Көміртегі бірліктерін сату қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 29 маусымдағы № 221 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 27 шiлдедегi № 23719 болып тіркелді

Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінің 299-бабының 5-тармағына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Көміртегі бірліктерін сату қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Климаттық саясат және жасыл технологиялар департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықтың ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалауы туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және 2021 жылғы 1 шілдеден бастап туындаған құқықтық қатынастарға қолданылады.

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а.

С. Брекешев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Сауда және Интеграция Министрлігі

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 29 маусымдағы № 221 бұйрығымен бекітілген

Көміртегі бірліктерін сату ережелері

1 тарау. Жалпы ережелер

1. Осы көміртегі бірліктерімен сауда жасау қағидалары (бұдан әрі - қағидалар) Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 299-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасындағы көміртегі нарығына қатысушылар жүзеге асыратын көміртегі бірліктерімен сауда жасау тәртібін айқындайды.

2. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) қайталама көміртегі нарығы-квоталау субъектілерінің не көміртегі офсеттерін өткізуге қатысатын жеке және заңды тұлғалардың бастамасы бойынша тікелей мәміле немесе тауар биржасы арқылы жүзеге асырылатын көміртегі бірліктерін сатып алу-сату;

2) лот-шарт бойынша сатылатын немесе жеткізілетін және аукционға шығарылатын көміртегі квотасы бірліктерінің немесе офсеттік бірліктердің партиясы;

3) көміртегі бірліктерімен сауда жүйесінің операторы - қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның парниктік газдар шығарындыларын реттеу жөніндегі ведомстволық бағынысты ұйымы, ол парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулері саласындағы мемлекеттік реттеуді және халықаралық ынтымақтастықты техникалық және сараптамалық сүйемелдеуді қамтамасыз етеді;

4) бастапқы көміртегі нарығы - көміртегі бірліктерінің сауда жүйесі операторының көміртегі квоталары Ұлттық жоспары резервінің тиісті санатынан көміртегі квотасы бірліктерін көміртегі нарығының субъектілеріне (қатысушыларына) аукцион шарттарында сатуы;

5) сауда күні-биржалық сауда-саттық өткізілетін сауда-саттықты ұйымдастырушының жұмыс күні;

6) көміртегі бірлігі-көміртегі диоксидінің бір тоннасына тең көміртегі квотасының немесе көміртегі офсетінің есептік бірлігі;

7) көміртегі нарығына қатысушылар - квоталау субъектілері, көміртегі офсеттерін өткізуге қатысатын жеке және заңды тұлғалар, көміртегі бірліктерін сату жүйесінің операторы.

3. Шет мемлекеттің көміртегі нарығында Қазақстан Республикасында айналымға шығарылған көміртегі бірліктерінің саудасы, сондай-ақ шет мемлекетте айналымға шығарылған көміртегі бірліктерінің Қазақстан Республикасының көміртегі нарығында саудасы қағидалары Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында айқындалады.

2 тарау. Көміртегі бірліктерін сату тәртібі

4. Көміртегі бірлігі Кодекстің 299-бабына сәйкес Қазақстан Республикасындағы көміртегі нарығы субъектілерінің арасындағы айналым үшін рұқсат етілген тауар болып табылады.

5. Көміртегі нарығының субъектілері:

1) квоталау субъектілері;

2) көміртегі офсеттерін өткізуге қатысатын жеке және заңды тұлғалар;

3) көміртегі бірліктерінің сауда жүйесінің операторы.

6. Қазақстан Республикасындағы көміртегі бірліктерінің сауда жүйесі бастапқы және қайталама көміртегі нарықтарынан тұрады:

1) бастапқы көміртегі нарығында көміртегі бірліктерін сату жүйесінің операторы көміртегі нарығы субъектілеріне көміртегі квоталарының Ұлттық жоспары резервінің тиісті санатынан көміртегі квотасының бірліктерін аукцион шарттарында сатуды жүзеге асырады;

2) қайталама көміртегі нарығында көміртегі нарығының субъектілері тікелей мәміле арқылы немесе тауар биржасы арқылы көміртегі бірліктерін сатып алу-сатуды өзара жүзеге асырады.

7. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның шешімі бойынша күші жойылған, өтелген, айналыстан алынған немесе айналыстан шығарылған көміртегі бірліктері осы Қағидалар мен Кодекске сәйкес сауда объектісі болып табылмайды.

