"Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің 2014 жылғы 13 маусымдағы № 215 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 29 тамыздағы № 616 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 19 қыркүйекте № 17392 болып тіркелді

РҚАО-ның ескертпесі!
Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4 т. қараңыз.

"Құқықтық актілер туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 50-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. "Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің 2014 жылғы 13 маусымдағы № 215 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9582 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2014 жылғы 14 шілдеде жарияланған) мынадай өзгеріс енгізілсін:

Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидалары осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің Эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында жариялауды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларына сәйкес іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға жатады.

Қазақстан Республикасының
Инвестициялар және даму министрі	Ж. Қасымбек

	Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 29 тамыздағы № 616 бұйрығына қосымша
	Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің 2014 жылғы 13 маусымдағы № 215 бұйрығымен бекітілген

Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" 2000 жылғы 7 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы, 2-тармағының 15) тармақшасына сәйкес әзірленген және салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану тәртібін айқындайды.

2-тарау. Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау тәртібі

2. Салыстырып тексеру таңбалары металл таңбалар, жез таңбалар, пластикалық пломбалар мен өздігінен желімделетін лейблдер түрінде дайындалады.

3. Салыстырып тексеру таңбалары мыналарға:

1) өлшем құралдары үшін салыстырып тексеру аралығы бір жыл және одан көп болып белгіленген жағдайда пайдаланылатын жылдық;

2) өлшем құралдары үшін салыстырып тексеру аралығы бір жылдан кем болып белгіленген жағдайда пайдаланылатын тоқсандық болып бөлінеді.

4. Металл және жез таңбалар осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бедерлері мен габариттік өлшемдеріне сәйкес дайындалады және мынадай ақпаратты қамтиды:

1) ҚР СТ 2.21-2017 "Қазақстан Республикасының мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесі. Өлшем құралдарына сынақ жүргізу және типін бекіту тәртібі" ұлттық стандартының талаптарына сәйкес өлшем құралының типін бекіту белгісі;

2) өлшем құралдарын салыстырып тексеруді жүзеге асыратын салыстырып тексеру зертханасының шифры;

3) қолданылатын жылдың (қажет болған жағдайда - тоқсанның) соңғы екі цифры;

4) өлшем құралдарын салыстырып тексерушінің жеке белгісі (қажет болған жағдайда).

Пластикалық пломбалар мен өздігінен желімделетін лейблдер осы Қағидалардың 2-қосымшасына сәйкес нысан бойынша таңбалау және габариттік өлшемдеріне сәйкес дайындалады және мынадай ақпараттарды қамтиды:

1) ҚР СТ 2.21-2017 "Қазақстан Республикасының мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесі. Өлшем құралдарына сынақ жүргізу және типін бекіту тәртібі" ұлттық стандартының талаптарына сәйкес өлшем құралдарының типін бекіту белгісі;

2) өлшем құралдарын салыстырып тексеруді жүзеге асыратын салыстырып тексеру зертханасының шифры;

3) қолданылатын жылдың (қажет болған жағдайда - тоқсанның) соңғы екі цифры;

4) жеке ретпен нөмірлеу;

5) екі өлшемді QR-код;

6) түпнұсқалығын тексеру үшін ақпараттық ресурстың мекенжайы;

7) ұлттық өрнек (өздігінен желімделетін лейблдерде).

Салыстырып тексеру таңбаларында және өздігінен желімделетін лейблдердегі таңбалау оқу және сәйкестендіруді қамтамасыз ету үшін айқын және қарама-қарсы болуы керек.

5. Өлшем құралдарының типін бекіту белгісінің қарпі, салыстырып тексеру таңбаларының бедері мен суретінің әріптері мен сандары ГОСТ 26.008-85 "Ою әдісімен салынатын жазулардың қаріптері. Орындау мөлшерлері" мемлекетаралық стандартына сәйкес қолданылады.

