"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен (Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17669 болып тіркелген) бекітілген Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 05.02.2020 № 51 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.1. Мыналар:
1) алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.2) алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
3) алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
4) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
5) осы бұйрыққа 114-174-қосымшаларға сәйкес мүмкіндігі шектеулі оқушыларға арналған бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндері бойынша үлгілік оқу бағдарламалары;
6) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
8) осы бұйрыққа 219-323-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жаңартылған мазмұн бойынша бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;
9) осы бұйрыққа 324-384-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;
10) осы бұйрыққа 385-390-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;
11) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.12) осы бұйрыққа 441-545-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жаңартылған мазмұн бойынша негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары бекітілсін;
13) осы бұйрыққа 546-609-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жаңартылған мазмұн бойынша бастауыш білімнің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;
14) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.15) осы бұйрыққа 638-713 қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жаңартылған мазмұн бойынша негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары бекітілсін;
16) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.17) осы бұйрыққа 715-730 қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жаңартылған мазмұн бойынша бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары бекітілсін.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 05.02.2020 № 51 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз); 01.04.2022 № 123 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі); 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.2. Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы (бұдан әрі - ҰБА) (Ж.О. Жылбаев) осы бұйрықпен бекітілетін бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің, таңдау курстары мен факультативтерінің үлгілік оқу бағдарламаларының Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА ресми сайтында жариялануын қамтамасыз етсін.
3. Мектепке дейінгі және орта білім департаменті (Ж.А. Жонтаева):
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;
2) мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында жарияласын.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау вице-министр М.А. Әбеновке жүктелсін.
5. Осы бұйрық 2013 жылғы 1 қыркүйектен бастап қолданысқа енеді.
| Министр | Б. Жұмағұлов |
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 1-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сынып үшін "Сауат ашу (оқу, жазу)" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 2-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 3-қосымша |
Бастауыш білім берудің деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 4-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 3–4-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(орыс тілді емес)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 5-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін "Шетел тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 6-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін "Математика" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 7-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1–4-сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 8-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1–4-сыныптары үшін "Өзін-өзі тану" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 9-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 10-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4–сыныптары үшін "Бейнелеу өнері" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 11-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1–4-сыныптары үшін "Еңбекке баулу" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 12-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптары үшін "Дене шынықтыру" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 13-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сынып үшін "Сауат ашу (оқу, жазу)" пәнінен типтік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 14-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 15-қосымша |
Бастауыш білім берудің деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 16-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(қарапайым деңгей)
(оқыту қазақ тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап 1-сыныптар үшін, 01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 17-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сынып үшін "Сауат ашу (оқу, жазу)" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту ұйғыр тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 18-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сынып үшін "Сауат ашу (оқу, жазу)" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту өзбек тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 19-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сынып үшін "Сауат ашу (оқу, жазу)" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту тәжік тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 20-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту ұйғыр тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 21-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту өзбек тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 22-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту тәжік тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 23-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Ана (ұйғыр) тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту ұйғыр тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 24-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Ана (өзбек) тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту өзбек тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 25-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2–4-сыныптары үшін "Ана (тәжік) тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту тәжік тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарлама алып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 266 (01.09.2017 бастап 2-сыныптар үшін, 01.09.2018 бастап 3-сыныптар үшін, 01.09.2019 бастап 4-сыныптар үшін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 26-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Қазақ тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 27-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Қазақ әдебиеті" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 28-қосымша |
Негізгі орта білім деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Орыс тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 29-қосымша |
Негізгі орта білім деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Орыс әдебиет" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 30-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптары үшін
"Шетел тілі" (ағылшын, неміс, француз) пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 31-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-6-сыныптары үшін
"Математика" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 32-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9-сыныптары үшін
"Алгебра" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 33-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9 сыныптары үшін
"Геометрия" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 34-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің "Информатика" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы (9 сыныптар үшін)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 35-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-сыныбы үшін
"Жаратылыстану" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 36-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 6-9-сыныптары үшін
"География" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 37-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 6-9-сыныптары үшін
"Биология" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 38-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9 сыныптары үшін "Физика" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 39-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 8-9 сыныптары үшін
"Химия" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 40-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптары үшін
"Қазақстан тарихы" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 41-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің 6-9 сыныптары үшін
"Дүниежүзі тарихы" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 42-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныптары үшін
"Адам. Қоғам. Құқық" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 43-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Өзін-өзі тану" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 44-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-6 сыныптары үшін "Музыка"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 45-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-6–сыныптары үшін
"Бейнелеу өнері" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 46-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптары үшін
"Технология" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 47-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбы үшін
"Сызу" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 48-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына үшін
"Дене шынықтыру" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 49-қосымша |
Негізгі орта білім деңгейінің 5-9-сыныптары үшін "Орыс тілі"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 50-қосымша |
Негізгі орта білім деңгейінің 5-9-сыныптары үшін "Орыс әдебиет"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 51-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Қазақ тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(негізгі және орта деңгей)
(оқыту қазақ тілді емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 52-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Қазақ әдебиеті" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілді емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 53-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Ұйғыр тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 54-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Өзбек тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 55-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Тәжік тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 56-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Ұйғыр әдебиеті" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 57-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Өзбек әдебиеті" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 cәуірдегі № 115 бұйрығына 58-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптары үшін
"Тәжік әдебиеті" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 59-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттары 10-11 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 60-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Қазақ әдебиеті" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 61-қосымша |
Жалпы орта білім деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы
10-11-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен типтік оқу
бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 62-қосымша |
Жалпы орта білім деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы
10-11-сыныптары үшін "Орыс әдебиет" пәнінен типтік оқу
бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 13 сәуірдегі № 115 бұйрығына 63-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық және
жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптары үшін
"Шетел тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 03 сәуірдегі № 115 бұйрығына 64-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық және жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптары үшін "Қазақстан тарихы" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 65-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық және
жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11-сыныптары үшін
"Дүниежүзі тарихы" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 03 сәуірдегі № 115 бұйрығына 66-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық және
жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11-сыныптары үшін
"Адам. Қоғам. Құқық." пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 67-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 10-11-сыныптары үшін
"Өзін-өзі тану" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 68-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Алгебра және анализ
бастамалары" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 69-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11 сыныптары үшін "Геометрия" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 70-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Информатика" пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 71-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Биология" пәнінен типтік оқу
бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 72-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы
10-11-сыныптары үшін "География" пәнінен типтік оқу
бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуердегі № 115 бұйрығына 73-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-11 сыныптары үшін "Физика" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 74-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптары үшін "Химия" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 75-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11 сыныптары үшін
"Технология" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 76-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11 сыныптары үшін
"Дене шынықтыру" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 77-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11-сыныптары үшін
"Алғашқы әскери дайындық" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 78-қосымша |
Жалпы орта білім деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы
10-11-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен типтік оқу
бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 79-қосымша |
Жалпы орта білім деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы
10-11-сыныптары үшін "Орыс әдебиет" пәнінен типтік оқу
бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 80-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 81-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Қазақ әдебиеті" пәнінен типтік
оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 82-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Ана (ұйғыр) тілі" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 83-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Ана (өзбек) тілі" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 84-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Ана (тәжік) тілі" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 85-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Ұйғыр әдебиеті" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 86-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Өзбек әдебиеті" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 87-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Тәжік әдебиеті" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 88-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Алгебра және анализ бастамалары" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министріні 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 89-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11 сыныптары үшін "Геометрия" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 90-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Информатика" пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 91-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11 сыныптары үшін "Биология" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 92-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің жаратылыстану-математика
бағытындағы 10-11-сыныптары үшін "География" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 93-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағытындағы 10-11 сыныптары үшін "Физика" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 94-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Химия" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 95-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағытындағы 10-11 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министріні 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 96-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Қазақ әдебиеті" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 97-қосымша |
Жалпы орта білім деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 98-қосымша |
Жалпы орта білім деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Орыс әдебиеті" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 99-қосымша |
Жалпы орта білім деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 100-қосымша |
Жалпы орта білім деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Орыс әдебиеті" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 101-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 102-қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағыттағы 10-11-сыныптары үшін "Қазақ әдебиеті" пәнінен
типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде емес)
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 103-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағытындағы 10 – 11-сыныптары үшін "Ана (ұйғыр) тілі"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 104-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағытындағы 10–11-сыныптары үшін "Ана (өзбек) тілі"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 105-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағытындағы 10–11-сыныптары үшін "Ана (тәжік) тілі"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 106-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағытындағы 10–11-сыныптары үшін "Ұйғыр әдебиеті"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 107-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағытындағы 10–11-сыныптары үшін "Өзбек әдебиеті"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 108-қосымша |
Жалпы білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық
бағытындағы 10–11-сыныптары үшін "Тәжік әдебиеті"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. Оқу бағдарламасы алып тасталды – ҚР Білім және ғылым министрінің 27.11.2020 № 496 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 109-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-сыныбы үшін
"Өлкетану" курсынан типтік
оқу бағдарламасы
Ескерту. 109-қосымша алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 110-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 8-сыныбы үшін
"Этносаралық қатынастардың қалыптасу тарихы"
курсының типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 110-қосымша алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 111-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған
"Зайырлылық және дінтану негіздері" курсының үлгілік оқу
бағдарламасы
Ескерту. 111-қосымша алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 112-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбы үшін
"Алаштану" таңдау курсының типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 112-қосымша алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 113-қосымша |
Негізгі орта және жалпы орта білім беру деңгейлерінің 9-11
сыныптары үшін "Абайтану" курсының типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 113-қосымша алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 113-1- қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің мамандандырылған қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Абайтану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. 113-1-қосымша алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 113-2 қосымша |
Жалпы орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 10-11-сыныптарына арналған "Абайтану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. 113-2-қосымша алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 16.09.2022 № 399 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 114-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған
бастауыш білім беру деңгейінің дайындық сыныбы үшін "Сауат ашу
(ана тілі, жазу, ауызекі сөйлеу тілі, дактильді сөйлеу тілі)"
пәнінен типтік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде
жүргізілетін мектептер үшін)
Ескерту. 114-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Сауат ашу кезеңі қазақ тілі және тіл дамыту, ана тілі туралы білім жүйесіне кіріспе болып табылады. Берілген бағдарлама бойынша естімейтін оқушылардың дайындық сыныбында тілге оқыту үш бөлімнен тұрады: дактильді сөйлеуге үйрету, ауызекі сөйлеу тілін дамыту және сауат ашу.
3. Пәннің мақсаты – естімейтін оқушыларға тілді қарым-қатынас құралы ретінде меңгерте отырып, грамматикалық құрылымымен таныстыру, оқу және жазу дағдыларын қалыптастыру, диалогті сөйлеудің алғышарттарын қалыптастыру.
4. Пәнді оқытудың негізгі міндеттері:
1) диалогтік сөйлеудің алғашқы дағдыларын қалыптастыру;
2) дактильдеу арқылы ауызша сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;
3) оқу жазу дағдыларын қалыптастыру;
4) дыбыстарды дұрыс айту дағдыларын дамыту.
5. Пәннің мазмұнын меңгеру үшін аптасына 9 сағаттан оқытылады (барлығы – 297 сағат). Жалпы сағат саны кезеңдер бойынша төмендегіше бөлінеді:
кесте 1
Бөлімдері | Оқу жүктемесі аптасына | |||
1 тоқсан | 2 тоқсан | 3 тоқсан | 4 тоқсан | |
Дактильді сөйлеу тілі | 3 | 2 | 1 | 1 |
Ауызекі сөйлеу тілін дамыту | 4 | 5 | 5 | 5 |
Сауат ашу (оқу және жазу) | 2 | 2 | 3 | 3 |
Барлығы | 9 | 9 | 9 | 9 |
1) дактильді сөйлеу тілі – барлығы – 58 сағат;
2) ауыз екі сөйлеу тілі, ана тілі – барлығы – 156 сағат;
3) сауат ашу – барлығы – 83 сағат.
6. Пәнді оқыту процесінде пәнаралық байланыстар жүзеге асырылады:
1) қоршаған ортамен таныстыру пәнімен: топсеруен кезінде, табиғатты бақылау барысында алған білімдерін, бақылағандарын оқушылардың сөздік қорын байыту, ауызша жазбаша тілін дамыту мақсатында пайдалану;
2) заттық-тәжірибелік оқыту пәнімен: іс-әрекеттер жасау барысында сөз байлығын арттыру, тілін дамыту, жазу, сызуға дайындайтын жаттығулар орындайды, бояту жұмыстары арқылы қаламды, қарындашты дұрыс ұстауға үйрету;
3) дене шынықтыру пәнімен: партада дұрыс отыру; дене бітімінің дұрыс дамуы үшін жаттығулар жасау; сабақта сергіту сәтін өткізу.
2. Оқу пәнінің дайындық сыныптағы базалық білім мазмұны
7. Дактильді сөйлеу тіліне үйрету.
8. 1 тоқсан:
1) қарапайым тапсырмаларды түсініп орындау;
2) жолдасынан, мұғалімнен затты сұрап алу және өтіне білу:
тұр. Отыр. Бер. Ал. Қой. Көрсет. Же. Іш. Жу. Сүрт. Сурет сал. Жүр. Әкел;
Алмас, тұр. Кел! Олжас, доп бер. Алмас, доп ал. Алма. Жақсы (жаман). Болат, бері кел. Қуыршақты ал. Асан, допты бер. Айман, ойна. Бота, қуыршақты жуындыр. Қуыршақты сүрт. Дәптерді бер. Алма же. Нан же. Су іш. Су ішуге бола ма? Шай іш. Шай берші.
9. 2 тоқсан:
1) қарапайым тапсырмаларды тусініп орындау;
2) жолдасынан, мұғалімнен затты сұрап алу және өтіне білу;
3) сұрақ қоя білу;
4) сұрақты түсініп, оған жауап бере білу;
5) тапсырманың орындалғаны туралы айта алу;
6) білгені туралы айта алу:
сұра (сұрап ал). Аш. Жап. Айт-айтты. Қара-қарады. Ки. Шеш. Қойып қой. Қиып ал. Желімде. Шық. Кір. Бар. Алмастан қалам сұра. Алманы көрсет. Доп ойна. Асық ойна. Әсемді шақыр. Айман, дәптерді аш (жап). Алмас, "а-а!" — деп айт. Қабылдағышты ки (шеш). Шкафтан (үстелден, партадан) қалам (дәптер) ал. Шкафка дәптер кой. Шкафты аш (жап). Самат сыныпқа кір (шық). Суретті қиып ал. Қағазды желімде;
Алмас, Саматқа алма берші. Жүр ойнаймыз. Кет, кетші. Суретті қарап көрсет. Апай, маған қалам беріңізші;
мынау не? Мынау кім? Бұл не? Бұл кім? Алуға бола ма? Шығуға бола ма? Кіруге бола ма? Отыруға бола ма? Жеуге бола ма? Ойнауға бола ма?;
бұл кім? Мынау не? Кімдікі? (Менікі, сенікі, Алмастікі);
мен жазып болдым. Мен сурет салып болдым;
сенде бар ма? Жоқ. Бар. Мен ойнаймын. Мен сурет саламын.
10. 3 тоқсан:
1) қарапайым тапсырмаларды түсініп орындау;
2) жолдасынан, мұғалімнен затты сұрап алу және өтіне білу;
3) сұрақ қоя білу;
4) сұрақты түсініп, оған жауап бере білу;
5) тапсырманың орындалғаны туралы айта білу;
6) білгені туралы айта білу:
сырғана. Жүгір. Тоқта. Жүр. Сөйле. Қакты (как). Таста. Сұра. Жаса. Тап. Есіңе сақта (есте). Айгүл, шанамен сырғана. Самат, шаңғы теп. Жүгір. Тез жүгір. Айбол, тоқта;
қызыл (көк, сары, кара, жасыл) қарындаш бер. Шаңғы (шана) бер (-ші, -іңізші). Айгүл, жүр ойнаймыз. Айнұр сөйле. Қарды қақ. Қарды таста. Ермексаздан алма (шар) жаса. Қара (көк, кызыл, сары) қарындаш тап. Есіңде сакта!;
киюге бола ма? Шешуге бола ма? Сенің атың кім? Сурет салуға бола ма? Жаман кағазды тастауға бола ма? Далаға шығуға бола ма?;
мен жүгірдім (ойнадым, жыладым, құладым);
мен білемін. Мен білмеймін. Мен жатамын. Мен жазу жазамын. Мен жазуды білемін. Мен ойнай білемін. Мен оқымаймын. Мен барамын. Мен бармаймын.
11. 4 тоқсан:
1) қарапайым тапсырмаларды түсініп орындау;
2) жолдасынан, мұғалімнен затты сұрап алу және өтіне білу;
3) сұрақ қоя білу;
4) сұрақты түсініп, оған жауап бере білу;
5) тапсырманың орындалғаны туралы айта алу;
6) білгені туралы айта алу:
жаттады(м). Жұмыс істеді(м). Ракмет. Рұксат па? Кешіріңіз (кешір). Көмектес. Біліп ал. Жылама. Күлді(м). Күлме. Ұрма. Көмектес, далада жұмыс істейміз. Әсем өлең жатта(ды). Алмас, сыныпқа кір. Апай, кешіріңіз, рұксат па? Ракмет. Мынаны біліп ал. Бөпе, жылама. Итті ұрма;
кешіріңізші. Кешір. Кешіріңіз, рұксат па? Рақмет;
Сабина қайда? Баланың аты кім? Қыздың аты кім? Кандай әріп? Үлкен бе? Кіші ме? Бөпені кім жылатты? Кім күлді? Самат па?;
Әсел кайда? Самат қайда? Сен қайда болдың? Қарындаш кайда? Сен жаздың ба? Сен ойнадың ба? Қайда койдың? Сен кайда бардың? Кім жаттады? Кім оқыды? Кім жазып болды? Кім шақырды? Кім біледі?;
Алмас оқып отыр. Алмас оқып болды. Мен оқып отырмын. Мен оқып болдым. Ол ойнады. Алмас жылады. Алмас құлады;
мен саумын. Мен ауырдым. Менің тісім (басым) ауырды. Мен ұмытып қалдым. Есімде жоқ.
12. Сөздік (1-4 тоқсан).
13. 1 тоқсанда:
1) тұр(-ыңдар), отыр(-ыңдар), жүр(-іңдер), ал(-ыңдар), қой, ойна(-ңдар), оқы(-ңдар), көрсет(-іңдер), же(-ңдер), әкел, алып қой, жуын, сүрт, сурет сал(-ыңдар);
2) зат есім: доп, ат, нан, ит, аю, алма, қуыршақ, алмұрт, қияр, сорпа, шай, сүт, кеспе, май, су, балық, қант, қарбыз, ет, кәмпит, картоп, кітап, калам, дәптер, бор, қарындаш, сурет, парта, қоңырау, сүрткіш, тақта, сынып, айна, шкаф, балапан, машина, апа, ата, папа, мама, бас, кұлақ, қол, асық, бақа, мысық, қоян;
3) мұғалімнің, тәрбиешінің, жолдастарының атын білу. Мынау, ол, мен, сен, жақсы, жаман.
14. 2 тоқсанда:
1) сұра, аш, жап, айт, көрсет, тыныш, кара, ки, шеш, койып қой, қиып ал, желімде, болдым, шакыр(ды), шық(ты), кір(ді);
2) кезекші, қағаз, өшіргіш, желім, қылқалам, таяқша, есік, дойбы, қасық, пышақ, кесе, тәрелке, шанышқы, тостаған, табақ, тамақ, тон, куртка, етік, мойын орағыш, қолғап, әтеш, тауық, үйрек, түлкі, қасқыр, арыстан, жолбарыс, піл, қайшы, сүлгі, тарақ, шырша, Аяз ата, қар, ақшақар, күн, жел, ойыншық;
3) сын есім: қызыл, көк, жасыл, үлкен, кіші, рақмет, кімдікі, менікі, кеше, бүгін,ертең, суық, салкын, жылы, тез, ұзак, дұрыс, дұрыс емес, тағы да, қайтала, болады-болмайды.
15. 3 тоқсанда:
1) сырғана, жүгір, қаш(ты), токта(ды), демал(ды), жүр(ді), кел(ді), ауырды(м), жылады(м), домалады(м), жаксы көремін (көрмеймін, жасады(м), орындады(м), тастады(м), бар(-ды, -дым), тапты(м), кешікті(м), білемін, білмеймін, керек;
2) зат есім: шана, ас, ағаш, шаңғы, жапырақ, коньки, шаш, сырғанақ, ауа райы, бала, төбе, үзіліс, қыз, мұз, зал, бесік, әке, асхана, төсек, әже, жатақхана, сабақ, тәте, дүкен, әріп, аға, сатушы, саусақ, бөпе, аспан, жаңбыр, көрпе, бұлт, сабын, жастық, шөп, ақ, қара, сары, қоңыр, жаңа, ескі, жеңіл, ауыр, күлді, қандай, дәмді, тәтті, ащы.
16. 4 тоқсанда:
1) сөйле(ді), жатта(дым), өрмеледі, жаны ашыды, жұмыс істеді, биледі, көмектесті, ойнама(йды), есте сақта, су кұйды, окыды, сыпырды, сана(дым), ұшты,құйды, құдық;
2) зат есім: сызғыш, компьютер, дөнгелек, көше, хат, телефон, теледидар, журнал, газетсағат, жіп, ине, велосипед, үй, аула, кора, дала, тау, орман, ауыл, қала, цирк, театр, көйлек, жейде, шалбар, күнқағар, шелек, бақша, бақ, сауысқан, қарға, торғай, қоңыз, күрек, құс, көбелек, гүл, жеміс, жылан.
17. Ауызша тілге үйрету:
1) естіп-көру аркылы кабылдап, мүғалімнің, тәрбиешінің, жолдасының тапсырмасын орындай алу;
2) ауызша тілге берілген материалды естіп-көру аркылы кабылдау;
3) заттың атын, іс-кимылды, заттың сапасын атап айта алу;
4) ауызша жай сөйлемдер кұрап, суреттің мазмұнын айту немесе көрсетілген іс-қимылдарды суреттей алу;
5) мұғаліммен, жолдасымен, сәлемдесе алу, бір нәрсе сұрау, хабарлау;
6) сұрақ қойып, оған жауап бере білу;
7) саусақпен ымдасу тіліне берілген сөздік материалды айта алу;
8) сөзді тұтас, калыпты дауыспен айтуға жаттығу;
9) мұғалімге еліктей отырып, сөздің екпінін дұрыс айтуға жаттығу;
10) сөз ішіндегі меңгерілмеген дыбыстар болса, оны басқа ұқсас дыбыстармен ауыстырып айтуға болады (доп-топ);
11) сөз ішіндегі негізгі дыбыстарды дұрыс айту: А, (), У, Ө, Ү, И, Ө, Ы, I, П, Қ, Т, С, Ш, Ғ, М, Н, Л, Р, Г, Ж, З, Б, Я, Е, Ю, Э (3 тоқсан);
12) меңгерілген дыбыстардан тұратын сөздерді дұрыс, тұтастай айту;
13) буын, сөз ішінде дыбыстардың жіктеліп, сараланып айтылуын пысықтап жаттықтыру: п-м, т-н, с-ш (3 тоқсан); а-о, о-у, а-ә, о-е, ө-ү, а-и, т-л, л-н (4 тоқсан);
14) сөздің ішінде қатарласа келген дауыссыз дыбыстарды таза, анық айту талап етіледі (балта, дәптер);
15) бір тыныста төрт-бес буыннан тұратын сөз, сөйлемді тұтастай айту. (Мен жазып болдым);
16) мұғалімнің айтқан сөзін дыбыс күшейткіш аспабымен есту арқылы қабылдап айтуға (қайталауға) жаттығу.
18. Ауызша тілге үйретуге арналған материалдар:
1) дыбыстар: Сөз ішіндегі негізгі дыбыстарды дұрыс айту:
п, а, м, ә, т, о, ө ү, в, у, н, и, і, л, иа (я), ио(е), иу (ю), к, ф, х, с, ш, р, б, д;
2) әріптер: П, А, Т, М, О, Л, У, Н, И, С, К, Ы, Д, Б, Е, Ә, Ш, Ү, Ж, Я, Ю, Р, З, Ө, І.
19. 1 тоқсан:
1) әріптер: А, Т, М, О, Л, У, Н, И, С, К, Ы, Д;
2) сөздер: папа, апа, ат, ата, мата, ана, от, ол, мал, алма, ту, Ұлту, анау, ана, ит, Дина, су, тас, кеме, кітап, ыдыс, мынау, Мадина, доп;
3) сөйлем түрлері: Апа, алма ал; Апам мата алды;Анау тау; Анау Ұлту: Ала ит; Мынау ыдыс; Мадина доп ал;
4) қайталау.
20. 2 тоқсан:
1) әріптер: Б, Е, Ә, Ш, Ү, Ж, Я, Ю;
2) сөздер: бала, балапан, мен, сен, кел, шеше, әке, әже, Әсем, шаш, шана, аш, үй, үш, күн, жүр, жоқ, Баян, қоян, боя, аю, қою, ою;
3) сөйлем түрлері: Бота, балапан үста. Мен сабын алдым Кесе ал.Әсем әжеге су әкел. Шолпан, есік аш. Үй үлкен. Әжем жақсы. Баян қоян ұстады. Аю үлкен. Ою әсем;
4) қайталау.
21. 3 тоқсан:
1) әріптер: Р; З; Ө; І;
2) сөздер: бар, бор, радио, қаз, жаз, көз, сөз, өзен, өрік, тіс, піл, ілгіш, бір, кезекші;
3) сөйлем түрлері: Борды ал. Дәптерге таза жаз. Өрік жеміс.
22. 4 тоқсан:
1) әріптер: П, А, Т, М, О, Л, У, Н, И, С, К, Ы, Д, Б, Е, Ә, Ш, Ү, Ж, Я, Ю, Р, З, Ө, І;
2) өткен тақырыптарды қайталау.
23. Сауат ашу (оқу және жазу).
24. 1 тоқсан:
1) дактильді сөйлеу немесе әріппен берілген таныс сөздер мен сөйлемдерді түсіну және оқу: Мектеп, сынып, кітапхана асхана, жатақхана, дәріхана; үстел, тақта, орындык, кабылдағыш, парта, шкаф, микрофон; сөмке, кітап, дәптер, ермексаз, қарындаш, қалам; алма, алмұрт, жүзім, ерік, шие; көкөністер: сәбіз, картоп, пияз, қияр, орамжапырак, кызан; ойыншықтар: доп, конжық, қоян, машина, асық, зырылдауық, піл, куыршақ; тәрелке, кесе, пышақ, қасык, шанышқы; көйлек, жейде, шалбар, шұлык, жемпір; ат, сиыр, кой, ешкі, ит, мысық;
2) үлгі бойынша кеспе әріптерден сөз, сөйлем құрау; парта, тақта, үстел, орындык, аспап, қабылдағыш, бор; сынып бөлмесі үлкен. Терезеде гүл тұр (Әр жаңа тақырыпта жұмыс үлгі бойынша жүргізіледі);
3) жазуға дайындайтын жаттығуларды орындау:
қарындашпен дөңгелек, сопак (алма, шар, өрік, сағат, қияр, т.с.с.) заттардың суретін жолкөз және торкөз дәптерге салу;
қарындашпен төркөз дәптерге түзу (–), көлбеу (//) сызықтармен сурет салу (шырша, үй, үстел, шкаф, орындык);
торкөз қағазға кақпаның, қоршаудың суретін түзу, ирек - сызықтармен салу (кесе, даңғара, машина, үстелде тұратын шам).
25. 2 тоқсан:
1) естіп-көру аркылы сөзді қабылдау: саусакпен оқып алып сөйлем құрау. Кеспе әріптерді пайдалану;
2) кеспе әріптерден сөз бен сөйлем кұрастыру:
құрастырылған сөздерді, сөйлемдерді (берілген такырыптар бойынша) оку;
ыдыстар: тостаған, шәйнек, ет, табақ, казан, торсық, пышак, шәутім, қасық, шанышқы, кепсер, ожау;
тағам түрлері: бауырсақ, май, ет, шұжык, жұмыртка, шелпек, айран, сүт, балық;
шкафта тағамдар тұр;
3) жазу және оқу:
өтілетін такырыптардан сөздерді, жай сөйлемдерді тақтаға жазу және жазып оқу;
қарапайым әріптің құрамдас бөліктерін жаза білу. (түзу сызық (–), таяқша IIIIII, дөңгелек (О) жоғары-төмен жүргізілген ирек сызықтар);
әріптерді (п, т, н, и, ш, л, м, а, о, е, с, ү, ө, і, ө) жаза білу;
жай сөздерді (әке, бала, ата, апа, т.с.с.) жаза білу;
сызықтан төмен түсіріліп жазылатын әріптерді (р, у, д, з, ү) жазу.
26. 3 тоқсан:
1) кітаптағы тақырыптар бойынша:берілген сөздерді, сөйлемдерді оқу;
2) саусақпен ымдасу тілі оқулығы бойынша: берілген 3-4 сөйлемнен тұратын мәтінді оқып, мүғалімнің сұрағына жауап беру;
3) кестедегі таңбалы әріппен: немесе жазу әріппен жазылған тапсырмаларды оқып орындау;
4) кеспе әріппен жұмыс: Кеспе сөздерді суреттерге қой. (қоян, қонжық, қуыршак, асық);
5) сурет бойынша әңгіме құра: Машинаның, доптың суретін сал.
27. 4 тоқсан:
1) "Саусақпен ымдасу" окулығын пайдаланып: сөздерді, сөйлемдерді өз бетінше қима әріптерден кұрау. Қаз, тауык, әтеш, үйрек. Аулада құстар жүр. Әсем жем шашты;
2) жазу әріптерді жазып: және сол әріптерден сөздер құрау;
3) өз бетінше: сурет және қимыл іс-әрекет бойынша сөз, сөйлем жаза білу;
4) өз өтінішін, сұраққа жауапты жазбаша бере білу.
3. Дайындық сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
28. Пәндік нәтиже бойынша дайындық сыныптың соңында оқушылар білуі қажет:
1) мұғалімнің, тәрбиешінің, сыныптағы балалардың аттарын білу;
2) отбасы мүшелерін және аттарын;
3) жиі қолданылатын ойыншықтардың аттарын және қолдануды;
4) оқу құралдарының атауын (қарындаш, дәптер, кітап, қағаз және т.б.);
5) күнделікті көріп жүрген жеміс-көкөністердің атауын;
6) азық-түлік атауларын;
7) дене мүшелерінің атауларын;
8) күнделікті қолданатын ыдыстардың атауларын;
9) киімдердің, аяқ киімдердің атауларын;
10) мерекелердің атауларын (Жаңа жыл, Наурыз, Аналар мерекесі және т.б.).
29. Меңгеруі қажет:
1) қарапайым тапсырмаларды тусініп орындау;
2) жолдасынан, мұғалімнен затты сұрап алу және өтіне білу;
3) сұрақ қоя білу;
4) сұрақты түсініп, оған жауап бере білу;
5) тапсырманың орындалғаны туралы айта алу;
6) білгені туралы айта алу;
7) ауызша сөйлеуге берілген материалды көру есту арқылы қабылдау;
8) сөздерді қалыпты дауыспен бірге айту;
9) таныс сөздер мен фразаларды оқып, түсіну;
10) қима әріптерден үлгіге қарап сөздер мен фразалар құрастыру.
30. Тұлғалық нәтижелер оқушылардың:
1) туған елге деген сүйіспеншілігінен, туған жердің табиғатын сақтауға және қорғауға деген ұмтылысынан;
2) өз ана тілін, мәдениетін, салт-дәстүрін құрметтеуінен;
3) салауатты өмір салтын ұстануынан;
4) еңбек пен оқуға деген жауапкершілікті сезінуінен;
5) қарым-қатынас барысында мәдениет сақтауынан, үлкен адамдарды құрметтеп, кішілерге қамқорлық танытуынан көрінеді.
31. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер оқушылардың:
1) оқу үдерісінде алған түрлі ақпараттарды дұрыс қабылдауынан және дұрыс түсінуінен, қажетті жағдайда есіне түсіріп, орынды қолдана алуынан;
2) дұрыс түсініп және оқу дағдысынан;
3) дұрыс, қатесіз, сауатты әрі көркем жаза алуынан;
4) ауызша және жазбаша тілінің дамуынан, өз ойын жеткізе алуынан.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 115-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің дайындық сыныбы үшін "Сауат ашу (ана тілі, жазу, ауызекі сөйлеу тілі, дактильді сөйлеу тілі)" пәнінен типтік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептер үшін)
Ескерту. 115-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Пояснительная записка
1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом среднего образования (начальное, основное среднее, общее среднее образование), утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 года № 1080.
2. "Грамота (чтение, письмо, устная речь, дактильная речь)" – учебный предмет, интегрированный по своему содержанию, который относится к образовательной области "Язык и литература" и представляет собой целостную систему первоначального обучения видам речевой деятельности (устная речь, дактильная речь, чтение, письмо), ориентированную на личностные, системно-деятельностные и предметные результаты обучения.
3. Целью обучения предмету "Грамота" является сформировать нравственную личность школьника, развить его индивидуальные творческие способности. Из всех направлений работы по обучению речи неслышащих школьников (развитие языковой способности, формирование видов речевой деятельности, овладение языковыми закономерностями) особое внимание уделяется развитию языковой способности.
4. Задачами обучения предмету являются:
1) обучать неслышащих школьников реагировать на обращенную к ним речь в условиях предметной ситуации;
2) догадываться по содержанию предметных действий, что от них требуют, о чем спрашивают, к чему побуждают;
3) подражать речевым действиям учителя, воспитателя, самостоятельно пользоваться речевыми образцами;
4) формировать слухо-зрительное восприятию словесной речи учителя;
5) проговаривать весь речевой материал устно-дактильно с соблюдением требований приближенного и точного произнесения звукового состава слов, фраз;
6) понимать содержание речевого высказывания и адекватно реагировать на него;
7) обучать осознанному чтению, письму.
5. Объем учебной нагрузки по учебному предмету составляет 9 часов в неделю. Годовой объем учебной нагрузки: 297 учебных часов.
6. Примерное распределение часов:
таблица 1
Раздел | Количество часов в неделю | |||
1 четверть | 2 четверть | 3 четверть | 4 четверть | |
Обучение дактильной речи |
4 |
3 |
2 |
1 |
Всего | 9 | 9 | 9 | 9 |
7. В процессе изучения содержания учебного материала учитываются межпредметные связи:
1) русский язык и литературное чтение. Учебный предмет "Грамота" является по своему содержанию интегрированным предметом: обучение чтению и письму, элементарной грамматики осуществляется на основе литературных текстов;
2) познание мира. Уроки грамоты – это расширение познавательных интересов учащихся об окружающем мире, природе;
3) математика. Проведение звукового анализа требует определения количества звуков в слове, их последовательности, сравнения (больше/ меньше) звуко-буквенного состава слов;
4) изобразительное искусство. На уроках грамоты широко используются произведения живописи, рисунка: учащиеся рисуют, раскрашивают, штрихуют, пополняют свой словарный запас, составляя устные рассказы по картинам;
6) физическая культура. Во время динамической паузы учащиеся выполняют различные физические упражнения, сопровождаемые речевками.
8. В подготовительном классе детей обучают грамоте, т. е. формируют первые умения и навыки чтения и письма.
9. В начале (в первой четверти, добукварный период) от них требуется умение читать и составлять слова из разрезной азбуки. Эта работа осуществляется на уроках обучения грамоте, в процессе обучения дактильной и устной речи. Параллельно на уроках предметно-практического обучения учащиеся выполняют упражнения, подготавливающие их к письму.
10. Со второй четверти (букварный период) дети учатся писать, начиная с элементов букв, простейших строчных букв и слов из них, и заканчивают написанием прописных букв.
2. Базовое содержание учебного предмета для подготовительного класса
11. Обучение грамоте (68 ч).
12. Чтение и письмо.
13. 1 четверть.
14. Читать и понимать знакомые слова и фразы, данные в дактильном и печатном виде.
15. Из разрезной азбуки складывать слова и фразы по образцу. Выполнять упражнения, подготавливающие к письму:
1) рисовать карандашом предметы круглой и овальной формы (яблоки, вишни, воздушные шары, часы, очки, листочки и т. п.) в тетрадях в линейку и в клетку;
2) рисовать карандашом предметы, состоящие из прямых линий, размером в заданное число клеток (елки, домики, столы, стулья, шкафы, звездочки и др.);
3) рисовать предметы, состоящие из сочетания прямых и овальных линий, размером в заданное число клеток (чашка, кружка, настольная лампа, автомобиль, барабан и др.);
4) рисовать на бумаге в клетку бордюры, состоящие из прямых и округленных линий.
16. 2 четверть.
17. Складывать слова и фразы, считанные с руки, а также воспринятые слухо-зрительно.
18. В течение года:
1) складывать слова и фразы самостоятельно;
2) составлять слова и фразы из разрезной азбуки;
3) читать слова и фразы, составленные из разрезной азбуки. Читать слова и простейшие фразы (имена детей, названия предметов, простейших поручений и др.), написанные рукописным шрифтом на классной доске;
4) писать:
простейшие элементы букв (прямые палочки, палочки с закруглением вверху, внизу, вверху и внизу);
простейшие буквы (п, т, н, и, ш, л, м, а, о, е, с);
слова из простейших букв (папа, мама, лото, лампа и т. п.);
буквы с элементами, выходящими за нижнюю строчку (р, у, д, з).
19. 3 четверть:
1) читать слова и фразы по книге;
2) читать текст в три-четыре предложения и отвечать на вопросы учителя (в пределах вопросительных предложений, указанных в разделе "Обучение дактильной речи");
3) выполнять задания, написанные на табличках в печатном или рукописном виде.
20. 4 четверть:
1) писать остальные строчные буквы и слова с этими буквами. Писать прописные буквы;
2) самостоятельно писать слова и простейшие фразы (по картинкам или по демонстрации предметов и действий);
3) письменно (одним предложением) выражать просьбу, отвечать на вопрос.
21. Обучение дактильной речи (81 ч).
22. Знание:
1) имен учителя, воспитателя, товарищей по классу;
2) фамилий товарищей по классу; •членов семьи и их имен;
3) названий наиболее распространенных игрушек, умение пользоваться ими и беречь их;
4) названий личных учебных вещей (карандаш, тетрадь, книга, бумага, кассы), умение ими пользоваться и хранить их;
5) названий фруктов и овощей, распространенных в данной местности;
6) продуктов питания, умение называть их;
7) названий частей тела человека;
8) названий чайной и столовой посуды, умение использовать эти названия в речи;
9) названий предметов зимней одежды, белья и обуви;
10) названий учебных вещей (кисточка, ножницы, клей, ручка);
11) праздничных дат: Новый год, Наурыз, 1 Мая, День Победы, 8 Марта.
23. Умение спросить, как зовут человека, как его фамилия. Умение спросить, как называется предмет, определить его цвет, величину, выяснить его принадлежность определенному лицу.
24. Использование в общении с окружающими следующих типов фраз. Понимание простейших обращений и выполнение заданий:
1) встань. Ваня, встань. Иди(-те). (1 четверть) Попроси у Вовы тетрадь. (2 четверть). Иди(-те) играть в лото. Позови Вову рисовать. Иди(-те) кататься. Иди(-те) гулять. Сядь на санки. Отряхни(-те) снег. Попроси у Миши новый карандаш. Возьми тетрадь(-и) из шкафа (из стола). Положи тетрадь(-и) в шкаф (в парту). Положи книгу(-и) на стол (парту, окно). Открой шкаф, возьми книгу и читай. Мальчики, рисуйте. Девочки, читайте. (3 четверть);
2) спроси, что это. Спроси, как зовут мальчика. Скажи, что это. Миша, скажи ты. Скажи Вале (дежурному). Будем сажать. Будем поливать. Будем сажать бобы. Будем чистить (и др.). Полей цветы. Полей грядки (и др.). Не шали(-те). Не говори(-те). Не шуми(-те). (4 четверть.).
25. Умение обратиться к товарищу и к учителю с просьбой:
1) Валя, иди сюда. Валя, возьми мишку (зайку, авто). Играй(-те);
2) вымой(-те), вытри(-те). Возьми(-те) карандаши, тетради (и др.) (2 четверть);
3) дай Вове тетрадь. Иди играть. (2 четверть.);
4) дай красную ленту. Попроси синий карандаш. (3 четверть.) Прости(-те). (4 четверть).
26. Умение обратиться к учителю и товарищам с вопросами:
1) кто это? Что это? Можно взять? (1-2 четверти);
2) как зовут? Можно рисовать? Можно взять санки (лыжи, коньки)? (3 четверть);
3) где Коля? Как зовут мальчика (девочку)? Какая буква? Большая? Маленькая? (4 четверть).
27. Понимание вопросов и умение ответить на них:
1) кто это? Что это? Чей? Чья? Таня, я. Мой, мое, мои. (2 четверть);
2) ты хочешь писать (рисовать, читать)? Ты хочешь кататься на санках? Ты умеешь кататься на коньках? Кто хочет? Что делает Миша? Что делает? Что ты делаешь? Что Миша делает? Какой? Какая? Какое? Какие? (По цвету, величине, качеству — без употребления этих слов.) Как тебя зовут? Как твоя фамилия? Что сегодня на обед? Что сегодня на завтрак? Что сегодня на ужин? Что вчера было на ужин? Ты любишь печенье (кашу, конфеты)? Ты любишь рисовать (играть, кататься)? Кто сегодня дежурный(-ая)? Какая сегодня погода? У кого карандаш (ручка, линейка, письмо)? У кого есть карандаш (книга, тетрадь)? (3 четверть);
3) где Коля? Где карандаш? Где ты был? Как зовут мальчика (девочку)? Ты написал? Ты играл? Куда ты положил? Куда ты убрал? Куда ты ушел? Кто написал? Кто нарисовал? Кто выучил? Кто помнит? Как зовут? (4 четверть).
28. Умение сообщить о выполнении задания:
1) кончил писать. Кончил рисовать (2 четверть);
2) я прыгаю. Надя играет. Миша читает. Я прыгал(-а). Миша читал. Надя играла (3 четверть);
29. Умение сообщить о здоровье, желании, знании:
1) я хочу писать (рисовать, клеить). (2 четверть);
2) я умею. Я не умею. Я умею писать. Я умею кататься. Я хочу кататься. Я не хочу кататься. Я не хочу читать. (3 четверть);
3) я здоров. Я болен. У меня болит зуб. Я не знаю. Я забыл (4 четверть).
30. Обучение устной речи (148 ч).
31. В течение года:
1) воспринимать слухо-зрительно и выполнять поручения учителя (воспитателя, товарища), указанные в разделе "Обучение дактильной речи";
2) слухо-зрительно воспринимать материал, предназначенный для устной речи. Устно называть предметы, действия, качества предметов;
3) выражать устно в форме простого предложения содержание картинки, описывать демонстрируемое действие;
4) обращаться к учителю или товарищу с приветствием, просьбой, сообщением;
5) задавать вопрос и отвечать на него.
6) проговаривать материал дактильной речи, пользуясь доступным, приближенным произношением;
7) произносить слова слитно, голосом нормальной высоты и силы, нормального тембра, сохранять одинаковую высоту тона на разных гласных, а также согласных, произносимых голосом (м, н, в, л, р) (1 — 4 четверти);
8) отраженно, подражая учителю, выделять словесное ударение (более длительным и громким произнесением гласного в двух-и трехсложных словах) (1—4 четверти);
9) правильно произносить в словах основные звуки: а, о, у, э, и, п, т, к, ф, с, ш, х, в, м, н, л, р и звукосочетания: йа, йо, йу, йэ (см. табл. на с. 16—18) (1—3 четверти);
10) правильно произносить звонкие звуки б и з в словах, воспроизводимых ранее приближенно (4 четверть);
11) закреплять дифференцированное произношение звуков в словах и слогах: п — м, т — н, ф — в, с — ш (3 четверть), а — о, о — у, а — э, э — и, а — я, у — ю, э — е, т — л, л — н, с — ш, к — х (4 четверть);
12) правильно, слитно произносить слова, состоящие из усвоенных звуков (1—4 четверти);
13) приближенно произносить слова, включающие еще не усвоенные звуки, используя основные звуки в качестве заменителей, например: тай (дай), маш (мяч);
14) правильно произносить в усваиваемых словах сочетания согласных, например: лампа, стол, шапка, доктор (1—4 четверти);
15) слитно, на одном выдохе произносить фразы с сочетанием согласных, например: Вот папа; Там мяч (1—4 четверти);
16) отраженно за учителем проговаривать речевой материал на занятиях по развитию слухового восприятия, воспроизводя слово целиком или его контур, например: ауэ, или ауте, или татуте (здравствуйте), или часть слова, например: тани или таниа (до свидания).
3. Требования к уровню подготовки учащихся подготовительного класса
32. Предметные результаты. По завершении подготовительного класса учащиеся должны знать:
1) понимать обращения и выполнять задания;
2) понимать вопросы;
3) сообщать о выполнении задания, о своем желании;
4) знать названия предметов, действий и др.,
5) уметь сообщать о выполнении задания, о своем желании;
6) уметь обращаться к товарищу и учителю с просьбой, с вопросами (спомощью учителя и самостоятельно);
7) уметь составлять слова и фразы из разрезной азбуки;
8) уметь прочитать текст из трех-четырех предложений, понять его содержание;
9) уметь писать буквы, отдельные слова и простейшие фразы (из двух-трех слов).
33. Личностные результаты. Учащиеся должны проявлять:
1) патриотические чувства к своей стране, к народу Казахстана; уважание и знание государственных символов (герб, флаг, гимн Республики); понимать ценностную значимость родного, государственного и других языков как средства познания мира;
2) уважение к законам страны, соблюдать правила общественного поведения на улице, в школе;
3) положительные качества нравственной системы ценностных ориентиров, внимательное и доброжелательное отношение к окружающим людям, товарищам.
34. Системно-деятельностные результаты. Учащиеся должны применять:
1) учебно-организационные умения при определении цели и задач урока; в самоконтроле, постановке вопросов, в поиске путей решения поставленных задач урока; различает на слух;
2) учебно-информационные умения при работе с языковым материалом урока: приемы наблюдения, слушания, грамматического разбора, получения информации через чтение и письмо; создание письменного текста (описание, повествование);
3) составление таблиц, схем;
4) способы использования речевой деятельности – слушания, говорения, чтения и письма – для получения информации, формулирует вопросы по тексту, использует выборочное чтение для ответов на вопросы, Вычленяет из текста ключевые слова и конструирует текст по ключевым словам;
5) учебно-коммуникативные умения: применяет свои речевые навыки для общения в различных ситуациях (в учебной и повседневной деятельности);
6) умеет использовать устную и письменную речь для общения со взрослыми и сверстниками.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 116-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған
бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптары үшін "Орыс тілі
және тіл дамыту" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептер үшін)
Ескерту. 116-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Пояснительная записка
1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом среднего образования (начальное, основное среднее, общее среднее образование), утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 года № 1080.
2. В содержание работы по русскому языку в 1-4 классах включаются следующие разделы: развитие разговорной и связной речи, обучение чтению и письму. В зависимости от состава класса, степени и качества речевого развития учащихся время для того или иного раздела работы может быть изменено учителем класса.
3. Цель обучения – формирование словесной речи как средства общения, освоение языка, который становится для неслышащего школьника средством общения, обучения, познания, мышления.
4. Задачами обучения являются:
1) формирование речевой активности неслышащего школьника, воспитание речевого поведения;
2) овладение фонетикой, лексикой, грамматикой, орфографией языка в условиях пользования речью как средством общения;
3) формированиежелания и умения вступать в контакт с окружающими, воспринимать информацию и реагировать на нее;
4) обучать речевой деятельности разных видов: говорению (разговорной и монологической речи), письму, чтению, слушанию (в доступных пределах);
5) формирование у детей потребности в речи, обеспечение мотивированности самого высказывания в каждом конкретном случае, обучения планированию высказывания, отбору средств и способов его осуществления.
5. Объем учебной нагрузки по учебному предмету:
1) 1 класс 6 часов в неделю, всего 198 часов;
2) 2 класс 6 часов в неделю, всего 204 часов;
3) 3 класс 4 часа в неделю, всего 136 часов;
4) 4 класс 4 часа в неделю, 136 часов.
6. В содержание работы по русскому языку в 1-4 классах включаются следующие разделы: развитие разговорной и связной речи, русский язык (первоначальные грамматические обобщения).
7. Примерное распределение часов:
таблица 1
Образовательные области и учебные предметы | Недельное количество часов по классам | Нагрузка, часы | ||||
1 | 2 | 3 | 4 | Недельная | Годовая | |
Русский язык | 3 | 3 | 2 | 2 | ||
Развитие речи | 3 | 3 | 2 | 2 | ||
Итого | 6 | 6 | 4 | 4 | 20 | 674 |
8. В процессе изучения содержания учебного материала учитываются межпредметные связи:
1) литературное чтение. В процессе обучения русскому языку осуществляется художественно-эстетическое и нравственно-патриотическое воспитание учащихся. Эта задача реализуется во взаимосвязи с уроками русского языка и литературного чтения;
2) русский язык. В каждом классе готовит учащихся к программному материалу учебного предмета "Русский язык" в последующих классах средней ступени обучения, так как содержание предмета "Русский язык" во 2-4 классах составляет элементарную основу для перехода к систематическому курсу русского языка в 5-9 классах общеобразовательной школы;
3) познание мира. Для грамматического анализа на уроках русского языка широко привлекаются тексты, посвященные явлениям природы, жизни животного мира. Уроки русского языка – это расширение познавательных интересов учащихся об окружающем мире, природе;
4) математика. Изучение имени числительного как части речи, количественный подсчет при звуко-буквенном анализе слов требует использования знаний по математике;
5) изобразительное искусство. В целях развития связной речи на уроках русского языка широко используются произведения живописи: составление сочинений по картине;
6) физическая культура. Физические упражнения используются во время динамической паузы: учащиеся выполняют различные движения, сопровождаемые речевками, для снятия усталости и напряжения.
2. Базовое содержание учебного предмета для 1 класса
9. Развитие речи.
10. Развитие разговорной речи.
11. Использовать в общении с окружающими следующие типы фраз:
1) понимание и выполнение поручений, обращение с просьбой, высказывание желания, побуждения:
1 четверть. Станьте в пары. Иди(те) к доске (к столу, к окну). Иди ко мне. Сядь на место. Смотри(те) внимательно. Подними руку;
2 четверть. Положи тетрадь в сумку (в парту). Положи книгу слева, а тетрадь справа. Закрой (открой) форточку. Возьми книгу из шкафа (из стола, из парты). Вытри руки. Вытри снова (еще раз);
3 четверть. Достань учебник из парты и положи на стол. Напиши так же (лучше). Пиши медленно, красиво. Напиши еще два слова. Скажи (спроси, исправь) сам. Подпиши свою работу (тетрадь). Расскажи о зиме. Нарисуй простым карандашом. Скажи (отвечай) с листа;
4 четверть. Возьми тряпку, намочи ее и вытри доску. Покажи на картинке лес. Я буду писать чисто. Пропусти одну клетку (две клетки, строчку). Исправь(те) ошибки. Проверь (те) работу;
2) обращение к товарищу или другому лицу по заданию учителя или воспитателя, а также по собственному побуждению:
1 четверть. Позови Женю в класс. – Женя, иди в класс. Спроси у Вовы, как зовут мальчика. – Вова, как зовут мальчика? Спроси, кто взял книгу (мяч). – Кто взял книгу (мяч)? Саша, кто взял книгу (мяч)? Попроси у …;
2 четверть. Возьми у Вити книгу и положи на стол. Витя, дай книгу. Попроси у Шуры большой карандаш. Шура, дай мне, пожалуйста, большой карандаш;
3 четверть. Спроси у Веры, где ручка – Вера, где ручка? Спроси. У кого нет карандаша. – Ребята, у кого нет карандаша? Спроси у Лены, какая у нее отметка **. Лена, какая у тебя отметка?;
4 четверть. Позови мне Мишу – Миша, тебя зовет… Дай тетрадь Сереже. – Сережа, возьми тетрадь. Посмотри и скажи, чья работа лучше. – Вовы. Вовина работа лучше всех. Спроси у ребят, чья это работа. – Ребята, чья это работа?;
3) обращение с вопросами и ответы на них:
1 четверть. Ты сделал (написал)? – Да, сделал(а), написал(а). Я сделал (написал). Нет, не сделал (не написал). Что надо взять? – Линейку. Кто знает? – Я. Я знаю. Кто наклеил (взял) картинки? – Я (Коля) наклеил;
2 четверть. Ты хочешь играть? – Да, хочу. Нет, не хочу. Чья это работа? – Моя, твоя. Борина. Где нарисовать (нарисовал)? Вверху. Внизу. Какой сегодня день (число)? Вторник 3 декабря;
3 четверть. Кому помочь? – Мне. Мне и Сереже. Помоги мне. Какой день будет завтра? – Четверг. Можно сесть? – Можно. Сядь (играй, читай). Можно выйти из класса (подойти к доске)? - Можно. Выйди (подойди). Можно написать снова? – Можно. Напиши;
4 четверть. Кто сегодня (был вчера, будет завтра) дежурный? – Я (Миша). Когда ты будешь дежурный? – В субботу. Ты хочешь еще писать? – Да. Нет. Хочу. Не хочу. Ты умеешь рисовать? – Да. Нет. Я умею. Как рисует Света? – Красиво;
4) сообщение о работе одной фразой:
в течение года: Я пишу (написал), не (кончил, буду говорить, писать) письмо. Мы читаем (будем рисовать цветы.);
5) участие в диалоге:
с помощью последовательно заданных вопросов узнать, что делал товарищ, рассказать о своих занятиях, описать картинку или предмет.
6) слухо-зрительное восприятие всего материала разговорной речи. Восприятие на слух только знакомого речевого материала и его воспроизведение.
12. Развитие монологической (устной и письменной) речи учащихся.
13. Первая четверть:
1) школа (учебные принадлежности, класс, столовая, спальня);
2) лето в лесу, на реке;
3) игры и развлечения детей (дома, в школе);
4) осень (погода, природа, фрукты, овощи);
5) повседневные дела и события из личной жизни, а также из жизни классного коллектива;
6) хорошие и плохие поступки детей. Темы по усмотрению учителя.
14. Вторая четверть:
1) осенние каникулы (как проводили каникулы);
2) осень (природа, погода);
3) зима (лес, парк, река), изменения в природе и погоде, первый снег, занятия детей;
4) дикие и домашние животные, рыбы;
5) события из личной жизни;
6) основные события дня (режимные моменты, занятия в школе, занятия с конструктором, мозаикой и др.);
7) подготовка к Новому году;
8) дружные ребята;
9) темы по усмотрению учителя.
15. Третья четверть:
1) новогодняя елка в школе;
2) зимние каникулы;
3) зимние развлечения детей;
4) жизнь животных, птиц зимой;
5) события из личной жизни, а также из жизни классного коллектива: мы любим труд, мы — дружные ребята;
6) городская улица;
7) праздничные дни (8 Марта, Наурыз — подготовка, поздравления);
8) семья (состав семьи, занятия членов семьи, взаимопомощь, семья дома);
9) воскресный день;
10) темы по усмотрению учителя.
16. Четвертая четверть:
1) весенние каникулы;
2) весна, признаки весны, первая зелень и цветы, занятия детей;
3) животные весной (звери, птицы, насекомые), появление птенцов, детенышей;
4) праздничные даты (День единства народов, День Победы);
5) события из личной жизни, а также из жизни классного коллектива;
6) скоро лето;
7) темы по усмотрению учителя.
17. Русский язык (грамматика):
1) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное личной формой и инфинитивом;
2) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное глаголом прошедшего времени (совершенного и несовершенного вида);
3) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное глаголом настоящего времени;
4) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное глаголом будущего времени (сложное);
5) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное возвратным глаголом;
6) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное личной формой глагола с инфинитивом или личной формой глагола настоящего (будущего) времени с прямым дополнением;
7) определение, выраженное прилагательным; подлежащее; сказуемое; прямое дополнение (при переходных глаголах);
8) определение; подлежащее; сказуемое (в соответствии с задачей высказывания); дополнение, выраженное существительным в творительном падеже;
9) подлежащее; сказуемое; прямое дополнение и дополнение, выраженное существительным в родительном падеже (у кого?);
10) определение; подлежащее; сказуемое; обстоятельство где? на чем? в чем?;
11) подлежащее; сказуемое; дополнение; обстоятельство. Куда? во что? на что?;
12) определение; подлежащее; сказуемое; обстоятельство. откуда? с чего? из чего?;
13) обстоятельство (когда? наречие); подлежащее; сказуемое; дополнение;
14) подлежащее; сказуемое; обстоятельство (как? наречие).
3. Базовое содержание учебного предмета для 2 класса
18. Развитие речи.
19. Развитие разговорной речи. Использование в общении с окружающими следующих типов фраз:
1) понимание и выполнение поручений, умение выразить просьбу, желание, побуждение:
1 четверть. Возьми(те) учебник по развитию речи, открой(те) на странице… и прочитай(те) задание номер… Достань(те) из шкафа цветные карандаши и раздай(те) их ребятам. Помоги мне, пожалуйста;
2 четверть. Сядь рядом с Толей и помоги ему. Сначала…, а потом будешь. Закончи свою работу и помоги товарищу;
3 четверть. Возьми два учебника и отдай один мне. На столе нет тетради. Можно взять в шкафу? Раздай по два листа бумаги каждому ученику. Мне понятно (непонятно). Я не знаю, как сказать (как сделать). Помоги мне, пожалуйста;
4 четверть. Проверьте работу друг у друга. Я еще не написал(а). Подожди(те) меня, пожалуйста. Оля написала без ошибок. У Оли много ошибок. Дайте мне, пожалуйста, лекарство от кашля (головной боли);
2) обращение к товарищу или другому лицу по заданию учителя или воспитателя, а также по собственному побуждению:
1 четверть. Скажи Славе, чтобы он открыл книгу на десятой странице. – Слава, А.И. сказала, чтобы ты открыл книгу на десятой странице;
2 четверть. Попроси у Тани зеленый карандаш и дай мне. – А.И. просит у тебя зелeный карандаш (несколько картинок и т.д.);
3 четверть. Скажи Толе, чтобы он сел рядом с Витей (принес стул,..дал мне свою работу,… взял несколько картинок,… сделал лучше,… кончил работать);
4 четверть. Спроси Алю, какую отметку она получила за работу (когда она будет читать, скоро ли мы напишем рассказ). – Аля, какая у тебя отметка? (когда ты будешь читать?);
3) умение задавать вопросы и отвечать на них:
1 четверть. Кто следующий будет писать (рисовать)? Вова будет писать (рисовать). Какой следующий урок? – Чтение. Следующий урок чтения;
2 четверть. Что ты будешь (вы будете) делать? Буду (будем) читать. Где твоя работа (тетрадь)? В шкафу. Моя тетрадь в шкафу;
3 четверть. Кто написал лучше? Кто хуже? – Слава написал лучше, а Вова хуже. Что мы будем делать сначала (потом)? Сначала мы будем писать;
4 четверть. С кем ты ездил домой? – С братом. Я ездил домой с братом. С кем ты играл (работал)? - С Леной. С ребятами.
20. В течение года: участие в диалоге: с помощью последовательно заданных вопросов узнать, что делал товарищ, расспросить о товарище или предмете, отвечая на вопросы товарищей, рассказать о своих занятиях.
21. Развитие монологической (устной и письменной) речи учащихся.
22. 1 четверть:
1) воспоминания о лете;
2) осень (природа, погода, подготовка животных к зиме, занятия взрослых и детей);
3) выполнение детьми обязанностей ученика, школьные дела;
4) события из личной жизни, из жизни классного и школьного коллектива;
5) семья, домашние дела, занятия родителей, помощь взрослым;
6) интересные животные;
7) темы по усмотрению учителя.
23. 2 четверть:
1) осенние каникулы;
2) поздняя осень;
3) наш край;
4) зимой в лесу;
5) подготовка к новогодней елке;
6) обычные дела и события из личной жизни, из жизни классного и школьного коллектива;
7) темы по усмотрению учителя.
24. 3 четверть:
1) новый год (встреча Нового года, поздравления, подарки);
2) зимние каникулы;
3) календарь года (времена года, месяцы, дни недели);
4) зимой в лесу (природа, жизнь зверей и птиц);
5) Государственные праздники (День защитников Отечества, 8 Марта — отличительные черты праздника, подготовка к праздникам);
6) наш город (городские улицы, транспорт);
7) интересные экскурсии;
8) семья (профессии родителей, рассказ о своей маме, помощь детей взрослым, интересные дела);
9) события из личной жизни, из жизни классного и школьного коллектива;
10) темы по усмотрению учителя.
