Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2018 жылғы 10 қаңтардағы № 133-VI ҚРЗ.

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға қолайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

БАСПАСӨЗ-РЕЛИЗ
ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 33-баптан қараңыз.

Осы Заң Қазақстан Республикасында бағалау қызметiн жүзеге асыруға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейдi, сондай-ақ бағалау қызметін реттеудің құқықтық негіздерін айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) бағалау – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бағалау объектiсiнiң ықтимал нарықтық немесе өзге құнын айқындау;

2) бағалау амалы – бағалау объектiсiнiң ықтимал нарықтық немесе өзге құнын бiр немесе бiрнеше бағалау әдiсiн пайдаланып айқындау тәсiлi;

3) бағалау әдiсi – бағалау кезінде жасалатын заңдық, қаржылық-экономикалық және ұйымдастырушылық-техникалық сипаттағы іс-қимылдар жиынтығы;

4) бағалау күні – бағалау объектiсiнiң ықтимал нарықтық немесе өзге құны айқындалатын күн немесе уақыт кезеңi;

5) бағалау қызметi – бағалау қызметі субъектілерінің белгiлi бiр күнге бағалау объектiсiне қатысты нарықтық немесе осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және бағалау стандарттарында көзделген өзге құнды белгілеуге бағытталған кәсіптік қызметі;

6) бағалау қызметi саласындағы уәкiлеттi орган – бағалау қызметi саласында басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

7) бағалау стандарты – бағалау қызметi саласындағы уәкiлеттi орган бағалау қызметiнің субъектілері үшін бағалау объектісінің нарықтық немесе өзге құнын айқындауға қойылатын бірыңғай талаптарды белгілейтін нормативтiк құқықтық акт;

8) бағалау туралы анық емес есеп – осы Заңның 14-бабының 2-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңнамасының талаптарын бұза отырып, бағалау объектiсiнiң нарықтық немесе өзге құнын бұрмалауға алып келетін анық емес деректердi пайдаланып жасалған жазбаша құжат;

9) бағалау туралы есеп – жүргізілген бағалау нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес жасалған жазбаша құжат;

10) бағалау туралы есептің сараптамасы – бағалау туралы есептің Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасының және бағалаушылар палатасы стандарттарының талаптарына сәйкестігін тексеру мақсатында бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі жүргізетін зерттеу;

11) бағалаушы – кәсіптік қызметін бағалаушылар палатасы берген "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің негізінде жүзеге асыратын және бағалаушылар палаталарының біреуінің мүшесі болып табылатын жеке тұлға;

12) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлік – адамның арнайы теориялық білімді, практикалық икемдерді, дағдыларды және жұмыс тәжірибесін меңгеруге қойылатын талаптарға сәйкестігін растайтын құжат;

13) бағалаушылар палатасы – өз мүшелерінің бағалау қызметінің сапасын бақылауды жүзеге асыру, бағалаушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мақсатында құрылған, кәсіптік қызмет саласындағы өзін-өзі реттейтін ұйым;

14) бағалаушылар палатасының қағидасы – бағалаушылар палатасы әзірлейтін және бекітетін, бағалаушылар палатасы мен оның мүшелерінің қызметін ұйымдастыру тәртібін айқындайтын құжат;

15) бағалаушылар палатасының стандарты – бағалаушылар палатасы әзірлейтін және бекітетін, бағалаушылар палатасы мүшелерінің көрсетілетін қызметтеріне қойылатын бірыңғай және міндетті қағидаттарды, сипаттамаларды олардың көп мәрте пайдалануына арналған талаптар белгіленетін құжат;

16) біліктілік комиссиясы – бағалаушылар палатасының "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алуға үміткер адамдарға біліктілік емтиханын өткізу үшін құрылған мамандандырылған органы;

16-1) жосықсыз бағалаушылар тізілімі – бағалаушылар палаталарының "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтата тұру және (немесе) куәліктен айыру және (немесе) куәліктің қолданылуын тоқтату туралы мәліметтерінің негізінде жасалған бағалаушылар тізілімі;

17) мүдделер қақтығысы – бағалаушының, бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаның немесе сарапшының мүдделілігі бағалау туралы есептің немесе сарапшылық қорытындының анықтығына әсер етуі мүмкін жағдай;

18) нарықтық құн – тиісті маркетинг жүргізілгеннен кейін тараптардың әрқайсысы жете хабардар бола отырып, есеппен әрі мәжбүрлеусіз әрекет ететін коммерциялық мәміле нәтижесінде мүдделі тұлға мен сатушы арасында бағалау күніне актив алмасу жасалатын ақшалай есеп айырысу сомасы;

19) өзге құн – бағалау объектісінің нарықтық құнынан басқа өзге құны, оның түрлері бағалау стандарттарында белгіленеді;

20) сарапшы – бағалаушылар палатасы сарапшылық кеңесінің "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлігі бар мүшесі;

21) "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлік – бағалаушылар палатасы белгілеген, сарапшының кәсіптік білім деңгейіне қойылатын талаптарға бағалаушының сәйкестігін растайтын құжат;

22) тапсырыс берушi – бағалау жүргізу шартын жасасқан жеке және (немесе) заңды тұлға;

23) үлестес тұлғалар – бағалаушының қызметіне ықпал етуге қабілетті, бағалау объектісінің ықтимал нарықтық немесе өзге құнын айқындау жөніндегі шешімді тікелей және (немесе) жанама түрде қабылдау және (немесе) бір-бірінің (тұлғалардың біреуінің) қабылданатын осындай шешімдеріне, оның ішінде жасасқан мәмілеге орай тікелей және (немесе) жанама түрде ықпал ету мүмкіндігіне ие жеке және (немесе) заңды тұлғалар;

24) үшiншi тұлғалар – бағалаушылар, сарапшылар мен тапсырыс берушiлер қатарына кiрмейтiн, бағалау объектісіне, бағалау қызметiне белгiлi бiр қатысы бар тұлғалар;

25) халықаралық бағалау стандарттары – Бағалау стандарттары жөніндегі халықаралық кеңес қабылдаған бағалау стандарттары.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Мемлекеттiк мүлiктi бағалауды ұйымдастыру ерекшелiктерi, мүлік мемлекеттiк мүлiктiң құрамына түскен, мемлекеттiк мүлiктi жеке тұлғалардың және (немесе) мемлекеттiк емес заңды тұлғалардың пайдалануына берген, сондай-ақ мемлекеттiк мүлiктi иелiктен шығарған кезде мүлiктi бағалау жағдайлары мен ерекшелiктерi "Мемлекеттiк мүлiк туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 16-тарауында белгiленедi.

Көлік құралына келтірілген зиянның мөлшерін айқындау ерекшеліктері "Көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленедi.

3. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше қағидалар белгiленген болса, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3-бап. Бағалау қызметі саласындағы реттеудің мақсаты, міндеттері мен қағидаттары

1. Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметін дамыту бағалау қызметі саласындағы реттеудің мақсаты болып табылады.

2. Бағалау қызметі саласындағы реттеудің міндеттері:

1) бағалау қызметінің құқықтық негіздерін белгілеу;

2) бағалау қызметін жүзеге асырудың негізгі қағидаттары мен бағыттарын айқындау;

3) бағалаушылар палатасы мүшелерінің кәсіби деңгейін арттыру үшін жағдайлар жасау;

4) Қазақстан Республикасындағы бағалау институтына деген сенімді нығайту болып табылады.

3. Бағалау қызметі саласындағы реттеудің қағидаттары:

1) бағалау қызметін жүзеге асыру кезіндегі заңдылық;

2) бағалау қызметін жүзеге асыру кезіндегі объективтілік;

3) бағалауды жүргізу кезіндегі анықтық;

4) бағалау қызметін жүзеге асыру кезіндегі тәуелсіздік;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, бағалау қызметі субъектілерінің бағалауды жүргізу нәтижесінде өздері алатын немесе жасайтын ақпаратты үшінші тұлғаларға беру не ондағы мәліметтерді ауызша жария ету құқығынсыз олардың сақталуы жөніндегі міндеттемені жүзеге асыруы кезіндегі құпиялылық болып табылады.

Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Бағалау қызметiнiң субъектiлерi

1. Бағалаушылар және бағалаушылармен еңбек шартын жасасқан заңды тұлғалар бағалау қызметiнiң субъектiлерi болып танылады.

2. Бағалаушы бағалау қызметін жекеше практикамен айналыса отырып өзі дербес түрде, сондай-ақ бағалаушы мен заңды тұлға арасындағы еңбек шарты негізінде жүзеге асыруға құқылы.

5-бап. Бағалау объектiлерi

Бағалау объектiлерiне:

1) жекелеген материалдық объектiлер (заттар), тұлғаның мүлкін, белгілі бір түрдегі мүлікті (жылжымалы немесе жылжымайтын) құрайтын заттар жиынтығы, оның iшiнде қараусыз қалған, иесiз қалған мүлiк;

2) "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы жүргізетін, салықтық базаны айқындау кезінде жеке тұлғалардың салық салу объектілерін (тұрғынжай, саяжайлық құрылыс, шаруашылық (қызметтік) құрылыс, ірге қабат, тұрғынжайдың жертөлесі, гараж), кадастрлық (бағалау) құнын айқындау кезінде жер учаскелерін қоспағанда, мүлiкке немесе мүлiк құрамындағы жекелеген заттарға меншiк құқығы және өзге де заттық құқықтар, талап ету құқығы, міндеттемелер (борыштар), жұмыстар, көрсетілетін қызметтер, ақпарат, сондай-ақ зияткерлік меншік құқығы объектілері, азаматтық құқықтардың өзге де объектілері, оның ішінде қараусыз қалған және иесіз қалған объектілер жатады.

6-бап. Бағалаудың түрлерi

1. Мiндеттi және бастамашылық бағалау бағалаудың түрлерi болып табылады.

2. Мiндеттi бағалау Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне сәйкес:

1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес мүлікке салық салу;

2) мемлекеттік мүлікті жекешелендіру, сенiмгерлiк басқаруға не жалға (кейiннен сатып алатын жалға) беру үшін жүргізіледі.

Осы тармақшаның нормалары Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне бекітіп берілген мүлікті Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің еншілес ұйымдарына сенімгерлік басқаруға не жалға беру жағдайларына қолданылмайды;

3) ипотекалық қарыз беру кезінде, сондай-ақ кепілге қойылған мүлікті өткізу қажет болған кезде ипотекалық кредиттеу;

4) мүлiктi мемлекеттiк мұқтаждарға сатып алу және алып қою;

5) сот орындаушысы жүргiзген бағалауға борышкер немесе өндiрiп алушы қарсылық бiлдiрген жағдайда борышкер мүлкiнiң құнын айқындау;

6) мемлекеттік меншiкке түскен мүлiктің құнын айқындау үшін;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өзге де жағдайларда жүргiзiледi.

3. Бастамашылық бағалау бағалаушының осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес бағалау жүргiзуі жөнiнде тапсырыс берушiнiң ерiк бiлдiруi негiзiнде жүргiзiледi.

Бағалау жүргiзу құқығы сөзсіз құқық болып табылады.

2-тарау. БАҒАЛАУ ЖҮРГІЗУДІҢ НЕГІЗДЕРІ МЕН ЖАҒДАЙЛАРЫ

7-бап. Бағалау жүргiзудің негiздерi

Осы Заңға және Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес бағалаушы немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға мен тапсырыс берушi арасында жасалған бағалау жүргiзу шарты бағалау жүргiзу үшін негiз болып табылады.

Бағалау жүргiзу шарты бойынша бағалаушы немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға бағалау объектiсiнiң нарықтық немесе өзге құнын айқындау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді орындауға мiндеттенедi, ал тапсырыс берушi осы көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуге мiндеттенедi.

8-бап. Бағалау жүргiзу шартына қойылатын мiндеттi талаптар

1. Бағалау жүргiзу шартына Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң (Ерекше бөлім) өтелмелi қызмет көрсету шарты туралы нормалары қолданылады.

