Бал ара шаруашылығы туралы

Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 12 наурыздағы N 303 Заңы.

Бал ара шаруашылығы туралы

МАЗМҰНЫ

Осы Заң бал ара шаруашылығы өнімін өндіру, бал араны қорғау, пайдалану және молықтыру, оларды ауылшаруашылық дақылдарын және барлық тозаңдандырылатын флораны тозаңдандыру үшін тиімді пайдалану, ара шаруашылығының, сондай-ақ өсімдік шаруашылығының өнімділігін арттыру үшін жағдай жасау, бал ара шаруашылығымен айналысатын жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен мүдделерін сақтау кепілдіктерін қамтамасыз ету саласындағы қатынастарды реттейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) аналық бал ара – бал ара ұясының молықтырылуын қамтамасыз ететiн ұрғашы бал ара;

2) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

3) асыл тұқымды бал ара ұясы – өзiнiң тұқымдық белгiлерiн ұрпағына тұрақты түрде беретiн таза тұқымды, жоғары сыныпты бал араларының өнiмдiлiгi жоғары ұясы;

4) бал араның бал ұясы – бал араның бал ұясын ұстауға арналған құрылыс;

5) бал арасын қорғау құралдары – бал ара шаруашылығында пайдаланылатын иммундық-биологиялық, биологиялық, өсiмдiктен алынатын, химиялық, химиялық-фармацевтикалық және басқа да ветеринариялық препараттар;

6) балауыз тетiк – бал ара ұяларының негiздерi бедерленген тиiстi өлшемдегi жасанды түрде дайындалған жұқа балауыз жапырақтары;

7) бал ара тұқымдары – адамның белгiлi бiр шаруашылық және табиғи жағдайлардағы шығармашылық қызметiнiң ықпалымен қалыптасқан, "өзінде" өсiру үшiн саны жағынан жеткiлiктi және шаруашылық әрі асыл тұқымды құндылығы бар жалпы тектес бал ара ұяларының тұтас тобы;

8) бал ара ұяларының зиянкестерi – бал араларын жеу мақсаты үшiн өлтiретiн немесе балды ұрлау және (немесе) бүлдiру арқылы бал ара ұясына зиян келтiретiн жануарлардың, құстар мен жәндiктердiң жекелеген түрлерi;

9) бал ара ұяларын тасымалдау (көшiру) – бал ара ұяларын бал жинауға және энтомофильдi өсiмдiктердi тозаңдандыруға шығару;

10) бал ара ұясы – бал ара ұясында немесе үйшiгiнде тұратын жұмыскер бал аралардан, еркек бал аралардан және аналық бал арадан тұратын тұтас биологиялық бiрлiк;

11) бал ара шаруашылығы – жұмыс iстеу негiзi энтомофильдi өсiмдiктердi тозаңдандыру мен олардың өнiмдiлiгiн арттыру үшiн бал араны өсiру, ұстау және пайдалану, бал ара шаруашылығы өнiмдерiн алу болып табылатын ауылшаруашылығы өндiрiсiнiң саласы;

12) бал ара шаруашылығы өнiмдерi – бал араның жинаушылық және физиологиялық қасиеттерi арқасында алынған өнiмдер (бал, балауыз, бал ара тозаңы, балтозаң, желiмтiк, бал ара сүтi, бал ара уы, еркек бал араның гомогенаты), сондай-ақ бал араның өзi;

13) бал ара шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган – бал ара шаруашылығы саласындағы басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

14) көшпелi омарта – орнын ауыстырып тұру арқылы бал жинау көздерiнде немесе энтомофильдi өсiмдiктер алабында орналасатын омарта;

15) омарта – бал арасымен қоса белгiлi бiр жерде орналастырылған бал ара ұялары және бал ара шаруашылығымен айналысуға қажеттi мүлiк;

16) тұрақты омарта – бiр жыл бойы тұрақты жерде орналастырылған омарта;

17) энтомофильдi өсiмдiктер – жәндіктер тозаңдандыратын өсiмдiктер.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының бал ара шаруашылығы туралы заңдар

1. Қазақстан Республикасының бал ара шаруашылығы туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше ережелер белгіленсе, халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

2-тарау. БАЛ АРА ШАРУАШЫЛЫҒЫ САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТТІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ

3-бап. Бал ара шаруашылығымен айналысу құқығы

1. Жеке және заңды тұлғалардың бал ара шаруашылығымен айналысуға құқығы бар.