25. 4 четверть:
1) наступление весны (природа, занятия детей);
2) наш край, город, село;
3) Государственные праздники (отличительные черты праздника, подготовка к праздникам);
4) что такое хорошо и что такое плохо;
5) впереди лето;
6) события из личной жизни, из жизни классного и школьного коллектива;
7) сюжетные рассказы на темы по усмотрению учителя.
26. Русский язык (грамматика):
1) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением единственного (множественного)числа; сказуемое, выраженное глаголом настоящего, прошедшего или будущего времени; прямое дополнение, выраженное неодушевленным существительным мужского (женского, среднего) рода, единственного или множественного числа;
2) подлежащее; сказуемое; прямое дополнение, выраженное одушевленным существительным мужского (женского) рода, единственного или множественного числа;
3) подлежащее; сказуемое, выраженное страдательным причастием; дополнение, выраженное существительным в творительном падеже;
4) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное прилагательным;
5) подлежащее; сказуемое; дополнение, выраженное существительным в родительном падеже с предлогом "для";
6) подлежащее; сказуемое; прямое дополнение, выраженное существительным в дательном падеже;
7) подлежащее; сказуемое; дополнение, выраженное существительным в творительном падеже с предлогом "с";
8) подлежащее; сказуемое; обстоятельство, отвечающее на вопросы куда? (откуда? как?);
9) подлежащее; сказуемое; обстоятельство, выраженное наречием;
10) определение, выраженное притяжательным местоимением; подлежащее; сказуемое; прямое дополнение (при переходных глаголах);
11) определение; подлежащее; сказуемое; дополнение и прямое дополнение, выраженное существительным в родительном падеже;
12) определение; подлежащее; сказуемое; дополнение;
13) определения при подлежащем в предложениях всех типов, выраженные прилагательными, притяжательными местоимениями или порядковыми числительными.
4. Базовое содержание учебного предмета для 3 класса
27. Развитие речи.
28. Развитие разговорной речи:
1) понимание и выполнение поручений, умение выразить просьбу, желание:
1 четверть. Иди в зал и принеси стул для… Начинайте работать. Передай свою работу соседу слева. Положите книги на верхнюю (нижнюю) полку. Отложи альбом в сторону. Я хочу помочь Вам решить задачу;
2 четверть. Повернись направо (налево). Отложи все, что тебе нужно для работы (мешает работать). Поменяйтесь местами. Все выполнили работу правильно, только Вова ошибся. Разрешите мне закончить ее;
3 четверть. Иди к А.П. и попроси. (несколько) тетрадей в линейку (в клетку). Принеси полстакана (полбанки) воды. Вспомните, что вы делали вчера;
4 четверть. Достаньте учебники (тетради) и продолжайте работать. Встаньте так, чтобы не мешать друг другу. С.И. скажите, пожалуйста, какое задание по развитию речи на завтра. Я не записала того, что сказала Оля;
2) обращение к товарищу или другому лицу по указанию учителя или воспитателя, а также по собственному побуждению:
1 четверть. Спроси у…, что задано по русскому языку на завтра (что он сказал) – Скажи, пожалуйста, что задано по русскому языку на завтра (..повтори, пожалуйста, что он сказал);
2 четверть. Спроси у.., когда он (она, они) будут учить стихотворение (как он написал, сколько написал предложений, где он был) -.., когда ты будешь учить стихотворение (как ты написал) и т.д.;
3 четверть. Спроси у.., зачем он взял лист бумаги (куда он положил.., чего не хватит для работы, сколько стоит..). -..,зачем ты взял лист бумаги? -...спрашивает, зачем ты взял лист бумаги (.., куда ты положил..?) - …, спрашивает, куда ты положил?;
4 четверть. Спроси у.., за что он получил замечание -.., за что ты получил замечание. – За то, что я.. Спроси у.., закончил ли он работу. Ты закончил работу?;
3) умение задавать вопросы и отвечать на них:
1 четверть. К кому ты поедешь в выходной день? - К родителям, к знакомым. Что мы будем делать после четвертого урока (после обеда)? – Будем делать уроки;
2 четверть. Из чего сделана коробочка? – Из дерева (деревянная). Из кожи (кожаная). Чем вытереть руки? – Полотенцем. Тряпкой;
3 четверть. Когда ты будешь учить уроки? – После полдника. В четыре часа. С кем ты хочешь играть? С.. вместе с.. Сколько листов бумаги ты взял? -.. листа. Пять листов. Несколько листов. Сколько дней будут весенние каникулы: - Восемь дней;
4 четверть. Ты знаешь, как решать эту задачу? – Знаю. Не знаю. Когда мы пойдем на экскурсию? До обеда (после обеда, перед ужином). … Разрешила взять эту книгу? – Разрешила. Не разрешила.
29. Рассказ о работе, пользуясь планом.
30. В течение года:
1) участие в диалоге: с помощью последовательно заданных вопросов узнать, что делал товарищ, отвечая на вопросы товарищей, рассказать о своих занятиях. Использование в диалоге вопросов, указанных выше;
2) слухо-зрительное восприятие всего материала по разговорной речи. Умение выборочно воспринять и воспроизвести знакомый речевой материал на слух с использованием звукоусиливающей аппаратуры.
31. Развитие монологической (устной и письменной) речи учащихся.
32. Первая четверть:
1) новый учебный год (школа, пришкольный участок, спортивная площадка);
2) золотая и поздняя осень (природа, погода, сбор урожая);
3) твои друзья (рассказ о друге, общие дела, взаимопомощь);
4) интересные события из личной жизни и жизни школьного коллектива, страны;
5) город и село (особенности жизни людей, их занятий);
6) темы по усмотрению учителя.
33. Вторая четверть:
1) лес и поле (природа, растительность, животный мир);
2) поздняя осень и наступление зимы (изменения в природе, погоде, в занятиях взрослых и детей);
3) наша улица и город (описание, характерные особенности, средства связи города с другими населенными пунктами);
4) новый год. 5. Темы по усмотрению учителя.
34. Третья четверть:
1) зимние каникулы;
2) зима в лесу и в городе;
3) знаменательные даты в жизни страны;
4) занятия детей в школе, общественные поручения, описание класса;
5) интересные события, экскурсии;
6) восьмое марта (особенность праздника, подготовка к нему, поздравления);
7) темы по усмотрению учителя.
35. Четвертая четверть:
1) весенние каникулы;
2) весенние изменения в природе и жизни людей (весна в городе, лесу, поле);
3) интересные события, экскурсии;
4) праздничные дни (события праздничного дня, подготовка к празднику, впечатления о нем);
5) темы по усмотрению учителя.
36. Русский язык (грамматика):
1) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное прилагательным;
2) подлежащее, выраженное существительным или личным местоимением; сказуемое, выраженное глаголом будущего времени (будущее простое);
3) подлежащее; сказуемое; дополнение, выраженное личным местоимением;
4) подлежащее; сказуемое; дополнение, выраженное существительным в родительном падеже с предлогом "из-за";
5) подлежащее; сказуемое; дополнение, выраженное существительным в творительном падеже с предлогом "за";
6) подлежащее; сказуемое; дополнение, выраженное существительным в предложном падеже;
7) подлежащее; сказуемое; обстоятельство, отвечающее на вопросы где? (под чем? за чем?) когда? (во время чего?);
8) определение; подлежащее; сказуемое (в соответствии с задачей высказывания); дополнение, выраженное существительным в творительном падеже; определение, выраженное прилагательным в творительном падеже;
9) подлежащее; сказуемое; прямое дополнение, выраженное существительным в винительном падеже; определение, выраженное прилагательным в родительном падеже;
10) подлежащее; сказуемое; прямое дополнение, выраженное существительным в родительном падеже;
11) определение; подлежащее; сказуемое; обстоятельство (под чем? над чем?
5. Базовое содержание учебного предмета для 4 класса
37. Развитие речи.
38. Развитие разговорной речи:
1) понимание и выполнение поручений, умение выразить просьбу, желание, побуждение, краткое обоснование действий:
1 четверть. Помогите мне. Я забыл, куда нужно положить книги. Я взял цветные карандаши, чтобы раскрасить рисунок. Я думаю, что сначала нужно сделать уроки, а потом пойти гулять;
2 четверть. Мне скоро исполнится десять лет. Я хочу рассказать о приметах поздней осени;
3 четверть. Какая сегодня тема урока? Какая была тема прошлого урока? Я больше люблю рисовать, чем писать. Принеси полстакана (полбанки) воды;
4 четверть. Я чуть-чуть (немного) опоздал. Он всегда опаздывает (приходит поздно). Мы посмотрели фильм и узнали много интересного о животных;
2) умение обратиться к другому лицу по заданию учителя или воспитателя, а также по собственному побуждению:
1 четверть. Бекжан, передай А.К., что я выполнил ее поручение. – А.К., Алия выполнила Ваше поручение. Попроси Ержана открыть окно и проветрить класс. – Ержан, открой окно и проветри класс;
2 четверть. Передай Сауле, чтобы она прочитала еще два абзаца. – Сауле, прочитай еще два абзаца. А.К. сказала, чтобы ты прочитала еще 2 абзаца;
3 четверть. Попроси дежурного раздать тетради. Света, раздай, пожалуйста, тетради. Проверь(те), правильно ли я написал (вы-полнил) задание;
4 четверт. Скажи (попроси) кого-нибудь из ребят, чтобы они помогли Алеше. Андрей и Еркен, помогите Алеше. Ребята, кто может (хочет) помочь?;
3) умение задавать вопросы и отвечать на них:
1 четверть. Какое время года тебе нравится больше: - Мне нравится больше лето (зима, весна). Почему тебе нравится лето? – Потому что летом можно купаться, загорать, собирать грибы и ягоды;
2 четверть. Когда ты выполняешь домашнее задание? – В четыре часа. Когда ты просыпаешься? - В семь часов (около семи часов). Сколько тебе исполнилось лет? – Мне исполнилось десять лет;
3 четверть. Через сколько дней будет воскресенье? – Через два дня. Когда будет экскурсия? – Послезавтра;
4 четверть. Что интересного ты узнал на уроке? – Я узнал о жизни обезьян. Это очень интересно. Как твое самочувствие? – Спасибо, нормальное. Я чувствую себя хорошо;
4) умение участвовать в диалоге: уметь расспросить друга о его семье, о нем самом, узнать об интересных событиях, происходящих в школе, в городе (деревне), стране; Отвечая на вопросы, уметь рассказать о школе, о семье, о посещении врача, о других новостях.
39. В течение года:
1) умение использовать в диалоге вопросы, указанные выше, а также следующие вопросы: где ты родился? – В Астане (в Алматы). Кто твои родители? – Папа слесарь, а мама повар. Кто ты по национальности? – Казах (русский, уйгур);
2) когда будет отпуск у твоих родителей? – В августе. Далеко ли твоя школа от дома? – Далеко. Нет, недалеко. Близко.
40. Развитие монологической (устной и письменной) речи учащихся:
1) 1 четверть. Воспоминания о летних каникулах. Интересный случай. Школьная перемена. Ход урока. Семья. Новый друг (подруга). Осенняя природа. Любимое занятие;
2) 2 четверть. Осенние каникулы. Интересный кинофильм. Школьный праздник. Дежурство в классе (в столовой, в мастерской). Мой дом. Зимняя природа. Из жизни животных;
3) 3 четверть. Зимние каникулы. Любимая книга. Моя улица. Выходной день. Посещение магазина. Городской транспорт. Соседи. Описание животного;
4) 4 четверть. Весенняя природа. Увлечения. Праздники. Любимый учебный предмет. Интересное событие. Правильный поступок. Мой город. Интересная экскурсия. Планы на лето.
41. Русский язык (грамматика).
42. Предложение:
1) составление предложений по заданиям, отграничение их от других единиц и речевых образований (слов, словосочетаний, текста, наборов слов, не законченных по смыслу предложений);
2) деление текста на предложения, группировка предложений, близких по смыслу или сходных по строению. Правила записи предложения;
3) знание грамматических терминов: слово, словосочетание, предложение, текст, набор слов, прописная буква, точка.
43. Состав предложения:
1) членение предложения на смысловые части по вопросам. Нахождение в предложении подлежащего и сказуемого. Накопление в речи предложений с разными способами выражения подлежащего и сказуемого;
2) сопоставление предложений, распространенных разными второстепенными членами, относящимися к подлежащему или сказуемому (дополнением, определением, обстоятельством);
3) различение подлежащего и дополнения, дополнения и обстоятельства (выраженных одинаковыми частями речи) по их роли, месту в предложении, по вопросам;
4) группировка предложений, одинаковых по составу, распространение предложений нужными по смыслу второстепенными членами для более точного выражения смыслового содержания;
5) знание грамматических терминов: члены предложения, подлежащее, сказуемое, дополнение, определение, обстоятельство.
44. Связь слов в предложении:
1) согласование. Согласование как вид связи подлежащего и сказуемого. Практический выбор формы слов для согласования. Согласование как вид связи определения с подлежащим, определения с дополнением, определения с обстоятельством. Накопление в речи словосочетаний с определениями;
2) составление предложений с учетом согласованных членов предложения. Изменение форм слов в целях соответствия нормам согласования;
3) управление. Установление связи слов между сказуемым и дополнением, сказуемым и обстоятельством. Накопление в речи образцов словосочетаний, состоящих из сказуемых и управляемых членов предложения. Практический выбор или изменение формы слова для соблюдения норм управления;
4) примыкание. Нахождение в предложении связанных по типу примыкания сказуемых с обстоятельствами. Составление предложений по образцам и по схеме с учетом связей слов в предложении.
45. Состав слова:
1) составление групп однокоренных слов и включение их в предложения с учетом синтаксической роли и связей с другими словами;
2) выделение в словах окончаний и изменение их с учетом роли слова в предложении и его связей с другими членами предложения;
3) выделение в словах приставок и суффиксов, учет значений слов с приставками одинакового и противоположного значения при включении их в предложения;
4) составление предложений со словами, имеющими различные суффиксы.
46. Повторение:
1) конструирование предложений с заданным содержанием и строением, включение в предложение слов в заданной форме с учетом предполагаемой роли и связей с другими словами; анализ состава предложения и сопоставление его с другими единицами языка;
2) перестроение предложения в новые конструкции и наблюдения за изменением их смысла. Объяснение содержания текстов исходя из понимания смысла предложений.
6. Требования к уровню подготовки учащихся для 1 класса
47. Предметные результаты. По завершении 1 класса учащиеся должны знать:
1) употреблять в соответствии с задачей высказывания фразы предусмотренных типов (см. типы предложений и образцы высказываний, перечисленные ниже);
2) отбирать предложения по образцу;
3) различать слово и предложение;
4) составлять предложения к картинкам, по демонстрации действия;
5) понимать, отвечать и задавать следующие вопросы: кто? что? что делал(-а, -и)? что сделал(-а, -и)? что делает? что делают? что будем делать? какой? какая? какое? какие? кого? что? чем? где? (на чем? в чем?) куда? (на что? во что?) откуда? (с чего? из чего?) когда? как?;
6) исправлять ошибки в окончаниях слов с помощью вопросов, поставленных учителем;
7) находить начальную форму существительных на -а, -я; глаголов на -ть; прилагательных по существительному;
8) употреблять словосочетания следующих типов: слепил огурец, зайца, куклу, морковь; нет пластилина; вошел в класс, вышел из класса, ушел из класса; двухэтажный дом; строительный материал; один дом, одна кнопка, одно окно, два карандаша, две ручки; книга сестры, хвост лисы;
9) распространять предложение словами, предложенными учителем;
10) объединять в группы однокоренные слова и правильно употреблять их в предложении;
11) подбирать слова, близкие и противоположные по значению, и употреблять их в предложении;
12) употреблять предложения усложненных структур с прямой и косвенной речью типа: Учительница сказала: "Мы пойдем на экскурсию"; Учительница сказала, что мы пойдем на экскурсию; с союзами потому, что, чтобы; с однородными сказуемыми;
13) составлять рассказ по одной картине;
14) составлять рассказ с предшествующими, последующими событиями;
15) сообщать об интересных событиях;
16) описывать один предмет;
17) сравнивать предметы;
18) описывать предметы в их сравнении;
19) составлять рассказ по серии картинок.
7. Требования к уровню подготовки учащихся для 2 класса
48. Предметные результаты. По завершении 2 класса учащиеся должны знать:
1) употреблять в соответствии с задачей высказывания предложения предусмотренных типов (см. типы предложений и образцы высказываний, перечисленные ниже);
2) отбирать предложения по образцу (в течение года), строить предложения по образцу (в конце года);
3) определять количество слов в предложении;
4) понимать вопросы, отвечать на них, употреблять в самостоятельной речи: кто? что? что делал(-а, -и)? что сде-лал( - а, - и)? что делает (- ют)? что делаешь? что будем делать? что будут делать? ка к о й ( - а я, - и е)? чей? чья? чье? чьи? ко то р ы й ( - а я, - о е, - ы е)? из чего? для кого? у кого? с кем? где? (у чего? над чем?) куда? (к чему?) откуда? (от чего?) когда? (до чего? после чего?) как?;
5) находить начальную форму существительных на -о, -е и с нулевой флексией; прилагательных по существительному; глаголов на -чь; местоимений 1-го лица единственного числа, 2-го лица единственного числа;
6) образовывать падежные формы всех существительных по вопросам у кого? у чего? кого? что?;
7) составлять предложения к картинкам, по демонстрации действия, на заданную тему;
8) описывать события дня;
9) составлять рассказ об экскурсии;
10) расспрашивать о деятельности одноклассника;
11) составлять рассказ по серии картинок;
12) рассказ по одной картине;
13) составлять рассказ по началу и концу;
14) писать изложение по плану.
8. Требования к уровню подготовки учащихся для 3 класса
49. Предметные результаты. По завершении 3 класса учащиеся должны знать:
1) употреблять в соответствии с задачей высказывания предложения предусмотренных типов (см. типы предложений и образцы высказываний, перечисленные ниже);
2) отбирать и строить предложения по образцу;
3) определять количество слов в предложении и выделять предложения в сплошном тексте;
4) находить в предложении слова с вопросом кто? Отвечать на вопросы: "О ком говорится в предложении?", "О чем говорится в предложении?";
5) находить в предложении слова с вопросами, указанными в программе 1 и 2 классов, и вопросами что делаю? что делаете? что будешь делать? что будете делать? что буду делать? что сделаю (сделает, сделаешь, сделают, сдела-е те)?;
6) находить в предложении слова-определения, выраженные прилагательными в именительном, родительном, винительном и творительном падежах; проверять вопросами правильность их употребления;
7) отвечать на вопросы к дополнениям без чего? о ком? о чем? чего (нет)? за чем?;
8) отвечать на вопросы к обстоятельствам где? (перед чем? за чем? под чем?) куда? (за что? подо что?) откуда? (из-под чего?) когда? (во время чего?) как?;
9) находить начальную форму существительных с ь на конце; глаголов на -ти, -ться; прилагательных по существительному; местоимений 1-го лица множественного числа, 3-го лица единственного и множественного числа;
10) образовывать падежные формы всех существительных по вопросам о чем? о ком? кому? с кем?;
11) составлять предложения на заданную тему, по прочитанному произведению;
12) строить предложения из знакомых слов и словосочетаний, с заданными словами, с опорой на грамматический вопрос и по образцу;
13) исправлять ошибку в окончаниях слов с помощью самостоятельно поставленного вопроса;
14) употреблять словосочетания следующих типов: помог Саше, объяснил Сереже, играл с Таней, лепил с Олегом, съехал с горы, слез с дерева, слетел с крыши, пришел в театр, в школу, ушел из театра, из школы, планка с тремя отверстиями, пять, шесть кнопок, сорок восемь кнопок, килограмм сахару, ручка портфеля и т. д.;
15) соблюдать правильный порядок слов в предложении; обстоятельство времени употреблять в начале предложения: Вчера мы ходили на экскурсию; употреблять предложения с обратным порядком слов — сказуемое, подлежащее: Наступила золотая осень; Начался урок;
16) распространять предложения в соответствии с задачей высказывания;
17) дополнять предложения недостающими по смыслу словами (подлежащее, сказуемое); исключать из состава предложения лишние слова;
18) объединять в группы однокоренные слова (глаголы с приставками);
19) подбирать слова, близкие и противоположные по значению;
20) правильно употреблять их в предложении;
21) употреблять в речи предложения усложненных структур: с прямой и косвенной речью типа: Брат спросил у Наташи, умеет ли она лепить; Брат спросил: "Ты умеешь лепить?"; с союзами потому что, чтобы, когда, как; с однородными членами предложения (дополнениями и обстоятельствами);
22) коллективно составлять подробный план письма;
23) описывать внешность и характер человека;
24) составлять устно или письменно описание предметов;
25) расспрашивать о деятельности одноклассника.
9. Требования к уровню подготовки учащихся для 4 класса
50. Предметные результаты. По завершении 4 класса учащиеся должны знать:
1) умение начать, продолжить, закончить беседу или изменить ее тему: Я хочу сообщить (узнать, выяснить, добавить, уточнить, возразить, поговорить о другом...); Я хочу рассказать о...; Я хочу спросить о...;
2) умение выразить согласие, несогласие с высказыванием собеседника: Я думаю так же (иначе, по-другому); Ты прав (неправ, ошибаешься); Докажи, что...; Я (не) согласен с тобой (с Вовой, с вами);
3) умение ответить на вопрос кратко или развернуто с учетом ситуации или всего контекста диалога;
4) умение выразить понимание или непонимание в ходе беседы: Я понимаю (не понимаю, мне непонятно), что это значит; Повторите, пожалуйста; Объясните, что значит...; Как сказать по-другому; Приведи(-те) примеры;
5) умение выразить оценку, отношение к сказанному собеседником (внятность, грамотность, полнота, доказательность, точность вопроса, ответа, сообщения);
6) умение использовать в устной или письменной форме речевые обороты: Главное заключается в том, что...; Из всего следует, что...; Основная мысль состоит в том, что...; Все это означает, что...; Из всего можно сделать вывод, что...;
7) умение выражать в речи смысловые отношения, используя простые и сложные предложения: Я приготовил (-а) ужин. В это время пришла с работы мама. Когда я приготовил (-а) ужин, с работы пришла мама. Он пропустил урок по болезни. Он пропустил урок потому, что был болен. Он был болен, поэтому пропустил урок. Если будешь на уроке невнимателен, то домашнее задание будет трудно выполнить. На уроке будешь невнимателен, значит, домашнее задание будет трудно выполнить. Бабушка живет в большом городе. Он находится в Сибири. Бабушка живет в большом городе, который находится в Сибири. Я занимаюсь спортом для здоровья. Я занимаюсь спортом, чтобы быть здоровым;
8) умение строить и использовать в речи структуры с опорными словами: не только..., но и...; чем больше (чаще, лучше)..., тем...; у него... (что-либо негативное), зато... (что-то позитивное);
9) умение объединять последовательно описываемые события в связное синтаксическое целое, используя различные связки: вдруг, неожиданно, а затем, одновременно, точно так же, после всего, несмотря на..., как только...;
10) умение использовать в речи глаголы совершенного и несовершенного вида с учетом продолжительности, законченности или повторяемости действия;
11) умение заменять в связном тексте повторяющиеся существительные личными местоимениями;
12) умение описывать отдельные события, явления, предметы или сравнивать их между собой;
13) умение составлять рассказы о выполненных действиях, по картине, на заданную тему;
14) умение написать изложение проработанного с учителем текста по коллективно составленному плану, используя по выбору синонимические замены к отдельным предложениям, распространяя или сокращая объем прочитанного рассказа с сохранением сюжетной линии;
15) умение составлять тексты записок, поздравительных открыток, вести записную книжку.
51. Личностные результаты. Учащиеся 1-4 классов должны проявлять:
1) любовь к своей стране, городу/ селу;
2) уважение и интерес к своей культуре и иноязычной культуре;
3) почтительное отношение к старшим, заботу о младших через правильное употребление элементов речеповеденческого этикета;
4) дружелюбное и толерантное отношение к собеседнику, к представителям других стран, говорящих на изучаемом языке;
5) уважение к традициям и обычаям народов Казахстана и стран изучаемого языка;
6) бережное отношение к имуществу (к школьной мебели, школьным принадлежностям, одежде, предметам обихода);
7) бережное отношение к окружающей среде.
52. Системно-деятельностные результаты. Учащиеся 1-4 классов должны применять:
1) лексико-грамматические структуры в заданных ситуациях общения (приветствие, знакомство, прощание, выражение благодарности, согласия/ несогласия);
2) метод проектирования (моделирования), интерпретации (объяснение, сравнение, аналогия и т.д.);
3) современные информационно-коммуникативные технологии;
4) разные компоненты учебно-методического комплекта (учебник, рабочая тетрадь, аудиоприложение, мультимедийное приложение и т.д.).
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 117-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған
бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі
және тіл дамыту" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде жүргізілетін мектептер үшін)
Ескерту. 117-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Бастауыш сыныптардағы (1-4-сыныптар) "Қазақ тілі" пәні – "Тіл және әдебиет" білім саласындағы кіріктірілген оқу пәні.
3. Пәнді оқыту мақсаты – естімейтін оқушыларда сөйлеу тілінің ауызша формасын қарым-қатынасқа түсудің құралы ретінде қалыптастыру жәнеестіп қабылдауының деңгейіне сай, сөйлесім әрекетінің түрлеріне сәйкес, түсінікті сөйлеуге, сауатты жазуға үйрету.
4. Оқытудың міндеттеріне:
1) естімейтін оқушылардың сөйлесім әрекетінің (ауызша және жазбаша) түрлерін күнделікті қарым-қатынас деңгейінде меңгерту;
2) сөздік қорын байыту;
3) сөйлеу мәдениетін қалыптастыру;
4) естімейтін оқушылардың тілдік дағдысы мен білігін дамыту;
5) сөздің құрылымы мен грамматикалық ұғымдарды білу мен білік дағдыларын меңгерту, қалыптастыру;
6) бірлескен әрекет барысында сөйлеу тілін естіп-көру арқылы қабылдауын дамыту;
7) келесі сыныптардағы грамматика мен дұрыс жазуды жүйелі түрде үйретуге дайындау;
8) оқушыны сөйлесімдік қарым-қатынастың жаңа тәсілдеріне (қазақ тіліндегі), қазақ халқының мәдениетіне, ұлттық-мәдени сөйлесім ерекшелігіне баулу.
5. Оқу жүктемесі:
1) пәннің мазмұнын меңгеру үшін аптасына 1- 2 сыныптарда 5 сағаттан, 3-4 сыныптарда 4 сағаттан оқытылады (барлығы – 607 сағат). Жалпы сағат саны кезеңдер бойынша төмендегіше бөлінеді:
1 - сынып - 165 сағат;
2 - сынып - 170 сағат;
3 - сынып - 136 сағат;
4 - сынып - 136 сағат.
6. Қазақ тілін оқыту процесінде пәнаралық байланыс жүзеге асырылады:
1) ана тілі пәнімен: қазақ тілі сабақтарында мақал-мәтел, жұмбақтарды пайдалану, ақын-жазушылардың суреттерін көрсету, олар туралы мәлімет беру, мәтінді мәнерлеп оқу мен өлең жаттау;
2) заттық-тәжірибелік оқыту пәнімен: еңбек тақырыбына байланысты оқушыларды еңбексүйгіштікке баулу, адамдардың еңбегін құрметтеуге тәрбиелеу, ермексазбен, табиғи материалдармен жұмыс жасау, қағаздарды қию, өрнектер салу барысында сөйлеу тілін дамыту;
3) дүниетану пәнімен: "адам–табиғат–қоғам" туралы білімдерін толықтыруда, топсеруен кезінде, табиғатты бақылау барысында оқушылардың сөздік қорын байыту; танымдық қызығушылығын, интеллектуалдық және шығармашылық қабілеттерін дамыту;
4) түзету ырғағы пәнімен: оқу барысында мазмұнына сәйкес музыкалық шығармалар тыңдау, оқушылардың тілін жаттықтыру, дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету мақсатында балалар әндерін тыңдату;
5) өзін-өзі тану пәнімен: Өзін-өзі танудың пәндік саласы есту қабілеті зақымдалған оқушының өзіндік қайталанбас жеке даралығын пайымдауы арқылы табиғи қабілеттіліктері мен жасампаздық әлеуетін ашу. Естімейтін оқушының өзіндік бейімділіктерін, темпераментін, мінез-құлқын, қабілеттерін ескере отырып, оны жеке тұлға ретінде, іс-әрекет субъектісі әрі жеке дара субъект ретінде дамыту;
6) бейнелеу пәнімен: суретшілердің шығармалары арқылы оқушылардың сөз байлығын арттыру, тілін дамыту; сурет бойынша өз сезімдерін, ой-пікірлерін білдіруге үйрету, сурет салғызу, бояту жұмыстары арқылы қаламды, қарындашты дұрыс ұстауға үйрету, қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту, эстетикалық тәрбие беру;
7) бейімделген дене шынықтырупәнімен: партада дұрыс отыру; дене бітімінің дұрыс дамуы үшін жаттығулар жасау; сабақта сергіту сәтін өткізу.
7. Бағдарлама қазақ тілінде білім алатын естімейтін бастауыш сынып оқушысын қазақ тілін сөйлеу іс әрекеті арқылы мәдениетаралық қатысым құралы ретінде меңгертуді көздейді. Сөйлеу білігін меңгерумен бірге оқушылар грамматиканың қарапайым курсын, тәжірибесін, орфографиялық білім мен білікті, каллиграфиялық білікті меңгереді.
8. Естімейтін оқушыларды сөйлеу тіліне оқыту ең қарапайым сөйлеу тілінің формаларынан, яғни дактильден басталады. Оқудың бастапқы кезеңінде мұғалім балаларға сөзді айтқан кезде,айтылған сөздерді міндетті түрде дактиль арқылы көрсетіп отыруы керек. Сөзді қабылдау мен есте сақтауды жеңілдету үшін балалар материалды меңгергенше табличкалар беріледі. Осылайша, оқушылар оқудың бірінші күнінен бастап сөйлеу тілін 2 формада қабылдайды (дактильдік және ауызша сөйлеу тілі).
9. Оқу процесі барысында есту аппаратын тағу арқылы оқушыларда мұғалімнің айтқан сөздерін естіп-көру арқылы қабылдауға мүмкіндік туады. Естімейтін оқушылар қатысымдық тілді меңгеруде дактильді және ауызша сөйлеу тіліне ортақ сөздік материалдарды пайдаланады.
10. Естімейтін балаларға арналған мектепте ауызша сөйлеуге оқытуда ұстанатын бағыттардың бірі- оқушыларда сөйлеу дағдыларын қалыптастыру:
1) барлық сөздік материалдарды мұғаліммен бірге дактильдеумен қоса ауызша айту. Бұл оқушылардың сөйлеу аппараттарын іске қосуға, оны белсендіруге септігін тигізеді. Сонымен қатар, мағынасы жақын сөздерді игеруге мүмкіндік береді;
2) ауызша сөйлеуге оқытудың негізгі жолы - ауызша сөйлеудің жүйелі түрде оқытылуы. Бірақ, бұл бағытта да сөйлеу тілін қалыптастыру, қарым-қатынасқа түсуде ең басты құрал болып қалуы керек. Бұл тілдік материалдарды дұрыс таңдауға (басымдылық сөздерге беріледі), сонымен қатар, сөйлеу дағдыларын жетілдіруге (жұмыс сараланған тілдік материалдармен жүргізіледі: қарым-қатынаста қолданылатын сөздер мен фразалар) қатысты;
3) естімейтін балаларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің "Қазақ тілі" білім саласы бойынша бағдарлама жалпы педагогикалық талаптарға сай жазылып, білім берудің жекелік мазмұны қосылған. Білім берудің жекелік мазмұны болжанған білім өнімдері: сабақтағы шығармашылық элементтер, жоспарланған білім нәтижелері.
11. Бағдарламада пәннен меңгерілетін сөздік, тілдік қор көлемі, мазмұны көрсетілген. Оқыту барысында естімейтін балалардың физиологиялық, психологиялық ерекшеліктері, жас ерекшелігі мен ұғымына сай, тіл материалдары топтастырылып, бөлшектенін оқытылады. Оқу материалдары оқушының есту арқылы қабылдау қабілеттерін ескеріп берілуі қадағаланады.
2. Оқу пәнінің 1 сыныптағы базалық білім мазмұны
12. 1 тоқсан (45 сағат).
13. Сөйлеу тілін дамыту:
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегін айту, іздену. Екі-екіден тұр. Тақтаға (үстелге, терезеге) кел (келіңдер). Бері кел. Орныңа отыр. Мұқият қара (қараңдар). Айғайлама (айғайламаңдар). Қолыңды көтер. Қалам ал, жаз. Әселге айт. Өзің осылай жаса. Партадан (шкафтан, үстелден) қара;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Дананы сыныпқа шакыр. Дана, сыныпқа кел. Шыңғыстан сұра, кыздың аты кім? Шыңғыс, қыздың аты кім? Кітапты (допты) кім алды, сұра. Кітапты кім алды. Алмас, кітапты кім алды? Айнұрдан сызғыш (қылкалам) сұра;
3) сұрақ қою, оған жауап беру. Сен жаздың ба? — Я жаздым. Мен жаздым. Жоқ, мен жазбадым. Нені алайын? — Сызғышты.Кім біледі? — Мен. Мен білемін. Суретті кім алды? — Мен. Мен алдым. Айдын алды. Сен не істейсің? — Мен оқимын. Сен не істедің?—Мен сурет салдым.
14. 2 тоқсан (35 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегін айту, іздену. Дәптерді сөмкеге сал. Партаға қой. Кітапты оң жағына, дәптерді сол жағына сал. Өз дәптеріңді көрсет. Терезені аш (жап). Кітапты партадан (сөмкеден, шкафтан) ал. Тақтаны сулы шүберекпен сүрт. Қолыңды жу, сүрт. Мен (түсінбедім) түсіндім. Қайталап айтыңызшы;
2) мұғалімнің тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Алмастан кітапты ал, үстелге қой. Алмас, кітап берші. Әсемнен қара қарындаш сұра. Әсем, маған қара қарындаш берші. Жалғастан сұра. Мынау не? — Жалғас, мынау не?;
3) сұрақ қою, оған жауап беру. Жұмыс істеу үшін не кажет? — Альбом. Альбом қажет. Сенің кай жерің ауырады? — Басым. Менің басым ауырды. Сен не істейсің? — Сурет саламын. Мен сурет саламын. Сенің ойнағың келе ме? Иә, келеді. Жок, ойнағым келмейді. Мынау кімнің жұмысы? Менің, сенің, Алмастың. Сен не алдың? — Сызғыш.
15. 3 тоқсан (45 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегінайту, іздену: оқулықты партадан ал, үстелге кой. Осылай жаз. Жай әдемі жаз. Және екі сөз жаз. Өзің айт (асықпай сұра, түзет). Дәптердің сыртын толтыр. Қыс туралы айт. Суретті жай қарындашпен сал. Орнында тұрып айт(сұраққа жауап бер). Мағауия не айтты, қайтала;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Данадан қаламын сұра. - Дана, қаламың кайда? - Сұра, кімде өшірііш бар?- Балалар, кімде өшіргіш бар? Сұра кімде карындаш жоқ. Сұра, бүгін қай күн? — Бүгін қай күн? Әселден сұра, ол қандай баға алды? — Әсел, сен қандай баға алдың?;
3) сұрақ қою, оған жауап беру: Сен қарындашты қайда қойдың? — Үстелге, шкафқа. Қайда қояйын? Шкафқа, үстелге, кітаптың жанына. Сен сөмкеңді кімге бердің? — Саматқа. Сен кіммен жұмыс істейсің? — Саматпен. Ертең қай күн? — Бейсенбі. Сен неге кешіктің? — Ойнадым. Дәрігерде болдым. Ойнап жүріп, кешіктім. Қай сабақ болды? — Ана тілі. Қай бет?—Оныншы. Қандай әріп? Үлкен бе, әлде кіші ме?.
16. 4 тоқсан (40 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілеігінайту, іздену: шүберекті ал, сула, тақтаны сүрт. Суреттен орманды көрсет. Мен тез жаздым. Дана жай жазды. Мен әдемі жазамын. Бір (екі, үш) тор көз қалдыр. Қатеңді түзе. Жұмысыңды тексер. Әріпті, сөзді сыз. Маған көмектесші;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Маған Жалғасты шақыр. — Жалғас, сені ... шақырды. Айдынға дәптер бер. — Айдын, дәптер ал. Қарап, айтшы кімнің жұмысы жақсы. — Айнұрдың. Айнұрдың жұмысы бәрінен жақсы. Балалардан сұра: мынау кімнің жұмысы? Балалар, мынау кімнің жұмысы?;
3) сұрақ қою, оған жауап беру. Бүгін (ертең, бүрсүгіні, кеше) кім кезекші? — Мен, Бақыт. Сен қашан кезекші боласың? — Ертең. Сен суретті қалай саласың? — Әдемі. Сенің жазғың келе ме? — Иә, жоқ, жазғым келеді. Сен сурет сала аласың ба? — Иә, жоқ сала алмаймын;
4) сөйлем құрастыру. Мен жаздым. Мен айтамын. Біз жазамыз, айтамыз, оқимыз;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу. Бір-біріне сұрақ қою арқылы жасаған істерін баяндау: не істегенін, жолдасы не істегенін, суретті, заттарды сипаттау.
17. Байланыстырып сөйлеу:
1) сөйлемдердің айтылу мәдениетін жетілдіру. Ауызша сөйлеу ерекшеліктерімен танысу (мақамы, дауыс ырғағы);
2) сұраққа қысқаша және толық жауап беру. Ауызша және жазбаша сұрақтар құрастыру. Оқиға желісінің суреті бойынша сөйлемдер (ауызша, жазбаша) кұрастыру;
3) грамматикалық жаттығуларды орындау. Суреттер бойынша (8-10 сөйлем) әңгіме құрастыру: әңгіменің такырыбын (мұғалімнің көмегімен) ойлап тап. Ата-анасына, туыстарына мұғалімнің көмегімен өз өмірі, көргені, қызықты оқиғалар туралы хат жазу. Мынау кім, не? — деген сұрақ қоя білу;
4) зат есім мен етістікті ажырата білу. Бастауыш пен баяндауышты, осы шақ пен өткен шақты қолдану, көпше және жекеше түрді пайдалана білу: Бала (кім?) секірді. Бала (не істеді?) секірді;
5) бірнеше заттың бір сөзбен айтылуы: ойыншықтар, оқу-кұралдары, жемістер. т.с.с.
3. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны
18. 1 тоқсан (45 сағат).
19. Сөйлеу тілін дамыту:
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегін айту, іздену. Оқулықтың ... бетін аш. Тіл дамыту оқулығын ал (ыңдар)... бетін ашып, ... тапсырманы оқы. Шкафтан түрлі-түсті карыңдаштарды ал(ып) балаларға таратып бер. Тыныш отыр, жұмыс істеуге кедергі болма. Суретті тақтадан алып, шкафқа сал. Суретті тактаға іл. Сызғышты партаға қой. Тез жаз. Бәрі жазып болды. Жолдастарыңмен (Арманмен, Назыммен) сөйлеспе. Жан-жаққа қарама. Әдемі жаз. Көшіріп жаз. Айдын жаттығуды орындады;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Алмасқа айт, тақтаны сүртсін (терезені ашсын). Алмас, апай айтты: сен тақтаны сүрт. Айдынға айт, кітаптың он бесінші бетін ашсын. Айдын, апай айтты: кітаптың он бесінші бетін аш. Дананы сыныпқа шақыр. — Дана, сыныпка тез кел. Апай сені шақырды;
3) сұрақ қою, оған жауап беру. Кім жазады (сурет салады)? — Алмас жазады (сурет салады). Сен кешке (ертең, жұма күні) не істейсің? Не болды? — Мен қателестім. Сен мені шақырдың ба? Иә, мен сені шақырдым. Келесі сабақ кай сабақ? — Ана тілі. Келесі сабақ анатілі. Сен жылдың кай мезгілін жақсы көресің? — Қысты. Мен қыс мезгілін жақсы көремін. Саған қандай қарындашым керек? — Қара. Сен неге жазбадың? Қаламым (қарындашым) жоқ. Үлгермедім. Саған қайшы не үшін керек? — Қағаз қию үшін қайшы керек;
4) істелген жұмыс туралы сөйлем құрастыру;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу. Бір-біріне сұрак қою арқылы жасаған істерін, баяндау: не істегенін, жолдасы не істегенін, суреттерді, заттарды сипаттау;
6) көріп-есту арқылы берілген материалды қабылдау.
20. 2 тоқсан (35 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегінайту, іздену. Айдынның жанына отыр, көмектес. Өзіңе берілген тапсырманы орында, содан кейін жолдасыңа көмектес. Маған жаңа дәптер беріңізші. Менің дәптерім бітті. Барлығы тапсырманы дұрыс орындады, тек Әсем ғана дұрыс орындамады. Біз сабакқа дайынбыз. Қатеңді түзе. Жанына дұрысын жаз;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Данадан жасыл қарындашты сұра, маған бер. Әсем, апай сенен жасыл қарындашты (суреттерді т.с.с.) сұрады. Саматқа көмектес. — Мен саған көмектесейін. Апай саған көмектес деді. Әселден сұра, оған неше... керек. Әсел, саған неше... керек?;
3) сұрақ қою, оған жауап беру. Сен не істейсің? (Сіз не істейсіз?). — Мен кітап оқимын. Сен ризасың ба? (Сіз ризасыз ба?). — Иә, мен ризамын. Сенің дәптерің қайда? — Шкафта. Менің дәптерім шкафта. Қалай дұрыс жазуға болады? — Былай жаз: "Қыз ойнады". Кімде қате бар? Менде, Әсетте;
4) істелген жұмыс туралы сөйлем құрастыру;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу;
6) көріп-есту арқылы берілген материалды қабылдау.
21. 3 тоқсан (50 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегінайту, іздену. Саған неше оқулық (қағаз) керек, сана. Оқулықты ал, Айгерімге бір оқулықты бер. Қара, айт, кім әдемі жазды, ал кім жаман жазды. Қарындаш түсіп кетті, көтерші. Асықпа, жұмысыңды бүлдіресің, қате жазасың. .... тез шақыршы, біз кешігетін болдық. Әуелі ойла, содан соң айт. Мені күт. Мен қазір бітіремін. Мен қатесіз жаздым. Үстелдің үстінде дәптер жоқ. Шкафтан алуға бола ма? Әр оқушыға екі бет қағаздан таратып бер. Айдын менің жұмыс істеуіме кедергі жасайды. Маған дәптер жинауға көмектесші;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Шыңғыска айт, ол Жалғастың жанына отырсын (орындық әкелсін, маған кітап берсін, суреттерді алсын, жұмысын бітірсін). Алмас, апай айтты, сен Айдынның жанына отыр;
3) сұрақ қою, оған жауап беру. Кім әдемі (жаман) жазды. — Айдын әдемі жазды, ал Алмас жаман жазды. Біз әуелі (содан кейін) не істейміз? — Әуелі (содан кейін) біз жазамыз. Сен қайда барасың? Сіз қайда барасыз?—Мектепке. Мектепке барамын. Каникулда сен кайда барасың? — Әжеме. Әжеме барамын. Сен кешке (ертең, жексенбіде) қайда барасың? Біз саяжайға барамыз. Ертең біз саяжайға барамыз. Сен дәптерлерді қайда койдың? — Шкафқа. Шкафка қойдым. Сен қашан кезекші боласың? — Ертең;
4) істелген жұмыс туралы сөйлем құрастыру;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу;
6) көріп-есту арқылы берілген материалды қабылдау.
22. 4 тоқсан (40 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегінайту, іздену. Қара. Айт. Кім қалай жазды. Мен түсінбедім, қайталап айтыңызшы. Бір-біріңнің жұмыстарыңды тексеріңдер. Өзің ойла, жан-жағыңа қарама. Мен әлі жазған жоқпын. Мені күте тұрыңызшы. Дана қатесіз жазды. Дана көп қате жіберді. Алмас мені итеріп жіберді. Мен құладым, үстімді былғап алдым. Маған дәрі беріңізші. Басым ауырып тұр (жөтеліп жүрмін);
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Әсемнен сұра, ол қандай баға алды (оқығанда, жазғанда). — Әсем, сен қандай баға алдың? — Бес (төрт, үш);
3) сұрақ қою, оған жауап беру. Сен үйге кіммен бірге бардың? — Ініммен. Мен үйге ініммен бірге бардым. Сен кіммен ойнадың? (Жұмыс істедің?) — Айнұрмен, балалармен. Сен кіммен ойнағанды ұнатасың? — Айнұрмен. Мен Айнұрмен ойнағанды ұнатамын. Саған өз жұмысың ұнай ма? Иә, жоқ. Иә, ұнайды. Не туралы жазайын? — Күз туралы жаз. Кім туралы жазайын? — Олжас туралы жаз. Басқа не істеу керек;
4) істелген жұмыс туралы сөйлем құрастыру;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу;
6) көріп-есту арқылы берілген материадды қабылдау;
7) байланыстырып сөйлеу (ауызша және жазбаша):
әңгімелеу: Серуенге барғандағы суреттерді, естеліктерді пайдаланып, ауызша және жазбаша түрде әңгімелеу. Қызықты оқиғаларды (үзіліс кезінде, сабаққа дейін, сабақтан соң) жолдасына, мұғалімге айтып хабарлау. Заттарды бір-бірімен салыстыру, сипаттап ауызша және жазбаша түрде (мұғалімнің көмегімен) айтып беру;
жазу: Күнделік (мұғалімнің көмегімен) қызықты оқиғаларды, мектептегі жаңалықтарды жазу, т.с.с. Ата-анасына, достарына хат жазу;
бірнеше суреттер бойынша әңгіме кұрастыру: Бір сурет бойынша (мұғалімнің көмегімен және өз бетімен). Сұраулы сөйлемді қолдана білу: Сен кімді көрдің? Ненің суретін салдың? Суреттер бойынша әңгіме құрастыру, мүғалімнің тапсырмасы бойынша және құрастырған әңгіменің тақырыбын айта білу;
жекеше және көпше түрде айта білу. Мысалы, мен оқимын. Біз оқимыз. Сұраулы сөйлемдерді қолдану. Мысалы, Сен не істедің? Біз не істейміз? Сіздер не істейсіздер?;
бірнеше заттарды бір сөзбен айту. Мысалы, өсімдіктер, аңдар, жемістер, жидектер, ыдыстар, киімдер, аяк киім, жиһаз.
4. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
23. 1 тоқсан (36 сағат).
24. Сөйлеу тілін дамыту:
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегін айту, іздену. Сыныпқа кіріп, апайға орындық әкел. Орындықты орнына қой. Кітапты алып, оқы. Кітапты сол жағыңда отырған балаға бер. Кітапты жоғарғы сөреге қой. Кітапты төменгі сөреге қой. Альбомды Айдынға бер. Суреттерді қараңдар. Альбомды орнына қой.Маған кітапханаға баруға бола ма? Сыртқа шығуға бола ма?;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасына не басқа адамға өз ниетін білдіру..... сұра, қазақ тілінен үйге қандай тапсырма беріпті. (Ол не айтты?)—... айтшы, қазақ тілінен үйге қандай тапсырма берді? (... қайталашы, не айттың?);
3) сұрақ қоя білу, оған жауап беру. Сен каникулда қайда бардың? — Ауылға (атамның, әжемнің, ағамның) үйіне барамын. Мен ауылда атама көмектестім (көлге шомылдым, қонакқа бардым, шөп шаптым, бақшаны суғардым); сабақтан кейін не істейсің? (түстен кейін, кешке) сабаққа дайындаламын (тынығамын, ойнаймын, теледидар көремін, кітап оқимын);
4) істелген жұмыс туралы сөйлем құрастыру;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу;
6) көріп-есту арқылы берілген материалды қабылдау.
25. 2 тоқсан (28 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегінайту, іздену. Тақтаға кел. Оң жаққа бұрыл. Сол жақта тұрған кітапты ал. Кітапты Саматқа бер оған тақтадан көрінбейді. Маған басқа партаға отыруға болама? Әрірек отыршы. Мен жазып бітпедім. Жазып бітіруге рұқсат етіңізші;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Досыңнан сұра, ол қашан барады. (Кімнің үйіне барады? Қашан кайтыпкеледі?) ... сұра ол сабаққа қашан дайындалады? (... тапсырманы қалай орындадық? Неше сөйлем жаздық?);
3) сұрақ қоя білу, оған жауап беру. Үстел неден жасалынған? — Ағаштан (ағаш үстел). Темірден (темірүстел). Саған кітап не үшін керек? — Оқу үшін (білім алу үшін, көп білу үшін). Қолды немен сүртуге болады? — Орамалмен (сүлгімен, қолорамалмен, шүберекпен);
4) істелген жұмыс туралы сөйлем құрастыру;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу;
6) көріп-есту арқылы берілген материалды қабылдау.
26. 3 тоқсан (40 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегінайту, іздену. Естеріңе түсіріңдер, кеше сендер не істедіңдер? Өткен сабақта біз не істедік? Суреттердің ішінен, қыс мезгілінің суретін тап. Сурет бойынша әңгімеле. Айтыңдаршы, қыста қандай өзгерістер болады? Мен көптен бері үйден хат алмадым. Апам ауырып калды ма екен?;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Досыңнан сұра, ол ермексазды не үшін алды? (Ол қайда қойды; жұмысістеу үшін және не керек; ермексаз неше теңге тұрады?). Сен ермексаздыне үшін алдың?... сұрады, сен ермексазды не үшін алдың? (... сен кайдакойдың?... сұрады, сен неше теңгеге сатып алдың?);
3) сұрақ қоя білу, оған жауап беру. Сен саябаққа қашан барасың? — Түстен кейін.- Сен саябаққа кіммен бірге барасың? —... бірге барамын. - Сенбі күні саған кім келеді?...(әкем, апам) келуі мүмкін. - Сен неге апаң келеді деп ойлайсың?- Апам келемін деп уәде берген. - Сен төртінші сыныпқа неге бардың?- Мен... сөйлесуім керек еді. - Сен орындықты кімге әкелдің? -... сізге.- Сен неше кітап алдың?— ... кітап. Бірнеше кітап. - Көктемгі каникул қашан болады? — 21 наурыздан 31 наурызға дейін. Көктемгі каникул неше күн?;
4) істелген жұмыс туралы сөйлем құрастыру;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу;
6) көріп-есту арқылы берілген материалды қабылдау.
27. 4 тоқсан (32 сағат):
1) тапсырмаларды түсініп орындау, тілек білдіру, өз тілегін айту, іздену:
кітаптарыңды (дәптерлеріңді, қаламдарыңды, қарындаштарыңды) алыңдар, оқимыз (жазамыз, сурет саламыз). Бір-біріңе кедергі жасамай, орындарыңнан тұрыңдар (отырыңдар, сыртқа шығыңдар, тақтаға шығыңдар);
тақтадан бері тұршы, мен көре алмай отырмын. Мынау өте оңай жұмыс. Шешуін таптық. Мен бұл жұмысты тез орындадым (тез орындай алмадым);
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасына не басқа адамға өз ниетін білдіру. ..сұра, ол неліктен "үш" алды? сен не үшін "төрт" алдың? — Сен сұра, ол қандай өлеңді жаттады? — Сен қандай өлең жаттадың? — Менен сұра, ол жұмысты аяқтады ма? — Сен жұмысыңды аяқтадың ба?;
3) сұрақ қоя білу, оған жауап беру. Сен саябаққа неге кешіктің? — Себебі сенмаған дұрыс жауап бермедің. Сен білесің бе, мына тапсырманы қалай орындауға болады? — Білемін(жоқ білмеймін). Біз серуенге қашан барамыз? — Түске дейін (түстен кейін).... дәптерді алуға рұқсат берді ме?;
4) жоспарды пайдаланып, жасалынған жұмыс туралы әңгімелеу;
5) әңгімелеу. Сұхбаттасу:
қойылған сұрақтар бойынша, жолдасыңның не істегенін білу;
жолдастарының сұрақтарына жауап беріп, өз жұмыстары туралы да әңгімелеу;
6) көріп-есту аркылы берілген сөздік материалды қабылдау;
7) байланыстырып сөйлеу(ауызша және жазбаша):
әңгімелеу. Сұхбаттасу: Серуенге барғандағы жазып алғаны, сурет салғаны бойынша, мұғалім берген жоспар мен немесе оқушылар өздері кұрастырған жоспары бойынша әңгімелеу. Мектеп жаңалықтарын, қызықты окиғаларды суреттеп жазу;
жазу: Мұғалімнен, жолдасынан сұрап, мереке, каникул жайында берілген сұрақтарға жауапты суреттеп жазу (мұғалімнің көмегімен және өз бетінше). Ауызша және жазбаша түрде табиғатты, адамның сыртқы бейнесін суреттеп әңгіме құрастыру;
жоспар бойынша жұмыс: Мұғалім берген жоспар немесе оқушыларқұрастырған жоспар бойынша әңгіме жоспарын құрып, мазмұндама жазу (толық немесе шағын жоспар бойынша). Жоспар бойынша бір сурет немесе бірнеше суреттер бойынша әңгімелеу;
ата-анасына, туыстарына хат жазу. Сұрақтарға дұрыс жауап беру;
8) грамматикалық жаттығуларды орындау: Сөйлемдерде баяндауыш түрінде берілген етістіктің келер шағының көпше және жекеше түрін пайдалану. Мысалы, Мен қазір жазамын. Мен жазамын. Біз қазір оқимыз. Біз оқимыз. Алмас қазір жазады. Алмас жазады. Сұраулы сөйлемді қолдану.
5. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
28. 1 тоқсан (36 сағат).
29. Сөйлеу тілін дамыту:
1) іс-әрекетті қысқаша баяндау, өз тілегін білдіру, айту, іздену. Маған көмектесіңізші, мына сөздің мағынасын түсінбедім. Мен есікті таза ауа кірсін деп ашып қойдым. Менің ойымша, ең алдымен үйге берілген тапсырманы орындап, содан кейін тынығуға болады. Мені тексеріңізші, мен тапсырманы дұрыс орындадым ба? Суретке қара. Ойла, қалай суреттеуге болады. Ойла, мына сөйлемді қалай түзетуге болады;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Күні бойы не істедің, ретімен айтып берші. Мен мына әңгімені түсінбедім, түсіндірші (іңізші).... сұра, үйге қандай тапсырма берілді. Тексеріп берші, мен тапсырманы дұрыс орындадым ба? Апайдан кітап сұрашы, ол... керек.... кітап беріңізші, ол....керек. Сұрап білші... қандай телехабар көріп отыр.... сен қандай телехабар көріп отырсың?;
3) сұрақ қоя білу, оған жауап беру.Сабақтың тақырыбы қандай? — Сабақтың такырыбы.... Айдын мен Айдос қайда барады? Мектептегі Жаңа жыл мерекесі қашан басталады? Сыныпты калай безендіруге болады?;
4) істелген жұмыс туралы сөйлем құрастыру;
5) әңгімелесу. Сұхбаттасу;
6) көріп-есту арқылы берілген материалды қабылдау.
30. 2 тоқсан (28 сағат):
1) іс-әрекеті қысқаша баяндау, өз тілегін білдіру, айту, іздену. Айнұр мектептен келгенше, мен бөлмемді жинаймын. Менің ойымша, ол есепті дұрыс шығармады. Дұрыс сөйле, балаларға түсінікті болсын. Мен мына тапсырманы орындай алмадым. Мен үйге үш күннен (5 күннен, 2 күннен, 2 аптадан, 2 айдан) кейін барамын. Мерекеге ақ көйлек киіп келу керек. Мен өзіме берілген өлеңді, бірнеше рет қайталадым. Алмас үш күннен кейін келетін шығар;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынан басқа адамға өз ниетін білдіру. Апай айтты: саған әңгіменің 2-бөлімін қосып оқысын — деді. Оған айтты, әңгіменің екінщі бөлімін қосып оқысын. Алмас, әңгіменің екінші бөлімін қосып оқы. Шыңғыс Қайратты қонаққа (бірге қыдыруға) шақыр. Қайрат маған қонаққа (қыдырып) кел;
3) сұрақ қоя білу, оған жауап беру. Каникул неше күнге созылады? Сен кіммен хат алысып тұрасың? Жіберген қатені кім тапты? Сен Айдынның жұмысынан қандай қате таптың? Мен не істеуім керек? Маған айтыңызшы.
31. 3 тоқсан (40 сағат):
1) іс-әрекеті қысқаша баяндау, өз тілегін білдіру, айту, іздену. Ойла, мына сұраққа қалай жауап беруге болады? Әңгімеден қысты суреттеген тұсын тауып оқы. Маған көмектесші, мен дұрыс жаздым ба? Алмастың шығармасы бәрінен жақсы жазылған. Айнұрдың шығармасымазмұнды, қызық жазылған. Мен өз тапсырмамды орындап болған соң, Данаға көмектестім;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіру. Мен бір сағаттай жаттығу жасадым. Мен кешке дейін бос емеспін. Мен дәріханадан дәрі әкелдім. Кенеттен ол сұрады: "Біз қайда барамыз?" — деп. Мен жауап бердім. Ол басын изеді.Одан сұра, ол есепті қалай шығарды. Сен оған есепті қалай шығарғаныңды түсіндір;
3) сұрақ қоя білу, оған жауап беру. Кітапты қайда коюға болады? Каникул неше күннен кейін болады? Сен үйге қашан барасың? Дүкенде нелер бар екен? Мектептен дәріханаға дейін қалай баруға болады? Сен неге ренжідің?.
32. 4 тоқсан (32 сағат):
1) іс-әрекеті қысқаша баяндау, өз тілегін білдіру, айту, іздену. Мені дойбы ойнауға үйретіңізші. Өткен аптада оқыған әңгіме маған ұнады. Мен табиғат ерекшеліктері туралы көп білдім. Тексер, кітаптарын бәрі өткізді ме? Мен кітаптың атын ұмытып қалдым. Айдын кінәлі емес, онымен сөйлесу керек. Ол ылғи да кешігіп келеді. Мен кешігіп қала жаздадым. Данамен кездескен соң, біз үйге қайттық;
2) мұғалімнің, тәрбиешінің тапсыруы бойынша жолдасынан басқа адамға өз ниетін білдіру. Дастаннан сұра, ертең қандай сабақтар болады. — Айтып жіберші, ертең кандай сабақтар болады? Дастан, ертең қандай сабақтар болады? Балалардың біреуіне айтшы, Қайратқа көмектессін. Алмас, Шолпан, Қайратқа көмектесіңдер. Балалар, Қайратқа кім көмектескісі келеді?;
3) сұрақ қоя білу, оған жауап беру. Бізде кім жақсы жаза алады? Әңгімеден қандай қызық окиғаныкездестірдің? Тіл дамытудан тапсырманы орындап болғанша, қанша уақыт кетеді? Неше күннен кейін каникул басталады? Өзің істеген жұмысты дұрыс деп ойлайсың ба?;
4) әңгімелесу. Сұхбаттасу. Жолдасынан отбасы туралы сұрап білу, басынан өткен қызықты оқиғалар туралы айтып беруін сұрау. Жолдасының сұрақтарына жауап бере отырып, мектеп, отбасы жайында, дәрігерде ауырып жатқан досының көңілін сұрағаны жайында айтып беру. Әңгімелесу кезінде кезекпен сұраққа жауап беру. Сен қай жерде тудың? Сенің ата-аналарың кімдер?;
5) көріп-есту арқылықабылдауға берілген сөздік материалды қолдану. Таныс сөздік материалды дыбысты күшейткіш құралдар (аппараттар) арқылы естіп қабылдау;
6) байланыстырып сөйлеу (ауызша және жазбаша):
әнгімелеу: Күнделікгі өмірде кездесетін жағдайларды суреттеу (мектепте, үйде, жолда, серуенде). Мұғалімнен өмірде болып жатқан қызықты жайлар туралы сұрау;
жоспар бойынша жұмыс: Мүғалімнің көмегімен бір немесе бірнеше суреттерді суреттеп, өзі құрған жоспар бойынша шығарма жазу. Ауызша және жазбаша оқыған тақырыпка сай шығарма жазу. Қабырға газетіне әңгіме жазу. Сұраулы сөйлемді колдану. Қаламды кімге берейін? Дәптер қайда жатыр? Сен оны кайда қойдың?.