2. Бағалау жүргізу шартында:

1) тараптардың деректемелері:

жеке тұлға үшін – тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген болса), жеке сәйкестендіру нөмірі, тұрғылықты жері (пошталық мекенжайы);

заңды тұлға, оның ішінде бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға үшін – атауы, орналасқан жері (заңды мекенжайы), бизнес-сәйкестендіру нөмірі, банктік деректемелері;

2) бағалау объектісінің атауы және (немесе) орналасқан жері, бағалау объектісінің түрі;

3) бағалау объектісінің сипаттамасы;

4) бағалау объектісінің құнын айқындау күні;

5) бағалау жүргізу мақсаты;

6) бағалаудың түрі;

7) айқындалатын құнның түрі;

8) бағалау жүргізудің мерзімдері;

9) бағалау жүргізу кезінде қолданылатын бағалау стандартына нұсқау;

10) көрсетілетін қызметтер үшін ақы төлеудің шарттары, тәртібі мен мөлшері;

11) тараптардың құқықтары, міндеттері мен жауапкершілігі;

12) тапсырыс берушінің бағалау объектісіне меншік құқығын растайтын құжаттың деректемелері не тапсырыс берушіге бағалау жүргізу шартын жасасу құқығын беретін өзге де негіздер;

13) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің деректемелері (куәлікті берген бағалаушылар палатасы көрсетіле отырып, оның нөмірі мен берілген күні);

14) тапсырыс берушінің бағалаушының немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаның мүліктік жауапкершілігі мәселелерін сотқа дейін реттеу құқығы;

15) бағалаушының немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаның мүліктік жауапкершілігін қамтамасыз ету туралы мәліметтер;

16) осы Заңда көзделмеген өзге де шарттар қамтылуға тиіс.

3. Бағалау объектісінің құны сондағы жағдай бойынша айқындалған күн бағалау жүргізілген күн болып табылады.

4. Бағалау жүргізгені үшін ақы төлеу мөлшері бағалау объектісінің айқындалатын құнына пайыздық қатынаста көрсетіле алмайды.

9-бап. Бағалау туралы есептi ресімдеуге қойылатын талаптар

1. Жүргiзiлген бағалау нәтижелерi бойынша бағалау туралы есептің кемінде екi данасы жасалады, оның біреуi тапсырыс берушіге беріледі, екiншiсi бағалаушылар палатасы айқындаған тәртіппен бағалаушыда немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғада сақталады.

2. Бағалау туралы есеп нөмірленеді, байланады, оған бағалаушы қол қояды және оның мөрімен (ол болған кезде) бекемделеді, ал бағалаушы заңды тұлғамен еңбек шартын жасасқан жағдайда, бағалау туралы есепті заңды тұлғаның басшысы бекітеді және ол заңды тұлғаның мөрімен (ол болған кезде) бекемделеді.

3. Бағалау объектісінің осы Заңда көзделген негіздер бойынша және тәртіппен жасалған бағалау туралы есепте көрсетілген нарықтық немесе өзге құнының жиынтық шамасы, егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше белгіленбесе, бағалау объектісімен мәміле жасасу мақсаттары үшін ұсынылатын шама болып танылады.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Бағалаушының тәуелсiздiгi

Егер бағалау жүргiзу нәтижесiнiң анықтығына терiс әсерін тигiзуi мүмкiн болса, бағалаушының қызметiне тапсырыс берушiнiң не өзге мүдделi тұлғалардың араласуына, оның iшiнде бағалау жүргiзу кезiнде анықталуға жататын мәселелер шеңберiн шектеуге жол берiлмейдi.

11-бап. Бағалау туралы есептің сараптамасы

1. Бағалау объектісінің бағалау туралы есепте белгіленген нарықтық немесе өзге құны шамасының анықтығы туралы, оның ішінде дәл осы объектіні бағалау туралы қолда бар өзге есепке байланысты да дау болған жағдайда, бағалау туралы есептің сараптамасы жүргізілуі мүмкін.

Бағалау туралы есептің сараптамасын Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес бағалауды жүргізген бағалаушы мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасының сараптама кеңесі жүргізеді.

Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есепке дау айтатын тапсырыс берушінің және (немесе) үшінші тұлғаның бастамасы бойынша жүргізіледі.

Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есептің сараптамасына бастама жасаған тараптың есебінен жүргізіледі.

Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есепке дау айтатын тұлға мен бағалаушылар палатасы арасындағы шарттың негізінде жүргізіледі.

2. Бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі дайындаған оң немесе теріс сарапшылық қорытынды бағалау туралы есеп сараптамасының нәтижесі болып табылады.

Бағалау туралы есептің Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасының талаптарына сай келетіні туралы және (немесе) бағалау объектісінің бағалау туралы есепте айқындалған құнының расталғаны туралы тұжырым қамтылған сарапшылық қорытынды сарапшылық кеңестің оң қорытындысы болып танылады.

Бағалау туралы есептің Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасының талаптарына сай келмейтіні туралы және (немесе) бағалау объектісінің бағалау туралы есепте айқындалған құнының теріске шығарылғаны туралы тұжырым қамтылған сарапшылық қорытынды сарапшылық кеңестің теріс қорытындысы болып танылады.

3. Сарапшылық кеңес теріс қорытынды берген жағдайда, тапсырыс беруші бағалау туралы есептің сараптамасы үшін төлеген ақыны бағалау туралы есепті жасаған бағалаушы немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға өтейді.

4. Бағалау туралы есептің сараптамасын:

1) бағалау туралы есебіне дау айтылып жатқан;

2) осы Заңның 15-бабы 2-тармағының бірінші бөлігінде көзделген жағдайларда, сарапшы жүзеге асыруға құқылы емес.

5. Алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6 Бағалау туралы есептің сараптамасын жүргізу үшін белгілі бір ғылым, техника, өнер немесе қолөнер саласында арнайы білім қажет болған жағдайларда, сарапшылық кеңес жүргізілген бағалау бейіні бойынша ғалымдар мен мамандар тартуға құқылы.

7. Бағалау туралы есепке дау айтатын тұлға мен сарапшылық қорытындыны берген бағалаушылар палатасы арасында туындайтын дауларды сот қарайды.

Сарапшылық кеңестің қорытындысы сот тәртібімен анық емес деп танылған жағдайда сарапшылық кеңестің мүшелері мен бағалаушылар палатасы осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес жауапты болады.

Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Сарапшылық кеңес

1. Сарапшылық кеңес бағалаушылар палатасының органы болып табылады, оның құрылу және қызмет мақсаты бағалау туралы есептің сараптамасын жүргізу болады.

Сарапшылық кеңестің қызметі туралы ережені бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы бекітеді.

2. Бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлігі бар бағалаушылар қатарынан құрылады.

Бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі кемінде бес сарапшыдан құралады.

Сарапшылық кеңестің мүшесі сарапшылық кеңестің отырысында сарапшылардың қарапайым көпшілік даусымен екі жыл мерзімге сарапшылық кеңестің төрағасы болып сайланады. Бір адам қатарынан екі рет төраға болып сайлана алмайды.

3. Сарапшылық кеңестің мүшелері бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысында екі жыл мерзімге сайланады.

Сарапшылық кеңестің мүшелері осы Заңда көзделген негіздер бойынша жаңа мерзімге қайта сайлануы, сондай-ақ сарапшылық кеңес құрамынан мерзімінен бұрын шығарылуы мүмкін.

13-бап. Бағалау қызметінің стандарттары

1. Бағалау қызметінің стандарттарына бағалау стандарттары және бағалаушылар палатасының стандарттары жатады.

2. Реттелуі өзге мемлекеттік органның құзыретіне кіретін саланы қозғайтын бағалау стандарты тиісті саладағы уәкілетті органмен келісілуге жатады.

3. Бағалау стандарттары халықаралық бағалау стандарттарының негізінде әзірленеді және Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес келуге тиіс.

4. Бағалаушылар палатасы өзінің барлық мүшелерінің орындауы үшін міндетті бағалаушылар палатасының стандарттары мен қағидаларын бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органмен және өзін-өзі реттеу саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлеуге және бекітуге құқылы.

5. Бағалау стандарттары Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасына сәйкес қабылдануы жүзеге асырылатын стандарттау жөніндегі құжаттарға жатпайды.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. БАҒАЛАУШЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

14-бап. Бағалаушының құқықтары

1. Бағалаушының:

1) дереккөзiн көрсете отырып, бағалау стандарттарына және (немесе) халықаралық бағалау стандарттарына сәйкес бағалау әдiстерi мен бағалау амалдарын өзі дербес қолдануға;

2) бағалау жүргiзу кезiнде тапсырыс берушiден бағалау объектiсіне, сондай-ақ бағалауды жүзеге асыру үшін қажеттi құжаттамаға толық көлемде қолжетiмдiлiкті қамтамасыз етудi талап етуге;

3) тапсырыс берушiнің бағалауды жүзеге асыру үшін қажеттi түсiндірмелерін, сондай-ақ қосымша мәлiметтер алуға;

4) қажеттілігіне қарай маманды (мамандарды) бағалау жүргізуге қатысуға шарттық негізде тартуға;

5) егер тапсырыс беруші бағалау жүргізу шартының талаптарын бұзған және бағалау объектісі туралы қажетті ақпараттың берілуін қамтамасыз етпеген жағдайларда, бағалау жүргізуден бас тартуға;

6) мемлекеттік құпияларды, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, бағалау жүргізуге қажетті ақпаратты үшінші тұлғалардан жазбаша немесе ауызша нысанда сұратуға құқығы бар.

2. Осы баптың 1-тармағының 2), 3) және 6) тармақшаларында көрсетілген, бағалау нәтижелерiнiң анықтығына елеулi түрде әсер ететiн ақпаратты беруден бас тартылған жағдайда, бағалаушы ол жөнінде бағалау туралы есепте көрсетедi.

3. Бағалаушылар палатасы бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізілімінен алып тасталған күннен бастап үш ай ішінде, оның мүшелері болып табылатын және басқа бағалаушылар палаталарына кірмеген бағалаушылар бағалау қызметін бағалаушылар палатасы бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізілімінен алып тасталған күнге дейін жасалған шарттар бойынша ғана жүзеге асыруға құқылы.

4. Осы баптың 1-тармағы 2), 3), 4), 5) және 6) тармақшаларының және 3-тармағының ережелері бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға қолданылады.

15-бап. Бағалаушының міндеттері

1. Бағалаушы:

1) бағалау қызметiн жүзеге асыру кезiнде осы Заңның, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнiң және бағалау қызметі стандарттарының талаптарын сақтауға;

2) бағалаушылардың iскерлiк және кәсiптiк әдеп кодексін сақтауға;

3) бағалау туралы анық емес есептің жасалуына жол бермеуге;

4) бір ғана бағалаушылар палатасының мүшесі болуға;

5) бағалаушылар палатасы белгілеген жарналарды төлеуге;

6) объективтi бағалау жүргiзуге кедергi келтіретін мән-жайлар туындаған жағдайда, тапсырыс берушiге немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға өзiнiң бағалау жүргiзуге қатыса алмайтындығы жөнінде хабарлауға;

7) бағалау жүргiзу барысында тапсырыс берушiден және үшiншi тұлғалардан алынатын құжаттардың, ақпараттың сақталуы мен құпиялылығын қамтамасыз етуге;

8) тапсырыс берушінің талап етуі бойынша бағалаушылар палатасына мүшелігі туралы ақпарат беруге;

9) бағалау туралы жасалған есептерді бес жыл бойы сақтауға;

10) өз құқығын басқаға сеніп тапсырмай, бағалау объектiсін тiкелей зерттеп-қарауды жүзеге асыруға, сондай-ақ ол бойынша құжаттаманы зерделеуге;

11) бағалаушы мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасына өзі еңбек шартын жасасқан заңды тұлға туралы ақпаратты, сондай-ақ осы ақпараттың кез келген өзгерістері туралы мәліметтерді еңбек шарты жасалған және (немесе) өзгерістер туындаған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде беруге;

12) есеп жасалған күнді және оның реттік нөмірін, бағалау объектісін, айқындалған құнның түрін көрсете отырып, көрсетілген кезеңде қол қойылған бағалау туралы есептер туралы ақпаратты бағалаушылар палатасы көздеген тәртіппен тоқсан сайын беруге;

12-1) ипотека шартын жасасу кезінде, сондай-ақ кепілге салынған мүлікті өткізу кезінде қамтамасыз ету болып табылатын мүлікті бағалау туралы есептердің көшірмелерін ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 5-інен кешіктірмей өзі мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасына беруге;

13) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда мемлекеттік органдардың, өзге ұйымдардың, лауазымды адамдардың, өзі мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасының талап етуі бойынша оларға сақтаулы тұрған бағалау туралы есептердің көшірмелерін немесе ақпаратты беруге;

14) бағалаушылардың біліктілігін арттыру курстарынан әрбір үш жыл сайын өтуге;

15) тапсырыс берушіні жосықсыз бағалаушылар тізілімімен таныстыруға міндетті.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 8), 9), 12) және 13) тармақшаларының талаптары заңды тұлғамен еңбек шартын жасасқан бағалаушыларға қолданылмайды.

Бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 3), 6), 7), 8), 9), 12), 12-1) және 13) тармақшаларында көзделген талаптарды сақтауға міндетті.

