Балалардың қарулы жанжалдарға қатысуына байланысты Баланың құқықтары туралы конвенцияның факультативтік хаттамасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2001 жылғы 4 шілде N 221-II

Нью-Йоркте 2000 жылғы 6 қыркүйекте жасалған Балалардың қарулы жанжалдарға қатысуына байланысты Баланың құқықтары туралы конвенцияның факультативтік хаттамасы бекітілсін.

Қазақстан Республикасының
Президенті

БАЛАЛАРДЫҢ ҚАРУЛЫ ЖАНЖАЛДАРҒА ҚАТЫСУЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ БАЛАНЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ ТУРАЛЫ
КОНВЕНЦИЯНЫҢ ФАКУЛЬТАТИВТIК ХАТТАМАСЫ

(2003 жылғы 5 мамырда күшіне енді - ҚР СІМ-нің ресми сайты)

Осы Хаттаманың қатысушы мемлекеттерi,
баланың құқықтарын көтермелеу және қорғау iсiне қызмет етуге дайын болу кең ауқымда таралғандығы туралы куәландыратын, Баланың құқықтары туралы конвенцияны жаппай қолдаудан жiгер ала отырып,
балалардың құқықтары ерекше қорғауға мұқтаж екендiгін тағы да қуаттай отырып және қандай да болсын бөлiп-жармастан балалардың жағдайын тұрақты түрде жақсартуды, сондай-ақ олардың бейбiтшілiк пен қауiпсiздiк жағдайында дамуы мен бiлiм алуын қамтамасыз етуге шақыра отырып,
қарулы жанжалдардың балаларға тигiзетiн қатерлi әрi кең ауқымды ықпалына, сондай-ақ олардың тұрақты бейбiтшiлiк, қауiпсiздiк және даму үшiн ұзақ мерзiмдi салдарлары болатынына алаңдаушылық бiлдiре отырып,
қарулы жанжалдар жағдайында балалардың құқықтарына қол сұғушылықты, сондай-ақ халықаралық құқыққа сәйкес қорғалатын объектiлерге, оның iшiнде мектеп және аурухана сияқты балалар, әдетте, көп болатын орындарға тiкелей шабуыл жасауды айыптай отырып,
Халықаралық қылмыстық сот статутының және iшiнара онда 15 жасқа толмаған балаларды әскери қызметке шақыруға немесе жұмылдыруға немесе оларды халықаралық, сондай-ақ халықаралық емес қарулы жанжалдар шеңберiндегi соғыс iс-қимылдарына белсендi түрде пайдалануға байланысты iс-әрекеттердi әскери қылмыс ретiнде саралау қабылданғандығын атап өте отырып,
осы арқылы, Баланың құқықтары туралы конвенцияда танылған құқықтарды неғұрлым тиiмдi түрде жүзеге асыруға жәрдемдесу мақсатында қарулы жанжалдарға қатысудан балаларды қорғауды күшейту қажет деп есептей отырып,
Баланың құқықтары туралы конвенцияның 1-бабы осы Конвенцияның мақсаттары үшiн 18-жасқа толмаған әрбiр адамзат баласы, егер осы балаға қатысты қолданылатын заң бойынша ол кәмелеттiк жасқа ертерек толмаса, бала болып табылады деп көздейтiндiгiн атап өте отырып,
адамдардың қарулы күштерге ықтимал шақырылу және олардың соғыс iс-қимылдарына қатысу жасын ұлғайтатын Конвенцияның факультативтiк хаттамасы балаларға қатысты барлық iс-әрекеттерде, бiрiншi кезекте, баланың мүдделерiн мейлiнше қамтамасыз етуге назар аударылуы тиiс дейтiн принциптi жүзеге асыруға тиiмдi түрде ықпал ететiн болады деп кәмiл сенiм бiлдiрiп,
