"Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қор биржасы үшін қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 98 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2022 жылғы 24 ақпандағы № 14 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 28 ақпанда № 26972 болып тіркелді

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қор биржасы үшін қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 98 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21424 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қор биржасы үшін қойылатын талаптарда:

жоғарғы оң жақ бұрыштағы мәтін мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 98 қаулысымен бекітілді";

2, 3 және 4-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Талаптарда қолданылатын ұғымдар КЖ/ТҚҚ туралы заңда және "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көрсетілген мағыналарында пайдаланылады.

Талаптардың мақсаттары үшін мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) әдеттегіден тыс операция (мәміле) – клиенттің КЖ/ТҚҚ туралы заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес қаржы мониторингін жүзеге асыратын және қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға, жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі өзге де шараларды қабылдайтын уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) айқындаған, сондай-ақ ұйым дербес әзірлеген күдікті операцияны айқындау белгілері ескеріле отырып, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 4-тармағына сәйкес міндетті түрде зерделенуге тиіс операциясы (мәмілесі);

2) заңды тұлға құрмай шетелдік құрылым - шет мемлекеттің (аумақтың) заңнамасына сәйкес немесе заңды тұлға құрмай шетелдік құқық қолданыла отырып құрылған құрылым, ол өз қатысушыларының не пайда алушылардың мүдделері үшін пайда (кіріс) алуға бағытталған қызметті жүзеге асырады;

3) клиент – қор биржасының қызметтерін алатын жеке тұлға және (немесе) заңды тұлға және (немесе) заңды тұлға құрмай шетелдік құрылым;

4) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру тәуекелдері (бұдан әрі – КЖ/ТҚ тәуекелдері) – қор биржасын, сондай-ақ оның мүшелерін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру процестеріне қасақана немесе қасақана емес тарту тәуекелдері;

5) КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару – қор биржасы КЖ/ТҚ тәуекелдерін анықтау, бағалау, мониторингтеу, сондай-ақ оларды азайту бойынша қабылдайтын шаралар жиынтығы (өнімдерге/көрсетілетін қызметтерге, клиенттерге, сондай-ақ клиенттер жүргізетін операцияларға қатысты);

6) ұлттық жария лауазымды тұлға (бұдан әрі – ҰЖЛТ):

жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адам;

лауазымды тұлға;

мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілетті тұлға;

мемлекеттік ұйымда немесе квазимемлекеттік сектор субъектісінде басқарушылық функцияларды орындайтын адам;

7) цифрлық актив - қаржы құралы болып табылмайтын, криптография және компьютерлік есептеулер құралдарын қолдана отырып, электрондық-цифрлық нысанда жасалған мүлік, сондай-ақ мүліктік құқықтарды куәландырудың электрондық-цифрлық нысаны;

8) шекті операция – клиенттің ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен жүргізілетін, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 1-тармағына сәйкес қаржы мониторингіне жататын операциясы;

9) шетелдік жария лауазымды тұлға (бұдан әрі – ШЖЛТ):

шет мемлекеттің заң шығарушы, атқарушы, әкімшілік, сот органдарында немесе қарулы күштерінде қандай да бір лауазымды атқаратын тағайындалатын немесе сайланатын адам;

шет мемлекет үшін қандай да бір жария функцияны орындайтын адам;

халықаралық шарттар мәртебесі бар келісімдер негізінде елдер құрған ұйымдарда басшы лауазым атқаратын адам;

10) іскерлік қатынастар – қор биржасының клиентке қызметтер ұсынуы жөніндегі қатынастар.

3. Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға (бұдан әрі – КЖ/ТҚҚ) қарсы іс-қимыл мақсатында қор биржасы ішкі бақылауды:

1) қор биржасының КЖ/ТҚҚ туралы заңның талаптарын орындауын қамтамасыз ету;

2) қор биржасының ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін КЖ/ТҚ тәуекелдерін және қатар жүретін тәуекелдерді (операциялық, бедел, құқықтық) басқару үшін жеткілікті деңгейде ұстап тұру;

3) қор биржасын, оның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерін КЖ/ТҚ процестеріне тартуды болдырмау мақсатында жүзеге асырады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген ішкі бақылаудан басқа, қор биржасы КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-1 және 13-баптарында көзделген жаппай қырып-жою қаруын таратудың және оны қаржыландырудың алдын алуға, оған кедергі келтіруге және тоқтатуға қатысты нысаналы қаржылық санкциялар жөніндегі талаптардың сақталуын қосымша жүзеге асырады.

4. Қор биржасы КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру шеңберінде қор биржасының ішкі аудит қызметі КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылау тиімділігін бағалаудың тиімділігін бағалаудың жүргізілуіне қойылатын талаптар қамтылатын ішкі бақылау қағидаларын әзірлейді.

Ішкі бақылау қағидалары КЖ/ТҚҚ туралы заңның 11-бабында көзделген бағдарламалардан тұрады, қор биржасы оларды Талаптарға сәйкес дербес әзірлейді және олар қор биржасының ішкі құжаты не қор биржасының басқару органы немесе атқарушы органы бекіткен осындай құжаттардың жиынтығы болып табылады.";

5, 6 және 7-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Қор биржасының ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен қор биржасында қор биржасында ішкі бақылау қағидаларының сақталуына мониторингті жүзеге асыруға жоғары білімі, биржалық және (немесе) банк операцияларын жүзеге асырумен байланысты қор биржасы бөлімшесінің басшысы лауазымында кемінде бір жыл жұмыс өтілі бар не КЖ/ТҚҚ саласындағы кемінде екі жыл жұмыс өтілі бар не қаржы қызметтерін көрсету және (немесе) реттеу саласындағы кемінде үш жыл жұмыс өтілі бар және Бағалы қағаздар рыногы туралы заңға сәйкес мінсіз іскерлік беделі бар жауапты лауазымды адам (бұдан әрі – жауапты қызметкер) тағайындалады, сондай-ақ құзыретіне КЖ/ТҚҚ мәселелері кіретін қор биржасының қызметкерлері не бөлімшесі (бұдан әрі - КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше) айқындалады.

6. КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) мәліметтерді тіркеу, сондай-ақ КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды іске асыру барысында алынған құжаттар мен ақпаратты сақтау тәртібі;

2) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-бабына сәйкес жасалған терроризмді және экстремизмді қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесінде (бұдан әрі – Тізбе) және КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-1-бабына сәйкес жасалған жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесінде (бұдан әрі – ЖҚҚТҚ тізбесі) нысаналы қаржы санкцияларын қолдану және клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің болуын тексеру тәртібі;

3) Тізбеден мен ЖҚҚТҚ тізбесінен клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді алып тастаған кезде нысаналы қаржы санкцияларын қолдануды тоқтату тәртібі;

4) қор биржасы қызметкерлерінің, оның ішінде жауапты қызметкердің, қор биржасының басқару органының және (немесе) атқарушы органының өздеріне белгілі болған, қор биржасының қызметкерлері жол берген КЖ/ТҚҚ туралы заңды, сондай-ақ ішкі бақылау қағидаларын бұзу фактілері туралы хабардар ету тәртібі;

5) қор биржасының ішкі аудит қызметінің КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылаудың тиімділігін бағалау нәтижелері бойынша басқару есептілігін дайындау және қор биржасының басқару органына және (немесе) атқарушы органына ұсыну тәртібі;

6) КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау нәтижелерін бағалау, айқындау, құжаттамалық тіркеу және жаңарту рәсімі.

7. КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес КЖ/ТҚҚ бойынша жауапты қызметкер мен бөлімшенің функциялары мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) қор биржасында әзірленген және қор биржасының атқарушы органымен келісілген ішкі бақылау қағидаларының және (немесе) оларға өзгерістердің (толықтырулардың) болуын, сондай-ақ қор биржасында олардың сақталуын мониторингтеуді қамтамасыз ету;

2) КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес уәкілетті органға хабарламалар ұсынуды және олардың ұсынылуына бақылауды ұйымдастыру;

3) анықталған клиенттер және нысаналы қаржы санкцияларын қолдану жөнінде қабылданған шаралар туралы қор биржасының басқару органын және (немесе) атқарушы органын хабардар ету;

4) клиенттердің операцияларын күдікті ретінде тану және қор биржасының ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен уәкілетті органға хабарламаларды жіберу қажеттілігі туралы шешімдер қабылдау;

5) КЖ/ТҚҚ туралы заңда және (немесе) клиенттермен жасалған шарттарда көзделген жағдайларда және қор биржасының ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен клиенттердің операциялар жүргізуін тоқтата тұру не бас тарту туралы шешімдер қабылдау;

6) КЖ/ТҚҚ туралы заңда және қор биржасының ішкі құжаттарында көзделген жағдайларда және тәртіппен клиенттермен іскерлік қатынастарды орнату, жалғастыру не тоқтату туралы шешім қабылдау үшін қор биржасының басқару органына және (немесе) атқарушы органына сұрау салулар жіберу;

7) қор биржасының басқару органын және (немесе) атқарушы органын қор биржасының ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен анықталған ішкі бақылау қағидаларын бұзушылықтар туралы хабардар ету;

8) қор биржасының басқару органына және (немесе) атқарушы органына есептерді қалыптастыру үшін КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылау қағидаларын іске асыру нәтижелері және КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару және ішкі бақылау жүйелерін жақсарту жөніндегі ұсынылатын шаралар туралы ақпарат дайындау.";

11-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"11. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру мақсатында қор биржасы КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасын әзірлейді.

Тәуекелдерді бағалау нәтижелері уәкілетті органның және (немесе) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның талап етуі бойынша "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабының бірінші бөлігіне сәйкес ұсынылады.";

14-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"14. Мәртебесі және (немесе) қызметі КЖ/ТҚ тәуекелінен асып түсетін клиенттер типтері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) шетелдік қаржы ұйымдары;

2) талаптардың 16-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде орналасқан (тіркелген) тұлғалар, сондай-ақ осындай тұлғалардың Қазақстан Республикасында орналасқан филиалдары мен өкілдіктері;

3) цифрлық активтерді шығару, олардың сауда-саттығын ұйымдастыру, сондай-ақ цифрлық активтерді ақшаға, құндылықтарға және өзге де мүлікке айырбастау бойынша көрсетілетін қызметтерді ұсыну жөніндегі қызметті жүзеге асыратын тұлғалар.";

18 және 19-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"18. Қор биржасы қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесін бағалау кезінде Талаптардың 14, 15, 16 және 17-тармақтарында көрсетілген тәуекелдер факторларына сәйкес қор биржасы мына қосымша мәліметтерді ескереді, бірақ олармен шектелмейді:

1) қор биржасының уәкілетті органға клиенттердің күдікті операциялары туралы жіберген хабарламаларының саны;

2) қор биржасының уәкілетті органға клиенттердің шекті операциялары туралы жіберген хабарламаларының саны.

19. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасын іске асыру шеңберінде қор биржасы Талаптардың 14, 15, 16 және 17-тармақтарында көрсетілген санаттар мен тәуекелдер факторларын, сондай-ақ қор биржасы белгілейтін өзге де санаттар мен тәуекелдер факторларын ескере отырып, клиенттерді жіктеу жөнінде шаралар қолданады.

Қор биржасы клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін қор биржасында бар клиент (клиенттер) туралы мәліметтерді талдаудың нәтижелері бойынша белгілейді және қор биржасы әзірлеген тәуекел деңгейін айқындаудың кемінде екі деңгейінен тұратын шкаласы бойынша бағалайды.

Қор биржасы клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін қайта қарауды клиент (клиенттер тобы) туралы мәліметтердің жаңартылуына қарай жүзеге асырады.";

20-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"20. Клиентті тиісінше тексеру бойынша КЖ/ТҚҚ туралы заңның талаптарын іске асыру мақсатында қор биржасы клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін сәйкестендіру бағдарламасын әзірлейді.

Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру қор биржасының клиент (оның өкілі) туралы мәліметтерді тіркеу және олардың анықтығын тексеру, бенефициарлық меншік иесін анықтау және ол туралы мәліметтерді тіркеу, іскерлік қатынастардың болжамды мақсатын белгілеу және тіркеу, сондай-ақ клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы Талаптарда көзделген өзге де мәліметтерді алу және тіркеу жөніндегі іс-шараларды жүргізуінен тұрады.

КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының 7-тармағына сәйкес қор биржасы тәуекелдің жоғары деңгейі берілген клиентке қатысты клиенттерді тиісінше тексерудің күшейтілген шараларын қолданады не оларға қатысты тәуекелдің төмен деңгейі берілген клиенттерді тиісінше тексерудің жеңілдетілген шараларын қолданады.

Қор биржасы мыналармен:

1) берудің жаңа тетіктерін қоса алғанда, жаңа өнімдер әзірлеумен және жаңа іскерлік тәжірибеге;

2) жаңа және қолданыстағы өнімдер үшін жаңа немесе дамушы технологияларды пайдаланумен байланысты пайда болуы мүмкін КЖ/ТҚ тәуекелдерін анықтайды және бағалайды.

КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау жаңа өнімдерді, іскерлік практиканы іске қосқанға немесе жаңа немесе дамушы технологияларды пайдаланғанға дейін жүргізіледі.";

мынадай мазмұндағы 21-1-тармақпен толықтырылсын:

"21-1. КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 2 және 3-1-тармақтарының және 7-бабы 1-тармағының талаптарын ескере отырып, қор биржасы:

1) клиент шекті операция (мәміле) жасаған;

2) клиент күдікті операция (мәміле) жасаған (жасауға әрекет жасаған);

3) клиент КЖ/ТҚ және ЖҚҚТҚ типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операция (мәміле) жасаған;

4) клиент әдеттегіден тыс операция (мәміле) жасаған;

5) клиент (оның өкілі), бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған деректердің анықтығына күмән келтіру үшін негіздер болған жағдайларда клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді, клиенттің тәуекел деңгейін ескере отырып, жасалатын операцияларды қаржыландыру көзі туралы мәліметтерді алу мен тіркеуді қоса алғанда, іскерлік қатынастарды тексеруді және операцияларды зерделеуді жүргізеді, сондай-ақ клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы алынған мәліметтердің дәйектілігіне тексеру жүргізеді және іскерлік қатынастардың болжамды мақсатын анықтайды.

Клиент белгіленген іскерлік қатынастар шеңберінде операция жүргізген кезде клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру, егер ол осы тармақтың бірінші бөлігінің 2), 3, 4) және 5) тармақшаларында көзделген жағдайларды, сондай-ақ клиенттің тәуекел деңгейі мен Талаптарға сәйкес бұрын алынған мәліметтерді жаңарту не қосымша мәліметтер алу қажеттілігін қоспағанда, осындай іскерлік қатынастар орнатылған кезде жүргізілсе, жүргізілмейді.

Ұсынылған мәліметтердің дәйектілігін тексеру клиент (оның өкілі) ұсынған тиісті құжаттардың түпнұсқаларының немесе нотариат куәландырған көшірмелерінің деректерімен салыстырып тексеру, қолжетімді көздерден (дерекқорлардан) алынған деректермен салыстырып тексеру, мәліметтерді басқа тәсілдермен тексеру арқылы жүзеге асырылады.";

22-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"22. Талаптардың 21 және 21-1-тармақтарына сәйкес алынған мәліметтерді қор биржасы клиенттің досьесіне енгізеді, ол қор биржасында клиентпен іскерлік қатынастардың барлық кезеңі ішінде және олар тоқтатылған күннен бастап кемінде бес жыл сақталады.

Қор биржасы ішкі құжаттарға сәйкес досье жүргізетін клиенттердің топтары мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) заңды тұлға құрмай шетелдік құрылымдар;

2) заңды тұлғалар.

Қор биржасы КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 6-тармағының 1) тармақшасын қолданған кезде қор биржасы клиенттің досьесіне енгізу (қосу) үшін клиенттерін тиісінше тексеру шараларына қор биржасы сүйенетін басқа қаржы мониторингі субъектілерінен клиент туралы мәліметтерді дереу алады, сондай-ақ сұрату бойынша оларға, оның ішінде ақпарат, ақпараттық жүйелерден немесе қаржы мониторингінің басқа субъектілерінің дерекқорынан үзінді- көшірмелер жататын растаушы құжаттардың көшірмелерін кідіріссіз алады.";

24-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"24. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде қор биржасы мұндай клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде болуына тексеру жүргізеді.

Клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде болуын (Тізбеге және ЖҚҚТҚ тізбесіне енгізілуін) тексеру клиенттің тәуекел деңгейіне байланысты емес және Тізбеге және ЖҚҚТҚ тізбесіне өзгерістер енгізілуіне (Тізбенің және ЖҚҚТҚ тізбесінің жаңартылуына) қарай жүзеге асырылады. Қор биржасы клиентті (оның өкілін) сәйкестендіру және бенефициарлық меншік иесін анықтау процесінде мұндай клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің жария лауазымды тұлғаларға, олардың жұбайлары мен жақын туыстарына тиесілігіне тексеру жүргізеді.

Қор биржасы ШЖЛТ, оның жұбайына (зайыбына) және жақын туыстарына қатысты:

1) ШЖЛТ-ның беделін оның КЖ/ТҚ жағдайларына қатыстылығына қарай бағалауды жүзеге асырады;

2) ұйымның басшы қызметкерінің мұндай клиенттермен (олардың өкілдерімен) және бенефициарлық меншік иелерімен іскерлік қатынастар орнатуға, оны жалғастыруға рұқсатын алады;

3) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің қаражат көзін анықтау үшін қолжетімді шаралар қабылдайды;

4) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексерудің күшейтілген шараларын қабылдайды.

