Өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 11 қазандағы № 235 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 11 қарашада № 14413 болып тіркелді.

"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 5) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 1011 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі туралы ереженің 17-тармағының 258) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Өндіріс және қоршаған орта статистикасы басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

3) мемлекеттік тіркеуден өткен бұйрықты алған күннен бастап он күнтізбелік күн ішінде баспа және электрондық түрде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Өндіріс және қоршаған орта статистикасы басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу және пайдалану үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының орынбасарына (Қ.К. Орынханов) жүктелсін.

5. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлтттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы

Н. Айдапкелов

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 11 қазандағы № 235 бұйрығымен бекітілді

Өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу әдістемесі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу әдістемесі (бұдан әрі - Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңымен бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

2. Әдістеме өнеркәсіптік өндірістің индексін қалыптастыру кезінде Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитетінің (бұдан әрі - Комитет) және оның аумақтық органдарының қолдануына арналған.

3. Осы Әдістеме жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар шеңберінде өнеркәсіптік өндірістің жылдық және ағымдағы индекстерін есептеудің негізгі тәсілдерін анықтайды.

4. Осы Әдістемеде келесі анықтамалар пайдаланылады:

1) жалпы қосылған құн - тауарлар мен қызметтердің жалпы шығарылымы және аралық тұтыну арасындағы айырмашылық. Бұл көрсеткіш өндіру кезінде тұтынылған негізгі қорлардың құнын қосады;

2) өндірістің жекелеген индекстері - бір өнім шығарылымының өзгерісі және сол өнімді нақты-заттай көрсеткіштегі өндіру көлемінің салыстырмалы кезеңдегі қатысы ретінде саналады;

3) өндірістің жиынтық индекстері - өнімдердің барлық түрлері өндіріснің біріккен өзгерісі және өндірістің құнын қалыптастыру үдерісі кезінде өндірілген өнімнің нақты көлемі ғана өзгеру нәтижесінде көрсетіледі;

4) өнеркәсіптік өндірістің индексі - "Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне" (бұдан әрі - ЭҚЖЖ) сәйкес "Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу", "Өңдеу өнеркәсібі", "Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау", "Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет" қызмет түрлері бойынша агрегатталған өндірістік индекс.

Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 21.01.2020 № 7 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Өнеркәсіптік өндірістің индексін қалыптастырудың ерекшеліктері

5. Өнеркәсіптік өндірістің индексін қалыптастыру келесі түрде жүзеге асырылады:

1) өнеркәсіптік өндірістің индексі заттай немесе құндық көріністегі өкіл-тауарлардың белгіленген жиыны (себеті) бойынша шығарылым серпіні туралы деректер негізінде қалыптастырылады;

2) өнеркәсіптік өндірістің индексін қалыптастыру кезінде жеке индекстер экономикалық қызмет түрлері бойынша индекстеріне кезең-кезеңмен агрегациялау жүзеге асырылады. Іріленген жиынтықтар үшін индекстер осы жиынтықтарды құрайтын элементтерден орташа өлшем ретінде есептеледі;

3) өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу кезінде базистік жыл арқылы салыстырылатын кезеңдерде шығарылған тауарлар мен қызметтер көлемін салғастыру арқылы жүзеге асырылады;

4) базистік жыл арқылы салғастыру әдісін қолдану мыналарға:

қызметтің қарапайым түрі бойынша индекске тауарды қосуды және бұдан әрі қызмет түрлерін аса жоғары ЭҚЖЖ топтамалары бойынша жылдың нақты кезеңіндегі олардың шынайы үлесін ескеру арқылы индекстерді есептеуді қамтамасыз етуге;

өндірістің жоғарғы бір ырғақты еместігі және ұзақ уақыт тоқтап қалуын сипаттайтын экономиканың тұрақсыз дамуы кезеңі үшін ерекше маңызды болып табылатын өндірістің индексін есептеуде математикалық белгісіздікті (нөлге бөлуді) болдырмаудың алдын алуға мүмкіндік береді;

5) өндіріс индекстерін есептеу базистік жылдың нақты экономикалық қызмет түрінде құрылған заттай-нақты немесе құндық есептеу оларды жалпы қосылған құн шамасына өлшеу жолымен ЭҚЖЖ иерархиялық құрылымына сәйкес экономикалық қызмет түрлері бойынша жеке индекстер экономикалық қызмет түрлерінің (кластар, топтар, бөлімдер, секциялар) ірілендірілген топтамалары бойынша индекстеріне кезең-кезеңмен агрегациялау өкіл-тауарлардың белгіленген жиыны (себеті) бойынша өндіріс серпіні туралы деректерін пайдалануға негізделеді.

3-тарау. Өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу

6. Экономикалық қызмет түрлері бойынша өндірістің индексін есептеу үшін ақпараттық ресурсты жедел ай сайын қалыптастыру мақсатында Ласпейрас индексі қолданылады.

Ласпейрас индексін қолданғанда жаңа кезеңнің деректерін өңдеу кезінде салмақтарды ауыстыруды қажет етпейді, сондай-ақ қарапайым интерпретация нәтижесін қамтамасыз етеді: индекстің мәні салыстырмалы кезең уақытындағы тиянақталған құрам өкіл-тауарлардың белгіленген жиыны (себеті) бойынша базистік кезеңдегі тұрақты баға құнының қатынасына тең.

Базистік жыл ретінде тауарлық өндіріс құрылымы, баға және жалпы қосылған құн салыстырмалы түрде тұрақты және жақын жылдар аралығында оның едәуір өзгерісі болмайтын жыл қабылданады.

Базистік жылдан алыстаған сайын индексті есептеудің дәлдігі ақырындап төмендейді, себебі баға құрылымы және өнеркәсіптік өндірістің құрылымы базистік жылғыдан одан сайын ауытқи бастайды. Сондықтан бір базистік жыл негізінде индексті есептеу болжаммен 5 жыл, содан кейін базистік жыл жаңғыртылады. Сондай-ақ базистік ретінде әдетте нөмірі "0" немесе "5" болып аяқталатын жыл таңдалады.

Базистік жылды ауыстыру туралы шешім өндірісте болып жатқан құрылымдық қозғалыстардың қарқындылығы ескеріле отырып қабылданады.

7. Өндірістің жеке индексін есептеу келесі формулалар бойынша жүзеге асырылады:

мұнда:

– базистік жылдың орташа айлық көлемімен салыстырғанда t есепті кезеңдегі (айдағы немесе есепті жылдың басынан бастап кезеңдегі) өндірістің өзгеруін сипаттайтын индекстер;

және

– тиісінше, есепті және базистік кезеңдердегі өнім мөлшері;

– базистік жылдағы орташа жылдық баға.

мұнда:

– базистік жылдың орташа айлық көлемімен салыстырғанда

t-1 өткен кезеңдегі (өткен айдағы, өткен жылғы тиісті айдағы немесе өткен жылдың басынан бастап тиісті кезеңдегі) өндірістің өзгеруін сипаттайтын индекстер;

– өткен айдағы, өткен жылғы тиісті айдағы немесе өткен жылдың басынан бастап тиісті кезеңдегі өнім мөлшері;

– базистік кезеңдегі өнім мөлшері;

– базистік жылдағы орташа жылдық баға.

