Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне банктік және микроқаржылық қызметті реттеу мәселелері бойынша өзгерістер және толықтыру енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2025 жылғы 14 ақпандағы № 6 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 17 ақпанда № 35732 болып тіркелді

      Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. "Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерін, капиталының мөлшерін және Ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен оның лимиттерін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген) мынадай өзгерістер және толықтыру енгізілсін:

      көрсетілген қаулымен бекітілген Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерінде, капиталының мөлшерінде:

      мынадай мазмұндағы 10-1-тармақпен толықтырылсын:

      "10-1. 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап Нормативтердің 10-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген негізгі капиталдың есебіне:

      негізгі құралдарды қайта бағалау резервтері және басқа жиынтық кіріс арқылы әділ құны бойынша ескерілетін бағалы қағаздар құнын қайта бағалау резервтері;

      басқа жиынтық кіріс арқылы әділ құны бойынша ескерілетін қарыздардың құнын қайта бағалау резервтері қосылады.";

      90-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "90. Банк:

      ашылған кредиттік желі шеңберінде қарыз (қарыздың бір бөлігін) беруді қоспағанда, қарыз алушыға қарыз беру;

      қарыз алушыға кредиттік желі ашу (кредиттік лимитті белгілеу);

      қарыз алушыға жасалған банктік қарыз шарты (шарттары) шеңберінде қосымша қарыз беру;

      қарызды өтеу кестесіне сәйкес осы қарыз бойынша мерзімді төлемдер мөлшерінің ұлғаюына алып келетін қарыз алушының ашық кредиттік желісінің және (немесе) қарызы талаптарын өзгерту туралы шешімдер қабылданғанға дейін қарыз алушының борыштық жүктемесі коэффициентін есептеуді жүзеге асырады.

      Банктің қарыз алушыға қарыз алу уақытын өзі анықтауға мүмкіндік беретін талаптармен, бірақ кредиттеудің осындай нысанына арналған банктің ішкі кредиттік саясаты туралы қағидаларында және шартта айқындалған сомасы және уақыт шегінде қарыз алушыны кредиттеу міндеттемесі кредиттік желі деп түсініледі.

      Кредиттік желінің шекті сомасы кредиттік лимит (оның ішінде кредит/төлем карталары бойынша) деп түсініледі.

      Банктің банктік қарыз операцияларын жүзеге асыру жөніндегі қызметтерін пайдалануға ниеттенетін немесе пайдаланатын Қазақстан Республикасының резидент – жеке тұлғасы қарыз алушы деп түсініледі.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің талаптары қарыз алушыларға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуға берілген қарыздарға қолданылады.

      Қарыз алушының борыш жүктемесі коэффициентінің ең жоғары деңгейін сақтау жөніндегі талап қарыз 2025 жылғы 1 қаңтардан 2026 жылғы 31 желтоқсанға дейін қоса алған кезеңде:

      пайдалануда болмаған және Қазақстан Республикасының аумағында алғаш рет тіркелетін және қарыз бойынша кепілді қамтамасыз ету болып табылатын жаңа автокөлік құралын сатып алу мақсаттары үшін;

      бастапқы жарнасы осы автокөлік құралы құнының кемінде 50 (елу) пайызын құрайтын пайдалануда болған және қарыз бойынша кепілді қамтамасыз ету болып табылатын автокөлік құралын сатып алу мақсаттары үшін;

      бастапқы жарнасы осы автокөлік құралының құнынан кемінде 30 (отыз) пайыз болатын 3 (үш) жылға дейін пайдалануда болған және қарыз бойынша кепілді қамтамасыз ету болып табылатын автокөлік құралын сатып алу мақсаттары үшін;

      тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесі шеңберінде берілген кезде қолданылмайды.