Тәуекелдің жоғары деңгейі берілген ҰЖЛТ-ға, оның жұбайына (зайыбына) және жақын туыстарына қатысты қор биржасы қосымша осы тармақтың төртінші бөлігінің 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында белгіленген шараларды қолданады.

Қор биржасы басшыны (құрылтай құжаттарына сәйкес заңды тұлға-клиенттің немесе заңды тұлға құрмай шетелдік құрылым-клиенттің атынан әрекет етуге уәкілетті өзге тұлғаны), қаржылық құжаттарға қол қою құқығы бар тұлғаны және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру кезінде мынадай деректерді белгілейді және тіркейді:

тегі, аты, әкесінің аты (бар болса);

азаматтығы; туған күні мен жері;

заңды мекенжайы;

жеке басты куәландыратын құжаттың және (немесе) негізінде сәйкестендіру жүргізілетін өзге құжаттың деректемелері;

жеке сәйкестендіру нөмірі (Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке тұлғаға жеке сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда).

Қор биржасы заңды тұлға - клиентті және заңды тұлға құрмай шетелдік құрылым-клиентті сәйкестендіру кезінде мынадай деректерді белгілейді және тіркейді:

атауы;

ұйымның мемлекеттік тіркеу нөмірі және тіркелген күні, тіркеуші органның атауы (олар бар болса);

орналасқан және тіркелген жері;

қызмет түрі;

бизнес сәйкестендіру нөмірі (заңды тұлғаға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бизнес сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда) не бейрезидент-заңды тұлға шет мемлекетте тіркелген нөмір.";

26-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"26. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру бағдарламасына мыналар кіреді, бірақ олармен шектелмейді:

1) іскерлік қатынастарды орнатудан және (немесе) операция жүргізуден бас тарту, сондай-ақ іскерлік қатынастарды тоқтату, рәсімі, негіздері мен мерзімдерін қоса алғанда, клиенттерді қызмет көрсетуге қабылдау тәртібі;

2) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру тәртібі, оның ішінде клиентті тиісті тексерудің жеңілдетілген және күшейтілген шаралары рәсімдерінің ерекшеліктері;

3) шетелдік қаржы ұйымдарымен іскерлік қатынастар орнатқан кезде сәйкестендіру жүргізу ерекшеліктері;

4) қор биржасының клиенттер (олардың өкілдері) және бенефициарлық меншік иелері арасынан қызмет көрсетілетін немесе қызмет көрсетуге қабылданатын ҰЖЛТ және ШЖЛТ, олардың жұбайларын және жақын туыстарын анықтауына бағытталған шаралардың сипаттамасы;

5) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде болуын тексеру тәртібі;

6) іскерлік қатынастарды қашықтан орнату кезінде (клиенттің немесе оның өкілінің жеке қатысуынсыз) сәйкестендіру ерекшеліктері;

7) басқа қаржы ұйымдарынан мәліметтер алу арқылы клиенттерді сәйкестендіру ерекшеліктері;

8) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтердің дәйектілігін тексеру тәртібі;

9) клиенттің досьесін жүргізу нысанына, мазмұнына және тәртібіне қойылатын талаптар, мәліметтерді жаңарту мерзімділігін көрсетумен досьедегі мәліметтерді жаңартулар;

10) клиенттің тәуекел деңгейін бағалау тәртібі, мұндай тәуекелді бағалау негіздері;

11) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 5-тармағының үшінші және төртінші бөліктеріне сәйкес қаржылық мониторинг жөніндегі уәкілетті орган айқындаған нысан бойынша клиенттердің бенефициарлық меншік иелері туралы мәліметтерді қор биржасының сұрау салуы бойынша алу және ұсыну тәртібі.

12) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде алынған мәліметтер алмасудың, оның ішінде КЖ/ТҚҚ (бар болса) бойынша топтық талаптарды орындау шеңберінде осындай мәліметтердің құпиялылығын сақтаудың ерекшеліктері.

Егер қор биржасы КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес шарт негізінде өзге адамға қор биржасының клиенттеріне қатысты КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1) және 4) тармақшаларында көзделген шараларды қолдануды тапсырса, қор биржасы мұндай адамдармен өзара іс-қимыл қағидаларын әзірлейді, ол:

қор биржасының сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған адамдармен шарттар жасасу рәсімін, сондай-ақ осындай шарттар жасасуға уәкілетті қор биржасының лауазымды адамдарының тізбесін;

қор биржасы мен сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған адамдар арасында жасалған шарттарға сәйкес клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру рәсімін;

сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған адамдардың сәйкестендіруді жүргізу кезінде алынған мәліметтерді қор биржасына беру рәсімі мен мерзімдерін;

қор биржасының сәйкестендіру жүргізу тапсырылған адамдардың алынған мәліметтерді қор биржасына беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын, сондай-ақ анықталған бұзушылықтарды жою бойынша қор биржасы қабылдайтын шараларды қоса алғанда, сәйкестендіру бойынша талаптарды сақтауын бақылауды жүзеге асыру рәсімін;

қор биржасының сәйкестендіру жүргізу тапсырылған адамдармен жасалған шартты орындаудан, олар сәйкестендіру бойынша талаптарды, оның ішінде алынған мәліметтерді қор биржасына беру рәсімдерін, мерзімдерін және толықтығын сақтамаған жағдайда, біржақты тәртіппен бас тарту туралы шешім қабылдау негіздерін, рәсімі мен мерзімдерін;

қор биржасының сәйкестендіру жүргізу тапсырылған адамдармен жасалған шартты орындаудан біржақты тәртіппен бас тарту туралы шешім қабылдауға уәкілетті лауазымды адамдарының тізбесі;

қор биржасы сәйкестендіруді жүргізуді тапсырған адамдардың, алынған мәліметтерді қор биржасына беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын қоса алғанда, сәйкестендіру бойынша талаптарды сақтамағаны үшін жауапкершілігі туралы ережелерді;

қор биржасының сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған адамдармен сәйкестендіру бойынша талаптарды орындау мақсатында оларға әдіснамалық көмек көрсету мәселелері бойынша өзара іс-қимыл жасау рәсімін қамтиды.