6. Салыстырып тексеру зертханасының шифрын Мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталық (бұдан әрі - МҒМО) береді және ол қазақ немесе латын әліпбиінің әріптерімен белгіленетін екі белгіден тұрады.

7. Жеке ретпен нөмірлеуді МҒМО береді және ол жеті нысаннан (сандардың комбинациясы) тұрады.

8. Салыстырып тексеру таңбаларының қолданылу жылын белгілеу үшін араб цифрлары пайдаланылады (тоқсанды белгілеу үшін рим цифрлары) қолданылады.

9. Өлшем құралдарын салыстырып тексерушінің жеке белгісін салыстырып тексеру зертханасының басшысы береді және ол қазақ немесе латын әліпбиіндегі әріптермен белгіленген бір белгіден тұрады.

10. Металл таңбалар ГОСТ 1050-2013 "Қосындыланбаған құрастырымдық сапалы және арнайы болаттардан жасалған металл өнімдері. Жалпы техникалық шарттар", ГОСТ 5950-2000 "Аспаптық легірленген болаттан жасалған шыбықтар, жолақтар және додалар. Жалпы техникалық шарттар" мемлекетаралық стандарттарына сәйкес болаттан жасалған өзекшелер түрінде дайындалуы қажет.

11. Жезді таңба тұтқадан және тікелей таңбаның өзінен тұруы қажет. Тұтқа ГОСТ 2208-2007 "Жез фольга, таспалар, табақтар және плиталар. Техникалық шарттар" мемлекетаралық стандартына сәйкес жез пластинадан дайындалады, ал таңба жезден жасалады және диск түрінде болады. Таңба ГОСТ 21930-76 "Металл құймадағы қалайы-қорғасын дәнекерлеулер. Техникалық шарттар" мемлекетаралық стандартына сәйкес тұтқамен дәнекерленіп жалғанады.

12. Пластикалық пломбалар ГОСТ 16337-77 "Жоғары қысымды полиэтилен. Техникалық шарттар", ГОСТ 16338-85 "Төмен қысымды полиэтилен. Техникалық шарттар", ГОСТ 20282-86 "Жалпы тағайындалған полистирол. Техникалық шарттар" мемлекетаралық стандарттарына сәйкес мөлдір емес ақ акрилден немесе полипропиленнен жасалады.

Пломбаның материалы иілгіш және сынғыш қасиетке ие және ол пломбаны орнатқаннан кейін корпусты бүлдірмей пломбаны ашуға мүмкіндік бермеуі қажет. Құлыптау түйінінде екі саңылаудың болуы пломбалайтын темір арқанның тұтастығын растайды. Пластикалық пломба минус 60 °С-тан 50 °С дейінгі температура ауқымында өз қасиеттерін өзгертпеуі керек және бағытталған температуралық әсер ету кезінде пломбаны ашу мүмкіндігін жоюы тиіс. Пластикалық пломбаның арнайы қақпағы болады, ол оның құлыптау түйініне қолжетімділікті шектейді.

Пластикалық пломбаға барлық таңбалау лазерлік ою әдісімен салынады. Пластикалық пломба корпустан және 8 бекітілетін элементтері бар ілмектен тұрады. Ілмек алдын ала орнатылған күйде пломбаның корпусына қатты бекітілуі тиіс.

Пластикалық пломбаның пломбалайтын темір арқаны ГОСТ 3067-88 "6 x 19 (1 + 6 + 12) + 1 х 19 (1 + 6 + 12) құрастырылымының ТК типті екі еспелі болат арқандары. Сортамент", ГОСТ 9389-75 "Көміртекті серіппелі болат сымдар. Техникалық шарттар" мемлекетаралық стандарттарына сәйкес жасалады.