1995 жылы желтоқсан айында болған Қызыл Кресттiң және Қызыл Жарты Айдың жиырма алтыншы Халықаралық конференциясы жанжалға қатысушы тараптарға 18-жасқа толмаған балалардың соғыс iс-қимылдарына қатыспауын қамтамасыз ету мақсатында кез келген мүмкiн болатын қадамдар жасайды деп атап өте отырып,
атап айтқанда, балаларды қарулы жанжалдарда пайдалану үшiн оларды мәжбүрлi түрде немесе мiндеттi түрде тартуға тыйым салатын балалар еңбегiнiң ең нашар нысандарына тыйым салу және оларды жою жөнiндегi шұғыл шаралар туралы Халықаралық еңбек ұйымның N 182 конвенциясының 1999 жылғы маусымда бiрауыздан қабылдануын құттықтай отырып,
мемлекеттің iшiнде және одан тыс жерлерде мемлекеттiң қарулы күштерiнен өзгеше қарулы топтардың соғыс iс-қимылдарына балаларды тартуын, үйретуiн және пайдалануын терең алаңдаушылық сезiммен айыптай отырып және осы мақсатта балаларды тартатын, үйрететiн және пайдаланатын адамдардың жауапкершiлiгiн тани отырып,
қарулы жанжалға қатысушы әрбiр Тараптың халықаралық гуманитарлық құқық ережелерiн сақтауға қатысты мiндеттемесi туралы ескерте отырып, осы Хаттама 51-бапты қоса алғанда, Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Жарғысында мазмұндалатын мақсаттар мен принциптерге және гуманитарлық құқықтың тиiстi нормаларына нұқсан келтiрмейтiнiн атап көрсете отырып,
жарғыда баяндалған мақсаттар мен принциптердi толық құрметтеуге және адам құқығы саласында қолданылатын шарттарды сақтауға негiзделген бейбiтшiлiк пен қауiпсiздiк жағдайы, атап айтқанда, қарулы жанжалдар мен шетел басқыншылығы кезiнде балаларды толық қорғау үшiн мiндеттi шарт болып табылатындығын назарға ала отырып,
балалардың экономикалық немесе әлеуметтiк жағдайына немесе жынысына байланысты соғыс iс-қимылдарына тартуға және пайдалануға қатысты балалар осы Хаттамаға қарамастан ерекше қорғансыз болып табылатындықтан балалардың өзгеше мұқтаждықтарын тани отырып,
балалардың қарулы жанжалдарға қатысуының экономикалық, әлеуметтiк және саяси себептерiн ескеру қажеттiлiгi туралы еске сала отырып,
осы Хаттаманы жүзеге асыруда, сондай-ақ қарулы жанжалдардың құрбандары болып табылатын балалардың тәнi мен жанын сауықтыру, әлеуметтiк тұрғыдан оңалту, сондай-ақ оларды әлеуметтiк ортаға қайта кiрiктiру iсiнде халықаралық ынтымақтастықты нығайту қажеттілігіне сенiм бiлдiре отырып,
Хаттаманы жүзеге асыруға қатысты ақпаратты және бiлiм беру бағдарламаларын таратуға қоғамды, iшiнара, балаларды және соғыс құрбандары болып табылатын балаларды қатыстыруды көтермелей отырып,
төмендегiлер туралы уағдаласты:

1-бап

Қатысушы мемлекеттер өздерiнiң қарулы күштерiнiң 18 жасқа толмаған әскери қызметкерлерiнiң соғыс iс-қимылдарына тiкелей қатыспауын қамтамасыз ету үшiн барлық мүмкiн болатын шараларды қолданады.

2-бап

Қатысушы мемлекеттер 18 жасқа толмаған адамдарының қарулы күштерге мiндеттi түрде шақырылуға жатпауын қамтамасыз етедi.

3-бап

1. Қатысушы мемлекеттер Баланың құқықтары туралы конвенцияның 38-бабының 3-тармағында мазмұндалған принциптердi ескере отырып және Конвенцияға сәйкес 18 жасқа толмаған адамдардың ерекше қорғалу құқығы болатындығын тани отырып, аталған бапта көрсетiлген жаспен салыстырып қарағанда, өздерiнiң ұлттық қарулы күштерiне ерiктi түрде шақырылған адамдардың ең төменгi жасын арттырады.
2. Осы Хаттаманы бекiту немесе оған қосылу кезiнде әрбiр қатысушы мемлекет мiндеттi сипаты болатын өтiнiштi сақтауға тапсырады, онда өзiнiң ұлттық қарулы күштерiне ерiктi түрде шақыруға жол берілетiн ең төменгi жас көрсетiледi және де мұндай шақыруда күш қолдану немесе мәжбүрлеу сипатының болмауын қамтамасыз ету үшiн мемлекет қабылдаған кепiлдiктер мазмұндалады.
3. 18 жасқа толмаған адамдарды өздерiнiң ұлттық қарулы күштерiне ерiктi түрде шақыруға жол беретiн қатысушы мемлекеттер ең болмағанда төмендегiлердi қамтамасыз ететiндей кепiлдiктер бередi:
а) мұндай шақыру шынында да ерiктi сипатта болады;
b) мұндай шақыру аталған адамның ата-анасының немесе заңды қамқоршыларының саналы түрдегi келiсiмiмен жүргiзiледi;
с) мұндай адамдар осындай әскери қызметтi атқаруына байланысты мiндеттерi туралы толық деңгейде құлақтандырылады;
d) мұндай адамдар оларды ұлттық әскери қызметке қабылдағанға дейiн өздерiнiң жасы туралы анықталған куәлiктердi табыс етедi.
4. Әрбiр қатысушы мемлекет кез келген сәтте Бiрiккен Ұлттар Ұйымы Бас хатшысының атына тиiстi хабарлама жiберу арқылы өз өтiнiшiнiң жағдайын жақсарта алады, БҰҰ бұл туралы барлық қатысушы мемлекеттердi құлақтандырады. Мұндай хабарландыру оны Бас хатшы алған күннен бастап күшiне енедi.
5. Осы баптың 1-тармағында мазмұндалатын жасты арттыру туралы талап Баланың құқықтары туралы конвенцияның 28 және 29-баптарына сәйкес қатысушы мемлекеттердiң қарулы күштерiнiң қарамағында немесе бақылауында болатын оқу орындарына қолданылмайды.

4-бап

1. Мемлекеттiң қарулы күштерiнен өзгеше қарулы топтар қандай жағдайларда болсын 18 жасқа толмаған адамдарды соғыс қимылдарына тартпауға немесе пайдаланбауға тиiс.
2. Қатысушы мемлекеттер жоғарыда аталған практикаға тыйым салу және оны криминизациялау үшiн қажеттi құқықтық шараларды қабылдауды қоса алғанда, мұндай тарту мен пайдаланудың алдын алу мақсатында барлық мүмкiн болатын шараларды қолданады.
3. Аталған Хаттамаға сәйкес осы бапты қолдану қарулы жанжал тараптарының бiрде бiрiнiң заңды мәртебесiне ықпал етпейдi.

5-бап

Осы Хаттамадағы ештеңе де баланың құқықтарын жүзеге асыруға жоғары деңгейде ықпал ететiн қатысушы мемлекеттердiң заңдарында немесе халықаралық шарттарында және халықаралық гуманитарлық құқықта мазмұндалатын ережелердi жоққа шығару ретiнде түсiндiрілмейдi.

6-бап

1. Әрбiр қатысушы мемлекет өз құқығының шеңберiнде осы Хаттаманың ережелерiн тиiмдi түрде жүзеге асыруды және қолдануды қамтамасыз ету үшiн барлық қажеттi құқықтық, әкiмшiлiк және өзге де шараларды қабылдайды.
2. Қатысушы мемлекеттер ересектер мен балалар арасында осы Хаттаманың принциптерi мен ережелерiн тиiстi құралдармен кең ауқымда таратуды және насихаттауды қамтамасыз етуге мiндеттенедi.
3. Қатысушы мемлекеттер осы Хаттамаға қарамастан соғыс қимылдарына тартылған немесе пайдаланылып жүрген өздерiнiң заңды құқықтарына жататын адамдардың әскери қызметтен керi шақырылуын немесе өзгеше жолмен босатылуын қамтамасыз ету үшiн барлық мүмкiн болатын шараларды қолданады. Қатысушы мемлекеттер қажет болған жағдайда осы адамдардың тәнi мен жанын сауықтыруды қолға алу, сондай-ақ оларды әлеуметтiк ортаға қайта кiрiктiру мақсатында оларға барлық тиiстi көмектi көрсетедi.