8. Көміртегі бірліктерін сату және сатып алу көміртегі бірліктерін сату жүйесі операторының тауар биржасы арқылы жүзеге асырылады. Көміртегі бірлігі тауар биржасы айналымына рұқсат берген биржалық тауар болып табылады.

9. Қазақстан Республикасында көміртегі бірліктерімен сауда жасау оларды сатушының шотынан есептен шығару және Қазақстан Республикасы Көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімінде сатып алушының шотына есепке алу арқылы жүргізіледі.

10. Көміртегі бірліктерімен сауда жүзеге асырылатын тауар биржасын Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган Кодекстің 299-бабына және осы Қағидаларға сәйкес көміртегі бірліктерімен биржалық сауданы қамтамасыз етуге қабілетті өтініш берушілер арасынан конкурстық негізде айқындайды.

11. Тауар биржасында көміртегі бірліктерімен сауда жасау тәртібі "Биржа саудасының үлгі қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушы 2015 жылғы 30 наурыздағы № 280 бұйрығына (бұдан әрі – үлгі қағидалар) сәйкес айқындалады.

12. Квоталарды бастапқы және қайталама сату бойынша сауда-саттыққа қызмет көрсету, клиринг пен есеп айырысуды қамтамасыз ету, сондай-ақ көміртегі бірліктерін жеткізуді қамтамасыз ету үшін көміртегі бірліктерімен сауда-саттық жүзеге асырылатын тауар биржасы көміртегі бірліктерін сату жүйесінің операторымен клиринг пен есеп айырысу процесінде өзара іс-қимыл және электрондық құжат айналымын жүзеге асыру регламенті туралы шарт жасасады.

13. Көміртегі бірліктерінің бағалары бойынша дұрыс ақпарат алу мақсатында қалыптасқан нарық конъюнктурасын ескере отырып, тауар биржасындағы көміртегі бірліктерінің бағаларына баға белгілеу жүргізіледі.

14. Көміртегі квотасының бірлігіне немесе офсеттік бірлікке бағалардың биржалық белгіленімін тауар биржасы Үлгі қағидаларға сәйкес жүзеге асырады.

15. Биржалық баға белгіленімінің бағасы анықтамалық сипатта болады және биржалық саудаға қатысушылар үшін бағдарлы болып табылады.

16. Мәміле жасалған күні тауар биржасында көміртегі квотасының бірлігіне немесе офсеттік бірлікке бағалардың биржалық баға белгіленімі болмаған кезде баға көміртегі квотасының бірлігіне немесе офсеттік бірлікке бағалардың соңғы қолжетімді баға белгіленімі бойынша айқындалады.

3 тарау. Бастапқы көміртегі нарығында көміртегі бірліктерін сату тәртібі

17. Бастапқы көміртегі нарығында көміртегі квотасының бірліктерін сатуды көміртегі бірліктерінің сауда жүйесінің операторы оларды өткізудің жыл сайынғы күнтізбесіне сәйкес тауар биржасында аукциондар ұйымдастыру және өткізу арқылы жүргізеді. Сауда-саттықты өткізу режимін тауар биржасы Үлгі қағидаларға сәйкес айқындайды.

18. Аукциондар өткізудің жыл сайынғы күнтізбесін көміртегі бірліктерінің сауда жүйесінің операторы бекітеді және ол алдыңғы жылдың 1 желтоқсанынан кешіктірілмей оның интернет-ресурсында жарияланады.

19. Жыл сайынғы күнтізбеде көзделген аукционның жоспарланған күнін неғұрлым кеш мерзімге ауыстыруды көміртегі бірліктерінің сауда жүйесінің операторы аукционға өтінім берген квоталау субъектілерін бұл туралы хабардар ете отырып, 4 жұмыс күнінен аспайтын мерзімге жүзеге асырады.

20. Жыл сайынғы күнтізбеде көзделмеген қосымша аукциондарды көміртегі бірліктерінің сауда жүйесінің операторы оларды өткізудің жоспарланған күніне дейін күнтізбелік 20 (жиырма) күннен кешіктірмей олардың әлеуетті қатысушыларын хабардар ете отырып, әрбір жылдың желтоқсанында ұйымдастыруы мүмкін.

