Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2023 жылғы 29 желтоқсандағы № 97 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 29 желтоқсанда № 33865 болып тіркелді

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Ислам банктері үшін пруденциалдық нормативтерді және өзге де сақтауға міндетті нормалар мен лимиттерді, олардың нормативтік мәнін және ислам банктері үшін пруденциалдық нормативтерді және өзге де сақтауға міндетті нормалар мен лимиттерді есеп айырысу әдістемесін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 144 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13939 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Нормативтік мәндерде және ислам банктері үшін пруденциялық нормативтерді және өзге де сақтауға міндетті нормалар мен лимиттерді есеп айырысу әдістемесінде:

10-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"10. Банктің меншікті капиталының жеткіліктілігі мынадай коэффициенттермен:

1) негізгі капиталдың жеткіліктілігі коэффициенті (k1):

негізгі капиталдың:

кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің;

нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің;

операциялық тәуекелдің сомасына қатынасымен;

2) бірінші деңгейдегі капитал жеткіліктілігі коэффициенті (k1-2):

бірінші деңгейдегі капиталдың:

кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің;

нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің;

операциялық тәуекелдің сомасына қатынасымен;

3) меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенті (k2):

меншікті капиталдың:

кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің;

нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің;

операциялық тәуекелдің сомасына қатынасымен сипатталады.

K1, k1-2 және k2 коэффициенттерінің есебіне алынатын, тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер ХҚЕС-ке сәйкес қалыптастырылған резервтерді шегере отырып, алынады.

Консервациялық буферді және жүйелік буферді ескере отырып, меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері және капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері Нормативтерге 3-қосымшада белгіленген.

Меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің ең төменгі мәндері Нормативтерге 3-қосымшаға сәйкес капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндеріне сәйкес белгіленген мәндердің сомасы және SREP нәтижелері бойынша немесе SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы ретінде айқындалады.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы тұрақты AQR аясына кірмеген банктерге қатысты қолданылады.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы мөлшерінің диапазоны кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер, нарықтық тәуекелді, операциялық тәуекелді ескере отырып есептелген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелер сомасының 0 (нөл) пайызынан 3 (үш) пайызына дейінгі аралықты құрайды.

SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы тұрақты AQR аясына кірген банктерге қатысты қолданылады.

SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы мөлшерінің диапазоны кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер, нарықтық тәуекелді, операциялық тәуекелді ескере отырып есептелген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелер сомасының 0 (нөл) пайызынан 6 (алты) пайызына дейінгі аралықты құрайды.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы, SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы жыл сайын белгіленеді. SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы, SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы тиісті үстемеақының жаңа мөлшері белгіленгенге дейін қолданылады.

Меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндеріне қосымша меншікті капитал буферлерінің мынадай мәндері белгіленеді:

консервациялық буферге қойылатын талап тұрақты негізде орындалады және мынадай болады:

2015 жылғы 1 қаңтардан бастап - 1 (бір) пайыз;

2016 жылғы 1 қаңтардан бастап - 1 (бір) пайыз;

2017 жылғы 1 қаңтардан бастап - 2 (екі) пайыз;

2020 жылғы 1 маусымнан бастап - 1 (бір) пайыз;

2021 жылғы 1 шілдеден бастап - 2 (екі) пайыз;

2024 жылғы 1 қаңтардан бастап-2,5 (екі бүтін оннан бес) пайыз;

жүйелік маңызы бар банктер үшін:

2015 жылғы 1 қаңтардан бастап - 2,5 (екі бүтін оннан бес) пайыз;

2016 жылғы 1 қаңтардан бастап - 2,5 (екі бүтін оннан бес) пайыз;

2017 жылғы 1 қаңтардан бастап - 3 (үш) пайыз;

2020 жылғы 1 маусымнан бастап - 2 (екі) пайыз;

2021 жылғы 1 шілдеден бастап - 3 (үш) пайыз;

контрциклдық буфер, оны енгізу мөлшері мен мерзімдерін уәкілетті орган контрциклдық буферді есептеу басталған күнге дейін кем дегенде 12 (он екі) ай бұрын белгілейді. Контрциклдық буфер мөлшерінің диапазоны тәуекелдер ескеріле отырып мөлшерленген активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелер сомасының 0 (нөл) пайызынан 3 (үш) пайызына дейінгі аралықты құрайды;

жүйелік буфер, оны есептеуге қойылатын талаптар жүйелік маңызы бар, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19925 болып тіркелген "Қаржы ұйымдарын жүйелік маңызы бар ұйымдар қатарына жатқызу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 23 желтоқсандағы № 240 қаулысына сәйкес жүйелік маңызы бар деп танылған, банктерге қолданылады. Жүйелік буферге қойылатын талап 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап тұрақты негізде орындалады және тәуекелдер ескеріле отырып мөлшерленген активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелер сомасының 1 (бір) пайызын құрайды;

қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буфер, ол қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша уәкілетті орган айқындаған оқиғалардың дамуының ықтимал (стрестік) сценарийлеріне банктердің қаржылық орнықтылығы тәуекелдерін қамтиды. Қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буфер мөлшерінің диапазоны кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің, нарықтық тәуекелді, операциялық тәуекелді ескере отырып есептелген активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің сомасының 0 (нөл) пайызынан 3 (үш) пайызына дейін құрайды.

Қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буфер жыл сайын белгіленеді және буфердің жаңа мөлшері белгіленгенге дейін қолданылады.

Егер k1, k1-2 және k2 коэффициенттерінің нақты мәндері осы тармақтың төртінші бөлігінде көрсетілген капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндерінен төмен емес, бірақ бұл ретте көрсетілген коэффициенттердің кез келгені меншікті капитал буферлерін ескере отырып, коэффициенттердің белгіленген мәндерінен төмен болса, онда банктің бөлінбеген таза кірісін пайдалануға "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларды қоспағанда, дивидендтер төлеуді және акцияларды кері сатып алуды тоқтату бөлігінде Нормативтерге 4-қосымшаға сәйкес Бөлінбеген таза кірісті шектеудің ең төменгі мөлшеріне сәйкес шектеу қойылады.

