.2.3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау маңыздылығын түсіндіру; 1.1.2.4 күн тәртібін сақтаудың маңызын түсіндіру және күн тәртібін құрастыру; 1.1.2.5 тәулік уақыты мен апта күндерінің атауларын қолдану; 1.1.2.6 өзін мектеп оқушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау	2.1.2.1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін түсіндіру; 2.1.2.2 мектеп қауымдастығының құрылымын және мүшелерінің қызметін анықтау; 2.1.2.3 мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлғааралық мінез-құлық нормаларын түсіндіру; 2.1.2.4 өз сыныбын сипаттау	3.1.2.1 сыныптың өзін-өзі басқару ережелерін түсіндіру және өз нұсқасын ұсыну; 3.1.2.2 түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау жолдарын түсіндіру; 3.1.2.3 қоғамда өзін өзі ұстау әдеп нормаларын түсіндіру; 3.1.2.4 өз тәжірибесінен мысал келтіре отырып, адамдар арасындағы достықтың маңыздылығын дәлелдеу	4.1.2.1 мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдарын түсіндіру; 4.1.2.2 оқушылар арасындағы көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтау
1.3 Менің атамекенім	1.1.3.1 өз мекен-жайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау; 1.1.3.2 өзі тұратын елді мекеннің басты көшесін, ғимараттарын және көрнекі жерлерін сипаттау	2.1.3.1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, тұратын жерінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу; 2.1.3.2 Қазақстан картасынан ірі өзен-көлдерді, қалаларды, жолдарды, өз облысын көрсету	3.1.3.1 елді мекендерді түрлі белгілері бойынша ажырату (типі, көлемі, қызметі); 3.1.3.2 қала мен ауылдың байланысын зерттеу, мысалдар келтіру	4.1.3.1 түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату; 4.1.3.2 түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1.1.4.1 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру; 1.1.4.2 тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру; 1.1.4.3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру; 1.1.4.4 жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белгілерінің мәнін түсіндіру; 1.1.4.5 үй мен мектеп арасындағы қауіпсіз маршрут жоспарын құрастыру; 1.1.4.6 шұғыл көмек қызметтерін білу және олармен хабарласу жағдайларын анықтау	2.1.4.1 түрлі дереккөздер негізінде пайдалы және зиянды тағамдардың арасындағы айырмашылықтарды анықтау; 2.1.4.2 күнделікті жағдаяттардағы (үйде және қоғамдық орындарда) қауіпсіздік ережелерін түсіндіру; 2.1.4.3 көлік түрлерін, олардың қажеттілігін ажырату; 2.1.4.4 қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережелерін түсіндіру	3.1.4.1 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелерін графикалық түрде көрсету; 3.1.4.2 спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау; 3.1.4.3 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 3.1.4.4 табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлау	4.1.4.1 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептерін зерттеу; 4.1.4.2 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістерін ұсыну; 4.1.4.3 түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 4.1.4.4 жасанды ортадағы өз қауіпсіздігін жоспарлау
1.5 Құқық және міндет		2.1.5.1 өз өмірінен мысалдар келтіру негізінде құқықты, міндетті және жауапкершілікті ажырату; 2.1.5.2 қоғамға қызмет етудің әлеуметтік маңызын түсіндіру	3.1.5.1 Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызын түсіндіру	4.1.5.1 Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы туралы қорытындылар жасау; 4.1.5.2 Қазақстан Республикасын ың азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдарын келтіру;
1.6 Мерекелер	1.1.6.1 отбасылық мерекелердің бірін сипаттау	2.1.6.1 таңдауы бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің мәнін түсіндіру	3.1.6.1 зерттеулер негізінде Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну	4.1.6.1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру

2) «Елімнің табиғаты»:
4-кесте

Тақырып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1.2.1.1 жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау 1.2.1.2 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру	2.2.1.1. тұсбағдардың көмегімен көкжиек бағыттарын анықтау	3.2.1.1. астрономиялық белгілер бойынша көкжиек бағыттарын анықтау; 3.2.1.2 масштаб пен шартты белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құру	4.2.1.1. нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау; 4.2.1.2 глобус пен карталардың қолану аясын, олардан негізгі нысандарды көрсете білу; 4.2.1.3 глобус пен картадан параллельдерді, меридиандарды, экваторды көрсете білу
2.2 Климат және ауа райы	1.2.2.1 ауа райының адамға және оның іс-әрекетіне әсерін анықтау	2.2.2.1 ауа райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсерін талдау	3.2.2.1 Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау; 3.2.2.2 ауа райы мен климаттың қолайсыз жағдайларында өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру	4.2.2.1 адамзат дамуына климаттың әсерін талдау
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	1.2.3.1 жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау	2.2.3.1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын анықтау; 2.2.3.2 зерттеу негізінде өз өңіріндегі табиғи жағдайлардың (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) оң және кері тұстарын талдау; 2.2.3.3 табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу	3.2.3.1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары); 3.2.3.2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін құрастыру	4.2.3.1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау; 4.2.3.2 зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау
2.4 Туризм	1.2.4.1 туризмнің мәнін түсіндіру; 1.2.4.2 туристердің негізгі мақсаттарын анықтау	2.2.4.1 туризмнің негізгі түрлерін ажырату; 2.2.4.2 зерттеу негізінде Қазақстанда туризмнің түрлерін дамытуға қолайлы нысандарды анықтау; 2.2.4.3 туристік нысандардың ерекшеліктерін сипаттау.	3.2.4.1 Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін жасау	4.2.4.1 ақпараттың қолжетімді көздерін (интернет, кітаптар, БАҚ) пайдалана отырып, Қазақстан мен Астана бойынша туристік маршрут құру

3) «Тарих толқынында»:
5-кесте

Тақырып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1.3.1.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу; 1.3.1.2 ежелгі заманның танымал тарихи ескерткіштері/жәдігерлері туралы әңгімелеу	2.3.1.1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші және өндіруші шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтау; 2.3.1.2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне қалалар мен ескерткіштерді сипаттау	3.3.1.1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін түсіндіру; 3.3.1.2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын түсіндіру	4.3.1.1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау; 4.3.1.2 тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіру; 4.3.1.3 мұражайдың өзіндік жобасын ұсыну
3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	1.3.2.1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау	2.3.2.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ғұндардың өмір салтын сипаттау	3.3.2.1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау	4.3.2.1 түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын түсіндіру 4.3.2.2 сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	1.3.3.1 Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы баяндау; 1.3.3.2 түрлі материалдарды, әдістер мен құралдарды пайдалана отырып көне жазуларды бейнелеу	2.3.3.1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау	3.3.3.1 Қазақ хандығының құрылу себептерін түсіндіру	4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	1.3.4.1 дереккөздерді зерделеу арқылы Томирис туралы әңгімелеу	2.3.4.1 Әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелеу	3.3.4.1 тарихи мысалдар негізінде хандар, батырлар мен билердің рөлін түсіндіру; 3.3.4.2 тарихи мысалдар негізінде қазақ халқының азаттығы үшін күрескен тұлғалардың рөлін шығармашылық түрде көрсету	4.3.4.1 шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1.3.5.1 Қазақстан Республикасының рәміздерін өзге елдердің рәміздерінен ажырату; 1.3.5.2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы әңгімелеу; 1.3.5.3 Қазақстан астанасы туралы шығармашылық жұмыстарды таныстыру	2.3.5.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің мәнін түсіндіру; 2.3.5.2 бақылаулар негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын анықтау; 2.3.5.3 Қазақстан халықтары достығының маңыздылығын түсіндіру	3.3.5.1 Қазақстанның бейресми рәміздерінің мәнін түсіндіру («Алтын адам», «Бәйтерек» монументі, «Мәңгілік ел» салтанат қақпасы); 3.3.5.2 Тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіндіру	4.3.5.1 Зерттеулер негізінде «Қазақстан» атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну; 4.3.5.2 Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлін анықтау