13. Өздігінен желімделетін лейблдер голографиялық фольгасы бар синтетикалық өздігінен желімделетін су өткізбейтін қағаздан жасалады, ол ыстық таңбалау әдісімен салынған, агрессивті ортаға төзімді (сілті, қышқыл) және жабысқақ қабат кем дегенде 6 жыл кезкелген типтегі бетпен жабыстыруды және алу немесе беттен алып тастауға әрекеттенгенде жергілікті бұзуды қамтамасыз етеді. Өздігінен желімделетін лейбл бағытталған температура әсерінде минус 60 °С-тан 50 °С дейінгі температура ауқымында өзінің қасиетін өзгертпеуі тиіс.

14. Салыстырып тексеру таңбаларын дайындауды және өткізуді салыстырып тексеру зертханалары ұсынған өтінімдердің негізінде МҒМО жүзеге асырады. Салыстырып тексеру зертханалары салыстырып тексеру таңбаларын қолдану жылы басталғанға дейін алты ай бұрын МҒМО-ға еркін нысанда салыстырып тексеру таңбаларын дайындау үшін өтінім береді.

Салыстырып тексеру зертханалары бір жыл ішінде МҒМО-ға салыстырып тексеру таңбаларын дайындау үшін қосымша өтінім бере алады.

Өлшем құралдарын салыстырып тексеру құқығына қайта аккредиттелген салыстырып тексеру зертханалары, аккредиттеу аттестатын алғаннан кейін МҒМО-ға салыстырып тексеру таңбаларын дайындау үшін өтінім береді.

3-тарау. Салыстырып тексеру таңбаларын сақтау тәртібі

15. Салыстырып тексеру зертханаларында салыстырып тексеру таңбаларын сақтау салыстырып тексеру зертханасы басшысы бекіткен уәкілетті адамға жүктеледі. Уәкілетті адам осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша салыстырып тексеру таңбаларын беру және қабылдау журналдарын (бұдан әрі - журналдар) жүргізеді.

16. Салыстырып тексеру таңбалары мен журналдар жанбайтын шкафта сақталады, оған салыстырып тексеру зертханасы басшысының немесе уәкілетті адамның рұқсаты болады.

17. Салыстырып тексеру таңбаларын есепке алуды және олардың жай-күйін тексеруді салыстырып тексеру зертханасының басшысы тоқсан сайын жүргізеді.

4-тарау. Салыстырып тексеру таңбаларын қолдану тәртібі

18. Өлшем құралдарын салыстырып тексерушіге салыстырып тексеру жұмыстары жүргізілетін уақытта салыстырып тексеру таңбаларының қажетті саны беріледі.

19. Өлшем құралдарын салыстырып тексеруші салыстырып тексеру жұмыстарын аяқтағаннан кейін салыстырып тексеру зертханасының басшысына немесе уәкілетті адамға пайдаланылмаған салыстырып тексеру таңбаларын журналда белгілей отырып өткізеді.

20. Салыстырып тексеру таңбалары бүлінген немесе олардың қолданылу мерзімі аяқталған жағдайда, салыстырып тексеру зертханасы оларды өшіруді және/немесе жоюды жүзеге асырады және осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша салыстырып тексеру таңбаларын өшіру және/немесе жою актін ресімдейді.

21. Салыстырып тексеру таңбаларын салу әдістері:

1) соққылау (металл және жез таңбалар);

2) желімдеу (өздігінен желімделетін лейбл);

3) пломбалау (пластикалық пломба).

22. Өлшем құралына салыстырып тексеру таңбасын салу түрі мен орны берілген өлшем құралының тиісті салыстырып тексеру әдістемесіне сәйкес айқындалады.

23. Осы Қағидалар қолданысқа енгізілгенге дейін дайындалған және сатып алынған салыстырып тексеру таңбалары осы Қағидалардың 3-тармағында белгіленген мерзімде қолдануға рұқсат етіледі.

	Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидаларына 1-қосымша
	Нысан

Металл және жез таңбалардың бедерлері мен габариттік өлшемдері

	Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидаларына 2-қосымша
	Нысан

Пластикалық пломбаларды және өздігінен желімделетін лейблдерді таңбалау және габариттік өлшемдері

А - корпустың ұзындығы 20 мм;

Б - корпустың биіктігі 25 мм;

В - типін бекіту белгісінің биіктігі 5 мм;

Г - QR-кодтың өлшемі 10×10 мм;

Д - таңбалау, нөмірлеу өлшемі және ақпараттық ресурстың мекенжайы 15 мм;

Е - шифрды таңбалаудың, жылдың және тоқсанның өлшемі 10 мм;

Ж - ашық күйдегі пломбаның биіктігі 30 мм;

Пластикалық пломбаның қалыңдығы 6,5 мм.

А - лейблдің ұзындығы 22 мм;

Б - лейблдің биіктігі 18 мм;

В - QR-код өлшемі 10×10 мм;

Г - типін бекіту белгісінің биіктігі 6 мм;

Д -галограмманың ұзындығы 4 мм;

Е - ақпараттық ресурс мекенжайының өлшемі 12 мм;

Ж - шифрды таңбалаудың, жылдың және тоқсанның өлшемі 10 мм;

З - нөмірлеуді таңбалаудың өлшемі 12 мм;

И - өрнектердің ұзындығы 1,5 мм.

	Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидаларына 3-қосымша
	Нысан

_____ жылғы үлгідегі металл және жез таңбаларды беру және қабылдау ЖУРНАЛЫ

________________________________________________________________________________

салыстырып тексеру зертханасының атауы

Салыстырып тексеру зертханасының басшысы немесе уәкілетті

адам____________________________________________________________________________

Т.А.Ә. (бар болса)

Алу туралы белгі						Қайтару туралы белгі			Ескертпе*
Күні	Таңба түрі	Таңбаны алған салыстырып тексерушінің тегі мен аты-жөні	Салыстырып тексерушінің жеке белгісі (бар болса)	Салыстырып тексеру зертханасының шифры	Таңбаны алған салыстырып тексерушінің қолы	Күні	Таңбаны тапсырған салыстырып тексерушінің қолы	Таңбаны қабылдағансалыстырып тексеру зертханасы басшысының немесе уәкілетті адамның қолы

*Журналдың "Ескертпе" бағанында:

- салыстырып тексеру таңбаларының жағдайын тексеру нәтижелері туралы;

- металл немесе жез таңба бұзылған немесе жоғалған жағдайда, сақтауға жауапты адам салыстырып тексеру зертханасының қабылданған шаралар туралы бұйрығының нөмірі мен күнін жазады;

- салыстырып тексеру зертханасының басшысы металл немесе жез таңбалардың жай-күйін тоқсан сайын тексеру туралы белгі жасайды.

_____ жылғы үлгідегі пластикалық пломбаларды және өздігінен желімделетін лейблдерді беру және қабылдау ЖУРНАЛЫ

Салыстырып тексеру зертханасының басшысы немесе уәкілетті

адам____________________________________________________________________________

Т.А.Ә. (бар болса)

Алу туралы белгі					Қайтару туралы белгі					Ескертпе*
Күні	Таңба түрі	Таңбаны алған салыстырып тексерушінің тегі мен аты-жөні	Жеке ретпен нөмірлеу		Күні	Таңбаны тапсырған салыстырып тексерушінің қолы	Жеке ретпен нөмірлеу		Таңбаны қабылдаған салыстырып тексеру зертханасы басшысының немесе уәкілетті адамның қолы
			№…бастап	№…дейін			№… бастап	№… дейін

*Журналдың "Ескертпе" бағанында:

- салыстырып тексеру таңбаларының жағдайын тексеру нәтижелері туралы;

- пластикалық пломба немесе өздігінен желімделетін лейбл жоғалған жағдайда, салыстырып тексеру зертханасының қабылданған шаралар туралы бұйрығының нөмірі мен күні жазылады;

- салыстырып тексеру зертханасының басшысы пластикалық пломбалардың немесе өздігінен желімделетін лейблдердің жай-күйін тоқсан сайын тексеру туралы белгі жасайды.

	Салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану қағидаларына 4-қосымша
	нысан

_____ жылғы __ ______ №__ Салыстырып тексеру таңбаларын өшіру және/немесе жою АКТІСІ

Комиссия мына құрамда: __________________________________________________________

төраға және комиссия мүшелерінің тегі және аты жөні

______________ жылғы ________________ № __________________________ бұйрыққа сәйкес

__________________________________________________________________________ тиесілі

салыстырып тексеру таңбаларының түрі, салыстырып тексеру

зертханасының атауы

_____________ саны _____________ дана,_________________________________ байланысты

зақымдануы/мерзімі өтіп кетуіне қарауды жүргізді.

Қарау кезінде салыстырып тексеру таңбалары_________________________________________

зақымданғаны/мерзімі өтіп кеткені анықталды.

Қарау нәтижесі негізінде, комиссия саны _________________ данадағы ___________________

салыстырып тексерушінің жеке таңбасы (болған жағдайда), салыстырып тексеру

зертханасының шифры бар немесе жеке ретпен нөмірленген

____________________________________________________ салыстырып тексеру таңбаларын

_____________________________________________________________________ іске асырды.

өшіру және/немесе жоюды

Комиссия төрағасы _____________________ ________________ _________________________

лауазымы қолы Т.А.Ә. (бар болса)

МО (бар болса)

Комиссия мүшелері: _____________________ _________________ _______________________

Лауазымы қолы Т.А.Ә. (бар болса)

О внесении изменения в приказ Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 13 июня 2014 года № 215 "Об утверждении Правил изготовления, хранения и применения поверительных клейм"

Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 августа 2018 года № 616. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 сентября 2018 года № 17392

Примечание РЦПИ!
Настоящий приказ вводится в действие с 1 января 2019 года.

В соответствии с пунктом 2 статьи 50 Закона Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года "О правовых актах" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 13 июня 2014 года № 215 "Об утверждении Правил изготовления, хранения и применения поверительных клейм" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9582, опубликованный 23 июля 2014 года в информационно-правовой системе "Әділет") следующее изменение:

Правила изготовления, хранения и применения поверительных клейм изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему приказу.

2. Комитету технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, согласно подпунктам 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие с 1 января 2019 года и подлежит официальному опубликованию.

Министр по инвестициям и развитию Республики Казахстан

Ж. Қасымбек

	Приложение к приказу Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от "29" августа 2018 года № 616
	Утверждены приказом Заместителя Премьер–Министра Республики Казахстан – Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 13 июня 2014 года № 215

Правила изготовления, хранения и применения поверительных клейм

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила изготовления, хранения и применения поверительных клейм (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 15) пункта 2 статьи 5 Закона Республики Казахстан от 7 июня 2000 года "Об обеспечении единства измерений" и определяют порядок изготовления, хранения и применения поверительных клейм".

Глава 2. Порядок изготовления поверительных клейм

2. Поверительные клейма изготавливаются в виде металлических клейм, латунных клейм, пластиковых пломб и самоклеящихся лейблов.

3. Поверительные клейма делятся на:

1) годовые, используемые в случаях, если для средства измерений установлен межповерочный интервал год и более;

2) квартальные, используемые в случаях, если для средства измерений установлен межповерочный интервал менее одного года.

4. Металлические и латунные клейма изготавливаются в соответствии с оттисками и габаритными размерами по форме согласно приложению 1 к настоящим Правилам и содержат следующую информацию:

1) знак утверждения типа средства измерений в соответствии с требованиями национального стандарта СТ РК 2.21-2017 "Государственная система обеспечения единства измерений Республики Казахстан. Порядок проведения испытаний и утверждения типа средств измерений";

2) шифр поверочной лаборатории, осуществляющей поверку средств измерений;

3) две последние цифры года применения (при необходимости - квартала);

4) индивидуальный знак поверителя средств измерений (при необходимости).