Меншікті капитал буферлерін ескере отырып, меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндеріне Нормативтердің 7-тармағына сәйкес негізгі капитал құрауыштарының есебінен қол жеткізіледі.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы және SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы меншікті капиталға белгіленеді және негізгі капитал (k1) есебінен кемінде 56,25 (елу алты бүтін жүзден жиырма бес) пайызға, бірінші деңгейдегі капитал (k1-2) есебінен кемінде 75 (жетпіс бес) пайызға өтеледі, оның тізбесі Нормативтердің 7-тармағында белгіленген.

Қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буфер негізгі капиталға белгіленеді.

Нормативтердің осы тармағының талаптарына сәйкес есептелген меншікті капитал буферлерінің мөлшері бухгалтерлік есепте көрсетілмейді.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын, сондай-ақ SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы мен буферді қоспағанда, меншікті капитал жеткіліктілігі нормативтерінің және меншікті капитал буферлерінің мәндерін уәкілетті орган кемінде 3 (үш) жылда бір рет қайта қарайды.

Осы Нормативтердің мақсаттары үшiн SREP деп банктің бизнес моделін, капитал тәуекелдерін, өтімділік тәуекелін, корпоративтік басқару жүйесін бағалауды сандық және сапалық талдау арқылы тәуекелге бағдарланған қадағалау шеңберінде жүзеге асырылатын банктер қызметіндегі тәуекелдер мен кемшіліктерді бағалаудың жыл сайынғы қадағалау процесі түсініледі, тұрақты AQR деп тәуекелге бағдарланған қадағалау шеңберінде жүзеге асырылатын банктердің активтері мен шартты (ықтимал) міндеттемелерінің сапасын жыл сайынғы бағалау түсініледі.";

3-қосымша осы қаулыға 1 қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

2. "Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерін, капиталының мөлшерін және Ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен оның лимиттерін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерінде, капиталының мөлшерінде:

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Нормативтерде мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) баланстық құн – бухгалтерлік баланста қарыз бойынша қалыптастырылған провизиялар (резервтер) шегерілгеннен кейін танылатын қарыз сомасы;

2) бірыңғай қарыздар – кредиттік тәуекелге ұқсас сипаттамалары бар қарыздар тобы;

3) жеке қарыздар – әрбір осындай қарыздар бойынша провизиялар (резервтер) есептелетін қарыздар;

4) инвестициялық қарыз (кредит) – мынадай талаптарға сәйкес келетін қарыз:

қарыз (кредит) мерзімі 5 (бес) және одан астам жылды құрайды;

қарыз (кредит) шартының талаптарымен толық мерзімінен бұрын өтеуге тыйым белгіленген. Қарызды ішінара өтеу қарыз алушының бизнес-жоспарында көзделген мерзімде және тәртіппен жүзеге асырылады;

қарыз (кредит) материалдық өндірісті, өндірістік және көлік инфрақұрылымын құруға, кеңейтуге және модернизациялауға бағытталған кешенді іс-шараларды іске асыруды қарастыратын оның бизнес-жоспарына сәйкес заңды тұлғаға беріледі;

5) кепілдің тұрақсыз түрлері – болашақта түсетін мүлік және ақша (Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жасасқан мемлекеттік-жекешелік әріптестік келісімшарты бойынша, жағдайлары Нормативтердің 2-1- тармағында көзделген банктік қарыз шарты бойынша кепіл болып табылатын инвестициялық шығындардың өтемақысын есепке жатқызуға арналған шотқа аударылатын ақша түсімі бойынша мемлекеттік серіктестікке қойылатын талап құқықтарын, сондай-ақ Нормативтердің 2-2- тармағында көзделген талаптарға сәйкес келгенде банктік қарыз шарты бойынша кепіл болып табылатын off-take (офф-тейк) келісімшарты бойынша болашақта түсетін ақшаны қоспағанда), оның ішінде үлестік қатысу шарттары бойынша (мемлекеттің қатысуы бар компаниялармен (квазимемлекеттік сектор субъектілерімен) жасалған шарттар бойынша келіп түсетін ақшаны қоспағанда), сақтандыру шарттары (Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің "ВВ+" төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осындай деңгейдегі рейтингі бар сақтандыру компанияларымен жасалған, міндеттемелерді шартсыз және кері қайтарусыз орындау туралы тармақтары бар сақтандыру шарттарын, жағдайлары Нормативтердің 2-1- тармағында көзделген сақтандыру шарттарын қоспағанда), жеке немесе заңды тұлғалардың кепілдіктері (Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің "ВВ+" төмен емес кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осындай деңгейдегі рейтингі бар заңды тұлғалардың кепілдіктерін, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің "В-" төмен емес кредиттік рейтингі бар екінші деңгейдегі банктердің кепілдіктерін, сондай-ақ ұлттық басқарушы холдингтер және олардың еншілес ұйымдары берген кепілдіктерді қоспағанда), материалдық емес активтер, жарғылық капиталға қатысу үлестері немесе Қазақстан Республикасының сауда-саттықты ұйымдастырушыларының және (немесе) халықаралық қор биржалары танитын сауда-саттықты ұйымдастырушылардың ресми тiзiмiне енгiзiлмеген бағалы қағаздар (айналым қаражатын қаржыландырумен байланысты емес мақсаттарға берілген қарыздар бойынша берешегінің есептелген сыйақыларды, салықтық есептеулерді және есептелген амортизацияны (EBITDA) (ЕБИТДА) төлеу жөніндегі шығыстарды шегергенге дейінгі пайдасына қатынасы 4-тен аспайтын заңды тұлғалардың кепілмен қамтамасыз етуге қабылданған жарғылық капиталына қатысу үлестерін және (немесе) бағалы қағаздарын қоспағанда), қағазға басып шығарылған астық қолхаттары, Қазақстан Республикасынан тыс жердегі кепілмен қамтамасыз ету (көрсетілген елдердің кепілмен қамтамасыз етудің тиісінше ресімделуін растайтын құқығына сәйкес банктің заң консультанттарының немесе еншілес ұйымдары мамандарының қорытындысы болған кезде Еуразиялық Экономикалық Одақ елдеріндегі кепілмен қамтамасыз етуін қоспағанда);