33. Грамматикалық ұғымды қалыптастыру:
1) сөйлем:
тапсырма бойынша сөйлем құрастыру;
мәтінді сөйлемдердің мағынасына қарай топтарға болу;
грамматикалық атауларды білу: сөз, сөз тіркестері, сөйлем, мәтін, сөздер жиынтығы, жазбаша әріп, нүкте;
2) сөйлем құрылымы:
сөйлемді сұрақтардың мағынасына қарай бөліктерге бөлу;
сөйлемдегі бастауыш пен баяндауышты табу;
сөйлемнің тұрлаулы мүшелері (бастауыш, баяндауыш);
сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері (толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш);
сұрақтар бойынша, бастауыш пен толықтауышты, толықтауыш пен пысықтауышты және олардың сөйлемдегі алатын орнын ажырата білу;
грамматикалық атауларды білу: сөйлем мүшелері, бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш;
сөз, сөз таптары және сөйлеммен іс-жүзінде танысу;
сөз құрамы. Құрамдас сөздер. Түбір және қосымша, жұрнақ және жалғау. (3-4 сыныпта өткендерді қайталау). Негізгі түбір мен туынды түбір. Қосымшалы сөз анықтамалары. Түбір мен қосымшаның жазылуы. Өзгермелі түбір сөздер;
сөз таптары: сөздердерді Кім? Не? Не істеді? Қандай? сұрақтар бойынша топтастыру. Зат есім, сын есім, есімдік, етістік атауларын қолдану;
сөз, сөз тіркестері, сөйлем. Сөз тіркестерінің құрылымы, оны сөз ішінен табу;
3) белгілі бір тұжырымды білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру:
затты және заттың қимылын білдіретін сөйлем құрастыру (зат есім (жекеше түрі) + етістіктің осы шағы): Оқушы оқып отыр. Ұшақ ұшып келеді;
зат және заттың жағдайы: (зат есім жеке түрі+ осы шақтағы етістік): Қыз отыр, кітап жатыр;
зат есім + етістіктің осы шағы, келер шағы, өткен шағы, уақыт ара қатынасын білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру;
"Сан есім + зат есім". Заттың сандық ара-қатынасын білдіретін: Үшінші қатар;
кеңістік қатынасқа байланысты ("зат есім + артында, алдында, сыртында + етістік"): Ағаштың артына тығылды. Үйде отырды. Үйдің сыртында шөп жинады. Есік алдында ойнады;
4) сөз тіркестерімен сөйлем құру:
құрал немесе іс-әрекет негізіне байланысты ("сын есім + зат есім + етістік"): Қоныр бояумен бояды;
ілеспе зат белгісі бойынша ("зат есім + сын есім + зат есім"): Көйлек ақ белдікпен. Сүтпен күрең шай;
кеңістік қатынасқа байланысты ("сын есім + зат есім + жанында + етістік"): Үлкен үйдің жанында тұр. Жаңа дүкеннің жанында отыр;
сын есімдерді көмектес септігімен (көпше түрде) сөйлемде байланыстырып қолдану;
жанама объектіге байланысты ("сын есім + зат есім + етістік"): Жылы жаңбырды еске алды;
сын есімдерді көмектес септігімен (көпше түрде) сөйлемде байланыстырып қолдану.
6. 1-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
34. Пәндік нәтиже бойынша 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) қазақ әліпбиіндегі барлық дыбыстар мен әріптерді;
2) сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді дұрыс дыбыстауды;
3) қима әріптерден сөз және сөз тіркесін құрастыра;
4) дыбыстарды (дауысты, дауыссыз, жуан дауысты, жіңішке дауысты) ажыратуды;
5) белсенді қорына енген сөздердің екпінін, дауыс ырғағын дұрыс қоюды;
6) тапсырмаларды түсініп орындауды, өз тілегін айтуды;
7) сұрақ қою және оған жауап беруді;
8) сөйлем құрастыруды;
9) оқиға желісінің суреті бойынша сөйлемдер (ауызша, жазбаша) кұрастыруды;
10) мұғалімнің көмегімен өз өмірі, көргені, қызықты оқиғалар туралы хат жазуды;
11) зат есім мен етістікті ажыратуды;
12) бірнеше заттың бір сөзбен айтылуын: ойыншықтар, оқу-кұралдарын, жемістерді т.б. білуі қажет.
7. 2-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
35. Пәндік нәтиже бойынша 2-сыныптың соңында оқушылар:
1) тапсырмаларды түсініп орындауды, тілек білдіруді, өз тілегін айтуды;
2) сұрақ қоюды және оған жауап беруді;
3) қызықты оқиғаларды жолдасына, мұғалімге айтып хабарлауды;
4) заттарды бір-бірімен салыстыруды, ауызша және жазбаша түрде (мұғалімнің көмегімен) сипаттауды;
5) ата-анасына, достарына хат жазуды;
6) бірнеше суреттер бойынша әңгіме кұрастыруды;
7) сұраулы сөйлемді қолдана;
8) жекеше және көпше түрде айтуды;
9) бірнеше заттарды бір сөзбен айтылуын: өсімдіктер, аңдар, жемістер, жидектер, ыдыстар, киімдер, аяқ киім, жиһаз білуі қажет.
8. 3-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
36. Пәндік нәтиже бойынша 3-сыныптың соңында оқушылар:
1) тапсырмаларды түсініп орындауды, тілек білдіруді, өз тілегін айтуды;
2) сұрақтарға дұрыс жауап беруді;
3) мұғалімнің тапсыруы бойынша жолдасынане басқа адамға өз ниетін білдіруді;
4) мереке, каникул жайында қойылған сұрақтарға жауапты суреттеп жазуды;
5) ауызша және жазбаша түрде табиғатты, адамның сыртқы бейнесін суреттеп әңгіме құрастыруды;
6) жоспар бойынша әңгіме жоспарын құрып, мазмұндама жазуды;
7) ата-анасына, туыстарына хат жазуды;
8) грамматикалық жаттығуларды орындауды;
9) сөйлемдерде баяндауыш түрінде берілген етістіктің келер шағының көпше және жекеше түрін пайдалануды;
10) сұраулы сөйлемді қолдануды білуі қажет.
9. 4-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
37. Пәндік нәтиже бойынша 4-сыныптың соңында оқушылар:
1) тілдің (ауызша және жазбаша сөйлеудің) негізгі бірліктері туралы қарапайым ұғымдарды: сөйлеу – сөйлем – сөз – буын – дыбыс – әріп туралы қарапайым түсінікті;
2) іс-әрекетті қысқаша баяндауды, өз тілегін білдіруді;
3) сұрақ қоюды, сұраққа жауап беруді;
4) отбасы туралы сұрап білуді, басынан өткен қызықты оқиғалар туралы айтып беруді;
5) күнделікгі өмірде кездесетін жағдайларды суреттеуді;
6) мұғалімнің көмегімен суреттерді суреттеп, өзі құрған жоспар бойынша шығарма жазуды;
7) грамматикалық атауларды: сөз, сөз тіркестері, сөйлем, мәтін, сөздер жиынтығы, жазбаша әріп, нүкте;
8) грамматикалық атауларды: сөйлем мүшелері, бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш;
9) сөз, сөзтаптарын;
10) сөз құрамы. Құрамдас сөздер. Түбір және қосымша, жұрнақ және жалғауды;
11) белгілі бір тұжырымды білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыруды білуі қажет.
38. Тұлғалық нәтижелер оқушылардың:
1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін (елтаңба, ту, гимн) құрметтеуінен, мемлекеттік гимнді білуінен;
2) туған елге деген сүйіспеншілігінен, туған жердің табиғатын сақтауға және қорғауға деген ұмтылысынан;
3) оқушының мінез-құлқын, қабілеттерін ескере отырып, оның жеке тұлға ретінде, іс-әрекет субъектісі әрі жеке дара субъект ретінде дамуынан;
4) өз ана тілін, мәдениетін, салт-дәстүрін құрметтеуінен көрініс табады.
39. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер оқушылардың:
1) оқу үдерісінде алған түрлі ақпараттарды дұрыс қабылдауынан және дұрыс түсінуінен, қажетті жағдайда есіне түсіріп, орынды қолдана алуымен;
2) бастауыш сыныпта оқытылған пәндер бойынша жүйелі білімінің болуымен;
3) алынған ақпаратты талдай, өңдей, жинақтай және қолдана білуімен;
4) шығармашылық жұмыстарға қызығушылығымен айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 118-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілде емес мектептер үшін)
Ескерту. 118-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленді.
2. "Қазақ тілі" пәні "Тіл және әдебиет" білім саласына кіріктірілген пән болып табылады. Қазақ тілі оқу пәні ретінде ана тілімен қатар, естімейтін оқушылардың ойлауын дамытып, тұлға ретінде қалыптасуына әсер етеді.
3. Қазақ тіліне оқытудың мақсаты: қазақ тілін қарым қатынас құралы ретінде қолданудың қарапайым дағдыларын қалыптастыру және дамыту, қазақ тілін практикалық бағытта меңгеру, қарым-қатынас, эстетикалық және адамгершілік мәдениетіне қазақ тілін оқыту арқылы тәрбиелеу.
4. Пәнге оқытудың міндеттері:
1) оқушыларға сөйлеу іс әрекетінің түрлерін күнделікті қарым-қатынас деңгейінде меңгерту;
2) оқушылардың тілдік дағдысы мен білігін дамыту;
3) қарым-қатынас әдебінің қарапайым нормаларын меңгерту:
4) қазақ тілінде оқу және жазу дағдыларын жетілдіру;
5) оқушыны сөйлесу қарым-қатынастың жаңа тәсілдеріне (қазақ тіліндегі), қазақ халқының мәдениетіне, ұлттық-мәдени ерекшелігіне баулу;
6) оқушылардың оқу білігін, шынайы өмірлік жағдаяттарда алған тілдік білімдерін шығармашылықпен пайдалануға дайын болу білігін қалыптастыру;
7) оқушыларды қазақ тілінің дыбыстарымен таныстыру және оларды ажырата білуге үйрету;
8) оқушылардың қазақ тіліне қызығушылығын дамыту, қазақ еліне, мемлекеттік тілге деген құрмет сезімін тәрбиелеу.
5. Оқу жүктемесінің көлемі:
1) оқу орыс тілінде жүргізілетін мектептерде:
3-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат;
4-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат.
6. "Қазақ тілі" пәнінің білімдік, тәрбиелік мақсаттары келесі пәндермен тығыз байланыста іске асырылады:
1) "Дыбыс айтуды қалыптастыру және естіп қабылдауын дамыту" пәнімен: қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтқызы, айтылуы ұқсас дыбыстарды буында, сөздерде, сөз тіркестерінде ажыратуға үйретеді;
2) "Музыка" пәнімен: қазақ тілінде берілген әндерді тыңдау, оны өздері айтып үйрену арқылы оқушылар адамның көңіл күйін, сезімін түсінеді, эстетикалық талғамы дамиды;
3) "Бейнелеу өнері" пәнімен: қазақ тілінде берілген суреттер арқылы оқушылар өнердің адам табиғатымен, өмірімен үндестігін түсінеді, әдемілікті, сұлулықты көріп сезінеді, иллюстрацияларды ауызша/жазбаша суреттеу арқылы ойлау-қабылдау қабілеті мен тілдерін дамытады;
4) "Еңбекке баулу" пәнімен: қазақ тілінде берілген тәрбиелік мәтіндердің мазмұны арқылы оқушылар оқудың, білім алудың, тіл үйренудің маңызын игереді, еңбектің адам өміріндегі орнын түсінеді;
5) "Математика" пәнімен: қазақ тілінде ұсынылған мәтіндер негізінде оқушылар сандар мен фигуралардың атауын қазақ тілінде үйрену барысында математикадан алған білімдерін еске түсіреді, толықтырады, логикалық ойлау қабілеттерін дамытады;
6) "Дүниетану" пәнімен: қазақ тілінде ұсынылған мәтіндер арқылы оқушылар өз айналасын таза ұстауға, қоршаған ортаны қорғауға, табиғатты аялауға үйренеді.
7. Естімейтін оқушыларды тілге оқыту барысында сөйлеу іс әрекетінің бірнеше түрін қалыптастыру: сөйлеу, оқу, жазу, дактильдеу, есту-көру арқылы қабылдау, көру арқылы қабылдау, есту арқылы қабылдау. Естімейтін балаларды тілге оқытудың негізгі талаптарын орындау керек:
1) тілге қарым қатынас құралы ретінде үйрету, диалогта қолдану;
2) естімейтін балалардың сөйлеуге деген қажеттілігін дамыту;
3) сөйлеу ортасын ұйымдастыру;
4) тәжірибелік іс әрекетке сүйеніп тілдік қабілеттерін дамыту;
5) сөздік материиалды қосарланып айты, жеке айту және өз бетімен айту арқылы ендіру.
2. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
8. "Қазақ тілі" оқу пәні қазақ тілін қарым құралы ретінде пайдаланудың қарапайым дағдыларын дамыту төменде берілген тақырыптар арқылы жүзеге асады:
1) 1 тақырып. Мектеп – 4 сағат;
2) 2 тақырып. Отбасы – 8 сағат;
3) 3 тақырып. Күз – 10 сағат;
4) 4 тақырып. Менің үйім – 10 сағат;
5) 5 тақырып. Қыс – 10 сағат;
6) 6 тақырып. Көктем – 10 сағат;
7) 7 тақырып. Жаз – 6 сағат.
9. Тілдік бөлім.
10. Грамматика:
1) жіктік жалғау. Мысалы: Мен отырдым. Сен отырдың. Ол отырды;
2) тәуелдік жалғауы. Жекеше және көпше түрлері. Мысалы: Менің отбасым. Сенің отбасың. Оның отбасы. Біздің отбасымыз. Сендердің (сіздердің) отбасыларың(ыз). Олардың отбасылары;
3) заттардың жекеше және көпше түрі. Сұрақтың түрі: Не? Нелер? Кім? Кімдер? Мысалы: доп-доптар, оқушы-оқушылар, алма-алмалар;
4) заттардың сынын білдіретін сөздер. Сұрақтың түрі: Қандай? Мысалы: Піл үлкен. Тышқан кішкентай. Сары жапырақ. Қызыл алма;
5) заттардың санын білдіретін сөздер. Сұрақтың түрі: Қанша? Неше? Мысалы: Екі көз. Төрт алма;
6) қарапайым сөйлемдерде септік жалғауларды қолдану. Мысалы: Мен дүкенге бардым. Мен Алмасты көрдім. Мен анаммен бірге барамын.
11. Фонетика:
1) "Ә" дыбысы.әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Әке, әже, Әсем, әтеш. Мынау – әке,әже,Әсем менің әпкем;
2) "І" дыбысы.әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал:Тіл, тіс, кітап. Мынау- тіл, тіс. Менде кітап бар;
3) "Ү" дыбысы.әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Үй, үйрек, үлкен, үш, гүл, күн. Мынау – үй. Алмаста үлкен доп бар;
4) "Ө" дыбысы.әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Өрік, көл, өрмекші. Өрік тәтті. Далада өрмекші бар;
5) "Ұ" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Құс, ұлу, ұя, Ұяда құстар бар;
6) "Ы" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Ыдыс. Тауық. Мысық. Мысық отыр;
7) "Ғ" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Аға, торғай, ағаш, сағат. Торғай ағашта отыр. Менің ағам бар;
8) " Қ" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Қалам, қоян, тақта. Менде қалам бар;
9) " Ң" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Аң, шаңғы, қоңырау. Мен шаңғы тептім;
10) "Һ" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Жиһаз, айдаһар. Үйде жиһаз бар.
12. Лексика:
1) тақырыптар көлеміндегі сөздік қорын ұлғайтуға бағытталған сөздер, сөз тіркестерін сөйлеген кезде түсініп қолдану;
2) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 сандары;
3) сөйлеу іс әрекетін бөлімі.
13. Айтылым:
1) қазақ тіліне тән орфоэпиялық ережелерге сай айту;
2) диалогтік сөйлесу. Амандасу. Танысу. Қысқа диалогтік сөйлеу;
3) диалог-сұрақ. Өзін таныстыру;
4) сөйлескенде "бар"/"жоқ" сөздерін қолдану;
5) монологтік сөйлесу;
6) баяндаудың қысқаша қарапайым түрі;
7) суретті (тақырып бойынша) қарапайым сипаттау;
8) 1-10-ға дейін санау;
9) қарапайым хабарлау;
10) бір-бірімен бұйрық алмасуы;
11) тақырыпқа қатысты сурет бойынша қарапайым сипаттау;
12) күнделікті іс-әрекетін сипаттау (тақырып көлемінде);
13) баяндау;
14) затты, суретті (тақырыпқа қатысты) сипаттау.
14. Тыңдалым:
1) қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну;
2) қарапайым тапсырмалар мен бұйрықтарды түсіну;
3) тақырыпқа байланысты мұғалім мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
4) тыңдағанда көрнекілікке сүйеніп қарапайым шағын хабарламаларды түсіну;
5) тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерінен қаза тіліне тән дыбыстарды ажырата білу және дұрыс айта алу.
15. Оқылым:
1) тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерін дауыстап оқу және мағынасын түсіну;
2) таныс сөздерді оқу барысында лексикалық мағынасына сәйкестендіру, яғни түсініп оқу;
3) тақырыпқа байланысты сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді дауыстап және түсініп оқу;
4) қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу;
5) түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
6) таныс тілдік бөлім негізінде құрастырылған сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді мәнерлеп және түсініп оқу.
16. Тілдесім:
1) қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу;
2) күнделік өмірде кездесетін жағдайдарға қатысты қарапайым диалог құру;
3) қарапайым сөздерден қысқа сөйлемдер құрастыру;
4) сұрақтарға жауап беру.
17. Қарым-қатынас бөлімі:
1) тақырыпқа байланысты қысқа диалогтар құру;
2) орфоэпиялық ержені сақтап сөздерді дұрыс айту;
3) логикалық екпінді сақтап хабарлы, сұраулы сөйлемдерді айту.
3. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
18. "Қазақ тілі" оқу пәні қазақ тілін қарым құралы ретінде пайдаланудың қарапайым дағдыларын дамыту төменде берілген тақырыптар арқылы жүзеге асады:
1) 1 тақырып. Мектеп – 4 сағат;
2) 2 тақырып. Отбасы – 8 сағат;
3) 3 тақырып. Күз– 10 сағат;
4) 4 тақырып. Менің үйім – 10 сағат;
5) 5 тақырып. Қыс – 10 сағат;
6) 6 тақырып. Көктем – 10 сағат;
7) 7 тақырып. Жаз – 6 сағат.
19. Тілдік бөлім.
20. Грамматика:
1) жіктік жалғау және көпше түрде қолдану. Мысалы: Біз келдік. Сендер келдіңдер. Олар келді;
2) тәуелдік жалғауы. Жекеше және көпше түрлері. Жіктелуге байланысты дыбыстардың өзгеруіне байланысты айтқызу. Мысалы: Менің досым. Сенің досың. Оның досы. Біздің сыныбымыз. Сендердің (сіздердің) сыныптарың(ыз). Олардың сыныптары;
3) заттардың жекеше және көпше түрі. Сұрақтың түрі: Не? Нелер? Кім? Кімдер? Мысалы: кітап-кітаптар, орындық-орындықтар;
4) заттардың сынын білдіретін сөздер. Бір затқа және әртүрлә заттарға қатысты. Сұрақтың түрі: Қандай? Мысалы: Ала сиыр. Қара сиыр. Үлкен сиыр. Сары жапырақ. Жасыл жапырақ. Қызыл алма. Жасыл алма;
5) заттардың санын білдіретін сөздер. Реттік сан есімдер. Сұрақтың түрі: Қанша? Неше? Нешінші? Мысалы: Бірінші орын. Екінші сабақ. Екі көз. Төрт алма;
6) қарапайым сөйлемдерде септік жалғауларды қолдану. Мысалы: Мен мектепке келдім. Мен кітапты бердім. Мен досыммен ойнаймын.
21. Фонетика:
1) "Ә" дыбысы, әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Әке, әже, Әсем, әтеш. Мынау – әке,әже,Әсем менің әпкем;
2) "І" дыбысы, әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Тіл, тіс, кітап. Мынау- тіл, тіс. Менде кітап бар;
3) "Ү" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Үй, үйрек, үлкен, үш, гүл, күн. Мынау – үй. Алмаста үлкен доп бар;
4) "Ө" дыбысы, әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Өрік, көл, өрмекші. Өрік тәтті. Далада өрмекші бар;
5) "Ұ" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Құс, ұлу, ұя, Ұяда құстар бар;
6) "Ы" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Ыдыс. Тауық. Мысық. Мысық отыр;
7) "Ғ" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Аға, торғай, ағаш, сағат.Торғай ағашта отыр. Менің ағам бар;
8) "Қ" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Қалам, қоян, тақта. Менде қалам бар;
9) "Ң" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Аң, шаңғы,қоңырау. Мен шаңғы тептім;
10) "Һ" дыбысы. әрпі. Дыбысталуы. Дактилі. Жазылуы:
сөздік материал: Жиһаз, айдаһар. Үйде жиһаз бар.
22. Лексика:
1) тақырыптар көлеміндегі сөздік қорын ұлғайтуға бағытталған сөздер, сөз тіркестерін сөйлеген кезде түсініп қолдану;
2) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 сандары;
3) математикалық түсініктер: қосу, алу, тең, кем, артық.
23. Сөйлеу іс әрекеті бөлімі.
24. Айтылым:
1) қазақ тіліне тән орфоэпиялық ережелерге сай айту. Жұлдыз-жұлдұз;
2) жіктелулерге байланысты дыбыстардың өзгеруін ескеріп сөйлеу. Мысалы: Менің кітабым;
3) диалогтік сөйлесу. Амандасу. Танысу. Қысқа диалогтік сөйлеу;
4) диалог-сұрақ. Өзін таныстыру;
5) сөйлескенде жоғарыда берілген жалғаулар мен қосымшаларды сөздерде қолдану;
6) монологтік сөйлесу;
7) баяндаудың қысқаша қарапайым түрі;
8) суретті (тақырып бойынша) қарапайым сипаттау;
9) 1-10-ға дейін санау;
10) қарапайым хабарлау;
11) бір-бірімен сұрақ қою, жауап беру;
12) тақырыпқа қатысты сурет бойынша қарапайым әңгіме құру;
13) күнделікті іс-әрекетін сипаттау (тақырып көлемінде);
14) баяндау;
15) затты, суретті (тақырыпқа қатысты) сипаттау.
25. Тыңдалым:
1) қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну;
2) қарапайым тапсырмалар мен бұйрықтарды түсіну;
3) орфоэпиялық ережеге сәйкес өзгерген сөздерді есту арқылы қабылдау және ажырату;
4) тақырыпқа байланысты мұғалім мен сыныптастарының сөздерін есту-көру арқылы қабылдау және тану;
5) тыңдағанда көрнекілікке сүйеніп қарапайым шағын хабарламаларды есту-көру арқылы қабылдау және түсіну;
6) тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерінен қаза тіліне тән дыбыстарды ажырата білу және дұрыс айта алу.
26. Оқылым:
1) тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерін дауыстап оқу және мағынасын түсіну;
2) таныс сөздерді оқу барысында лексикалық мағынасына, көрнекілікке сәйкестендіру, яғни түсініп оқу;
3) тақырыпқа байланысты сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді дауыстап және түсініп оқу;
4) қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу;
5) түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
6) таныс сөздерден құрастырылған сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді мәнерлеп және түсініп оқу.
27. Тілдесім:
1) қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу;
2) күнделік өмірде кездесетін жағдайдарға қатысты қарапайым диалог құру;
3) қарапайым сөздерден қысқа сөйлемдер құрастыру;
4) сұрақтарға жауап беру.
28. Қарым-қатынас бөлімі:
1) тақырыпқа байланысты қысқа диалогтар құру;
2) орфоэпиялық ержені сақтап сөздерді дұрыс айту;
3) логикалық екпінді сақтап хабарлы, сұраулы сөйлемдерді айту.
4. 3-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
29. Пәндік нәтижелер бойынша 3-сыныптың соңында оқушылар:
1) естіген жеке сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді дұрыс дыбыстауды;
3) сөздегі дыбыстардың жуан-жіңішке үндесімдерін айыруды, дыбыс-әріп үйлесімдігін;
4) белсенді қорына енген сөздердің екпінін/дауыс ырғағын дұрыс қоюды;
5) тақырыптар бойынша ұсынылған 70-90 жаңа сөзді;
6) берілген сөздердің маңыналарын;
7) бас әріппен жазылатын сөздерді;
8) грамматикалық құбылыстардың қарапайым үлгілерін;
9) белсенді сөздік қорына енген сөздерден тұратын қарапайым сөйлемдерді сауатты құрудың жолдарын білуі тиіс.
30. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
1) дыбыстарды таңбалары арқылы айыруды;
2) тыңдаған сөздерді дұрыс түсіне алуды;
3) тыңдаған мәтін мазмұнына сәйкес суреттерді таңдап, ретімен қоя алуды;
4) тыңдалған ақпараттан түсінгені бойынша сурет сала білуді;
5) әріп пен дыбыстарды сәйкестендіріп оқуды;
6) сөздердің лексикалық мағынасын түсініп оқуды;
7) кім?, не?, қандай? сұрақтарына жауап беруді;
8) затқа 2-3 сөйлеммен қарапайым сипаттама беруді;
9) суретке қарап 2-3 сөйлем құрап айтуды;
10) өзі, досы туралы айтуды;
11) қазақ тіліне тән әріптерді дұрыс жазуды;
13) қазақ тіліндегі сөздерді дұрыс жазуды;
14) сөздерді кітаптан, тақтадан көшіріп жазуды;
15) 2-3 сөйлемнен тұратын шағын мәтін жазуды;
16) адамды не затты атап, оларға сандық, сапалық тұрғыдан қарапайым сипаттама беруді;
17) қойылған сұраққа жауап беруді;
18) сұрақ қоя білуді;
19) қарапайым тілдік модельдер бойынша амандасу, қоштасу, танысу, алғыс білдіруді меңгеруі тиіс.
5. 4-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
31. Пәндік нәтижелер бойынша 4-сыныптың соңында оқушылар:
1) қазақ тілінің фонетикалық-фонемалық жүйесін;
2) тірек кестелер арқылы сөздердегі үндестік заңын сақтауды;
3) қазақ тіліне тән тасымалдау (й, у, я әріптерінің тасымалы) ерекшеліктерін;
4) тақырыптар бойынша ұсынылған 80-100 жаңа сөзді;
5) лексикалық минимум көлеміндегі сөздердің көптелу, тәуелдену, септелу, жіктелу ерекшеліктерін;
6) заттың атын білдіретін сөздер: адамға – кім?, жан-жануарлар мен заттарға – не? сұрауын қоюды;
7) заттың қимылын, сынын, санын білдіретін сөздерге сұрақ қоюды;
8) айтылу мақсатына қарай хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді ажыратуды;
9) сөйлемдегі сөз тіркесінің байланысын;
10) белсенді сөздік қорына енген сөздерден тұратын қарапайым сөйлемдерді сауатты жаза білуі тиіс.
32. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
1) өзінің отбасы, досы, көшесі туралы қысқаша баяндауды;
2) өз іс-әрекеті туралы қысқа, қарапайым түрде баяндауды;
3) адамның/заттың қимыл әрекеттерін сипаттауды, сандық, сапалық мінездеме беруді;
4) иллюстрацияға сүйеніп шағын хабарламаның мазмұнын түсінуді;
5) шағын мәтіндердің мазмұнын түсінгенін кестелерді толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіре алуды;
6) шағын мәтіндегі сөздер мен фразаларды дауыс ырғағын дұрыс қойып оқуды;
7) тыңдай отырып сөз, сөз тіркестері және жай сөйлемдерді жазуды;
8) 3-5 сөйлемнен тұратын мәтін жазуды;
9) өз отбасы мүшелерін таныстыруды;
10) қатысымдық тұрғыдан қысқа диалогке қатыса алуды: үлкен кісімен, досымен амандасуды, танысуды, қоштасуды (өз атын айтады, басқаның есімін сұрайды) меңгеруі тиіс.
33. Тұлғалық нәтижелер 3-4-сынып оқушыларының:
1) Отанына, туған жерін, мектебін құрметтеуінен;
2) Қазақстан Республикасының рәміздеріне; қазақ халқына, қазақ тіліне құрмет көрсетуінен;
3) өзгелермен қарым-қатынастағы сөз әдебінен көрініс табады.
34. Жүйелік-әрекеттік нәтижелер бойынша 3-4-сынып оқушыларының:
1) өзіне таныс өмірлік жағдаяттарда қазақ тілінде сөйлесім әрекетінің түрлерін қолдана білуімен;
2) қазақ тілінің өзіндік ерекшеліктерін түсінуімен айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 119-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілде емес мектептер үшін)
Ескерту. 119-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Пояснительная записка
1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартам среднего образования (начального, основного среднего, общего среднего образования), утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 года № 1080.
2. Учебный предмет "Русский язык" входит в образовательную область "Язык и литература". Русский язык, как учебный предмет, стимулирует, наряду с родным (казахским), развитие мысли, содействует становлению учеников как личностей. Изучение русского языка помогает им лучше осознать особенности родного языка, его богатства, выразительные возможности, место и роль родного языка среди других языков мира.
3. Цель обучения русскому языку: формирование и развитие элементарных навыков пользования русским языком на ограниченном лексико-грамматическом материале: практическое усвоение русского языка; воспитание средствами русской речи коммуникативной, нравственной и эстетической культуры.
4. Задачи учебного предмета:
1) формировать элементарные навыки построения простейших типовых предложений, широко употребляемые в живой русской речи, обогатить словарный запас учащихся (в пределах лексико-грамматического минимума);
2) формировать умение распространять простейшие типовые предложения за счет ранее усвоенных слов и словосочетаний в соответствии с законами синтаксического строя русского языка;
3) сформировать у учащихся элементарные навыки активного пользования синтаксическими конструкциями для выражения собственных мыслей, чувств и наблюдений в рамках тематики для чтения и развития речи;
4) совершенствовать навыки чтения и письма, полученные на уроках родного языка;
5) дифференцировать звуки и буквы в системе гласных и согласных с учетом различий в фонетических системах родного(казахского) и русского языков.
5. Содержание предмета состоит из трех блоков: речевой деятельности, языкового материала и текстов для чтения и развития речи, охватывающих сферы общения: учебную, социально-бытовую, социально-культурную, игровую. Так как текст выступает как единица обучения и развития речи, для отбора рекомендуются адаптированные тексты: проза, стихотворения, сказки из произведений известных детских писателей.
6. При отборе содержания обучения русскому языку как второму языку следует учитывать сферу речевой деятельности младших школьников, уровневые минимумы (фонетико-орфоэпический, лексический, грамматический и др.) для начального этапа обучения, явления транспозиции и интерференции.
7. Ведущими компонентами при отборе языкового материала являются словарь (список слов для активного усвоения) и тематика для чтения и развития речи.
8. На начальном этапе обучения русскому языку как второму языку учащиеся должны усвоить 400 лексических единиц (в каждом классе примерно 150-200 слов).
9. Объем учебной нагрузки составляет:
1) в 3 классе 2 ч. в неделю, общее количество – 68 час;
2) в 4 классе 2 ч. в неделю, общее количество – 68 час.
10. В процессе обучения русскому языку в школах с казахским языком обучения осуществляется межпредметные связи с:
1) казахским языком. Опора на родной язык при изучении общих явлений родного и русского языков, сопоставление сходных и различающихся явлений в русском и родном языках, использование перевода на родной язык при объяснении значения слов, словосочетаний, предложений и текстов;
2) математикой. Использование математических представлений для понимания слов со значением пространства и времени, использование счета при проведении подвижных и дидактических и ролевых игр, перенос общеучебных умений и навыков, сформированных на уроках математики (сравнение, сопоставление, группировка);
3) изобразительным искусством. Использование предметных, сюжетных рисунков для семантизации новых слов, составление устных и письменных рассказов по картинкам, развитие тонкой моторики пальцев руки в процессе рисования, штриховки при организации словарной работы, развития эстетических чувств, представлений учащихся при рассмотрении картин, иллюстраций к текстам;
4) познанием мира. Краеведческого материала, предметов окружающего мира, действий человека, животных для семантизации новых слов, чтение и анализ текстов по тематике окружающего мира, обогащение словарного запаса по темам окружающего мира и др.
11. В содержание обучения неслышаших детей языку важно учитывать формирование речевой деятельности в разных ее видах, таких как: говорение, чтение, письмо, дактилирование, слухо-зрительное восприятие, зрительное восприятие, собственно слуховое восприятие.
12. Важно соблюдать основные требования к обучения языку неслышащих детей:
1) обучать языку как средству общения: в самом его действии, применении, в диалоге;
2) развивать речевую потребность у неслышащих;
3) создавать речевую среду;
4) развивать языковую способность с опорой на практические виды деятельности;
5) речевой материал вводить путем сопряженного, отраженногои самостоятельного (по образцу) проговаривания и др.
2. Базовое содержание учебного предмета для 3 класса
13. Учебный предмет "Русский язык" в третьем классе школ с казахским языком обучения делится на следующие этапы:
1) обучение грамоте, дифференциация звуков и букв;
2) послебукварный период (обучение чтению и письму, развитие устной речи).
14. темы для чтения и развития речи. В ходе изучения предмета предполагается развитие элементарных навыков пользования русским языком неслышащимися учащихся в пределах следующих тем речевого общения:
1) тема 1. Родина – 6 часа;
2) тема 2. Школа – 10 часов;
3) тема 3. Осень – 10 часов;
4) тема 4. Дом, семья – 12 часов;
5) тема 5. Зима – 12 часов;
6) тема 6. Весна – 10 часов;
7) тема 7. Лето – 8 часов.
15. Ознакомление, понимание и употребление слов и выражений, необходимых для учебного процесса:
1) слушай(те); смотри (те); иди (те) к доске; встань(те); сядьте; войди(те) в класс, открой(те) книги, тетради; покажи (-те), возьми (-те), положи (-те), дай(те);
2) в каком классе ты учишься? (Я учусь в третьем классе.);
3) вопросы и краткие ответы: Как тебя зовут? – Алия. А тебя? – Сабыр. Что ты взял? – Книгу и т.п.
16. Речевая деятельность:
1) аудирование. Слуховое (слухо-зрительное) восприятие, различение, опознавание на слух и произношение гласных и согласных в сильных позициях: для гласных – под ударением, для согласных (глухих и звонких) перед гласными, для согласных (твердых и мягких) перед гласными и на конце слова. Произношение слов со звуками [ш], [ж], [ц], со стечением согласных. Различение в речи слов и фраз;
2) говорение. Построение предложений по речевым образцам. Ответы на вопросы. Составление высказываний из 1-2 фраз, предложений с опорой на наглядность, на ситуацию (в пределах лексико-грамматического минимума). Проговаривание диалога из 1-2 реплик;
3) чтение. Сознательное, правильное, плавное чтение по слогам (целыми словами и предложениями) небольших текстов, включающих лексику, модели предложений, усвоенных ранее конструкций. Понимание содержания текста. Ответы на вопросы по содержанию прочитанного текста. Пересказ прочитанного текста по вопросам. Чтение вслух с соблюдением пауз, выделение голосом словесного ударения. Интонирование повествовательных и вопросительных предложений;
4) письмо. Закрепление умений и навыков каллиграфически грамотного письма. Овладение умением списывать слова, фразы и короткие предложения (сначала с доски, а затем – с книги);
5) раздельное написание предлога с последующим словом. Перенос слова по слогам. Большая буква в начале предложения, в собственных именах, кличках животных.
17. Языковой материал. Элементы фонетики и орфоэпии:
1) выработка навыков произношения звуков (вначале – сходных с родным языком);
2) отработка произношения ударных гласных звуков (а, о, у, э, и, ы); умение произносить твердые и мягкие согласные, звонкие и глухие согласные, стечение согласных, безударные гласные, знаменательные слова с предлогами. Умение интонировать повествовательные предложения, вопросительные предложения с вопросительным словом (где, как, какой, какая, кто, куда, что, чей, чья).
18. Грамматика:
1) существительные в именительном падеже:
мужского рода с нулевым окончанием (стол) и окончанием -а, -я при обозначении лица (ученик, папа, Петя);
женского рода с окончанием -а, -я (парта, тетя). Существительные мужского и женского рода в именительном падеже множественного числа с окончанием -и, -ы (Это ученики, парты). Лексическое усвоение слов с окончанием -а (дома), с чередованием в основе (стулья);
2) сочетание прилагательных, притяжательных, указательных местоимений с существительными (синий карандаш, моя тетрадь, мои книги, этот дом);
3) глаголы несовершенного вида настоящего времени 1, 2 и 3 лица, их сочетания с существительными и личными местоимениями (Мальчик играет. Он играет. Дети играют. Они играют. Ты читаешь. Я читаю. Я пишу). Глаголы прошедшего времени мужского и женского рода единственного числа совершенного вида (нарисовал, нарисовала);
4) существительные со значением объекта: а) в винительном падеже (при переходных глаголах) с нулевым окончанием в мужском роде и с окончанием -у, -ю в женском роде (рисует шар, читает книгу); б) в родительном падеже с предлогом у при одушевленных существительных с окончанием -а, -я (для мужского рода), -и, -ы (для женского рода) (У мальчика (девочки) книга). Местоимение 1 лица единственного числа с предлогом у в том же значении;
5) существительные в винительном падеже со значением направления (Куда идут дети? – Дети идут в школу (в поле, на улицу)).
3. Базовое содержание учебного предмета для 4 класса
19. В четвертом классе продолжается послебукварный период, который предполагает развитие всех видов речевой деятельности на материале лексико-грамматического, тематико-ситуативного минимумов. Так же, как в 4 классе, содержание предмета представлено тремя составляющими:
1) речевая деятельность;
2) языковой материал;
3) этнокультуроведческий материал.
20. Речевая деятельность:
1) аудирование. Слуховое (слухо-зрительное) восприятие и понимание речи учителя, учащихся в объеме языкового материала, предусмотренного программой. Слуховое (слухо-зрительное) восприятие и понимание прочитанных учителем вслух рассказов, сказок, небольших стихотворений. Выделение основной мысли прослушанного текста. Ответы на вопросы по содержанию прослушанного текста;
2) говорение. Произносить слова, фразы, предложения соблюдая словесное, фразовое ударение, темп, ритм, интонацию. Ответы на вопросы по содержанию прочитанного. Составление небольшого связного высказывания по иллюстрациям (с опорой на вопросы учителя). Составление коротких рассказов по сюжетным картинам. Составление рассказов о себе, о своих друзьях. Составление связного высказывания по темам, аналогичным пройденным. Самостоятельное построение диалога в знакомых учебных ситуациях (или по словесной ситуации);
3) чтение. Сознательное, правильное, выразительное чтение. Деление небольшого текста на смысловые части. Под руководством учителя составление плана к прочитанному тексту. Выделение основной мысли произведения. Определение основных черт характера персонажей, обоснованное конкретными примерами из текста. Работа с двуязычными словарями при самостоятельном чтении;
4) письмо. Письменные ответы на вопросы (2-4 вопросов) по содержанию прочитанного текста, по картине, по экскурсии после предварительной речевой и орфографической подготовки. Письмо под диктовку небольших текстов со словами в изученных грамматических формах с предварительным разбором (30-40 слов), изложение текста из 5-6 предложений (без прямой речи);
5) употребление в предложениях слов в нужных грамматических формах или изменение слов, данных в начальной форме. Составление предложений из данных слов и словосочетаний. Учебный материал организуется по нижеследующим лексическим темам.
21. Темы для чтения и развития речи:
1) тема 1. Моя школа, мой класс – 9 часов;
2) тема 2. Наша Родина – 3 часа;
3) тема 3. Ты и твоя семья –13 часов;
4) тема 4. Мой дом, моя квартира – 8 часов;
5) тема 5. Добрые слова, дела – 12 часов;
6) тема 6. Наша природа –12 часов;
7) тема 7. Овощи, фрукты – 3 часа;
8) тема 8. Продукты – 3 часа;
9) тема 9. Одежда – 3 часа;
10) тема 10. Человек, части его тела – 2 часа.
22. Языковой материал. Элементы фонетики и орфоэпии:
1) формирование навыков правильного произношения слов (в рамках лексического минимума);
2) закрепление навыков произношения гласных и согласных в устной речи (словесное ударение, редукция гласных). Усвоение произношения слов со звонкими согласными перед глухими, с глухими согласными – перед звонкими;
3) формирование произношения слов с твердыми и мягкими согласными, слов с разделительными знаками (ъ и ь). Усвоение произношения предлогов в, над, под, к, из перед словами, начинающимися с глухих или звонких согласных или гласных. Усвоение произношения окончаний прилагательных и личных местоимений 3-го лица. Усвоение произношения глаголов на -тся, -ться. Закрепление навыков интонирования повествовательных, вопросительных, восклицательных предложений.
23. Лексика. Для активного усвоения предусматривается 150-250 русских слов в рамках лексического минимума.
24. Речевые модели. Повествовательные предложения: Это ученик (ученица, ученики). Это стол (парта, окно, столы). Это он (она, они, я). Это мой стол (моя парта). Вот (тут, там, здесь) стол (бабушка, окно, парты). Тут мой дядя (моя тетя). Марат – ученик. Роза – ученица. Марат – хороший мальчик, Роза – хорошая девочка. Он мальчик. Она девочка. Он красивый мальчик. Она красивая девочка. Алишер сидит. Он читает. Дина сидит. Она тоже читает. Я сижу. Я тоже читаю. Журнал (книга) лежит на столе (в столе). Мальчик (он) читал. Девочка (она) читала. Дети (они) читали. Арман нарисовал шар (ракету). Катя нарисовала шар (куклу). Арман нарисовал синий шар (большую ракету). У Ермека книга, а у меня кукла. У Ермека новая книга, а у меня большая кукла. Саша читает хорошо.
25. Вопросительные предложения. Это ученик? (Да, нет). Кто это? Что это? Это чей карандаш? Это стол или стул? Где стол? Что делает (делал) мальчик? У кого книга? Какой карандаш? Это книга? (Нет, это не книга. Это журнал.). Мальчик читает? (Нет, мальчик не читает. Он рисует.). Как читает мальчик?
26. Сочетание типовых моделей. Тут парта, а там доска. Книга на парте, журнал на столе. Саша не стоит, а сидит.
27. Грамматика:
1) понятие "окончание". Существительные в именительном падеже: а) мужского рода с нулевым окончанием (дом) и окончанием -а (-я) при обозначении лица (дедушка, Коля); б) женского рода с окончанием -а (-я) (книга, земля); в) среднего рода с окончанием -о (-е) (яблоко, платье);
2) существительные в именительном падеже множественного числа с окончанием -и, -ы мужского и женского рода (столы, книги). Лексически усваиваются слова с окончанием -а (глаза), с чередованием в основе (деревья);
3) сочетание прилагательных и притяжательных местоимений с существительными (синий карандаш, моя сумка, мой портфель);
4) глаголы в настоящем времени 1 и 3 лица в сочетании с существительными и личными местоимениями (Ученик (он) пишет. Ученики (они) пишут. Я пишу);
5) выражение отрицания при существительных (Это парта? Нет, это не парта.), при глаголах (Марат пишет? Нет, он не пишет.), при прилагательных и притяжательных местоимениях (Это синий карандаш? Нет, это не синий карандаш. Это твоя тетрадь? Нет, это не моя тетрадь.);
6) количественные числительные до 10-ти и порядковые числительные в пределах лексического минимума.
28. Понимание и употребление слов, необходимых для учебного процесса:
1) вопрос, выучить; дописать; вспомнить; как? какой? (какая? какие?) когда? кто? куда? кончить, мало, много, можно; надо, назвать, называться, наизусть, неправильно; ответ, отвечать, отгадать, откуда?; пожалуйста, показать, по-казахски, по-русски, почему? правильно, произносить, прочитать; рассказ, рассказать, рассказывать, рассмотреть, сколько? словарь, составить, спасибо, списать, спрашивать, стихотворение; чей? (чья? чьи?);
2) примечание: лексический минимум для активного усвоения дается в Приложении І.
4. Требования к уровню подготовки учащихся 3 класса
29. Предметные результаты отражены в двух аспектах: должны уметь и должны знать.
30. Учащиеся 3 класса должны знать:
1) русский алфавит;
2) основные понятия (термины), определенные программой;
3) слова из лексического минимума;
4) правила переноса слов, постановки знаков препинания в конце предложения;
5) формы речевого этикета, русские имена и фамилии.
31. Учащиеся должны уметь:
1) понимать прослушенное сообщение, речь учителя, звукозапись продолжительностью звучания 1-2 минуты;
2) воспроизводить услышанное после двух предъявлений;
3) выделять в прослушанном тексте предложения, в предложении – слова;
4) членить слова на слоги и звуки; правильно произносить звуки; производить звуковой анализ слов;
5) общаться в учебной, семейно-бытовой сферах;
6) составлять высказывание из 2-4 предложений;
7) сознательно, плавно читать вслух небольшие тексты, соблюдая паузы, словесные ударения;
8) учить наизусть небольшие стихотворения;
9) задавать друг другу вопросы, отвечать на поставленные вопросы;
10) пересказывать прочитанный текст;
11) писать по образцу и под диктовку слова и предложения, написание которых не расходится с произношением.
5. Требования к уровню подготовки учащихся 4 класса
32. Учащиеся 4 класса должны знать:
1) термины (в рамках программы);
2) значения падежных форм (в пределах грамматического минимума);
3) части речи с опорой на родной язык;
4) слова для обязательного усвоения;
5) правила правописания (в пределах программы);
6) речевой этикет при знакомстве и за столом, национальные игры и игрушки; названия крупных городов России и Казахстана; русские сказки, пословицы и поговорки; детские песни на русском языке.
33. Учащиеся должны уметь:
1) отвечать на вопросы по содержанию услышанного, пересказывать услышанное;
2) составлять рассказ-описание, рассказ-повествование по вопросам или по картине (серии картин); строить диалог; рассказывать о себе, о своей семье; о школе, о своих интересах;
3) выразительно читать тексты в учебнике, статьи из детских газет и журналов; выделять в тексте основную мысль; пересказывать прочитанное и пользоваться словарем при самостоятельном чтении;
4) списывать с рукописного или печатного текста целыми словами, предложениями;
5) писать зрительные, зрительно-слуховые диктанты; писать письмо другу; подписывать тетрадь по русскому языку;
6) писать большую букву в начале предложения и в собственных именах существительных; переносить слова по слогам; писать слова с безударными гласными, с непроизносимыми согласными, с буквами ъ и ь, с гласными после шипящих и ц (в рамках лексического минимума), ставить знаки препинания в конце предложения и при однородных членах предложения;
7) употреблять в речи русские имена, фамилии, отчества, клички животных;
8) в процессе аудирования: проверяются умения, навыки воспринимать на слух звуки, соотносить их с буквами, воспринимать на слух слоги, слова, текст из двух-трех предложений (продолжительность звучания 1-2 мин.);
9) в процессе говорения: проверяются умения и навыки продолжать или начинать диалог по данной реплике, составлять диалог по описанию ситуации, а также умения и навыки владения устной связной речью (составление описания комнаты, квартиры, погоды, животных и о своей семье, о друзьях и т.д.);
10) показателем обученности выступает связное монологическое высказывание из 3-4-х предложений;
11) в процессе чтения: проверяется скорость чтения (50-80 слов в минуту);
12) в процессе письма: проверяются умения определять границы предложений, последовательность употребления их в тексте, выделять структурные элементы текста, используя красную строку; писать зрительно-слуховые, слуховые диктанты, состоящие из слов, произношение и написание которых не расходятся, словарный картинный диктант.
34. Личностные результаты отражаются в:
1) проявлении уважения к символам Республики Казахстан;
2) проявлении любви к родному краю, к своей Родине, Республике Казахстан;
3) владении государственным и родным языками, уважении к истории, культуре и традициям многонационального народа Казахстана;
4) стремлении беречь природу родного края и бережном отношении к окружающей среде;
5) проявлении уважительного отношения к себе, к родителям, к старшим, заботливое отношение к младшим, проявление доброты и чуткости к другим;
6) ведении здорового образа жизни.
35. Системно-деятельностные результаты отражаются в умениях и навыках владения всеми видами речевой деятельности, а также в овладении общеучебными умениями, полученными на уроках родного языка:
1) умении выделять основную мысль текста, структурные элементы текста (зачин, основная часть, концовка), восстанавливать деформированный текст, пересказ прочитанного по плану; составление рассказов по серии картин, устное сочинение по картине;
2) умении вести диалогическую речь, постепенно увеличивая количество реплик; читать наизусть стихотворные тексты; петь детские песни на русском языке.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 120-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 120-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Бастауыш сыныптардағы (0-4-сыныптар) математика пәні естімейтін балалардың даму заңдылықтары мен ерекшеліктерін ескере отырып құрастырылған. Пәннің негізінде 1-ден 10 000-ға дейінгі натурал сандар және нөл, бүтін сандармен төрт арифметикалық амалдарды орындау, ауызша және жазбаша есеп шығару тәсілдерін меңгеру қарастырылған.
3. Оқыту мақсаты – естімейтін балалардың математика пәнін жүйелі меңгеру барысында олардың сөздік-логикалық ойлауын дамыту және кемістіктерін түзетуге негіз жасау.
4. Математикаға оқытудың міндеттері:
1) натурал сандару туралы түсініктерін қалыптсатыру;
2) 10 000-ға дейінгі бүтін сандармен ауызша және жазбаша арифметикалық есептерді шығара білу дағдысын қалыптастыру;
3) математикалық деректерді талдау, салыстыру, жалпылау дағдыларын дамыту;
4) математикадан алған білімдерін тәжірибеде (тұрмыста) қолдану дағдысын қалыптастыру;
5) оқуға деген ынтасын, математикаға деген оң көзқарасы мен қызығушылығын, танымдық қызығушылығын, өздігінен жұмыс атқару дағдысын қалыптастыру;
6) баланың тұлғалық қасиеттерін, яғни жауапкершілік, белсенділік, мақсатқа талпынушылық, жауапкершілік тәрізді қасиеттерін тәрбиелеу.
5. "Математика" пәні бойынша дайындық-4-сыныптардағы оқу жүктемесінің көлемі:
1) дайындық сыныбында: аптасына 4 сағат, барлығы 132 сағат;
2) 1-сыныпта: аптасына 4 сағат, барлығы 132 сағат;
3) 2-сыныпта: аптасына 4 сағ, барлығы 136 сағат;
4) 3-сыныпта: аптасына 5 сағат, барлығы 170 сағат;
5) 4-сыныпта: аптасына 5 сағат, барлығы 170 сағат.
6. Математиканы оқыту процесінде пәнаралық байланыс:
1) заттық-тәжірибелік оқытумен: түрлі геометриялық фигуралармен танысу. Түрлі бұйымдар жасауы үшін өлшем бірліктерін пайдаланады;
2) қоршаған ортамен таныстыру пәнімен: математикалық мазмұны бар тапсырмаларды орындау барысында қоршаған ортадағы құбылыстар туралы білімдерін қолдану;
3) еңбекке баулу пәнімен: математикадан жазбаша жұмыстарды орындау кезінде қол бармақтарының ұсақ бұлшық еттерінің даму деңгейін ескеру;
4) бейнелеу өнері пәнімен: қағаз бетінде бейнелеу біліктігін қолдану, қағаз бетінде (жазықтықта) және кеңістікте заттардың орналасуын қабылдай білу біліктігін қолдану;
5) бейімделген дене шынықтыру пәнімен: кеңістікте бейімделу (солға, оңға және т.б сөздердің мағынасын түсіну) біліктігін қолдану арқылы жүргізіледі.
7. Математика сабағында естімейтін балалардың ауызша сөйлеу тілін түзету жұмысы қоса атқырылып отырады, балалардың айта алатын дыбыстарымен сөздерінің дұрыс айтылуын қадағалап отыру қажет. Өзін өзі қадағалап отыруын қамтамасыз етіп отыру керек. Математика сабағында оқу материалын қабылдаудың негізгі тәсілі көріп есту арқылы қабылдау болып табылады.
2. Оқу пәнінің дайындық сыныптағы базалық білім мазмұны
8. 1 тоқсан (36 сағат).
9. Заттарды санына қарай салыстыру: көп, аз, көбірек, азырақ, бірдей, қанша? Қанша болса, сонша, артық, кем, қаншасы артық? Қаншасы кем?.
10. 1-ден - 5 дейінгі сандар:
1) 1 ден 5-ке дейінгі сандардың атауы, реті және белгілеуі;
2) сандарды салыстыру;
3) сандардың құрамы 2, 3, 4, 5. Сандарды салыстыру (артық, кем).
11. Уақыт бірліктері: кеше-бүгін.
12. Сөздік: Көп, аз, көбірек, азырақ, бірдей, қанша? Қанша болса, сонша, артық, кем, қаншасы артық? Қаншасы кем? 2, 3, 4, 5.
13. 2 тоқсан (28 сағат).
14. 1-ден -5 дейінгі сандар (жалғасы):
1) сандарды ретімен атау. Сандарды салыстыру. Ретімен санау. 2-ден -5-ке дейінгі сандар құрамы;
2) 5-ке дейінгі сандарды косу, азайту:
+ (қосу) және — (азайту) таңбалары. Санды санағанда оның тікелей алдында келетін санға бірді косу арқылы, тікелей кейін келетін келесі саннан 1-ді азайту арқылы шығару;
қосу. "+" белгісі. 2 + 1 түріндегі жазудың оқылуы:"екі қосу бір", "екіге 1-ді қосу", "екіні бірге арттыру", "екі мен бірдің қосындысы";
азайту. "–" белгісі. 2 – 1 түріндегі жазудың оқылуы: "екі алу бір", "екіден 1-ді азайту", "екіні бірге кеміту", "екі мен бірдің айырымы"; Өрнектерді жазу.
15. Есепті шығару: бір амалдан тұратын екі қосылғыштың косындысына есеп шығару.
16. Сөздік: тең, тең емес, ертең, өрнек, алты, қанша болды ? Екі қосу үш тең, болады бес. Бес азайту үш, тең болады екі. Бірден, екі-екіден, үш-үштен сана. Өрнекті шығар. Төрт қосу бір тең болады бес.
17. 3 тоқсан (36 сағат).
18. 1ден-10-ға дейінгі сандар:
1) 1 ден-10-ға дейінгі сандарының аталуы, жазылуы және кұрамы. 10-ға дейін (бір-бірден, топтастырып) санау;
2) сандарды салыстыру. 0 саны және оның белгіленуі;
3) 1-ден 10-ға дейінгі сандардың ретімен аталуы. Санды санағанда оның тікелей алдында келетін, санға 1-ді қосу арқылы, тікелей кейін келетін келесі саннан 1-ді азайту арқылы шығару;
4) сандарды салыстыру;
5) 10-ға дейінгі сандарды қосу және азайту.
19. Есептеп шығару тәсілі: қосуда санды оның бөліктері бойынша косу; азайтуда санды оның бөліктері бойынша азайту және қосудың сәйкес жағдайы жайлы білім негізінде азайту.
20. Уақыт бірліктері: апта аттары.
21. Сөздік: жеті, сегіз, тоғыз, он, дөңгелек, шаршы, апта аттары. Сана 1-ден.... Сана... дейін.
22. 4 тоқсан (32 сағат).
23. 1 ден-10-ға дейінгі сандар (жалғасы):
1) 10-ға дейінгі сандарды қосу (бір таңбалы санға 1, 2, 3 сандарын қосу);
2) 1-ден 9-ға дейінгі атау. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 сандар қатары.
24. Заттар топтарын салыстыру: артық, кем, бірдей (көлемі бірдей).
25. Уақыт бірліктері: кеше, бүгін, ертең; апта күндері; ай аттары.
26. Бір амалды есеп қосылғыштардың қосындысын табуға берілген; бір амалды есеп берілген (шешуі өрнек түрінде беріледі, сүрақ, жауап жазылмайды).
27. Геометриялық фигуралар: шаршы, дөңгелек, төртбұрыш.
28. Қайталау.
29. Сөздік: есеп, сұрақ, жауап, бірдей. Мен есеп (өрнекті) шығардым (шығармадым). Қандай сұрак? Қандай жауап? Аптада неше күн бар? Аптада 7 күн бар.
3. Оқу пәнінің 1-сыныптағы базалық білім мазмұны
30. 1 тоқсан (36 сағат).
31. 1-ден-10-дейінгі сандар (жалғасы):
1) 1-ден 10-ға дейінгі сандар. Сандардың атауы, реті, белгілену және жазылуы. Белгілері. " < " (аз), " > " (көп), " = " (тең);
2) 0-саны: 0 саны. 0 санын алу және белгілеу. 0-ден 10-ға дейінгі сандарды жазу;
3) 2-ден 10-ға дейінгі сандардың құрамы. Сандарды салыстыру;
4) 1-10-ға дейінгі сандарды қосу, азайту: қосу мен азайтудың тәсілдері: сандарды бөліктері бойынша қосу және азайту; қосу мен азайтудың тәсілдері: ђ ± 1, 2 түрінде бір-бірден, екі-екіден қосу және азайту, сандық қатарды, санның құрамы туралы білімдерін қолдану; қосудың ауыстырымдылық қасиеті.
32. Есептеп шығару тәсілі: қосуда сандарды бөлшектеп қосу, орнын ауыстырып қосу; азайтуда санды берілген саннан азайту және қосудың сәйкес жағдайы туралы білім негізінде азайту.
33. 2 тоқсан (28 сағат).
34. 11-ден 20-ға дейінгі сандар:
1) 11-ден 20-ға дейінгі сандардың ретімен айтылуы. Олардың оқылуы және жазылуы. Сандарды салыстыру. Ретімен санау;
2) 20-ға дейінгі сандарды қосу және азайту;
3) 11-ден 20-ға дейінгі сандарды қосу мен азайту;
4) біртаңбалы сандарды ондықтан аттап қосу. біртаңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу;
5) 20-ға дейінгі сандарды ондықтан аттап қосу;
6) бір амалдан тұратын косу және азайтумен шығаралатын есеп: қосындыны табуға берілген есеп. Қалдықты табуға берілген есеп.
35. Сөздік: белгісіз сан, 20-ға дейінгі сандар, тең (тең емес). Сандар, үлкен кіші сандар, ондық, бірлік. Санда неше ондьщ бар? Санда неше бірлік бар? Бір амалдан тұратын екі қосылғыштың косындысына есеп шығару.
36. Бір амалды есеп қалдықты табуға берілген шешуі өрнек түрінде беріледі, сұрақ жауап жазылмайды) есепті шығару.
37. 3 тоқсан (36 сағат).
38. 1-ден 100-ге дейінгі сандар. 100-ге дейінгі сандарды оқу, жазу және салыстыру; екітаңбалы сандарды қосу мен азайтудың ауызша және жазбаша тәсілдері.
39. 100-ге дейінгі сандарды қосу және азайту:
1) бірді екі таңбалы санға қосу және азайту 28+1, 45-1;
2) толық ондықтарды қосу және азайту 50+20; 70-40;
3) бірліктерді толық ондықтарға қосу 30+5; 3+20;
4) 55-5; 65-5; түріндегі азайту;
5) екі таңбалы сандардан біртаңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу және азайту 52+4, 88-39;
6) екі таңбалы сандардан тұратын толық ондықтарды қосу және азайту: 17+20, 35-10;
7) екі таңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу және азайту: 43+15; 67-21;
8) қосу және азайтудағы сандардың атаулары. Қосу және азайтудағы белгісіз компонентің аталуы.
40. Бір амалдан тұратын есепті қосумен және азайтумен шығару: қосындыны және қалдықты табуға берілген есеп. Айырымдылық салыстыруға берілген есептер.
41. Сөздік: күн, түн, кешке, ертеңгісін, косу, азайту. Бірінші (екінші) қосылғыш, қосынды,... артық,... кем. Сана: бір-бірден, екі-екіден, үш-үштен.
42. 4 тоқсан (32 сағат).
43. 1-ден 100-ге дейінгі сандар ( жалғасы):
1) 100-ге дейінгі сандарды ондықтан аттап қосу және азайту;
2) қосу және азайту түрінде: 7+5:13-7; 29+7; 30-8-5, 44-8; 38+43, 60-15; 41-12;
3) қосу және азайтудағы сандардың атаулары;
4) қосу және азайтудағы белгісіз компоненттің аталуы.
44. 100-ге дейінгі есептер шығару:
1) қосындыны табуға берілген есеп;
2) айырымдылық салыстыруға берілген есептер.
