Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2015 жылғы 12 қарашадағы № 392-V ҚРЗ.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 62-баптан қараңыз.
Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

Осы Заң мемлекеттік аудитпен және қаржылық бақылаумен байланысты қоғамдық қатынастарды реттейді және мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының өкілеттігі мен қызметін ұйымдастыруды айқындайды.

1-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТТІҢ ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУДЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕРІ

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) бұзушылықтар – Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларына, сондай-ақ оларды іске асыру үшін қабылданған мемлекеттік аудит объектілерінің актілеріне қайшы келетін іс-әрекеттер (әрекеттер немесе әрекетсіздік);

2) бұзушылықтар сыныптауышы – құқықтың бұзылған нормалары және оларға сәйкес келетін, Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауаптылық түрлерi көрсетiле отырып, мемлекеттік аудит барысында анықталатын бұзушылық түрлерiнiң тiзбесiн, сондай-ақ осы бұзушылықтарды жою тәсiлдерiн қамтитын құжат;

3) квазимемлекеттік сектор субъектілері – мемлекеттік кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, акционерлік қоғамдар, оның ішінде құрылтайшысы, қатысушысы немесе акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтер, ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар, сондай-ақ еншілес, тәуелді және Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне сәйкес олармен үлестес болып табылатын өзге де заңды тұлғалар;

4) кемшіліктер – бұзушылықтарға жол беру мүмкіндігіне жағдайлар (бұзушылықтардың туындау тәуекелін) жасайтын іс-әрекеттер (әрекеттер немесе әрекетсіздік);

5) қаржылық бақылау – мемлекеттік аудит барысында анықталған бұзушылықтарды жоюға бағытталған қызмет;

6) мемлекеттік аудит – тәуекелдерді басқару жүйесіне негізделген, бюджеттік қаражатты, мемлекет, мемлекеттік аудит объектілерінің активтерін, байланысты гранттарды, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен, оның ішінде бюджетті атқаруға байланысты басқа қызметпен тартылатын қарыздарды басқару және пайдалану тиімділігін талдау, бағалау және тексеру;

7) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау объектілері (бұдан әрі – мемлекеттік аудит объектілері) – мемлекеттік органдар, мемлекеттік мекемелер, квазимемлекеттік сектор субъектілері, сондай-ақ бюджет қаражатын алушылар;

8) мемлекеттік аудитор – мемлекеттік аудитті және (немесе) қаржылық бақылауды жүзеге асыратын, мемлекеттік аудитор сертификаты бар мемлекеттік қызметші;

8-1) мемлекеттік аудитордың ассистенті – мемлекеттік аудитке қатысуға құқығы бар, бухгалтерлік есепке алу, қаржылық есептілік және аудиторлық қызмет саласында кәсіптік білімі бар мемлекеттік қызметші және мемлекеттік органның құзыреті шегінде өзге саладағы (қызмет аясындағы) маман;

9) мемлекеттік аудиторлардың кәсіби әдеп қағидалары (бұдан әрі – Кәсіби әдеп қағидалары) – Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган бірлесіп әзірлейтін және бекітетін мемлекеттік аудиторлардың мінез-құлқының әдеп қағидаларының бірыңғай жиынтығы;

10) электрондық мемлекеттік аудит – ақпараттық технологияларды қолдану арқылы қашықтықтан жүзеге асырылатын мемлекеттік аудит.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік-құқықтық актілерінен тұрады.

2. Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасының күші Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, сондай-ақ оның шегінен тыс жерде әрекет ететін мемлекеттік аудит объектілеріне қолданылады.

3. Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдарындағы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасымен және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша осы органдардың бірінші басшылары айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

4. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзге қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Мемлекеттік аудит

1. Мемлекеттік аудиттің мақсаты бюджет қаражатын, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін басқарудың және пайдаланудың тиімділігін арттыру болып табылады.

2. Субъектіге байланысты мемлекеттік аудит мынадай түрлерге бөлінеді:

1) міндеттері халықтың тұрмыс жағдайлары сапасының қарқынды өсуін және елдің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін ұлттық ресурстардың (қаржылық, табиғи, өндірістік, кадрлық, ақпараттық) тиімді және заңды басқарылуын талдау, бағалау және тексеру болып табылатын сыртқы мемлекеттік аудит;

2) міндеттері мемлекеттік аудит объектісінің Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында көзделген тікелей және түпкі нәтижелерге қол жеткізуін, қаржылық және басқарушылық ақпараттың сенімділігі мен анықтығын, мемлекеттік аудит объектілері қызметін ұйымдастырудың ішкі процестерінің тиімділігін, көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілері активтерінің сақталуын талдау, бағалау және тексеру болып табылатын ішкі мемлекеттік аудит.

3. Мемлекеттік аудит мынадай типтерге бөлінеді:

1) қаржылық есептілік аудиті – мемлекеттік аудит объектісі қаржылық есептілігінің, бухгалтерлік есебінің және қаржылық жай-күйінің анықтығын, негізділігін бағалау;

2) тиімділік аудиті – мемлекеттік аудит объектісінің қызметін тиімділік, үнемділік, өнімділік және нәтижелілік нысанына бағалау және талдау;

3) сәйкестік аудиті – мемлекеттік аудит объектісінің Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларын, сондай-ақ оларды іске асыру үшін қабылданған квазимемлекеттік сектор субъектілерінің актілерін сақтауын бағалау, тексеру.

Ескерту. 3-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-1-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау саласындағы реттеудің міндеттері

Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау саласындағы реттеудің міндеттері:

1) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары қызметінің құқықтық негіздерін белгілеу;

2) мемлекеттік аудит пен қаржылық бақылауды жүзеге асырудың негізгі қағидаттары мен бағыттарын айқындау болып табылады.

Ескерту. 3-1-баппен толықтырылды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Мемлекеттік аудит көрсеткіштері

Мемлекеттік аудиттің типіне қарай мынадай көрсеткіштер ескеріледі:

1) тиімділік – жоспарланған және алынған нәтижелердің оларға қол жеткізу үшін пайдаланылған ресурстар ескерілгендегі арақатынасы;

2) үнемділік – қызметтің бағаланатын нәтижелерінің тиісті сапасын сақтай отырып, осы нәтижелерге қол жеткізу үшін бөлінген ресурстардың құнын барынша азайту;

3) өнімділік – санын, сапасын және мерзімдерін ескере отырып бөлінген ресурстарды пайдалана отырып, экономика немесе жекелеген басқару саласы үшін барынша пайдалы нәтиже алу;

4) нәтижелілік – әрбір қызмет бойынша белгіленген міндеттердің іске асырылу деңгейі және тиісті қызметтің жоспарлы (тікелей, түпкілікті) және нақты нәтижелерінің арақатынасы;

5) мәнділік – мемлекеттік аудит объектісі қаржылық және шаруашылық операцияларын жасауы кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасы нормаларының, оларды іске асыру үшін қабылданған квазимемлекеттік сектор субъектілері актілерінің талаптарынан ауытқу, сондай-ақ ең жоғары жол берілетін мөлшері мемлекеттік аудит объектісі қызметінің ерекшелігіне және көрсеткіштер санатына қарай Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес айқындалатын, қабылданатын шешімдерге ықпал ететін өзге де қателер;

6) перспективалық – жүргізілген шығыстардың белгіленген күтілетін кезеңге қойылған мақсаттар мен міндеттерге сәйкестігі.

5-бап. Қаржылық бақылау

1. Қаржылық бақылауды осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде белгіленген құзыреті шегінде бюджетке өтеуді, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету, тауарлар беру және (немесе) анықталған бұзушылықтар сомасын есепке алу бойынша көрсету, нұсқамаларды орындау және кінәлі адамдарды жауаптылыққа тарту жолымен қалпына келтіруді қамтамасыз ету арқылы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүзеге асырады.

2. Мемлекеттік қаржылық бақылаудың ден қою шаралары:

1) барлық мемлекеттік органдардың, ұйымдардың және лауазымды адамдардың орындауы үшін міндетті, анықталған бұзушылықтарды жою туралы және оларға жол берген лауазымды адамдардың жауаптылығын қарау туралы нұсқама шығару;

2) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген құзырет шегінде әкімшілік іс жүргізуді қозғау;

3) мемлекеттік аудит объектісі лауазымды адамдарының әрекеттерінде әкімшілік құқық бұзушылықтар белгілері анықталған кезде материалдарды тиісті аудиторлық дәлелдемелерімен бірге әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қозғауға және (немесе) қарауға уәкілеттік берілген органдарға беру;

3-1) мемлекеттік аудит объектісі нұсқаманы орындамаған немесе тиісінше орындамаған кезде қылмыстық құқық бұзушылық белгілері бар материалдарды мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органының тиісті аудиторлық дәлелдемелерімен бірге процестік шешім қабылдау үшін қылмыстық қудалау органдарына беру прокуратура органдары арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік аудит объектісі, мүдделерін аудиторлық іс-шаралар қозғаған кәсіпкерлік субъектілері және өзге де тұлғалар мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижелеріне шағым жасаған кезде қылмыстық құқық бұзушылық белгілері бар материалдарды тиісті аудиторлық дәлелдемелерімен бірге процестік шешім қабылдау үшін қылмыстық қудалау органдарына беру дауларды реттеудің апелляциялық және (немесе) сот тәртібі сақталғаннан кейін прокуратура органдары арқылы жүзеге асырылады;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, оның ішінде бюджетке өтеуді қамтамасыз ету, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету, тауарларды жеткізу және (немесе) бұзушылықтардың ерікті түрде өтелмеген (қалпына келтірілмеген), анықталған сомаларын есепке алу бойынша көрсету арқылы қалпына келтіру және нұсқаманы орындау мақсатында сотқа талап қоюды ұсыну болып табылады.

3. Ішкі аудит қызметтері мемлекеттік аудит объектісінің лауазымды адамдарының әрекеттерінде қылмыстық немесе әкімшілік құқық бұзушылық белгілері анықталған кезде материалдарды тиісті аудиторлық дәлелдемелерімен бірге қылмыстық қудалау органдарына немесе әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қозғауға және (немесе) қарауға уәкілетті органдарға беру бойынша ден қою шараларын жүзеге асырады.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың негізгі қағидаттары

Мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың негізгі қағидаттары:

1) тәуелсіздік – мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу кезінде мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының тәуелсіздігіне қол сұғатын араласуға жол бермеу;

2) объективтілік – Қазақстан Республикасының заңнамасына, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарына сәйкес мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу кезінде объективті тәсілдерді қолдануы және мүдделер жанжалын болғызбау;

3) кәсіби құзыреттілік – мемлекеттік аудиторлардың білікті және сапалы мемлекеттік аудитті және қаржылық бақылауды жүргізуді қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін білім мен дағдының қажетті көлемінің болуы, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын, кәсіби әдеп қағидаларын сақтауы, сондай-ақ кәсіби борышын орындауы;

4) құпиялылық – Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау барысында алынатын немесе өздері жасайтын құжаттарды үшінші тұлғаларға беру не онда қамтылған мәліметтерді ауызша жария ету құқығынсыз сақтау жөніндегі міндеттемесі;

5) анықтық – мемлекеттік аудит нәтижелерін аудиторлық дәлелдемелермен растау;

6) ашықтық – мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижелерін баяндаудың анықтығы;

7) жариялылық – құпиялылық режимін, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны қамтамасыз етуді ескере отырып, бұқаралық ақпарат құралдарында мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижелерін жариялау;

8) мемлекеттік аудит нәтижелерін өзара тану – мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын сақтаған жағдайда осы органдардың мемлекеттік аудит нәтижелерін тануы.

7-бап. Бұзушылықтар сыныптауышы

1. Анықталған бұзушылықтарды сыныптау, сондай-ақ оларды жою нәтижелері туралы есептілікті қалыптастыру кезінде бірыңғай көзқарасты қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары бұзушылықтар сыныптауышын қолданады.

Бұзушылықтар сыныптауышын республикалық Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы (бұдан әрі – Жоғары аудиторлық палата) ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

2. Бұзушылықтар сыныптауышы бұзушылықтардың мынадай түрлерін қамтиды:

1) бюджет қаражатын, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін, байланысты гранттарды, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды негізсіз жұмсауға әкеп соққан қаржылық бұзушылықтар;

2) бюджет қаражатының, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілері активтерінің, байланысты гранттардың, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздардың, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздардың негізсіз пайдаланылуына әкеп соқпаған рәсімдік сипаттағы бұзушылықтар.

3. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижелері бойынша анықталған қаржылық бұзушылықтардың сомасы бюджет өтелуге, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету, тауарларды беру және (немесе) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының нұсқамасы және (немесе) сот шешімі негізінде есепке алу бойынша көрсету жолымен қалпына келтірілуге жатады.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттары

1. Мемлекеттік аудитке және қаржылық бақылауға қойылатын талаптар мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарында айқындалады.

2. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттары мыналарға бөлінеді:

1) халықаралық стандарттардың негізінде әзірленетін және мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қызметіне қойылатын негіз қалайтын талаптарды қамтитын мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың жалпы стандарттары.

Мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың жалпы стандарттарын Жоғары аудиторлық палата әзірлейді және Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді;

2) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізуге (рәсіміне, тетігіне және әдістеріне) және мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қызметіне қойылатын рәсімдік талаптарды қамтитын мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандарттары, олар:

Жоғары аудиторлық палата мен ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган бірлесіп әзірлейтін және бекітетін мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандарттары;

Жоғары аудиторлық палата әзірлейтін және бекітетін сыртқы мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандарттары болып бөлінеді. Сыртқы мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандарттарын әзірлеу мен бекіту тәртібін Жоғары аудиторлық палата айқындайды;

Жоғары аудиторлық палатамен келісу бойынша ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган әзірлейтін және бекітетін ішкі мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандарттары болып бөлінеді.

Тиімділік өлшемшарттары сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларында айқындалған тәртіппен аудит объектісінің қызметін алдын ала зерделеу кезеңінде аудит объектісімен талқыланады.

3. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары, мемлекеттік аудит жүргізуге тартылған жеке және заңды тұлғалар қолдануға міндетті.

4. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде ішкі аудит стандарттары Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әзірленеді және бекітіледі.

Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органдағы ішкі аудит стандарттарын қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган әзірлейді және бекітеді.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТ ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

9-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау саласындағы мемлекеттік реттеу

Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау саласындағы мемлекеттік реттеуді Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Үкіметі, Жоғары аудиторлық палата және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган жүзеге асырады.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының жүйесі

1. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының жүйесін:

1) мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың жоғары органы болып табылатын Жоғары аудиторлық палата;

2) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың тексеру комиссиялары (бұдан әрі – тексеру комиссиялары);

3) ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган;

4) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның ішкі аудит қызметін қоспағанда, орталық мемлекеттік органдардың, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ішкі аудит қызметтері;

5) көзделген штат саны шеңберінде бірінші басшының қалауы бойынша құрылатын орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының ішкі аудит қызметтері;

6) штат саны шеңберінде бірінші басшының ұйғаруы бойынша құрылатын, Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ведомстволық бағынысты аумақтық органдарының ішкі аудит қызметтері құрайды.

1-1. Ішкі аудит қызметтері Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігінде, Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің – Елбасының Кеңсесінде, Қазақстан Республикасының Конституциялық Сотында, Қазақстан Республикасы Үкіметінің Аппаратында, Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Аппаратында, Жоғары аудиторлық палатада, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметінде құрылмайды.

2. Жоғары аудиторлық палата және тексеру комиссиялары сыртқы мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың уәкілетті органдары болып табылады.

Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган және ішкі аудит қызметтері ішкі мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың уәкілетті органдары болып табылады.

3. Ішкі аудит қызметтері заңды тұлғалар болып табылмайды.

4. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ішкі аудит қызметінің жұмысын ұйымдастыруды қоса алғанда, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкіндегі ішкі аудит Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органдағы ішкі аудит ішкі аудит стандарттарына сәйкес жүзеге асырылады. Ішкі аудит қызметінің жұмысын ұйымдастыру Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 3-баптан қараңыз); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Ескерту. 11-бап алып тасталды - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

12-бап. Жоғары аудиторлық палатаның құзыреті

Ескерту. 12-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жоғары аудиторлық палата мыналардың:

1) өзінің мазмұны бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің тиісті есебіне қорытынды болып табылатын, есепті қаржы жылы үшін республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есеп дайындай отырып, Қазақстан Республикасының бюджет жүйесінің қағидаттарына сәйкес республикалық бюджетті жоспарлаудың және атқарудың;

2) мемлекеттік аудит объектілері қызметінің;

3) республикалық бюджетті атқару және мемлекет активтерін пайдалану бөлігінде, ал Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмалары бойынша өзге де бағыттар бойынша Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарын іске асырудың;

4) ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің және ұлттық компаниялардың даму жоспарларының және акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың іс-шаралар жоспарларының іске асырылуының;

5) квазимемлекеттік сектор субъектілері қызметінің экономиканың немесе экономиканың жеке алғандағы саласының, мемлекеттік басқарудың әлеуметтік және басқа да салаларының дамуына әсерінің;

6) мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген борыштың, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігі бойынша борышты қалыптастырудың және басқарудың;

7) байланысты гранттарды, бюджеттік инвестицияларды, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды және мемлекет активтерін пайдаланудың;

8) мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жоспарлау негізділігінің, олардың іске асырылуының және жүзеге асыруы тиімділігінің;

9) тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер сатып алуға бөлінген (жұмсалған) ұлттық қаржы ресурстарының мөлшері мен сатып алынған тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің нарықтық құны арасындағы айырманы бағалауды қоса алғанда, баға белгілеудің;

10) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін басқарудың;

11) салықтық және кедендік әкімшілендірудің;

12) шарттардың;

13) қоршаған ортаны қорғау саласындағы;

14) ақпараттық технологиялар саласындағы тиімділігіне аудитті жүзеге асырады.

2. Жоғары аудиторлық палата мыналарға:

1) республикалық бюджет қаражаты мен ұлттық ресурстарды пайдалану бойынша мемлекеттік аудит объектілері қызметіне;

2) мемлекеттік аудит объектілерінің бухгалтерлік есепті жүргізу және қаржылық есептілікті жасау анықтығына және дұрыстығына;

3) мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің шарт талаптарын орындауына;

4) республикалық бюджетке түсетін түсімдердің, бюджетке түсетін түсімдерді алудың толықтығына және уақтылығына, сондай-ақ республикалық бюджеттен қате (артық) төленген соманы қайтаруға, есепке жазу дұрыстығына;

5) мемлекеттік төтенше бюджеттің атқарылуына;

6) республикалық бюджет қаражатын, оның ішінде нысаналы трансферттер мен кредиттерді, байланысты гранттарды, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды, мемлекет кепілгерліктері мен активтерін пайдалануға, сондай-ақ мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің, оның ішінде мемлекеттік концессиялық міндеттемелердің орындалуын қаржыландыруға;

7) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорын қалыптастыруға және пайдалануға;

8) Қазақстан Республикасы Президентінің келісімімен немесе оның тапсырмасы бойынша ғана Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің активтерін пайдалануға, зейнеткерлік активтерін сенімгерлік басқаруға;

9) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің өздеріне бөлінген республикалық бюджет қаражатын қаржы-экономикалық негіздемеге сәйкес пайдалануына сәйкестік аудитін жүзеге асырады.

3. Жоғары аудиторлық палата республикалық бюджеттің шоғырландырылған қаржылық есептілігіне аудит, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органды қоспағанда, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің және мемлекеттік мекемелердің қаржылық есептілігіне аудит жүргізеді.

4. Жоғары аудиторлық палата:

1) өз құзыреті шегінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдар бойынша шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді;

2) сыртқы мемлекеттік аудит жүргізумен байланысты мәселелер бойынша мемлекеттік аудит объектілері лауазымды адамдарының тиісті ақпаратын тыңдайды;

3) мемлекеттік аудит және сараптамалық-талдау іс-шаралары барысында анықталған (анықталатын) бұзушылықтар мен кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдайды;

4) құпиялылық режимінің, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге құпияның сақталуын ескере отырып, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының аудиторлық есептерін сұратады және талдайды әрі мемлекеттік аудит сапасын арттыру жөнінде ұсынымдар береді;

5) бюджет қаражатын, кредиттерді, байланысты гранттарды, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды пайдалану мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына және осы Заңға сәйкес жүргізілетін аудит нәтижелерін бақылауды жүзеге асырады;

6) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау саласында талдау және зерттеулер жүргізеді, әдіснамалық басшылықты жүзеге асырады, мемлекеттік аудит саласында оқыту бағдарламаларын іске асырады;

7) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қызметкерлерін қайта даярлау мен олардың біліктілігін арттыруды ұйымдастырады;

8) мемлекеттік аудитор біліктілігін иеленуге үміткер адамдарды сертификаттау қағидаларына сәйкес, сыртқы мемлекеттік аудитті жүзеге асыратын мемлекеттік аудиторларға кандидаттардың білімін растау жөніндегі қызметті ұйымдастырады;

9) сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді, оның ішінде онда мемлекеттік аудит қорытындылары бойынша қабылданатын құжаттардың, Жоғары аудиторлық палата мен тексеру комиссияларының тиісті құжаттарда қолданылатын логотиптерінің нысандары қамтылады;

10) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарына, ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің және ұлттық компаниялардың даму жоспарларына және мемлекет акционері болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың іс-шаралар жоспарларына бағалау жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

11) мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыру және сыртқы мемлекеттік аудит жүргізу кезінде қолданылатын тәуекелдерді басқарудың үлгілік жүйесін әзірлейді және бекітеді;

12) тексеру комиссиялары туралы үлгілік ережені әзірлейді және бекітеді;

13) алып тасталды - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

14) Жоғары аудиторлық палата туралы ережені әзірлейді және Қазақстан Республикасының Президентіне бекітуге енгізеді;

14-1) бизнес жүргізудің жеңілдігі бойынша өңірлер мен қалалар рейтингін жүргізу әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

15) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүйесіне кіретін ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның, ішкі аудит қызметтерінің тәуекелдерді басқару жүйесін үйлестіреді;

16) мемлекеттік бақылау және қадағалау органдарымен, өзге де мемлекеттік органдармен, мемлекеттік аудит объектілерімен ақпарат алмасу, сондай-ақ электрондық мемлекеттік аудит жүргізу мақсатында мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жөніндегі бірыңғай дерекқорды дамытуды, оның жұмыс істеуін қамтамасыз етеді және мемлекеттік аудит және қаржылық бақылаудың бірыңғай дерекқорын қалыптастыру мен жүргізу және оның деректерін пайдалану қағидаларын бекітеді;

17) Қазақстан Республикасының бюджет және өзге де заңнамасын, оның ішінде ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы заңнамасын жетілдіру жөнінде ұсынымдар енгізеді, Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау мәселелері бойынша нормативтік-құқықтық актілерін әзірлейді және келіседі;

18) сыртқы мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың уәкілетті органдарының жұмысын үйлестіру үшін, оның ішінде басқа да мемлекеттік органдармен немесе ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау бойынша құқықтық актілер қабылдайды;

19) құпиялылық режимін, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге құпияны қамтамасыз етуді ескере отырып, өз қызметі туралы ақпаратты бұқаралық ақпарат құралдарында орналастырады;

20) тексеру комиссияларына әдістемелік көмек көрсетеді;

21) орталық мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасауда тексеру комиссияларының атынан олардың мүддесін білдіреді;

22) Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың мәслихаттарына тексеру комиссиясының төрағасын тағайындауға ұсыныс енгізеді;

22-1) ревизиялық комиссиялардың төрағасы мен мүшелері лауазымдарына кандидаттарды іріктеу тәртібі мен оларды бағалау өлшемшарттарын әзірлейді және бекітеді;

23) өздері қабылдаған актілердің мерзімдік жинақтарын, бюллетеньдер, журналдар және басқа да басылымдар шығарады;

24) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қызметіне бағалауды жүзеге асырады;

24-1) бизнес жүргізудің жеңілдігі бойынша өңірлер мен қалалар рейтингін жүргізеді;

25) осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

5. Жоғары аудиторлық палата жергілікті бюджет қаражатына мынадай негіздер бойынша:

1) Қазақстан Республикасы Президентінің және оның Әкімшілігінің тапсырмасы бойынша;

2) мемлекеттік органдардың, ревизиялық комиссиялардың, жеке және заңды тұлғалардың жолданымдары бойынша;

3) құқық қорғау органдарының ақпараты бойынша аудит жүргізуге құқылы.

6. Осы баптың 5-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша жергілікті бюджет қаражатына аудит жүргізу туралы шешім кейіннен Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі хабардар етіле отырып, Жоғары аудиторлық палатаның отырысында көпшілік дауыспен қабылданады.

7. Жоғары аудиторлық палата заңды күшіне енген сот актілері бар аудит материалдарын қоспағанда, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары аудитінің қорытындыларын мынадай негіздер бойынша:

1) Қазақстан Республикасы Президентінің және оның Әкімшілігінің тапсырмасы бойынша;

2) Жоғары аудиторлық палатаның шешімі бойынша қайта қарауға құқылы.

8. Жоғары аудиторлық палатаның жұмысы туралы тоқсан сайын берілетін ақпарат шеңберінде мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары аудитінің қорытындыларын қайта қараудың жүргізілгені туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне хабар беріледі.

Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Тексеру комиссиясының құзыреті

1. Тексеру комиссиясы тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде мыналардың:

1) өзінің мазмұны бойынша жергілікті атқарушы органның тиісті есебіне қорытынды болып табылатын есепті қаржы жылы үшін жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы есеп дайындай отырып, Қазақстан Республикасының бюджет жүйесінің қағидаттарына сәйкес жергілікті бюджетті жоспарлаудың және атқарудың;

2) байланысты гранттарды, бюджеттік инвестицияларды, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды және мемлекет активтерін пайдаланудың;

3) жергілікті атқарушы орган мен квазимемлекеттік сектор субъектілері қызметінің экономиканың немесе экономиканың жеке алғандағы саласының, әлеуметтік және басқа да мемлекеттік басқару салаларының дамуына әсерінің;

4) тиісті бюджетті атқару және мемлекет активтерін пайдалану бөлігінде, ал Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмалары бойынша өзге де бағыттар бойынша Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының іске асырылуының;

5) жергілікті атқарушы орган мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жоспарлау негізділігінің, олардың іске асырылуының және жүзеге асырылу тиімділігінің;

6) тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер сатып алуға бөлінген (жұмсалған) жергілікті қаржы ресурстарының мөлшері мен сатып алынған тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің нарықтық құны арасындағы айырманы бағалауды қоса алғанда, баға белгілеудің;

7) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін басқарудың;

8) салықтық әкімшілендірудің;

9) шарттардың;

10) қоршаған ортаны қорғау саласындағы;

11) ақпараттық технологиялар саласындағы;

12) мемлекеттік аудит объектілері қызметінің тиімділік аудитін жүзеге асырады.