2. Бал ара шаруашылығымен айналысу үшін мемлекеттік органның қандай да бір рұқсатын алу талап етілмейді.

4-бап. Омарталарды орналастыру үшін жер учаскелерін беру тәртібі

1. Омарталарды орналастыру үшін жеке және заңды тұлғаларға Қазақстан Республикасының жер заңдарында белгіленген тәртіп пен жағдайларда жер учаскелері беріледі.

2. Орман қорының жеріне омарталар орналастыру орман ортасына зиян келтірілмей, Қазақстан Республикасының орман заңдарында белгіленген тәртіп пен жағдайларда жүзеге асырылуға тиіс.

3. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерінде омарталарды орналастыру Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

5-бап. Омартаны құру және жерді пайдалану

1. Бал ара шаруашылығымен айналысу үшін жеке немесе заңды тұлға бал ара ұяларын омарта құрады, оның қосалқы үй-жайы мен құралдары болады және өзінің пайдалануындағы жер учаскесінде орналастырылады. Бал ара шаруашылығымен айналысатын жеке немесе заңды тұлға жер туралы заңдарға сәйкес жер учаскесінің меншік иелерімен және жерді пайдаланушылармен келісе отырып, басқа жер учаскесін пайдалана алады.

2. Жеке және заңды тұлғалар күтіп ұстай алатын бал ара ұяларының санына шек қойылмайды.

3. Омарталарда асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен бал араларының Қазақстан Республикасында тұқымдық аудандастыру жоспарына сәйкес белгілі бір жерде аудандастырылған тұқымдардың бал аралары ғана ұсталуға тиіс.

6-бап. Омарталарды орналастыру

1. Жеке және заңды тұлғалар омарталарды адамдардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілетін орындарда орналастырады. Омарталарды қауіпсіз орналастыруды реттеу тәртібін аудандық (қалалық) атқарушы органдар белгілейді.

2. Көшпелі омарталар бір-бірінен кем дегенде бір жарым километр және тұрақты омарталардан үш километр қашықтықта бал жинау көздерінің жанында орналастырылуға тиіс. Тұрақты және көшпелі омарталарды бал аралардың басқа бұрын орналастырылған омартадан бал жинау көздеріне қарай ұшатын жолына орналастыруға жол берілмейді.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

7-бап. Бал ара шаруашылығымен айналысатын жеке және заңды тұлғаларға салық салу

1. Бал ара шаруашылығымен айналысатын жеке және заңды тұлғаларға салық салу Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Қазақстан Республикасының салық заңдарында белгіленбеген салықтар мен басқа да төлемдерді енгізуге және жинауға тыйым салынады.

3-тарау. БАЛ АРАЛАРДЫ ҚОРҒАУ

8-бап. Бал араларды қорғау және молықтыру

Бал араларын қорғауды және молықтыруды меншік иесі:

1) бал аралардың мекендеу ортасын, олардың көбею жағдайларын, көшу орындары мен орын ауыстыру жолдарын қорғау;

2) омарталарға ветеринариялық-санитариялық қызмет көрсету;

3) бал аралар орналасқан ареалдарда бал ара ұяларының оңтайлы санын қамтамасыз ету;

4) бал араларын ғылыми негізделген түрде және ұтымды пайдалану;

5) бал ара ұяларын бұзып қирату мен қасақана жоюдың алдын алу жөнінде шаралар қолдану;

6) өсімдіктерді қорғау құралдарын, минералдық тыңайтқыштар мен басқа да препараттарды қолдану кезінде бал араларын қорғау;

7) бал араларын сақтауға бағытталған қызметке жәрдемдесу арқылы жүзеге асырады.

9-бап. Бал аралардың мекендеу ортасын, олардың көбею жағдайларын, көшу орындарын және орын ауыстыру жолдарын қорғау

Бал аралар санының қысқаруына әкеп соғуы мүмкін қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар оларды қорғау, олардың мекендеу ортасын сақтау жөніндегі іс-шараларды, бал араларын сақтау және олардың тіршілігі үшін ерекше құнды саналатын учаскелер мен өсімдіктерге қол сұқпаушылықты қамтамасыз етуге міндетті.