21. Жоспарлы аукционда сатылуға жататын көміртегі квотасы бірліктерінің көлемі тиісті жылы аукцион шарттарында сату үшін көзделген квоталардың жалпы санының жиырма бес пайызынан аспайды.

22. Аукционға сатуға арналған әрбір лоттың ең аз мөлшерін көміртегі қос тотығының баламасында жүз тоннаға еселік көлемде көміртегі бірліктерін сату жүйесінің операторы белгілейді.

23. Көміртегі бірліктерімен сауда жүйесінің операторы бір сауда сессиясы шеңберінде бір квоталау субъектісі сатып алатын лоттар санына лимит белгілейді.

24. Көміртегі бірліктерімен сауда жасау жүйесінің операторы аукцион өткізудің жоспарланған күніне дейін күнтізбелік 7 (жеті) күннен кешіктірмей оны жариялай отырып, көміртегі квотасының бірлігі үшін ең төменгі жол берілетін бағаны айқындайды.

25. Ең төменгі рұқсат етілген бағадан аз жарияланған бағасы бар өтінімдер қарауға қабылданбайды.

26. Көміртегі бірліктерін сату жүйесінің операторы кепілдік қамтамасыз ету ретінде оның басқаруындағы көміртегі квотасының бірліктерін пайдаланады.

4 тарау. Көміртегі бірліктерінің қайталама көміртегі нарығында сауда жасау тәртібі

27. Қайталама көміртегі нарығында көміртегі бірліктерін сатуды оның қатысушылары олардың арасында тікелей мәміле жасау арқылы немесе тауар биржасы арқылы жүзеге асырады.

28. Тауар биржасында көміртегі бірліктерімен сауда жасау Үлгі қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

29. Көміртегі бірліктері бойынша тікелей мәмілені көміртегі нарығына қатысушылар көміртегі квотасы бірлігінің және офсеттік бірліктің мәміле жасалған күнгі биржалық белгіленім деңгейінен төмен емес баға бойынша сатып алу-сату шартының негізінде жасайды.

30. Мәміле жасалған күні тауар биржасында көміртегі квотасының бірлігіне немесе офсеттік бірлікке бағалардың биржалық баға белгіленімі болмаған кезде баға көміртегі квотасының бірлігіне немесе офсеттік бірлікке бағалардың соңғы қолжетімді баға белгіленімі бойынша айқындалады.

31. Көміртегі бірліктерін сатып алушы көміртегі бірліктері бойынша тікелей мәміле жасаған жағдайда көміртегі бірліктері бойынша биржадан тыс мәмілелер бағасының индикаторын қалыптастыру және оларды көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімінде жеткізуді қамтамасыз ету мақсатында көміртегі бірліктері саудасы жүйесінің операторына сатып алу-сату шартының үшінші данасы беріледі.

32. Көміртегі бірліктерімен сауда жасау жүйесінің операторы ай сайынғы негізде осы Қағидалардың 31-тармағына сәйкес көміртегі бірліктерін сатып алушы ұсынған ақпарат негізінде жасалған биржадан тыс мәмілелер бағасының индикаторын жариялайды.

33. Көміртегі бірліктерін сату жүйесінің операторы сатып алынған көміртегі бірліктерін көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімінде сатушының шотынан сатып алушының шотына оған тиісті сатып алу-сату шарты ұсынылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде аударады.

Об утверждении Правил торговли углеродными единицами

Приказ и.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 29 июня 2021 года № 221. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 27 шiлдеде 2021 года № 23719.

Примечание ИЗПИ!
Введение в действие настоящего приказа см. п.4.

В соответствии с пунктом 5 статьи 299 Экологического кодекса Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила торговли углеродными единицами.

2. Департаменту климатической политики и зеленых технологий Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие со дня его первого официального опубликования и распространяется на правоотношения, возникшие с 1 июля 2021 года.

И.о. министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан

С. Брекешев

"СОГЛАСОВАН"
Министерством национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерством торговли и интеграции
Республики Казахстан

Утверждены приказом И.о. министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 29 июня 2021 года № 221

Правила торговли углеродными единицами

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила торговли углеродными единицами (далее - Правила) разработаны в соответствии с пунктом 5 статьи 299 Экологического кодекса Республики Казахстан (далее – Кодекс) и определяют порядок торговли углеродными единицами, осуществляемой участниками углеродного рынка в Республике Казахстан.