2. Тексеру комиссиясы тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің шегінде мыналарға:

1) мемлекеттік аудит объектілерінің бухгалтерлік есепті жүргізу және қаржылық есептілікті жасау анықтығына және дұрыстығына;

2) жергілікті атқарушы органның және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің шарт талаптарын орындауына;

3) жергілікті бюджетке түсетін түсімдердің, бюджетке түсетін түсімдерді алудың толықтығы мен уақтылығына, сондай-ақ жергілікті бюджеттен қате (артық) төленген соманы қайтаруға, есепке жазудың дұрыстығына;

4) жергілікті бюджет қаражатын, оның ішінде жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджетке нысаналы трансферттер және кредиттер түрінде бөлінген қаражатты, байланысты гранттарды, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды пайдалануға;

5) жергілікті бюджеттен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің өздеріне бөлінген қаражатты қаржы-экономикалық негіздемеге сәйкестігі бойынша пайдалануына сәйкестік аудитін жүзеге асырады.

3. Тексеру комиссиясы тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде жергілікті бюджеттің шоғырландырылған қаржылық есептілігіне аудит, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің және мемлекеттік мекемелердің қаржылық есептілігіне аудит жүргізеді.

4. Тексеру комиссиясы тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде:

1) өз құзыреті шегінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдар бойынша шаралар қолдануды қамтамасыз етеді;

2) сыртқы мемлекеттік аудит жүргізумен байланысты мәселелер бойынша мемлекеттік аудит объектілері лауазымдары адамдарының тиісті ақпаратын тыңдайды;

3) мемлекеттік аудит қорытындылары бойынша лауазымды адамдарды тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы оларды тағайындаған адамдарға ұсыныстар енгізеді;

4) мемлекеттік аудит және сараптамалық-талдау іс-шаралары барысында анықталған (анықталатын) бұзушылықтар мен кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қолданады;

5) лауазымды адамдардың Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін сақтамауының анықталған фактілері бойынша, сондай-ақ тиімділік аудитінің нәтижелері бойынша мәслихатқа ұсыныстар енгізеді;

6) құпиялылық режимін, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге құпияны қамтамасыз етуді ескере отырып, өз қызметі туралы ақпаратты бұқаралық ақпарат құралдарында орналастырады;

7) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

14-бап. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның құзыреті

Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган:

1) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органды қоспағанда, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қаржылық есептілігіне, оның ішінде шоғырландырылған қаржылық есептілігіне және мемлекеттік мекемелердің қаржылық есептілігіне тәуекелдерді басқару жүйесі негізінде жыл сайынғы аудит жүргізеді;

1-1) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органды қоспағанда, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қаржылық есептілігіне, оның ішінде шоғырландырылған қаржылық есептілігіне және мемлекеттік мекемелердің қаржылық есептілігіне жыл сайынғы аудит жүргізуге қатысу үшін орталық мемлекеттік органның бірінші басшысымен, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімімен келісу бойынша ішкі аудит қызметін тартады;

2) мыналардың:

техникалық-экономикалық негіздемені, қаржылық-экономикалық негіздемені және бюджеттік инвестициялардың сметалық құнын түзетуге байланысты шығыстарға;

республикалық және жергілікті бюджеттер қаражатының, кредиттердің, байланысты гранттардың, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздардың, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздардың пайдаланылуына, оның ішінде квазимемлекеттік сектор субъектілерінің мемлекет кепілгерлігімен және кепілдігімен тартылатын қарыздарды алу шарттарын сақтауына, Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің тапсырмалары, депутаттық сауалдар бойынша мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілері активтерінің пайдаланылуына, сондай-ақ бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның ақпараттық жүйелері деректерінің мониторингі нәтижелері бойынша;

мемлекеттік-жекешелік әріптестікті іске асыру мақсаттары үшін объектілерді беру шарттары мен рәсімдерінің сақталуына, бюджеттік кредиттер беруге, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің, оның ішінде мемлекеттік концессиялық міндеттемелердің, мемлекеттік кепілдіктердің және мемлекет кепілгерліктерінің атқарылуын қаржыландыруға, сондай-ақ олардың пайдаланылуына;

Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда, мемлекеттік қарыздарды беру, пайдалану шарттары мен рәсімдерінің сақталуына;

тәуекелдерді басқару жүйесі негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу, мемлекеттік мүлік, бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік, аудиторлық қызмет туралы заңнамаларының сақталуына сәйкестік аудитін жүзеге асырады;

3) осы Заңда және камералдық бақылау жүргізу қағидаларында айқындалған тәртіппен камералдық бақылауды жүзеге асырады;

3-1) қаржылық есептілік бекітілгенге дейін Қазақстан Республикасының Үкіметі алдында өз қызметінің нәтижелері туралы жыл сайын есеп береді;

4) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының жүйесіне кіретін ішкі аудит қызметтерінің жұмысын үйлестіру мақсатында:

ішкі аудит қызметтеріне әдіснамалық және консультациялық көмек ұсынуды қамтамасыз етеді;

ішкі аудит қызметтері туралы үлгілік ережені әзірлейді және бекітеді;

жүргізілген мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау бойынша ішкі аудит қызметтерінің есепті ақпаратына талдау жүргізеді;

ішкі аудит қызметтері жұмысының тиімділігіне бағалау жүргізеді;

мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу үшін тәуекелдерді басқару жүйесі ұсынған тәуекелі бар объектілер бойынша ішкі аудит қызметтеріне ақпарат жібереді;

ішкі аудит қызметтерінің жұмысы туралы жыл сайынғы есепті Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсынады;

ішкі аудит қызметтерінің мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын және ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларын сақтауын бақылауды жүзеге асырады;

мемлекеттік органдардың басшыларына ішкі аудит қызметтері басшыларының, мемлекеттік аудиторларының жауаптылығын қарау туралы ұсыныстар енгізеді;

5) мемлекеттік аудитор біліктілігін иеленуге үміткер адамдарды сертификаттау қағидаларына сәйкес, ішкі мемлекеттік аудитті жүзеге асыратын мемлекеттік аудиторларға кандидаттардың білімін растау жөніндегі қызметті ұйымдастырады;

6) ішкі мемлекеттік аудитті жүзеге асыратын мемлекеттік аудиторлар даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі қызметті ұйымдастырады;

7) алып тасталды - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

8) Жоғары аудиторлық палатамен келісу бойынша ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

9) камералдық бақылау жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

10) тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесін қалыптастыру және ішкі мемлекеттік аудит жүргізу кезінде қолданылатын тәуекелдерді басқарудың үлгілік жүйесін әзірлейді және бекітеді;

10-1) Жоғары аудиторлық палатамен келісу бойынша ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың жұмысын үйлестіру үшін, оның ішінде басқа мемлекеттік органдармен немесе ұйымдармен өзара іс-қимыл жөнінде құқықтық актілер қабылдайды;

11) ішкі мемлекеттік аудит жүргізумен байланысты мәселелер бойынша мемлекеттік аудит объектілері лауазымды адамдарының тиісті ақпараттарын тыңдайды;

11-1) электрондық ішкі мемлекеттік аудит қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

11-2) осы Заңның мақсаты мен міндеттеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау саласындағы нормативтік құқықтық актілерін әзірлейді және бекітеді;

12) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.11.2021 № 72-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Ішкі аудит қызметінің құзыреті

Ішкі аудит қызметі:

1) орталық мемлекеттік органның бірінші басшысымен, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімімен келісілген, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган жүргізетін, құрамына осы ішкі аудит қызметі кіретін мемлекеттік органның қаржылық есептілігінің аудитіне қатысады;

2) мыналарға:

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның ішкі аудит қызметін қоспағанда, орталық мемлекеттік органдардың ішкі аудит қызметтері үшін – мемлекеттік органда, оның ведомстволарында, аумақтық бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында олардың қызметінің барлық бағыттары бойынша;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ішкі аудит қызметтері үшін – жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын және тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімшілік бағыныстылығының аумағындағы атқарушы органдарда, олардың бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында олардың қызметінің барлық бағыттары бойынша тиімділік аудитін жүргізеді;

3) мыналарға:

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның ішкі аудит қызметін қоспағанда, орталық мемлекеттік органдардың ішкі аудит қызметтері үшін – мемлекеттік органда, оның ведомстволарында, аумақтық бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ішкі аудит қызметтері үшін – жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын және тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімшілік бағыныстылығының аумағындағы атқарушы органдарда, олардың бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында ішкі процестердің (бизнес-процестердің) тәуекелдерін басқару жүйесі негізінде ішкі бақылау мен басқару жүйесінің жұмыс істеуін бағалауды жүзеге асырады;

4) бюджет шығыстарымен өзара байланыста мемлекеттік органның стратегиялық жоспарының және аумақтарды дамыту бағдарламаларының мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізуін талдайды;

4-1) республикалық және коммуналдық активтер мен мүліктің сақталуына тексеру жүргізеді;

5) мыналарға:

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның ішкі аудит қызметін қоспағанда, орталық мемлекеттік органдардың ішкі аудит қызметтері үшін – мемлекеттік органда, оның ведомстволарында, аумақтық бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ішкі аудит қызметтері үшін – жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын және тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімшілік бағыныстылығының аумағындағы атқарушы органдарда, олардың бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында сәйкестік аудитін жүргізеді;

6) мемлекеттік сатып алуды жүргізу және шарттар талаптарының орындалу рәсіміне, оның ішінде сатып алынатын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің мерзімі, көлемі, бағасы, саны және сапасы бойынша сәйкестік аудитін жүргізеді;

7) тиісті мемлекеттік органдағы тауар-материалдық запастардың және өзге де активтердің сақталуын тексеруді жүзеге асырады;

8) ішкі мемлекеттік аудит жүргізумен байланысты мәселелер бойынша мемлекеттік аудит объектілері лауазымды адамдарының тиісті ақпаратын тыңдайды;

9) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттердің қаражатын пайдалану кезінде бұзушылықтардың жолын кесу, оларға жол бермеу жөніндегі, анықталған кемшіліктерді жою, мемлекеттік органның қызметін ұйымдастырудың ішкі процестерінің тиімділігін арттыру жөніндегі ұсынымдармен бірге ішкі мемлекеттік аудит нәтижелері туралы есепті мемлекеттік органның басшысына енгізеді;

10) жүргізілген мемлекеттік аудит және қабылданған шаралар бойынша есептер мен ақпаратты ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға тоқсан сайын жібереді;

11) орталық мемлекеттік органның басшысы немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі үшін жылдық жұмыс жоспарларының орындалу мониторингін жүзеге асырады;

12) орталық мемлекеттік органның басшысы немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі, сондай-ақ ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның алдында атқарылған жұмыс туралы жыл сайын есеп береді.

13) мыналарға:

орталық мемлекеттік органдардың ішкі аудит қызметтері үшін – мемлекеттік органда, оның ведомстволарында, аумақтық бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ішкі аудит қызметтері үшін – жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын және тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімшілік бағынысты аумағындағы атқарушы органдарда, олардың бөлімшелерінде және ведомстволық бағынысты ұйымдарында ақпараттық жүйелердің деректерін талдауды жүзеге асырады.

Егер тиісті объектілер Жоғары аудиторлық палатаның, тексеру комиссияларының және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесіне енгізілмесе, ішкі аудит қызметтері орталық мемлекеттік органның бірінші басшысының, облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімінің тапсырмасы бойынша жоспардан тыс мемлекеттік аудит жүргізеді.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Мемлекеттік аудит және тәуекелдер жөніндегі кеңес

Ішкі мемлекеттік аудит шеңберінде мемлекеттік органның қызметін жетілдіру мақсатында мемлекеттік органның бірінші басшысы, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі басқаратын консультативтік-кеңесші орган – Мемлекеттік аудит және тәуекелдер жөніндегі кеңес құрылады.

Мемлекеттік аудит және тәуекелдер жөніндегі кеңестің негізгі міндеттері, қызметін ұйымдастыру тәртібі ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларында айқындалады.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТТІҢ РӘСІМДІК НЕГІЗДЕРІ

17-бап. Мемлекеттік аудитті жүргізу рәсімі

1. Мемлекеттік аудит мынадай өзара байланысты кезеңдерден тұрады:

1) егер осы Заңда өзгеше белгіленбесе, тәуекелдерді басқару жүйесінің негізінде мемлекеттік аудит ұйымдастыруды көздейтін тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесін қалыптастыру;

2) жеке мемлекеттік аудитті жоспарлау және оны жүргізу. Жеке мемлекеттік аудит жоспарланған кезде Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 97-бабына сәйкес жүргізілетін ағымдағы бақылау нәтижелері ескеріледі;

3) мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша шешімдер қабылдау және құжаттар жасау.

2. Мемлекеттік аудит жүргізу мерзімін мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органының басшысы мемлекеттік аудиттің типіне, алдағы жұмыстардың көлемдеріне, мемлекеттік аудитпен қамтылатын қаражат көлемдеріне, мемлекеттік аудит объектілерінің санына қарай, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізудің тиісті қағидаларында көзделген шеңберде белгілейді.

3. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органының басшысы мемлекеттік аудитордың жазбаша өтінішхаты бойынша мемлекеттік аудит жүргізу мерзімін ол аяқталғанға дейін кемінде бір жұмыс күні бұрын мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесіне тиісті өзгерістер енгізе отырып ұзартуы мүмкін.

4. Мемлекеттік аудит шеңберінде мынадай тексерулер жүргізіледі:

1) үстеме тексеру – тексеріліп отырған мәселе шеңберінде, негізгі мемлекеттік аудит объектісімен өзара қатынастар мәселелері бойынша ғана жүргізілетін, үшінші тұлғаларды тексеру. Үшінші тұлғалар ретінде бюджетке түсетін түсімдерді қалыптастыруға қатысатын және (немесе) бюджет қаражатын, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, байланысты гранттарды, мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды пайдаланатын, сондай-ақ мемлекеттік мүлікті басқару мен пайдалануды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар болуы мүмкін;

2) бірлескен тексеру – мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарымен және (немесе) мемлекеттік органдармен, оның ішінде басқа елдердің жоғары мемлекеттік аудит органдарымен келісілген мерзімдерде бірыңғай бағдарлама және мемлекеттік аудит тобы шеңберінде бірлесіп жүргізілетін тексеру, оның нәтижелері бойынша бірыңғай қорытынды құжат қабылданады;

3) қатар тексеру – кейіннен тексерулер нәтижелерімен алмаса отырып, басқа мемлекеттік органдар, оның ішінде басқа елдердің жоғары мемлекеттік аудит органдары келісілген мәселелер мен жүргізу мерзімдері бойынша дербес жүргізетін тексеру.

5. Қазақстан Республикасының заңдарында қызметтің жекелеген салаларына тексеруді ұйымдастыру және оны жүргізу тәртібінің ерекшеліктері белгіленуі мүмкін.

6. Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өкілеттіктер шегінде электрондық мемлекеттік аудит жүргізуге жол беріледі.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

18-бап. Мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыру

1. Мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыру тәуекелдерді басқару жүйелері – мемлекеттік аудит объектілерінің қызметін бағалаудың сандық және сапалық көрсеткіштері негізінде жүзеге асырылады, бұлардың негізінде оларды мемлекеттік аудитпен барынша қамту мақсатында мемлекеттік аудит объектісін белгілі бір тәуекел тобына жатқызу туралы шешім қабылданады.

Тәуекелдерді басқару жүйесі Жоғары аудиторлық палата мен ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган бірлесіп белгілейтін бірыңғай қағидаттар мен тәсілдерге негізделеді.

2. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қызметі оларға жүктелген міндеттер мен өкілеттіктердің іске асырылуын қамтамасыз ету мақсатында өздерінің бірінші басшылары бекітетін мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.

Ішкі аудит қызметтерінде мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін:

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның ішкі аудит қызметін қоспағанда, орталық мемлекеттік органдарда – ішкі аудит қызметі құрылған мемлекеттік органның басшысы;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарында облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі бекітеді.

Мыналардың:

1) Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмаларын және Жоғары аудиторлық палата Төрағасының бастамаларын қоспағанда, Жоғары аудиторлық палатаның;

2) Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмаларын, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің тапсырмаларына негізделген Жоғары аудиторлық палатаның сұрау салуларын, тиісті мәслихаттардың шешімдерін және тексеру комиссиясы төрағасының бастамаларын қоспағанда, тексеру комиссияларының мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбелеріне өзгерістер енгізуге жол берілмейді.

3. Жоғары аудиторлық палатаның мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыру кезінде Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің уәкілеттік берілген адамдарының тапсырмалары міндетті түрде қаралуға және есепке алынуға жатады.

Тексеру комиссиясының мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыру кезінде Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің уәкілеттік берілген адамдарының тапсырмалары, Жоғары аудиторлық палатаның сұрау салулары міндетті түрде қаралуға және есепке алынуға жатады.

4. Жоғары аудиторлық палатаның және тексеру комиссиясының мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбелерін қалыптастыру кезінде құқық қорғау органдарының, арнаулы мемлекеттік органдардың ұсыныстарына талдау жасалады, олардың орындылығы мен өзектілігін қарау үшін Жоғары аудиторлық палатаның немесе тиісті тексеру комиссиясының отырысына талқылауға шығарылады.

Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыру кезінде Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің уәкілеттік берілген адамдарының, Қазақстан Республикасы Үкіметінің тапсырмалары, депутаттық сауалдар, прокуратура және қылмыстық қудалау органдарының сұрау салулары міндетті түрде қаралуға және есепке алынуға жатады.

5. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның жоспардан тыс аудиті:

1) Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының, Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің және оның орынбасарларының тапсырмалары бойынша;

1-1) Қазақстан Республикасы Парламенті депутаттарының жолданымдары бойынша;

2) техникалық-экономикалық негіздемені, қаржылық-экономикалық негіздемені және бюджеттік инвестициялардың сметалық құнын түзетуге байланысты мәселелер бойынша;

3) тәуекелдерді басқару жүйесі пайдаланыла отырып, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның ақпараттық жүйелері деректерінің мониторингі нәтижелері бойынша;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4) жеке және заңды тұлғалардың жолданымдары бойынша, оларда жазылған мәселелер бойынша ғана жүргізіледі.

6. Тексеру комиссиясының тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесі, есепті жылда олардың әкімшілік-аумақтық бірлігінде сыртқы мемлекеттік аудитті жүзеге асыру үшін облыстық бюджеттен, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетінен, оның ішінде тиісті облыстың құрамына кіретін аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттерінен қаржыландырылатын және (немесе) қаражат алатын мемлекеттік аудит объектілерін, сондай-ақ мемлекеттік кіріс органдарын және жергілікті бюджетке түсетін түсімдердің толықтығы мен уақтылығын қамтамасыз ететін басқа да уәкілетті мемлекеттік органдарды қамтиды.

7. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді және (немесе) Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған таратылуы шектеулі қызметтік ақпаратты қамтитын мәліметтерді қоспағанда, мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналып, бекітілген тізбелері мен оларға өзгерістер бекітілген күнінен бастап күнтізбелік бес күн ішінде тиісті мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органының интернет-ресурсында орналастырылуға жатады.

8. Жоғары аудиторлық палата, тексеру комиссиясы, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган мемлекеттік аудитті жүргізу үшін мемлекеттік органдардың тиісті мамандарын (олардың келісімі бойынша), сондай-ақ қажет болған кезде аудиторлық ұйымдарды, сарапшыларды олар көрсететін қызметтеріне тиісті бюджеттен бөлінген қаражат шегінде ақы төлей отырып, тартуға құқылы.

9. Мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесін қалыптастыру үшін мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жөніндегі бірыңғай дерекқорда мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау материалдарын, есептілікті орналастыруға, сондай-ақ келісілген мерзімдерде мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбелері туралы олар бекітілгенге дейін ақпарат алмасуды жүзеге асыруға міндетті.

Тексерулердің қайталануын болғызбау мақсатында мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбелерін және оларға өзгерістерді өзара келісуге міндетті.

Жоғары аудиторлық палата бекіткен мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесіне енгізілген мемлекеттік аудит объектілерінде осы Заңның 15-бабының және осы баптың 5-тармағының ережелерін қоспағанда, жоспардан тыс мемлекеттік аудит жүргізуге жол берілмейді.

10. Ішкі аудит қызметтерін қоспағанда, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тексерулерді тіркеуді жүзеге асырады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2018 № 202-VI (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Мемлекеттік аудит нәтижелерін тану

1. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары осы баптың 2 – 5-тармақтарына сәйкес басқа мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүргізген мемлекеттік аудит нәтижелерін, егер оларды сот Қазақстан Республикасының азаматтық процестік заңнамасына сәйкес заңсыз деп танымаса, таниды.

Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның сапаны бақылауынан өткен ішкі аудит қызметтерінің сәйкестігіне мемлекеттік аудиттің нәтижелерін таниды.

2. Жоғары аудиторлық палата тексеру комссиялары, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган және ішкі аудит қызметтері мемлекеттік аудитінің нәтижелерін тану үшін олардың мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын сақтауына бақылау жүргізеді.

3. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган, егер Жоғары аудиторлық палата , ревизиялық комиссиялар және ішкі аудит қызметтері жүргізген мемлекеттік аудит нәтижелерін Жоғары аудиторлық палата мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарына сай емес деп танымаса, оларды таниды.

4. Ревизиялық комиссия, егер Жоғары аудиторлық палата жүргізген мемлекеттік аудит нәтижелерін Жоғары аудиторлық палата мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарына сай емес деп танымаса, оларды таниды.

5. Ревизиялық комиссия, егер ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган және ішкі аудит қызметтері жүргізген мемлекеттік аудит нәтижелерін Жоғары аудиторлық палата мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарына сай емес деп танымаса, оларды таниды.

6. Мемлекеттік аудит нәтижелері танылған жағдайларда мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары басқа мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүргізген мемлекеттік аудит материалдарын негізге ала отырып, мемлекеттік аудит көлемін қысқартады.

7. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау бірыңғай дерекқорына тиісті ақпаратты енгізе отырып, мемлекеттік аудитті жүргізген мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органын және мемлекеттік аудит объектісін басқа мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүргізген мемлекеттік аудит нәтижелерін танымау фактісі туралы хабардар етеді.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Аудиторлық дәлелдемелер

1. Мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша анықталатын бұзушылық пен кемшілік фактілері аудиторлық дәлелдемелерге және (немесе) өзге құжаттар мен ақпаратқа негізделеді.

2. Аудиторлық дәлелдемелер мемлекеттік аудиторлардың жұмыстағы бұзушылықтардың және кемшіліктердің болуын немесе болмауын анықтауына негіз болатын, заңдылығы, анықтығы және қолжетімділігі ескерілген нақты деректер, сондай-ақ аудиторлық есепте жазылған фактілерді растайтын өзге материалдар болып табылады.

3. Мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша қорытындылар, ұсынымдар мен тапсырмалар қалыптастыруға негіз болатын аудиторлық дәлелдемелер оның мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес объективті, анық және жеткілікті болуға тиіс.

4. Аудиторлық дәлелдемелердің негізі тікелей мемлекеттік аудит объектісінде жиналған, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтай отырып, басқа да анық көздерден алынған құжаттар (материалдар мен ақпарат) болып табылады.

Мемлекеттік аудитор квазимемлекеттік сектор субъектілеріне аудит кезінде, оның ішінде іс-шаралар жоспарларының, даму жоспарларының орындалуы туралы есептен ақпаратты, сондай-ақ аудиттің халықаралық стандарттарының талаптарына және Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес аудиторлық ұйым жасаған аудиторлық есепті, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит бойынша аудиторлық қорытындыны пайдалануға құқылы.

5. Құжаттарда жазбаша, сол сияқты өзге де нысанда тіркелген мәліметтер қамтылуы мүмкін. Құжаттарға, оның ішінде түсініктемелер, қаржылық және өзге де құжаттар, түгендеу актілері, анықтамалар, бақылап өлшеу актілері, сондай-ақ электрондық ақпаратты, фотосуреттерді қамтитын материалдар жатады.

6. Аудиторлық дәлелдемелерді жинау кезінде мемлекеттік аудиторлар Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына қайшы келмейтін аудиторлық дәлелдемелерді жинаудың барлық қолжетімді құралдарын пайдаланады. Аудиторлық дәлелдемелерді жинау жалпылама немесе іріктеу әдісімен жүзеге асырылады.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

21-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының талаптары

1. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының өз құзыреті шегінде берген талаптары мемлекеттік аудит объектілерінің орындауы үшін міндетті.

2. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының талабы бойынша мемлекеттік аудит объектілері, лауазымды адамдар, жеке және заңды тұлғалар:

1) ведомстволық ақпараттық жүйелер деректерінің құрамы мен форматтары туралы сұралатын мәліметтерді, сондай-ақ мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыру және мемлекеттік аудитті жүзеге асыру, бюджеттің атқарылуы туралы есептерді дайындау үшін, оның ішінде құпиялылық режимінің, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияның сақталуын ескере отырып, мемлекеттік аудит саласында зерттеулер жүргізу үшін қажетті құжаттаманы және ақпаратты өтеусіз беруге;

2) қажетті материалдарды (дәлелдемелерді): мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыруға және оны мемлекеттік аудит объектісіне шықпай жүргізуге байланысты мәселелер бойынша анықтамаларды, ауызша және жазбаша түсініктемелерді бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде, мемлекеттік аудит объектісінде мемлекеттік аудит жүргізуге байланысты мәселелер бойынша – бір жұмыс күнінен аспайтын мерзімде ұсынуға;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік және өзге де ақпараттық жүйелерге мемлекеттік аудит жүргізу үшін қажетті қолжетімділікті ұсынуға міндетті.

3. Талап етілетін ақпарат мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарына сұратылатын нысандарда, тәртіпте, сондай-ақ осы Заңда белгіленген мерзімдерде беріледі.

4. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органды қоспағанда, бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік органдар, құқық қорғау органдары, арнаулы мемлекеттік органдар мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарына міндеттерін орындауға жәрдем көрсетеді, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құпиялылық режимін, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны сақтай отырып, олардың сұрау салулары бойынша өздері жүргізген тексерулердің нәтижелері туралы ақпарат береді.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

22-бап. Мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша қабылданатын құжаттар

Мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары мынадай құжаттарды қабылдайды:

1) қаржылық есептілік жөніндегі аудиторлық есеп – мемлекеттік аудитті тікелей жүргізген мемлекеттік аудиторлар жасаған, қаржылық есептіліктің анықтылығы, сондай-ақ бухгалтерлік есепті жүргізу және қаржылық есептілікті жасау тәртібінің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы жазбаша нысанда білдірілген пікірді қамтитын құжат;

2) аудиторлық есеп – мемлекеттік аудитті тікелей жүргізген мемлекеттік аудиторлар жасаған, белгілі бір уақыт кезеңі үшін жүргізілген тиімділік аудитінің және (немесе) сәйкестік аудитінің нәтижелерін қамтитын құжат;

3) аудиторлық қорытынды – аудиторлық есептер және (немесе) қаржылық есептілік жөніндегі аудиторлық есептер негізінде жасалатын, тұжырымдар мен ұсынымдарды қамтитын және өз өкілеттіктері шегінде Жоғары аудиторлық палатаның, тексеру комиссиясының қаулысымен, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган басшысының бұйрығымен бекітілетін құжат;

4) ішкі аудит нәтижелері туралы есеп – ішкі аудит қызметі жасаған жұмыс тиімділігін арттыру, мемлекеттік аудит объектісі қызметінің тікелей және түпкілікті нәтижелеріне қол жеткізу мақсатында ішкі рәсімдерді, қағидаларды, процестерді жақсарту жөніндегі ұсынымдарды қамтитын, орталық мемлекеттік органның бірінші басшысына немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкіміне және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға ұсынылатын құжат.