2. Егер:

1) бағалаушының бағалау объектiсiне қатысты шарттан тыс заттық немесе мiндеттемелiк құқықтары болса не ол осы құқықтарды иемденетін болса;

2) бағалаушының бағалау объектiсiне мүліктік мүддесі болса;

3) бағалаушы тапсырыс берушінің үлестес тұлғасы болып табылса;

4) тапсырыс беруші-заңды тұлға бағалаушының кредиторы немесе сақтандырушысы болып табылса;

5) бағалаушы тапсырыс беруші-заңды тұлғаның акционерi, құрылтайшысы, жұмыскерi, меншiк иесi, қатысушысы, кредиторы, дебиторы, демеушiсi болып табылса не бағалаушы жеке тұлғаның – тапсырыс берушiнің жақын туысы немесе жекжаты болып табылса;

6) бағалаушы заңды тұлғаның жұмыскері болып табылғанда, заңды тұлғаның басшысы не ол уәкілеттік берген адам жеке тұлғамен – тапсырыс берушімен және (немесе) заңды тұлғаның басшысымен не уәкілетті адамымен жақын туыстық немесе жекжаттық байланыста болса;

7) жасалған жария шарттардан туындайтын міндеттемелерді қоспағанда, бұл мүдделер қақтығысының туындауына алып келсе немесе осындай қақтығыстың туындау қатерін төндірсе, бағалаушының бағалау жүргізуіне болмайды.

Осы тармақтың талаптары бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға қолданылады.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. БАҒАЛАУШЫЛАР ПАЛАТАСЫ

16-бап. Бағалаушылар палатасы

1. Бағалаушылар палатасы коммерциялық емес ұйым нысанында құрылады және міндетті мүшелікке негізделген, кемінде үш жүз бағалаушыны мүшелік шарттарында біріктіретін өзін-өзі реттейтін ұйым болып табылады.

2. Бағалаушылар палатасының қызметі осы Заңмен, өзге де заңдармен, бағалаушылар палатасының жарғысымен, стандартымен және қағидаларымен реттеледі.

3. Бағалаушылар палатасының мәртебесі бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган оны бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдары тізіліміне енгізген күннен бастап алынады.

4. Бағалаушылар палатасын қайта ұйымдастыру және тарату осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Бағалаушылар палатасы:

1) бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысының шешімі бойынша;

2) сот шешімі бойынша таратылады.

6. Бағалаушылар палатасы:

1) осы Заңның, "Өзін-өзі реттеу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сай келмеу;

2) бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде екі реттен көп бұзу;

3) Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бұзғаны үшін қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде екі реттен көп әкімшілік жауаптылыққа тартылу негіздері бойынша;

4) Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (Жалпы бөлім) 49-бабында көзделген негіздер бойынша таратылуға жатады.

Бағалаушылар палатасы таратылған жағдайда, бағалаушылар кіру жарнасын төлемей, өзге бағалаушылар палаталарына үш ай ішінде кіруге міндетті.

7. Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалаушылар палатасын тарату туралы бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысының шешімі немесе соттың заңды күшіне енген шешімі негізінде оны бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізілімінен алып тастайды.

17-бап. Бағалаушылар палатасының құқықтары мен міндеттері

1. Бағалаушылар палатасы:

1) мемлекеттік билік және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының, заңды тұлғалардың бағалаушылар палатасының, оның мүшелерінің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзатын не осындай бұзу қатерін төндіретін актілеріне, шешімдеріне және (немесе) әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өз атынан дау айтуға;

2) мемлекеттік құпияларды, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңдарында бағалаушылар палатасына жүктелген функцияларды өзінің орындауы үшін қажетті ақпаратты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік билік және жергілікті өзін-өзі басқару органдарынан сұратуға және осы органдардан алуға;

3) халықаралық бағалаушылар ұйымдарына кіруге;

4) бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органмен және өзін-өзі реттеу саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша бағалаушылар палатасының қағидалары мен стандарттарын бекітуге;

5) кіру жарналарын, жыл сайынғы мүшелік жарналарды жинауға және бағалаушылар палаталарының мүлкін Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған басқа да көздерден қалыптастыруға;

6) осы Заңның 18-бабының 3-тармағында белгіленген жағдайларда, бағалаушылар палатасының мүшесі етіп қабылдаудан бас тартуға;

7) Бағалау стандарттары жөніндегі халықаралық кеңестің жазбаша рұқсаты бойынша халықаралық бағалау стандарттарының аудармасын жүзеге асыруға, сондай-ақ оларды өзінің интернет-ресурсына орналастыруға;

8) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге заңдарында және бағалаушылар палатасының жарғысында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

2. Бағалаушылар палатасы:

1) бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органды қызметті жүзеге асыруды бастағаны туралы хабардар етуге;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасын, бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды сақтауға;

3) осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне және бағалаушылар палатасының жарғысына сәйкес мемлекеттік органдарда, жергілікті өзін-өзі басқару органдарында, сондай-ақ халықаралық бағалаушылар ұйымдарында өз мүшелерінің мүдделерін білдіруге;

4) бағалаушылар мен сарапшылардың біліктілікті арттыру және қайта даярлау курстарынан өткені туралы сертификаттар беру қағидаларын әзірлеуге және бекітуге;

5) жеке және заңды тұлғалардың бағалаушылар палатасы мүшелерінің әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) берген жүгінімдерін қарауға;

6) бағалаушылар палатасының интернет-ресурсында орналастырылатын бағалаушылар палатасы мүшелерінің, сарапшылық кеңес мүшелерінің тізілімдерін жүргізуге;

7) бағалаушылардың, сарапшылардың тәртіптік теріс қылықтары туралы материалдарды қарауға және кінәлі адамдарға тәртіптік жазалар қолдануға;

8) осы Заңның талаптарына сәйкес өз мүшелерін бақылауды жүзеге асыруға;

9) бағалаушылар палатасына мүшелікті осы Заңда көзделген негіздер бойынша тоқтата тұруға және тоқтатуға;

10) бағалаушылардың іскерлік және кәсіптік әдеп кодексін қабылдауға;

11) өз қызметі және өз мүшелерінің қызметі туралы ақпаратты бағалаушылар палатасының интернет-ресурсында орналастыра отырып, бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 20-сы күнінен кешіктірмей, бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органға беруге;

11-1) ипотека шартын жасасу кезінде, сондай-ақ кепілге салынған мүлікті өткізу кезінде қамтамасыз ету болып табылатын мүлікті бағалау туралы есептердің көшірмесі бар ақпаратты тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 20-ынан кешіктірмей бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органға беруге;

11-2) өз мүшелерінің "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлігінің қолданылуын тоқтата тұру және (немесе) куәлігінен айыру және (немесе) куәлігінің қолданылуын тоқтату туралы мәліметтерді шешім қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органға ұсынуға;

12) жыл сайынғы есепті палатаның интернет-ресурсына орналастыру жолымен бағалаушылар палатасының мүшелеріне ақшаның түсуі және жұмсалуы туралы ақпарат беруге;

13) "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді беруге;

14) бағалаушылардың біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау курстарын жүргізуге міндетті.

Қазақстан Республикасының заңдарында және бағалаушылар палатасының жарғысында бағалаушылар палатасының өзге де міндеттері белгіленуі мүмкін.

3. Бағалаушылар палатасы бағалаушылар палатасының және оның мүшелерінің мүдделері қақтығысының туындауына алып келетін немесе осындай қақтығыстың туындауы қатерін төндіретін қызметті жүзеге асыруға және әрекеттерді жасауға құқылы емес.

Мүдделер қақтығысын болғызбау немесе реттеу жөніндегі шараларды бағалаушылар палатасы белгілейді.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Бағалаушылар палатасына мүшелікке қойылатын талаптар

1. Бағалаушы бір ғана бағалаушылар палатасының мүшесі бола алады.

Мыналар:

1) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлік;

2) экономикалық қызмет саласындағы құқық бұзушылық үшін, сондай-ақ қасақана жасалған ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығының болмауы бағалаушылар палатасына мүшеліктің міндетті шарттары болып табылады.

2. Бағалаушылар палатасына мүшелікке кіру үшін жеке тұлға:

1) өтінішті;

2) жеке басын куәландыратын құжатты;

3) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлікті;

4) экономикалық қызмет саласындағы құқық бұзушылық үшін, сондай-ақ қасақана жасалған ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін алынбаған және жойылмаған сотталғандығының болмауы туралы анықтаманы;

5) бағалаушылар палатасы белгілеген өзге де құжаттарды ұсынады.

3. Осы баптың 2-тармағында көзделген ережелердің сақталмауы бағалаушылар палатасына мүшелікке қабылдаудан бас тарту үшін негіз болып табылады.

4. Өтініш беруші тиісті бағалаушылар палатасына мүшелікке қабылдаудан бас тарту жөніндегі бағалаушылар палатасының әрекеттеріне бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органға немесе сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

19-бап. Бағалаушылар палатасына мүшелікті тоқтата тұру және тоқтату

1. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуы тоқтатыла тұрған жағдайда бағалаушылар палатасына мүшелік тоқтатыла тұрады.

Бағалаушылар палатасына мүшелігі тоқтатыла тұрған бағалаушы тоқтата тұру кезеңінде бағалау қызметін жүзеге асыра алмайды.

2. Бағалаушылар палатасына мүшелік мынадай негіздер бойынша:

1) бағалаушылар палатасы мүшесінің өтініші бойынша;

2) бағалаушы бағалаушылар палатасының жарғысын, бағалаушылардың іскерлік және кәсіптік әдеп кодексін бірнеше рет бұзған жағдайда;

3) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтатуға байланысты тоқтатылады.

Бағалаушылар палатасына мүшелігі тоқтатылған бағалаушы бағалау қызметін жүзеге асыра алмайды.

3. Бағалаушылар палатасы бағалаушының бағалаушылар палатасына мүшелігі тоқтатыла тұрған немесе тоқтатылған күннен кейінгі күннен кешіктірмей, ол жөнінде:

1) өзінің мүшелігі тоқтатыла тұрған немесе тоқтатылған бағалаушыны;

2) егер жасалған шарт туралы ақпарат бұрын бағалаушылар палатасына беріліп келген жағдайларда, тапсырыс берушіні және бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаны;

3) бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органды хабардар етуге міндетті.

Бағалаушылар палатасына мүшелік осы Заңның 25-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыруға байланысты тоқтатылған жағдайда, бағалаушылар палатасы ол жөнінде бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізіліміне енгізілген бағалаушылар палаталарын үш жұмыс күнінен кешіктірмей хабардар етуге міндетті.

20-бап. Бағалаушылар палатасының басқару органдары

1. Мыналар:

1) бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы;

2) бағалаушылар палатасының алқалы басқару органы;

3) бағалаушылар палатасының атқарушы органы;

4) бағалаушылар палатасының бақылау органы (тексеру комиссиясы) бағалаушылар палатасының басқару органдары болып табылады.

Бағалаушылар палатасының басқару органдарын қалыптастыру тәртібі, олардың құрылымы, құзыреті және өкілеттік мерзімі, осы органдардың шешімдер қабылдау тәртібі осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес бағалаушылар палатасының жарғысында белгіленеді.

2. Бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және өзінің жарғысында өз құзыретіне жатқызылған бағалаушылар палатасы қызметінің мәселелерін қарауға өкілетті жоғары басқару органы болып табылады.

Бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысының айрықша құзыретіне:

1) бағалаушылар палатасының жарғысын қабылдау, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

2) бағалаушылар палатасы қызметінің негізгі бағыттарын айқындау;

3) бағалаушылар палатасының бюджетін бекіту;

4) бағалаушылар палатасын ерікті түрде тарату және тарату комиссиясын тағайындау туралы шешімдер қабылдау;

5) бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының мүшелерін, атқарушы органының басшысын және бақылау органының (тексеру комиссиясының) мүшелерін сайлау, көрсетілген органдардың немесе басшысының не олардың жекелеген мүшелерінің өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату;

6) бағалаушылар палатасының жарғысында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде алқалы және атқарушы органдардың, бақылау органының (тексеру комиссиясының) және мамандандырылған органдардың есептерін бекіту;

7) бағалаушылар палатасына мүшелік туралы ережені бекіту;

8) "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерден айыру жөніндегі мәселені қарау;

9) кіру жарнасы мен жыл сайынғы мүшелік жарналардың мөлшерін белгілеу жатады.

Жыл сайынғы мүшелік жарналардың мөлшері тиісті қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің кемінде 25 еселенген мөлшерін құрауға және 75 еселенген мөлшерінен артық болмауға тиіс.

Кіру жарнасының мөлшері жыл сайынғы мүшелік жарналардың мөлшерінен аспауға тиіс;

10) мүліктік жауапкершілікті қамтамасыз ету тәсілдерін айқындау жатады.

Бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысын өткізу тәртібі, отырыстардың күн тәртібін қалыптастыру, кворумды айқындау тәртібі, дауыс беруді өткізу шарттары мен тәртібі бағалаушылар палатасының жарғысында айқындалады.

Бағалаушылар палатасының жарғысында бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысынының айрықша құзыретіне жатқызылған өзге де мәселелер бойынша шешімдерді қабылдау көзделуі мүмкін.

3. Бағалаушылар палатасына басшылықты бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы сайлаған бағалаушылар палатасының алқалы басқару органы жүзеге асырады.

Бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының сандық құрамы, оны құру және қызметінің, шешімдер қабылдауының, өкілеттіктерін тоқтатуының тәртібі мен шарттары бағалаушылар палатасының жарғысында белгіленеді.

4. Бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының құзыретіне:

1) бағалаушылар палатасының қағидалары мен стандарттарын бекіту, оларға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу;

2) бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысының қарауына мәселелер шығару;

3) бағалаушылар палатасына мүшелікке кіру, бағалаушылар палатасына мүшелікті тоқтата тұру және тоқтату туралы шешімдер қабылдау;

4) бағалаушылар палатасының мамандандырылған органдарын құру, олар туралы ережелерді және олардың қызметті жүзеге асыру қағидаларын бекіту;

5) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және бағалаушылар палатасының жарғысында көзделген өзге де мәселелер жатады.

Бағалаушылар палатасында алқалы басқару органының функцияларын бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы жүзеге асыруы мүмкін.

5. Бағалаушылар палатасының атқарушы органы:

1) бағалаушылар палатасының жұмысын ұйымдастырады, бағалаушылар палатасына жүктелген міндеттердің орындалуын бақылауды жүзеге асырады;

2) бағалаушылар палатасының жұмыскерлерін жұмысқа қабылдауды және жұмыстан шығаруды жүзеге асырады;

3) мемлекеттік органдарда, қоғамдық бірлестіктерде, басқа да ұйымдарда бағалаушылар палатасының мүдделерін білдіреді;

4) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және бағалаушылар палатасының жарғысында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

6. Бағалаушылар палатасының бақылау органы (тексеру комиссиясы) бағалаушылар палатасының бағалаушылар палатасы басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының қаржылық-шаруашылық қызметін бақылауды жүзеге асыратын органы болып табылады.

Бақылау органы (тексеру комиссиясы) бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысына есеп береді және оның бақылауында болады.

Бақылау органының (тексеру комиссиясының) есептерді ұсыну тәртібі мен мерзімдері бағалаушылар палатасының жарғысында айқындалады.

21-бап. Бағалау қызметін жүзеге асыру кезінде мүліктік жауапкершілікті қамтамасыз ету

1. Бағалаушылар палатасы тапсырыс берушілер мен үшінші тұлғалар алдында өзінің мүліктік жауапкершілігін және өз мүшелерінің мүліктік жауапкершілігін қамтамасыз ету үшін мынадай тәсілдердің біреуін:

1) бағалаушының және бағалаушылар палатасының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыруды;

2) бағалаушылар палатасының мүшелерін мүліктік жауапкершілікке тартуды;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген мүліктік жауапкершілікті қамтамасыз етудің өзге де тәсілдерін пайдалануды қолданады.

Мүліктік жауапкершілікті қамтамасыз ету тәртібін бағалаушылар палатасы белгілейді.

Бағалау объектісінің бағалау туралы есепте көрсетілген нарықтық немесе өзге құнының жиынтық шамасын пайдалану салдарынан бағалау жүргізу шартын жасасқан тапсырыс берушіге келтірілген залалдар немесе үшінші тұлғаларға келтірілген мүліктік зиян Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес өтелуге жатады.

2. Бағалаушылар палатасының мүшесі бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартын кемінде бір жыл мерзімге жасасады.

Сақтандыру сомасы бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартында айқындалады және республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартын жасасу күніне қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 5000 еселенген мөлшерінен кем болмауға тиіс.

Бағалаушының бағалау қызметін жүзеге асыру нәтижесінде үшінші тұлғаларға келтірілген мүліктік зиянды және (немесе) бағалау жүргізу шартын жасасқан тапсырыс берушіге келтірілген залалдарды өтеу міндетіне байланысты мүліктік мүддесі бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шарты бойынша сақтандыру объектісі болып табылады.

Бағалаушының (сақтанушының) бағалау қызметін жүзеге асыру кезінде тапсырыс берушінің және (немесе) үшінші тұлғаның мүліктік мүдделеріне келтірілген зиянды өтеу жөніндегі азаматтық-құқықтық жауапкершілігінің басталу фактісі бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы болып танылады.

22-бап. Бағалаушылар палатасының өз мүшелерінің қызметін бақылауы

1. Бағалаушылар палатасы осы Заңның, өзге де нормативтік құқықтық актілердің, бағалаушылар палатасының стандарттары мен қағидаларының талаптарын, сондай-ақ бағалаушылардың іскерлік және кәсіптік әдеп кодексін, палатаға мүшеліктің шарттарын палата мүшелерінің сақтауын бақылауды жүзеге асырады.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, бағалаушылар палатасына келіп түскен жүгінім бағалаушылар палатасының тексеру жүргізуі үшін негіз болып табылады.

Қаралуы үшін өзге субъектілерден, лауазымды адамдардан ақпарат алу не сол жерге барып тексеру талап етілмейтін жүгінім келіп түскен күнінен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде қаралады.

Қаралуы үшін өзге субъектілерден, лауазымды адамдардан ақпарат алу не сол жерге барып тексеру талап етілетін жүгінім келіп түскен күнінен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде қаралады және ол бойынша шешім қабылданады.

3. Бағалаушылар палатасының мүшелеріне қатысты тексерулерді ұйымдастыру, жүргізу және жүгінімдерді қарау тәртібін бағалаушылар палатасы белгілейді.

23-бап. "Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алу тәртібі

1. "Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алуға үміткер кандидаттар біліктілік емтиханын тапсырады.

2. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлікті алу үшін өткізілетін біліктілік емтиханына жоғары білімі бар, бағалаушылар палатасы бекіткен бағдарламаға сәйкес және сағаттар көлемінде оқытудан немесе қайта даярлаудан, сондай-ақ бағалаушыда кемінде бір жыл мерзімде тағылымдамадан өткен жеке тұлғалар жіберіледі.

Бағалаушыға кандидаттарды оқыту, кәсіптік қайта даярлау бағдарламасы мен сағаттар көлемі бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бекіткен үлгілік бағдарламаға сәйкес келуге тиіс.

3. "Сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлікті алу үшін өткізілетін біліктілік емтиханына бағалаушылар жіберіледі.

4. Осы Заңда белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда адамдар біліктілік емтиханына жіберілмейді.

Бағалаушылар палатасы адамға біліктілік емтиханына жіберуден бас тарту туралы шешімді өтініш келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінен кешіктірмей жібереді.

5. Бағалаушылардың, сарапшылардың біліктілік емтиханын өткізуге арналған тест тапсырмаларын бағалаушылар палатасы бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді.

Біліктілік емтиханы жазбаша нысанда жүргізіледі.

6. Біліктілік емтиханын тапсырған адамдар куәліктің нөмірі, тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген болса) көрсетілген "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алады.

"Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы шешімдер бағалаушылар палатасының интернет-ресурсында орналастырылады.

7. Біліктілік емтиханын тапсыра алмаған адамдар біліктілік комиссиясы шешім қабылдаған күннен бастап үш ай өткен соң одан қайта өтуге жіберіледі.

8. Бағалаушылар палатасы мүшелерінің, сарапшылық кеңес мүшелерінің және жосықсыз бағалаушылардың тізілімдері нысандарын және оларды жүргізу тәртібін бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

"Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді беру қағидаларын бағалаушылар палатасы бекітеді.

9. Бағалаушыға, сарапшыға кандидаттардың біліктіліктерін растау үшін біліктілік емтиханын өткізу қағидаларын бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Біліктілік комиссиясы

1. Біліктілік комиссиясы мамандандырылған орган болып табылады және "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алуға үміткер адамдарға біліктілік емтиханын өткізу үшін құрылады.

2. Біліктілік комиссиясы жеті мүшеден тұрады және бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органның, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері және бағалаушылар палаталарының мүшелері қатарынан қалыптастырылады.

Бағалаушылар палаталары өкілдерінің саны біліктілік комиссиясы құрамының жалпы санының көпшілігін құрауға тиіс.

3. Біліктілік комиссиясының мүшелері екі жыл мерзімге сайланады.

4. Біліктілік комиссиясының төрағасы бағалаушылар – біліктілік комиссиясының мүшелері қатарынан сайланады.

Бір адам біліктілік комиссиясының төрағасы болып қатарынан екі рет сайлана алмайды.

5. Біліктілік комиссиясының қызмет тәртібін бағалаушылар палатасы белгілейді.

6. Біліктілік комиссиясының отырыстары қажеттілігіне қарай, бірақ алты айда бір реттен сиретпей өткізіледі.

25-бап. "Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді тоқтата тұру, тоқтату, олардан айыру

1. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтата тұру мынадай жағдайларда:

1) өзінің қалауы бойынша;

2) бағалаушының қызметін бақылау немесе жеке және заңды тұлғалардың жүгінімдерін қарау нәтижелері бойынша бағалаушылар палатасының бастамасымен жүзеге асырылады.

Бұл ретте "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтата тұру кезеңі "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтата тұру мерзімі аяқталғаннан кейін оқу курсынан өте отырып, бағалаушылар палатасына осы шешімге шағымдану құқығынсыз үш жылды құрайды.

2. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтату:

1) адам қайтыс болған;

2) адам соттың заңды күшіне енген шешімі бойынша әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі, қайтыс болған не хабарсыз кеткен деп танылған;

3) экономикалық қызмет саласындағы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін, сондай-ақ қасақана жасалған ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген;

4) адамға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

5) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айырған жағдайларда жүзеге асырылады.

3. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтату бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының шешімімен жүзеге асырылады.

4. Бағалаушылар палатасы "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыруды:

1) бағалаушы Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бірнеше рет бұзған не мемлекеттің, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың мүдделеріне нұқсан келтіруге әкеп соқтыра отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзған;

2) осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген себеп жойылмаған;

3) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлікті беруге негіз болған құжаттарда бағалаушының анық емес ақпаратты немесе қасақана бұрмаланған мәліметтерді беру фактісі анықталған;

4) бағалау туралы анық емес есеп екі реттен көп жасалған жағдайларда жүзеге асырады.

"Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айырылған адамдар "бағалаушы" біліктілігін растауға "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыру туралы шешім қабылданған күннен бастап бес жыл өткен соң жіберіледі.

"Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыру туралы шешім қайта қабылданған кезде аталған адамдар "бағалаушы" біліктілігін растауға жіберілмейді.

"Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыру туралы шешімге Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сот тәртібімен шағым жасалуы мүмкін.

5. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуы тоқтатыла тұрған немесе тоқтатылған жағдайда, бағалаушылар палатасы куәліктің тоқтатылу күні мен уақытын көрсете отырып, бағалаушылар палатасы мүшелерінің тізіліміне тиісті ақпаратты енгізіп, оны палатаның интернет-ресурсында жариялайды.

6. "Сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтату мынадай жағдайларда:

1) адам қайтыс болған;

2) адам соттың заңды күшіне енген шешімі бойынша әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі, қайтыс болған не хабарсыз кеткен деп танылған;

3) экономикалық қызмет саласындағы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін, сондай-ақ қасақана жасалған ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген;

4) адамға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

5) "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктен айырған жағдайларда, бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының шешімімен жүзеге асырылады.

"Сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуы тоқтатылған жағдайда, бағалаушылар палатасы куәліктің тоқтатылу күні мен уақытын көрсете отырып, сарапшылық кеңес мүшелерінің тізіліміне тиісті ақпаратты енгізіп, оны палатаның интернет-ресурсында жариялайды.

7. Бағалаушылар палатасы "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыруды:

1) сарапшы Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бірнеше рет бұзған не мемлекеттің, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың мүдделеріне нұқсан келтіруге әкеп соқтыра отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзған;

2) бағалау объектісінің бағалау туралы есепте көрсетілген нарықтық немесе өзге құны туралы негізсіз сараптамалық қорытынды жасалған;

3) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айырған;

4) сарапшы бағалаушылар палатасының талаптарын бірнеше рет бұзған жағдайларда жүзеге асырады.

Бағалаушы "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыру туралы шешім қабылданғаннан кейін үш жылдан соң ғана "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлікті алуға құқылы.

Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. ТАПСЫРЫС БЕРУШІНІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

26-бап. Тапсырыс берушінің құқықтары

Тапсырыс берушінің:

1) бағалаушыдан не бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғадан Қазақстан Республикасы заңнамасының бағалау жүргiзуге қатысты талаптары туралы егжей-тегжейлі ақпаратты алуға;

2) бағалау туралы есеп негiзделетiн нормативтiк құқықтық актiлермен танысуға;

3) бағалаушыдан не бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғадан бағалау амалдары мен бағалау әдiстерi туралы қажеттi ақпаратты алуға;

4) бағалаушы не бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға бағалау жүргізу шартының талаптарын бұзған жағдайда, олар көрсететін қызметтерден бас тартуға;

5) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

27-бап. Тапсырыс берушінiң мiндеттерi

Тапсырыс берушi:

1) бағалау жүргізу шартына сәйкес бағалауды уақтылы және сапалы жүргiзу үшiн бағалаушыға немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға жағдай жасауға;

2) бағалаушыға немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға бағалау жүргізу үшін қажетті құжаттаманы, толық және анық ақпаратты беруге, сондай-ақ қажетті түсіндірмелерді беруге, бағалаушының бағалау объектісіне кіруін қамтамасыз етуге;

3) егер бағалаудың анықтығына терiс әсерін тигізетін болса, бағалаушының қызметiне араласпауға;

4) бағалаушының немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаның талап етуі бойынша бағалау жүргiзуге қажеттi ақпаратты алу үшін өз атынан үшiншi тұлғаларға жазбаша сұрау салуды жiберуге;

5) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге міндеттерді орындауға мiндеттi.

28-бап. Дауларды қарау

Бағалауды жүзеге асыру кезінде бағалаушылар палатасы, бағалаушы, бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға, тапсырыс беруші немесе үшінші тұлғалар арасында туындайтын, оның ішінде бағалау туралы есептің сараптамасын жүргізу арқылы шешілмеген даулар сотта шешіледі.

6-тарау. БАҒАЛАУ ҚЫЗМЕТІН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

29-бап. Бағалау қызметі саласындағы мемлекеттік бақылау

Ескерту. 29-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. 1-т. 4) т. қараңыз).

1. Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалау қызметі саласындағы мемлекеттік бақылауды, бағалаушылар палаталарының Қазақстан Республикасының заңнамасын, бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды сақтауын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады.

2. Бағалау қызметі саласында бағалаушылар палаталарының қызметін мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексерулер және бақылау субъектісіне бару арқылы профилактикалық бақылау жүргізу жолымен жүзеге асырылады.

3. Бағалаушылар палатасының қызметіне тексеру жүргізу туралы шешімді бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалаушылар палатасының, оның мүшелерінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын, бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды бұзғаны туралы жеке және заңды тұлғалардың арыздары, мемлекеттік органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, құқық қорғау органдарының жүгінімдері мен сұрау салулары негізінде қабылдайды.

4. Қазақстан Республикасының заңнамасын, бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды бұзушылық анықталған жағдайда бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалаушылар палатасына анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманы жібереді.

Бұзушылықтар белгіленген мерзімде жойылмаған кезде бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шаралар қабылдайды.

Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалаушылар палатасын осы Заңның 16-бабының 6-тармағында көзделген негіздер бойынша кейіннен бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдары тізілімінен алып тастай отырып мәжбүрлеп тарату жөнінде сотқа жүгінеді.

Ескерту. 29-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. 1-т. 4) т. қараңыз); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органның құзыретіне:

1) бағалау қызметі саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру және іске асыру;

1-1) осы Заңның мақсаты мен міндеттеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының бағалау қызметі саласындағы нормативтік құқықтық актілерін әзірлеу және бекіту;

2) бағалаушылар палатасының қызметін бақылау;

3) бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізілімін жүргізу;

3-1) жосықсыз бағалаушылардың тізілімін жүргізу;

4) бағалау қызметі саласындағы реттеушілік әсерге талдау жасау;

5) алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6) бағалаушылар палаталарының қағидалары мен стандарттарын келісу;

7) бағалаушылар палаталарының қызметі туралы ақпарат сұрату;

8) біліктілік комиссиясының құрамына өкілдерін жіберу;

9) бағалаушылар палатасын осы Заңда көзделген негіздер бойынша мәжбүрлеп тарату туралы талап қоюды сотқа беру;

10) алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
11) алып тасталды - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Ескерту. 30-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

31-бап. Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бұзған тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

32-бап. Өтпелі ережелер

1. Бағалаушылар палаталары осы Заң алғашқы ресми жарияланған күннен бастап үш ай өткен соң құрылуы мүмкін.

Бағалаушылар палатасы құрылған кезде бағалаушылар – бағалау қызметін жүзеге асыру құқығына арналған лицензиясы бар жеке тұлғалар оның мүшелері бола алады.

2. Бағалаушылар палатасы құрылған күннен бастап үш ай ішінде бағалаушылар палатасы біліктілік комиссиясын құрады.

3. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін атауларында "бағалаушылар палатасы", "Республикалық бағалаушылар палатасы" деген толық немесе толық емес сөз тіркестері пайдаланылып тіркелген заңды тұлғалар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап қайта ұйымдастырылуға немесе таратылуға жатады.

4. Бағалаушылар – бағалау қызметін жүзеге асыру құқығына арналған лицензиялары бар жеке тұлғалар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап бағалаушылар палатасында біліктілік емтиханынан өтпестен, "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлікті алуға құқылы.

5. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін заңды тұлғаларға берілген және олар алған бағалау қызметін жүзеге асыруға арналған лицензиялар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап жарамсыз деп танылады.

33-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізілетін осы Заңның 30-бабының 3) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" 2000 жылғы 30 қарашадағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2000 ж., № 20, 381-құжат; 2001 ж., № 24, 338-құжат; 2003 ж., № 3, 19-құжат; № 10, 54-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; 2009 ж., № 23, 97-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; 2011 ж., № 3, 32-құжат; № 5, 43-құжат; № 6, 49-құжат; № 11, 102-құжат; 2012 ж., № 14, 95-құжат; № 15, 97-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат; № 10, 52-құжат; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 23, 143-құжат; 2015 ж., № 20-ІV, 113-құжат; № 22-ІІ, 145-құжат; № 23-ІІ, 172-құжат) күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының Президенті

Н. Назарбаев

Об оценочной деятельности в Республике Казахстан

Закон Республики Казахстан от 10 января 2018 года № 133-VІ ЗРК.

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие настоящего Закона см. ст.33
Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ

ПРЕСС-РЕЛИЗ

Настоящий Закон регулирует общественные отношения, связанные с осуществлением оценочной деятельности в Республике Казахстан, а также определяет правовые основы регулирования оценочной деятельности.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) оценка – определение возможной рыночной или иной стоимости объекта оценки в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

2) подход к оценке – способ определения возможной рыночной или иной стоимости объекта оценки с использованием одного или нескольких методов оценки;

3) метод оценки – совокупность действий юридического, финансово-экономического и организационно-технического характера, совершаемых при оценке;

4) дата оценки – день или период времени, на который определяется возможная рыночная или иная стоимость объекта оценки;

5) оценочная деятельность – профессиональная деятельность субъектов оценочной деятельности, направленная на установление в отношении объекта оценки рыночной или иной предусмотренной настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и стандартами оценки стоимости на определенную дату;

6) уполномоченный орган в области оценочной деятельности – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в области оценочной деятельности;

7) стандарт оценки – нормативный правовой акт, в котором уполномоченным органом в области оценочной деятельности устанавливаются единые для субъектов оценочной деятельности требования к определению рыночной или иной стоимости объекта оценки;

8) недостоверный отчет об оценке – письменный документ, составленный с нарушением требований законодательства Республики Казахстан об оценочной деятельности, с использованием недостоверных данных, приводящих к искажению рыночной или иной стоимости объекта оценки, за исключением случая, предусмотренного пунктом 2 статьи 14 настоящего Закона;

9) отчет об оценке – письменный документ, составленный в соответствии с законодательством Республики Казахстан об оценочной деятельности по результатам проведенной оценки;

10) экспертиза отчета об оценке – исследование, проводимое экспертным советом палаты оценщиков в целях проверки отчета об оценке на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан об оценочной деятельности и стандартов палаты оценщиков;

11) оценщик – физическое лицо, осуществляющее профессиональную деятельность на основании свидетельства о присвоении квалификации "оценщик", выданного палатой оценщиков, и являющееся членом одной из палат оценщиков;

12) свидетельство о присвоении квалификации "оценщик" – документ, подтверждающий соответствие лица требованиям к владению специальными теоретическими знаниями, практическими умениями, навыками и опытом работы;

13) палата оценщиков – саморегулируемая организация в сфере профессиональной деятельности, созданная в целях осуществления контроля качества оценочной деятельности ее членов, защиты прав и законных интересов оценщиков;

14) правила палаты оценщиков – документ, разрабатываемый и утверждаемый палатой оценщиков, определяющий порядок организации деятельности палаты оценщиков и ее членов;

15) стандарт палаты оценщиков – документ, разрабатываемый и утверждаемый палатой оценщиков, устанавливающий требования для многократного использования членами палаты оценщиков единых и обязательных принципов, характеристик к их услугам;

16) квалификационная комиссия – специализированный орган палаты оценщиков, созданный для проведения квалификационного экзамена для лиц, претендующих на получение свидетельств о присвоении квалификации "оценщик", "эксперт";

16-1) реестр недобросовестных оценщиков – список оценщиков, составленный на основании сведений палат оценщиков о приостановлении действия свидетельства и (или) лишении свидетельства и (или) прекращении действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик";

17) конфликт интересов – ситуация, при которой заинтересованность оценщика, юридического лица, с которым оценщик заключил трудовой договор, или эксперта может повлиять на достоверность отчета об оценке или экспертного заключения;

18) рыночная стоимость – расчетная денежная сумма, за которую состоялся бы обмен актива на дату оценки между заинтересованным лицом и продавцом в результате коммерческой сделки после проведения надлежащего маркетинга, при которой каждая из сторон действовала бы будучи хорошо осведомленной, расчетливо и без принуждения;

19) иная стоимость – иная, кроме рыночной, стоимость объекта оценки, виды которой устанавливаются стандартами оценки;

20) эксперт – член экспертного совета палаты оценщиков, имеющий свидетельство о присвоении квалификации "эксперт";

21) свидетельство о присвоении квалификации "эксперт" – документ, подтверждающий соответствие оценщика требованиям к уровню профессиональных знаний эксперта, установленным палатой оценщиков;

22) заказчик – физическое и (или) юридическое лицо, заключившее договор на проведение оценки;

23) аффилированные лица – физические и (или) юридические лица, способные оказывать влияние на деятельность оценщика, имеющие возможность прямо и (или) косвенно принимать решения по определению возможной рыночной или иной стоимости объекта оценки и (или) оказывать влияние на принимаемые друг другом (одним из лиц) такие решения, в том числе в силу заключенной сделки;

24) третьи лица – лица, не входящие в число оценщиков, экспертов и заказчиков, имеющие определенное отношение к объекту оценки, оценочной деятельности;

25) международные стандарты оценки – стандарты оценки, принятые Международным советом по стандартам оценки.

Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 31.12.2021 № 100 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об оценочной деятельности

1. Законодательство Республики Казахстан об оценочной деятельности основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Особенности организации оценки государственного имущества, случаи и особенности оценки имущества при его поступлении в состав государственного имущества, передаче государственного имущества в пользование физическим лицам и (или) негосударственным юридическим лицам, а также отчуждении государственного имущества устанавливаются главой 16 Закона Республики Казахстан "О государственном имуществе".

Особенности определения размера вреда, причиненного транспортному средству, устанавливаются Законом Республики Казахстан "Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств".

3. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Цель, задачи и принципы регулирования в области оценочной деятельности

1. Целью регулирования в области оценочной деятельности является развитие оценочной деятельности в Республике Казахстан.

2. Задачами регулирования в области оценочной деятельности являются:

1) установление правовых основ оценочной деятельности;

2) определение основных принципов и направлений осуществления оценочной деятельности;

3) создание условий для повышения профессионального уровня членов палаты оценщиков;

4) укрепление доверия к институту оценки в Республике Казахстан.

3. Принципами регулирования в области оценочной деятельности являются:

1) законность при осуществлении оценочной деятельности;

2) объективность при осуществлении оценочной деятельности;

3) достоверность при проведении оценки;

4) независимость при осуществлении оценочной деятельности;

5) конфиденциальность при осуществлении обязательства субъектами оценочной деятельности по сохранности информации, получаемой или составляемой ими в результате проведения оценки без права передачи их третьим лицам либо устного разглашения содержащихся в ней сведений, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 3 - в редакции Закона РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Субъекты оценочной деятельности

1. Субъектами оценочной деятельности признаются оценщики и юридические лица, с которыми оценщики заключили трудовой договор.

