Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне баланың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2016 жылғы 9 сәуірдегі № 501-V ҚРЗ.

      РҚАО-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз.

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      1. 2009 жылғы 18 қыркүйектегi "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесi туралы" Қазақстан Республикасының Кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2009 ж., № 20-21, 89-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 7, 32-құжат; № 15, 71-құжат; № 24, 149, 152-құжаттар; 2011 ж., № 1, 2, 3-құжаттар; № 2, 21-құжат; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; № 17, 136-құжат; № 21, 161-құжат; 2012 ж., № 1, 5-құжат; № 3, 26-құжат; № 4, 32-құжат; № 8, 64-құжат; № 12, 83-құжат; № 14, 92, 95-құжаттар; № 15, 97-құжат; № 21-22, 124-құжат; 2013 ж., № 1, 3-құжат; № 5-6, 30-құжат; № 7, 36-құжат; № 9, 51-құжат; № 12, 57-құжат; № 13, 62-құжат; № 14, 72, 75-құжаттар; № 16, 83-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат; № 7, 37-құжат; № 10, 52-құжат; № 11, 65-құжат; № 14, 84, 86-құжаттар; № 16, 90-құжат; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 21, 122-құжат; № 23, 143-құжат; 2015 ж., № 1, 2-құжат; № 7, 33-құжат; № 10, 50-құжат; № 19-II, 102-құжат; № 20-IV, 113-құжат; № 20-VII, 115-құжат; № 22-I, 143-құжат; № 22-V, 156-құжат; № 23-II, 170-құжат):

      1) мазмұны мынадай мазмұндағы 103-1-баптың тақырыбымен толықтырылсын:

      "103-1-бап. Химиялық кастрациялау";

      2) 95-баптың 4-тармағы 5) тармақшасындағы "негіздер болған кезде жол беріледі." деген сөздер "негіздер болған кезде;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

      "6) азаматта психикалық ауытқушылықтар мен сексуалдық зорлық-зомбылыққа бейімділік анықталған кезде жол беріледі.";

      3) мынадай мазмұндағы 103-1-баппен толықтырылсын:

      "103-1-бап. Химиялық кастрациялау

      1. Химиялық кастрациялау – медициналық ұйым сот шешімі негізінде жүзеге асыратын, жыныстық құмарлықты азайтатын препараттарды қабылдау.

      2. Пайдаланылатын дәрілік препараттың түрін, оны сот белгілеген қылмыстық-құқықтық ықпал ету шарасының қолданылу мерзімі шеңберінде енгізу кезеңділігін, сондай-ақ аталған шараны қолдану тәртібін Бас прокуратурамен және Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігімен келісу бойынша уәкілетті орган айқындайды.".

      2. 2011 жылғы 26 желтоқсандағы "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2011 ж., № 22, 174-құжат; 2012 ж., № 21-22, 124-құжат; 2013 ж., № 1, 3-құжат; № 2, 13-құжат; № 9, 51-құжат; № 10-11, 56-құжат; № 14, 72-құжат; 2014 ж., № 1, 9-құжат; № 6, 28-құжат; № 14, 84-құжат; № 19-I, 19-II, 94, 96-құжаттар; № 21, 122-құжат; № 22, 128-құжат; 2015 ж., № 10, 50-құжат; № 20-VII, 115-құжат; № 23-ІІ, 170-құжат):

      1) мазмұнында:

      4-бөлімнің тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4-бөлім. Қорғаншылық немесе қамқоршылық, Республикалық деректер банкі, баланы қабылдайтын және бала қонақтайтын отбасы";

      мынадай мазмұндағы 15-1-тараудың, 118-1, 118-2, 118-3, 118-4, 118-5-баптардың, 17-1-тараудың, 132-1, 132-2, 132-3, 132-4, 132-5-баптардың, 18-1-тараудың, 137-1, 137-2, 137-3 және 137-4-баптардың тақырыптарымен толықтырылсын:

      "15-1-тарау. Республикалық деректер банкі

      118-1-бап. Республикалық деректер банкін қалыптастыруға және пайдалануға қойылатын талаптар

      118-2-бап. Республикалық деректер банкін қалыптастыру

      118-3-бап. Жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы құпия ақпаратқа қол жеткізу

      118-4-бап. Жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдар туралы мәліметтерді Республикалық деректер банкінде есепке алуды тоқтату

      118-5-бап. Республикалық деректер банкіне жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы мәліметтерді ұсыну тәртібі мен мерзімдерін бұзғаны және оларды жария еткені үшін жауаптылық";

      "17-1-бап. Баланы қабылдайтын отбасы

      132-1-бап. Баланы қабылдайтын отбасы

      132-1-бап. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын отбасына беру туралы шарт

      132-3-бап. Баланы қабылдайтын ата-аналар

      132-4-бап. Баланы қабылдайтын отбасына берілетін жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар

      132-5-бап. Баланы қабылдайтын ата-аналарға берілген жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды күтіп-бағуды қаржыландыру";

      "18-1-тарау. Бала қонақтайтын отбасы

      137-1-бап. Бала қонақтайтын отбасы

      137-2-бап. Бала қонақтайтын отбасына баланы беру туралы шарт

      137-3-бап. Бала қонақтайтын отбасына баланы қабылдаған адам

      137-4-бап. Бала қонақтайтын отбасына берілетін бала";

      2) 1-баптың 1-тармағында:

      12) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "12) баланың заңды өкiлдерi – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес балаға қамқорлық жасауды, бiлiм, тәрбие берудi, оның құқықтары мен мүдделерiн қорғауды жүзеге асыратын ата-аналар (ата-ана), бала асырап алушылар, қорғаншы немесе қамқоршы, баланы қабылдайтын ата-ана (баланы қабылдайтын ата-аналар), патронат тәрбиешi және оларды алмастырушы басқа да адамдар;";

      мынадай мазмұндағы 10-1), 11-1) және 17-1) тармақшалармен толықтырылсын:

      "10-1) бала қонақтайтын отбасы – барлық үлгідегі ұйымдардағы (білім беру, медициналық және басқалар), жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды білім беру процесіне байланысты емес кезеңдерде (каникулдар, демалыс және мереке күндері) тәрбиелеуге уақытша қабылдаған отбасы;";

      "11-1) баланы қабылдайтын отбасы – жетім балаларға, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарындағы кемінде төрт және оннан аспайтын жетім баланы, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған баланы тәрбиелеуге қабылдайтын отбасына орналастыру нысаны;";

      "17-1) Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкі (бұдан әрі – Республикалық деректер банкі) – жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы, сондай-ақ жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдар туралы мәліметтерді қамтитын дерекқор;";

      3) 84-бапта:

      2-тармақтың 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4) туыстарына, асырап алынатын баланың (балалардың) анасымен немесе әкесімен некеде (ерлі-зайыптылықта) тұратын адамдарға баланы асырап алуға келісім берген;";

      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Осы баптың 2-тармағының 1) — 3), 5) және 6) тармақшаларында аталған, Республикалық деректер банкінде есепте тұрған балалар азаматтығы мен тұрғылықты жеріне қарамастан, балалардың туыстарына, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын Қазақстан Республикасының азаматтарына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен асырап алуға берілуі мүмкін.";

      4-тармақтың бірінші және екінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, Республикалық деректер банкінде орталықтандырылған есепте тұрған балалар Қазақстан Республикасынан тыс жерде тұрақты тұратын Қазақстан Республикасының азаматтарына асырап алуға берілуі мүмкін.

      Баланы туыстары, Қазақстан Республикасының аумағында және одан тыс жерде тұратын Қазақстан Республикасының азаматтары асырап алмаған жағдайларда ғана Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, Республикалық деректер банкінде орталықтандырылған есепте тұрған балалар шетелдіктерге асырап алуға берілуі мүмкін.";

      7-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "7. Осы баптың 2-тармағының 1) — 3), 5) және 6) тармақшаларында аталған балаларды асырап алуға беру туралы рұқсатты қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган комиссия қорытындысы негізінде береді.";

      4) 86-баптың 4-тармағы мынадай мазмұндағы бөлікпен толықтырылсын:

      "Асырап алынған баланың өмір сүру, оқу, тәрбие жағдайлары туралы және денсаулық жағдайы туралы есепті ұсыну тәртібі мен мерзімдерін, нысанын Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы бекітеді.";

      5) 87-бап мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:

      "4. Қазақстан Республикасының азаматтарымен некеде тұратын шетелдіктердің Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын баланы Қазақстан Республикасының аумағында асырап алуы осы Кодексте шетелдіктер үшін белгіленген тәртіппен жүргізіледі.";

      6) 89-баптың 2 және 3-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды асырап алуға тілек білдірген адамдарды есепке алуды Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкiлеттi органы белгiлеген тәртiппен қорғаншылық немесе қамқоршылық жөнiндегi функцияларды жүзеге асыратын органдар жүргiзедi.

      3. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды асырап алуға тілек білдірген, Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, Қазақстан Республикасынан тыс жерде тұрақты тұратын адамдарды, шетелдiктердi есепке алуды Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі айқындайтын тәртiппен Қазақстан Республикасының шетелдегi мекемелерi жүргiзедi.";

      7) 91-баптың 2-тармағында:

      9) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "9) асырап алған кезде қасақана қылмыс жасағаны үшін жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығы бар адамдарды, сондай-ақ осы тармақтың 14) тармақшасында аталған адамдарды;";

      13) тармақшадағы "адамдарды қоспағанда, кәмелетке толған адамдар бала асырап алушылар болуы мүмкін." деген сөздер "адамдарды;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 14) тармақшамен толықтырылсын:

      "14) адам өлтіру, денсаулыққа қасақана зиян келтіру, халық денсаулығына және имандылыққа, жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтары, экстремистік немесе террористік қылмыстары, адам саудасы үшін сотталғандығы бар немесе болған, қылмыстық қудалауға ұшырап отырған немесе ұшыраған адамдарды қоспағанда (Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшалары негізінде өздеріне қатысты қылмыстық қудалау тоқтатылған адамдарды қоспағанда), кәмелетке толған адамдар бала асырап алушылар болуы мүмкін.";

      8) 92-баптың 1-тармағындағы "және ол қырық бес жастан аспауға" деген сөздер алып тасталсын;

      9) 93-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Ата-аналары туыстарына, асырап алынатын баланың (балалардың) анасымен немесе әкесімен некеде (ерлі-зайыптылықта) тұратын адамдарға баланы асырап алуға келісім бере алады. Қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органдар сотқа асырап алудың баланың мүдделеріне сәйкестігі туралы қорытынды береді. Баланы өгей әкесі (өгей шешесі) асырап алған немесе баланы ата-аналарының келісімі бойынша туыстары асырап алған жағдайда, асырап алудың баланың мүдделеріне сәйкестігі туралы қорытынды талап етілмейді.";

      10) 111-бапта:

      1-тармақ "аккредиттеуге жатады" деген сөздерден кейін "олардың құрылтайшылары агенттік орналасқан мемлекеттің азаматтары болып табылады" деген сөздермен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:

      "5. Қазақстан Республикасының аумағында аккредиттелген агенттіктердің жалпы саны жиырмадан аспауға тиіс.";

      11) 112-бапта:

      2-тармақтың бірінші бөлігінің 7) тармақшасындағы "сенімхатты қоса тіркей отырып, өтініш беруге міндетті." деген сөздер "сенімхатты;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 8), 9) және 10) тармақшалармен толықтырылсын:

      "8) агенттік орналасқан мемлекеттің аумағында немесе Қазақстан Республикасының аумағында агенттіктің қызметі тоқтатылған жағдайда, белгіленген тәртіппен асырап алынған балалардың өмір сүру және тәрбиелену жағдайлары туралы есептер мен ақпаратты беріп отыратын органды немесе ұйымды тағайындау туралы агенттік орналасқан мемлекеттің құзыретті органының міндеттемесін;

      9) агенттік орналасқан мемлекеттің құзыретті органының баланың қайтыс болу, оған қатыгездік көрсету, оның ішінде балаға физикалық немесе психикалық зорлық-зомбылық жасау, сондай-ақ баланың жыныстық тиіспеушілігіне қастық жасау фактісі анықталған кезден бастап жиырма төрт сағат ішінде Қазақстан Республикасының баланың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органына хабар беру туралы міндеттемесін;

      10) агенттік орналасқан мемлекеттің құзыретті органының агенттіктің құрылтай құжаттарындағы өзгерістер туралы Қазақстан Республикасының баланың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органын хабардар ету туралы міндеттемесін қоса бере отырып, өтініш беруге міндетті.";

      8-тармақтың 8) тармақшасындағы "тоқтатылуы болып табылады." деген сөздер "тоқтатылуы;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 9) тармақшамен толықтырылсын:

      "9) Қазақстан Республикасының аумағында аккредиттелген агенттіктердің белгіленген санынан асыру болып табылады.";

      12) 113-баптың 7-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "7. Агенттік филиалын және (немесе) өкілдігін аккредиттеу, олардың қызмет етуін тоқтата тұру және тоқтату туралы шешімді Қазақстан Республикасының баланың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органының ресми интернет-ресурсына шешімді орналастыру арқылы Қазақстан Республикасының баланың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы таратады.";

      13) 114-бапта:

      1-тармақтың 1) тармақшасындағы ", агенттік өкілдігі орналасқан аумақта тұрақты тұратын басқа да мемлекеттердің азаматтарына" деген сөздер алып тасталсын;

      2-тармақтың 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4) берілген күнінен бастап алты ай ішінде жарамды болатын (асырап алуға кандидаттардың құжаттарында көрсетілген мерзімдерді қоспағанда) асырап алуға баланы таңдау үшін асырап алушыға кандидаттардың құжаттарын Қазақстан Республикасының баланың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органына, сондай-ақ асырап алу үшін сотқа ұсынуға;";

      14) 4-бөлімнің тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4-бөлім. Қорғаншылық немесе қамқоршылық, Республикалық деректер банкі, баланы қабылдайтын және бала қонақтайтын отбасылар"

      15) 116-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың құқықтары мен мүдделерін қорғау оларды отбасына тәрбиелеуге (асырап алуға, қорғаншылыққа немесе қамқоршылыққа, патронатқа, баланы қабылдайтын отбасына) беру арқылы жүзеге асырылады, ал мұндай мүмкіндік болмаған кезде — жетім балаларға, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған барлық типтегі ұйымдарға беру арқылы жүзеге асырылады.";

      16) 117-баптың 5 және 6-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органы жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың тұратын жері бойынша олар туралы мәліметтер түскен күннен бастап бір ай ішінде баланы орналастыруды қамтамасыз етеді (Республикалық деректер банкінің бастапқы есебіне алу).

      Баланы отбасына тәрбиеге беру мүмкін болмаған кезде Республикалық деректер банкінің өңірлік есебіне алу және кейіннен баланы Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын Қазақстан Республикасы азаматтарының отбасына тәрбиелеуге орналастыруда жәрдем көрсету үшін бір ай өткен соң бала туралы мәліметтерді тиісті аумақтық-әкімшілік бірліктердің қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органына жібереді.

      6. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды Қазақстан Республикасының азаматтарына асырап алуға, қорғаншылыққа немесе қамқоршылыққа, баланы қабылдайтын отбасына, патронат тәрбиешілердің отбасына тәрбиелеуге беру мүмкін болмаған кезде өзіне бала туралы мәліметтер түскен күннен бастап екі ай мерзім өткен соң жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды Республикалық деректер банкінің орталықтандырылған есебіне қою үшін Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органына хабарлауға міндетті.

      Жетім балаларды және ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды есепке алуды ұйымдастыру және олар туралы ақпаратқа қол жеткізу тәртібін Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы айқындайды.";

      17) 118-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Асырап алуға, қорғаншылыққа немесе қамқоршылыққа отбасына тәрбиелеуге немесе баланы қабылдайтын немесе қонақтайтын отбасына беру туралы шарт бойынша патронаттық тәрбиелеуге берілген, ал мұндай мүмкіндік болмаған кезде — барлық типтегі ұйымдарға (білім беру, медициналық және басқалар) берілген жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды орналастырған кезде баланың мүддесінде оның ұлты, белгілі бір дінді және мәдениетті ұстанатыны, ана тілі, тәрбиелеу мен оқытуда сабақтастықты қамтамасыз ету мүмкіндігі ескерілуі мүмкін.".

      18) мынадай мазмұндағы 15-1-тараумен толықтырылсын:

      "15-1-тарау. Республикалық деректер банкі

      118-1-бап. Республикалық деректер банкін қалыптастыруға және пайдалануға қойылатын талаптар

      1. Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың орналасқан жері бойынша аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органдары және Қазақстан Республикасының баланың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы республикалық деректер банкін қалыптастырады.

      2. Республикалық деректер банкінде қамтылатын мәліметтер мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстар болып табылады.

      118-2-бап. Республикалық деректер банкін қалыптастыру

      1. Республикалық деректер банкін қалыптастыру және пайдалану тәртібін Қазақстан Республикасының баланың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы айқындайды.

      2. Республикалық деректер банкін қалыптастыру үшін ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы мәліметтерді міндетті тәртіппен ұсынатын, қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органдар осындай мәліметтерді пайдалануға өз құқықтарын жоғалтпайды.

      Ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы мәліметтерді ұсыну қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органдарды мұндай балаларды Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын Қазақстан Республикасы азаматтарының отбасыларына тәрбиелеуге орналастыру немесе орналастыруды ұйымдастыру жөніндегі міндеттен босатпайды.

      3. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адам жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың орналасқан жері бойынша аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органдарына немесе кейіннен тіркеу үшін Республикалық деректер банкіне өзі туралы мәлімет береді.

      Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адам мұны олардың тұратын жеріне қарамастан, кез келген облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында жүзеге асыруға құқылы.

      118-3-бап. Жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы құпия ақпаратқа қол жеткізу

      1. Балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы құпия ақпаратқа қол жеткізуі олар Республикалық деректер банкінде тіркелген және Республикалық деректер банкінің мәліметтерін жария етпеу туралы міндеттемелерді қабылдаған жағдайда жүзеге асырылады.

      2. Жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы құпия ақпаратты жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың тұратын жері бойынша аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органы және Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы туынды ақпаратты жасау үшін пайдалана алады.

      Жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы туынды ақпаратты коммерциялық мақсаттарда пайдалануға жол берілмейді.

      Жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы туынды ақпаратқа Республикалық деректер банкінде қамтылған, жынысы жөніндегі, жасы, денсаулық жағдайы, мінезінің ерекшеліктері, ата-ана қамқорлығының болмау себептері, аға-інілері мен апа-сіңлілерінің (қарындастарының), кәмелетке толған туыстарының бар-жоғы, сондай-ақ отбасыларға тәрбиелеуге орналастырудың ықтимал нысандары туралы ақпарат және балалардың фотосуреттері жатқызылады.

      118-4-бап. Жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдар туралы мәліметтерді Республикалық деректер банкінде есепке алуды тоқтату

      1. Ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған бала туралы мәліметтерді Республикалық деректер банкінде есепке алуды тоқтатуға:

      ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған баланы отбасына тәрбиелеуге орналастыру;

      ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған баланы оның ата-аналарына немесе ата-анасына қайтару;

      ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған баланың кәмелетке толуы немесе мұндай баланың өзі кәмелетке толғанға дейін толық әрекетке қабілеттілікке ие болуы;

      ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған баланың қайтыс болуы;

      баланың сот тәртібімен хабар-ошарсыз кеткен деп танылуы, қайтыс болған деп жариялануы негіздер болып табылады.

      2. Баланы өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адам туралы мәліметтерді Республикалық деректер банкінде есепке алуды тоқтатуға:

      адамның баланы өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауы;

      баланы өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамның ол туралы мәліметтерді Республикалық деректер банкінде есепке алуды тоқтату туралы жазбаша нысандағы өтініші;

      адамға баланы өз отбасына тәрбиелеуге қабылдау мүмкіндігін берген мән-жайлардың өзгеруі;

      баланы өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамның қайтыс болуы негіздер болып табылады.

      118-5-бап. Республикалық деректер банкіне жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы мәліметтерді ұсыну тәртібі мен мерзімдерін бұзғаны және оларды жария еткені үшін жауаптылық

      Республикалық деректер банкіне жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы мәліметтерді ұсыну тәртібі мен мерзімдерін бұзғаны және оларды жария еткені үшін кінәлі адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.";

      19) 122-баптың 1-тармағы 5) тармақшасындағы "адамдарды қоспағанда, тек қана кәмелетке толған адамдар қорғаншылар немесе қамқоршылар бола алады." деген сөздер "адамдарды;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6), 7), 8), 9), 10), 11) және 12) тармақшалармен толықтырылсын:

      "6) тұрақты тұратын жері жоқ адамдарды;

      7) қорғаншылықты (қамқоршылықты) белгілеу кезінде қасақана қылмыс жасағаны үшін жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығы бар адамдарды, сондай-ақ осы тармақтың 12) тармақшасында аталған адамдарды;

      8) азаматтығы жоқ адамдарды;

      9) анасының қайтыс болуына немесе оның ата-ана құқығынан айырылуына байланысты баланың кемінде үш жыл іс жүзінде тәрбиелену жағдайларын қоспағанда, тіркелген некеде (ерлі-зайыптылықта) тұрмайтын еркек жынысты адамдарды;

      10) қорғаншылықты немесе қамқоршылықты белгілеу кезінде қамқорлыққа алынушыны Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген ең төмен күнкөріс деңгейімен қамтамасыз ететін табысы жоқ адамдарды;

      11) наркологиялық немесе психоневрологиялық диспансерлерде есепте тұратын адамдарды;

      12) адам өлтіру, денсаулыққа қасақана зиян келтіру, халық денсаулығына және имандылыққа, жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтары, экстремистік немесе террористік қылмыстары, адам саудасы үшін сотталғандығы бар немесе болған, қылмыстық қудалауға ұшырап отырған немесе ұшыраған адамдарды қоспағанда (Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшалары негізінде өздеріне қатысты қылмыстық қудалау тоқтатылған адамдарды қоспағанда), кәмелетке толған адамдар ғана қорғаншылар немесе қамқоршылар бола алады.";

      20) мынадай мазмұндағы 17-1-тараумен толықтырылсын:

      "17-1-тарау. Баланы қабылдайтын отбасы

      132-1-бап. Баланы қабылдайтын отбасы

      1. Баланы қабылдайтын ата-аналардың, жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың тұратын жері бойынша қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган мен білім беру ұйымы арасында жасалған жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын отбасына беру туралы шарт жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын отбасына беруге негіз болып табылады.

      Аға-інілер мен апа-сіңлілерді (қарындастарды) қоспағанда, баланы қабылдайтын отбасы тәрбиелеуге кемінде төрт және оннан аспайтын жетім баланы, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған баланы қабылдай алады.

      2. Баланы қабылдайтын отбасылар туралы ережені Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы бекітеді.

      132-2-бап. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын отбасына беру туралы шарт

      1. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын отбасына беру туралы шартта жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды күтіп-бағу, тәрбиелеу және оларға білім беру жағдайлары, баланы қабылдайтын ата-аналардың құқықтары мен міндеттері, қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган мен жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар болған білім беру ұйымының баланы қабылдайтын ата-аналарға қатысты міндеттері, сондай-ақ осындай шартты тоқтатудың негіздері мен салдарлары көзделуге тиіс.

      Жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар баланы қабылдайтын ата-аналарға көрсетілген шартта көзделген мерзімге тәрбиелеуге беріледі.

      Баланы қабылдайтын отбасына берілген әрбір жетім балаға, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаға жеке шарт жасалады.

      Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын отбасына беру туралы шарттың мерзімі аяқталған жағдайда, оның отбасында болу мерзімін ұзарту жаңа шарттың негізінде жүргізіледі.

      2. Баланы қабылдайтын ата-аналарға еңбекақы және ақшалай төлемдер төлеу тәртібі мен мөлшері Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

      3. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын ата-аналарға беру туралы шартты мерзімінен бұрын бұзу:

      1) дәлелді себептер (ауруы, отбасылық немесе материалдық жағдайының өзгеруі, баламен өзара түсіністіктің болмауы, балалар арасындағы жанжалды қатынастар және басқалар) болған кезде баланы қабылдайтын ата-аналардың бастамасы бойынша;

      2) жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды күтіп-бағу, тәрбиелеу және оларға білім беру үшін қолайсыз жағдайлар туындаған кезде қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органның немесе жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар болған білім беру ұйымының бастамасы бойынша;

      3) бала ата-аналарына қайтарылған, туыстарына берілген немесе бала асырап алынған жағдайларда мүмкін болады.

      132-3-бап. Баланы қабылдайтын ата-аналар

      1. Баланы қабылдайтын ата-аналар тәрбиелеуге қабылданған жетім балаларға, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларға қатысты қорғаншылар мен қамқоршылар сияқты дәл сондай құқықтар мен міндеттерді иеленеді. Оларға осы Кодекстің 122-бабының 1-тармағында көзделген талаптар қойылады.

      2. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды күтіп-бағу, тәрбиелеу және оларға білім беру үшін қолайлы жағдайлар жасау үшін баланы қабылдайтын ата-аналардың меншік құқығында әр адамға кемiнде он бес шаршы метр мөлшерінде жеке тұрғынжайы немесе пайдалану құқығымен тұрғынжайы болуға тиіс.

      3. Баланы қабылдайтын ата-аналар алты айда бір реттен сиретпей жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар болған білім беру ұйымдарына жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың денсаулық жағдайы туралы және оларды тәрбилеу жөніндегі жұмыс туралы есептерді, қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органдарға жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды күтіп-бағуға бөлінген қаражатты жұмсау туралы, сондай-ақ олардың мүлкін басқару жөніндегі есепті ұсынуға міндетті.

      132-4-бап. Баланы қабылдайтын отбасына берілетін жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар

      1. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын отбасына беру туралы шарт бойынша беру үшін оларды алдын ала таңдауды жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар болатын білім беру ұйымымен және қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органмен келісу бойынша жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдар жүзеге асырады.

      Балалардың мүдделеріне сай келетін және балалар өзінің туыстық қатынасы туралы білмейтін, бірге тұрмаған және бірге тәрбиеленбеген жағдайларды қоспағанда, аға-інілер мен апа-сіңлілерді (қарындастарды) ажыратуға жол берілмейді.

      2. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын ата-аналарға беру олардың пікірлері ескеріле отырып жүзеге асырылады. Он жасқа толған жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар өздерінің келісімдерімен ғана берілуі мүмкін.

      3. Жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды беру кезінде баланы қабылдайтын ата-аналардың имандылық және өзге де жеке қасиеттері, баланы қабылдайтын ата-аналардың міндеттерін орындауға олардың қабілеттілігі, баланы қабылдайтын ата-аналар мен жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар арасындағы қарым-қатынастар ескеріледі.

      4. Баланы қабылдайтын ата-аналарға берілген жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар өздеріне тиесілі алименттерге, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларынан төленетін ата-аналарының зейнетақы төлемдеріне, жәрдемақыларға және басқа да әлеуметтік төлемдерге құқығын, сондай-ақ тұрғынжайға меншік құқығын немесе тұрғынжайды пайдалану құқығын сақтайды. Тұрғынжай болмаған кезде баланы қабылдайтын ата-аналарға берілген жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың Қазақстан Республикасының тұрғын үй заңнамасына сәйкес оларға тұрғынжай берілуіне құқығы бар.

      Жетім балаларға, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларға тиесілі ақшалай қаражатты және басқа да мүлікті сақтау жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды баланы қабылдайтын ата-аналарға беру туралы шарттың қолданылу уақытында баланы қабылдайтын ата-аналарға жүктеледі.

      Баланы қабылдайтын ата-аналарға берілген жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар осы Кодекстің 60, 61, 62 және 67-баптарында көзделген құқықтарды да иеленеді.

      132-5-бап. Баланы қабылдайтын ата-аналарға берілген жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды күтіп-бағуды қаржыландыру

      Баланы қабылдайтын ата-аналарға берілген жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды күтіп-бағуды қаржыландыру Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы белгілеген тәртіппен және мөлшерде жүзеге асырылады.";

      21) мынадай мазмұндағы 18-1-тараумен толықтырылсын:

      "18-1-тарау. Бала қонақтайтын отбасы

      137-1-бап. Бала қонақтайтын отбасы

      Баланы қонақтайтын отбасына қабылдауға тілек білдірген адамдар және бала тұрып жатқан ұйым, баланың тұрғылықты жері бойынша қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган арасында жасалған, баланы қонақтайтын отбасына беру туралы шарт баланы қонақтайтын отбасына беруге негіз болып табылады.

      Бала қонақтайтын отбасы бірнеше жетім баланы, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған баланы қабылдай алады.

      2. Бала қонақтайтын отбасы туралы ережені Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы бекітеді.

      137-2-бап. Баланы қонақтайтын отбасына беру туралы шарт

      1. Баланы қонақтайтын отбасына беру туралы шартта баланы күтіп-бағу және тәрбиелеу шарттары, баланы қонақтайтын отбасына қабылдаған адамдардың құқықтары мен міндеттері, қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органның, бала тұрып жатқан ұйымның міндеттері, сондай-ақ мұндай шартты тоқтату негіздері мен салдарлары көзделуге тиіс.

      Бала қонақтайтын отбасына көрсетілген шартта көзделген мерзімге беріледі.

      Бала қонақтайтын отбасына берілген әрбір балаға бөлек шарт жасалады.

      2. Қонақта тәрбиелеу кезінде баланы күтіп-бағуға арналған ақшалай төлем және баланы қонақтайтын отбасына қабылдаған адамның еңбегіне ақы төлеу жүргізілмейді.

      3. Баланы қонақтайтын отбасына беру туралы шарт:

      1) дәлелді себептері (науқасы, отбасылық немесе материалдық жағдайының өзгеруі, баламен өзара түсіністіктің болмауы, балалар арасында жанжалдар және басқалар) болған кезде бала қонақтайтын отбасына баланы қабылдаған адамдардың бастамасы бойынша;

      2) баланы күтіп-бағу мен тәрбиелеу үшін қолайсыз жағдайлар туындаған кезде қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органның, бала тұрып жатқан ұйымның бастамасы бойынша;

      3) бала қорғаншылыққа немесе қамқоршылыққа, асырап алған отбасына, патронатқа берілген немесе баланы асырап алған жағдайларда мерзімінен бұрын бұзылуы мүмкін.

      137-3-бап. Бала қонақтайтын отбасына баланы қабылдаған адам

      1. Бала қонақтайтын отбасына баланы қабылдайтын адамға баланы беру ол Республикалық деректер банкінде тіркелген жағдайда жүзеге асырылады.

      2. Бала қонақтайтын отбасына баланы қабылдаған адам оның заңды өкілі болып табылмайды және ол:

      1) баланы Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерге әкетуді жүзеге асыруға;

      2) баланы медициналық көмек көрсету үшін медициналық ұйымға орналастыру немесе ішкі істер органдарына жеткізу жағдайларынан басқа, баланы үшінші тұлғалардың (жеке және (немесе) заңды тұлғалардың) қадағалауына қалдыруға;

      3) бала қонақтайтын отбасына баланы беру туралы шарттың өзге де талаптарын бұзуға құқылы емес.

      3. Бала қонақтайтын отбасына баланы қабылдаған адам:

      1) бала отбасында уақытша болған кезеңде оның өмірі мен денсаулығы үшін жауапты болуға;

      2) бала қонақтайтын отбасына беру туралы шарт мерзімі өткен соң бала тұрып жатқан ұйымға баланы дереу қайтаруға;

      3) баланың өміріне және (немесе) денсаулығына қауіп төндіретін жағдайдың туындағаны, баланың науқастанғаны, оның жарақат алғаны, оның медициналық ұйымға немесе ішкі істер органдарына орналастырылғаны туралы жиырма төрт сағат ішінде қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органдарға немесе бала тұрып жатқан ұйымға хабарлауға;

      4) Бала қонақтайтын отбасы туралы ереженің өзге де шарттарын сақтауға міндетті.

      137-4-бап. Бала қонақтайтын отбасына берілетін бала

      1. Шарт бойынша бала қонақтайтын отбасына баланы беру үшін баланы алдын ала таңдауды бала тұрып жатқан білім беру ұйымымен және қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органмен келісу бойынша бала қонақтайтын отбасына қабылдауға тілек білдірген адам жүзеге асырады.

      Балалардың мүддесіне сай келетін және балалар өзінің туыстық қатынасы туралы білмейтін, бірге тұрмаған және бірге тәрбиеленбеген жағдайларды қоспағанда, аға-iнiлер мен апа-сiңлілердi (қарындастарды) ажыратуға жол берілмейді.

      2. Бала қонақтайтын отбасына баланы қабылдауға тілек білдірген адамға баланы беру оның пікірі ескеріле отырып жүзеге асырылады. Он жасқа толған бала оның келісімімен ғана берілуі мүмкін.";

      22) 188-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Қазақстан Республикасынан тыс жерде туған баланың тууын мемлекеттік тіркеу Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелерінде не ата-аналары немесе олардың біреуінің тұрғылықты жері бойынша шетелдік тіркеуші органдарда тіркелуіне қарамастан, осы Кодексте белгіленген мерзімдерде тіркеуші органда жүргізіледі. Баланың тууын ата-аналары не олардың біреуінің тұрғылықты жері бойынша тіркеген жағдайда, баланың туған жері болып осы елді мекен көрсетіледі.";

      23) 189-бапта:

      бірінші және екінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:

      "Баланың тууы туралы өтінішті оның ата-аналары не басқа да мүдделі адамдар тіркеуші органдарға ол туған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей беруге тиіс, ал бала өлі туған жағдайда, босанған кезден бастап бір жұмыс күнінен кешіктірмей медициналық ұйымның жауапты лауазымды адамы өтінішті береді.