7-бап

1. Қатысушы мемлекеттер осы Хаттаманы жүзеге асыру iсiнде, оның iшiнде Хаттамаға қайшы келетiн кез келген қызметтің алдын алу iсiнде және техникалық ынтымақтастық пен қаржылық көмек жолымен осы Хаттамаға қайшы келетiн iс-қимылдардың құрбандықтары болған адамдарды сауықтыру және оларды әлеуметтiк ортаға қайта кiрiктiру iсiнде ынтымақтасатын болады. Мұндай көмек пен ынтымақтастық мүдделi қатысушы мемлекеттермен және тиiстi халықаралық ұйымдармен консультациялар негiзiнде жүзеге асырылатын болады.
2. Осындай көмектi жүзеге асыруға мүмкiндiгi бар қатысушы мемлекеттер осындай көмектi қазiргi бар көп жақты, екi жақты немесе өзге де бағдарламалар шеңберiнде немесе, атап айтқанда, Бас Ассамблеяның ережелерiне сәйкес құрылған ерiктi жарналар қорының делдалдығы арқылы жүзеге асырады.

8-бап

1. Әрбiр қатысушы мемлекет осы қатысушы мемлекет үшін осы Хаттама күшiне енгеннен кейiн екi жыл iшiнде қатысу мен шақыруға қатысты ережелердi жүзеге асыру мақсатында қабылданған шараларды қоса алғанда, Хаттама ережелерiн жүзеге асыру мақсатында өзi қабылдаған шаралар туралы жан жақты ақпараты бар баяндаманы Баланың құқықтары жөнiндегi комитетке ұсынады.
2. Жан жақты баяндаманы ұсынғаннан кейiн әрбiр қатысушы мемлекет Конвенцияның 44-бабына сәйкес Баланың құқықтары жөнiндегi комитетке өзi ұсынатын баяндамаларда Хаттаманы жүзеге асыруға қатысты кез келген қосымша ақпаратты да қоса қамтитын болады. Хаттаманың басқа қатысушы мемлекеттерi баяндаманы әрбiр бес жыл сайын ұсынады.
3. Баланың құқықтары жөнiндегi комитет қатысушы мемлекеттерден осы Хаттаманы жүзеге асыруға қатысты қосымша ақпаратты сұрата алады.

9-бап

1. Осы Хаттама Конвенцияның қатысушысы болып табылатын немесе оған қол қойған кез келген мемлекеттің қол қоюы үшiн ашық.
2. Осы Хаттама бекiтiлуге жатады және оған кез келген мемлекеттiң қосылуы үшiн ашық. Бекiту грамоталары немесе қосылу туралы құжаттар Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға тапсырылады.
3. Конвенцияның және Хаттаманың депозитарийi ретiнде iс-қимыл жасай отырып, Бас хатшы 13-бапқа сәйкес әрбiр өтiнiштiң сақтауға тапсырылғандығы туралы Конвенцияның барлық қатысушы мемлекеттерiне және Конвенцияға қол қойған барлық мемлекеттерге хабарлайды.

10-бап

1. Осы Хаттама оныншы бекiту грамотасын немесе қосылу туралы құжатты сақтауға тапсырғаннан кейiн үш ай өткен соң күшiне енедi.
2. Осы Хаттаманы бекiтетiн немесе ол күшiне енгеннен кейiн оған қосылатын әрбiр мемлекет үшiн осы Хаттама оның бекiту грамотасы немесе қосылу туралы құжаты сақтауға тапсырылғаннан кейiн бiр ай өткен соң күшiне енедi.

