ИПС "Әділет"

МАЗМҰНЫ

Осы Заң қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру саласында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейдi және оны жүргiзудiң құқықтық, экономикалық және ұйымдық негiздерiн белгiлейдi.

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) авария – ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың қирауы, бақылауға болмайтын жарылыс және (немесе) қауіпті заттардың шығарындысы;

2) инцидент – аварияға алып келмеген, қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың жұмыс істемей қалуы немесе бүлінуі, технологиялық процесті жүргізудің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін параметрлерден ауытқу;

3) қауіпті өндірістік фактор – қауіпті өндірістік объектілердегі авариялар, инциденттер кезінде туындайтын, үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиян келтіретін физикалық құбылыс;

4) қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектінің иесі – қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектіге меншік құқығында, шаруашылық жүргізу құқығында немесе оралымды басқару құқығында не кез келген басқа да заңды негізде иелік ететін жеке және (немесе) заңды тұлға;

5) қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объект иесінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігі – үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне қауіпті өндірістік фактор келтірген зиянды жеке және (немесе) заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген өтеу міндеті;

6) пайда алушы – осы Заңға сәйкес сақтандыру төлемін алушы болып табылатын тұлға;

7) сақтандыру жағдайы – оның басталуына орай қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты сақтандыру төлемін жүзеге асыруды көздейтін оқиға;

7-1) сақтандыру омбудсманы – "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес сақтандыру нарығына қатысушылар арасындағы келіспеушіліктерді реттеуді жүзеге асыратын, өз қызметінде тәуелсіз жеке тұлға;

8) сақтандыру сомасы – міндетті сақтандыру объектісі сақтандырылған және сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандырушы жауапкершілігінің шекті көлемін білдіретін ақша сомасы;

9) сақтандыру сыйлықақысы – сақтандырушының объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартында белгіленген мөлшерде сақтанушыға (пайда алушыға) сақтандыру төлемін жүргізуге міндеттемелер қабылдағаны үшін сақтанушының сақтандырушыға төлеуге міндетті ақша сомасы;

10) сақтандыру төлемі – сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтанушыға (пайда алушыға) сақтандыру сомасының шегінде төлейтін ақша сомасы;

11) сақтандырушы – сақтандыру ұйымы ретінде тіркелген және сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар, сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтанушыға немесе өзге тұлғаға (пайда алушыға) шартта белгіленген сома (сақтандыру сомасы) шегінде сақтандыру төлемін жүргізуге міндетті заңды тұлға;

12) сақтандырылушы – өзіне қатысты сақтандыру жүзеге асырылатын тұлға;

13) сақтанушы – сақтандырушымен қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объект иесінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасқан тұлға. Егер сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, сақтанушы бір мезгілде сақтандырылушы болып табылады;

14) уәкілетті орган – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді, мемлекеттік саясатты әзірлеуді және іске асыруды жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

15) үшінші тұлға – өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне қауіпті өндірістік фактор зиян келтірген тұлға.

Қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектінің қызметкерлері мен иелері үшінші тұлға болып табылмайды.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы Қазақстан Республикасының заңдары

1. Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы Қазақстан Республикасының заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнен, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

3. Осы Заңның сақтандырушыға, оның ішінде сақтандыру ұйымына қатысты қолданылатын ережелері Қазақстан Республикасының аумағында ашылған Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру ұйымдарының филиалдарына қолданылады.

Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру объектiсi

Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру (бұдан әрi - объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру) объектiсi қауіпті өндірістік фактор өзінің үшiншi тұлғалардың өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтірген зиянды өтеудiң қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объект иесiнiң Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында белгiленген мiндетiне байланысты мүлiктiк мүддесi болып табылады.

Ескерту. 3-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV Заңымен.

4-бап. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттiсақтандырудың мақсаты мен негiзгi принциптерi

1. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандырудың мақсаты қауіпті өндірістік фактор өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне зиян келтірген үшiншi тұлғалардың мүлiктiк мүдделерiн қорғауды сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру арқылы қамтамасыз ету болып табылады.

2. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандырудың негiзгi принциптерi:

үшiншi тұлғалардың мүлiктiк мүдделерiн қорғауды осы Заңда белгiленген көлемде және тәртiппен қамтамасыз ету;

объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша тараптардың өз мiндеттемелерiн атқаруын қамтамасыз етуi болып табылады.

Ескерту. 4-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV Заңымен.

4-1-бап. Объектiлер иелерiнiң жауапкершілігін міндетті сақтандыруды жүзеге асырудың ерекшеліктері

1. Алып тасталды - ҚР 27.04.2015 № 311-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Бәсекелестікті шектеуге немесе жоюға, объектілер иелерінің жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарттарын жасасу бойынша бір сақтандырушыларға басқаларының алдында негізсіз артықшылықтар беруге немесе алуға, сақтанушылардың құқықтары мен заңды мүдделеріне қысым жасауға бағытталған қызметке жол берілмейді.

Ескерту. Заң 4-1-баппен толықтырылды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 27.04.2015 № 311-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-бап. Қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектілер

1. "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздігі декларациялануға жататын объектілер қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектілер болып табылады.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациялары тіркелген объектілер туралы мәліметтер уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылады.

2. Егер объект иесінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартының қолданылу мерзімі ішінде объект уәкілетті орган бекіткен, қауіпті өндірістік объектілерді декларацияланатындарға жатқызу өлшемшарттарына сәйкес келмесе, онда сақтанушы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне объектідегі өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жай-күйі туралы ақпарат береді.

Объектінің осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген өлшемшарттарға сәйкес келмеуі объект иесіне объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын мерзімімен бұрын тоқтату құқығын береді. Бұл ретте сақтандырушының сақтандыру қолданылған мерзім ішіндегі уақытқа пропорционал сақтандыру сыйлықақысының бір бөлігіне құқығы бар.

Ескерту. 5-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi мiндеттi сақтандыруға жататын тұлғалар

1. Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi мiндеттi сақтандыруға жатады.

1-1. Қызметі үшінші тұлғаға зиян келтіру қаупімен байланысты объектіні объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасамай пайдалануға тыйым салынады.

2. Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң үшiншi тұлғалардың өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиян үшiн өзiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн еркiн сақтандыру шартын жасасуы, қауіпті объектіні уақытша пайдалану құқығын басқа тұлғаға беру оларды объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу жөнiндегi мiндеттен босатпайды.

Ескерту. 6-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV Заңымен.

7-бап. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттiсақтандыру саласындағы мемлекеттiк қадағалау және бақылау

1. Сақтандыру ұйымдарының қызметiн мемлекеттiк қадағалау мен бақылауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.05 N 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-1-бап. Ақпараттық өзара іс-қимыл жасау

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
7-1-бапқа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Авариялар, оқыс оқиғалар мен қауіпті өндірістік факторлар және олардың салдары туралы ақпаратқа ие уәкілетті орган, оның бөлімшелері, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында мемлекеттік қадағалауды жүзеге асыратын уәкілетті орган, прокуратура органдары, өзге де мемлекеттік органдар мен ұйымдар осы ақпаратты сақтандырушыға, сақтанушыға (пайда алушыға), сақтандыру омбудсманына олар өтініш жасаған кезде беруге міндетті.

Ескерту. 7-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттiсақтандыру шарты және оны жасасу тәртiбi

1. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты осы Заңға сәйкес үшiншi тұлғалардың пайдасына сақтанушы мен сақтандырушы арасында жасалатын шарттың негiзiнде жүзеге асырылады.

Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiнiң иесi бiреуден көп болған кезде объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты объектiнiң барлық иелерiн сақтандырылушылар ретiнде сақтандыру полисiнде мiндеттi түрде көрсете отырып, олардың кез келген бiреуiмен жасалады.

2. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында, моральдық зиянды, қолдан шыққан пайданы өтеу мен тұрақсыздық айыбын төлеудi қоспағанда, қауіпті өндірістік фактордың үшiншi тұлғаның өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтірген зиянның зардабынан туындайтын мiндеттемелер бойынша сақтандыру төлемiн жүзеге асыру көзделедi.

3. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты мiндеттi сақтандырудың осы түрi (сыныбы) бойынша қызметтi жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар сақтандырушымен ғана жасалуға тиiс.

Сақтанушы сақтандырушыны таңдауға ерiктi.

Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, сақтандырушы сақтанушыға объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасудан бас тартуға құқылы емес.

Сақтанушы объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сыйлықақысын төлеуге мiндеттенедi, ал сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтанушыға (пайда алушыға) осы Заңда белгiленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмде сақтандыру төлемiн жүзеге асыруға мiндеттенедi.

4. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты сақтандырушының сақтандыру полисiн электрондық нысанда ресімдеуі арқылы жасалады.

Сақтанушының өтiнiшi объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу үшiн негiз болып табылады.

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында көрсетiлуге жататын талаптардың толық болмағаны үшiн сақтандырушы жауапты болады. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша оның жекелеген талаптарының толық болмауы салдарынан дау туындаған жағдайда, дау сақтанушының пайдасына шешiледi.

4-1. Сақтанушының қалауы бойынша объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты сақтандырушыға жазбаша жүгіну не сақтанушы мен сақтандырушы арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасалуы мүмкін.

5. Сақтандыру полисi, Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 826-бабында тiзбелеп көрсетiлген шарттардан басқа, сақтандырушының бiр сақтандырy жағдайы бойынша жауапкершiлiгінiң шектi көлемiнiң мөлшерiн қамтуға тиiс.

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру полисінің мазмұны мен оны ресiмдеу жөніндегі талаптар Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңнамасында белгiленедi.

6. Алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7. Егер сақтандырушы объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын сақтанушының (сақтандырылушының) немесе үшiншi тұлғаның жағдайын осы Заңда көзделгенмен салыстырғанда нашарлататын талаптармен жасаса, онда сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандырушы сақтанушының (сақтандырылушының) немесе үшiншi тұлғаның алдындағы мiндеттеменi осы Заңда белгiленген талаптар бойынша өз мойнына алады.

Ескерту. 8-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-1-бап. Электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу және сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде сақтандырушы мен интернет-ресурстарға қойылатын талаптар

1. Объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын электрондық нысанда жасасу және олар бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым, сақтандырушы және сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу үшін сақтандырушының интернет-ресурсы және (немесе) ақпараттық жүйесі пайдаланылады.

Объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын электрондық нысанда жасасу және сақтандыру жағдайын реттеу үшін өтініш беру кезінде сақтанушыдан мамандандырылған бағдарламалық қамтылымды пайдалану талап етілмейді.

Дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымның интернет-ресурсында электрондық нысанда объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарттарын жасасу және сақтандыру жағдайларын реттеу үшін пайдаланылатын сақтандыру ұйымының интернет-ресурсына сілтеме орналастырылады.

2. Дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым мен сақтандырушы, сақтандырушы мен сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу тәртібі қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

3. Сақтандырушының интернет-ресурсын пайдалана отырып, объектілер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндетті сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде сақтандырушы:

1) сақтанушыға объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу не оны жасасудан бас тарту (бас тарту себептерін көрсете отырып) туралы хабарламаны электрондық хабар түрінде дереу жөнелтуді;

2) реттеу үшін құжаттарды қабылдаудан бас тартуды (бас тарту себептерін көрсете отырып) қоса алғанда, сақтандыру жағдайын реттеу процесінің негізгі кезеңдері туралы сақтанушыны (сақтандырылушыны) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен электрондық хабар түрінде хабардар етуді;

3) сақтанушының (сақтандырылушының) жасалған объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты жөніндегі ақпаратты сақтандыру ұйымының интернет-ресурсында тексеру мүмкіндігін;

4) сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы жөніндегі ақпаратты сақтандыру ұйымының интернет-ресурсында тексеру мүмкіндігін;

5) сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) үшін сақтандырушының интернет-ресурсына тәулік бойы қолжетімділікті қамтамасыз ете отырып, электрондық нысанда объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартының және ол бойынша сақтандыру жағдайы жөніндегі ақпараттың сақталуын;

6) сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға):

объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу және өзгерту;

объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтату;

сақтандыру жағдайының (сақтандыру жағдайы ретінде қаралатын оқиғаның) басталғаны туралы хабардар ету;

келтірілген зиян мөлшерін бағалауды айқындау;

сақтандыру төлемін алу;

осы Заңның 21-1-бабында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындайтын дауларды реттеу үшін қажетті электрондық нысандағы ақпаратты (өтініштер, хабарламалар және (немесе) өзге де құжаттар, мәліметтер) жасау және сақтандырушыға жөнелту мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті.

Объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу туралы хабарлама дерекқорды қалыптастыру және жүргiзу жөніндегі ұйымнан жіберіледі.

Объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу туралы хабарламалардың тәртібі мен мазмұнына қойылатын талаптарды қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

4. Егер объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасасу кезінде сақтанушы сақтандыру шартын сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын (сақтандыру сыйлықақысын бөліп төлеген жағдайда, бірінші сақтандыру жарнасын) төлеген күннен бастап жасады деп есептеледі.

5. Объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасасу кезінде сақтанушы осы Заңда көзделген сақтандыру талаптарымен танысқаннан кейін сақтандыру сыйлықақысын (сақтандыру сыйлықақысын бөліп төлеген жағдайда, бірінші сақтандыру жарнасын) төлейді, сол арқылы ол өзіне ұсынылған талаптармен қосылу шартын жасасуға өзінің келісетінін растайды.

6. Сақтандырушы сақтандырушының интернет-ресурсын пайдалана отырып, объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарттарын жасасу және олар бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу мүмкіндігін тәулік бойы қамтамасыз етеді.

7. Сақтандыру агенттерінің объектілер иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарттарын жасасу жөніндегі қызметіне жол берілмейді.

Ескерту. 8-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттiсақтандыру шартының қолданылуы

1. Егер объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартының талаптарында өзгеше көзделмесе, объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты сақтанушы бірінші сақтандыру жарнасын төлеген кезден бастап күшiне енедi және тараптар үшiн мiндеттi болады.

2. Объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты ол күшіне енген күннен бастап он екі айдан аспайтын мерзімге жасалады.

Объект иесі қызметін он екі айдан аз мерзімде жүзеге асырған жағдайда, объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты қызметті жүзеге асыру мерзіміне, бірақ кемінде алты айға жасалады.

Сақтандыру қорғанышының қолданылу кезеңі объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартының қолданылу мерзіміне сәйкес келеді.

3. Егер объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартының қолданылуы Қазақстан Республикасының аумағымен шектеледi.

Ескерту. 9-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV Заңымен.

10-бап. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттiсақтандыру шартының қолданылуын тоқтату

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты:

1) шарттың қолданылу мерзiмi аяқталған;

2) шарт мерзiмiнен бұрын тоқтатылған;

3) сақтандырушы объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сомасы мөлшерiнде сақтандыру төлемiн (сақтандыру төлемдерiн) жүзеге асырған жағдайларда тоқтатылды деп саналады.

11-бап. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттiсақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтату

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтатудың тәртiбi, талаптары мен салдары Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес айқындалады.

12-бап. Сақтанушының (сақтандырылушының) құқықтары мен мiндеттерi

Ескерту. 12-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Сақтанушы (сақтандырылушы):

1) сақтандырушыдан объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру талаптарын, объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша өзiнiң құқықтары мен мiндеттерiн түсiндiрудi талап етуге;

2) сақтандыру тәуекелiн бағалау үшiн тәуелсiз сарапшыны тартуға;

3) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) сақтандырушы (оның ішінде сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы) және (немесе) тәуелсiз сарапшы жүргiзген, келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалаудың нәтижелерiмен және сақтандыру төлемi мөлшерiнiң есеп-қисаптарымен танысуға;

5) объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтатуға (бұл құқық сақтанушыға ғана қолданылады);

5-1) объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындайтын мәселелерді реттеу үшін осы Заңның 21-1-бабында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып сақтандырушыға не сақтандыру омбудсманына немесе сотқа жүгінуге;

6) "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, өтінішті және қоса берілетін құжаттарды сақтандыру омбудсманына (тікелей сақтандыру омбудсманына, оның ішінде оның интернет-ресурсы арқылы не сақтандырушы арқылы, оның ішінде оның филиалы, өкілдігі, өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшесі, интернет-ресурсы арқылы) жіберуге;

7) қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiдегi сақтандыру тәуекелін, сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығын немесе ол басталған кезде болуы мүмкiн зиян мөлшерiн төмендетуге алып келуі мүмкiн мән-жайлар өзгерген жағдайда объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартының талаптарын өзгертудi талап етуге (бұл құқық сақтанушыға ғана қолданылады);

8) осы Заңда көзделген жағдайларда және тәртiппен сақтандыру төлемiн алуға құқылы.

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтанушының (сақтандырылушының) Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа құқықтары да көзделуi мүмкiн.

2. Сақтанушы:

1) сақтандыру сыйлықақысын объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында белгiленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмдерде төлеуге;

1-1) объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде бұл туралы уәкілетті органды хабардар етуге;

2) объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу кезiнде сақтандырушыға объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi және ерiктi сақтандырудың бұрынғы шарттары, сақтандыру жағдайлары, сақтандыру төлемдерi мен объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу үшiн қажеттi өзге де мәлiметтер туралы ақпаратты беруге;

3) үш жұмыс күнi iшiнде сақтандырушыға және құзыретiн негiзге ала отырып уәкілетті мемлекеттiк органдарға мән-жайлардың өзгергенi туралы, егер бұл өзгерiстер сақтандыру тәуекелiнiң ұлғаюына әсер етуi мүмкiн болса, хабарлауға;

4) сақтанушыны және құзыретiн негiзге ала отырып мемлекеттiк органдарды сақтандыру тәуекелiн едәуiр ұлғайтуы мүмкiн, қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiде жоспарланып отырған жаңғырту және (немесе) қайта бейiндеу туралы хабарлауға;

5) қауіпті өндірістік факторлардың үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиянды әсерін болғызбау жөніндегі қажетті және мүмкін болатын шараларды қолдануға;

6) сақтандыру жағдайының басталғаны туралы өзiне белгiлi болғанда бұл туралы дереу, бiрақ үш күннен кешiктiрмей сақтандырушыға хабарлауға;

7) қауіпті өндірістік факторлардың үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне әсері туындаған кезде болуы мүмкiн шығындарды болдырмау немесе азайту, соның iшiнде мүлiктердi аман алып қалу және зардап шеккен адамдарға көмек көрсету жөнiнде қалыптасқан жағдайдағы ақылға қонымды және қолдан келетiн шараларды қолдануға;

8) қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiдегi аварияның, инциденттің туындау себептерi мен өзге де мән-жайларға өз бетiнше зерттеп-тексеру жүргiзу мүмкiндiгiмен сақтандырушының өкiлiн қамтамасыз етуге;

9) зақымданған мүлiктiң және бүлiну аймағының олардың сақтандыру жағдайы басталғаннан кейiнгi күйiнде сақтандырушының өкiлi қарағанға дейiн сақталуын (eгep бұл қауiпсiздiк мүдделерiне қайшы келмесе немесе зиян мөлшерiне әсер етпесе) қамтамасыз етудiң мүмкiн болатын барлық шараларын қолдануға;

10) сақтандырушыға барлық қолда бар қажеттi ақпарат (қажет болған кезде - жазбаша түрде) пен сақтандыру жағдайының басталу себептерi, барысы және салдары туралы, сондай-ақ келтiрiлген зиянның сипаты мен мөлшерi туралы талқылауға мүмкiндiк беретiн құжаттарды беруге;

11) қауіпті өндірістік фактор үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтірген зиянды өтеу туралы талап немесе талап-арыз қойылғаны жөнiнде өзiне белгiлi болғанда, үш жұмыс күнi iшiнде бұл туралы сақтанушыға кез келген қолжетiмдi тәсiлмен хабарлауға;

12) келтiрiлген зиян үшiн жауапты тұлғаға қойылатын керi талап құқығының сақтандырушыға өтуiн қамтамасыз етуге мiндеттi.