Пластиковые пломбы и самоклеящиеся лейблы изготавливаются в соответствии с маркировкой и габаритными размерами по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам и содержат следующую информацию:

1) знак утверждения типа средства измерений в соответствии с требованиями национального стандарта СТ РК 2.21-2017 "Государственная система обеспечения единства измерений Республики Казахстан. Порядок проведения испытаний и утверждения типа средств измерений";

2) шифр поверочной лаборатории, осуществляющей поверку средств измерений;

3) две последние цифры года применения (при необходимости - квартала);

4) индивидуальная последовательная нумерация;

5) двумерный QR-код;

6) адрес информационного ресурса для проверки подлинности;

7) национальный орнамент (на самоклеящихся лейблах).

Маркировка на поверительных клеймах и самоклеящихся лейблах должна быть четкой и контрастной для обеспечения считывания и идентификации.

5. Шрифт знака утверждения типа средства измерений, букв и цифр оттиска и рисунка поверительных клейм применяется в соответствии с межгосударственным стандартом ГОСТ 26.008-85 "Шрифты для надписей, наносимых методом гравирования. Исполнительные размеры".

6. Шифр поверочной лаборатории присваивается государственным научным метрологическим центром (далее – ГНМЦ) и состоит из двух символов, обозначаемых буквами казахского или латинского алфавитов.

7. Индивидуальная последовательная нумерация присваивается ГНМЦ и содержит семь символов (комбинация цифр).

8. Для обозначения года применения поверительных клейм используются арабские цифры (для обозначения квартала используются римские цифры).

9. Индивидуальный знак поверителя средств измерений присваивается руководителем поверочной лаборатории и состоит из одного символа, обозначаемого буквой казахского или латинского алфавита.

10. Металлические клейма изготавливаются в виде стержня из стали в соответствии с межгосударственными стандартами ГОСТ 1050-2013 "Металлопродукция из нелегированных конструкционных качественных и специальных сталей. Общие технические условия", ГОСТ 5950-2000 "Прутки, полосы и мотки из инструментальной легированной стали. Общие технические условия".

11. Латунное клеймо состоит из ручки и непосредственно клейма. Ручка изготавливается из пластины латуни в соответствии с межгосударственным стандартом ГОСТ 2208-2007 "Фольга, ленты, листы и плиты латунные. Технические условия", а клеймо – из латуни и имеет форму диска. Клеймо соединяется с ручкой пайкой припоем в соответствии с межгосударственным стандартом ГОСТ 21930-76 "Припои оловянно-свинцовые в чушках. Технические условия".

12. Пластиковые пломбы изготавливаются из непрозрачного белого акрила или полипропилена в соответствии с межгосударственными стандартами ГОСТ 16337-77 "Полиэтилен высокого давления. Технические условия", ГОСТ 16338-85 "Полиэтилен низкого давления. Технические условия", ГОСТ 20282-86 "Полистирол общего назначения. Технические условия".

Материал пломбы сочетает в себе свойства упругости и хрупкости и не должен допускать вскрытие пломбы после ее установки, без разрушения корпуса. Целостность пломбировочного троса подтверждается наличием двух пазов в узле запирания. Пластиковая пломба не должна менять своих свойств в температурном диапазоне от минус 60oС до 50oС и должна исключать возможность вскрытия пломбы при направленном температурном воздействии. Пластиковая пломба имеет специальную крышку, которая ограничивает доступ к узлу ее запирания.

Вся маркировка на пластиковую пломбу наносится методом лазерной гравировки. Пластиковая пломба состоит из корпуса и защелки и имеет 8 фиксирующих элементов. Защелка в предустановленном состоянии должна быть жестко зафиксирована в корпусе пломбы.