      Үш жұмыс күні өткен соң берілген өтініш бойынша баланың тууын мемлекеттік тіркеу Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі белгілеген нысан бойынша тіркеуші орган жасаған қорытындының негізінде жүргізіледі.";

      мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Бала Қазақстан Республикасынан тыс жерде туған жағдайда баланың тууы туралы өтінішті оның ата-аналары не басқа да мүдделі адамдар Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелеріне оның туған күнінен бастап екі айдан кешіктірмей беруге тиіс.";

      24) 282-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "282-бап. Осы Кодексті қолдану тәртібі

      1. Осы Кодекс оны қолданысқа енгізгеннен кейін туындаған құқықтық қатынастарға қолданылады.

      2. Осы Кодекстің 112-бабы 2-тармағының 8), 9) және 10) тармақшаларының ережелері қолданысқа енгізілген күнге дейін Қазақстан Республикасының аумағында аккредиттеуді алған бала асырап алу жөніндегі агенттіктер көрсетілген тармақшалардың ережелері қолданысқа енгізілген күннен бастап бір жыл ішінде Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау жөніндегі уәкілетті органына тиісті міндеттемелер ұсынуға міндетті.

      3. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген мерзім өткен соң осы Кодекстің 112-бабының 2-тармағы 8), 9) және 10) тармақшаларының ережелеріне сәйкес міндеттемелер ұсынбаған бала асырап алу жөніндегі агенттіктер Қазақстан Республикасының аумағында өз қызметін тоқтатады.".

      3. 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2014 ж., № 13-І, 13-ІІ, 83-құжат; № 21, 122-құжат; 2015 ж., № 16, 79-құжат; № 21-III, 137-құжат; № 22-I, 140-құжат; № 22-III, 149-құжат; № 22-V, 156-құжат; № 22-VI, 159-құжат):

      1) 3-бап мынадай мазмұндағы 42) тармақшамен толықтырылсын:

      "42) кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыс – осы Кодекстің 120 (зорлау), 121 (сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттер), 122 (он алты жасқа толмаған адаммен жыныстық қатынас немесе сексуалдық сипаттағы өзге де әрекеттер жасау), 123 (жыныстық қатынас жасауға, еркек пен еркектiң жыныстық қатынас жасауына, әйел мен әйелдің жыныстық қатынас жасауына немесе сексуалдық сипаттағы өзге де әрекеттерге мәжбүр ету), 124 (жас балаларды азғындық жолға түсіру) — баптарында көзделген, жас балаларға және кәмелетке толмағандарға қатысты жасалған іс-әрекеттер.";

      2) 51-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге шығарып жіберу жазаның қосымша түрі ретінде тағайындалуы мүмкін және жазаның негізгі түрі өтелгеннен кейін орындалады.";

      3) 63-баптың алтыншы бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Қылмыстардың қайталануы, қылмыстардың қауiптi қайталануы кезінде, адамды аса ауыр қылмыс, сыбайлас жемқорлық қылмыс, террористік қылмыс, экстремистік қылмыс, қылмыстық топ құрамында жасалған қылмыс, кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыс үшін соттаған кезде адамдарға шартты түрде соттау қолданылмайды. Көрсетілген шектеу он төрттен он сегізге дейінгі жастағы кәмелетке толмаған адамның жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыс жасаған кәмелетке толмағандарға қолданылмайды.";

      4) 65-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Осы баптың бірінші бөлігінің ережелері, осы Кодекстің Ерекше бөлігінің тиісті баптарында арнайы көзделген жағдайларды қоспағанда, террористік қылмыс, экстремистік қылмыс, қылмыстық топтың құрамында жасалған қылмыс, кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыс, жеке адамға қарсы ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасаған адамдарға қолданылмайды. Көрсетілген шектеу он төрттен он сегізге дейінгі жастағы кәмелетке толмаған адамның жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыс жасаған кәмелетке толмағандарға қолданылмайды.";

      5) 67-бап мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Осы баптың бірінші бөлігінің ережесі, кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмысты он төрттен он сегізге дейінгі жастағы кәмелетке толмаған адамға қатысты кәмелетке толмаған жасаған жағдайларды қоспағанда, мұндай қылмыс жасаған адамдарға қолданылмайды.";

      6) 68-баптың төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Осы баптың ережелері, кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмысты он төрттен он сегізге дейінгі жастағы кәмелетке толмаған адамға қатысты кәмелетке толмаған адам жасаған жағдайларды қоспағанда, абайсызда адам өліміне не екі және одан көп адамның өліміне әкеп соққан қылмыс, сыбайлас жемқорлық қылмыс, террористік қылмыс, экстремистік қылмыс, қылмыстық топ құрамында жасалған қылмыс жасаған адамдарға қолданылмайды.".

      7) 72-бапта:

      үшінші бөліктің 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4) егер бұрын қолданылған шартты түрде мерзімінен бұрын босатудың күші осы баптың жетінші бөлігінің 3) тармағында көзделген негіздер бойынша жойылған болса, жаза мерзімінің кемінде төрттен үшін іс жүзінде өтегеннен кейін;";

      сегізінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "8. Шартты түрде мерзімінен бұрын босату өлім жазасы түріндегі жаза кешірім жасау тәртібімен бас бостандығынан айыруға ауыстырылған адамға, адамдардың қаза табуына әкеп соққан не аса ауыр қылмыс жасаумен ұштасқан террористік немесе экстремистік қылмыс үшін сотталған адамға, кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыс үшін сотталған адамға қолданылмайды. Көрсетілген шектеу он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмаған адамға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыс жасаған кәмелетке толмағандарға қолданылмайды.";

      8) 73-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Жазаның өтелмеген бөлiгi, сотталған адам онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыс жасағаны үшiн жаза мерзiмiнiң кемінде төрттен бірін, ауыр қылмысы үшiн немесе бас бостандығынан айыру түрiндегi жазаны өтеуден бұрын шартты түрде мерзiмiнен бұрын босатылған және жазаның қалған өтелмеген бөлiгi кезеңiнде жаңа қылмыстар жасаған адам жаза мерзiмiнiң үштен бірін іс жүзінде өтегеннен кейiн неғұрлым жеңiл жаза түрiмен ауыстырылуы мүмкiн.

      Жазаның өтелмеген бөлiгiн неғұрлым жеңiл жаза түрiмен ауыстыру, кәмелетке толмағанның он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағанға қатысты осындай қылмыс жасаған жағдайды қоспағанда, кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыс, адамдардың қаза табуына әкеп соққан не аса ауыр қылмыс жасаумен ұштасқан террористік немесе экстремистік қылмыс, сондай-ақ қылмыстық топтың құрамында жасалған қылмыс үшін сотталған адамдарға қатысты қолданылмайды.";

      9) 76-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Террористік немесе экстремистік қылмыс не қылмыстық топ құрамында жасалған немесе кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыс үшін сотталған адамдарды қоспағанда, ауыр немесе аса ауыр қылмыс үшiн бас бостандығынан айыруға сотталған адамның жазасын өтеуiн сот осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көрсетілген негiздер болған кезде, үш айға дейiнгі мерзiмге кейiнге қалдыра алады.

      Жазаны өтеуді кейінге қалдыруды шектеу он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағанға қатысты қылмыс жасалған жағдайда кәмелетке толмағандарға қолданылмайды.";

      10) 77-баптың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Өлiм жазасына немесе өмiр бойына бас бостандығынан айыруға сотталған адамға ескіру мерзімін қолдану туралы мәселенi сот шешедi. Егер сот ескіру мерзімін қолдану мүмкiн болады деп таппаса, өлiм жазасы өмiр бойына бас бостандығынан айыруға ауыстырылады, ал өмiр бойына бас бостандығынан айыру жиырма бес жыл мерзiмге бас бостандығынан айыруға ауыстырылады. Кәмелетке толмағанның он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағанға қатысты осындай қылмыс жасаған жағдайды қоспағанда, кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке, бейбiтшiлiк пен адамзат қауiпсiздiгiне қарсы қылмыстар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар, террористік қылмыстар, экстремистік қылмыстар, азаптаулар, сондай-ақ жеке адамға, мемлекеттің конституциялық құрылысы негіздеріне және қауіпсіздігіне қарсы, экономикалық қызмет саласында аса ауыр қылмыстар жасағаны үшін сотталған адамдарға ескіру мерзімдері қолданылмайды.";

      11) 78-баптың екінші бөлігінің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Кәмелетке толмағанның он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағанға қатысты осындай қылмыс жасаған жағдайды қоспағанда, кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстар, террористік қылмыстар, экстремистік қылмыстар, азаптаулар, сондай-ақ қылмыстардың қайталануы немесе қылмыстардың қауiптi қайталануы кезінде жаза тағайындалған адамдарға рақымшылық жасау туралы акт қолданылмайды.";

      12) 83-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Қазаға ұшыратумен немесе адамның денсаулығына ауыр зиян келтірумен байланысты емес ауыр қылмысты алғаш рет жасаған кәмелетке толмаған адамды осы Кодекстің 68-бабының екінші бөлігінде көзделген жағдайларда, сот қылмыстық жауаптылықтан босатуы мүмкін.";

      13) 91-бапта:

      бірінші бөліктің 4) тармағындағы "мұқтаж деп танылған адамдарға тағайындауы мүмкiн." деген сөздер "мұқтаж деп танылған;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақпен толықтырылсын:

      "5) кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстық құқық бұзушылық жасаған он сегіз жастан асқан адамдарға тағайындауы мүмкiн.";

      төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Осы баптың бiрiншi бөлiгiнің 1) – 4) тармақтарында көрсетілген және өзiнiң психикалық жай-күйі бойынша қауiп төндірмейтін адамдарға қатысты сот осы адамдарды емдеу немесе оларды психоневрологиялық ұйымдарға жiберу туралы мәселенi Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында көзделген тәртiппен шешу үшiн денсаулық сақтау органдарына қажеттi материалдар жiбере алады.";

      14) 93-бапта:

      бірінші бөліктің 4) тармағындағы "мәжбүрлеп емдеуді тағайындауы мүмкiн." деген сөздер "мәжбүрлеп емдеуді;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақпен толықтырылсын:

      "5) химиялық кастрациялау түрінде мәжбүрлеп емдеуді тағайындауы мүмкiн.";

      мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "3. Кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыс жасаған адамдарға сот жаза мерзімін өтегеніне қарай бостандығынан айыру орындарынан босату кезінде медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын ұзарту, өзгерту немесе тоқтату туралы мәселені шешеді.";

      15) 98-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Осы Кодекстiң 91-бабы бiрiншi бөлiгiнің 3) және 5) тармақтарында көзделген жағдайда, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары – бас бостандығынан айыруды өтеу орнында, ал өзге де жаза түрлерiне сотталғандарға қатысты амбулаториялық психиатриялық көмек көрсететiн денсаулық сақтау ұйымдарында орындалады.";

      16) 427-бап мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін сотталған адамның, сондай-ақ алкоголизмнен, нашақорлықтан немесе уытқұмарлықтан емделуге мұқтаж деп танылған сотталған адамдардың медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын өздеріне қолданудан жалтаруы –

      бір жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.".

      4. 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2014 ж., № 15-I, 15-II, 88-құжат; № 19-І, 19-ІІ, 96-құжат; № 21, 122-құжат; № 20-VII, 115-құжат; № 21-III, 137-құжат; № 22-III, 149-құжат; № 22-V, 156-құжат; № 22-VI, 159-құжат):

      217-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Тергеу судьясы өтінішхатты алынған кезінен бастап үш тәулік ішінде қарайды және оның нәтижелері бойынша өтінішхатты қанағаттандыру не оны қанағаттандырудан бас тарту туралы уәжді қаулы шығарады. Өтінішхат қанағаттандырылған жағдайда, тергеу судьясы алғаш мүмкіндік болған кезде жауап алу уақытын белгілейді, бұл туралы прокурорға, күдікті мен іске қорғаушы ретінде қатысатын оның адвокатына хабарлайды. Тергеу судьясының өтінішхатты қанағаттандырудан бас тарту туралы қаулысына осы Кодекстің 107-бабында көзделген тәртіппен шағым жасалады және наразылық білдіріледі. Тергеу судьясының өтінішхатты қанағаттандырудан бас тартуы айғақтарды сақтауға қою туралы өтінішхатты сотқа жіберу негіздерінің болуын көрсететін мән-жайлар туындаған жағдайда, осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген адамдардың қайтадан жүгінуіне кедергі келтірмейді. Кәмелетке толмағандардың айғақтарын сақтауға қою туралы өтінішхат міндетті түрде қанағаттандырылуға жатады.".

      5. 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2014 ж., № 17, 91-бап; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 21, 122-құжат; № 22, 131-құжат; 2015 ж., № 7, 33-құжат; № 20-IV, 113-құжат; № 23-II, 170-құжат):

      1) 32-баптың 1-тармағының 6) тармақшасындағы "ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары баруға құқылы." деген сөздер "ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 7) тармақшамен толықтырылсын:

      "7) Бала құқықтары жөніндегі уәкіл баруға құқылы.";

      2) 171-баптың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) қайталап қауіпті қылмыстар жасағаны үшін, сол сияқты террористік немесе экстремистік қылмыстар және кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстар үшiн;".

      6. 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2014 ж., № 18-І, 18-ІІ, 92-құжат; № 21, 122-құжат; № 23, 143-құжат; № 24, 145, 146-құжаттар; 2015 ж., № 1, 2-құжат; № 2, 6-құжат; № 7, 33-құжат; № 8, 44, 45-құжаттар; № 9, 46-құжат; № 10, 50-құжат; № 11, 52-құжат; № 14, 71-құжат; № 15, 78-құжат; № 16, 79-құжат; № 19-І, 101-құжат; № 19-ІІ, 102, 103, 105-құжаттар; № 20-IV, 113-құжат; № 20-VІІ, 115-құжат; № 21-ІІ, 130-құжат; № 21-ІІІ, 137-құжат; № 22-І, 140, 141, 143-құжаттар; № 22-ІІ, 144, 148-құжаттар; № 22-ІІІ, 149-құжат; № 22-V, 152, 156, 158-құжаттар; № 22-VІ, 159-құжат; № 22-VІІ, 161-құжат; № 23-І, 166, 169-құжаттар; № 23-ІІ, 172-құжат; 2016 ж., № 1, 4-құжат; № 2, 9-құжат):

      1) мазмұнында:

      135-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

      "135-бап. Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкіне жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы мәліметтерді ұсыну тәртібі мен мерзімдерін бұзу және оларды жария ету";

      2) 54-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс бойынша iс жүргiзуге қатысушылардың және (немесе) iшкi iстер органдарының өтiнiшхаты бойынша әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстi қарау кезiнде сот осы Кодекстiң 73, 127, 128, 131, 434, 435, 436, 440 (төртінші және бесінші бөліктерінде), 442 (үшінші бөлігінде), 448, 461, 482, 485 (екінші бөлігінде)-баптарында көзделген әкiмшiлiк құқық бұзушылықты жасаған адамның мінез-құлқына үш айдан бiр жылға дейiнгi мерзiмге:

      1) жәбiрленушiнiң отбасының кәмелетке толмаған және (немесе) әрекетке қабiлетсiз мүшелерiн қоса алғанда, жәбірленушінің еркiне қарамастан, оны iздестiруге, оның iзiне түсуге, оған баруға, онымен ауызша, телефон арқылы сөйлесуге және өзге де тәсiлдермен байланыс жасауға;

      2) атыс қаруын және қарудың басқа да түрлерiн сатып алуға, сақтауға, алып жүруге және пайдалануға;

      3) кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссияның рұқсатынсыз кәмелетке толмағандарға белгілі бір жерлерге баруына, басқа да жерлерге шығуына;

      4) алкогольдік ішімдік ішуге, есірткі, психотроптық заттарды қолдануға толық көлемде немесе жеке-жеке тыйым салуды көздейтiн ерекше талаптар белгiлеуi мүмкiн.";

      3) 135-бапта:

      баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

      "135-бап. Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкіне жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы мәліметтерді ұсыну тәртібі мен мерзімдерін бұзу және оларды жария ету";

      бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Қарауында ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар тұратын ұйымдар басшыларының, Қазақстан Республикасының атқарушы органдары лауазымды адамдарының, егер бұл әрекетте (әрекетсіздікте) қылмыстық жазаланатын әрекет белгілері болмаса, сондай-ақ балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың:

      1) Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкіне жетім балалар және ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы мәліметтерді ұсыну мерзiмдерiн сақтамау;

      2) Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкіне жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы анық емес мәлiметтер ұсыну, көрсетуге жататын деректерді жасыру;

      3) Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкінде қамтылған жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы деректерді заңсыз жария ету түрінде жасаған бұзушылығы – отыз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.";

      4) 409-бап мынадай мазмұндағы жаңа 3-1-бөлікпен толықтырылсын:

      "3-1. Білім беру ұйымдары қызметкерiнің (субъектілерінің) білім беру ұйымдарында заңсыз әрекеттердің (әрекетсіздіктің) жасалғаны туралы фактілерді, сондай-ақ білім беру ұйымынан тыс жерде өздерінің білім алушыларының немесе соларға қатысты құқыққа қарсы әрекеттер (әрекетсіздік) жасалғаны туралы өздеріне белгілі болған фактілерді құқық қорғау органдарынан жасыруы, сол сияқты хабарламауы, егер бұл әрекеттерде қылмыстық жазаланатын іс-әрекет белгілері болмаса, – жеке тұлғаларға – бес, лауазымды адамдарға он айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.";

      5) 685-баптың бірінші бөлігі және екінші бөлігінің 2) тармақшасы "408," деген цифрлардан кейін "409 (3-1-бөлігінде)," деген сөздермен толықтырылсын.";

      6) 804-баптың бірінші бөлігінде:

      1) тармақшадағы "135," деген цифрлар алып тасталсын;

      63) тармақшадағы "бақылау органдарының (462-бап) уәкілеттік берілген лауазымды адамдарының құқығы бар." деген сөздер "бақылау органдарының (462-бап);" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 64) тармақшамен толықтырылсын:

      "64) баланың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілеттік берілген лауазымды адамдарының құқығы бар (135-бап).".

      7. "Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы" 1991 жылғы 20 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1991 ж., № 52, 636-құжат; 1995 ж., № 19, 117-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2002 ж., № 10, 101-құжат; 2004 ж., № 19, 115-құжат; № 23, 142-құжат; 2007 ж., № 10, 69-құжат; 2009 ж., № 8, 44-құжат; 2011 ж., № 16, 128-құжат; 2012 ж., № 8, 64-құжат; 2013 ж., № 9, 51-құжат; № 23-24, 116-құжат; 2014 ж., № 16, 90-құжат; 2015 ж., № 22-V, 158-құжат):

      1) 21-баптың 6) тармақшасындағы "сот жарамсыз деп таныса, айырылады." деген сөздер "сот жарамсыз деп таныса;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 7) тармақшамен толықтырылсын:

      "7) Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын, шетелдіктерге асырап алуға берілген бала кәмелетке толған кезде оның ерікті қалауы бойынша айырылады.";

      2) 27-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "27-бап. Асырап алынған жағдайда баланың Қазақстан Республикасының азаматтығын сақтауы

      Шетелдіктер асырап алған, Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын бала кәмелетке толғанға дейін Қазақстан Республикасының азаматтығын сақтайды.

      Осы бапта аталған баланың Қазақстан Республикасының азаматтығынан айырылуына не шығуына ол кәмелетке толғаннан кейін және ерікті қалауы бойынша ғана жол беріледі.";

      3) 31-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi, Қазақстан Республикасының шетелдегi мекемелерi:

      Қазақстан Республикасынан тыс жерде тұрақты тұратын адамдардан Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі белгілеген тәртіппен Қазақстан Республикасының азаматтығы мәселелері жөнінде өтініштер қабылдайды және оларды қажетті құжаттармен бірге Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына жібереді;

      Қазақстан Республикасынан тыс жерде тұрақты тұратын адамдардың Қазақстан Республикасы азаматтығынан айырылуын тіркейді;

      Қазақстан Республикасынан тыс жерде тұрақты және уақытша тұратын Қазақстан Республикасы азаматтарының есебін Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі белгілеген тәртіппен жүргізеді;

      Қазақстан Республикасынан тыс жерде тұрақты тұратын адамдарға Қазақстан Республикасы азаматтығының тиесілігін айқындайды.".

      8. "Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды әкiмшiлiк қадағалау туралы" 1996 жылғы 15 шiлдедегi Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., № 13, 272-құжат; 2002 ж., № 18, 159-құжат; 2005 ж., № 13, 53-құжат; 2007 ж., № 5-6, 40-құжат; 2009 ж., № 24, 122-құжат; 2014 ж., № 14, 84-құжат; 2015 ж., № 21-I, 125-құжат):

      1) 2-баптың а) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "а) экстремистік және (немесе) террористік қылмыстар және кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстар үшiн;";

      2) 6-баптың бірінші және екінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:

      "Әкімшілік қадағалау алты айдан үш жылға дейінгі мерзімге белгіленеді.

      Қадағалауға алынған адам әкiмшiлiк қадағалау қағидаларын немесе өзiне жарияланған шектеулердi бұзған, сол сияқты құқық бұзушылықтар жасаған жағдайларда, белгіленген әкімшілік қадағалау мерзiмi iшкi iстер органдарының уәжді ұсынуы бойынша судьяның қаулысымен – әрбір кезде алты айға ұзартылады, бiрақ ол екi жылдан аспауға тиiс, ал кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамдарға қатысты әрбір кезде бір жылға ұзартылады.";

      3) 7-бап мынадай мазмұндағы г) тармақшамен толықтырылсын:

      "г) кәмелетке толмағандардың ата-аналары не заңды өкілдерінің келісімінсіз оларды іздестіруге, оларға баруға, олармен телефон арқылы сөйлесуге және өзге де тәсілмен қарым-қатынас жасауға тыйым салу.".

      9. "Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы" 2002 жылғы 8 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2002 ж., № 17, 154-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2005 ж., № 7-8, 19-құжат; 2006 ж., № 3, 22-құжат; 2007 ж., № 9, 67-құжат; № 20, 152-құжат; 2009 ж., № 15-16, 72-құжат; № 17, 81-құжат; № 18, 84-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 22, 130-құжат; № 24, 149-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 11, 102-құжат; № 17, 136-құжат; № 21, 173-құжат; 2012 ж., № 15, 97-құжат; 2013 ж., № 9, 51-құжат; № 13, 62-құжат; № 14, 75-құжат; № 15, 77-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат; № 3, 21-құжат; № 11, 65-құжат; № 14, 84-құжат; № 19-І, 19-ІІ, 94-құжат; № 23, 143-құжат; 2015 ж., № 20-ІV, 113-құжат; № 22-І, 140-құжат; № 23-ІІ, 172-құжат):

      1) 1-бапта:

      6) тармақша "патронат тәрбиелеуші," деген сөздерден кейін "баланы қабылдайтын ата-аналар" деген сөздермен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы 15) тармақшамен толықтырылсын:

      "15) Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары жөніндегі уәкіл – Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтын, өзіне балалардың құқықтары мен заңды мүдделерінің негізгі кепілдіктерін қамтамасыз ету, сондай-ақ мемлекеттік және қоғамдық институттармен өзара іс-қимыл жасай отырып, балалардың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіру жөніндегі функциялар жүктелетін адам.";

      3) мынадай мазмұндағы 7-1 және 7-2-баптармен толықтырылсын:

      "7-1-бап. Баланың құқықтары жөніндегі уәкіл институты

      1. Баланың құқықтары жөніндегі уәкіл институтын Қазақстан Республикасының Президенті құрады және ол өз қызметін балалардың құқықтары мен заңды мүдделерінің кепілдіктерін қамтамасыз ету, сондай-ақ мемлекеттік және қоғамдық институттармен өзара іс-қимыл жасай отырып, балалардың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіру мақсатында қоғамдық негізде жүзеге асырады.

      2. Баланың құқықтары жөніндегі уәкілдің қызметі:

      1) заңдылық;

      2) тәуелсіздік;

      3) балалар үшін қолжетімділік;

      4) баланың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау басымдығы;

      5) объективтілік;

      6) жариялылық қағидаттарына негізделеді.

      3. Баланың құқықтары жөніндегі уәкіл өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің актілерін және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алады.

      7-2-бап. Баланың құқықтары жөніндегі уәкіл

      Баланың құқықтары жөніндегі уәкіл балалардың құқықтары мен заңды мүдделерінің қорғалуын қамтамасыз ету мақсатында:

      1) баланың құқықтарының, бостандықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына қатысты өтініштерді және баланың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін бұзатын орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар мен ұйымдардың, кәсіпорындардың, олардың лауазымды адамдарының шешімдеріне немесе әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымдарды қарайды;

      2) баланың бұзылған құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін кедергісіз іске асыруға және қалпына келтіруге жәрдем көрсетеді;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру жөніндегі ұсынымдарды әзірлейді және Қазақстан Республикасының Үкіметіне енгізеді;

      4) білім беру, денсаулық сақтау және халықты әлеуметтік қорғау, қорғаныс, мәдениет және спорт жүйелерінің мемлекеттік органдары мен ұйымдарына, сондай-ақ кәмелетке толмағандар ұсталатын қылмыстық-атқару жүйесі мекемелеріне баруға кедергісіз қол жеткізеді;

      5) баланың құқықтарымен айналысатын мемлекеттік және қоғамдық институттардың құжаттарына кедергісіз қол жеткізеді;

      6) өзіне осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де өкілеттіктерді орындайды.";

      3) 27-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "27-бап. Қорғаншылық, қамқоршылық, патронат және баланы қабылдайтын отбасы

      1. Ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаға қорғаншылық, қамқоршылық немесе патронат белгіленеді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оның мүліктік және жеке мүліктік емес құқықтарының қорғалуы үшін ол баланы қабылдайтын отбасына берілуі мүмкін.

      2. Жасы он төртке толмаған балаларға қорғаншылық белгіленеді, ал он төрттен бастап он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағандарға қамқоршылық белгіленеді.

      3. Жергілікті атқарушы органдар қорғаншылық және қамқоршылық органдары болып табылады.

      4. Ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған, оның ішінде тәрбиелеу, емдеу немесе басқа да мекемедегі балаға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес патронат белгіленуі мүмкін.

      5. Тәрбиелеу мекемесіндегі жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес баланы қабылдайтын отбасына берілуі мүмкін.

      6. Аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары) бар балаға қорғаншылық немесе қамқоршылық белгіленген жағдайда, олардың бірге тұруы үшін жағдай жасалады.";

      4) мынадай мазмұндағы 28-1-баппен толықтырылсын:

      "28-1-бап. Бала қонақтайтын отбасы

      Барлық үлгідегі (білім беру, медициналық және басқа да) ұйымдардағы жетім балалар және ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар білім беру процесіне байланысты емес кезеңдерде (каникулдар, демалыс және мереке күндері) бала қонақтайтын отбасыларға берілуі мүмкін.";

      5) 30-баптың 3-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Баланың құқықтарын қорғау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйымдардың тауарлары мен көрсетілетін қызметтерін сатып алу қағидаларын Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы айқындайды.".

      10. "Байланыс туралы" 2004 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2004 ж., № 14, 81-құжат; 2006 ж., № 3, 22-құжат; № 15, 95-құжат; № 24, 148-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; № 3, 20-құжат; № 19, 148-құжат; 2008 ж., № 20, 89-құжат; № 24, 129-құжат; 2009 ж., № 15-16, 74-құжат; № 18, 84-құжат; № 24, 121-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 24, 146, 150-құжаттар; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; 2012 ж., № 3, 25-құжат; № 8, 63, 64-құжаттар; № 14, 92, 95-құжаттар; № 15, 97-құжат; 2013 ж., № 12, 57-құжат; № 14, 72, 75-құжаттар; 2014 ж., № 1, 4-құжат; № 7, 37-құжат; № 8, 44, 49-құжаттар; № 10, 52-құжат; № 14, 87-құжат; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 23, 143-құжат; 2015 ж., № 20-IV, 113-құжат; № 22-I, 141-құжат; № 22-V, 156-құжат):

      41-1-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Байланыс желілері және (немесе) құралдары жеке адамның, қоғамның және мемлекеттің мүдделеріне нұқсан келтіретін қылмыстық мақсаттарда, сондай-ақ Қазақстан Республикасының сайлау туралы заңнамасын бұзатын, экстремистік және террористік әрекетті жүзеге асыруға, жаппай тәртіпсіздіктерге, сол сияқты белгіленген тәртіпті бұза отырып жүргізілетін, кәмелетке толмағандарды сексуалдық қанау және балалар порнографиясын насихаттайтын бұқаралық (жария) іс-шараларға қатысуға шақыруды қамтитын ақпаратты тарату үшін пайдаланылған жағдайларда, Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры немесе оның орынбасарлары уәкілетті органға байланыс желілерінің және (немесе) құралдарының жұмысын, байланыс қызметтерінің көрсетілуін, интернет-ресурстарға және (немесе) оларда орналастырылған ақпаратқа қолжетімділікті уақытша тоқтата тұру жөніндегі шараларды қабылдау туралы талаппен заң бұзушылықтарын жою туралы ұйғарым енгізеді.".

      11. "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2007 ж., № 20, 151-құжат; 2008 ж., № 23, 124-құжат; 2009 ж., № 18, 84-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 24, 149-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 2, 21-құжат; № 5, 43-құжат; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; № 16, 128-құжат; № 18, 142-құжат; 2012 ж., № 2, 11-құжат; № 4, 32-құжат; № 15, 97-құжат; 2013 ж., № 2, 7-құжат; № 7, 34-құжат; № 9, 51-құжат; № 14, 72, 75-құжаттар; № 15, 81-құжат; 2014 ж., № 1, 4, 6-құжаттар; № 3, 21-құжат; № 10, 52-құжат; № 14, 84-құжат; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 23, 143-құжат; 2015 ж., № 2, 3-құжат; № 10, 50-құжат; № 14, 72-құжат; № 20-IV, 113-құжат, № 21-III, 135-құжат, № 22-I, 140-құжат, № 22-V, 156, 158-құжаттар, № 23-II, 170, 172-құжаттар):

      1) 1-бапта:

      7) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "7) "Болашақ" халықаралық стипендиясы — Қазақстан Республикасы азаматтарының шетелдік жетекші жоғары оқу орындарында күндізгі оқу нысаны бойынша оқуы немесе Шетелдерде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссия санаттарын айқындайтын жұмыскерлердің шетелдік ұйымдарда тағылымдамадан өтуі үшін Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтын стипендия;";

      45-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "45-1) мемлекеттік оқу бітіру емтиханы – білім алушылардың орта білім беру курсын аяқтағаны туралы куәландыратын, мемлекеттік үлгідегі құжатты алуы үшін қажетті шарт болып табылатын, орта білім беру ұйымдарында білім алушыларды қорытынды аттестаттау нысаны;";

      56) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "56) ұлттық бірыңғай тестілеу – жоғары оқу орындарына түсуге арналған іріктеу емтихандарының бір нысаны;";

      2) 5-бап мынадай мазмұндағы 46-15) тармақшамен толықтырылсын:

      "46-15) мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға арналған шығыстарды қаржыландыру нормативтерін және оларды жоспарлау әдістемесін бекітеді;";

      3) 6-бапта:

      2-тармақ мынадай мазмұндағы 22-2) тармақшамен толықтырылсын:

      "22-2) жыл сайын белгіленген мерзімдерде білім саласындағы уәкілетті органның білім берудің бірыңғай ақпараттық жүйесінде статистикалық байқаулар деректерін жинауды қамтамасыз етеді;";

      4-тармақ мынадай мазмұндағы 19-3) тармақшамен толықтырылсын:

      "19-3) жыл сайын белгіленген мерзімдерде білім саласындағы уәкілетті органның білім берудің бірыңғай ақпараттық жүйесінде статистикалық байқаулар деректерін жинауды қамтамасыз етеді;";

      4) 8-баптың 4-1-тармағының үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Орта білім беру ұйымдарында оқитындарды тамақтандыруды ұйымдастыру және мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында, жетім балалар мен ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарында тәрбие алатын және оқитын балаларды тамақтандыруды қамтамасыз етуге байланысты тауарлар сатып алу қағидалары, Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарында, жетім балалар мен ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарында оқитын және тәрбиеленетін балаларды тамақтандыруды ұйымдастыру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді жосықсыз берушілердің, тауарлардың тізбесін қалыптастыру қағидаларын білім саласындағы уәкілетті орган айқындайды.";

      5) 9-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Мемлекеттік тіл және орыс тілі орта білім беру ұйымдарында білім алушыларға қорытынды аттестаттау өткізу кезінде пәндер тізбесіне енгізілетін міндетті пәндер болып табылады.";

      6) 26-баптың 5-тармағы 3) тармақшасының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Білім беру гаранттарын алуға конкурс өткізу кезінде, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білімі бар кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім алушылардың құрамына кіргізу кезінде көрсеткiштері бiрдей болған жағдайда, жетiм балалар мен ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың, сондай-ақ кәмелетке толғанға дейін ата-аналарынсыз қалған немесе ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған жастардың қатарындағы Қазақстан Республикасы азаматтарының, бірінші және екінші топтардағы мүгедектердің, жеңілдіктері мен кепілдіктері бойынша Ұлы Отан соғысына қатысушылар мен оның мүгедектеріне теңестірілген адамдардың, медициналық қорытындыға сәйкес тиісті білім беру ұйымдарында оқуға қарсы көрсетілімдері жоқ бала кезінен мүгедектердің, мүгедек балалардың және үздік білімі туралы құжаттары (куәліктері, аттестаттары, дипломдары) бар адамдардың артықшылық құқығы болады.";

      7) 28-баптың 9-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "9. Орта білім беру ұйымдарында білім алушыларды қорытынды аттестаттау мемлекеттік оқу бітіру емтихандары нысанында жүзеге асырылады.";

      8) 30-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Алты жасқа дейiнгi балаларды мектепке дейiнгi тәрбиелеу отбасында немесе бiр жастан бастап алты жасқа дейін мектепке дейiнгi ұйымдарда жүзеге асырылады.";

      9) 31-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. 1-сыныпқа оқуға балалар алты жастан қабылданады.";

      10) 39-бапта:

      1-тармақтың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) негізгі орта, жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру бағдарламаларын, докторантураның, сондай-ақ әскери, арнаулы оқу орындарында жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары үшін мемлекеттік үлгідегі білім туралы құжаттар;";

      мынадай мазмұндағы 3-1-тармақпен толықтырылсын:

      "3-1. Қорытынды аттестаттаудан өткен білім алушыларға білім туралы өзіндік үлгідегі құжаттарды білім беру қызметімен айналысуға лицензиясы бар жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары береді.";

      5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Өзіндік үлгідегі білім туралы құжаттардың нысаны мен оларды толтыруға қойылатын талаптарды білім беру ұйымы айқындайды.";

      11) 47-баптың 6-1 және 6-2-тармақтары алып тасталсын;

      12) 51-баптың 3-тармағы 8) тармақшасындағы "құрметтеуге міндетті." деген сөздер "құрметтеуге;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 9) және 10) тармақшалармен толықтырылсын:

      "9) білім алушылар жасаған, оның ішінде білім алушыларға қатысты қылмыстық құқық бұзушылықтар фактілері туралы не өздеріне белгілі болған, білім беру ұйымдарынан тыс жерде болған осындай құқық бұзушылықтар жасау фактілері туралы құқық қорғау органдарына дереу хабарлауға;

      10) өмірде қиын жағдайға тап болған баланы анықтағаннан бастап бір жұмыс күні ішінде кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың, қадағалаусыз және панасыз қалудың профилактикасы жүйесі органдарына хабарлауға міндетті.".

      12. "Назарбаев Университет", "Назарбаев Зияткерлiк мектептерi" және "Назарбаев Қоры" мәртебесi туралы" 2011 жылғы 19 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2011 ж., № 2, 20-құжат; 2012 ж., № 5, 36-құжат; № 23-24, 125-құжат; 2015 ж., № 14, 72-құжат) 10-баптың 3 және 5-тармақтары алып тасталсын.

      13. "Ең төмен әлеуметтік стандарттар және олардың кепілдіктері туралы" 2015 жылғы 19 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2015 ж., № 10, 49-құжат, № 15, 78-құжат; № 22-I, 143-құжат; № 22-V, 152-құжат):

      1) 27-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. "Отбасына тәрбиелеуге (асырап алуға, қорғаншылыққа немесе қамқоршылыққа, патронатқа, баланы қабылдайтын отбасына) берілген жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың құқықтары мен мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету" ең төмен әлеуметтік стандарты отбасы және балалар саласындағы ең төмен әлеуметтік стандарт болып табылады.";

      2) 28-баптың 3) тармақшасындағы "нормативін (мөлшерін) қамтиды." деген сөздер "нормативін (мөлшерін);" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 4) тармақшамен толықтырылсын:

      "4) баланы қабылдайтын ата-аналарға берілген жетім баланы немесе ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған баланы күтіп-бағуға арналған төлем нормативін (мөлшерін) қамтиды.".

      14. "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2015 жылғы 13 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2015 ж., № 21-ІІІ, 135-құжат):

      2-баптың 3-тармағының 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2) 2017 жылғы 1 қаңтардан 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін:

      "3. Қорытынды аттестаттаудан өткен білім алушыларға мемлекеттік үлгідегі білім туралы құжатты:

      1) негізгі орта, жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру бағдарламалары, сондай-ақ әскери, арнаулы оқу орындарында жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша білім беру қызметімен айналысуға лицензиясы бар және мемлекеттік аттестаттаудан өткен білім беру ұйымдары;

      1-1) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, негізгі орта, жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша білім беру қызметімен айналысуға лицензиясы бар, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік аттестаттаудан немесе аккредиттеуден өткен халықаралық мектептер;

      2) әскери және арнаулы жоғары оқу орындарын қоспағанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша білім беру қызметімен айналысуға лицензиясы бар және білім беру сапасын қамтамасыз ету жөніндегі халықаралық еуропалық желілердің толық құқылы мүшелері болып табылатын шетелдік немесе ұлттық аккредиттеу органдарында халықаралық аккредиттеуден өткен және білім саласындағы уәкілетті органның тізіліміне енгізілген білім беру ұйымдары береді.

      Мемлекеттік үлгідегі білім туралы құжаттарды толтыруға қойылатын талаптарды білім саласындағы уәкілетті орган айқындайды.".

      Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 04.07.2018 № 171-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Осы Заң:

      1) 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 2-тармағы 2) тармақшасының екінші, үшінші, алтыншы және жетінші абзацтарын, 3) тармақшасының төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші, сегізінші абзацтарын, 18), 20) тармақшаларын, 6-тармағының 1), 3), 4), 5), 6) тармақшаларын, 9-тармағы 1) тармақшасының екінші абзацын, 3) тармақшасын, 11-тармағы 1) тармақшасының төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші абзацтарын, 5), 7), 11) тармақшаларын, 12және 14-тармақтарын;

      2) 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 1-тармағын, 3-тармағының 13), 14), 15) тармақшаларын;

      3) 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 11-тармағының 8) және 9) тармақшаларын;

      4) 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 11-тармағының 10) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Н. Назарбаев

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам защиты прав ребенка

Закон Республики Казахстан от 9 апреля 2016 года № 501-V ЗРК.

      Примечание РЦПИ!
      Порядок введения в действие настоящего Закона см. ст.2

Статья 1.Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

      1. В Кодекс Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2009 г., № 20-21, ст. 89; 2010 г., № 5, ст. 23; № 7, ст. 32; № 15, ст. 71; № 24, ст. 149, 152; 2011 г., № 1, ст. 2, 3; № 2, ст. 21; № 11, ст. 102; № 12, ст. 111; № 17, ст. 136; № 21, ст. 161; 2012 г., № 1, ст. 5; № 3, ст. 26; № 4, ст. 32; № 8, ст. 64; № 12, ст. 83; № 14, ст. 92, 95; № 15, ст. 97; № 21-22, ст. 124; 2013 г., № 1, ст. 3; № 5-6, ст. 30; № 7, ст. 36; № 9, ст. 51; № 12, ст. 57; № 13, ст. 62; № 14, ст. 72, 75; № 16, ст. 83; 2014 г., № 1, ст. 4; № 7, ст. 37; № 10, ст. 52; № 11, ст. 65; № 14, ст. 84, 86; № 16, ст. 90; № 19-I, 19-II, ст. 96; № 21, ст. 122; № 23, ст. 143; 2015 г., № 1, ст. 2; № 7, ст. 33; № 10, ст. 50; № 19-II, ст. 102; № 20-IV, ст. 113; № 20-VII, ст. 115; № 22-I, ст. 143; № 22-V, ст. 156; № 23-II, ст. 170):

      1) оглавление дополнить заголовком статьи 103-1 следующего содержания:

      "Статья 103-1. Химическая кастрация";

      2) пункт 4 статьи 95 дополнить подпунктом 6) следующего содержания:

      "6) при обнаружении у гражданина психических отклонений и склонностей к сексуальному насилию.";

      3) дополнить статьей 103-1 в следующей редакции:

      "Статья 103-1. Химическая кастрация

      1. Химическая кастрация – прием препаратов, снижающих половое влечение, осуществляемый на основании решения суда медицинской организацией.

      2. Вид используемого лекарственного препарата, периодичность его введения в рамках установленного судом срока действия меры уголовно-правового воздействия, а также порядок применения данной меры определяются уполномоченным органом по согласованию с Генеральной прокуратурой и Министерством внутренних дел Республики Казахстан.".

      2. В Кодекс Республики Казахстан от 26 декабря 2011 года "О браке (супружестве) и семье" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2011 г., № 22, ст. 174; 2012 г., № 21-22, ст. 124; 2013 г., № 1, ст. 3; № 2, ст. 13; № 9, ст. 51; № 10-11, ст. 56; № 14, ст. 72; 2014 г., № 1, ст. 9; № 6, ст. 28; № 14, ст. 84; № 19-I, 19-II, ст. 94, 96; № 21, ст. 122; № 22, ст. 128; 2015 г., № 10, ст. 50; № 20-VII, ст. 115; № 23-II, ст. 170):

      1) в оглавлении:

      заголовок раздела 4 изложить в следующей редакции:

      "Раздел 4. Опека или попечительство, Республиканский банк данных, приемная и гостевая семья";

      дополнить заголовками главы 15-1, статей 118-1, 118-2, 118-3, 118-4, 118-5, главы 17-1, статей 132-1, 132-2, 132-3, 132-4, 132-5, главы 18-1, статьей 137-1, 137-2, 137-3 и 137-4 следующего содержания:

      "Глава 15-1. Республиканский банк данных

      Статья 118-1. Требования к формированию и использованию Республиканского банка данных

      Статья 118-2. Формирование Республиканского банка данных

      Статья 118-3. Доступ к конфиденциальной информации о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей

      Статья 118-4. Прекращение учета сведений о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, и лицах, желающих принять детей на воспитание в свои семьи, в Республиканском банке данных

      Статья 118-5. Ответственность за нарушение порядка и сроков представления в Республиканский банк данных и разглашение сведений о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей";

      "Глава 17-1. Приемная семья

      Статья 132-1. Приемная семья

      Статья 132-2. Договор о передаче детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, в приемную семью

      Статья 132-3. Приемные родители

      Статья 132-4. Дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, которые передаются в приемную семью

      Статья 132-5. Финансирование содержания детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, переданных приемным родителям";

      "Глава 18-1. Гостевая семья

      Статья 137-1. Гостевая семья

      Статья 137-2. Договор о передаче ребенка в гостевую семью

      Статья 137-3. Лицо, принявшее ребенка в гостевую семью

      Статья 137-4. Ребенок, передаваемый в гостевую семью";

      2) в пункте 1 статьи 1:

      подпункт 12) изложить в следующей редакции:

      "12) законные представители ребенка – родители (родитель), усыновители (удочерители), опекун или попечитель, приемный родитель (приемные родители), патронатный воспитатель и другие заменяющие их лица, осуществляющие в соответствии с законодательством Республики Казахстан заботу, образование, воспитание, защиту прав и интересов ребенка;";

      дополнить подпунктами 10-1), 11-1) и 17-1) следующего содержания:

      "10-1) гостевая семья – семья, временно принявшая на воспитание детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, находящихся в организациях всех типов (образовательные, медицинские и другие), в периоды, не связанные с образовательным процессом (каникулы, выходные и праздничные дни);";

      "11-1) приемная семья – форма устройства в семью, принявшую на воспитание не менее четырех и не более десяти детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, находящихся в организациях образования для детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей;";

      "17-1) Республиканский банк данных детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и лиц, желающих принять детей на воспитание в свои семьи (далее – Республиканский банк данных), – база данных, содержащая сведения о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, а также о лицах, желающих принять детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, на воспитание в свои семьи;";

      3) в статье 84:

      подпункт 4) пункта 2 изложить в следующей редакции:

      "4) дали согласие на усыновление ребенка родственникам, лицам, состоящим в браке (супружестве) с матерью или отцом усыновляемого ребенка (детей);";

      пункт 3 изложить в следующей редакции:

      "3. Дети, указанные в подпунктах 1)3), 5) и 6) пункта 2 настоящей статьи, состоящие на учетах в Республиканском банке данных, могут быть переданы на усыновление родственникам детей независимо от гражданства и места жительства, гражданам Республики Казахстан, постоянно проживающим на территории Республики Казахстан, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.";

      части первую и вторую пункта 4 изложить в следующей редакции:

      "4. Дети, являющиеся гражданами Республики Казахстан, состоящие на централизованном учете в Республиканском банке данных, могут быть переданы на усыновление гражданам Республики Казахстан, постоянно проживающим за пределами Республики Казахстан.

      Дети, являющиеся гражданами Республики Казахстан, состоящие на централизованном учете в Республиканском банке данных, могут быть переданы на усыновление иностранцам только в случаях, если ребенок не может быть усыновлен родственниками, гражданами Республики Казахстан, проживающими на территории Республики Казахстан и за ее пределами.";

      пункт 7 изложить в следующей редакции:

      "7. Разрешение о передаче на усыновление детей, указанных в подпунктах 1)3), 5) и 6) пункта 2 настоящей статьи, выдается органом, осуществляющим функции по опеке или попечительству, на основании заключения комиссии.";

      4) пункт 4 статьи 86 дополнить частью следующего содержания:

      "Порядок и сроки предоставления, форма отчета об условиях жизни, обучения, воспитания и о состоянии здоровья усыновленного ребенка утверждаются уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.";

      5) статью 87 дополнить пунктом 4 следующего содержания:

      "4. Усыновление на территории Республики Казахстан иностранцами, состоящими в браке с гражданами Республики Казахстан, ребенка, являющегося гражданином Республики Казахстан, производится в порядке, установленном настоящим Кодексом для иностранцев.";

      6) пункты 2 и 3 статьи 89 изложить в следующей редакции:

      "2. Учет лиц, являющихся гражданами Республики Казахстан, постоянно проживающих на территории Республики Казахстан, желающих усыновить детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, производится органами, осуществляющими функции по опеке или попечительству, в порядке, установленном уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.

      3. Учет лиц, являющихся гражданами Республики Казахстан, постоянно проживающих за пределами Республики Казахстан, иностранцев, желающих усыновить детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, являющихся гражданами Республики Казахстан, производится загранучреждениями Республики Казахстан в порядке, определяемом Министерством иностранных дел Республики Казахстан.";

      7) в пункте 2 статьи 91:

      подпункт 9) изложить в следующей редакции:

      "9) лиц, имеющих непогашенную или неснятую судимость за совершение умышленного преступления на момент усыновления, а также лиц, указанных в подпункте 14) настоящего пункта;";

      дополнить подпунктом 14) следующего содержания:

      "14) лиц, имеющих или имевших судимость, подвергающихся или подвергавшихся уголовному преследованию (за исключением лиц, уголовное преследование в отношении которых прекращено на основании подпунктов 1) и 2) части первой статьи 35 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан) за уголовные правонарушения: убийство, умышленное причинение вреда здоровью, против здоровья населения и нравственности, половой неприкосновенности, за экстремистские или террористические преступления, торговлю людьми.";

      8) в пункте 1 статьи 92 слова "и не более сорока пяти лет" исключить;

      9) пункт 3 статьи 93 изложить в следующей редакции:

      "3. Родители могут дать согласие на усыновление ребенка родственникам, лицам, состоящим в браке (супружестве) с матерью или отцом усыновляемого ребенка (детей). Органы, осуществляющие функции по опеке или попечительству, представляют в суд заключение о соответствии усыновления интересам ребенка. Заключение о соответствии усыновления интересам ребенка не требуется в случае усыновления ребенка его отчимом (мачехой) или усыновления ребенка по согласию родителей родственниками.";

      10) в статье 111:

      пункт 1 после слов "(далее – агентства)," дополнить словами "учредителями которых являются граждане государства местонахождения агентства,";

      дополнить пунктом 5 следующего содержания:

      "5. Общее количество аккредитованных агентств на территории Республики Казахстан не должно превышать двадцати.";

      11) в статье 112:

      часть первую пункта 2 дополнить подпунктами 8), 9) и 10) следующего содержания:

      "8) обязательство компетентного органа государства местонахождения агентства о назначении органа или организации, которая будет представлять отчеты и информацию об условиях жизни и воспитания усыновленных детей в установленном порядке в случае прекращения деятельности агентства на территории государства местонахождения агентства или на территории Республики Казахстан;

      9) обязательство компетентного органа государства местонахождения агентства об информировании в течение двадцати четырех часов уполномоченного органа в области защиты прав детей Республики Казахстан с момента установления факта смерти, жестокого обращения с ребенком, в том числе осуществления физического или психического насилия над ребенком, а также покушения на половую неприкосновенность ребенка;

      10) обязательство компетентного органа государства местонахождения агентства об уведомлении уполномоченного органа в области защиты прав детей Республики Казахстан об изменениях в учредительных документах агентства.";

      пункт 8 дополнить подпунктом 9) следующего содержания:

      "9) превышение установленного количества аккредитованных агентств на территории Республики Казахстан.";

      12) пункт 7 статьи 113 изложить в следующей редакции:

      "7. Решение об аккредитации, приостановлении и прекращении деятельности филиала и (или) представительства агентства распространяется уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан путем размещения решения на официальном интернет-ресурсе уполномоченного органа в области защиты прав детей Республики Казахстан.";

      13) в статье 114:

      в подпункте 1) пункта 1 слова "гражданам других государств, постоянно проживающим на территории местонахождения представительства агентства" исключить;

      подпункт 4) пункта 2 изложить в следующей редакции:

      "4) представлять в уполномоченный орган в области защиты прав детей Республики Казахстан документы кандидатов в усыновители для подбора ребенка на усыновление, которые действительны в течение шести месяцев со дня их выдачи (за исключением сроков, указанных в документах кандидатов в усыновители), а также в суд для усыновления;";

      14) заголовок раздела 4 изложить в следующей редакции:

      "Раздел 4. Опека или попечительство, Республиканский банк данных, приемная и гостевая семьи";

      15) пункт 1 статьи 116 изложить в следующей редакции:

      "1. Защита прав и интересов детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, осуществляется путем передачи их на воспитание в семью (усыновление, опеку или попечительство, патронат, приемная семья), а при отсутствии такой возможности – в организации всех типов для детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей.";

      16) пункты 5 и 6 статьи 117 изложить в следующей редакции:

      "5. Местный исполнительный орган районов, городов областного значения, городов республиканского значения, столицы по месту нахождения детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, в течение месяца со дня поступления сведений о них обеспечивает устройство ребенка (первичный учет Республиканского банка данных).