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтанушының Қазақстан Республикасының заң актiлерiне қайшы келмейтiн басқа да мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

Ескерту. 12-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; 02.07.2018 № 166-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Сақтандырушының құқықтары мен мiндеттерi

1. Сақтандырушы:

1) объект иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу кезiнде сақтанушыдан (сақтандырылушыдан) Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде көзделген мәлiметтерден басқа, осы Заңға сәйкес объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу үшiн қажеттi мәлiметтердi, соның iшiнде объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi және ерiктi сақтандырудың бұрынғы шарттары, сақтандыру жағдайлары және сақтандыру төлемдерi туралы ақпаратты беруiн талап етуге;

2) сақтандыру тәуекелiн бағалау үшiн тәуелсiз сарапшыны тартуға;

3) тиiстi мемлекеттiк органдар мен ұйымдардан, олардың құзыретiн негiздей отырып, сақтандыру жағдайының басталу фактiсiн және үшiншi тұлғаларға келтiрiлген зиянның мөлшерiн растайтын құжаттарды сұратуға;

4) үшiншi тұлғалардың зақымданған мүлкiн және бүлiну аймағын қарап тексеруге қатысуға және қарап тексеру актiлерiне қол қоюға;

5) қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiдегi сақтандыру тәуекелiн (сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығы немесе ол басталған кезде болуы мүмкiн зиян мөлшерi) ұлғайтуға әкеп соғуы мүмкiн мән-жайлар өзгерген жағдайда объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартының талаптарын өзгертуiн талап етуге;

6) келтiрiлген зиянды өтеуге байланысты қатынастарда сақтанушының (сақтандырылушының) атынан және оның тапсырмасы бойынша өкiлдiк етуге;

7) сақтанушының (сақтандырылушының) тапсырмасы бойынша пайда алушылар ұсынатын талап-арыздарға қатысты оның атынан сотта iс жүргiзудi өзiне қабылдауға құқылы. Алайда, сақтандырушының бұл iс-әрекеттерi оның сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру жөнiндегi өз міндетін мойындауы деп бағалануға тиiс емес;

8) зиян келтiрiлгенi үшiн жауапты тұлғаға керi талап қоюға құқылы.

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтандырушының Қазақстан Республикасының заң актiлерiне қайшы келмейтiн басқа да құқықтары көзделуi мүмкiн.

2. Сақтандырушы:

1) сақтанушыны (сақтандырылушыны) объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру талаптарымен, оның ішінде объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартынан туындайтын тараптардың құқықтарымен және мiндеттерімен таныстыруға;

2) сақтанушыға (сақтандырылушыға) сақтандыру полисiн ресімдеуге;

2-1) объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша сақтандырып қорғаудың қолданысы кезеңінде басталған сақтандыру жағдайы (сақтандыру жағдайы ретінде қаралатын оқиға) туралы хабардар етілген кезінде оны қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісіне сәйкес дереу тіркеуге және осы сақтандыру жағдайы (сақтандыру жағдайы ретінде қаралатын оқиға) жөніндегі мәліметті дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымға ұсынуға;

3) сақтандыру жағдайы басталған кезде осы Заңда көзделген тәртiппен және жағдайда сақтандыру төлемiн жүргізуге;

3-1) сақтандыру жағдайының басталу фактісін және сақтандырушы өтеуге тиісті зиянның мөлшерін растайтын құжаттар жеткіліксіз болған кезде оларды алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде жетіспейтін және (немесе) дұрыс ресімделмеген құжаттардың толық тізбесін көрсете отырып, бұл туралы өтініш берушіге хабарлауға;

4) сақтандыру төлемiн төлеуден бас тарту туралы шешiм қабылданған жағдайда сақтанушыға (пайда алушыға) бас тарту себептерінің уәжді негіздемесін және сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) Қазақстан Республикасы заңнамасының ерекшеліктерін ескере отырып, келіспеушіліктерді реттеу үшін сақтандыру омбудсманына жүгіну құқығы туралы хабарламаны жазбаша нысанда жiберуге;

5) сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге;

6) сақтанушыдан (үшінші тұлғадан, пайда алушыдан) өтінішті алған кезде бес жұмыс күні ішінде сақтанушының (үшінші тұлғаның, пайда алушының) талаптарын қарауға және дауды одан әрі реттеу тәртібін көрсете отырып, жазбаша жауап беруге;

7) сақтанушыдан (үшінші тұлғадан, пайда алушыдан) сақтандыру омбудсманына жіберілетін өтінішті алған кезде осы өтінішті, сондай-ақ оған қоса берілетін құжаттарды сақтандыру омбудсманына алған күнінен бастап үш жұмыс күні ішінде қайта жіберуге міндетті.

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтандырушының Қазақстан Республикасының заң актiлерiне қайшы келмейтiн басқа да мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Үшiншi тұлғалардың құқықтары

1. Үшiншi тұлғалар:

1) қауіпті өндірістік факторлардың өздерінің өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиянды әсерінің салдарынан болған сақтандыру жағдайының басталуы туралы сақтандырушыға хабарлауға;

2) сақтанушының (сақтандырылушының) орнына сақтандыру төлемiн жүзеге асыру үшiн қажеттi құжаттарды жинауды жүргiзуге және оларды сақтандырушыға табыс етуге;

3) келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалау үшiн тәуелсiз сарапшы көрсететiн қызметтердi пайдалануға;

4) сақтандырушы (оның ішінде сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы) және (немесе) тәуелсіз сарапшы жүргізген, келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалау нәтижелерiмен және сақтандыру төлемi мөлшерiнiң есеп-қисаптарымен танысуға;

5) сақтандыру төлемiн осы Заңда белгiленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмдерде алуға;

7) келтiрiлген зиянды келтiрiлген зиян сомасының алынған сақтандыру төлемдерiнiң сомасынан асатындай мөлшерде өтеу туралы сақтандырушыға талап қоюға құқылы.

2. Осы баптың 1-тармағында белгiленген үшiншi тұлғалардың құқықтары заңдарда көзделген жағдайларда өзге тұлғаларға (пайда алушыларға) ауысады.

Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Сақтандыру сомасының мөлшері

1. Объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сомасы республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде:

1) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны төрт мың адамнан асса – 600 мың;

2) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны екі мыңнан асатын адамды құраса, бірақ төрт мың адамнан аспаса – 350 мың;

3) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны бір жарым мыңнан асатын адамды құраса, бірақ екі мың адамнан аспаса – 225 мың;

4) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны жеті жүз елуден асатын адамды құраса, бірақ бір жарым мың адамнан аспаса – 115 мың;

5) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны үш жүзден асатын адамды құраса, бірақ жеті жүз елу адамнан аспаса – 50 мың;

6) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны жүз елуден асатын адамды құраса, бірақ үш жүз адамнан аспаса – 30 мың айлық есептік көрсеткішті;

7) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны жетпіс бестен асатын адамды құраса, бірақ жүз елу адамнан аспаса – 12 мың;

8) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны оннан асатын адамды құраса, бірақ жетпіс бес адамнан аспаса – 5 мың;

9) егер қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің салдарынан зардап шеккендердің ең жоғары ықтимал саны он адамға дейін болса, өзге де декларацияланған қауіпті өндірістер үшін 1 мың айлық есептік көрсеткішті құрайды.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР 2010.05.04 № 275-IV Заңымен.

16-бап. Сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi

1. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiнiң қауіптілік деңгейіне қарай сақтандыру сомасы мөлшерiнiң 0,72 процентiнен 2,02 процентiне дейiнгi шекте тараптардың келiсiмi бойынша белгiленедi.

2. Нақты объект үшін сақтандыру тарифінің шамасы жыл сайын уәкілетті орган айқындайтын объект қауіптілігінің жалпы деңгейіне қарай белгіленеді.

3. Сақтандыру сыйлықақысының мөлшері объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартында көрсетілген сақтандыру тарифі, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган айқындаған объект қауіптілігінің жалпы деңгейі ескеріле отырып белгіленеді.

Декларациялауға және сақтандыруға жататын қауіпті өндірістік объектілері бар ұйымдар қауіптілігінің жыл сайынғы жалпы деңгейі туралы ақпаратты уәкілетті орган өзінің интернет-ресурсына орналастырады немесе республикалық мерзімді баспа басылымдарында қазақ және орыс тілдерінде жариялайды.

Объектінің жалпы қауіптілік деңгейі сақталған немесе төмендеген кезде сақтандыру сыйлықақысы осы бапқа сәйкес белгіленген сақтандыру тарифі бойынша төленеді.

Объект қауіптілігінің жалпы деңгейі сақтандыру тарифіне шаққандағы орташа салалық көрсеткіштермен салыстырғанда ұлғайған кезде объект қауіптілігінің жалпы деңгейі ұлғаюының бір пайызы үшін он пайыз мөлшерінде арттырылып отыратын коэффициент қолданылады.

Арттырылып отыратын коэффициент ескерілген сақтандыру тарифінің шамасы осы баптың 1-тармағында белгіленген сақтандыру тарифінің мөлшерінен аспауға тиіс.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

17-бап. Сақтандыру сыйлықақысын төлеу тәртібі мен мерзімдері

Сақтандыру сыйлықақылары объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты жасалғаннан кейін он күннің ішінде бір мезгілде төленеді.

Объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты кез келген негіздер бойынша өзгерген кезде жаңадан есептелген және бұрын төленген сақтандыру сыйлықақылары арасындағы айырма он бес күн ішінде қосымша төленуге (қайтарылуға) тиіс.

Объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартында сақтанушының сақтандыру жарналарын объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартында айқындалған тәртіппен енгізу арқылы сақтандыру сыйлықақысын бөліп төлеу құқығы көзделуі мүмкін.

Сақтандырушы сақтандыру сыйлықақысын сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы қолма-қол ақшасыз тәсілмен төлеу мүмкіндігін береді.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Сақтандыру жағдайы мен сақтандыру төлемiнiң мөлшерiн айқындау

1. Қауіпті өндірістік фактор үшiншi тұлғаның өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтірген зиянды өтеу жөнiндегi сақтанушының (сақтандырылушының) азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiнiң басталу фактiсi объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы деп танылады.

Сақтандырушы немесе тәуелсiз сарапшы сақтандыру төлемiнiң мөлшерiн аварияның, инциденттің себептерiн тексеру актiсiнiң, сот шешiмдерiнiң және келтiрiлген зиянның мөлшерi туралы деректер қамтылған басқа да материалдардың негiзiнде айқындайды.