2. В Правилах используются следующие понятия и определения:

1) вторичный углеродный рынок - купля-продажа углеродных единиц по инициативе субъектов квотирования либо физических и юридических лиц, участвующих в реализации углеродных офсетов, осуществляемая посредством прямой сделки или через товарную биржу;

2) лот – партия единиц углеродной квоты или офсетных единиц, продаваемая или поставляемая по договору и выставляемая на продажу с аукциона;

3) оператор системы торговли углеродными единицами - подведомственная организация по регулированию выбросов парниковых газов уполномоченного органа в области охраны окружающей среды, обеспечивающая техническое и экспертное сопровождение государственного регулирования и международного сотрудничества в сфере выбросов и поглощений парниковых газов;

4) первичный углеродный рынок - продажа единиц углеродной квоты из соответствующей категории резерва Национального плана углеродных квот оператором системы торговли углеродными единицами субъектам (участникам) углеродного рынка на условиях аукциона;

5) торговый день – день работы организатора торгов, в течение которого им проводятся биржевые торги;

6) углеродная единица – учетная единица углеродной квоты или углеродного офсета, равная одной тонне эквивалента диоксида углерода;

7) участники углеродного рынка - субъекты квотирования, физические и юридические лица, участвующие в реализации углеродных офсетов, оператор системы торговли углеродными единицами.

3. Настоящие Правила, выпущенными в обращение в Республике Казахстан, на углеродном рынке иностранного государства, а также торговли углеродными единицами, выпущенными в обращение в иностранном государстве, на углеродном рынке Республики Казахстан определяются международными договорами Республики Казахстан.

Глава 2. Порядок торговли углеродными единицами

4. Углеродная единица является товаром, разрешенным для оборота между субъектами углеродного рынка в Республике Казахстан в соответствии со статьей 299 Кодекса.

5. Субъектами углеродного рынка являются:

1) субъекты квотирования;

2) физические и юридические лица, участвующие в реализации углеродных офсетов;

3) оператор системы торговли углеродными единицами.

6. Система торговли углеродными единицами в Республике Казахстан состоит из первичного и вторичного углеродных рынков:

1) на первичном углеродном рынке оператор системы торговли углеродными единицами осуществляет продажу единиц углеродной квоты из соответствующей категории резерва Национального плана углеродных квот субъектам углеродного рынка на условиях аукциона;

2) на вторичном углеродном рынке субъекты углеродного рынка осуществляют между собой куплю-продажу углеродных единиц посредством прямой сделки или через товарную биржу.

7. Углеродные единицы, которые аннулированы, погашены, изъяты из обращения или выведены из обращения по решению уполномоченного органа в области охраны окружающей среды, не являются объектом торговли в соответствии с настоящими Правилами и Кодексом.

8. Продажа и покупка углеродных единиц оператором системы торговли углеродными единицами осуществляются через товарную биржу. Углеродная единица является биржевым товаром, допущенным к обороту товарной биржей.

9. Торговля углеродными единицами в Республике Казахстан производится посредством списания их со счета продавца и зачисления на счет покупателя в государственном реестре углеродных единиц Республики Казахстан.

10. Товарная биржа, на которой осуществляется торговля углеродными единицами, определяется уполномоченным органом в области охраны окружающей среды на конкурсной основе из числа заявителей, способных обеспечить биржевую торговлю углеродными единицами в соответствии со статьей 299 Кодекса и настоящими Правилами.

11. Порядок торговли углеродными единицами на товарной бирже определяется в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра национальной экономики Республики Казахстан от 30 марта 2015 года № 280 "Об утверждении типовых правил биржевой торговли" (далее – Типовые правила).

12. Для обслуживания торгов по первичной и вторичной продаже квот, обеспечения клиринга и расчетов, а также обеспечения поставки углеродных единиц, товарная биржа, на которой осуществляется торговля углеродными единицами, заключает договор с оператором системы торговли углеродными единицами о регламенте взаимодействия и осуществления электронного документооборота в процессе клиринга и расчетов.

13. С целью получения достоверной информации по ценам на углеродные единицы производится котировка цен на углеродную единицу на товарной бирже с учетом сложившейся конъюнктуры рынка.