45. Ұзындық бірлігі – сантиметр, дециметр.
46. Геометриялық материал: кесінді.
47. Сөздік: 21-ден 10-ге дейін атай білу. Санда неше ондық бар? Санда неше бірлік бар? Үшбұрыш, тікбұрыш.
4. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны
48. 1 тоқсан (36 сағат).
49. 1-ден 100-ге дейінгі сандар жалғасы:
1) 100-ге дейінгі сандарды қосу және азайту;
2) 100-ге дейінгі сандармен есеп шығару;
3) есептің қысқаша шартын жазу;
4) азайту кезіндегі белгісіз компоненті табу;
5) теңдеулерді шығару.
50. Көбейту. көбейту, көбейткіштер. көбейтінді. көбейтіндінің мәні:
1) 2, 3, 4, 5 сандарына көбейтудің кестелік жағдайларының негізінде біртаңбалы сандарды көбейту;
2) көбейту бір-екі амал орындауға берілген есеп.
51. Геометриялық материал:
1) шаршы, үшбұрыш, тікбұрыш, кесінділерді өлшеу және сызу;
2) ұзындық бірлігі – сантиметр, дециметр, метр.
52. 2 тоқсан (28 сағат).
53. 1-ден 100-ге дейінгі сандар ( жалғасы).
54. Көбейту (жалғасы):
1) 6, 7, 8, 9 сандардың көбейту кестесі;
2) 0-1 сандарын көбейту;
3) барлық арифметикальқ амалдарды пайдаланып, 2-3 амалдан тұратын есептер шығару (жақшамен, жақшасыз);
4) сандарды бірнеше есе арттыруға берілген есептер.
55. Ұзындық бірлігі: сантиметр, дициметр, метр.
56. Уақыт бірліктері: сағат. Сағат бойынша уақытты анықтау. Уақыт туралы ұғымдар: ай аттарын ретімен атау, әр айдағы күн санын білу.
57. Берілген азайту түрлеріне өрнектерді шығару:
1) 48-3, 48-30. 30-6;
2) берілген қосу түрлеріне: 20 + 14; 36 + 12; 9 + 5; 49 + 4.
58. Дециметр туралы түсініктер: кесіндінің ұзындығын дециметр және сантиметрмен таба білу.
59. Геометриялық материал: көпбұрыштардың қабырғаларын ажырата білуі (шаршы, тікбүрыш, үшбүрыш). Оларды өлшеу.
60. Сөздік: 1 дециметр 10 сантиметрге тең. 1 ай тең — 30 (31, 28, 29)1 күнге. Барлық ай аттары. 1 айда неше күн бар? Шаршының кабырғалары (тікбұрыштың, үшбұрыштың).
61. 3 тоқсан (40 сағат).
62. 1-ден 100-ге дейінгі сандар ( жалғасы):
1) берілген азайтудың түрлеріне өрнектерді шығару: 40 - 16; 37 - 15; 12 - 3; 36-8;
2) 100-ге дейінгі қосу және азайту сандарының жазылуы;
3) белгісіз қосылғышты, белгісіз азайғышты және белгісіз азайтқышты таба білу;
4) бірдей қосылғыштардың қосындысын табу және бірдей қосылғыштардың қосындысының сәйкес жағдайларын табу.
63. Бөлу: бөлінгіш. Бөлгіш. Бөлінді. Бөліндінің мәні; көбейту мен бөлудің байланысы. Көбейту мен бөлу – өзара кері амалдар; 2, 3, 4 сандарына көбейту және бөлудің кестелік жағдайларының негізінде біртаңбалы сандарды көбейту мен бөлу амалдарын түсіну.
64. Есептерді шығару: мазмұнына қарай бөлу амалына есептер; тең бөліктерге бөлу амалына есептер. Көбейту кезіндегі белгісіз компоненті табу.
65. Ұзындық бірлігі: миллиметр, сантиметр, дициметр, метр. Метр туралы ұғым. Метр мен сантиметрдің, метр мен дециметрдің арасындағы өзара байланыс.
66. Уақытты сағатпен ажырата білу.
67. Геометриялық материал: шаршы мен тікбүрыштың қабырғаларын ажырата білуі ( шаршы, тікбүрыш).
68. Сөздік: белгісіз қосылғыш (азайғыш, азайтқыш). Белгісіз қосылғышты (азайғышты, азайтқышты) табу. Метр, дециметр, сағат тілі (үлкен және кіші), циферблат, тік (тік емес) бұрыш. Тік (тік емес) бұрышты сыз. Қазір уақыт канша? Қазір... сағат.... екі рет алса, болады.
69. 4 тоқсан (32 сағат).
70. Көбейту және бөлу. 1-ден 100-ге дейінгі сандар ( жалғасы):
1) бөлу. Амалдарды реттілігіне байланысты жақшамен, жақшасыз есептер шығару;
2) көбейту және бөлу кезіндегі белгісіз компонентті табу.
71. Жәй теңдіктерді шығару:
1) берілген сандарды бірнеше рет азайтуға есеп шығару; көбейту және бөлу амалдары бар теңдеулерді шығару;
2) қысқаша есеп шартын құрастыру.
72. Көбейтуге есептер. Есеп құрастыру. Берілген сандардың және көбейтіндіде және бөліндіде ізделінетін сандардың аталуы. Көбейткіштердің орнын ауыстыру тәсілі және оны есептеулерде қолдану. Бірдей қосылғыштардың қосындысын табу және бөлуге есептер (бөлшекке бөлу), өтілген қосу, алу амалдарына есептер түрін шығару.
73. Ұзындық бірлігі: миллиметр, сантиметр, дициметр, метр, және олардың өзара байланысы.
74. Сөздік: көбейту, бөлу, нүкте, қос нүкте, бөлшек, бірінші көбейткіш, екінші көбейткіш, көбейтінді, бөлінгіш, бөлгіш, бөлінді.... көбейту,... болады,... бөлу... болады. Көбейтуге (бөлуге) есептер (өрнектер). Көп санға аз санды көбейткен қолайлы.
5. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
75. 1 тоқсан ( 45 сағат).
76. 1-ден 100-ге дейінгі сандар ( жалғасы):
1) 100-ге дейінгі сандарды қосу және азайту;
2) мазмұны бойынша бөлу. Мазмұны бойынша бөлуге бір амалды есеп шығару. Тең бөліктерге бөлуді корытындылау және мазмүны бойынша бөлу;
3) белгісіз көбейткішті, бөлінгішті табу. Бір таңбалы сандарды (2, 3, 4, 5) көбейту жөне сәйкес жағдайда бөлу;
4) екі амалмен арифметикалық амалдардың орындалу тәртібі (жақшамен, жақшасыз). Барлық арифметикалық амалдарды пайдаланып, жәй есептер шығару. Екі амалдан тұратын, кұрама есеп шығару.
77. Миллиметр туралы түсінік: сантиметрмен миллиметрдің өзара байланысы.
78. Уақыт бірліктері: өз жасын білу, жолдасының жасын білу, өткен жылды білу.
79. Сөздік: көбейту кестесі, 10 миллиметр — бұл 1 см. Қай амал бірінші (екішні, үшінші) орындалады? Сенің жасың нешеде? Менің жасым.... Сен ңай жылы тудың? Мен екі мың.... Қазір қай жыл? — Қазір екі мың... жыл. Есептің жоспары мен шешуі. Есепте неше сұрақ бар.
80. 2 тоқсан (35 сағат).
81. 1-ден 100-ге дейінгі сандар ( жалғасы):
1) толық ондықтарды біртаңбалы сандарға бөлу; 40:4, 60:2; түрінде. Біртаңбалы сандарды (5, 6, 7, 8, 9) көбейту және сәйкес жағдайда бөлу;
2) біртаңбалы санды кестеден тыс бөлу; қалдықпен бөлу. Әр түрлі жағдайда салыстыру туралы түсінік.
82. Өрнектерді шығару: 2-3 амалды өрнектерді жақшамен және жақшасыз шығару.
83. Есептер шығару: бір амалмен есептер шығару.
84. Уақыт бірліктері: сағат, минут туралы ұғым. Сағаттағы минут саны. Сағатқа қарап 5 минутқа дейінгі дәлдікпен уақыты анықтау.
85. Геометриялық материал: бұрыштары тік және тік емес бұрыштар, үшбұрыш.
86. Сөздік: неше есе үлкен (кіші)? Неше есе үзын (биік, қысқа)? т.с.с.... үлкен (кіші, ұзын, кысқа), т.с.с.
87. 3 тоқсан (50 сағат).
88. 1-1000-ға дейінгі сандар:
1) 1000 көлеміндегі сандарды оқу және жазу; біртаңбалы, екітаңбалы және үштаңбалы сандар;
2) сандарды бірнеше есе арттыру (кеміту) туралы ұғым;
3) 1000-ға дейінгі сандардың жазбаша қосуы мен азайтуы.
89. Есептерді шығару: есептерді жаңа сандық материалдар түрімен (қосындыны және қалдықты, сандардың бір неше бірлікке өсуімен төмендеуін әр түрлі салыстырумен) шығару. Екі амалды есеп шығару, сол бойынша өрнектер кұрастыру. Сандарды бірнеше есеге арттыруға (кемітуге) есептер шығару. Барльқ арифметикалық амалдарға бір амалды есеп шығару.
90. Тендікті шығару: жаңа сандық материалмен.
91. Өрнектерді шығару: 2-4 амалды өрнектерді жақшамен және жақшасыз шығару. Амалдар реті.
92. Сөздік: тексеру, тексер. Есепті өрнектеу. Есептің берілгенін жазу. Үлкен (кіші, ұзын, т.с.с),... есе,... есе арттыру (кеміту) мың.
93. 4 тоқсан (40 сағат).
94. 1-1000-ға дейінгі сандар ( жалғасы):
1) біртаңбалы сандарды көбейту және бөлу;
2) толық ондықтарды бір таңбалы санға көбейту;
3) толық ондықтарды бір таңбалы санға бөлу.
95. Тендікті шығару: жаңа сандық материалмен.
96. Ұзындық бірлігі: километр, метр.
97. Салмақ бірлігі. килограмм, грамм; олардың өзара байланысы.
98. Есептерді шығару: 1000-ға дейінгі сандармен.
99. Өрнектерді шығару: 3-4 амалды өрнектерді жақшамен және жақшасыз шығару. Амалдар реті.
100. Сөздік: қалдық, үшбұрыштың қабырғаларының ұзындығы (шаршының, тіктөртбұрыштың). Килограмм, грамм; метр; километр.
6. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
101. 1 тоқсан (45 сағат).
102. 1-ден 10000 - ға дейінгі сандар:
1) 10000-ға дейінгі сандардың ауызша жөне жазбаша нумерациясы;
2) 10000-ға дейінгі сандар оқу, жазу, салыстыру;
3) біртаңбалы, екітаңбалы, үштаңбалы және төрттаңбалы сандар туралы ұғым; сандарды салыстыру.
103. 10000 - ға дейінгі сандарды қосу және азайту:
1) қосу және азайту амалдарын баған бойынша жазу;
2) қосылғыш, қосынды, азайғыш, азайтқыш және айырмашылық;
3) қосу және азайтуды тексеру;
4) белгісіз қосылғышты, азайғышты, азайтқышты табуға бір-екі амалдарға арналған есептерді, сандардың айырымдылық салыстыруына берілген есептерді шығару.
104. Екі амалды есепті шығару:
1) қосындыны және қалдықты, сандардың бір неше бірлікке өсуімен төмендеуін әр түрлі салыстырумен есеп шығар;
2) қысқаша есеп шартын құрастыру; сұрақ бойынша есеп шығару.
105. 2 тоқсан (35 сағат).
106. 1-ден 10000 -ғадейінді сандар (жалғасы):
1) 10000 -ға дейінді сандарды біртаңбалы сандарға көбейту және бөлу;
2) толық жүздікті және мыңды біртаңбалы санға көбейту;
3) төрттаңбалы санды біртаңбалы санға көбейту;
4) толық жүздікті біртаңбалы санға бөлу;
5) төрттаңбалы санды біртаңбалы санға бөлу;
6) көбейтуді бөлу арқылы тексеру;бөлуді көбейту арқылы тексеру.
107. Тендікті шығару. теңдеудің көмегімен есептерді шығару.
108. Есептерді шығару: екі, үш амалды есеп шығару.
109. Салмақ бірлігі. Грамм, килограмм, центнер, тонна. Олардың арасындағы өзара байланысы.
110. Ұзындық бірлігі:
1) миллиметр, сантиметр, дициметр, километр, метр;
2) ұзындық бірлігі – миллиметр (1 мм). Ұзындық бірліктері арасындағы қатынастар: 1 м = 10 дм, 1 дм = 10 см, 1 см = 10 мм, 1 м = 100 см;
3) салмақ бірлігі – центнер (1 ц). Салмақ бірліктерінің арасындағы қатынастар: 1 ц = 100 кг.;
4) ұзындық және салмақ бірлігі бар сандарды қосу және азайту.
111. Есептерді шығару.
112. Сөздік: грамм, килограмм, центнер, тонна,миллиметр, сантиметр, дициметр, километр, метр.
113. 3 тоқсан (50 сағат).
114. 1-ден 10000 – ға дейінгі сандар (жалғасы):
1) сандарды біртаңбалы сандарға көбейту және бөлу: арифметикалық амалдарды орындау реті;
2) өрнектерді шығару: 3-4 амалды өрнектерді жақшамен және жақшасыз шығару. Амалдар реті.
115. Тендікті шығару. теңдеудің көмегімен есептерді шығару.
116. Есептерді шығару: екі, үш амалды есеп шығару.
117. Уақыт бірліктері – минут (1 мин), секунд (1 с), тәулік (1 тәул), апта, ай, жыл, ғасыр. Сағат, минут туралы ұғым. Сағаттағы минут саны. Минут пен секундтың арасындағы қатыстар. Уақыт бірліктерінің сандары бойынша қосу және азайту.
118. Сөздік: теңеу, тонна, центнер, массаның өлшем бірлігі. Бір центнерде 100 килограмм. Жылда неше күн бар? Бір жылда 365 (366) күн бар. Бір минутта 60 секунд болады. минут (1 мин), секунд (1 с), тәулік (1 тәул), апта, ай, жыл, ғасыр. Сағат, минут туралы ұғым. Сағаттағы минут саны.
119. 4 тоқсан (40 сағат):
1) көпбұрыштың көлемі: көпбұрыштың периметрі және тіктөртбұрыштың (шаршының) ауданы;
2) геометриалық материал: Кесінді, кесіндінің ұзындығы;үзындық өлшемі және олардың өзара байланысы; тікбұрышты параллелепипед және оның өлшемдері (ұзындығы, ені, биіктігі); тікбұрышты параллелепипедтің төбелері, қырлары және жақтары; тікбұрышты параллелепипедтің (текшенің) көлемі;
3) геометриалық денелердің ауданы туралы түсінік: ауданды өлшеу; аудан бірліктері; 1 м2, 1 дм2, 1 см2; тіктөртбұрыштың (шаршының) ауданы; аудан өлшемі олардың өз ара қатнасы; тікбұрыштың (шаршының) ауданын, табу;
4) есепті шығару: есептер және оларды шығару тәсілдері; геометриялық көлемін ауданын табу.
7. Дайындық сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
120. Пәндік нәтижелер. Дайындық сыныптың соңында оқушылар:
1) 1-ден - 5 дейінгі сандарды;
2) заттарды санына қарай салыстыра;
3) уақыт бірліктерін (кеше, бүгін, ертең; апта күндері, ай аттары);
4) сандарды ретімен атауды;
5) 10-ға дейінгі сандарды қосу және азайтуды;
6) бір амалдан тұратын екі қосылғыштың косындысына есеп шығаруды;
7) 0 саны және оның белгіленуін;
8) геометриялық фигураларды: шаршы, дөңгелек, төртбұрышты білуі тиіс.
8. 1-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
121. Пәндік нәтижелер. 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) 100-ге дейінгі сандарды оқу, жазу және салыстыруды;
2) 100-ге дейінгі сандарды қосу және азайтуды;
3) бір амалдан тұратын есепті қосумен және азайтумен шығара;
4) қосу және азайтудағы сандардың атауларын;
5) екітаңбалы сандардан біртаңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу және азайтуды;
6) қосу және азайтудағы белгісіз компонентің аталуын;
7) ұзындық бірлігін (сантиметр, дециметр);
8) геометриялық материалды (кесінді) білуі тиіс.
9. 2-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
122. Пәндік нәтижелер. 2-сыныптың соңында оқушылар:
1) геометриялық материалды: шаршы, үшбұрыш, тікбұрыш, кесінділерді өлшеу және сызу;
2) ұзындық бірлігін – сантиметр, дециметр, метр;
3) көбейту.көбейту, көбейткіштер, көбейтінді, көбейтіндінің мәнін;
4) 100-ге дейінгі сандармен есеп шығаруды;
5) есептің қысқаша шартын жаза;
6) сағат бойынша уақытты анықтай;
7) уақыт туралы ұғымдарды: ай аттарын ретімен атау, әр айдағы күн санын;
8) жәй теңдіктерді шығара білуі тиіс.
10. 3-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
123. Пәндік нәтижелер. 3-сыныптың соңында оқушылар:
1) 1000 көлеміндегі сандарды оқи және жаза;
2) өрнектерді шығара;
3) сағат, минут туралы ұғымды;
4) біртаңбалы сандарды көбейту және бөлуді;
5) толық ондықтарды бір таңбалы санға бөлуді;
6) есептің берілгенін жаза;
7) сандарды бірнеше есе арттыру (кеміту) туралы ұғымды білуі тиіс.
11. 4-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
124. Пәндік нәтижелер. 3-сыныптың соңында оқушылар:
1) 10 000 көлеміндегі сандардың таңбалануын және реттігін;
2) 100-ге дейінгі сандармен барлық арифметикалық амалдарды (қосу, алу, көбейту, азайту) ауызша орындай;
3) 10 000-ға дейінгі сандармен арифметикалық амалдарды жазбаша орындай;
4) тікелей шарты қойылған қарапайым мәселе есептердің негізгі түрлерін шеше (бір амалмен орындалатын);
5) 2-3 әрекеттен тұратын мәселе есептерді шешу және әр әрекетті түсіндіре;
6) суретке қарап қарапайым есептер құрастыра;
7) жақшаның ішінде және жақшасыз 3-4 әрекеттен тұратын тұратын есептерді шеше;
8) ұзындық, салмақ уақыт өлшем бірліктерін және олардың бір бірімен қатынасын;
9) кесінді, төртбұрыш, шаршы, үшбұрыш, шеңбер, бұрыш сыза;
10) кесіндінің ұзындығын, геометриялық фигураның қабырғаларының ұзындығын өлшей білуі тиіс.
125. Тұлғалық нәтижелер. Оқушылардың:
1) өз Отанына, қазақ халқы мен елімізде өмір сүріп жатқан этностардың тарихына, мәдениетіне, әдет-ғұрпына және басқа байлықтарына құрметінен;
2) әлемдік дамуда өз елінің рөлін түсіну, жанұялық құндылыққа сыйластықпен қарауды; қоршаған ортаны сақтауға деген ұмтылысынан;
3) қоршаған ортаны сақтауда өз белсенділігінен;
4) жауапкершілік, ұқыптылық, зейінділігі және тәртіптілігінен;
5) салауатты өмір салтын сақтауға ұмтылуынан;
6) шығармашылық жұмысқа, жұмыстың нәтижесіне деген ынтасынан;
7) үлкендермен және өз құрбыларымен қарым-қатынас жасау қабілетінен;
8) білім мен қызмет түрлерін игеру мен кеңейтуге қызығушылығын, тапсырманы орындауда шығармашылықпен қарауынан;
9) үлкендерге құрмет және кішілерге қамқорлығынан көрініс табады.
126. Жүйелі - әрекеттік нәтижелер. Оқушылардың:
1) ережелер мен үлгілерді және берілген алгоритмдерді математикалық материалда қолдану біліктігімен;
2) қоршаған ортада болып жатқан әртүрлі жағдайларда және аралас пәндерде математикалық білімін, біліктігін, есептеу, өлшеу және графиктік дағдыларымен;
3) ауызша және жазбаша есептеулерді тиімді пайдалана отырып, практикалық есептеу техникасымен;
4) математикаға тән ойлау стилін, оның абстрактылығын дәлелдену қатаңдығымен;
5) дәлелдемелі пайымдау жүргізу, логикалық негізделген қорытындылар жасау біліктігімен;
6) математикалық мәтінмен жұмыс жасау (талдау, қажетті ақпаратты алу), математикалық терминология мен символдарды қолдана отырып, өз ойын ауызша және жазбаша түрде анық және нақты түсіндіру біліктігімен;
7) жоспар бойынша әртүрлі әрекеттерді жоспарлау орындау білігімен;
8) өзін-өзі бақылауды жүзеге асыруымен;
9) өз іс әрекетін бағалауымен;
10) оқу қызметінің әртүрлі формаларында коммуникативтік қабілеттерін қолдана білуімен айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 121-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 121-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Бағдарлама Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Бастауыш сыныптарға арналған "Дүниетану" пәні "Жаратылыстану" білім саласының негізгі пәндерінің бірі.
3. Пәннің мақсаты – естімейтін балалардың қоршаған орта және табиғат туралы түсініктерін қалыптастыру және дамыту.
4. Негізгі міндеттері:
1) оқушыларға тірі және өлі табиғат, адамдардың еңбектері, қоршаған орта табиғаты, табиғаттағы өзгерістер туралы қарапайым мәліметтер беру;
2) тірі және өлі табиғатты үнемі бақылау арқылы оқушылаоқушыға қоршаған ортаның әр алдың жеке тәжірибелерін байыту;
3) күнделікті өмірде, зертханалық жұмыстарды орындау мен табиғатқа саяхат кезінде қауіпсіздік ережелерді сақтауға дағдыландыру;
4) "адам – табиғат" жүйесіндегі өзара қарым-қатынас жағдайын және табиғаттағы өзгерістердің адамның еңбегіне әсерін ұғындыру;
5) оқушыларға табиғатты қорғау туралы, тұрғылықты жердегі табиғатты қорғау шаралары туралы білім беру;
6) адам ағзасы және оны сақтау туралы алғашқы білімдерін қалыптастыру;
7) адам мен табиғаттағы тіршілік әрекетінің өзара байланысын, қоршаған орта заңдылығын, құбылысын, нысандарын меңгерту және оқушылардың адамның қоршаған ортамен өзара қарым-қатынасы туралы түсініктерін кеңейту;
8) жаратылыстану ғылымы пәндерін одан әрі меңгеруге мүмкіндік беретін білім, білік, дағдыларын жетілдіру.
5. Пәннің мазмұнын меңгеру үшін 3-сыныптарға аптасына 2 сағат, жылына 68 сағатты, 4-сыныптарға аптасына 2 сағат, жылына 68 сағатты құрайды.
6. Пәнді оқыту процесінде пәнаралық байланыс ескеріледі:
1) қазақ тілі және тіл дамытумен: байланыстыра сөйлеу, сипаттау, салыстыру, баяндау арқылы сөздік қорын байыту;
2) математикамен: тәжірибелік жұмыстарда түрлі өлшеу құралдарын қолдану, масштаб туралы түсініктерін кеңейту;
3) бейнелеу өнерімен: суретшілердің табиғат, табиғат құбылыстары, жыл мезгілдеріне арналған шығармаларын пайдалану;
4) заттық-тәжірибелік оқытумен: түрлі бұйымдар жасау барысында табиғи материалдар туралы білімдерін пайдалану;
5) бейімделген дене шынықтырумен: денсаулық сақтау, күн тәртібі, адам өміріне зиянды әрекеттер, адам ағзасын шынықтыру туралы білімдерін толықтыру.
2. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
7. Табиғат дегеніміз не (25 сағат). Тірі және өлі табиғат. Табиғатты бақылау. Оқушы күнделігі. Тәжірибе.
8. Табиғаттағы жазғы және күзгі өзгерістер:
1) жазғы өлі табиғат: ауа температурасы, бұлттардың түзілуі, жазғы жаңбыр және найзағайлы жаңбыр. Топырақ және су қоймалардың күйі. Күзгі өлі табиғат: күннің суи бастауы, бұлттың түзілуі, күзгі жаңбырлар және баска жауын-шашын түрлері, күзгі тұман, қырау, алғашкы үсік, топырақтың және суқоймаларының күйі. Термометр. Ауа температурасын өлшеу;
2) өсімдіктер жазда және күзде: өсімдіктердің бөліктері. Ағаштар, бұталар, шөптекті өсімдіктердің гүлдеуі. Жемістер мен тұкымдардың пісіп-жетілуі, жалпақ жапырақты және қылқанды ағаштар, өсімдіктердің жазғы көрінісі. Күзгі өсімдіктер тіршіліктеріндегі өзгерістер: Жапырақ реңінің өзгеруі, жапырақтың түсуі, шөптекті өсімдіктердің қурауы, күзгі жемістер мен тұкымдар. Өсімдіктерді жазда және күзде корғау;
3) жаздағы жабайы аңдар және үй хайуанаттары. Қоректену жағдайы. Күздегі жабайы аңдар мен үй хайуанаттарының тіршілігіндегі өзгерістер. Коректену жағдайларының өзгеруі. Жыл құстары және олардыңтіршілігіндегі өзгерістер. Жабайы және жергілікті жерді мекендейтін жануарлардың қысқа дайындалуы, жабайы жануарлар мен үй хайуанаттарының қысқа дайындалуы, жабайы жануарлар мен үй хайуанаттарының айырмашылықтары. Жазда және күзде жабайы жануарларды қорғау;
4) адамдардың жазғы және күзгі еңбегі. Егінді күтіп баптау. Ағаштар мен бұталарды күзде отырғызу. Бақтар мен саябақтарды қыска дайындау. Жергілікті жердің табиғатын қорғауға байланысты адамдар еңбегі. Күздегі ересектердің жұмыстарына балалардың қатысуы;
5) адам денсаулығын сақтау. Суық тиіп аурудан алдын алу, сақтандыру. Мектеп оқушыларының күн тәртібі;
6) серуендеу: жергілікті жердің ағаштары, бұталары, шөптесін өсімдіктер және жануарлар тіршілігіндегі күзгі өзгерістер мен танысу максатында, орманға, баққа немесе; саябаққа топсеруен;
7) сарамандық жұмыстар: термометрдің кұрылысы және ауа температурасын өлшеу; өсімдік бөліктері.
9. Табиғаттағы қысқы өзгерістер (18 сағат):
1) қысқы өлі табиғат: ауа температурасы, бұлттың түзілуі, жауын-шашын, қардың жаууы, қарлы боран. Қар жамылғысының тұрақтылығын анықтау. Қар және мұз. Суқоймалары мен топырақтың кұнарлығы;
2) қыстағы өсімдіктер. Қыстағы қылқанды және жалпак жапырақты ағаштар мен бұталар. Қар астында кыстайтын өсімдіктердің ерекшеліктері. Өсімдіктерді корғаудағы қар жамылғысының маңызы. Табиғаттағы өсімдіктерді қыста қорғау. Бөлме өсімдіктері және оларды күтіп баптау;
3) қыстағы жануарлар. Қыстайтын кұстар мен қыстағы қоректену жағдайлары, қыстағы жабайы жануарлар және үй хайуанаттары. Қыстағы жабайы жануарлары қорғау;
4) адамдардың қысқы еңбегі. Егістікке қар тоқтату. Техниканы көктемге дайындау. Астық және көкөніс қоймаларындағы жұмыс. Қала және ауыл көшелеріндегі қарды тазарту. Қыстағы табиғатты корғаумен байланысты адамның еңбегі;
5) адам денсаулығын қыста қорғау. Үсікке шалдықканда көрсетілетін алғашкы көмек;
6) қысқы ағаштар мен бұталардың күйін бақылау мақсатымен орманға, баққа топсеруен. Қар және мұзбен жасалатын қарапайым тәжірибе;
7) сарамандық жұмыс. Қар жамылғысының тереңдігін өлшеу, бөлме өсімдіктерін күту, үсікке шалдықканда көрсетілетін алғашқы көмек.
10. Табиғаттағы көктемгі өзгерістер (20 сағат):
1) көктемгі өлі табиғат: жылылық, қардың еруі, бұлттың түзілуі, жауын-шашын. Суқоймалардың күйі: мұз көшкіні, су тасқыны. Топырақтың жібуі, топырақта ығалдың көбеюі;
2) көктемгі өсімдік. Ерте гүлдейтін өсімдіктер. Ағаштар мен бұталар бүршіктерінің бөртуі. Жапырақтарын жаюы. Өсімдіктердің гүлдеуі. Өсімдіктерді көктемде қорғау;
3) көктемгі жануарлар. Жануарлардың қоректену жағдайының өзгеруі. Бунақденелілердің пайда бола бастауы. Жыл құстарының ұшып келуі, ұя салуы. Жануарлар тіршілігіндегі өзгеріс. Жануарлардың балалауы. Жабайы жануарларды көктемде қорғау. Көктемдегі үй хайуанаттары;
4) көктемгі адам еңбегі. Егістіктегі, бақтағы, қалалар мен ауылдағы көктемгі жүмыстар. Ағаштармен бұталарды көктемде отырғызу. Табиғатты корғаумен байланысты адам еңбектері. Көктемгі ересектер еңбегіне балалардың қатысуы;
5) топсеруен. Өсімдіктер мен жануарлар тіршілігіндегі көктемгі өзгерістерді бақылау мақсатындағы орманға немесе саябаққа топсеруен. Тұқымнан өсіп шыққан өсімдіктің дамуын бақылау (еңбекке баулу сабағындағы бұрын койылған тәжірибе негізінде);
6) сарамандық жұмыс. Қалемшелерімен (қынагүл, қазтамак, т.б.) пиязшығымен (амаралис), сұлатпа сабақтарымен (традесканция, барқытшөп) мұртшаларымен (тасжарған); гүл қышқұмыраларында немесе жәшіктерде пияз өсіру; картоп түйнегін өндіру.
11. Қорытынды (5 сағат): жыл мезгілдері туралы білімдерін жинақтап қорыту. Ағзаны жазда шынықтыру.
3. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
12. Жыл мезгілдеріне байланысты жергілікті жердің ерекшеліктері (10 сағат):
1) өлі табиғаттағы жаз, күз, қыс, көктем мезгілдері. Күн — жарық пен жылу көзі. Күннің ұзақтығы, ауаның температурасы, ауа райы. Топырақтың, суқоймалардың күйі. Тірі табиғаттың, өлі табиғатқа әсері;
2) табиғатқа байланысты жұмыс түрлері. Ауылшаруашылық техникалары, олардың адам еңбегін жеңілдетуде тигізетін пайдасы. Адамдардың егін жинаудағы, қаланы көгалдандырудағы еңбегі. Табиғатты қорғау;
3) топсеруен. Ормандағы, даладағы, суқоймаларындағы табиғат өзгерістерін бақылау;
4) сарамандық жұмыс. "Бақылау күнделігіне" табиғатка бакылау жүргізіп, әр айдағы, жыл мезгіліндегі өзгерістерді белгілеу.
13. Жер көлемі жөне бедері жөніндегі мәлімет (6 сағат):
1) жер шар тәрізді. Әлемшар — жердің үлгісі;
2) ғаламшар мен карта. Картада және ғаламшарда жердің, судың бедері.
14. Жергілікті жерлерді бағдарлау (14 сағат):
1) көкжиек. Көкжиек сызығы. Күн және түсбағдармен жергілікті жерді бағдарлай білу. Түсбағдардың құрылысы. Түсбағдарды пайдалана білу. Табиғи белгілер бойынша көкжиек тұстарын таба білу;
2) сарамандық жұмыс. Күнге қарап көкжиек тұстарын анықтау, көкжиек түстарын түсбағдармен анықтау.
15. Жер бедері формасы (16 сағат):
1) жазық, төбе, жыра, тау. Жыраларды қалпына келтіру. Картадағы жер бедері суреті. Картадағы жер бедерінің шартты белгілері. Жергілікті жердің жер бедері;
2) топсеруен: жергілікті жердегі жер бедерінің бағдарлары;
3) сарамандық жұмыс: ылғалды құмнан жер бедерін жасау (затты іс-жүзінде жүргізу сабағында пайдалану).
16. Жердегі су (16 сағат):
1) суқоймалар, түрлері, (2-3) суқоймалардың аты. Суқоймаларды пайдалану және корғау;
2) су және оның қасиеті (түсі, мөлдірлігі, ағымдылығы, иісі, дәмі, судың күйі, су — еріткіш, суды сүзгімен тазарту). Табиғаттағы суайналымы;
3) топсеруен: суқоймалардың ерекшеліктерімен танысу, оны пайдалану және корғау;
4) тәжірибе: судың физикалық кұрамын анықтау, суды сүзгімен тазарту, судың еріткіш екенін дәлелдеу.
17. Жергілікті жердегі топырақ, өсімдік және жануарлар (6 сағат):
1) топырақтың құрамы. Топырақтың ерекшелігі, оны қорғау;
2) суқоймалардағы және ормандағы, даладағы шалғын өсімдіктер мен жануарлар. Өсімдіктер мен жануарларды қорғау;
3) біздің өлкеміз елімізге не береді. Оқушылардың табиғат байлығын корғауға қатысты пайдалы еңбегі.
4. 3-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
18. Пәндік нәтиже бойынша 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) жаздың, күздің, қыстың, көктемнің белгілерін;
2) табиғаттағы жанды және жансыз денелерді;
3) табиғи құбылыстарын;
4) адамның сезім мүшелері және оны күтуді;
5) өсімдік мүшелерін;
6) жыл мезгілдеріне байланысты жануарлар мен құстардың тіршілік етуін;
7) үй жануарлары мен жабайы аңдардың айырмашылығын;
8) жыл мезгілдеріне байланысты адам еңбегін;
9) жыл мезгілдерінің атауын, оның адам, жануарлар және өсімдіктер тіршілігіндегі маңыздылығын;
10) өсімдіктер мен жануарлардың адам өмірі үшін маңызын;
11) жеке бас гигиена ережелерін;
12) қауіпсіздік ережелерін білуі тиіс.
19. 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) табиғатты қорғаудың қарапайым ережелерін;
2) айналадағы дүниені бақылау әдістерін;
3) өз денсаулығы, түрлі аурулардан сақтау ережелерін меңгеруі қажет.
5. 4-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
20. Пәндік нәтиже бойынша 2-сыныптың соңында оқушылар:
1) тұрғылықты жердің табиғат ерекшеліктерін;
2) адамның айналадағы дүниемен қарым-қатынаcын;
3) темекі шегудің зиянын;
4) ауа, су, топырақтың маңызы мен қасиеттерін;
5) өсімдіктің көбеюі үшін қажетті жағдайларын;
6) өсімдіктің тіршілік ортасын;
7) үй жануарлары және жабайы жануарларды;
8) жануарлар мен құстардың қоректенуін;
9) өсімдіктер мен жануарлар арасындағы байланысын;
10) жануарлар мен құстардың тіршілігіне қажетті жағдайларын;
11) өсімдіктер мен жануарлардың адам өміріндегі маңызын білуі тиіс.
21. 2-сыныптың соңында оқушылар:
1) экскурсия барысына көргенін баяндап беруді;
2) өз денсаулығын сақтауды;
3) тұсбағарды пайдалану ережесін;
4) үй жануарларына қамқорлық жасау жолдарын меңгеруі қажет.
22. Тұлғалық нәтижелер оқушылардың:
1) қоршаған ортаны сақтауға және оны қорғауға, оған қамқорлық жасауға ұмтылысынан;
2) адамдардың еңбегі және олардың мамандығына құрметпен қарауынан;
3) өз-өзіне қызмет етуінен, өз ағзасын күтуінен, салауатты өмір салтын сақтауынан көрініс табады.
23. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер оқушылардың:
1) қоршаған ортаны бақылау дағдысымен;
2) табиғи құбылыстарды бақылау және талдау, өзіндік қорытынды шығару білігімен;
3) табиғатты зерттеу әдістерін қолдана білу дағдысымен;
4) сарамандық жұмыстар жасау дағдысымен;
5) қосымша ақпаратты жинақтау және олардың қажеттісін іріктеп алу білігін қолдана білуімен айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 122-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Заттық-тәжірибелік оқыту" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 122-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген. Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. "Заттық-тәжірибелік оқыту" пәні естімейтін балаларға арналған дамытушы, тәрбиелеуші, оқыту және түзету міндеттерін атқаратын кіріктірілген пән болып табылады. "Заттық-тәжірибелік оқыту" естімейтін оқушының (жалпы және сөйлеу тілінің) жан жақты дамуын қамтамасыз етіп, оқу материалын түсінуге жағдай жасап, психофизикалық кемістіктерін түзетуге әсер етеді.
3. Оқытудың мақсаты: естімейтін оқушылардың заттық-тәжірибелік іс-әрекеті арқылы сөйлеу іс-әрекетін, тұрмыстық түсініктерін, ақыл-ойын, еңбек дағдыларын қалыптастыру.
4. "Заттық-тәжірибелік оқыту" пәні міндеттері:
1) тұрмыстық түсініктерін қалыптастыру;
2) естімейтін оқушылардың ойлауын дамыту;
3) ауызша және жазбаша формада сөйлесу және монологтік сөйлеу тілін дамыту;
4) заттық-тәжірибелік іс-әрекетін жетілдіру;
5) қарапайым еңбек дағдыларын қалыптастыру;
6) оқушыларды жан жақты тәрбиелеу.
5. "Заттық-тәжірибелік оқыту" пәні оқу жүктемесі:
1) дайындық сыныбында аптасына 4 рет, жылына 132 сағат;
2) 1 сыныпта аптасына 3 рет, жылына 99 сағат;
3) 2 сыныпта аптасына 4 сағат, жылына 136 сағат;
4) 3 сыныпта аптасына 3 сағат, жылына 102 сағат;
5) 4 сыныпта аптасына 3 сағат, жылына 102 сағат қарастырылған.
6. "Заттық-тәжірибелік оқыту" пәні бірқатар пәндермен тығыз байланысты:
1) заттық тәжірибелік іс әрекет арқылы бұйымдар жасай отырып естімейтін балалар қоршаған ортамен танысады, істеген әрекеттерін жоспарлап, аяқтаған соң есеп беру арқылы балалардың ауызша және жазбаша сөйлеу тілі дамиды;
2) заттық - тәжірибелік іс әрекет кезінде бұйымдар жасау барысында өлшем бірліктерін қолдану арқылы математикалық түсініктері қалыптасады. "Заттық-тәжірибелік оқыту" кезінде қолданыған сөздік материалдар тіл дамыту, ана тілі, математика сабақтарында жалғасады;
3) "Заттық - тәжірибелік оқыту" пәні кезінде сөйлеу іс әрекетін дамытуға (жоспарлау, есеп беру, жолдасымен қарым қатынас жасау, сөздік материалды таңдау) көп көңіл бөлінеді. Осы пән барысында қалыптасқан тұрмыстық түсініктері басқа сабақтарды меңгерудің алғышарты болып табылады.
2. Оқу пәнінің дайындық сыныптағы базалық білім мазмұны
7. 1 тоқсан.
8. Илеу:
1) тақырыптар: 1.Шар. 2. Алма. 3. Алмұрт. 4. Өрік. 5. Шие. 6. Қияр. 7. Сәбіз. 8. Қызанақ. 9. Қызылша. 10. Пияз. 11. Қоян. 12. Қонжық;
2) сөздік материал. Ермексаз, сазбалшық, су, тақтайша, шүберек, тәрелке, қырғыш, сүрткіш, пышақ, жіп, бояу, қылқалам. Алма, алмұрт, өрік, шие, қияр, сөбіз, қызан, қызылша, пияз, қоян, қонжык, басы, көзі, аузы, күлағы, аяғы, құйрығы, денесі.
9. Жапсырмақұрақ құрастыру:
1) тақырыптар: 1. Шар. 2. Алма. 3. Алмұрт. 4. Өрік. 5. Шие. 6. Қияр. 7. Сәбіз. 8. Қызан. 9. Қызылша. 10. Пияз. 11. Қоян. 12. Қонжық;
2) сөздік материал: түсініп үғыну,қайшы, қылқалам, желім, қарындаш, түрлі-түсті қағаз, қатырма қағаз.Дөңгелек, шаршы, тікбұрыш. Алма, алмұрт, шар, өрік, шие, кияр, сәбіз, қызан, кызылша, пияз, қоян, қонжық.Қызыл, жасыл, көк, сары, аң, қара.
10. Қағазбен жұмыс істеу:
1) тақырыптар: 1. Тілшік жасау. 2. Жалау жасау;
2) сөздік материал. Қайшы, желім, қылқалам, тілшік, жалау, шаршы, тікбүрыш, қағаз.Кесу, желімдеу, қиып алу, айналдыра сызу. Қағазды қиямыз. Осылай бүкте. Осылай киып ал. Тікбұрышты киып ал. Көк кағазды ал. Мен қағазды алдым. Мен кидім. Тікбұрышты қағазға жапсыр.
11. Сурет салу:
1) тақырыптар: 1. Шар, 2. Алма 3. Үй. 4. Қаша. 5. Шырша. 6. Үстел. 7. Орындық;
2) сөздік материал. Шар, алма, алмұрт, кияр, сәбіз, қонжық, қоян, пирамида, үй, каша, шырша, үстел, орындык. Көк, қызыл, жасыл, сары.
12. 2 тоқсан.
13. Илеу:
1) тақырыптар: 1.Түйе. 2.Түлкі. 3. Піл. 4.Әтеш. 5.Қаз. 6. Тауық 7.Кесе. 8.Тостаған. 9.Тәрелке.10. Қазан;
2) сөздік материал. Түйе, түлкі, піл, әтеш, каз, тауық, кесе, тостаған, тәрелке, қазан, денесі, кұйрығы, басы, мойны, көзі, кұлағы, аузы, канаты, аяғы. Үлкен, кіші. Илеу, жаю, алу, жабыстыру. Тәрелкені илеп жасаймын. Шарды домалақта.
14. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырыптар: 1.Түйе. 2.Түлкі. 3.Түлкі коян аулады. 4.Судағы қаз. 5.Үстел үстінде тостаған, кесе. 6.Жаңа жыл шыршасы;
2) сөздік материал; Түйе, түлкі, қоян, ңаз, үстел, тостаған, кесе, жаңа жыл, шырша. Қызыл, жасыл, коңыр, сары, көк, үлкен, кіші. Жақсы, жаман, әдемі, алуға бола ма?.
15. Сурет салу:
1) тақырыптар: 1. Түйе 2. Тон. 3. Бәтеңке. 4. Етік. 5. Пима. 6. Орамал. 7. Малақай. 8. Қой. 9. Қолғап;
2) сөздік материал. Тон, бәтіңке, етік, пима, орамал, малақай, қой, қолғап. Жақсы, жаман, әдемі. Сурет салу. Етіктің суретін сал(-ыңдар). Мен сурет салдым.
16. 3 тоқсан.
17. Илеу:
1) тақырыптар: 1. Шана. 2. Шаңғы. 3. Жуынатын бөлме. 4. Мұз айдыны. 5. Коньки.6. Машина. 7. Ұшақ;
2) сөздік жұмысы. Шана, шаңғы, бөлме, ойна, тіс щеткасы, сабын, орамал, тарақ, тіс пастасы, қолжуғыш, мұз айдыны, коньки, машина, ұшақ.
18. Жапсырма құрақ құрастыру. Тақырыптар: 1. Қыс көрінісі (үй, шырша). 2. Аққала және балалар. 3. Балалар мұз айдынында. 4. Домбыра.
19. Сурет салу:
1) тақырыптар: 1. Жаңа жыл шыршасы. 2. Шырша ойыншықтары. 3. Қуыршақтың жиһаздары: үстел, орындьщ, шкаф, төсек. 4. Ыдыс: касық, шәйнек, тәрелке. 5. Шаңғы, коньки, шана. 6. Машина, ұшақ. 7. Вазадағы гүл шоғы;
2) сөздік жұмысы: Жолдастарына жай тапсырмаларды тірек сөздерді пайдаланып және өз бетінше құрастырып беру. Тапсырмаларды орындау кездерін анықтау.
20. 4 тоқсан.
21. Илеу:
1) тақырыптар: 1. "Көктем" макеті. 2. "Үй хайуанаттары" макеті. 3. "Жабайы аңдар" макеті;
2) сөздік жұмысы: ағаш, бәйшешек, шөп, шалшық су, құстар, үйшік, сиыр, кой, жылкы, ешкі, түйе, ит, аю, қоян, түлкі, кірпі, қасқыр, ақтиін, балалар, доп, кора. Үлкен, кішкене, ұзын, қысқа, көп, аз.
22. Жапсырма құрақ құрастыру. Тақырыптар: 1. Көктем келді. 2. Үй хайуанаттары мен төлдері.
23. Қағазбен жұмыс істеу: тақырыптар: 1. Қайық, қуыршак, оның ұлттық киімдері. 2. Гүлдер: түймедақ, жауқазын.
24. Сурет салу. Тақырыптар: 1.Көктем табиғаты (жапырақтар, шөптер). 2. Құстар: әтеш, тауық, балапан. 3. Күрек, тырма, су құйғыш.
25. Оқу құралдары:
1) кітап, калам, дәптер, сөмке;
2) сөздік материал. Әтеш, тауық, балапан, көбелек, күрек, тырма, су қүйғыш, ара, шегіртке, кітап, қалам, дәптер, сөмке. Тауықтың суретін үлкен етіп, балапанды кішірек етіп сал. Мен көбелектің суретін сала алмаймын.
3. Оқу пәнінің 1-сыныптағы базалық білім мазмұны
26. 1 тоқсан.
27. Илеу:
1) тақырыптар: 1. Жемістер: алмұрт, алма, өрік. 2. Көкөністер: қызан, қияр, пияз. 3. Ойыншықтар, қуыршақ, қонжық, әтеш, қоян;
2) сөздік материал: ұзарту, сығу, шар сиякты домалақтан илеу. Қағазды бүктеу, тең етіп бүктеу, қайшымен қия білу. Желім жағып, жабыстыра білу. Сызғышпен заттың үзындығын және енін сыза білу.
28. Жапсырма кұрақ құрастыру:
1) тақырыптар: 1. Жемістер. 2. Көкөністер. 3. Ойыншықтар: куыршак, әтеш, қоян, конжық. 4. Жемістер, көкөністер салған себет;
2) сөздік материал: Жемістер, көкөністер, алма, алмұрт, өрік, қызан, қияр, жуа, ойыншықтар: қуыршақ, әтеш, қоян, қонжық, себет. Жуан. жіңішке, қатты, жұмсақ, ақ, қызыл (басқа түстер), қағаз.
29. Қағазбен жұмыс:
1) тақырыптар: 1. Ұшақ. 2. Тікұшақ. 3. Тілшік. 4. Жалауша. 5. Садақ;
2) сөздік материал: Ұшақ, тікұшақ, тілшік, жалауша, садақ, шаршы, тікбұрыш, үшбүрыш, шеңбер, пышақ, түрлі-түсті қағаз.
30. Матамен жұмыс:
1) тақырып: Ине шаншатын жастық (төртбұрышты);
2) сөздік материал: ине шанышқы, ине, мата, түйін; ак, қара, жуан, жіңішке (жіп, мата) тікбұрышты; ұзын, кысқа, үлкен, кіші. Көп, аз, ұзын, қысңа, үстінде, астында, оң жағында, сол жағында. Тігу, үстау, кіргізу, өлшеу.
31. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: Күзгі жапырақтар жинақтамасы;
2) сөздік материал: Қайыңның, еменнің, теректің, жөкенің жапырактары. Күз, жапырақ аттары. Қызыл, сары, коңыр (күзгі) жапырақтар. Желімдеу, тігу. Жапырақшаларды жайып қой.
32. 2 тоқсан.
33. Илеу:
1) тақырыптар: 1. Мысық. 2. Қоян. 3. Кірпі. 4. Қасқыр;
2) сөздік материал: Мысық, қоян, қаскыр, кірпі, ине, жіп, дене, табан, құйрық, бас, кұлақ, көрші. Алдыңғы, артқы, ұзын, қысқа, жұмсақ, тікенекті, қатты, жуан, жіңішке.
34. Жапсырмақұрақ құрастыру:
1) тақырып: Ақтиін;
2) сөздік материал: ақтиін, жаңғақ, сурет, мереке, отшашу, (жаңғақ) жинады, шақты, отыр, қиып алды. Түрлі-түсті, сары, үлпілдеген. Оң жак, сол жак, ортасы, асты, үсті, тегіс, тегіс емес. Суреттерден жапсырмақұрақ жасаймыз.
35. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен жұмыс. Тақырып: Шырша ойыншықтары. Сөздік материал: ойын ық, қатырмақағаз, сантиметр, ортасы, шеті, бұрышы, шаршы, төртбұрыш, шеңбер, сызық. Жіңішке, дөңгелек, шаршы;
2) құрылыс материалдарымен жұмыс. Тақырыптар: 1. Үйлер. 2. Жиһаздар. Сөздік материал: топ (бірінші, екінші). Үй, үйшік, қабат. Шатыр, есік, терезе, еден, кабырға, бұрыш, машина, үстел, орындык, диван, кресло. Ортасында, жанында, оң жағында, сол жағында, алдында, артында, жоғарғы жағында. Қою, тұрғызу, салу, көтеру, түзету.
36. Мозаикамен жұмыс:
1) тақырыптар: 1. Гүлдер. 2. Оюлар. 3. Өрнектер;
2) сөздік материал: мозаика, өрнектер, гүлдер, кате, шатыр. Түрлі-түсті, керекті, артық. Оң жақта, сол жақта, төмен, жоғары, төменде, жоғарыда, ортасында, мұқият қара.
37. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: Шырша ойыншығы — ақтиін;
2) сөздік материал: шырша ойыншығы. Жаңа жыл, ақтиін, жаңғак, қабығы, безендірді. Жан-жағынан, қисық, түзу. Кесті, ұстатты, айналдыра сызды. Шыршаға ойыншыңтар жасаймыз.
38. 3 тоқсан.
39. Илеу:
1) тақырыптар:1. Балық. 2. Құстар: қарға, сауысқан, торғай;
2) сөздік материал: Балық, дене мүшелері, денесі, бас, құйрык, қабыршағы, желбезегі. Құстар: карға, торғай, сауыскан, мойын, қанат, тұмсық. Үшкір, ұзын, қысқа, үлкен емес.
40. Жапсырмақұрақ құрастыру:
1) тақырыптар: 1. Вазада тұрған бұтақ. 2. "Наурыз тойы";
2) сөздік материал: сыйлық, ваза, бұтақ, наурыз, той, дастархан, бауырсақ, шелпек, кұрт, май, көже. Әйелдер күні.
41. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен жұмыс істеу. Тақырыптар: 1. Теледидар. 2. Қоян. Сөздік материал: теледидар, қоян, кағаз (қалың, жұқа), шеті, ортасы, бұрышы. Бұрышын бүктеу (шетін) өлшеу, қиып алу, болады, болмайды, жақсы, жаман, кесу;
2) құрылыс материалымен жұмыс. Тақырыптар: 1.Үйлер (2-3-5 қабатты). 2. Жиһаз. Сөздік материал: Үй, шатыр, сурет, құрылыс материалы, есік, жиһаз. Жұмыс істеу, үй тұрғызу, кирады, құлады. Бір қабатты, екі кабатты, көп қабатты, биік, аласа. Алыс, жақын, қасында, бірге. Бір қабатты үй түрғызамыз.
42. Конструктормен жұмыс:
1) тақырыптар: 1. Үстел. 2. Орындық. 3. Алжапқыш;
2) сөздік материал: Үстел, орындық, алтыбакан, конструктор бұрамасы, үлкен бұрандасы, кілті, шеті, ортасы, жоғары, төмен.
43. Мозаикамен жұмыс:
1) тақырып: Өрнектер, оюлар;
2) сөздік материал: өрнек, ою, әр түрлі, түрлі-түсті, бірдей, осындай, қою, шашу, еткізу. Бірінші катар, соңғы.... жоғарыдан 3-катар, төменнен 2-қатар, түймеден кейін, үлкен, кіші, аз, көп. Қызыл түйме ал, қатарлап қой.
44. Матамен жұмыс:
1) тақырып: Түйме қадау;
2) сөздік материал: Түйме, жіп, түйменің тесігі. Кесу, үзіп алу, тігу, тарту, жіп, түйін түю, ұстау, ине сабактау. Ұзын, кысқа, үстінде, астында. Ине сабақта.
45. Әр түрлі материалдармен жүмыс:
1) тақырыптар: 1"Қыс" панносы. 2. Аула "макеті";
2) сөздік материал: сурет, пішін, мақта, бұтақ, кар, төбешік, аула, ағаштар, бұталар, заттар. Қою орналастыру, түзету. Алдында, артында, оң жақта, сол жакта, ортасында. Биік, аласа, терең. Суретке қара.
46. 4 тоқсан.
47. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырыптар: 1. Көктем, 2. Ұландар күні. 3. Көбелек (коңыз, инелік), қағазға жапсыру;
2) сөздік материал: жапсырмақұрақ, сурет, көктем, күн, аспан, шөп, ұлан, танк, ұшақ, қараторғай, үйшік, бұтақ, көбелек, қағаз. Қызық, көңілді, әдемі; батыр, батыл (үлан) керек суреттер. Орналастыру, желімдеу, жапсыру.
48. Үлгілеу және құрастыру:
1) құрылыс материалдарымен жұмыс. Тақырып: Қала көшелері. Сөздік материал: Көше, көшенің жан-жағы, аула, мектеп, театр, емхана, дүкен, қаша. Кең, тар, (көше) бірінші, соңғы, оң жағында, сол жағында, жанында, жакын, алыс;
2) қағазбен жұмыс. Тақырыптар: 1. Тұтқасы бар себет. 2. Мерекеге арналған гүлдер. Сөздік материал: себет, тұтқа, тікбұрыш, сызык, түймедак, жапырак, жауқазын, сабағы, жапырақ, сымтемір, жіп. Қиып ал, кес, жапсыр, желімде, өлше, сызықсыз, байла. Қалың, жұқа (кағаз) бірнеше рет, бірге ұқсас, ұқсамайды.
49. Конструктормен жұмыс:
1) тақырып: Ұшақ, тікұшақ;
2) сөздік материал: Ұшақ, тікұшақ, дөңгелек, айналады, қонады, бүлкіш, қанаты, тұмсығы, бұрап бекіту. Мықты, бос, қиын, оңай. Ұшаққа керекті заттарды тауып ал. Екеумізге бірге жұмыс істеуге бола ма?.
50. Мозаикамен жұмыс:
1) тақырыптар: 1. Гүлдер. 2. Өрнектер;
2) сөздік материал: түймелер, үлкен, кіші, биік, аласа, қатар, алдымен, содан кейін, осылай жаса, әдемірек. Бір қатардан кейін (2,3 қатардан, т.с.с) жанында, ортасында, астында. Бір катарды аттап өт.
51. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: "Көктем" макеті;
2) сөздік материал: жыл мезгілі, көктем, кар, лай, саз, шалшық, су, жаға, кайық, кеме. Терең, таяз, кең, тар, биік, аласа, батыл, күшті, кір. Алдында, артында, ортасында, ұксайды, ұқсамайды. Жіберді, койды, кетті, бүктеді.
52. Ауыл шаруашылық еңбегі: күз. Тақырыптар: 1. Тәжірибе үлескісіне саяхат. Ағаштармен, бұталармен, шөп түрлерімен танысу. 2. Күзде жерді даярлау: жерді тырмалап, арамшөптерді, қалдықтарды тазалау, жерді аудару.
53. Көктемгі жұмыс:
1) тақырыптар: 1. Жерді аударып, тегістеу. Жерді тырмалау. Тырмамен жұмыс істегенде, кауіпсіздік ережесін сақтай білу;
2) тұқым себу (әр түрлі гүлдер тұқымы, бұршак, т.с.с);
3) тұқымды себуге дайындау: ең ірілерін таңдап алу, оларды сулап, өндіру;
4) әр тұқымға жеке жер даярлау. Қатарлап отырғызу, басына белгі қою;
5) жерді күту: өніп шыққан өсімдікті түптеу, суғару, арамшөбін жұлу.
4. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны
54. 1 тоқсан.
55. Жапсырмақұрақ құрастыру:
1) тақырыптар: Жапсырма кұрақ "Жайлауда" 2. Оқыған әңгіме бойынша жапсырмақұрақ құрастыру;
2) сөздік материал: жыл мезгілі, кыс, көктем, жаз, күз, жайлау, тау, гүл, жидек, бүлдірген, коян, кірпі, көбелек; қатырмакағаз, заттар. Оң (сол) жоғарғы (төменгі) бұрыш. Оқыған әңгіме; кейіпкерлер. Бірдей, жақын, алыс, бірнеше.
56. Үлгілеу және құрастыру:
1) конструктормен жұмыс. Тақырып: Орындық;
2) сөздік материал: орындық, аркасы, аяғы, бұрама, үлкен бұранда, тесігі. Ұзын, қыска, керек, артық.Ұзынырак, ең ұзыны, кысқа, ең қыска, есеге ұзындау,... см-ге қысқа.Көп, аз, сонша, козғалды, қозғалмайды. Бастау, біту, бұрау.
57. Мозаикамен жұмыс:
1) тақырыптар: 1. Гүлдер, 2. Мозаикалық панно;
2) сөздік материал: түймелер, гүлдер, сабағы, жапырағы, өрнек, панно, үстінде, астында. Сана, бөлшекте, біл, тауып ал, қайта жаса.Бір... түймені ал. Гүлді оң жағына (сол жағына, жоғарғы жағына, төменгі жағына) қой.
58. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырыптар: 1. "Күзгі жапырақтар" панносы. 2. "Біздің мектеп" макеті;
2) сөздік материал: панно, макеті, ұзындығы, ені, ағаш, емен, кайың, жер, үй, интернат, шеберхана, кіру, шығу, аула, бақша, спорт алаңы, тор, қақпа, жол.
59. Матамен жұмыс:
1) тақырып: түймелерді, ілгекті қадау;
2) сөздік материал: түйме, ілгек, астары. Тігу, жіпті түю, өткізу, түймелеу. Ірі, ұсақ (ілгек). Мықты, қайтала, төменнен жоғарыға, астынан үстіне. Матаға ілгекті тігу. Қара, ілгекті калай тігуге болады?.
60. 2 тоқсан.
61. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырып: "Қоңыр күз";
2) сөздік материал: табиғаттағы өзгерістер, жер, ағащ, жаңбыр, шалшык, жапырақтар түсті, құстар; Ойлап табу, суық түсті, жел соқты, нөсер жаңбыр, күң бұлтты, кою қара бұлт, ағаштар жапырақсыз жалаңащ тұр, күзгі киімдер, қоңыр күз.
62. Ауыл шаруашылық еңбегі. Күз:
1) тәжірибе үлескісінде өсетін өсімдіктердің тұкымын жинау. Тұқымдарды сұрыптап, сақтап кою;
2) тәжірибе үлескісінде істеген жұмыстар туралы есеп беру.
63. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен жұмыс. Тақырып: "Ойыншықтар" 1. Ит. 2. Мысық. 3. Шам. Сөздік материал: дене, арқа, мойын, шам, қалам, қағаз, шынжыр. Ойыншық, шұбар, оң, сол, бүйір, шырша ойыншығы, жай, бірнеше (рет). Кесу, қию, бүктеу, орау, қосу (нүктені), ауыстыру, бекіту;
2) конструктормен жұмыс. Тақырып: Саты. Сөздік материал: арба, арбаның екі жаны, асты, саты, басқыштары. Орады, бұрады, қозғады, айналдырды, құрастырды. Бос, козғалды, козғалмады. Арба жасау үшін... керек. Дөңгелекті... бекіт.
64. Құрылыс материалдарымен жұмыс:
1) тақырып: "Мереке кезіндегі көше";
2) сөздік материал: үй, жол торабы, жалаулар, бағдаршам, суреттер, әшекейлер. Ойлап табу, таңдап алу, салыстыру, кою, тұрғызу, бекіту, безендіру. Оңға, солға, алысқа, жақынға, әдемі.
65. Матамен жұмыс:
1) тақырып: Әр түрлі маталар жиынтығы;
2) сөздік материал: мата, әртүрлі маталар жиынтығы, жібек, шыт, сәтен, жіп, түйме, ине, иненің көзі, оймак, саусақ. Тегіс, бұжыр, қалың, киім тігетін жіп, өңі, тысы, үлкен, сұк, саусақ, аты жоқ, ортаңғы саусақ.
66. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: "Жаңғақ қабығынан ойыншық жасау";
2) сөздік материал: қайық, желкен, жаңғақ, түйе, өркеш. тасбақа, бөлшегі, шеті, қатырмақағаз. Желкенді қайық, жұқа, қалың қатырмақағаз.
67. 3 тоқсан.
68. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырып: Вазадағы гүл;
2) сөздік материал: жапырақ, гүл, ваза, ортасы, мал қорасы, сиыр, қой, ешкі, жылқы, шөп салғыш, жем салғыш. Қайыру, таңдау, дәл келеді.Ең алдымен ең үлкен.... содан кейін... желімде. Түрлі-түсті қағазды екіге (үшке) бүкте 4.
69. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен жұмыс. Тақырыптар: 1. Шырша. 2. Күнтізбе. Сөздік материал: Күнтізбе, беті, жыл, ай, апта, күндер, жазғы, күзгі, көктемгі, қысқы (айлар, күндер), мереке күні, жұмыс күні, шырша. Бөлу (екіге, үшке) қою, санау, толтыру, таңдау, өлшеу;
2) құрылыс материалдарымен жұмыс. Тақырып: "Қала көшесі". Сөздік материал: қала, көше, жол торабы, өтетін жер, басы, аяғы (көшенің), көпір, көше аттары, үй нөмері, дүкен, кинотеатр, емхана, мектеп, көлік, трамвай, автобус, троллейбус, машина. Тақ, жұп, оң, сол (жағы), биік, аласа.... оң жағында,... сол жағында, катарында, алдында, артында, алыс, жақын, дұрыс, қою, жылжыту, шашу;
3) конструктормен жұмыс. Тақырып: "Ұшақ". Сөздік материал: ұшақ, ұшақтың корпусы, қанаты, құйрығы, дөңгелегі, ұзын, қысқа, ұзынырак, қысқарақ. ойланыңдар,... қалай жасаймыз? Ұшаққа неше... керек? Не үшін? Сұра, кімде артық... бар.
70. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: "Қысқы орман" макеті. Оқыған әңгіме бойынша макет жасау;
2) сөздік материал: орман, аңдар, аю, қасқыр, тоқылдақ, шымшық, үңгір, бұталар, қуыс, заттар, кейіпкерлер. Алдыңғы, артқы, жуан, жіңішке, қысқы орман аңдары, зат, оқыған (өңгіме).
71. 4 тоқсан.
72. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырып: "Көктем";
2) сөздік материал: көктем, өзен, бұлт, бүршік, шөп, бәйшешек. Ағаштың жанын желімде.
73. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағаз және қатырмақағазбен жұмыс. Тақырыптар: 1. Құстар лотосы. 2. Сағат тілін жасау. 3. Ғажайып кітапша. Сөздік материал: қатырмақағаз, лото, карточка, құстар, қарға, қарлығаш, аққу, көкек, тырна, қараторғай сағат, сағат тілі, тәулік, күн, кеш, түн, сағат, минут, циркуль;
2) конструктормен жұмыс. Тақырыптар: 1. Кеме. 2. Таразы. Сөздік материал: кеме, кеменің бөлшектері палубасы, салмағы, грамм, гирлер. жалғау, бекіту, қозғау, өлшеп көру; Ауыр, жеңіл, козғалады, қозғалмайды. Кеме неден жасалған?.
74. Матамен жұмыс:
1) тақырып: "Кесте тігу";
2) сөздік материал: кесте, өрнек, тігу, ине, жіп, өңі, тысы. Кесте тігу, тігісті жатқызып тігу, жіп (таңдау), жіптің үшын түю, сөгу, жинау. Қисык, түзу, қатты, бос. Өңі, тысы, жібек (жіп) әдемі.
75. Ауыл шаруашылық еңбегі. Көктем:
1) тәжірибе үлескісіндегі жерді гүл отырғызуға дайындау, жер аудару, тырмалау, атыздар жасау, катарларды белгілеу;
2) тұқым түрлерімен (сәбіз, қызылша, қияр, т.с.с), гүл тұқымдарымен таныстыру, оларды себуге дайындау;
3) тұқым себу, оны күту, топырағын босату, суару, арам шөптерді өсімдіктерден ажырата білу.
5. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
76. 1 тоқсан.
77. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырыптар: 1."Күзгі дала мен орман", 2. Ашық хат (мерекеге арналған) даярлау;
2) сөздік материал:табиғат, жер, ағаш, нөсер, ауа райы, кұттьщтау, ашық хат, күз белгілері. Сұр (бұлт), ашық, бұлтты (аспан), жер ағаш, алтын, қоңыр күз. Тауып алды, ойлап жапты, тұрғызды, талдады.
78. Үлгілеу құрастыру:
1) қағаз және қатырмақағазбен жұмыс. Тақырып: 1. Қорап жасау. Сөздік материал: Қорап, қораптың түбі, кабырғасы, ортасы, (тікбұрыштың) беті;
2) конструктормен жұмыс. Тақырып: "Жүк көтеретін кран". Сөздік материал: жүк көтеретін кран, кранның негізгі бөліктері, бұрама, ілгек, темір арқан, үлкен бұранда, кілт, бекіту.Көтеру, бір жерден екінші жерге ауыстыру.
79. Әртүрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: 1. "Ауыл" макеті;
2) сөздік материал: ауыл, көше, ағаштар, бақ, ферма, мал, кұс, фермасы; жинақтама, жапырақ, тұқым, қайық, терек, жеке, емен. үшін қандай заттар дайындау керек?.
80. Металлмен жұмыс:
1) тақырып: тілшік жасау;
2) сөздік материал: тілшік, үлгісі, желбіршек, түйрегіш. Шыт, жібек, мата, көз мөлшермен. Аудару, белгілеу, көшіріп алу.
81. Ауыл шаруашылық еңбегі. Күз: тәжірибе үлескісіндегі шыққан өнімдерді жинау. Мектеп көрмесіне өнімдерді іріктеп алу. Күзгі жерді дайындау, тазалау, тырмалау, жер аудару.
82. 2 тоқсан.
83. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: "Қала" макеті;
2) сөздік материал: қала, көше, алаң, үйлер, дүкен, емхана, дөріхана, театр, цирк, қонақ үй, асхана, көлік, бағдаршам, машина, трамвай, троллейбус, автобус, (қала) орталығы, (қала) шеті, саябақ.
84. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырып: оқыған ертегілер бойынша жапсырмакұрак жасау;
2) сөздік материал: (Заттарды) суреттеу. Оқыған (әңгіме, ертегі) кейіпкерлер, жағымды, жағымсыз. Ойлану, айту, шешу.
85. Үлгілеу және құрастыру:
1) конструктормен жұмыс. Тақырып: Қала көліктері: трамвай, троллейбус, автобус. (Өз қалауынша). Сөздік материал: трамвай, автобус, троллейбус, көлік;
2) қағазбен, қатырмақағазбен жұмыс. Тақырыптар: "Жаңа жыл мерекесіне арналған заттар" (ойыншықтар, костюмдер, бетперделер). Сөздік материал: сыныптың ұзындығы, ені кандай? Сынып жоспарын сызып, мөлшерін өлшеп жаз. Біздің көше калай аталады? Көшеде қандай үйлер бар? Көше жоспарынсыз.
86. 3 тоқсан.
87. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырып: 1. "Қыс";
2) сөздік материал: боран, аяз, қыс, орман, аң, қарлы, қалың, кысқы. Қандай тақырыпқа жапсырмакұрақ жасаймыз?.
88. Үлгілеу және құрастыру:
1) конструктормен жұмыс. Тақырып: Бағдаршам;
2) сөздік материал: бағдаршам, төбесі, дөңгелегі. Сана, ретімен сана, шеш. Есептеп, керекті заттарды таңдап ал. Мынадан не істеуге болады?.
89. Матамен жұмыс:
1) тақырып: киімдерді жөндеу, жамау;
2) сөздік материал: жамау, киім, жыртық, тігу, ине, жіп.Жамайтын жіп; тігу, сөгу, жамау салу.
90. Әртүрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырыптар: 1. "8-наурызға сыйлық". 2. "Теміржол" макеті;
2) сөздік материал: сыйлық, вокзал, платформа, пойыз, шпалдар, бағдаршам, рельстер, вагон, шлагбаум, өтетін жер. Мереке, әдемі, кызық сыйлық.
91. 4 тоқсан.
92. Жапсырма құрақ кұрастыру:
1) тақырып: "1- мамыр - халықтар достығы күні";
2) сөздік материал: сапқа тұру, мереке, 1 мамыр, әшекейлеу. Мамыр мерекесі. Алдында, артында, бәрі бірге. Сапқа тұрды, көңілді. "1 мамыр — халықтар достығы күніне" жапсырмақұрак жасау үшін қандай заттар керек?.
93. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен жұмыс. Тақырып: "Қазақстан туын жасау". Сөздік материал: қазақстан туы, көк, ою. Тудың көлемі, түсі, түрлі-түсті қағаз. Ою, әшекейлеу, қыранкұс суретін салу. Қазакстан туы, түсі көк, ою-өрнегі, қыранқұс бейнеленген. Ортасында күн, қыранқұс бейнеленген. Оюды желімдеп жапсырамын. Қыран құстың суретін салып, киып алып жапсырамын;
2) конструктормен жұмыс. Тақырып: "Зымыран". Сөздік материал: ғарышкер, ғарыш, зымыран бөлшектері. Ұқсайды, ұқсамайды, қиын, жеңіл. Зымыранды қандай материалдан жасауға болады?.
94. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырыптар: Көлік түрлері;
2) сөздік материал: кеме; көлік, автобус, трамвай, метро, троллейбус, машина, қайық, ұшақ, тікұшақ. Кең, тар, көліктер жүретін жол, жаяулар жүретін жол.
95. Ауыл шаруашылық еңбегі. Көктем:
1) бөлме өсімдіктерін отырғызуға әзірлеу. Отырғызылған өсімдіктерді күту, суғару, түбін босату, ауыстырып отырғызу;
2) тәжірибе үлескісін дайындау: аудару, тырмалау, қатарларды белгілеу;
3) көшеттерді өсіру, күтіп баптау;
4) біржылдық гүл тұқымдарын себу;
5) жеміс ағаштарының түбін босату, жылыжайға (наурызда) серуенге бару жылыжайдағы өсімдіктермен танысу, күтіп баптауды үйрену.
6. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
96. 1 тоқсан.
97. Жапсырма құрақ құрастыру:
1) тақырып: 1. "Нан үстелге қалай келді?";
2) сөздік материал: бидай, дән, комбайн, элеватор, астық, ұн, нан зауыты; жұмысшылар; мереке, ту, отшашу, би, балалар. Алтын дән, піскен нан, орды, жинады, әкелді. Мереке, көңілді. Үлкен, кіші. Өсірді, орды, жинады, тасыды, жер жыртты, нан пісірді.
98. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен, қатырмақағазбен жұмыс. Тақырып: 1. Жайлауда. Жайлау, жайлау көріністері, тау, өзен, гүл, шөп, шырша, мал: сиыр, жылқы, түйе, ешкі, кой, ит. Жақында, алыста. "Термометр" үлгісі. Сөздік материал: термометр, өлшеу. Үстелге қоятын, сыртқа ілетін термометр. Қозғалмайды. Көтеріледі, түседі. Артқы жағы қатырмақағаздан тұратын жайлау көріністерін жасаймыз. Үстелді айнала тұрып, мына суреттерге караңдар;
2) сымтемірмен жұмыс. Тақырып: Геометриялық денелер. Сөздік материал: сымтемір, үлгі, геометриялық денелер. Қатты, жұмсак, мыс, болат, алюминий, темір. Майыстыру, қайыру. Мына сымтемір кандай металлдан жасалды? Мына сымтемір тез майысады.
99. Ауыл шаруашылық еңбегі. Күз:
1) өсімдік түбірін қазып алып, қыста сақтау;
2) оқу-тәжірибе үлескісіндегі тұқымды жинау.
100. 2 тоқсан.
101. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен жұмыс. Тақырып: Жаңа жыл мерекесіне ойыншыктар дайындау;
2) сөздік материал: қағаз, циркуль, ойыншык, әшекей. Қағаз, шаршы (түрі). Біркелкі, бірдей. Екіден бір, төрттен бір, сегізден бір бөлігі.
102. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: "Тау мен дала" макеті;
2) сөздік материал: Дала, тауык, тау, тастар, мал жайылымы. Қарлы шың, биік (аласа), тау. Үлкен, кіші тастар. Малды бағу, қой бағу, күзету.
103. Жапсырмақұрақ құрастыру:
1) тақырып: "Орман мен қала" альбомын дайындау;
2) сөздік материал: орман өсімдіктері, мүк, жидек, саңырауқұлақ, орман жануарлары, құмырсқа, астық, бидай, арпа, сұлы, комбайн, қызылша.
104. Матамен жұмыс:
1) тақырып: Алжапқыш;
2) сөздік материал: Алжалкыш, белгі, бауы, алжапқыштың ұзындығы (ені), түйрегіш, үлгі пішу, жіппен тігу, алжапқыштың үлгісіне карап, оның ұзындығын және енін анықтау. Алжапқыштың бауының ұзындығын анықта.
105. 3 тоқсан.
106. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен жұмыс. Тақырып: Мерекелік күнтізбе. Сөздік материал: күнтізбе, күнтізбе, беттері. Мұғалімдер күні (ғарышкерлер, ұландар, жеңіс күні, т.с.с). Мереке күндері. Халықаралық әйелдер күні. Тәуелсіздік күні, халықаралық балалар күні;
2) қатырма қағазбен жұмыс сыйлық. Тақырып: Себет. Сөздік материал: себет, тоқу, дайындау, диаметрі, әдемі. Негізгі, корапша, әдемі. Шетіне желім жақ, оны орналастыр. Жұмыс істегенде қолыңды күйдіріп алма.
107. Әр түрлі материалдармен жұмыс:
1) тақырып: 1. Оқыған әңгіме бойынша макет жасау. 2. "Әуежай" макеті 3. "Құрлықтар" альбомын жасау (географиялық картамен жұмыс);
2) сөздік материал: әңгіме, жоспар, кейіпкерлер, табиғат, аңдардың тұратын жері, адамдар еңбегі, (затарды) суреттеу, әуежай, ұшқыш, жолаушылар, үшу, парашютпен секіру, ұшактың аттары, жүк қоймасы. физикалық карта, контур картасы, жер шары картасы, әлемшар, құрлық, су, Еуропа, Азия, Африка, Америка, Антарктида, Австралия, мұхит, хайуанаттары, өсімдіктер, жер беті. Салыстыру, бөлу, бояу, түсіндіру.
108. Матамен жұмыс:
1) тақырып: Қолға байлайтын (санитарларға, кезекшілерге, табиғат қорғаушыларға) арналған белгілер;
2) сөздік материал: Оймақ, түйреуіш, ине, түрлі-түсті жіп, үлгісі, беті, астары. Тігу, шетін бастыру. Мен сызбаны түсінбедім.
109. 4 тоқсан.
110. Үлгілеу және құрастыру:
1) қағазбен, қатырмақағазбен жұмыс. Тақырыптар: 1. "Халық шаруашылығы" альбомы. 2. "Менің Қазақстаным" альбомы (географиялық картасымен). Сөздік материал: өндіріс, станок, машиналар, зауыт (трактор жасайтын, металлургиялық, машина жасайтын, т.с.с), фабрикалар (жеміс-жидек комбинаты, кілем таситын, сіріңке шығаратын, т.с.с) халық шаруашылығы. Отан, Қазақстан, шекара, республика, қала аттары, қазақ, орыс, ұйғыр, кәріс (т.б. халықтар), ту, елтаңба, шекарашы. Бақытты, достық. Менің ойымша, бірінші бетке Қазақстан картасын жапсырамыз;
2) элетрлі конструктормен жұмыс. Тақырып: Электр тізбегі; Сөздік материал: Өткізгішті электр тоғынан үз, қос. Өткізгіш тізбекті сызба бойынша жаса. Тәжірибе жасаймыз. Шам жанды, себебі тоқ өткізді. Қаңылтыр тоқ өткізді. Қаңылтыр — тоқ өткізгіш. Фанера, пластмасса тоқ өткізбейді, сондықтан шам жанған жоқ.
111. Матамен жұмыс:
1) тақырып: Қайықтелпек (әскери бас киім);
2) сөздік материал: Қайықтелпек, рәміз, үлгісі, көлемі, тігісі. Үлгісін пішу, көшіріп алу, бекіту, көктеу, тігу. Қайықтелпектің үлгісіне карап, оның ұзындығы мен енін анықта. Қайықтелпекті пішіп алу үшін матаға койып бекіт.
112. Ауыл шаруашылық еңбегі. Көктемдегі еңбек:
1) тұқымдарды сұрыптап, отырғызуға дайындау;
2) көкөністердің, гүлдердің тұкымын отырғызып, көшеттер даярлау, оларды күту;
3) көктемде көшеттерді ретімен көшіріп отырғызу. Жүзім, қарақат бұтақтарын отырғызу, суару.
7. Дайындық сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
113. Пәндік нәтиже бойынша дайындық сыныптың соңында оқушылар:
1) тапсырманы орындағаны туралы ауызша және жазбаша есеп бере;
2) көмек сұрау арқылы қарым қатынас жасай;
3) жұмысқа керек құрал жабдықтарды таңдай, мұғалімге өтініш білдіре;
4) өз жұмыс орнын тазалықта ұстай;
5) дайындалатын бұйымның атын;
6) түсініктер мен заттың атын білдіретін сөздерді білуі тиіс.
8. 1-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
114. Пәндік нәтиже бойынша 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) жұмысты дайындауда тапсырмаларды өз бетімен орындай;
2) нақтылайтын сұрақтар қоя;
3) бұйымды жасау жоспарын құра;
4) материалдар мен құрал жабдықтарды алуға өтініш жаза;
5) материалдарды үнемдей;
6) ауылшаруашылық еңбек құралдарымен жұмыс істей;
7) еңбек құралдарымен материалдардың атауын білуі тиіс.
9. 2-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
115. Пәндік нәтиже бойынша 2-сыныптың соңында оқушылар:
1) ұжымдық жұмыс кезінде сыныптастарымен ауызша сөйлесе;
2) жасаған жұмысы туралы ауызша және жазбаша есеп бере;
3) жасалатын бұйымның жоспарын құра;
4) материалдар мен құрал жабдықтарға тапсырыс бере;
5) үлгіге, жоспарға, сипаттауы бойынша, суретке, ауызша және жазбаша нұсқауларға қарап бұйымды жасай;
6) топ болып жұмыс істей (өзара жұмысты бөлісу);
7) құрал жабдықтармен өз беттерімен жұмыс істей;
8) өз жұмыс орнын таза, ұқыпты ұстай білуі тиіс.
10. 3-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
116. Пәндік нәтиже бойынша 3-сыныптың соңында оқушылар:
1) қарым қатынас құрал ретінде сөйлеу тілін қолдана;
2) ұжымда жұмыс істей ала;
3) өз жұмысы, сыныптастарының жұмысы туралы есеп бере;
4) бұйымды жасаудың күрделі жоспарын құра;
5) ұжымдық және жеке тапсырыс бере;
6) үлгі, сурет, дайын сызба, елестету бойынша бұйымдарды дайындай;
7) қауіпсіздік ержелерін сақтай;
8) тұқым себу дағдыларын;
9) топырақты даярлай білуі тиіс.
11. 4-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
117. Пәндік нәтиже бойынша 4-сыныптың соңында оқушылар:
1) ауызша және жазбаша түрде сөйлеу тілін қолдана;
2) жасалатын бұйым туралы айтып бере;
3) жасалатын бұйымның кезеңдерін жоспарлай;
4) үлгі, сипаттау, экиз бойынша, елестету арқылы бұйымды жасай;
5) қажетті материалдар мен құрал жабдықтырға ауызша тапсырыс бере;
6) осы сабақ кезінде меңгерген сөздік материалдарын басқа сабақтарда қолдана;
7) жаңа материалдармен жұмыс істей;
8) материалдар мен құралдардың аттарын білуі тиіс.
118. Тұлғалық нәтижелер оқушылардың:
1) түрлі ойыншықтар, құрамақтар және аппликация жасау кезінде қауіпсіздік ережесі мен санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау білімінен;
2) еңбек сабағында қарым-қатынас жасай білу дағдысынан;
3) еңбекке деген ынта-ықылас білігінен;
4) қазақ халқының ою-өрнегі, ұлттық зергерлік бұйымдар, ұлттық киімдер мен салт-дәстүрге құрметпен қарау білімінен;
5) түрлі тақырыптағы композиция, мозаика құрастыру, бұйымдар жасау дағдысынан;
6) қазақтың ұлттық үй жиһазы, музыка аспаптары, ат әбзелдері туралы білімінен көрініс табады.
119. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер оқушылардың:
1) көркем және техникалық қабілеттілігі бойынша жеткен жетістігі мен түрлі әдістерді қолдану білігімен;
2) бұйымдарды құрастыруда қарапайым дағдыларды пайдаланумен;
3) еңбекке қажетті құралдар мен материалдарды дұрыс қолдану дағдысымен;
4) әртүрлі материалдардан бұйымдар, фигуралар құрастыру және модельдеу білігімен;
5) бұйымдарды бірізділікпен орындау дағдыларымен айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 123-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Түзету ырғағы" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 123-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің бастауыш мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Естімейтін балаларда оқу мен іс-әрекеттің қалыптасуы, өзін-өзі реттеуі жоғары психикалық қызметтердің: есте сақтауы, зейіні, ойлауы, елестетуі мен сөйлеу тілінің жеткіліксіз дамуы аясында жүзеге асады. Сондықтан есту қабілеті зақымдалған балаларға арналған мектептер мен сыныптарда оқу жоспарына "Түзету ырғағы" пәнін кіріктірудің қажеттілілігін көрсетеді.
3. Естімейтін балаларға арналған "Түзету ырғағы" пәнінің мақсаты – ішкі және сыртқы жағдайларға бейімдей отырып, негізгі бұзылыстардың орнын толтыруға бағытталған керекті негізгі қимылдарды үйрету, музыкаға деген құштарлығын арттыру, музыканың әртүрлі жанрларын түсініп, есту қабілетін дамыту, сол арқылы эстетикалық сезімдерін тәрбиелеу. Сонымен қатар оқушылардың музыкалық мәдениетін қалыптастырып, көркемөнер мен шығармашылық қабілеттерін дамытады.
4. "Түзету ырғағы" сабағын жүргізу - музыка тыңдау, ән айту, музыкалық қимыл жасау, би билеу, музыка аспаптарында ойнау және т.б. іс-әрекет түрлерінен құралады. Ән айту барысында балалардың дауыс ерекшеліктері ескеріледі. Сондықтан хормен орындауға үйретудің алғашқы кезеңінде балалардың ән айту тәртібінің сақталуы жіті қадағаланып, ән айту барысында тынысты үнемді пайдалану тәсілі мен есту қабілетін дамытатын вокалдық тапсырмалар беріледі.
5. "Түзету ырғағы" пәнінің негізгі міндеттері:
1) пән арқылы естімейтін балалардың қоғамдық мәдениетін дамыту;
2) музыкалық білімдеріне сүйене отырып, естімейтін оқушылардың Отанға деген сүйіспеншілігін, эстетикалық көзқарасын тәрбиелеу;
3) естімейтін балалардың шығармалық білімі, ақыл-ойы мен дене дамуына ықпал жасау;
4) есту қабілетін дамыта отырып, өз бетінше сөйлеуін қалыптастыру.
6. Бағдарлама бірнеше бөлімдерді қамтыған:
1) музыка арқылы негізгі қимылдарды үйрету;
2) музыканы тыңдап, қабылдауға үйрету;
3) өлеңді, әнді мәнерлеп айту;
4) фонетикалық ырғақты пайдаланып, сөйлеу тілі дағдыларын қалыптастыру;
5) сөздік материал;
6) сөйлеу тіліне қойылатын талаптар.
7. "Түзету ырғағы" пәнінің оқу жүктемесі типтік оқу жоспарына сәйкес төмендегідей бөлінген:
1) дайындық сыныбы – аптасына 1 сағат, барлығы 33 сағат;
2) 1 сынып – аптасына 1 сағат, барлығы 33 сағат;
3) 2 сынып – аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат;
4) 3 сынып – аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат;
5) 4 сынып – аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат.
8. "Түзету ырғағы" пәні келесі оқу пәндерімен байланысты:
1) "Қазақ тілі", "Орыс тілі": қазақ және орыс тілдерінде әндерді үйрену арқылы сөздік қорлары толығады; қазақ әндерін орындау арқылы қазақ тіліне тән дыбыстармен жұмыс жасалады;
2) "Бейнелеу өнері": ән айту мен билеу кезінде бейнелік туындыларды қолданады;
3) "Дүние тану": өмірлік тәжірибені қолдану, музыкалық туындылармен жұмыс барысында экскурсия материалдары; музыкада кездесетін қоршаған әлемдегі жануарлар мен тұрғылықты жерлерді аталуы, табиғат үлгілерінің қатынасы;
4) "Математика": қарапайым математикалық түсініктер, қозғалыстарды талдаудағы білімдер мен ұғымдар (жоғары-төмен секіру, кең және тар адымдау...), музыкалық туындылардағы ырғақтық суреттерді құрастыру (метр, ырғақ, әдеп, буындар саны, шумақтар саны және т.б.);
5) "Дене шынықтыру": негізгі қозғалыстың (иілу, бүгілу, тербелу....) дене шынықтыру бағдарламасына сәйкес музыкамен өткізілуі.
9. Музыкалық ырғақты тыңдау мен қабылдау аталған пәндерді жете түсінуге мүмкіндік туғызады. Басқа сабақтармен қатар түзету ырғағы сабақтарында да есту арқылы, көріп-есту арқылы қабылдау, дыбыстарды қадағалап дұрыс айтуды талап ету жұмыстары іске асыруы аса қажет.
2. Оқу пәнінің дайындық сыныптағы базалық білім мазмұны
10. Музыка арқылы негізгі қимылдар үйрету:
1) гиманстикалық және би қимылдарын музыка ырғағымен эмоциональды көңіл-күйді білдіріп, мұғалімнің көрсетуімен орындау;
2) жай гинастикалық қимылдарды (еңкею, басты, денені бұру, қолды әр түрлі жағдайда сезу, бүгу, т.с.с); жай сапқа тұру (қатар-қатар, дөңгелене);
3) би элементтерін үйрену. Музыка ырғағына сай ойындар ойнау. Музыканы тыңдап, қимылдарды музыкаға сай өзгерте білу; музыканың (қатты, жай, баяу) айтылуын ажырата білу.
11. Музыканы тыңдап, қабылдауға үйрету:
1) есту арқылы музыканың басталуын және аяқталуын ажырата білу;
2) есту арқылы қатты, тез музыкаларды ажырата білу;
3) есту арқылы (көңілді, көңілсіз) музыканы ажырату;
4) шағын музыкалық қойылымдарды тыңдап (көңілді, қайғылы) түрлерін, динамикасын, темпін ажырата білу.
12. Өлеңді, әнді мәнерлеп айту:
1) өлеңді тыңдауға үйрету;
2) 2-3 буынды өлеңдерді музыка ырғағымен айта білуге үйрету;
3) өлеңді жай, асықпай қарапайым дауыспен айтуға үйрету.
13. Фонетикалық ырғақты пайдаланып, сөйлеу тілі дағдыларын қалыптастыру:
1) 4-5 буынды сөздерді, 4-5 буынды қысқа сөйлемді, сөз тіркестерін дұрыс тыныстан бөлмей айта білу;
2) дауыс күшін, биіктігін және тембрін қайталап айта білу;
3) есту арқылы, ырғақтық-интонациялық сөйлеу қалпын сақтап, қайталау;
4) оқушының сөздік тіліндегі бар дыбыстарды, дыбыс тіркестерін сөздік материалдарда бекіту;
5) дауыспен айтылатын дауыссыз дыбыстарды (м, н, в, л, р) естіп қабылдау.
3. Оқу пәнінің 1-сыныптағы базалық білім мазмұны
14. Музыка арқылы негізгі қимылдарды үйрету:
1) гимнастикалық және би қимылдарын музыка ырғағымен эмоциональды көңіл-күйді білдіріп, дұрыс орындау;
2) мұғалімнің бұйрығына сәйкес адымдарын соза, қысқарта алып, тез, жиі басып жүру, жүгіру, орындықтардан, доптардан, үйілген төсеніштен аттап жүру, жүгіру, аяқтың ұшымен жүру, жүгіру, бірін-бірі қуалай жүгіру. Доппен, шеңбермен әртүрлі қимылдар жасау; бір аяғымен тұра білу;
3) музыка ырғағына сай аяқ, қол, дене иықтарымен әртүрлі қимылдар жасау, өз беттерімен билей білу; музыканың басталу және аяқталу ырғағына сәйкес, берілген қимылдарды өзгерту;
4) екі қолды желкеге ұстап жоғары созылу, екі қолды иыққа қойып, шынтақты айналдыру; қолды кеуде алдына ұстап тік тұрып, кеудені оңға, солға бұрып артқа серпу; қолды екі жаққа көтеріп, алға, артқа бірдей айналдыру; басты оңға, солға жай айналдырып бұру;
5) кеудені оңға-солға бұру, еңкейіп, шалқайып оңға, солға бұру; аяқты тік ұстап алға, жанға, артқа көтеру; қолды жерге тіреп, кеудені көтеру, аяқтың ұшымен бірнеше рет қатарынан көтерілу, аяқты кезек алға көтеріп, кезек айналдыру; аяқты алға-артқа созып, отырып, тұра білу. Жалауша, шеңбер, таяқшамен отырып, тұрып жаттығулар жасай білу;
6) музыка ырғағымен қол шапалақтап, әр түрлі қимылдар жасай білу;
7) би элементтерімен таныстыру, үйрету;
8) жай жүру. Оңға адымдау (жай, тез). Бір аяғымен кезек-кезек жер тебу және кезекпен оң және сол аяғымен қимылды қайталау. Оң жағымен айналу (екі қолын көтеріп);
9) қыздар орамалды қолдарына ұстап, көтеріп қимылдар жасау. Орамалды оңға, солға жоғары, төмен түсіру;
10) екі-екіден айналу;
11) би көрсету арқылы өз бетінше, айналып билеу, қуыршақпен билеу, екі-екіден билеу;
12) музыка ырғағымен ұлттық ойындар ойнау.
15. Музыканы тыңдап, қабылдауға үйрету:
1) есту арқылы қатты дауыспен берілген музыканы тез, жай, баяу, музыка темпін қабылдап, ажырата білу;
2) домбыра, даңғара, фортепиано, бубеннің, тағы басқа музыкалық аспаптардың дыбыстарын қабылдай білу;
3) музыка ырғағымен ойындар ойнау;
4) музыканың жеңіл, көңілді, қайғылы характерлерін түсініп, айта білуі керек.
16. Фонетикалық ырғақты пайдаланып, сөйлеу тілі дағдыларын қалыптастыру:
1) буын, сөз, сөз тіркестерін, сөйлемдерді дауыс ырғағына, екпініне келтіріп, дұрыс тыныстап айта білу;
2) дауыс биіктігін, күшін, тембрін дамыту;
3) дауыс күшіне (жоғары, төмен, баяу) және дауыс биіктігіне байланысты (биік, төмен, дұрыс) дауысты өзгертіп, көңіл-күйін білдіріп айту;
4) есту арқылы ырғақты-интонациялық сөйлеу қалпын қабылдап, қайталау;
5) сұраулы, хабарлы, лепті сөйлемдерді дауыс ырғағына, екпініне келтіріп айту және орфоэпиялық ережелері қолдана білу;
6) оқушының сөздік тіліндегі бар дыбыстарды, дыбыс тіркестерін сөздік материалда бекіту.
4. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны
17. Музыка арқылы негізгі қимылдар үйрету:
1) би қимылдарын музыка ырғағымен эмоциялық көңіл-күймен дұрыс орындау;
2) тік тұрып, жүресінен, аяқты созып, малдасын құрып отырып, тізерлеп тұрып, құрсау, доп, таяқша, серіппе, жіптермен қол, иық, дене, аяққа арналған жаттығулар жасау;
3) қолды жоғары-төмен сермеу; аяқтың ұшына көтеріліп, созылу; қолды иыққа қойып, аға, артқа айналдыру; қолды екі жаққа созып, кеудені оң-солға иілу; аяқты кезек сермеп, тізені бүгіп, солға көтеріп, отыру, тұру, қолды сермеп көмектесіп, бір аяқпен, екі аяқпен секіру, қолды кеуде астына ұстап етпетінен жатып, қолдың күшімен денені тік ұстап, көтерілу; оңға-солға аунау; екіден тұрып, жіп ұстап, шеңбер жасап тұрып, жаттығу жасау; қолды шапалақтап бірнеше отырып, тұру;
4) би элементтерімен танысу, үйрету;
5) секіріп аттау. Оңға, солға (тез, жай) секіріп аттау; жай аттау, кезекпен аттау; бір аяқпен, кезек екі аяқпен жерді тебу;
6) қазақ халқының билерінің қарапайым қимыл түрлерін жасау; жұппен әсем жүру әдісін білу;
7) музыка ырғағымен ойындар ойнау. "Қара жорға", "Шөжелерім"; доппен, шеңберлеумен эстафеталық ойындар ойнау (музыка ырғағына сай).
18. Музыканы тыңдап, қабылдауға үйрету:
1) есту арқылы 2-3-4 бөлімді музыкалық шығармаларды, жай, тез музыканы қабылдау (полька, марш, вальс);
2) музыканың жеңіл, көңілді, қайғылы түрлерін және ән, би, марш түрлерін қабылдау;
3) қысқа музыкалық ертегілердің мазмұнын есту арқылы танысу;
4) музыканы тыңдап жай, тез, жайлап, алдымен қол шапалақтап, содан кейін жүріп, жүгіріп, секіріп музыка ырғағына сай қимылдар жасау, музыка ырғағына сай жүгіру, секіру, шапалақтау;
5) қимылды музыка ырғағына сай өзгертіп отыру;
6) би элементтерімен танысу, үйрету.
19. Фонетикалық ырғақты пайдаланып, сөйлеу тілі дағдыларын қалыптастыру:
1) сөз тіркестерін бөлмей, буындарды біртіндеп өсіріп 8-10 буынға дейін жеткізу;
2) сөйлемдерді мұғалімге еліктеу арқылы және өз бетінше паузаға, синтагмге бөліп айту;
3) дауыс биіктігін, күшін, тембірін дамыту;
4) есту арқылы ырғақты-интонациялық сөйлеу қалпын: 2-3-4 буынды сөздерді, синтагмдерге бөлінген сөз тіркестерін қабылдау;
5) сөздік материалдарды есту ара қашықтығына және бөлме көлеміне байланысты сыбырлап сөйлеу арқылы қабылдау.
5. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
20. Музыка арқылы негізгі қимылдар үйрету: негізгі қимылдарды жасау техникасының негізін дұрыс қалап, балалардың жалпы икемділігін арттыру керек.
21. Мұғалімнің тапсырмасымен әртүрлі дене қимылдарын жасау:
1) сол аяқтан бастап адымдау: жүру, отырып-тұру, аяқ ұшымен жеңіл жүгіру;
2) екі-екіден тұру, өз жұбын таба білу, шеңберге тұру, сапқа тұру т.с.с.;
3) екі қолды желкеге, иыққа, белге, артқа ұстап тұрып, қолды әр түрлі қолда ұстау: бір қолды алға, екіншісін жоғары, бір қолды желкеге, екіншісін жаңға ұстау сияқты екі қолмен кезек алдынан шеңбер айналдыру; екі қолды жоғары көтеріп, бірдей оңға-солға иілту;
4) кеудені оңға, солға иілткен кезде сол, оң аяқты, тізесін бүгу; алға еңкейген кезде арқаны тік немесе иілтіп ұстау, аяқты алшақ қойып, сол жаққа бұрылғанда кеудені бұрып, қолды жоғары, артқа сермеу;
5) аяқтарды әртүрлі қалыптарда ұстап, тұрып алға, артқа, оң жаққа сермеу: арқаны тік ұстап отырып-тұру, аяқты бірге ұстап, тізені бүкпей еңкейіп, қолдың ұшын аяқтың басына, тобыққа, өкшеге тигізу;
6) бір қолды жоғарыдан, екінші қолды төменнен әкеліп, арқадан саусақтарын ұстап, жүру; иекті көтеріп, екі жауырынға тигізе жүру;
7) аяқты айқастырып, малдас құрып отыру, қолдың көмегінсіз тұрып кету.
22. Музыканы тыңдап, қабылдауға үйрету:
1) әннің графикалық жазуына сүйене отырып, ән фрагменттерін (қайырмасын) есту арқылы ажырата білу;
2) музыканы тыңдап, қимылдарды музыкаға сәйкес өзгертіп жүру. Қимыл арқылы жай, тез, жайлап, еппен қозғалу; жай жүріспен тез жүріске және керісінше қимылдарды өзгерту;
3) би элементтерімен танысу. 1-2 сыныптағы бағдарламаға сәйкес би элементтерін қайталап, еске түсіру;
4) балалалрдың отырып-тұру қимылдары, қазақ билерінің қимыл түрлерін жасату. Мынандай билерді үйрету: "Қамажай", "Бипыл-бипыл", "Балбырауын", "Ата толғау";
5) оқушыларды әр түрлі жанрлармен таныстыру;
6) ерлер мен әйел дауысын ажырата білуге үйрету; фортепиано, баян, домбыра, қобыз үндерін ажырата білу.
23. Өлеңді, әнді мәнерлеп айту:
1) асықпай, бір қалыпты, созып айтуға дағдыландыру;
2) дауыссыз дыбыстардың анық айтылуын қадағалап, өлең мәтінін дұрыс орындату;
3) сыныптағы оқушылар барлығы бір жаймен, бір тыныста, сөздерді бөлмей, дыбыстарды дұрыс айтып, мәтінді дұрыс оқып, айту.
24. Фонетикалық ырғақты пайдаланып, сөйлеу тілі дағдыларын қалыптастыру:
1) сөз тіркестерін бөлмей, буындарды біртіндеп өсіріп 8-10 буынға дейін жеткізу;
2) сөйлемдерді мұғалімге еліктеу арқылы және өз бетінше паузаға, синтагмге бөліп айту;
3) дауыс биіктігін, күшін, тембірін дамыту;
4) есту арқылы ырғақты-интонациялық сөйлеу қалпын қабылдап, қайталап айту;
5) сөйлеу темпін өзгерту (біртіндеп, жайлап, тездетіп) 2-3-4-5 буынды сөздерді, синтагмдерге бөлінген сөз тіркестерін, логикалық және синтагматикалық екпінді; сөйлемде хабарлы, лепті, сұраулы сөйлемдер интонациясын қабылдау;
6) сөздік материалдардағы дыбыстарды және дыбыс тіркестерін дұрыс бекіту.
6. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
25. Музыка арқылы негізгі қимылдарды үйрету:
1) музыка ырғағымен би композицияларын, дұрыс көңіл-күйді білдіріп орындау. Өткен сыныптарда өтілген негізгі қимылдарды қайталап, еске түсіру. Оқушыларды өз бетінше топты бастап билеуге, қимылдар жасауға үйрету;
2) бір орында тұрып екі аяғымен секіріп түсу, кезектесіп секіру, оң және сол аяқтарымен кезектесіп оңға, солға алға, артқа қимылдар жасап, секіру;
3) қолды әр түрлі қалыпта ұстап тұрып созылып, аяқтың ұшымен көтеріліп отырып, тізені құшақтап отыру, қолды алға созып ұстап тұрып, аяқты сермеп тигізу; қолды екі жаққа созып, шалқайып, екдесін қажыра құшақтау; бір аяқты артқа созып, тізені бүгіп отырып, қолды екі жаққа созып, қайта тік жүру, екі қолды тіреп, жүресінен отырып, аяқты артқа созып, етпесінен денені тік ұстап, қайта жүресінен отырып-тұру;
4) екі аяқты кезек жоғары, екі жанға созып, қайта отыру: тізерлеп тұрып, шалқайып, қайта тұру; бір аяқты оң (сол) жаққа созып, тізені бүгіп, қайта тік жүру, саусақтарды айқастыра ұстап тұрып, бір аяқпен алға, артқа аттап өту; аяқтың ұшымен, өкшені кезек көтеру; аяқтың басын кезек алға, артқа созып, айналдыру, башпайлармен әр түрлі қимылдар жасап, таяқты, допты домалатып ұстап көтеру; доппен, таспамен, шеңбермен әр түрлі қимылды жаттығулар жасау.
26. Музыканы тыңдап, қабылдауға үйрету:
1) музыкалық шығармаларды тақырыптар бойынша тыңдау: мысалы: "Халық музыкасы", "Табиғат көріністерін суреттейтін әндер мен күйлер", "Балаларға арналып жазылған музыкалар". Тыңдаған қойылымның (көңілді, көңілсіз, салтанатты, қайғылы) түрлерін ажырата білу;
2) домбыра, фортепиано, скрипка, симфониялық, халық аспаптар оркестрін және ерлер мен әйел дауысын ажырата білу, балалар хорын тыңдау;
3) музыканың авторларымен, орындаушылармен таныстыру;
4) оқушыларды қазақ халық музыкаларын, шет ел, орыс, ұйғыр, өзбек, кәріс музыкаларымен таныстырып, тыңдау.
27. Өлеңді, әнді мәнерлеп айту:
1) хор айтқызу. Созып, әндетіп, бір қалыпты айтқызу;
2) тынысты дұрыс пайдалануды үйрену;
3) барлығы бірігіп айта алуға, дыбыстарды қадағалап, өлең мәтінін дұрыс айтуға үйрету.
28. Фонетикалық ырғақты пайдаланып, сөйлеу тілі дағдыларын қалыптастыру:
1) дауыстың бірқалыпты биіктігін, күшін тынысты дұрыс алуды дамыта отырып, дауыс биіктігін, күшін, модуляциясын қайталап айта білуге үйрету;
2) сөйлеу тілінің ырғақты-интонациялық қалпын есту арқылы қабылдап, тыныс алуды, ұзын сөйлемді айтуды дұрыс дауыс екпініне, ырғағына бөліп айта білуге үйрету;
3) логикалық және синтагмдік екпінді сөз тіркестерінде анық айтып, ән негізін дұрыс сақтай білуге үйрету;
4) сөздік материалдарда оқушыларға қойылған дыбыстарды қадағалап, бекітіп отыру керек.
7. Дайындық сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
29. Пәндік нәтижелер оқушылардың музыкалық шығармашылық қызметіндегі тәжірибесін:
1) ұлттық билер туралы түсініктерінің бола;
2) музыкалық аспаптардың атауын;
3) аяқ пен қолдың негізгі қимылдарын игере;
4) сахнада өзін өзі ұстау ережесін сақтай;
5) негізгі музыкалық жанрларды түсіне білу тиіс.
8. 1-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
30. Пәндік нәтижелер. 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) әр түрлі бағыттағы әуендерге эмоционалды және түсінікпен қарай;
2) саусақтардың аттарын атау. Саусақтармен бір- екі жаттығу орындай;
3) әр түрлі бағыттағы әуендерге, фольклорға, халық мұрасына, классикалық және қазіргі заманғы музыканы;
4) әр түрлі жанрлар мен стильдегі шығармалардың мағынасын түсіне;
5) музыкалық әуендер және теартрландырылған қойылым кезіндегі музыкалық бейнелерді сезіне ала;
6) музыканы тыңдап, авторларын ажырата білуі тиіс.
9. 2-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
31. Пәндік нәтижелер. 2-сыныптың соңында оқушылар:
1) адам өміріндегі әуеннің рөлі туралы түсініктердің қалыптастыра;
2) музыка мәдениетінің негізін, соның ішінде туған өлкесінің музыкалық мәдениетін қалыптастыру, музыкалық өнерге деген қызығушылығы мен көркемөнерлік талғамның дамыта;
3) жеке бұлшықеттерді босансыту жаттығуларын жасауды;
4) лепті және сұраулы интонацияларды бере отырып, дауыстың күші мен биіктігін өз бетінше ауыстыруды;
5) марш пен вальс ырғақтарын ажырата алуды білуі тиіс.
10. 3-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
32. Пәндік нәтижелер. 3-сыныптың соңында оқушылар:
1) қозғалысын берілген ырғаққа сәйкес бағындыруды;
2) мәтін мен музыканың бөлшектерін түрлі би қозғалыстары мен ойынға айналдыруды;
3) ән мен биді орындау барысында дұрыс тыныс алуды;
4) ұжымдық ойындарда топ басшысы болу, нақты бұйрық беру, ойын ережелерін түсінуі, барлық ойыншылардың оны сақтауын қадағалауды;
5) музыкалық әуендер және теартрландырылған қойылым кезіндегі музыкалық бейнелерді сезіне алуды білуі тиіс.
11. 4-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
33. Пәндік нәтижелер. 4-сыныптың соңында оқушылар:
1) ҚР мекендеген ұлттар мен ұлыстардың ұлттық билері орындауы және ажырата алуы;
2) сабақ барысында көңіл-күйді тұрақтандыратын тәсілдерді, барлық қолжетімді әдіс-тәсілдерді меңгеруі;
3) барлық дыбыстардың артикуляциясын дұрыс айтуы, жаттығуларда оны сақтауы;
4) әр түрлі бағыттағы әуендерге, фольклорға, халық мұрасына, классикалық және қазіргі заманғы музыканы білуі;
5) әр түрлі жанрлар мен стильдегі шығармалардың мағынасын түсінуі;
6) музыкалық әуендер және теартрландырылған қойылым кезіндегі музыкалық бейнелерді сезіне алуы тиіс.
34. Тұлғалық нәтижелер. Оқушылардың:
1) Отанға деген патриоттық сезімінің артуы, қазақ халқы мен Қазақстан тарихын, этникалық және ұлттық құндылықтарды білуінен;
2) тұлға қалыптасуына қажетті ұлттық және жалпыадами құндылықтар туралы алғашқы түсініктерге ие болуынан;
3) ұжымда жағымды мінез-құлықтарды қалыптастыра отырып, құрдастарымен достық қарым-қатынас орнатуынан;
4) қозғалыс режимдерін сақтай отырып, дене шынықтыру негіздерін, жеке санитарлық гигиенаны сақтауға дағдылануынан;
5) шығармашылық біліктілігі мен дағдыларын өз бетінше дамытуға ұмтылуынан;
6) қазіргі заманға сай түрлі бағыттағы музыкалар, қазақ композиторларының шұрайлы музыкалық мұраларын, фольклордың үздік үлгілері негізінде ұлттық және этникалық мұраларды ұғынуы және бағалауынан көрініс табады.
35. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер. Оқушылардың:
1) әуен орындалып жатқан кезде нақты негізгі гимнастикалық, би қимылдарын анық және ырғақпен орындауымен, темпті сақтауымен;
2) үйренген билерді орындауымен;
3) ырғақты гимнастикада үйренген жаттығуларды өз бетімен орындауымен;
4) есту қабілетіне сүйеніп темп пен ырғағын, музыканың сипатын анықтауымен;
5) музыкалық ырғақ сабағының мазмұнына байланысты сөйлеу тілінің материалын есту қабілеттеріне сүйеніп қабылдауымен;
6) нақты музыкалық тақырыптарды импровизациялауымен (мысалы, ормандағы жазғы күн, қар жауады және т.б.) айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 124-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-2 сыныптары үшін "Қоршаған ортамен таныстыру" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 124-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Бағдарлама Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Естімейтін балаларға арналған бастауыш сыныптарға арналған "Қоршаған ортамен таныстыру" пәні "Түзету компоненті" білім саласының негізгі пәндерінің бірі.
3. Пәнінің мақсаты – естімейтін балалардың қоршаған орта туралы толыққанды түсініктерін қалыптастыру.
4. Негізгі міндеттері:
1) естімейтін баланы қоршаған ортамен және адамдардың тұрмыс тіршілігімен таныстыру;
2) қоршаған ортаға деген оқушылардың қызығушылығын артыру;
3) табиғат құбылыстары және нысандарымен таныстыру;
4) қоршаған ортамен таныстыру арқылы естімейтін балалардың сөздік қорын кеңейту;
5) қоршаған ортаны сақтау мен қорғауға тәрбиелеу.
5. Пәннің мазмұнын меңгеру үшін дайындық сыныптарға аптасына 3 рет 99 сағатты; 1 - сынып 3 рет 99 сағатты, 2 – сыныптарда аптасына 2 рет 68 сағатты құрайды.
6. Пәнді оқыту процесінде пәнаралық байланыс ескеріледі:
1) тіл дамытумен. Қоршаған ортамен таныстыру пәнінде берілетін тақырыптар тіл дамытумен тікелей байланысты;
2) заттық тәжірибелік оқытумен. Экскурсия барысында алған білімдерін түрлі бұйымдарын қолданады;
3) математикамен. Тәжірибелік жұмыстарда түрлі өлшеу құралдарын қолдану, өлшем бірліктері туралы түсініктерін кеңейту;
4) бейнелеу өнерімен. Табиғат, табиғат құбылыстары, жыл мезгілдеріне арналған суреттер салу;
5) бейімделген дене шынықтырумен. Денсаулық сақтау, күн тәртібі, адам өміріне зиянды әрекеттер, адам ағзасын шынықтыру туралы білімдерін толықтыру.
2. Оқу пәнінің дайындық сыныптағы базалық білім мазмұны
7. Біздің үй (20 сағат):
1) өзім туралы мәліметтер. (оқушының аты-жөні, жасы т.с.с);
2) менің туыстарым. Отбасы мүшелері: әке, ана, ата, апа, әпке, аға, іні, қарыңдас. Олардың есімдері;
3) отбасы мүшелерінің өзара ілтипаты және қамқоршыл;
4) қарым-қатынасы;
5) дене мүшелері. Жеке бас тазалығын сақтау. Тістерді, шашты күту;
6) киімдер мен аяқ киімдер. Жыл мезгіліне сәйкес киімдер мен аяқ киімдер;
7) үй, бөлмелер: ас бөлмесі, жатын бөлмесі, балалар бөлмесі. Жиһаздар.
8. Біздің мектеп (30 сағат):
1) мектеп. Сыныптардың және басқа оку бөлмелерінің орналасуы (жатақхана, кітапхана, асхана, дәрігер бөлмесі, спорт залы, акт залы, шеберханалар). Олардың аттарын білу;
2) біздің сынып. Оқу құралдары. Ойыншықтар. Сыныптағы, жатақханадағы жиһаздар, ойыншықтар, оларды күтіп ұстай білу. Үлкендердің ұйымдастырған ойынына қатысу, 2-3 оқиға желісіндегі рөлдік ойынды білу. Мұғалімнің, тәрбиешінің, оқушылардың аты-жөнін колданып, өзіне қарата білу. Мұғалім, тәрбиеші және баска мектеп кызметкерлерімен амандаса білу;
3) күн тәртібі. Ертеңгі жаттығу. Жеке бас гигиенасының ережелері. Дене, шаш, киім, аяқкиім күтімдері;
4) асхана. Тағамдар атаулары. Ыдыстардың атаулары. Асханада орындайтын тәртіп ережелері: үстел басында дұрыс отыру, ыдыс-аяқты дұрыс пайдалана білу; тағамдарды, нанды үнемді пайдалана білу;
5) бөлме өсімдіктері, олардың аталуы және күтімі.
9. Туған жер табиғаты (10 сағат). Жыл мезгілдері:
1) табиғат құбылыстары (жылы, суық, жаңбыр, қар, жел, т.с.с.);
2) үй хайуанаттары мен үй құстары, олардың аталуы және күтімі;
3) мектеп жанындағы үлескіде өсетін өсімдіктер, олардың аталуы, күтімі, бірнеше ағаштардың аталуы;
4) табиғатты қорғау. Құстар, олардың аталуы және күтімі; жемсалғыш жасау;
5) бау бақша дақылдары және жемістер.
10. Біздің қала (30 сағат):
1) біздің қала;
2) мектепке жақын көшелер: жол жиегі, жүргіншілер жүретін, машина жүретін жолдар, көше қиылыстары. Балалардың көшеде жүру тәртібі. Көшеден өту ережесі және тәртібі;
3) қаладағы көлік: автобус, троллейбус, трамвай, метро. Балалардың қала көліктеріне отыру тәртібін және ережелерін сақтауы: аялдамада күту, артқы есіктен кіріп, алдыңғы есіктен шығу және т.б.;
4) кинотеатрдағы, театрдағы балалардың тәртібі;
5) қоршаған табиғат; балалардың табиғат мезгілдеріне сай іс-әрекеттері, қылықтары;
6) өзен, көлдер. Олардың аталуы;
7) жасыл желектер: саябақ, бак, көше. Құстар, үй хайуанаттары (2-3 атау).
11. Туған ел (9 сағат):
1) біздің Отанымыз — Қазақстан. Астанамыз — Астана қаласы;
2) біздің елдің туы;
3) мерекелер: оқушылардың мерекеге қатысуы;
4) тәуелсіздік күні, Жаңа жыл, 8-наурыз, 22- наурыз, 1-мамыр – Қазақстан халықтарының бірлігі күні, 7 – мамыр - Ұландар күні, 9 мамыр — Жеңіс күні.
3. Оқу пәнінің 1-сыныптағы базалық білім мазмұны
12. Біздің үй және туған жер табиғаты (10 сағат): біздің үй. Мекен-жайы: қаланың (ауылдың) және ата-аналары тұратын көшенің аты, үй нөмірі, пәтері. Үлкендердің еңбегін сыйлау. Отбасына көмектесу.
13. Туған жер табиғаты (22 сағат):
1) үй өсімдіктері, олардың аталуы, белгілері және күтімі (каникул кезінде). Үйдің айналасындағы өсімдіктерді күту, олардың аталуы және күтімі;
2) үй хайуанаттары. Олардың аталуы, мінез-қылығындағы ерекшеліктері. Үй хайуанаттарын күту, шаруашылықта пайдалану (каникул кезінде).
14. Біздің мектеп және туған жер табиғаты (20 сағат). Мектеп:
1) сынып, жатақхана және басқа мектеп бөлмелері;
2) мектеп қызметкерлерінің мамандығы: директор, оқу-ісінің меңгерушісі, дәрігер, оқу-ісінің және тәрбие жұмысының меңгерушісі, аспаз, үй сыпырушы және т.б. Олардың аты-жөнін білу. Мектеп кызметкерлерінің еңбегін бағалау, көмек көрсету;
3) мектеп ережелері: үлкендерді құрметтеу, сыпайы сөйлесе білу. Әдептілік түрлері: сәлемдесу, өтініш білдіру, кешірім сұрау, алғыс айта білу. Өзара достық қатынас. Мұғалім мен тәрбиешінің берген тапсырмасын орындау. Сабақ кезіндегі оқушының сабаққа жауапкершілігі;
4) сыныптағы тірі табиғат бұрышы (өсімдіктер, жануарлар). Ондағы өсімдіктер, жануарларды күту;
5) мектептің тәжірибе алаңы. Спорт ойындарына арналған алаң. Балалар ойнайтын алаң. Мектеп үлескісінде өсетін ағаштардың, бұталардың, шөптердің аттары.
15. Біздің қала және туған жер табиғаты (30 сағат). Біздің қала:
1) біздің көшедегі үйлер, олардың маңызы (тұрғын үй, дүкен, мектеп, почта және т.б.);
2) біздің қаладағы тарихи орындар, ескерткіштер, қаладағы көрікті орындар және басқа да қала мекемелері (театр, байланыс бөлімшесі, клуб, кинотеатр, стадион, саябақ);
3) қала көліктері (автобус, троллейбус, трамвай, такси). Көшеден өту тәртібі;
4) балалардың көшеде жүру, қоғамдық орындарда (мұражай, кинотеатр, театр) жүру тәртібі.
16. Туған өлке (7 сағат):
1) қала табиғаты. Қала табиғатының ерекшеліктері: саябақ, су қоймалар. Орталык алаңдағы өсімдіктер;
2) өсімдіктерді отырғызу реті мен уақыты. Әр жыл мезгіліндегі өсімдіктері ағаштар, бұталар, шөптер. Олардың көп тараған түрлерін атау;
3) әр жыл мезгіліндегі ауа райы. Ауа райын бақылау күнделігі;
4) көкөністер мен жемістер, олардың әр түрлілігі. Бақшадағы көктемгі және күзгі жүмыстар;
5) үй хайуанаттары мен жабайы аңдар. Жануарлардың сырткы түрімен, мінез-қылықтарымен танысу. Үй хайуанаттараның рөлдері;
6) құстар. Құстардың сыртқы түрімен, табиғаттағы өмірімен танысу. Жыл құстарының жылы жаққа ұшуын, қыстайтын кұстардың мінез-қылықтарын және құстардың ұшып келуі мен ұя салуын қадағалау. Құстарға көмек көрсет (жемшашар жасау, үйшіктер ілу);
7) балықтар. Балықтың түрлері. Аквариумдағы балықтарды күту және бақылау;
8) құрт-құмырсқалар. Көктемгі және күз мезгіліндегі құрт-құмырсқалар тіршілігін бақылау;
9) адамның дене мүшелері және күтімі. Бас, бет: көз, мұрын, ауыз, маңдай, қас, иек;
10) денсаулық күтімі: денені шынықтыру, сумен жуыну. Дене, шаш, тіс күтіміне қажетті заттар, оларды дұрыс колдану. Оқығанда және жазғанда денені дұрыс ұстау;
11) жылдың әр мезгілдеріндегі адам еңбегі. Балалардың үлкендерге көмек көрсетуі.
17. Туған жер (10 сағат): Қазақстанның тұңғыш президенті — Назарбаев Нұрсұлтан Әбішұлы. Біздің Отанымыз — Қазақстан. Астанасы — Астана қаласы. Қазақстандағы мереке күндері мен мәнді оқиғалар. Оқушылардың мерекелерге қатысуы.
4. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны
18. Біздің үй (9 сағат):
1) мен тұратын үй. Үй ішіндегі өзіме тиісті заттар мен ортақ, мүлік. Лифті пайдалану ережесі. Баспалдақтағы, кіреберістегі, ауладағы тәртіп ережелері. Үйді таза ұстап, әр нәрсені өз орнына қою. Үй мүліктеріне, ауладағы ойын алаңдарына, үй айналасына отырғызылған түрлі өсімдіктерге ұқыпты қарап, оларды күту;
2) күн тәртібі. Күн тәртібін орындау. Таңертеңгілік дене-шынықтырудың адам денсаулығына кажеттілігі. Жеке бас гигиенасының ережелері. Балалардың денсаулығын қорғау туралы алғашқы ұғымдар;
3) үй айналасындағы өсімдіктерді бақылау. Оларды кім отырғызды, кім күтеді? Үй хайуанаттары және оларды күту.
19. Біздің мектеп (15 сағат): мектептің нөмірі, аты, жалпы көрінісі. Мектептің жаңа оқу жылына әзірлігі. Оқу құралдарын күтіп ұстау. Оқушылардың мектептегі міндеттері. Сабақ кестесі. Сағат, минут. Аптадағы күн аттары. Мектептің тәжірибе үлескісі. Қыс, күз, көктем, жаз мезгілдерінде екінші сынып оқушыларының мектептегі оку-тәжірибе үлескісіндегі еңбегі. Мектеп үлескісінде өсетін ағаштардың, бұталардың, шөптердің аттары. Мектептегі тірі табиғат бұрышы. Тірі табиғат мүйісінде кезекші болу және қолынан келетін тапсырмаларды орындау.
20. Біздің қала (11 сағат):
1) қаланың басты көшесі мен алаңы;
2) қаланың көрікті орындары: ескерткіштер, саябақтар және т.б.;
3) қаланың басты кәсіпорындары. Мәдени-ағарту орындары (кітапхана, кинотеатр, театр, мұражай);
4) қаладағы жаңа құрылыстар;
5) қаладағы көлік;
6) мамандықтар: мұғалім. дәрігер, жұмысшы;
7) көше: жол жиегі, жүргіншілер жүретін жол, көше қиылыстары, бағдаршам жол белгілері: "Өтетін жер", "Байқа, балалар", "Өтуге болмайды";
8) көшеде жүріп тұру ережелері.