мұнда:

– (1) және (2) формулаларда есептелген индекстерді бөлу жолымен алынатын t-1 өткен кезеңімен (өткен айымен, өткен жылғы тиісті айымен немесе өткен жылдың басынан бастап тиісті кезеңімен) салыстырғанда t есепті кезеңдегі (айдағы немесе есепті жылдың басынан бастап кезеңдегі) өндірістің өзгеруін сипаттайтын индекстер;

– базистік жылдың орташа айлық көлемімен салыстырғанда t есепті кезеңдегі (айдағы немесе есепті жылдың басынан бастап кезеңдегі) өндірістің өзгеруін сипаттайтын индекстер;

– базистік жылдың орташа айлық көлемімен салыстырғанда

t-1 өткен кезеңдегі (өткен айдағы, өткен жылғы тиісті айдағы немесе өткен жылдың басынан бастап тиісті кезеңдегі) өндірістің өзгеруін сипаттайтын индекстер.

t-1 кезеңіндегі өндіріс көлемімен t уақыт кезеңіндегі өндіріс көлемін салыстыру базистік жылдың орташа айлық мәнінен осы екі көлемнің ауытқуларын салыстыру арқылы жүзеге асырылады.

4-тарау. Өндірістің индекстерін есептеу үшін ақпараттық ресурстарды қалыптастыру
1-параграф. Өкіл-тауарлардың тізбесін (себетін) қалыптастыру

8. Өнеркәсіптік өндіріс индексін есептеу үшін жеке (тауарлық) индекстерді экономикалық қызмет түрлері бойынша индекстерге келесі

кезең-кезеңмен агрегациялау өкіл-тауарлардың белгіленген жиыны (себет) бойынша заттай көріністегі серпініне негізделген әдісі қолданылады. Іріленген жиынтықтар үшін индекстер осы жиынтықтарды құрайтын элементтерден орташа өлшем ретінде есептеледі.

Бұл әдіс өнеркәсіптік өнімдердің индекстерін тек қызмет түрлері, аумақтар бөлінісінде ғана емес, өнімнің қолдану бағыттары бойынша тауар топтарын (инвестициялық тауарлар, шикізат және материалдар, машиналар және жабдықтар, тұтынушылар тауарлары) құруға мүмкіндік береді, бұл көп жағдайда индекстің талдамалық мүмкіндіктерін арттырады.

9. Есептелетін өндіріс индекстерінің сапасы өкіл-тауарларының тізбесін (себетін) дұрыс таңдауға тікелей байланысты. Стандартты тауарлар жиыны сипаттама сапасы және пайдалану бағыттары бойынша сараланған қызмет түрлері үшін әрбір өнім түрлерінің бағдарларынан қалыптастырылған.

10. Заттай көріністегі (машина жасау, металл өңдеу салалары үшін, сонымен қатар мұнай және газ өндіруге қатысты қызметтер, электр энергияны, газды және суды бөлу бойынша қызметтер) өкіл-тауарлар тізбесін (себетін) қалыптастыру қиындаған жағдайда өнеркәсіптік өнімдерді өндірушілердің баға индекстерін пайдалану арқылы дефляторлау әдісі қолданылады.

Өкіл-тауарлар тізбесіне (себетіне) қосылған өндіріс заттай (физикалық) бірліктерде немесе құндық көріністе есепке алынады.

11. Комитет өкіл-тауарлардың бірыңғай тізбесін (себетін) аумақтық статистика органдарының ұсыныстарын ескере отырып, қалыптастырады және кеңейтеді. Комитет орталықтандырып, қалыптастырған өкіл-тауарлардың тізбесі (себеті) аумақтық статистика органдарын есептеу кезінде пайдаланылады.

12. Тауарларды технологиялық таңдау бірнеше кезеңнен тұрады:

бірінші кезеңде өкіл-тауарлардың тізбесін қалыптастыру негізі уақытындағы есептеулердің орнын басу үшін ұзақ мерзімге тұрақты

өкіл-тауарлардың себетін максималды сақтау мүмкіндігі принципі қойылған;

екінші кезеңде өзекті базистік жылға өту кезінде ескі себетке олардың өндірісі жаңа басталған немесе оның өткен жылғы базистік кезеңіне айтарлықтай кеңейтілген жаңа қосымша тауарлар енгізіледі;

үшінші кезеңде белгіленген тауарлар жиынтығы өнімнің 1000-нан астам түрінен тұрады, ол өнеркәсіптік өндірістің жалпы көлемінің 90% астамын қамтиды, яғни есептеулердің репрезентативтілігін қамтамасыз етеді.

2-параграф. Статистикалық ақпараттың ағындары

13. Өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу бойынша статистикалық ақпаратты есепке алу мынадай үлгіде қалыптастырылады:

1) ай сайын жұмыспен қамтылғандар саны 100-ден асатын кәсіпорындар бойынша құндық және заттай көріністе өндірілген өнімнің көлемін жаппай есепке алу жүргізіледі. Жұмыспен қамтылғандар саны 100-ден аспайтын кәсіпорындар, өнеркәсіптік емес кәсіпорындардың өнеркәсіптік бөлімшелері, жеке кәсіпкерлер және үй шаруашылықтарының секторы бойынша өндіріс көлемін есептеу арқылы анықталады;

2) тоқсан сайын жұмыспен қамтылғандар саны 100-ге дейін болатын кәсіпорындар және өнеркәсіптік емес кәсіпорындардың өнеркәсіптік бөлімшелері бойынша құндық және заттай көріністе өндірілген өнімнің көлемін жаппай есепке алу жүргізіледі;

3) жыл сайын барлық шаруашылық жүргізуші субъектілердің толық тобы бойынша құндық және заттай көріністегі өндірілген өнім көлемін жаппай есепке алу, құндық және заттай көріністегі өнеркәсіптік өнімдердің өндірісімен айналысатын жеке кәсіпкерлерді іріктеме тексеру құндық және заттай көріністе, үй шаруашылықтарының секторын іріктеме тексеру жүзеге асырылады.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 21.01.2020 № 7 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-параграф. Салмақтар жүйелерін қалыптастыру

14. Базистік жыл бойынша өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу үшін, қызмет түрлерінің топтамасының барлық иерархиясы бойынша нақты тауар бойынша серпінін индекспен мүлтіксіз есепке алуға мүмкіндік беретін, салмақтар жүйесі қалыптастырылады.

Тауарлар негізінде қарапайым қызмет түрлері бойынша индексті қалыптастыру кезінде салмақ ретінде, тізбеге (себетке) қосылған өнім бойынша базистік жылдағы орташа бағаға есептелген, базистік жылдағы өндіріс көлемі қолданылады. Құндық мәнде есепке алынатын тауарлар бойынша қолданыстағы бағадағы салыстырылатын кезеңдерге шығарылым көлемі базистік жылдағы бірыңғай бағаға дефляторлау әдісін қолдана отырып қайта есептеледі. Бағаның нақты деңгейі егер тізбеге (себетке) осы қызмет түрі бойынша екі немесе одан көп өкіл-тауарлар қосылған болса, қарапайым қызмет түрлері бойынша өндірістің индексі шамасына әсер етеді.

Барлық келесі кезеңдерде салмақ ретінде ЭҚЖЖ бойынша экономикалық қызмет түрлері бойынша жалпы қосылған құн құрылымы пайдаланылады.

4-параграф. Өнеркәсіптік өндірістің индекстерін есептеудің алгоритмі

15. Өндірістің индекстерін қалыптастыру бірнеше кезеңмен жүзеге асырылады.