14. Биржевая котировка цен на единицу углеродной квоты или офсетную единицу осуществляется товарной биржей в соответствии с Типовыми правилами.

15. Цены биржевой котировки носят справочный характер и являются ориентировочными для участников биржевой торговли.

16. При отсутствии биржевой котировки цен на единицу углеродной квоты или офсетную единицу на товарной бирже на день совершения сделки цена определяется по последней доступной котировке цен на единицу углеродной квоты или офсетную единицу.

Глава 3. Порядок торговли углеродными единицами на первичном углеродном рынке

17. Продажа единиц углеродной квоты на первичном углеродном рынке производится оператором системы торговли углеродными единицами посредством организации и проведения аукционов на товарной бирже в соответствии с ежегодным календарем их проведения. Режим проведения торгов определяется товарной биржей в соответствии с Типовыми правилами.

18. Ежегодный календарь проведения аукционов утверждается оператором системы торговли углеродными единицами и публикуется на его интернет-ресурсе не позднее 1 декабря предшествующего года.

19. Перенос запланированной даты аукциона, предусмотренного ежегодным календарем, на более поздние сроки осуществляется оператором системы торговли углеродными единицами на срок не более 4 (четырех) рабочих дней с уведомлением об этом субъектов квотирования, подавших заявки на аукцион.

20. Дополнительные аукционы, непредусмотренные ежегодным календарем, организовываются оператором системы торговли углеродными единицами в декабре каждого года с уведомлением их потенциальных участников не позднее 20 (двадцати) календарных дней до запланированной даты их проведения.

21. Объем единиц углеродной квоты, подлежащих продаже на плановом аукционе, не превышает двадцати пяти процентов от общего количества квот, предусмотренных для продажи на условиях аукциона в соответствующем году.

22. Минимальный размер каждого лота, предназначенного для продажи с аукциона, устанавливается оператором системы торговли углеродными единицами в объеме кратном ста тоннам в эквиваленте двуокиси углерода.

23. Оператор системы торговли углеродными единицами устанавливает лимит на количество лотов, которые приобретаются одним субъектом квотирования в рамках одной торговой сессии.

24. Оператор системы торговли углеродными единицами определяет минимально допустимую цену за единицу углеродной квоты с ее объявлением не позднее 7 (семи) календарных дней до запланированной даты проведения аукциона, на уровне средневзвешенной цены на единицу углеродной квоты по доступным последним пяти торгам на товарной бирже.

25. Заявки с ценой, менее объявленной минимально допустимой цены, к рассмотрению не принимаются.

26. Оператор системы торговли углеродными единицами использует в качестве гарантийного обеспечения единицы углеродной квоты, находящиеся в его управлении.

Глава 4. Порядок торговли углеродными единицами на вторичном углеродном рынке

27. Торговля углеродными единицами на вторичном углеродном рынке осуществляется его участниками посредством заключения между ними прямой сделки или через товарную биржу.

28. Торговля углеродными единицами на товарной бирже осуществляется согласно Типовым правилам.

29. Прямая сделка по углеродным единицам заключается участниками углеродного рынка на основе договора купли-продажи по цене не ниже уровня биржевой котировки единицы углеродной квоты и офсетной единицы на день совершения сделки.

30. При отсутствии биржевой котировки цен на единицу углеродной квоты или офсетную единицу на товарной бирже на день совершения сделки цена определяется по последней доступной котировке цен на единицу углеродной квоты или офсетную единицу.

31. В случае прямой сделки по углеродным единицам покупателем углеродных единиц предоставляется оператору системы торговли углеродными единицами третий экземпляр договора купли-продажи с целью формирования индикатора цен внебиржевых сделок по углеродным единицам и обеспечения их поставки в государственном реестре углеродных единиц.

32. Оператор системы торговли углеродными единицами публикует индикатор цен внебиржевых сделок, составленный на основе информации, предоставленной покупателем углеродных единиц согласно пункту 31 настоящих Правил, на ежемесячной основе.

33. Оператор системы торговли углеродными единицами производит перевод приобретенных углеродных единиц в государственном реестре углеродных единиц со счета продавца на счет покупателя в течение трех рабочих дней с даты предоставления ему соответствующего договора купли-продажи.