Мемлекеттік аудитордың ассистенті мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша құжаттарға (аудиторлық есепке) қол қоймайды.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Қаржылық есептілік жөніндегі аудиторлық есептің ерекшеліктері

1. Шоғырландырылған немесе жекелеген қаржылық есептілік аудитінің нәтижелері бойынша:

1) елеулі қателер болмаған кезде – қаржылық есептілік жөніндегі оң аудиторлық есеп;

2) елеулі қателер анықталған кезде – қаржылық есептілік жөніндегі ескертпесі бар аудиторлық есеп қабылданады.

2. Мемлекеттік аудит объектісінде бухгалтерлік есеп жүргізілмеген не бухгалтерлік құжаттар жоғалған жағдайларда, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органының басшысы мемлекеттік аудит объектісінің басшысына және мемлекеттік аудит объектісіне басшылықты немесе оны басқаруды жүзеге асыратын жоғары тұрған органға осы жұмыстың аяқталу мерзімін анықтай отырып, мемлекеттік аудит объектісінде бухгалтерлік есепті қалпына келтіру туралы талаппен нұсқама жібереді және мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесіне тиісті өзгерістер енгізе отырып, мемлекеттік аудитті уақытша тоқтата тұру туралы шешім қабылдайды. Бұл ретте жекелеген қаржылық есептілік аудитінің нәтижелері бойынша мемлекеттік аудитор пікірін білдіруден бас тарта отырып, аудиторлық есеп береді.

24-бап. Сапа бақылауы

1. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының басшылары өз қызметі барысында мемлекеттік аудиторлар және мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының өзге де лауазымды адамдары жасайтын құжаттарға тәуекелдерді басқару жүйесі негізінде мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізудің тиісті қағидаларында айқындалған тәртіппен мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарына сәйкестігі тұрғысынан тұрақты тексеру және (немесе) талдау жүргізу арқылы сапаны бақылауды ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.

2. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының аудиторлық қызметінің барлық кезеңі, мемлекеттік аудиторлардың бүкіл қызметі сапаны бақылауға жатады.

3. Сапа бақылауын жүргізу қажеттілігі мен мерзімділігі, оның ішінде мемлекеттік аудит нәтижелерін қайта тексеру қажеттілігі, сондай-ақ сапа бақылауының жеделдігі мен нәтижелігін қамтамасыз ету мақсатында оны жүргізу мерзімдері мен ұзақтығы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізудің тиісті қағидаларында айқындалған тәртіппен айқындалады.

Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-тармағынан қараңыз) Заңымен.

25-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижелері бойынша қабылданатын құжаттардың мониторингі

1. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары өздері аудиторлық қорытындыда берген ұсынымдардың және міндетті түрде орындалуға бағытталған нұсқамалардың мониторингін жүйелі негізде жүзеге асырады.

2. Ұсынымдардың қаралу нәтижелері туралы және нұсқамалардың орындалуы туралы ақпаратты мемлекеттік аудит объектісі және өзге де мүдделі тұлғалар растау құжаттарын қоса бере отырып, тиісті мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органына тиісті құжаттарда көрсетілген мерзімдерде жіберуге міндетті.

3. Мемлекеттік аудит объектісінің лауазымды адамдары мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының нұсқамаларын орындамағаны үшін Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес жауаптылықта болады.

4-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТ ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУ ОРГАНДАРЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ ӨЗГЕ ДЕ БАҒЫТТАРЫ

26-бап. Сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау уәкілетті органдарының сараптамалық-талдау қызметі

1. Сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау уәкілетті органдарының сараптамалық-талдау қызметі сараптамалық-талдау іс-шараларын, сондай-ақ бюджетті алдын ала, ағымдағы және кейіннен бағалауларды жүргізу түрінде жүзеге асырылады.

2. Жоғары аудиторлық палата республикалық бюджетке қатысты, сондай-ақ республикалық бюджеттің шоғырландырылған қаржылық есептілігіне аудит жүргізу үшін сараптамалық-талдау қызметін жүзеге асырады, жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы ақпаратты жинақтап қорытады.

3. Тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте құрылған ревизиялық комиссиялар аумақтарында өздері жұмыс істейтін облыстық бюджетке, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттеріне, сондай-ақ аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке қатысты сараптамалық-талдау қызметін жүзеге асырады.

4. Сараптамалық-талдау іс-шараларын жүргізу үшін Жоғары аудиторлық палата бюджеттен бөлінген қаражат шегінде зерттеулер жүргізу үшін үшінші тұлғаларды тартуға құқылы.

5. Жоғары аудиторлық палата, ревизиялық комиссиялар тәуекелдерді басқару жүйесіне негізделген, бюджетті жоспарлау мен атқарудың, бюджет қаражатын, мемлекеттің (Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің активтерін қоспағанда) және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін басқару мен пайдаланудың, Қазақстан Республикасында Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын іске асырудың тиімділігін талдау, бағалау, сондай-ақ олардың экономиканың (немесе экономиканың жекелеген саласының), әлеуметтік саланың дамуына әсерін зерттеу нысанында сараптамалық-талдау іс-шараларын жүргізеді. Сараптамалық-талдау іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу тәртібі Жоғары аудиторлық палата бекіткен, сыртқы мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандартында айқындалады.

Жоғары аудиторлық палата, ревизиялық комиссиялар мемлекеттік аудит объектісін сараптамалық-талдау іс-шарасының жүргізілетіні туралы хабардар етеді және шешімі ұсынымдық сипатта болатын оның нәтижелерін мемлекеттік аудит объектісімен талқылайды.

Бұл тәртіп бюджетті ағымдағы және кейіннен бағалауларға қолданылмайды.

Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-бап. Алдын ала бағалау

1. Жоғары аудиторлық палата Қазақстан Республикасының Президенті айқындайтын тәртіппен республикалық бюджет жобасын алдын ала бағалауды оның шығыстарының негізгі бағыттары бойынша жүзеге асырады.

2. Республикалық бюджет жобасын оның шығыстарының негізгі бағыттары бойынша алдын ала бағалау республикалық бюджет жобасы шығыстарының елдің әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтарына, республикалық бюджет шығыстарының басым бағыттарына, мемлекеттік бағдарламалар мен орталық мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарларын бағалау нәтижелеріне, Қазақстан Республикасы Үкіметінің есепті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есебіне Жоғары аудиторлық палата берген тұжырымдар мен ұсынымдарға сәйкестігі нысанына жүзеге асырылады.

3. Алдын ала бағалау нәтижелері республикалық бюджет туралы заңның жобасы Қазақстан Республикасының Парламентіне енгізілгенге дейін Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсынылады және ұсынымдық сипатта болады.

4. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган Жоғары аудиторлық палатаға республикалық бюджет жобасын бағалау жөніндегі қорытындыда көрсетілген ұсынымдарды орындау бойынша қолданылған шаралар туралы ақпаратты тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заң бекітілгеннен кейін үш ай ішінде жібереді.

Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Ағымдағы бағалау

1. Ағымдағы бағалау Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Парламенті, Қазақстан Республикасының Үкіметі, мәслихаттар мен әкімдер үшін тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жедел ақпаратты қалыптастыру мақсатында жүзеге асырылады.

Жоғары аудиторлық палата мен тексеру комиссиялары бюджеттердің атқарылу процесінде тиісті бюджет кірісіне салықтық және салықтық емес түсімдердің толықтығын және уақтылығын, тиісті бюджет туралы заңның (мәслихат шешімінің) бекітілген көрсеткіштерімен салыстыра отырып, бюджет қаражатының нақты жұмсалуын талдайды, ауытқу себептерін және олармен байланысты бұзушылықтарды, Қазақстан Республикасы заңнамасының жетілмегендігін анықтайды, оларды жою жөнінде ұсыныстар енгізеді.

2. Ағымдағы бағалауды жүргізу кезінде жүргізілген мемлекеттік аудит материалдары, сондай-ақ жедел есептілікті және тиісті мемлекеттік органдар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және квазимемлекеттік сектор субъектілері электрондық нысанда Жоғары аудиторлық палата мен тексеру комиссияларына ұсынатын ақпаратты өңдеуге және талдауға негізделген талдамалық ақпарат, оның ішінде мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жөніндегі бірыңғай дерекқор арқылы:

1) нысаналы трансферттер бойынша нәтижелер туралы келісімдерді, бөлінген нысаналы трансферттерді пайдалану есебінен қол жеткізілген тікелей және түпкі нәтижелер туралы есептерді;

2) міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, түсімдер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын;

3) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландыру жоспарларын;

4) мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландырудың жеке жоспарларын;

5) осындай өзгерістердің негіздемелерімен бірге осы тармақтың 1) – 4) тармақшаларында көрсетілген құжаттарға енгізілген өзгерістерді;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген қаржылық есептіліктің барлық нысандарын қоса алғанда, пайдаланылады.

3. Ағымдағы бағалау нәтижелері тәуекелдерді басқару жүйесін қалыптастыру кезінде ескеріледі.

Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

29-бап. Кейіннен бағалау

1. Жоғары аудиторлық палата мен тексеру комиссиялары мемлекеттік аудит барысында бюджеттердің атқарылуының нақты көрсеткіштерінің бюджет туралы тиісті заңмен (мәслихаттардың шешімдерімен) бекітілген көрсеткіштерге сәйкестігін, бюджет көрсеткіштерінің орындалуының толықтығы мен уақтылығын айқындау үшін есепті қаржы жылындағы бюджет туралы заңның (мәслихаттар шешімдерінің) орындалуына, бюджеттердің атқарылу заңдылығын, есеп пен есептіліктің анықтығын, бюджет қаражатын, мемлекет активтерін пайдаланудың тиімділігін айқындау мақсатында бюджеттердің атқарылуы туралы жылдық есептерге, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік есептілігіне кейіннен бағалауды жүзеге асырады.

2. Кейіннен бағалау жүргізу қорытындылары бойынша тиісті бюджеттің атқарылуы туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің есебіне немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының тиісті есебіне қорытынды дайындалады, оларды ұсыну және қарау Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне сәйкес жүзеге асырылады. Қорытынды құрылымына және мазмұнына қойылатын талаптар мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың тиісті рәсімдік стандарттарында айқындалады.

3. Қорытынды:

1) бюджеттің негізгі параметрлерін орындауды:

бюджет түсімдері мен шығыстарын;

салықтық және кедендік әкімшілендіру тиімділігін;

2) мемлекеттік органдардың өз стратегиялық жоспарларында, аумақтарды дамыту бағдарламаларында көзделген тікелей және түпкі нәтижелерге қол жеткізуді, мемлекеттік бағдарламаларды, оның ішінде алдыңғы кезеңдер үшін және бюджеттік бағдарламаларды іске асыруды;

3) бюджет қаражатын, оның ішінде нысаналы трансферттерді және кредиттерді, байланысты гранттарды, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды, мемлекет кепілгерліктері мен активтерін пайдалануды, сондай-ақ мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді, оның ішінде мемлекеттік концессиялық міндеттемелерді орындауды қаржыландыруды;

4) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің өздеріне бөлінген бюджет қаражатын қаржы-экономикалық негіздемеге, бюджеттік инвестициялар тиімділігіне, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін тиімді басқаруға сәйкестігіне қарай пайдалануды;

5) мемлекеттік аудит объектілерінің есеп пен есептілікті жүргізу анықтығы мен дұрыстығын бағалауды қамтиды.

Ескерту. 29-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

30-бап. Камералдық бақылау

1. Камералдық бақылауды ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган мемлекеттік аудит объектілеріне бармастан, осы Заңда және камералдық бақылау жүргізу қағидаларында белгіленген тәртіппен мемлекеттік аудит объектілерінің қызметі бойынша әртүрлі ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді салыстыру арқылы жүргізеді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1-тармақтың екінші бөлігі жаңа редакцияда көзделген – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Камералдық бақылауды және шағымдарды аппеляциялық ретке келтіруді жүзеге асырған кезде камералдық бақылаудың сапасына бақылау және мемлекеттік сатып алуға қатысушылардың шағымдарын қарау сапасына бақылау жүргізіледі.

2. Камералдық бақылаудың мақсаты бұзушылықтардың уақтылы жолын кесу және оларға жол бермеу, мемлекеттік аудит объектісіне камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды дербес жою құқығын беру және мемлекеттік аудит объектілеріне әкімшілік жүктемені азайту болып табылады.

3. Камералдық бақылау тәуекелдерді басқару жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылады.

4. Камералдық бақылаудың ден қою шаралары:

1) барлық мемлекеттік органдардың, ұйымдар мен лауазымды адамдардың орындауы үшін міндетті камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама жіберу;

2) осы Заңның 32-бабында және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен мемлекеттік аудит объектілерінің бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органда ашылған кодтары мен шоттары, сондай-ақ банк шоттары бойынша (корреспонденттік шоттарды қоспағанда) барлық шығыс операцияларын тоқтата тұру;

3) Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген құзырет шегінде әкімшілік іс жүргізуді қозғау болып табылады.

5. Камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған қаржылық бұзушылықтардың сомасы бюджетке өтелуге, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету, тауарлар беру және (немесе) камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама негізінде есепке алу бойынша көрсету жолымен қалпына келтірілуге жатады.

6. Камералдық бақылау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тіркелместен жүзеге асырылады.

Ескерту. 30-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

31-бап. Камералдық бақылау нәтижелері анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама

1. Камералдық бақылау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жағдайда, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган камералдық бақылау жүргізу қағидаларында белгіленген нысан бойынша камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаны ресімдейді және бұзушылықтар анықталған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде анықталған бұзушылықтар сипатымен қоса мемлекеттік аудит объектілеріне жібереді.

2. Камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаны ол тапсырылған (алынған) күннен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде мемлекеттік аудит объектісі орындауға тиіс.

3. Камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаларға қарсылықтарды жіберу мен қарау тәртібі осы Заңда және камералдық бақылау жүргізу қағидаларында айқындалады.

4. Камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтар тексерілетін тұлғаға камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама тапсырылған күннен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде дербес жойылған жағдайда, лауазымды адам әкімшілік жауаптылыққа тартылуға жатпайды.

Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2018 № 202-VI (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Мемлекеттік аудит объектілерінің бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органда ашылған кодтары мен шоттары, сондай-ақ мемлекеттік аудит объектілерінің банк шоттары (корреспонденттік шоттарды қоспағанда) бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру

1. Республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражатын басқаруға және қолдануға байланысты камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаның белгіленген мерзімде орындалмауы мемлекеттік аудит объектілерінің бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органда ашылған кодтары мен шоттары, сондай-ақ мемлекеттік аудит объектісінің банк шоттары (корреспонденттік шоттарды қоспағанда) бойынша шығыс операцияларын Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен тоқтата тұруға әкеп соғады.

Осы тармақтың қолданылуы камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаларға қарсылықтарды қарау кезеңіне тоқтатыла тұрады.

Осы тармақта көзделген ден қою шарасы бұзушылықты жою мүмкін емес жағдайларда қолданылмайды.

2. Мемлекеттік аудит объектілерінің бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органда ашылған кодтары мен шоттары, сондай-ақ банк шоттары бойынша (корреспонденттік шоттарды қоспағанда) шығыс операцияларын тоқтата тұру:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жалақы төлеу жөніндегі операциялардан;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген бюджетке түсетін барлық түсімдерді, сондай-ақ міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, әлеуметтік аударымдарды төлеу жөніндегі операциялардан;

3) ақшаны: өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды өтеу туралы талаптарды, сондай-ақ алименттерді өндіріп алу жөніндегі талаптарды қанағаттандыруды көздейтін атқарушылық құжаттар бойынша; еңбек шарты бойынша жұмыс істейтін адамдармен жұмыстан шығу жәрдемақыларын төлеу және еңбегіне ақы төлеу, авторлық шарт бойынша сыйақы төлеу, міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын және әлеуметтік аударымдарды аудару бойынша клиенттің міндеттемелері бойынша есеп айырысу үшін ақшаны алып қоюды көздейтін атқарушылық құжаттар бойынша; салық берешегін өтеу бойынша, сондай-ақ мемлекет кірісіне өндіріп алу туралы атқарушылық құжаттар бойынша алып қоюдан;

4) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген операциялар бойынша банктік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуден;

5) әлеуетті өнім берушілердің немесе өнім берушілердің "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мемлекеттік сатып алуға қатысу шеңберінде қамтамасыз ету шаралары ретінде ақша енгізуіне арналған мемлекеттік сатып алу саласындағы бірыңғай оператордың банктік шотындағы ақшадан басқа, мемлекеттік аудит объектісінің барлық шығыс операцияларына қолданылады.

3. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік аудит объектілерінің бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органда ашылған кодтары мен шоттары, сондай-ақ мемлекеттік аудит объектісінің банк шоттары (корреспонденттік шоттарды қоспағанда) бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы өкімі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша шығарылады және оны бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган, банк немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым алған күнінен бастап күшіне енеді.

4. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік аудит объектілерінің бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органда ашылған кодтары мен шоттары, сондай-ақ мемлекеттік аудит объектісінің банк шоттары (корреспонденттік шоттарды қоспағанда) бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы өкімі бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның, банктердің немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың сөзсіз орындауына жатады.

Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.11.2021 № 72-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижелерін талдау

Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүргізілетін мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау қорытындыларын жүйелі түрде талдайды, бюджеттің атқарылуы, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін пайдалану процесінде анықталған бұзушылықтар мен кемшіліктердің себептері мен салдарларын жинақтап қорытады және зерделейді.

Жүргізілген талдау қорытындылары бойынша мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасын жетілдіру және Қазақстан Республикасының қаржы жүйесін дамыту жөнінде ұсыныстар әзірлейді және оларды тиісті уәкілетті органдардың қарауына ұсынады.

34-бап. Халықаралық ынтымақтастық

Жоғары аудиторлық палата, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі ұсынған өкілеттіктер шегінде ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган басқа мемлекеттердің тиісті органдарымен және олардың халықаралық бірлестіктерімен өзара іс-қимылды жүзеге асырады, ынтымақтастық туралы келісімдер жасасады, бірлескен, қатарлас тексерулер және сараптамалық-талдау іс-шараларын өткізуге қатысады, көрсетілген халықаралық бірлестіктердің құрамына кіреді.

Ескерту. 34-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

35-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жөніндегі бірыңғай дерекқор

1. Мемлекеттік аудит жүргізген кезде басқару процестерін оңтайландыру, қайталануды болғызбау және мемлекеттік аудит нәтижелерін тануды қамтамасыз ету үшін "электрондық үкімет" жүйесімен және мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен интеграцияланған мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жөніндегі бірыңғай дерекқор (бұдан әрі – бірыңғай дерекқор) жұмыс істейді.

Бірыңғай дерекқорды мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен интеграциялау тәртібін Жоғары аудиторлық палата мен тиісті мемлекеттік органдар бірлесіп айқындайды.

2. Бірыңғай дерекқор мемлекеттік аудиттің мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесі, нәтижелері, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының сараптамалық-талдау қызметі бойынша бүкіл ақпаратты, сондай-ақ мемлекеттік аудит жүргізу үшін қажетті өзге де ақпаратты қамтиды. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарына бірыңғай дерекқорға тиісті рұқсат деңгейі беріледі.

3. Тәуекелдерді басқару жүйесін қалыптастыру үшін мемлекеттік аудит объектілері, оның қаржылық және өзге де көрсеткіштері жөніндегі ақпарат бірыңғай дерекқорға шоғырландырылады.

Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары бірыңғай дерекқорға мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау материалдарын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімдерде орналастыруға міндетті.

Мемлекеттік аудит объектілері бірыңғай дерекқорды толықтыру үшін қажетті сұратылатын ақпаратты ұсынуға міндетті.

Бірыңғай дерекқорды Жоғары аудиторлық палата әкімшілендіреді, оның тиімді жұмыс істеуі, ондағы орналастырылған ақпараттың сақталуы мен қауіпсіздігі үшін жауапты болады.

Мемлекеттік аудит объектілері бірыңғай дерекқорды қалыптастыру үшін ұсынылатын деректердің анықтығы мен толықтығы үшін жауапты болады.

Ескерту. 35-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТКЕ ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУҒА ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

36-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары лауазымды адамдарының құқықтары мен міндеттері

1. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының лауазымды адамдары мемлекеттік аудитті жүргізу кезінде:

1) мемлекеттік аудит жүргізу шеңберінде қызметтік куәлікті не сәйкестендіру картасын және құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тіркеу туралы белгісі бар тексеруді тағайындау туралы актіні көрсеткен кезде құпиялылық режимінің, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияның сақталуын ескере отырып, мемлекеттік аудит объектісінің аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруге рұқсат алуға;

2) мемлекеттік аудиттің міндеттері мен нысанасына сәйкес аудиторлық есеп және (немесе) қаржылық есептілік жөніндегі аудиторлық есеп дайындау үшін өздерінің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша қажетті құжаттаманы, ақпаратты, оның ішінде электрондық жеткізгіштерде, сондай-ақ ақпараттық жүйелерге рұқсатты, жазбаша және ауызша түсініктемелерді және өзге де, оның ішінде құпиялылық режимінің, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияның сақталуын ескере отырып, мемлекеттік құпияны және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты осы Заңда белгіленген мерзімдерде сұратуға және алуға;

3) мемлекеттік бақылау және қадағалау органдары жүргізген мемлекеттік бақылау және қадағалау нәтижелері бойынша қабылданған актілер мен құжаттарды сұратуға;

4) өз құзыреті шегінде мемлекеттік аудит объектілерінің басшылары мен басқа да лауазымды адамдарынан мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесін қалыптастыру және мемлекеттік аудит жүргізу кезінде анықталған бұзушылық фактілері бойынша жазбаша түсініктемелерді беруді, сондай-ақ құжаттардың белгіленген тәртіппен куәландырылған қажетті көшірмелерін талап етуге;

5) мемлекеттік аудит объектілері лауазымды адамдарының мемлекеттік аудитті жүргізу кезінде сұратылған құжаттар мен материалдарды ұсынбауы немесе уақтылы ұсынбауы фактілері бойынша актілер жасауға;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

2. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының лауазымды адамдары:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын, мемлекеттік аудит объектілерінің құқықтары мен заңды мүдделерін сақтауға;

2) мемлекеттік аудит объектісінің белгіленген жұмыс режиміне кедергі келтірмеуге;

3) бұзушылықтардың алдын алу, оны анықтау және оның жолын кесу бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес берілген өкілеттіктерді уақтылы және толық көлемде орындауға;

4) мемлекеттік аудитті және қаржылық бақылауды қатаң түрде мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарына сәйкес жүргізуге;

5) қызметтік және кәсіптік әдеп талаптарын сақтауға;

6) мемлекеттік аудит объектісі басшысының (лауазымды адамдарының) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу кезінде қатысуына кедергі келтірмеуге, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нысанасына қатысты мәселелер бойынша түсініктер беруге;

7) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижесінде алынған құжаттар мен мәліметтердің сақталуын қамтамасыз етуге, оның ішінде мемлекеттік құпияларға, қызметтік, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияға жататын мәліметтерді жария етпеуге;

8) мүдделер қақтығысына ықпал ететін жағдайлар туралы хабарлауға;

9) мемлекеттік аудит нәтижелерін мемлекеттік аудит барысында алынған және жиналған ақпарат пен нақты деректерге ғана негіздеуге;

10) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

3. Мемлекеттік аудитті және қаржылық бақылауды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың негізгі қағидаттары мен стандарттарын бұзғаны үшін мемлекеттік аудиторлар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес дербес тәртіптік, әкімшілік және қылмыстық жауаптылықта болады.

Ескерту. 36-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-1-бап. Мемлекеттік аудитор ассистентінің құқықтары мен міндеттері

1. Мемлекеттік аудитор ассистентінің мынадай құқықтары бар:

1) мемлекеттік аудит жүргізуге қатысу;

2) ішкі аудит қызметін қоспағанда, қызметтік куәлігін не сәйкестендіру картасын және мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органының тексеру тағайындау туралы актісін көрсеткен кезде құпиялылық режимінің, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияның сақталуын ескере отырып, мемлекеттік аудит объектісінің аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруге рұқсат алу;

3) осы тармақтың 2) тармақшасының талаптарын сақтай отырып, тиісті мемлекеттік аудит объектісіндегі тауар-материалдық запастарға және өзге де активтерге түгендеу жүргізу;

4) осы Заңның 22-бабында көзделген құжаттарды қоспағанда, аудит барысында құжаттарды жасау және оларға қол қою;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге құқықтарды жүзеге асыру.

2. Мемлекеттік аудитордың ассистенті:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын, мемлекеттік аудит объектілерінің құқықтары мен заңды мүдделерін сақтауға;

2) мемлекеттік аудит объектісінің белгіленген жұмыс режиміне кедергі келтірмеуге;

3) бұзушылықтардың алдын алу, анықтау және жолын кесу бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес берілген өкілеттіктерді уақтылы және толық көлемде орындауға;

4) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын сақтауға;

5) қызметтік әдеп талаптарын сақтауға;

6) мемлекеттік аудит объектісі басшысының (лауазымды адамдарының) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу кезінде қатысуына кедергі келтірмеуге, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нысанасына қатысты мәселелер бойынша түсіндірулер беруге;

7) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижесінде алынған құжаттар мен мәліметтердің сақталуын қамтамасыз етуге, оның ішінде мемлекеттік құпияларға, қызметтік, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияға жататын мәліметтерді жария етпеуге;

8) мүдделер қақтығысына ықпал ететін жағдайлар туралы хабарлауға;

9) мемлекеттік аудиттің нәтижелері бойынша қабылданатын тиісті құжаттарды мемлекеттік аудит барысында алынған және жиналған ақпарат пен нақты деректерге ғана негіздеуге;

10) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

3. Мемлекеттік аудитордың ассистенті аудит барысында өзі жасаған және қол қойған құжаттар үшін дербес жауаптылықта болады.

