Магистральдық газ құбыры жөніндегі ұлттық операторды айқындау және ол туралы ережені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2023 жылғы 8 қыркүйектегі № 333 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 12 қыркүйекте № 33406 болып тіркелді

"Магистральдық құбыр туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабының 6-3) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. "Интергаз Орталық Азия" акционерлік қоғамы магистральдық газ құбыры жөніндегі ұлттық оператор болып айқындалсын.

2. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес қоса беріліп отырған Магистральдық газ құбыры жөніндегі ұлттық оператор туралы ереже бекітілсін.

3. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Газ өнеркәсібі департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалғаны туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының энергетика вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Энергетика министрі

А. Саткалиев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Бәсекелестікті қорғау

және дамыту агенттігі

Қазақстан Республикасы Энергетика министрі 2023 жылғы 8 қыркүйектегі № 333 бұйрығына қосымша

Магистральдық газ құбыры жөніндегі ұлттық оператор туралы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Магистральдық газ құбыры жөніндегі ұлттық оператор туралы ереже "Магистральдық құбыр туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 6-бабының 6-3) тармақшасына сәйкес әзірленді және магистральдық газ құбыры жөніндегі ұлттық оператордың (бұдан әрі – ұлттық оператор) өкілеттігін, негізгі міндеттерін және функцияларын айқындайды.

2. Ұлттық оператор өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Заңды және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік құқықтық актілерін, Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарды, сондай-ақ осы Ережені басшылыққа алады.

3. Осы Ережеде қолданылатын терминдер мен анықтамалар:

1) жедел-диспетчерлік басқару – өнімді тасымалдау үшін магистральдық құбырды пайдаланудың технологиялық режимдерін орталықтандырылған басқару;

2) жөнелтуші – өнім өндіруші болып табылатын тұлға немесе оны заңды негіздерде сатып алған тұлға не олар уәкілеттік берген, өнімді тасымалдау жөніндегі қызметтерді ұсынуға арналған шарт негізінде магистральдық құбырмен тасымалдау үшін өнімді ұсынатын тұлға;

3) өнім – тасымалдауға дайындалған және тиісті өнім түрі бойынша техникалық регламенттерге сәйкес келетін, тұрақты (тұрақты емес) газ конденсатын, табиғи газды, ілеспе газды, басқа да сұйық және газ тәріздес көмірсутектерді, мұнай өнімдерін қоса алғандағы мұнай;

4) уәкілетті орган – магистральдық құбыр саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

5) ұлттық оператор – акцияларының (қатысу үлестерінің) бақылау пакетінің меншік иесі мемлекет не ұлттық басқарушы холдинг, ұлттық компания немесе Ұлттық әл-ауқат қоры тобына кіретін компания болып табылатын, бір немесе бірнеше магистральдық құбырға меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде иелік ететін, уәкілетті орган айқындайтын заңды тұлға.

2-тарау. Ұлттық оператордың міндеттері мен функциялары

4. Ұлттық оператордың қызметі Қазақстан Республикасында магистральдық газ құбырлары жүйесін дамытуға, оларды тиімді, сенімді әрі қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз етуге бағытталған.

5. Ұлттық оператордың негізгі міндеттері:

1) тауарлық газды магистральдық газ құбырларымен ішкі және сыртқы нарықтарға тасымалдау кезінде Қазақстан Республикасының және қатынастардың басқа да қатысушыларының мүдделерін қамтамасыз ету;

2) магистральдық газ құбырлары жүйесін инновациялық дамытуды және оны әлемдік энергетика жүйесіне интеграциялауды қамтамасыз ету, тауарлық газ ағындарын әртараптандыру арқылы мемлекеттің энергетикалық әлеуетін арттыру;

3) магистральдық газ құбырлары бойынша экспорттық бағыттар мен магистральдық газ құбырларына қосылған ішкі тұтынушыларға тауарлық газды тасымалдау арасында тауарлық газды тасымалдау режимінде, оның ішінде қысқы кезеңде тауарлық газ іріктеудің ең жоғары режимі жағдайында теңгерімді қамтамасыз ету;

4) Қазақстан Республикасының газ тасымалдау жүйесінің магистральдық газ құбырлары арқылы тауарлық газ тасымалдаудың өзара байланысты режимін жедел-диспетчерлік басқару;

5) нормативтік-техникалық құжаттарда белгіленген тауарлық газдың сапасы жөніндегі техникалық талаптарға сәйкес магистральдық газ құбырындағы тауарлық газ сапасын қамтамасыз ету;

6) магистральдық газ құбырлары арқылы тауарлық газ тасымалдау бөлігінде мұнай-газ секторын дамытудың мемлекеттік және ұлттық бағдарламаларын әзірлеуге және орындауға қатысу;