Қор биржасының өзара іс-қимыл қағидаларына қосымша талаптар енгізуіне жол беріледі.";

31-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"31. Клиенттердің операцияларын мониторингтеу және зерделеу бағдарламасы мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес уәкілетті орган айқындаған, сондай-ақ ұйым дербес әзірлеген күдікті операцияны айқындау белгілері негізінде жасалған күдікті операциялар белгілерінің тізбесі;

2) қор биржасы бөлімшелері (қызметкерлері) арасында Талаптардың 19, 28 және 29-тармақтарында көзделген жағдайларда клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған қосымша мәліметтерді жаңарту және (немесе) оларды алу жөніндегі міндеттерді бөлу;

3) қор биржасы бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) арасында шекті, әдеттегіден тыс және күдікті операциялар туралы мәліметтерді анықтау және бөлімшелер (қызметкерлер) арасында бір-біріне беру жөніндегі міндеттерді бөлу;

4) жауапты қызметкердің клиент операциясын жіктеу туралы шешімді қабылдау тәртібі, негізі және мерзімі;

5) әдеттегіден тыс операцияларды зерделеу нәтижелері жөніндегі мәліметтерді, сондай-ақ шекті және күдікті операциялар жөніндегі мәліметтерді (оның ішінде операциялар сомасы, төлем валютасы, клиенттің контрагенті туралы деректерді) тіркеу (оның ішінде тіркеу тәсілдері) және сақтау тәртібі;

6) клиент әдеттегіден тыс және (немесе) күдікті операцияларды жүйелі және (немесе) елеулі көлемде жүзеге асырған жағдайда, қор биржасының клиент пен оның операцияларына қатысты қабылдайтын шаралардың сипаттамасы қабылдау тәртібі.

7) уәкілетті органға шекті және күдікті операциялар туралы хабарламалар беру тәртібі;

8) шекті және күдікті операцияның анықталғаны туралы қордың басқару органын, атқарушы органын және қор биржасының лауазымды адамдарын хабардар ету (қажет болған кезде) тәртібі.";

2. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесе отырып осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғаннан күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Төрағасы	М. Абылкасымова
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасының Қаржылық мониторинг агенттігі

О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 12 октября 2020 года № 98 "Об утверждении Требований к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для фондовой биржи"

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 24 февраля 2022 года № 14. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 28 февраля 2022 года № 26972

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. п.4

В целях совершенствования нормативных правовых актов Республики Казахстан Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 12 октября 2020 года № 98 "Об утверждении Требований к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для фондовой биржи" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21424) следующие изменения и дополнения:

в Требованиях к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для фондовой биржи, утвержденных указанным постановлением:

текст в правом верхнем углу изложить в следующей редакции:

"Утверждены постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 12 октября 2020 года № 98";

пункты 2, 3 и 4 изложить в следующей редакции:

"2. Понятия, используемые в Требованиях, применяются в значениях, указанных в Законе о ПОД/ФТ и Законе о рынке ценных бумаг.

Для целей Требований используются следующие основные понятия:

1) необычная операция (сделка) – операция (сделка) клиента, подлежащая обязательному изучению в соответствии с пунктом 4 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ с учетом признаков определения подозрительной операции, определенных уполномоченным органом, осуществляющим финансовый мониторинг и принимающим иные меры по противодействию легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма, финансированию распространения оружия массового уничтожения (далее – уполномоченный орган) в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ, а также разработанных фондовой биржей самостоятельно;

2) иностранная структура без образования юридического лица – структура, созданная в соответствии с законодательством иностранного государства (территории) или с применением иностранного права без образования юридического лица, которая осуществляет деятельность, направленную на извлечение прибыли (дохода) в интересах своих участников либо выгодоприобретателей;

3) клиент – физическое лицо и (или) юридическое лицо и (или) иностранная структура без образования юридического лица, получающие услуги фондовой биржи;

4) риски легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, финансирования терроризма (далее – риски ОД/ФТ) – риски преднамеренного или непреднамеренного вовлечения фондовой биржи, а также ее членов в процессы легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, финансирования терроризма (далее – ОД/ФТ);

5) управление рисками ОД/ФТ - совокупность принимаемых фондовой биржей мер по выявлению, оценке, мониторингу рисков ОД/ФТ, а также их минимизации (в отношении продуктов/услуг, клиентов, а также совершаемых клиентами операций);

6) национальное публичное должностное лицо (далее - НПДЛ):

лицо, занимающее ответственную государственную должность;

должностное лицо;

лицо, уполномоченное на выполнение государственных функций;

лицо, исполняющее управленческие функции в государственной организации или субъекте квазигосударственного сектора;

7) цифровой актив – имущество, созданное в электронно-цифровой форме с применением средств криптографии и компьютерных вычислений, не являющееся финансовым инструментом, а также электронно-цифровая форма удостоверения имущественных прав;

8) пороговая операция – операция клиента с деньгами и (или) иным имуществом, которая в соответствии с пунктом 1 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ подлежит финансовому мониторингу;

9) иностранное публичное должностное лицо (далее - ИПДЛ):

лицо, назначаемое или избираемое, занимающее какую-либо должность в законодательном, исполнительном, административном, судебном органах или вооруженных силах иностранного государства;

лицо, выполняющее какую-либо публичную функцию для иностранного государства;

лицо, занимающее руководящую должность в организациях, созданных странами на основе соглашений, которые имеют статус международных договоров;

10) деловые отношения – отношения по предоставлению фондовой биржей услуг в рамках ее профессиональной деятельности.

3. Внутренний контроль в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, (далее – ПОД/ФТ) осуществляется фондовой биржей в целях:

1) обеспечения выполнения фондовой биржей требований Закона о ПОД/ФТ;

2) поддержания эффективности системы внутреннего контроля фондовой биржи на уровне, достаточном для управления рисками ОД/ФТ и сопряженными рисками (операционного, репутационного, правового);

3) исключения вовлечения фондовой биржи, ее должностных лиц и работников в процессы ОД/ФТ.