21. Туған жер табиғаты (22 сағат):
1) жыл мезгілдеріндегі табиғаттағы өзгерістерді: ауа қызуын, аспан бұлтты, жауын-шашынды, аяз, судың қатуы, күннің жылынуын, мұздың еруін, жердің ери бастауын бақылау;
2) өсімдіктер. Жапырақтар түсі. Көктемде өсімдіктердің оянуы (бүршік жаруы, жапырақ жаюы, гүлдеуі);
3) бөлме өсімдіктерін күту (суару, құрғак жапырақтарды кесіп алып тастау, дәрі шашу, түбін босату, көшіріп отырғызу). Бірнеше бөлме өсімдіктерінің атын білу;
4) хайуанаттар. Аңдардың қысқа дайындығы, құстардың мінез-қылықтары, үй маңайындағы құстарды бақылау, жемшашар жасау; көктемдегі андардың мінез-қылығы; қыстайтын құстардың, кұрт-құмырсқалардың мекендейтін орындары (қой қора, сиыр қора, ін, ұя, омарта, құмырсқа илеуі, т.с.с). Аңдардың төлдері;
5) адамдардын еңбегі: бақта, бақшада, егістікте, көше тазалағанда, саябақтарда. Балалардың үлкендерге көмегі;
6) табиғаттағы өзгерістерді тіркеу бұрышына жазып, белгілі бір уақыт ішінде бақылау нәтижесін жазып отыру;
7) өсімдіктер мен аңдарды корғау және күту.
22. Туған ел (11 сағат):
1) біздің Отанымыз — Қазақстан. Қазақстанның туы мен елтаңбасы. Астана қаласы — Қазақстан Республикасының астанасы;
2) Назарбаев Н.Ә. — Қазақстанның бірінші президенті. Қазақстандағы аталып өтетін мерекелер мен мәнді оқиғалар: Жаңа жыл, 8 наурыз, 22 Наурыз, 1 мамыр, Ұландар күні, Жеңіс күні, 30 тамыз — Конституция күні, 1-желтоқсан - Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті күні, Тәуелсіздік күні т.с.с. Адамдардың мерекеге дайындалуын бақылау.
5. Дайындық сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
23. Пәндік нәтиже бойынша 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) өзі туралы мәліметтерді;
2) отбасы мүшелері: әке, ана, ата, апа, әпке, аға, іні, қарыңдас. Олардың есімдерін;
3) дене мүшелерін;
4) киімдер мен аяқ киімдерді;
5) адамның сезім мүшелері және оны күте;
6) үй, бөлмелерді;
7) сыныптағы, жатақханадағы жиһаздар, ойыншықтарды;
8) асхана. Тағамдардың атауларын. Ыдыстардың атауларын;
9) үй хайуанаттары мен үй құстары, олардың аталуы және күтімін;
10) қаладағы көлік маңызын;
11) жеке бас гигиена ережелерін;
12) мерекелер туралы білуі тиіс.
24. 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) отбасы мүшелері және олардың есімдерін;
2) қала көліктеріне отыру тәртібін және ережелерін сақтауды;
3) үстел басында дұрыс отыруды;
4) жеке бас гигиенасының ережелерін меңгеруі қажет.
6. 1-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
25. Пәндік нәтиже бойынша 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) сынып, жатақхана және басқа мектеп бөлмелерін;
2) қала көліктерін;
3) үй хайуанаттары мен жабайы аңдарды;
4) көкөністер мен жемістерді;
5) адамның дене мүшелері және күтімін;
6) сыныптардың және басқа оку бөлмелерінің орналасуын;
7) сыныптағы, жатақханадағы жиһаздар, ойыншықтарды;
8) балықтар. Балықтың түрлерін;
9) адамның дене мүшелері және күтімін білуі тиіс.
26. 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) оқығанда және жазғанда денені дұрыс ұстауды;
2) әдептілік түрлері: сәлемдесуді, өтініш білдіруді, кешірім сұрауды, алғыс айта білуді;
3) өз денсаулығын сақтау шараларын меңгеруі қажет.
7. 2-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
27. Пәндік нәтиже бойынша 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) күн тәртібін;
2) мамандықтарды;
3) жыл мезгілдеріндегі табиғаттағы өзгерістерді;
4) өсімдіктер. Жапырақтар түсін;
5) хайуанаттарды;
6) адамдардың еңбегін;
7) Қазақстандағы аталып өтетін мерекелер мен мәнді оқиғаларды;
8) жыл мезгілдеріне байланысты адам еңбегін;
9) жеке бас гигиена ережелерін білуі тиіс.
28. 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) көшеде жүріп тұру ережелері;
2) күн тәртібін орындау;
3) жануарларға қамқорлық жасауды меңгеруі қажет.
29. Тұлғалық нәтижелер оқушылардың:
1) қоршаған ортаны сақтауға және оны қорғауға, оған қамқорлық жасауға ұмтылысынан;
2) адамдардың еңбегі және олардың мамандығына құрметпен қарауынан;
3) өз-өзіне қызмет етуінен, өз ағзасын күтуінен, салауатты өмір салтын сақтауынан көрініс табады.
30. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер оқушылардың:
1) қоршаған ортаны бақылау дағдысымен;
2) табиғи құбылыстарды бақылау және талдау, өзіндік қорытынды шығару білігімен;
3) табиғатты зерттеу әдістерін қолдана білу дағдысымен;
4) қосымша ақпаратты жинақтау және олардың қажеттісін іріктеп алу білігін қолдана білуімен айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 125-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (естімейтін) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру және есту қабілетін дамыту" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
Ескерту. 125-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. "Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру және есту қабілетін дамыту" пәні естімейтін балаларға арналған арнайы пән болып табылады. Естімейтін оқушылардың есту қабілетін дамытумен ауызша сөйлеу тілін қалыптастыру бір-бірімен өте тығыз байланыста жүргізіледі. Ауызша сөйлеу тілін қалыптастыру есту, көріп есту арқылы жүзеге асырылады. Сөйлеу тілін есту арқылы қабылдау ауызша сөйлеу тілін жетілдірумен тікелей байланысты.
3. Бағдарлама екі бөлімнен тұрады:
1) есту қабілетін дамыту;
2) дыбыстардың айтылуын қалыптастыру.
4. "Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру және есту қабілетін дамыту" пәнінің мақсаты–сөйлеу тілін көріп-естіп қабылдау және ауызша сөйлеу дағдыларын дамыту.
5. "Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру және есту қабілетін дамыту" пәнінің міндеттері:
1) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ашық таңдауда және жабық таңдауда ажырату есту-көру арқылы қабылдау;
2) дыбысталуы таныс сөздерді, қысқа фразаларды, балаларға таныс мәтіндерді қабылдауға үйрету;
3) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату;
4) диалог жүргізуге үйрету;
5) сөйлемдерді ажырату, кескін сөздерді пайдалана отырып фразаларды құрастыру;
6) мәтіндерді есту-көру және есту арқылы қабылдауға, мағынасын түсінуге үйрету;
7) оқушылардың нақты, анық және мәнерлеп сөйлеуге үйрету;
8) сөйлеу кезінде логикалық екпінді сақтап сөйлеуге үйрету;
9) орфоэпиялық ережелерді сақтай отырып сөйлеуге үйрету.
6. Пәннің мазмұнын меңгеру үшін аптасына 18 сағаттан оқытылады (барлығы – 3024 сағат). Жалпы сағат саны кезеңдер бойынша төмендегіше бөлінеді:
1) дайындық сыныбында – 594 сағат;
2) 1-сыныпта –594 сағат;
3) 2-сыныпта –612 сағат;
4) 3-сыныпта – 612 сағат;
5) 4-сыныпта - 612 сағат.
7. Пәнді оқыту процесінде пәнаралық байланыстар жүзеге асырылады:
1) тіл дамыту пәнімен: "адам-табиғат-қоғам" туралы білімдерін толықтыру, табиғат құбылыстарымен адам, өсімдік, жан-жануарлар арасындағы байланыс пен тәуелділікті таныстыра отырып, оқушылардың танымдық қызығушылықтарын арттыру, топсеруен кезінде, табиғатты бақылау барысында алған білімдерін, бақылағандарын оқушылардың сөздік қорын байыту, ауызша жазбаша тілін дамыту мақсатында пайдалану;
2) түзету ритмикасы пәнімен: түзету ырғағы кезінде ритмикалық қозғалыстар жасау, музыканы қабылдау нашар еститін балалардың естіп қабылдауын дамытуға, ауызша сөйлеу тілін қалыптастыруға ықпал етеді;
3) заттық-тәжірибелік оқыту пәнімен: еңбек тақырыбына байланысты шығармалар оқу барысында оқушыларды еңбексүйгіштікке баулу, адамдардың еңбегін құрметтеуге тәрбиелеу, ермексазбен, табиғи материалдармен жұмыс жасау, қағаздарды қию, өрнектер салу, безендіру арқылы қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту;
4) қоршаған ортамен таныстыру пәнімен: "адам-табиғат-қоғам" туралы білімдерін толықтыру, табиғат құбылыстарымен адам, өсімдік, жан-жануарлар арасындағы байланыс пен тәуелділікті таныстыра отырып, оқушылардың танымдық қызығушылықтарын арттыру, топсеруен кезінде, табиғатты бақылау барысында алған білімдерін, бақылағандарын оқушылардың сөздік қорын байыту, ауызша жазбаша тілін дамыту мақсатында пайдалану.
8. "Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру және есту қабілетін дамыту" пәнін оқыту кезінде қарапайымнан күрделіге көшу қағидасына сүйенеді. Дайындық сыныбында оқитын балалармен естіп қабылдауын дамыту жұмысы дыбысқа шартты қозғалыс реакциясын қалыптастырудан басталады. Берілетін сөздік материалдың көлемі жыл сайын ұлғайып отырады.
9. "Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру және есту қабілетін дамыту" пәні фронтальды және жеке сабақта ұйымдастырылады:
1) фронтальды сабақтарда әртүрлі дыбыстарды қабылдауға үйретеді, қоршаған ортаның түрлі дыбыстарымен, сөйлеу тілінің қалыптасуы үшін қажетті болып табылатын дыбысталулардың сипаттамасын (дыбысталудың ұзақтығын қаттылығын, биіктігін ажырату, дыбысталудың бағытын анықтау) ажыратуға үйретеді. Фронтальдық сабақтарда дыбыстарды қою және кемістіктерін түзету жұмысы жүргізілмейді. Фронтальды сабақтың негізгі міндеті: дыбыстарды дұрыс айту дағдыларын бекітеді;
2) жеке сабақтарда балалар есту арқылы сөздерді, сөз тіркестерін, фразаларды, мәтіндерді жабық (шектеулі) және ашық (шексіз) таңдауда ажыратуға, тануға, және дұрыс сөйлеуге үйретеді.
10. "Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру және есту қабілетін дамыту" пәнінің міндетті кезеңдерінің бірі сөздік материалдарды есту-көру және есту арқылы қабылдау болып табылады. Дыбыс айтуын қалыптастырудың алғашқы кезеңінде фонетикалық ритмика элементтерін пайдаланады.
2. Оқу пәнінің дайындық сыныптағы базалық білім мазмұны
11. Есту қабілетін дамыту.
12. 1 тоқсан:
1) дыбысқа шартты қозғалыс реакциясын қалыптастыру;
2) дыбыстың бар жоғын анықтау;
3) қоршаған орта дыбыстарымен таныстыру, ажырату (жабық таңдауда), тану (ашық таңдауда);
4) есту арқылы тілдік емес және тілдік дыбыстармен таныстыру, ажырату (жабық таңдауда), тану (ашық таңдауда);
5) сөздік материалды (былдыр сөздерді, толық сөздерді) есту арқылы қабылдауға, ажыратуға (жабық таңдауда), тануға (ашық таңдауда) үйрету.
13. 2 тоқсан:
1) күнделікті пайдаланатын қарапайым сөздерді ажырату. (естіп-көруі және естіп қабылдауы арқылы): отыр, тұр, кел, көрсет;
2) жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: Ойыншықтар. Жемістер. Көкөністер. Оқу құралдары. Қыс. Жаңа жыл (аяз ата, ақшақар, шырша);
3) сөздерді танып ажырату: Екеуінің біреуін таңдап: доп-машина, тас-бала, алма-қалам, балапан-қуыршақ. Үшеуінен біреуін таңдау: доп-сағат-дәптер; тас-бала-қуыршақ; бала-шана-алма; терезе-балапан-қуыршақ. Төртеуінен біреуін таңдау: доп-машина-қуыршақ-апа; сағат-алма-терезе-бала. Бестен біреуін таңдау; доп-терезе-қуыршақ-тас-бала;
4) бала деңгейіне қарай ырғақтық-интонациялық қалыпты сақтай отырып сөздерді айту, суреттерге сәйкес кестелерді көрсету.
14. Тілдік емес дыбыстарды естіп қабылдауы:
1) қоршаған орта дыбыстары мен тұрмыстық дыбыстарды ажырату;
2) музыкалық ойыншықтарды есту арқылы ажырату;
3) жануарлардың дыбыстық еліктеулерін ажырату (ит, мысық, сиыр, жылқы және т.б.).
15. 3 тоқсан:
1) күнделікті пайдаланатын қарапайым сөздерді ажырату. (естіп-көруі және естіп қабылдауы арқылы): отыр, тұр, кел, көрсет. Сабақты ұйымдастыруға байланысты сөздерді, сөз тіркестерін, фразаларды танып ажырату: Құлаққапты ки. Дыбыс бар ма? Сәлем. Қаламды ал;
2) жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: Үй жануарлары. Азық-түлік. Асхана. Киімдер. Қыс қызықтары. Көктем. Наурыз;
3) диалог жүргізу: –Кітапты бер. –Ал. –Рахмет;
4) математикалық материалды ажырату - сандарды атау: бірден беске дейін, есептер: 2-1: Неше доп (аю)?;
5) сөздерді ажырату: оқу құралдары, математикалық терминдер, тапсырмалар (ал, бер, қой, жап, аш).
16. Тілдік емес дыбыстарды естіп қабылдауы:
1) қоршаған орта дыбыстарын жарыту;
2) дыбысталудың санын анықтау (біреу-көп, біреу-екеу-үшеу);
3) дыбысталудың бағытын анықтау.
17. 4 тоқсан:
1) сабақты ұйымдастыруға байланысты сөздерді, сөз тіркестерін, фразаларды танып ажырату: Сен не істейсін? Сен не істедің? Кітапты аш (жап). Сенде қалам бар ма? Менде қалам бар;
2) жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: Аңдар. Ыдыстар. Құстар. Жиһаздар. Жыл мезгілдері;
3) диалог жүргізу: - Сенде доп бар ма? - Менде доп бар. Ал менде жоқ;
4) буындық құрамы әртүрлі сөздерді ажырату (жабық таңдауда), тану (ашық таңдауда);
5) математикалық материалды ажырату - сандарды атау: бірден беске дейін, есептер: 2-1: Неше? Алу. Қосу термин сөздер.
18. Тілдік емес дыбыстарды естіп қабылдауы:
1) жануарлардың дыбыстық еліктеулерін ажырату;
2) тұрмыстық дыбыстар мен қаладағы дыбыстарды ажырату;
3) дыбысталудың ұзақтығын ажырату.
19. Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру.
20. Сөйлеу кезіндегі тыныспен жұмыс:
1) ұзақ тыныс шығаруды қалыптастыру. Мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы бір тыныста бірнеше буындарды бірге айтқызу (аз буыннан бастап көп буынға көшеміз);
2) буындық құрамы әртүрлі сөздерді айтқызу;
3) қарапайым қысқа фразаларды бір тыныс шығарғанда айтқызу.
21. Дауыспен жұмыс: биіктігі, күші, тембрі қалыпты дауысты қалыптастыру. Дауысты дыбыстарды айтқанда дауыстың бірқалыптылығын сақтап айтуға үйрету.
22. Дыбыстармен жұмыс:
1) негізгі концентрдің [а, о, у, э, и, ә, ө, ү, ы, п, т, к, с, ш, м, н, л] дыбыстарын буында, сөзде, сөз тіркестерінде дұрыс айтқызу. Қосымша [б, қ] дыбыстарын буында, сөзде, сөз тіркестерінде дұрыс айтқызу. Дифтонгтарды [йэ]-е, [йа]-я ашық, жабық және тұйық буында, сөзде, сөз тіркестерінде дұрыс айтқызу. Дыбыстарды қосымша дыбыссыз айтуға үйрету;
2) алғашқы концентрге кірмеген дыбыстарды айтылуы жақын дыбыстармен алмастырылады, мысалы: "топ" (доп), "алпа" (арба), "касык" (қасық), "пил" (піл), "ан" (аң), "күл" (гүл), "шастык" (жастық), "уста" (ұста), "акаш" (ағаш), "аспас" (аспаз);
3) берілген концентрдегі айтылуы жақын дыбыстарды буында, сөзде, фразаларда бір-бірінен ажырату: а-о, а-ә, о-у, у-ү, э-и, м-п, н-т, л-н, т-л.
23. Сөздермен жұмыс. Мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы екі-үш буыннан тұратын сөздерді бірге, қалыпты дауыспен, буындық құрамын толық айтқызу. Жұмысты жүргізу кезектілігі:
1) еліктеу арқылы айтқызу;
2) екі дауыссыз дыбыс қатар келгенде қуыстан шығатын дыбысты соза отырып бөліп айтқызу (мысалы: ас__паз);
3) бөлмей айтқызу;
4) суреттерді атау.
24. Фразалармен жұмыс:
1) мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы 2-3 буыннан тұратын фразарды бір тыныс шығарғанда айтқызу;
2) мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы хабарлы сұраулы сөйлемдерді екпінмен айтқызу. Сөйлеу кезінде қарым қатынастың вербальды емес құралдарын (мимика, бет әлпеттің қозғалысын) қолдану.
3. Оқу пәнінің 1-сыныптағы базалық білім мазмұны
25. Есту қабілетін дамыту.
26. 1 тоқсан:
1) қарапайым сөздерді (баяндауыш, толықтауыш сөздер), сөз тіркестері (зат есім, есімдік, сан есімдер) қысқа фразаларды, балаларға таныс мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату: салем. Апппаратты тақ. Дыбыс бар ма? Сен не істейсің? Сен не істедің? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Оқу құралдары", жыл мезгілдері - "Күз" (Күз айларын ата? Жапырақтар жерге түседі. Күн салқын. Жаңбыр жауып тұр.) "Көкөністер", "Жемістер". Азық-түліктер;
3) диалог жүргізу - (тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: (- Сенің атын кім? – Жанат. - Қалам бар ма? – Менде қалам жоқ. - Қаламды ал. - Рахмет);
4) сөздерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Оқу құралдары, ойыншықтар, жіктеу және сілтеу есімдіктерін пайдалану (сенікі, менікі,оныкі); тапсырмалар: ал, бер, қой, жап, оқы,аш, тарат, жаз, жина, неше болады, неше болды;
5) математикалық материалды ажырату – балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану Мысалы: бірден... онға дейінгі сандарды атау, 10 сан көлеміндегі қосу алу амалдарын орындау. Қарапайым мәселе есептерді орындау. 4 алма болды. Арман 2 жеді. Неше алма қалды?;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты балаға таныс қайталанып отыратын қысқаша 5-6 сөйлемдерді пайдалану. Арманда қарындаш бар. Айгүлде альбом бар. Жанарда кітап бар. Біз сурет саламыз.
27. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) дыбысталудың санын анықтау;
2) сөйлеудің темпін (тез, жай), қаттылығын (қатты, ақырын);
3) музыкалық аспаптарды қабылдау және ажырату.
28. 2 тоқсан:
1) қарапайым сөздерді (баяндауыш, толықтауыш сөздер), сөз тіркестері (зат есім, есімдік, сан есімдер) қысқа фразаларды, балаларға таныс мәтіндерді қабылдау. (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату: салем. Аппаратты тақ. Дыбыс бар ма? Сен не істейсің? Сен не істедің? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Отбасы", "Асхана", "Азық түлік" (азық-түлік түрлері, олармен іс-әрекет жасау) "Қыс", "Жаңа жыл" т.с.с.;
3) диалог жүргізу - (тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: - Кітапты бер. – Кітапты ал. –Рахмет. (- Менде кітап бар. –Ал менде, кітап жоқ.- Менікін ал. – Рахмет.);
4) сөздерді, сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Оқу құралдары, ойыншықтар, жіктеу және сілтеу есімдіктерін пайдалану (сенікі, менікі, оныкі ); тапсырмалар: ал, бер, қой, жап, оқы, аш, тарат, жаз, жина, неше болады, неше болды;
5) математикалық материалды ажырату – балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану Мысалы: бірден... онға дейінгі сандарды атау, 3+3, 5-2 амалдарын орындау. Үш алманы, бір қаламды ал, тағы 4 қалам ал. Неше? Неше болады? Мәселе есеп: 1 алманы ал. Тағы 3 алма ал. Неше алма болды;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты 5-6 дейінгі балаға таныс қайталанып отыратын қысқаша сөйлемдерді пайдалану. Арманда қарындаш бар. Айгүлде альбом бар. Жанарда кітап бар. Біз сурет саламыз.
29. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) дыбыс шығаратын ойыншықтарды ажырату;
2) жануарлар мен құстардың дауыстарын ажырату;
3) дыбыстық еліктеулерді ажырату.
30. 3 тоқсан:
1) қарапайым сөздерді (баяндауыш, толықтауыш сөздер), сөз тіркестері (зат есім, есімдік, сан есімдер) қысқа фразаларды, балаларға таныс мәтіндерді қабылдау. (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату: салем. Апппаратты тақ. Дыбыс бар ма? Амандас. Қоштас. Бүгін аптаның қай күні? Бүгін нешесі? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Қысқы демалыс", (есеп, қосу, алу, санау); "Көктем"; "Аналар мерекесі" "Наурыз";
3) диалог жүргізу - тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: - Салем. – Қайырлы күн. – Сенің атын кім? – Жанат. –Сенің атын кім? – Асем.- Сен нешедесің?- Мен жетідемін;
4) сөздерді, сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Отбасы ана, әке, апа; мекенжай, жеті жас, менің атым, анамның аты;
5) математикалық материалды ажырату – балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану Мысалы: бірден... онға дейінгі сандарды атау, 2 дәптер сал, 1 шаршы сал, 4 шеңберді боя. Неше? Неше болады?; алма көп, қалам аз;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты 5-6 дейінгі балаға таныс қайталанып отыратын есімдік және зат есім сөздерді қысқаша сөйлемдерде пайдалану.
31. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) дыбысталудың ұзақтығын ажырату (ұзын, қысқа);
2) дыбысталыудың жиілігін ажырату (жоғары, төмен);
3) дыбыстың шыққан бағытын анықтау (оң жақ, сол жақ, жоғары, төмен).
32. 4 тоқсан:
1) қарапайым сөздерді (баяндауыш, толықтауыш сөздер), сөз тіркестері (зат есім, есімдік, сан есімдер) қысқа фразаларды, балаларға таныс мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату: салем. Аппаратты тақ. Дыбыс бар ма? Амандас. Қоштас. Сыныпта кім кезекші? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Асхана", "Сынып", "Ұйықтайтын бөлме" тақырыптары бойынша тапсырмаларды орындау. (қасықты апар, кітаптарды жина, жейдені іл, төсегінді жина, дәптерді сөмкеге сал). Жалпылама түсініктерді ажырату: жемістер, көкөністер, ойыншықтар, киімдер, жиһаздар;
3) диалог жүргізу - (тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: Өткен материал бойынша диалог құру. Отбасы. Сынып, асханада т.с.с. Сөздерді, сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Қарапайым сөйлемдерді ажырату. Асан күн салды. Жанат доп салды;
4) математикалық материалды ажырату – балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Мысалы: бірден... онға дейінгі сандарды атау, қосу, алу, қалды, болды, азайды, көбейді, аз, көп. 1 шаршы, 2 шеңберді боя. Неше? Неше болады?;
5) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты 5-7 дейінгі балаға таныс қайталанып отыратын есімдік және зат есім сөздерді қысқаша сөйлемдерде пайдалану.
33. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) тұрмыстық және қоршаған орта дыбыстарын ажырату;
2) дыбысталудың қаттылығын ажырату (қатты, ақырын, тыныш);
3) музыкалық ритмдерді ажырату.
34. Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру.
35. Сөйлеу кезіндегі тыныспен жұмыс:
1) ұзақ тыныс шығаруды қалыптастыру;
2) қабысып жарып шығатын дыбыстардан құрылған буындырды бөлмей бірге айтқызып үйрету (папапапа және тататата). Буындық құрамы әртүрлі сөздерді айтқызу;
3) қарапайым қысқа фразаларды бір тыныс шығарғанда айтқызу.
36. Дауыспен жұмыс: биіктігі, күші, тембрі қалыпты дауысты қалыптастыру. Дауыстың күшіне қарай (қатты, ақырын) өзгертуге үйрету.
37. Дыбыстармен жұмыс:
1) негізгі концентрдің [а, о, у, э, и, ә, ө, ү, ы, п, т, к, с, ш, м, н, л] және қосымша берілген [б, қ] дыбыстарын буында, сөзде, сөз тіркестерінде дұрыс айтылуын бекіту. Дифтонгтарды [йэ]-е, [йа]-я ашық, жабық және тұйық буында, сөзде, сөз тіркестерінде дұрыс айтылуын бекіту;
2) қазақ тіліндегі [і, ұ, д, й, г, ғ, ж, з, ң, в, р, х, ф, щ, ц, һ, ч] дыбыстарды ашық, жабық және тұйық буында, сөзде, сөз тіркестерінде дұрыс айтқызу;
3) дифтонгтарды [йэ]-е, [йа]-я, [йу]-ю, [йо]-Ұ ашық, жабық және тұйық буында, сөзде, сөз тіркестерінде дұрыс айтылуын бекіту;
4) айтылуы жақын дыбыстарды буында, сөзде, фразаларда бір-бірінен ажырату: а-о, а-ә, а-э, о-у, о-ө, у-ү, ұ-у, ұ-ү, ө-ү, ы-і, і-и, и-е, ә-е, м-п, н-т, л-н, р-л, т-л, п-б, п-ф, с-з, ш-ж, д-т, к-қ, г-ғ, қ-х;
5) дыбыстардың дұрыс айтылуын бекіту барысында артикуляциясы жақын дыбыстарды ажыратуға береді
6) дұрыс айта алмайтын дыбыстарды түзету.
38. Сөздермен жұмыс:
1) мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы екі-үш буыннан тұратын сөздерді бірге, қалыпты дауыспен, буындық құрамын толық айтқызу;
2) жұмысты жүргізу кезектілігі:
еліктеу арқылы айтқызу;
екі дауыссыз дыбыс қатар келгенде қуыстан шығатын дыбысты соза отырып бөліп айтқызу (мысалы: ас__паз);
бөлмей айтқызу;
суреттерді атау;
3) орфоэпиялық ережелерін сақтап айтуға үйрету.
39. Фразалармен жұмыс:
1) мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы 4-6 буыннан тұратын фразарды бір тыныс шығарғанда айтқызу;
2) мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы хабарлы, сұраулы сөйлемдерді екпінмен айтқызу;
3) эмоциямен сөйлеуге үйрету (қуану, таң қалу, қорқу, және т.б.).
4. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны
40. Есту қабілетін дамыту.
41. 1 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау. (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату: Қай сабақ? Жеке сабақ. Сен сабақта не істейсің? Сен сабақта не істедің? Біз қандай дыбыстарды жақсы айтамыз? Сыныпта қай сабақ? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Күз", "Отбасы", "Оқу іс-әрекеті. Тапсырмаларды орындау", "Оқу құралдары", Диалог жүргізу - (тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: ал, сал, бер, қой, не үшін керек, керек пе, мен алдым, не істейміз сөздерін пайдалана отырып диалог құру;
3) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Қарапайым сөйлемдерді ажырату. Құрамында бірнеше зат есім сөздері бар сөйлемдерді ажырату: мысалы: Асанда қарындаш, желім, қағаз бар. Айдоста қайшы, дәптер, өшіргіш бар. Біртіндеп кескін сөйлемдерге көшу;
4) математикалық материалды ажырату – балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Мысалы: бірден... 20 сандарды атау. Қарапайым мәселе есептерде артық, кем терминдерін пайдалану. Неше? Неше болады?;
5) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты жеті, сегіз сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану.
42. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ажырату және тану;
2) жануарлардың дауыстарын ажырату және тану;
3) қоршаған орта дыбыстарын ажырату және тану.
43. 2 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату: Қай сабақ? Жеке сабақ. Сен сабақта не істейсін? Сен сабақта не істедің? Біз қандай дыбыстарды жақсы айтамыз? Сыныпта қай сабақ? Сыныпта кім кезекші? Кезекші не істейді? Реті бойынша нешінші сабақ? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Күзгі демалыс", "Жыл мезгілдері", "Біздің сынып", "Асхана", "Қыс", "Жаңа жыл";
3) диалог жүргізу - тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: өз өтінішін білдіру, тапсырмалар мен педагог өтінішін түсініп қабылдау, өз ойын білдіру. Өз бетінше немесе мұғалім сұрауы бойынша басқа адамдармен қарым-қатынасқа түсінуге үйрету: Менде бар, жоқ; керек, ал, сал: сенде барма, жоқпа. Басқаларға сұрақ қою;
4) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, қарапайым сөйлемдерді ажырату. Құрамында бірнеше зат есім сөздері бар сөйлемдерді ажырату. Күрделі сөйлемдерді ажырату.сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш сөздерді пайдалану;
5) математикалық материалды ажырату – балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Мысалы: ондықтарды атау. Қосынды, қосылғыш, азайғыш, азайтқыш терминдерін ажырату.барлығы қанша? Нешеге көп? нешеге аз? Мәселе есептер шығару;
6) мәтінмен жұмыс барысында баланың – қабылдау деңгейіне байланысты жеті, сегіз сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану.
44. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ажырату және тану;
2) жануарлардың дауыстарын ажырату және тану;
3) қоршаған орта дыбыстарын ажырату және тану.
45. 3 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау. (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату. Анаң қайда жұмыс істейді? Сен қайда тұрасын? Сенің досың бар ма? Досыңның аты кім? Түскі асқа не жедің? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Қысқы демалыс", "Аңдар", "Үй жануарлары", "Көктем";
3) диалог жүргізу - тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: өз өтінішін білдіру, тапсырмалар мен педагог өтінішін түсініп қабылдау, өз ойын білдіру. Өз бетінше немесе мұғалім сұрауы бойынша басқа адамдармен қарым-қатынасқа түсінуге үйрету. - Сен не істейсін? Не істедің? Не жедің? Қайда бардың? Не істегін келеді? т.с.с. сұрақ жауап алмасу;
4) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, қарапайым сөйлемдерді ажырату. Құрамында бірнеше зат есім сөздері бар сөйлемдерді ажырату. Күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу;
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. Геометриялық фигураларды ажырату; Мысалы: шеңберді көрсет, үшбұрышты сал, екі шаршы ал, 2 сопақшаны боя. Сен неше қалам алдың? 2 артық қалам ал? Сенде неше алма бар?;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты жеті, сегіз сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану.
46. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ажырату және тану;
2) жануарлардың дауыстарын ажырату және тану;
3) қоршаған орта дыбыстарын ажырату және тану.
47. 4 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату. Сен не істегенді ұнатасын? Саған қандай сабақ ұнайды? Еңбек сабағында сен не істейсін? Қыста ауа райы қандай? Жыл мезілдерін ата? Саған қай жыл мезгілі ұнайды? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Көктемгі демалыс", "Көктем", "Оқу іс-әрекеті", "Жаз", "Жазғы демалыс". Диалог жүргізу - тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: Есімдіктер мен зат есімдерді пайдалана отырп диологты ойын түрінде ұйымдастыру. "Дүкенде", "Кітапханада": мысалы; "Дүкенде" ойыны. – Сәлеметсізбе. – Сәлем. – Сізде нан бар ма? – Маған сүт, қант беріңізші? – Неше теңге тұрады? т.с.с.;
3) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, қарапайым сөйлемдерді ажырату. Құрамында бірнеше зат есім сөздері бар сөйлемдерді ажырату. Күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау;
4) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. Геометриялық фигураларды ажырату: Мысалы: шеңберді көрсет, үшбұрышты сал, екі шаршы ал, 2 сопақшаны боя. Сен неше қалам алдың? 2 артық қалам ал? сенде неше алма бар? Өлшем бірлік терминдерін ажырату: мысалы: сантиметр, метр, грамм, килограмм т.с.с. 2 см кесінді сыз. Асанда 10 дәптер. Анельде 5 дәптерге артық. Анельде неше дәптер?;
5) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты жеті, сегіз сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану.
48. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) дыбысталатын ойыншықтар мен саз аспаптарын ажырату және тану;
2) былдыр сөздер мен жануарлардың дауыстарын ажырату және тану;
3) тұрмыстық дыбыстарды ажырату.
49. Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру.
50. Сөйлеу кезіндегі тыныспен жұмыс:
1) мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы бір тыныста бірнеше буындарды бірге айтқызу (папапапапа немесе тататата);
2) 8-10 буыннан тұратын сөздер, сөз тіркестері және фразаларды бір тынысты шығарғанда айтқызу. Мысалы: Балалар далада ойнады.
51. Дауыспен жұмыс. Сөйлесіп отырған адаммен ара қашықтыққа байланысты дауыстың күшін өзгертуге үйрету (қатты айту, ақырын айту, сыбырлап айту). Мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы сөйлемдерді хабарлы және сұраулы екпінмен айтуға үйрету.
52. Дыбыстармен жұмыс:
1) дұрыс айта алмайтын дыбыстарды түзету және бекіту. Алмастырып айтатын дыбыстардың орнына керек дыбыстарды айтқызу;
2) сөздердегі дыбыстарды ажырату:
дауысты дыбыстар: а-ә, о-ө, ұ-ү, ә-е, у-ұ;
дауыссыз дыбыстар: қуыстан шығатын дыбыстар: с-з, ш-ж, с-ш, з-ж, ф-в; мұрындық дыбыстар: м-б, н-д, б-п, м-п, н-л;
қабысып жарып шығатын дыбыстар: т-д, б-п, г-к, г-ғ, к-қ.
53. Сөздермен жұмыс:
1) өз бетімен 4-5 буыннан тұратын таныс сөздерді буындық құрамын сақтай отырып, орфоэпия ережесіне сай айтқызу;
2) мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы 4-5 буыннан тұратын таныс емес сөздерді буындық құрамын толық сақтай отырып, орфоэпия ережесіне сай айтқызу;
3) құрамында екі дауыссыз дыбыс қатар келген сөздерді бірге айтқызу. Мысалы: дәптер, қант;
4) "Буын", "екпін" ұғымы. Екі, үш, төрт, бес буынды сөздердегі буынның санын анықтау;
5) орфоэпия ережесін білу және сөйлеу кезінде өз бетімен қолдану: төсек-төсөк, мектепке барады-мектепке барат, көмектес-көмөктес, аспаз-аспас.
54. Фразалармен жұмыс:
1) мәтінді оқу кезінде хабарлы және сұраулы екпіндерді қолдану;
2) мұғаліммен қосарланып және өз бетімен қалыпты сөйлеу тіліне тән темппен айтқызу.
5. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
55. Есту қабілетін дамыту. 1 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату. Оқу ісі әрекетіне байланысты сөйлеу тілі материалы: Қаламды ал да үстелге қой. Кітапты ашып сөздерді оқы. Қандай сабақ болды? Математикадан қандай тапсырма берілді? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Жазғы демалыс", "Күз келді", "Ауа райы", "Мамандықтар", "Оқу іс-әрекеті. Тапсырмалар";
3) диалог жүргізу - тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: Есімдіктер мен зат есімдерді пайдалана отырп диологты ойын түрінде ұйымдастыру.диалог барысында демонстрациялау. Мысалы: "Шеберханада" Еңбек мұғалімі мен оқушыны дайындап диалогты шеберханада өткізу;
4) "Сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, қарапайым сөйлемдерді ажырату. Құрамында бірнеше зат есім сөздері бар сөйлемдерді ажырату. Күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау;
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. 2, 3, 4 көлеміндегі көбейту кестесі, есе артық, есе кем терминдерін ажырату. Геометриялық фигураларды ажырату: Мысалы: шеңберді көрсет, үшбұрышты сал, екі шаршы ал, 2 сопақшаны боя. Сен неше қалам алдың? 2 артық қалам ал? Сенде неше алма бар? Өлшем бірлік терминдерін ажырату: мысалы: сантиметр, метр, грамм, килограмм т.с.с. жалғастыру;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты жеті, сегіз сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану.
56. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) әртүрлі музыкалық ритмдерді ажырату;
2) тұрмыстық дыбыстарды ажырату және тану;
3) түрлі саз аспаптарын ажырату.
57. 2 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату. Оқу ісі әрекетіне байланысты сөйлеу тілі материалдары: Қаламды ал да үстелге қой. Кітапты ашып сөздерді оқы. Қандай сабақ болды? Математикадан қандай тапсырма берілді? Сен кеше кешке не істедің? Сен таңғы асқа не жедің? Кеше ауа райы қандай болды? Ертен неше сабақ болады? Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Асхана", "Көлік түрлері", "Желтоқсан мерекелері" (Тәуелсіздік күні. Жаңа жыл);
3) диалог жүргізу - (тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: Есімдіктер мен зат есімдерді пайдалана отырып диологты ойын түрінде ұйымдастыру. Диалог кезінде сөйлем мүшелерінен: бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауышты қосу. Диалог барысында демонстрациялау. Мысалы: "Шеберханада" Еңбек мұғалімі мен оқушыны дайындап диалогты шеберханада өткізу. Сурет бойынша диалог құрастыру;
4) "Сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Сюжеті бойынша ұқсас суретке сәйкес сөйлемді табу. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, қарапайым сөйлемдерді ажырату. Құрамында бірнеше зат есім сөздері бар сөйлемдерді ажырату. Күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау;
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. 2, 3, 4, 5 көлеміндегі көбейту кестесі, есе артық, есе кем терминдерін ажырату. Геометриялық фигураларды ажырату. Өлшем бірлік терминдерін ажыратуды жалғастыру. Мәселе есеп: алма 4, ал алмұрт 2 есе көп. Алмұрт нешеу?;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты жеті, сегіз сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану. Мәтін бойынша жоспар құрып үйрену.
58. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) дыбысталудың санын анықтау;
2) әртүрлі жиіліктегі дауыстарды ажырату (ересектер, балалардың дауысы);
3) дыбысталулардың бағытын анықтау.
59. 3 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату. Оқу ісі әрекетіне байланысты; ауа райы; жыл мезгілдері; отбасы; күн тәртібі; асхана бойынша пайдаланылатын сөйлеу тілі материялы бойынша сұрақтарды ажырату, тапсырмаларды түсініп орындау. Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Туған күн", "Дәрігерде", "Көктем", "8 наурыз", "Наурыз";
3) диалог жүргізу - тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: Диологты ойын түрінде ұйымдастыру. Диалог кезінде сөйлем мүшелерінен: бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауышты қосу. Диалог барысында демонстрациялау. Суреттерді пайдалана отырып дилог құру;
4) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрлымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Сюжеті бойынша ұқсас суретке сәйкес сөйлемді табу. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау жалғастыру. Жалғаулық сөздері бар күрделі сөйлемдерді ажырату (пен, мен, және, немесе, өйткені);
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. 2-7 көлеміндегі көбейту кестесі, есе артық, есе кем терминдерін ажырату. Мәселе есептерде артық, кем, есе артық, есе кем терминдерін пайдалануды жалғастыру;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты жеті, сегіз сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану. Мәтін бойынша жоспар құрып үйренуді жалғастыру.
60. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) тұрмыстық шуылдарды ажырату (шаңсорғыш, есіктің қоңырау және т.б.);
2) көшедегі дыбыстарды ажырату (көліктің даусы, құрылыстың дауысы);
3) адам шығаратын тілдік емес дыбыстар (жылау, күлу, түшкіру, жөтелу және т.б.).
61. 4 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату: оқу ісі әрекетіне байланысты; ауа райы; жыл мезгілдері; отбасы; күн тәртібі; асхана бойынша пайдаланылатын сөйлеу тілі материялы бойынша сұрақтарды ажырату, тапсырмаларды түсініп орындау. Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Көктем келді", "Мен және менің отбасым", "Дәріхана", "Жаз", "Жазғы демалыс";
3) диалог жүргізу - (тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: Диологты ойын түрінде ұйымдастыру. Диалог кезінде сөйлем мүшеоерінен: бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауышты қосу. Ддиалог барысында демонстрациялау. Суреттерді пайдалана отырып дилог құруды жалғастыру;
4) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Сюжеті бойынша ұқсас суретке сәйкес сөйлемді табу. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау жалғастыру. Жалғаулық сөздері бар күрделі сөйлемдерді ажырату. (пен, мен, және, немесе, өйткені);
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. 2-9 көлеміндегі көбейту кестесі, есе артық, есе кем терминдерін ажырату. Мәселе есептерде артық, кем, есе артық, есе кем терминдерін пайдалануды жалғастыру;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты жеті, сегіз сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану. Мәтін бойынша жоспар құрып үйренуді жалғастыру. Жоспар бойынша мазмұндама жасауды үйрену.
62. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) табиғатта шығатын дыбыстар (желдің соққаны, күннің күркірегені және т.б.);
2) адам шығаратын тілдік емес дыбыстар (жылау, күлу, түшкіру, жөтелу және т.б.);
3) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ажырату және тану.
63. Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру.
64. Сөйлеу кезіндегі тыныспен жұмыс:
1) мұғаліммен қосарланып және еліктеу арқылы бір тыныста бірнеше буындарды бірге айтқызу (папапапапа немесе тататата);
2) 10-12 буыннан тұратын сөздер, сөз тіркестері және фразаларды қажетті синтагм үзілістерін графикалық белгісіне қарап таныс емес создерде еліктеу арқылы, таныс сөздерде өз беттерімен айту. Мысалы: Біз ертең демалысқа шығамыз.
65. Дауыспен жұмыс:
1) мұғалімге еліктеу арқылы және өз бетімен сұрақ қойған кезде дауысты қаттырақ шығарып логикалық екпін түсіріп айту. Мысалы, Кім сабақта жоқ? Сен қайда барасың?;
2) сөйлемдерді хабарлы, лепті, сұраулы екпінмен айтқызу. Мысалы: Көктем келді. Алақай! Көктем келді! Көктем келді ме?.
66. Дыбыстармен жұмыс:
1) дұрыс айта алмайтын дыбыстарды түзету және бекіту;
2) сөздердегі айтылуы жақын дыбыстарды ажырату:
дауысты дыбыстар: а-ә, о-ө, ұ-ү, ә-е, у-ұ;
дауыссыз дыбыстар: қуыстан шығатын дыбыстар: с-з, ш-ж, с-ш, з-ж, ф-в;
мұрындық дыбыстар: м-б, н-д, б-п, м-п, н-л;
қабысып жарып шығатын дыбыстар: т-д, б-п, г-к, г-ғ, к-қ;
аффрикаттар: ч, ц, щ.
67. Сөздермен жұмыс:
1) мәтіндерді, тақпақтарды орфоэпиялық ережесін сақтай отырып айтқызу;
2) жеке дыбыстардың дыбысталуы;
3) ерін үндестігі: құлын-құлұн, төсек-төсөк, көңүлді-көңілді;
4) дифтонгтардың дыбысталуы: тақия-тақыйа, Әлия-Әлійә, иық-ыйық, қию-қыйұу;
5) дауысты дыбыстардың дыбысталуы: шай-шәй, жай-жәй, лақ-ылақ;
6) сөз ішінде дыбысталуы: абжылан-апжылан, сенген-сеңген, басшы-башшы, кесші-кешші;
7) екі сөз жігінде: ақ жауын-ағжауұн, ақ ала-ағала, тақ сан-тахсан, алып ұшу-алыб ұшұу.
68. Фразалармен жұмыс:
1) мәтінді оқу кезінде хабарлы және сұраулы екпіндерді қолдану;
2) мұғаліммен қосарланып және өз бетімен қалыпты сөйлеу тіліне тән темппен айтқызу.
6. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
69. Есту қабілетін дамыту. 1 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне
және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату: оқу іс-әрекетіне байланысты; ауа райы; жыл мезгілдері; отбасы; күн тәртібі; асхана бойынша пайдаланылатын сөйлеу тілі материялы бойынша сұрақтарды ажырату, тапсырмаларды түсініп орындау. Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Оқу іс-әрекеті бойынша тапсырмаларды орындау", "Табиғаттын маусымдық өзгеруі", "Алтын күз";
3) диалог жүргізу - (тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: диологты ойын түрінде ұйымдастыру. Диалог кезінде сөйлем мүшеоерінен: бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауышты қосу. Ддиалог барысында демонстрациялау. Суреттерді пайдалана отырып дилог құруды жалғастыру. Жүргізілген экскурсия бойынша диалог құру;
4) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Сюжеті бойынша ұқсас суретке сәйкес сөйлемді табу. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау жалғастыру. Жалғаулық сөздері бар күрделі сөйлемдерді ажырату (пен, мен, және, немесе, өйткені). Дұрыс-дұрыс емес ойыны. Мысалы: Мұғалім оқушыға бала кітап оқып отырған суретті ұсынып – қыз кітап оқып отыр деп айтады. Оқушы міндеті дұрысын таңдау. Біртіндеп ойын түрін күрделендіруге болады. Деформацияланған сөйлеммен жұмыс;
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. 2-9 көлеміндегі көбейту кестесі, есе артық, есе кем терминдерін ажырату. Мәселе есептерде артық, кем, есе артық, есе кем терминдерін пайдалануды жалғастыру. Сурет бойынша есептер құрастыру;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты 10-12 сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану. Мәтін бойынша жоспар құрып үйренуді жалғастыру. Жоспар бойынша мазмұндама жасауды үйрену.
70. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) табиғатта шығатын дыбыстар (желдің соққаны, күннің күркірегені және т.б.);
2) адам шығаратын тілдік емес дыбыстар (жылау, күлу, түшкіру, жөтелу және т.б.);
3) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ажырату және тану.
71. 2 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді, мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату. Бүгін қанша сабақ? Сен сабақта не үйрендің? Ертең неше сабақ? Саған қай жыл мезгілі ұнайды? Неге? Не үшін? Оқу іс-әрекетіне байланысты; ауа райы; жыл мезгілдері; отбасы; күн тәртібі; асхана бойынша пайдаланылатын сөйлеу тілі материалы бойынша сұрақтарды ажырату, тапсырмаларды түсініп орындауды жалғастыру. Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Менің үйім", "Біздің пәтер", "Менің досым", "Қыс", "Жаңа жыл";
3) диалог жүргізу - (тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: диалогты ойын түрінде ұйымдастыру. Диалог кезінде сөйлем мүшелерінен: бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауышты қосу. Диалог барысында демонстрациялау. Суреттерді пайдалана отырып дилог құруды жалғастыру. Жүргізілген экскурсия бойынша диалог құру. Театр, кинотеатр, музейде өткен экскурсия бойынша диалог құру. Досының туған күні, мен кім болғым келеді, досын сипаттау тақырыптарына диалог жүргізу;
4) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Сюжеті бойынша ұқсас суретке сәйкес сөйлемді табу. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау жалғастыру. Жалғаулық сөздері бар күрделі сөйлемдерді ажырату (пен, мен, және, немесе, өйткені). Дұрыс-дұрыс емес ойыны. Мысалы: Мұғалім оқушыға бала кітап оқып отырған суретті ұсынып. – қыз кітап оқып отыр деп айтады. Оқушы міндеті дұрысын таңдау. Біртіндеп ойын түрін күрделендіруге болады. Деформацияланған сөйлеммен жұмыс;
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. 2-9 көлеміндегі көбейту кестесі, есе артық, есе кем терминдерін ажырату. Мәселе есептерде артық, кем, есе артық, есе кем терминдерін пайдалануды жалғастыру. Сурет бойынша есептер құрастыру ды жалғастыру;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты 10 сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану. Мәтін бойынша жоспар құрып үйренуді жалғастыру. Жоспар бойынша мазмұндама жасу.
72. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) табиғатта шығатын дыбыстар (желдің соққаны, күннің күркірегені және т.б.);
2) жануарлар мен құстардың дауыстарын ажырату және тану;
3) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ажырату және тану.
73. 3 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату. Табиғат құбылыстары; оқу іс-әрекетіне байланысты; ауа райы; жыл мезгілдері; отбасы; күн тәртібі; асхана бойынша пайдаланылатын сөйлеу тілі материалы бойынша сұрақтарды ажырату, тапсырмаларды түсініп орындауды жалғастыру. Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Қыс", "Қыс қызықтары" "Мамандықтар", "Біздің мектеп", "Күн тәртібі", "Көктем мерекелері";
3) диалог жүргізу - тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: диалогты ойын түрінде ұйымдастыру. Диалог кезінде сөйлем мүшелерінен: бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауыш, пысықтауышты қосу. Диалог барысында демонстрациялау. Суреттерді пайдалана отырып диалог құруды жалғастыру. Жүргізілген экскурсия бойынша диалог құру. Театр, кинотеатр, музейде өткен экскурсия бойынша диалог құру. Досының туған күні, мен кім болғым келеді, досын сипаттау тақырыптарына диалог жүргізу ді жалғастыру;
4) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Сюжеті бойынша ұқсас суретке сәйкес сөйлемді табу. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау жалғастыру. Жалғаулық сөздері бар күрделі сөйлемдерді ажырату. (пен, мен, және, немесе, өйткені.). Дұрыс-дұрыс емес ойыны. Мысалы: Мұғалім оқушыға бала кітап оқып отырған суретті ұсынып – қыз кітап оқып отыр деп айтады. Оқушы міндеті дұрысын таңдау. Біртіндеп ойын түрін күрделендіруге болады. Деформацияланған сөйлеммен жұмыс жасау;
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. 2-9 көлеміндегі көбейту кестесі, есе артық, есе кем терминдерін ажырату. Мәселе есептерде артық, кем, есе артық, есе кем терминдерін пайдалануды жалғастыру. Сурет бойынша есептер құрастыруды жалғастыру;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты 10 сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану. Мәтін бойынша жоспар құрып үйренуді жалғастыру. Жоспар бойынша мазмұндама жасу.
74. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) табиғатта шығатын дыбыстар (желдің соққаны, күннің күркірегені және т.б.);
2) дыбысталудың ұзақтығын, қаттылығын, санын анықтау;
3) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ажырату және тану.
75. 4 тоқсан:
1) дыбысталуы бойынша таныс және таныс емес сөздерді, қысқа фразаларды, қарапайым және күрделі сөйлемдерді мәтіндерді қабылдау (естіп-көруіне және естуіне сүйеніп қабылдау);
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату. Табиғат құбылыстары; оқу іс-әрекетіне байланысты; ауа райы; жыл мезгілдері; отбасы; күн тәртібі; асхана бойынша пайдаланылатын сөйлеу тілі материялы бойынша сұрақтарды ажырату, тапсырмаларды түсініп орындауды жалғастыру. Жалпы білім беру пәндеріне сәйкес сөйлеу тілі материалы: "Көктем келді", "Құстар біздің досымыз", "Адамдардың көктемдегі еңбегі", "Бау-бақша", "Мамыр мерекелері";
3) диалог жүргізу - тіл дамыту сабақтарындағы сөйлеу тілі материалын пайдалана отырып мұғалім және оқушы арасындағы сұрақ жауап алмасу. Жүргізілетін жұмыс түрі: диалогты ойын түрінде ұйымдастыру. Диалог кезінде сөйлем мүшеоерінен: бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауыш, пысықтауышты қосу. Диалог барысында демонстрациялау. Суреттерді пайдалана отырып диалог құруды жалғастыру. Жүргізілген экскурсия бойынша диалог құру. Театр, кинотеатр, музейде өткен экскурсия бойынша диалог құру. Досының туған күні, мен кім болғым келеді, досын сипаттау тақырыптарына диалог жүргізуді жалғастыру;
4) сөйлемдерді ажырату – бұл бөлім материалдары грамматикалық сөйлеу тілі құрылымын қалыптастырумен тығыз байланысты. Сюжеті бойынша ұқсас суретке сәйкес сөйлемді табу. Өткен тақырыптар бойынша сөздікті пайдалана отырып, күрделі сөйлемдерді ажырату. Сөйлемдерде бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш сөздерді пайдалану. Суретке сәйкес сөйлемді табу. 2-3 ұқсас сөйлемнен керектісін таңдау жалғастыру. Жалғаулық сөздері бар күрделі сөйлемдерді ажырату. (пен, мен, және, немесе, өйткені). Дұрыс-дұрыс емес ойыны. Мысалы: Мұғалім оқушыға бала кітап оқып отырған суретті ұсынып. – қыз кітап оқып отыр деп айтады. Оқушы міндеті дұрысын таңдау. Біртіндеп ойын түрін күрделендіруге болады. Деформацияланған сөйлеммен жұмыс жасау;
5) математикалық материалды ажырату – 11-100 дейінгі сандарды ажырату. Балаға таныс математикалық термин сөздерді пайдалану. Ондықтармен қосып азайту. 2-9 көлеміндегі көбейту кестесі, есе артық, есе кем терминдерін ажырату. Мәселе есептерде артық, кем, есе артық, есе кем терминдерін пайдалануды жалғастыру. Сурет бойынша есептер құрастыру ды жалғастыру;
6) мәтінмен жұмыс – барысында баланың қабылдау деңгейіне байланысты 10-12 сөйлемге дейінгі қарапайым және күрделі сөйлемдері бар мәтіндерді пайдалану. Деформацияланған мәтіндерді пайдалану. Мәтін бойынша жоспар құрып үйренуді жалғастыру. Жоспар бойынша мазмұндама жасу.
76. Тілдік емес дыбысталуларды естіп қабылдау:
1) табиғатта шығатын дыбыстарды ажырату және тану (желдің соққаны, күннің күркірегені және т.б.);
2) тілдік және тілдік емес дыбыстарды ажырату және тану.
77. Дыбыстардың айтылуын қалыптастыру.
78. Сөйлеу кезіндегі тыныспен жұмыс: жаттап алған мәтінді синтагмдік үзілістерін сақтай отырып дұрыс тыныс шығарып айтқызу.
79. Дауыспен жұмыс:
1) мәтінді оқыған кезде хабарлы, сұраулы, лепті екпіндерді дұрыс айтқызу;
2) сөйлемдерді хабарлы, лепті, сұраулы екпінмен айтқызу.
80. Дыбыстармен жұмыс:
1) дұрыс айта алмайтын дыбыстарды түзету және бекіту;
2) сөздердегі айтылуы жақын дыбыстарды ажырату:
дауысты дыбыстар: а-ә, о-ө, ұ-ү, ә-е, у-ұ;
дауыссыз дыбыстар: қуыстан шығатын дыбыстар: с-з, ш-ж, с-ш, з-ж, ф-в;
мұрындық дыбыстар: м-б, н-д, б-п, м-п, н-л;
қабысып жарып шығатын дыбыстар: т-д, б-п, г-к, г-ғ, к-қ;
аффрикаттар: ч-ц, ц-с, ч-ш.
81. Сөздермен жұмыс:
1) мәтіндерді, тақпақтарды орфоэпиялық ережесін сақтай отырып айтқызу;
2) ы және й дыбыстарының тіркесі: ми-мый, жина-жыйна;
3) і және й дыбыстарының тіркесі: иіс-ійіс, киіз-кійіс;
4) жеке ы дыбысы: мия-мыйа, қию-қыйұу, сия-сыййа;
5) жеке ұ дыбысы: су-сұу, ту-тұу, буын-бұуын.
82. Фразалармен жұмыс:
1) мәтінді оқу кезінде хабарлы және сұраулы екпіндерді қолдану;
2) мұғаліммен қосарланып және өз бетімен қалыпты сөйлеу тіліне тән темппен айтқызу;
3) диалог кезінде логикалық екпіндерді қолдануға үйрету.
7. Дайындық сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
83. Пәндік нәтижелер. Дайындық сыныптың соңында оқушылар:
1) тілдік және тілдік емес дыбыстарды көру-есту арқылы, есту арқылы қабылдау және ажырата;
2) берілген сөздерді, сөз тіркестерін, фразаларды есту арқылы қабылдай және айта;
3) оқу іс әрекетін ұйымдастыруға байланысты сөздік материалдарды;
4) тақырыптарға байланысты сөздік материалдарды;
5) 3-5 қысқа сөйлемнен тұратын мәтіндерді есту арқылы қабылдай және айта;
6) дыбысталатын ойыншықтарды ажырата;
7) дыбыстың шыққан бағытын анықтай;
8) дыбысталудың қарқындылығы, ұзақтығын, санын ажырата білуі керек.
8. 1-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
84. Пәндік нәтижелер. 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) берілген сөздерді, сөз тіркестерін, фразаларды есту арқылы қабылдау және айта;
2) оқу іс әрекетін ұйымдастыруға байланысты сөздік материалдарды;
3) тақырыптарға байланысты сөздік материалдарды;
4) 5-7 қысқа сөйлемнен тұратын мәтіндерді есту арқылы қабылдау және айта;
5) тілдік емес дыбыстарды, әуенді, жануарлардың, құстардың дауыстарын аппаратпен және аппаратсыз есту арқылы қабылдай;
6) есту арқылы жиілігі әртүрлі дауыстарды қабылдау және әртүрлі жиілікте сөйлей ала;
7) дыбыстың шыққан бағытын анықтай;
8) ересек адаммен баланың дауысын ажырата ала;
9) 5-8 буыннан тұратын сөздер, сөз тіркестері және фразаларды бір тынысты шығарғанда айта ала:
10) өз бетімен 4-5 буыннан тұратын таныс сөздерді буындық құрамын сақтай отырып, орфоэпия ережесіне сай айта;
11) қалыпты сөйлеу тіліне тән темппен айта;
12) 7-8 буыннан тұратын сөздер, сөз тіркестері және фразаларды бір тыныс шығарғанда айта;
13) хабарлы және сұраулы сөйлемдерге байланысты дауыстың мәнерін өзгерте біла;
14) қазақ тіліндегі дыбыстарды ашық, жабық және тұйық буында, сөзде, сөз тіркестерінде дұрыс айта;
15) екі дауыссыз қатар келген сөздерді дұрыс айта білуі тиіс.
9. 2-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
85. Пәндік нәтижелер. 2-сыныптың соңында оқушылар:
1) дыбысталуы таныс сөздерді, қысқа фразаларды, мәтіндерді ажырата;
2) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырата;
3) диалог жүргізе;
4) сөйлемдерді ажырата;
5) математикалық материалды ажырату және тани;
6) 8-10 сөйлемге дейінгі таныс және таныс емес мәтіндерді ажырата;
7) таныс емес сөздер, фразалар, мәтіндерді қолдана;
8) 9-10 буыннан тұратын сөздер, сөз тіркестері және фразаларды бір тынысты шығарғанда айта;
9) сөйлесіп отырған адаммен ара қашықтыққа байланысты дауыстың күшін өзгерте;
10) сөздердегі дыбыстарды ажырата;
11) өз бетімен 4-5 буыннан тұратын таныс сөздерді буындық құрамын сақтай отырып, орфоэпия ережесіне сай айта;
12) "Буын", "Екпін" ұғымын;
13) мәтінді оқу кезінде хабарлы және сұраулы екпіндерді қолдана;
14) қалыпты сөйлеу тіліне тән темппен айта білуі тиіс.
10. 3-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
86. Пәндік нәтижелер. 3-сыныптың соңында оқушылар:
1) дыбысталуы таныс сөздерді, қысқа фразаларды, мәтіндерді ажырату және тани;
2) таныс емес сөздер, фразалар, мәтіндерді қолдана;
3) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырату және тани;
4) диалог жүргізе;
5) ұқсас бірнеше сөйлемдер арасынан керекті сөйлемдерді тани;
6) математикалық материалды ажырата және тани;
7) деформацияланған мәтіндерді қабылдай және ажырата;
8) 10-12 сөйлемге дейінгі таныс және таныс емес мәтіндерді ажырата;
9) 13-15 буыннан тұратын сөздер, сөз тіркестері және фразаларды қажетті синтагм үзілістерін графикалық белгісіне қарап таныс емес сөздерде еліктеу арқылы, таныс сөздерде өз беттерімен айта;
10) сөйлемдерді хабарлы, лепті, сұраулы екпінмен айта;
11) сөздердегі айтылуы жақын дыбыстарды ажырата;
12) мәтіндерді, тақпақтарды орфоэпиялық ережесін сақтай отырып айта білуі тиіс.