      45. Ұзақ мерзімді жоспарлар:
      1) 1-сынып:
      6-кесте

Ортақ тақырып	Бөлімшелер	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1.1.2.6 өзін мектеп оқушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау
	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың түсу көзін анықтау
		1.1.2.4 күн тәртібін сақтау маңызын түсіндіру және күн тәртібін құру
		1.1.2.5 тәулік уақыты мен апта күндерінің атауларын қолдану
		1.1.1.3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіндіріп, мысал келтіру
2. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1.1.2.1 мектептің адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіру
		1.1.2.6 өзін мектеп оқушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау
		1.1.4.3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру
		1.1.4.4 жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белгілерінің мәнін түсіндіру
		1.1.2.2 мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жерін анықтау
		1.1.2.3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау маңыздылығын түсіндіру
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1.1.2.3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау маңыздылығын түсіндіру
	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.1 түрлі дереккөздерді зерттей отырып, «отбасы» ұғымын түсіну және мәнін түсіндіру
		1.1.1.2 отбасындағы өзге мүшелерге қатысты өзінің туыстық байланыстар жүйесіндегі орнын анықтау
		1.1.6.1 отбасылық мерекелердің бірін сипаттау
		1.1.1.3 отбасы мүшелерінің арасындағы қамқор қарым-қатынастың маңызын түсіндіріп, мысалдар келтіру
	1.3 Менің атамекенім	1.1.3.1 өз мекенжайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау
	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың өндіру көзін анықтау
4. Бізді қоршаған орта	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1.2.1.1 жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау
	1.3 Менің атамекенім	1.1.3.1 өз мекенжайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау
	1.3 Менің атамекенім	1.1.3.2 өзі тұратын елді мекеннің басты көшесін, ғимараттарын және көрнекі жерлерін сипаттау
	2.2 Климат және ауа-райы	1.2.2.1 ауа-райының адамға және оның іс-әрекетіне әсерін анықтау
	2.2 Климат және ауа-райы	1.2.3.1 жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау
3-тоқсан
5. Саяхат	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1.3.1.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу
	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	1.3.2.1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау
	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	1.3.4.1 дереккөздерді зерделеу арқылы Томирис туралы әңгімелеу
	2.4 Туризм	1.2.4.1 туризмнің мәнін түсіндіру
	2.4 Туризм	1.2.4.2 туристердің негізгі мақсаттарын анықтау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1.3.5.3 Қазақстан астанасы туралы шығармашылық жұмыстарды таныстырады
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	1.3.2.1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1.3.5.2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы әңгімелеу
		1.3.5.1 Қазақстан Республикасының рәміздерін өзге елдердің рәміздерінен ажырату
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	1.3.3.1 Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы білу
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	1.3.3.2 түрлі материалдарды, әдістер мен құралдарды пайдалана отырып көне жазуларды бейнелеу
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1.3.1.2 ежелгі заманның танымал тарихи ескерткіштері/жәдігерлері туралы әңгімелеу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1.3.5.3 Қазақстан астанасы туралы шығармашылық жұмыстарды таныстыру
4-тоқсан
7. Тағам және сусындар	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1.1.4.2 тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1.3.1.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу
	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1.1.4.1 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1.1.4.2 тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру
	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.4 тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлерін түсіндіру
	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың өндіру көзін анықтау
8. Дені саудың – жаны сау	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1.1.4.1 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
		1.1.4.3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру
		1.1.4.6 шұғыл көмек қызметтерін біледі және олармен хабарласу жағдайларын анықтау
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1.2.1.2 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру

2) 2-сынып:
7-кесте

Ортақ тақырып	Бағдарлама бөлімшелері	Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Менің отбасым	2.1.1.1 отбасылық мұрағат негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін жасау
		2.1.1.2 мысалдар келтіре отырып, өз отбасындағы әдеп нормаларын түсіндіру
		2.1.1.3 түрлі дереккөздерді зерттеу арқылы жалпыға ортақ әдеп нормаларын анықтау
		2.1.1.4 бақылау мен сауалнама негізінде тұтыну заттарына деген отбасы қажеттіліктерінің құрылымын, олардың түсу көзін анықтау
2. Менің отбасым және достарым	1.5 Құқық және міндет	2.1.5.1 өз өмірінен мысалдар келтіру негізінде құқықты, міндетті және жауапкершілікті ажырату
		2.1.5.2 қоғамға қызмет етудің әлеуметтік маңыздылығын түсіндіру
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2.3.5.3 Қазақстан халықтары достығының маңыздылығын түсіндіру
2-тоқсан
3. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	2.1.2.1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін түсіндіру
		2.1.2.2 мектеп қауымдастығының құрылымын және мүшелерінің қызметін анықтау
		2.1.2.3 мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлғааралық мінез-құлық нормаларын түсіндіру
		2.1.2.4 өз сыныбын сипаттау
4. Туған өлкем	1.3 Менің атамекенім	2.1.3.1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, тұратын жерінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу
		2.1.3.2 Қазақстан картасынан ірі өзен-көлдерді, қалаларды, жолдарды, өз облысын көрсету
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	2.1.4.3 көлік түрлерін, олардың қажеттілігін ажырату
		2.1.4.4 қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережелерін түсіндіру
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2.3.5.1 Қазақстан Республикасы мемлекеттік рәміздерінің маңызын түсіндіру
		2.3.5.2 бақылаулар негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын анықтау
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	2.1.2.1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін түсіндіру
	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	2.1.4.1 түрлі дереккөздер негізінде пайдалы және зиянды тағамдардың арасындағы айырмашылықтарды анықтау
		2.1.4.2 күнделікті жағдаяттардағы (үйде және қоғамдық орындарда) қауіпсіздік ережелерін түсіндіру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.6 Мерекелер	2.1.6.1 таңдауы бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің мәнін түсіндіреді
		2.3.1.2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне қалалар мен ескерткіштерді сипаттау
	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	2.3.2.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ғұндардың өмір салтын сипаттау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	2.3.1.1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші және өндіруші шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтау
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	2.3.4.1 әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелеу
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	2.3.3.1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау
4-тоқсан
7. Қоршаған орта	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	2.2.1.1. тұсбағдар көмегімен көкжиек бағыттарын анықтау
	2.2 Климат және ауа-райы	2.2.2.1 ауа-райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсерін талдау
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	2.2.3.1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын анықтау
		2.2.3.2 зерттеу негізінде өз өңіріндегі табиғи жағдайлардың (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) оң және кері тұстарын талдау
		2.2.3.3 табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу
8. Саяхат	1.3 Менің атамекенім	2.1.3.1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, тұрғылықты жерінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу
	2.4 Туризм	2.2.4.1 туризмнің негізгі түрлерін ажырату
		2.2.4.2 зерттеу негізінде Қазақстанда туризмнің түрлерін дамытуға қолайлы нысандарды анықтау
		2.2.4.3 Туристік нысандардың ерекшеліктерін сипаттау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	2.3.1.2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне қалалар мен ескерткіштерді сипаттау