Есептеудің бірінші кезеңінде әрбір қарапайым қызмет түріне есептік кезеңдегі өкіл-тауарлардың шығарылымын олардың базистік кезеңдегі шығарылымымен салыстыру жолымен өндірістік индексі анықталады. Бұл ретте әрбір өкіл-тауардың шығарылымы салыстырылатын кезеңдерде бірдей бағада - базистік жылдағы орташа жылдық бағада бағаланады.

Қарапайым экономикалық қызмет түрлері үшін өндірістің жиынтық индексін есептеу төменде көрсетілген формулалар бойынша орындалады:

(4)

(5)

(6)

мұнда:

- базистік жылдың орташа айлық өндірісімен салыстырғанда t есепті кезеңдегі (есепті айдағы, жылдың басынан бастап кезеңдегі) j қызмет түрі бойынша индексі, %-бен;

- t-кезеңге (есепті айға, жыл басынан бастап кезеңге), t-1-кезеңге (өткен айға, өткен жылғы тиісті кезеңге) және базистік жылдың орташа айына сәйкес келетін заттай (немесе құндық) көріністегі n тауары бойынша өндіріс;

- базистік жылдағы n тауар бірлігіне орташа жылдық баға;

N - қызмет түрі бойынша себетке енгізілген тауарлардың мөлшері;

- базистік жылдың орташа айлық өндірісімен салыстырғанда t-1 өткен кезеңдегі (өткен айдағы, өткен жылғы тиісті кезеңдегі) j қызмет түрі бойынша индексі, %-бен;

- t-1 өткен кезеңімен (өткен айымен, өткен жылғы тиісті кезеңімен) салыстырғанда t есепті кезеңдегі (есепті айдағы, жылдың басынан бастап кезеңдегі) j қызмет түрі бойынша индексі, %-бен.

Келесі кезеңдерде қарапайым қызмет түрлері бойынша индекстерді есептеу ЭҚЖЖ иерархиялық құрылымына сәйкес 1-кезеңде қалыптастырылған қызмет түрлерінің топтары бойынша индекстерге, олар өз кезегінде бөлімдер, B "Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу", C "Өңдеу өнеркәсібі", D "Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау", Е "Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет" секциялар бойынша индекстерге біріктіріледі.

Нақты қызмет түрінің (қызмет түрлерінің тобы, бөлімі) ЭҚЖЖ-дағы B "Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу", C "Өңдеу өнеркәсібі", D "Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау", Е "Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет" секциялары бойынша жалпы индекске ықпалын есепке алу үшін ЭҚЖЖ сәйкесінше топтамалары бойынша базистік жылдың жалпы қосылған құнының шамасына кезең-кезеңмен өлшеумен жүзеге асырылады.

Өндірістің жиынтық индекстерін есептеу келесі формулалар бойынша орындалады:

(7)

(8)

мұнда:

- базистік жылдың орташа айлық өндірісімен салыстырғанда t есепті кезеңдегі (есепті айдағы, жыл басынан бастап кезеңдегі) немесе t-1 өткен кезеңдегі (өткен айдағы, өткен жылғы тиісті кезеңдегі) j қызмет түрі (класс, топ, бөлім, секция) бойынша индексі, %-бен;

- өткен кезеңдегі есептеумен қалыптастырылған базистік жылдың орташа айлық өндірісімен салыстырғанда t есепті кезеңдегі (есепті айдағы, жыл басынан бастап кезеңдегі) немесе t-1 өткен кезеңдегі (өткен айдағы, өткен жылғы тиісті кезеңдегі) j қызмет түрі бойынша индексі, %-бен;

- j қызмет түрі бойынша базистік жылдағы жалпы қосылған құны, миллион теңге.

(9)

мұнда:

- базистік жылдың орташа айлық өндірісіне есептелген, индекстердің ара қатынасы арқылы шамаланған t-1 өткен кезеңімен салыстырғанда t есепті кезеңге өндіріс индексі;

- базистік жылдың орташа айлық өндірісімен салыстырғанда t есепті кезеңдегі (есепті айдағы, жыл басынан бастап кезеңдегі) немесе t-1 өткен кезеңдегі (өткен айдағы, өткен жылғы тиісті кезеңдегі) j қызмет түрі (класс, топ, бөлім, секция) бойынша индексі, %-бен;

Өнеркәсіптік өндіріс индексі ЭҚЖЖ B "Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу", C "Өңдеу өнеркәсібі", D "Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау", Е "Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет" секциялары бойынша өндіріс индекстерінен орташа арифметикалық өлшеу ретінде келесі формулалар бойынша есептеледі:

(10)

(11)

(12)

мұнда:

- t-1 өткен кезеңімен (өткен айымен, өткен жылғы тиісті кезеңімен) салыстырғанда t есепті кезеңдегі (есепті айдағы, жылдың басынан бастап кезеңдегі) өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен;

- базистік жылдың орташа айлық өндірісімен салыстырғанда t кезеңдегі (есепті айдағы, жыл басынан бастап кезеңдегі) және t-1 кезеңдегі (өткен айдағы, өткен жылғы тиісті кезеңдегі) өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен;

- базистік жылдың орташа айлық өндірісімен салыстырғанда t кезеңдегі (есепті айдағы, жыл басынан бастап кезеңдегі) және t-1 кезеңдегі (өткен айдағы, өткен жылғы тиісті кезеңдегі) B "Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу", C "Өңдеу өнеркәсібі", D "Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау", Е "Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет" секциялары бойынша өндіріс индексі, %-бен;

- B "Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу", C "Өңдеу өнеркәсібі", D "Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау", Е "Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет" секциялары бойынша базистік жылға жалпы қосылған құны, миллион теңге.
Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 21.01.2020 № 7 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Өнеркәсіптік өндірістің индекстерін есептеу алгоритмін сипаттау осы Әдістемеге қосымшада келтірілген.

5-тарау. Өнеркәсіптік өндірістің индексі бойынша деректерді тарату

17. Деректерді таратудың Халықаралық Валюталық Қоры әзірлеген Арнайы халықаралық стандартына сәйкес өнеркәсіптік өндірістердің индекстері ақпаратты шығарудың алдын ала белгіленген мерзіміне сәйкес ай сайын жарияланады. Ақпарат баспасөз хабарламасы, жедел ақпарат түрінде Комитеттің Интернет-ресурсында орналастыру арқылы барлық пайдаланушылар үшін бір мезгілде таралады. Тауарлардың түрлері және ЭҚЖЖ бөлімдері, топтары, кластары бойынша едәуір нақтыланған өндіріс көлемі жөніндегі ақпарат статистикалық бюллетеньдерде, жинақтарда жарияланады.

18. Пайдаланушыларды өнеркәсіптік өндірістердің индекстері жөніндегі өзекті статистикалық ақпаратпен қамтамасыз ету мақсатында жедел деректер жыл сайын Комитеттің ресми сайтында нақтыланады және жарияланады.

6-тарау. Әдістеменің өзгеруіне байланысты қозғалыс қатарын қайта есептеу

19. Осы Әдістемеге сәйкес есептеулер 2017 жылдың қаңтарынан басталады. Әдістемеде өнеркәсіптік өндірістерінің индекстерін есептеудің жаңа тәсілдері қолданылды, қолданыстағы осы көрсеткіштері бойынша серпінділік қатарлары және оның құрауыштары қайта есептелетін болады. Қайта есептеу тарихи шығыс деректері барлары үшін тек сол кезең үшін және сол құрастырушылар бойынша ғана жүзеге асырылатын болады.

Өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеу әдістемесіне қосымша

Өнеркәсіптік өндірістің индекстерін есептеудің алгоритмі

Ескерту. Қосымша жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 21.01.2020 № 7 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-кесте. Қарапайым экономикалық қызмет түрлері бойынша (өкіл-тауарларынан шығатын) өнеркәсіптік өндірістің индексін есептеудің шартты үлгісі

1-кезең

	Базистік жылдағы тауар бірліктерінің бағасы, мың теңге	Базистік жылдағы өндірілгені		Заттай көріністегі өндірілгені
		заттай көріністе	құндық көріністе, мың теңге	өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға
А	1	2	3=2*1	4	5	6
10.11 Етті қайта өңдеу және консервілеу	Х	Х	25 390 765,1	Х	Х	Х
Ірі қара мал, шошқа, қой, ешкі, жылқы және жылқы тектес жануарлардың жас немесе тоңазытылған еті, тонна	375,2	59 689	22 395 312,8	6 301	6 288	6 675
Ірі қара мал, шошқа, қой, ешкі, жылқы және жылқы тектес жануарлардың жас немесе тоңазытылған тағамдық қосымша өнімдері, тонна	173,9	1 289	224 157,1	61	108	170
Мұздатылған ет және тағамдық қосымша өнімдер; өзге де ет және тағамдық қосымша өнімдер, тонна	635,9	2 653	1 687 042,7	213	169	161
Ірі қара малдың немесе жылқы тектес жануарлардың, қой және ешкінің түтілген жүні, илен-беген терісі мен былғарысы, тонна	184,3	5 293	975 499,9	505	509	598
Ірі қара малдың, қойдың, ешкінің, шошқаның майлары, тонна	119,0	121	14 399,0	2	1	1
Өңделмеген тағамдық емес қалдықтар, тонна	2144,4	44	94 353,6	171	172	44
10.12 Ауылшаруашылығы құсының етін қайта өңдеу және консервілеу	Х	Х	26 451 780,3	Х	Х	Х
Жас немесе тоңазытылған тауықтар (балапандарды қоса), күркетауықтар, үйректер, қаздар және мысыр тауықтары, ұшалар, тонна	252,6	44 586	11 262 423,6	2 234	2 248	3 812
Мұздатылған тауықтар (балапандарды қоса), күркетауықтар, үйректер, қаздар және мысыр тауықтары, ұшалар, тонна	315,0	27 179	8 561 385,0	4 280	4 228	3 852
Мұздатылған тауықтар (балапандарды қоса), күркетауықтар, үйректер, қаздар және мысыр тауықтары, ұша бөліктері, тонна	348,3	13 391	4 664 085,3	2 334	2 334	2 811
Үй құсының тоң майы, тонна	142,3	35	4 980,5	10	10	9
Үй құсының тағамдық қосымша өнімдері, тонна	235,7	8 234	1 940 753,8	1 388	1 388	1 282
Қауырсынды құстардың қауырсындары, мамықтары және терілері, тонна	72,9	249	18 152,1	8	8	13

Кестенің жалғасы

Құндық көріністегі өндірілгені (базистік жылдың орташа бағаларында), мың теңге			Базистік жылдың орташа айлық деңгейіне өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен
өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға	өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға
7=1*4	8=1*5	9=1*6	10=7/(3/ 12)*100	11=8/(3/12)*100	12=9/(3/ 12)*100
2 970 191,7	2 948 270,4	2 841 086,9	140,4	139,3	134,3
2 364 135,2	2 359 257,6	2 504 460,0	126,7	126,4	134,2
10 607,9	18 781,2	29 563,0	56,8	100,5	158,3
135 446,7	107 467,1	102 379,9	96,3	76,4	72,8
93 071,5	93 808,7	110 211,4	114,5	115,4	135,6
238,0	119,0	119,0	476,0	238,0	238,0
366 692,4	368 836,8	94 353,6	4663,6	4690,9	1200,0
3 054 598,4	3 041 754,8	3 459 758,3	138,6	138,0	157,0
564 308,4	567 844,8	962 911,2	60,1	60,5	102,6
1 348 200,0	1 331 820,0	1 213 380,0	189,0	186,7	170,1
812 932,2	812 932,2	979 071,3	209,2	209,2	251,9
1 423,0	1 423,0	1 280,7	342,9	342,9	308,6
327 151,6	327 151,6	302 167,4	202,3	202,3	186,8
583,2	583,2	947,7	38,6	38,6	62,7

2-кесте. 10.1 "Етті қайта өңдеу және консервілеу және ет өнімдерін өндіру" экономикалық қызмет түрі бойынша өнеркәсіптік өндірістің индексін қалыптастырудың шартты үлгісі

2-кезең.

Қызмет түрлерінің атауы	Базистік жылға жалпы қосылған құны, миллион теңге	Есептік шама (базистік жылдың жалпы қосылған құнынан шығатын), миллион теңге			Базистік жылдың орташа айлық деңгейіне өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен			өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен
		өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға	өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға	өткен айға	өткен жылғы тиісті айға
А	1	2= 1*5 / 100	3= 1*6 / 100	4= 1*7 / 100	5=2:1* 100	6=3:1* 100	7=4:1* 100	8=7:6*100	9=7:5* 100
10.1 Етті қайта өңдеу және консервілеу және ет өнімдерін өндіру	45 647,2	53 465	52 436	56 342	117,1	114,9	123,4	107,4	105,4
	қарапайым қызмет түрлеріне кіретіндердің сомасы
10.11 Етті қайта өңдеу және консервілеу	10 223,4	14 353,7	14 251	13 730	140,4	139,4	134,3	96,3	95,7
10.12 Ауылшаруашылығы құсының етін қайта өңдеу және консервілеу	15 571,1	21 582	21 488	24 447	138,6	138,0	157,0	113,8	113,3
10.13 Еттен және ауылшаруашылығы құсының етінен жасалған өнімдерді өндіру	19 852,7	17 530	16 696	18 165	88,3	84,1	91,5	108,8	103,6

3-кесте. 10 "Тамақ өнімдерін өндіру" экономикалық қызмет түрі бойынша өнеркәсіптік өндірістің индексін қалыптастырудың шартты үлгісі

2-кезең (жалғасы).

Қызмет түрлерінің атауы	Базистік жылға жалпы қосылған құны, миллион теңге	Есептік шама (базистік жылдың жалпы қосылған құнынан шығатын), миллион теңге			Базистік жылдың орташа айлық деңгейіне өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен			өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен
		өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға	өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға	өткен айға	өткен жылғы тиісті айға
А	1	2= 1*5 / 100	3= 1*6 / 100	4= 1*7 / 100	5=2:1* 100	6=3:1* 100	7=4:1* 100	8=7:6*100	9=7:5* 100
10 Тамақ өнімдерін өндіру	409 119,2	388 351	450 338	537 135	94,9	110,1	131,3	119,3	138,3
	қызмет түрлеріне кіретіндердің сомасы
10.1 Етті қайта өңдеу және консервілеу және ет өнімдерін өндіру	45 647,2	53 453	52 449	56 329	117,1	114,9	123,4	105,9	104,1
10.2 Балықты, шаян тәрізділерді және моллюскаларды өңдеу және консервілеу	4 739,8	2 384	2 313	3 512	50,3	48,8	74,1	151,8	147,4
10.3 Жемістерді және көкөністерді қайта өңдеу және консервілеу	40 169,3	46 034	65 837	126 332	114,6	163,9	314,5	192,2	278,8
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…
10.9 Жануарларға арналған дайын азықтарды өндіру	4 617,3	9 401	9 442	11 183	203,6	204,5	242,2	118,4	119,0

4-кесте. С "Өңдеу өнеркәсібі" секциясы бойынша өнеркәсіптік өндірістің индексін қалыптастырудың шартты үлгісі

3-кезең.