11. 4-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
87. Пәндік нәтижелер. 4-сыныптың соңында оқушылар:
1) дыбысталуы таныс сөздерді, қысқа фразаларды, мәтіндерді ажырата және тани;
2) таныс емес сөздер, фразалар, мәтіндерді қолдана;
3) күнделікті пайдаланатын сөйлеу тілі, сұрақ, өтініш, тапсырма сөздерді ажырата және тани;
4) диалог жүргізе;
5) сұрақ жауап алмаса;
6) жоспар құрып, жоспар бойынша мәтінді мазмұндай;
7) мәтінді оқыған кезде хабарлы, сұраулы, лепті екпіндерді дұрыс айта;
8) сөздердегі айтылуы жақын дыбыстарды ажырата;
9) мәтіндерді, тақпақтарды орфоэпиялық ережесін сақтай отырып айта;
10) қалыпты сөйлеу тіліне тән темппен айта білуі тиіс.
88. Тұлғалық нәтижелер оқушылардың:
1) Қазақстан Республикасы Конституциясы туралы түсінігі болуы және оны құрметтеуінен;
2) өз Отанына деген мақтаныш сезімінен;
3) өз ана тілін білуі және құрметтеуінен, өз халқының және Қазақстанда өмір сүріп жатқан басқа ұлттардың салт-дәстүріне және басқа құндылықтарына құрметпен қарауынан;
4) өз елінің, туған өлкесінің табиғатын аялауға және қорғауға ұмтылуынан;
5) үлкендерге құрметпен, кішілерге қамқорлықпен қарап, айналасына мейірімді, кішіпейілділігінен көрініс табады.
89. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер оқушылардың:
1) сөйлеу тілін қарым қатынас құралы ретінде қолдана білуімен;
2) қарым қатынас кезінде сөздік материалдарды естіп қабылдауымен;
3) ауызша сөйлеу тілін меңгеруімен айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 126-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (нашар еститін, кейіннен естімей қалған) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің дайындық сыныбы үшін "Сауат ашу (оқу, жазу)" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде жүргізілетін мектептер үшін)
Ескерту. 126-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Сауат ашу кезеңі қазақ тілінің грамматикасына және әдебиет туралы білім жүйесіне кіріспе болып табылады. Оқушылардың оқу және жазу дағдыларын қалыптастыру, қарапайым грамматикалық ұғымдармен таныстыру, айтатын ойын толық, түсінікті, жүйелі жеткізе білуге, байланыстыра сөйлеуге үйрету, ауызша, жазбаша тілін дамыту, сөздік қорын байыту және белсендіру мақсаттарын жүзеге асыруға бағытталады. Суреттерге қарап жеке әріптерден сөз құрауды керекті орнына қоя білуді үйренеді. Жазуға үйрету алдында қолдың, саусақтың, саусақ ұштарының қозғалысын дамытып жаттықтырады, қағазды бүктеп, белгіленген жерден қайшымен кесуді (көлденең, тік бағытта) үйретеді. Мұғалім көрсеткен үлгі бойынша, оюлардың суретін салады, құрастырады, сызықтар сызады, сурет салады, ирек сызықтар жүргізеді.
3. Сауат ашудың негізгі мақсаты – оқу дағдыларының негізін қалау, тыңдауға, айтуға, жазуға үйрету, балалардың сөздің дыбыстық құрылысы туралы түсінігін қалыптастыру, әріп таныту, буындап, тұтас сөзді, сөйлемді, мәтінді оқуға үйрету, сауатты жазудың негізін қалыптастыру, ауызекі тілін дамыту.
4. Сауат ашуға үйретудің негізгі міндеттері:
1) тілдік жүйенің дыбыстық-әріптік құрамын меңгерту, баспа әріптермен таныстыру;
2) балаларды сөздер жазылған кестелерді қолдану арқылы оқуға, жазуға үйрету;
3) қима әріптерді қолдану арқылы сөзді дыбыстық-әріптік талдауға үйрете отырып, дұрыс сөйлеуге үйрету.
5. Сауат ашу төмендегідей бөлімдерден тұрады:
1) сауат ашуға дейінгі кезең;
2) сауат ашу кезеңі;
3) сауат ашудан кейінгі кезең.
6. Сауат ашуға дейінгі кезеңнің міндеттері:
1) дайындық сынып оқушылары қима әріптерден үлгі және зейіні бойынша сөз құрастыра білуді;
2) сөздегі дыбыс санын, олардың орналасу реттіліктері, алғашқы оқу, жазу дағдыларын қалыптастыру.
7. Сауат ашу кезеңі 1 тоқсаннан басталады.
8. Сауат ашу кезеңінің алдына қойған мақсаты: оқу және жазу әдеттерін, сонымен қатар байланыстырып сөйлеу тілін меңгерту. Сауат ашу кезеңінің алдына қойған мақсаты оқу дағдысына, байланыстырып сөйлеуге үйрету. Бұл кезеңде дыбыстардың дыбыстық құрылымының құрамдарын талдау жағына ерекше көңіл бөлінеді. Бұл тек қана оқу және жазу дағдысын ғана қалыптастырып қоймай, сөйлеу дағдысына қалыптастырады. Соған байланысты, әліппе кезеңінде берілген тапсырмалар дыбыстық құрылымдарын талдауды, сөздерді оқуды, жазуды талап етеді. Сауат ашудан кейінгі кезеңде, оқу мен жазуды толығымен игерту жатады.
9. Пәннің мазмұнын меңгеру үшін аптасына 9 сағаттан оқытылады (барлығы – 297 сағат). Жалпы сағат саны кезеңдер бойынша төмендегіше бөлінеді:
кесте 1.
Сауат ашу | |
Оқу | 3 сағат |
Жазу | 2 сағат |
Тіл дамыту | 4 сағат |
10. Пәнді оқыту процесінде пәнаралық байланыстар жүзеге асырылады:
1) "Дыбыстарды айтылуын қалыптастыру және есту қабілетін дамыту" пәнімен: дыбыстардың, сөздердің дұрыс айтылуын және есту арқылы қабылдауын дамытады. Айтылуы ұқсас дыбыстарды ажыратуға үйретеді;
2) музыка пәнімен: оқушылардың тілін жаттықтыру, дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету мақсатында балалар әндерін тыңдату;
3) бейнелеу өнері пәнімен: сурет салғызу, бояту жұмыстары арқылы қаламды, қарындашты дұрыс ұстауға үйрету, қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту, эстетикалық тәрбие беру;
4) еңбекке баулу пәнімен: еңбек тақырыбына байланысты шығармалар оқу барысында оқушыларды еңбексүйгіштікке баулу, адамдардың еңбегін құрметтеуге тәрбиелеу, ермексазбен, табиғи материалдармен жұмыс жасау, қағаздарды қию, өрнектер салу, безендіру арқылы қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту;
5) дене шынықтыру пәнімен:
партада дұрыс отыру;
дене бітімінің дұрыс дамуы үшін жаттығулар жасау;
сабақта сергіту сәтін өткізу.
11. Есту қабілеті зақымдалған балаларға сауат ашу пәнін оқыту кезінде тілдік жүйенің дыбыстық-әріптік құрамымен таныстыру жұмысы жүргізеді. Есту қабілеті зақымдалған балалардың ерекшеліктерін есекре отырып, сауат ашу пәні аясында тіл дамыту міндеттері де шешіледі. Осыған байланысты тіл дамыту пәні балалардың сөздік қорын кеңейту және сөйлеу кезінде байланыстырып сөйлеудің алғышарттарын дамыту болып табылады.
2. Оқу пәнінің дайындық сыныптағы базалық білім мазмұны
12. Сауат ашуға дейінгі кезең.
13. Кеспе әріптерден үлгі сөз, сөз тіркестерін құрастыру.
14. Жазу дағдыларын қалыптастыру:
1) жол және торкөз дәптерге қарындашпен сопақ, дөңгелек заттардың (алма, алмұрт, шие, шар) суреттерін салу;
2) қарындашпен торкөздер санына сай тік сызықты заттарды (үй, шырша, үстел, орындық, шкаф) суретін салу;
3) қарындашпен торкөздер санына сай тік сызықты, сопақша түрде заттардың (кесе, машина, кружка т.с.с.) суретін салу.
15. Заттық суреттерге, берілген сөздік кестелерді тауып орнына қойып оқу. Оқушының сөз қорын дамыту үшін, сюжетті суреттермен жұмыс жүргізу қажет.
16. Сюжетті суреттер жеке тақырыптар бойынша берілуі керек. Ол тақырыптар төмендегідей:
1) "Мектеп": кітапхана, асхана, дәрігер, спорт зал, жатақхана;
2) "Сынып": сынып, тақта, орындық, үстел, шкаф, құлаққап, аппарат;
3) "Оқу құралдары": кітап, дәптер, қалам, қарындаш, сөмке, өшіргіш, бояу, сурет дәптері;
4) "Отбасы": апа, ата, әке, шеше, бала, қыз;
5) "Үй жануарлары": сиыр, қой, ешкі, ат, түйе;
6) "Жабайы аңдар": аю, түлкі, қасқыр, қоян, тиін, кірпі;
7) " Жемістер": алма, алмұрт, шие, жүзім, өрік;
8) "Көкөністер": картоп, орамжапырақ, қияр, қызан, сәбіз, пияз, қызылша;
9) "Ойыншықтар": қонжық, қуыршақ, машина, доп, пирамида, зырылдауық, шаршы.
17. Сауат ашу кезеңі:
1) сөздердегі дыбыстар мен әріптерді талдау;
2) сөздердегі дауысты, дауыссыз дыбыстарды аңықтау;
3) сөздердегі дыбыс санын аңықтау;
4) дыбыстардың сәйкестілік реттерін аңықтау;
5) берілген дыбыстар мен әріптерден өзбетінше таңдап алып сөз құрауды үйрету;
6) әріптерді өздеріне тән белгілеріне байланысты ажырата білуге (жеке және сөз ішінде) үйрету;
7) кеспе әріптерден сөз, сөз тіркестерін құрауды ұйрету;
8) кеспе әріптерден құрастырылған, сөз, сөз тіркестерін оқып білуді үйрету (тік таяқшалар).
18. Сауат ашу кезеңінде төмендегідей әріптер өтіледі: п, а, м, т, о, л, у, н, ш, й, ү, с, р, қ, ғ.
19. Сауат ашудан кейінгі кезең:
20. Оқу:
1) алфавиттегі барлық әріптер бойынша, сөздерді буындап оқу мен тұтас оқуға машықтандыру;
2) 2-4 буынды сөздерді дұрыс оқып дағдыландыру;
3) 2-4 жолды қысқа өлеңдерді жатқа айта білуге үйрету;
4) суреттерге қарап, қысқа сурақтарға жауап беру.
21. Байланыстырып сөйлеу:
1) ауызша сөйлеу ерекшеліктерімен таныстыру;
2) дауыс ырғағын, екпінін дұрыс сақтап айтуда үйрету;
3) сұрақтарға жауап беру;
4) сурет бойынша ауызша баяндау.
22. Жазуға үйрету:
1) партада дұрыс отыруды, үйрету;
2) дәптерді партаға жазуға ыңғайлап орналастыруды дұрыс ұстауды үйрету;
3) қалам мен қарындашты дұрыс ұстауды үйрету;
4) көз мөлшерін қол мен саусақтарын жазуға жаттықтыру;
5) контур бойынша сызу, сызықпен бейнелерді жалғастыру, өрнектер салу, оларды бояу;
6) сызықтарды қаламды үзбей аяғына дейін сызу.
23. Сөйлеу тілін іс- жүзінде дамыту.
24. Оқу іс -әрекетінің ұйымдастырылуына байланысты қолданылатын сөздік материалды түсініп, қолдана білу.
25. Сұрақтарға жауап беру: бүгін / ертең, кеше / қай күн? Бүгін / кеше, ертең / кім кезекші? Бүгін / кеше, ертең / ауа- райы қандай болды?.
26. Жолдасына өз өтінішін білдіру, заттың атын атауды, көрсетуді, іс – жүзінде көрсетуін талап ете білу: кітапты көрсет. Оның атын ата. Кітапты маған бер. Кітапты аш. Кітапты үстелге қой.т.с.с.
27. Сұраулы сөйлемдерді әңгімелесу / диалог / кезінде қолдану: мынау кім? Мынау не? Не істейді? Қайда?.
28. Затты, заттың іс-әрекетін білдіретін сөздерді әңгімелесу /диалог/ кезінде қолдану:
1) Самат не істеді?;
2) жазды;
3) не жатыр?;
4) мысық;
5) кім тұр?;
6) Алмас т.с.с.
29. Сипаттап – хабарлау cөйлеу тілінде: кім? не? не істеді? деген сұрақтарды орынды қолдана білу.
30. Әңгімелесу кезінде берілген тапсырманы түсініп орындау: дәптерді ал. Қаламды қой. Кітап пен қарындашты бер. т.с.с.
31. Сипаттап – хабарлау сөздік тілінде "не?+не істеді?" "кім?+ не істеді?" деген сұрақтарды сөз тіркестерінде қолдану: мысық сүт ішті.
32. Затты дұрыс атап, аталған заттың суретіне дұрыс сұрақ қоя білу.
33. Заттың түр-түсін, көлемін, белгісін білдіретін сөздерді түсініп, тапсырманы орындау.
34. Іс-әрекет бағытын білдіретін сөздерді; жөғары-төмен, үстінде, астында, жанында, ішінде түсініп, тапсырманы орындау.
35. Сюжетті суреттер бойынша 4-5 сөйлемнен тұратын жәй сөйлем және жайылма сөйлем құрастыру.
36. Сөздерді жалпылай ауызша қалыптастыру:
1) мұғалімнің сұрақтары бойынша заттарды, суреттерді топтап және салыстырып айта білу;
2) "әр түрлі заттар" және "Бірыңғай заттарды" түсініп ажыратып айту;
3) жеке заттарды әр топтарға бөліп, аттарын айту. Ыдыстар, көкөністер, жемістер т.с.с;
4) әр топтағы заттардың ішінен жеке заттардың белгілерін білу. Осы заттардың адам өміріндегі қажеттілігін білу;
5) мұғалімнің көмегімен сұрақ қою арқылы бір топтың ішіндегі әр заттарды салыстырып айту;
6) бір топтағы заттардың ортақ белгілерін түр- түсін, көлемін, қажеттілігін / және әр заттың өзіне тән қасиетін ажырата білу;
7) сөздерді топтарға бөліп, киімдер, отбасы, ыдыс, оқу құралдарды, жануарлар, жиһаздар / жалпылай айту;
8) кім? Не? Не істейді? деген сұрақтарға жауап беретін заттық суреттерді топтарға бөлу;
9) жекеше және көпше түрде берілген зат есімдерді сурет бойынша "Кім? Не?" сұрақтарын қойып, топтарға бөлу;
10) көпше және жекеше түрдегі сөздердің мағынасын іс-жүзінде меңгеру. Кітап – кітаптар, кітаптарды қой, кітаптарды ал. т.с.с.;
11) кім? не? деген сұрақтарға жауап беретін топтарға берілген заттардың, мағынасын түсініп іс-жүзінде менгеру.
37. Тақырыптар:
1) сынып; Оқу құралдары; Сыныпта; Мектепке жиналамыз; Отбасы; Дене мүшелері; Ойыншықтар; Үй жануарлары; Үй құстары; Жабайы жануарлар; Бақшада; Бақта; Күз; Асханада; Тағам түрлері; Үй жиһаздары; Ұйықтайтын бөлме; Жуынатын бөлме; Аяқ киімдер; Күздік киімдер; Қыс. Көңілді қыс. Қыстық киімдер; Мамандық иелері; Кезекшілер; Қала көшелері; Бағдаршам; Көктем; 8-наурыз –аналар мерекесі; Жыл мезгілдері; Қызықты каникул күндері; Жазда; Жайлауда.
38. Сөздік материалдар:
1) сынып: мұғалім, сынып, бала, қыз, үстел, орындық, шкаф, тақта, аппарат, микрофон;
2) оқу құралдары: кітап, дәптер, сөмке, қалам, қарындаш, альбом, өшіргіш, бояу, желім, қағаз, қылқалам;
3) отбасы: ата, әже,әке, шеше, бала, қыз;
4) дене мүшелері: бас, маңдай, шаш,көз, құлақ, мұрын, ауыз, мойын, қол, дене, аяқ, саусақ;
5) ойыншықтар: доп, қуыршақ, қонжық, қоян, машина, зырылдауық;
6) үй жануарлары: түйе, сиыр, жылқы, қой, ешкі, мысық, ит;
7) үй құстары: тауық, әтеш, балапан, қаз, үйрек;
8) жабайы жануарлар: аю, қасқыр, түлкі, қоян, тиін, кірпі;
9) бақшада: сәбіз, қызылша, қияр, пияз, қызанақ;
10) бақта: алмұрт, алма, өрік, шие, жүзім, лимон, апельсин, жемістер;
11) күз: жапырақ, саяжай, ағаштар, сары, қызыл, жасыл жапырақтар;
12) асханада: тәрелке, кесе, қасық, шанышқы, шәйнек, пышақ, ыдыстар;
13) тағамдар: сүт, айран, жұмыртқа, ет, шай, балық, нан, сары май, ботқа, қант, кәмпит, печенье, шұжық, кисель;
14) үй жиһаздары: диван, төсек, кресло, сандық, шкаф, тумбочка, киімілгіш;
15) ұйықтайтын бөлме: көрпе, төсек, жастық, шкаф, ақжайма, төсек жапқыш, кілем төсеніш;
16) жуынатын бөлме: сабын, тарақ, сүлгі, айна, тіс пастасы, тіс ысқыш;
17) аяқ киімдер: етік, туфли, пима, жеңіл аяқ киім, тәпішке, мәсі;
18) күздік киімдер: көйлек, жейде, жемпір, куртка, плащ, шалбар, костюм;
19) қыс: қар, аққала, шана, шаңғы, шырша, коньки, мұз, айдыны;
20) қыстық киімдер: тон, малақай, қолғап, етік, жемпір, мойынорағыш;
21) мамандық: мұғалім, дәрігер, аспаз, кітапханашы;
22) көліктер: автобус, трамвай, троллейбус, машина, мотоцикл, бағдаршам;
23) ұлттық киімдер: кимешек, бөрік, мәсі, камзол, шапан, қалпақ, сәукеле, тақия;
24) сары, қызыл, көк, ақ, қара, жасыл, қоныр, үлкен, кіші;
25) тез, жай, жақсы, жаман, дұрыс, дұрыс емес, кір, таза, ұқыпты;
26) ал / ыңдар /, бер/іңдер/, көрсет / іңдер /, қой / ыңдар /, жина /ңдар/, аш / ыңдар /, құй/ ыңдар /, іш/ іңдер /, жу /ыңдар /, сал / ыңдар /, төсек сал / ыңдар /, төсекті жина / ңдар /, іл /іңдер /, бүкте / ңдер /,тазала / ңдар /;
27) оқы /ды /, сурет сал /ды /, сөйледі, тұр, отыр, жүгірді, жатыр, ұйықтады, ілулі тұр, жеді, ішті, жуды, сүртті, тазалады, құйды, кесті, пісірді, қуырды, қойды, алды, киінді, шешінді, ілді, жуды, үтіктеді, жинады, әкелді, секірді, үрді, мияулады, мөңіреді, жүзді, ән салды, сатты, сатып алды, емдеді, ауырды, ауырып тұр.
39. Тапсырма-нұсқау. Қолыңды / допты, кітапты, басыңды / көтер (- іңдер). Тақтаға / терезеге, шкафқа,есікке/ барыңдар, қара /ңдар /. Жауап бер / іңдер /, дәптерді, қаламды, өшіргішті ал / ыңдар /. Қайтала / ңдар /, тыңда / ңдар /. Мұқият тыңда /ңдар /; Сыныпқа / асханаға, ұйықтайтын бөлмеге кір / іңдер / / Әліппені / қаламды, қарындашты ал /ыңдар /, алма/ңдар; айт / ыңдар /, тұрма / ңдар /.
40. Қаратпа сөзге түсініп жауап беру:
1) сенде дәптер бар ма? - Менде дәптер жоқ;
2) кімде қарындаш бар? – Алмаста;
3) Айдын қайда? - Ол үйде;
4) менің кітабым жоқ./ маған кітап керек /-Ал;
5) өшіргіш алуға бола ма?- Болады // алуға болмайды;
6) кім жазды? – Мен /-Дана. / Дана жазды/;
7) сен конструктормен үй жасай аласың ба? - Жоқ. /Иә, жасай аламын;
8) кім жасайды? – Алмас.
3. Дайындық сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
41. Пәндік нәтижелер. Дайындық сыныптың соңында оқушылар:
1) кеспе әріптерден үлгі бойынша сөз, сөз тіркестерін құрастыра;
2) жазу дағдыларын игере;
3) заттық суреттерге берілген сөздік кестелерді дұрыс тауып, қойып оқи;
4) қима әріптерді пайдаланып, сөздерді ауызша айта;
5) әріп санына қарай тор көздерді дұрыс толтыра;
6) әріптің, буынның графикалық элементтерін пайдалана отырып жаза;
7) сөздердің мағынасын түсініп айта;
8) қима әріптерден құрастырылған сөйлемдерді ауызша айтып, оны жазбаша түрімен салыстыра;
9) сөз, сөз тіркестерін қима сөздермен құрастырып оқи білуі тиіс.
42. Тұлғалық нәтижелер. Дайындық сыныптың соңында оқушылардың:
1) берілген тапсырмаларды өздігінен орындай алуынан;
2) нашар еститін баланың жеке тұлғасын жан жақты дамуынан;
3) меңгерген сөздік материалдарын ауызша айтып үйренуінен;
4) бір біріне көмектесу, қамқорлық таныта білуінен көрініс табады.
43. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер. Дайындық сыныптың соңында оқушылар:
1) тапсырманы түсініп, орындай білуімен;
2) сұраққа жауап беріп, әңгімелесе білуімен;
3) заттардың іс-әрекетін білдіретін тапсырмаларды түсініп орындауымен;
4) заттардың түсін, көлемін, белгілейтін сөздерді пайдалана білуімен;
5) заттарды салыстыра білу, топтарға бөліп айта білуімен;
6) заттың көпше және жекеше түрде айтылуын білуімен айқындалады.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 127-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (нашар еститін, кейіннен естімей қалған) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу (оқу, жазу)" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептер үшін)
Ескерту. 127-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Пояснительная записка
1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом среднего образования (начальное, основное среднее, общее среднее образование), утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 года № 1080.
2. "Грамота" – учебный предмет, интегрированный по своему содержанию, который относится к образовательной области "Язык и литература" и представляет собой целостную систему первоначального обучения чтению и письма ориентированную на личностные, системно-деятельностные и предметные результаты обучения.
3. Целью обучения предмету "Грамота" является обучить осознанному чтению, письму, правильной и выразительной связной речи в условиях речевого общения. В результате обучения необходимо сформировать функциональную грамотность, позволяющую использовать приобретенные знания, умения и навыки по чтению и письму в различных жизненных ситуациях, в реальном общении.
4. Обучение грамоте ставит перед собой следующие задачи:
1) научить детей чтению и письму;
2) подготовить базу для успешного овладения правописанием;
3) способствовать развитию речи;
4) создать основу для овладения правильным звукопроизношением.
5. Учебный предмет "Грамота" изучается на протяжении всего учебного года и традиционно делится на три периода: добукварный (подготовительный), букварный и послебукварный. Каждый период обучения имеет свои цели и задачи.
6. Добукварный (подготовительный) период. Цель:
1) подготовить к обучению чтению и письму;
2) развить речь.
7. Задачи периода:
1) подготовка к чтению;
2) подготовка к письму (развитие мелкой мускулатуры руки, рисование, штриховка, обводка с соблюдением рабочей строки, письмо основных элементов букв);
3) обогащение словарного запаса, первоначальные навыки и умения связной речи.
8. Букварный период. Цель: овладеть видами речевой деятельности (слушание, чтение, письмо, говорение).
9. Задачи:
1) освоение 33 букв русского алфавита (печатных и письменных, строчных и заглавных), умение соотносить звук и букву, фиксировать данное соответствие / несоответствие в звукобуквенной схеме;
2) слоговое плавное чтение слогов, слов с переходом на чтение целого слова, чтение предложений, фраз;
3) каллиграфическое письмо букв, слогов и слов с данными буквами; письмо предложений;
4) развитие речи на материале читаемых предложений и фраз.
10. Послебукварный период. Цель: развить навыков речевой деятельности (слушание, чтение, письмо, говорение).
11. Задачи:
1) совершенствование навыков чтения и письма;
2) формирование элементарных представлений об единицах языка (звук, слог, слово, предложение);
3) овладение элементарными нормами орфографии;
4) умение составить предложения со словосочетаниями;
5) умение установить по вопросам связь между словами в предложении;
6) развитие связной речи.
12. Объем учебной нагрузки по учебному предмету в подготовительном классе составляет 9 часов. Годовой объем учебной нагрузки: 297 учебных часов, в 1 классе составляет 10 часов и годовой объем учебной нагрузки по "Грамоте" 330 часов.
13. Распределение часов в подготовительном классе:
1) обучение грамоте - 5 часов в неделю (165 ч);
2) развитие речи - 4часов в неделю (132 ч).
14. Распределение часов в 1 классе:
1) 1-полугодие (16 недели):
обучение грамоте – 6 часов в неделю (96 ч);
развитие речи – 4 часов в неделю (64 ч);
2) 2- полугодие (17 недели):
обучение грамоте – 3 часов в неделю (51 ч);
развитие речи – 3 часов в неделю (51 ч);
формирование грамматического строя речи – 4 часов в неделю (68 ч).
15. В процессе изучения содержания учебного материала учитываются межпредметные связи:
1) русский язык и литературное чтение. Учебный предмет "Грамота" является по своему содержанию интегрированным предметом: обучение чтению и письму, элементарной грамматики осуществляется на основе литературных текстов;
2) познание мира. Уроки грамоты – это расширение познавательных интересов учащихся об окружающем мире, природе;
3) математика. Проведение звукового анализа требует определения количества звуков в слове, их последовательности, сравнения (больше/ меньше) звуко-буквенного состава слов;
4) изобразительное искусство. На уроках грамоты широко используются произведения живописи, рисунка: учащиеся рисуют, раскрашивают, штрихуют, пополняют свой словарный запас, составляя устные рассказы по картинам;
5) физическая культура. Во время динамической паузы учащиеся выполняют различные физические упражнения, сопровождаемые речевками.
2. Базовое содержание учебного предмета для подготовительного класса
16. 1 четверть (45 ч). Подготовительный период.
17. Знакомство со школой и правилами поведения в школе:
1) знание школьных помещений (класс, столовая, спальня, кабинет врача, туалет, коридор, игровая);
2) организационные навыки (войти в класс, занять свое место, встать по вызову учителя, подойти к столу учителя, к доске, соблюдение правил поведения в столовой, приветствие старших, пользование личными учебными вещами, игрушками).
18. Основной словарь для понимания: покажи (-те); подними(-те) руку, книгу, мяч; иди(-те) к доске; входи(-те) в класс, спальню, столовую; возьми (-те); сядь(-те); подойди(-те) к столу, к доске; выходи(-те) из класса; ешь(-те) суп; пей(-те) молоко, чай, кисель, сок.
19. Дополнительный словарь для понимания: смотри (-те), отвечай (-те), повтори(-те), слушай(-те) внимательно, не вставай(-те).
20. Изучение речевого развития каждого ребенка:
1) определение словарного запаса, называние обиходных предметов, действий, признаков. (Школа, ее помещения, учебные вещи, времена года, фрукты, овощи, домашние животные, игрушки, класс);
2) составление характеристики произношения звуков на каждого ученика.
21. Подготовка к обучению письму:
1) воспитание навыков правильной посадки при письме, правильное расположение тетради. Владение карандашом, мелом;
2) проведение мелом на доске и карандашом на бумаге прямых линий в различных направлениях, соблюдение пределов при штриховке прямыми линиями, обведение на бумаге простейших фигур по трафаретам и контуру, рисование прямых линий и несложных предметов;
3) методические рекомендации: использование глобального чтения в качестве первоначального метода чтения, использование дактилологии, звуко-усиливающей аппаратуры, произнесение слов по подражанию;
4) изучение звуков и печатных букв;
5) звук и буква: п, а, м, в, о, т, у, л, д, с, йа, (мя, ся, ля);
6) основной словарь для усвоения: папа, мама, Вава (девочка), Вова (мальчик), тут, там, лото, упал (а), лампа, лопата, вода, дом, оса, стол, стул, сломал (а), мясо, читай (-те), рисуй (-те).
22. 2 четверть (35 ч.).
23. Изучение звуков и печатных букв:
1) звук и буква: и, й, н, я, к, б, з, ы, ш, й, э (не, се, ле, те), е, ч;
2) основной словарь для усвоения: пила, спит, стоит, сидит, дай, на, класс, молоко, компот, сумка, кино, собака, булка, колбаса, кубики, платок, кукла, мыло, спасибо, шапка, шуба, кошка, мышка, поймала, лепит, пишет, ест, написал (а), каша, яблоко, мяукает, лает, бублик, мешает, чайник, чаша, стакан, чай, читает, считает, часы, бабушка, дедушка, мяч, белка, валенки, печенье.
24. 3 четверть (45 ч.).
25. Изучение звуков и печатных букв:
1) звук и буква: йо (лҰ, пҰ, сҰ, тҰ), Ұ, ь, йу (лю, сю, тю, фю), з, м, р, г;
2) основной словарь для усвоения: самолет, мальчик, клеит, рисует, елка, письмо, маска, надел, дети, лиса, колпак, пляшут, девочка, плюс, будет, идет, зайка, опоздал, забыл, взял, бежит, уши, зубы, можно, взять, нельзя, санки, лыжи, снежная баба, коньки, ложка, вилка, ручка, карандаш, барабан, парта, тетрадь, резинка, (не) верно, бумага, книга, рыба, тарелка, капуста, вымыл, посуда, праздник, руки, ноги, голова, волосы, глаза, шея, обед, готовит, помогает, болит, бинт, вата, капли, доктор.
26. 4 четверть (40 ч.).
27. Изучение звуков и печатных букв:
1) звук и буква: ф, ъ, ю, ц, щ, х;
2) основной словарь для усвоения: конфета, флажок, шкаф, морковь, кофе, красное, сладкое, шьет, лицо, зубная щетка, полотенце, порошок, чистит, зубы, ухо, хочу, хлеб, сахар, орех.
28. Чтение и развитие речи:
1) чтение текстов с правильным сочетанием звуков в словах, без искажения и пропуска звуков. Соблюдение ударения в знакомых словах, соблюдение пауз на точках, ответы на вопросы учителя, умение подобрать из текста слова и предложения к картинке, заучивание стихотворений (1-2 за четверть), проведение словарной работы по содержанию текстов;
2) тематика чтения. Сказки, рассказы о труде детей и школе, дома, рассказы о летней природе, зоопарке;
3) основной словарь для усвоения: рубашка, ботинки, колготки, носки, платье, чулки, брюки, сажает, лейка, поливает, устал, синий, желтый, зеленый, коричневый, черный, белый, красный, пальто, клумба, лев, обезьяна, медведь, медвежонок, каникулы, зоопарк;
4) повторение за год.
29. Развитие речи.
30. 1 четверть (36 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, используемого для организации учебного процесса:
поручений и приказаний: встань (-те), сядь(-те), скажи(-те), подними(-те), иди(-те), ко мне, сиди(-те) тихо, смотри (-те) сюда, отвечай(-те), возьми(-те), выходи(-те), достань(-те), покажи(-те), открой(-те), входи(-те);
кратких ответов на вопросы: Как тебя зовут? Как твоя фамилия?;
2) знание и употребление при обращении имен товарищей по классу, имен учителя и воспитателя;
3) умение назвать и показать предмет: "В классе" (парта, стол, доска, шкаф, стул), "Учебные вещи" (мел, книга, тетрадь, ручка, карандаш, альбом), "В столовой" (стол, стул, ложка, вилка, нож, тарелка, стакан-посуда); "Фрукты" (яблоко, груша, лимон, виноград, банан, апельсин, мандарин, слива); "Овощи" (лук, капуста, огурец, помидор, картофель, морковь);
4) обращения и вопросы: Лена! - Я. 2. Где Вова? – Там (Проводятся через день в течение 5-10 минут).
31. 2 четверть (28 ч.):
1) понимание и выполнение поручений с указанием действия предмета. Используются поручения для организации учебного процессов: Возьми ручку (тетрадь, альбом, помидор и др.). Подними карандаш (ручку, мел и др.). Открой книгу (тетрадь, альбом, шкаф и др.). Закрой тетрадь (книгу, дверь, шкаф и др.). Иди к доске, Достань альбом (книгу, ручку). Покажи стол (стул, шкаф, капусту, лук и др.). Нарисуй мяч (парту, яблоко и др.);
2) усвоение словаря по темам: "Продукты питания" (молоко, колбаса, конфета, масло, сахар, сыр, печенье); "Игрушки" (зайка, мишка, кукла, юла, авто, кубики, мяч); "Постельное белье" (подушка, одеяло, простыня); "'Посуда" (чашка, чайник, сковорода, кастрюля);
3) организация диалога:
попроси. – Дай (-те), тетрадь! – На;
дай (-те) ложку! – На;
4) обращения и вопросы: 1.Витя! - Я тут. 2. Нина! - Нина дома. 3. Где Нина? - Дома. (Проводится через день в течение 5-10 минут).
32. 3 четверть (36 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, используемого для организации учебного процесса:
выражение наличия или отсутствия предмета или лица (У тебя есть ручка - Нет. (У меня нет ручки. У меня есть ручка. Да.). У кого есть тетрадь? - У меня есть. (У меня нет. У Вовы есть.);
выражение возможности или невозможности действия, необходимости предмета;
можно взять книгу? – Можно. (Нельзя);
мне нужна ручка. Возьми ручку;
обращения при встрече и расставании (Привет! Пока!);
2) усвоение словаря по темам: "Части тела человека" (рука, нога, голова, туловище, уши, глаза, нос, рот, волосы); "Предметы одежды и обуви" (рубашка, брюки, носки, туфли, трусы, платье, юбка, куртка, сапоги, тапки); "Домашние животные" (корова, лошадь, петух, баран, курица, свинья, утка, гусь); "Дикие животные" (лиса, медведь, волк, белка, еж, заяц); "Комната" (пол, потолок, окно, дверь, стена, зеркало);
3) краткие ответы на вопросы: Кто сегодня дежурный? Какой сегодня день? Какая сегодня погода? Словарь: понедельник, вторник, среда, четверг, пятница, суббота, воскресенье, ясно, пасмурно. (Проводится в течение 5-10 минут через день).
33. 4 четверть (32 час):
1) понимание и выполнение поручений, содержащих указание на направление действия (словосочетания с предлогами на, в): Положи тетрадь на окно. Положи ручку в сумку. Поставь чашку на стол. Поставь чашку в шкаф;
2) усвоение словаря по темам: "Мебель" (шкаф, диван, кресло, кровать, тумбочка); "Доктор" (лекарство, капли, таблетки, вата); "Магазин" (продавец, покупатель, прилавок, касса, витрина);
3) понимание и употребление слов, обозначающих качество или степень действия (хорошо - плохо, чисто - грязно, тихо - громко);
4) ответы на вопросы: Кто сегодня дежурный? Какой сегодня день недели? Какая сегодня погода? Какая вчера была погода?;
5) словарь: холодно, тепло, пасмурно, ясно, солнышко, ветер, дождь, был ветер, было ясно и т.д. (Проводить по 5-10 минут на каждом уроке).
3. Базовое содержание учебного предмета для 1 класса
34. 1 четверть - 54 часа.
35. Подготовительной период.
36. Знакомство со школой и правилами поведения в школе:
1) знать школьные помещения: класс, туалет, столовая, спальня, кабинет слуховой работы, кабинет ритмики, спортзал и др. Умение войти в класс, занять свое место, встать по вызову учителя, выполнить поручения учителя, уметь приветствовать старших, уметь пользоваться личными учебными вещами, уметь назвать части тела;
2) словарь подними (-те), покажи (-те), иди (-те), смотри(-те), отвечай (-те), возьми (-те), повтори (-те), слушай(-те), выходи(-те), входи(-те), говори(-те), открой(-те), закрой(-те), положите), собери(-те), сложи (-те), привет, пока, поставь(-те);
3) изучение речевого развития каждого ученика. Определение словарного запаса, навыков произношения звуков;
4) подготовка к обучению письму. Воспитывать навыки правильной посадки при письме, правильного расположения на парте тетради, владения ручкой, мелом и карандашом;
5) темы: "День знаний", "Алматы", "Класс", "Моя семья", "Игрушки", "Игры детей", "Дом", "Домашние животные", "Дикие животные", "Овощи", "В саду", "Лес", "Столовая", "Спальня", "Сад";
6) словарь: школа, дети, город, Алматы, Казахстан, мама, папа, бабушка, мальчик, девочка, сидит, стоит, ест, куклы, машина, мяч, мишка, пирамида, кубик, играет, бежит, бросает, ловит, санки, коньки, дом, дрова, юрта, собака, кошка, курица, корова, лошадь, коза, утка, медведь, лиса, заяц, белка, волк, ежик, капуста, картофель, огурец, лук, помидор, морковь, свекла, яблоко, лимон, слива, груша, виноград, береза, сосна, дуб, дерево, ложка, вилка, нож, тарелка, посуда, кровать, мебель, шкаф, вешает, спит, сидит, моет, убирает, постель, лицо, зубы, роза, мак, ромашка.
37. Букварный период.
38. Навыки чтения:
1) умение членить слова на слоги;
2) умение различать звуки на слух, устанавливать их последовательность в словах и слогах;
3) умение выделить звук из слога (обратного и прямого);
4) умение из букв разрезной азбуки составлять и читать слоги и слова: сначала одно и двухсложные, а затем любой сложности;
5) умение читать печатный текст по букварю, с плаката;
6) умение читать слова и короткие предложения, написанные рукописным шрифтом на классной доске;
7) умение сложить из разрезной азбуки слова и короткие предложения, считанные с губ учителя;
8) умение читать громко, четко и внятно, выделять в словах ударный слог, соблюдать паузу на точках;
9) умение подобрать картинку, показать предмет или действие в соответствии со словами или предложениями в прочитанном тексте.
39. Письмо и навыки правописания:
1) письмо строчных букв, а также слогов и слов строчными буквами. Письмо прописных букв. Письмо предложений;
2) умение правильно списать рукописный и печатный текст в объеме пройденного материала по чтению.
40. Изучение звуков и печатных букв:
1) звук и буква: п, а, м, т, о, в, у, н, е, и, л, й, я, э, с, ю, к, Ұ, б(п);
2) словарь по содержанию страниц букваря (стр. 23-65).
41. 2 четверть (42 ч.).
42. Изучение звуков и печатник букв:
1) звук и буква: з, ш, ы, у, г, ъ, ь, р, ж;
2) словарь по содержанию страниц букваря (стр. 66-109).
43. 3 четверть (27 ч.).
44. Изучение звуков и печатных букв:
1) звук и буква: ф, х, ц, ч, щ;
2) словарь по содержанию страниц букваря (стр. 109-138).
45. Внеклассное чтение.
46. Слушание и самостоятельное чтение небольших по объему рассказов и сказок.
47. Составление под руководством учителя книжек-малышек.
48. 4 четверть (24 ч.).
49. После букварный период:
1) навыки чтения. Чтение с правильным сочетанием звуков в словах без искажения и пропуска звуков, соблюдение правильного ударения, пауз;
2) работа с текстом. Умение передать содержание прочитанного по вопросам. Умение подобреть из текста слова и предложения к картинке или продемонстрировать действие в соответствии со словами. Заучивать наизусть стихотворения (4-5 за полугодие);
3) тематика чтения. Сказки: "Колобок", "Репка";
4) в школе и дома. Рассказы и стихотворения о школе, о режиме для школьников, о доме и семье, о труде детей в школе и дома. "Наша Родина". Рассказы и стихотворения о Казахстане, его необъятных просторах. "Лето". Рассказы и стихотворения о летней природе и занятиях детей, о цветковых растениях;
5) внеклассное чтение. Слушание и чтение небольших по объему рассказов и сказок. Ответы на вопросы по прочитанному тексту. Знакомство с правилами чтения и правильного обращения с книгой.
50. Развитие речи.
51. 1 четверть (36 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, используемого для организации учебного процесса:
поручения и приказания: встань(-те), сядь(-те), скажи(-те), подними(-те), иди(-те) ко мне, сиди(-те) тихо, смотри(-те) сюда, смотри(-те) внимательно, отвечай(-те), раздай(-те), собери(-те);
кратких ответов на вопросы: Как тебя зовут? Как твоя фамилия? Как его(ее) зовут? Знание и употребление при обращении имен товарищей по классу, имен учителя и воспитателя;
2) тематика усваиваемого словаря: "В классе", "Игрушки", "Учебные принадлежности", "Школьная мебель", "Человек", "В умывальной", "Предметы личной гигиены";
3) умение показать и назвать предмет, обратиться к товарищу с просьбой показать предмет;
4) употребление в диалогической речи слов, обозначающих предмет, его действие или состояние (1. Кто это? 2. Что это? 3. Что? Кого? 4. Что делает? 5. Что делают?);
5) употребление в диалогической речи словосочетаний, обозначавших переходность действия на предмет (1. Что читает Вова? - Письмо. 2, Что пишет Коля? – Слово);
6) краткие ответы на вопросы: Кто сегодня дежурный? Какой сегодня день? Какая сегодня погода? (проводится в виде кратких бесед в течение 5-10 минут через день).
52. 2 четверть (28 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, используемого для организации учебного процесса:
поручения и приказаний: слушай(-те), сиди(-те), правильно, выходи(-те) из класса тихо, входи(-те) в класс, выполняй(-те) упражнение (задание), повтори(-те) еще раз;
запрещающих приказаний: (Не бери ручку! Не трогай букварь! Не шуми!);
приветствий при встрече и прощании: (Здравствуйте! До свидания!);
2) тематика усваиваемого словаря: ("В раздевальне: "Одежда", "Обувь", "В спальне", "В столовой", "Продукты. Пища");
3) умение показать и назвать предметы, умение обратиться к товарищу с просьбой показать предмет (Покажи кошку. Покажи куклу, пожалуйста);
4) понимание и выполнение поручений, содержащих словосочетания в значении переходности действия на предмет (Застели постель. Пей молоко);
5) понимание и выполнение поручений, содержащих указания на направление действия (словосочетания с предлогами на, в, под, над, около; (Положи пальто на стул.); умение обратиться к товарищу с таким поручением; употребление в диалогическое речи указанных словосочетаний (Куда бежит Айнура? - В магазин).
53. 3 четверть (27 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала используемого для организации учебного процесса:
выражение наличия или отсутствия предмета;
у тебя есть ручка? - У меня нет ручки (нет);
у кого есть ручка? - У Вовы (У Вовы есть ручка);
где Вова? - Вова здесь (Вова там);
выражение возможности или невозможности действия, необходимости предмета (Можно взять тетрадь? - Можно (Нельзя). Мне нужна тетрадь - Возьми тетрадь);
2) понимание и выполнение поручений, содержащих указание на признак предмета:
дай зеленый карандаш. Употребление в речи слов, обозначающих цвет и размер предмета;
3) понимание и выполнение поручений, содержащих указание на местонахождение предмета (словосочетания с предлогами на, в, под, около); употребление в диалогической речи данных словосочетаний. (1. Карандаш лежит в пенале. Достань карандаш. 2. Где лежит мел? - В коробке).
4) понимание и употребление в диалогической речи слов, обозначающих качество или степень действия (быстро, громко, хорошо, грязно, правильно);
5) работа с сюжетными картинками, составление простых нераспространенных предложений "Зима", "Моя семья", "День школьника" (усвоение словаря по этим темам):
краткие и полные ответы на вопросы: Какое сегодня (было вчера, будет завтра) число? Какой сегодня (был вчера, будет завтра) день недели? Кто сегодня (был вчера, будет завтра) дежурный? Какая сегодня (была вчера) погода? Кого сегодня нет в классе? (проводиться через день в течение 5-10 минут);
краткие ответы на вопросы: Кто сегодня дежурный? Какая сегодня погода? Какое сегодня число? Какой сегодня день? Сколько тебе лет? В каком классе ты учишься? (проводится через день в течение 5-10 минут).
54. 4 четверть (24 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, используемого для организации учебного процесса:
сообщение о выполнении или невыполнении задания (1. Кто написал? - Я написал(а). 2. Кто прочитал упражнение? - Я прочитал(а). (Вова не прочитал);
выражение умения или неумения что-либо сделать (1. Ты умеешь устроить дом из кубиков? - Не умею. (Умею). 2. Кто умеет играть в домино - Коля умеет. (Я умею.);
понимание и употребление вопросительных предложений: Кто это? Что это? Что делает? Где? Куда? У кого?;
2) понимание и выполнение поручений, содержащих личные местоимения (он, она, они); понимание и употребление в диалогической речи личных местоимений (я, он, она, они);
3) понимание и употребление слов, обозначающих движение (бежит, идет, летит, ползает, ставит, кладет, вешает) и состояние предмета (лежит, стоит, сидит, висит);
4) составление предложений на материале сюжетных картин, усвоение словаря по данным темам: "Школьный двор", "Дети играют", "День школьника", "На уроке".
55. Формирование грамматического строя речи.
56. 3 четверть (36 ч.):
1) составление предложений с сочетаниями, обозначавшими: предмет и действие (существительное ед.ч. + глагол наст.вр.: Мальчик пишет, шар летит.); предмет и состояние предмета (существительное ед.ч. + глагол наст.вр.: Мальчик сидит, ручка лежит.);
2) выделение грамматических признаков рода существительных в словосочетаниях "числительное + существительное" (один стол, одна линейка, одно зеркало);
3) составление предложений с сочетаниями, обозначавшими предмет и действие состояние ("существительное мн.ч. + глагол наст.вр.": ученики пишут, книги лежат);
4) составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: переходность действия ("глагол наст.вр. + существительное неодушевленное": читает книгу);
5) пространственные отношения ("глагол наст.вр. + на(в) + существительное": кидаетна (в) стол);
6) признаки действия ("глагол наст.вр. + наречие": рисует красиво).
57. Сведения по грамматике и правописанию:
1) навыки правописания. Большая буква в именах. Большая буква в начале предложения. Умение поставить точку в конце предложения. Деление слов на слоги. Перенос слов по слогам. Перенос слов с буквами й, ъ (майка, мальчик). Раздельное написание слов с предлогами в, на. Чистописание. Письмо строчных букв и их соединений. Письмо заглавных букв. Постепенное ускорение темпа письма.
58. 4 четверть (32 ч.):
1) составление предложений со словосочетаниями, обозначающими переходность действия ("глагол + существительное одушевленное и неодушевленное": ловит мяч, кормит собаку);
2) пространственные отношения ("глагол + около + существительное": стоит около окна); направленность действия ("глагол + существительное одушевленное": покупает кошку); пространственное отношения ("глагол + существительное": ставит под стол); пространственные отношения ("глагол + над + существительное": летит над рекой).
4. Требования к уровню подготовки учащихся подготовительного класса
59. Предметные результаты. По завершении подготовительного класса учащиеся должны знать и уметь:
1) звуков и букв по последовательности;
2) звуко-буквенный анализ слова;
3) назвать предметы;
4) выполнять действие;
5) узнавать и называть букв по характерным признакам (изолированно и в составе слова);
6) составление из букв разрезной азбуки слов и подписей к картинкам, изображающим предметы и действия;
7) рисовать узоры по данному учителем образцу;
8) понимание и употребление речевого материала, используемого для организации учебного процесса;
9) употребление в диалогической речи слов, обозначающих предмет и действие;
10) употребление в диалогической речи слов вопростиельных предложений: Кто это? Что это? Что делает? Куда?;
11) понимание и выполнение поручений с указанием действия и предмета (Возьми ручку. Положи карандаш. Возьми мыло и полотенце и т.д.);
12) понимание и употребление слов, обозначающих движение и состояние предмета;
13) называние предмета и соотнесение его с картинкой или натуральным объектом;
14) составление простых распространенных предложений (4-5 предложений на материае сюжетных картинок; 2-3 предложения, объединенных общей темой и т.д.).
5. Требования к уровню подготовки учащихся 1 класса
60. Предметные результаты. По завершении 1 класса учащиеся должны знать и уметь:
1) все звуки и буквы русского алфавита, осозновать их основное отличие (звуки произносят, буквы пишут);
2) правила переноса слов;
3) составлять предложения соблюдая в речи грамматические закономерности, указанные программе;
4) установливать по вопросам связь между словами в предложении;
5) различать слова по вопросам Кто? Что? Что делает? Какой?;
6) определять род существительных по окончаниям начальной формы в сочетениях с числительными один, одна, одно;
7) четко, без искажений писать строчные и заглавные буквы, соединения, слова;
8) употреблять большую букву в начале, точку в конце предложения;
9) составлять устно (6-8) и записывать (4-6) предложения на определенную тему;
10) делать устные сообщения о погоде, календарных данных, распорядке учебного дня.
61. Личностные результаты. Учащиеся должны проявлять:
1) патриотические чувства к своей стране, к народу Казахстана; уважание и знание государственных символов (герб, флаг, гимн Республики); понимать ценностную значимость родного, государственного и других языков как средства познания мира;
2) уважение к законам страны, соблюдать правила общественного поведения на улице, в школе;
3) положительные качества нравственной системы ценностных ориентиров, внимательное и доброжелательное отношение к окружающим людям, товарищам.
62. Системно-деятельностные результаты. Учащиеся должны применять:
1) учебно-организационные умения при определении цели и задач урока; в самоконтроле, постановке вопросов, в поиске путей решения поставленных задач урока; различает на слух;
2) учебно-информационные умения при работе с языковым материалом урока: приемы наблюдения, слушания, грамматического разбора, получения информации через чтение и письмо; создание письменного текста (описание, повествование); составление таблиц, схем;
3) способы использования речевой деятельности – слушания, говорения, чтения и письма – для получения информации, формулирует вопросы по тексту, использует выборочное чтение для ответов на вопросы, Вычленяет из текста ключевые слова и конструирует текст по ключевым словам;
4) учебно-коммуникативные умения: применяет свои речевые навыки для общения в различных ситуациях (в учебной и повседневной деятельности); умеет использовать устную и письменную речь для общения со взрослыми и сверстниками.
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 128-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (нашар еститін, кейіннен естімей қалған) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептер үшін)
Ескерту. 128-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Пояснительная записка
1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом среднего образования (начальное, основное среднее, общее среднее образование), утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 года № 1080.
2. "Развитие речи", "Формирование грамматического строя речи" – учебные предметы, интегрированные по своему содержанию, которые относятся к образовательной области "Русский язык". Задачами начального курса русского языка в школе слабослышащих детей являются преодоление речевого недоразвития учащихся, практическое овладение речевыми навыками (понимание значения слов их употребление, обогащение словарного запаса, практическое овладение грамматическими закономерностями языка, развитие навыков связной речи).
3. Развитие речи ставит перед собой следующие задачи:
1) формирование и обогащение словарного запаса;
2) работа над пониманием и употреблением в речи предложении различных структур;
3) навыками и умениями оформлять свои мысли в связной речи.
4. Работа по развитию речи проводиться по двум разделам:
1) уточнение и обогащение словаря;
2) развитие связной речи.
5. Задачей формирования грамматического строя речи является практическое овладение языковыми закономерностями и их использование в связной речи.
6. Работа по формированию грамматического строя речи делится на два этапа:
1) практическое овладение грамматическими закономерностями языка;
2) практическая систематизация основных грамматических закономерностей языка.
7. Объем учебной нагрузки по учебному предмету во 2 классе составляет 6 часов в неделю, всего 204 часов, в 3 классе 4 часов в неделю, всего 136 часов, в 4 классе 4 часов в неделю, 136 часов.
8. Примерное распределение часов "Русский язык"
таблица 1
Количество часов в неделю | |||
Раздел | 2 класс | 3 класс | 4 класс |
Развитие речи | 3 | 2 | 2 |
Формирования грамматического строя речи | 3 | 2 | 2 |
Итого | 6 | 4 | 4 |
9. В процессе изучения содержания учебного материала учитываются межпредметные связи:
1) познание мира. Уроки развития речи – это расширение познавательных интересов учащихся об окружающем мире, природе;
2) математика. Проведение звукового анализа требует определения количества звуков в слове, их последовательности, сравнения (больше/ меньше) звуко-буквенного состава слов;
3) изобразительное искусство. На уроках развития речи широко используются произведения живописи, рисунка: учащиеся рисуют, раскрашивают, штрихуют, пополняют свой словарный запас, составляя устные рассказы по картинам;
4) физическая культура. Во время динамической паузы учащиеся выполняют различные физические упражнения, сопровождаемые речевками.
2. Базовое содержание учебного предмета для 2 класса
10. 1 четверть - 27 часов:
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности:
поручения и приказания: встань(-те), сядь(-те), скажи(-те), подними(-те), иди(-те) ко мне, сиди(-те) тихо, смотри(-те) сюда, смотри(-те) внимательно, отвечай(-те), раздай(-те), собери(-те);
кратких ответов на вопросы: Какое сейчас время года? Какая сегодня погода? Что мы будем делать на уроке развития речи?;
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "День знаний", "Понимание вопросительных предложений", "Летние каникулы", "Обобщающие понятия", "(Овощи. Фрукты. Мебель. Животные. Ягоды и т.д.), "Дом", "Семья", "В классе", "Интернат", "Кто где живет? Кто чем питается", "Сравнение предметов по размеру цвету";
3) развитие связной речи: Понимание и употребление связной речи: понимание и употребление поручений, выраженных словосочетаниями в значении переходности действии на предмет и направления действия, употребление в описательно – повествовательной и диалогической речи словосочетаний (переход действия на предмет: Дай тетрадь. Направление действия на предмет. Поставь в шкаф). Понимание поручений, включающих слова, которые обозначают признаки предметов употребление их в диалогической речи. Умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня. Умение спросить имя не знакомого человека, умение спросить о названии предмета, о его цвете и величине. Составление сюжетных рассказов по готовому плану (в форме вопросов). Изложение текста по готовому плану связанного с изучением общеобразовательных предметов.
11. 2 четверть (21 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности: а) поручения и приказания: возьми(-те) тетрадь(-и), открой(-те) книгу(-и), раздай, скажи(-те), подними(-те), иди(-те) ко мне, сиди(-те) тихо, смотри(-те) сюда, смотри(-те) внимательно, отвечай(-те), раздай(-те), собери(-те). б) кратких ответов на вопросы: Назови времена года? Назови летние (осенние, зимние, весенние) месяцы? Какая погода ранней (поздней) осенью? Какое сейчас время года? Какая сегодня погода? Что мы будем делать на уроке развития речи?;
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "Осень", "Описание пагоды", "Домашние животные", "Обобщающие понятия" (учебные вещи, игрушки, одежда, обувь.), "Описание предметов. Действия производимые с ними" (новая, старая, большая, маленькая, купил, намазал, вкусный), "Уборка квартиры", "Понимание и употребление порядковых числителей" (первый, второй, третий), "Пришла зима", "Дети украшают елку";
3) развитие связной речи: понимание и употребление связной речи: понимание и употребление поручений, описательно-повествовательной (читает - почитал, рисует – нарисовал, пишет - написал); выраженных возвратными глаголами (оденься, умойся, прочитай, помой. Что сделал Саша?) употребление в диалогической речи этих слов;
4) умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня используя личные местоимения он, она, они. Составление сюжетных рассказов по готовому плану (в форме вопросов). Составление плана сюжетного рассказа под руководством учителя в форме вопросов. Ведение в рассказ элементов описания. Изложение текста по готовому плану.
12. 3 четверть (30 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности: а) поручения и приказания: возьми(-те) тетрадь(-и), открой(-те) книгу(-и), раздай, скажи(-те), подними(-те), иди(-те) ко мне, сиди(-те) тихо, смотри(-те) сюда, смотри(-те) внимательно, отвечай(-те), раздай(-те), собери(-те). б) кратких ответов на вопросы: Назови времена года? Назови летние (осенние, зимние, весенние) месяцы? Какая погода ранней (поздней) осенью? Какое сейчас время года? Какая сегодня погода? Что мы будем делать на уроке развития речи?;
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "О зимних каникулах", "Качество действия", "О труде детей дома", "Посуда. Части посуды", "Выходной день", "Школьная и домашняя мебель", "Принадлежность" (мой, твой, свой и т.д.), "Описание предметов. Действия, производимые с ними." (твердый, мягки, желтый, сини.), "О наших мамах", "Весна", "Предлоги: с, без";
3) развитие связной речи: понимание и выполнение поручений. Выраженных словосочетаниями в значении предстоящего действия, совместности, сопровождения или отсутствия (словосочетания с предлогами с, без);
4) употребление в диалогической и описательно повествовательной речи указанных словосочетаний. Умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня; умение сообщить о возможности или невозможности какого-либо действия (Я не смогла решить задачу. Саша решил задачу);
5) составление сюжетных рассказов по готовому плану (в форме вопросов, повествовательных предложений). Составление плана сюжетного рассказа под руководством учителя в форме вопросов и повествовательных предложений. Ведение в рассказ элементов описания. Изложение текста по готовому коллективно составленному плану.
13. 4 четверть (24 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности: а) поручения и приказания: возьми(-те) тетрадь(-и), открой(-те) книгу(-и), раздай, скажи(-те), подними(-те), иди(-те) ко мне, сиди(-те) тихо, смотри(-те) сюда, смотри(-те) внимательно, отвечай(-те), раздай(-те), собери(-те). б) кратких ответов на вопросы: Умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня, об учебной деятельности. (Какой сейчас урок? Что мы будем делать на уроке? Что мы делали на уроке? Что ты узнал нового?);
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "О весенних каникулах", "Притяжательное местоимение": (Мой, твой, его, наши, ваши, их), "Признаки предметов" (металлический, квадратный, круглый, острый), "Умение группировать признаки предмета по цвету, по форме, по величине", "О весенних работах в саду", "Весенние праздники", "О профессии", "О труде", "Наступило лето";
3) развитие связной речи: понимание и выполнение поручений. Употребление в диалогической и описательно повествовательной речи слов, обозначающих движение. Умение сделать сообщение о возможности или невозможности какого-либо действия, различные качества предметов. Составление сюжетных рассказов по готовому плану (в форме вопросов, повествовательных предложений). Составление плана сюжетного рассказа под руководством учителя в форме вопросов и повествовательных предложений. Ведение в рассказ элементов описания. Изложение текста по готовому коллективно составленному плану.
14. Формирование грамматического строя речи.
15. 1 четверть (27ч.):
1) составление предложений с сочетаниями, обозначающими:
временные отношения - существительное + глагол наст. вр. прош. вр. Мальчик читал. Девочка читала);
наречие + глагол (наст. вр. прош. вр);
местоимения 1-го и 2-го лица ед. + глагол настр. вр;
местоимения 1-го и 2-го лица ед. + глагол прош. вр;
местоимения 1-го и 2-го лица ед. + глагол настр. вр. и прош. вр.;
2) составление предложений с сочетаниями, обозначавшими: орудия или средства действия (глагол + существительное). Мужской и средний род, единственное число. Женский род, единственное число. Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: признаки предметов по цвету, по величине, форме, материалу, вкусу (прилагательное + существительное в именительном падеже единственного и множественного числа). Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: пространственные отношения (глагол + из + существительное). Сведения по грамматике и правописанию: Большая буква в именах, отчествах, фамилиях. Большая буква в кличках животных, названия городов, рек.
16. 2 четверть (21 ч.):
1) составление предложений с сочетаниями, обозначающими: принадлежность – (прилагательное + существительное). Составление предложений с сочетаниями, обозначавшими: пространственные отношения (глагол + с (со)+существительное). Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: переходность действия на действующее лица (существительное + глагол). Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: количественные отношения (числительное + существительное). Сведения по грамматике и правописанию: Большая буква в названиях площадей, улиц, переулков. Алфавит. Значение алфавита. Умение расположить слова в алфавитном порядке (имена, фамилии).
17. 3 четверть (30 ч.):
1) составление предложений со словосочетаниями (прилагательное + существительное). Составление предложений со словосочетаниями направленность действия на предмет. Составление предложений со словосочетаниями орудийность действия. Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: Временные отношения (существительное + глагол настоящего, прошедшего, будущего времени). Глаголы прошедшего времени. Глаголы совершенного и несовершенного вида. Глаголы будущего времени. Глаголы множественного числа. Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: признаки предметов по счету (числительное + существительное);
2) сведения по грамматике и правописанию: Разделительный мягки знак (ь). Разделительный твердый знак (ъ). Вопросительный знак (?). восклицательный знак (!).