      Банк кредиттік тәуекелдерді мониторингтеу мақсатында осы тармақтың алтыншы бөлігінде көрсетілген қарыздар бойынша қарыз алушының борыш жүктемесінің коэффициентін есептеуді жүзеге асырады.";

      4-қосымша осы қаулыға қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

      2. "Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым қарыз алушысының борыштық жүктемесінің коэффициентін есептеу қағидаларын және шекті мәнін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 28 қарашадағы № 215 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19670 болып тіркелген) мынадай өзгеріс енгізілсін:

      көрсетілген қаулымен бекітілген Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым қарыз алушысының борыштық жүктемесінің коэффициентін есептеу қағидаларында:

      4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Қағидалардың 3-тармағының талаптары қарыз алушыларға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуға берілген микрокредиттерге қолданылады.

      Қарыз алушының борыш жүктемесі коэффициентінің ең жоғары деңгейін сақтау жөніндегі талап микрокредит 2025 жылғы 1 қаңтардан 2026 жылғы 31 желтоқсанға дейін қоса алған кезеңде:

      пайдалануда болмаған және Қазақстан Республикасының аумағында алғаш рет тіркелетін және микрокредит бойынша кепілді қамтамасыз ету болып табылатын жаңа автокөлік құралын сатып алу мақсаттары үшін;

      бастапқы жарнасы осы автокөлік құралы құнының кемінде 50 (елу) пайызын құрайтын пайдалануда болған және микрокредит бойынша кепілді қамтамасыз ету болып табылатын автокөлік құралын сатып алу мақсаттары үшін;

      бастапқы жарнасы осы автокөлік құралының құнынан кемінде 30 (отыз) пайыз болатын 3 (үш) жылға дейін пайдалануда болған және микрокредит бойынша кепілді қамтамасыз ету болып табылатын автокөлік құралын сатып алу мақсаттары үшін қолданылмайды.

      Микроқаржы ұйымы кредиттік тәуекелдерді мониторингтеу мақсатында осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген микрокредиттер бойынша қарыз алушының борыш жүктемесінің коэффициентін есептеуді жүзеге асырады.".

      3. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

      3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

      5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Қаржы нарығын реттеу және
дамыту Агенттігінің Төрағасы
М. Абылкасымова

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Стратегиялық жоспарлау және

      реформалар агенттігінің

      Ұлттық статистика бюросы

  Қазақстан Республикасының
Қаржы нарығын реттеу және
дамыту Агенттігінің
Басқармасының
2025 жылғы 14 ақпандағы
№ 6 Қаулыға
қосымша
  Банктің пруденциялық
нормативтерінің және сақталуы
міндетті өзге де нормалары мен
лимиттерінің нормативтік
мәндері мен оларды
есептеу әдістемелеріне,
капиталының мөлшеріне
4-қосымша

Банк капиталының құрамындағы құралдарды жіктеуге арналған өлшемшарттар

Негізгі капитал

Қосымша капитал

Екінші деңгейдегі капитал

1

банкті тарату кезінде соңғы кезекте қанағаттандырылатын талаптарды білдіреді

шығарылған және төленген (сатып алынғандарды қоспағанда)

шығарылған және төленген (сатып алынғандарды қоспағанда)

2

таратылу кезінде Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын ескере отырып, басым талаптарды қанағаттандырғаннан кейін қалған мүлікке өздеріне тиесілі акциялар санына теңбе-тең талап ету құқығына ие

банк таратылған кезде мерзімсіз қаржы құралдары жай акциялардың меншік иелері акционерлердің талаптарына дейін, қамтамасыз етілмеген міндеттемелер бойынша талаптарды қанағаттандырғанға дейін сегізінші кезекте қанағаттандырылады

банк таратылған кезде қамтамасыз етілмеген міндеттеме жай акциялардың меншік иелері акционерлердің талаптарына дейін сегізінші кезекте қанағаттандырылады

3

банкті тарату жағдайларын қоспағанда, сондай-ақ жай акцияларды сатып алу кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда номинал мерзімсіз болып табылады және төленуге жатпайды

қамтамасыз етілмеген, банктің немесе байланысты адамның кепілдігімен жабылмаған және қандай да бір азаматтық-құқықтық шарттардан және эмитент-банктің басқа кредиторларының алдында басымдығы бар өзге талаптардан туындайтын міндеттемелер көзделмейді

қамтамасыз етілмеген, банктің немесе байланысты адамның кепілдігімен жабылмаған және қандай да бір азаматтық-құқықтық шарттардан және эмитент-банктің басқа кредиторларының алдында басымдығы бар өзге талаптардан туындайтын міндеттемелер көзделмейді

4

банк құралдарды шығару кезінде талаптарында (шығарылым талаптарында) банктің орналастырылған акцияларын сатып алу немесе күшін жою құқығы немесе міндеті көзделетін шарттарды жасамайды (туынды бағалы қағаздарды сатып алмайды)

мерзімсіз болып табылады, төлемдер (сыйақы) деңгейін арттыру талаптары және сатып алуға деген ниетін тудыратын өзге талаптар болмайды

қамтамасыз етілмеген міндет шығарылған не алынған мерзім кемінде 5 (бес) жылды құрайды

5

дивидендтерді төлеу банктің таза кірісі есебінен (өткен жылдардың бөлінбеген пайдасын қосқанда) жүзеге асырылады. Бұл ретте дивиденд мөлшері акцияларды орналастыру кезінде алынған ақша сомасына байланысты емес. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларда дивидендтерді есептеу мен төлеуге жол берілмейді

банктің бастамасы бойынша кем дегенде бес жыл өткен соң ғана мерзімінен бұрын кері қайтарылды (орындалды), егер аталған іс-әрекет Нормативтерге 2-қосымшада белгіленген мәндерден төмен капиталдың жеткіліктілік коэффициенттерінің ең төмен мәндерінің төмендеуіне алып келмесе, мынадай талаптарды орындаған кезде:
уәкілетті органның оң қорытындысының болуы;
капиталды ауыстыру ретінде сондай немесе сапасы жақсыны беру;
банкті капиталдандыруды мерзімсіз қаржы құралдарын қайтарып алуды жүзеге асыру салдарынан капиталдың ең төмен талап етілетін деңгейінен жоғары жақсарту

реттеуіш капиталдың құрамында айналыс мерзімінің соңғы 5 (бес) жылында тану тура сызықты әдіспен амортизацияланады

6

дивидендтерді төлеу міндетті болып табылатын және дивидендтерді төлемеу дефолт жағдайы болып табылмайтын талаптар жоқ

кез келген номинал төлемі (сатып алу немесе өтеу арқылы) уәкілетті органның алдын ала рұқсатымен жүзеге асырылады

төлем (сыйақы) деңгейін көтеру талаптары жоқ және сатып алуға деген ниет жоқ

7

дивидендтерді төлеу Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын ескере отырып, тек қана артықшылықты акциялар бойынша дивидендтерді төлеу бойынша барлық міндеттемелерді орындаған соң жүзеге асырылады

дивидендтерді (сыйақыны) есептеу Нормативтерге 2-қосымшада белгіленген мәндерден төмен капиталдың жеткіліктілік коэффициенттерінің ең төмен мәндерінің төмендеуіне алып келген жағдайда, мерзімсіз қаржы құралдары шығарылымының талаптарында банктің атқарушы органының мерзімсіз қаржы құралдары бойынша дивидендтерді (сыйақыны) есептемеу құқығы көзделген

банктің бастамасы бойынша кем дегенде 5 (бес жыл) өткен соң ғана мерзімінен бұрын кері қайтарылды (орындалды), егер аталған іс-әрекет капитал жеткіліктілігі коэффициентерінің ең төменгі мәндерінің Нормативтерге 2-қосымшада белгіленген Капитал жеткіліктілігі коэффициенттері мәндеріндегі мәндерден төмендеуіне алып келмесе, мынадай талаптарды орындаған кезде: уәкілетті органның оң қорытындысының болуы; капиталды ауыстыру ретінде сондай немесе сапасы жақсыны беру (бұл талап 2024 жылғы 1 желтоқсаннан бастап банктің қаржылық орнықтылығын және (немесе) оны қалыпқа келтіруді қамтамасыз ету мақсатында банк мемлекеттік қолдау алған кезде банк шығарған қаржы құралдарын ауыстыруға қолданылмайды); банкті капиталдандыруды мерзімсіз қаржы құралдарын қайтарып алуды жүзеге асыру салдарынан капиталдың ең төмен талап етілетін деңгейінен жоғары жақсарту