      При невозможности передать ребенка на воспитание в семью по истечении месяца направляет сведения о ребенке в орган, осуществляющий функции по опеке или попечительству, соответствующих административно-территориальных единиц для регионального учета Республиканского банка данных и оказания содействия в последующем устройстве ребенка на воспитание в семью граждан Республики Казахстан, постоянно проживающих на территории Республики Казахстан.

      6. Местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы при невозможности передать детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, гражданам Республики Казахстан на усыновление, под опеку или попечительство, в приемную семью, на воспитание в семью патронатным воспитателям по истечении двухмесячного срока со дня поступления к нему сведений о ребенке обязаны сообщить в уполномоченный орган в области защиты прав детей Республики Казахстан для постановки на централизованный учет детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, Республиканского банка данных.

      Порядок организации учета детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей, и доступа к информации о них определяется уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.";

      17) пункт 1 статьи 118 изложить в следующей редакции:

      "1. В интересах ребенка при устройстве детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, переданных на воспитание в семью на усыновление, под опеку или попечительство или по договору о передаче ребенка в приемную или гостевую семью, на патронатное воспитание, а при отсутствии такой возможности – в организации всех типов (образовательные, медицинские и другие) могут быть учтены его национальность, принадлежность к определенной религии и культуре, родной язык, возможность обеспечения преемственности в воспитании и обучении.";

      18) дополнить главой 15-1 следующего содержания:

      "Глава 15-1. Республиканский банк данных

      Статья 118-1. Требования к формированию и использованию

      Республиканского банка данных

      1. Республиканский банк данных формируется органами, осуществляющими функции по опеке или попечительству, местных исполнительных органов районов, городов областного значения, областей, городов республиканского значения, столицы по месту нахождения детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.

      2. Сведения, содержащиеся в Республиканском банке данных, являются государственными электронными информационными ресурсами.

      Статья 118-2. Формирование Республиканского банка данных

      1. Порядок формирования и использования Республиканского банка данных определяется уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.

      2. Органы, осуществляющие функции по опеке или попечительству, предоставляющие в обязательном порядке сведения о детях, оставшихся без попечения родителей, для формирования Республиканского банка данных не утрачивают свои права на использование таких сведений.

      Предоставление сведений о детях, оставшихся без попечения родителей, не освобождает органы, осуществляющие функции по опеке или попечительству, от обязанности по устройству или организации устройства таких детей на воспитание в семьи граждан Республики Казахстан, постоянно проживающих на территории Республики Казахстан.

      3. Лицо, желающее принять детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, на воспитание в свою семью, предоставляет сведения о себе в органы, осуществляющие функции по опеке или попечительству, местных исполнительных органов районов, городов областного значения, областей, городов республиканского значения, столицы по месту нахождения детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, или в Республиканский банк данных для последующей регистрации.

      Лицо, желающее принять детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, на воспитание в свою семью, вправе осуществить это на территории любой области, города республиканского значения, столицы, вне зависимости от места их жительства.

      Статья 118-3. Доступ к конфиденциальной информации о

      детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения

      родителей

      1. Доступ лиц, желающих принять детей на воспитание в свои семьи, к конфиденциальной информации о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, осуществляется при условии их регистрации в Республиканском банке данных и принятия обязательств о неразглашении сведений Республиканского банка данных.

      2. Конфиденциальная информация о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, может быть использована органом, осуществляющим функции по опеке или попечительству, местных исполнительных органов районов, городов областного значения, городов республиканского значения, столицы по месту нахождения детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан для создания производной информации о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей.

      Использование производной информации о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, в коммерческих целях не допускается.

      К производной информации о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, относится информация по полу, о возрасте, состоянии здоровья, особенностях характера, причинах отсутствия родительского попечения, наличии братьев и сестер, совершеннолетних родственников, а также возможных формах устройства на воспитание в семьи и фотографии детей, содержащиеся в Республиканском банке данных.

      Статья 118-4. Прекращение учета сведений о детях-сиротах,

      детях, оставшихся без попечения родителей, и

      лицах, желающих принять детей на воспитание в

      свои семьи, в Республиканском банке данных

      1. Основаниями прекращения учета сведений о ребенке, оставшемся без попечения родителей, в Республиканском банке данных являются:

      устройство ребенка, оставшегося без попечения родителей, на воспитание в семью;

      возвращение ребенка, оставшегося без попечения родителей, его родителям или родителю;

      достижение ребенком, оставшимся без попечения родителей, совершеннолетия или приобретение таким ребенком полной дееспособности до достижения им совершеннолетия;

      смерть ребенка, оставшегося без попечения родителей;

      признание ребенка в судебном порядке безвестно отсутствующим, объявление его умершим.

      2. Основаниями прекращения учета сведений о лице, желающем принять ребенка на воспитание в свою семью, в Республиканском банке данных являются:

      принятие лицом ребенка на воспитание в свою семью;

      заявление в письменной форме лица, желающего принять ребенка на воспитание в свою семью, о прекращении учета сведений о нем в Республиканском банке данных;

      изменение обстоятельств, которые предоставляли лицу возможность принять ребенка на воспитание в свою семью;

      смерть лица, желающего принять ребенка на воспитание в свою семью.

      Статья 118-5. Ответственность за нарушение порядка и сроков

      представления в Республиканский банк данных и

      разглашение сведений о детях-сиротах, детях,

      оставшихся без попечения родителей

      Лица, виновные в нарушении порядка и сроков представления в Республиканский банк данных и разглашении сведений о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.";

      19) пункт 1 статьи 122 дополнить подпунктами 6), 7), 8), 9), 10), 11) и 12) следующего содержания:

      "6) лиц, не имеющих постоянного места жительства;

      7) лиц, имеющих непогашенную или неснятую судимость за совершение умышленного преступления на момент установления опеки (попечительства), а также лиц, указанных в подпункте 12) настоящего пункта;";

      8) лиц без гражданства;

      9) лиц мужского пола, не состоящих в зарегистрированном браке (супружестве), за исключением случаев фактического воспитания ребенка не менее трех лет в связи со смертью матери или лишением ее родительских прав;

      10) лиц, которые на момент установления опеки или попечительства не имеют дохода, обеспечивающего подопечному прожиточный минимум, установленный законодательством Республики Казахстан;

      11) лиц, состоящих на учетах в наркологическом или психоневрологическом диспансерах;

      12) лиц, имеющих или имевших судимость, подвергающихся или подвергавшихся уголовному преследованию (за исключением лиц, уголовное преследование в отношении которых прекращено на основании подпунктов 1) и 2) части первой статьи 35 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан) за уголовные правонарушения: убийство, умышленное причинение вреда здоровью, против здоровья населения и нравственности, половой неприкосновенности, за экстремистские или террористические преступления, торговлю людьми.";

      20) дополнить главой 17-1 следующего содержания:

      "Глава 17-1. Приемная семья

      Статья 132-1. Приемная семья

      1. Основанием передачи детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, в приемную семью является договор о передаче детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, в приемную семью, заключенный между приемными родителями, органом, осуществляющим функции по опеке или попечительству, и организацией образования по месту нахождения детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей.

      Приемная семья может принять на воспитание не менее четырех и не более десяти детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, за исключением братьев и сестер.

      2. Положение о приемных семьях утверждается уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.

      Статья 132-2. Договор о передаче детей-сирот, детей, оставшихся

      без попечения родителей, в приемную семью

      1. Договор о передаче детей-сирот, детей, оставшиеся без попечения родителей, в приемную семью должен предусматривать условия содержания, воспитания и образования детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, права и обязанности приемных родителей, обязанности органа, осуществляющего функции по опеке или попечительству, и организации образования, в которой находились дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, по отношению к приемным родителям, а также основания и последствия прекращения такого договора.

      Дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, передаются на воспитание приемным родителям на срок, предусмотренный указанным договором.

      На каждого ребенка-сироту, ребенка, оставшегося без попечения родителей, переданного в приемную семью, составляется отдельный договор.

      В случае окончания срока договора о передаче детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, в приемную семью продление срока пребывания его в семье производится на основании нового договора.

      2. Порядок и размер оплаты труда и денежных выплат приемным родителям определяются законодательством Республики Казахстан.

      3. Досрочное расторжение договора о передаче детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, приемным родителям возможно:

      1) по инициативе приемных родителей при наличии уважительных причин (болезни, изменении семейного или материального положения, отсутствии взаимопонимания с ребенком, конфликтных отношений между детьми и других);

      2) по инициативе органа, осуществляющего функции по опеке или попечительству, или организации образования, в которой находились дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, при возникновении неблагоприятных условий для содержания, воспитания и образования детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей;

      3) в случаях возвращения ребенка родителям, передачи родственникам или усыновления ребенка.

      Статья 132-3. Приемные родители

      1. Приемные родители по отношению к принятым на воспитание детям-сиротам, детям, оставшимся без попечения родителей, обладают теми же правами и обязанностями, что опекуны и попечители. К ним предъявляются требования, предусмотренные пунктом 1 статьи 122 настоящего Кодекса.

      2. Приемные родители должны иметь на праве собственности жилище или на праве пользования жилище для создания благоприятных условий для содержания, воспитания и образования детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, в размере не менее пятнадцати квадратных метров на человека.

      3. Приемные родители обязаны не реже одного раза в шесть месяцев представлять в организации образования, в которых находились дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, отчеты о состоянии здоровья детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и о работе по их воспитанию в органы, осуществляющие функции по опеке или попечительству, отчет о расходовании средств, выделенных на содержание детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, а также по управлению их имуществом.

      Статья 132-4. Дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения

      родителей, которые передаются в приемную семью

      1. Предварительный выбор детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, для передачи их по договору о передаче приемным родителям осуществляется лицами, желающими принять детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, на воспитание в свою семью по согласованию с организацией образования, в которой находятся дети-сироты и дети, оставшиеся без попечения родителей, и органом, осуществляющим функции по опеке или попечительству.

      Разъединение братьев и сестер не допускается, за исключением случаев, когда это отвечает интересам детей и дети не знают о своем родстве, не проживали и не воспитывались совместно.

      2. Передача детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, приемным родителям осуществляется с учетом их мнения. Дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, достигшие возраста десяти лет, могут быть переданы только с их согласия.

      3. При передаче детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, учитываются нравственные и иные личные качества приемных родителей, способность их к выполнению обязанностей приемных родителей, отношения между приемными родителями и детьми-сиротами, детьми, оставшимися без попечения родителей.

      4. Дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, переданные приемным родителям, сохраняют право на причитающиеся им алименты, пенсионные выплаты родителей из единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов, пособия и другие социальные выплаты, а также право собственности на жилище или право пользования жилищем. При отсутствии жилища дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, переданные приемным родителям, имеют право на предоставление им жилища в соответствии с жилищным законодательством Республики Казахстан.

      Сохранность денежных средств и другого имущества, принадлежащего детям-сиротам, детям, оставшимся без попечения родителей, возлагается на приемных родителей на время действия договора о передаче детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, приемным родителям.

      Дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, переданные приемным родителям, обладают также правами, предусмотренными статьями 60, 61, 62 и 67 настоящего Кодекса.

      Статья 132-5. Финансирование содержания детей-сирот, детей,

      оставшихся без попечения родителей, переданных

      приемным родителям

      Финансирование содержания детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, переданных приемным родителям, осуществляется в порядке и размере, установленном уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.";

      21) дополнить главой 18-1 следующего содержания:

      "Глава 18-1. Гостевая семья

      Статья 137-1. Гостевая семья

      1. Основанием передачи ребенка в гостевую семью является договор о передаче ребенка в гостевую семью, заключенный между лицами, желающими принять ребенка в гостевую семью, и организацией, где находится ребенок, органом, осуществляющим функции по опеке или попечительству, по месту жительства ребенка.

      Гостевая семья может принять нескольких детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей.

      2. Положение о гостевой семье утверждается уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.

      Статья 137-2. Договор о передаче ребенка в гостевую семью

      1. Договор о передаче ребенка в гостевую семью должен предусматривать условия содержания и воспитания ребенка, права и обязанности лиц, принявших ребенка в гостевую семью, обязанности органа, осуществляющего функции по опеке или попечительству, организации, в которой находится ребенок, а также основания и последствия прекращения такого договора.

      Ребенок передается в гостевую семью на срок, предусмотренный указанным договором.

      На каждого ребенка, переданного в гостевую семью, составляется отдельный договор.

      2. При гостевом воспитании денежная выплата на содержание ребенка и оплата труда лица, принявшего ребенка в гостевую семью, не производятся.

      3. Досрочное расторжение договора о передаче ребенка в гостевую семью возможно:

      1) по инициативе лиц, принявших ребенка в гостевую семью, при наличии уважительных причин (болезни, изменении семейного или материального положения, отсутствии взаимопонимания с ребенком, конфликтных отношений между детьми и других);

      2) по инициативе органа, осуществляющего функции по опеке или попечительству, организации образования, в которой находится ребенок, при возникновении неблагоприятных условий для содержания и воспитания ребенка;

      3) в случаях передачи ребенка под опеку или попечительство в приемную семью, патронат или усыновления ребенка.

      Статья 137-3. Лицо, принявшее ребенка в гостевую семью

      1. Передача ребенка лицу, принимающему ребенка в гостевую семью, осуществляется при условии его регистрации в Республиканском банке данных.

      2. Лицо, принявшее ребенка в гостевую семью, не является его законным представителем и не вправе:

      1) осуществлять вывоз ребенка за пределы территории Республики Казахстан;

      2) оставлять ребенка под надзором третьих лиц (физических и (или) юридических лиц), кроме случаев помещения ребенка в медицинскую организацию для оказания медицинской помощи или доставления в органы внутренних дел;

      3) нарушать иные условия договора о передаче ребенка в гостевую семью.

      3. Лицо, принявшее ребенка в гостевую семью, обязано:

      1) нести ответственность за жизнь и здоровье ребенка в период его временного пребывания в семье;

      2) по истечении срока договора о передаче в гостевую семью незамедлительно возвратить ребенка в организацию, в которой находится ребенок;

      3) в течение двадцати четырех часов информировать органы, осуществляющие функции по опеке или попечительству, или организацию, в которой находится ребенок, о возникновении ситуации, угрожающей жизни и (или) здоровью ребенка, его заболевании, получении им травмы, помещении его в медицинскую организацию или в органы внутренних дел;

      4) соблюдать иные требования Положения о гостевой семье.

      Статья 137-4. Ребенок, передаваемый в гостевую семью

      1. Предварительный выбор ребенка для передачи его по договору в гостевую семью осуществляется лицом, желающим принять ребенка в гостевую семью, по согласованию с организацией образования, в которой находится ребенок, и органом, осуществляющим функции по опеке или попечительству.

      Разъединение братьев и сестер не допускается, за исключением случаев, когда это отвечает интересам детей и дети не знают о своем родстве, не проживали и не воспитывались совместно.

      2. Передача ребенка лицу, желающему принять ребенка в гостевую семью, осуществляется с учетом его мнения. Ребенок, достигший возраста десяти лет, может быть передан только с его согласия.";

      22) пункт 4 статьи 188 изложить в следующей редакции:

      "4. Государственная регистрация рождения ребенка, родившегося за пределами Республики Казахстан, производится в загранучреждениях Республики Казахстан либо в регистрирующем органе по месту жительства родителей или одного из них в установленные настоящим Кодексом сроки независимо от регистрации в иностранных регистрирующих органах. В случае регистрации рождения ребенка по месту жительства родителей либо одного из них местом рождения ребенка указывается данный населенный пункт.";

      23) в статье 189:

      части первую и вторую изложить в следующей редакции:

      "Заявление о рождении ребенка должно быть подано его родителями либо другими заинтересованными лицами в регистрирующие органы не позднее трех рабочих дней со дня его рождения, а в случае рождения мертвого ребенка заявление не позднее одного рабочего дня с момента родов подается ответственным должностным лицом медицинской организации.

      Государственная регистрация рождения ребенка по заявлению, поданному по истечении трех рабочих дней, производится на основании заключения, составленного регистрирующим органом, по форме, установленной Министерством юстиции Республики Казахстан.";

      дополнить частью третьей следующего содержания:

      "В случае рождения ребенка за пределами Республики Казахстан заявление о рождении ребенка должно быть подано родителями либо другими заинтересованными лицами в загранучреждения Республики Казахстан не позднее двух месяцев со дня его рождения.";

      24) статью 282 изложить в следующей редакции:

      "Статья 282. Порядок применения настоящего Кодекса

      1. Настоящий Кодекс применяется к правоотношениям, возникшим после введения его в действие.

      2. Агентства по усыновлению, получившие аккредитацию на территории Республики Казахстан до дня введения в действие положений подпунктов 8), 9) и 10) пункта 2 статьи 112 настоящего Кодекса, обязаны в течение одного года со дня введения в действие положений указанных подпунктов представить в уполномоченный орган по защите прав детей Республики Казахстан соответствующие обязательства.

      3. По истечении срока, указанного в пункте 2 настоящей статьи, агентства по усыновлению, не представившие обязательства в соответствии с требованиями положений подпунктов 8), 9) и 10) пункта 2 статьи 112 настоящего Кодекса, прекращают свою деятельность на территории Республики Казахстан.".

      3. В Уголовный кодекс Республики Казахстан от 3 июля 2014 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2014 г., № 13-I, 13-II, ст. 83; № 21, ст. 122; 2015 г., № 16, ст. 79, № 21-III, ст. 137; № 22-I, ст. 140; № 22-III, ст. 149; № 22-V, ст. 156; № 22-VI, ст. 159):

      1) статью 3 дополнить пунктом 42) следующего содержания:

      "42) преступления против половой неприкосновенности несовершеннолетних – деяния, предусмотренные статьями 120 (изнасилование), 121 (насильственные действия сексуального характера), 122 (половое сношение или иные действия сексуального характера с лицом, не достигшим 16-летнего возраста), 123 (понуждение к половому сношению, мужеложству, лесбиянству или иным действиям сексуального характера), 124 (развращение малолетних) настоящего Кодекса, совершенные в отношении малолетних и несовершеннолетних.";

      2) часть вторую статьи 51 изложить в следующей редакции:

      "2. Выдворение за пределы Республики Казахстан иностранца или лица без гражданства может быть назначено в качестве дополнительного вида наказания и исполняется после отбытия основного вида наказания.";

      3) часть шестую статьи 63 изложить в следующей редакции:

      "6. Условное осуждение не применяется к лицам при рецидиве преступлений, опасном рецидиве преступлений, при осуждении лица за особо тяжкое преступление, коррупционное преступление, террористическое преступление, экстремистское преступление, преступление, совершенное в составе преступной группы, преступление против половой неприкосновенности несовершеннолетних. Указанное ограничение не распространяется на несовершеннолетних, совершивших преступление против половой неприкосновенности несовершеннолетнего лица в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет.";

      4) часть вторую статьи 65 изложить в следующей редакции:

      "2. Положения части первой настоящей статьи не распространяются на лиц, совершивших террористическое преступление, экстремистское преступление, преступление, совершенное в составе преступной группы, преступление против половой неприкосновенности несовершеннолетних, тяжкое или особо тяжкое преступление против личности, за исключением случаев, специально предусмотренных соответствующими статьями Особенной части настоящего Кодекса. Указанное ограничение не распространяется на несовершеннолетних, совершивших преступление против половой неприкосновенности несовершеннолетнего лица в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет.";

      5) статью 67 дополнить частью второй следующего содержания:

      "2. Положение части первой настоящей статьи не распространяется на лиц, совершивших преступления против половой неприкосновенности несовершеннолетних, за исключением случаев совершения такого преступления несовершеннолетним в отношении несовершеннолетнего в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет.";

      6) часть четвертую статьи 68 изложить в следующей редакции:

      "4. Положения настоящей статьи не распространяются на лиц, совершивших преступления против половой неприкосновенности несовершеннолетних, за исключением случая совершения такого преступления лицом, не достигшим совершеннолетия, в отношении несовершеннолетнего в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет, преступления по неосторожности, повлекшие смерть человека либо смерть двух и более лиц, коррупционное преступление, террористическое преступление, экстремистское преступление, преступление, совершенное в составе преступной группы.";

      7) в статье 72:

      пункт 4) части третьей изложить в следующей редакции:

      "4) не менее трех четвертей срока наказания, если примененное ранее условно-досрочное освобождение было отменено по основанию, предусмотренному пунктом 3) части седьмой настоящей статьи;";

      часть восьмую изложить в следующей редакции:

      "8. Условно-досрочное освобождение не применяется к лицу, которому наказание в виде смертной казни заменено лишением свободы в порядке помилования, лицу, осужденному за террористическое или экстремистское преступление, повлекшее гибель людей либо сопряженное с совершением особо тяжкого преступления, лицу, осужденному за преступление против половой неприкосновенности несовершеннолетних. Указанное ограничение не распространяется на несовершеннолетних, совершивших преступление против половой неприкосновенности несовершеннолетнего лица в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет.";

      8) часть вторую статьи 73 изложить в следующей редакции:

      "2. Неотбытая часть наказания может быть заменена более мягким видом наказания после фактического отбытия осужденным не менее одной четвертой срока наказания за совершение преступления небольшой и средней тяжести, одной трети срока наказания за тяжкие преступления или ранее условно-досрочно освобождавшимися от отбывания наказания в виде лишения свободы и совершившими новые преступления в период оставшейся неотбытой части наказания.

      Замена неотбытой части наказания более мягким видом наказания не применяется в отношении лиц, осужденных за преступление против половой неприкосновенности несовершеннолетних, за исключением случая совершения такого преступления несовершеннолетним в отношении несовершеннолетнего в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет, террористическое или экстремистское преступление, повлекшее гибель людей либо сопряженное с совершением особо тяжкого преступления, а также преступление, совершенное в составе преступной группы.";

      9) часть вторую статьи 76 изложить в следующей редакции:

      "2. Лицу, осужденному к лишению свободы за тяжкое или особо тяжкое преступление, за исключением лиц, осужденных за террористическое или экстремистское преступление, либо преступление, совершенное в составе преступной группы или против половой неприкосновенности несовершеннолетних, суд может при наличии оснований, указанных в части первой настоящей статьи, отсрочить отбывание наказания на срок до трех месяцев.

      Ограничение в отсрочке отбывания наказания не распространяется на несовершеннолетних в случае совершения преступления в отношении несовершеннолетнего в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет.";

      10) часть пятую статьи 77 изложить в следующей редакции:

      "5. Вопрос о применении срока давности к лицу, осужденному к смертной казни или пожизненному лишению свободы, решается судом. Если суд не найдет возможным применить срок давности, смертная казнь заменяется пожизненным лишением свободы, а пожизненное лишение свободы заменяется лишением свободы сроком на двадцать пять лет. Сроки давности не применяются к лицам, осужденным за совершение преступлений против половой неприкосновенности несовершеннолетних, за исключением случая совершения такого преступления несовершеннолетним в отношении несовершеннолетнего в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет, против мира и безопасности человечества, коррупционные преступления, террористические преступления, экстремистские преступления, пытки, а также особо тяжкие преступления против личности, основ конституционного строя и безопасности государства, в сфере экономической деятельности.";

      11) абзац второй части второй статьи 78 изложить в следующей редакции:

      "Акт об амнистии не распространяется на лиц, совершивших преступления против половой неприкосновенности несовершеннолетних, за исключением случая совершения такого преступления несовершеннолетним в отношении несовершеннолетнего в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет, террористические преступления, экстремистские преступления, пытки, а также наказание которым назначено при рецидиве преступлений или опасном рецидиве преступлений.";

      12) часть третью статьи 83 изложить в следующей редакции:

      "3. Несовершеннолетний, впервые совершивший тяжкое преступление, не связанное с причинением смерти или тяжкого вреда здоровью человека, может быть освобожден судом от уголовной ответственности в случаях, предусмотренных частью второй статьи 68 настоящего Кодекса.";

      13) в статье 91:

      часть первую дополнить пунктом 5) следующего содержания:

      "5) старше восемнадцати лет, совершившим уголовное правонарушение против половой неприкосновенности несовершеннолетних.";

      часть четвертую изложить в следующей редакции:

      "4. В отношении лиц, указанных в пунктах 1) – 4) части первой настоящей статьи и не представляющих опасности по своему психическому состоянию, суд может передать необходимые материалы органам здравоохранения для решения вопроса о лечении этих лиц или направлении их в психоневрологические организации в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения.";

      14) в статье 93:

      часть первую дополнить пунктом 5) следующего содержания:

      "5) принудительное лечение в виде химической кастрации.";

      дополнить частью третьей следующего содержания:

      "3. Лицам, совершившим преступление против половой неприкосновенности несовершеннолетних, суд при освобождении из мест лишения свободы по отбытию срока наказания решает вопрос о продлении, изменении или прекращении принудительных мер медицинского характера.";

      15) часть первую статьи 98 изложить в следующей редакции:

      "1. В случае, предусмотренном пунктами 3) и 5) части первой статьи 91 настоящего Кодекса, принудительные меры медицинского характера исполняются по месту отбывания лишения свободы, а в отношении осужденных к иным видам наказаний – в организациях здравоохранения, оказывающих амбулаторную психиатрическую помощь.";

      16) статью 427 дополнить частью второй следующего содержания:

      "Уклонение лица, осужденного за уголовные правонарушения против половой неприкосновенности несовершеннолетних, а также осужденных лиц, признанных нуждающимися в лечении от алкоголизма, наркомании и токсикомании, от применения к ним принудительных мер медицинского характера –

      наказывается лишением свободы на срок до одного года.".

      4. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 4 июля 2014 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2014 г, № 15-I, 15-II, ст. 88; № 19-І, 19-ІІ, ст. 96; № 21, ст. 122; № 20-VII, ст. 115; № 21-III, ст. 137; № 22-III, ст. 149; № 22-V, ст. 156; № 22-VI, ст. 159):

      часть вторую статьи 217 изложить в следующей редакции:

      "2. Следственный судья рассматривает ходатайство в течение трех суток с момента его получения и по результатам выносит мотивированное постановление об удовлетворении ходатайства либо отказе в его удовлетворении. В случае удовлетворения ходатайства следственный судья назначает время допроса при первой возможности, о чем извещаются прокурор, подозреваемый и его адвокат, участвующий в деле в качестве защитника. Постановление следственного судьи об отказе в удовлетворении ходатайства обжалуется и опротестовывается в порядке, предусмотренном статьей 107 настоящего Кодекса. Отказ следственного судьи в удовлетворении ходатайства не препятствует повторному обращению лиц, указанных в части первой настоящей статьи, в случае возникновения обстоятельств, указывающих на наличие оснований для направления в суд ходатайства о депонировании показаний. Ходатайство о депонировании показаний несовершеннолетних подлежит обязательному удовлетворению.".

      5. В Уголовно-исполнительный кодекс Республики Казахстан от 5 июля 2014 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2014 г., № 17, ст. 91; № 19-I, 19-II, ст. 96; № 21, ст. 122; № 22, ст. 131; 2015 г., № 7, ст. 33; № 20-IV, ст. 113; № 23-II, ст. 170):

      1) часть первую статьи 32 дополнить подпунктом 7) следующего содержания:

      "7) Уполномоченный по правам ребенка.";

      2) подпункт 1) статьи 171 изложить в следующей редакции:

      "1) преступления, совершенные при опасном рецидиве, а равно за террористические или экстремистские преступления и против половой неприкосновенности несовершеннолетних;".

      6. В Кодекс Республики Казахстан "Об административных правонарушениях" от 5 июля 2014 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2014 г., № 18-I, 18-II, ст. 92; № 21, ст. 122; № 23, ст. 143; № 24, ст. 145, 146; 2015 г., № 1, ст. 2; № 2, ст. 6; № 7, ст. 33; № 8, ст. 44, 45; № 9, ст. 46; № 10, ст. 50; № 11, ст. 52; № 14, ст. 71; № 15, ст. 78; № 16, ст. 79; № 19-I, ст. 101; № 19-II, ст. 102, 103, 105; № 20-IV, ст. 113; № 20-VII, ст. 115; № 21-II, ст. 130; № 21-III, ст. 137; № 22-I, ст. 140, 141, 143; № 22-II, ст. 144, 148; № 22-III, ст. 149; № 22-V, ст. 152, 156, 158; № 22-VI, ст. 159; № 22-VII, ст. 161; № 23-I, ст. 166, 169; № 23-II, ст. 172; 2016 г., № 1, ст. 4; № 2, ст. 9):

      1) в оглавлении:

      заголовок статьи 135 изложить в следующей редакции:

      "Статья 135. Нарушение порядка и сроков представления в Республиканский банк данных детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и лиц, желающих принять детей на воспитание в свои семьи, и разглашение сведений о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей";

      2) часть первую статьи 54 изложить в следующей редакции:

      "1. При рассмотрении дела об административном правонарушении по ходатайству участников производства по делу об административном правонарушении и (или) органов внутренних дел судом могут быть установлены особые требования к поведению лица, совершившего административное правонарушение, предусмотренное статьями 73, 127, 128, 131, 434, 435, 436, 440 (частью четвертой и пятой), 442 (частью третьей), 448, 461, 482, 485 (частью второй) настоящего Кодекса на срок от трех месяцев до одного года, предусматривающие в полном объеме или раздельно запрет:

      1) вопреки воле потерпевшего разыскивать, преследовать, посещать потерпевшего, вести устные, телефонные переговоры и вступать с ним в контакты иными способами, включая несовершеннолетних и (или) недееспособных членов его семьи;

      2) приобретать, хранить, носить и использовать огнестрельное и другие виды оружия;

      3) несовершеннолетним посещать определенные места, выезжать в другие местности без разрешения комиссии по защите прав несовершеннолетних;

      4) употреблять алкогольные напитки, наркотические средства, психотропные вещества.";

      3) в статье 135:

      заголовок статьи изложить в следующей редакции:

      "Статья 135. Нарушение порядка и сроков представления в Республиканский банк данных детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и лиц, желающих принять детей на воспитание в свои семьи, и разглашение сведений о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей";

      часть первую изложить в следующей редакции:

      "1. Нарушение руководителями организаций, в которых находятся дети, оставшиеся без попечения родителей, должностными лицами исполнительных органов Республики Казахстан, если это действие (бездействие) не содержит признаков уголовно наказуемого деяния, а также лицами, желающими принять детей на воспитание в свои семьи, совершенное в виде:

      1) несоблюдения сроков представления сведений о детях-сиротах и детях, оставшихся без попечения родителей, в Республиканский банк данных детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и лиц, желающих принять детей на воспитание в свои семьи;

      2) представления недостоверных сведений о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, сокрытия данных, подлежащих отражению в Республиканском банке данных детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и лиц, желающих принять детей на воспитание в свои семьи;

      3) незаконного разглашения данных о детях-сиротах, детях, оставшихся без попечения родителей, содержащихся в Республиканском банке данных детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, и лиц, желающих принять детей на воспитание в свои семьи, –

      влечет штраф в размере тридцати месячных расчетных показателей.";

      4) статью 409 дополнить частью 3-1 следующего содержания:

      "3-1. Укрытие, а равно несообщение работниками (субъектами) организаций образования в правоохранительные органы о фактах совершения противоправных действий (бездействия) в организациях образования, а также ставших им известных фактах совершения обучающимися или в отношении них противоправных действий (бездействия) вне пределов организации образования, если эти деяния не содержат признаков уголовного наказуемого деяния, –

      влекут штраф на физических лиц в размере пяти, на должностных лиц – в размере десяти месячных расчетных показателей.";

      5) часть первую и подпункт 2) части второй статьи 685 после цифр "408," дополнить словами "409 (частью 3-1),";

      6) в части первой статьи 804:

      в подпункте 1) цифру "135," исключить;

      дополнить подпунктом 64) следующего содержания:

      "64) в области защиты прав ребенка (статья 135).".

      7. В Закон Республики Казахстан от 20 декабря 1991 года "О гражданстве Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1991 г., № 52, ст. 636; 1995 г., № 19, ст. 117; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2002 г., № 10, ст. 101; 2004 г., № 19, ст. 115; № 23, ст. 142; 2007 г., № 10, ст. 69; 2009 г., № 8, ст. 44; 2011 г., № 16, ст. 128; 2012 г., № 8, ст. 64; 2013 г., № 9, ст. 51; № 23-24, ст. 116; 2014 г., № 16, ст. 90; 2015 г., № 22-V, ст. 158):

      1) статью 21 дополнить подпунктом 7) следующего содержания:

      "7) по добровольному волеизъявлению ребенка, являющегося гражданином Республики Казахстан, переданного на усыновление иностранцам, при достижении им совершеннолетия.";

      2) статью 27 изложить в следующей редакции:

      "Статья 27. Сохранение ребенком гражданства Республики Казахстан в случае усыновления

      Ребенок, являющийся гражданином Республики Казахстан, усыновленный иностранцами, сохраняет гражданство Республики Казахстан до своего совершеннолетия.

      Утрата либо выход из гражданства Республики Казахстан названного в настоящей статье ребенка допускается только после достижения им совершеннолетия и по его добровольному волеизъявлению.";

      3) часть первую статьи 31 изложить в следующей редакции:

      "Министерство иностранных дел Республики Казахстан, загранучреждения Республики Казахстан:

      принимают от лиц, постоянно проживающих за пределами Республики Казахстан, заявления по вопросам гражданства Республики Казахстан и вместе с необходимыми документами направляют их на рассмотрение Президента Республики Казахстан в порядке, установленном Министерством иностранных дел Республики Казахстан;

      регистрируют утрату гражданства Республики Казахстан лицами, постоянно проживающими вне пределов Республики Казахстан;

      ведут учет граждан Республики Казахстан, постоянно и временно проживающих за пределами Республики Казахстан, в порядке, установленном Министерством иностранных дел Республики Казахстан;

      определяют принадлежность к гражданству Республики Казахстан лиц, постоянно проживающих за пределами Республики Казахстан.".

