Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметі әскери қызметшісінің шекаралық бақылау жүргізу кезіндегі мінез-құлық стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының 2024 жылғы 22 ақпандағы № 36/қе бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2024 жылғы 23 ақпанда № 34043 болып тіркелді

"Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 23-бабының 4-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Осы бұйрықтың қосымшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметі әскери қызметшісінің шекаралық бақылау жүргізу кезіндегі мінез-құлық стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықпен Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери қызметшілері, қызметкерлері мен жұмыскерлері оларға қатысты бөлігінде таныстырылсын.

4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы

Е. Сагимбаев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Көлік министрлігі

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының 2024 жылғы 22 ақпандағы № №36/қе бұйрығына қосымша

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметі әскери қызметшісінің шекаралық бақылауды жүргізу кезіндегі мінез-құлық стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы (бұдан әрі – Мемлекеттік шекара) арқылы өткізу пункттеріндегі шекаралық бақылауды Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің (бұдан әрі – Шекара қызметі) әскери қызметшілері жүзеге асырады.

2. Осы Стандартта мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) Қазақстан Республикасына келу немесе Қазақстан Республикасынан кету құқығына арналған құжаттар (бұдан әрі – Мемлекеттік шекарадан өту құқығына арналған құжаттар) – Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда көзделген немесе өзара түсіністік қағидаты негізінде Қазақстан Республикасы танитын құжаттар, сондай-ақ Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген, оларға Мемлекеттік шекараны кесіп өту құқығын беретін құжаттары;

2) жарамды құжат – барлық бөліктері мен деректемелері белгіленген үлгілерге сай келетін, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген деректерді қамтитын, қолданылу мерзімі өтпеген, көрсетушіге тиесілі, берген иесінің құқықтық мәртебесі мен жынысына сәйкес келетін, ондағы деректер мен қорғалу дәрежесі сәйкестендіруге жататын, жоғалған (ұрланған) құжаттардың тізімін кірмейтін Мемлекеттік шекараны кесіп өту құқығына арналған Қазақстан Республикасы танитын жеке басты куәландыратын құжат;

3) жеке басты сәйкестендіру – Мемлекеттік шекараны кесіп өту құқығына құжатты ұсынушының жеке басымен салыстыру процесі, ол Мемлекеттік шекараны кесіп өту құқығына құжатты ұсынған адамның арасында фотосуретте бейнеленген ұқсастықты анықтау болып табылады.

2-тарау. Шекара қызметі әскери қызметшісінің шекаралық бақылауды жүргізу кезіндегі мінез-құлық стандарты

3. Шекаралық бақылау рәсімдерін жүргізу кезінде Шекара қызметінің әскери қызметшісіне шыдамдылық, әдептілік пен сыпайылық, көмек көрсетуге дайын болу, сондай-ақ басқа адамдардың қауіпсіздігіне қатер төндіретін Мемлекеттік шекарасын кесіп өтетін адамдардың деструктивті мінез-құлқына қатысты нөлдік төзімділік саясатын ұстану керек.

4. Шекара қызметінің әскери қызметшілері шекаралық бақылау кезінде:

1) құжаттар мен адамдарды, оның ішінде дактилоскопиялық ақпарат бойынша жеке басын растау, биометриялық дербес деректерді өңдеу рәсімі арқылы тексеруді;

2) адамдарға сауалнама жүргізу мен тексеруді;

3) көлік құралдарын, жүктерді және тауарларды Қазақстан Республикасына әкелуге не Қазақстан Республикасынан әкетуге өткізу пункттерінде барлық бақылаушы органдардың рұқсат беру белгілерінің болуын тексеру;

4) арнайы (тереңдетілген) – көлік құралдарын, жүктерді және тауарларды тексеру, қажет болған жағдайда;

5) көлік құралдарын сүйемелдеуді жүзеге асырады.

Шекаралық бақылауды жүзеге асыру кезінде Шекара қызметінің әскери қызметшілері тәуекелдерді басқару жүйесін қолданады.