6) кепілсіз тұтынушылық қарыз – мыналарды қоспағандағы тұтынушылық қарыз:

берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін жылжымайтын мүлікке құқықтар кепілімен, міндетті мемлекеттік тіркелуге тиіс жылжымалы мүлік кепілімен қамтамасыз етілген қарыздар;

тіркелуге тиіс, берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша құқықтар кепілімен қамтамасыз етілген қарыздар;

берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу шарттары бойынша талап ету құқығы кепілімен қамтамасыз етілген қарыздар;

берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін ақша қамтамасыз етуі болатын қарыздар;

білім беруді кредиттеу жүйесі шеңберінде берілетін қарыздар;

тұрғын үй құрылысы жинақ ақшасы жүйесінің шеңберінде берілетін қарыздар;

7) қарыз – банктің банктік қарыз, лизингтік, факторингтік, форфейтингтік операцияларды жүзеге асыруы, вексельдерді есепке алу және бұрын берілген банктік қарыздар бойынша дебиторлық берешек;

8) қарыз алушы - қарыз (кредит) шартын жасасқан жеке немесе заңды тұлға;

9) провизиялар (резервтер) - қарыздың құнсыздануына құрылған резервтер;

10) тең қарыз алушы - қарыз алушымен бірге қарыз (кредит) шартына қол қоятын және қарыз (кредит) шарты бойынша алған ақшаны қайтару бойынша міндеттемелерді орындауға ортақ жауап беруші ретіндегі жеке немесе заңды тұлға;

11) тұрақты AQR – тәуекелге бағдарланған қадағалау шеңберінде жүзеге асырылатын банктердің активтері мен шартты (ықтимал) міндеттемелерінің сапасын жыл сайынғы бағалау;

12) off-take (офф-тейк) келісімшарты – өндіруші (жеткізуші) мен тапсырыс берушінің арасында жеткізудің құны, саны (көлемі) және мерзімдері бойынша алдын ала келісілген талаптармен болашақта жеткізумен тауарларды және (немесе) қызметтерді сату туралы жасалған келісім;

13) SREP – банктің бизнес моделін, капитал тәуекелдерін, өтімділік тәуекелін, корпоративтік басқару жүйесін бағалауды сандық және сапалық талдау жолымен тәуекелге бағдарланған қадағалау шеңберінде жүзеге асырылатын банктер қызметіндегі тәуекелдер мен кемшіліктерді бағалаудың жыл сайынғы қадағалау процесі.";

6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Банктің меншікті капитал жеткіліктілігі мынадай коэффициенттермен сипатталады:

1) k1 негізгі капитал жеткіліктілігі коэффициенті:

негізгі капиталдың:

кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер;

нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтер, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелер;

операциялық тәуекел сомасына қатынасы;

2) k1-2 бірінші деңгейдегі капитал жеткіліктілігі коэффициенті:

бірінші деңгейдегі капиталдың:

кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер;

нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтер, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелер;

операциялық тәуекел сомасына қатынасы;

3) k2 меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенті:

меншікті капиталдың:

кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер;

нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтер, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелер;

операциялық тәуекел сомасына қатынасы.

K1, k1-2 және k2 коэффициенттерінің есебіне қабылданатын тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына (бұдан әрі - ХҚЕС) сәйкес қалыптастырылған резервтерді шегере отырып енгізіледі.

Капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері Нормативтерге 2-қосымшаға сәйкес Капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндеріне сәйкес белгіленген мәндердің сомасы ретінде айқындалады.

K1, k1-2 және k2 меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің ең төменгі мәндері Нормативтерге 2-қосымшаға сәйкес Капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндеріне сәйкес белгіленген мәндердің қосындысы және SREP нәтижелері немесе SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы ретінде анықталады.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы тұрақты AQR аясына кірмеген банктерге қатысты қолданылады.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы мөлшерінің диапазоны кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер, нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтер, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелер, операциялық тәуекел сомасының 0 (нөл) пайызынан 3 (үш) пайызына дейін құрайды.

SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы тұрақты AQR аясына кірген банктерге қатысты қолданылады.

SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы мөлшерінің диапазоны кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер, нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтер, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелер, операциялық тәуекел сомасының 0 (нөл) пайызынан 6 (алты) пайызына дейін құрайды.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы, SREP пен тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы жыл сайын белгіленеді. SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы, SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы тиісті үстемеақының жаңа мөлшері белгіленгенге дейін қолданылады.

Меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндеріне қосымша меншікті капитал буферлерінің мынадай мәндері белгіленеді:

консервациялық буферге қойылатын талап тұрақты негізде орындалады және мынадай болады:

барлық банктер үшін:

2015 жылғы 1 қаңтардан бастап - 1 (бір) пайыз;

2016 жылғы 1 қаңтардан бастап - 1 (бір) пайыз;

2017 жылғы 1 қаңтардан бастап - 2 (екі) пайыз;

2020 жылғы 1 маусымнан бастап - 1 (бір) пайыз;

2021 жылғы 1 шілдеден бастап - 2 (екі) пайыз;

2024 жылғы 1 қаңтардан бастап – 2,5 (екі бүтін оннан бес) пайыз;

жүйелік маңызы бар банктер үшін:

2015 жылғы 1 қаңтардан бастап - 2,5 (екі бүтін оннан бес) пайыз;

2016 жылғы 1 қаңтардан бастап - 2,5 (екі бүтін оннан бес) пайыз;

2017 жылғы 1 қаңтардан бастап - 3 (үш) пайыз;

2020 жылғы 1 маусымнан бастап - 2 (екі) пайыз;