3) 3-сынып:
8-кесте

Ортақ тақырып	Бағдарлама бөлімшелері	Оқу мақсатары
1-тоқсан
1. Табиғат	2.2 Климат және ауа-райы	3.2.2.1 Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3.2.3.1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары)
	2.2 Климат және ауа-райы	3.2.2.2 ауа-райы қолайсыз жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3.2.3.2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру
	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	3.1.4.3 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау
	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	3.1.4.4 табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлау
2. Адамгершілік	1.1 Менің отбасым	3.1.1.3 өз отбасының құндылықтарын анықтау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	3.3.5.2 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіндіру
	1.1 Менің отбасым	3.1.1.4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу
	1.1 Менің отбасым	3.1.1.5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну
	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	3.1.2.3 қоғамда өзін-өзі ұстау әдеп нормаларын түсіндіру
		3.1.2.4 өз тәжірибесінен мысал келтіре отырып, адамдар арасындағы достықтың маңыздылығын дәлелдеу
		3.1.2.1 сыныптың өзін-өзі басқару ережелерін түсіндіреді және өз нұсқасын ұсыну
		3.1.2.2 түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау жолдарын түсіндіру
	1.5 Құқық және міндет	3.1.5.1 Қазақстан Республикасының Конституциясының маңызын түсіндіру
2-тоқсан
3. Уақыт	1.1 Менің отбасым	3.1.1.1 отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастарды түсіндіру
	1.1 Менің отбасым	3.1.1.2 әулет шежірсін құрастыру
	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	3.1.4.2 спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау
	1.6 Мерекелер	3.1.6.1 зерттеулер негізінде Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну
	2.2 Климат және ауа-райы	3.2.2.2 ауа райы мен климаттың қолайсыз жағдайларында өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	3.3.1.1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін түсіндіру
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	3.3.1.2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын түсіндіру
	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	3.3.2.1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір с

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбы үшін «Сауат ашу» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1. Түсіндірме жазба

2. «Сауат ашу» пәнін оқыту мақсаты мен міндеттері

3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

5. «Сауат ашу» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбы үшін «Сауат ашу» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1. Пояснительная записка

2. Цель и задачи изучения учебного предмета «Обучение грамоте»

3. Педагогические подходы к организации учебного процесса

4. Подходы к оцениванию учебных достижений

5. Организация содержания учебного предмета «Обучение грамоте»

Типовая учебная программа по предмету «Казахский язык» для 1-4 классов уровня начального образования (с неказахским языком обучения)

2. «Қазақ тілі» пәнін оқыту мақсаты мен міндеттері

3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

5. «Қазақ тілі» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін «Орыс тілі» пәні бойынша үлігілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)

1. Пояснительная записка

2. Цель и задачи изучения учебного предмета «Русский язык»

3. Педагогические подходы к организации учебного процесса

4. Подходы к оцениванию учебных достижений

5. Организация содержания учебного предмета «Русский язык»

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін «Ағылшын тілі» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

1. Explanatory note

2. The aims and objectives of the study of the subject of "The English language"

3. Pedagogical approaches to the organization of the learning process

4. Approaches to the evaluation of educational achievements

5. Organization of the content of the subject of "The English language"

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған «Математика» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

1. Түсіндірме жазба

2. «Математика» пәнін оқыту мақсаты мен міндеттері

3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

5. «Математика» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін «Жаратылыстану» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

1. Түсіндірме жазба

2. «Жаратылыстану» пәнін оқыту мақсаты мен міндеттері

3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

5. «Жаратылыстану» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін «Дүниетану» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

1. Түсіндірме жазба

2. «Дүниетану» оқу пәнін оқытудың мақсаты мен міндеттері

3. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері

5. «Дүниетану» оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбы үшін
«Сауат ашу» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбы үшін
«Сауат ашу» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде)

Типовая учебная программа по предмету
«Казахский язык» для 1-4 классов уровня начального образования
(с неказахским языком обучения)

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін
«Орыс тілі» пәні бойынша үлігілік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде емес)

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін
«Ағылшын тілі» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

2. The aims and objectives of the study of the subject of
"The English language"

3. Pedagogical approaches to the organization of the learning
process

5. Organization of the content of the subject of
"The English language"

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған
«Математика» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін
«Жаратылыстану» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы

Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін
«Дүниетану» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы