Гидротехникалық құрылысжайлар мен негізгі жабдықты көпфакторлы зерттеп-қарауды орындау қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2020 жылғы 20 қазандағы № 260 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 23 қазанда № 21490 болып тіркелді

Қазақстан Республикасы Су кодексінің 37-бабы 1-тармағының 28-5) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Гидротехникалық құрылысжайлар мен негізгі жабдықты көпфакторлы зерттеп-қарауды орындау қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Су ресурстары комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықтың ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрі

М. Мирзагалиев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ішкі істер министрлігі

Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2020 жылғы 20 қазаны № 260 Бұйрығымен бекітілген

Гидротехникалық құрылысжайлар мен негізгі жабдықты көпфакторлы зерттеп-қарауды орындау қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Гидротехникалық құрылысжайлар мен негізгі жабдықты көпфакторлы зерттеп-қарауды орындау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) 2003 жылғы 9 шілдедегі Қазақстан Республикасы Су кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 37-бабы 1-тармағының 28-5) тармақшасына сәйкес әзірленді және гидротехникалық құрылысжайлар мен негізгі жабдықты көпфакторлы зерттеп-қарауды (бұдан әрі – тексеру) жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидалардың әрекеті төтенше жағдайлар кезінде жоғары қауіп төндіретін, меншік нысанына қарамастан 5 жыл және одан да көп пайдаланудағы I, II, III сыныпты және IV сыныпты гидротехникалық құрылысжайларға (бұдан әрі – ГТҚ) және негізгі жабдықтарға (бұдан әрі – ГТҚ) қолданылады

3. Қағидалар ГТҚ жоспарлы және жоспардан тыс (жөндеуден, қайта жаңартудан, қалпына келтіруден, пайдалану жағдайларының өзгеруінен, авариялық жағдайлардан, әсерлерден кейін) тексерістер жүргізу кезінде қолданылады.

ГТҚ-ны зерттеп-қараудың негізгі міндеті:

1) ГТҚ, тораптар мен кешендердің жай-күйі мен қауіпсіздігін бағалау, олардың уақыт бойынша өзгеруін болжау;

2) құрылысжайлардың авариясына себеп болуы мүмкін материалдардың жобалық шешімдерінен ауытқуларын, зақымдануларын, ақауларын және физикалық-механикалық қасиеттерінің өзгерістерін анықтау;

3) "құрылысжай – негіздеме" жүйесінде болып жатқан сүзу, орын ауыстыру, шөгу, кернеу деңгейі процестеріндегі қауіпті өзгерістерді анықтау;

4) авариялық жағдайлардың алдын алу бойынша қабылданған және (немесе) қабылданатын шаралардың жеткіліктілігін талдау және бағалау;

5) ГТҚ қауіпсіздігін арттыру жөніндегі бағдарламаны әзірлеу;

6) ГТҚ қауіпсіздігінің белгіленген өлшемшарттардың жеткіліктілігін және оларды өлшеу кезеңділігін бағалау;

7) ГТҚ тұрақтылығын бағалау.

2-тарау. Гидротехникалық құрылысжайларды және негізгі жабдықтарды көпфакторлы тексеру өткізу тәртібі

4. ГТҚ-ны зерттеп-қарау жоспардан тыс және жоспарлы болып бөлінеді.

5. ГТҚ-ны жоспардан тыс зерттеп-қарау құрылыс бөліктерінің зақымдануын немесе бұзылуын тудырған дүлей зілзалалар мен авариялардан кейін, сондай-ақ жабдықтың жұмысында жиі істен шығу және пайдалану шарттарының басқа да бұзылуы кезінде жүргізіледі.

6. Жоспарлы зерттеп-қараулар Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 19-4/286 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11478 болып тіркелген) Су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаларының 17-тармағында белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады. Тексеру кезінде ГТҚ-ның ағымдағы жай-күйін оны қауіпсіз пайдалану мәніне бағалау жүргізіледі.

7. Зерттеп-қарауды жүргізу ГТҚ меншік иесінің мынадай дәйекті өзара байланысты іс-қимылдарды орындауын көздейді:

1) зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі жұмыс бағдарламасын (бұдан әрі – жұмыс бағдарламасы) әзірлеу және бекіту;

2) зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі комиссияның құрамын бекіту;

3) бекітілген жұмыс бағдарламасына сәйкес зерттеп-қарауды жүргізу;

4) ГТҚ қауіпсіздігін арттыру жөніндегі бағдарламаны әзірлеу.

Тексеру жүргізу үшін мамандандырылған мердігерлік ұйымдарды тартқан жағдайда актіні мамандандырылған мердігерлік ұйым жасайды, комиссия мүшелерімен келісіледі және ГТҚ меншік иесі болып табылатын ұйымның техникалық басшысы бекітеді.

8. Жұмыс бағдарламасында мынадай іс-қимылдар жиынтығы көзделеді:

1) жобалық құжаттамамен, ГТҚ паспорттарымен және атқарушылық құжаттамамен танысу;

2) ГТҚ пайдалану қызметінің жұмысын талдау;

3) ГТҚ, гидромеханикалық жабдықтар мен бақылау-өлшеу аппаратураларын (бұдан әрі – БӨА);

4) ГТҚ аспаптық тексеру;

5) құрылысжайға орнатылған БӨА жеткіліктілігін талдау;

6) ГТҚ жай-күйіне бұрын жүргізілген заттай бақылаулар (мониторинг) деректерін талдау және бағалау;

7) тексерілетін ГТҚ жай-күйін бағалау үшін пайдаланылатын қауіпсіздік критерийлерінің бақыланатын көрсеткіштерінің номенклатурасын, олардың шекті жол берілетін мәндерін және өлшеу кезеңділігін талдау;

8) азаматтық қорғаудың оқшау құлақтандыру жүйесін тексеру;

9) ГТҚ қауіпсіздігі туралы қорытынды және оны қамтамасыз ету жөніндегі ұсынымдар жасау.

9. ГТҚ бақылаулары мен зерттеулері өз сипаты бойынша көзбен шолу және аспаптық, инженерлік-геозедикалық және су асты болып бөлінеді және осы Қағидалардың 3-тарауына сәйкес көлемде ГТҚ тексерулерін, өлшеулерін, сынақтарын және зерттеулерін жүргізуді көздейді.

10. Бақылау нәтижелері жүргізуді ГТҚ меншік иесі еркін нысанда жүзеге асыратын журналдарға және формулярларға енгізіледі және ГТҚ жұмысында анықталған кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеу үшін пайдаланылады.

11. Тексеру нәтижелері көп факторлы тексеру актісімен ресімделеді, онда осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша МТҚ-ның техникалық жай-күйін бағалау көрсетіледі.

12. Комиссия құрамына:

ГТҚ-ны пайдалану қызметінің басшысы немесе бас инженері;

визуалды, аспаптық, инженерлік-геодезиялық және су астын зерттеп-қарауды орындайтын қызметкерлер не осы тексеруді шарттық негізде жүзеге асыратын ұйымдардың қызметкерлері;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарының өкілдері (келісім бойынша);

зерттеп-қарауды өткізу үшін тартылған мамандандырылған мердігерлік ұйымның өкілдері (оларды тартқан жағдайда) кіреді.

13. ГТҚ-ның меншік иесі комиссияның жұмысы үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етеді.

14. Актінің бір данасы ГТҚ-ның меншік иесінде сақталады, екінші данасы 3 жұмыс күні ішінде Су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекцияға жіберіледі.

3-тарау. Гидротехникалық құрылысжайларды зерттеп-қараудың әдістері

1-параграф. Құрылысжайларды визуалды зерттеп-қарау

15. ГТҚ құрылысжайларын визуалды зерттеп-қараудың негізгі міндеті құрылысжайлардың ақаулықтары мен зақымдануларын, құрылымдар мен механикалық жабдықтардың ақаулықтарын, ауытқуы үлкен шөгінділерді, деформацияларды, орын ауыстыруларды, конструктивтік элементтер материалының бұзылу аймақтары мен учаскелерін, сүзгіш ағынның ашық шығуларын анықтау, сондай-ақ орнатылған БӨА жай-күйін бағалау, орындалған жөндеу іс-шараларының тиімділігін бағалау болып табылады.

ГТҚ механикалық жабдықтарын визуалды тексерумен тартқыш арқандардың, шынжырлардың, тірек конструкциялардың, қаптамалардың, қозғалғыш және басқа механизмдердің, көтергіш металл конструкциялардың механикалық және коррозиялық зақымданулары, кран асты жолдарының аралық құрылысжайларының салмалы бөліктері мен тіреулерін бекіту орындарындағы бетонның жай-күйі, бекітпелердің нығыздау сапасы анықталады.

16. Тегеурінді фронт құрамында бетон және топырақ бөгеттері, гидроэлектрстанция (бұдан әрі – ГЭС) ғимараты, кеме қатынасы шлюздері, су төгу құрылысжайлары бар ГТҚ-да визуалды зерттеп-қарау объектілерінің қатарына енгізіледі:

еспе, берма, бөгет құламасы (қырлары);

дренаждық құрылғылар;

су бұру құрылысжайларының су ағызу үсті;

су өткізбейтін құдық пен қабырғаларды, энергия сөндіргіштерді, рисберма мен шөмішті қоса алғанда, төменгі бьеф жағынан осы құрылысжайлардың конструктивтік элементтері (қарауға қолжетімді шектерде);

анкерлік тіректерді қоса алғанда, турбиналық су тартқылар;

теңестіруші резервуарлар;

діңгектер, бөлек қабырғалар, ұсталар, тіреуіш қабырғалар;

бетон құрылысжайларының топырақ құрылыстарына және (немесе) жағалауларға жанасу аймақтары;

жағада, денеде және бөгеттің негізінде орналасқан галереялар;

жеткізуші және бұру арналары;

жер асты құрылысжайлары мен қазбалары;

жағалау баурайларының учаскелері және бөгеттің төменгі еңісіне (қырына), ГЭС ғимаратына, туннельдердің төменгі порталдарына, кеме жүретін құрылыстарға жанасатын аумақтар;

жоғарғы және төменгі бьефтердегі жағалаулық жанасудан 500 метр шектегі жағалаулардың абразивті аймақтары;

толқынға қарсы және еңістердің басқа да бекітулері;

ГТҚ механикалық жабдығы.

17. ГТҚ-ның бетон бөліктерінде (бөгеттер, тіреуіш қабырғалар) визуалды тексеру кезінде бетон қалауының зақымдануының мынадай негізгі түрлері анықталады және белгіленеді:

агрессивті ортамен немесе суды сүзумен байланысты бетонның коррозиясы;

бетон қалауында шоғырланған сүзу ошақтары болып табылатын өтпелі жарықтардың болуы;

бетонды қарқынды сілтілеу (одан әкті сүзетін сумен жуу);

күн радиациясының әсерін қоса алғанда, қысқы (мұздату-еріту) және жазғы (қыздыру-салқындату) кезеңдердегі температуралық әсерлердің салдарынан конструкциялардың су үсті бөліктері бетонының коррозиясы;

қыс мезгілінде мұздату және еріту салдарынан судың ауыспалы деңгейі аймағындағы суға қаныққан бетонның коррозиясы;

кавитация немесе гидроабразивті тозу салдарынан су өткізу құрылысжайлары бетонының бұзылуы;

бетон қалаудың механикалық зақымдануы (элементтер бұрыштарының сынуы, жекелеген аймақтарда бетонды ұсақтау, жарықтар, қатпарлану);

температуралық және басқа да әсерлердің (негіздің шөгуі және жер сілкінісі) салдарынан тігістердің қайтымсыз ашылуы;

күш жүктемелерінен, біркелкі емес шөгінділерден немесе температуралық әсерлерден туындаған сызаттар;

белсенді кремнез бар толтырғыштармен цемент сілтілерінің реакциясынан туындаған жарықтар.

18. ГТҚ темірбетон және болаттемір бетон конструкцияларында қосымша мынадай зақымданулар бөлінеді және тіркеледі:

тік, көлденең және қисық сызаттар элементтің созылған аймағындағы ашу шамасымен рұқсат етілген нормалардан көп;

элементтің сығылған аймағы бойындағы жарықтар, оның ішінде екі аспалы арқалықтардың баспасында;

бетонмен арматураға қатысты қорғаныс қасиеттерін жоғалту (қорғаныш қабатының барлық қалыңдығына бетонды карбонизациялау, бетонды сілтілеу);

арматураның өзекшелері бойындағы бетонның қорғаныш қабатындағы жарықтар және бетонның қорғаныш қабатының қатпарлануы;

арматураның коррозиясы;

арматураның механикалық зақымдануы;

болат қаптаманың зақымдануы (металл мен жіктердің коррозиясы, сызаттар, үйкеліс, айналадағы темір бетонды массивпен жанасу салдарынан қалыңдықтың азаюы).

19. Топырақ бөгеттерінде және негіздерде мынадай:

төменгі бьефте сүзгіш сулардың ашық шығу орындары, оның ішінде табаны мен жағалық беткейлер, қыста олардың мұздану мүмкіндігін бағалай отырып;

бөгетке жанасатын негізден, жағалаулық және жайылма алқаптарынан, бөгеттен топырақты суффозиялық шығару;

пьезометриялық желінің жағдайы;

бөгет дренаждарының, су бұру шығарылымдарының, жыралар мен кюветтердің жай-күйі;

бөгеттің төменгі беткейінің табанына жанасатын аумақтың батпақтануы;

бөгеттің жотасы мен берм еңістерінің, сондай-ақ жанасудағы жағалау баурайларының жергілікті деформациялары;

еспеде, еңістерде және бермаларда жарықтар мен жаңбырлы ойықтардың болуы;

жоғарғы және төменгі құламалар бекіткіштерінің, сондай-ақ жағалаулар бекіткіштерінің жай-күйі (егер ондай болса);

төменгі беткейде және іргелес аумақта проталин мен мұздың пайда болуы;

бөгет құламаларын аязды желдеу (солифлюкция);

төменгі бьефтегі бөгет пен жағалауларды шайып кету аймақтары;

су асты бөліктерін қоса алғанда, бөгет профилінің уақыт бойынша өзгеруі (пайдаланушы ұйымның деректері бойынша) зақымдануларға бөлінеді және белгіленеді.

20. Жер асты ГТҚ-да (машина залдары, деривациялық туннельдер, қалқан үй-жайлары, шахталық су тартқылар) визуалды зерттеп-қараумен мыналар:

қабырғалар мен күмбездер (темір бетон, торкрет, металл)қаптамаларында және басқа бетон конструкцияларында жарықтардың болуы және ашылуы;

бетонның коррозиясы және бұзылуы, арматурадан бетонның қорғаныш қабатының қатпарлануы;

қабырғалардан және анкерлік күмбездерден жартас блоктарының шығып кетуі, блоктардың бір-біріне қатысты қозғалуы;

жартасты жынысты бекітудің болат анкерлердің үзілуі немесе қатып қалуы, жартасты массивте орналасқан құрылымдағы жеке тектоникалық жарықтар мен жарықтарды ашу;

жер асты құрылысжайларына профильденген судың шығыстары;

дренаждық құрылғылар мен дренаждық суларды сору сорғы станциялары жұмысының жарамдылығы;

монтаждау крандарының рельстік жолдарының деформациясы (жерасты үй-жайлары камераларының жартасты қабырғалары);

су бұру жолдарында тастардың, ұстағыштарда және арамшөпті ұстайтын торлар алдында тас шөгінділерінің болуы;

су құбыры жолдарының бетонды қаптамалары мен жартасты қабырғаларын балдырлармен және микроорганизмдермен өсуі;

апаттық шығу, жарықтандыру және желдету жағдайы анықталады және тіркеледі.

21. Төменгі бьефті тексеру кезінде мыналар:

су ағызу жұмысы кезінде бьефтердің жанасу режимдері;

су бұрудағы пульсациялық және кавитациялық құбылыстар;

су бұру каналындағы ағынның іркілуі, жағалаулар мен түбінің шайылуы (арнада);

сөндіргіштер мен рисберманың жағдайы;

шаю өнімдерінің шөгінділерінің мөлшері мен пішіні;

арнаның (жағалаулардың) және жер асты құрылысжайларының су шайылуының орналасқан жері, олардың барынша тереңдігі мен даму серпіні анықталады және тіркеледі.

22. ГТҚ механикалық жабдығын қарау кезінде оның жалпы жай-күйі бағаланады, оның мынадай ақаулары:

металл конструкциялардың механикалық зақымдануы (майысулар, қисаюлар, жарықтар, сызаттар);

металл конструкциялардың коррозияға қарсы жабынының ескіруі;

кернеу шоғырлану орындарындағы жарықтар;

дәнекерленген жіктердің үзілуі, бұрандамалық және тойтарма қосындылардың үзілуі мен әлсіреуі;

үйкелетін жұптардың тозуы (жүріс дөңгелектері мен бекітпелер жолдарының, тістегершіктер тістерінің, төлкелердің);

тарту арқандары мен пластина шынжырларының коррозиялық және механикалық тозуы;

белбеулер мойынтірек дөңгелекті ысырмаларды және жетек механизмдері; бекітпелерді және гидрожетектерді тығыздаудағы ағыстар;

сорғыш торларды, бекітпелердің паздарын және бетонның пазына жанасатын жылыту жүйесі жұмысының бұзылуы;

бекітпелердің, паз конструкцияларының және тығыздағыштардың тірек конструкцияларын бітеу орындарында бетонның бұзылуы;

кран және электр техникалық жабдықтардың, көтергіш механизмдер мен электр жылыту жүйелерінің ақаулықтары анықталады және белгіленеді.

Комиссияның шешімі бойынша жекелеген бекітпелер мен тетіктердің жұмысына іріктеп тексеру жүргізіледі.

2-параграф. Аспаптық зерттеп-қарау

23. Аспаптық зерттеп-қараудың негізгі міндеті құрылысжайдың жай-күйі деформациялар, беріктілік, жарықшақтың пайда болуы және ылғалдылығы туралы сандық деректерді алу болып табылады.

24. Аспаптық зерттеп-қарау кезінде мынадай әдістер қолданылады:

бетон беріктігінің конструкция бетонындағы (диаметр және тереңдік) таңба өлшемімен байланысын немесе индентордың соққысы немесе индентордың бетон бетіне жанасуы кезінде бетондағы және стандартты металл үлгідегі таңба диаметрінің арақатынасын анықтайтын пластикалық деформация әдісі;

цифрлық өлшеу құрылғысының көмегімен құрылым қабырғаларының қалыңдығын өлшейтін ультрадыбыстық әдіс, бейнедисплейді пайдалана отырып, конструкция бетінде жарықтар мен сыртқы коррозиялық раковиналардың тереңдігін анықтау;

бетонның беріктігінің денеде жасалған арнайы анкерлік құрылғының конструкциясы оны қоршаған бетонмен бірге одан алып кетуді күшейтумен байланысты негізделген бұзбайтын әдіс;

инженерлік геодезия әдістері түрлі ғимараттар мен құрылысжайларды іздестіру, жобалау, салу және пайдалану кезінде орындалады, инженерлік геодезия алаңдар мен трассалардың топографиялық-геодезиялық ізденістерін, құрылысжайларды инженерлік-геодезиялық жобалауды, геодезиялық бөлу жұмыстарын, конструкциялар мен технологиялық жабдықтарды геодезиялық тексеруді, құрылысжайлар мен олардың негіздерінің деформациялануын бақылауды қамтитін әдіс;

радиографиялық әдіс дәнекерлеу қосылыстарының тұтастығын бақылау үшін қолданылады;

кернеулердің шоғырлану аймақтарында және коррозиялық-тозу зақымданулардың дамушы аймақтарында құбыр металының магниттелуінің өзгеруіне байланысты жердің магниттік өрісінің бұрмалануы өлшенетін магнитометриялық әдіс;

табиғи радиоактивтілікті анықтауға және зерттеуге негізделген барлаудың геофизикалық әдісі;

ылғалдылықты өлшеуге арналған нейтрондық әдіс материалдағы сутегі атомдарының ядроларымен өзара әрекеттесуі процесінде жылдам нейтрондардың баяулау әсеріне негізделген;

құйынды токтар әдісі бояу қабатымен немесе битум қабатымен жабылған беттерді тексеру кезінде оларды тіркеу үшін металл элементтердің жарықтары мен жарықтарын анықтау әдістеріне қосымша қолданылады;

электрметриялық әдіс коррозиялық қауіпті бағалау мақсатында катодты қорғанысты тексеру үшін қолданылады және құрылысжайдың болат құрылымы мен қоршаған орта - су арасындағы әлеуеттің айырмашылығын өлшеу болып табылады;

акустикалық әдіс су асты құрылысжайларының металл конструкцияларының дәнекерленген тораптарындағы ішкі ақаулардың болуын тексеруге арналған;

механикалық сынау әдісі жүктемені қолдану тәсіліне байланысты металдардың механикалық қасиеттерін сынау әдістері үш топқа бөлінеді: статикалық сынақтар (созылу, иілу, бұралу, кесу, сығылу); динамикалық сынақтар (соққылық тұтқырлыққа); қайталанған немесе белгісіздік жүктемелер кезіндегі сынақтар (шаршау);

георадар әдісі (георадиолокация, георадарлық түсіру, георадарлық тексеру, георадарлық зондтау) георадар сәулеленетін электромагниттік толқындардың жер қалыңдығы арқылы өтуін техникалық талдау және әр түрлі жер асты коммуникациялары астында жасырынғанын көруге мүмкіндік береді.

25. Аспаптық тексеру барысында мыналар:

конструкция бетіндегі жарықтар және сыртқы коррозиялық раковиналар;

су асты құрылысжайларының металл конструкцияларының дәнекерленген тораптарындағы ішкі ақаулар;

бетон массивінің тығыздығы мен серпімділігі, сондай-ақ онда каверналар мен қуыстардың болуы;

бөгет құламаларының, жотасының және бермінің деформациясы;

су асты бөліктерін қоса алғанда, бөгеттің профилін уақыт бойынша өзгерту анықталады және тіркеледі.

3-параграф. Инженерлік-геодезиялық зерттеп-қарау

26. Инженерлік-геодезиялық зерттеп-қараудың негізгі міндетігеодезиялық желінің қамтамасыз етілуін, жер беті және топырақмаркаларының болуы мен жай-күйін тексеру, жоғары рұқсаты баробъектілермен іргелес аумақтардың атқарушылық түсірілімдерін жүргізу болып табылады.

27. Инженерлік-геодезиялық зерттеп-қарау барысында мыналар: :

бастапқы геодезиялық пункттерді зерттеп-қарау нәтижелері;

бастапқы пункттерге байланыстыруды көрсете отырып, жоспарлы-биіктік геодезиялық желілердің схемалары;

есептеу, дәлдікті теңестіру және бағалау материалдары,геодезиялық пункттердің координаттары мен биіктіктерініңведомостары, нивелирлік белгілер мен тұрақты белгілермен бекітілген нүктелер;

өлшеу құралдарын метрологиялық аттестаттау туралы деректер (аспаптарды зерттеу, тексеру және эталондау, рейкаларды және өлшеу аспаптарын құрастыру);

тұрақты белгілермен бекітілген геодезиялық пункттер менгеодезиялық желілердің нүктелерін, олардың сақталуын бақылауға тапсыру туралы актілер;

далалық (камералдық) зерттеп-қарау актілері анықталады және тіркеледі.

4-параграф. Су асты зерттеп-қарауы

28. Су асты зерттеп-қарауының негізгі міндеті құрылысжайдың жоғарғыжәне төменгі бьефтерінің су асты бөлігінің және оларғажанасатын түбінің учаскелерінің жай-күйін тексеру болып табылады. Гидротехникалық құрылысжайдың су асты бөлігін тексеру судың ең аз тұрған кезеңінде орындалады.

29. Суасты зерттеп-қарау барысында мыналар:

тас жапсары құламаларының жай-күйі;

берма шамасы;

массивтердің төменгі қатарының (курсының) жағдайы;

қалаудың көлденең және тік тігістерінің ені;

массивтердің жылжуы және құрылысжайдың су асты бөлігінің тігінен ауытқуы;

кавернаның болуы;

жалаңаш арматурасы бар орындар, жарықтар мен ойықтар;

кесілген және металл бекіткіштердің жай-күйі;

толассыз баған құрылысжайларының жай-күйі;

су қабылдағыш торларының және құрылысжай бастарының жай-күйі;

жағалау құламаларының жай-күйі;

түбінің жай-күйі (қоқыстар, суға батқан заттар, шөгінділер, шайындылар, шұқанақтар) анықталады және тіркеледі.

30. Су асты тексерулерін жүргізу Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 19 қаңтардағы № 33 бұйрығымен бекітілген Сүңгуірлік жұмыстарды жүргізу кезіндегі қауіпсіздік қағидаларына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10369 болып тіркелген) сәйкес жүргізіледі.

4-тарау. Гидротехникалық құрылысжайлардың қауіпсіздігін бағалау

31. Зерттелетін ГТҚ қауіпсіздігін бағалау "Су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 19-4/289 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11478 болып тіркелген) Су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету критерийлерімен тексеру қорытындылары бойынша алынған мәндерді салыстыру арқылы жүзеге асырылады, оларға ГТҚ-ның меншік иесі оны пайдалану барысында бақылау жүргізеді.

	Гидротехникалық құрылысжайлар мен негізгі жабдықты көпфакторлы зерттеп-қарауды орындау қағидалары
	1-қосымша

Көп факторлы тексеру актісі __________________________________________________ гидротехникалық құрылысжайдың атауы

1. Жобалық құжаттаманың, ГТҚ* паспортының және атқару құжаттамасының болуы

туралы ақпарат __________________________________

2. Зерттеу жүргізу сәтіндегі ГТҚ нақты жай-күйіне жобалық құжаттаманың сәйкестігі

немесе сәйкес еместігі туралы ақпарат ________________________________________

3. ГТҚ пайдалану қызметінің жұмысы туралы ақпарат__________________

4. ГТҚ, гидромеханикалық жабдықтар мен БӨА визуалды тексеру

нәтижелері ________________________ ___

5. ГТҚ аспаптық тексеру нәтижелері________________________________

6. Инженерлік-геодезиялық тексеру нәтижелері_______________________

7. Су асты тексеру нәтижелері______________________________________

8. Құрылысжайда орнатылған БӨА жеткіліктілігін талдау

нәтижелері __________________________________________________________

9. ГТҚ жай-күйіне бұрын жүргізілген заттай бақылауларды талдау

нәтижелері ___________________________________________________________

10. Тексерілетін ГТҚ жай-күйін бағалау үшін пайдаланылатын бақыланатын

параметрлердің номенклатурасын және олардың шекті жол берілетін мәндерін талдау

нәтижелері ____________________________________

11. Азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесін тексеру

нәтижелері ___________________________________________________________

12. ГТҚ жағдайын бағалау:

12.1. ГТҚ және олардың жекелеген элементтерінің беріктігі мен орнықтылығын

бағалау ________________________________________________

12.2. Гидроторап жармасындағы су өткізу құрылысжайларының нақты қабілетін

бағалау, су өткізу жолдары мен су төгінділерін дәлдік тексеру туралы мәліметтер

__________________________________________________________

12.3. Құрылысжайлар жотасы мен сүзуге қарсы элементтердің қалыпты тіректік

(үдемелі) деңгейден асып кетуінің жеткіліктілігін бағалау

____________________________________________________________________

12.4. ГТҚ конструктивтік элементтерінің жағдайын бағалау

____________________________________________________________________

12.5. ГТҚ жанасу аймақтарының жай-күйін бағалау

____________________________________________________________________

12.6. ГТҚ механикалық жабдықтары мен арнайы болат конструкцияларының жұмыс

қабілеттілігі мен беріктігін бағалау

____________________________________________________________________

12.7. Гидротехникалық құрылысжайларда орнатылған аварияға қарсы қорғаныс және

автоматика құралдарының жұмысын бағалау

____________________________________________________________________

13. Жалпы ГТҚ және жеке негізгі жабдықтың техникалық жай-күйі туралықорытынды

________________________________________________________

14. ГТҚ қауіпті зақымданулар мен авариялық жағдайларды оқшаулауға және жоюға

дайындығы туралы қорытынды_______________________________

Комиссия төрағасы: _________ ________________________________

(қолы) (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса))

Комиссия мүшелері: _________ ________________________________

(қолы) (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса))

Ескертпе:

* осы бұйрықтың мақсаттары үшін "Гидромелиоративтік жүйелер мен су шаруашылығы құрылыстарын паспорттауды жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2009 жылғы 4 маусымдағы № 326 бұйрығымен бекітілген паспорттардың нысандары және паспорттың нысаны қаралады (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5714 болып тіркелген).

Об утверждении Правил выполнения многофакторного обследования гидротехнических сооружений и основного оборудования

Приказ Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 20 октября 2020 года № 260. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 23 октября 2020 года № 21490

В соответствии с подпунктом 28-5) пункта1 статьи 37 Водного кодекса Республики Казахстан от 9 июля 2003 года, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила выполнения многофакторного обследования гидротехнических сооружений и основного оборудования.

2. Комитету по водным ресурсам Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан М. Мирзагалиев

"СОГЛАСОВАН"
Министерство
национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство внутренних дел
Республики Казахстан

Утвержден приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 20 октября 2020 года № 260

Правила выполнения многофакторного обследования гидротехнических сооружений и основного оборудования

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила выполнения многофакторного обследования гидротехнических сооружений и основного оборудования (далее – правила) разработаны в соответствии с подпунктом 28-5) пункта 1 статьи 37 Водного кодекса Республики Казахстан от 9 июля 2003 года (далее – Кодекс) и определяют порядок проведения многофакторного обследования гидротехнических сооружений и основного оборудования (далее – обследование).

2. Действие настоящих правил распространяется на эксплуатируемые и строящиеся гидротехнические сооружения I, II, III классов и IV класса (далее – ГТС) и основное оборудование (далее - ГТС), представляющие повышенную опасность при чрезвычайных ситуациях, находящиеся в эксплуатации 5 лет и более, независимо от форм их собственности.

3. Правила используются при проведении как плановых, так и внеплановых (после ремонта, реконструкции, восстановления, изменения условий эксплуатации, аварийных ситуаций) обследований ГТС.

Основной задачей обследования ГТС являются:

1) оценка состояния и безопасности ГТС, узлов и комплексов, прогноз их изменения во времени;

2) выявление отклонений от проектных решений, повреждений, дефектов и изменений физико-механических свойств материалов, которые могут послужить причиной аварии сооружений;

3) выявление опасных изменений в процессах фильтрации, перемещения, осадки, уровня напряжений, происходящих в системе "сооружение – основание";

4) анализ и оценка достаточности принятых и (или) принимаемых мер по предупреждению аварийных ситуаций;

5) разработка программы по повышению безопасности ГТС;

6) оценка достаточности установленных критериев безопасности ГТС и периодичности их измерений;

7) оценка устойчивости ГТС.

Глава 2. Порядок проведения многофакторного обследования гидротехнический сооружений и основного оборудования

4. Обследования ГТС подразделяются на внеплановые и плановые.

5. Внеплановые обследования ГТС проводятся после стихийных бедствий и аварий, вызвавших повреждения или разрушение частей сооружения, а также при частых отказах в работе оборудования и других нарушениях условий эксплуатации.

6. Плановые обследования осуществляется в сроки, установленные пунктом 17 Правил обеспечения безопасности водохозяйственных систем и сооружений, утвержденных приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 19-4/286 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 11478). При обследовании проводится оценка текущего состояния ГТС на предмет его безопасной эксплуатации.

7. Проведение обследования предусматривает выполнение собственником ГТС следующих последовательных взаимосвязанных действий:

1) разработка и утверждение рабочей программы по проведению обследования (далее – рабочая программа);

2) утверждение состава комиссии по проведению обследования (далее - комиссия);

3) проведение обследования в соответствии с утвержденной рабочей программой;

4) разработка программы по повышению безопасности ГТС.

В случае привлечения специализированных подрядных организации для проведения обследования, акт составляется специализированной подрядной организацией, согласовывается членами комиссии и утверждается техническим руководителем организации, являющейся собственником ГТС.

8. В рабочей программе предусматриваются следующий набор действий:

1) ознакомление с проектной документацией, паспортами ГТС и с исполнительной документацией;

2) анализ работы службы эксплуатации ГТС;

3) визуальное обследование ГТС, гидромеханического оборудования и контрольно-измерительной аппаратуры (далее – КИА);

4) инструментальное обследование ГТС;

5) анализ достаточности КИА, установленной в сооружении;

6) анализ и оценка данных проведенных ранее натурных наблюдений (мониторинга) за состоянием ГТС;

7) анализ номенклатуры контролируемых показателей критериев безопасности, используемых для оценки состояния обследуемых, их предельно-допустимых значений и периодичности измерений;

8) проверка локальной системы оповещения гражданской защиты;

9) составление заключения о безопасности ГТС и рекомендаций по ее обеспечению.

9. Наблюдения и исследования за ГТС по своему характеру подразделяют на визуальные, инструментальные, инженерно-геозедические, подводные и предусматривают проведение проверок, измерений, испытаний и исследований ГТС в объеме, согласно главы 3 настоящих Правил.

10. Результаты наблюдений заносятся в журналы, ведение которых осуществляется собственником ГТС в произвольной форме, и формуляры и используются для разработки мероприятий по устранению выявленных недостатков в работе ГТС.

11. Результаты обследований оформляются актом многофакторного обследования, в котором отражается оценка технического состояния ГТС по форме согласно приложению к настоящим Правилам.

12. В состав комиссии включаются:

главный инженер или руководитель службы эксплуатации ГТС;

сотрудники, выполняющие визуальное, инструментальное, инженерно-геодезическое и подводное обследование либо сотрудники организаций, осуществляющие данные обследование на договорной основе;

представители местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы, районов, городов областного значения (по согласованию);

представители специализированной подрядной организации, привлекаемой для проведения обследования (в случае их привлечения).

13. Собственник ГТС обеспечивает необходимые условия для работы комиссии.

14. Один экземпляр акта хранится у собственника ГТС, второй экземпляр в течении 3 рабочих дней направляется в Бассейновую инспекцию по регулированию использования и охране водных ресурсов.

Глава 3. Методы обследования гидротехнических сооружений

Параграф 1. Визуальное обследование сооружений

15. Основной задачей визуального обследования сооружений ГТС является выявление дефектов и повреждений сооружений, неисправностей конструкций и механического оборудования, аномально больших осадок, деформаций, перемещений, зон и участков разрушения материала конструктивных элементов, открытых выходов фильтрационного потока, а также оценка состояния установленной КИА, оценка эффективности выполненных ремонтных мероприятий.

Визуальными обследованиями механического оборудования ГТС определяются механические и коррозионные повреждения тяговых канатов, цепей, опорных конструкций, обшивок, ходовых и других механизмов, несущих металлоконструкций, состояние бетона в местах закрепления закладных частей и опор пролетных строений подкрановых путей, качество уплотнений затворов.

16. На ГТС, имеющем в составе напорного фронта бетонные и грунтовые плотины, здание гидроэлектростанции (далее – ГЭС), судоходные шлюзы, водосбросные сооружения в число объектов визуального обследования включаются:

гребень, бермы, откосы (грани) плотин;

дренажные устройства;

водосливные поверхности водосбросных сооружений;

конструктивные элементы этих сооружений со стороны нижнего бьефа, включая водобойный колодец и стенки, гасители энергии, рисберму и ковш (в пределах, доступных для осмотра);

турбинные водоводы, включая анкерные опоры;

уравнительные резервуары;

бычки, раздельные стены, устои, подпорные стенки;

зоны примыкания бетонных сооружений к грунтовым сооружениям и (или) берегам;

галереи, устроенные в берегах, в теле и основании плотины;

подводящие и отводящие каналы;

подземные сооружения и выработки;

участки береговых склонов и территории, примыкающие к низовому откосу (грани) плотины, зданию ГЭС, низовым порталам туннелей, судоходным сооружениям;

абразивные зоны берегов в верхнем и нижнем бьефах в пределах500 метров от береговых примыканий;

противоволновые и другие крепления откосов;

механическое оборудование ГТС.

17. В бетонных частях ГТС (плотины, подпорные стены) при визуальном обследовании выявляются и фиксируются следующие основные виды повреждений бетонной кладки:

коррозия бетона, обусловленная контактом с агрессивной средой или фильтрацией воды;

наличие в бетонной кладке сквозных трещин, являющихся очагами сосредоточенной фильтрации

интенсивное выщелачивание бетона (вымывание из него извести фильтрующейся водой);

коррозия бетона надводных частей конструкций вследствие температурных воздействий в зимний (замораживание-оттаивание) и летний (нагревание-охлаждение) периоды, включая воздействие солнечной радиации;

коррозия водонасыщенного бетона в зоне переменного уровня воды вследствие попеременного замораживания и оттаивания зимой;

разрушение бетона водопропускных сооружений вследствие кавитации или гидроабразивного износа;

механическое повреждение бетонной кладки (сколы углов элементов, раздробление бетона в отдельных зонах, трещины, отслоение);

необратимое раскрытие швов вследствие температурных и других воздействий (просадки основания, землетрясения);

трещины, вызванные силовыми нагрузками, неравномерными осадками или температурными воздействиями;

трещины, вызванные реакцией щелочей цемента с заполнителями, содержащими активный кремнезем.

18. В железобетонных и сталежелезобетонных конструкциях ГТС дополнительно выделяются и фиксируются следующие повреждения:

вертикальные, горизонтальные и наклонные трещины в растянутой зоне элемента с величиной раскрытия больше допускаемой нормами;

трещины вдоль сжатой зоны элемента, в том числе, в коньке двускатных балок;

потеря бетоном защитных свойств по отношениюк арматуре (карбонизация бетона на всю толщину защитного слоя, выщелачивание бетона);

трещины в защитном слое бетона вдоль стержней арматуры и отслоение защитного слоя бетона;

коррозия арматуры;

механические повреждения арматуры;

повреждения стальной облицовки (коррозия металла и швов, трещины, уменьшение толщины вследствие истирания, контакта с окружающим железобетонным массивом).

19. На грунтовых плотинах и основаниях выделяются и фиксируются следующие повреждения:

места открытых выходов фильтрационных вод в нижнем бьефе, включая основание и береговые склоны, с оценкой возможности их промерзания зимой;

суффозионные выносы грунта из плотины, основания, береговых и пойменных массивов, примыкающих к плотине;

состояние пьезометрической сети;

состояние дренажей плотины, водоотводящих выпусков, канав и кюветов;

заболачивание территории, примыкающей к подошве низового откоса плотины;

местные деформации откосов гребня и берм плотины, а также береговых склонов в примыканиях;

наличие трещин и дождевых промоин на гребне, откосах и бермах;

состояние креплений верхового и низового откосов, а также креплений берегов (если таковые имеются);

образование проталин и наледей на низовом откосе и на прилегающей территории;

морозное выветривание (солифлюкция) откосов плотины;

зоны размыва плотины и берегов в нижнем бьефе;

изменение во времени профиля плотины, включая его подводные части (по данным эксплуатирующей организации).

20. В подземных ГТС (машинные залы, деривационные туннели, щитовые помещения, шахтные водоводы) визуальными обследованиями выявляются и фиксируются:

наличие и раскрытие трещин в облицовках стенок и сводов (железобетон, торкрет, металл) и в других бетонных конструкциях;

коррозия и разрушения бетона, отслоение защитного слоя бетона от арматуры;

вывалы скальных блоков из стен и заанкерных сводов, подвижки блоков отдельностей относительно друг друга;

разрывы или выдергивания стальных анкеров крепления скальной породы, раскрытие тектонических трещин и трещин отдельностей во вмещающем сооружение скальном массиве;

расходы воды, профильтровавшейся в подземные сооружения;

исправность работы дренажных устройств и насосных станций откачки дренажных вод;

деформации рельсовых путей монтажных кранов (скальных стенок камер подземных помещений);

наличие камней в водоподводящих трактах, отложений камня в ловушках и перед сороудерживающими решетками;

обрастание водорослями и микроорганизмами бетонных облицовок и скальных стенок водопроводящих трактов;

состояние аварийных выходов, освещения и вентиляции.

21. При обследовании нижнего бьефа выявляются и фиксируются:

режимы сопряжения бьефов при работе водосброса;

пульсационные и кавитационные явления на водосбросе;

сбойность потока, размывы берегов и дна на водоотводящем канале (русле);

состояние гасителей и рисбермы;

размеры и форма бара отложений продуктов размыва;

местоположение размывов русла (берегов) и грунтовых сооружений, их максимальная глубина и динамика развития.

22. При осмотре механического оборудования ГТС оценивается его общее состояние, выявляются и фиксируются следующие его дефекты:

механические повреждения металлоконструкций (вмятины, изгибы, разрывы, трещины);

старение антикоррозионного покрытия металлоконструкций;

трещины в местах концентрации напряжений;

разрывы сварных швов, разрывы и ослабление болтовых и заклепочных соединений;

износ трущихся пар (ходовых колес и путей затворов, зубьев шестерен, втулок);

коррозионный и механический износ тяговых канатов и пластинчатых цепей;

люфты в подшипниках колесных затворов и приводных механизмах; протечки в уплотнениях затворов и гидроприводов;

нарушения работы системы обогрева сороудерживающих решеток, пазов затворов и прилегающего к пазам бетона;

разрушения бетона в местах заделки опорных конструкций затворов, пазовых конструкций и уплотнений;

неисправности кранового и электротехнического оборудования, подъемных механизмов и систем электрообогрева.

По решению комиссии проводится выборочная проверка работы отдельных затворов и механизмов.

Параграф 2. Инструментальное обследование

23. Основной задачей инструментального обследования является получение количественных данных о состоянии сооружении: деформациях, прочности, трещинообразовании и влажности.

24. При инструментальном обследовании используются следующие методы:

метод пластических деформаций, при котором определяют связи прочности бетона с размерами отпечатка на бетоне конструкции (диаметра и глубины) или соотношения диаметра отпечатка на бетоне и стандартном металлическом образце при ударе индентора или вдавливании индентора в поверхность бетона;

ультразвуковой метод, при котором измеряются толщины стенок конструкций сооружения с помощью цифрового измерительного устройства, определения глубины трещин и внешних коррозионных раковин на поверхности конструкции с использованием видеодисплея;

метод отрыва со скалыванием неразрушающий метод, основанный на связи прочности бетона с усилием вырыва из него заделанного в теле конструкции специального анкерного устройства вместе с окружающим его бетоном;

методы инженерной геодезии выполняется при изысканиях, в проектировании, в строительстве и эксплуатации различных зданий и сооружений, которая включает топографо-геодезические изыскания площадок и трасс, инженерно-геодезическое проектирование сооружений, геодезические разбивочные работы, геодезическую выверку конструкций и технологического оборудования, наблюдения за деформациями сооружений и их оснований;

радиографический метод применяется для контроля целостности сварных соединений;

магнитометрический метод, при котором измеряется искажения магнитного поля Земли, обусловленных изменением намагниченности металла трубы в зонах концентрации напряжений и в зонах развивающихся коррозионно-усталостных повреждений;

радиометрический метод геофизический метод разведки, основанный на выявлении и изучении естественной радиоактивности;

нейтронный метод для измерения влажности основан на эффекте замедления быстрых нейтронов в процессе их взаимодействия с ядрами атомов водорода воды, содержащейся в материале;

метод вихревых токов используется в дополнение к методам обнаружения трещин и разрывов металлических элементов для их регистрации при обследовании поверхностей, покрытых слоем краски или битумным покрытием;

электрометрический метод применяется для проверки катодной защиты с целью оценки коррозионной угрозы и заключается в измерении разности потенциала между стальной конструкцией сооружения и окружающей средой – водой;

акустический метод предназначен для проверки наличия внутренних дефектов в сварных узлах металлических конструкций подводных сооружений;

метод механических испытаний, который в зависимости от способа приложения нагрузки методы испытания механических свойств металлов делится на три группы: статические испытания (на растяжение, изгиб, кручение, срез, сжатие); динамические испытания (на ударную вязкость); испытания при повторных или знакопеременных нагрузках (на усталость);

георадарный метод (георадиолокация, георадарная съемка, георадарное обследование, георадарное зондирование) технический анализ прохождения излучаемых георадаром электромагнитных волн сквозь земную толщу и различные подземные коммуникации.

25. В ходе инструментального обследования выявляются и фиксируются:

трещины и внешние коррозионные раковины на поверхности конструкции;

внутренние дефекты в сварных узлах металлических конструкций подводных сооружений;

плотность и упругость бетонного массива, а также наличие в нем каверн и пустот;

деформации откосов, гребня и берм плотины;

изменение во времени профиля плотины, включая его подводные части.

Параграф 3. Инженерно-геодезическое обследование

26. Основной задачей инженерно-геодезического обследования является проверка обеспеченности геодезической сети, наличие и состояние поверхностных и грунтовых марок, проведение исполнительных съемок объектов и прилегающих территорий с высоким разрешением.

27. В ходе инженерно-геодезического обследования выявляются и фиксируются:

результаты обследования исходных геодезических пунктов;

схемы планово-высотных геодезических сетей с указанием привязок к исходным пунктам;

материалы вычислений, уравнивания и оценки точности, ведомости координат и высот геодезических пунктов, нивелирных знаков и точек, закрепленных постоянными знаками;

данные о метрологической аттестации средств измерений (исследований, поверок и эталонирования приборов, компилирования реек и мерных приборов);

акты о сдаче геодезических пунктов и точек геодезических сетей, закрепленных постоянными знаками, на наблюдение за их сохранностью;

акты полевого (камерального) обследования.

Параграф 4. Подводное обследование

28. Основной задачей подводного обследования является проверка состояния подводной части верхнего и нижнего бьефов сооружения и примыкающих к ним участков дна. Обследование подводной части ГТС выполняются в период наименьшего стояния воды.

29. В ходе подводного обследования выявляются и фиксируются:

состояние откосов каменной постели;

величина берм;

положение нижнего ряда (курса) массивов;

ширина горизонтальных и вертикальных швов кладки;

сдвиги массивов и отклонения от вертикали подводной части сооружения;

наличие каверн;

места с обнаженной арматурой, трещины и проломы;

состояние врубок и металлических креплений;

состояние сквозные свайные сооружений;

состояние решеток водоприемника и оголовка сооружения;

состояние береговых откосов;

состояние дна (захламления, затонувшие предметы, наносы, подмывы, промоины).

30. Проведение подводных обследований проводится в соответствии с Правилами безопасности при проведении водолазных работ, утвержденных приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 19 января 2015 года № 33 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10369).

Глава 4. Оценка безопасности сооружений гидротехнического сооружения

31. Оценка безопасности обследуемого ГТС осуществляется путем сопоставления полученных по итогам обследования значений с критериями безопасности водохозяйственных систем и сооружений, утвержденных приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 19-4/289 "Об утверждении Правил обеспечения безопасности водохозяйственных систем и сооружений" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 11478) за которыми собственником ГТС ведутся наблюдения в ходе его эксплуатации.

	Приложение 1 к Правилам выполнения многофакторного обследования гидротехнических сооружений и основного оборудования
	форма

Акт многофакторного обследования
____________________________________________________________________
наименование гидротехнического сооружения

1. Информация о наличие проектной документации, паспорта ГТС*
и исполнительной документации ____________________________________________________________________________
2. Информация о соответствии или несоответствии проектной документации фактическому состоянию ГТС
на момент проведения обследования _________________________________________________________________________
3. Информация о работе службы эксплуатации ГТС ____________________________________________________________
4. Результаты визуального обследование ГТС, гидромеханического оборудования и КИА ___________________________
5. Результаты инструментального обследования ГТС ___________________________________________________________
6. Результаты инженерно-геодезического обследования _________________________________________________________
7. Результаты подводного обследования ______________________________________________________________________
8. Результаты анализа достаточности КИА, установленной в сооружении
_________________________________________________________________________________________________________
9. Результаты анализа проведенных ранее натурных наблюдений за состоянием ГТС
_________________________________________________________________________________________________________
10. Результаты анализа номенклатуры контролируемых параметров и их предельно-допустимых значений,
используемых для оценки состояния обследуемых ГТС _________________________________________________________
11. Результаты проверки системы оповещения гражданской защит
_________________________________________________________________________________________________________
12. Оценка состояния ГТС:
12.1. Оценка прочности и устойчивости ГТС и их отдельных элементов
_________________________________________________________________________________________________________
12.2. Оценка фактической способности водопропускных сооружений в створе гидроузла, сведения о тарировке
водопропускных трактов и водосбросов ______________________________________________________________________
12.3. Оценка достаточности превышения гребня сооружений и противофильтрационных элементов над нормальным
подпорным (форсированным) уровнем _______________________________________________________________________
12.4. Оценка состояния конструктивных элементов ГТС ________________________________________________________
12.5. Оценка состояния зон сопряжения ГТС __________________________________________________________________
12.6. Оценка работоспособности и прочности механического оборудования и специальных стальных конструкций ГТС
_________________________________________________________________________________________________________
12.7. Оценка работы средств противоаварийной защиты и автоматики, установленных на гидротехнических сооружениях
_________________________________________________________________________________________________________
13. Вывод о техническом состоянии ГТС в целом и основного оборудования по отдельности
_________________________________________________________________________________________________________
14. Вывод о готовности ГТС к локализации и ликвидации опасных повреждений и аварийных ситуаций
_________________________________________________________________________________________________________

Председатель комиссии: _________ __________________________________________________________________________
(подпись) (фамилия, имя, отчество (при его наличии))

Члены комиссии: _________ ________________________________________________________________________________
(подпись) (фамилия, имя, отчество (при его наличии))

Примечание:
* для целей настоящего приказа рассматриваются формы паспортов, утвержденные приказом Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан от 4 июня 2009 года № 326 "Об утверждении Правил проведения паспортизации
гидромелиоративных систем и водохозяйственных сооружений и форму паспорта"
(зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 5714).