2021 жылғы 1 шілдеден бастап - 3 (үш) пайыз;

мөлшері мен енгізу мерзімдері Нормативтерде контрциклдық буферді есептеуді бастау күніне дейін кемінде 12 (он екі) ай бұрын белгіленетін контрциклдық буфер. Контрциклдық буфер мөлшерінің диапазоны тәуекелдерді ескере отырып, мөлшерленген активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер сомасының 0 (нөл) пайызынан 3 (үш) пайызына дейін құрайды;

жүйелік буфер, жүйелік маңызы бар деп танылған банктерге есептелуіне қойылатын талаптар Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19925 болып тіркелген, "Қаржы ұйымдарын жүйелік маңызы бар ұйымдар қатарына жатқызу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 23 желтоқсандағы № 240 қаулысына сәйкес осындай деп танылған жүйелік маңызы бар банктерге қолданылатын жүйелік буфер. Жүйелік буферге қойылатын талап 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап тұрақты негізде орындалады және тәуекелдер ескеріле отырып мөлшерленген активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер сомасының 1 (бір) пайызын құрайды;

қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша уәкілетті орган айқындаған, банктердің оқиғалардың дамыуының гипотетикалық (стрестік) сценарийлеріне қаржылық орнықтылық тәуекелдерін қамтитын қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буфер. Қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буфер мөлшерінің диапазоны кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің, нарықтық тәуекелді ескере отырып есептелген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің, операциялық тәуекелдің сомасына қатынасымен сипатталған активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер сомасының 0 (нөл) пайызынан 3 (үш) пайызына дейін құрайды.

Қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буфер жыл сайын белгіленеді және буфердің жаңа мөлшері белгіленгенге дейін қолданылады.

Егер k1, k1-2 және k2 банк капиталы жеткіліктілігі коэффициенттерінің нақты мәндері осы тармақтың төртінші бөлігінде көрсетілген капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндерінен төмен болмаса, бірақ бұл ретте көрсетілген коэффициенттердің кез келгені меншікті капитал буферлері есептелген, капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің белгіленген мәндерінен төмен болса, онда банктің бөлінбеген таза кірісін пайдалануға "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларды қоспағанда, дивидендтер төлеуді және акцияларды кері сатып алуды тоқтату бөлігінде Нормативтерге 3-қосымшаға сәйкес Бөлінбеген таза кірісті шектеудің ең төмен мөлшеріне сәйкес шектеу қойылады.

Меншікті капиталдың жеткіліктілік коэффициенттерінің мәніне меншікті капиталдың буферлері ескеріле отырып тізбесі Нормативтердің 10-тармағында белгіленген негізгі капитал құрауыштарының есебінен қол жеткізіледі.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы және SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысы меншікті капиталға белгіленеді және негізгі капитал (k1) есебінен кемінде 56,25 (елу алты бүтін жүзден жиырма бес) пайызға, бірінші деңгейдегі капитал (k1-2) есебінен кемінде 75 (жетпіс бес) пайызға өтеледі, оның тізбесі Нормативтердің 10-тармағында белгіленген.

Қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буфер негізгі капиталға белгіленеді.

Меншікті капитал буферлерінің Нормативтердің талаптарына сәйкес есептелген мөлшері бухгалтерлік есепте көрсетілмейді.

SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын, сондай-ақ SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын және тұрақты AQR мен қадағалап стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буферді қоспағанда, меншікті капиталдың жеткіліктілік коэффициенттерінің және меншікті капитал буферлерінің мәндерін уәкілетті орган 3 (үш) жылда кемінде 1 (бір) реттен жиі емес қайта қарайды.".

2-қосымша осы қаулыға 2 қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

3. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Төрағасы

М. Абылкасымова

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің

Ұлттық статистика бюросы

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Басқармасының 2023 жылғы 29 желтоқсандағы № 97 Қаулыға қосымша Ислам банктері үшін пруденциялық нормативтердің нормативтік мәндеріне және өзге де сақтауға міндетті нормалар мен лимиттерді есеп айырысу әдістемесіне 3-қосымша

Капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері

Кезең	2015 жылғы 1 қаңтардан бастап	2017 жылғы 1 қаңтардан бастап
Талаптар
Негізгі капиталдың жеткіліктілігі (k1)	5%	5,5%
Бірінші деңгейдегі капиталдың жеткіліктілігі (k1-2)	6%	6,5%
Меншікті капиталдың жеткіліктілігі (k2)	7,5%	8%

Ескертпе: SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын, сондай-ақ SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын есептемегенде капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері.

Консервациялық буферді және жүйелік буферді есептегенде капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері

Кезең	2015 жылғы 1 қаңтардан бастап	2017 жылғы 1 қаңтардан бастап	2020 жылғы 1 маусымнан бастап	2021 жылғы 1 шілдеден бастап	2024 жылғы 1 қаңтардан бастап
Талаптар
Негізгі капиталдың жеткіліктілігі (k1)	6%	7,5%	6,5%	7,5%	8%
Бірінші деңгейдегі капиталдың жеткіліктілігі (k1-2)	7%	8,5%	7,5%	8,5%	9%
Меншікті капиталдың жеткіліктілігі (k2)	8,5%	10%	9%	10%	10,5%
Жүйелік маңызы бар банктер үшін негізгі капиталдың жеткіліктілігі (k1)	7,5%	9,5%	8,5%	9,5%	9,5%
Жүйелік маңызы бар банктер үшін бірінші деңгейдегі капиталдың жеткіліктілігі (k1-2)	8,5%	10,5%	9,5%	10,5%	10,5%
Жүйелік маңызы бар банктер үшін меншікті капиталдың жеткіліктілігі (k2)	10%	12%	11%	12%	12%

Ескертпе: SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын, сондай-ақ SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын және қадағалау стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буферді қоспағанда, меншікті капитал жеткіліктілігі нормативтерінің және меншікті капитал буферлерінің мәндерін уәкілетті орган 3 (үш) жылда кемінде 1 (бір) рет қайта қарайды.