Қызмет түрлерінің атауы	Базистік жылға жалпы қосылған құны, миллион теңге	Есептік шама (базистік жылдың жалпы қосылған құнынан шығатын), миллион теңге			Базистік жылдың орташа айлық деңгейіне өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен			өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен
		өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға	өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға	өткен айға	өткен жылғы тиісті айға
А	1	2= 1*5 / 100	3= 1*6/ 100	4= 1*7/ 100	5=2:1* 100	6=3:1* 100	7=4:1* 100	8=7:6* 100	9=7:5* 100
С секциясы Өңдеу өнеркәсібі	2469804,1	2603174	2568596	2704435	105,4	104,0	109,5	105,3	103,9
	қызмет түрлеріне кіретіндердің сомасы
10 Тамақ өнімдерін өндіру	409 119,2	388 351	450 338	537 135	94,9	110,1	131,3	119,3	138,3
11 Сусындар өндіру	79 989,2	97 667	72 230	81 669	122,1	90,3	102,1	113,1	83,6
12 Темекі өнімдерін өндіру	34 247,4	38 357	31 199	35 789	112,0	91,1	104,5	114,7	93,3
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…
33 Машиналар мен жабдықтарды жөндеу және орнату	96 068,6	74 069	75 606	105 964	77,1	78,7	110,3	140,2	143,1

5-кесте. Өнеркәсіптік өндірістің индексін қалыптастырудың шартты үлгісі

4-кезең.

Қызмет түрлерінің атауы	Базистік жылға жалпы қосылған құны, миллион теңге	Есептік шама (базистік жылдың жалпы қосылған құнынан шығатын), миллион теңге			Базистік жылдың орташа айлық деңгейіне өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен			өнеркәсіптік өндірістің индексі, %-бен
		өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға	өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	өткен жылғы тиісті айға	өткен айға	есепті айға
А	1	2= 1*5 / 100	3= 1*6 / 100	4= 1*7 / 100	5=2:1* 100	6=3:1* 100	7=4:1* 100	8=7:6* 100	9=7:5* 100
Қорытынды өнеркәсіп бойынша	7177125,8	7664793	7580771	7744533	106,8	105,6	107,9	102,2	101,0
	ЭҚЖЖ B, C, D, E секциялары бойынша деректердің сомасы
B секциясы Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу	4249267,9	4606206	4550966	4589209	108,4	107,1	108,0	100,8	99,6
С секциясы Өңдеу өнеркәсібі	2469804,1	2603174	2568596	2704435	105,4	104,0	109,5	105,3	103,9
D секциясы Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау	391236,4	381847	404147	381064	97,6	103,3	97,4	94,3	99,8
E секциясы Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет	66817,4	73566	57062	69824	110,1	85,4	104,5	122,4	94,9

Об утверждении Методики расчета индекса промышленного производства

Приказ Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 11 октября 2016 года № 235. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 ноября 2016 года № 14413.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике" и подпунктом 258) пункта 17 Положения о Министерстве национальной экономики Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 1011, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику расчета индекса промышленного производства.

2. Управлению статистики производства и окружающей среды совместно с Юридическим управлением Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) направление в печатном и электронном виде в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

3. Управлению статистики производства и окружающей среды Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных подразделений и территориальных органов Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан для руководства и использования в работе.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан (Орунханов К.К.).

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Комитета по статистике
Министерства национальной
экономики Республики Казахстан	Н. Айдапкелов

Утверждена приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 11 октября 2016 года № 235

Методика расчета индекса промышленного производства

Глава 1. Общие положения

1. Методика расчета индекса промышленного производства (далее - Методика) относится к статистической методологии, формируемой в соответствии с международными стандартами и утверждаемой в соответствии с Законом Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике".

2. Методика предназначена для использования Комитетом по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан (далее - Комитет) и его территориальными органами при формировании индексов промышленного производства.

3. Настоящая Методика определяет основные подходы к ежегодным и текущим расчетам индексов промышленного производства в рамках общегосударственных статистических наблюдений.

4. В настоящей Методике используются следующие определения:

1) валовая добавленная стоимость - разница между выпуском товаров и услуг и промежуточным потреблением. Этот показатель включает потребленную в процессе производства стоимость основного капитала;

2) индивидуальные индексы производства - изменение выпуска одного продукта и исчисляются как отношение объемов производства данного вида продукта в натурально-вещественном выражении в сравниваемых периодах;

3) сводный индекс производства - совокупные изменения производства всех видов продукции и отражает изменение создаваемой в процессе производства стоимости в результате изменения только физического объема производимой продукции;

4) индекс промышленного производства - агрегированный индекс производства по видам деятельности секций "Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров", "Обрабатывающая промышленность", "Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом", "Водоснабжение; сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений" согласно Общего классификатора видов экономической деятельности (далее - ОКЭД).

Сноска. Пункт 4 с изменением, внесенным приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики РК от 21.01.2020 № 7 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Особенности формирования индекса
промышленного производства

5. Формирование индекса промышленного производства осуществляется следующим образом:

1) индекс промышленного производства формируется на данных о динамике выпуска по установленному набору (корзине) товаров-представителей в натуральном или стоимостном выражении;

2) при формировании индекса промышленного производства осуществляется поэтапная агрегация индивидуальных индексов в индексы по видам экономической деятельности. Индексы для крупных совокупностей рассчитываются как средневзвешенные из составляющих элементов этих совокупностей;

3) при расчете индекса промышленного производства осуществляется сопоставление объемов выпуска товаров и услуг сравниваемых периодов через базисный год;

4) применение метода сопоставления посредством базисного года позволяет:

обеспечить включение товара в индекс по элементарному виду деятельности и далее вида деятельности в расчет индексов по более высоким группировкам ОКЭД с учетом их реального веса в конкретный период года;

избежать возникновения математической неопределенности (деления на ноль) в расчетах индексов производства, что особенно важно для периода неустойчивого развития экономики, характеризующегося высокой неритмичностью производства и длительными простоями;

5) расчет индексов производства базируется на использовании данных о динамике производства по установленному набору (корзине) товаров-представителей в натурально-вещественном или стоимостном исчислении с последующей поэтапной агрегацией индивидуальных индексов по виду экономической деятельности в индексы по укрупненным группировкам видов экономической деятельности (классам, группам, разделам, секциям) согласно иерархической структуре ОКЭД путем их взвешивания на величину валовой добавленной стоимости, созданной в конкретном виде экономической деятельности в базисном году.

Глава 3. Расчет индекса промышленного производства

6. В целях оперативного ежемесячного формирования информационного ресурса для расчета индекса производства по видам экономической деятельности используется индекс Ласпейреса.