10-бап. Бал араларын өсімдіктерді қорғау құралдары, минералдық тыңайтқыштар және басқа да препараттар қолданылған кезде қорғау

1. Бал шырынды өсімдіктерді өңдеу үшін өсімдіктерді қорғау құралдарын, минералдық тыңайтқыштар мен басқа да препараттарды қолдану Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылуға тиіс.

Бал шырынды өсімдіктерді өңдеу үшін қолданылатын өсімдіктерді қорғау құралдарының, минералдық тыңайтқыштар мен басқа да препараттардың тізбесін бал ара шаруашылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган бекітеді.

2. Бал шырынды өсімдіктерді өңдеу үшін өсімдіктерді қорғау құралдарын, минералдық тыңайтқыштар мен басқа да препараттарды қолданатын жеке және заңды тұлғалар жұмыстардың басталуынан бес күн бұрын осы жайында өңделетін учаскелерден жеті километрге дейінгі радиуста омарталары бар омарташылары бар омарташыларға жазбаша ескертуге, қолданылатын препарат, оның уыттылығы және оқшаулау мерзімдері туралы хабарлауға міндетті.

11-бап. Орман шаруашылығы жұмыстарын жүргізу кезінде бал араларын қорғау

Тұрақты омарталар орналасқан жерден үш километрге дейінгі радиуста, ормандардың санитариялық жай-күйін және оларды молықтыру жағдайларын жақсартатын реттерді қоспағанда, бал жинау көздері - ағаштар мен бұталарды кесуге, сондай-ақ сәмбі тал қабығын дайындауға тыйым салынады.

12-бап. Бал араларын мекендеу ортасы жағдайында қорғау

1. Бал араларының пайдалы қасиеттерін пайдалану, сондай-ақ олар мекендейтін орта жағдайында бал ара шаруашылығы өнімдерін алу жөніндегі қызмет Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, молықтыру және пайдалану туралы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Бал аралар мекендеген орта жағдайларында ұяларды және бал ара ұялары орналасқан басқа да жерлерді бұзып қиратуға, сондай-ақ бал ара ұяларынан бал алуға жол берілмейді.

3. Егер бал ара ұясы өзі мекендейтін орта жағдайында адамның тіршілігін қиындатса, мұндай бал ара ұясын көшіру мүмкін болмаған кезде, көшіру немесе жою бал ара шаруашылығы саласындағы мамандардың қатысуымен жүргізіледі.

13-бап. Бал ара ұяларын тасымалдау (көшіру)

Бал ара ұяларын тасымалдау (көшіру) ветеринариялық-санитариялық ережелерді сақтай отырып жүзеге асырылуға тиіс. Тасымалдауды (көшіруді) жүзеге асыратын көлік құралдарын кідірту бал ара ұяларына құрып кету қауіптерін төндірмей жүргізілуге тиіс.

4-тарау. БАЛ АРА ШАРУАШЫЛЫҒЫ САЛАСЫНДАҒЫ
МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

14-бап. Бал ара шаруашылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның құзыреті

Бал ара шаруашылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган:

1) бал ара шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыруды және іске асыруды;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) алып тасталды - 2006.01.10. N 116 Заңымен.

4) берілген өкілеттіктер шегінде бал ара шаруашылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу мен бекіту;

5) алып тасталды - 2006.01.10. N 116 Заңымен.

6) алып тасталды - 2006.01.10. N 116 Заңымен.

7) алып тасталды - 2006.01.10. N 116 Заңымен.

8) бал ара шаруашылығы саласындағы халықаралық ынтымақтастықты;

9) бал араларды қорғау мен молықтыруға бағытталған ғылыми-зерттеулерді ұйымдастыруды;

10) алып тасталды

11) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 N 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10 N 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-1-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергілікті атқарушы органдарының құзыреті

Облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергілікті атқарушы органдары:

1) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында бал ара шаруашылығының дамуын және қорғалуын бақылауды;

2) Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңнамасына сәйкес селекциялық-асыл тұқымдық жұмысты үйлестіруді және бал ара шаруашылығындағы асыл тұқымдық істерді мемлекеттік қолдауды ұйымдастыруды;

3) бал ара шаруашылығы саласында мамандарды даярлау және қайта даярлау жөніндегі қызметті үйлестіруді;

4) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 14-1-баппен толықтырылды - ҚР 2006.01.10 N 116 (2006 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), өзгеріс енгізілді - 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Бал аралар ауруларының алдын алу, оларды емдеу, бал ара ұяларының зиянкестеріне қарсы күресу

1. Алып тасталды - ҚР 2011.07.15 N 461-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Бал аралар ауруларының алдын алу, оларды емдеу, бал ара ұяларының зиянкестеріне қарсы күресу, сондай-ақ балауыз тетіктерін өндіру Қазақстан Республикасының ветеринария туралы заңдарына сәйкес жүргізіледі.