Қаулысына 2-қосымша Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелеріне, капиталының мөлшеріне 2-қосымша

Капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері

Кезең	2015 жылғы 1 қаңтардан бастап	2017 жылғы 1 қаңтардан бастап
Талаптар
Негізгі капиталдың жеткіліктілігі (k1)	5%	5,5%
Бірінші деңгейдегі капиталдың жеткіліктілігі (k1-2)	6%	6,5%
Меншікті капиталдың жеткіліктілігі (k2)	7,5%	8%

Ескертпе: SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын, сондай-ақ SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын есептемегенде капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері

Консервациялық буферді және жүйелік буферді есептегенде капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің мәндері

Кезең	2015 жылғы 1 қаңтардан бастап	2017 жылғы 1 қаңтардан бастап	2020 жылғы 1 маусымнан бастап	2021 жылғы 1 шілдеден бастап	2024 жылғы 1 қаңтардан бастап
Талаптар
Негізгі капиталдың жеткіліктілігі (k1)	6%	7,5%	6,5%	7,5%	8%
Бірінші деңгейдегі капиталдың жеткіліктілігі (k1-2)	7%	8,5%	7,5%	8,5%	9%
Меншікті капиталдың жеткіліктілігі (k2)	8,5%	10%	9%	10%	10,5%
Жүйелік маңызы бар банктер үшін негізгі капиталдың жеткіліктілігі (k1)	7,5%	9,5%	8,5%	9,5%	9,5%
Жүйелік маңызы бар банктер үшін бірінші деңгейдегі капиталдың жеткіліктілігі (k1-2)	8,5%	10,5%	9,5%	10,5%	10,5%
Жүйелік маңызы бар банктер үшін меншікті капиталдың жеткіліктілігі (k2)	10%	12%	11%	12%	12%

Ескертпе: SREP нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын, сондай-ақ SREP және тұрақты AQR нәтижелері бойынша қадағалау үстемеақысын және қадағалау стресс-тестілеу нәтижелері бойынша буферді қоспағанда, меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің және меншікті капитал буферлерінің мәнін уәкілетті орган 3 (үш) жылда кемінде 1 (бір) рет қайта қарайды.

О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 29 декабря 2023 года № 97. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 декабря 2023 года № 33865

Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 30 мая 2016 года № 144 "Об установлении пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков, их нормативных значений и методики расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13939) следующие изменения:

в Нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков, утвержденных указанным постановлением:

пункт 10 изложить в следующей редакции:

"10. Достаточность собственного капитала банка характеризуется следующими коэффициентами:

1) коэффициент достаточности основного капитала (k1):

отношением основного капитала к сумме:

активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска;

активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска;

операционного риска;

2) коэффициент достаточности капитала первого уровня (k1-2):

отношением капитала первого уровня к сумме:

активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска;

активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска;

операционного риска;

3) коэффициент достаточности собственного капитала (k2):

отношением собственного капитала к сумме:

активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска;

активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска;

операционного риска.

Активы, условные и возможные обязательства, взвешенные по степени риска, принимаемые в расчет коэффициентов k1, k1-2 и k2 включаются за вычетом резервов, сформированных в соответствии с МСФО.

Значения коэффициентов достаточности собственного капитала и Значения коэффициентов достаточности капитала с учетом консервационного буфера и системного буфера установлены приложением 3 к Нормативам.

Минимальные значения коэффициентов достаточности собственного капитала определяются как сумма значений, установленных согласно Значениям коэффициентов достаточности капитала согласно приложению 3 к Нормативам, и надзорной надбавки по результатам SREP или по результатам SREP и регулярного AQR.

Надзорная надбавка по результатам SREP применяется в отношении банков, не вошедших в периметр регулярного AQR.

Диапазон размера надзорной надбавки по результатам SREP составляет от 0 (нуля) процента до 3 (трех) процентов от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска, активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска, операционного риска.

Надзорная надбавка по результатам SREP и регулярного AQR применяется в отношении банков, вошедших в периметр регулярного AQR.

Диапазон размера надзорной надбавки по результатам SREP и регулярного AQR составляет от 0 (нуля) процентов до 6 (шести) процентов от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска, активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска, операционного риска.

Надзорная надбавка по результатам SREP, надзорная надбавка по результатам SREP и регулярного AQR устанавливаются ежегодно. Надзорная надбавка по результатам SREP, надзорная надбавка по результатам SREP и регулярного AQR действует до установления нового размера соответствующей надбавки.

В дополнение к значениям коэффициентов достаточности собственного капитала устанавливаются следующие значения буферов собственного капитала:

требование к консервационному буферу выполняется на постоянной основе и составляет:

с 1 января 2015 года - 1 (один) процент;

с 1 января 2016 года - 1 (один) процент;

с 1 января 2017 года - 2 (два) процента;

с 1 июня 2020 года - 1 (один) процент;

с 1 июля 2021 года - 2 (два) процента;

с 1 января 2024 года – 2,5 (две целых пять десятых) процента;

для системно значимых банков:

с 1 января 2015 года - 2,5 (две целых пять десятых) процента;

с 1 января 2016 года - 2,5 (две целых пять десятых) процента;

с 1 января 2017 года - 3 (три) процента;

с 1 июня 2020 года - 2 (два) процента;

с 1 июля 2021 года - 3 (три) процента;

контрциклический буфер, размер и сроки введения которого устанавливаются уполномоченным органом не менее чем за 12 (двенадцать) месяцев до даты начала расчета контрциклического буфера. Диапазон размера контрциклического буфера составляет от 0 (нуля) процентов до 3 (трех) процентов от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных с учетом рисков;

системный буфер, требование к расчету которого распространяется на системно значимые банки, признанные системно значимыми в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 23 декабря 2019 года № 240 "Об утверждении Правил отнесения финансовых организаций к числу системно значимых", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19925. Требование к системному буферу выполняется с 1 января 2017 года на постоянной основе и составляет 1 (один) процент от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных с учетом рисков;

буфер по результатам надзорного стресс-тестирования, который включает риски финансовой устойчивости банков к гипотетическим (стрессовым) сценариям развития событий, выявленные уполномоченным органом по результатам надзорного стресс-тестирования. Диапазон размера буфера по результатам надзорного стресс-тестирования составляет от 0 (нуля) процентов до 3 (трех) процентов от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска, активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска, операционного риска.