2. Әрбiр үшiншi тұлғаның өмiрi мен денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн төленетiн сақтандыру төлемiнiң мөлшерi осы Заңда республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде белгiленедi және:

1) қаза тапқан кезде - 1000;

2) мүгедектiк белгiленген кезде:

бірінші топтағыларға – 800;

екінші топтағыларға – 600;

үшінші топтағыларға – 500;

мүгедектігі бар балаға – 500;

3) мертiгу, жарақаттану немесе денсаулықтың өзге де зақымдануы кезiнде мүгедектiк белгiленбей - амбулаториялық және (немесе) стационарлық емделуге жұмсалған iс жүзiндегi шығыстар мөлшерiнде, бiрақ 300-ден аспайтындай мөлшердi құрайды. Бұл ретте сақтандыру төлемiнiң мөлшерi әрбiр стационарлық емделу күнi үшiн кемiнде 2 айлық есептiк көрсеткiштi құрауға тиiс.

3. Мүлiк зақымданған кезде келтiрiлген зиянның мөлшерi оны қалпына келтiру құнының есебi негiзге алынып, сақтандыру жағдайы басталғанға дейiн мүлiктiң орын алған тозуы ескерiле отырып айқындалады.

Мүлiктi қалпына келтiру құны сақтандыру жағдайы басталған кезде қолданылған орташа нарықтық баға мен тарифтер негiзiнде айқындалады.

Мүлiк жойылған кезде келтiрiлген зиянның мөлшерi мүлiктiң нақты құны негiзге алынып, мүлiктiң сақтандыру жағдайы басталған күнгi тозуы ескерiле отырып айқындалады.

Мүлiктi қалпына келтiру техникалық жағынан мүмкiн болмаса немесе экономикалық тұрғыдан негiзсiз болса, ол жойылды деп есептеледi. Мүлiктi қалпына келтiру, егер бұл ретте күтiлетiн шығыстар (қалпына келтiру құны) оның сақтандыру жағдайы басталған күнгi есептелген тозуын ескере отырып, мүлiктiң нақты құнының сексен процентiнен асып кетсе, экономикалық тұрғыдан негiзсiз деп есептеледi.

4. Сақтандыру жағдайының басталуы нәтижесiнде әрбiр үшiншi тұлғаның мүлкiне келтiрiлген зиянның мөлшерiн сақтанушының (сақтандырылушының) немесе пайда алушы болып табылатын өзге тұлғаның өтiнiшi бойынша сақтандырушы айқындайды. Келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалауды қажет болған кезде тәуелсiз сарапшы жүргiзуi мүмкiн. Келтiрiлген зиянды бағалау нәтижелерiмен келiспеген жағдайда тараптар өзгеше дәлелдеуге құқылы.

5. Сақтандыру төлемi үшiншi тұлғаға келтiрiлген залалдың (нақты нұқсанның) мөлшерiнен аспауға тиiс.

Әрбiр үшiншi тұлғаның өмiрi мен денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн сақтандыру төлемi осы баптың 2-тармағында белгiленген мөлшерде жүзеге асырылады.

6. Сақтандырушы келтiрiлген зиянның мөлшерiн айқындау мақсатымен қосымша тексеру жүргiзуге құқылы. Осыған байланысты ол мемлекеттiк органдардан аварияны, инцидентті техникалық тексеру материалдарын, зиян келтiруге байланысты құжаттарды, медициналық құжаттарды, шығын болған (бүлiнген, жойылған) мүлiктiң құны, жүргiзiлген жұмыстардың, келтiрiлген шығындардың құны туралы талқылауға мүмкiндiк беретiн шоттарды, сондай-ақ өзге де қажеттi құжаттарды талап етуге құқылы.

7. Сақтандыру төлемдерi объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында белгiленген сақтандыру сомасының шегiнде жүргiзiледi.

Yшiншi тұлғаларға келтiрiлген зиянды толық өтеу үшiн сақтандыру сомасы жетiспеген кезде сақтандырушы осы Заңның 19-бабының 7-тармағында көзделген тәртiппен объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында белгiленген сақтандыру сомасы шегiнде сақтандыру төлемдерiн жүзеге асырады. Бұл ретте пайда алушы келтiрiлген зиянды келтiрiлген зиянның сомасы алынған сақтандыру төлемiнiң сомасынан асатындай мөлшерде өтетy туралы тiкелей сақтанушыға (сақтандырылушыға) талап қоюға құқылы.

8. Объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi бiрнеше сақтандырушыда сақтандырылған кезде әрбiр сақтандырушы өзiмен жасалған шарт шегiнде сақтанушының алдында жауапкершiлiкте болады, алайда сақтанушының (пайда алушының) барлық сақтандырушылардан алған сақтандыру төлемдерiнiң жалпы сомасы нақты нұқсаннан аспауға тиiс.

Бұл ретте сақтанушы өзiмен жасалған шартта көзделген сақтандыру сомасының көлемiнде кез келген сақтандырушыдан сақтандыру төлемiн алуға құқылы. Егер алынған сақтандыру төлемi нақты нұқсанды жаппаған жағдайда, сақтанушы жетпейтiн соманы басқа сақтандырушыдан алуға құқылы.

Сақтандыру төлемiнен толықтай немесе iшiнара босатылған сақтандырушы келтiрiлген нұқсанды басқа сақтандырушылардың өтегенiне орай, сақтанушыға шеккен шығыстарды шегере отырып, сақтандыру сыйлықақысының тиiстi бөлiгiн қайтаруға мiндеттi.

9. Келтiрiлген зиянды басқа тұлғалар да өтеген жағдайларда, сақтандырушы объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемiнiң сомасы мен басқа тұлғалар өтейтiн соманың арасындағы айырманы ғана төлейдi. Сақтанушы өзiне белгiлi болған, басқа тұлғалардың үшiншi тұлғаларға зиянды өтеуге жүргiзген төлемдерi туралы сақтандырушыға хабарлауға мiндеттi.

10. Сақтандырушы сақтанушының сақтандыру жағдайында залалды болдырмау немесе азайту мақсатында шеккен шығыстарын да, егер мұндай шығыстар қажет болса және (немесе) сақтандырушының нұсқауларын орындау үшiн жүргiзiлсе, тiптi тиiстi шаралар сәтсiз болса да, өтеуге мiндеттi. Аталған шығыстарды өтеудi сақтандырушы тиiстi шығындар туралы актiнi алған күннен бастап, бiрақ сақтандыру төлемдерi жүзеге асырылғаннан кейiн, отыз күн ішінде жүргізеді.

Сақтанушының аталған шығыстары нақты мөлшерде өтеледi, алайда сақтандыру төлемi мен шығыстар өтемiнiң жалпы сомасы объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында көзделген сақтандыру сомасынан аспайтындай болып өтеледi. Егер шығыстар сақтанушы сақтандырушының нұсқауларын орындауы нәтижесiнде туындаған болса, олар сақтандыру сомасына қатыссыз, толық мөлшерде өтеледi.

11. Жәбiрленушi қайтыс болып, оның мұрагерлерi жоқ болған жағдайда, жәбiрленушiнi жерлеген тұлғаға сақтандырушы жерлеуге қажеттi шығыстарды нақты жұмсалған шығындар мөлшерiнде, бiрақ объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында белгiленген сақтандыру сомасының шегiнде өтейдi.

Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Сақтандыру төлемiн жүзеге асыру шарттары мен тәртiбi

1. Сақтанушы (сақтандырылушы) не пайда алушы болып табылатын өзге тұлға сақтандырушыға сақтандыру төлемі туралы талапты мынадай құжаттарды қоса бере отырып, жазбаша нысанда, оның ішінде қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісіне сәйкес сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы қояды:

1) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2) пайда алушының келтiрiлген зиян мен оның мөлшерiн растайтын құжаттарды қоса тiркеп, зиянды өтеу туралы сақтандырушы мойындаған талаптары немесе қауіпті өндірістік фактор үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтірген зиянды өтеу туралы заңды күшiне енген сот шешiмi;

3) зиянды болдырмау немесе мөлшерiн азайту жөнiнде шаралар қолдануға байланысты шығыстарды растайтын құжаттар (болған жағдайда).

Сақтандырушының талап етуі бойынша өтініш беруші, сақтандырушы қол жеткізе алатын мемлекеттік органдардың дерекқорларында және (немесе) ақпараттық жүйелерінде электрондық нысанда бар құжаттарды қоспағанда, сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін қажетті құжаттардың түпнұсқаларын сақтандырушыға ұсынуға міндетті.

2. Құжаттарды қабылдаған сақтандырушы табыс етiлген құжаттардың толық тiзбесiн және олар қабылданған күндi көрсете отырып, өтiнiш берушiге анықтама беруге мiндеттi.

Сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) сақтандыру төлемі туралы талапты электрондық нысанда жөнелткен жағдайда, сақтандырушы оған осы анықтаманы электрондық нысанда ұсына алады.

3. Сақтандырушы сақтандыру төлемiн жүзеге асыру кезiнде сақтанушыдан (сақтандырылушыдан) немесе пайда алушы болып табылатын өзге тұлғадан оның сақтандырушыға талап қою құқығын шектейтiн шарттар қабылдауын талап етуге құқылы емес.

4. Үшiншi тұлға (ал ол қайтыс болған жағдайда - оның қайтыс болуына байланысты зиянды өтеуге Қазақстан Республикасының заңына сәйкес құқығы бар тұлға) немесе келтiрiлген зиянды сақтандырушының осы Заңмен белгiленген жауапкершiлiгiнiң шегiнде үшiншi тұлғаға (зиянды өтеуге құқығы бар тұлғаға) өтеген және сақтандыру төлемiн алуға құқық алған өзге тұлға пайда алушы болып табылады.

5. Сақтандырушы сақтандыру төлемiн осы баптың 1-тармағында көзделген құжаттарды алған күнiнен бастап отыз күннен кешiктiрмей жүргiзедi.

6. Сақтандырушы сақтандыру төлемiн уақтылы жүзеге асырмаған жағдайда пайда алушыға Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде белгiленген тәртiппен және мөлшерде тұрақсыздық айыбын төлеуге мiндеттi.