При использовании индекса Ласпейреса не требуется смена весов при обработке данных нового периода, а также обеспечивается простота интерпретации результата: значение индекса равно отношению стоимостей в постоянных ценах базисного периода по установленному набору (корзине) товаров-представителей фиксированного состава в сопоставляемые периоды времени.

В качестве базисного года принимается год, в котором товарная структура производства, цен и валовой добавленной стоимости относительно устойчива, и в течение ближайших лет не ожидается ее существенного изменения.

По мере удаления от базисного года точность расчета индекса постепенно снижается, поскольку структура цен и отраслевая структура промышленного производства отклоняется от той, которая была в базисном году. Поэтому расчеты индекса на основе одного и того же базисного года проводятся в течение 5 лет, после чего базисный год обновляется. При этом в качестве базисного, выбирается год, номер которого оканчивается на "0" или "5".

Решение об изменении базисного года принимается с учетом интенсивности происходящих в производстве структурных сдвигов.

7. Расчет индивидуального индекса производства осуществляется по следующим формулам:

(1)

где:

i_t/b – индексы, характеризующие изменение производства в отчетном периоде t (месяце или периоде с начала отчетного года) по сравнению со среднемесячным объемом базисного года;

q₁ и q_b – количество продукции в отчетном и базисном периодах, соответственно;

p_b – среднегодовая цена базисного года.

(2)

где:

i_t-1/b – индексы, характеризующие изменение производства в прошедшем периоде t-1 (предыдущем месяце, соответствующем месяце прошлого года или соответствующем периоде с начала прошлого года) по сравнению со среднемесячным объемом базисного года;

q_t-1 – количество продукции в предыдущем месяце, соответствующем месяце прошлого года или соответствующем периоде с начала прошлого года;

q_b – количество продукции в базисном периоде;

p_b – среднегодовая цена базисного года.

(3)

где:

i_t/t-1 – индексы, характеризующие изменение производства в отчетном периоде t (месяце или периоде с начала отчетного года) по сравнению с прошедшим периодом t-1 (предыдущем месяце, соответствующем месяце прошлого года или соответствующем периоде с начала прошлого года), которые получаются путем деления индексов, рассчитанных в формулах (1) и (2);

i_t/b – индексы, характеризующие изменение производства в отчетном периоде t (месяце или периоде с начала отчетного года) по сравнению со среднемесячным объемом базисного года;

i_t-1/b – индексы, характеризующие изменение производства в прошедшем периоде t-1 (предыдущем месяце, соответствующем месяце прошлого года или соответствующем периоде с начала прошлого года) по сравнению со среднемесячным объемом базисного года.

Сопоставление объема производства за период времени t с объемом производства за период t-1 осуществляется путем сравнения отклонений этих двух объемов от среднемесячного значения базисного года.

Глава 4. Формирование информационных ресурсов для расчета
индексов производства
Параграф 1. Формирование перечня (корзины)
товаров-представителей

8. Для исчисления индекса промышленного производства применяется метод, основанный на динамике натуральных показателей по установленному набору (корзине) товаров-представителей с последующей поэтапной агрегацией индивидуальных (товарных) индексов в индексы по видам экономической деятельности. Индексы для крупных совокупностей рассчитываются как средневзвешенные из составляющих элементов этих совокупностей.

Данный метод позволяет построить индекс промышленного производства не только в разрезе видов деятельности, территории, но и по товарным группам по направлениям использования продукции (инвестиционные товары, сырье и материалы, машины и оборудование, потребительские товары), что во многом расширяет аналитические возможности индекса.

9. Качество рассчитываемых индексов производства зависит от правильности выбора перечня (корзины) товаров-представителей. Стандартный набор товаров сформирован из профильных для каждого вида деятельности видов продукции, дифференцированных по качественным характеристикам и направлениям использования.

10. При сложности формирования перечня (корзины) товаров-представителей в натуральном выражении (для отраслей машиностроения, металлообработки, а также услуг, связанных с добычей нефти и газа, услуг по распределению электроэнергии, газа и воды), применяется метод дефлятирования с использованием индекса цен производителей промышленной продукции.

Производство по включенным в перечень (корзину) товарам-представителям, учитывается в натуральных (физических) единицах или в стоимостном выражении.

11. Единый перечень (корзина) товаров-представителей формируется и расширяется Комитетом с учетом предложений территориальных органов статистики. Централизованно сформированный Комитетом перечень (корзина) товаров-представителей используется при расчетах территориальными органами статистики.

12. Технологически отбор товаров осуществляется в несколько этапов:

на первом этапе для преемственности расчетов во времени в основу формирования перечня товаров-представителей положен принцип максимально возможного сохранения на длительный период постоянной корзины товаров-представителей;

на втором этапе при переходе на более актуальный базисный год в старую корзину включаются новые дополнительные товары, выпуск которых начат или существенно расширен за период с предыдущего его базисного года;

на третьем этапе установленный набор товаров включает более 1000 видов продукции, который охватывает более 90 % общего объема промышленного производства, что обеспечивает репрезентативность расчетов.

Параграф 2. Потоки статистической информации

13. Учет статистической информации по расчету индекса промышленного производства формируется следующим образом:

1) ежемесячно осуществляется сплошной учет объемов произведенной продукции в стоимостном и натуральном выражении по предприятиям с численностью занятых более 100 человек. Объемы производства по предприятиям с численностью занятых менее 100 человек, по промышленным подразделениям при непромышленных предприятиях, по индивидуальным предпринимателям и сектору домашних хозяйств определяются расчетным путем;

2) ежеквартально осуществляется сплошной учет объемов произведенной продукции в стоимостном и натуральном выражении по предприятиям с численностью не более 100 человек и по промышленным подразделениям при непромышленных предприятиях;

3) ежегодно осуществляется сплошной учет объемов произведенной продукции по полному кругу хозяйствующих субъектов в стоимостном и натуральном выражении, выборочное обследование индивидуальных предпринимателей, занимающихся производством промышленной продукции в стоимостном и натуральном выражении, выборочное обследование сектора домашних хозяйств.

Сноска. Пункт 13 - в редакции приказа Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики РК от 21.01.2020 № 7 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Формирование системы весов

14. Для расчета индекса промышленного производства по базисному году формируется система весов, позволяющих корректно учесть динамику по конкретному товару в индексах по всей иерархии группировок видов деятельности.

При формировании индекса по элементарному виду деятельности на основании товаров в качестве весов выступает объем производства базисного года, рассчитанный в средних ценах базисного года по продукции, включенной в перечень (корзину). По товарам, учитываемым в стоимостном выражении, объемы выпуска за сравниваемые периоды в действующих ценах пересчитываются в единые цены базисного года с использованием метода дефлятирования. Фактический уровень цен влияет на величину индекса производства по элементарному виду деятельности, когда в перечень (корзину) по данному виду деятельности включено два и более товара-представителя.

На всех последующих этапах в качестве весов используется структура валовой добавленной стоимости по видам экономической деятельности по ОКЭД.

Параграф 4. Алгоритм расчета индексов промышленного производства

15. Формирование индексов производства осуществляется в несколько этапов.

На первом этапе расчета определяются индексы производства для каждого элементарного вида деятельности путем сопоставления выпуска товаров-представителей в отчетном периоде с их выпуском в базисном периоде. При этом выпуск каждого товара-представителя за сравниваемые периоды оцениваются в одних и тех же ценах – среднегодовых ценах базисного года.