Буфер по результатам надзорного стресс-тестирования устанавливается ежегодно и действует до установления нового размера буфера.

Если фактические значения коэффициентов достаточности капитала банка k1, k1-2 и k2 не ниже значений коэффициентов достаточности капитала, указанных в части четвертой настоящего пункта, но при этом любой из указанных коэффициентов ниже, чем установленные значения коэффициентов достаточности капитала с учетом буферов собственного капитала, то на использование нераспределенного чистого дохода банка накладывается ограничение в соответствии с Минимальным размером ограничения нераспределенного чистого дохода согласно приложению 4 к Нормативам, в части прекращения выплаты дивидендов и обратного выкупа акций, за исключением случаев, предусмотренных Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах".

Значения коэффициентов достаточности собственного капитала с учетом буферов собственного капитала, достигаются за счет компонентов основного капитала в соответствии с пунктом 7 Нормативов.

Надзорная надбавка по результатам SREP и надзорная надбавка по результатам SREP и регулярного AQR устанавливаются на собственный капитал и покрываются не менее чем на 56,25 (пятьдесят шесть целых двадцать пять сотых) процентов за счет основного капитала (k1), не менее 75 (семьдесят пять) процентов за счет капитала первого уровня (k1-2), перечень которого установлен пунктом 7 Нормативов.

Буфер по результатам надзорного стресс-тестирования устанавливается на основной капитал.

Размер буферов собственного капитала, рассчитанный в соответствии с требованиями настоящего пункта Нормативов, не отражается в бухгалтерском учете.

Значения нормативов достаточности собственного капитала и буферов собственного капитала, за исключением надзорной надбавки по результатам SREP, а также надзорной надбавки по результатам SREP и регулярного AQR и буфера по результатам надзорного стресс-тестирования, пересматриваются уполномоченным органом не реже одного раза в 3 (три) года.

Для целей настоящих Нормативов под SREP понимается ежегодный надзорный процесс оценки рисков и недостатков в деятельности банков, осуществляемый в рамках риск-ориентированного надзора путем количественного и качественного анализа оценки бизнес модели, рисков капитала, риска ликвидности, системы корпоративного управления банка, под регулярным AQR понимается ежегодная оценка качества активов и условных (возможных) обязательств банков, осуществляемая в рамках риск-ориентированного надзора.";

приложение 3 изложить в редакции согласно приложению 1 к настоящему постановлению.

2. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка и Правил расчета и лимитов открытой валютной позиции" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886) следующие изменения:

в Нормативных значениях и методиках расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размере капитала банка, утвержденных указанным постановлением:

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. В Нормативах используются следующие понятия:

1) балансовая стоимость - сумма, по которой заем признается в бухгалтерском балансе после вычета сформированных по ним провизий (резервов);

2) однородные займы - группа займов со сходными характеристиками кредитного риска;

3) индивидуальные займы - займы, по которым провизии (резервы) рассчитываются по каждому такому займу;

4) инвестиционный заем (кредит) - заем (кредит), соответствующий следующим требованиям:

срок займа (кредита) составляет 5 (пять) и более лет;

условиями договора займа (кредита) установлен запрет на полное досрочное погашение. Частичное погашение займа осуществляется в сроки и порядке, предусмотренные бизнес-планом заемщика;

заем (кредит) предоставляется юридическому лицу в соответствии с его бизнес-планом, предусматривающим реализацию комплекса мероприятий, направленных на создание, расширение и модернизацию материального производства, производственной и транспортной инфраструктуры;

5) нетвердые виды залога - имущество и деньги, поступающие в будущем (за исключением прав требований к государственному партнеру по денежным поступлениям, перечисляемым на счет, предназначенный для зачисления компенсации инвестиционных затрат, по договору государственно-частного партнерства, заключенному в соответствии с законодательством Республики Казахстан, являющимся залогом по договору банковского займа, условия которого предусмотрены в пункте 2-1 Нормативов, а также денег, поступающих в будущем по off-take (офф-тейк) контракту, являющемуся залогом по договору банковского займа, при соответствии условиям, предусмотренным в пункте 2-2 Нормативов), в том числе по договорам долевого участия (за исключением денег, поступающих по договорам, заключенным с компаниями с государственным участием (субъектами квазигосударственного сектора), договоры страхования (за исключением договоров страхования, содержащих пункты о безусловном и безотзывном исполнении обязательств, заключенных со страховыми организациями, имеющими рейтинг не ниже "ВВ+" рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, договоров страхования, условия которых предусмотрены в пункте 2-1 Нормативов), гарантии физических или юридических лиц (за исключением гарантий юридических лиц, имеющих кредитный рейтинг не ниже "ВВ+" рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, гарантий банков второго уровня, имеющих кредитный рейтинг не ниже "В-" рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, а также гарантий, выданных национальными управляющими холдингами и их дочерними организациями), нематериальные активы, доли участия в уставном капитале или ценные бумаги, не включенные в официальный список организаторов торгов Республики Казахстан и (или) организаторов торгов, признаваемых международными фондовыми биржами, (за исключением принятых в залоговое обеспечение долей участия в уставном капитале и (или) ценных бумаг юридических лиц, у которых отношение задолженности по займам, выданным на цели, не связанные с финансированием оборотных средств, к прибыли до вычета расходов по выплате начисленных вознаграждений, налоговых отчислений и начисленной амортизации (EBITDA) (ЕБИТДА) составляет не более 4), бумажные зерновые расписки, залоговое обеспечение, находящееся за пределами Республики Казахстан (за исключением залогового обеспечения, находящегося в странах Евразийского Экономического Союза, при наличии заключения юридических консультантов или специалистов дочерних организаций банка согласно праву указанных стран, подтверждающих надлежащее оформление залогового обеспечения);