11-бап

1. Кез келген қатысушы мемлекет Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына жазбаша хабарлау арқылы кез келген уақытта осы Хаттаманың күшiн жоя алады, Бас хатшы сосын бұл туралы Конвенцияның басқа да қатысушы мемлекеттерiне және Конвенцияға қол қойған барлық мемлекеттерге хабарлайды. Бас хатшы хабарламаны алған күннен кейiн бiр жыл өткен соң күшiн жою iс жүзiне асады. Алайда осы жыл аяқталатын күнi Хаттаманың күшiн жоятын қатысушы мемлекетте қарулы жанжал орын алса, күшiн жою осы қарулы жанжал аяқталғанға дейiн iс жүзiне аспайды.
2. Мұндай күшiн жою күшiн жоюдың iс жүзiне асқан күнiне дейiн болған кез келген iс-әрекетке қатысты қатысушы мемлекеттi осы Хаттамада көзделген оның мiндеттемелерiнен босатпайды. Сол сияқты мұндай күшiн жою күшiн жоюдың iс жүзiне асқан күнiне дейiн Комитеттiң қарауына келiп түскен кез келген мәселенi одан әрi қарауға қандай да болсын кедергi келтiрмейдi.

12-бап

1. Кез келген қатысушы мемлекет түзету ұсынып, оны Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына ұсына алады. Бас хатшы қатысушы мемлекеттiң осындай ұсыныстарын қарау және олар бойынша дауыс беруді өткізу мақсатында қатысушы мемлекеттерден конференция шақыруды жақтайтындығын көрсетуді сұрап, оларға ұсынылған түзетуді жолдайды. Егер осындай хабарландыру күнінен бастап төрт айдың ішінде қатысушы мемлекеттердің ең болмағанда үштен бірі осындай конференцияны жақтаса, Бас хатшы Бiрiккен Ұлттар Ұйымының демеушiлiк етуiмен осы конференцияны шақырады. Осы конференцияға қатысқан және дауыс беруге атсалысқан қатысушы мемлекеттердің көпшiлiгi қабылдаған кез келген түзету Бас Ассамблеяға бекiтiлуге ұсынылады.
2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес қабылданған түзету оны Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы бекiткеннен кейiн және оны қатысушы мемлекеттердiң үштен екiсi болатын көпшiлiгi қабылдағаннан кейiн күшiне енедi.
3. Түзету күшiне енген кезде оны қабылдаған қатысушы мемлекеттер үшiн мiндеттi сипаты болады, ал басқа қатысушы мемлекеттер үшiн осы Хаттама ережелерiнiң және олар қабылдаған кез келген бұрынғы түзетулердiң мiндеттi сипаты болады.

13-бап

1. Ағылшын, араб, испан, қытай, орыс және француз мәтiндерi түпнұсқамен бiрдей болып табылатын осы Хаттама Бiрiккен Ұлттар Ұйымының мұрағатында сақталады.
2. Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы Хаттаманың куәландырылған көшірмелерін Конвенцияға қатысушы барлық мемлекеттерге және Конвенцияға қол қойған барлық мемлекеттерге жолдайды.

On ratification of the Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child on the involvement of children in armed conflict

Law of the Republic of Kazakhstan of 4 July 2001

To ratify the Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child on the involvement of children in armed conflict signed in New York on 6 September 2000.

President
of the Republic of Kazakhstan N. NAZARBAYEV

Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child on the involvement
of children in armed conflict (New York, 6 September 2000)

The States Parties to the present Protocol,
Encouraged by the overwhelming support for the Convention on the Rights of the Child, demonstrating the widespread commitment that exists to strive for the promotion and protection of the rights of the child,
Reaffirming that the rights of children require special protection, and calling for continuous improvement of the situation of children without distinction, as well as for their development and education in conditions of peace and security,
Disturbed by the harmful and widespread impact of armed conflict on children and the long-term consequences it has for durable peace, security and development,
Condemning the targeting of children in situations of armed conflict and direct attacks on objects protected under international law, including places that generally have a significant presence of children, such as schools and hospitals,
Noting the adoption of the Rome Statute of the International Criminal Court, in particular, the inclusion therein as a war crime, of conscripting or enlisting children under the age of 15 years or using them to participate actively in hostilities in both international and non-international armed conflict,
Considering therefore that to strengthen further the implementation of rights recognized in the Convention on the Rights of the Child there is a need to increase the protection of children from involvement in armed conflict,
Noting that article 1 of the Convention on the Rights of the Child specifies that, for the purposes of that Convention, a child means every human being below the age of 18 years unless, under the law applicable to the child, majority is attained earlier,
Convinced that an optional protocol to the Convention that raises the age of possible recruitment of persons into armed forces and their participation in hostilities will contribute effectively to the implementation of the principle that the best interests of the child are to be a primary consideration in all actions concerning children,
Noting that the twenty-sixth International Conference of the Red Cross and Red Crescent in December 1995 recommended, inter alia, that parties to conflict take every feasible step to ensure that children below the age of 18 years do not take part in hostilities,
Welcoming the unanimous adoption, in June 1999, of International Labour Organization Convention No. 182 on the Prohibition and Immediate Action for the Elimination of the Worst Forms of Child Labour, which prohibits, inter alia, forced or compulsory recruitment of children for use in armed conflict,
Condemning with the gravest concern the recruitment, training and use within and across national borders of children in hostilities by armed groups distinct from the armed forces of a State, and recognizing the responsibility of those who recruit, train and use children in this regard,
Recalling the obligation of each party to an armed conflict to abide by the provisions of international humanitarian law,
Stressing that the present Protocol is without prejudice to the purposes and principles contained in the Charter of the United Nations, including Article 51, and relevant norms of humanitarian law,
Bearing in mind that conditions of peace and security based on full respect of the purposes and principles contained in the Charter and observance of applicable human rights instruments are indispensable for the full protection of children, in particular during armed conflict and foreign occupation,
Recognizing the special needs of those children who are particularly vulnerable to recruitment or use in hostilities contrary to the present Protocol owing to their economic or social status or gender,
Mindful of the necessity of taking into consideration the economic, social and political root causes of the involvement of children in armed conflict,
Convinced of the need to strengthen international cooperation in the implementation of the present Protocol, as well as the physical and psychosocial rehabilitation and social reintegration of children who are victims of armed conflict,
Encouraging the participation of the community and, in particular, children and child victims in the dissemination of informational and educational programmes concerning the implementation of the Protocol,
Have agreed as follows:

Article 1

States Parties shall take all feasible measures to ensure that members of their armed forces who have not attained the age of 18 years do not take a direct part in hostilities.

Article 2

States Parties shall ensure that persons who have not attained the age of 18 years are not compulsorily recruited into their armed forces.

Article 3

1. States Parties shall raise the minimum age for the voluntary recruitment of persons into their national armed forces from that set out in article 38, paragraph 3, of the Convention on the Rights of the Child, taking account of the principles contained in that article and recognizing that under the Convention persons under the age of 18 years are entitled to special protection.
2. Each State Party shall deposit a binding declaration upon ratification of or accession to the present Protocol that sets forth the minimum age at which it will permit voluntary recruitment into its national armed forces and a description of the safeguards it has adopted to ensure that such recruitment is not forced or coerced.
3. States Parties that permit voluntary recruitment into their national armed forces under the age of 18 years shall maintain safeguards to ensure, as a minimum, that:
(a) Such recruitment is genuinely voluntary;
(b) Such recruitment is carried out with the informed consent of the person's parents or legal guardians;
(c) Such persons are fully informed of the duties involved in such military service;
(d) Such persons provide reliable proof of age prior to acceptance into national military service.
4. Each State Party may strengthen its declaration at any time by notification to that effect addressed to the Secretary-General of the United Nations, who shall inform all States Parties. Such notification shall take effect on the date on which it is received by the Secretary-General.
5. The requirement to raise the age in paragraph 1 of the present article does not apply to schools operated by or under the control of the armed forces of the States Parties, in keeping with articles 28 and 29 of the Convention on the Rights of the Child.

Article 4

1. Armed groups that are distinct from the armed forces of a State should not, under any circumstances, recruit or use in hostilities persons under the age of 18 years.
2. States Parties shall take all feasible measures to prevent such recruitment and use, including the adoption of legal measures necessary to prohibit and criminalize such practices.
3. The application of the present article shall not affect the legal status of any party to an armed conflict.

Article 5

Nothing in the present Protocol shall be construed as precluding provisions in the law of a State Party or in international instruments and international humanitarian law that are more conducive to the realization of the rights of the child.