7. Қауіпті өндірістік фактор үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтірген, сақтандыру жағдайы деп сақтандырушы таныған немесе соттың шешімімен танылған зиянды өтеу туралы өтініштерді қанағаттандыру олардың түсу ретімен, ал бірнеше өтініш бір мезгілде түскен кезде мынадай кезектілікпен жүзеге асырылады:

1) бiрiншi кезекте жеке тұлғалардың өмiрiне және денсаулығына келтiрiлген зиянды өтеу туралы талаптар қанағаттандырылады;

2) екiншi кезекте жеке тұлғалардың мүлкiне келтiрiлген зиян өтеледi;

3) үшiншi кезекте заңды тұлғалардың мүлкiне келтiрiлген зиян өтеледі.

Ескерту. 19-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; 02.07.2018 № 166-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Зиян келтiрген тұлғаға керi талап қою құқығы

1. Сақтандыру төлемiн жүзеге асырған сақтандырушының:

1) сақтанушы (сақтандырылушы) сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған не оның басталуына ықпал ететiн қасақана iс-әрекеттер жасаған;

2) сақтанушы (сақтандырылушы) Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде белгiленген тәртiппен сақтандыру жағдайымен себептiк байланыстағы қасақана қылмыстық не әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар деп танылған әрекеттер жасаған;

3) сақтанушының (сақтандырылушының) зиянды азайту жөнiнде ақылға қонымды және қолдан келетiн шараларды қасақана қолданбауы салдарынан оның мөлшерi ұлғайған;

4) сақтанушы (сақтандырылушы) сақтандырушыға сақтандыру объектiсi туралы, сақтандыру тәуекелi, сақтандыру жағдайы және оның салдарлары туралы көрiнеу жалған мәлiметтердi хабарлаған;

5) сақтанушы (сақтандырылушы) сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға өзiнiң талап қою құқығынан бас тартқан, сондай-ақ сақтандырушыға талап қою құқығының ауысуы үшiн қажеттi құжаттарды беруден бас тартқан жағдайларда төленген сома шегiнде сақтанушыға керi талап қоюға құқығы бар.

2. Сақтанушының (сақтандырылушының) объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша өтелген, келтiрiлген зиян үшiн жауапты тұлғаға керi талап қою құқығы төленген сома шегiнде сақтандыру төлемiн жүзеге асырған сақтандырушыға ауысады.

3. Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемiн жүзеге асырған сақтандырушы, қасақана iс-әрекеттердi қоспағанда, қызметтiк, лауазымдық немесе өзге де еңбек мiндеттерiн бұзуы қауіпті өндірістік фактордың туындауына себеп болған олардың қызметкерлерiне керi талап қоюға құқылы емес.

Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.04 № 275-IV; 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Сақтандырушыны сақтандыру төлемiн жүзеге асырудан босату негiздерi

1. Егер сақтандыру жағдайы:

1) қажеттi қорғану мен аса қажеттiлiк жағдайында жасалған iс-әрекеттердi қоспағанда, пайда алушының сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған не оның басталуына ықпал ететiн қасақана iс-әрекеттерi;

2) пайда алушының Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде белгiленген тәртiппен сақтандыру жағдайымен себептiк байланыстағы қасақана қылмыстық немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар деп танылған әрекеттерi салдарынан болса, сақтандырушы сақтандыру төлемiн толық немесе iшiнара төлеуден бас тартуға құқылы.

2. Егер сақтандыру жағдайы:

1) әскери iс-қимылдар;

2) азаматтық соғыс, халықтың кез келген толқулары, жаппай тәртiпсiздiк немесе ереуiлдер салдарынан болса, сақтандырушы сақтандыру төлемдерiн жүзеге асырудан босатылады.

3. Сақтандырушының сақтандыру төлемiн жүзеге асырудан бас тартуына мыналар да:

1) объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында көзделген сақтандыру сомасынан артық зиянды өтеу туралы кез келген талаптар;

2) сақтанушының (сақтандырылушының) және (немесе) пайда алушы болып табылатын өзге тұлғаның залал келтiруге кiнәлi тұлғадан залалдың тиiстi өтемiн алуы;

3) сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталуы туралы хабарламау негiз болуы мүмкiн.

4. Сақтандырушы сақтандыру төлемiнен бас тарту туралы шешiм қабылдайды және отыз күн iшiнде бас тарту себептерінің уәжді негіздемесімен және сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) Қазақстан Республикасы заңнамасының ерекшеліктерін ескере отырып, келіспеушіліктерді реттеу үшін сақтандыру омбудсманына жүгіну құқығы туралы хабарламамен сақтанушыға (сақтандырылушыға) және (немесе) пайда алушыға жазбаша нысанда хабарлайды.

5. Сақтандырушының сақтандыру төлемiн жүргiзуден бас тартуына сақтанушы (сақтандырылушы) және (немесе) пайда алушы болып табылатын өзге тұлға сотқа шағым жасауы мүмкiн.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-1-бап. Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру жөніндегі дауларды реттеу ерекшеліктері

1. Объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындайтын дау болған кезде сақтанушы (үшінші тұлға, пайда алушы):

талаптарын көрсетіп және өзінің талабын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жазбаша өтінішін сақтандырушыға (оның ішінде сақтандырушының филиалы, өкілдігі, интернет-ресурстары арқылы) жіберуге не "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, объектілер иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындайтын дауларды реттеу үшін өтінішті сақтандыру омбудсманына (тікелей сақтандыру омбудсманына, оның ішінде оның интернет-ресурсы арқылы не сақтандырушы арқылы, оның ішінде оның филиалы, өкілдігі, өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшесі, интернет-ресурсы арқылы) немесе сотқа жіберуге құқылы.

2. Сақтандырушы сақтанушыдан (үшінші тұлғадан, пайда алушыдан) өтінішті алған кезде оны бес жұмыс күні ішінде қарайды және дауды одан әрі реттеу тәртібін көрсете отырып, жазбаша жауап береді.

3. Сақтанушы (үшінші тұлға, пайда алушы) сақтандыру омбудсманына өтініш жасаған жағдайда, сақтандырушы сақтанушының (үшінші тұлғаның, пайда алушының), сақтандыру омбудсманының сұрау салуы бойынша дауды қарауға және шешуге қатысты құжаттарды сұрау салу алынған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде ұсынуға міндетті.

Ескерту. 21-1-бапппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Дауларды қарау тәртiбi

Объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартынан туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қаралады.

23-бап. Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы Қазақстан Республикасының заңдарын бұзғаны үшiн жауаптылық

Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы Қазақстан Республикасы заңдарының бұзылуына кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

Қазақстан Республикасының
Президентi

Unofficial translation

This Law regulates social relations arising in the field of compulsory insurance of civil liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties, and establishes the legal, economic and organizational basis for its performance.

Article 1. Basic definitions used in this Law

The following basic definitions shall be used in this Law:

1) accident - destruction of buildings, structures and (or) technical devices used at a hazardous production object, uncontrolled explosion and (or) release of hazardous substances;

2) incident - failure or damage to technical devices used at a hazardous production facility, deviation from the parameters, ensuring safety of the technological process, which did not lead to an accident;

3) hazardous production factor - a physical phenomenon arising from accidents, incidents at hazardous production objects, causing damage to the life, health and (or) property of third parties;

4) object owner whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties - an individual and (or) a legal entity owning the objects, whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties, on the right of ownership, the right of economic management or the right of operational management or any other legal basis;

5) civil liability of object owner whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties - the obligation established by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan of individuals and (or) legal entities to compensate damage caused to the life, health and (or) property of third parties by a hazardous production factor;

6) beneficiary - a person who, in accordance with this Law, shall be the recipient of insurance payment;

7) insured event - an event upon the occurrence of which a compulsory insurance agreement of liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties, provides for insurance payment;

7-1) insurance ombudsman - an independent individual in his activity, carrying out the settlement of disagreements between participants of the insurance market in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On insurance activity";

8) insurance amount - the amount of money for which the object of compulsory insurance shall be insured and which represents the insurer ceiling of the liability in case insured event occurs;

9) insurance premium - the amount of money that the insured obliged to pay to the insurer for the latter obligation to pay insurance payments to the insured (beneficiary) in the amount specified by the compulsory liability insurance agreement of objects owners;

10) insurance payment - the amount of money paid by the insurer to the insured (beneficiary) within the sum insured upon the occurrence of the insured event;

11) insurer - a legal entity registered as an insurance organization and having a license to carry out insurance activity, shall be obliged to make an insurance payment to the insured or other person (beneficiary) when the insured event occurs, within the amount specified in the agreement (insurance amount);

12) the assured - a person in respect of whom the insurance shall be carried out;

13) the insured - a person who has entered into a compulsory insurance agreement with the insurer of the civil liability of objects owner whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties. Unless otherwise provided by the insurance agreement, the insured shall be at the same time the assured;

14) authorized body - the central executive body, carrying out management and intersectoral coordination, development and implementation of state policy in the field of industrial safety;

15) third party - a person whose life, health and (or) property was damaged by a hazardous production factor.

The object employees and owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties shall not be third parties.

Footnote. Article 1 is in the wording of the Law of RK No. 275-IV dated 04.05.2010; as amended by the Laws of the RK No.189-V dated 11.04.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 01.04.2021 No. 26-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 2. The legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory insurance of civil liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory insurance of civil liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If the international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules than those contained in this Law, the rules of the international treaty shall be apply.

3. The provisions of this Law applied to an insurer, including an insurance company, shall apply to the branches of insurance companies that are non-residents of the Republic of Kazakhstan, opened on the territory of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 No. 399-VI (shall be enforced from 16.12.2020).

Article 3. The object of compulsory insurance of civil liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties

The object of compulsory insurance of civil liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties (hereinafter - compulsory insurance of liability of facilities owners) shall be the property interest of object owner whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties related to his duty, established by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan, to compensate the damage caused to the life, health and (or) property of third parties by hazardous production factor.

Footnote. Article 3 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010.

Article 4. The purpose and basic principles of compulsory insurance of liability of objects owners

1. The purpose of compulsory insurance of liability of objects owners shall be to protect the property interests of third parties, whose life, health and (or) property shall be damaged by a hazardous production factor, by insurance payments.

2. The main principles of compulsory insurance of liability of objects owners shall be:

ensuring the protection of property interests of third parties in the amount and manner established by this Law;

ensuring the fulfillment by the parties of their obligations under the compulsory insurance agreement of liability of facilities owners.

Footnote. Article 4 as amended by the Laws of the RK No.275-IV dated 04.05.2010.