Пломбировочный трос пластиковой пломбы изготавливается в соответствии с межгосударственными стандартами ГОСТ 3067-88 "Канат стальной двойной свивки типа ТК конструкции 6˟19 (1 + 6 + 12) + 1 ˟ 19 (1 + 6 + 12). Сортамент", ГОСТ 9389-75 "Проволока стальная углеродистая пружинная. Технические условия".

13. Самоклеящиеся лейблы изготавливаются из синтетической самоклеящейся водонепроницаемой бумаги с голографической фольгой, нанесенной способом горячего тиснения, стойкой к агрессивной окружающей среде (щелочь, кислоты) и клеевым слоем обеспечивающим склеивание с поверхностью любого типа сроком не менее 6 лет и локальным разрушением при снятии или попытке снятия с поверхности. Самоклеящийся лейбл не должен менять своих свойств в температурном диапазоне от минус 60 oС до 50 oС при направленном температурном воздействии.

14. Изготовление и реализацию поверительных клейм организует ГНМЦ, на основании заявок, представленных поверочными лабораториями. Поверочные лаборатории за шесть месяцев до начала года применения поверительных клейм представляют заявку на изготовление поверительных клейм в ГНМЦ в произвольной форме.

Поверочные лаборатории в течение года могут представлять в ГНМЦ дополнительную заявку на изготовление поверительных клейм.

Поверочные лаборатории, вновь аккредитованные на право поверки средств измерений, представляют заявку на изготовление поверительных клейм в ГНМЦ после получения аттестата аккредитации.

Глава 3. Порядок хранения поверительных клейм

15. Хранение поверительных клейм в поверочных лабораториях возлагается на уполномоченное лицо, утвержденное руководителем поверочной лаборатории. Уполномоченное лицо ведет журналы выдачи и приемки поверительных клейм по форме согласно приложению 3 к настоящим Правилам (далее – журналы).

16. Поверительные клейма и журналы подлежат хранению в несгораемом шкафу, доступ к которому имеет руководитель поверочной лаборатории или уполномоченное лицо.

17. Учет и проверку состояния поверительных клейм ежеквартально проводит руководитель поверочной лаборатории.

Глава 4. Порядок применения поверительных клейм

18. На время проведения поверочных работ поверителю средств измерений выдается необходимое количество поверительных клейм.

19. Поверитель средств измерений по окончанию поверочных работ сдает руководителю поверочной лаборатории или уполномоченному лицу неиспользованные поверительные клейма с отметкой в журнале.

20. В случае повреждения или истечения срока применения поверительных клейм поверочная лаборатория осуществляет их гашение и/или уничтожение и оформляет акт гашения и/или уничтожения поверительных клейм по форме, согласно приложению 4 к настоящим Правилам.

21. Способы нанесения поверительных клейм:

1) ударный (металлическое и латунное клейма);

2) наклеивание (самоклеящийся лейбл);

3) пломбирование (пластиковая пломба).

22. Вид и место нанесения поверительного клейма на средство измерений определяется соответствующей методикой поверки данного средства измерений.

23. Поверительные клейма, изготовленные и приобретенные до введения в действие настоящих Правил, допускаются к применению в сроки, установленные пунктом 3 настоящих Правил.

	Приложение 1 к Правилам изготовления, хранения и применения поверительных клейм
	форма

Оттиски и габаритные размеры металлических и латунных клейм

	Приложение 2 к Правилам изготовления, хранения и применения поверительных клейм
	форма

Маркировка и габаритные размеры пластиковых пломб и самоклеящихся лейблов

А – ширина корпуса 20 мм;

Б – высота корпуса 25 мм;

В – высота знака утверждения типа 5 мм;

Г – размер QR-кода 10×10 мм;

Д – размер маркировки, нумерации и адрес информационного ресурса 15 мм;

Е – размер маркировки шифра, года и квартала 10 мм;

Ж – высота пломбы в незамкнутом состоянии 30 мм;

Толщина пластиковой пломбы 6,5 мм.