Article 6

1. Each State Party shall take all necessary legal, administrative and other measures to ensure the effective implementation and enforcement of the provisions of the present Protocol within its jurisdiction.
2. States Parties undertake to make the principles and provisions of the present Protocol widely known and promoted by appropriate means, to adults and children alike.
3. States Parties shall take all feasible measures to ensure that persons within their jurisdiction recruited or used in hostilities contrary to the present Protocol are demobilized or otherwise released from service. States Parties shall, when necessary, accord to such persons all appropriate assistance for their physical and psychological recovery and their social reintegration.

Article 7

1. States Parties shall cooperate in the implementation of the present Protocol, including in the prevention of any activity contrary thereto and in the rehabilitation and social reintegration of persons who are victims of acts contrary thereto, including through technical cooperation and financial assistance. Such assistance and cooperation will be undertaken in consultation with the States Parties concerned and the relevant international organizations.
2. States Parties in a position to do so shall provide such assistance through existing multilateral, bilateral or other programmes or, inter alia, through a voluntary fund established in accordance with the rules of the General Assembly.

Article 8

1. Each State Party shall, within two years following the entry into force of the present Protocol for that State Party, submit a report to the Committee on the Rights of the Child providing comprehensive information on the measures it has taken to implement the provisions of the Protocol, including the measures taken to implement the provisions on participation and recruitment.
2. Following the submission of the comprehensive report, each State Party shall include in the reports it submits to the Committee on the Rights of the Child, in accordance with article 44 of the Convention, any further information with respect to the implementation of the Protocol. Other States Parties to the Protocol shall submit a report every five years.
3. The Committee on the Rights of the Child may request from States Parties further information relevant to the implementation of the present Protocol.

Article 9

1. The present Protocol is open for signature by any State that is a party to the Convention or has signed it.
2. The present Protocol is subject to ratification and is open to accession by any State. Instruments of ratification or accession shall be deposited with the Secretary-General of the United Nations.
3. The Secretary-General, in his capacity as depositary of the Convention and the Protocol, shall inform all States Parties to the Convention and all States that have signed the Convention of each instrument of declaration pursuant to article 3.

Article 10

1. The present Protocol shall enter into force three months after the deposit of the tenth instrument of ratification or accession.
2. For each State ratifying the present Protocol or acceding to it after its entry into force, the Protocol shall enter into force one month after the date of the deposit of its own instrument of ratification or accession.

Article 11

1. Any State Party may denounce the present Protocol at any time by written notification to the Secretary- General of the United Nations, who shall thereafter inform the other States Parties to the Convention and all States that have signed the Convention. The denunciation shall take effect one year after the date of receipt of the notification by the Secretary-General. If, however, on the expiry of that year the denouncing State Party is engaged in armed conflict, the denunciation shall not take effect before the end of the armed conflict.
2. Such a denunciation shall not have the effect of releasing the State Party from its obligations under the present Protocol in regard to any act that occurs prior to the date on which the denunciation becomes effective. Nor shall such a denunciation prejudice in any way the continued consideration of any matter that is already under consideration by the Committee on the Rights of the Child prior to the date on which the denunciation becomes effective.

Article 12

1. Any State Party may propose an amendment and file it with the Secretary-General of the United Nations. The Secretary-General shall thereupon communicate the proposed amendment to States Parties with a request that they indicate whether they favour a conference of States Parties for the purpose of considering and voting upon the proposals. In the event that, within four months from the date of such communication, at least one third of the States Parties favour such a conference, the Secretary-General shall convene the conference under the auspices of the United Nations. Any amendment adopted by a majority of States Parties present and voting at the conference shall be submitted to the General Assembly of the United Nations for approval.
2. An amendment adopted in accordance with paragraph 1 of the present article shall enter into force when it has been approved by the General Assembly and accepted by a two-thirds majority of States Parties.
3. When an amendment enters into force, it shall be binding on those States Parties that have accepted it, other States Parties still being bound by the provisions of the present Protocol and any earlier amendments they have accepted.

Article 13

1. The present Protocol, of which the Arabic, Chinese, English, French, Russian and Spanish texts are equally authentic, shall be deposited in the archives of the United Nations.
2. The Secretary-General of the United Nations shall transmit certified copies of the present Protocol to all States Parties to the Convention and all States that have signed the Convention.