5. Мемлекеттік шекарадан өту құқығына арналған құжаттармен жұмыс істеу кезінде Шекара қызметінің әскери қызметшілері:

1) зерттелетін құжаттарды өзгеріссіз сақтау;

2) Мемлекеттік шекарадан өту құқығына арналған құжаттардың тұтастығын бұзуға жол бермеу;

3) құжаттарды тек бұрыннан бар бүктемелерге сәйкес бүгу;

4) белгілер, қарарлар мен жазулар қоюға, қарындашпен, сиямен және басқа да химиялық құрамдармен астын сызуға жол бермеу керек.

6. Мемлекеттік шекараны кесіп өту құқығына арналған құжаттарды, егер құжат әкімшілік құқық бұзушылық немесе қылмыс бойынша заттай дәлелдеме деп танылған, жарамсыз немесе жалған деп танылған жағдайларда, сондай-ақ осы құжаттардың заңды иеленушісімін дейтін, кіруге құқығы жоқ адамдардан "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 795-бабына және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 532 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы азаматының паспортын, Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігін, шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруына ықтиярхатты, азаматтығы жоқ адамның куәлігін және жол жүру құжатын ресімдеу, беру, ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою қағидаларының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32971 болып тіркелді) 43-тармағына сәйкес Шекара қызметінің әскери қызметшілері алып қояды.

7. Көлік құралдарын, жүктерді және тауарларды тексеру (бұдан әрі – тексеру), қажет болған жағдайларда - арнайы (тереңдетілген) Шекара қызметінің әскери қызметшілері Мемлекеттік шекараны кесіп өту тәртібін бұзушыларды анықтау және ұстау мақсатында көлік құралдарының жүк орын-жайларын не сыйымдылықтарды, контейнерлерді, сондай-ақ пломбалардың, мөрлердің, тауарлардың қаптамасының тұтастығын тексеру жолымен жүргізіледі.

8. Шекара қызметінің әскери қызметшілері өткізу пункттерінде Мемлекеттік шекараны кесіп өтудің бұзу белгілері болған жағдайда көлік құралдары, жүктер мен тауарлардың арнайы (тереңдетілген) тексеруі:

арнайы мемлекеттік және құқық қорғау органдарынан ақпарат келіп түскенде;

тәуекел бейіндерімен сәйкестіктер болған жағдайда;

қызметтік иттің өзіндік өзін-өзі ұстау реакциясы;

тексеріп қарау техникалық құралының сигналы;

Мемлекеттік шекарадан тасымалдауға тыйым салынған (шектелген) заттардың немесе адамдардың жасырынып қалу белгілері бар болған жағдайларда өткізіледі.

Арнайы (тереңдетілген) тексеруді бөлінген алаңға (орынға) жалпы ағыннан шығара отырып, оның ішінде пломбаланған вагонды, контейнерді, автомобильді, трюмді және көлік құралдарының өзге де үй-жайларын аша отырып жүргізеді.

9. Шекара қызметі әскери қызметшісінің мінез-құлық сызығына мыналар жатады:

кәсібилік және құзыреттілік;

мінез-құлықтағы қарапайымдылық пен ұстамдылық;

қабылданған шешімдердің заңдылығы мен әділдігі;

сыртқы түріне, қызметтік немесе әлеуметтік жағдайы мен мәртебесіне қарамастан Мемлекеттік шекарадан өтетін адамдарға толерантты қарым-қатынас;

Мемлекеттік шекарадан өтетін адамдармен, әсіресе балалармен, әйелдермен, мүмкіндігі шектеулі адамдармен және қарт адамдармен қарым-қатынас кезінде сыпайылық пен әдептілік;

өз құзыреті шегінде адамдарда туындаған кезде әңгімелесушіге деген ізгі ниет және құрметпен Мемлекеттік шекараны кесіп өтуге байланысты мәселелерді түсіндіру;

Мемлекеттік шекара арқылы өтетін адамдар, көлік ұйымдарының қызметкерлері, өткізу пунктінің қызмет көрсетуші персоналы және бақылаушы органдардың лауазымды адамдары тарапынан сыбайлас жемқорлық және құқыққа қарсы іс-қимыл фактілерінің жолын кесу және оларға қарсы іс-қимыл жасау;

заңнамада тәртіптік, әкімшілік не қылмыстық жауаптылық көзделген теріс қылықтар мен құқық бұзушылықтар жасауға жол бермеу;

шекаралық бақылау жүргізу кезінде қызметтік жануарлар мен бейнетіркеу құралдарын пайдалану туралы ескерту;

өз ескертулері мен талаптарын дұрыс және сенімді түрде баяндау, шыдамдылық пен ұстамдылық таныту.