3. Бал ара шаруашылығымен айналысатын жеке және заңды тұлғалар ветеринария саласындағы уәкілетті орган бекiткен аса қауiптi аурулар тiзбесiне енгiзілген ауруларға қарсы күресу мақсатында ветеринариялық препараттармен қамтамасыз етiлуге тиiс.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.15 N 461-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

16-бап. Бал ара шаруашылығы саласындағы ветеринариялық-санитариялық сараптама

Бал ара шаруашылығының өндірілген немесе дайындалған өнімдері Қазақстан Республикасының ветеринария туралы заңдарында белгіленген тәртіппен ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізілгеннен кейін өткізілуге тиіс.

17-бап. Бал ара шаруашылығы саласындағы селекциялық-асыл тұқым алу жұмысы

1. Жеке және заңды тұлғалардың асыл тұқымды бал ара ұяларын өсіру және пайдалану жөніндегі қызметі Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Бал араларының тұқымдарын сақтау және жақсарту мақсатында жеке және заңды тұлғалар бал аралар мекендейтін ареалдарда таза тұқымды асыл тұқымды бал араларын өсірумен және өткізумен айналысатын шаруашылықтарын құра алады.

3. Шаруашылықтардың төңірегінде жеті километр радиуста қорғау учаскелері белгіленеді, олардың аумағына басқа тұқымды бал аралар мен аналық бал араларды, сондай-ақ шығу тегі белгісіз бал аралар мен аналық бал араларды әкелуге тыйым салынады.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

5-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БАЛ АРА ШАРУАШЫЛЫҒЫ
ТУРАЛЫ ЗАҢДАРЫН БҰЗҒАНЫ ҮШІН ЖАУАПКЕРШІЛІК

18-бап. Қазақстан Республикасының бал ара шаруашылығы туралы заңдарын бұзу салдарынан келтірілген зиянды өтеу

Қазақстан Республикасының бал ара шаруашылығы туралы заңдарының бұзылу салдарынан келтірілген зиян Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен өтеледі.

19-бап. Қазақстан Республикасының бал ара шаруашылығы туралы заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік

Қазақстан Республикасының бал ара шаруашылығы туралы заңдарын бұзуға кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес жауапты болады.

Қазақстан Республикасының Президенті

On Beekeeping

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 12 March, 2002 No. 303.

Unofficial translation

The Law regulates relations in the field of producing of beekeeping products, protection, use and reproducing of bees, effective appliance of them for fertilization of agricultural crops and all fertilized flora, creation of conditions for increasing of productiveness of the beekeeping as well as plant production, provision of warrants of observance of rights and interests of individuals and legal entities engaged in beekeeping.

Chapter 1. General provisions

Article 1. Basic definitions used in the Law

The following basic definitions are used in the Law:

1) a mother bee – a female is providing the reproducing of a bee community;

2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication);

3) a breeding bee community – a high-productive community of genuine high-grade bees, steadily reproducing of its breed characteristics;

4) a beehive – a construction for keeping of bee community;

5) facilities of the bees protections – immunobiological, biological, vegetative, chemical, chemical and pharmaceutical and the other veterinary preparations used in the beekeeping;

6) an empty honeycomb – artificially produced thin wax sheet of the relevant size with foundation meshes stamped on them;

7) a breed of bees - integral group of the bee communities of general origin formed under the influence of creative activity of human in special household and natural conditions, quantitatively enough for breeding “in it” and having the economic and breeding value;

8) pests of the bee communities – particular types of animals, birds and insects that kill bees for feed purposes or inflicting harm by stealing and (or) damaging of honey;

9) a transportation (movement) of the bee communities – removal of the bee communities on the honeyflow and fertilization of entomophilous plants;

10) a bee community – integral biological unit which consists of worker-bees, drones and the mother bee which live in a beehive or in a nest;

11) beekeeping – a branch of agricultural industry, the functioning base of which is the breeding and use of bees for fertilization of entomophilous plants and increasing of their yield, getting of beekeeping products;