Расчет сводного индекса производства для элементарного вида экономической деятельности выполняется по нижеприведенным формулам:

(4)

(5)

(6)

где:

- индекс по j-му виду деятельности за отчетный t период (отчетный месяц, период с начала года) по сравнению со среднемесячным производством базисного года, в %;

- производство по n-му товару в натуральном (или стоимостном) выражении соответственно за t-период (отчетный месяц, период с начала года), t-1-период (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года) и в среднем за месяц базисного года;

- среднегодовая цена единицы n-го товара в базисном году;

N - количество товаров, входящих в корзину по виду деятельности;

- индекс по j-му виду деятельности за предыдущий t-1 период (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года) по сравнению со среднемесячным производством базисного года, в %;

- индекс по j-му виду деятельности за отчетный период t (отчетный месяц, период с начала года) по сравнению с предыдущим периодом t-1 (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года), в %.

На последующих этапах расчета индексы по элементарному виду деятельности, сформированные на 1 этапе, агрегируются согласно иерархической структуре ОКЭД в индексы по группе видов деятельности, которые, в свою очередь, – в индексы по разделу, секциям B "Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров", C "Обрабатывающая промышленность", D "Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом", Е "Водоснабжение; сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений".

Для учета влияния конкретного вида деятельности (группы, раздела видов деятельности) на общий индекс по секциям B "Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров", C "Обрабатывающая промышленность", D "Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом", Е "Водоснабжение; сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений" ОКЭД осуществляется поэтапное взвешивание на величину валовой добавленной стоимости базисного года по соответствующим группировкам ОКЭД.

Расчет сводного индекса производства выполняется по следующим формулам:

(7)

(8)

где:

- индекс по j-му виду деятельности (классу, группе, разделу, секции) за отчетный период t (отчетный месяц, период с начала года) или за предыдущий t-1 период (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года) по сравнению со среднемесячным производством базисного года, в %;

- индекс по j-му виду деятельности за отчетный период t (отчетный месяц, период с начала года) или за предыдущий t-1 период (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года) по сравнению со среднемесячным производством базисного года, сформированный на предыдущем этапе расчета, в %;

- валовая добавленная стоимость за базисный год по j-му виду деятельности, миллион тенге.

(9)

где:

- индекс производства за отчетный период t по сравнению с предыдущим t-1, рассчитанный путем соотношения индексов, исчисленных к среднемесячному производству базисного года;

- индекс по j-му виду деятельности (классу, группе, разделу, секции) за отчетный период t (отчетный месяц, период с начала года) или за предыдущий t-1 период (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года) по сравнению со среднемесячным производством базисного года, в %;

Индекс промышленного производства рассчитывается как среднее арифметическое взвешенное из индексов производства по секциям B "Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров", C "Обрабатывающая промышленность", D "Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом", Е "Водоснабжение; сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений" ОКЭД, по следующим формулам:

(10)

(11)

(12)

где:

- индекс промышленного производства за отчетный t-период (отчетный месяц, период с начала года) по сравнению с предыдущим периодом t-1 (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года), в %;

- индекс промышленного производства за t-период (отчетный месяц, период с начала года) и t-1-период (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года) по сравнению со среднемесячным производством базисного года, в %;

- индекс производства по секциям B "Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров", C "Обрабатывающая промышленность", D "Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом", Е "Водоснабжение; сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений" за t-период (отчетный месяц, период с начала года) и t-1-период (предыдущий месяц, соответствующие периоды предыдущего года) по сравнению со среднемесячным производством базисного года, в %;

- валовая добавленная стоимость за базисный год по секциям B "Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров", C "Обрабатывающая промышленность", D "Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом", Е "Водоснабжение; сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений", миллион тенге.
Сноска. Пункт 15 - в редакции приказа Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики РК от 21.01.2020 № 7 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Описание алгоритма расчета индексов промышленного производства приведено в приложении настоящей Методики.

Глава 5. Распространение данных по индексам
промышленного производства

17. В соответствии с международным Специальным стандартом распространения данных, разработанным Международным Валютным Фондом, индекс промышленного производства публикуется ежемесячно согласно заранее установленным срокам выпуска информации. Информация распространяется одновременно для всех пользователей в форме пресс-релиза, экспресс-информаций, путем их размещения на Интернет-ресурсе Комитета. Более детализированная по разделам, группам, классам ОКЭД и видам товаров информация об объеме производства и индексах промышленного производства публикуется в статистических бюллетенях, сборниках.

18. В целях обеспечения пользователей актуализированной статистической информацией об индексах промышленного производства, оперативные данные ежегодно уточняются и публикуются на официальном сайте Комитета.

Глава 6. Пересчет динамических рядов в связи
с изменением методики

19. Расчеты в соответствии с настоящей Методикой начинаются с января 2017 года. В Методике применены новые подходы в расчете индекса промышленного производства, существующие динамические ряды по данным показателям и их составляющим будут пересчитаны. Пересчет будет осуществлен только за те периоды и по тем составляющим, для которых имеются исторические исходные данные.

Приложение к Методике расчета индекса промышленного производства

Алгоритм расчета индексов промышленного производства Таблица 1. Условный пример расчета индекса промышленного производства по элементарному виду экономической деятельности (исходя из товаров-представителей)

Сноска. Приложение - в редакции приказа Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики РК от 21.01.2020 № 7 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Этап 1.

	Цена единицы товара в базисном году, тысяч тенге	Произведено в базисном году		Произведено в натуральном выражении
		в натуральном выражении	в стоимостном выражении, тысяч тенге	за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц
А	1	2	3=2*1	4	5	6
10.11 Переработка и консервирование мяса	Х	Х	25 390 765,1	Х	Х	Х
Мясо скота крупного рогатого, свиней, овец, коз, лошадей и животных семейства лошадиных, свежее или охлажденное, тонн	375,2	59 689	22 395 312,8	6 301	6 288	6 675
Субпродукты пищевые скота крупного рогатого, свиней, овец, коз, лошадей и животных семейства лошадиных, свежие или охлажденные, тонн	173,9	1 289	224 157,1	61	108	170
Мясо и субпродукты пищевые мороженые; мясо и субпродукты пищевые прочие, тонн	635,9	2 653	1 687 042,7	213	169	161
Шерсть щипаная, шкуры и кожи сырые скота крупного рогатого или животных семейства лошадиных, овец и коз, тонн	184,3	5 293	975 499,9	505	509	598
Жиры скота крупного рогатого, овец, коз, свиней, тонн	119,0	121	14 399,0	2	1	1
Отходы необработанные непищевые, тонн	2144,4	44	94 353,6	171	172	44
10.12 Переработка и консервирование мяса сельскохозяйственной птицы	Х	Х	26 451 780,3	Х	Х	Х
Куры (включая цыплят), индейки, утки, гуси и цесарки свежие или охлажденные, тушки, тонн	252,6	44 586	11 262 423,6	2 234	2 248	3 812
Куры (включая цыплят), индейки, утки, гуси и цесарки мороженые, тушки, тонн	315,0	27 179	8 561 385,0	4 280	4 228	3 852
Куры (включая цыплят), индейки, утки, гуси и цесарки мороженые, части тушек, тонн	348,3	13 391	4 664 085,3	2 334	2 334	2 811
Жир птицы домашней, тонн	142,3	35	4 980,5	10	10	9
Субпродукты пищевые птицы домашней, тонн	235,7	8 234	1 940 753,8	1 388	1 388	1 282
Перья, пух и шкурки птиц с перьями, тонн	72,9	249	18 152,1	8	8	13