18. 4 четверть (24 ч.):
1) составление предложений с сочетаниями, обозначающими:
временные отношения;
местоимения 1-го и 2-го, 3-го лица ед.ч. + глагол настр. вр. прош. вр.;
местоимения 1-го и 2-го, 3-го лица ед.ч. + будущего времени;
местоимения 1-го и 2-го, 3-го лица мн.ч. + глагол настр. вр. и прош. вр.;
местоимения 1-го и 2-го, 3-го лица мн.ч. + будущего времени;
2) составление предложений с сочетаниями, обозначавшими: орудия или средства действия (глагол + существительное). Мужской и средний род, единственное число. Женский род, единственное число. Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: пространственные отношения (глагол + к + существительное); (глагол + от + существительное);
3) составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: принадлежность (местоимение притежат. + существительное); (глагол + от + существительное). Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: признаки действия (глагол + наречие места, времени, образа действия). Сведения по грамматике и правописанию: Слова с двойными согласными.
3. Базовое содержание учебного предмета для 3 класса
19. 1 четверть - 18 часов:
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности. Умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня, об учебной деятельности. (Какой сейчас урок? Что мы будем делать на уроке? Что мы делали на уроке? Что ты узнал нового?);
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "Летние каникулы", "Признаки предметов" (по величине и качеству). "Глаголы с приставками в (-во) вы", Описание предметов. Действия производимые с ними" (костюм - мужской, женский, детский), "На улице""О профессиях", "Подготовка к зиме", "Учись хорошо";
3) развитие связной речи: понимание и выполнение поручений. Употребление в диалогической и описательно повествовательной речи слов, обозначающих признаки предметов, выражающих действия в значениях, действия трудовой и профессиональной деятельности. Употребление высказываний из двух-трех фраз с соблюдением порядка слов. Умение сделать сообщение о возможности или невозможности какого-либо действия, различные качества предметов. Умение спросить о погоде, календарных данных, обратится с вопросом к другому ученику (с помощью учителя);
4) коллективное составление рассказа повествовательного характера о семье, о труде, о дуге на основе готового плана (в форме вопросов, повествовательных предложений). Понятия об изложении. Изложение под руководством учителя (по вопросам). Устное и письменное составление текстов.
20. 2 четверть (14 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности. Умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня, об учебной деятельности. (Какой сейчас урок? Что мы будем делать на уроке? Что мы делали на уроке? Что ты узнал нового?);
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "Предлоги до, после, в, через", "Описание предметов. Действия производимые с ними", "Школьные мастерские", "О событиях выходного дня", "Птицы и животные осенью", "Зима". "Береги книгу". "О хороших и плохих поступках";
3) развитие связной речи: употребление высказываний из 2-3 фраз с соблюдением правил замещения существительных личными местоимениями он, она, они, оно;
4) умение сделать сообщение о возможности или невозможности какого-либо действия, различные качества предметов. Умение спросить о погоде, календарных данных, обратится с вопросом к другому ученику, умение сообщить и кому следует обратиться, с тем или иным вопросом;
5) коллективное составление рассказа повествовательного характера о семье, о труде, о дуге на основе готового плана (в форме вопросов, повествовательных предложений). Понятия об изложении. Изложение под руководством учителя (по вопросам);
6) устное и письменное составление текстов. Умение восстановить деформированный текст: по сюжетной серии из 3-4 картин и плану в форме повествовательных предложений; при помощи инсценировок (20-30 слов).
21. 3 четверть (20 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности. Умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня, об учебной деятельности. (Какой сейчас урок? Что мы будем делать на уроке? Что мы делали на уроке? Что ты узнал нового?);
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "Предлоги за, перед, между, вокруг, из за, из под", "Слова отвечающие на вопросы Что (с-) делал? Что (с-) делала?", "Употребление слов а, не, но" (не маленькая, а большая, но светлая), " В книжном магазине", "Птицы и животные зимой", "В школьной библиотеке", "О празднике 8 марта". " О хороших и плохих поступках";
3) развитие связной речи: употребление в речи степеней сравнения слов, обозначающих признаки предметов по величине и качеству;
4) действие по виду трудовой и профессиональной деятельности;
5) употребление высказываний из 2-3 фраз с соблюдением порядка;
6) умение сделать сообщение о возможности или невозможности какого-либо действия, различные качества предметов;
7) умение спросить о погоде, календарных данных, обратится с вопросом к другому ученику, умение сообщить и кому следует обратиться, с тем или иным вопросом;
8) коллективное составление рассказа повествовательного характера о семье, о труде, о дуге на основе готового плана (в форме вопросов, повествовательных предложений);
9) понятия об изложении. Изложение под руководством учителя (по вопросам);
10) устное и письменное составление текстов;
11) умение восстановить деформированный текст по плану в форме вопросов;
12) умение написать сочинение по серии из 3-4 картин по данному плану;
13) умение самостоятельно описать содержание сюжетной картины по данному плану;
14) умение составить письмо родным и товарищам по образцу, данному учителем.
22. 4 четверть (16 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности. Умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня, об учебной деятельности;
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "О весенних каникулах", "В магазине", "Майские праздники", "Предлоги из, от, для". "Прилагательные с суффиксами –ов, -н, -ин", "В школьной библиотеке", "О празднике 8 марта". "О хороших и плохих поступках";
3) развитие связной речи: усвоение соответствующего словаря; употребление высказываний их в 3-4 фразах с соблюдением интонаций;
4) умение построить высказывание без пропуска членов предложений и излишних проверок;
5) умение самостоятельно спросить и сделать сообщения о погоде, календарных данных, рассказать о событиях, которые произойдут в ближайшем будущем;
6) умение присоединится к высказыванию или мнению рассказчика;
7) коллективное составление рассказа повествовательного характера о семье, о труде, о дуге на основе готового плана (в форме вопросов, повествовательных предложений);
8) понятия об изложении. Изложение под руководством учителя (по вопросам);
9) устное и письменное составление текстов;
10) умение восстановить деформированный текст по плану в форме вопросов;
11) умение написать сочинение по серии из 3-4 картин по данному плану;
12) умение самостоятельно описать содержание сюжетной картины по данному плану;
13) умение составить письмо родным и товарищам по образцу, данному учителем;
14) изложение небольшого текста (20-30 слов) после предварительного его анализа.
23. Формирование грамматического строя речи.
24. 1 четверть (18 ч.):
1) составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: косвенный объект:
части речи. Род имен существительных. Cуществительные единственного числа + с (без) + существительные мужского рода;
существительные единственного числа + с (без) + существительные женского рода;
существительные единственного числа + с (без) + существительные среднего рода;
существительные множественного числа + с (без) + существительные мужского, женского, среднего рода;
2) составление предложений со словосочетаниями, обозначающими временные отношения:
настоящее и прошедшее время;
будущее время;
множественное число;
я, ты, он;
мы, вы, они.
25. Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими глаголы с приставками: в- (во-), вы- в значениях движения внутри или изнутри; раз- (рас-), за- в значениях раскрытия того, что было завернуто, закрыто, и в противоположенном значении; при-, по-, у-, от- (ото-) в значениях присоединения, удаления, отстранения. Сведения по грамматике и правописанию: Термины: Глаголы, существительное, прилагательное. Род существительных. Настоящее, прошедшее и будущее время глаголов. Общие сведения. Приставки и предлоги. Звонкие и глухие согласные.
26. 2 четверть (14 ч.):
1) составление предложений с сочетаниями, обозначающими: пространственные отношения – существительное + у + существительное; глагол + по + существительное. Косвенный объект: глагол + с, без + существительное. Составление предложений с сочетаниями, включающими глаголы с приставками: пере-, на-, по-, вы-, за-, раз- в значении перемещения; на-, вз-, вс-, с- в значении движения вниз, верх или на поверхности предмета; с-, со-, раз-, рас- в значении направления. Составление предложений с сочетаниями, обозначавшими: пространственные отношения (глагол + с (со)+существительное). Сведения по грамматике и правописанию: Правописание и произношение безударных гласных, проверяемых ударением. Проверка безударных гласных путем изменения слов. Гласные и согласные в приставках.
27. 3 четверть (20 ч.):
1) составление предложений со словосочетаниями отсутствие или отрицание (нет): единственное число (неодушевленное). Множественное число. (прилагательное + существительное);
2) составление предложений со словосочетаниями, обозначающими пространственные отношения: Куда? с предлогом за; Где? с предлогом за (перед);
3) глагол + через, по + существительное. Мужской и средний род. Женский род. Множественное число. Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими целевую направленность действия: (Глагол + для + существительное). Единственное число женского рода, вопрос "Куда?" Единственное число мужского рода. Единственное число женского рода. Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими временные отношения (до, после): глагол + до, после + существительное. С предлогами до и после (мужской, женский род). Составление предложений со словосочетаниями, включающими существительные с суффиксами – онок -, - енок - обозначающими детенышей животных; - ик-, -чик-, -очк-, -ечк- со значением уменьшительности – ласкательности;
4) сведения по грамматике и правописанию: Правописание и произношение слов с разделительным мягким знаком; с разделительным твердым знаком; безударных гласных, проверяемых ударением. Практическое знакомство с частями слова (корень, суффикс).
28. 4 четверть (16 ч.):
1) составление предложений с сочетаниями, обозначающими пространственные отношения (между) – (глагол + между + существительное. Вопрос: Где?); Предлоги между, около, на (мужской и средний род); множественное число. Предлоги (в, на, под, за ). В какую? В какое? В какой?; В каком? В какой?; Под какой? Под какое? Под какую?; под каким? Под какой?; За какой? За каким? За какую? Составление предложений с сочетаниями, обозначающими косвенный объект (глагол + о, об + существительное): О ком? (мужской род);
2) о ком (женский род); О чем?; Множественное число. Составление предложений со словосочетаниями, включающими существительные с суффиксами – ник -, - чик-, -ниц-, -ист-, -тель-, арь- обозначающими лиц по их действиям. Сведения по грамматике и правописанию: Практическое знакомство с частями слова (приставка). понятия о родственных словах. Практическое знакомство с частями слова (корень, приставка, суффикс, окончание).
4. Базовое содержание учебного предмета для 4 класса
29. 1 четверть - 18 часов:
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности. Умение сделать сообщение о погоде, о календарных данных, о впечатления предшествующего дня, об учебной деятельности;
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "Основной закон нашей страны", "Попрощается с теплым летом". "Признаки предметов". "Описание овощей фруктов", "Явления природы" (гроза, дождь, радуга), "Труд на земле". "Описание-сравнение овощей и фруктов". "Осень пришла";
3) развитие связной речи: Понимание и употребление в речи предложений с прямой речью, сложных предложений с придаточными времени, места и определительными. Составление устных и письменных рассказов. Составление плана сюжетного рассказа. Определение темы составляемого рассказа, его озаглавливание. Изложение текста по готовому или коллективно составленному плану (опираясь на словарь).
30. 2 четверть (14 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности;
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "О профессиях", "Зима. Зимние работы", "Жизнь зверей и птиц зимой", "Скоро Новый год!";
3) развитие связной речи: Понимание и употребление в речи предложений с прямой речью, сложных предложений с придаточными времени, места и определительными. Составление устных и письменных рассказов. Составление плана сюжетного рассказа;
4) определение темы составляемого рассказа, его озаглавливание. Изложение текста по готовому или коллективно составленному плану (опираясь на словарь). Коллективное составление рассказа повествовательного характера о семье, о труде, о дуге на основе плана. Изложение под руководством учителя (опираясь на словарные слова и словосочетания). Устное и письменное составление текстов.
31. 3 четверть (20 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности;
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "Веселые каникулы". "Зимние забавы". "О вежливости". "Выходной день", "День рождения". "Женский день". " Праздник Наурыз";
3) развитие связной речи: Понимание и употребление в речи предложений с прямой речью, сложных предложений с придаточными времени, места и определительными. Составление устных и письменных рассказов. Составление плана сюжетного рассказа. Определение темы составляемого рассказа, его озаглавливание. Изложение текста по готовому или коллективно составленному плану (опираясь на словарь).
32. 4 четверть (16 ч.):
1) понимание и употребление речевого материала, обиходно-разговорного характера и относящегося с организации учебной деятельности;
2) понимание и употребление речевого материала, связанного с изучением общеобразовательных предметов по темам: "Птицы – наши друзья" (описание птиц). "День космонавтики". Праздники единства народов: "Наша Родина Казахстан". "9 мая – День Победы", "Книги наши друзья". "Правила дорожного движения";
3) развитие связной речи: Понимание и употребление в речи предложений с прямой речью, сложных предложений с придаточными времени, места и определительными. Составление устных и письменных рассказов. Составление плана сюжетного рассказа. Определение темы составляемого рассказа, его озаглавливание. Изложение текста по готовому или коллективно составленному плану (опираясь на словарь).
33. Формирование грамматического строя речи.
34. 1 четверть (18 ч.):
1) составление предложений со словосочетаниями, обозначающими принадлежность: (существительное + существительное: портфель ученика, ветка яблони). Количество или меру: (существительное + существительное: бутылка молока, пачка сахара). Признаки предмета (существительное + из + существительное: стол из дерева). Пространственные отношения (глагол + у, против + существительное: выбежал из за угла);
2) временные отношения (глагол + с, до, после + существительное: приехал до вечера);
3) причинные отношения (глагол + с, до, после + существительное: опоздал из-за дождя); назначение предмета (существительное + для + существительное: бутылка для молока);
4) отрицание или отсутствие (нет + существительное: нет ручки). Употребление в связной речи существительных множественного числа, отвечающих на вопросы Кого? Чего? Сведения по грамматике и правописанию: Употребление в речи родственных слов. Подбор однокоренных слов.
35. 2 четверть (14 ч.):
1) употребление в связной речи существительных множественного числа, отвечающих на вопросы Кому? Чему? Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: направленность действия на предмет (глагол + к + существительное: идет к другу);
2) состояние предмета (существительное + наречие: девочке весело); пространственные отношения (глагол + к, по + существительное: подошел к магазину);
3) употребление в связной речи существительных множественного числа, отвечающих на вопросы Кому? Чему? Обобщение по теме. Составление предложений со словосочетаниями, включающим глаголы с суффиксами –я-, -ива- (сопоставление глаголов совершенного и не совершенного вида повторял - повторил, склевал - склеил).
36. 3 четверть (20 ч.):
1) употребление в связной речи существительных единственного числа, отвечающих на вопросы Кого? Что? Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: прямой и косвенный объект (глагол + на + существительное: встретил брата, надевает на голову); временные отношения (глагол + в, через, за, весь, целый + существительное: приехал в субботу); пространственные отношения (глагол + в, на, за, под, через + существительное: спрятался за куст);
2) употребление в связной речи существительных множественного числа, отвечающих на вопросы Кого? Что? Обобщение по теме. Употребление в связной речи существительных единственного числа, отвечающих на вопросы Кем? Чем? Составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: орудие или средства действия (глагол + существительное: кормит кукурузой); совместность, сопровождение, содержание ("существительное + с + существительное": клоун с собачкой, корзина с углем); пространственные отношения ("глагол + за, между, над, перед, под + существительное": остановился перед домом);
3) употребление в связной речи существительных множественного числа, отвечающих на вопросы кем? чем? Обобщение по теме. Употребление в связной речи существительных единственного числа, отвечающих на вопросы о ком? о чем? на(в)чем?;
4) составление предложений со словосочетаниями, обозначающими: пространственные отношения ("глагол + на, в + существительное": особые случаи использования предлогов на, в при назывании организаций, учреждений, объектов — на заводе, в мастерской; мероприятий, действий, явлений — на экскурсии, в походе; части населенных пунктов, помещений, зданий — на площади, в комнате, в городе); косвенный объект ("глагол + о (об) + существительное": вспоминал о встрече);
5) употребление в связной речи существительных множественного числа, отвечающих на вопросы о ком? о чем? на(в) чем? Обобщение по теме. Составление предложений со словосочетаниями, включающими глаголы с суффиксами -а-, -ва-, -ыва-, -ну- (сопоставление глаголов совершенного и несовершенного вида: встречал — встретил, пришивал — пришил, записывал — записал, согнул — сгибал). Употребление в речи родственных слов (свет — светлый — светильник — светит);
6) подбор однокоренных слов, относящихся к разным частям речи.
37. 4 четверть (16 ч.):
1) понятие о слове, частях речи и предложении (практическое знакомство);
2) состав слова. Общее понятие о корне, приставке, суффиксе, окончании. Слово как часть речи. Группировка слов по вопросам кто? что? чтоделает?какой? и т.д. Употребление терминов: имя существительное, имя прилагательное, местоимение, глагол, предлог, слово, словосочетание, предложение. Состав предложения. Главные члены предложения: подлежащее и сказуемое. Второстепенные члены предложения (без разделения на виды). Имя существительное;
3) значение имени существительного, выделение из предложения имен существительных по вопросам. 1, 2, 3-е склонение существительных;
4) знакомство с изменением имен существительных по падежам (склонение). Различение падежных значений по вопросам.
5. Требования к уровню подготовки учащихся 2 класса
38. Предметные результаты. По завершении 2 класса учащиеся должны знать:
1) употребление в диалогической и описательно повествовательной речи слов, обозначающих движение;
2) сделать сообщение о возможности или невозможности какого-либо действия, различные качества предметов;
3) составление сюжетных рассказов по готовому плану;
4) составление плана сюжетного рассказа с помощью учителя;
5) составлять и записывать 6-8 предложений на определенную тему;
6) составлять предложения, соблюдая в речи грамматические закономерности, указанные в программе;
7) устанавливать по вопросам связь между словами в предложении;
8) выделять вопросам слова из предложения;
9) различать слова по вопросам: Кто? Что? Что делает? Какой? Как? Где?;
10) определять род существительных по окончаниям начальной формы в сочетании с числительными один, одна, одно;
11) различать единственное и множественное число по окончаниям;
12) различать временные формы глаголов по вопросам Что делает? Что делал? Что будет делать?;
13) различать гласные и согласные звуки.
6. Требования к уровню подготовки учащихся 3 класса
39. Предметные результаты. По завершении 3 класса учащиеся должны знать:
1) понимать и выполнять поручений; выраженных словосочетаниями в значении предстоящего действия, совместности, сопровождения или отсутствия (словосочетания с предлогами с, без);
2) употребление в диалогической и описательно повествовательной речи указанных словосочетаний;
3) умение самостоятельно описать содержание сюжетной картины по данному плану;
4) умение составить письмо родным и товарищам по образцу, данному учителем;
5) изложение небольшого текста (30-40 слов) после предварительного его анализа;
6) составлять предложения, соблюдая в речи грамматические закономерности, указанные в программе;
7) устанавливать по вопросам связь между словами в предложении, выделять из них словосочетания;
8) правильно ставить вопросы к слову и по нему определять слова обозначающих предмет, признаки предмета, действие предмета;
9) каллиграфически правильно писать слова, предложение без пропусков; определение род существительных по окончаниям начальной формы обозначая терминами: мужской род, женский род, средний род; определять число существительных, прилагательных, глаголов по окончаниям в сочетаниях, с терминами: единственное число, множественное число;
10) различать временные формы глаголов по вопросам, обозначая соответствующими терминами: настоящее время, будущее время, прошедшее время.
7. Требования к уровню подготовки учащихся 4 класса
40. Предметные результаты. По завершении 4 класса учащиеся должны знать:
1) понимать и употреблять в речи предложений с прямой речью, сложных предложений с придаточными времени, места и определительными; составление устных и письменных рассказов;
2) составление плана сюжетного рассказа;
3) определение темы составляемого рассказа, его озаглавливание;
4) изложение текста по готовому или коллективно составленному плану (опираясь на словарь);
5) состовлять предложения, соблюдая в речи грамматические закономерности, указанные в программе;
6) устанавливать по вопросам между словами связь в предложении;
7) группировать слова по вопросам Кто? Что? Что делает? Какой?, обозначая их соостветствующими терминами (имя существительное, имя пилагательное, глагол);
8) определить род, число, падеж имен существительных;
9) различать слово словосочетание, предложение;
10) производить элементарный синтетический разбор предложений: выделять главные и второстепенные члены предложения.
41. Личностные результаты. Учащиеся 1-4 классов должны проявлять:
1) любовь к своей стране, городу/селу;
2) уважение и интерес к своей культуре и иноязычной культуре;
3) почтительное отношение к старшим, заботу о младших через правильное употребление элементов речеповеденческого этикета;
4) дружелюбное и толерантное отношение к собеседнику, к представителям других стран, говорящих на изучаемом языке;
5) уважение к традициям и обычаям народов Казахстана и стран изучаемого языка;
6) бережное отношение к имуществу (к школьной мебели, школьным принадлежностям, одежде, предметам обихода);
7) бережное отношение к окружающей среде.
42. Системно-деятельностные результаты. Учащиеся 1-4 классов должны применять:
1) лексико-грамматические структуры в заданных ситуациях общения (приветствие, знакомство, прощание, выражение благодарности, согласия/ несогласия);
2) метод проектирования (моделирования), интерпретации (объяснение, сравнение, аналогия и т.д.);
3) современные информационно-коммуникативные технологии;
4) разные компоненты учебно-методического комплекта (учебник, рабочая тетрадь, аудиоприложение, мультимедийное приложение и т. д.).
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 129-қосымша |
Есту қабілеті бұзылған (нашар еститін, кейіннен естімей қалған) оқушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен типтік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде жүргізілетін мектептер үшін)
Ескерту. 129-қосымшамен толықтырылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.06.2015 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Түсінік хат
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Бастауыш сыныптардағы (1-4-сыныптар) "Қазақ тілі" пәні – "Тіл және әдебиет" білім саласындағы кіріктірілген оқу пәні.
3. Пәнді оқыту мақсаты – негізгі деңгей бойынша қазақ тілін қатысымдық тұрғыдан меңгерту; сөйлесім әрекетінің түрлеріне сай оқушыны тілдік білім негізінде түсінікті сөйлеуге, сауатты жазуға үйрету.
4. Оқытудың міндеттеріне:
1) нашар еститін оқушыларға сөйлесім әрекетінің түрлерін күнделікті қарым-қатынас деңгейінде меңгерту;
2) нашар еститін оқушылардың тілдік дағдысы мен білігін дамыту;
3) нашар еститін оқушыларға қарым-қатынас әдебінің қарапайым нормаларын меңгерту;
4) нашар еститін оқушыларға қазақ тілінің құрылымы мен құрамын дұрыс түсіндіріп, оны білу мен білік дағдыларын меңгерту,
5) ойын жағдаяттарында қазақ тілін қолдану арқылы оқушыларды жаңа әлеуметтік тәжірибеге қатыстыру;
6) келесі сыныптардағы грамматика мен дұрыс жазуды жүйелі түрде үйретуге дайындау;
7) оқушыны сөйлесімдік қарым-қатынастың жаңа тәсілдеріне (қазақ тіліндегі), қазақ халқының мәдениетіне, ұлттық-мәдени сөйлесім ерекшелігіне баулу.
5. Оқу жүктемесі: пәннің мазмұнын меңгеру үшін аптасына 1- 2 сыныптарда 5 сағаттан, 3-4 сыныптарда 4 сағаттан оқытылады (барлығы – 607 сағат). Жалпы сағат саны кезеңдер бойынша төмендегіше бөлінеді:
1) 1 - сынып - 165 сағат;
2) 2 - сынып - 170 сағат;
3) 3 - сынып - 136 сағат;
4) 4 - сынып - 136 сағат.
6. Қазақ тілін оқыту процесінде пәнаралық байланыс жүзеге асырылады:
1) дүниетану пәнімен "адам-табиғат-қоғам" туралы білімдерін толықтыру, табиғат құбылыстарымен адам, өсімдік, жан-жануарлар арасындағы байланыс пен тәуелділікті таныстыра отырып, оқушылардың танымдық қызығушылықтарын арттыру, топсеруен кезінде, табиғатты бақылау барысында алған білімдерін, бақылағандарын оқушылардың сөздік қорын байыту, ауызша жазбаша тілін дамыту мақсатында пайдалану;
2) еңбекке баулу пәнімен, еңбек тақырыбына байланысты шығармалар оқу барысында оқушыларды еңбексүйгіштікке баулу, адамдардың еңбегін құрметтеуге тәрбиелеу, ермексазбен, табиғи материалдармен жұмыс жасау, қағаздарды қию, өрнектер салу, безендіру арқылы қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту;
3) музыка – күй пәнімен: оқу барысында мазмұнына сәйкес музыкалық шығармалар тыңдау, оқушылардың тілін жаттықтыру, дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету мақсатында балалар әндерін тыңдату;
4) бейнелеу өнері пәнімен, суретшілердің шығармалары арқылы оқушылардың сөз байлығын арттыру, тілін дамыту; сурет бойынша өз сезімдерін, ой-пікірлерін білдіруге үйрету, сурет салғызу, бояту жұмыстары арқылы қаламды, қарындашты дұрыс ұстауға үйрету, қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту, эстетикалық тәрбие беру;
5) дене шынықтыру пәнімен:партада дұрыс отыру, дене бітімінің дұрыс дамуы үшін жаттығулар жасау; сабақта сергіту сәтін өткізу.
7. Бағдарлама қазақ тілінде білім алатын нашар еститін бастауыш сынып оқушысын қазақ тілін сөйлесім әрекеті арқылы мәдениетаралық қатысым құралы ретінде меңгертуді көздейді.
8. Сөйлеу білігін меңгерумен бірге оқушылар жалпылама грамматикалық практиканы, орфографиялық білім мен білікті, каллиграфиялық білікті меңгереді.
9. Нашар еститін балаларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің "Қазақ тілі" білім саласы бойынша бағдарлама жалпы педагогикалық талаптарға сай жазылған. Бағдарламада пәннен меңгерілетін сөздік, тілдік қор көлемі, мазмұны көрсетілген. Оқыту барысында нашар еститін балалардың физиологиялық, психологиялық ерекшеліктері, жас ерекшелігі мен ұғымына сай тіл материалдары топтастырылып, бөлшектенін оқытылады. Оқу материалдары оқушының есту арқылы қабылдау қабілеттері ескеріліп беріледі.
2. Оқу пәнінің 1-сыныптағы базалық білім мазмұны
10. Сауат ашудан кейінгі кезең.
11. Оқу:
1) көп буынды (5-6) сөздерді дұрыс оқып дағдылану;
2) байланысты мәтінді оқуды үйрету; мәтіннен сұрақтарға жауап беретін сөйлемдерді табу;
3) диалогтарды оқуды үйрету.
12. Байланыстырып сөйлеу:
1) ауызша сөйлеу ерекшеліктерімен танысу;
2) дауыс ырғағы, сөйлеу қарқыны;
3) баланың сөздік қорын молайту;
4) мәтіндегі мағынасы түсініксіз сөздерді табу; сұрақтарға жауап беру;
5) сурет бойынша ауызша баяндау.
13. Жазуға үйрету:
1) партада дұрыс отыруды үйрету;
2) дәптерді партаға ыңғайлы орналастыруды үйрету;
3) қалам мен қарындашты дұрыс ұстауды үйрету;
4) контур бойынша сызуды үйрету;
5) сызық пен бейнелерді жалғастыру, өрнектер салу, оларды бояуды үйрету;
6) сызықтарды қаламды үзбей аяғына дейін сызу;д) өтілген дыбыстардың әріптерін жазу;
7) жазба әріптердің кіші әріптері мен бас әріптерінің жазу элементтерін сызу, олардан әріптер құрастырып жазу;
8) сөздегі әріптердің бір-бірімен қосылу жолдарын үйрету;
9) кеспе әріптерден сөздер құрастырып, оларды көшіріп жазу; сөздер мен сөйлемдерді, текстерді көшіріп жазу;
10) жеке сөздерді есту арқылы буынға бөліп жазу;
11) адам, жер–су аттарын бас әріппен жазуға үйрету, жазу гигиенасының ережелерімен таныстыру.
14. Грамматикалық тіл құрылымының қалыптасуы.
15. Затты және заттың қимылын білдіретін сөздерден сөйлем құрастыру (зат есім (жекеше түрі) + етістік осы шағы): оқушы оқып отыр. Ұшақ ұшып келеді.
16. Зат және заттың жағдайы: (зат есім жеке түрі+ етістік осы шақ): Қыз отыр, кітап жатыр.
17. Затты және заттың іс-әрекетін, жағдайын білдіретін сөйлемдер құрастыру (зат есім көпше түрі+ етістіктің осы шағы: Балалар жазып отыр. Кітаптар жатыр.
18. Сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру іс - әрекеттің ауысуы (етістіктің осы шағы + зат есім) кітап оқып отыр. Іс -әрекеттің белгісі: (етістіктің осы шағы +зат есім + үстінде, жанында, астында): Үстелдің үстінде жатыр.
19. Белгілі бір тұжырымды білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру:
1) (зат есім + етістік) өтпелі іс-әрекетке байланысты: тауыққа жем шашты; сиырға шөп салды; Қанатқа нан берді;
2) (зат есім +етістік) іс-әрекетін адамға қаратып айту: Айдосқа кітап сатып әперді;
3) (зат есім + жанында, үстінде, астында артында, алдында +етістік) іс-әрекеттің кеңістікке байланысты айтылуы: Үстелдің үстінде жатыр; шкафтың жанында тұр.
20. Грамматика және жазу емлесі туралы түсінік.
21. Жазу емлесін меңгеру:
1) сауат ашу сабағында өткенді жүйелеу, қорытындылау;
2) сөздерді буынға бөлу; сөзді буынға бөліп тасымалдау;
3) бас әріптің сөз басында жазылуы; сөз аяғында нүкте қою;
4) адамның аты –жөнін, жер-су аттарының бас әріппен жазылуы .
22. Көркем жазу: жазу дағдысын қалыптастыру. Оқушыға жазудыңгигиеналық ережесін үйрету.
23. Контур бойынша жазу, сөзден әріптердің бір-бірімен қосылу жолдарын үйрену, қаламды үзбей әріптерді аяғына дейін жазу.
24. Сөздер мен сөйлемдерді, текстерді қатесіз көшіріп жазу.
25. Тіл дамыту.
26. Сөз байлығын дамыту:
1) тапсырма, өтініш, бұйрық сөздер;
2) заттардың іс-әрекетің, орналасуын, сипатын, мәнін, сапасын білдіретін сөздер;
3) әртүрлі мағынадағы және талдап қорытындыланған сөздер.
27. Байланыстырып сөйлеу тілін дамыту:
1) оқу үрдісін ұйымдастыру кезіңде қолданылатынсөйлемдер. Хабарлы, жәй және құрмалас сөйлемдер; қаратпа сөйлем және қайшы (мойындамау)сөйлем;
2) сұраққа қысқа және толық жауап беру; сұрақтарды ауызша және жазбаша дайындау;
3) сұрақ бойынша, сюжетті суреттер бойынша сойлем құрастыру, жазбаша орындау;
4) өз ниетін, тілегін, өтінішін, сәлемін, алғысын білдіретін сөйлемдер) Тақырыптар бойынша сөздік материалдар, тапсырмалар беріледі: көрсет, ал, бер, құрастыр, кеспе сөздерді сәйкес суреттерге қой, сөздерді жаз, суретін сал, сұраққа жауап бер. "Сынып" тақырыбы бойынша сөздік: сынып, мұғалім, бала, қыз; көрсет. "Сыныпта"тақырыбы бойынша сөздік: шкаф, тақта, орындық, парта, үстел, аппарат;"Оқу құралдары"тақырыбы бойынша сөздік: кітап, дәптер, сөмке, қалам, қарындаш, альбом;
3. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны
28. Дыбыс және әріп.
29. Дыбыс және әріп туралы түсінік. Сөз туралы түсінік. Сөйлемдегі сөздер санының әр түрлі болуы; сөздің дыбыстардан құралуы; сөз құрамындағы дыбыстарды ажырату; олардың айырмасы. Cөйлемнің сөзден құралуы, сөйлемнің бірінші сөзін бас әріптен бастап жазып соңына нүкте қою.
30. Дауысты және дауыссыз дыбыстар мен әріптер туралы түсінік. Дауысты дыбыстар, дауысты дыбыстардың дыбысталу ерекшеліктері; олардың буын жасаудағы мәні; сөйлемдегі сөздерден дауысты дыбыстарды табу, астын сызу. Дауыссыз дыбыстар, олардың буын жасаудағы мәні; сөйлемдегі дауысты дыбыстарды табу, астын сызу.
31. Дауыссыз дыбыстар, олардың дауысты дыбыстар қатысымен дыбысталуы; сөйлемдегі сөздерден дауыссыз дыбыстарды табу, астын сызу.
32. Қазақ әліпбиі; әріптердің айтылуы; олардың а, е, э, дыбыстардың қатысымен айтылуы. Жуан және жіңішке дауысты дыбыстар мен оларды таңбалайтын әріптер; жуан дауыстылар, олардың дыбысталу ерекшеліктері; сөйлемдегі сөздерден жуан дыбыстыларды табу, астын сызу,
33. Жуан және жіңішке сөздер, оның анықтамасы. Жіңішке сөздер, оның анықтамасы, айтылуы мен жазылуы. Жуан-жіңішке сөздер, олардың анықтамасы, айтылуы мен жазылуы. Жуан-жіңішке жұп дауыстылар; олардың дыбысталу ұқсастығы мен өзгешеліктері, анықтамасы.
34. Буын, оның анықтамасы; сөздерді буынға бөлудің мақсаты; сөздерді буынға бөлу; екі дауыссыз қатар келген сөздер; оның анықтамасы; й, ң, у дыбыстарынан басталатын буындары бар сөздер оның анықтамасы; бір буынды сөздер.
35. Тасымал, оның анықтамасы; құрамында әр түрлі буындары бар сөздерді тасымалдау; тасымалдауға болмайтын сөздер; бір буынды сөздер; бір дыбысты буыны бар екі буынды сөздер; бір дыбысты буыны бар көп буынды сөздер, оның анықтамасы.
36. Дауыстының әсерімен дауыссыз дыбыстардың жуан және жіңішке айтылуы, олардың анықтамалары; сөздерден жуан және жіңішке болып қолдалынған дауыссыздарды табу.
37. Қ, ғ, к, г дыбыстары; қ, ғ дыбыстарының жуан, ал к, г дыбыстарының жіңішке болып айтылуы, оның анықтамасы.
38. Сөз.
39. Кім? кімдер? не? нелер? сұрақтарына жауап беретін сөздер, олардың анықтамасы; Кім? кімдер? не? нелер? сұрақтарына жауап беретін сөздердің түрлері.
40. Бас әріппен жазылатын сөздер; кісі аттарының бас әріппен жазылуы: ел, қала, жер-су аттарының бас әріппен жазылуы, кісі аттарының, үй жануарларының аттарының бас әріппен жазылуы.
41. Не істеді? неғылды? қайтті? сұрақтарына жауап беретін сөздер; олардың анықтамасы.
42. Қандай? қай? сұрақтарына жауап беретін сөздер; олардың анықтамасы.
43. Қанша? неше? нешінші?сұрақтарына жауап беретін сөздер; олардың анықтамасы.
44. Cөйлем: сөйлемдегі сөздердің бір-бірінен бөлек жазылуы. Сөйлемнің бірінші сөзі бас әріптен басталып, соңына нүкте, сұрау, леп белгілерінің қойылуы: екі, үш, төрт сөзден сөйлем құрастыру; сөйлемдегі қимыл иесі мен қимылды білдіретін сөздерді табу, астын сызу, сөйлемнің айтылу ерекшліктері; дауыс күші, кідірісі, тездігі. Сөйлемдегі сөздердің байланысы, оның анықтамасы; сөйлемдегі сөздердің байланысын сызықтар, сызбалармен көрсету.
45. Грамматикалық тіл құрылымының қалыптасуы. Белгілі бір тұжырымды білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру:
1) "зат есім + етістіктің осы шағы; өткен шағы" уақыт арақатынасын белгілейтін байланысты сөз тіркестерімен сөйлем құрау: Ол жазып отыр;
2) "үстеу+етістіктің осы шағы; өткен шағы" уақыт арақатынасын белгілейтін: Қазір сурет салып отыр. Кеше жазу жазды;
3) "есімдіктің 1-ші, 2-ші жағы көпше және жекеше түрі + етістіктің осы шағы, өткен шағы", уақыт арақатынасынын белгілейтін: Мен жазып отырмын. Сіз оқыдыңыз;
4) "зат есім + етістік" қатынас құралы және іс-әрекет тәсілдерін пайдаланып, сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру: Қарындашпен салды;
5) "сын есім + зат есім, жекеше және көпше түрде" заттың түрін, көлемін, дәмін көрсететін: (қызыл алма);
6) "зат есім + етістік" кеңістік арақатынасын белгілейтін: Үстелден алдым;
7) "сын есім + зат есім", "Зат есім + сын есім + зат есім" тиістілігіне қарай қажет сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру: Қалың кітап;
8) "зат есім + етістік" кеңістік жайын білдіретін: Үстелден жинап алдым. "Зат есім + етістік сабақты етістік" өтпелі кезіңді белгілейтін: Атам киініп жатыр. Атам киінді;
9) "сан есім +зат есім", "Сан есім + зат есім + етістік" сандық қатынасын іс-әрекетін білдіретін: Он кітап. Бірінші дәптер. Он кітап бердім;
10) "сын есім+ зат есім" сөз тіркестерімен өтпелі кезеңді, іс-әрекетті, кеңістік жайын, қатынас құралдарды пайдаланып сөйлем құрастыру: Үлкен кісіге көмектесті. Қызыл бояумен бояды;
11) "зат есім + етістіктің осы шағы, келер шағы, өткен шағы, уақыт ара қатынасын білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру";
12) "сан есім + зат есім". Заттың сандық ара қатынасын білдіретін: үшінші қатар;
13) уақыт ара қатынасын білдіретін сөз тіркестерімен сөйлемқұрастыру. "есімдіктің бірінші, екінші, үшінші жағы, жекеше және көпше түрі+етістіктің осы шағы, келер шағы";
14) кеңістікті білдіретін: "Зат есім + етістік". Үйге қарай келе жатыр;
15) керек жарақ, тиістілігіне қарай: "Зат есім +есімдік". Менің кітабым. Іс-әрекет белгілерін білдіретін "Үстеу +етістік". Оңға қарай жүгір.
46. Грамматика және жазу емлесі туралы түсінік.
47. Емле ережесін сақтап, сауатты жазуға дағдырландыру. Бас әріптермен кіші әріптердің жазылуы: адам аттары, жер-су, қала аттарын бас әріптен бастап жазылуы. Әліпби (алфавит). Әліпби туралы мағлұматтар. Сөздерді әліпби бойынша орналастыра білу. Сөз соңында қойылатын нүкте, сұрақ, леп белгілерімен таныстыру.
48. Көркем жазу. Қолдың икемділігі мен көзбен мөлшерлеу қабілетін жетілдіріп, оларды жазуға даярлау. Графикалық дағдыларды қалыптастыру.
4. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
49. Екінші сыныпта өткенді қайталау.
1) сөйлем, сөз, дыбыс және әріп, дауысты және дауыссыз дыбыстар, алфавит, жуан және жіңішке дауыстылар; Жуан айтылатын сөздер; Жуан және жіңішке жұп дауыстылар; Буын және тасымал, дауыссыз дыбыстардың жуан және жіңішке айтылуы;
2) кім? Кімдер? Не? Нелер? сұрақтарына жауап беретін сөздер. Не істеді? Неғылды? Қайтті? сұрақтарына жауап беретін сөздер. Қандай? Қай? сұрақтарына жауап беретін сөздер. Қанша? Неше? сұрақтарына жауап беретін сөздер.
50. Дыбыс және әріп:
1) и әрпінің жазылуы. Сөзде қосарлы ый, ій әріптері жазылмай, олардың орнына и әріпінің жазылуы, сый, тый және бұлардан тараған сөздердің жазылуы; сөздегі я, ю әріптерінің алдынан ы, і жазылмай, и жазылуы; и мен і әріптерінің жазылуындағы айырмашылықтар; и қатысты сөздердің буынға бөліну тәртібі: иы/иі дыбыстары қатар келген сөздерде ы,і әріптерін түсірмей жазуға дағдыландыру;
2) у әрпінің жазылуы. У дыбысын дауысты және дауыссыз болып қолданылуы. Сөзде қосарлы үу, ұу әріптерінің жазылмай, олардың орнына у әрпінің жазылуы: ы, і дыбыстарына аяқталған сөздерге у дыбысы қосылғанда, ы, і әріптерінің түсіп қалуы; у әріпінен соң ы, і әріптері келген сөздердің жазылуы;
3) я әрпінің жазылуы: Сөзде қатар келген йа әріптерінің жазылмай, олардың орнына я әріпінің жазылуысия, мия; сөздегі и әріпінен соң а жазылмай, я жазылуы; сый, тый сөздерінен тараған сөздерде я әріпінің алдынан и жазылмай, ы жазылуы;
4) ю әріпінің жазылуы. Сөзде қатар келген йу әріптері жазылмай, олардың орнына ю әріпінің жазылуы;сөздегі и әріпінен соң у жазылмай, ю жазылуы; сый, тый сөздерден тараған сөздерде ю әріпінің алдынан и жазылмай, ы жазылуы, ю әріпінің жазылуына арналған жаттығулар.
51. Дауыссыз дыбыстар: дауыссыз дыбыстардың түрлері. Дауыссыз дыбыстардың қатаң, ұяң және үнді болып үшке бөлінуі; сөйлемдегі сөздерден дауыссыз дыбыстарды тауып, дыбыстық талдау жасау; п-б,т-д дыбыстарының айтылуы мен жазылуы; қ, к, п дыбыстарынын ғ, г, дыбыстарына айналуы; нғ/нг, ңғ/ңг дыбыстары қатысты сөздердін айтылуы мен жазылуы.
52. Сөз. Сөз құрамы туралы жалпы түсінік. Құрамдас сөздер және оның анықтамасы; өзгермейтін сөз бөлігі мен құрамдас сөздерді менгеру.
53. Түбір және қосымша және оның анықтамасы; Жұрнақ және жалғау. Қосымшаның жұрнақ және жалғау болып бөлінуі туралы түсінік; жұрнақ оның анықтамасы; жалғау оның анықтамасы. Түбір мен қосымшаның жазылуы дыбыс түсіп қалу арқылы өзгеретін сөздер; соңғы буында ы–і дыбыстары бар сөздерге қосымша жалғанғанда олардың түсіп қалуы.
54. Сөз таптары. Сөз таптары туралы түсінік. Сөз таптарының анықтамасы:
1) зат есім. Зат есім туралы түсінік және оның анықтамасы; Зат есімнің сұрақтары; Мәтіннен зат есімдерді табу; Жалқы есім мен жалпы есім; Жалқы және жалпы есімнің жазылуы және оның анықтамасы; Негізгі және туынды зат есімдер және олардыңанықтамасы; Заттың атын, сынын, қимылын білдіретін сөздерге тиісті жұрнақтар жалғап, олардан туында зат есімдер жасау; Туынды зат есімдерді сөз құрамында талдау. Зат есімнің жекеше және көпше түрлері; Зат есімнің жекеше және көпше түрлеріне қойылатын сұрақтар; Зат есімнің көпше түрін сөз құрамына талдау; Көптік жалғаулар. Зат есімнің тәуелденген түрі. Тәуелдік жаттығулар; Тәуелдік жалғауларының жекеше және көпше түрлері. Есімді тәуелдеуге арналған жаттығулар;
2) сын есім. Сын есім туралы түсінік және оның анықтамасы; Сын есімнің сұрақтары; Сын есімнің зат есіммен байланысып айтылуы; Мәтіннен сын есімдерді табу. Негізгі және туынды сын есім және оның анықтамасы; Заттың атын, сынын және қимылын білдіретін сөздерге тиісті жұрнақтар жалғап, туынды сын есімдер жасау; Туынды сын есімдерді сөз құрамына талдау; Негізгі және туындысын есімдерді меңгеруге арналған жаттығулар;
3) сан есім. Сан есім туралы түсінік және оның анықтамасы; Сан есімнің сұрақтары; Сан есімнің зат есіммен байланысып айтылуы; Мәтіннен сан есімдерді табу. Есептік және реттік сан есімдер. Есептік сан есім, оның анықтамасы. Сан есімнің сұрақтары;
4) етістік. Етістік туралы түсінік және оның анықтамасы; Етістіктің сұрақтар, етістіктің зат есіммен байланысып айтылып,сөйлем құралуы. Негізгі және туынды етістік, оның анықтамасы.
55. Сөйлем. Сөйлем туралы жалпы түсінік және оның анықтамасы; Мәтіннен сөйлемдерді табу; Сөздерден сөйлем құрастыру. Хабарлы сөйлем; Хабарлы сөйлемнің дауыс ырғағы; Хабарлы сөйлемдегі бірінші сөздің бас әріппен жазылып, сөйлем соңына нүкте қойылуы; Мәтіннен хабарлы сөйлемдерді табу, сөздерден хабарлы сөйлем құрастыру. Сұраулы сөйлем; Сұраулы сөйлем жасаушы сұраулы сөздер; Сұраулы сөйлемнің дауыс ырғағы; Сұраулы сөйлемдегі бірінші сөздің бас әріппен жазылып, сөйлем соңына сұрау белгісінің қойылуы; Мәтіннен сұраулы сөйлемдерді табу; Сұраулы сөйлемдерді құрастыру; Хабарлы сөйлемнен сұраулы сөйлемді ажырата білу. Лепті сөйлем, олардың жасалуы, айтылуы; Лепті сөйлемнің дауыс ырғағы; Лепті сөйлемдегі бірінші сөздің бас әріптен басталып, сөйлем соңына леп белгісінің қойылуы; Мәтіннен лепті сөйлемдерді табу; Хабарлы, сұраулы сөйлемдерден лепті сөйлемді ажырата білу.
56. Грамматикалық тіл құрылымының қалыптасуы.
57. Белгілі бір тұжырымды білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру:
1) зат есімдердің негізгі септік жалғауларының мәнін іс-жүзінде меңгеру; құрмалас сөйлемдермен. - Кімді? Нені? сұрағына жауап беретін (жекеше түрдегі) зат есімдерді сөз байланысында қолдану;
2) заттың қатыстылығына байланысты ("зат есім + зат есім"): Алманың бұтағы. Анардың сөмкесі. Айдынның кітабы. Атамның тақиясы;
3) заттың санына не мөлшеріне байланысты ("сан есім + зат есім" +зат есім): Бір бума қағаз. Екі жәшік алма. Бір топ бала;
4) заттың сынына байланысты. ("сын есім + зат есім"): Ағаш қасық;
5) кеңістік қатынасқа байланысты ("зат есім + алдында, жанында, алдына + етістік"): Мектеп алдына келді. Аялдама алдына тоқтады;
6) кеңістік қатынасқа байланысты ("зат есім + етістік"): Мектептен жүгіріп шықты;
7) уақыттық қатынасқа байланысты ("үстеу + етістік"): Түске дейін келді. Себеп–салдарлық қатынасқа байланысты ("зат есім +күрделі етістік"): Жаңбыр жауған соң, кешігіп қалды;
8) заттың арнайылануына байланысты ("зат есім + зат есім"): Оқушыңың сөмкесі. Апаның орамалы;
9) қалыс немесе жоққа шығаруға байланысты. ("зат есім + жоқ"): Алмас жоқ;
10) кімдерді? Нелерді? сұрағына жауап беретін (көпше түрдегі) зат есімдерді байланыстырып сөйлеу тілінде қолдану;
11) іс-әрекеттің кері бағытына байланысты ("зат есім + зат есім+ етістік"): Інімнен хат келді. Әжемнен сәлемдеме келді;
12) кімге? Неге? сұрағына жауап беретін зат есімдермен байланысты (жекеше түрде): Асанға, мұғалімге; Мысыққа, күшікке;
13) іс-әрекеттің затқа бағытталуына байланысты ("зат есім + етістік"): Досына бара жатыр. Мұғалімге жауап берді. Әкесіне көмектесті;
14) кімге? Неге? сұрағына жауап беретін (көпше түрдегі) зат есімдерді байланыстырып сөйлеу тілінде қолдану;
15) құрмалас сөйлемдерді байланыстырып сөйлеу тілінде қолдану;
16) кімді? Нені? сұрағына жауап беретін зат есімдер (жекеше түрде) сөз байланысында қолдану.
58. Белгілі бір тұжырымды білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру:
1) тікелей және жанама объектісі бойынша ("зат есім + етістік"): Ілгішке іледі;
2) уақытша қатынасқа байланысты ("үстеу +зат есім+ етістік"), ("үстеу + етістік"): Жұма күні келді. Күні бойы кітап оқыды;
3) кеңістік қатынасқа байланысты ("зат есім + артында, алдында, сыртында + етістік"): Ағаштың артына тығылды;
4) кімді? нені? сұрағына жауап беретін зат есімдерді сөз байланысында қолдану: Мұғалімді шақыр. Тақтаны сүрт;
5) кіммен? Немен? сұрағына жауап беретін зат есімдерді сөз байланысында қолдану (жекеше түрде): Атаммен келдім;
6) іс-әрекеттің негізгі затына байланысты ("зат есім + етістік"): Сабынмен жуындырды;
7) кеңістік қатынасқа байланысты ("зат есім + ішіне, алдына, ішінде +етістік"): Кітапхана ішіне кірді;
8) кімдерді? Нелерді? сұрағына жауап беретін (көпше түрдегі) зат есімдерді сөз байланысында қолдану;
9) кім туралы? не туралы? неде? сұрағына жауап беретін зат есімдерді сөз байланысында қолдану: Анаң туралы айтып бер;
10) іс-әрекеттің затқа ауысуына байланысты ("сын есім + зат есім + етістік"): Ағаш кеме жасады;
11) кеңістік қатынасқа байланысты ("сын есім + зат есім + етістік"). Шыны вазаға салды;
12) сын есімдерді табыс септігімен (көпше, жекеше түрде) сөйлемде байланыстырып қолдану.Сын есімдерді көмектес септігімен (жекеше түрде) сөйлемде байланыстырып қолдану;
13) құрал немесе іс-әрекет негізіне байланысты ("сын есім + зат есім + етістік"): Қоныр бояумен бояды;
14) ілеспе зат белгісі бойынша ("зат есім + сын есім + зат есім");
15) кеңістік қатынасқа байланысты ("сын есім + зат есім + жанында + етістік"):Үлкен үйдің жанында тұр;
16) кеңістік қатынасқа байланысты ("сын есім + зат есім + етістік"). Үлкен алаңда тұр. Кең жолмен жүрді;
17) жанама объектіге байланысты ("сын есім + зат есім + етістік"). Жылы жаңбырды еске алды;
18) кеңістік қатынасқа байланысты ("зат есім + зат есім"): Дәптер Данада;
19) кеңістік қатынасқа байланысты ("зат есім +етістік"): Жолмен жүгірді;
20) іс-әрекеттің мақсатты бағытына байланысты ("зат есім+етістік"): Қызыма сатып алдым;
21) уақыттық қатынасқа байланысты: ("зат есім + етістік"): Түске дейін келдім;
22) кеңістік қатынасқа байланысты: ("зат есім + арасында, ортасында + етістік"): Ағаштар арасында жүр. Парталар арасында тұр;
23) жанама объектіге байланысты қатынас. ("зат есім +туралы, жайында + етістік"): Мысық туралы оқыды; Аңдар жайында жазды.
59. Жыл бойы өткен материалды қайталау.
5. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
60. Үшінші сыныпта өткенді қайталау.
61. Сөйлем: хабарлы, сұраулы және лепті сөйлемдер. Олардың соңына қойылатын тыныс белгілері, анықтамалары.
62. Сөйлем мүшелері. Бастауыш пен баяндауыш – тұрлаулы мүшелер; Тұрлаусыз мүшелер; Тұрлаусыз мүшелердің, бастауыш пен баяндауыштың бір-бірімен немесе өзара байланысы. Сөйлем мүшелерінің байланысын сұрақ арқылы анықтау.
63. Дыбыс және әріп:
1) дауысты дыбыстар: э дыбысы, оның айтылуы мен жазылуы. Э дыбысы бар сөздерді дұрыс айтуға, қатесіз жазуға жаттықтыру, екпіні;
2) Ұ дыбысы, оның айтылуы мен жазылуы, жаттығулар, екпіні;
3) дауыссыз дыбыстар: В дыбысы, оның айтылуы мен жазылуы. В дыбысы арқылы жазылатын негізгі сөздерге жаттығу, ол сөздердің екпіні. В-Б дыбыстарын салыстыру;
4) ф дыбысы. Оның дыбысталуы мен жазылуы. Ф дыбысына қатысты сөздер, ол сөздердің екпіні; Ф-П дыбыстарын салыстыру;
5) ц дыбысы. Оның дыбысталуы мен жазылуы. Ц арқылы жазылатын сөздер. Ц-С дыбыстарын салыстыру;
6) ч-щ дыбыстары. Олардың айтылуы мен жазылуы. Ч-Щ арқылы жазылатын сөздер, олардың екпіні. Ч-Щ дыбыстарын салыстыру;
7) жіңішкелік ь және айыру ъ белгілері, анықтамасы, олар арқылы жазылатын сөздер.
64. Сөз:
1) туынды сөздер. Біріккен сөздер, анықтамасы. Жер-су аттары және кісі аттарын білдіретін біріккен сөздердің жазылуы;
2) қос сөздер, анықтамасы, оның түрлері. Бір сөздің қайталануы арқылы екі түрлі сөздің қосарлануы арқылы, күшейтпе буын арқылы жасалған қос сөздер;
3) қысқарған сөздер, анықтамасы. Әріп арқылы және буын арқылы қысқарған сөздер.
65. Сөз құрамы. Құрамдас сөздер; түбір және қосымша, жұрнақ және жалғау (3-4 сыныпта өткенді қайталау):
1) негізгі түбір мен туынды түбір;
2) қосымшалы сөз анықтамалары;
3) түбір мен қосымшаның жазылуы;
4) өзгермелі түбір сөздер.
66. Сөйлем:
1) жай сөйлем мен құрмалас сөйлем. Анықтамасы, жай сөйлем мен құрмалас сөйлем;
2) жалаң сөйлем мен жайылма сөйлем. Анықтамасы, жасалуы;
3) сөйлемнің біріңғай мүшелері, анықтамасы;
4) сөйлем мүшелері және олардың байланысы.
67. Сөз таптары:
1) зат есім. Зат есімнің жекеше және көпше түрі, олардың анықтамасы. Зат есімнің жекеше және көпше түріне қойылатын сұрақтар. Зат есімнің көпше түрін сөз құрамына талдау, көптік жалғаулары.Зат есімнің септелуі. Септіктер; септік жалғаулары. Сөз таптары: Кім? Не? Не істеді? Қандай? сұрақтар бойынша топтастыру;
2) сын есім. Қарсы мәндес сын есімдер. Дара және күрделі сын есімдер, анықтамасы, жазылуы;
3) сан есім. Дара және күрделі сан есімдер, анықтамасы, жазылуы. Сан есімнің жазылуы;
4) етістік. Дара және күрделі етістіктер. Оның анықтамасы, жазылуы. Етістіктің жіктелеуі. Анықтамасы, жекеше және көпше жіктеу үлгілері. Етістіктің шақтары. Анықтамасы, осы шақ, өткен шақ, келер шақтағы етістіктердің өзара мағыналық айырмасы;
5) есімдік туралы жалпы түсінік, оның анықтамасы;
6) үстеу туралы түсінік. Анықтамасы, түрлері. Шылау туралы түсінік. Оның анықтамасы, түрлері.
68. Грамматикалық тіл құрылымының қалыптасуы. Белгілі бір тұжырымды білдіретін сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру. Зат есімнің септік түрлерінің негізгі мәндерін іс-жүзінде меңгеру:
1) кімді? Нені? сұрақтарына жауап беретін (жекеше түрде) зат есімдерді сөз байланысында қолдану;
2) кімге? Неге? сұрақтарына жауап беретін (жекеше түрде) зат есімдерді сөз байланысында қолдану. Іс-әрекеттің затқа бағытталуына байланысты.("зат есім + етістік"): Досына бара жатыр. Ағасына көмектесті;
3) заттың жағдайына байланысты ("зат есім + үстеу"): Балаға өте көңілді;
4) кеңістік қатынасқа байланысты ("зат есім + ішіне, жанында, алдына + етістік"): Қора ішіне кірді;
5) кімдерге? Нелерге? сұрағына жауап беретін зат есімдерді сөз байланысында қолдану: Балаларға айтылды. Балапандарды қоректендіреді;
6) кіммен? Немен? сұрағына жауап беретін зат есімдерді (жекеше түрде) сөз байланында қолдану: Апаммен келдім. Машинамен келдім;
7) құрал немесе іс-әрекет негізіне байланысты ("зат есім + етістік"): Шөптен қореқтендірді;
8) кімдермен? Нелермен? сұрағына жауап беретін зат есімдерді (көпше түрде) сөз байланысында қолдану;
9) кім туралы? Не туралы? Неде? сұрағына жауап беретін зат есімдерді сөз байланысында қолдану:Ағаң туралы айтып бер;
10) кеңістік қатынасқа байланысты (зат есім + етістік) ұйымдар, кәсіпорындар, объектілердің аттарына байланысты қолданылуы ерекше жағдайларда (үйде, мектепте, ауылда, дәріханада) шаралар, әрекеттер (серуенде, саяхатта) елді мекеннің бөлішелерінде, ғимараттарда (бөлмеде, қалада, алаңда);
11) жанама объектіге байланысты (зат есім + туралы + жайында + етістік): Аңдар туралы оқыды. Аңшы жайында айт;
12) заттың қатынастығына байланысты ("зат есім + зат есім"): Ағаштың бұтағы. Апамның орамалы;
13) заттың санына, не мөлшеріне байланысты ("сан есім + зат есім + зат есім"): Екі мөшек ұн. Бір жәшік алма;
14) заттың сынына байланысты ("сын есім + зат есім"): Ағаш төсек;
15) уақыттық қатынасқа байланысты ("үстеу + етістік"): Кешке дейін келді;
16) себеп-салдарлық қатынасқа байланысты ("зат есім+ күрделі етістік"): Жаңбыр жауған соң, кешігіп қалды;
17) заттың арналуына қолдануына байланысты ("зат есім+зат есім"): Айшаның сөмкесі. Әкемнің бөлмесі;
18) қалыс немесе жоққа шығаруға байланысты ("зат есім + жоқ"): Кітабым жоқ. Айтбай жоқ;
19) кімдерді? Нелерді? сұрағына жауап беретін (көпше түріндегі) зат есімді сөз байланысында қолдану.
6. 1-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
69. Пәндік нәтиже бойынша 1-сыныптың соңында оқушылар:
1) тілдің (ауызша және жазбаша сөйлеудің) негізгі бірліктері туралы қарапайым ұғымдарды: сөйлеу – сөйлем – сөз – буын – дыбыс – әріп туралы қарапайым түсінікті;
2) қазақ әліпбиіндегі барлық дыбыстар мен әріптерді;
3) қима әріптерден сөз және сөз тіркесін құрастыра;
4) дыбыстарды (дауысты, дауыссыз, жуан дауысты, жіңішке дауысты) ажыратуды;
5) әріптерді (баспа және жазба түрлерін, бас әріп және кіші әріпті) ажыратуды;
6) бас әріптен басталып жазылатын сөздерді (адамның аты-жөні, тегі, қала, ауыл, өзен, көл, көше аттары, жан-жануарларға қойылатын атаулар);
7) сөйлемнің соңына қойылатын тыныс белгілерді;
8) а және ә; о және ө; ұ және ү; ы және і дыбыстары мен әріптерді және қосарлы дауыстылар (и, Ұ, я, ю)кездесетін сөздерді дұрыс жазуды;
9) сөзді, сөйлемді, мәтінді тыңдауды, сөздің мағынасын, сөйлем мен мәтіннің мазмұнын түсінуді;
10) сөздегі дыбысты дұрыс есту мен айыруды, оларды дұрыс айтуды;
11) тақырыпқа сай ауызша 2-3 сөйлем құрастыруды;
12) кім? Не? Не істеді? сұрақтарына жауап беретін сөздерді ажырата;
13) дауыстап және іштей оқуды;
14) сөздерді буындап оқуды, жыл соңына қарай тұтас сөзбен оқуды;
15) тақырып бойынша екі-үш сөйлемнен тұратын мәтін құрастыруды білуі тиіс.
7. 2-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
70. Пәндік нәтиже бойынша 2-сыныптың соңында оқушылар:
1) тіл дыбыстарының дауысты және дауыссыз түрлерін;
2) сөз мағыналарын;
3) өтілген сөз таптарын, олардың сұрақтарын;
4) сөзге дыбыстық талдау жасауды;
5) өтілген сөз таптарын ажырату, талдау және оларды өзара салыстыруды;
6) кім? Не? Не істеді? Қандай? Қайда? деген сұрақтарды ажырата білуді;