12) beekeeping products – products received through the collective and physiological characteristics of bees (honey, wax, bee pollen load, ambrosia, propolis, royal jelly, bee poison, drone homogenate), as well as bees themselves;

13) an authorized state body in the field of beekeeping – a central executive body which carries out the administration in the field of beekeeping;

14) an out-apiary – an apiary which is allocated by movement at sources of honeyflow or massifs of entomophilous plants;

14) an apiary – beehives with the bee communities and necessary property for beekeeping allocated in the special place;

16) a stationary apiary – an apiary allocated in the permanent place during a year;

17) entomophilous plants – plants fertilized by insects.

Footnote. Article 1 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.07.2011 No. 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced upon the expiration of six months after the date of its first official publication).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on the beekeeping

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on the beekeeping is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and the other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If international treaty, ratified by the Republic of Kazakhstan, establishes other rules, than those contained in the Law, the rules of international treaty shall be applied.

Chapter 2. Activities in the field of beekeeping

Article 3. Right on occupation by beekeeping

1. Individuals and legal entities shall have right on occupation by beekeeping.

2. For occupation by beekeeping the receiving of any permission of the state body shall not be required.

Article 4. The procedure of granting land lots for placement of apiaries

1. Land lot for placement of apiaries shall be provided for individuals and legal entities according to the procedure and terms provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Placement of apiaries on land of the forest fund shall be carried out without inflicting harm for forest environment according to the procedure and terms provided by the forest legislation of the Republic of Kazakhstan..

3. Placement of apiaries on land of the natural areas of special protection shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the specially protected natural areas.

Article 5. Formation and land use of apiaries

1. Individual and legal entity in order to be occupied by beekeeping shall form apiary of bee communities which has a utility room, equipment and shall be allocated on the land lot being in its use. Individual or legal entity engaged in beekeeping may use other land lots on agreement with owners of land lots and land-users in accordance with the land legislation.

2. Quantity of bee communities which may be maintained by the individuals and legal entities is not limited.

3. On apiaries the bees are to be occurred only of regionalized in one or another location breeds according to plan of their breed regionalization in the Republic of Kazakhstan established by the authorized body in the field of livestock breeding.

Article 6. Placement of apiaries

1. Individuals and legal entities shall allocate apiaries in places where the safety of people shall be provided. The procedure of regulation of safety placement of apiaries shall be determined by the district (urban) executive bodies.

2. The out-apiaries shall be allocated at sources of honeyflow in a distance no closer than one and half kilometers from one another and no closer than three kilometers from stationary apiaries. The placement of stationary and out-apiaries on the way of flying of bees from the other allocated apiary to the sources of honeyflow.

Footnote. Article 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December, 2004 No. 13 (shall be enforced from 1 January, 2005).

Article 7. Taxation of individuals and legal entities engaged in beekeeping

1. Taxation of individuals and legal entities engaged in beekeeping shall be carried out according to the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The introduction and collection of taxes and other payments not established by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan is prohibited.

Chapter 3. Protection of bees

Article 8. Protection and reproducing of bees

Protection and reproducing of bees shall be carried out by owner by:

1) protection of habitat of bees, conditions of breeding, places of movements and ways of migration of bees;

2) veterinary and sanitary serving of apiaries;

3) provision of optimal quantity of bee communities in range of their resettlement;

4) scientifically-based and rational use of bees;

5) taking measures on prevention of ruin and intentional elimination of bee communities;

6) protection of bees upon appliance of facilities of plants protection, mineral fertilizers and other drugs;

7) supporting of activity aimed at preserving of bees.

Article 9. Protection of habitat, conditions of breeding, places of movements and ways of migration of bees

Individuals and legal entities that carry out the activity which may lead to reduction of number of bees, are obliged to ensure the measures on their protection, preserving of their habitat, inviolability of allotments and plants especially valuable for preserving and life sustenance of bees.

Article 10. Protections of bees upon appliance of protection facilities, mineral fertilizers and other drugs

1. Appliance of protection facilities, mineral fertilizers and the other preparations for processing of honey plants shall be carried out according to the procedure provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The list of protection facilities of plants, mineral fertilizers and other drugs applied for processing of honey plants shall be approved by the authorized state body in the field of beekeeping.