6) беззалоговый потребительский заем – потребительский заем, за исключением:

займов, обеспеченных залогом прав на недвижимое имущество, залогом движимого имущества, подлежащим обязательной государственной регистрации, полностью покрывающими сумму выдаваемого займа;

займов, обеспеченных залогом прав по эмиссионным ценным бумагам, подлежащим регистрации, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа;

займов, обеспеченных залогом права требования по договорам долевого участия в жилищном строительстве, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа;

займов, обеспечением по которым выступают деньги, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа;

займов, выдаваемых в рамках системы образовательного кредитования;

займов, выдаваемых в рамках системы жилищных строительных сбережений;

7) заем - осуществление банком банковских заемных, лизинговых, факторинговых, форфейтинговых операций, учет векселей и дебиторская задолженность по ранее выданным банковским займам;

8) заемщик - физическое или юридическое лицо, заключившее договор займа (кредита);

9) провизии (резервы) - резервы, созданные под обесценение займа;

10) созаемщик - физическое или юридическое лицо, подписывающее договор займа (кредита) вместе с заемщиком и выступающее по договору займа (кредита) в качестве солидарного ответственного за выполнение обязательств по возврату полученных денег;

11) регулярный AQR – ежегодная оценка качества активов и условных (возможных) обязательств банков, осуществляемая в рамках риск-ориентированного надзора;

12) off-take (офф-тейк) контракт - соглашение между производителем (поставщиком) и заказчиком о продаже товаров и (или) услуг с поставкой в будущем на заранее оговоренных условиях по стоимости, количеству (объему) и срокам поставки;

13) SREP – ежегодный надзорный процесс оценки рисков и недостатков в деятельности банков, осуществляемый в рамках риск-ориентированного надзора путем количественного и качественного анализа оценки бизнес модели, рисков капитала, риска ликвидности, системы корпоративного управления банка.";

пункт 6 изложить в следующей редакции:

"6. Достаточность собственного капитала банка характеризуется следующими коэффициентами:

1) коэффициент достаточности основного капитала k1:

отношением основного капитала к сумме:

активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска;

активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска;

операционного риска;

2) коэффициент достаточности капитала первого уровня k1-2:

отношением капитала первого уровня к сумме:

активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска;

активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска;

операционного риска;

3) коэффициент достаточности собственного капитала k2:

отношением собственного капитала к сумме:

активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска;

активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска;

операционного риска.

Активы, условные и возможные обязательства, взвешенные по степени риска, принимаемые в расчет коэффициентов k1, k1-2 и k2 включаются за вычетом резервов, сформированных в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности (далее - МСФО).

Значения коэффициентов достаточности капитала определяются как сумма значений, установленных согласно Значениям коэффициентов достаточности капитала согласно приложению 2 к Нормативам.

Минимальные значения коэффициентов достаточности собственного капитала k1, k1-2 и k2 определяются как сумма значений, установленных согласно Значениям коэффициентов достаточности капитала согласно приложению 2 к Нормативам, и надзорной надбавки по результатам SREP или по результатам SREP и регулярного AQR.

Надзорная надбавка по результатам SREP применяется в отношении банков, не вошедших в периметр регулярного AQR.

Диапазон размера надзорной надбавки по результатам SREP составляет от 0 (нуля) процента до 3 (трех) процентов от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска, активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска, операционного риска.

Надзорная надбавка по результатам SREP и регулярного AQR применяется в отношении банков, вошедших в периметр регулярного AQR.

Диапазон размера надзорной надбавки по результатам SREP и регулярного AQR составляет от 0 (нуля) процентов до 6 (шести) процентов от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска, активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска, операционного риска.

Надзорная надбавка по результатам SREP, надзорная надбавка по результатам SREP и регулярного AQR устанавливаются ежегодно. Надзорная надбавка по результатам SREP, надзорная надбавка по результатам SREP и регулярного AQR действует до установления нового размера соответствующей надбавки.

В дополнение к значениям коэффициентов достаточности собственного капитала устанавливаются следующие значения буферов собственного капитала:

требование к консервационному буферу выполняется на постоянной основе и составляет:

для всех банков:

с 1 января 2015 года - 1 (один) процент;

с 1 января 2016 года - 1 (один) процент;

с 1 января 2017 года - 2 (два) процента;

с 1 июня 2020 года - 1 (один) процент;

с 1 июля 2021 года - 2 (два) процента;

с 1 января 2024 года – 2,5 (две целых пять десятых) процента;

для системно значимых банков:

с 1 января 2015 года - 2,5 (две целых пять десятых) процента;

с 1 января 2016 года - 2,5 (две целых пять десятых) процента;

с 1 января 2017 года - 3 (три) процента;

с 1 июня 2020 года - 2 (два) процента;

с 1 июля 2021 года - 3 (три) процента;

контрциклический буфер, размер и сроки введения которого устанавливаются Нормативами не менее чем за 12 (двенадцать) месяцев до даты начала расчета контрциклического буфера. Диапазон размера контрциклического буфера составляет от 0 (нуля) процентов до 3 (трех) процентов от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных с учетом рисков;

системный буфер, требование к расчету которого распространяется на системно значимые банки, признанные системно значимыми банками в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 23 декабря 2019 года № 240 "Об утверждении Правил отнесения финансовых организаций к числу системно значимых", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19925. Требование к системному буферу выполняется с 1 января 2017 года на постоянной основе и составляет 1 (один) процент от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных с учетом рисков;

буфер по результатам надзорного стресс-тестирования, который включает риски финансовой устойчивости банков к гипотетическим (стрессовым) сценариям развития событий, выявленные уполномоченным органом по результатам надзорного стресс-тестирования. Диапазон размера буфера по результатам надзорного стресс-тестирования составляет от 0 (нуля) процентов до 3 (трех) процентов от суммы активов, условных и возможных обязательств, взвешенных по степени кредитного риска, активов, условных и возможных требований и обязательств, рассчитанных с учетом рыночного риска, операционного риска.