7) Қазақстан Республикасының магистральдық құбыр туралы заңнамасын жетілдіруге бағытталған нормативтік құқықтық актілер жобалары бойынша ұсыныстарды әзірлеу және уәкілетті органның қарауына енгізу;

8) магистральдық газ құбырлары саласындағы нормативтік және нормативтік-техникалық құжаттама жобаларын әзірлеуге қатысу;

9) магистральдық газ құбырлары арқылы тауарлық газ тасымалдау саласындағы халықаралық шарттарды әзірлеуге және іске асыруға қатысу;

10) тауарлық газды тасымалдау бағыттарының энергетикалық қауіпсіздігін нығайтуға және әртараптандыруға бағытталған халықаралық жобаларды іске асыру бойынша жұмыстарға қатысу болып табылады.

6. Ұлттық оператор Заңның 10-бабының 1-тармағына сәйкес:

1) меншік иесінің дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке, ұлттық басқарушы холдингке немесе ұлттық компанияға тікелей немесе жанама түрде тиесілі магистральдық газ құбыры арқылы Қазақстан Республикасының аумағында операторлық қызметтерді көрсету құқығына ие;

2) ұлттық операторға меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде тиесілі магистральдық газ құбыры арқылы Қазақстан Республикасының аумағынан тасымалданатын тауарлық газды басқа мемлекеттердің құбыр жүйелері арқылы тасымалдауды ұйымдастыру жөніндегі қызметтерді көрсету (бірыңғай маршруттау бойынша операторлық қызмет) құқығына ие.

7. Ұлттық операторға меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде тиесілі магистральдық газ құбырлары арқылы Қазақстан Республикасының аумағынан экспортқа (оның ішінде транзитке) тасымалданатын тауарлық газды тасымалдауды ұйымдастыру жөніндегі қызметтерді көрсету құқығын іске асыру шеңберінде Ұлттық оператор мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1) өнім жөнелтушілермен магистральдық газ құбырлары арқылы тауарлық газ тасымалдауды ұйымдастыруға арналған шарттар жасасады;

2) магистральдық газ құбырлары арқылы тауарлық газ тасымалдауды ұйымдастыру үшін жасасқан шарттар негізінде ұйымдармен, оның ішінде басқа мемлекеттердің тауарлық газды тасымалдау қызметін көрсетуші ұйымдарымен тиісті шарттар және ұлттық операторға меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде тиесілі магистральдық газ құбырлары арқылы Қазақстан Республикасының аумағынан экспортқа (оның ішінде транзитке) тасымалданатын тауарлық газды тасымалдауды қамтамасыз ету үшін басқа да қажетті шарттарды жасасады.

3-тарау. Қызметтi ұйымдастыру

8. Ұлттық оператор өз қызметiн Қазақстан Республикасының заңнамасына, осы Ережеге және жарғыға сәйкес ұйымдастырады.

9. Ұлттық операторды қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 45 және 50-баптарына және "Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және филиалдар мен өкілдіктерді есептік тіркеу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-3 және 16-баптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Об определении национального оператора по магистральному газопроводу и утверждении положения о нем

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 8 сентября 2023 года № 333. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 сентября 2023 года № 33406

В соответствии с подпунктом 6-3) статьи 6 Закона Республики Казахстан "О магистральном трубопроводе" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Определить национальным оператором по магистральному газопроводу акционерное общество "Интергаз Центральная Азия".

2. Утвердить прилагаемое Положение о национальном операторе по магистральному газопроводу cогласно приложению к настоящему приказу.

3. Департаменту газовой промышленности Министерства энергетики Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства энергетики Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства энергетики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра энергетики Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр энергетики Республики Казахстан

А. Саткалиев

"СОГЛАСОВАНО"
Агентство по защите
и развитию конкуренции
Республики Казахстан

Приложение к приказу Министр энергетики Республики Казахстан от 8 сентября 2023 года № 333

Положение о национальном операторе по магистральному газопроводу

Глава 1. Общие положения

1. Настоящее Положение о национальном операторе по магистральному газопроводу разработано в соответствии с подпунктом 6-3) статьи 6 Закона Республики Казахстан "О магистральном трубопроводе" (далее – Закон) и определяет полномочия, основные задачи и функции национального оператора по магистральному газопроводу (далее – национальный оператор).

2. Национальный оператор в своей деятельности руководствуется Конституцией Республики Казахстан, Законом и другими нормативными правовыми актами Республики Казахстан, международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, а также настоящим Положением.