Ескерту. 5-тарау 36-1-баппен толықтырылды - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

37-бап. Мемлекеттік аудит объектісі басшысының құқықтары мен міндеттері

1. Мемлекеттік аудит объектісі басшысының:

1) мемлекеттік аудиттің мақсатымен, ұзақтығымен оның нәтижелерімен, тұжырымдарымен және ұсынымдарымен таныс болуға;

2) қаржылық бақылаудың ден қоюының қабылданатын шараларымен таныс болуға;

3) тексеру тағайындау туралы актіні ұсынбаған мемлекеттік аудиторларды тексеруге жібермеуге;

4) мемлекеттік аудит нәтижелерімен келіспеген жағдайда қол қойылған аудиторлық есеп және (немесе) қаржылық есептілік жөніндегі аудиторлық есеп ұсынылған күннен бастап он жұмыс күнінен аспайтын мерзімде, ал камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламада көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда ол тапсырылған (алынған) күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде тиісті мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органына өз қарсылығын жіберуге;

4-1) алып тасталды ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

2. Мемлекеттік аудит объектісінің басшысы:

1) мемлекеттік аудиторларды жұмыс орындарымен қамтамасыз етуге;

2) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары сұрататын деректердің уақтылығын, анықтығын, объективтілігін және толықтығын қамтамасыз етуге;

3) егер осы Заңда не Қазақстан Республикасының өзге заңдарында өзгеше көзделмесе, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу кезеңінде тексерілетін құжаттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізілуіне жол бермеуге;

4) мемлекеттік аудиторлардың әрекетіне араласпауға және мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізуге кедергі келтірмеуге;

5) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының заңды талаптарын орындауға;

6) аудиторлық қорытындыда берілген, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жіберген ұсынымдар мен нұсқамалардың орындалуы туралы, сондай-ақ камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаның орындалуы туралы ақпаратты уақтылы ұсынуға;

6-1) мүдделерін мемлекеттік аудиттің аудиторлық іс-шаралары қозғаған кәсіпкерлік субъектілерінің және өзге де тұлғалардың анықталған қаржылық бұзушылықтары туралы хабардар етуге;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

Ескерту. 37-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 26.12.2018 № 202-VI (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Мүдделер қақтығысы

1. Объективтілік пен тәуелсіздікті қамтамасыз ету мақсатында:

1) мемлекеттік аудит объектісі басшысының, аппараты басшысының, бас бухгалтерінің немесе олардың өкілеттігін жүзеге асыратын өзге де адамының, құрылтайшысының, қатысушысының немесе акционерінің жақын туыстары, жекжаттары немесе сенім білдірілген адамдары болып табылатын;

2) мемлекеттік аудит объектісінде жұмыс істеген не тексерілетін кезеңде мемлекеттік аудит объектісі басшысының, аппараты басшысының, бас бухгалтерінің немесе олардың өкілеттігін жүзеге асыратын өзге де адамының құрылтайшысының, қатысушысының немесе акционерінің жақын туыстары, жекжаттары немесе сенім білдірілген адамдары болып табылатын;

3) мемлекеттік аудит объектісінің құрылтайшылары, қатысушылары немесе акционерлері, лауазымды адамдары арасынан шыққан, онда жеке мүліктік мүдделері бар мемлекеттік аудиторлардың мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізуіне тыйым салынады.

2. Мүдделер қақтығысы туындаған кезде мемлекеттік аудиторлар бұл жөнінде мемлекеттік аудитті тағайындаған басшыға жазбаша хабарлауға тиіс.

3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарында көрсетілген жағдайларда мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органының басшысы мүдделер қақтығысын жою жөнінде шаралар қолданады.

Ескерту. 38-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 393-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

39-бап. Мемлекеттік аудитор біліктілігін иеленуге үміткер адамдарды сертификаттау, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қызметкерлерін қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру

1. Мемлекеттік аудитор біліктілігін иеленуге үміткер адамдардың кәсіби, іскерлік қасиеттері мен ықтимал мүмкіндіктерінің жан-жақты және объективті сипаттамасын алу мақсатында оларды сертификаттау жүргізіледі.

2. Сертификаттауды Мемлекеттік аудитор біліктілігін иеленуге үміткер адамдарды сертификаттау жөніндегі ұлттық комиссия (бұдан әрі – Ұлттық комиссия) жүргізеді, оның құрамына Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігінен бір өкіл, Қазақстан Республикасының Үкіметінен бір өкіл, Жоғары аудиторлық палатадан бес өкіл, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органнан бес өкіл, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары (келісу бойынша) кіреді.

Жоғары аудиторлық палата Ұлттық комиссияның жұмыс органы болып табылады, ол берілген ұсыныстар негізінде саны кемінде он төрт адам болатын комиссияның дербес құрамын бекітеді.

3. Алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Орналасу үшін мемлекеттік аудитор біліктілігін куәландыратын сертификаттың болуы қажет лауазымдар тізбесін тиісті мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары бекітеді.

5. Сертификаттау деңгейлік жүйе бойынша жүргізіледі. Мемлекеттік аудитор біліктілігін иеленуге үміткер адамдарды сертификаттау қағидаларын, Ұлттық комиссия туралы ережені ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша Жоғары аудиторлық палата бекітеді.

6. Ұлттық комиссияның жұмыс органы Жоғары аудиторлық палата айқындайтын тәртіппен мемлекеттік аудитор сертификаты бар адамдардың тізілімін жүргізеді.

7. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қызметкерлерін қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру Жоғары аудиторлық палата ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органмен бірлесіп әзірлейтін және бекітетін Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қызметкерлерін қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

8. Ұлттық комиссия мынадай негіздер бойынша:

1) кәсіби әдеп талаптарын сақтамағаны үшін сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау уәкілетті органының ұсынуы бойынша;

2) кәсіби әдеп талаптарын сақтамағаны үшін ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның ұсынуы бойынша;

3) қаржылық бұзушылық фактілерінің көрсетілмеуі орын алған анық емес аудиторлық есеп берген және аудиторлық есебі мемлекеттік аудит материалдарының сапасын бақылаумен расталмаған мемлекеттік аудиторға қатысты тиісті мемлекеттік аудит органының ұсынуы бойынша;

4) осы Заңның 19-бабының 2-тармағына сәйкес Жоғары аудиторлық палата жүргізген бақылау барысында мемлекеттік аудитордың материалдары танылмауына себеп болған мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын бірнеше рет (бір жылда үш реттен көп) бұзғаны үшін мемлекеттік аудитор сертификатын қайтарып алуды жүзеге асырады.

Осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген бұзушылықтарға алғаш рет жол берген мемлекеттік аудиторларға ескерту шығарылады.

Ескерту. 39-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-1-бап. Мемлекеттік аудиторлар лауазымдарына қойылатын біліктілік талаптары

1. "Б" корпусының мемлекеттік әкімшілік қызметшілері болып табылатын мемлекеттік аудиторлар лауазымдарына қойылатын біліктілік талаптарын мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті орган бекітетін мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға қойылатын үлгілік біліктілік талаптары негізінде мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті органмен және оның аумақтық бөлімшелерімен келісу бойынша мемлекеттік лауазымдарға тағайындау құқығы бар лауазымды адам (орган) бекітеді.

2. "А" корпусының мемлекеттік әкімшілік лауазымдарына жатқызылатын мемлекеттік аудиторлар лауазымына кандидаттар Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін арнайы біліктілік талаптарына сай келуге тиіс.

3. Алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 5-тарау 39-1-баппен толықтырылды - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-тарау. Жоғары аудиторлық палатаның қызметін ұйымдастыру

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

40-бап. Жоғары аудиторлық палатаның құрамы

Ескерту. 40-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жоғары аудиторлық палата басшылығының құрамы Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес лауазымдарға тағайындалатын Жоғары аудиторлық палатаның Төрағасы мен оның сегіз мүшесінен тұрады.

2. Отставкаға шығу туралы өтініш беру түрінде Жоғары аудиторлық палата мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда, Жоғары аудиторлық палатаның мүшесі Жоғары аудиторлық палатаның Төрағасын отставкаға шығу туралы тиісті өтініш беруінен кемінде бір ай бұрын жазбаша хабардар етуге міндетті.

Ескерту. 40-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

41-бап. Жоғары аудиторлық палатаға мемлекеттік қызметке кіру

Ескерту. 41-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен штат санының лимиті шегінде Жоғары аудиторлық палатаның іркіліссіз қызметін ұйымдастыру үшін Жоғары аудиторлық палатаның Төрағасы тағайындайтын, аппарат басшысы басқаратын Жоғары аудиторлық палатаның аппараты құрылады.

2. Жоғары аудиторлық палатаның аппаратына мемлекеттік қызметке кіру Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 41-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

42-бап. Жоғары аудиторлық палата мен оның лауазымды адамдары тәуелсіздігінің кепілдігі

Ескерту. 42-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жоғары аудиторлық палатаның лауазымды адамдары өз қызметін жүзеге асыру кезінде мемлекеттік аудит объектісінен тәуелсіз болады.

2. Жоғары аудиторлық палатаның қызметіне мемлекеттік органдардың және өзге де ұйымдардың құқыққа сыйымсыз араласуына жол берілмейді.

3. Мемлекеттік органдардың сұрау салулары бойынша Жоғары аудиторлық палатаның мемлекеттік аудиторларын және өзге де лауазымды адамдарын мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесінде көзделмеген тексерулерді жүргізу үшін тартуға жол берілмейді.

4. Жоғары аудиторлық палатаның қаржылық қызметін мемлекеттік бақылауды және қадағалауды Қазақстан Республикасы Президентінің келісімімен немесе оның тапсырмасы бойынша мемлекеттік органдар жүзеге асырады.

Ескерту. 42-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-тарау. Жоғары аудиторлық палатаның лауазымды адамдармен, мемлекеттік органдармен және өзге де ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау негіздері

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

43-бап. Жоғары аудиторлық палатаның Қазақстан Республикасының Президентімен өзара іс-қимылы

Ескерту. 43-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жоғары аудиторлық палатаның Төрағасы тоқсанына бір реттен сиретпей Қазақстан Республикасының Президентіне Жоғары аудиторлық палатаның жұмысы туралы ақпарат береді.

2. Жоғары аудиторлық палата жыл қорытындылары бойынша осы баптың 1-тармағында көрсетілген ақпараттан басқа, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жұмысының көрсеткіштері туралы ақпаратты ұсынады.

Ескерту. 43-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

44-бап. Жоғары аудиторлық палатаның Қазақстан Республикасының Парламентімен өзара іс-қимылы

Ескерту. 44-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жоғары аудиторлық палата есепті жылдан кейінгі жылдың 15 мамырынан кешіктірмей, Қазақстан Республикасының Парламентіне есепті қаржы жылы үшін республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есепті талқылау және бекіту үшін енгізеді, ол өзінің мазмұны бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің тиісті есебіне қорытынды болып табылады.

2. Жоғары аудиторлық палатаның Төрағасы тоқсанына бір реттен сиретпей Қазақстан Республикасының Парламентіне Жоғары аудиторлық палатаның жұмысы туралы ақпарат береді.

3. Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісі жылына екі рет Жоғары аудиторлық палата Төрағасының есебін тыңдайды.

Ескерту. 44-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

45-бап. Жоғары аудиторлық палатаның Қазақстан Республикасының Үкіметімен өзара іс-қимылы

Ескерту. 45-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жоғары аудиторлық палата бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган есепті қаржы жылы үшін республикалық бюджеттің атқарылуы туралы шоғырландырылған қаржылық есептілікті ұсынғаннан кейін екі ай ішінде Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсынылған ақпараттың объективтілігі бойынша қорытындыны белгіленген мерзімде ұсынады.

2. Қорытындыда бүкіл шоғырландырылған есеп бойынша да, бюджеттік бағдарламалардың жекелеген әкімшілері бойынша да тұжырымдар мен ұсынымдар көрсетіледі.

Ескерту. 45-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-бап. Жоғары аудиторлық палатаның мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарымен өзара іс-қимылы

Ескерту. 46-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Өз қызметін үйлестіру мақсатында мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау саласында құқық қолдану практикасын, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын сақтау мәселелерін қарау үшін Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының үйлестіру кеңесін құрады.

Үйлестіру кеңесін қалыптастыру және оның қызметін ұйымдастыру Жоғары аудиторлық палата бекітетін мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының үйлестіру кеңесі туралы ережеде айқындалады.

2. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының үйлестіру кеңесінің шешімдері мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары үшін міндетті болып табылады.

3. Жоғары аудиторлық палатаның мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарымен өзара іс-қимылы осы Заңға және Жоғары аудиторлық палата мен ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган бірлесіп бекітетін нормативтік құқықтық актіге сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 46-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-тарау. ТЕКСЕРУ КОМИССИЯЛАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ

47-бап. Тексеру комиссиясының құрамы және оны қалыптастыру тәртібі

1. Тексеру комиссиясы басшылығының құрамы төраға мен оның төрт мүшесінен тұрады.

2. Тексеру комиссиясының төрағасын тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мәслихаты Жоғары аудиторлық палатаның ұсынуы және Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу бойынша бес жыл мерзімге лауазымға тағайындайды және лауазымынан босатады.

3. Тексеру комиссияларының мүшелерін Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасына сәйкес тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мәслихаты бес жыл мерзімге лауазымға тағайындайды және лауазымнан босатады.

4. Ревизиялық комиссияның төрағасы мен мүшелері лауазымына мемлекеттік аудитор сертификаты және (немесе) бухгалтерлік есеп және аудит саласында халықаралық біліктілігі бар кандидат тағайындалады.

Ескерту. 47-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

48-бап. Тексеру комиссиясы төрағасының, тексеру комиссиясы мүшелерінің өкілеттіктері

1. Тексеру комиссиясының төрағасы:

1) жалпы басшылықты жүзеге асырады және тексеру комиссиясына жүктелген міндеттер мен функцияларды орындау үшін Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылықта болады;

2) тексеру комиссиясының тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбелерін бекітеді;

3) тексеру комиссиясы мен тексеру комиссиясының аппараты мүшелерінің жұмысын ұйымдастырады;

4) бекітілген штат саны мен жергілікті бюджетте көзделген қаражат шегінде тексеру комиссиясы аппаратының құрылымы мен штат кестесін бекітеді.

Облыстың тексеру комиссиясы төрағасының шешімі бойынша тиісті мәслихатқа аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті беру облыстың тексеру комиссиясы мүшелерінің біріне жүктелуі мүмкін.

2. Тексеру комиссиясының мүшелері:

1) тексеру комиссиясының аудиторлық, сараптамалық-талдау, ақпараттық және өзге де қызметін ұйымдастырады және жүзеге асырады;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылықта болады.

49-бап. Тексеру комиссияларының қызметін ұйымдастыру

1. Тексеру комиссиясының жұмыс тәртібі осы Заңда, ережеде және регламентте айқындалады.

Тексеру комисссиясы туралы ережені тексеру комиссиялары туралы үлгілік ереже негізінде тиісті мәслихат бекітеді.

Тексеру комиссиясының регламентін тексеру комиссиясы бекітеді.

2. Тексеру комиссияларының аудиторлық іс-шараларын өткізуді, сондай-ақ оның ақпараттық-талдау, құқықтық, консультациялық, ұйымдастырушылық және өзге де қызметін тексеру комиссиясының аппараты қамтамасыз етеді.

Тексеру комиссиясының аппараты мемлекеттік әкімшілік қызметшілер болып табылатын лауазымды адамдардан тұрады, оны тексеру комиссиясының төрағасы тағайындайтын аппарат басшысы басқарады.

50-бап. Тексеру комиссиясы және оның лауазымды адамдары тәуелсіздігінің кепілдіктері

1. Тексеру комиссиясының мемлекеттік аудиторлары өз қызметін жүзеге асыру кезінде мемлекеттік аудит объектісінен тәуелсіз болады.

2. Тексеру комиссиясының қызметіне мемлекеттік органдардың және өзге де ұйымдардың құқыққа сыйымсыз араласуына жол берілмейді.

3. Мемлекеттік органдардың сұрау салулары бойынша тексеру комиссиясының мемлекеттік аудиторларын және өзге де лауазымды адамдарын мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесінде көзделмеген тексерулерді жүргізу үшін тартуға жол берілмейді.

4. Тексеру комиссиясының жергілікті бюджет қаражатын пайдалануын мемлекеттік бақылау және қадағалау мәслихаттың келісімімен немесе оның тапсырмасы бойынша жүзеге асырылады.

9-тарау. ТЕКСЕРУ КОМИССИЯСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРМЕН ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ ЖАСАСУ НЕГІЗДЕРІ

51-бап. Тексеру комиссиясының мәслихаттармен өзара іс-қимылы

1. Тексеру комиссиясы мәслихаттың қарауына:

1) облыс, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатына ағымдағы жылғы 20 мамырға дейiн;

2) тиісті облысқа кіретін аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатына ағымдағы жылғы 20 сәуiрге дейiн жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы есепті ұсынады, ол өзінің мазмұны бойынша жергілікті атқарушы органның тиісті есебіне қорытынды болып табылады.

2. Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихаты тексеру комиссиясынан тиісті аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетінің атқарылу мәселелері бойынша жүргізілген мемлекеттік аудит, сараптамалық-талдау іс-шаралары туралы ақпаратты сұратуға құқылы.

52-бап. Тексеру комиссиясының Жоғары аудиторлық палатамен өзара іс-қимылы

Ескерту. 52-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Тексеру комиссиясы Жоғары аудиторлық палатаға есепті кезеңдегі өз жұмысы туралы ақпаратты тоқсан сайын ұсынады. Ұсынылатын ақпараттың нысаны мен құрылымы мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың тиісті рәсімдік стандартымен регламенттеледі.

2. Тексеру комиссиясы Жоғары аудиторлық палатамен келісу бойынша Жоғары аудиторлық палатамен қатарлас (бірлескен) тексеру жүргізуге қатысуға құқылы.

Ескерту. 52-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-тарау. ІШКІ АУДИТ ЖӨНІНДЕГІ УӘКІЛЕТТІ ОРГАН

53-бап. Ішкі аудит жөніндегі уәкілетті органның прокуратура және қылмыстық қудалау органдарымен өзара іс-қимылы

1. Прокуратура немесе қылмыстық қудалау органдарының сұрау салуы келіп түскен кезде ішкі аудит жөніндегі уәкілетті орган:

1) мемлекеттік аудиттің тиісті объектісі бойынша бұрын жүргізілген мемлекеттік аудит нәтижелері болған жағдайда, қайта мемлекеттік аудит жүргізбей осы нәтижелерді ұсынады;

2) егер бұрын жүргізілген мемлекеттік аудит нәтижелерінде сұрау салуда қойылған мәселелер көрініс таппаған жағдайда, бұл мәселелер ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның келесі жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесінде ескеріледі.

1-1. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган активтерді қайтару жөніндегі уәкілетті органның сұрау салуы бойынша мемлекеттік аудиторларды осы Заңда белгіленген құзыретіне кіретін мәселелер бойынша тексеруге қатысу үшін жібереді.

2. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, прокуратура, қылмыстық қудалау органдарының тиісті талабы немесе сұрау салуы, сотқа дейінгі басталған тергеп-тексеру шеңберінде шығарылған тиісті қаулы, сондай-ақ соттың тиісті ұйғарымы бойынша тексеруге қатысу және қорытынды беру үшін аудиторлық ұйымдардың (аудиторлардың) тізбесін және олардың көрсетілетін қызметтеріне республикалық бюджеттен бөлінген қаражат шегінде ақы төлеуді айқындайды.

3. Тексерілетін органдардың сұрау салуы бойынша, кезектілік пен өңірлік ұсынылу қағидаттарын сақтай отырып, аудиторлық ұйымдардың (аудиторлардың) тізбесінен аудиторлық ұйымды (аудиторды) айқындайды.

Ескерту. 53-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

54-бап. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган және оның лауазымды адамдары тәуелсіздігінің кепілдіктері

1. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік аудиторлары өз қызметін жүзеге асыру кезінде мемлекеттік аудит объектісінен тәуелсіз болады.

2. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган қызметіне мемлекеттік органдардың және өзге де ұйымдардың құқыққа сыйымсыз араласуына жол берілмейді.

3. Мемлекеттік органдардың сұрау салулары бойынша ішкі аудит жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік аудиторларын және өзге де лауазымды адамдарын мемлекеттік аудит объектілерінің тиісті жылға арналған тізбесінде көзделмеген тексерулерді жүргізу үшін тартуға жол берілмейді.

Ескерту. 54-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2020 № 358-VI Заңымен (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі).

11-тарау. ІШКІ АУДИТ ҚЫЗМЕТТЕРІ

55-бап. Ішкі аудит қызметтерінің жұмысын ұйымдастыру

Ішкі аудит қызметтері орталық мемлекеттік органның бірінші басшысының немесе алқалы органының, облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімінің шешімімен құрылады және осы Заң мен орталық мемлекеттік органның бірінші басшысы, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі бекіткен ішкі аудит қызметтері туралы ереже негізінде әрекет етеді.

Ескерту. 55-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

56-бап. Ішкі аудит қызметі тәуелсіздігінің кепілдіктері

Ішкі аудит қызметі ішкі мемлекеттік аудитті жүргізуде және ішкі аудит нәтижелері туралы есептер дайындауда тәуелсіз болады.

Ішкі аудит қызметі басқа құрылымдық бөлімшелерден тәуелсіз, орталық мемлекеттік органның бірінші басшысына, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкіміне бағынады және есеп береді.

Ішкі аудит қызметін орталық мемлекеттік органның басқа құрылымдық бөлімшелерінің, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының құзыретіне жататын жұмыстарға, сондай-ақ оның өкілеттіктеріне жатпайтын бағдарламалар мен жобаларды дайындауға немесе орындауға тартуға болмайды.

57-бап. Ішкі бақылау жүйесі

1. Ішкі аудит қызметі мемлекеттік органда, оның ведомстволарында, аумақтық бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында және (немесе) тиісті бюджеттен қаржыландырылатын және (немесе) қаражат алатын, тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімшілік бағыныстылығының аумағындағы жергілікті атқарушы органдарда, олардың бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында ішкі бақылау жүйесін ұйымдастыру жөніндегі жұмыста консультациялық көмек көрсетеді.

2. Мемлекеттік органның ішкі бақылау жүйесі мынадай өзара байланысты құрауыштардан тұрады:

1) бақылау ортасы – мемлекеттік органның ішкі (корпоративтік) мәдениеті, ұйымдық құрылымы және есептілік сапасы мен қызметінің тиімділігін алдын ала айқындайтын саясат пен рәсімдердің ішкі жиынтығы;

2) тәуекелдерді бағалау – мемлекеттік органның өз мақсаттарына қол жеткізуіне әсер ететін тәуекелдерді анықтау, талдау және олардың алдын алу процесі. Тәуекелдерді бағалау бақылау рәсімдерін жасау және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі іс-шараларды жоспарлау үшін негіз болып табылады;

3) бақылау рәсімдері – лауазымды адамдар (құрылымдық бөлімшелер) өз функцияларын орындауы кезінде жүзеге асыратын бақылау рәсімдерінің (техниканың) үйлесімі;

4) ақпарат пен байланыс – мемлекеттік орган қызметінің барлық салаларын қамтитын деректердің уақтылы және тиімді анықталуы, оларды тіркеу және оларды алмасу. Мемлекеттік орган ақпаратқа санкциясыз қол жеткізуден қорғау үшін шаралар қабылдайды;

5) ішкі бақылау жүйесі тиімділігінің мониторингі және оны бағалау – мемлекеттік органның мақсаттарға қол жеткізуіне және есептілігінің анықтығына әсер ететін қателердің туындау ықтималдығын айқындау, бұл қателердің елеулілігін анықтау және алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізуді қамтамасыз етуге ішкі бақылау жүйесінің қабілетін айқындау.

Ескерту. 57-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

58-бап. Мемлекеттік орган басшысының ішкі аудит қызметімен өзара іс-қимылы

Мемлекеттік органның басшысы ішкі аудит қызметімен өзара іс-қимылды:

1) ішкі аудит қызметінің жылдық жұмыс жоспарын бекіту;

2) мемлекеттік аудит және тәуекелдер жөніндегі кеңестің ұсынымдарын іске асыру туралы шешімді қарау және қабылдау;

3) ішкі мемлекеттік аудит қорытындылары бойынша жылдық есепті қарау арқылы жүзеге асырады.

Орталық мемлекеттік орган, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы ішкі аудит қызметінің мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын, сондай-ақ ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларын сақтау мәселелері жөніндегі басшысының хаттарды ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға жіберген кезде қол қою құқығы бар.

Қол қою құқығы бірінші басшының (әкімнің) тиісті бұйрығымен ресімделеді.

Ескерту. 58-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-1-тарау. Аудиторлық есепке немесе қаржылық есептілік бойынша аудиторлық есепке, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықтаған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаға қарсылықтарды қарау және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның және (немесе) оның лауазымды адамдарының шешімдеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау тәртібі

Ескерту. 11-1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 358-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. Заң 11-1-тараумен толықтырылды - ҚР 26.12.2018 № 202-VI Заңымен (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі).

58-1-бап. Апелляциялық комиссия

Аудиторлық есепке немесе қаржылық есептілік бойынша аудиторлық есепке, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықтаған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаға қарсылықтарды (бұдан әрі - қарсылық), ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның және (немесе) оның лауазымды адамдарының шешімдеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) шағым жасауды (бұдан әрі - шағым) ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның жанындағы апелляциялық комиссия қарайды.

Апелляциялық комиссияның құрамын және ол туралы ережені ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 58-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

58-2-бап. Қарсылықты, шағымды беру тәртібі мен мерзімдері

Ескерту. 58-2-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Мемлекеттік аудит объектісінің қарсылығы:

1) қол қойылған аудиторлық есеп және (немесе) қаржылық есептілік бойынша аудиторлық есеп ұсынылған күннен бастап он жұмыс күні ішінде;

2) камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама табыс етілген (алынған) күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде апелляциялық комиссияға беріледі.

1-1. Қарсылық, шағым ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган бекіткен, камералдық бақылау жүргізу қағидаларында және апелляциялық комиссия туралы ережеде айқындалған тәртіппен және мерзімдерде беріледі.

2. Беру тәсіліне қарай:

1) келу тәртібімен – ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган қарсылықты, шағымды алған күн;

2) пошта арқылы – пошта немесе өзге байланыс ұйымы қабылдау туралы белгі қойған күн;

3) ақпараттық технологияларды қолдану арқылы – ол электрондық құжат нысанында алынған күн, ал камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаға қарсылықтар, шағымдар бойынша – ол мемлекеттік сатып алудың электрондық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізудің бірыңғай нүктесін ұсынатын, мемлекеттік органның ақпараттық жүйесі арқылы алынған күн қарсылықты, шағымды апелляциялық комиссияға берген күн болып табылады.

3. Қарсылықтың, шағымдардың нысаны мен мазмұны:

1) аудиторлық есепке және (немесе) қаржылық есептілік бойынша аудиторлық есепке қарсылықтар, шағымдар бойынша ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларында;

2) камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаға қарсылықтар, шағымдар бойынша камералдық бақылау қағидаларында;

3) ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган бекіткен апелляциялық комиссия туралы ережеде айқындалады.

Ескерту. 58-2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

58-3-бап. Қарсылықты, шағымды қараудан бас тарту

1. Апелляциялық комиссия беру тәртібі мен мерзімдері осы Заңның 58-2-бабында белгіленген талаптарға сәйкес келмейтін қарсылықты, шағымды қараудан бас тартады.

2. Апелляциялық комиссия қарсылықты, шағымды қараудан бас тартқан жағдайда, қарсылық, шағым келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде мемлекеттік аудит объектісін, әлеуетті өнім берушіні, арыз берушіні жазбаша нысанда хабардар етеді.

Ескерту. 58-3-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

58-4-бап. Қарсылықты, шағымды қарау тәртібі мен мерзімдері

Ескерту. 58-4-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Апелляциялық комиссия қарсылықты:

1) аудиторлық есепке немесе қаржылық есептілік бойынша аудиторлық есепке қарсылықты қарау мерзімдерін тоқтата тұру және (немесе) ұзарту жағдайларын қоспағанда, мұндай қарсылық алынған күннен кейінгі күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде;

2) камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаға қарсылық алынған күннен кейінгі күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде қарайды.

Камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаны орындау мерзімі қарсылықты қарау кезеңінде тоқтатыла тұрады.

2. Қарсылық мемлекеттік аудит объектісі дау айтатын мәселелер шегінде қаралады.

3. Апелляциялық комиссия қарсылықты қарау кезінде мемлекеттік органдардан, лауазымды адамдардан және өзге де жеке және заңды тұлғалардан, сондай-ақ шет мемлекеттердің құзыретті органдарынан қарсылықта жазылған мәселелер бойынша ақпарат немесе құжаттар сұратуға құқылы.

4. Мемлекеттік органдарға, лауазымды адамдарға және өзге де жеке және заңды тұлғаларға, сондай-ақ шет мемлекеттердің құзыретті органдарына сұрау салу жіберілген жағдайда, қарсылықты қараудың осы баптың 1-тармағында белгіленген мерзімі жауап алынған кезге дейін тоқтатыла тұрады, бұл туралы қарау мерзімі тоқтатыла тұрған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде мемлекеттік аудит объектісіне хабарланады.

Мемлекеттік аудит объектісі қарсылыққа толықтырулар ұсынған жағдайда, қарсылықты қараудың осы баптың 1-тармағында белгіленген мерзімі он бес жұмыс күніне ұзартылады, бұл туралы қарау мерзімі ұзартылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде мемлекеттік аудит объектісіне хабарланады.

5. Шағымды апелляциялық комиссия Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен, сондай-ақ ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган бекіткен апелляциялық комиссия туралы ережеге сәйкес қарайды.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
6-тармақты алып тастау көзделген – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6. Қарсылық, шағым мемлекеттік сатып алу туралы шарт жасалғанға дейін келіп түскен жағдайда, оны жасау мерзімі "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасың Заңының 47-бабының 5-тармағында белгіленген мерзім аяқталғанға дейін тоқтатыла тұрады.

Қарсылық, шағым камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаны орындау туралы шешімді мемлекеттік аудит объектісінің қабылдауы сатысында келіп түскен жағдайда, оны орындау мерзімі "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 47-бабының 5-тармағында белгіленген мерзім аяқталғанға дейін тоқтатыла тұрады.

7. Қарсылық, шағым мәлімделген талаптар (дәлелдер) шегінде қаралады.

Апелляциялық комиссияның шешіміне сотқа шағым жасалуы мүмкін.

Бұл ретте апелляциялық комиссияның шешімін орындау сот шешімі шығарылғанға дейін тоқтатыла тұрады.

Ескерту. 58-4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

58-5-бап. Қарсылықты, шағымды қарау нәтижелері бойынша қабылданатын шешімдер

1. Апелляциялық комиссия қарсылықты, шағымды қарау нәтижелері бойынша мынадай:

1) қарсылықты, шағымды толық немесе ішінара қанағаттандыру туралы;

2) осындай шешім қабылдауды негіздей отырып, қарсылықты, шағымды қанағаттандырудан бас тарту туралы шешімдердің бірін шығарады.

Апелляциялық комиссияның шешімі жазбаша нысанда шығарылады және мемлекеттік аудит объектісінің орындауы үшін міндетті болып табылады.

2. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган қарсылықты, шағымды қарау нәтижелерін апелляциялық комиссия шешім шығарған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде ресімдейді.

Ескерту. 58-5-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

58-6-бап. Дауларды апелляциялық реттеу

1. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік аудиті және камералдық бақылауы нәтижелері бойынша қабылданатын құжаттарға шағым жасау кезінде туындайтын дауларды апелляциялық реттеу осы Заңда көзделген тәртіппен және мерзімдерде жүзеге асырылады.

2. Осы Заңда көзделген жағдайларда дауларды апелляциялық реттеу міндетті болып табылады.

12-тарау. ӨТПЕЛІ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

59-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

60-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының және (немесе) олардың лауазымды адамдарының құқықтық актілеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау тәртібі

1. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының және (немесе) олардың лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

2. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының бюджеттік қаражатты мақсатсыз және (немесе) негізсіз пайдаланудың анықталған фактілеріне байланысты құқықтық актілеріне шағым жасау оларды орындауды тоқтата тұрмайды.

3. Алып тасталды - ҚР 26.12.2018 № 202-VI (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 60-бап жаңа редакцияда - ҚР 11.01.2018 № 135-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 26.12.2018 № 202-VI (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

60-1-бап. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша қабылданатын құжаттарына және камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаларына шағым жасаған кезде туындайтын дауларды апелляциялық реттеу тәртібі мен мерзімдері

Ескерту. Алып тасталды - ҚР 26.12.2018 № 202-VI Заңымен (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі).

60-2-бап. Шағымның нысаны мен мазмұны

Ескерту. Алып тасталды - ҚР 26.12.2018 № 202-VI Заңымен (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі).

60-3-бап. Шағымды қараудан бас тарту

Ескерту. Алып тасталды - ҚР 26.12.2018 № 202-VI Заңымен (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі).

60-4-бап. Ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға жіберілген шағымды қарау тәртібі

Ескерту. Алып тасталды - ҚР 26.12.2018 № 202-VI Заңымен (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі).

60-5-бап. Шағымды қарау нәтижелері бойынша шешім шығару

Ескерту. Алып тасталды - ҚР 26.12.2018 № 202-VI Заңымен (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі).

60-6-бап. Шағымды қарау мерзімін тоқтата тұру және (немесе) ұзарту

Ескерту. Алып тасталды - ҚР 26.12.2018 № 202-VI Заңымен (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі).

61-бап. Өтпелі ережелер

Мемлекеттік аудитор болып табылатын мемлекеттік әкімшілік қызметшілер 2017 жылғы 1 қаңтарға дейінгі мерзімде осы Заңның 39-бабында айқындалған тәртіппен тиісті сертификаттаудан өтуге міндетті.

62-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң:

1) 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 8) тармақшасын, 27-бапты;

2) 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 12-баптың 3-тармағын, 13-баптың 3-тармағын және 45-бапты қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Осы Заңның 1-бабының 8) тармақшасы осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап 2017 жылғы 1 қаңтарға дейін мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"8) мемлекеттік аудитор – мемлекеттік аудитті және (немесе) қаржылық бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік әкімшілік қызметші;".

Ескерту. 62-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.01.2018 № 135-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан Республикасының Президенті

Н.Назарбаев

О государственном аудите и финансовом контроле

Закон Республики Казахстан от 12 ноября 2015 года № 392-V ЗРК.

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие настоящего Закона см. ст.62
Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ.

Настоящий Закон регулирует общественные отношения, связанные с государственным аудитом и финансовым контролем, определяет полномочия и организацию деятельности органов государственного аудита и финансового контроля.

Глава 1. ОСНОВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ ГОСУДАРСТВЕННОГО АУДИТА И ФИНАНСОВОГО КОНТРОЛЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) нарушения - деяния (действия или бездействие), противоречащие нормам законодательства Республики Казахстан, а также актам объектов государственного аудита, принятым для их реализации;

2) классификатор нарушений – документ, содержащий перечень видов нарушений, выявляемых в ходе государственного аудита, с указанием нарушенных норм права и соответствующих им видов ответственности, установленных законами Республики Казахстан, а также способов устранения данных нарушений;

3) субъекты квазигосударственного сектора – государственные предприятия, товарищества с ограниченной ответственностью, акционерные общества, в том числе национальные управляющие холдинги, национальные холдинги, национальные компании, учредителем, участником или акционером которых является государство, а также дочерние, зависимые и иные юридические лица, являющиеся аффилиированными с ними в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;

4) недостатки – деяния (действия или бездействие), создающие условия для возможного допущения нарушений (риск возникновения нарушений);

5) финансовый контроль – деятельность, направленная на устранение выявленных в ходе государственного аудита нарушений;

6) государственный аудит – анализ, оценка и проверка эффективности управления и использования бюджетных средств, активов государства, объектов государственного аудита, связанных грантов, государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства, в том числе другой, связанной с исполнением бюджета деятельности, основанные на системе управления рисками;

7) объекты государственного аудита и финансового контроля (далее – объекты государственного аудита) – государственные органы, государственные учреждения, субъекты квазигосударственного сектора, а также получатели бюджетных средств;

8) государственный аудитор – государственный служащий, осуществляющий государственный аудит и (или) финансовый контроль, имеющий сертификат государственного аудитора;

8-1) ассистент государственного аудитора – государственный служащий, обладающий профессиональными знаниями в области бухгалтерского учета, финансовой отчетности и аудиторской деятельности, и специалист в иной области (сфере деятельности) в пределах компетенции государственного органа, имеющий право участвовать в государственном аудите;

9) правила профессиональной этики государственных аудиторов (далее – правила профессиональной этики) – единый свод этических правил поведения государственных аудиторов, разрабатываемый и утверждаемый совместно Высшей аудиторской палатой Республики Казахстан и уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту;

10) электронный государственный аудит – государственный аудит, осуществляемый дистанционно посредством применения информационных технологий.

Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2019 № 262-VI (порядок введения в действие см. ст.2); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о государственном аудите и финансовом контроле

1. Законодательство Республики Казахстан о государственном аудите и финансовом контроле основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Действие законодательства Республики Казахстан о государственном аудите и финансовом контроле распространяется на объекты государственного аудита, расположенные на территории Республики Казахстан, а также действующие за ее пределами.

3. Государственный аудит и финансовый контроль в специальных государственных органах Республики Казахстан осуществляется в порядках, определяемых первыми руководителями данных органов по согласованию с Высшей аудиторской палатой Республики Казахстан и уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

4. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Государственный аудит

1. Целью государственного аудита является повышение эффективности управления и использования бюджетных средств, активов государства и субъектов квазигосударственного сектора.

2. В зависимости от субъекта государственный аудит подразделяется на следующие виды:

1) внешний государственный аудит, задачами которого являются анализ, оценка и проверка эффективного и законного управления национальными ресурсами (финансовыми, природными, производственными, кадровыми, информационными) для обеспечения динамичного роста качества жизненных условий населения и национальной безопасности страны;

2) внутренний государственный аудит, задачами которого являются анализ, оценка и проверка достижения объектом государственного аудита прямых и конечных результатов, предусмотренных в документах Системы государственного планирования Республики Казахстан, надежности и достоверности финансовой и управленческой информации, эффективности внутренних процессов организации деятельности объектов государственного аудита, качества оказываемых государственных услуг, сохранности активов государства и субъектов квазигосударственного сектора.

3. Государственный аудит подразделяется на следующие типы:

1) аудит финансовой отчетности – оценка достоверности, обоснованности финансовой отчетности, бухгалтерского учета и финансового состояния объекта государственного аудита;

2) аудит эффективности – оценка и анализ деятельности объекта государственного аудита на предмет эффективности, экономичности, продуктивности и результативности;

3) аудит соответствия – оценка, проверка соблюдения объектом государственного аудита норм законодательства Республики Казахстан, а также актов субъектов квазигосударственного сектора, принятых для их реализации.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3-1. Задачи регулирования в сфере государственного аудита и финансового контроля

Задачами регулирования в сфере государственного аудита и финансового контроля являются:

1) установление правовых основ деятельности органов государственного аудита и финансового контроля;

2) определение основных принципов и направлений осуществления государственного аудита и финансового контроля.

Сноска. Глава 1 дополнена статьей 3-1 в соответствии с Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Показатели государственного аудита

В зависимости от типа государственного аудита учитываются следующие показатели:

1) эффективность – соотношение полученных результатов к запланированным с учетом использованных для их достижения ресурсов;

2) экономичность – минимизация стоимости ресурсов, выделенных для достижения оцениваемых результатов деятельности с сохранением соответствующего качества этих результатов;

3) продуктивность – получение максимально полезного результата для экономики или отдельной сферы управления с использованием выделенных ресурсов с учетом количества, качества и сроков;

4) результативность – степень реализации намеченных по каждой деятельности задач и соотношение плановых (прямых, конечных) и фактических результатов соответствующей деятельности;

5) существенность – отклонение при совершении объектом государственного аудита финансовых и хозяйственных операций от требований норм законодательства Республики Казахстан, актов субъектов квазигосударственного сектора, принятых для их реализации, а также иные ошибки, оказывающие влияние на принимаемые решения, максимально допустимый размер которых определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственном аудите и финансовом контроле в зависимости от специфики деятельности объекта государственного аудита и категории показателей;

6) перспективность – соответствие произведенных расходов целям и задачам, поставленным на обозначенный ожидаемый период.

Статья 5. Финансовый контроль

1. Финансовый контроль осуществляется органами государственного аудита и финансового контроля в пределах компетенции, установленной настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан, посредством обеспечения возмещения в бюджет, восстановления путем выполнения работ, оказания услуг, поставки товаров и (или) отражения по учету выявленных сумм нарушений, исполнения предписаний и привлечения к ответственности виновных лиц.

2. Мерами реагирования финансового контроля являются:

1) вынесение обязательного для исполнения всеми государственными органами, организациями и должностными лицами предписания об устранении выявленных нарушений и о рассмотрении ответственности лиц, их допустивших;

2) возбуждение административного производства в пределах компетенции, предусмотренной законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях;

3) при выявлении признаков административных правонарушений в действиях должностных лиц объекта государственного аудита передача материалов с соответствующими аудиторскими доказательствами в органы, уполномоченные возбуждать и (или) рассматривать дела об административных правонарушениях;

3-1) при неисполнении или ненадлежащем исполнении предписания объектом государственного аудита передача материалов с признаками уголовного правонарушения с соответствующими аудиторскими доказательствами органа государственного аудита и финансового контроля для принятия процессуального решения в органы уголовного преследования осуществляется через органы прокуратуры.

При обжаловании результатов государственного аудита и финансового контроля объектом государственного аудита, субъектами предпринимательства и иными лицами, интересы которых затронуты аудиторскими мероприятиями, передача материалов с признаками уголовного правонарушения с соответствующими аудиторскими доказательствами для принятия процессуального решения в органы уголовного преследования осуществляется через органы прокуратуры после соблюдения апелляционного и (или) судебного порядка урегулирования споров;

4) предъявление иска в суд в соответствии с законодательством Республики Казахстан, в том числе в целях обеспечения возмещения в бюджет, восстановления путем выполнения работ, оказания услуг, поставки товаров и (или) отражения по учету выявленных сумм нарушений, не возмещенных (не восстановленных) в добровольном порядке, и исполнения предписания.

3. Службами внутреннего аудита при выявлении признаков уголовных или административных правонарушений в действиях должностных лиц объекта государственного аудита осуществляются меры реагирования по передаче материалов с соответствующими аудиторскими доказательствами в органы уголовного преследования или органы, уполномоченные возбуждать и (или) рассматривать дела об административных правонарушениях.

Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Основные принципы государственного аудита и финансового контроля

Основные принципы государственного аудита и финансового контроля:

1) независимость – недопущение вмешательства, посягающего на независимость органов государственного аудита и финансового контроля при проведении государственного аудита и финансового контроля;

2) объективность – проведение государственного аудита и финансового контроля в соответствии с законодательством Республики Казахстан, стандартами государственного аудита и финансового контроля, применение органами государственного аудита и финансового контроля объективного подхода и исключение конфликта интересов при проведении государственного аудита и финансового контроля;

3) профессиональная компетентность – наличие у государственных аудиторов необходимого объема знаний и навыков, позволяющих обеспечивать проведение квалифицированного и качественного государственного аудита и финансового контроля, соблюдение стандартов государственного аудита и финансового контроля, правил профессиональной этики, а также выполнение профессионального долга;

4) конфиденциальность – обязательство органов государственного аудита и финансового контроля по сохранности документов, получаемых или составляемых ими в ходе государственного аудита и финансового контроля, без права передачи их третьим лицам либо устного разглашения содержащихся в них сведений, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан;

5) достоверность – подтверждение результатов государственного аудита аудиторскими доказательствами;

6) прозрачность – ясность изложения результатов государственного аудита и финансового контроля;

7) гласность – публикация в средствах массовой информации результатов государственного аудита и финансового контроля с учетом обеспечения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны;

8) взаимное признание результатов государственного аудита – признание органами государственного аудита и финансового контроля результатов государственного аудита данных органов при условии соблюдения стандартов государственного аудита и финансового контроля.

Статья 7. Классификатор нарушений

1. В целях обеспечения единого подхода при классификации выявленных нарушений, а также формировании отчетности о результатах их устранения органы государственного аудита и финансового контроля применяют классификатор нарушений.

Классификатор нарушений разрабатывается и утверждается Высшей аудиторской палатой Республики Казахстан (далее – Высшая аудиторская палата) по согласованию с уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

2. Классификатор нарушений включает в себя следующие виды нарушений:

1) финансовые нарушения, повлекшие необоснованное использование бюджетных средств, активов государства и субъектов квазигосударственного сектора, связанных грантов, государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства;

2) нарушения процедурного характера, не повлекшие необоснованного использования бюджетных средств, активов государства и субъектов квазигосударственного сектора, связанных грантов, государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства.

3. Выявленные по результатам государственного аудита и финансового контроля суммы финансовых нарушений подлежат возмещению в бюджет, восстановлению путем выполнения работ, оказания услуг, поставки товаров и (или) отражения по учету на основании предписания органов государственного аудита и финансового контроля и (или) решения суда.

Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Стандарты государственного аудита и финансового контроля

1. Требования к государственному аудиту и финансовому контролю определяются стандартами государственного аудита и финансового контроля.

2. Стандарты государственного аудита и финансового контроля разделяются на:

1) общие стандарты государственного аудита и финансового контроля, которые разрабатываются на основе международных стандартов и содержат основополагающие требования к деятельности органов государственного аудита и финансового контроля.

Общие стандарты государственного аудита и финансового контроля разрабатываются Высшей аудиторской палатой и утверждаются Президентом Республики Казахстан;

2) процедурные стандарты государственного аудита и финансового контроля, содержащие процедурные требования к проведению (процедуре, механизму и методам) государственного аудита и финансового контроля и деятельности органов государственного аудита и финансового контроля, которые разделяются на:

процедурные стандарты государственного аудита и финансового контроля, разрабатываемые и утверждаемые совместно Высшей аудиторской палатой и уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту;

процедурные стандарты внешнего государственного аудита и финансового контроля, разрабатываемые и утверждаемые Высшей аудиторской палатой. Порядок разработки и утверждения процедурных стандартов внешнего государственного аудита и финансового контроля определяется Высшей аудиторской палатой;

процедурные стандарты внутреннего государственного аудита и финансового контроля, разрабатываемые и утверждаемые уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту по согласованию с Высшей аудиторской палатой.

Критерии эффективности обсуждаются с объектом аудита на этапе предварительного изучения деятельности объекта аудита в порядке, определенном правилами проведения внешнего государственного аудита и финансового контроля.

3. Стандарты государственного аудита и финансового контроля обязательны к применению органами государственного аудита и финансового контроля, физическими и юридическими лицами, привлеченными к проведению государственного аудита.

4. Стандарты внутреннего аудита в Национальном Банке Республики Казахстан разрабатываются и утверждаются в соответствии с законодательством Республики Казахстан о Национальном Банке Республики Казахстан.

Стандарты внутреннего аудита в уполномоченном органе по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций разрабатываются и утверждаются уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ В СФЕРЕ ГОСУДАРСТВЕННОГО АУДИТА И ФИНАНСОВОГО КОНТРОЛЯ

Статья 9. Государственное регулирование в сфере государственного аудита и финансового контроля

Государственное регулирование в сфере государственного аудита и финансового контроля в Республике Казахстан осуществляется Президентом Республики Казахстан, Правительством Республики Казахстан, Высшей аудиторской палатой и уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Система органов государственного аудита и финансового контроля

1. Систему органов государственного аудита и финансового контроля составляют:

1) Высшая аудиторская палата, являющаяся высшим органом государственного аудита и финансового контроля;

2) ревизионные комиссии областей, городов республиканского значения, столицы (далее – ревизионные комиссии);

3) уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту;

4) службы внутреннего аудита центральных государственных органов, за исключением службы внутреннего аудита Национального Банка Республики Казахстан, уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций, местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы;

5) службы внутреннего аудита ведомств центральных государственных органов, создаваемые по усмотрению первого руководителя в рамках предусмотренной штатной численности;

6) службы внутреннего аудита подведомственных территориальных органов Министерства внутренних дел Республики Казахстан, создаваемые по усмотрению первого руководителя в рамках штатной численности.

1-1. Службы внутреннего аудита не создаются в Администрации Президента Республики Казахстан, Канцелярии Первого Президента Республики Казахстан – Елбасы, Конституционном Суде Республики Казахстан, Аппарате Правительства Республики Казахстан, Аппарате Совета Безопасности Республики Казахстан, Высшей аудиторской палате, Службе государственной охраны Республики Казахстан.

2. Уполномоченными органами внешнего государственного аудита и финансового контроля являются Высшая аудиторская палата и ревизионные комиссии.

Уполномоченными органами внутреннего государственного аудита и финансового контроля являются уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту и службы внутреннего аудита.

3. Службы внутреннего аудита не являются юридическими лицами.

4. Внутренний аудит в Национальном Банке Республики Казахстан, включая организацию деятельности службы внутреннего аудита Национального Банка Республики Казахстан, осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о Национальном Банке Республики Казахстан.

Внутренний аудит в уполномоченном органе по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций осуществляется в соответствии со стандартами внутреннего аудита. Организация деятельности службы внутреннего аудита осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.11.2019 № 273-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (порядок введения в действие см. ст. 3); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 11. Компетенция Правительства Республики Казахстан

Сноска. Статья 11 исключена в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Компетенция Высшей аудиторской палаты

Сноска. Заголовок статьи 12 с изменением, внесенным Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Высшая аудиторская палата осуществляет аудит эффективности:

1) планирования и исполнения республиканского бюджета в соответствии с принципами бюджетной системы Республики Казахстан с подготовкой отчета об исполнении республиканского бюджета за отчетный финансовый год, который по своему содержанию является заключением к соответствующему отчету Правительства Республики Казахстан;

2) деятельности объектов государственного аудита;

3) реализации документов Системы государственного планирования Республики Казахстан в части исполнения республиканского бюджета и использования активов государства, а по поручениям Президента Республики Казахстан также по иным направлениям;

4) реализации планов развития национальных управляющих холдингов, национальных холдингов и национальных компаний и планов мероприятий национальных управляющих холдингов, национальных холдингов, национальных компаний, акционером которых является государство;

5) влияния деятельности субъектов квазигосударственного сектора на развитие экономики или отдельно взятой отрасли экономики, социальной и других сфер государственного управления;

6) формирования и управления государственным и гарантированным государством долгом, а также долгом по поручительствам государства;

7) использования связанных грантов, бюджетных инвестиций, государственных и гарантированных государством займов, займов, привлекаемых под поручительство государства, и активов государства;

8) обоснованности планирования, реализуемости и эффективности осуществления государственными органами и субъектами квазигосударственного сектора закупок товаров, работ, услуг;

9) ценообразования, включая оценку разницы между размером выделенных (затраченных) национальных финансовых ресурсов на приобретение товаров, работ, услуг и рыночной стоимостью приобретенных товаров, работ, услуг;

10) управления активами субъектов квазигосударственного сектора;

11) налогового и таможенного администрирования;

12) договоров;

13) в сфере охраны окружающей среды;

14) в сфере информационных технологий.

2. Высшая аудиторская палата осуществляет аудит соответствия:

1) деятельности объектов государственного аудита по использованию средств республиканского бюджета и национальных ресурсов;

2) достоверности и правильности ведения объектами государственного аудита бухгалтерского учета и составления финансовой отчетности;

3) выполнения государственными органами и субъектами квазигосударственного сектора условий договоров;

4) полноты и своевременности поступлений в республиканский бюджет, взимания поступлений в бюджет, а также правильности возврата, зачета ошибочно (излишне) оплаченных сумм из республиканского бюджета;

5) исполнения государственного чрезвычайного бюджета;

6) использования средств республиканского бюджета, в том числе целевых трансфертов и кредитов, связанных грантов, государственных и гарантированных государством займов, займов, привлекаемых под поручительство государства, поручительств и активов государства, а также финансирования исполнения государственных обязательств по проектам государственно-частного партнерства, в том числе государственных концессионных обязательств;

7) формирования и использования Национального фонда Республики Казахстан;

8) использования активов Национального Банка Республики Казахстан, доверительного управления пенсионными активами только с согласия или по поручению Президента Республики Казахстан;

9) использования субъектами квазигосударственного сектора выделенных им средств республиканского бюджета на соответствие финансово-экономическому обоснованию.

3. Высшая аудиторская палата проводит аудит консолидированной финансовой отчетности республиканского бюджета, аудит финансовой отчетности администраторов бюджетных программ и государственных учреждений, за исключением Национального Банка Республики Казахстан, уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций.

4. Высшая аудиторская палата:

1) обеспечивает в пределах своей компетенции принятие мер по противодействию коррупции;

2) заслушивает соответствующую информацию должностных лиц объектов государственного аудита по вопросам, связанным с проведением внешнего государственного аудита;

3) принимает меры по устранению выявленных (выявляемых) в ходе государственного аудита и экспертно-аналитических мероприятий нарушений и недостатков;

4) запрашивает и анализирует аудиторские отчеты органов государственного аудита и финансового контроля с учетом соблюдения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны и дает рекомендации по повышению качества государственного аудита;

5) осуществляет контроль результатов аудита, проводимого в соответствии с законодательством Республики Казахстан об аудиторской деятельности и настоящим Законом, по вопросам использования бюджетных средств, кредитов, связанных грантов, активов государства и субъектов квазигосударственного сектора, государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства;

6) проводит анализ и исследования, осуществляет методологическое руководство в сфере государственного аудита и финансового контроля, реализует программы обучения в области государственного аудита;

7) организует переподготовку и повышение квалификации работников органов государственного аудита и финансового контроля;

8) организует деятельность по подтверждению знаний кандидатов в государственные аудиторы, которые будут осуществлять внешний государственный аудит, в соответствии с правилами сертификации лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора;

9) разрабатывает и утверждает правила проведения внешнего государственного аудита и финансового контроля, включающие, в том числе, формы документов, принимаемых по итогам государственного аудита, логотипы Высшей аудиторской палаты и ревизионных комиссий, используемые в соответствующих документах;

10) разрабатывает и утверждает правила проведения оценки документов Системы государственного планирования Республики Казахстан, планов развития национальных управляющих холдингов, национальных холдингов и национальных компаний и планов мероприятий национальных управляющих холдингов, национальных холдингов, национальных компаний, акционером которых является государство;

11) разрабатывает и утверждает типовую систему управления рисками, которая применяется при формировании перечня объектов государственного аудита на соответствующий год и проведении внешнего государственного аудита;

12) разрабатывает и утверждает типовое положение о ревизионных комиссиях;

13) исключен Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

14) разрабатывает и вносит на утверждение Президенту Республики Казахстан положение о Высшей аудиторской палате;

14-1) разрабатывает и утверждает методику проведения рейтинга регионов и городов по легкости ведения бизнеса;

15) координирует систему управления рисками уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту, служб внутреннего аудита, входящих в систему органов государственного аудита и финансового контроля;

16) обеспечивает развитие, функционирование единой базы данных по государственному аудиту и финансовому контролю в целях обмена информацией с органами государственного контроля и надзора, иными государственными органами, объектами государственного аудита, а также проведения электронного государственного аудита и утверждает правила формирования и ведения единой базы данных государственного аудита и финансового контроля и пользования ее данными;

17) вносит рекомендации по совершенствованию бюджетного и иного законодательства Республики Казахстан, в том числе в области обеспечения национальной безопасности, разрабатывает и согласовывает нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам государственного аудита и финансового контроля;

18) принимает правовые акты для координации работы уполномоченных органов внешнего государственного аудита и финансового контроля, в том числе по взаимодействию с другими государственными органами или организациями;

19) размещает информацию о своей деятельности в средствах массовой информации с учетом обеспечения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны;

20) оказывает методическую помощь ревизионным комиссиям;

21) представляет от имени ревизионных комиссий их интересы во взаимодействии с центральными государственными органами;

22) по согласованию с Администрацией Президента Республики Казахстан вносит маслихатам областей, городов республиканского значения, столицы представление на назначение председателя ревизионной комиссии;

22-1) разрабатывает и утверждает порядок отбора и критерии оценки кандидатов на должности председателя и членов ревизионных комиссий;

23) издает периодические сборники принятых им актов, бюллетени, журналы и другие издания;

24) осуществляет оценку деятельности органов государственного аудита и финансового контроля;

24-1) проводит рейтинг регионов и городов по легкости ведения бизнеса;

25) осуществляет иные полномочия в соответствии с настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

5. Высшая аудиторская палата вправе проводить аудит средств местного бюджета по следующим основаниям:

1) по поручению Президента Республики Казахстан и его Администрации;

2) по обращениям государственных органов, ревизионных комиссий, физических и юридических лиц;

3) по информации правоохранительных органов.