8

шығындар туындаған кезде бірінші және соған теңбе-тең ең көп үлесті иеленетін капитал құралы болып табылады және банкке өзінің жұмыс істеуін тоқтатпастан және таратылуға немесе банкроттыққа ұшырамастан үздіксіз қызметін жүзеге асыруға мүмкіндік береді

осы құрал бойынша дискрециялық төлемдер төлеуді жою дефолт жағдайы болып табылмайды

кредитордың қамтамасыз етілмеген міндеттеме туындаған сәттен бастап 5 (бес) жыл бұрын оны қайтарып алу (орындау) туралы талапты қоюға құқығы жоқ

9

төленген сома төлем қабілетсіздігін анықтау үшін меншікті капитал ретінде танылады (міндеттеме ретінде танылмайды)

банктердің міндеттемелерді орындау мерзімі басталуына қарай оларды орындау мақсатында жойылған төлемдерге толық рұқсаты бар

банк немесе сол арқылы банк бақылауды жүзеге асыра алатын немесе оның қызметіне қомақты түрде ықпал ете алатын ерекше қатынастармен байланысты тұлға тура банк ретінде осы құралды сатып алу үшін қаржыландыруды тікелей немесе жанама жүзеге асыра алмайтыны сияқты құралды сатып алуға құқылы емес

10

төленген сома Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес капитал ретінде жіктеледі

төлемдерді жою негізгі акционерлерге дивидендтер төлемін жүзеге асыруды қоспағанда, банктің қызметіндегі шектеулерге әкеп соқтырмайды


11

толық шығарылған және акционерлер төлеген. Бұл ретте банктерге меншікті акцияларын сатып алуға қарыздар беруге тыйым салынады

бухгалтерлік есеп мақсатында міндеттемелер ретінде жіктелген құралдардың берілген және алдын-ала анықталған талаптарда (триггерде) және (немесе) алдын-ала анықталған талапқа (триггерге) сәйкес құралдағы шығынды анықтайтын есептен шығару тетігінің жай акцияларға конвертациялануы арқылы шығындарды жою мүмкіндігіне ие.
Есептен шығарудың мынадай тиімділігі бар:
тарату кезінде құралдың талап ету құқығын кемітеді;
құралды қайтарып алған кезде төлем сомасын кемітеді;
құрал бойынша дивидендтердің (сыйақының) төлемдерін ішінара не толық кемітеді


12

жай акциялар қамтамасыз етілмеген, эмитент-банктің немесе эмитент-банкпен ерекше қатынаспен байланысты тұлғаның кепілдігімен жабылмаған және заңдық немесе экономикалық жағынан осындай жай акциялар бойынша эмитент-банк міндеттемелерінің эмитент-банктің басқа кредиторларына қатысты басымдығын арттыратын қандай да бір азаматтық-құқықтық шарттар болған жоқ

банк немесе сол арқылы банк бақылауды жүзеге асыратын немесе оның қызметіне қомақты түрде ықпал ете алатын кез келген байланысты тұлға банктің аталған құралдарының меншік иесі болып табылмайды немесе банк осы құралды сатып алуды қаржыландыруды тікелей немесе жанама жүзеге асырмайды


13

жай акциялардың жарияланған санын ұлғайту туралы шешімді тек қана акционерлердің жалпы жиналысы қабылдайды, бұл ретте жай акцияларды олардың жарияланған саны шеңберінде орналастыру банктің директорлар кеңесінің шешімі бойынша жүзеге асырылады

құралдың белгілі бір уақыт кезеңі аралығында мейлінше төмен бағамен жаңа құрал шығарылған жағдайда эмитенттің инвесторларға өтемақы төлеуі үшін қойылатын талап сияқты қайта капиталдандыруға кедергі жасайтын ерекшеліктері жоқ


14

банктің қаржылық есептілігінде нақты және жеке ашып көрсетілген




О внесении изменений и дополнения в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской и микрофинансовой деятельности

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 14 февраля 2025 года № 6. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 февраля 2025 года № 35732

      Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка и Правил расчета и лимитов открытой валютной позиции" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886) следующие изменения и дополнение:

      в Нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размере капитала банка, утвержденных указанным постановлением:

      дополнить пунктом 10-1 следующего содержания:

      "10-1. С 1 января 2025 года в расчет основного капитала, указанный в подпункте 1) пункта 10 Нормативов, включаются:

      резервы переоценки основных средств и резервы переоценки стоимости ценных бумаг, учитываемых по справедливой стоимости через прочий совокупный доход;

      резервы переоценки стоимости займов, учитываемых по справедливой стоимости через прочий совокупный доход.";

      пункт 90 изложить в следующей редакции:

      "90. Банк осуществляет расчет коэффициента долговой нагрузки заемщика до принятия решений о (об):

      выдаче заемщику займа, за исключением выдачи займа (части займа) в рамках открытой кредитной линии;

      открытии кредитной линии заемщику (установлении кредитного лимита);

      выдаче заемщику дополнительного займа в рамках заключенного (заключенных) договора (договоров) банковского займа;

      изменении условий открытой кредитной линии и (или) займа заемщика, влекущем увеличение размера периодических платежей по данному займу, согласно графику погашения займа.

      Под кредитной линией понимается обязательство банка кредитовать заемщика на условиях, позволяющих заемщику самому определять время получения займа, но в пределах суммы и времени, определенных правилами о внутренней кредитной политике банка для такой формы кредитования и договором.

      Под кредитным лимитом (в том числе по кредитным/платежным картам) понимается предельная сумма кредитной линии.

      Под заемщиком понимается физическое лицо - резидент Республики Казахстан, намеревающееся воспользоваться или пользующееся услугами банка по осуществлению банковских заемных операций.

      Требования части первой настоящего пункта распространяются на займы, предоставленные заемщикам на приобретение товаров, работ и услуг, не связанных с осуществлением предпринимательской деятельности.

      Требование по соблюдению максимального уровня коэффициента долговой нагрузки заемщика не распространяется при предоставлении займа в период с 1 января 2025 года по 31 декабря 2026 года включительно:

      для целей приобретения нового автотранспортного средства, не бывшего в эксплуатации и впервые регистрируемого на территории Республики Казахстан и являющегося залоговым обеспечением по займу;

      для целей приобретения автотранспортного средства, бывшего в эксплуатации и являющегося залоговым обеспечением по займу, с первоначальным взносом не менее 50 (пятидесяти) процентов от стоимости данного автотранспортного средства;

      для целей приобретения автотранспортного средства, бывшего в эксплуатации до 3 (трех) лет и являющегося залоговым обеспечением по займу, с первоначальным взносом не менее 30 (тридцати) процентов от стоимости данного автотранспортного средства;

      в рамках системы жилищных строительных сбережений.

      Банк осуществляет расчет коэффициента долговой нагрузки заемщика по займам, указанным в части шестой настоящего пункта, в целях мониторинга кредитных рисков.";

      приложение 4 изложить в редакции согласно приложению к настоящему постановлению.

      2. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 ноября 2019 года № 215 "Об утверждении Правил расчета и предельного значения коэффициента долговой нагрузки заемщика организации, осуществляющей микрофинансовую деятельность" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19670) следующее изменение:

      в Правилах расчета коэффициента долговой нагрузки заемщика организации, осуществляющей микрофинансовую деятельность, утвержденных указанным постановлением:

      пункт 4 изложить в следующей редакции:

      "4. Требования пункта 3 Правил распространяются на микрокредиты, предоставленные заемщикам на приобретение товаров, работ и услуг, не связанных с осуществлением предпринимательской деятельности.

      Требование по соблюдению максимального уровня коэффициента долговой нагрузки заемщика не распространяется при предоставлении микрокредита в период с 1 января 2025 года по 31 декабря 2026 года включительно:

      для целей приобретения нового автотранспортного средства, не бывшего в эксплуатации и впервые регистрируемого на территории Республики Казахстан и являющегося залоговым обеспечением по микрокредиту;

      для целей приобретения автотранспортного средства, бывшего в эксплуатации и являющегося залоговым обеспечением по микрокредиту, с первоначальным взносом не менее 50 (пятидесяти) процентов от стоимости данного автотранспортного средства;

      для целей приобретения автотранспортного средства, бывшего в эксплуатации до 3 (трех) лет и являющегося залоговым обеспечением по микрокредиту, с первоначальным взносом не менее 30 (тридцати) процентов от стоимости данного автотранспортного средства.