3. Основные термины и определения, используемые в настоящем Положении:

1) оперативно-диспетчерское управление – централизованное управление технологическими режимами эксплуатации магистрального трубопровода для транспортировки продукции;

2) отправитель – лицо, являющееся производителем продукции, или лицо, которое приобрело ее на законных основаниях, либо уполномоченное ими лицо, предоставляющее продукцию для транспортировки по магистральному трубопроводу на основании договора на предоставление услуг по транспортировке продукции;

3) продукция – нефть, включая стабильный (нестабильный) газовый конденсат, природный газ, попутный газ, другие жидкие и газообразные углеводороды, нефтепродукты, подготовленные к транспортировке и соответствующие техническим регламентам по соответствующему виду продукции;

4) уполномоченный орган – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в области магистрального трубопровода;

5) национальный оператор – юридическое лицо, собственником контрольного пакета акций (доли участия) которого является государство либо национальный управляющий холдинг, национальная компания или компания, входящая в группу Фонда национального благосостояния, владеющее на праве собственности или ином законном основании одним или несколькими магистральными трубопроводами, определяемое уполномоченным органом.

Глава 2. Задачи и функции национального оператора

4. Деятельность национального оператора направлена на развитие системы магистральных газопроводов в Республике Казахстан, обеспечение их эффективной, надежной и безопасной эксплуатации.

5. Основными задачами национального оператора являются:

1) обеспечение интересов Республики Казахстан и других участников отношений при транспортировке товарного газа магистральными газопроводами на внутренний и внешний рынки;

2) обеспечение инновационного развития системы магистральных газопроводов и ее интеграции в мировую энергетическую систему, повышение энергетического потенциала государства посредством диверсификации потоков товарного газа;

3) обеспечение баланса в режиме транспортировки товарного газа между экспортными направлениями по магистральным газопроводам и транспортировкой товарного газа внутренним потребителям, подключенным к магистральным газопроводам, в том числе в условиях пикового режима отбора товарного газа в зимний период;

4) оперативное-диспетчерское управление взаимосвязанного режима транспортировки товарного газа по магистральным газопроводам газотранспортной системы Республики Казахстан;

5) обеспечение качества товарного газа в магистральном газопроводе в соответствии с техническими требованиями по качеству товарного газа, установленными нормативно-техническими документами;

6) участие в разработке и выполнении государственных и национальных программ развития нефтегазового сектора в части транспортировки товарного газа по магистральным газопроводам;

7) выработка и внесение на рассмотрение в уполномоченный орган предложений по проектам нормативных правовых актов, направленных на совершенствование законодательства Республики Казахстан о магистральном трубопроводе;

8) участие в разработке проектов нормативной и нормативно-технической документации в области магистральных газопроводов;

9) участие в разработке и реализации международных договоров в области транспортировки товарного газа по магистральным трубопроводам;

10) участие в работе по реализации международных проектов, направленных на укрепление энергетической безопасности и диверсификацию маршрутов транспортировки товарного газа.

6. В соответствии с пунктом 1 статьи 10 Закона национальный оператор:

1) обладает правом оказания на территории Республики Казахстан операторских услуг по магистральному газопроводу, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей участия) собственника которого прямо или косвенно принадлежат государству, национальному управляющему холдингу или национальной компании;

2) обладает правом оказания услуг по организации транспортировки товарного газа по трубопроводным системам других государств, транспортируемого с территории Республики Казахстан по магистральному газопроводу, принадлежащему на праве собственности или ином законном основании национальному оператору (операторская деятельность по единой маршрутизации).

7. Национальный оператор в рамках реализации права оказания услуг по организации транспортировки товарного газа, транспортируемого с территории Республики Казахстан на экспорт (в том числе транзит) по магистральным газопроводам, принадлежащим на праве собственности или ином законном основании национальному оператору, осуществляет следующие функции:

1) заключает с отправителями продукции договоры для организации транспортировки товарного газа по магистральным газопроводам;

2) на основании заключенных договоров для организации транспортировки товарного газа по магистральным газопроводам заключает соответствующие договоры с организациями, в том числе организациями других государств, оказывающими услуги по транспортировке товарного газа, и другие договоры, необходимые для обеспечения транспортировки товарного газа, транспортируемого с территории Республики Казахстан на экспорт (в том числе транзит) по магистральным газопроводам, принадлежащим на праве собственности или ином законном основании национальному оператору.

Глава 3. Организация деятельности

8. Национальный оператор организует свою деятельность в соответствии с законодательством Республики Казахстан, настоящим Положением и уставом.

9. Реорганизация и ликвидация национального оператора осуществляются в соответствии со статьями 45 и 50 Гражданского кодекса Республики Казахстан и статьями 6-3 и 16 Закона Республики Казахстан "О государственной регистрации юридических лиц и учетной регистрации филиалов и представительств".