6. Решение о проведении аудита средств местного бюджета по основаниям, предусмотренным подпунктами 2) и 3) пункта 5 настоящей статьи, принимается на заседании Высшей аудиторской палаты большинством голосов с последующим уведомлением Администрации Президента Республики Казахстан.

7. Высшая аудиторская палата вправе пересматривать итоги аудита органов государственного аудита и финансового контроля, за исключением материалов аудита, по которым имеются вступившие в законную силу судебные акты, по следующим основаниям:

1) по поручению Президента Республики Казахстан и его Администрации;

2) по решению Высшей аудиторской палаты.

8. О проведении пересмотра итогов аудита органов государственного аудита и финансового контроля информируется Администрация Президента Республики Казахстан в рамках предоставляемой ежеквартальной информации о работе Высшей аудиторской палаты.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2023 № 23-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Компетенция ревизионной комиссии

1. Ревизионная комиссия в пределах соответствующей административно-территориальной единицы осуществляет аудит эффективности:

1) планирования и исполнения местного бюджета в соответствии с принципами бюджетной системы Республики Казахстан с подготовкой отчета об исполнении местного бюджета за отчетный финансовый год, который по своему содержанию является заключением к соответствующему отчету местного исполнительного органа;

2) использования связанных грантов, бюджетных инвестиций, государственных и гарантированных государством займов, займов, привлекаемых под поручительство государства, и активов государства;

3) влияния деятельности местного исполнительного органа и субъектов квазигосударственного сектора на развитие экономики или отдельно взятой отрасли экономики, социальной и других сфер государственного управления;

4) реализации документов Системы государственного планирования Республики Казахстан в части исполнения соответствующего бюджета и использования активов государства, а по поручениям Президента Республики Казахстан также по иным направлениям;

5) обоснованности планирования, реализуемости и эффективности осуществления местным исполнительным органом и субъектами квазигосударственного сектора закупок товаров, работ, услуг;

6) ценообразования, включая оценку разницы между размером выделенных (затраченных) местных финансовых ресурсов на приобретение товаров, работ, услуг и рыночной стоимостью приобретенных товаров, работ, услуг;

7) управления активами субъектов квазигосударственного сектора;

8) налогового администрирования;

9) договоров;

10) в сфере охраны окружающей среды;

11) в сфере информационных технологий;

12) деятельности объектов государственного аудита.

2. Ревизионная комиссия в пределах соответствующей административно-территориальной единицы осуществляет аудит соответствия:

1) достоверности и правильности ведения объектами государственного аудита бухгалтерского учета и составления финансовой отчетности;

2) выполнения местным исполнительным органом и субъектами квазигосударственного сектора условий договоров;

3) полноты и своевременности поступлений в местный бюджет, взимания поступлений в бюджет, а также правильности возврата, зачета ошибочно (излишне) оплаченных сумм из местного бюджета;

4) использования средств местного бюджета, в том числе выделенных из вышестоящего в нижестоящий бюджет в виде целевых трансфертов и кредитов, связанных грантов, государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства;

5) использования субъектами квазигосударственного сектора выделенных им средств местного бюджета на соответствие финансово-экономическому обоснованию.

3. Ревизионная комиссия в пределах соответствующей административно-территориальной единицы проводит аудит консолидированной финансовой отчетности местного бюджета, аудит финансовой отчетности администраторов бюджетных программ и государственных учреждений.

4. Ревизионная комиссия в пределах соответствующей административно-территориальной единицы:

1) обеспечивает в пределах своей компетенции принятие мер по противодействию коррупции;

2) заслушивает соответствующую информацию должностных лиц объектов государственного аудита по вопросам, связанным с проведением внешнего государственного аудита;

3) по итогам государственного аудита вносит предложения о привлечении должностных лиц к дисциплинарной ответственности лицам, их назначившим;

4) принимает меры по устранению выявленных (выявляемых) в ходе государственного аудита и экспертно-аналитических мероприятий нарушений и недостатков;

5) вносит в маслихат предложения по выявленным фактам несоблюдения должностными лицами нормативных правовых актов Республики Казахстан, а также по результатам аудита эффективности;

6) размещает информацию о своей деятельности в средствах массовой информации с учетом обеспечения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны;

7) осуществляет иные полномочия, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

Статья 14. Компетенция уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту

Уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту:

1) проводит ежегодный аудит финансовой отчетности администраторов бюджетных программ, в том числе консолидированной финансовой отчетности, и государственных учреждений, за исключением Национального Банка Республики Казахстан и уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций, на основе системы управления рисками;

1-1) привлекает службу внутреннего аудита по согласованию с первым руководителем центрального государственного органа, акимом области, города республиканского значения, столицы для участия в проведении ежегодного аудита финансовой отчетности администраторов бюджетных программ, в том числе консолидированной финансовой отчетности, и государственных учреждений, за исключением Национального Банка Республики Казахстан и уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

2) осуществляет аудит соответствия:

расходов, связанных с корректировкой технико-экономического обоснования, финансово-экономического обоснования и сметной стоимости бюджетных инвестиций;

использования средств республиканского и местных бюджетов, кредитов, связанных грантов, государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства, в том числе соблюдения условий получения займов субъектами квазигосударственного сектора, привлекаемых под поручительство и гарантии государства, активов государства и субъектов квазигосударственного сектора по поручениям Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан, депутатским запросам, а также по результатам мониторинга данных информационных систем центрального уполномоченного органа по исполнению бюджета;

соблюдения условий и процедур передачи объектов для целей реализации государственно-частного партнерства, предоставления бюджетных кредитов, финансирования исполнения государственных обязательств по проектам государственно-частного партнерства, в том числе государственных концессионных обязательств, государственных гарантий и поручительств государства, а также их использования;

соблюдения условий и процедур предоставления, использования государственных займов в случаях, предусмотренных международными договорами Республики Казахстан;

соблюдения законодательства Республики Казахстан о государственных закупках, государственном имуществе, бухгалтерском учете и финансовой отчетности, аудиторской деятельности на основе системы управления рисками;

3) осуществляет камеральный контроль в порядке, определенном настоящим Законом и правилами проведения камерального контроля;

3-1) ежегодно отчитывается перед Правительством Республики Казахстан о результатах своей деятельности до утверждения финансовой отчетности;

4) в целях координации деятельности служб внутреннего аудита, входящих в систему органов государственного аудита и финансового контроля:

обеспечивает предоставление службам внутреннего аудита методологической и консультационной помощи;

разрабатывает и утверждает типовое положение о службах внутреннего аудита;

проводит анализ отчетной информации служб внутреннего аудита по проведенному государственному аудиту и финансовому контролю;

проводит оценку эффективности деятельности служб внутреннего аудита;

направляет информацию в службы внутреннего аудита по рисковым объектам, рекомендованным системой управления рисками для проведения государственного аудита и финансового контроля;

представляет Правительству Республики Казахстан ежегодный отчет о деятельности служб внутреннего аудита;

осуществляет контроль за соблюдением службами внутреннего аудита стандартов государственного аудита и финансового контроля и правил проведения внутреннего государственного аудита и финансового контроля;

вносит руководителям государственных органов предложения о рассмотрении ответственности руководителей, государственных аудиторов служб внутреннего аудита;

5) организует деятельность по подтверждению знаний кандидатов в государственные аудиторы, которые будут осуществлять внутренний государственный аудит, в соответствии с правилами сертификации лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора;

6) организует деятельность по подготовке, переподготовке и повышению квалификации государственных аудиторов, осуществляющих внутренний государственный аудит;

7) исключен Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

8) разрабатывает и утверждает по согласованию с Высшей аудиторской палатой правила проведения внутреннего государственного аудита и финансового контроля;

9) разрабатывает и утверждает правила проведения камерального контроля;

10) разрабатывает и утверждает типовую систему управления рисками, которая применяется при формировании перечня объектов государственного аудита на соответствующий год и проведении внутреннего государственного аудита;

10-1) принимает правовые акты по согласованию с Высшей аудиторской палатой для координации работы уполномоченных органов по внутреннему государственному аудиту и финансовому контролю, в том числе по взаимодействию с другими государственными органами или организациями;

11) заслушивает соответствующую информацию должностных лиц объектов государственного аудита по вопросам, связанным с проведением внутреннего государственного аудита;

11-1) разрабатывает и утверждает правила электронного внутреннего государственного аудита;

11-2) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты Республики Казахстан в сфере государственного аудита и финансового контроля в соответствии с целью и задачами настоящего Закона и законодательством Республики Казахстан;

12) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 15.11.2021 № 72-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Компетенция службы внутреннего аудита

Служба внутреннего аудита:

1) участвует в аудите финансовой отчетности государственного органа, в состав которого входит данная служба внутреннего аудита, проводимом уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту, согласованном с первым руководителем центрального государственного органа, акимом области, города республиканского значения, столицы;

2) проводит аудит эффективности:

в государственном органе, его ведомствах, территориальных подразделениях, подведомственных организациях по всем направлениям их деятельности – для служб внутреннего аудита центральных государственных органов, за исключением службы внутреннего аудита Национального Банка Республики Казахстан и уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

в исполнительных органах, финансируемых из местных бюджетов и находящихся на территории административной подчиненности соответствующей области, города республиканского значения, столицы, их подразделениях, подведомственных организациях по всем направлениям их деятельности – для служб внутреннего аудита местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы;

3) осуществляет оценку функционирования системы внутреннего контроля и управления на основе системы управления рисками внутренних процессов (бизнес-процессов):

в государственном органе, его ведомствах, территориальных подразделениях, подведомственных организациях – для служб внутреннего аудита центральных государственных органов, за исключением службы внутреннего аудита Национального Банка Республики Казахстан и уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

в исполнительных органах, финансируемых из местных бюджетов и находящихся на территории административной подчиненности соответствующей области, города республиканского значения, столицы, их подразделениях, подведомственных организациях – для служб внутреннего аудита местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы;

4) анализирует достижение целей и задач стратегического плана государственного органа и программ развития территорий во взаимосвязи с бюджетными расходами;

4-1) проводит проверку сохранности республиканских и коммунальных активов и имущества;

5) проводит аудит соответствия:

в государственном органе, его ведомствах, территориальных подразделениях, подведомственных организациях – для служб внутреннего аудита центральных государственных органов, за исключением службы внутреннего аудита Национального Банка Республики Казахстан и уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

в исполнительных органах, финансируемых из местных бюджетов и находящихся на территории административной подчиненности соответствующей области, города республиканского значения, столицы, их подразделениях, подведомственных организациях – для служб внутреннего аудита местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы;

6) проводит аудит соответствия процедур проведения государственных закупок и исполнения условий договоров, в том числе по срокам, объему, цене, количеству и качеству приобретаемых товаров, работ, услуг;

7) осуществляет проверку сохранности товарно-материальных запасов и иных активов в соответствующем государственном органе;

8) заслушивает соответствующую информацию должностных лиц объектов государственного аудита по вопросам, связанным с проведением внутреннего государственного аудита;

9) вносит руководителю государственного органа отчет о результатах внутреннего государственного аудита с рекомендациями по пресечению, недопущению нарушений при использовании средств республиканского и (или) местных бюджетов в соответствии с законодательством Республики Казахстан, по устранению выявленных недостатков, повышению эффективности внутренних процессов организации деятельности государственного органа;

10) ежеквартально направляет отчеты и информацию по проведенному государственному аудиту и принятым мерам в уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту;

11) осуществляет мониторинг выполнения годовых планов работы для руководителя центрального государственного органа или акима области, города республиканского значения, столицы;

12) ежегодно отчитывается перед руководителем центрального государственного органа или акимом области, города республиканского значения, столицы, а также – уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту о проделанной работе;

13) осуществляет анализ данных информационных систем:

в государственном органе, его ведомствах, территориальных подразделениях, подведомственных организациях – для служб внутреннего аудита центральных государственных органов;

в исполнительных органах, финансируемых из местных бюджетов и находящихся на территории административной подчиненности соответствующей области, города республиканского значения, столицы, их подразделениях и подведомственных организациях – для служб внутреннего аудита местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы.

Службами внутреннего аудита проводится внеплановый государственный аудит по поручению первого руководителя центрального государственного органа, акима области, города республиканского значения, столицы, если соответствующие объекты не включены в перечень объектов государственного аудита Высшей аудиторской палаты, ревизионных комиссий и уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2023 № 23-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 16. Совет по государственному аудиту и рискам

В целях совершенствования деятельности государственного органа в рамках внутреннего государственного аудита создается консультативно-совещательный орган – Совет по государственному аудиту и рискам, возглавляемый первым руководителем государственного органа, акимом области, города республиканского значения, столицы.

Основные задачи, порядок организации деятельности Совета по государственному аудиту и рискам определяются в правилах проведения внутреннего государственного аудита и финансового контроля.

Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. ПРОЦЕДУРНЫЕ ОСНОВЫ ГОСУДАРСТВЕННОГО АУДИТА

Статья 17. Процедура проведения государственного аудита

1. Государственный аудит состоит из следующих взаимосвязанных этапов:

1) формирования перечня объектов государственного аудита на соответствующий год, предусматривающего организацию государственного аудита на основании системы управления рисками, если иное не установлено настоящим Законом;

2) планирования отдельного государственного аудита и его проведения. При планировании отдельного государственного аудита учитываются результаты текущего контроля, проводимого в соответствии со статьей 97 Бюджетного кодекса Республики Казахстан;

3) принятия решения и составления документов по результатам государственного аудита.

2. Срок проведения государственного аудита устанавливается руководителем органа государственного аудита и финансового контроля в зависимости от типа государственного аудита, объемов предстоящих работ, объемов средств, охватываемых государственным аудитом, количества объектов государственного аудита, в рамках, предусмотренных соответствующими правилами проведения государственного аудита и финансового контроля.

3. Срок проведения государственного аудита может быть продлен не позже чем за один рабочий день до его окончания руководителем органа государственного аудита и финансового контроля по письменному ходатайству государственного аудитора с внесением соответствующих изменений в перечень объектов государственного аудита на соответствующий год.

4. В рамках государственного аудита проводятся следующие проверки:

1) встречная проверка – проверка третьих лиц, которая проводится исключительно по вопросам взаимоотношений с основным объектом государственного аудита в рамках проверяемого вопроса. В качестве третьих лиц могут быть физические и юридические лица, участвующие в формировании поступлений в бюджет и (или) использующие бюджетные средства, активы государства и субъектов квазигосударственного сектора, государственные и гарантированные государством займы, связанные гранты, займы, привлекаемые под поручительство государства, а также осуществляющие управление и использование государственного имущества;

2) совместная проверка – проверка, проводимая совместно с органами государственного аудита и финансового контроля и (или) государственными органами, в том числе с высшими органами государственного аудита других стран, в согласованные сроки, в рамках единой программы и группы государственного аудита, по результатам которой принимается единый итоговый документ;

3) параллельная проверка – проверка, проводимая с другими государственными органами, в том числе с высшими органами государственного аудита других стран, самостоятельно по согласованным вопросам и срокам проведения с последующим обменом результатами проверок.

5. Законами Республики Казахстан могут быть установлены особенности порядка организации и проведения проверок отдельных сфер деятельности.

6. Допускается проведение электронного государственного аудита в пределах полномочий, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Формирование перечня объектов государственного аудита на соответствующий год

1. Формирование перечня объектов государственного аудита на соответствующий год осуществляется на основании систем управления рисками – количественных и качественных показателей оценки деятельности объектов государственного аудита, на основе которых принимается решение об отнесении объекта государственного аудита к определенной группе риска, с целью их максимального охвата государственным аудитом.

Система управления рисками основывается на единых принципах и подходах, устанавливаемых совместно Высшей аудиторской палатой и уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

2. Деятельность органов государственного аудита и финансового контроля в целях обеспечения реализации возложенных на них задач и полномочий осуществляется в соответствии с перечнем объектов государственного аудита на соответствующий год, утверждаемым их первыми руководителями.

В службах внутреннего аудита перечень объектов государственного аудита на соответствующий год утверждается:

руководителем государственного органа, в котором создана служба внутреннего аудита, – в центральных государственных органах, за исключением службы внутреннего аудита Национального Банка Республики Казахстан и уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

акимом области, города республиканского значения, столицы – в местных исполнительных органах областей, городов республиканского значения, столицы.

Не допускается внесение изменений в перечни объектов государственного аудита на соответствующий год:

1) Высшей аудиторской палаты, за исключением поручений Президента Республики Казахстан и инициативы Председателя Высшей аудиторской палаты;

2) ревизионных комиссий, за исключением поручений Президента Республики Казахстан, запросов Высшей аудиторской палаты, основанных на поручениях Администрации Президента Республики Казахстан, решений соответствующих маслихатов и инициативы председателя ревизионной комиссии.

3. Обязательному рассмотрению и учету при формировании перечня объектов государственного аудита на соответствующий год Высшей аудиторской палаты подлежат поручения Президента Республики Казахстан, уполномоченных им лиц Администрации Президента Республики Казахстан.

Обязательному рассмотрению и учету при формировании перечня объектов государственного аудита на соответствующий год ревизионной комиссии подлежат поручения Президента Республики Казахстан, уполномоченных им лиц Администрации Президента Республики Казахстан, запросы Высшей аудиторской палаты.

4. При формировании перечней объектов государственного аудита на соответствующий год Высшей аудиторской палаты и ревизионной комиссии анализируются предложения правоохранительных органов, специальных государственных органов, которые выносятся на обсуждение заседания Высшей аудиторской палаты или соответствующей ревизионной комиссии для рассмотрения их целесообразности и актуальности.

Обязательному рассмотрению и учету при формировании перечня объектов государственного аудита на соответствующий год уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту подлежат поручения Президента Республики Казахстан, уполномоченных им лиц Администрации Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан, депутатские запросы, запросы органов прокуратуры и уголовного преследования.

5. Внеплановый аудит уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту проводится:

1) по поручениям Президента Республики Казахстан, Руководителя Администрации Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан, Премьер-Министра Республики Казахстан и его заместителей;

1-1) по обращениям депутатов Парламента Республики Казахстан;

2) по вопросам, связанным с корректировкой технико-экономического обоснования, финансово-экономического обоснования и сметной стоимости бюджетных инвестиций

3) по результатам мониторинга данных информационных систем центрального уполномоченного органа по исполнению бюджета с применением системы управления рисками;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 4) предусмотрено изменение Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие с 01.01.2025).

4) по обращениям физических и юридических лиц только по изложенным в них вопросам.

6. Перечень объектов государственного аудита на соответствующий год ревизионной комиссии включает объекты государственного аудита, финансируемые и (или) получающие средства из областного бюджета, бюджета города республиканского значения, столицы, в том числе из бюджетов районов (городов областного значения), входящие в состав соответствующей области, для осуществления внешнего государственного аудита в отчетном году на их административно-территориальной единице, а также органы государственных доходов и другие уполномоченные государственные органы, обеспечивающие полноту и своевременность поступлений в местный бюджет.

7. Утвержденные перечни объектов государственного аудита на соответствующий год и изменения к ним, за исключением сведений, составляющих государственные секреты в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных секретах, и (или) сведений, содержащих служебную информацию ограниченного распространения, определенную Правительством Республики Казахстан, в течение пяти календарных дней со дня их утверждения подлежат размещению на интернет-ресурсе соответствующего органа государственного аудита и финансового контроля.

8. Высшая аудиторская палата, ревизионная комиссия, уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту вправе привлечь для проведения государственного аудита соответствующих специалистов государственных органов (по согласованию с ними), а также при необходимости аудиторские организации, экспертов с оплатой их услуг из соответствующего бюджета в пределах выделенных средств.

9. Для формирования перечня объектов государственного аудита органы государственного аудита и финансового контроля обязаны размещать материалы государственного аудита и финансового контроля, отчетность в единой базе данных по государственному аудиту и финансовому контролю, а также в согласованные сроки осуществлять обмен информацией о перечнях объектов государственного аудита на соответствующий год до их утверждения.

В целях исключения дублирования проверок органы государственного аудита и финансового контроля обязаны согласовать между собой перечни объектов государственного аудита на соответствующий год и изменения к ним.

Не допускается проведение внепланового государственного аудита на объектах государственного аудита, включенных в утвержденный Высшей аудиторской палатой перечень объектов государственного аудита на соответствующий год, за исключением положений статьи 15 настоящего Закона и пункта 5 настоящей статьи.

10. Органы государственного аудита и финансового контроля, за исключением служб внутреннего аудита, осуществляют регистрацию проверок в уполномоченном органе по правовой статистике и специальным учетам в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Признание результатов государственного аудита

1. Органами государственного аудита и финансового контроля признаются результаты государственного аудита, проведенного другими органами государственного аудита и финансового контроля, в соответствии с пунктами 2 – 5 настоящей статьи, если они не признаны судом незаконными согласно гражданскому процессуальному законодательству Республики Казахстан.

Органами государственного аудита и финансового контроля признаются результаты государственного аудита соответствия служб внутреннего аудита, прошедших контроль качества уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту.

2. Высшая аудиторская палата для признания результатов государственного аудита ревизионных комиссий, уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту и служб внутреннего аудита проводит контроль за соблюдением ими стандартов государственного аудита и финансового контроля.

3. Уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту признаются результаты государственного аудита, проведенного Высшей аудиторской палатой, ревизионными комиссиями и службами внутреннего аудита, если они не признаны Высшей аудиторской палатой не соответствующими стандартам государственного аудита и финансового контроля.

4. Ревизионной комиссией признаются результаты государственного аудита, проведенного Высшей аудиторской палатой, если они не признаны Высшей аудиторской палатой не соответствующими стандартам государственного аудита и финансового контроля.

5. Ревизионной комиссией признаются результаты государственного аудита, проведенного уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту и службами внутреннего аудита, если они не признаны Высшей аудиторской палатой не соответствующими стандартам государственного аудита и финансового контроля.

6. В случаях признания результатов государственного аудита органы государственного аудита и финансового контроля сокращают объем государственного аудита, приняв за основу материалы государственного аудита, проведенного другими органами государственного аудита и финансового контроля.

7. Орган государственного аудита и финансового контроля о факте непризнания результатов государственного аудита, проведенного другими органами государственного аудита и финансового контроля, уведомляет орган государственного аудита и финансового контроля, проводивший государственный аудит, и объект государственного аудита с внесением соответствующей информации в единую базу данных государственного аудита и финансового контроля.

Сноска. Статья 19 с изменением, внесенным законами РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2023 № 23-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Аудиторские доказательства

1. Выявляемые факты нарушений и недостатков по результатам государственного аудита основываются на аудиторских доказательствах и (или) иных документах и информации.

2. Аудиторскими доказательствами являются фактические данные с учетом их законности, достоверности и допустимости, на основе которых государственные аудиторы устанавливают наличие или отсутствие нарушений и недостатков, а также иные материалы, подтверждающие изложенные в аудиторском отчете факты.

3. Аудиторские доказательства, на основе которых формулируются выводы, рекомендации и поручения по результатам государственного аудита, должны соответствовать его целям и задачам, быть объективными, достоверными и достаточными.

4. Основой аудиторских доказательств являются документы (материалы и информация), собранные непосредственно на объекте государственного аудита, а также полученные из других достоверных источников с соблюдением законодательства Республики Казахстан.

Государственный аудитор при аудите субъектов квазигосударственного сектора вправе использовать, в том числе, информацию из отчета об исполнении планов мероприятий, планов развития, а также аудиторский отчет, аудиторское заключение по аудиту специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, составленные аудиторской организацией в соответствии с требованиями международных стандартов аудита и законодательством Республики Казахстан об аудиторской деятельности.

5. Документы могут содержать сведения, зафиксированные как в письменной, так и иной форме. К документам относятся, в том числе, объяснения, финансовые и иные документы, акты инвентаризаций, справки, акты контрольных обмеров, а также материалы, содержащие электронную информацию, фотографии.

6. При сборе аудиторских доказательств государственные аудиторы используют все доступные средства сбора аудиторских доказательств, не противоречащие требованиям законодательства Республики Казахстан. Сбор аудиторских доказательств осуществляется сплошным или выборочным методом.

Сноска. Статья 20 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Требования органов государственного аудита и финансового контроля

1. Требования органов государственного аудита и финансового контроля, данные ими в пределах своей компетенции, обязательны для исполнения объектами государственного аудита.

2. По требованию органов государственного аудита и финансового контроля объекты государственного аудита, должностные, физические и юридические лица обязаны:

1) безвозмездно предоставить запрашиваемые сведения о составе и форматах данных ведомственных информационных систем, а также документацию и информацию, необходимую для формирования перечня объектов государственного аудита на соответствующий год и осуществления государственного аудита, подготовки отчетов об исполнении бюджета, в том числе для проведения исследований в сфере государственного аудита, с учетом соблюдения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны;

2) предоставить необходимые материалы (доказательства): справки, устные и письменные объяснения по вопросам, связанным с формированием перечня объектов государственного аудита на соответствующий год и его проведением без выхода на объект государственного аудита, в срок не более пяти рабочих дней, по вопросам, связанным с проведением государственного аудита на объекте государственного аудита, – в срок не более одного рабочего дня;

3) предоставить в соответствии с законодательством Республики Казахстан доступ к государственным и иным информационным системам, необходимым для проведения государственного аудита.

3. Требуемая информация предоставляется в органы государственного аудита и финансового контроля в запрашиваемых формах, порядке, а также в сроки, которые установлены настоящим Законом.