Помимо внутреннего контроля, предусмотренного частью первой настоящего пункта, фондовая биржа дополнительно осуществляет соблюдение требований по целевым финансовым санкциям, относящимся к предупреждению, воспрепятствованию и прекращению распространения оружия массового уничтожения и его финансирования, предусмотренных статьями 12-1 и 13 Закона о ПОД/ФТ.

4. В рамках организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ фондовой биржей разрабатываются правила внутреннего контроля, включающие требования к проведению службой внутреннего аудита фондовой биржи оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ.

Правила внутреннего контроля включают в себя программы, предусмотренные статьей 11 Закона о ПОД/ФТ, разрабатываются фондовой биржей самостоятельно в соответствии с Требованиями и являются внутренним документом фондовой биржи либо совокупностью таких документов, утвержденных органом управления или исполнительным органом фондовой биржи.";

пункты 5, 6 и 7 изложить в следующей редакции:

"5. В порядке, установленном внутренними документами фондовой биржи, на фондовой бирже назначается должностное лицо, ответственное за осуществление мониторинга за соблюдением правил внутреннего контроля на фондовой бирже (далее - ответственный работник), которое имеет высшее образование, стаж работы на должности руководителя подразделения фондовой биржи, связанного с осуществлением биржевых и (или) банковских операций, не менее одного года либо стаж работы в сфере ПОД/ФТ не менее двух лет, либо стаж работы в сфере предоставления и (или) регулирования финансовых услуг не менее трех лет и безупречную деловую репутацию в соответствии с Законом о рынке ценных бумаг, также определяются работники либо подразделение фондовой биржи, в компетенцию которых входят вопросы ПОД/ФТ(далее - подразделение по ПОД/ФТ).

6. Программа организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ включает, но не ограничивается:

1) порядок фиксирования сведений, а также хранения документов и информации, полученных в ходе реализации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ;

2) порядок применения целевых финансовых санкций и проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника на наличие в перечне организаций и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, составленном в соответствии со статьей 12 Закона о ПОД/ФТ (далее – Перечень) и перечне организаций и лиц, связанных с финансированием распространения оружия массового уничтожения, составленном в соответствии со статьей 12-1 Закона о ПОД/ФТ (далее – Перечень ФРОМУ);

3) порядок прекращения действия целевых финансовых санкций при исключении сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике из Перечня и Перечня ФРОМУ;

4) порядок информирования работниками фондовой биржи, в том числе ответственным работником, органа управления и (или) исполнительного органа фондовой биржи о ставших им известными фактах нарушения Закона о ПОД/ФТ, а также правил внутреннего контроля, допущенных работниками фондовой биржи;

5) порядок подготовки и представления органу управления и (или) исполнительному органу фондовой биржи управленческой отчетности по результатам оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ службой внутреннего аудита фондовой биржи;

6) процедуру оценки, определения, документального фиксирования и обновления результатов оценки рисков ОД/ФТ.

7. Функции ответственного работника и подразделения по ПОД/ФТ в соответствии с программой организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ включают, но не ограничиваются:

1) обеспечение наличия разработанных и согласованных с исполнительным органом фондовой биржи правил внутреннего контроля и (или) изменений (дополнений) к ним, а также мониторинга за их соблюдением на фондовой бирже;

2) организацию представления и контроль за представлением сообщений в уполномоченный орган в соответствии с Законом о ПОД/ФТ;

3) информирование органа управления и (или) исполнительного органа фондовой биржи о выявленных клиентах и принятых мерах по применению целевых финансовых санкций;

4) принятие решений о признании операций клиентов в качестве подозрительных и необходимости направления сообщений в уполномоченный орган в порядке, предусмотренном внутренними документами фондовой биржи;

5) принятие решений о приостановлении либо отказе от проведения операций клиентов в случаях, предусмотренных Законом о ПОД/ФТ и (или) договорами с клиентами, и в порядке, предусмотренном внутренними документами фондовой биржи;

6) направление запросов органу управления и (или) исполнительному органу фондовой биржи для принятия решения об установлении, продолжении либо прекращении деловых отношений с клиентами в случаях и порядке, предусмотренных Законом о ПОД/ФТ и внутренними документами фондовой биржи;

7) информирование органа управления и (или) исполнительного органа фондовой биржи о выявленных нарушениях правил внутреннего контроля в порядке, предусмотренном внутренними документами фондовой биржи;

8) подготовку информации о результатах реализации правил внутреннего контроля и рекомендуемых мерах по улучшению систем управления рисками ОД/ФТ и внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ для формирования отчетов органу управления и (или) исполнительному органу фондовой биржи.";

пункт 11 изложить в следующей редакции:

"11. В целях организации управления рисками ОД/ФТ фондовая биржа разрабатывает программу управления рисками ОД/ФТ.

Результаты оценки рисков предоставляются по требованию уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций, в соответствии с частью первой статьи 14 Закона Республики Казахстан "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций.";

пункт 14 изложить в следующей редакции:

"14. Типы клиентов, чей статус и (или) чья деятельность повышают риск ОД/ФТ, включают, но не ограничиваются:

1) иностранные финансовые организации;

2) лица, расположенные (зарегистрированные) в иностранных государствах, указанных в пункте 16 Требований, а также расположенные в Республике Казахстан филиалы и представительства таких лиц.

3) лица, осуществляющие деятельность по выпуску цифровых активов, организации торгов ими, а также предоставлению услуг по обмену цифровых активов на деньги, ценности и иное имущество.";

пункты 18 и 19 изложить в следующей редакции:

"18. При оценке степени подверженности услуг фондовой биржи рискам ОД/ФТ в соответствии с факторами рисков, указанными в пунктах 14, 15, 16 и 17 Требований, фондовой биржей учитываются дополнительные сведения, включая, но не ограничиваясь:

1) количество направленных фондовой биржей в уполномоченный орган сообщений о подозрительных операциях клиентов;

2) количество направленных фондовой биржей в уполномоченный орган сообщений о пороговых операциях клиентов.