Article 4-1. The features of compulsory insurance of liability of objects owners

1. Is excluded by the Law of RK No. 311-V dated 27.04.2015 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

2. It shall not be allowed the activity aimed at restricting or eliminating competition, granting or obtaining unjustified advantages on the conclusion of compulsory insurance agreements of liability of objects owners by one insurer to others, infringement of the rights and legal interests of the insured.

Footnote. The Law is supplemented by Article 4-1 in accordance with the Law of RK No. 234-IV dated 30.12.2009; as amended by the Laws of the RK No. 311-V dated 27.04.2015 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 5. Objects whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties

1. Objects whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties shall be the objects that to be subject to the industrial safety declaration in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Civil Protection".

Information about the facilities for which industrial safety declarations are registered shall be posted on the Internet resource of the authorized body.

2. If during the term of the contract of compulsory liability insurance of the facility owner, the facility does not meet the criteria for classifying hazardous production facilities as declared, approved by the authorized body, then the insured shall provide information on the state of industrial safety at the facility to the territorial subdivision of the authorized body.

Non-compliance of the facility with the criteria, specified in part one of this paragraph shall grant the owner of the facility the right to early termination of the contract of compulsory liability insurance of the facility owners. In this case, the insurer shall be entitled to a part of the insurance premium in proportion to the time during which the insurance was valid.

Footnote. Article 5 is in the wording of the Law of RK No. 275-IV dated 04.05.2010; as amended by the Laws of the RK No. 189-V dated 11.04.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 01.04.2021 No. 26-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 6. Persons whose civil liability shall be subject to compulsory insurance

1. Civil liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties shall be subject to compulsory insurance.

1-1. The operation of the object, the activity of which is fraught with risk of causing damage to third parties, without entering into a compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be prohibited.

2. The conclusion by objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties, voluntary insurance agreement of their civil liability for damage caused to life, health and (or) property of third parties, granting the right to temporary use a dangerous object to another person shall not release them from the obligation to conclude compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

Footnote. Article 6 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010.

Article 7. State supervision and control for compulsory insurance of liability of object owners

1. State supervision and control over the activities of insurance organizations is carried out by the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Is excluded by the Law of RK No. 156-VI dated 24.05.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
Footnote. Article 7 as amended by the Laws of the RK No. 30-V dated 05.07.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 189-V dated 11.04.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 156-VI dated 24.05.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2019 No. 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 7-1. Information interaction

The authorized body, its units, the authorized body exercising state supervision for industrial safety, prosecuting authorities, other state bodies and organizations that have information about accidents, incidents and hazardous production factor and their consequences shall be obliged to provide this information to the insurer, the insured (beneficiary), insurance ombudsman at their appeal.

Footnote. The Law is supplemented by Article 7-1 in accordance with the Law of RK No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 8. Compulsory insurance agreement of liability of objects owners and the procedure for its conclusion

1. Compulsory insurance of liability of objects owners shall be carried out on the basis of an agreement concluded between the insured and the insurer in favor of third parties in accordance with this Law.

If there is more than one owner of the object the activity of which is fraught with risk of causing damage to third parties the compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be concluded by any of them with the obligatory indication in the insurance policy of all object owners as assured.

2. The compulsory insurance agreement of liability of objects owners provides for insurance payment for obligations arising from damage to life, health and (or) property of a third party by a hazardous production factor, except for compensation for non-pecuniary damage, lost profits and payment of penalties;

3. The compulsory insurance agreement of liability of objects owners must be concluded only with an insurer licensed to carry out activities for this type (class) of compulsory insurance.

The insured shall be free to choose an insurer.

The insurer shall not be entitled to refuse the insured to conclude a contract of compulsory liability insurance of the owners of objects, except for the cases provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

According to the compulsory insurance agreement of the liability of objects owners, the insured undertakes to pay the insurance premium, and the insurer undertakes to pay the insurance payment to the insured (beneficiary) in the amount, manner and terms established by this Law when an insured event occurs.

4. The compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be concluded by the insurer processing an insurance certificate in electronic form.

The basis for the conclusion of the compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be the application of the insured.

The insurer bears responsibility for the incompleteness of the conditions to be specified in the compulsory insurance agreement of liability of objects owners. In the event of a dispute under compulsory insurance agreement of liability of objects owners due to the incompleteness of its certain conditions, the dispute shall be resolved in favor of the insured.

4-1. An agreement on compulsory liability insurance of object owners, at the request of the insured, may be concluded by writing to the insurer or by exchanging electronic information resources between the insured and the insurer.

5. An insurance certificate, in addition to the conditions listed in Article 826 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, must contain the amount of the insurer ceiling of the liability for one insured event.

The requirements for the content and execution of an insurance certificate for compulsory insurance of liability of objects owners shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan On insurance and insurance activities.

6. Is excluded by the Law of RK No.166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced from 01.01.2019).

7. If the insurer has entered into a compulsory insurance agreement of liability of objects owners on worsening conditions of the insured (assured) or third party compared to that provided by this Law, then when the insured event occurs, the insurer has obligations to the insured (assured) or third party conditions established by this Law.

      Footnote. Article 8 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010; No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced from 01.01.2019); dated July 12, 2022 No. 138-VII (shall come into effect upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).
      Note!
      Article 8-1 is provided for in the version of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 No. 138-VII (shall come into effect from 01.01.2024).

Article 8-1. Requirements for the insurer and Internet resources in the conclusion of compulsory insurance agreement of liability of objects owners in electronic form

1. When concluding compulsory insurance agreement of liability of objects owners in electronic form, the insurer Internet resource shall be used to exchange electronic information resources between the insured (the assured, the beneficiary) and the insurer.

When applying for a compulsory insurance agreement of liability of objects owners in electronic form from the insured, the use of specialized software shall not require.

The list of Internet resources of insurance organizations used to conclude compulsory insurance agreements of liability of objects owners in electronic form shall be posted on the organization Internet resource for creating and maintaining a database.

2. The procedure for the exchange of electronic information resources between the insurant (insured, beneficiary) and the insurer is established by the regulatory legal act of the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

3. When concluding a compulsory insurance agreement of liability of objects owners using the insurer Internet resource, the insurer shall ensure:

1) immediate notification to the insured of the conclusion of a compulsory insurance agreement of liability of objects owners or refusal to enter into it (indicating the reasons for refusal) in the form of an electronic message;

2) the ability of the insurer to verify information under the compulsory insurance agreement of liability of objects owners via the information system of the organization on creation and maintenance of a database;

3) the storage of the compulsory insurance agreement of liability of objects owners in electronic form, ensuring round-the-clock access for the insured to the insurer Internet resource;

4) the possibility for the insured (insured, beneficiary) to create and send information to the insurer in electronic form (applications, notifications and (or) other documents, information) necessary for:

changes in information, renewal of the compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

early termination of the compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

notification on occurrence of the insured event;

assessing the amount of damage caused;

receiving insurance payment.

Notification on conclusion of the compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be sent from the organization for creation and maintenance of database.

Requirements for the procedure and content of the notification on the conclusion of the contract of compulsory insurance of liability of owners of objects are determined by the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

4. When concluding a compulsory insurance agreement of liability of objects owners using the insurer Internet resource, this insurance agreement shall be considered to be concluded by the insured on the conditions proposed by the insurer from the date the insured paid the insurance premium (the first insurance contribution in case of payment the insurance premium in installments) unless otherwise provided by the compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

5. When concluding a compulsory insurance agreement of liability of objects owners using the insurer Internet resource, the insured pays the insurance premium (the first insurance contribution in case of payment of the insurance premium in installments) after reviewing the insurance conditions provided for by this Law, thereby confirming his consent to conclude this joining agreement on the terms offered to him.

6. The insurer provides the possibility of concluding compulsory insurance agreements of liability of objects owners by using the insurer Internet resource round-the-clock.

7. The activities of insurance agents on concluding compulsory insurance agreements of liability of objects owners by using information systems of insurance organizations intended for conclusion of insurance agreements in electronic form via information interaction between the insured and the insurer shall not be allowed.

Footnote. This Law is supplemented by Article 8-1 in accordance with the Law of RK No.166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced from 01.01.2019); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 No. 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 9. The effect of compulsory insurance agreement of liability of objects owners

1. The compulsory insurance agreement of liability of objects owners enters into force and becomes binding on the parties from the time the insured pays the first insurance contribution, unless otherwise provided by the conditions of the compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

2. The compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be concluded for a period of not more than twelve months from its effective date.

When the object owner carries out activity for a period of less than twelve months, the compulsory insurance agreement of the liability of objects owners shall be concluded for a period of the activity, but not less than six months.

The period of validity of insurance protection coincides with the effect of compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

3. The compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be limited to the territory of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise the compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be provided.

Footnote. Article 9 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010.

Article 10. Termination of compulsory insurance agreement of liability of objects owners

The compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be considered terminated in the following cases:

1) expiration of the agreement;

2) early termination of the agreement;

3) the insurer makes an insurance payment (insurance payments) in the amount of the sum insured under the compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

Article 11. Early termination of compulsory insurance agreement of liability of objects owners

The procedure, conditions and consequences of early termination of compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be determined in accordance with the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 12. Rights and obligations of the insurant (insured person)

Footnote. The title of Article 12 is as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 No. 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

1. The policyholder (insured person) shall have the right to:

1) require the insurer to clarify the conditions of compulsory insurance agreement of liability of objects owners, his rights and obligations under the compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

2) engage an independent expert to assess the insured risk;

3) Is excluded by the Law of RK No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced from 01.01.2019);

4) get acquainted with the results of the assessment of the amount of damage caused and the calculations of the amount of insurance payment made by the insurer (including through the insurer's Internet resource) and (or) an independent expert;

5) prematurely terminate the contract of compulsory liability insurance of object owners (this right shall apply only to the insured);

5-1) apply to the insurer, taking into account the specifics provided by Article 21-1 of this Law, or the insurance ombudsman or the court to resolve issues arising from the contract of compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

6) send an application and attached documents to the insurance ombudsman (directly to the insurance ombudsman, including through its Internet resource, or the insurer, including through its branch, representative office, another separate structural unit, or Internet resource), taking into account the features provided for Law of the Republic of Kazakhstan "On Insurance Activities";

7) demand a change in the terms of the contract of compulsory liability insurance of facility owners in the event of a change in circumstances that may lead to a reduction in the insured risk at the facility, the activity of which is associated with the risk of harm to third parties, the likelihood of an insured event or the amount of possible harm upon its occurrence (this right shall apply only to the insured);

8) receive an insurance payment in the cases and the manner provided for by this Law.