      Микрофинансовая организация осуществляет расчет коэффициента долговой нагрузки заемщика по микрокредитам, указанным в части второй настоящего пункта, в целях мониторинга кредитных рисков.".

      3. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

      4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

      5. Настоящее постановление вводится в действие после дня его первого официального опубликования.

      Председатель Агентства
Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка
М. Абылкасымова

      "СОГЛАСОВАНО"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан

  Приложение к постановлению
Правления Агентства
Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка
от 14 февраля 2025 года № 6
  Приложение 4
к Нормативным значениям
и методикам расчетов
пруденциальных нормативов
и иных обязательных
к соблюдению норм и лимитов,
размеру капитала банка

Критерии для классификации инструментов в составе капитала банка

Основной капитал

Добавочный капитал

Капитал второго уровня

1

при ликвидации банка представляют собой требования, которые удовлетворяются в последнюю очередь

выпущены и оплачены (за минусом выкупленных)

выпущены и оплачены (за минусом выкупленных)

2

при ликвидации имеют право требования на оставшееся имущество пропорционально количеству принадлежащих им акций, после удовлетворения приоритетных требований с учетом требований законодательства Республики Казахстан

при ликвидации банка бессрочные финансовые инструменты удовлетворяются в восьмой очереди до требований акционеров - собственников простых акций, до удовлетворения требований по необеспеченным обязательствам

при ликвидации банка необеспеченное обязательство удовлетворяется в восьмой очереди до требований акционеров - собственников простых акций

3

номинал является бессрочным и не подлежит выплате, за исключением случаев ликвидации банка, а также при выкупе простых акций, в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан

не обеспечены, не покрыты гарантией банка или связанного лица и не предусматривают обязательств, вытекающих из каких-либо гражданско-правовых договоров и иных условий, которые имеют приоритет перед другими кредиторами банка-эмитента

не обеспечены, не покрыты гарантией банка или связанного лица и не предусматривают обязательств, вытекающих из каких-либо гражданско-правовых договоров и иных условий, которые имеют приоритет перед другими кредиторами банка-эмитента

4

банк при выпуске инструментов не заключает договоры (не приобретает производные ценные бумаги), условиями которых (условиями выпуска которых) предусматривается право или обязанность банка выкупить или аннулировать размещенные акции банка

являются бессрочными, отсутствуют условия повышения уровня выплат (вознаграждения) и иных условий, влекущих побуждение к выкупу

срок, на который выпущено либо получено необеспеченное обязательство, составляет не менее 5 (пяти) лет

5

выплата дивидендов осуществляется за счет чистого дохода банка (включая нераспределенную прибыль прошлых лет). При этом размер дивиденда не зависит от суммы денег, полученной при размещении акций. Не допускается начисление и выплата дивидендов в случаях, установленных законодательством Республики Казахстан

досрочно отозваны (исполнены) по инициативе банка только по истечении 5 (пяти) лет, в случае, если данное действие не приведет к снижению минимальных значений коэффициентов достаточности капитала ниже значений, установленных в Значениях коэффициентов достаточности капитала согласно приложению 2 к Нормативам, при выполнении следующих условий: наличие положительного заключения уполномоченного органа; предоставление в качестве замены капиталом такого же или лучшего качества; улучшение капитализации банка выше минимального требуемого уровня капитала вследствие осуществления отзыва бессрочных финансовых инструментов

признание в составе регуляторного капитала в последние 5 (пять) лет срока обращения амортизируются прямолинейным методом

6

отсутствуют условия, при которых выплата дивидендов является обязательной, и невыплата дивидендов не является случаем дефолта

любая выплата номинала (через выкуп или отзыв) осуществляется с предварительного разрешения уполномоченного органа