19. В рамках реализации программы управления рисками ОД/ФТ фондовой биржей принимаются меры по классификации клиентов с учетом категорий и факторов рисков, указанных в пунктах 14, 15, 16 и 17 Требований, а также иных категорий и факторов рисков, устанавливаемых фондовой биржей.

Уровень риска клиента (группы клиентов) устанавливается фондовой биржей по результатам анализа имеющихся у фондовой биржи сведений и информации о клиенте (клиентах) и оценивается по шкале определения уровня риска, разработанной фондовой биржей, которая состоит не менее чем из двух уровней.

Пересмотр уровня риска клиента (группы клиентов) осуществляется фондовой биржей по мере обновления сведений о клиенте (группе клиентов).";

пункт 20 изложить в следующей редакции:

"20. В целях реализации требований Закона о ПОД/ФТ по надлежащей проверке клиента фондовая биржа разрабатывает программу идентификации клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников.

Идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника заключается в проведении фондовой биржей мероприятий по фиксированию и проверке достоверности сведений о клиенте (его представителе), выявлению бенефициарного собственника и фиксированию сведений о нем, установлению и фиксированию предполагаемой цели деловых отношений, а также получению и фиксированию иных предусмотренных Требованиями сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике.

Фондовая биржа в соответствии с пунктом 7 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, в отношении клиента, которому присвоен высокий уровень риска, применяет усиленные меры надлежащей проверки клиентов либо применяет упрощенные меры надлежащей проверки клиентов, в отношении которых присвоен низкий уровень риска.

Фондовая биржа определяет и оценивает риски ОД/ФТ, которые могут возникнуть в связи с:

1) разработкой новых продуктов и новой деловой практикой, включая новые механизмы передачи;

2) использованием новых или развивающихся технологий как для новых, так и для уже существующих продуктов.

Оценка рисков ОД/ФТ проводится до запуска новых продуктов, деловой практики или использования новых или развивающихся технологий.";

дополнить пунктом 21-1 следующего содержания:

"21-1. С учетом требований пунктов 2 и 3-1 статьи 5 и пункта 1 статьи 7 Закона о ПОД/ФТ фондовая биржа проводит идентификацию клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, проверку деловых отношений и изучение операций, включая при необходимости получение и фиксирование сведений об источнике финансирования совершаемых операций, с учетом уровня риска клиента, а также проводит проверку достоверности полученных сведений о клиенте (его представителя) и бенефициарном собственнике и устанавливает предполагаемую цель деловых отношений в случаях:

1) совершения клиентом пороговой операции (сделки);

2) совершения (попытки совершения) клиентом подозрительной операции (сделки);

3) совершения клиентом операции (сделки), имеющей характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам ОД/ФТ;

4) совершения клиентом необычной операции (сделки);

5) наличия оснований для сомнения в достоверности ранее полученных данных о клиенте (его представителе), бенефициарном собственнике.

При совершении клиентом операции в рамках установленных деловых отношений, идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника не проводится, если она проводилась при установлении таких деловых отношений, за исключением случаев, предусмотренных подпунктами 2), 3), 4) и 5) части первой настоящего пункта, а также необходимости обновления ранее полученных либо получения дополнительных сведений в соответствии с уровнем риска клиента и Требованиями.

Проверка достоверности представленных сведений осуществляется путем сверки с данными оригиналов или нотариально удостоверенных копий соответствующих документов, представленных клиентом (его представителем), сверки с данными из доступных источников (баз данных), проверки сведений другими способами.";

пункт 22 изложить в следующей редакции:

"22. Сведения, полученные в соответствии с пунктами 21 и 21-1 Требований, вносятся фондовой биржей в досье клиента, которое хранится в фондовой бирже на протяжении всего периода деловых отношений с клиентом и не менее пяти лет со дня их прекращения.

Группы клиентов, по которым фондовой биржей в соответствии с внутренними документами ведутся досье, включают, но не ограничиваются:

1) иностранные структуры без образования юридического лица;

2) юридические лица.

При применении фондовой биржей подпункта 1) пункта 6 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ фондовая биржа незамедлительно получает сведения о клиенте от других субъектов финансового мониторинга, на меры надлежащей проверки клиентов которых полагается фондовая биржа, для внесения (включения) в досье клиента, а также по запросу без задержки получает копии подтверждающих документов, к которым, в том числе относятся информация, выписки из информационных систем или баз данных других субъектов финансового мониторинга.";

пункт 24 изложить в следующей редакции:

"24. В процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника фондовой биржей проводится проверка на наличие такого клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в Перечне и Перечне ФРОМУ.

Проверка наличия клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в Перечне и Перечне ФРОМУ (включения в Перечень и Перечень ФРОМУ) не зависит от уровня риска клиента и осуществляется по мере внесения изменений в Перечень и Перечень ФРОМУ (обновления Перечня и Перечня ФРОМУ). Фондовой биржей в процессе идентификации клиента (его представителя) и выявления бенефициарного собственника проводится проверка на принадлежность такого клиента (его представителя) и бенефициарного собственника к публичным должностным лицам, их супругам и близким родственникам.

Фондовая биржа в отношении ИПДЛ, его супруги (супруга) и близких родственников:

1) осуществляет оценку репутации ИПДЛ в отношении причастности его к случаям ОД/ФТ;

2) получает разрешение руководящего работника организации на установление, продолжение деловых отношений с такими клиентами (их представителями) и бенефициарными собственниками;

3) предпринимает доступные меры для установления источника средств клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;

4) предпринимает усиленные меры надлежащей проверки клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников.

В отношении НПДЛ, его супруги (супруга) и близких родственников, которым присвоен высокий уровень риска, фондовая биржа дополнительно применяет меры, установленные подпунктами 1), 2), 3) и 4) части четвертой настоящего пункта.