2. Оценщик вправе осуществлять оценочную деятельность самостоятельно, занимаясь частной практикой, а также на основании трудового договора между оценщиком и юридическим лицом.

Статья 5. Объекты оценки

К объектам оценки относятся:

1) отдельные материальные объекты (вещи), совокупность вещей, составляющих имущество лица, имущество определенного вида (движимое или недвижимое), в том числе бесхозяйное, выморочное имущество;

2) право собственности и иные вещные права на имущество или отдельные вещи из состава имущества, право требования, обязательства (долги), работы, услуги, информация, а также объекты права интеллектуальной собственности, иные объекты гражданских прав, в том числе бесхозяйные и выморочные, за исключением объектов налогообложения физических лиц (жилища, дачной постройки, хозяйственной (служебной) постройки, цокольного этажа, подвала жилища, гаража) при определении налоговой базы, земельных участков при определении кадастровой (оценочной) стоимости, которые проводятся Государственной корпорацией "Правительство для граждан".

Статья 6. Виды оценки

1. Видами оценки являются обязательная и инициативная оценка.

2. Обязательная оценка в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан проводится для:

1) налогообложения имущества в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан;

2) приватизации, передачи в доверительное управление либо аренду (аренду с последующим выкупом) государственного имущества.

Нормы настоящего подпункта не распространяются на случаи передачи в доверительное управление либо аренду имущества, закрепленного за Национальным Банком Республики Казахстан, дочерним организациям Национального Банка Республики Казахстан;

3) ипотечного кредитования: при предоставлении ипотечного займа, а также при необходимости реализации залогового имущества;

4) выкупа и изъятия имущества для государственных нужд;

5) определения стоимости имущества должника, когда должник или взыскатель возражает против произведенной судебным исполнителем оценки;

6) определения стоимости имущества, поступившего в государственную собственность;

7) в иных случаях, установленных законами Республики Казахстан.

3. Инициативная оценка проводится на основании волеизъявления заказчика по проведению оценщиком оценки в соответствии с настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

Право на проведение оценки является безусловным.

Глава 2. ОСНОВАНИЯ И УСЛОВИЯ ПРОВЕДЕНИЯ ОЦЕНКИ

Статья 7. Основания проведения оценки

Основанием для проведения оценки является договор на проведение оценки, заключенный между оценщиком или юридическим лицом, с которым оценщик заключил трудовой договор, и заказчиком в соответствии с настоящим Законом и гражданским законодательством Республики Казахстан.

По договору на проведение оценки оценщик или юридическое лицо, с которым оценщик заключил трудовой договор, обязуется выполнить услуги по определению рыночной или иной стоимости объекта оценки, а заказчик обязуется оплатить эти услуги.

Статья 8. Обязательные требования к договору на проведение оценки

1. К договору на проведение оценки применяются нормы Гражданского кодекса Республики Казахстан (Особенная часть) о договоре возмездного оказания услуг.

2. Договор на проведение оценки должен содержать:

1) реквизиты сторон:

для физического лица – фамилию, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность), индивидуальный идентификационный номер, место жительства (почтовый адрес);

для юридического лица, в том числе с которым оценщик заключил трудовой договор, – наименование, место нахождения (юридический адрес), бизнес-идентификационный номер, банковские реквизиты;

2) наименование и (или) место нахождения объекта оценки, вид объекта оценки;

3) описание объекта оценки;

4) дату определения стоимости объекта оценки;

5) цель проведения оценки;

6) вид оценки;

7) вид определяемой стоимости;

8) сроки проведения оценки;

9) указание на стандарт оценки, который будет применяться при проведении оценки;

10) условия, порядок и размер оплаты за оказываемые услуги;

11) права, обязанности и ответственность сторон;

12) реквизиты документа, подтверждающего право собственности заказчика на объект оценки либо иные основания, предоставляющие заказчику право на заключение договора на проведение оценки;

13) реквизиты свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" (номер и дату выдачи с указанием палаты оценщиков, выдавшей его);

14) право заказчика на досудебное регулирование вопросов имущественной ответственности оценщика или юридического лица, с которым оценщик заключил трудовой договор;

15) сведения об обеспечении имущественной ответственности оценщика или юридического лица, с которым оценщик заключил трудовой договор;

16) иные условия, не предусмотренные настоящим Законом.

3. Датой проведения оценки является день, по состоянию на который определена стоимость объекта оценки.

4. Размер оплаты за проведение оценки не может выражаться в процентном отношении к определяемой стоимости объекта оценки.

Статья 9. Требования к оформлению отчета об оценке

1. По результатам проведенной оценки составляются не менее двух экземпляров отчета об оценке, один из которых передается заказчику, второй хранится у оценщика или юридического лица, с которым оценщик заключил трудовой договор, в порядке, определяемом палатой оценщиков.

2. Отчет об оценке пронумеровывается, прошнуровывается, подписывается оценщиком и скрепляется его печатью (при наличии), а в случае заключения оценщиком трудового договора с юридическим лицом отчет об оценке утверждается руководителем юридического лица и скрепляется печатью юридического лица (при наличии).

3. Итоговая величина рыночной или иной стоимости объекта оценки, указанная в отчете об оценке, составленном по основаниям и в порядке, которые предусмотрены настоящим Законом, признается рекомендуемой для целей совершения сделки с объектом оценки, если иное не установлено законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 9 с изменением, внесенным Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Независимость оценщика

Не допускается вмешательство заказчика либо иных заинтересованных лиц в деятельность оценщика, если это может негативно повлиять на достоверность результата проведения оценки, в том числе ограничение круга вопросов, подлежащих выяснению при проведении оценки.

Статья 11. Экспертиза отчета об оценке

1. В случае наличия спора о достоверности величины рыночной или иной стоимости объекта оценки, установленной в отчете об оценке, в том числе и в связи с имеющимся иным отчетом об оценке этого же объекта, может проводиться экспертиза отчета об оценке.

Экспертиза отчета об оценке проводится в соответствии с законодательством Республики Казахстан об оценочной деятельности экспертным советом палаты оценщиков, членом которой является оценщик, проводивший оценку.

Экспертиза отчета об оценке проводится по инициативе заказчика и (или) третьего лица, оспаривающего отчет об оценке.

Экспертиза отчета об оценке проводится за счет стороны, инициирующей экспертизу отчета об оценке.

Экспертиза отчета об оценке проводится на основании договора между лицом, оспаривающим отчет об оценке, и палатой оценщиков.

2. Результатом экспертизы отчета об оценке является положительное или отрицательное экспертное заключение, подготовленное экспертным советом палаты оценщиков.

Положительным заключением экспертного совета признается экспертное заключение, содержащее вывод о соответствии отчета об оценке требованиям законодательства Республики Казахстан об оценочной деятельности и (или) о подтверждении стоимости объекта оценки, определенной в отчете об оценке.

Отрицательным заключением экспертного совета признается экспертное заключение, содержащее вывод о несоответствии отчета об оценке требованиям законодательства Республики Казахстан об оценочной деятельности и (или) об опровержении стоимости объекта оценки, определенной в отчете об оценке.

3. В случае выдачи отрицательного заключения экспертным советом оплата, произведенная заказчиком за экспертизу отчета об оценке, возмещается оценщиком, составившим отчет об оценке, или юридическим лицом, с которым оценщик заключил трудовой договор.

4. Экспертизу отчета об оценке не вправе осуществлять эксперт:

1) отчет об оценке которого оспаривается;

2) в случаях, предусмотренных частью первой пункта 2 статьи 15 настоящего Закона.

5. Исключен Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. В случаях, когда для проведения экспертизы отчета об оценке необходимы специальные знания в определенной области науки, техники, искусства или ремесла, экспертный совет вправе привлекать ученых и специалистов по профилю проведенной оценки.

7. Споры, возникающие между лицом, оспаривающим отчет об оценке, и палатой оценщиков, выдавшей экспертное заключение, рассматриваются судом.

В случае признания в судебном порядке заключения экспертного совета недостоверным члены экспертного совета и палата оценщиков несут ответственность в соответствии с настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Экспертный совет

1. Экспертный совет является органом палаты оценщиков, целью создания и деятельности которого является проведение экспертизы отчета об оценке.

Положение о деятельности экспертного совета утверждается общим собранием членов палаты оценщиков.

2. Экспертный совет палаты оценщиков формируется из числа оценщиков, имеющих свидетельство о присвоении квалификации "эксперт".

Экспертный совет палаты оценщиков образуется в составе не менее пяти экспертов.

Председателем экспертного совета избирается член экспертного совета простым большинством голосов экспертов на заседании экспертного совета сроком на два года. Одно и то же лицо не может быть избрано председателем два раза подряд.

3. Члены экспертного совета избираются общим собранием членов палаты оценщиков сроком на два года.

Члены экспертного совета могут быть переизбраны на новый срок, а также исключены из состава экспертного совета досрочно по основаниям, предусмотренным настоящим Законом.

Статья 13. Стандарты оценочной деятельности

1. К стандартам оценочной деятельности относятся стандарты оценки и стандарты палаты оценщиков.

2. Стандарт оценки, затрагивающий сферу, регулирование которой входит в компетенцию иного государственного органа, подлежит согласованию с уполномоченным органом в соответствующей сфере.

3. Стандарты оценки разрабатываются на основе международных стандартов оценки и должны соответствовать законодательству Республики Казахстан об оценочной деятельности.

4. Палата оценщиков вправе разрабатывать и утверждать по согласованию с уполномоченным органом в области оценочной деятельности и уполномоченным органом в области саморегулирования стандарты и правила палаты оценщиков, обязательные для выполнения всеми ее членами.

5. Стандарты оценки не относятся к документам по стандартизации, принятие которых осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан в сфере стандартизации.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ОЦЕНЩИКА

Статья 14. Права оценщика

1. Оценщик имеет право:

1) самостоятельно применять методы оценки и подходы к оценке в соответствии со стандартами оценки и (или) международными стандартами оценки с указанием источника;

2) требовать от заказчика при проведении оценки обеспечения доступа к объекту оценки, а также к документации в полном объеме, необходимой для осуществления оценки;

3) получать разъяснения заказчика, а также дополнительные сведения, необходимые для осуществления оценки;

4) привлекать по мере необходимости на договорной основе к участию в проведении оценки специалиста (специалистов);

5) отказаться от проведения оценки в случаях, если заказчик нарушил условия договора на проведение оценки и не обеспечил предоставление необходимой информации об объекте оценки;

6) запрашивать в письменной или устной форме у третьих лиц информацию, необходимую для проведения оценки, за исключением сведений, составляющих государственные секреты, коммерческую и иную охраняемую законом тайну.

2. В случае отказа в предоставлении информации, указанной в подпунктах 2), 3) и 6) пункта 1 настоящей статьи, существенным образом влияющей на достоверность результатов оценки, оценщик указывает об этом в отчете об оценке.

3. В течение трех месяцев с даты исключения палаты оценщиков из реестра саморегулируемых организаций оценщиков оценщики, являющиеся ее членами и не вступившие в другие палаты оценщиков, вправе осуществлять оценочную деятельность только по договорам, заключенным до даты исключения палаты оценщиков из реестра саморегулируемых организаций оценщиков.

4. Положения подпунктов 2), 3), 4), 5) и 6) пункта 1 и пункта 3 настоящей статьи распространяются на юридическое лицо, с которым оценщик заключил трудовой договор.

Статья 15. Обязанности оценщика

1. Оценщик обязан:

1) соблюдать при осуществлении оценочной деятельности требования настоящего Закона, иных нормативных правовых актов Республики Казахстан и стандартов оценочной деятельности;

2) соблюдать кодекс деловой и профессиональной этики оценщиков;

3) не допускать составления недостоверного отчета об оценке;

4) состоять членом только одной палаты оценщиков;

5) уплачивать взносы, установленные палатой оценщиков;

6) сообщать заказчику или юридическому лицу, с которым оценщик заключил трудовой договор, о невозможности своего участия в проведении оценки в случае возникновения обстоятельств, препятствующих проведению объективной оценки;

7) обеспечивать сохранность и конфиденциальность документов, информации, получаемых от заказчика и третьих лиц в ходе проведения оценки;

8) предоставлять по требованию заказчика информацию о членстве в палате оценщиков;

9) хранить составленные отчеты об оценке в течение пяти лет;

10) осуществлять непосредственное обследование объекта оценки, а также изучать документацию по нему без передоверия своего права;

11) предоставлять палате оценщиков, членом которой является оценщик, информацию о юридическом лице, с которым он заключил трудовой договор, а также сведения о любых изменениях этой информации в течение десяти календарных дней с даты заключения трудового договора и (или) возникновения изменений;

12) предоставлять ежеквартально в порядке, предусмотренном палатой оценщиков, информацию о подписанных в указанный период отчетах об оценке с указанием даты составления отчета и его порядкового номера, объекта оценки, вида определенной стоимости;

12-1) предоставлять ежемесячно не позднее 5 числа месяца, следующего за отчетным периодом, в палату оценщиков, членом которой он является, копии отчетов об оценке имущества, являющегося обеспечением при заключении ипотечного договора, а также при реализации заложенного имущества;

13) в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, предоставлять копии хранящихся отчетов об оценке или информацию государственным органам, иным организациям, должностным лицам, палате оценщиков, членом которой он является, по их требованию.