отсутствуют условия повышения уровня выплат (вознаграждения) и отсутствуют побуждения к выкупу

7

выплата дивидендов осуществляется исключительно после выполнения всех обязательств по выплате дивидендов по привилегированным акциям с учетом требований законодательства Республики Казахстан

условиями выпуска бессрочных финансовых инструментов предусмотрено право исполнительного органа банка не начислять дивиденды (вознаграждение) по бессрочным финансовым инструментам в случае, если начисление дивидендов (вознаграждения) приведет к снижению минимальных значений коэффициентов достаточности капитала ниже значений, установленных в Значениях коэффициентов достаточности капитала согласно приложению 2 к Нормативам

досрочно отозваны (исполнены) по инициативе банка только по истечении 5 (пяти) лет, в случае, если данное действие не приведет к снижению минимальных значений коэффициентов достаточности капитала ниже значений, установленных в Значениях коэффициентов достаточности капитала согласно приложению 2 к Нормативам, при выполнении следующих условий: наличие положительного заключения уполномоченного органа; предоставление в качестве замены капитала такого же или лучшего качества (данное условие с 1 декабря 2024 года не распространяется на замену финансовых инструментов, выпущенных банком при получении государственной поддержки банка в целях обеспечения финансовой устойчивости и (или) оздоровления банка); улучшение капитализации банка выше минимального требуемого уровня капитала вследствие осуществления отзыва бессрочных финансовых инструментов

8

является инструментом капитала, который занимает первую и пропорционально наибольшую долю при появлении убытков и позволяет банку осуществлять беспрерывную деятельность не прекращая свое функционирование и не попадая под ликвидацию или банкротство

отмена выплаты дискреционных платежей по данному инструменту не является случаем дефолта

кредитор не вправе предъявлять требование об отзыве (исполнении) необеспеченного обязательства ранее 5 (пяти) лет с момента его возникновения

9

оплаченная сумма признается как собственный капитал (не признается в качестве обязательства) для определения неплатежеспособности

банки имеют полный доступ к отмененным платежам в целях исполнения обязательств по мере наступления их срока исполнения

банк или лицо, связанное с банком особыми отношениями, через которое банк осуществляет контроль или существенно влияет на его деятельность, не вправе приобретать инструмент, ровно, как и банк прямо или косвенно не осуществлять финансирование покупки данного инструмента

10

оплаченная сумма классифицируется как капитал в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности

отмена платежей не приводит к ограничениям в деятельности банка, за исключением осуществления выплаты дивидендов основным акционерам


11

полностью выпущены и оплачены акционерами. При этом банкам запрещается выдача займов на приобретение собственных акций

инструменты, которые классифицированы как обязательства в целях бухгалтерского учета, имеют возможность поглощения убытков посредством конвертации в простые акции при заданном и заранее определенном условии (триггере) и (или) механизма списания, который распределяет убытки на инструмент в соответствии с заранее определенным условием (триггером). Списание имеет один из следующих эффектов: уменьшает права требования инструмента при ликвидации; уменьшает суммы выплаты при осуществлении отзыва инструмента частично либо полностью уменьшает выплату дивидендов (вознаграждения) по инструменту


12

простые акции не обеспечены, не покрыты гарантией самого банка - эмитента или лица, связанного с банком - эмитентом особыми отношениями и не существует каких-либо гражданско-правовых договоров, которые юридически или экономически повышают приоритетность обязательств банка-эмитента по таким простым акциям относительно других кредиторов банка-эмитента

банк или любое другое связанное лицо, через которое банк осуществляет контроль или существенно влияет на его деятельность, не является собственником данных инструментов банка, или банк прямо или косвенно не осуществляет финансирование покупки данных инструментов


13

решение об увеличении объявленного количества простых акций принимается исключительно общим собранием акционеров, при этом размещение простых акций в рамках их объявленного количества осуществляется по решению совета директоров банка

инструмент не имеет свойств, препятствующих рекапитализации, таких как условие для выплаты эмитентом компенсации инвесторам в случае выпуска нового инструмента по более низкой цене в течение определенного периода времени


14

четко и раздельно раскрыты в финансовой отчетности банка