      8. В Закон Республики Казахстан от 15 июля 1996 года "Об административном надзоре за лицами, освобожденными из мест лишения свободы" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., № 13, ст. 272; 2002 г., № 18, ст. 159; 2005 г., № 13, ст. 53; 2007 г., № 5-6, ст. 40; 2009 г., № 24, ст. 122, 2014 г., № 14, ст. 84; 2015 г., № 21-I, ст. 125):

      1) подпункт а) статьи 2 изложить в следующей редакции:

      "а) за экстремистские и (или) террористические преступления и преступления против половой неприкосновенности несовершеннолетних;";

      2) части первую и вторую статьи 6 изложить в следующей редакции:

      "Административный надзор устанавливается на срок от шести месяцев до трех лет.

      В случаях нарушения поднадзорным правил административного надзора или объявленных ему ограничений, а равно совершения им правонарушений срок установленного административного надзора продлевается постановлением судьи по мотивированному представлению органов внутренних дел каждый раз на шесть месяцев, но не свыше двух лет, а в отношении лиц, совершивших уголовные правонарушения против половой неприкосновенности несовершеннолетних, каждый раз на один год.";

      3) статью 7 дополнить подпунктом г) следующего содержания:

      "г) запрещение разыскивать, посещать, вести телефонные переговоры и общаться иным способом с несовершеннолетними без согласия их родителей либо законных представителей.".

      9. В Закон Республики Казахстан от 8 августа 2002 года "О правах ребенка в Республике Казахстан" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2002 г., № 17, ст. 154; 2004 г., № 23, ст. 142; 2005 г., № 7-8, ст. 19; 2006 г., № 3, ст. 22; 2007 г., № 9, ст. 67; № 20, ст. 152; 2009 г., № 15-16, ст. 72; № 17, ст. 81; № 18, ст. 84; 2010 г., № 5, ст. 23; № 22, ст. 130; № 24, ст. 149; 2011 г., № 1, ст. 2; № 11, ст. 102; № 17, ст. 136; № 21, ст. 173; 2012 г., № 15, ст. 97; 2013 г., № 9, ст. 51; № 13, ст. 62; № 14, ст. 75; № 15, ст. 77; 2014 г., № 1, ст. 4; № 3, ст. 21; № 11, ст. 65; № 14, ст. 84; № 19-I, 19-II, ст. 94; № 23, ст. 143; 2015 г., № 20-IV, ст. 113; № 22-I, ст. 140; № 23-II, ст. 172):

      1) в статье 1:

      подпункт 6) после слов "патронатный воспитатель," дополнить словами "приемные родители,";

      дополнить подпунктом 15) следующего содержания:

      "15) Уполномоченный по правам ребенка в Республике Казахстан – лицо, назначаемое Президентом Республики Казахстан, на которого возлагаются функции по обеспечению основных гарантий прав и законных интересов детей, а также восстановлению их нарушенных прав и свобод во взаимодействии с государственными и общественными институтами.";

      2) дополнить статьями 7-1 и 7-2 следующего содержания:

      "Статья 7-1. Институт Уполномоченного по правам ребенка

      1. Институт Уполномоченного по правам ребенка учреждается Президентом Республики Казахстан и осуществляет свою деятельность на общественных началах в целях обеспечения гарантии прав и законных интересов детей, а также восстановления их нарушенных прав и свобод во взаимодействии с государственными и общественными институтами.

      2. Деятельность Уполномоченного по правам ребенка основывается на принципах:

      1) законности;

      2) независимости;

      3) доступности для детей;

      4) приоритетности защиты прав и законных интересов ребенка;

      5) объективности;

      6) гласности.

      3. Уполномоченный по правам ребенка в своей деятельности руководствуется Конституцией Республики Казахстан, законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

      Статья 7-2. Уполномоченный по правам ребенка

      В целях обеспечения защиты прав и законных интересов детей Уполномоченный по правам ребенка:

      1) рассматривает обращения, касающиеся нарушения прав, свобод и законных интересов ребенка, и жалобы на решения или действия (бездействие) государственных центральных и местных исполнительных органов и организаций, предприятий, их должностных лиц, нарушающих права, свободы и законные интересы ребенка;

      2) оказывает содействие беспрепятственной реализации и восстановлению нарушенных прав, свобод и законных интересов ребенка;

      3) вырабатывает и вносит в Правительство Республики Казахстан рекомендации по совершенствованию законодательства Республики Казахстан;

      4) имеет беспрепятственный доступ к государственным органам и организациям систем образования, здравоохранения и социальной защиты населения, обороны, культуры и спорта, а также учреждениям уголовно-исполнительной системы, где содержатся несовершеннолетние;

      5) имеет беспрепятственный доступ к документам государственных и общественных институтов, занимающихся правами детей;

      6) выполняет иные полномочия, возложенные на него настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.";

      3) статью 27 изложить в следующей редакции:

      "Статья 27. Опека, попечительство, патронат и приемная семья

      1. Над ребенком, оставшимся без попечения родителей, устанавливаются опека, попечительство или патронат, а также он может быть передан в приемную семью для защиты его имущественных и личных неимущественных прав в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      2. Опека устанавливается над детьми, не достигшими возраста четырнадцати лет, а попечительство – над несовершеннолетними в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет.

      3. Органами опеки и попечительства являются местные исполнительные органы.

      4. Над ребенком, оставшимся без попечения родителей, в том числе находящимся в воспитательном, лечебном или другом учреждении, может устанавливаться патронат в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      5. Дети-сироты, дети, оставшиеся без попечения родителей, находящиеся в воспитательном учреждении, могут быть переданы в приемную семью в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      6. В случае установления опеки или попечительства ребенку, имеющему братьев и сестер, создаются условия для их совместного проживания.";

      4) дополнить статьей 28-1 следующего содержания:

      "Статья 28-1. Гостевая семья

      Дети-сироты и дети, оставшиеся без попечения родителей, находящиеся в организациях всех типов (образовательные, медицинские и другие), могут быть переданы гостевым семьям в периоды, не связанные с образовательным процессом (каникулы, выходные и праздничные дни).";

      5) пункт 3 статьи 30 дополнить частью второй следующего содержания:

      "Правила приобретения товаров и услуг организаций, осуществляющих функции по защите прав ребенка, определяются уполномоченным органом в области защиты прав детей Республики Казахстан.".

      10. В Закон Республики Казахстан от 5 июля 2004 года "О связи" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2004 г., № 14, ст. 81; 2006 г., № 3, ст. 22; № 15, ст. 95; № 24, ст. 148; 2007 г., № 2, ст. 18; № 3, ст. 20; № 19, ст. 148; 2008 г., № 20, ст. 89; № 24, ст. 129; 2009 г., № 15-16, ст. 74; № 18, ст. 84; № 24, ст. 121; 2010 г., № 5, ст. 23; № 24, ст. 146, 150; 2011 г., № 1, ст. 2; № 11, ст. 102; № 12, ст. 111; 2012 г., № 3, ст. 25; № 8, ст. 63, 64; № 14, ст. 92, 95; № 15, ст. 97; 2013 г., № 12, ст. 57; № 14, ст. 72, 75; 2014 г., № 1, ст. 4; № 7, ст. 37; № 8, ст. 44, 49; № 10, ст. 52; № 14, ст. 87; № 19-I, 19-II, ст. 96; № 23, ст. 143; 2015 г., № 20-IV, ст. 113; № 22-I, ст. 141; № 22-V, ст. 156):

      пункт 1 статьи 41-1 изложить в следующей редакции:

      "1. В случаях использования сетей и (или) средств связи в преступных целях, наносящих ущерб интересам личности, общества и государства, а также для распространения информации, нарушающей законодательство Республики Казахстан о выборах, содержащей призывы к осуществлению экстремистской и террористической деятельности, массовым беспорядкам, а равно к участию в массовых (публичных) мероприятиях, проводимых с нарушением установленного порядка, пропагандирующих сексуальную эксплуатацию несовершеннолетних и детскую порнографию, Генеральный Прокурор Республики Казахстан или его заместители вносят в уполномоченный орган предписание об устранении нарушений закона с требованием о принятии мер по временному приостановлению работы сетей и (или) средств связи, оказания услуг связи, доступа к интернет-ресурсам и (или) размещенной на них информации.".

      11. В Закон Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2007 г., № 20, ст. 151; 2008 г., № 23, ст. 124; 2009 г., № 18, ст. 84; 2010 г., № 5, ст. 23; № 24, ст. 149; 2011 г., № 1, ст. 2; № 2, ст. 21; № 5, ст. 43; № 11, ст. 102; № 12, ст. 111; № 16, ст. 128; № 18, ст. 142; 2012 г., № 2, ст. 11; № 4, ст. 32; № 15, ст. 97; 2013 г., № 2, ст. 7; № 7, ст. 34; № 9, ст. 51; № 14, ст. 72, 75; № 15, ст. 81; 2014 г., № 1, ст. 4, 6; № 3, ст. 21; № 10, ст. 52; № 14, ст. 84; № 19-I, 19-II, ст. 96; № 23, ст. 143; 2015 г., № 2, ст. 3; № 10, ст. 50; № 14, ст. 72; № 20-IV, ст. 113; № 21-III, ст. 135; № 22-I, ст. 140; № 22-V, ст. 156, 158; № 23-II, ст. 170, 172):

      1) в статье 1:

      подпункт 7) изложить в следующей редакции:

      "7) международная стипендия "Болашак" – стипендия, учреждаемая Президентом Республики Казахстан для обучения граждан Республики Казахстан в ведущих зарубежных высших учебных заведениях по очной форме обучения или прохождения стажировки в зарубежных организациях работниками, категории которых определяются Республиканской комиссией по подготовке кадров за рубежом;";

      подпункт 45-1) изложить в следующей редакции:

      "45-1) государственный выпускной экзамен – форма итоговой аттестации обучающихся в организациях среднего образования, являющаяся необходимым условием для получения ими документа государственного образца, свидетельствующего об окончании курса среднего образования;";

      подпункт 56) изложить в следующей редакции:

      "56) единое национальное тестирование – одна из форм отборочных экзаменов для поступления в высшие учебные заведения;";

      2) статью 5 дополнить подпунктом 46-15) следующего содержания:

      "46-15) утверждает нормативы финансирования расходов на подготовку кадров с высшим и послевузовским образованием по государственному образовательному заказу и методику их планирования;";

      3) в статье 6:

      пункт 2 дополнить подпунктом 22-2) следующего содержания:

      "22-2) ежегодно в установленные сроки обеспечивает сбор данных статистических наблюдений в единой информационной системе образования уполномоченного органа в области образования;";

      пункт 4 дополнить подпунктом 19-3) следующего содержания:

      "19-3) ежегодно в установленные сроки обеспечивает сбор данных статистических наблюдений в единой информационной системе образования уполномоченного органа в области образования;";

      4) часть третью пункта 4-1 статьи 8 изложить в следующей редакции:

      "Правила организации питания обучающихся в организациях среднего образования и приобретения товаров, связанных с обеспечением питания детей, воспитывающихся и обучающихся в дошкольных организациях образования, организациях образования для детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей, Правила формирования перечня недобросовестных поставщиков услуг, товаров по организации питания обучающихся и воспитывающихся в организациях дошкольного, среднего образования, организациях образования для детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей, определяются уполномоченным органом в области образования.";

      5) пункт 4 статьи 9 изложить в следующей редакции:

      "4. Государственный и русский языки являются обязательными предметами, включаемыми в перечень предметов при проведении итоговой аттестации обучающихся в организациях среднего образования.";

      6) часть вторую подпункта 3) пункта 5 статьи 26 изложить в следующей редакции:

      "В случае одинаковых показателей при проведении конкурса на получение образовательных грантов, а также зачислении в состав обучающихся по государственному образовательному заказу на подготовку кадров с техническим и профессиональным, послесредним и высшим образованием преимущественное право имеют дети-сироты и дети, оставшиеся без попечения родителей, а также граждане Республики Казахстан из числа молодежи, потерявшие или оставшиеся без попечения родителей до совершеннолетия, инвалиды первой и второй групп, лица, приравненные по льготам и гарантиям к участникам и инвалидам Великой Отечественной войны, инвалиды с детства, дети-инвалиды, которым согласно медицинскому заключению не противопоказано обучение в соответствующих организациях образования, и лица, имеющие документы об образовании (свидетельства, аттестаты, дипломы) с отличием.";

      7) пункт 9 статьи 28 изложить в следующей редакции:

      "9. Итоговая аттестация обучающихся в организациях среднего образования осуществляется в форме государственных выпускных экзаменов.";

      8) пункт 1 статьи 30 изложить в следующей редакции:

      "1. Дошкольное воспитание детей до шести лет осуществляется в семье или с одного года до шести лет в дошкольных организациях.";

      9) пункт 1 статьи 31 изложить в следующей редакции:

      "1. На обучение в 1 класс принимаются дети с шести лет.";

      10) в статье 39:

      подпункт 1) пункта 1 изложить в следующей редакции:

      "1) документы об образовании государственного образца для организаций образования, реализующих общеобразовательные учебные программы основного среднего, общего среднего образования, образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования, образовательные программы докторантуры, а также высшего и послевузовского образования в военных, специальных учебных заведениях;";

      дополнить пунктом 3-1 следующего содержания:

      "3-1. Документы об образовании собственного образца выдают обучающимся, прошедшим итоговую аттестацию, организации высшего и (или) послевузовского образования, имеющие лицензию на занятие образовательной деятельностью.";

      пункт 5 изложить в следующей редакции:

      "5. Форма и требования к заполнению документов об образовании собственного образца определяются организацией образования.";

      11) пункты 6-1 и 6-2 статьи 47 исключить;

      12) пункт 3 статьи 51 дополнить подпунктами 9) и 10) следующего содержания:

      "9) незамедлительно информировать правоохранительные органы о фактах уголовных правонарушений, совершенных обучающимися, в том числе в отношении обучающихся, либо ставших им известных фактах совершения таких правонарушений вне пределов организации образования;

      10) в течение одного рабочего дня с момента выявления ребенка, находящегося в трудной жизненной ситуации, информировать органы системы профилактики правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних.".

      12. В Закон Республики Казахстан от 19 января 2011 года "О статусе "Назарбаев Университет", "Назарбаев Интеллектуальные школы" и "Назарбаев Фонд" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2011 г., № 2, ст. 20; 2012 г., № 5, ст. 36; № 23-24, ст. 125; 2015 г., № 14, ст. 72):

      пункты 3 и 5 статьи 10 исключить.

      13. В Закон Республики Казахстан от 19 мая 2015 года "О минимальных социальных стандартах и их гарантиях" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2015 г., № 10, ст. 49; № 15, ст. 78; № 22-I, ст. 143; № 22-V, ст. 152):

      1) пункт 2 статьи 27 изложить в следующей редакции:

      "2. Минимальным социальным стандартом в сфере семьи и детей является минимальный социальный стандарт "Обеспечение защиты прав и интересов детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, переданных на воспитание в семью (усыновление, опеку или попечительство, патронат, приемную семью).";

      2) статью 28 дополнить подпунктом 4) в следующей редакции:

      "4) норматив (размер) выплаты на содержание ребенка-сироты или ребенка, оставшегося без попечения родителей, переданного приемным родителям.".

      14. В Закон Республики Казахстан от 13 ноября 2015 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам образования" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2015 г., № 21-III, ст. 135):

      подпункт 2) пункта 3 статьи 2 изложить в следующей редакции:

      "2) с 1 января 2017 года до 1 января 2021 года:

      "3. Документы об образовании государственного образца выдают обучающимся, прошедшим итоговую аттестацию:

      1) организации образования, имеющие лицензию на занятие образовательной деятельностью по общеобразовательным учебным программам основного среднего, общего среднего образования, образовательным программам технического и профессионального, послесреднего образования, а также высшего и послевузовского образования в военных, специальных учебных заведениях и прошедшие государственную аттестацию;

      1-1) международные школы, имеющие лицензию на занятие образовательной деятельностью по общеобразовательным учебным программам основного среднего, общего среднего образования, прошедшие государственную аттестацию или аккредитацию в установленном законодательством порядке Республики Казахстан, если иное не предусмотрено международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан;

      2) организации образования, имеющие лицензию на занятие образовательной деятельностью по образовательным программам высшего и послевузовского образования, за исключением военных, специальных учебных заведений, и прошедшие международную аккредитацию в зарубежных или национальных аккредитационных органах, являющихся полноправными членами международных европейских сетей по обеспечению качества образования и внесенных в реестр уполномоченного органа в области образования.

      Требования к заполнению документов об образовании государственного образца определяются уполномоченным органом в области образования.".

      Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2018 № 171-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2.Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением:

      1) абзацев второго, третьего, шестого и седьмого подпункта 2), абзацев четвертого, пятого, шестого, седьмого, восьмого подпункта 3), подпунктов 18), 20) пункта 2, подпунктов 1), 3), 4), 5), 6) пункта 6, абзаца второго подпункта 1), подпункта 3) пункта 9, абзацев четвертого, пятого, шестого, седьмого подпункта 1), подпунктов 5), 7), 11) пункта 11, пунктов 12 и 14 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2017 года;

      2) пункта 1, подпунктов 13), 14), 15) пункта 3 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2018 года;

      3) подпунктов 8) и 9) пункта 11 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2019 года;

      4) подпункта 10) пункта 11 статьи 1, который вводится в действие с 1 января 2021 года.

Президент


Республики Казахстан

Н. НАЗАРБАЕВ