Продолжение таблицы

Произведено в стоимостном выражении (в средних ценах базисного года), тысяч тенге			Индекс промышленного производства в % к среднемесячному уровню базисного года
за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за от четный месяц
7=1*4	8=1*5	9=1*6	10=7/(3/ 12)*100	11= 8/(3/12) *100	12=9/(3/ 12)*100
2 970 191,7	2 948 270,4	2 841 086,9	140,4	139,3	134,3
2 364 135,2	2 359 257,6	2 504 460,0	126,7	126,4	134,2
10 607,9	18 781,2	29 563,0	56,8	100,5	158,3
135 446,7	107 467,1	102 379,9	96,3	76,4	72,8
93 071,5	93 808,7	110 211,4	114,5	115,4	135,6
238,0	119,0	119,0	476,0	238,0	238,0
366 692,4	368 836,8	94 353,6	4663,6	4690,9	1200,0
3 054 598,4	3 041 754,8	3 459 758,3	138,6	138,0	157,0
564 308,4	567 844,8	962 911,2	60,1	60,5	102,6
1 348 200,0	1 331 820,0	1 213 380,0	189,0	186,7	170,1
812 932,2	812 932,2	979 071,3	209,2	209,2	251,9
1 423,0	1 423,0	1 280,7	342,9	342,9	308,6
327 151,6	327 151,6	302 167,4	202,3	202,3	186,8
583,2	583,2	947,7	38,6	38,6	62,7

Таблица 2. Условный пример формирования индекса промышленного производства по виду экономической деятельности 10.1 "Переработка и консервирование мяса и производство мясной продукции"

Этап 2.

Наименование вида деятельности	Валовая добавленная стоимость за базисный год, миллион тенге	Расчетная величина (исходя из валовой добавленной стоимости базисного года), миллион тенге			Индекс промышленного производства в % к среднемесячному уровню базисного года			Индекс промышленного производства, в % к
		за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	предыдущему месяцу	соответствующему месяцу прошлого года
А	1	2= 1*5 / 100	3= 1*6 / 100	4= 1*7 / 100	5=2:1* 100	6=3:1* 100	7=4:1* 100	8=7:6*100	9=7:5* 100
10.1 Переработка и консервирование мяса и производство мясной продукции	45 647,2	53 465	52 436	56 342	117,1	114,9	123,4	107,4	105,4
	сумма входящих элементарных видов деятельности
10.11 Переработка и консервирование мяса	10 223,4	14 353,7	14 251	13 730	140,4	139,4	134,3	96,3	95,7
10.12 Переработка и консервирование мяса сельскохозяйственной птицы	15 571,1	21 582	21 488	24 447	138,6	138,0	157,0	113,8	113,3
10.13 Производство продуктов из мяса и мяса сельскохозяйственной птицы	19 852,7	17 530	16 696	18 165	88,3	84,1	91,5	108,8	103,6

Таблица 3. Условный пример формирования индекса промышленного производства по виду экономической деятельности 10 "Производство продуктов питания"

Этап 2 (продолжение).

Наименование вида деятельности	Валовая добавленная стоимость за базисный год, миллион тенге	Расчетная величина (исходя из валовой добавленной стоимости базисного года), миллион тенге			Индекс промышленного производства в % к среднемесячному уровню базисного года			Индекс промышленного производства в % к
		за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	предыдущему месяцу	соответствующему месяцу прошлого года
А	1	2= 1*5 / 100	3= 1*6 / 100	4= 1*7 / 100	5=2:1* 100	6=3:1* 100	7=4:1* 100	8=7:6*100	9=7:5* 100
10 Производство продуктов питания	409 119,2	388 351	450 338	537 135	94,9	110,1	131,3	119,3	138,3
	сумма входящих видов деятельности
10.1 Переработка и консервирование мяса и производство мясной продукции	45 647,2	53 453	52 449	56 329	117,1	114,9	123,4	105,9	104,1
10.2 Переработка и консервирование рыбы, ракообразных и моллюсков	4 739,8	2 384	2 313	3 512	50,3	48,8	74,1	151,8	147,4
10.3 Переработка и консервирование фруктов и овощей	40 169,3	46 034	65 837	126 332	114,6	163,9	314,5	192,2	278,8
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…
10.9 Производство готовых кормов для животных	4 617,3	9 401	9 442	11 183	203,6	204,5	242,2	118,4	119,0

Таблица 4. Условный пример формирования индекса промышленного производства по секции С "Обрабатывающая промышленность"

Этап 3.

Наименование вида деятельности	Валовая добавленная стоимость за базисный год, миллион тенге	Расчетная величина (исходя из валовой добавленной стоимости базисного года), миллион тенге			Индекс промышленного производства в % к среднемесячному уровню базисного года			Индекс промышленного производства в % к
		за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	предыдущему месяцу	соответствующему месяцу прошлого года
А	1	2= 1*5 / 100	3= 1*6/ 100	4= 1*7/ 100	5=2:1* 100	6=3:1* 100	7=4:1* 100	8=7:6* 100	9=7:5* 100
Секция С Обрабатывающая промышленность	2469804,1	2603174	2568596	2704435	105,4	104,0	109,5	105,3	103,9
	сумма входящих видов деятельности
10 Производство продуктов питания	409 119,2	388 351	450 338	537 135	94,9	110,1	131,3	119,3	138,3
11 Производство напитков	79 989,2	97 667	72 230	81 669	122,1	90,3	102,1	113,1	83,6
12 Производство табачных изделий	34 247,4	38 357	31 199	35 789	112,0	91,1	104,5	114,7	93,3
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…
33 Ремонт и установка машин и оборудования	96 068,6	74 069	75 606	105 964	77,1	78,7	110,3	140,2	143,1

Таблица 5. Условный пример формирования индекса промышленного производства

Этап 4.

Наименование вида деятельности	Добавленная стоимость за базисный год, миллион тенге	Расчетная величина (исходя из валовой добавленной стоимости базисного года), миллион тенге			Индекс промышленного производства в % к среднемесячному уровню базисного года			Индекс промышленного производства в % к
		за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	за соответствующий месяц прошлого года	за предыдущий месяц	за отчетный месяц	предыдущему месяцу	соответствующему месяцу прошлого года
А	1	2= 1*5 / 100	3= 1*6 / 100	4= 1*7 / 100	5=2:1* 100	6=3:1* 100	7=4:1* 100	8=7:6* 100	9=7:5* 100
Итого по промышленности	7177125,8	7664793	7580771	7744533	106,8	105,6	107,9	102,2	101,0
	сумма данных по секциям B, C, D, E ОКЭД
Секция B Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров	4249267,9	4606206	4550966	4589209	108,4	107,1	108,0	100,8	99,6
Секция С Обрабатывающая промышленность	2469804,1	2603174	2568596	2704435	105,4	104,0	109,5	105,3	103,9
Секция D Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом	391236,4	381847	404147	381064	97,6	103,3	97,4	94,3	99,8
Секция E Водоснабжение; сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений	66817,4	73566	57062	69824	110,1	85,4	104,5	122,4	94,9