10. Шекара қызметі әскери қызметшісінің қызметтік міндеттерін атқару кезінде оның сыртқы келбеті мемлекеттік қызметшінің беделін нығайтуға ықпал етеді.

Шекара қызметінің әскери қызметшісі:

үтіктелген, таза және ұқыпты киім нысанымен;

жылтыратылған аяқ киіммен;

таза, ұқыпты қысқартылған және таралған шашпен болуы қажет.

Әскери әйелдер үшін парфюмерияға, зергерлік бұйымдарға, макияжға және аксессуарларға қойылатын негізгі талап қарапайымдылық пен талғампаздық болып табылады.

11. Шекара қызметінің әскери қызметшісі тарапынан Мемлекеттік шекараны кесіп өтетін адамдармен қарым-қатынаста мыналарға жол берілмейді:

жынысына, жасына, нәсіліне, ұлтына, азаматтығына, әлеуметтік, мүліктік немесе отбасылық жағдайына, саяси немесе діни қалауына байланысты кемсітушілік сипаттағы кез келген мәлімдеме мен әрекет;

қоқан-лоққылар, қорлайтын сөздер немесе белгілер;

жаргон және балағат сөздерді қолдану;

Мемлекеттік шекарадан өту құқығына арналған құжаттарды және Қазақстан Республикасының аумағында болудың заңдылығын растайтын құжаттарды негізсіз, негізсіз қайта тексеру;

Мемлекеттік шекара арқылы өтетін адамдардан, көлік ұйымдарының қызметкерлерінен, өткізу пунктінің қызмет көрсетуші персоналынан және бақылаушы органдардың лауазымды адамдарынан заттар мен құндылықтарды қабылдау немесе беру;

қызметтік ақпаратты бөгде адамдар мен ұйымдарға беру.

12. Шекаралық бақылау жүргізу барысында жанжалды жағдайлар туындаған кезде Шекара қызметінің әскери қызметшісі мынадай талаптарды ұстанады:

сұхбаттасушыға тыныш түрде диалог жүргізеді, оның сөйлеу үні мен сөздері эмоционалды шиеленісті жеңілдетуге бағытталуы тиіс;

төзімділік пен қадір-қасиетті сақтайды, өзінің сыртқы келбетімен және іс-әрекетімен сенімділік пен тыныштықты көрсетеді;

жанжалды жағдайлар кезінде сабырлылықты көрсетеді, өзін жанжалға тартуға жол бермейді, әрекеттерді тіркеу мақсатында аудио және бейне құжаттаманы жүзеге асырады;

құқық бұзушыға оның әрекеттерінің заңсыздығын сенімді және анық түсіндіреді, қатал сөздерден аулақ болады.

13. Жанжалды жағдайды шешу мүмкіндігі болмаған кезде, сондай-ақ өткізу пунктінде құқыққа қарсы іс-қимылдарды тоқтату туралы Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес талаптарға бағынбаған жағдайда, Шекара қызметінің әскери қызметшілері бақылаушы органдардың өкілдерімен бірлесіп, өткізу пунктінің жұмыс істеуін қамтамасыз етуге және даулы жағдайды оқшаулауға, оның ішінде "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қару мен арнайы құралдарды қолдана отырып шаралар қабылдайды.

Об утверждении Стандарта поведения военнослужащего Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан при проведении пограничного контроля

Приказ Председателя Комитета национальной безопасности Республики Казахстан от 22 февраля 2024 года № 36/қе. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 23 февраля 2024 года № 34043

В соответствии с пунктом 4 статьи 23 Закона Республики Казахстан "О Государственной границе Республики Казахстан" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить Стандарт поведения военнослужащего Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан при проведении пограничного контроля согласно приложению к настоящему приказу.