Буфер по результатам надзорного стресс-тестирования устанавливается ежегодно и действует до установления нового размера буфера.

Если фактические значения коэффициентов достаточности капитала банка k1, k1-2 и k2 не ниже значений коэффициентов достаточности капитала, указанных в части четвертой настоящего пункта, но при этом любой из указанных коэффициентов ниже, чем установленные значения коэффициентов достаточности капитала с учетом буферов собственного капитала, то на использование нераспределенного чистого дохода банка накладывается ограничение согласно Минимальному размеру ограничения нераспределенного чистого дохода согласно приложению 3 к Нормативам, в части прекращения выплаты дивидендов и обратного выкупа акций, за исключением случаев, предусмотренных Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах".

Значения коэффициентов достаточности собственного капитала с учетом буферов собственного капитала достигаются за счет компонентов основного капитала, перечень которых установлен пунктом 10 Нормативов.

Надзорная надбавка по результатам SREP и надзорная надбавка по результатам SREP и регулярного AQR устанавливаются на собственный капитал и покрываются не менее чем на 56,25 (пятьдесят шесть целых двадцать пять сотых) процентов за счет основного капитала (k1), не менее 75 (семьдесят пять) процентов за счет капитала первого уровня (k1-2), перечень которого установлен пунктом 10 Нормативов.

Буфер по результатам надзорного стресс-тестирования устанавливается на основной капитал.

Размер буферов собственного капитала, рассчитанный в соответствии с требованиями Нормативов, не отражается в бухгалтерском учете.

Значения коэффициентов достаточности собственного капитала и буферов собственного капитала, за исключением надзорной надбавки по результатам SREP, а также надзорной надбавки по результатам SREP и регулярного AQR и буфера по результатам надзорного стресс-тестирования, пересматриваются уполномоченным органом не реже 1 (одного) раза в 3 (три) года.";

приложение 2 изложить в редакции согласно приложению 2 к настоящему постановлению.

3. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организации в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

5. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

"СОГЛАСОВАНО"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан

	Приложение к постановлению Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 29 декабря 2023 года № 97
	Приложение 3 к Нормативным значениям и методике расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков

Значения коэффициентов достаточности капитала

Период	с 1 января 2015 года	с 1 января 2017 года
Требования
Достаточность основного капитала (k1)	5 %	5,5 %
Достаточность капитала первого уровня (k1-2)	6 %	6,5 %
Достаточность собственного капитала (k2)	7,5 %	8 %

Примечание: значения коэффициентов достаточности капитала без учета надзорной надбавки по результатам SREP, а также надзорной надбавки по результатам SREP и регулярного AQR.

Значения коэффициентов достаточности капитала с учетом консервационного буфера и системного буфера

Период	с 1января 2015 года	с 1 января 2017 года	с 1 июня 2020 года	с 1 июля 2021 года	с 1 января 2024 года
Требования
Достаточность основного капитала (k1)	6 %	7,5 %	6,5 %	7,5 %	8 %
Достаточность капитала первого уровня (k1-2)	7 %	8,5 %	7,5 %	8,5 %	9 %
Достаточность собственного капитала (k2)	8,5 %	10 %	9 %	10 %	10,5 %
Достаточность основного капитала для системно значимых банков (k1)	7,5 %	9,5 %	8,5 %	9,5 %	9,5 %
Достаточность капитала первого уровня для системно значимых банков (k1-2)	8,5 %	10,5 %	9,5 %	10,5 %	10,5 %
Достаточность собственного капитала для системно значимых банков (k2)	10 %	12 %	11 %	12 %	12 %

Примечание: значения нормативов достаточности собственного капитала и буферов собственного капитала, за исключением надзорной надбавки по результатам SREP, а также надзорной надбавки по результатам SREP и регулярного AQR и буфера по результатам надзорного стресс-тестирования, пересматриваются уполномоченным органом не реже 1 (одного) раза в 3 (три) года.

	Приложение 2 к постановлению
	Приложение 2 к Нормативным значениям и методикам расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размеру капитала банка

Значения коэффициентов достаточности капитала

Период	с 1 января 2015 года	с 1 января 2017 года
Требования
Достаточность основного капитала (k1)	5 %	5,5 %
Достаточность капитала первого уровня (k1-2)	6 %	6,5 %
Достаточность собственного капитала (k2)	7,5 %	8 %

Примечание: значения коэффициентов достаточности капитала без учета надзорной надбавки по результатам SREP, а также надзорной надбавки по результатам SREP и регулярного AQR.

Значения коэффициентов достаточности капитала с учетом консервационного буфера и системного буфера

Период	с 1января 2015 года	с 1 января 2017 года	с 1 июня 2020 года	с 1 июля 2021 года	с 1 января 2024 года
Требования
Достаточность Основного капитала (k1)	6 %	7,5 %	6,5 %	7,5 %	8 %
Достаточность капитала первого уровня (k1-2)	7 %	8,5 %	7,5 %	8,5 %	9 %
Достаточность собственного капитала (k2)	8,5 %	10 %	9 %	10 %	10,5 %
Достаточность основного капитала для системно значимых банков (k1)	7,5 %	9,5 %	8,5 %	9,5 %	9,5 %
Достаточность капитала первого уровня для системно значимых банков (k1-2)	8,5 %	10,5 %	9,5 %	10,5 %	10,5 %
Достаточность собственного капитала для системно значимых банков (k2)	10 %	12 %	11 %	12 %	12 %

Примечание: значение коэффициентов достаточности собственного капитала и буферов собственного капитала, за исключением надзорной надбавки по результатам SREP, а также надзорной надбавки по результатам SREP и регулярного AQR и буфера по результатам надзорного стресс-тестирования, пересматриваются уполномоченным органом не реже 1 (одного) раза в 3 (три) года.