The contract of compulsory liability insurance of object owners may also provide for other rights of the insurant (insured person) that do not contradict the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The insured shall be obliged to:

1) pay insurance premium in the amount, manner and terms established by compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

1-1) within ten calendar days from the date of conclusion of compulsory insurance agreement of liability of objects owners, inform the authorized body thereof;

2) when concluding a compulsory insurance agreement of liability of objects owners, provide the insurer with information on prior compulsory insurance agreement of liability of objects owners, insured events, insurance payments and other information necessary for concluding a compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

3) within three working days inform the insurer and authorized state bodies, on the basis of their competence, about changes in circumstances, if these changes may affect the increase in insured risk;

4) inform the insurer and state authorities, on the basis of their competence, about the planned modernization and (or) conversion of the object whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties, which can significantly increase the insured risk;

5) take necessary and possible measures to prevent the harmful effects of hazardous production factors on the life, health and (or) property of third parties;

6) immediately, but no later than three days, as he became aware of occurrence of the insured event, notify the insurer of this;

7) in case of occurrence of harmful effects of hazardous production factors on the life, health and (or) property of third parties, to take reasonable and affordable measures to prevent or reduce potential losses, including rescue of property and provision of assistance to injured persons;

8) to provide the insurer representative with the opportunity to conduct independent investigations into the causes of occurrence and other circumstances of the accident, the incident at the object, whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties;

9) take all possible measures to ensure safety of the affected property and the affected area (if this does not contradict the interests of security or does not affect the extent of damage) before they are examined by the representative of the insurer in the form in which they appeared after the insured event;

10) provide the insurer with all available information (if necessary, in writing) and documentation to judge the causes, progress and consequences of the insured event, as well as nature and extent of damage caused;

11) within three working days, as he became aware of claim or writ for compensation for damage caused to life, health and (or) property of third parties by hazardous production factor, notify the insurer in any accessible way;

12) to ensure transfer to the insurer of the right of the reverse claim to the person responsible for causing damage.

The compulsory insurance agreement of liability of objects owners may also provide for other obligations of the insured, not contradicting the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 12 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010; No. 166-VI dated 02.07.2018 (the order of enforcement see p.2); dated July 12, 2022 No. 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 13. Rights and obligations of the insurer

1. The insurer shall be entitled to:

1) when concluding compulsory insurance agreement of liability of objects owners, except for information provided by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, require the insured (assured) to provide information necessary for concluding compulsory insurance agreement of liability of objects owners in accordance with this Law, including information on prior compulsory and voluntary insurance agreements of liability of property owners, insured events and insurance payments;

2) call in an independent expert to assess the insured risk;

3) request from the relevant state bodies and organizations, on the basis of their competence, documents confirming occurrence of insured event and extent of damage caused to third parties;

4) participate in the inspection of damaged property of third parties and affected area and sign inspection reports;

5) require changes in the terms of compulsory insurance agreement of liability of objects owners in the event of changes in circumstances that may increase insured risk at object whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties (probability of insured event occurrence or extent of possible damage upon its occurrence);

6) act on behalf of and by order of the insured (assured) in respect of the related to compensation for damage caused;

7) by order of the insured (assured) to take over the conduct of cases in court on his behalf in relation to claims made by beneficiaries. However, these actions of the insurer cannot be regarded as recognition of their obligation to pay the insurance payment;

8) present the right of reverse claim to person responsible for causing damage.

The compulsory insurance agreement of liability of objects owners may also provide for other rights of the insurer, not inconsistent with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. The insurer shall be obliged to:

1) acquaint the insured (assured) with conditions of compulsory insurance agreement of liability of objects owners, including rights and obligations of parties under compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

2) issue insurance certificate to the insured (assured);

2-1) upon notification of an insured event (an event considered as an insured event) that occurred during the period of validity of insurance coverage under a contract of compulsory liability insurance of facility owners, immediately register it and submit information on this insured event (an event considered as an insured event) to the organization on the formation and maintenance of a database in accordance with the regulatory legal act of the authorized body for the regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

3) upon occurrence of insured event, to make insurance payment in the manner and on the conditions provided by this Law;

3-1) in case of insufficiency of documents confirming occurrence of insured event and extent of damage to be compensated by the insurer, within three working days from the date of receipt thereof, inform the applicant thereof with indication of the full list of missing and (or) incorrectly executed documents;

4) in the event of a decision to refuse an insurance payment, send to the policyholder (beneficiary) in writing a reasoned justification for the reasons for refusal and a notice of the right of the insurant (insured person, beneficiary) to apply to the insurance ombudsman to resolve disagreements, taking into account the specifics of the legislation of the Republic of Kazakhstan;

5) ensure the secrecy of insurance;

6) when receiving application from the insured (third party, beneficiary), consider the requirements of the insured (third party, beneficiary) and provide a written response indicating the further procedure for settling the dispute within five working days;

7) when receiving from the insured (third party, beneficiary) an application sent to the insurance ombudsman, redirect this application, as well as the documents attached thereto to insurance ombudsman within three working days from the date of receipt.

The compulsory insurance agreement of liability of objects owners may also provide for other obligations of the insurer, not inconsistent with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 13 as amended by the Laws of the RK No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 12.07.2022 No. 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 14. Rights of third parties

1. Third parties shall be entitled to:

1) inform the insurer of occurrence of insured event that occurred as a result of the harmful effects of hazardous production factors on their life, health and (or) property;

2) instead of the insurer (insured), collect the documents necessary for the insurance payment, and submit them to the insurer;

3) use the services of an independent expert to assess extent of damage caused;

5) receive an insurance payment in the amount, manner and terms established by this Law;

5-1) apply to the insurer, taking into account the specifics provided by Article 21-1 of this Law, or insurance ombudsman or the court to resolve issues under compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

7) submit a claim to the insured for compensation for damage caused in extent exceeding the amount of damage caused over the amount of insurance payment received.

2. In cases provided by Laws, the rights of third parties, established by paragraph 1 of this Article, shall be transferred to other persons (beneficiaries).

Footnote. Article 14 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010; No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 12.07.2022 No. 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 15. The amount of sum insured

1. The sum insured under compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be in the amount of monthly calculation index established by the Law on the republican budget for the relevant financial year:

1) 600 thousand - if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors exceeds four thousand;

2) 350 thousand - if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors shall be more than two thousand people, but shall not exceed four thousand;

3) 225 thousand - if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors shall be more than one and a half thousand people, but shall not exceed two thousand people;

4) 115 thousand - if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors shall be more than seven hundred fifty people, but shall not exceed one and a half thousand people;

5) 50 thousand - if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors shall be more than three hundred people, but shall not exceed seven hundred fifty people;

6) 30 thousand - if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors shall be more than one hundred fifty people, but shall not exceed three hundred;

7) 12 thousand - if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors shall be more than seventy-five people, but shall not exceed one hundred fifty people;

8) 5 thousand - if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors shall be more than ten people, but shall not exceed seventy-five people;

9) 1 thousand - for other declared hazardous production, if the maximum possible number of victims as a result of harmful effects of hazardous production factors shall be up to ten people.

Footnote. Article 15 is in the wording of the Law of RK No. 275-IV dated 04.05.2010.

Article 16. The size of insurance premium

1. The size of insurance premium under compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be established by agreement of the parties ranging from 0.72 to 2.02 percent of the size of sum insured, depending on the level of danger of object whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties.

2. The value of insurance rate for a particular object shall be established depending on general danger level of object, which shall be annually determined by the authorized body.

3. The size of insurance premium shall be established taking into account insurance rate specified in compulsory insurance agreement of liability of objects owners, general danger level of object determined by the authorized body of the industrial safety field.

Information on annual general danger level of organizations with hazardous production facilities subject to declaration and insurance shall be posted by the authorized body on its Internet resource or published in the republican printed periodical publications in the Kazakh and Russian languages.

While maintaining or reducing the general danger level of object, the insurance premium shall be paid at insurance rate established in accordance with this Article.

With an increase in general danger level of object in comparison with industry average indicators, multiplying factor of ten percent shall be applied to insurance rate for a one percent increase in general danger level of object.

The value of insurance rate, taking into account the multiplying factor, shall not exceed the size of the insurance rate set in paragraph 1 of this Article.

Footnote. Article 16 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010; No. 189-V dated 11.04.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 239-V dated 29.09.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 17. The procedure and terms of insurance premium payment

Insurance premiums shall be paid one-time within ten days after conclusion of compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

When changing compulsory insurance agreement of liability of objects owners for any reason, the difference between the newly calculated and previously paid insurance premiums shall be subject to surcharge (return) within fifteen days.

The compulsory insurance agreement of liability of objects owners may provide for the right of the insured to pay insurance premium in installments by making insurance contributions in the manner determined by compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

The insurer provides the opportunity to pay insurance premium in a cashless way through the insurer Internet resource.

Footnote. Article 17 is in the wording of the Law of RK No. 275-IV dated 04.05.2010.; as amended by the Laws of the RK No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced from 01.01.2019).

Article 18. Determination of insured event and the amount of insurance payment

1. An insured accident under compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be the fact of occurrence of civil liability of the insured (assured) to compensate for damage to life, health and (or) property of a third party as hazardous production factor.

The amount of insurance payment shall be determined by the insurer or an independent expert on the basis of the act of investigating the causes of accident, incident, court decisions and other materials containing information on the extent of damage caused.

2. The amount of insurance payment for damage caused to life and health of each third party shall be established by this Law in the amount of monthly calculation index established by the Law on the republican budget for the relevant financial year, and shall be:

1) at death - 1000;

2) in establishing disability:

the first group - 800;

the second group - 600;

the third group - 500;

a child with a disability - 500;

3) in case of harm, injury or other damage to health without establishing disability - in the amount of actual expenses for outpatient and (or) inpatient treatment, but not more than 300. At the same time, the amount of insurance payment for each day of inpatient treatment must be not less than 2 monthly calculation index.

3. The extent of damage caused by damage to property shall be determined based on the calculation of the cost of its restoration, taking into account the depreciation of property that occurred before the insured event.

The cost of restoration of property shall be determined on the basis of average market prices and tariffs in force at the time of insured event.