2. Пограничной службе Комитета национальной безопасности Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Комитета национальной безопасности Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Комитета национальной безопасности Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. С настоящим приказом ознакомить военнослужащих, сотрудников и работников Комитета национальной безопасности Республики Казахстан в части, их касающейся.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Комитета национальной безопасности Республики Казахстан

Е. Сагимбаев

"СОГЛАСОВАНО"
Министерство финансов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАНО"
Министерство транспорта
Республики Казахстан

Приложение к приказу Председателя Комитета национальной безопасности Республики Казахстан от 22 февраля 2024 года № №36/қе

Стандарт поведения военнослужащего Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан при проведении пограничного контроля

Глава 1. Общие положения

1. Пограничный контроль в пунктах пропуска через Государственную границу Республики Казахстан (далее – Государственная граница) осуществляется военнослужащими Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее – Пограничная служба).

2. В настоящем Стандарте используются следующие основные понятия:

1) документы на право въезда в Республику Казахстан или выезда из Республики Казахстан (далее – документы на право пересечения Государственной границы) – документы, предусмотренные международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, или признаваемые Республикой Казахстан на основании принципа взаимности, а также документы граждан Республики Казахстан, установленные законодательством Республики Казахстан, предоставляющие им право на пересечение Государственной границы;

2) действительный документ – признаваемый Республикой Казахстан документ, удостоверяющий личность, на право пересечения Государственной границы, все части и реквизиты которого соответствуют установленным образцам, содержит данные, предусмотренные законодательством Республики Казахстан, срок действия которого не истек, принадлежит предъявителю, соответствует правовому статусу и полу владельца, содержащиеся в нем данные и степень защиты подлежат идентификации, не числится в списках утерянных (похищенных) документов;

3) идентификация личности – процесс сличения фотоизображения лица в документе на право пересечения Государственной границы с личностью предъявителя, который заключается в установлении тождества между лицом, предъявившим документ на право пересечения Государственной границы, с изображением на фотографии.

Глава 2. Стандарт поведения военнослужащего Пограничной службы при проведении пограничного контроля

3. При проведении процедур пограничного контроля военнослужащему Пограничной службы следует проявлять терпение, выдержку, корректность и вежливость, готовность оказать помощь, а также придерживаться политики нулевой терпимости в отношении деструктивного поведения лиц, пересекающих Государственную границу, угрожающего безопасности других лиц.

4. Военнослужащие Пограничной службы при проведении пограничного контроля выполняют:

1) проверку документов и лиц, в том числе посредством процедуры подтверждения личности по дактилоскопической информации, обработки биометрических персональных данных;

2) опрос и досмотр лиц;

3) проверку наличия разрешительных отметок всех контролирующих органов в пунктах пропуска на ввоз в Республику Казахстан либо вывоз из Республики Казахстан транспортных средств, грузов и товаров;

4) досмотр транспортных средств, грузов и товаров, в необходимых случаях - специальный (углубленный);

5) сопровождение транспортных средств.

При проведении пограничного контроля военнослужащие Пограничной службы используют систему управления рисками.

5. При работе с документами на право пересечения Государственной границы военнослужащим Пограничной службы необходимо:

1) сохранять исследуемые документы в неизменном виде;

2) не допускать нарушения целостности документов на право пересечения Государственной границы;

3) сгибать документы только по уже имеющимся складкам;

4) не допускать проставление отметок, резолюций и надписей, подчеркивание карандашом, чернилами и другими химическими составами.

6. Документы на право пересечения Государственной границы изымаются военнослужащими Пограничной службы в соответствии со статьей 795 Кодекса Республики Казахстан "Об административных правонарушениях" и пунктом 43 Правил оформления, выдачи, замены, сдачи, изъятия и уничтожения паспорта гражданина Республики Казахстан, удостоверения личности гражданина Республики Казахстан, вида на жительство иностранца в Республике Казахстан, удостоверения лица без гражданства и проездного документа, утвержденных приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 30 июня 2023 года № 532 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 32971), если документ признан вещественным доказательством по административному правонарушению или преступлению, признан недействительным или поддельным, а также у лиц без права на въезд, выдающих себя за законных обладателей этих документов.

7. Досмотр транспортных средств, грузов и товаров (далее – досмотр), в необходимых случаях – специальный (углубленный), проводится военнослужащими Пограничной службы путем проверки грузовых помещений транспортных средств либо емкостей, контейнеров, а также целостности пломб, печатей, упаковки товаров в целях обнаружения и задержания нарушителей порядка пересечения Государственной границы.