4. Государственные органы, осуществляющие контрольные и надзорные функции, за исключением Национального Банка Республики Казахстан и уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций, правоохранительные органы, специальные государственные органы оказывают содействие органам государственного аудита и финансового контроля в выполнении их задач, предоставляют по их запросам информацию о результатах проведенных ими проверок с соблюдением режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны в соответствии с законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 21 с изменением, внесенным Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 22. Документы, принимаемые по результатам государственного аудита

По результатам государственного аудита органами государственного аудита и финансового контроля принимаются следующие документы:

1) аудиторский отчет по финансовой отчетности – документ, составленный непосредственно проводившими государственный аудит государственными аудиторами, содержащий выраженное в письменной форме мнение о достоверности финансовой отчетности, а также соответствии порядка ведения бухгалтерского учета и составления финансовой отчетности требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан;

2) аудиторский отчет – документ, составленный непосредственно проводившими государственный аудит государственными аудиторами, содержащий результаты проведенного аудита эффективности и (или) аудита соответствия за определенный период времени;

3) аудиторское заключение – документ, составленный на основании аудиторских отчетов и (или) аудиторских отчетов по финансовой отчетности, содержащий выводы и рекомендации и утверждаемый постановлением Высшей аудиторской палаты, ревизионной комиссии, приказом руководителя уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту в пределах их полномочий;

4) отчет о результатах внутреннего аудита – документ, составленный службой внутреннего аудита, содержащий рекомендации по улучшению внутренних процедур, правил, процессов в целях повышения эффективности работы, достижения прямых и конечных результатов деятельности объекта государственного аудита, представляемый первому руководителю центрального государственного органа или акиму области, города республиканского значения, столицы и уполномоченному органу по внутреннему государственному аудиту.

Ассистент государственного аудитора не подписывает документы по результатам государственного аудита (аудиторский отчет).

Сноска. Статья 22 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23. Особенности аудиторского отчета по финансовой отчетности

1. По результатам аудита консолидированной или отдельной финансовой отчетности принимается:

1) положительный аудиторский отчет по финансовой отчетности – при отсутствии существенных ошибок;

2) аудиторский отчет по финансовой отчетности с оговоркой – при выявлении существенных ошибок.

2. В случаях неведения бухгалтерского учета либо утраты бухгалтерских документов на объекте государственного аудита руководитель органа государственного аудита и финансового контроля направляет руководителю объекта государственного аудита и в вышестоящий орган, осуществляющий руководство или управление объектом государственного аудита, предписание с требованием о восстановлении бухгалтерского учета на объекте государственного аудита с определением срока завершения этой работы и принимает решение о временном приостановлении государственного аудита с внесением соответствующих изменений в перечень объектов государственного аудита на соответствующий год. При этом по результатам аудита отдельной финансовой отчетности государственным аудитором выдается аудиторский отчет с отказом от выражения мнения.

Статья 24. Контроль качества

1. Руководители органов государственного аудита и финансового контроля обеспечивают организацию контроля качества путем проведения регулярных проверок и (или) анализа документов, составляемых государственными аудиторами и иными должностными лицами органов государственного аудита и финансового контроля в ходе своей деятельности, на предмет соответствия стандартам государственного аудита и финансового контроля в порядке, определенном соответствующими правилами проведения государственного аудита и финансового контроля на основе системы управления рисками.

2. Контролю качества подлежат все этапы аудиторской деятельности органов государственного аудита и финансового контроля, вся деятельность государственных аудиторов.

3. Необходимость и периодичность проведения контроля качества, в том числе необходимость перепроверки результатов государственного аудита, а также сроки и продолжительность проведения контроля качества с целью обеспечения его оперативности и результативности определяются в порядке, определенном соответствующими правилами проведения государственного аудита и финансового контроля.

Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 25. Мониторинг документов, принимаемых по результатам государственного аудита и финансового контроля

1. Органы государственного аудита и финансового контроля на системной основе осуществляют мониторинг данных ими в аудиторском заключении рекомендаций и направленных для обязательного исполнения предписаний.

2. Информацию о результатах рассмотрения рекомендаций и об исполнении предписаний объект государственного аудита и иные заинтересованные лица обязаны направить в соответствующий орган государственного аудита и финансового контроля в указанные в соответствующих документах сроки с приложением подтверждающих документов.

3. Должностные лица объекта государственного аудита несут ответственность за неисполнение предписаний органов государственного аудита и финансового контроля в соответствии с Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях.

Глава 4. ИНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ОРГАНОВ ГОСУДАРСТВЕННОГО АУДИТА И ФИНАНСОВОГО КОНТРОЛЯ

Статья 26. Экспертно-аналитическая деятельность уполномоченных органов внешнего государственного аудита и финансового контроля

1. Экспертно-аналитическая деятельность уполномоченных органов внешнего государственного аудита и финансового контроля осуществляется в виде проведения экспертно-аналитических мероприятий, а также предварительной, текущей и последующей оценок бюджета.

2. Высшая аудиторская палата осуществляет экспертно-аналитическую деятельность в отношении республиканского бюджета, а также для проведения аудита консолидированной финансовой отчетности республиканского бюджета обобщает информацию об исполнении местных бюджетов.

3. Ревизионные комиссии, созданные на соответствующей административно-территориальной единице, осуществляют экспертно-аналитическую деятельность в отношении областного бюджета, бюджетов города республиканского значения, столицы, на территориях которых они функционируют, а также районного (города областного значения) бюджета.

4. Для проведения экспертно-аналитических мероприятий Высшая аудиторская палата вправе привлекать третьих лиц для проведения исследований в пределах средств, выделенных из бюджета.

5. Высшая аудиторская палата, ревизионные комиссии проводят экспертно-аналитические мероприятия в форме анализа, оценки эффективности планирования и исполнения бюджета, управления и использования бюджетных средств, активов государства (за исключением активов Национального фонда Республики Казахстан и Национального Банка Республики Казахстан) и субъектов квазигосударственного сектора, реализации документов Системы государственного планирования в Республике Казахстан, а также исследования их влияния на развитие экономики (или отдельной отрасли экономики), социальной сферы, основанные на системе управления рисками. Порядок организации и проведения экспертно-аналитического мероприятия определяется процедурным стандартом внешнего государственного аудита и финансового контроля, утвержденным Высшей аудиторской палатой.

Высшая аудиторская палата, ревизионные комиссии уведомляют объект государственного аудита о проведении экспертно-аналитического мероприятия и обсуждают с объектом государственного аудита его результаты, решение по которым носит рекомендательный характер.

Данный порядок не применяется к текущей и последующей оценкам бюджета.

Сноска. Статья 26 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Предварительная оценка

1. Высшая аудиторская палата осуществляет предварительную оценку проекта республиканского бюджета по основным направлениям его расходов в порядке, определяемом Президентом Республики Казахстан.

2. Предварительная оценка проекта республиканского бюджета по основным направлениям его расходов осуществляется на предмет соответствия расходов проекта республиканского бюджета приоритетам социально-экономического развития страны, приоритетным направлениям расходов республиканского бюджета, результатам оценки государственных программ и стратегических планов центральных государственных органов, выводам и рекомендациям, данным Высшей аудиторской палатой к отчету Правительства Республики Казахстан об исполнении республиканского бюджета за отчетный финансовый год.

3. Результаты предварительной оценки представляются Правительству Республики Казахстан до внесения проекта закона о республиканском бюджете в Парламент Республики Казахстан и носят рекомендательный характер.

4. Центральный уполномоченный орган по исполнению бюджета направляет в Высшую аудиторскую палату информацию о принятых мерах по исполнению рекомендаций, отраженных в заключении по оценке проекта республиканского бюджета, в течение трех месяцев после утверждения закона о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год.

Сноска. Статья 27 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 28. Текущая оценка

1. Текущая оценка осуществляется в целях формирования оперативной информации для Президента Республики Казахстан, Парламента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан, маслихатов и акимов об исполнении соответствующего бюджета.

Высшая аудиторская палата и ревизионные комиссии в процессе исполнения бюджетов анализируют полноту и своевременность налоговых и неналоговых поступлений в доход соответствующего бюджета, фактическое расходование бюджетных средств в сравнении с утвержденными показателями закона (решения маслихата) о соответствующем бюджете, выявляют причины отклонения и связанные с ними нарушения, несовершенство законодательства Республики Казахстан, вносят предложения по их устранению.

2. При проведении текущей оценки используются материалы проведенного государственного аудита, а также аналитическая информация, основанная на обработке и анализе оперативной отчетности и информации, предоставляемой Высшей аудиторской палате и ревизионным комиссиям соответствующими государственными органами, администраторами бюджетных программ и субъектами квазигосударственного сектора в электронной форме, в том числе посредством единой базы данных по государственному аудиту и финансовому контролю, включая:

1) соглашения о результатах по целевым трансфертам, отчеты о прямых и конечных результатах, достигнутых за счет использования выделенных целевых трансфертов;

2) сводный план финансирования по обязательствам, сводный план поступлений и финансирования по платежам;

3) планы финансирования по обязательствам и платежам администраторов бюджетных программ;

4) индивидуальные планы финансирования по обязательствам и платежам государственных учреждений;

5) внесенные изменения в документы, указанные в подпунктах 1) – 4) настоящего пункта, с обоснованиями таких изменений;

6) все формы финансовой отчетности, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

3. Результаты текущей оценки учитываются при формировании системы управления рисками.

Сноска. Статья 28 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 29. Последующая оценка

1. Высшая аудиторская палата и ревизионные комиссии осуществляют последующую оценку в ходе государственного аудита исполнения закона (решений маслихатов) о бюджете за отчетный финансовый год для определения соответствия фактических показателей исполнения бюджетов показателям, утвержденным соответствующим законом (решениями маслихатов) о бюджете, полноты и своевременности исполнения показателей бюджета, годовых отчетов об исполнении бюджетов, бюджетной отчетности администраторов бюджетных программ в целях установления законности исполнения бюджетов, достоверности учета и отчетности, эффективности использования бюджетных средств, активов государства.

2. По итогам проведения последующей оценки подготавливаются заключения к отчету Правительства Республики Казахстан или отчету местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, района (города областного значения) об исполнении соответствующего бюджета, представление и рассмотрение которых осуществляется в соответствии с Бюджетным кодексом Республики Казахстан. Требования к структуре и содержанию заключения определяются в соответствующих процедурных стандартах государственного аудита и финансового контроля.

3. Заключение включает в себя оценку:

1) исполнения основных параметров бюджета:

поступлений и расходов бюджета;

эффективности налогового и таможенного администрирования;

2) достижения государственными органами прямых и конечных результатов, предусмотренных в их стратегических планах, программах развития территорий, реализации государственных программ, в том числе за предыдущие периоды, и бюджетных программ;

3) использования бюджетных средств, в том числе целевых трансфертов и кредитов, связанных грантов, государственных и гарантированных государством займов, займов, привлекаемых под поручительство государства, поручительств и активов государства, а также финансирования исполнения государственных обязательств по проектам государственно-частного партнерства, в том числе государственных концессионных обязательств;

4) использования субъектами квазигосударственного сектора выделенных им средств бюджета на соответствие финансово-экономическому обоснованию, эффективности бюджетных инвестиций, эффективности управления активами субъектов квазигосударственного сектора;

5) достоверности и правильности ведения объектами государственного аудита учета и отчетности.

Сноска. Статья 29 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Камеральный контроль

1. Камеральный контроль проводится уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту без посещения объекта государственного аудита в порядке, установленном настоящим Законом и правилами проведения камерального контроля, путем сопоставления сведений, полученных из различных источников информации, по деятельности объектов государственного аудита.

Примечание ИЗПИ!
Часть вторая пункта 1 предусмотрена в редакции Закона РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие с 01.01.2025).

При осуществлении камерального контроля и апелляционного урегулирования жалоб проводятся контроль качества камерального контроля и контроль качества рассмотрения жалоб участников государственных закупок.

2. Целью камерального контроля является своевременное пресечение и недопущение нарушений, предоставление объекту государственного аудита права самостоятельного устранения нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, и снижение административной нагрузки на объекты государственного аудита.

3. Камеральный контроль является составной частью системы управления рисками.

4. Мерами реагирования камерального контроля являются:

1) направление обязательного для исполнения всеми государственными органами, организациями и должностными лицами уведомления об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля;

2) приостановление расходных операций по кодам и счетам объектов государственного аудита, открытым в центральном уполномоченном органе по исполнению бюджета, а также банковским счетам (за исключением корреспондентских) в порядке, установленном статьей 32 настоящего Закона и другими законодательными актами Республики Казахстан;

3) возбуждение административного производства в пределах компетенции, предусмотренной законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях.

5. Выявленные по результатам камерального контроля суммы финансовых нарушений подлежат возмещению в бюджет, восстановлению путем выполнения работ, оказания услуг, поставки товаров и (или) отражения по учету на основании уведомления об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля.

6. Камеральный контроль осуществляется без регистрации в уполномоченном органе по правовой статистике и специальным учетам в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 30 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 31. Уведомление об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля

1. В случае выявления нарушений по результатам камерального контроля уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту оформляется и направляется объектам государственного аудита уведомление об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, с приложением описания выявленных нарушений по форме, установленной правилами проведения камерального контроля, в срок не позднее пяти рабочих дней со дня выявления нарушений.

2. Уведомление об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, должно быть исполнено объектом государственного аудита в течение десяти рабочих дней со дня, следующего за днем его вручения (получения).

3. Порядок направления и рассмотрения возражений к уведомлениям об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, определяется настоящим Законом и правилами проведения камерального контроля.

4. В случае самостоятельного устранения нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, в течение десяти рабочих дней со дня, следующего за днем вручения проверяемому лицу уведомления об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, должностное лицо не подлежит привлечению к административной ответственности.

Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 32. Приостановление расходных операций по кодам и счетам объектов государственного аудита, открытым в центральном уполномоченном органе по исполнению бюджета, а также банковским счетам (за исключением корреспондентских)объектов государственного аудита

1. Неисполнение в установленный срок уведомления об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, связанных с управлением и использованием средств республиканского и местного бюджетов, влечет приостановление расходных операций по кодам и счетам объектов государственного аудита, открытым в центральном уполномоченном органе по исполнению бюджета, а также банковским счетам (за исключением корреспондентских) объекта государственного аудита в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан.

Действие настоящего пункта приостанавливается на период рассмотрения возражений к уведомлениям об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля.

Мера реагирования, предусмотренная настоящим пунктом, не применяется в случаях, когда нарушения невозможно устранить.

2. Приостановление расходных операций по кодам и счетам объектов государственного аудита, открытым в центральном уполномоченном органе по исполнению бюджета, а также банковским счетам (за исключением корреспондентских) распространяется на все расходные операции объекта государственного аудита, кроме:

1) операций по выплате заработной платы, предусмотренных законодательством Республики Казахстан;

2) операций по уплате всех поступлений в бюджет, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, а также обязательных пенсионных взносов, обязательных пенсионных взносов работодателя, обязательных профессиональных пенсионных взносов, социальных отчислений;

3) изъятия денег: по исполнительным документам, предусматривающим удовлетворение требований о возмещении вреда, причиненного жизни и здоровью, а также требований по взысканию алиментов; по исполнительным документам, предусматривающим изъятие денег для расчетов по выплате выходных пособий и оплате труда с лицами, работающими по трудовому договору, выплате вознаграждения по авторскому договору, обязательствам клиента по перечислению обязательных пенсионных взносов, обязательных пенсионных взносов работодателя, обязательных профессиональных пенсионных взносов и социальных отчислений; по погашению налоговой задолженности, а также по исполнительным документам о взыскании в доход государства;

4) оплаты банковских услуг по операциям, предусмотренным подпунктами 1) и 2) настоящего пункта;

5) денег, находящихся на банковском счете единого оператора в сфере государственных закупок, предназначенном для внесения потенциальными поставщиками или поставщиками денег в качестве обеспечительных мер в рамках участия в государственных закупках в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных закупках".

3. Распоряжение уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту о приостановлении расходных операций по кодам и счетам объектов государственного аудита, открытым в центральном уполномоченном органе по исполнению бюджета, а также банковским счетам (за исключением корреспондентских) объекта государственного аудита выносится по форме, установленной уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту по согласованию с Национальным Банком Республики Казахстан, и вступает в силу со дня его получения центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета, банком или организацией, осуществляющей отдельные виды банковских операций.

4. Распоряжение уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту о приостановлении расходных операций по кодам и счетам объектов государственного аудита, открытым в центральном уполномоченном органе по исполнению бюджета, а также банковским счетам (за исключением корреспондентских) объекта государственного аудита подлежит безусловному исполнению центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета, банками или организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций.

Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.11.2021 № 72-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Статья 33. Анализ результатов государственного аудита и финансового контроля

Органы государственного аудита и финансового контроля систематически анализируют итоги проводимого государственного аудита и финансового контроля, обобщают и исследуют причины и последствия выявленных нарушений и недостатков в процессе исполнения бюджета, использования активов государства и субъектов квазигосударственного сектора.

По итогам проведенного анализа органы государственного аудита и финансового контроля разрабатывают предложения по совершенствованию бюджетного законодательства Республики Казахстан и развитию финансовой системы Республики Казахстан и представляют их на рассмотрение соответствующим уполномоченным органам.

Статья 34. Международное сотрудничество

Высшая аудиторская палата, а также в пределах полномочий, представленных Правительством Республики Казахстан, уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту осуществляют взаимодействие с соответствующими органами других государств и их международными объединениями, заключают соглашения о сотрудничестве, участвуют в проведении совместных, параллельных проверок и экспертно-аналитических мероприятий, входят в состав указанных международных объединений.

Сноска. Статья 34 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 35. Единая база данных по государственному аудиту и финансовому контролю

1. Для оптимизации управленческих процессов при проведении государственного аудита, исключения дублирования и обеспечения признания результатов государственного аудита действует единая база данных по государственному аудиту и финансовому контролю (далее – единая база данных), интегрированная с системой "электронного правительства" и информационными системами государственных органов.

Порядок интеграции единой базы данных с информационными системами государственных органов определяется совместно Высшей аудиторской палатой и соответствующими государственными органами.

2. Единая база данных содержит всю информацию по перечням объектов государственного аудита, результатам государственного аудита, экспертно-аналитической деятельности органов государственного аудита и финансового контроля, а также иную информацию, необходимую для проведения государственного аудита. Органам государственного аудита и финансового контроля предоставляется соответствующий уровень доступа к единой базе данных.

3. Для формирования системы управления рисками информация по объектам государственного аудита, его финансовым и иным показателям консолидируется в единой базе данных.

Органы государственного аудита и финансового контроля обязаны размещать в единой базе данных материалы государственного аудита и финансового контроля в сроки, установленные законодательством Республики Казахстан.

Объекты государственного аудита обязаны предоставлять запрашиваемую информацию, необходимую для пополнения единой базы данных.

Единая база данных администрируется Высшей аудиторской палатой, которая несет ответственность за ее эффективное функционирование, сохранность и безопасность размещенной в ней информации.

Объекты государственного аудита несут ответственность за достоверность и полноту предоставляемых данных для формирования единой базы данных.

Сноска. Статья 35 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Глава 5. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ УЧАСТНИКОВ ГОСУДАРСТВЕННОГО
АУДИТА И ФИНАНСОВОГО КОНТРОЛЯ

Статья 36. Права и обязанности должностных лиц органов государственного аудита и финансового контроля

1. Должностные лица органов государственного аудита и финансового контроля при проведении государственного аудита имеют право:

1) при предъявлении служебного удостоверения либо идентификационной карты и акта о назначении проверки с отметкой о регистрации в уполномоченном органе по правовой статистике и специальным учетам в рамках проведения государственного аудита получать беспрепятственный доступ на территорию и в помещения объекта государственного аудита с учетом соблюдения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны;

2) в соответствии с задачами и предметом государственного аудита для подготовки аудиторского отчета и (или) аудиторского отчета по финансовой отчетности запрашивать и получать в сроки, установленные настоящим Законом, необходимую документацию, информацию, в том числе на электронных носителях, по вопросам, входящим в их компетенцию, а также доступ к информационным системам, письменные и устные объяснения и иную информацию, в том числе содержащую государственные секреты и иную охраняемую законом тайну, с учетом соблюдения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны;

3) запрашивать акты и документы, принятые по результатам государственного контроля и надзора, проведенного органами государственного контроля и надзора;

4) в пределах своей компетенции требовать от руководителей и других должностных лиц объектов государственного аудита представления письменных объяснений по фактам нарушений, выявленным при формировании перечня объектов государственного аудита на соответствующий год и проведении государственного аудита, а также необходимых копий документов, засвидетельствованных в установленном порядке;

5) составлять акты по фактам непредставления или несвоевременного представления должностными лицами объектов государственного аудита документов и материалов, запрошенных при проведении государственного аудита;

6) осуществлять иные права, предусмотренные законами Республики Казахстан.

2. Должностные лица органов государственного аудита и финансового контроля обязаны:

1) соблюдать законодательство Республики Казахстан, права и законные интересы объектов государственного аудита;

2) не препятствовать установленному режиму работы объекта государственного аудита;

3) своевременно и в полной мере исполнять предоставленные в соответствии с законодательством Республики Казахстан полномочия по предупреждению, выявлению и пресечению нарушений;

4) проводить государственный аудит и финансовый контроль в строгом соответствии со стандартами государственного аудита и финансового контроля;

5) соблюдать требования служебной и профессиональной этики;

6) не препятствовать руководителю (должностным лицам) объекта государственного аудита присутствовать при проведении государственного аудита и финансового контроля, давать разъяснения по вопросам, относящимся к предмету государственного аудита и финансового контроля;

7) обеспечивать сохранность документов и сведений, полученных в результате государственного аудита и финансового контроля, в том числе не разглашать сведения, относящиеся к государственным секретам, служебной, коммерческой и иной охраняемой законом тайне;

8) сообщать об условиях, способствующих конфликту интересов;

9) основывать результаты государственного аудита исключительно на информации и фактических данных, полученных и собранных в ходе государственного аудита;

10) нести иные обязанности, предусмотренные законами Республики Казахстан.

3. За нарушение основных принципов и стандартов государственного аудита и финансового контроля при осуществлении государственного аудита государственные аудиторы несут персональную дисциплинарную, административную и уголовную ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 36 с изменением, внесенным Законом РК от 26.11.2019 № 273-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 36-1. Права и обязанности ассистента государственного аудитора

1. Ассистент государственного аудитора имеет право:

1) участвовать в проведении государственного аудита;

2) получать беспрепятственный доступ на территорию и в помещения объекта государственного аудита с учетом соблюдения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны при предъявлении служебного удостоверения либо идентификационной карты и акта о назначении проверки органа государственного аудита и финансового контроля, за исключением службы внутреннего аудита;

3) проводить инвентаризацию товарно-материальных запасов и иных активов в соответствующем объекте государственного аудита с соблюдением требований подпункта 2) настоящего пункта;

4) составлять и подписывать документы в ходе аудита, за исключением документов, предусмотренных статьей 22 настоящего Закона;

5) осуществлять иные права, предусмотренные законами Республики Казахстан.

2. Ассистент государственного аудитора обязан:

1) соблюдать законодательство Республики Казахстан, права и законные интересы объектов государственного аудита;

2) не препятствовать установленному режиму работы объекта государственного аудита;

3) своевременно и в полной мере исполнять предоставленные в соответствии с законодательством Республики Казахстан полномочия по предупреждению, выявлению и пресечению нарушений;

4) соблюдать стандарты государственного аудита и финансового контроля;

5) соблюдать требования служебной этики;

6) не препятствовать руководителю (должностным лицам) объекта государственного аудита присутствовать при проведении государственного аудита и финансового контроля, давать разъяснения по вопросам, относящимся к предмету государственного аудита и финансового контроля;

7) обеспечивать сохранность документов и сведений, полученных в результате государственного аудита и финансового контроля, в том числе не разглашать сведения, относящиеся к государственным секретам, служебной, коммерческой и иной охраняемой законом тайне;

8) сообщать об условиях, способствующих конфликту интересов;

9) основывать соответствующие документы, принимаемые по результатам государственного аудита, исключительно на информации и фактических данных, полученных и собранных в ходе государственного аудита;

10) нести иные обязанности, предусмотренные законами Республики Казахстан.

3. Ассистент государственного аудитора несет персональную ответственность за документы, составленные и подписанные им в ходе аудита.

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 36-1 в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 26.11.2019 № 273-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 37. Права и обязанности руководителя объекта государственного аудита

1. Руководитель объекта государственного аудита имеет право:

1) быть ознакомленным с целью, продолжительностью государственного аудита, его результатами, выводами и рекомендациями;

2) быть ознакомленным с принимаемыми мерами реагирования финансового контроля;

3) не допускать к проверке государственных аудиторов, не представивших акт о назначении проверки;

4) в случае несогласия с результатами государственного аудита в срок не более десяти рабочих дней со дня представления подписанного аудиторского отчета и (или) аудиторского отчета по финансовой отчетности, а в случае несогласия с нарушениями, указанными в уведомлении об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, в течение пяти рабочих дней со дня, следующего за днем его вручения (получения), направлять соответствующему органу государственного аудита и финансового контроля возражения к ним;

4-1) исключен Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования);

5) осуществлять иные права, предусмотренные законами Республики Казахстан.

2. Руководитель объекта государственного аудита обязан:

1) обеспечивать государственных аудиторов рабочими местами;

2) обеспечивать своевременность, достоверность, объективность и полноту запрашиваемых органами государственного аудита и финансового контроля данных;

3) не допускать внесения изменений и дополнений в проверяемые документы в период проведения государственного аудита и финансового контроля, если иное не предусмотрено настоящим Законом либо иными законами Республики Казахстан;

4) не вмешиваться в действия государственных аудиторов и не препятствовать проведению государственного аудита и финансового контроля;

5) исполнять законные требования органов государственного аудита и финансового контроля;

6) своевременно предоставлять информацию об исполнении данных в аудиторском заключении рекомендаций и предписаний, направленных органами государственного аудита и финансового контроля, а также об исполнении уведомления об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля;

6-1) уведомлять о выявленных финансовых нарушениях субъектов предпринимательства и иных лиц, интересы которых затронуты аудиторскими мероприятиями государственного аудита;

7) нести иные обязанности, предусмотренные законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 37 с изменениями, внесенными законами РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 38. Конфликт интересов

1. В целях обеспечения объективности и независимости запрещается проведение государственного аудита и финансового контроля государственными аудиторами:

1) являющимися близкими родственниками, свойственниками или доверенными лицами руководителя, руководителя аппарата, главного бухгалтера или иного лица, осуществлявшего их полномочия, учредителя, участника или акционера объекта государственного аудита;

2) работавшими в объекте государственного аудита либо являвшимися близкими родственниками, свойственниками или доверенными лицами руководителя, руководителя аппарата, главного бухгалтера или иного лица, осуществлявшего их полномочия, учредителя, участника или акционера объекта государственного аудита в проверяемый период;

3) из числа учредителей, участников или акционеров, должностных лиц объекта государственного аудита, имеющих в нем личные имущественные интересы.

2. При возникновении конфликта интересов государственные аудиторы должны письменно сообщить об этом руководителю, назначившему государственный аудит.

3. В случаях, указанных в пунктах 1 и 2 настоящей статьи, руководитель органа государственного аудита и финансового контроля принимает меры по устранению конфликта интересов.