А – ширина лейбла 22 мм;

Б – высота лейбла 18 мм;

В – размер QR-кода 10×10 мм;

Г – высота знака утверждения типа 6 мм;

Д – ширина галограммы 4 мм;

Е – размер адреса информационного ресурса 12 мм;

Ж – размер маркировки шифра, года и квартала 10 мм;

З – размер маркировки нумерации 12 мм;

И – ширина орнаментов 1,5 мм.

	Приложение 3 к Правилам изготовления, хранения и применения поверительных клейм
	форма

ЖУРНАЛ

выдачи и приемки металлических и латунных клейм образца _____ года

__________________________________________________________________________
наименование поверочной лаборатории

Руководитель поверочной лаборатории или уполномоченное лицо
_______________________________________________________________________________
Ф.И.О. (при наличии)

Отметка о получении						Отметка о возврате			Примечание*
Дата	Вид клейма	Фамилия и инициалы поверителя, получившего клеймо	Индивидуальный знак поверителя (при наличии)	Шифр поверочной лаборатории	Подпись поверителя, получившего клеймо	Дата	Подпись поверителя, сдавшего клеймо	Подпись руководителя поверочной лаборатории или уполномоченного лица получившего клеймо

*В столбце "Примечание" журнала делается отметка:

- о результатах проверки состояния поверительных клейм;

- в случае повреждения или утери металлического или латунного клейма лицо, ответственное за хранение проставляет номер и дату приказа поверочной лаборатории о принятых мерах;

- о ежеквартальной проверке руководителем поверочной лаборатории состояния металлических или латунных клейм.

ЖУРНАЛ
выдачи и приемки пластиковых пломб и самоклеящихся лейблов образца _____ года

________________________________________________________________________
наименование поверочной лаборатории

Руководитель поверочной лаборатории или уполномоченное лицо
______________________________________________________________________________
Ф.И.О. (при наличии)

Отметка о получении					Отметка о возврате					Примечание*
Дата	Вид клейма	Фамилия и инициалы поверителя, получившего клеймо	Индивидуальная последовательная нумерация		Дата	Подпись поверителя, сдавшего клеймо	Индивидуальная последовательная нумерация		Подпись руководителя поверочной лаборатории или уполномоченного лица получившего клеймо
			с №…	по №…			с №…	по №…

*В столбце "Примечание" журнала делается отметка:

- о результатах проверки состояния поверительных клейм;

- в случае утери пластиковой пломбы или самоклеящегося лейбла лицо проставляет номер и дату приказа поверочной лаборатории о принятых мерах;

- о ежеквартальной проверке руководителем поверочной лаборатории состояния пластиковых пломб или самоклеящихся лейблов.

	Приложение 4 к Правилам изготовления, хранения и применения поверительных клейм
	форма

АКТ
гашения и/или уничтожения поверительных клейм
№__ от __ ______ _____ года.

Комиссия в составе: ________________________________________________________
фамилии и инициалы председателя и членов комиссии
согласно приказу № _______ от _____ _________________ _________ года провела осмотр
______________________________ принадлежащих __________________________________
вид поверительных клейм наименование поверочной лаборатории в количестве __________
штук, в связи с их _______________________________________________________________
повреждением/истечением срока
При осмотре установлено, что поверительные клейма
_______________________________________________________________________________
повреждены/имеют истекший срок

На основании результатов осмотра, комиссия осуществила ______________________
гашение и/или уничтожение
поверительных клейм в количестве_______ _ штук с индивидуальным знаком поверителя
(при наличии), шифром поверочной лаборатории или индивидуальной последовательной
нумерацией __________________________________________________________________.

Председатель комиссии __________________ ___________ _____________________
должность подпись Ф.И.О. (при наличии)

МП (при наличии)

Члены комиссии: _________________ _____________ __________________________
должность подпись Ф.И.О. (при наличии)