8. При наличии признаков нарушения пересечения Государственной границы в пункте пропуска военнослужащими Пограничной службы проводится специальный (углубленный) досмотр транспортных средств, грузов и товаров, который осуществляется в случаях:

получения информации от специальных государственных и правоохранительных органов;

наличия совпадений с профилями рисков;

характерной поведенческой реакции служебной собаки;

сигнала технического средства досмотра;

наличия признаков укрытия посторонних лиц или предметов, запрещенных (ограниченных) к перемещению через Государственную границу.

Специальный (углубленный) досмотр осуществляется путем вывода транспортного средства из общего потока на отведенную площадку (место), в том числе и со вскрытием опломбированного вагона, контейнера, автомобиля, трюма и иных помещений транспортных средств.

9. К линии поведения военнослужащего Пограничной службы отнесены:

профессионализм и компетентность;

скромность и сдержанность в поведении;

законность и справедливость принимаемых решений;

толерантное обращение с лицами, пересекающими Государственную границу, независимо от их внешнего вида, служебного или социального положения и статуса;

вежливость и тактичность при обращении с лицами, пересекающими Государственную границу, особенно с детьми, женщинами, лицами с ограниченными возможностями и пожилыми людьми;

в пределах своей компетенции разъяснение вопросов, связанных с пересечением Государственной границы при их возникновении у лиц, доброжелательность и уважение к собеседнику;

пресечение и противодействие фактам коррупционных и противоправных действий со стороны лиц, следующих через Государственную границу, работников транспортных организаций, обслуживающего персонала пункта пропуска и должностных лиц контролирующих органов;

недопущение совершения проступков и правонарушений, за которые законодательством предусмотрена дисциплинарная, административная либо уголовная ответственность;

предупреждение об использовании при проведении пограничного контроля служебных животных и средств видеофиксации;

изложение своих замечаний и требований в корректной и убедительной форме, проявление выдержки и самообладания.

10. Внешний вид военнослужащего Пограничной службы при исполнении им служебных обязанностей способствует укреплению авторитета государственного служащего.

Военнослужащему Пограничной службы необходимо иметь:

выглаженную, чистую и опрятную форму одежды;

начищенную обувь;

чистые, аккуратно подстриженные и причесанные волосы.

Для военнослужащих женщин основным требованием к парфюмерии, украшениям, макияжу и аксессуарам является умеренность и элегантность.

11. В общении с лицами, пересекающими Государственную границу, со стороны военнослужащего Пограничной службы недопустимы:

любого вида высказывания и действия дискриминационного характера по признакам пола, возраста, расы, национальности, гражданства, социального, имущественного или семейного положения, политических или религиозных предпочтений;

угрозы, оскорбительные выражения или реплики;

использование жаргонной и ненормативной лексики;

беспричинные, необоснованные повторные проверки документов на право пересечения Государственной границы и документов, подтверждающих законность пребывания на территории Республики Казахстан;

принятие или передача предметов и ценностей от лиц, следующих через Государственную границу, работников транспортных организаций, обслуживающего персонала пункта пропуска и должностных лиц контролирующих органов;

передача служебной информации посторонним лицам и организациям.

12. При возникновении конфликтных ситуаций в ходе проведения пограничного контроля военнослужащий Пограничной службы придерживается следующих требований:

ведет диалог в спокойной манере, тон его речи и слова направлены на снятие эмоционального напряжения;

сохраняет выдержку и достоинство, своим видом и действиями демонстрирует уверенность и спокойствие;

проявляет устойчивость при конфликтных ситуациях, не позволяя втянуть себя в конфликт, в целях фиксирования действий осуществляет аудио- и видеодокументирование;

разъясняет правонарушителю неправомерность его действий убедительно и ясно, воздерживается от резких высказываний.

13. При отсутствии возможности разрешить конфликтную ситуацию, а также в случае неповиновения требованиям в соответствии с законодательством Республики Казахстан о прекращении противоправных действий в пункте пропуска военнослужащие Пограничной службы совместно с представителями контролирующих органов принимают меры к обеспечению функционирования пункта пропуска и локализации конфликтной ситуации, в том числе с применением оружия и специальных средств в соответствии с Законом Республики Казахстан "О Государственной границе Республики Казахстан".