Сноска. Статья 38 с изменениями, внесенными Законом РК от 30.12.2020 № 393-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39. Сертификация лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора, переподготовка и повышение квалификации работников органов государственного аудита и финансового контроля

1. В целях получения всесторонней и объективной характеристики профессиональных, деловых качеств и потенциальных возможностей лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора, проводится их сертификация.

2. Сертификация проводится Национальной комиссией по сертификации лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора (далее – Национальная комиссия), в состав которой входят: один представитель от Администрации Президента Республики Казахстан, один представитель от Правительства Республики Казахстан, пять представителей от Высшей аудиторской палаты, пять представителей от уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту, депутаты Парламента Республики Казахстан (по согласованию).

Рабочим органом Национальной комиссии является Высшая аудиторская палата, которая утверждает персональный состав комиссии в количестве не менее четырнадцати человек на основании представленных предложений.

3. Сертификация лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора, включает подтверждение их знаний и собеседование в порядке, определяемом правилами сертификации лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора.

4. Перечни должностей, для занятия которых необходимо наличие сертификата, удостоверяющего квалификацию государственного аудитора, утверждаются соответствующими органами государственного аудита и финансового контроля.

5. Сертификация проводится по уровневой системе. Правила сертификации лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора, положение о Национальной комиссии утверждаются Высшей аудиторской палатой по согласованию с уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

6. Рабочий орган Национальной комиссии ведет реестр лиц, имеющих сертификат государственного аудитора, в порядке, определяемом Высшей аудиторской палатой.

7. Переподготовка и повышение квалификации работников органов государственного аудита и финансового контроля осуществляются в соответствии с правилами переподготовки и повышения квалификации работников органов государственного аудита и финансового контроля, разрабатываемыми и утверждаемыми Высшей аудиторской палатой совместно с уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

8. Национальная комиссия осуществляет отзыв сертификата государственного аудитора по следующим основаниям:

1) по представлению уполномоченного органа внешнего государственного аудита и финансового контроля за несоблюдение требований профессиональной этики;

2) по представлению уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту за несоблюдение требований профессиональной этики;

3) по представлению соответствующего органа государственного аудита в отношении государственного аудитора, выдавшего недостоверный аудиторский отчет, в котором имеет место неотражение фактов финансовых нарушений, и аудиторский отчет которого не подтвержден контролем качества материалов государственного аудита;

4) за неоднократное нарушение стандартов государственного аудита и финансового контроля, из-за которых материалы государственного аудитора не получили признание (более трех раз в год) в ходе контроля, проведенного Высшей аудиторской палатой в соответствии с пунктом 2 статьи 19 настоящего Закона.

К государственным аудиторам, впервые допустившим нарушения, предусмотренные подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта, выносится предупреждение.

Сноска. Статья 39 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39-1. Квалификационные требования к должностям государственных аудиторов

1. Квалификационные требования к должностям государственных аудиторов, являющихся административными государственными служащими корпуса "Б", утверждаются должностным лицом (органом), имеющим право назначения на государственные должности, по согласованию с уполномоченным органом по делам государственной службы и его территориальными подразделениями на основе типовых квалификационных требований к административным государственным должностям, утверждаемых уполномоченным органом по делам государственной службы.

2. Кандидаты на должности государственных аудиторов, относящихся к административным государственным должностям корпуса "А", должны соответствовать специальным квалификационным требованиям, утверждаемым Президентом Республики Казахстан.

3. Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).
Сноска. Глава 5 дополнена статьей 39-1 в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Глава 6. ОРГАНИЗАЦИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ВЫСШЕЙ АУДИТОРСКОЙ ПАЛАТЫ

Сноска. Заголовок главы 6 – в редакции Закона РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 40. Состав Высшей аудиторской палаты

1. Состав руководства Высшей аудиторской палаты представлен Председателем Высшей аудиторской палаты и восемью членами, назначаемыми на должности в соответствии с Конституцией Республики Казахстан.

2. В случае досрочного прекращения полномочий члена Высшей аудиторской палаты в виде подачи заявления об отставке член Высшей аудиторской палаты обязан письменно уведомить Председателя Высшей аудиторской палаты не позднее чем за один месяц до подачи соответствующего заявления об отставке.

Сноска. Статья 40 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 41. Поступление на государственную службу в Высшую аудиторскую палату

Сноска. Заголовок статьи 41 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Для организации бесперебойной деятельности Высшей аудиторской палаты в пределах лимита штатной численности, утвержденной Президентом Республики Казахстан, образуется аппарат Высшей аудиторской палаты, возглавляемый руководителем аппарата, назначаемым Председателем Высшей аудиторской палаты.

2. Поступление на государственную службу в аппарат Высшей аудиторской палаты осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственной службе.

Сноска. Статья 41 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 42. Гарантии независимости Высшей аудиторской палаты и ее должностных лиц

1. Должностные лица Высшей аудиторской палаты при осуществлении своей деятельности независимы от объекта государственного аудита.

2. Не допускается неправомерное вмешательство государственных органов и иных организаций в деятельность Высшей аудиторской палаты.

3. Не допускается привлечение государственных аудиторов и иных должностных лиц Высшей аудиторской палаты по запросам государственных органов для проведения проверок, не предусмотренных в перечнях объектов государственного аудита на соответствующий год.

4. Государственный контроль и надзор за финансовой деятельностью Высшей аудиторской палаты осуществляется государственными органами с согласия или по поручению Президента Республики Казахстан.

Сноска. Статья 42 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 7. ОСНОВЫ ВЗАИМОДЕЙСТВИЯ ВЫСШЕЙ АУДИТОРСКОЙ ПАЛАТЫ С ДОЛЖНОСТНЫМИ ЛИЦАМИ, ГОСУДАРСТВЕННЫМИ ОРГАНАМИ И ИНЫМИ ОРГАНИЗАЦИЯМИ

Сноска. Заголовок главы 7 – в редакции Закона РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 43. Взаимодействие Высшей аудиторской палаты с Президентом Республики Казахстан

Сноска. Заголовок статьи 43 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Председатель Высшей аудиторской палаты не реже одного раза в квартал предоставляет Президенту Республики Казахстан информацию о работе Высшей аудиторской палаты.

2. По итогам года Высшая аудиторская палата помимо информации, указанной в пункте 1 настоящей статьи, предоставляет информацию о показателях работы органов государственного аудита и финансового контроля.

Сноска. Статья 43 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 44. Взаимодействие Высшей аудиторской палаты с Парламентом Республики Казахстан

Сноска. Заголовок статьи 44 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Высшей аудиторской палатой для обсуждения и утверждения не позднее 15 мая года, следующего за отчетным, вносится в Парламент Республики Казахстан отчет об исполнении республиканского бюджета за отчетный финансовый год, который по своему содержанию является заключением к соответствующему отчету Правительства Республики Казахстан.

2. Председатель Высшей аудиторской палаты не реже одного раза в квартал предоставляет Парламенту Республики Казахстан информацию о работе Высшей аудиторской палаты.

3. Мажилис Парламента Республики Казахстан заслушивает два раза в год отчет Председателя Высшей аудиторской палаты.

Сноска. Статья 44 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 45. Взаимодействие Высшей аудиторской палаты с Правительством Республики Казахстан

Сноска. Заголовок статьи 45 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Высшая аудиторская палата в течение двух месяцев после предоставления центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета консолидированной финансовой отчетности об исполнении республиканского бюджета за отчетный финансовый год в установленный срок представляет в Правительство Республики Казахстан заключение по объективности предоставленной информации.

2. В заключении отражаются выводы и рекомендации как по всему консолидированному отчету, так и по отдельным администраторам бюджетных программ.

Сноска. Статья 45 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46. Взаимодействие Высшей аудиторской палаты с органами государственного аудита и финансового контроля

Сноска. Заголовок статьи 46 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. В целях координации своей деятельности органы государственного аудита и финансового контроля создают координационный совет органов государственного аудита и финансового контроля для рассмотрения правоприменительной практики в сфере государственного аудита и финансового контроля, вопросов соблюдения стандартов государственного аудита и финансового контроля.

Формирование и организация деятельности координационного совета определяются положением о координационном совете органов государственного аудита и финансового контроля, утверждаемым Высшей аудиторской палатой.

2. Решения координационного совета органов государственного аудита и финансового контроля являются обязательными для органов государственного аудита и финансового контроля.

3. Взаимодействие Высшей аудиторской палаты с органами государственного аудита и финансового контроля осуществляется в соответствии с настоящим Законом и нормативным правовым актом, утверждаемым совместно Высшей аудиторской палатой и уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

Сноска. Статья 46 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 8. ОРГАНИЗАЦИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ РЕВИЗИОННЫХ КОМИССИЙ

Статья 47. Состав и порядок формирования ревизионной комиссии

1. Состав руководства ревизионной комиссии представлен председателем и четырьмя членами.

2. Председатель ревизионной комиссии назначается на должность сроком на пять лет и освобождается от должности маслихатом соответствующей области, города республиканского значения, столицы по представлению Высшей аудиторской палаты и согласованию с Администрацией Президента Республики Казахстан.

3. Члены ревизионной комиссии назначаются на должность сроком на пять лет и освобождаются от должности маслихатом соответствующей области, города республиканского значения, столицы в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственной службе.

4. На должность председателя и членов ревизионной комиссии назначается кандидат, имеющий сертификат государственного аудитора и (или) международную квалификацию в области бухгалтерского учета и аудита.

Сноска. Статья 47 с изменениями, внесенными законами РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 48. Полномочия председателя ревизионной комиссии, членов ревизионной комиссии

1. Председатель ревизионной комиссии:

1) осуществляет общее руководство и несет предусмотренную законами Республики Казахстан ответственность за выполнение возложенных на ревизионную комиссию задач и функций;

2) утверждает перечни объектов государственного аудита на соответствующий год ревизионной комиссии;

3) организует работу членов ревизионной комиссии и аппарата ревизионной комиссии;

4) утверждает структуру аппарата и штатное расписание ревизионной комиссии в пределах утвержденной штатной численности и средств, предусмотренных в местном бюджете.

По решению председателя ревизионной комиссии области представление годового отчета об исполнении бюджета района (города областного значения) в соответствующий маслихат может быть возложено на одного из членов ревизионной комиссии области.

2. Члены ревизионной комиссии:

1) организуют и осуществляют аудиторскую, экспертно-аналитическую, информационную и иную деятельность ревизионной комиссии;

2) несут ответственность, предусмотренную законами Республики Казахстан.

Статья 49. Организация деятельности ревизионных комиссий

1. Порядок работы ревизионной комиссии определяется настоящим Законом, положением и регламентом.

Положение о ревизионной комиссии утверждается соответствующим маслихатом на основании типового положения о ревизионных комиссиях.

Регламент ревизионной комиссии утверждается ревизионной комиссией.

2. Проведение аудиторских мероприятий, а также информационно-аналитическая, правовая, консультативная, организационная и иная деятельность ревизионной комиссии обеспечивается аппаратом ревизионной комиссии.

Аппарат ревизионной комиссии состоит из должностных лиц, являющихся административными государственными служащими, возглавляется руководителем аппарата, назначаемым председателем ревизионной комиссии.

Статья 50. Гарантии независимости ревизионной комиссии и ее должностных лиц

1. Государственные аудиторы ревизионной комиссии при осуществлении своей деятельности независимы от объекта государственного аудита.

2. Не допускается неправомерное вмешательство государственных органов и иных организаций в деятельность ревизионной комиссии.

3. Не допускается привлечение государственных аудиторов и иных должностных лиц ревизионной комиссии по запросам государственных органов для проведения проверок, не предусмотренных в перечнях объектов государственного аудита на соответствующий год.

4. Государственный контроль и надзор использования ревизионной комиссией средств местного бюджета осуществляется с согласия или по поручению маслихата.

Глава 9. ОСНОВЫ ВЗАИМОДЕЙСТВИЯ РЕВИЗИОННОЙ КОМИССИИ С ГОСУДАРСТВЕННЫМИ ОРГАНАМИ

Статья 51. Взаимодействие ревизионной комиссии с маслихатами

1. Ревизионная комиссия представляет на рассмотрение маслихата отчет об исполнении местного бюджета, который по своему содержанию является заключением к соответствующему отчету местного исполнительного органа:

1) в маслихат области, города республиканского значения, столицы до 20 мая текущего года;

2) в маслихат района (города областного значения), входящего в соответствующую область, до 20 апреля текущего года.

2. Маслихат района (города областного значения) вправе запрашивать информацию от ревизионной комиссии о проведенном государственном аудите, экспертно-аналитических мероприятиях по вопросам исполнения бюджета соответствующего района (города областного значения).

Статья 52. Взаимодействие ревизионной комиссии с Высшей аудиторской палатой

Сноска. Заголовок статьи 52 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Ревизионная комиссия ежеквартально предоставляет Высшей аудиторской палате информацию о своей работе за отчетный период. Форма и структура предоставляемой информации регламентируются в соответствующем процедурном стандарте государственного аудита и финансового контроля.

2. Ревизионная комиссия вправе по согласованию с Высшей аудиторской палатой принять участие в проведении параллельной (совместной) проверки с Высшей аудиторской палатой.

Сноска. Статья 52 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 10. УПОЛНОМОЧЕННЫЙ ОРГАН ПО ВНУТРЕННЕМУ
ГОСУДАРСТВЕННОМУ АУДИТУ

Статья 53. Взаимодействие уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту с органами прокуратуры и уголовного преследования

1. При поступлении запроса органов прокуратуры или уголовного преследования уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту:

1) предоставляет результаты ранее проведенного государственного аудита по соответствующему объекту государственного аудита в случае их наличия, без повторного проведения государственного аудита;

2) в случае, если в результатах ранее проведенного государственного аудита поставленные в запросе вопросы не были отражены, данные вопросы учитываются в перечне объектов государственного аудита уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту на следующий год.

1-1. Уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту по запросу уполномоченного органа по возврату активов направляет государственных аудиторов для участия в проверке по вопросам, входящим в компетенцию, установленную настоящим Законом.

2. Центральный уполномоченный орган по исполнению бюджета для участия в проверке и дачи заключения по соответствующим требованию или запросу органов прокуратуры, уголовного преследования, постановлению, вынесенному в рамках начатого досудебного расследования, а также определению суда в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных закупках" определяет перечень аудиторских организаций (аудиторов) и оплату их услуг из республиканского бюджета в пределах выделенных средств.

3. По запросу проверяемых органов определяется аудиторская организация (аудитор) из перечня аудиторских организаций (аудиторов) с соблюдением принципов очередности и региональной представленности.

Сноска. Статья 53 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие с 01.01.2022); от 12.07.2023 № 23-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 54. Гарантии независимости уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту и его должностных лиц

1. Государственные аудиторы уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту при осуществлении своей деятельности независимы от объекта государственного аудита.

2. Не допускается неправомерное вмешательство государственных органов и иных организаций в деятельность уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту.

3. Не допускается привлечение государственных аудиторов и иных должностных лиц уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту по запросам государственных органов для проведения проверок, не предусмотренных в перечне объектов государственного аудита на соответствующий год.

Сноска. Статья 54 с изменениями, внесенными Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие с 01.01.2022).

Глава 11. СЛУЖБЫ ВНУТРЕННЕГО АУДИТА

Статья 55. Организация деятельности служб внутреннего аудита

Службы внутреннего аудита образуются решением первого руководителя или коллегиального органа центрального государственного органа, акима области, города республиканского значения, столицы и действуют на основании настоящего Закона и положения о службах внутреннего аудита, утвержденного первым руководителем центрального государственного органа, акимом области, города республиканского значения, столицы.

Сноска. Статья 55 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 56. Гарантии независимости службы внутреннего аудита

Служба внутреннего аудита независима в проведении внутреннего государственного аудита и подготовке отчетов о результатах внутреннего аудита.

Служба внутреннего аудита независима от других структурных подразделений, подчинена и подотчетна первому руководителю центрального государственного органа, акиму области, города республиканского значения, столицы.

Служба внутреннего аудита не может быть привлечена к работам, относящимся к компетенции других структурных подразделений центрального государственного органа, местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы, а также к подготовке или исполнению программ и проектов, не относящихся к ее полномочиям.

Статья 57. Система внутреннего контроля

1. Служба внутреннего аудита оказывает консультационную помощь в работе по организации системы внутреннего контроля в государственном органе, его ведомствах, территориальных подразделениях, подведомственных организациях и (или) в местных исполнительных органах, находящихся на территории административной подчиненности соответствующей области, города республиканского значения, столицы, их подразделениях, подведомственных организациях, финансируемых и (или) получающих средства из соответствующего бюджета.

2. Система внутреннего контроля государственного органа состоит из следующих взаимосвязанных компонентов:

1) контрольная среда – внутренняя (корпоративная) культура, организационная структура и внутренний свод политики и процедур, предопределяющих качество отчетности и эффективность деятельности государственного органа;

2) оценка рисков – процесс выявления, анализ и предупреждение рисков, которые влияют на достижение государственным органом своих целей. Оценка рисков является основой для создания контрольных процедур и планирования мероприятий по внутреннему государственному аудиту;

3) контрольные процедуры – сочетание процедур (техники) контроля, осуществляемых должностными лицами (структурными подразделениями) при выполнении своих функций;

4) информация и связь – своевременное и эффективное выявление данных, охватывающих все области деятельности государственного органа, их регистрация и обмен ими. Государственный орган принимает меры для защиты от несанкционированного доступа к информации;

5) мониторинг и оценка эффективности системы внутреннего контроля – определение вероятности возникновения ошибок, влияющих на достижение целей и достоверность отчетности государственного органа, выяснение существенности этих ошибок и определение способности системы внутреннего контроля обеспечить достижение поставленных целей и задач.

Сноска. Статья 57 с изменениями, внесенными Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 58. Взаимодействие руководителя государственного органа со службой внутреннего аудита

Руководитель государственного органа осуществляет взаимодействие со службой внутреннего аудита через:

1) утверждение годового плана работы службы внутреннего аудита;

2) рассмотрение и принятие решения о реализации рекомендаций совета по государственному аудиту и рискам;

3) рассмотрение годового отчета по итогам внутреннего государственного аудита.

Руководитель службы внутреннего аудита центрального государственного органа, местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы по вопросам соблюдения стандартов государственного аудита и финансового контроля, а также правил проведения внутреннего государственного аудита и финансового контроля имеет право подписи при направлении писем в уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту.

Право подписи оформляется соответствующим приказом первого руководителя (акима).

Сноска. Статья 58 с изменениями, внесенными законами РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Глава 11-1. Порядок рассмотрения возражений к аудиторскому отчету или аудиторскому отчету по финансовой отчетности, уведомлению об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту, и обжалования решений, действий (бездействия) уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту и (или) его должностных лиц

Сноска. Закон дополнен главой 11-1 в соответствии с Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019); в редакции Закона РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 58-1. Апелляционная комиссия

Возражения к аудиторскому отчету или аудиторскому отчету по финансовой отчетности, уведомлению об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту (далее – возражение), обжалование решений, действий (бездействия) уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту и (или) его должностных лиц (далее – жалоба) рассматриваются апелляционной комиссией при уполномоченном органе по внутреннему государственному аудиту.

Состав и положение об апелляционной комиссии утверждаются уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

Сноска. Статья 58-1 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 58-2. Порядок и сроки подачи возражения, жалобы

Сноска. Заголовок статьи 58-2 - в редакции Закона РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

1. Возражение объекта государственного аудита подается в апелляционную комиссию:

1) в течение десяти рабочих дней со дня представления подписанного аудиторского отчета и (или) аудиторского отчета по финансовой отчетности;

2) в течение пяти рабочих дней со дня, следующего за днем вручения (получения) уведомления об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля.

1-1. Возражение, жалоба подаются в апелляционную комиссию в порядке и сроки, которые определены правилами проведения камерального контроля и положением об апелляционной комиссии, утвержденными уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

2. Датой подачи возражения, жалобы в апелляционную комиссию в зависимости от способа подачи является:

1) в явочном порядке – дата получения возражения, жалобы уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту;

2) по почте – дата отметки о приеме почтовой или иной организации связи;

3) посредством применения информационных технологий – дата его получения в форме электронного документа, а по возражениям, жалобам к уведомлению об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, – дата его получения посредством информационной системы государственного органа, предоставляющей единую точку доступа к электронным услугам государственных закупок.

3. Форма и содержание возражения, жалобы определяются:

1) правилами проведения внутреннего государственного аудита и финансового контроля по возражениям, жалобам к аудиторскому отчету и (или) аудиторскому отчету по финансовой отчетности;

2) правилами камерального контроля по возражениям, жалобам к уведомлению об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля;

3) положением об апелляционной комиссии, утвержденным уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

Сноска. Статья 58-2 с изменениями, внесенными Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 58-3. Отказ в рассмотрении возражения, жалобы

1. Апелляционная комиссия отказывает в рассмотрении возражения, жалобы, порядок и сроки подачи которых не соответствуют требованиям, установленным статьей 58-2 настоящего Закона.

2. В случае отказа в рассмотрении возражения, жалобы апелляционная комиссия в течение пяти рабочих дней со дня поступления возражения, жалобы извещает в письменной форме объект государственного аудита, потенциального поставщика, заявителя.

Сноска. Статья 58-3 - в редакции Закона РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 58-4. Порядок и сроки рассмотрения возражения, жалобы

Сноска. Заголовок статьи 58-4 - в редакции Закона РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

1. Возражение рассматривается апелляционной комиссией:

1) в течение тридцати рабочих дней со дня, следующего за днем получения возражения к аудиторскому отчету или аудиторскому отчету по финансовой отчетности, за исключением случаев приостановления и (или) продления сроков рассмотрения такого возражения;

2) в течение пятнадцати рабочих дней со дня, следующего за днем получения возражения к уведомлению об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля.

Срок исполнения уведомления об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, приостанавливается на период рассмотрения возражения.

2. Возражение рассматривается в пределах оспариваемых объектом государственного аудита вопросов.

3. Апелляционная комиссия при рассмотрении возражения вправе запрашивать от государственных органов, должностных и иных физических и юридических лиц, а также от компетентных органов иностранных государств информацию или документы по вопросам, изложенным в возражении.

4. Срок рассмотрения возражения, установленный пунктом 1 настоящей статьи, приостанавливается в случае направления запроса в государственные органы, должностным и иным физическим и юридическим лицам, а также в компетентные органы иностранных государств до момента получения ответа, о чем сообщается объекту государственного аудита в течение трех рабочих дней со дня приостановления срока рассмотрения.

В случае представления объектом государственного аудита дополнений к возражению срок рассмотрения возражения, установленный пунктом 1 настоящей статьи, продлевается на пятнадцать рабочих дней, о чем сообщается объекту государственного аудита в течение трех рабочих дней со дня продления срока рассмотрения.

5. Жалоба рассматривается апелляционной комиссией в порядке, установленном законами Республики Казахстан, а также в соответствии с положением об апелляционной комиссии, утвержденным уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту.

Примечание ИЗПИ!
Пункт 6 предусмотрено исключить Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие с 01.01.2025).

6. В случае поступления возражения, жалобы до заключения договора о государственных закупках срок его заключения приостанавливается до окончания срока, установленного пунктом 5 статьи 47 Закона Республики Казахстан "О государственных закупках".

В случае поступления возражения, жалобы на стадии принятия объектом государственного аудита решения об исполнении уведомления об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля, срок его исполнения приостанавливается до окончания срока, установленного пунктом 5 статьи 47 Закона Республики Казахстан "О государственных закупках".

7. Возражение, жалоба рассматриваются в пределах заявленных требований (доводов).

Решение апелляционной комиссии может быть обжаловано в суд.

При этом исполнение решения апелляционной комиссии приостанавливается до вынесения решения суда.

Сноска. Статья 58-4 с изменениями, внесенными Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 58-5. Решения, принимаемые по результатам рассмотрения возражения, жалобы

1. Апелляционная комиссия по результатам рассмотрения возражения, жалобы выносит одно из следующих решений:

1) о полном или частичном удовлетворении возражения, жалобы;

2) об отказе в удовлетворении возражения, жалобы с обоснованием принятия такого решения.

Решение апелляционной комиссии выносится в письменной форме и является обязательным для исполнения объектом государственного аудита.

2. Результаты рассмотрения возражения, жалобы оформляются уполномоченным органом по внутреннему государственному аудиту в течение двух рабочих дней со дня вынесения решения апелляционной комиссией.

Сноска. Статья 58-5 - в редакции Закона РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 58-6. Апелляционное урегулирование споров

1. Апелляционное урегулирование споров, возникающих при обжаловании документов, принимаемых по результатам государственного аудита и камерального контроля уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту, осуществляется в порядке и сроки, которые предусмотрены настоящим Законом.

2. Апелляционное урегулирование споров в случаях, предусмотренных настоящим Законом, является обязательным.

Глава 12. ПЕРЕХОДНЫЕ И ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 59. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о государственном аудите и финансовом контроле

Нарушение законодательства Республики Казахстан о государственном аудите и финансовом контроле влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 60. Порядок обжалования правовых актов, действий (бездействия) органов государственного аудита и финансового контроля и (или) их должностных лиц

1. Действия (бездействие) органов государственного аудита и финансового контроля и (или) их должностных лиц могут быть обжалованы в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

2. Обжалование правовых актов органов государственного аудита и финансового контроля, связанных с выявленными фактами нецелевого и (или) необоснованного использования бюджетных средств, не приостанавливает их исполнение.

3. Исключен Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).
Сноска. Статья 60 в редакции Закона РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 60-1. Порядок и сроки апелляционного урегулирования споров, возникающих при обжаловании документов, принимаемых по результатам государственного аудита, и уведомлений об устранении нарушений, выявленных по результатам камерального контроля уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту

Сноска. Глава 12 дополнена статьей 60-1 в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 60-2. Форма и содержание жалобы

Сноска. Глава 12 дополнена статьей 60-2 в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 60-3. Отказ в рассмотрении жалобы

Сноска. Глава 12 дополнена статьей 60-3 в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 60-4. Порядок рассмотрения жалобы, направленной в уполномоченный орган по внутреннему государственному аудиту

Сноска. Глава 12 дополнена статьей 60-4 в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 60-5. Вынесение решения по результатам рассмотрения жалобы

Сноска. Глава 12 дополнена статьей 60-5 в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 60-6. Приостановление и (или) продление срока рассмотрения жалобы

Сноска. Глава 12 дополнена статьей 60-6 в соответствии с Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 26.12.2018 № 202-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 61. Переходные положения

Административные государственные служащие, являющиеся государственными аудиторами, обязаны пройти соответствующую сертификацию в срок до 1 января 2017 года в порядке, определенном статьей 39 настоящего Закона.

Статья 62. Порядок введения в действие настоящего Закона

1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением:

1) подпункта 8) статьи 1, статьи 27, которые вводятся в действие с 1 января 2017 года;

2) пункта 3 статьи 12, пункта 3 статьи 13 и статьи 45, которые вводятся в действие с 1 января 2020 года.

2. Установить, что подпункт 8) статьи 1 настоящего Закона со дня введения в действие настоящего Закона до 1 января 2017 года действует в следующей редакции:

"8) государственный аудитор – административный государственный служащий, осуществляющий государственный аудит и (или) финансовый контроль;".

Сноска. Статья 62 с изменениями, внесенными Законом РК от 11.01.2018 № 135-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Президент Республики Казахстан	Н. НАЗАРБАЕВ