14) проходить курсы по повышению квалификации оценщиков каждые три года;

15) ознакомить заказчика с реестром недобросовестных оценщиков.

Требования подпунктов 8), 9), 12) и 13) части первой настоящего пункта не распространяются на оценщиков, заключивших трудовой договор с юридическим лицом.

Юридическое лицо, с которым оценщик заключил трудовой договор, обязано соблюдать требования, предусмотренные подпунктами 1), 3), 6), 7), 8), 9), 12), 12-1) и 13) части первой настоящего пункта.

2. Оценщик не может проводить оценку, если:

1) в отношении объекта оценки оценщик имеет либо приобретает вещные или обязательственные права вне договора;

2) оценщик имеет имущественный интерес к объекту оценки;

3) оценщик является аффилированным лицом заказчика;

4) юридическое лицо-заказчик является кредитором или страховщиком оценщика;

5) оценщик является акционером, учредителем, работником, собственником, участником, кредитором, дебитором, спонсором юридического лица-заказчика либо оценщик является близким родственником или свойственником заказчика – физического лица;

6) оценщик является работником юридического лица, в котором руководитель либо уполномоченное им лицо состоит в близких родственных или свойственных связях с заказчиком – физическим лицом и (или) руководителем либо уполномоченным лицом юридического лица;

7) это влечет возникновение конфликта интересов или создает угрозу возникновения такого конфликта, за исключением обязательств, возникающих из заключенных публичных договоров.

Требования настоящего пункта распространяются на юридическое лицо, с которым оценщик заключил трудовой договор.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными Законом РК от 31.12.2021 № 100 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. ПАЛАТА ОЦЕНЩИКОВ

Статья 16. Палата оценщиков

1. Палата оценщиков создается в форме некоммерческой организации и является саморегулируемой организацией, основанной на обязательном членстве, объединяющей на условиях членства не менее трехсот оценщиков.

2. Деятельность палаты оценщиков регулируется настоящим Законом, иными законами, уставом, стандартом и правилами палаты оценщиков.

3. Статус палаты оценщиков приобретается с даты ее внесения уполномоченным органом в области оценочной деятельности в реестр саморегулируемых организаций оценщиков.

4. Реорганизация и ликвидация палаты оценщиков осуществляются в соответствии с настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан.

5. Палата оценщиков ликвидируется:

1) по решению общего собрания членов палаты оценщиков;

2) по решению суда.

6. Палата оценщиков подлежит ликвидации по основаниям:

1) несоответствия требованиям настоящего Закона, Закона Республики Казахстан "О саморегулировании";

2) нарушения более двух раз в течение двенадцати последовательных календарных месяцев устава палаты оценщиков и принятых ею правил и стандартов;

3) привлечения к административной ответственности более двух раз в течение двенадцати последовательных календарных месяцев за нарушение законодательства Республики Казахстан об оценочной деятельности;

4) предусмотренным статьей 49 Гражданского кодекса Республики Казахстан (Общая часть).

В случае ликвидации палаты оценщиков оценщики обязаны в течение трех месяцев вступить в иные палаты оценщиков без уплаты вступительного взноса.

7. Уполномоченный орган в области оценочной деятельности на основании решения общего собрания членов палаты оценщиков или вступившего в законную силу решения суда о ликвидации палаты оценщиков исключает ее из реестра саморегулируемых организаций оценщиков.

Статья 17. Права и обязанности палаты оценщиков

1. Палата оценщиков вправе:

1) от своего имени оспаривать в установленном законодательством Республики Казахстан порядке акты, решения и (или) действия (бездействие) органов государственной власти и местного самоуправления и их должностных лиц, юридических лиц, нарушающие права и законные интересы палаты оценщиков, ее членов либо создающие угрозу такого нарушения;

2) запрашивать в органах государственной власти и местного самоуправления и получать от этих органов информацию, необходимую для выполнения палатой оценщиков возложенных на нее законами Республики Казахстан функций, в установленном законодательством Республики Казахстан порядке, за исключением сведений, составляющих государственные секреты, коммерческую и иную охраняемую законом тайну;

3) вступать в международные организации оценщиков;

4) утверждать правила и стандарты палаты оценщиков по согласованию с уполномоченным органом в области оценочной деятельности и уполномоченным органом в области саморегулирования;

5) собирать вступительные, ежегодные членские взносы и формировать имущество палат оценщиков из других, не запрещенных законами Республики Казахстан источников;

6) отказывать в принятии в члены палаты оценщиков в случаях, установленных пунктом 3 статьи 18 настоящего Закона;

7) по письменному разрешению Международного совета по стандартам оценки осуществлять перевод международных стандартов оценки, а также размещать их на своем интернет-ресурсе;

8) осуществлять иные права, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и уставом палаты оценщиков.

2. Палата оценщиков обязана:

1) уведомить уполномоченный орган в области оценочной деятельности о начале осуществления деятельности;

2) соблюдать законодательство Республики Казахстан, устав палаты оценщиков и принятые ею правила и стандарты;

3) представлять интересы своих членов в государственных органах, органах местного самоуправления, а также в международных организациях оценщиков в соответствии с настоящим Законом, иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан и уставом палаты оценщиков;

4) разрабатывать и утверждать правила выдачи сертификатов о прохождении курсов повышения квалификации и переподготовки оценщиков и экспертов;

5) рассматривать обращения физических и юридических лиц на действия (бездействие) членов палаты оценщиков;

6) вести реестры членов палаты оценщиков, членов экспертного совета, которые размещаются на интернет-ресурсе палаты оценщиков;

7) рассматривать материалы о дисциплинарных проступках оценщиков, экспертов и налагать на виновных лиц дисциплинарные взыскания;

8) осуществлять контроль за своими членами в соответствии с требованиями настоящего Закона;

9) приостанавливать и прекращать членство в палате оценщиков по основаниям, предусмотренным настоящим Законом;

10) принять кодекс деловой и профессиональной этики оценщиков;

11) ежеквартально не позднее 20 числа месяца, следующего за отчетным кварталом, предоставлять в уполномоченный орган в области оценочной деятельности информацию о своей деятельности и деятельности своих членов по форме, утвержденной уполномоченным органом в области оценочной деятельности, с ее размещением на интернет-ресурсе палаты оценщиков;

11-1) ежеквартально не позднее 20 числа месяца, следующего за отчетным кварталом, предоставлять в уполномоченный орган в области оценочной деятельности информацию с копией отчетов об оценке имущества, являющегося обеспечением при заключении ипотечного договора, а также при реализации заложенного имущества;

11-2) в течение трех рабочих дней со дня принятия решения предоставлять в уполномоченный орган в области оценочной деятельности сведения о приостановлении действия свидетельства и (или) лишении свидетельства и (или) прекращении действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" своих членов;

12) информировать членов палаты оценщиков о поступлении и расходовании денег путем размещения на интернет-ресурсе палаты ежегодного отчета;

13) выдавать свидетельства о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт";

14) проводить курсы повышения квалификации и переподготовки оценщиков.

Законами Республики Казахстан и уставом палаты оценщиков могут устанавливаться иные обязанности палаты оценщиков.

3. Палата оценщиков не вправе осуществлять деятельность и совершать действия, влекущие возникновение конфликта интересов палаты оценщиков и ее членов или создающие угрозу возникновения такого конфликта.

Меры по предотвращению или урегулированию конфликта интересов устанавливаются палатами оценщиков.

Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными Законом РК от 31.12.2021 № 100 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Требования к членству в палате оценщиков

1. Оценщик может быть членом только одной палаты оценщиков.

Обязательными условиями членства в палате оценщиков являются:

1) свидетельство о присвоении квалификации "оценщик";

2) отсутствие неснятой или непогашенной судимости за правонарушения в сфере экономической деятельности, а также за преступления средней тяжести, совершенные умышленно, тяжкие и особо тяжкие преступления.

2. Для вступления в члены палаты оценщиков физическое лицо представляет:

1) заявление;

2) документ, удостоверяющий личность;

3) свидетельство о присвоении квалификации "оценщик";

4) справку об отсутствии неснятой или непогашенной судимости за правонарушения в сфере экономической деятельности, а также за преступления средней тяжести, совершенные умышленно, тяжкие и особо тяжкие преступления;

5) иные документы, установленные палатой оценщиков.

3. Основанием для отказа в приеме в члены палаты оценщиков является несоблюдение положений, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи.

4. Заявитель вправе обжаловать действия палаты оценщиков по отказу в приеме в члены соответствующей палаты оценщиков в уполномоченный орган в области оценочной деятельности или суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 18 с изменением, внесенным Законом РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 19. Приостановление и прекращение членства в палате оценщиков

1. Членство в палате оценщиков приостанавливается в случае приостановления действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик".

Оценщик, членство в палате оценщиков которого приостановлено, не может осуществлять оценочную деятельность в период приостановления.

2. Членство в палате оценщиков прекращается по следующим основаниям:

1) по заявлению члена палаты оценщиков;

2) в случае неоднократного нарушения оценщиком устава палаты оценщиков, кодекса деловой и профессиональной этики оценщика;

3) в связи с прекращением действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик".

Оценщик, членство в палате оценщиков которого прекращено, не может осуществлять оценочную деятельность.

3. Палата оценщиков не позднее дня, следующего за днем приостановления или прекращения членства оценщика в палате оценщиков, обязана уведомить об этом:

1) оценщика, членство которого приостановлено или прекращено;

2) заказчика и юридическое лицо, с которым оценщик заключил трудовой договор, в случаях, если информация о заключенном договоре ранее предоставлялась в палату оценщиков;

3) уполномоченный орган в области оценочной деятельности.

В случае прекращения членства в палате оценщиков в связи с лишением свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" по основаниям, предусмотренным частью первой пункта 4 статьи 25 настоящего Закона, палата оценщиков не позднее трех рабочих дней обязана уведомить об этом палаты оценщиков, внесенные в реестр саморегулируемых организаций оценщиков.

Статья 20. Органы управления палаты оценщиков

1. Органами управления палаты оценщиков являются:

1) общее собрание членов палаты оценщиков;

2) коллегиальный орган управления палаты оценщиков;

3) исполнительный орган палаты оценщиков;

4) контрольный орган (ревизионная комиссия) палаты оценщиков.

Порядок формирования, структура, компетенция и срок полномочий органов управления палаты оценщиков, порядок принятия этими органами решений устанавливаются уставом палаты оценщиков в соответствии с настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

2. Общее собрание членов палаты оценщиков является высшим органом управления, полномочным рассматривать отнесенные к его компетенции настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и ее уставом вопросы деятельности палаты оценщиков.

К исключительной компетенции общего собрания членов палаты оценщиков относятся:

1) принятие устава палаты оценщиков, внесение в него изменений и дополнений;

2) определение основных направлений деятельности палаты оценщиков;

3) утверждение бюджета палаты оценщиков;

4) принятие решений о добровольной ликвидации палаты оценщиков и назначении ликвидационной комиссии;

5) избрание членов коллегиального органа управления, руководителя исполнительного органа и членов контрольного органа (ревизионной комиссии) палаты оценщиков, досрочное прекращение полномочий указанных органов или руководителя либо отдельных их членов;

6) утверждение отчетов коллегиального и исполнительного органов, контрольного органа (ревизионной комиссии) и специализированных органов в порядке и сроки, которые установлены уставом палаты оценщиков;

7) утверждение положения о членстве в палате оценщиков;

8) рассмотрение вопроса о лишении свидетельств о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт";

9) установление размера вступительных и ежегодных членских взносов.

Размер ежегодных членских взносов должен составлять не менее 25-кратного и не более 75-кратного размера месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год.

Размер вступительного взноса не должен превышать размер ежегодных членских взносов;

10) определение способов обеспечения имущественной ответственности.

Порядок проведения общего собрания членов палаты оценщиков, порядок формирования повестки дня заседаний, определения кворума, условия и порядок проведения голосования определяются уставом палаты оценщиков.