2. Individuals and legal entities that apply the protection facilities of plants, mineral fertilizers and other drugs for processing of honey plants shall in the five days before the beginning of work warn on it in written form the beekeepers that have apiaries within a radius of to seven kilometers from cultivated allotments, inform on applied drugs, its toxicological information and term of isolation.

Article 11. Protection of bees upon performance of forestry works

Felling of trees and bushes – sources of honeyflow as well as green product of osier tan is prohibited within a radius of up to three kilometers from places of allocation of stationary apiaries except the cases of improvement of level of sanitation of forests and condition of their reproduction.

Article 12. Protection of bees in conditions of their habitat

1. Activity on use of benefits of bees as well as receiving of products of beekeeping in conditions of their habitat shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of the animal world.

2. Ruin of nest and other places of settlement of bee communities in conditions of their habitat as well as selection of honey from nests of bee communities is prohibited.

3. In case if bee community complicates the life sustenance of human in conditions of its habitat, transportation or elimination upon impossibility of migration of such bee community shall be performed upon participation of specialists in the field of beekeeping.

Article 13. Transfer (movement) of bee communities

Transfer (movement) of bee communities shall be carried out with observance of veterinary and sanitary rules. Stoppage of transport vehicles carrying out the transfer (movement) shall be performed without threat of wreck of bee communities.

Chapter 4. State regulation in the field of beekeeping

Article 14. Competence of the authorized state body in the field of beekeeping

The authorized state body in the field of beekeeping shall carry out:

1) formation and implementation of state policy in the field of beekeeping;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) (is excluded – dated 10 January, 2006 No. 116 (the order of enforcement See Article 2 of the Law No. 116);

4) elaboration and approval of regulatory legal acts in the field of beekeeping within provided powers;

5)-7) (are excluded – dated 10 January, 2006 No. 116 (the order of enforcement See Article 2 of the Law No. 116);

8) international cooperation in the field of beekeeping;

9) organization of scientific research aimed at the protection and reproduction of bees;

10) (is excluded);

11) other powers provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and of the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 14 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No. 13 (shall be enforced from 1 January, 2005); dated 05.07.2011 No. 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 14-1. Competence of local executive bodies of oblasts (cities of republican importance, the capital)

A footnote. Title of Article 14-1 with the change introduced by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Local executive bodies of oblasts (cities of republican importance, capitals) carry out:

1) control for development and protection of beekeeping on the relevant territory of the administrative-territorial unit;

2) coordination of selective and breeder work and organization of the state supporting of breeder action in the beekeeping in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the livestock breeding;

3) coordination of activity on preparing and re-preparing of specialists in the field of beekeeping;

4) the other powers imposed on the local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan in interests of the local state administration.

Footnote. Chapter is supplemented by Article 14-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.01.2006 No. 116 (in the order of enforcement See Article 2 of the Law No. 116); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 No. 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 15. Prevention of diseases of bees, their treatment, pest control of bee communities

1. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.07.2011 No. 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012).

2. Prevention of diseases of bees, their treatment, pest control of bee communities as well as reproducing of empty honeycombs shall be performed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on veterinary medicine.

3. Individuals and legal entities engaged in beekeeping are to be provided by the veterinary drugs in purposes of control of disease included in the list of specially dangerous diseases approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 15 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No. 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 15.07.2011 No. 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012), dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 16. Veterinary and sanitary expertise in the field of beekeeping

Produced or prepared products of beekeeping shall be subject to selling after performance of veterinary and sanitary expertise according to the procedure provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan on veterinary.

Article 17. Selective and breeding work in the field of beekeeping

1. Activity of individuals and legal entities on breeding and use of breeder bee communities is to be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the livestock breeding.

2. In order to conserve and improve bee breeds, individuals and legal entities may establish a breeding and marketing facility for pedigree bees in their habitats.

3. Protective areas with a radius of seven kilometres were being established around the farms, where the importation of bees and other bee mothers, as well as bees and bee mothers of unknown origin, was prohibited.

Footnote. Article 17 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan No. 424-V dated 27.11.2015 (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication).

Chapter 5. Responsibility for the breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on beekeeping

Article 18. Compensation of harm inflicted in the result of the breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on beekeeping

The harm inflicted in the result of the breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on beekeeping shall be compensated according to the procedure provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 19. Responsibility for the breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on beekeeping

Persons that are guilty in the breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on beekeeping shall entail responsibility in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

The President of the Republic of Kazakhstan