The extent of damage caused during the destruction of property shall be determined based on the actual cost of property, taking into account the depreciation on the day the insured event occurs.

The property shall be considered destroyed if its restoration shall not technically possible or economically unjustified. Property restoration shall be considered to be economically unjustified if the expenses expected (cost of restoration) exceed eighty percent of the actual cost of property, taking into account the accumulated depreciation on the day the insured event occurs.

4. The extent of damage caused to property of each third party as a result of occurrence of insured event upon the application of the insured (assured) or other beneficiary shall be determined by the insurer. The assessment of the extent of damage caused, if necessary, can be carried out by an independent expert. In case of disagreement with the results of assessment of damage caused, the parties shall be entitled to prove otherwise.

5. The insurance payment may not exceed the extent of losses caused to a third party (actual damage).

The insurance payment for damage caused to life and health of each third party shall be made in the extent established by paragraph 2 of this Article.

6. The insurer shall have the right to conduct an additional investigation in order to determine the extent of damage caused. In this regard, he shall has the right to request materials from the technical investigation of the accident, incident, documents from state bodies regarding the causing of harm, medical documents, invoices to judge the costs of the lost (damaged, dead) property, the cost of work performed, costs incurred, and other necessary documents.

7. Insurance payments shall be made within the insured amount, established in compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

If the insured amount shall be insufficient for full compensation of damage caused to third parties, the insurer shall make insurance payments within the insured amount specified in compulsory insurance agreement of liability of objects owners in the manner provided by paragraph 7 of Article 19 of this Law. In this case, the beneficiary shall have the right to file a claim directly to the insured (assured) for compensation of damage caused in the extent exceeding the amount of damage caused over the amount of insurance payment received.

8. When insuring civil liability of objects owners with several insurers, each insurer shall be liable to the insured within the agreement concluded with him, but the total amount of insurance payments received by the insured (beneficiary) from all insurers cannot exceed the actual damage.

In this case, the insured shall be entitled to receive the insurance payment from any insurer in the amount of insured sum provided by the agreement concluded with him. If the received insurance payment shall not cover the actual damage, the insured shall be entitled to receive the outstanding amount from another insurer.

The insurer, fully or partially exempted from the insurance payment due to the fact that the damage caused shall be compensated by other insurers, shall be obliged to return to the insurer the relevant part of insurance premiums minus the expenses incurred.

9. In cases when the damage caused shall be also compensated by other persons, the insurer pays only the difference between the amount of insurance payment under compulsory insurance agreement of liability of objects owners and the amount compensated by other persons. The insured shall be obliged to inform the insurer about any payments made to him by other persons in compensation for damage to third parties.

10. The insurer shall also reimburse the expenses incurred by the insured in order to prevent or reduce losses from the insured event, if such expenses were necessary and (or) were incurred to comply with the insurer instructions, even if the relevant measures were unsuccessful. The insurer shall compensate the indicated expenses within thirty days from the date of receipt by it of the statement of the respective costs, but not before making insurance payments.

These expenses of the insured shall be reimbursed in actual amounts, however, so that the total amount of insurance payment and reimbursement of expenses shall not exceed the insurance amount stipulated by compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

If expenses are incurred as a result of the insured execution of the insurer instructions, they shall be reimbursed in full, regardless of the sum insured.

11. In the event of the death of victim in the absence of his heirs to the person who carried out the funeral of the victim, the insurer shall reimburse the necessary funeral expenses in the amount of actual costs, but within the insured amount established by compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

Footnote. Article 18 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010; dated 27.06.2022 No. 129-VII (shall come into effect ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 19. Conditions and procedure for insurance payment

1. The requirement for an insurance payment to the insurer is presented by the insurant (insured person) or another person who is the beneficiary in writing, including through the Internet resource of the insurer in accordance with the regulatory legal act of the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, with the following documents attached:

1) is excluded by the Law of the RK No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).;

2) recognized by the insured claims of the beneficiary on compensation for damages with attachment of documents confirming the damage and its extent, or a court decision on compensation for damages caused to life, health and (or) property of third parties entered into legal force by dangerous production factor;

3) documents (if any) confirming the costs associated with taking measures to prevent or reduce the extent of damage.

At the request of the insurer, the applicant is obliged to submit to the insurer the original documents necessary for making the insurance payment, except for documents available in electronic form in the databases and (or) information systems of state bodies, to which the insurer has access.

2. The insurer who has accepted the documents shall be obliged to issue a certificate to the applicant indicating the full list of submitted documents and the date of their acceptance.

In the event that the insured (assured, beneficiary) sends a claim for insurance payment in electronic form, the insurer may submit this certificate in electronic form to him.

3. When making an insurance payment, the insurer shall not have the right to require the insured (assured) or other person who shall be a beneficiary to accept the conditions restricting his right to claim the insurer.

4. The beneficiary shall be a third party (in the event of his death, a person who has the right for compensation of damage owing to his death in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan) or other person who has compensated a third party (a person entitled to compensation for damage) harm caused within the insurer liability established by this Law, and received the right to insurance payment.

5. Insurance payment shall be made by the insurer not later than thirty days from the date of receipt of the documents provided by paragraph 1 of this Article.

6. In case of late payment of insurance payment, the insurer shall pay the penalty to the beneficiary in the manner and amount established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

7. Satisfaction of applications for compensation for harm caused to life, health and (or) property of third parties by a dangerous production factor recognized by the insurer or a court decision as an insured event shall be carried out in the order of their receipt, and at the same time receiving several applications in the following order:

1) firstly, claims for compensation for harm caused to the life and health of individuals shall be satisfied;

2) secondly, the damage caused to the property of individuals shall be compensated;

3) thirdly, the damage caused to the property of legal entities shall be compensated.

Footnote. Article 19 as amended by the Laws of the RK No. 275-IV dated 04.05.2010; No. 166-VI dated 02.07.2018 (the order of enforcement see art. 2); dated 12.07.2022 No. 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 20. The right of recourse to the person who caused the damage

1. The insurer, who has made the insurance payment, shall have the right of recourse to the insured within the amount paid in the following cases:

1) the intentional actions of the insured (assured), aimed at the occurrence of insured event or contributing to its occurrence;

2) the insurer (assured) commits actions recognized in the manner prescribed by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan, deliberate criminal or administrative offenses that shall be in causal relationship with the insured event;

3) an increase in the amount of damage as a result of the deliberate failure of the insured (assured) to take reasonable and affordable measures to reduce it;

4) representation by the insured (assured) to the insurer of knowingly false information about the insurance object, insurance risk, insured event and its consequences;

5) the refusal of the insured (assured) of his right to claim to the person responsible for the occurrence of the insured event, as well as the refusal to transfer to the insurer documents necessary for transfer of the right of claim.

2. The insurer who has paid the insurance payment shall, within the amount paid, transfer the right of recourse, which the insured (assured) has to the person responsible for the damage caused, reimbursed under the compulsory insurance agreement of liability of objects owners.

3. The insurer who has made insurance payment under compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall not have the right of recourse to their employees, whose violation of service, official or other employment obligations shall caused a hazardous production factor, except in cases of intentional actions.

Footnote. Article 20 as amended by the Laws of the RK No. 227-V dated 03.07.2014 (shall be enforced from 01.01.2015); No. 275-IV dated 04.05.2010.

Article 21. Grounds for exemption of the insurer from insurance payment

1. The insurer shall be entitled to fully or partially refuse the insurance payment if the insured event occurred as a result of:

1) intentional actions of the beneficiary, aimed at occurrence of the insured event or contributing to its occurrence, with the exception of actions committed in the state of necessary defense and extreme necessity;

2) the actions of the beneficiary, recognized in the manner prescribed by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan, deliberate criminal or administrative offenses in a causal relationship with the insured event.

2. The insurer shall be exempt from the insurance payment if the insured event occurred as a result of:

1) military operations;

2) civil war, public disturbances of every kind, riots or strikes.

3. The following may also be grounds for the insurer refusal to make insurance payments:

1) any claims for damages in excess of the insured amount stipulated in compulsory insurance agreement of liability of objects owners;

2) obtaining by the insurer (assured) and (or) other person, being the beneficiary, of the corresponding compensation for the loss from the person responsible for causing the loss;

3) failure to notify the insurer of occurrence of the insured event.

4. The decision to refuse an insurance payment shall be made and communicated by the insurer within thirty days to the insurant (insured person) and (or) beneficiary in writing with a reasoned justification for the reasons for refusal and notification of the right of the insurant (insured person, beneficiary) to apply to the insurance ombudsman to resolve disagreements taking into account the peculiarities of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. The refusal of the insurer to make insurance payment may be appealed by the insured (assured) and (or) another person, being the beneficiary, to the court.

Footnote. Article 21 as amended by the Laws of the RK No. 227-V dated 03.07.2014 (shall be enforced from 01.01.2015); dated 12.07.2022 No. 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 21-1. Features for adjustments of disputes under compulsory insurance agreement of civil liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties

1. If there is a dispute arising from the contract of compulsory liability insurance of object owners, the insured (third party, beneficiary) shall have the right to:

send to the insurer (including through a branch, representative office, or insurer's Internet resources) a written application indicating the requirements and attaching documents confirming its requirements, or send an application to the insurance ombudsman (directly to the insurance ombudsman, including through its Internet resource, or through of the insurer, including through its branch, representative office, another separate structural unit, Internet resource) or to the court to resolve disputes arising from the contract of compulsory liability insurance of facility owners, taking into account the specifics provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Insurance Activities".

2. When receiving application from the insured (third party, beneficiary), the insurer considers and submits a written response within five working days indicating the further procedure for adjustment the dispute.

3. If the insured (third party, beneficiary) applies to the insurance ombudsman, the insurer shall oblige, upon the request of the insured (third party, beneficiary), insurance ombudsman, submit documents relating to the consideration and resolution of the dispute within three working days from the date of receipt the request.

Footnote. The Law is supplemented by Article 21-1 in accordance with the Law of RK No. 166-VI dated 02.07.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated July 12, 2022 No. 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 22. The procedure for dispute consideration

Disputes arising from compulsory insurance agreement of liability of objects owners shall be considered in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 23. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory insurance agreement of liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties

Persons guilty of violating the legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory insurance agreement of liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing danger to third parties shall be liable in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

The President of the Republic of Kazakhstan

Қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы

On compulsory insurance of civil liability of objects owners whose activity is fraught with risk of causing damage to third parties