Фондовая биржа при идентификации руководителя (иного лица, уполномоченного в соответствии с учредительными документами действовать от имени клиента-юридического лица или клиента-иностранную структуру без образования юридического лица), лица, имеющего право подписи на финансовых документах и бенефициарного собственника, устанавливает и фиксирует следующие данные:

фамилию, имя, отчество (при наличии);

гражданство; дату и место рождения;

юридический адрес;

реквизиты документа, удостоверяющего личность, и (или) иного документа, на основании которого проводится идентификация;

индивидуальный идентификационный номер (за исключением случаев, когда физическому лицу не присвоен индивидуальный идентификационный номер в соответствии с законодательством Республики Казахстан).

Фондовая биржа при идентификации клиента-юридического лица и клиента-иностранную структуру без образования юридического лица, устанавливает и фиксирует следующие данные:

наименование;

регистрационный номер и дату государственной регистрации организации, наименование регистрирующего органа (при их наличии);

место нахождения и регистрации;

вид деятельности;

бизнес идентификационный номер (за исключением случаев, когда юридическому лицу не присвоен бизнес-идентификационный номер в соответствии с законодательством Республики Казахстан), либо номер, под которым юридическое лицо-нерезидент зарегистрировано в иностранном государстве.";

пункт 26 изложить в следующей редакции:

"26. Программа идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника включает, но не ограничивается:

1) порядок принятия клиентов на обслуживание, включая процедуру, основания и сроки принятия фондовой биржей решения об отказе в установлении деловых отношений и (или) в проведении операции, а также прекращения деловых отношений;

2) порядок идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в том числе особенности процедур упрощенных и усиленных мер надлежащей проверки клиента;

3) особенности проведения идентификации при установлении деловых отношений с иностранными финансовыми организациями;

4) описание мер, направленных на выявление фондовой биржей среди клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников, находящихся на обслуживании или принимаемых на обслуживание, НПДЛ и ИПДЛ, их супругов и близких родственников;

5) порядок проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника на наличие в Перечне и Перечне ФРОМУ;

6) особенности идентификации при дистанционном установлении деловых отношений (без личного присутствия клиента или его представителя);

7) особенности идентификации клиентов путем получения сведений от других финансовых организаций;

8) порядок проверки достоверности сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике;

9) требования к форме, содержанию и порядку ведения досье клиента, обновления сведений, содержащихся в досье, с указанием периодичности обновления сведений;

10) порядок оценки уровня риска клиента, основания оценки такого риска;

11) порядок получения и представления по запросу фондовой биржей сведений о бенефициарных собственниках клиентов по форме и порядке, определенном уполномоченным органом по финансовому мониторингу в соответствии с частями третьей и четвертой пункта 5 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ.

12) особенности обмена сведениями, полученными в процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в том числе хранения конфиденциальности таких сведений, в рамках выполнения групповых требований по ПОД/ФТ (при наличии).

Если фондовая биржа в соответствии с Законом о ПОД/ФТ на основании договора поручила иному лицу применение в отношении клиентов фондовой биржи мер, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-1) и 4) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, фондовая биржа разрабатывает правила взаимодействия с такими лицами, которые включают:

процедуру заключения фондовой биржей договоров с лицами, которым поручено проведение идентификации, а также перечень должностных лиц фондовой биржи, уполномоченных заключать такие договоры;

процедуру идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в соответствии с договорами между фондовой биржей и лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру и сроки передачи фондовой бирже сведений, полученных при проведении идентификации, лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру осуществления фондовой биржей контроля за соблюдением лицами, которым поручено проведение идентификации, требований по идентификации, включая процедуру, сроки и полноту передачи фондовой бирже полученных сведений, а также меры, принимаемые фондовой биржей по устранению выявленных нарушений;

основания, процедуру и сроки принятия фондовой биржей решения об одностороннем отказе от исполнения договора с лицами, которым поручено проведение идентификации, в случае несоблюдения ими требований по идентификации, в том числе процедур, сроков и полноты передачи фондовой бирже полученных сведений;

перечень должностных лиц фондовой биржи, уполномоченных принимать решение об одностороннем отказе от исполнения договора с лицами, которым поручено проведение идентификации;

положения об ответственности лиц, которым фондовая биржа поручила проведение идентификации, за несоблюдение ими требований по идентификации, включая процедуру, сроки и полноту передачи фондовой бирже полученных сведений;

процедуру взаимодействия фондовой биржи с лицами, которым поручено проведение идентификации, по вопросам оказания им методологической помощи в целях выполнения требований по идентификации.

Допускается включение фондовой биржей дополнительных условий в правила взаимодействия.";

пункт 31 изложить в следующей редакции:

"31. Программа мониторинга и изучения операций клиентов включает, но не ограничивается:

1) перечень признаков подозрительных операций, составленный на основе признаков определения подозрительной операции, определенных уполномоченным органом в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ, а также разработанных организацией самостоятельно;

2) распределение обязанностей между подразделениями (работниками) фондовой биржи по обновлению ранее полученных и (или) получению дополнительных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике в случаях, предусмотренных пунктами 19, 28 и 29 Требований;

3) распределение обязанностей между подразделениями (работниками) фондовой биржи по выявлению и передаче между подразделениями (работниками) сведений о пороговых, необычных и подозрительных операциях;

4) порядок, основания и срок принятия ответственным работником решения о квалификации операции клиента;

5) порядок фиксирования (в том числе способы фиксирования) и хранения сведений о результатах изучения необычных операций, а также сведений о пороговых и подозрительных операциях (в том числе суммы операций, валюта платежа, данные о контрагенте клиента);

6) порядок принятия и описание мер, принимаемых фондовой биржей в отношении клиента и его операций в случае осуществления клиентом систематически и (или) в значительных объемах необычных и (или) подозрительных операций.

7) порядок представления в уполномоченный орган сообщений о пороговых и подозрительных операциях;

8) порядок информирования (при необходимости) органа управления, исполнительного органа фонда и должностных лиц фондовой биржи о выявлении пороговой и подозрительной операции.".

2. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

"СОГЛАСОВАНО"
Агентство Республики Казахстан
по финансовому мониторингу