Уставом палаты оценщиков могут быть предусмотрены иные вопросы, принятие решений по которым отнесено к исключительной компетенции общего собрания членов палаты оценщиков.

3. Руководство палатой оценщиков осуществляет коллегиальный орган управления палаты оценщиков, избранный общим собранием членов палаты оценщиков.

Количественный состав коллегиального органа управления палаты оценщиков, порядок и условия его формирования и деятельности, принятия решений, прекращения полномочий устанавливаются уставом палаты оценщиков.

4. К компетенции коллегиального органа управления палаты оценщиков относятся:

1) утверждение правил и стандартов палаты оценщиков, внесение в них изменений и (или) дополнений;

2) вынесение вопросов на рассмотрение общего собрания членов палаты оценщиков;

3) принятие решения о вступлении в члены палаты оценщиков, приостановлении и прекращении членства в палате оценщиков;

4) создание специализированных органов палаты оценщиков, утверждение положений о них и правил осуществления ими деятельности;

5) иные вопросы, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и уставом палаты оценщиков.

В палате оценщиков функции коллегиального органа управления могут осуществляться общим собранием членов палаты оценщиков.

5. Исполнительный орган палаты оценщиков:

1) организует работу палаты оценщиков, осуществляет контроль за выполнением возложенных на палату оценщиков задач;

2) осуществляет прием и увольнение работников палаты оценщиков;

3) представляет интересы палаты оценщиков в государственных органах, общественных объединениях, других организациях;

4) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и уставом палаты оценщиков.

6. Контрольный орган (ревизионная комиссия) является органом палаты оценщиков, осуществляющим контроль финансово-хозяйственной деятельности органов управления палаты оценщиков и их должностных лиц.

Контрольный орган (ревизионная комиссия) палаты оценщиков подотчетен и подконтролен общему собранию членов палаты оценщиков.

Порядок и сроки представления отчетов контрольного органа (ревизионной комиссии) определяются уставом палаты оценщиков.

Статья 21. Обеспечение имущественной ответственности при осуществлении оценочной деятельности

1. Палата оценщиков для обеспечения своей имущественной ответственности и имущественной ответственности своих членов перед заказчиками и третьими лицами применяет один из следующих способов:

1) страхование гражданско-правовой ответственности оценщика и палаты оценщиков;

2) привлечение к имущественной ответственности членов палаты оценщиков;

3) использование иных способов обеспечения имущественной ответственности, предусмотренных законами Республики Казахстан.

Порядок обеспечения имущественной ответственности устанавливается палатой оценщиков.

Убытки, причиненные заказчику, заключившему договор на проведение оценки, или имущественный вред, причиненный третьим лицам, вследствие использования итоговой величины рыночной или иной стоимости объекта оценки, указанной в отчете об оценке, подлежат возмещению в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан.

2. Договор страхования гражданско-правовой ответственности оценщика заключается членом палаты оценщиков на срок не менее одного года.

Страховая сумма определяется договором страхования гражданско-правовой ответственности оценщика и не должна быть менее 5000-кратного размера месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете и действующего на дату заключения договора страхования гражданско-правовой ответственности оценщика.

Объектом страхования по договору страхования гражданско-правовой ответственности оценщика является имущественный интерес оценщика, связанный с его обязанностью возместить имущественный вред, причиненный третьим лицам в результате осуществления им оценочной деятельности, и (или) убытки, причиненные заказчику, заключившему договор на проведение оценки.

Страховым случаем по договору страхования гражданско-правовой ответственности оценщика признается факт наступления гражданско-правовой ответственности оценщика (страхователя) по возмещению вреда, причиненного имущественным интересам заказчика и (или) третьего лица при осуществлении оценочной деятельности.

Статья 22. Контроль палаты оценщиков за деятельностью своих членов

1. Палата оценщиков осуществляет контроль за соблюдением членами палаты требований настоящего Закона, иных нормативных правовых актов, стандартов и правил палаты оценщиков, а также кодекса деловой и профессиональной этики оценщиков, условий членства в палате.

2. Основанием для проведения палатой оценщиков проверки является поступившее в палату оценщиков обращение, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи.

Обращение, для рассмотрения которого не требуется получение информации от иных субъектов, должностных лиц либо проверка с выездом на место, рассматривается в течение пятнадцати календарных дней со дня его поступления.

Обращение, для рассмотрения которого требуется получение информации от иных субъектов, должностных лиц либо проверка с выездом на место, рассматривается и по нему принимается решение в течение тридцати календарных дней со дня его поступления.

3. Порядок организации, проведения проверок и рассмотрения обращений в отношении членов палаты оценщиков устанавливается палатой оценщиков.

Статья 23. Порядок получения свидетельств о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт"

1. Кандидаты, претендующие на получение свидетельств о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт", сдают квалификационный экзамен.

2. К квалификационному экзамену на получение свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" допускаются физические лица, имеющие высшее образование, прошедшие обучение или переподготовку в соответствии с программой и в объеме часов, утвержденных палатой оценщиков, а также стажировку у оценщика сроком не менее одного года.

Программа обучения, профессиональной переподготовки кандидатов в оценщики и объем часов должны соответствовать типовой программе, утвержденной уполномоченным органом в области оценочной деятельности.

3. К квалификационному экзамену на получение свидетельства о присвоении квалификации "эксперт" допускаются оценщики.

4. Лица не допускаются к квалификационному экзамену в случае несоответствия требованиям, установленным настоящим Законом.

Решение об отказе в допуске к квалификационному экзамену направляется палатой оценщиков лицу не позднее пятнадцати рабочих дней со дня поступления заявления.

5. Тестовые задания для проведения квалификационного экзамена оценщиков, экспертов разрабатываются палатой оценщиков по согласованию с уполномоченным органом в области оценочной деятельности.

Квалификационный экзамен проводится в письменной форме.

6. Лица, сдавшие квалификационный экзамен, получают свидетельства о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт" с указанием номера свидетельства, фамилии, имени и отчества (если оно указано в документе, удостоверяющем личность).

Решения о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт" размещаются на интернет-ресурсе палаты оценщиков.

7. Лица, не сдавшие квалификационный экзамен, допускаются к его повторному прохождению по истечении трех месяцев с даты принятия решения квалификационной комиссией.

8. Формы и порядок ведения реестров членов палаты оценщиков, членов экспертного совета и недобросовестных оценщиков утверждаются уполномоченным органом в области оценочной деятельности.

Правила выдачи свидетельств о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт" утверждаются палатой оценщиков.

9. Правила проведения квалификационного экзамена для подтверждения квалификаций кандидатов в оценщики, эксперты утверждаются уполномоченным органом в области оценочной деятельности.

Сноска. Статья 23 с изменением, внесенным Законом РК от 31.12.2021 № 100 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24. Квалификационная комиссия

1. Квалификационная комиссия является специализированным органом и создается для проведения квалификационного экзамена для лиц, претендующих на получение свидетельств о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт".

2. Квалификационная комиссия состоит из семи членов и формируется из числа представителей уполномоченного органа в области оценочной деятельности, неправительственных организаций и членов палат оценщиков.

Численность представителей палат оценщиков должна составлять большинство от общей численности состава квалификационной комиссии.

3. Члены квалификационной комиссии избираются сроком на два года.

4. Председатель квалификационной комиссии избирается из числа оценщиков – членов квалификационной комиссии.

Одно и то же лицо не может быть избрано председателем квалификационной комиссии два раза подряд.

5. Порядок деятельности квалификационной комиссии устанавливается палатой оценщиков.

6. Заседания квалификационной комиссии проводятся по мере необходимости, но не реже одного раза в шесть месяцев.

Статья 25. Приостановление, прекращение, лишение свидетельств о присвоении квалификаций "оценщик", "эксперт"

1. Приостановление действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" осуществляется в следующих случаях:

1) по собственному желанию;

2) по инициативе палаты оценщиков по результатам контроля за деятельностью оценщика или рассмотрения обращения физических и юридических лиц.

При этом период приостановления действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" составляет три года без права обжалования данного решения в палату оценщиков с прохождением курса обучения после завершения срока приостановления действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик".

2. Прекращение действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" осуществляется в случаях:

1) смерти лица;

2) признания лица по вступившему в законную силу решению суда недееспособным или ограниченно дееспособным, умершим либо безвестно отсутствующим;

3) вступления в законную силу обвинительного приговора суда за уголовные правонарушения в сфере экономической деятельности, а также за преступления средней тяжести, совершенные умышленно, тяжкие и особо тяжкие преступления;

4) вступления в законную силу судебного решения о применении к лицу принудительных мер медицинского характера;

5) лишения свидетельства о присвоении квалификации "оценщик".

3. Прекращение действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" осуществляется решением коллегиального органа управления палаты оценщиков.

4. Лишение свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" осуществляется палатой оценщиков в случаях:

1) неоднократного нарушения оценщиком законодательства Республики Казахстан об оценочной деятельности либо нарушения законодательства Республики Казахстан, повлекшего причинение ущерба интересам государства, физических и (или) юридических лиц;

2) неустранения причины, указанной в подпункте 2) пункта 1 настоящей статьи;

3) установления факта предоставления оценщиком недостоверной информации или умышленно искаженных сведений в документах, явившихся основанием для выдачи свидетельства о присвоении квалификации "оценщик";

4) составления недостоверного отчета об оценке более двух раз.

Лица, лишенные свидетельства о присвоении квалификации "оценщик", к подтверждению квалификации "оценщик" допускаются по истечении пяти лет со дня принятия решения о лишении свидетельства о присвоении квалификации "оценщик".

При повторном принятии решения о лишении свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" указанные лица не допускаются к подтверждению квалификации "оценщик".

Решение о лишении свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" может быть обжаловано в судебном порядке в соответствии с законами Республики Казахстан.

5. В случае приостановления или прекращения действия свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" палата оценщиков вносит соответствующую информацию с указанием даты и времени прекращения свидетельства в реестр членов палаты оценщиков с опубликованием ее на интернет-ресурсе палаты.

6. Прекращение действия свидетельства о присвоении квалификации "эксперт" осуществляется решением коллегиального органа управления палаты оценщиков в следующих случаях:

1) смерти лица;

2) признания лица по вступившему в законную силу решению суда недееспособным или ограниченно дееспособным, умершим либо безвестно отсутствующим;

3) вступления в законную силу обвинительного приговора суда за уголовные правонарушения в сфере экономической деятельности, а также за преступления средней тяжести, совершенные умышленно, тяжкие и особо тяжкие преступления;

4) вступления в законную силу судебного решения о применении к лицу принудительных мер медицинского характера;

5) лишения свидетельства о присвоении квалификации "эксперт".

В случае прекращения действия свидетельства о присвоении квалификации "эксперт" палата оценщиков вносит соответствующую информацию с указанием даты и времени прекращения свидетельства в реестр членов экспертного совета с опубликованием ее на интернет-ресурсе палаты.

7. Лишение свидетельства о присвоении квалификации "эксперт" осуществляется палатой оценщиков в случаях:

1) неоднократного нарушения экспертом законодательства Республики Казахстан об оценочной деятельности либо нарушения законодательства Республики Казахстан, повлекшего причинение ущерба интересам государства, физических и (или) юридических лиц;

2) составления необоснованного экспертного заключения о рыночной или иной стоимости объекта оценки, отраженной в отчете об оценке;

3) лишения свидетельства о присвоении квалификации "оценщик";

4) неоднократного нарушения экспертом требований палаты оценщиков.

Оценщик не ранее чем через три года после принятия решения о лишении свидетельства о присвоении квалификации "эксперт" вправе получить свидетельство о присвоении квалификации "эксперт".

Сноска. Статья 25 с изменениями, внесенными Законом РК от 31.12.2021 № 100 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Глава 5. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ЗАКАЗЧИКА

Статья 26. Права заказчика

Заказчик имеет право:

1) получать от оценщика либо юридического лица, с которым оценщик заключил трудовой договор, исчерпывающую информацию о требованиях законодательства Республики Казахстан, касающихся проведения оценки;

2) знакомиться с нормативными правовыми актами, на которых основывается отчет об оценке;

3) получать от оценщика либо юридического лица, с которым оценщик заключил трудовой договор, необходимую информацию о подходах к оценке и методах оценки;

4) отказаться от услуг оценщика либо юридического лица, с которым оценщик заключил трудовой договор, в случае нарушения ими условий договора на проведение оценки;

5) осуществлять иные права, предусмотренные настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

Статья 27. Обязанности заказчика

Заказчик обязан:

1) создавать условия оценщику или юридическому лицу, с которым оценщик заключил трудовой договор, для своевременного и качественного проведения оценки в соответствии с договором на проведение оценки;

2) предоставлять оценщику или юридическому лицу, с которым оценщик заключил трудовой договор, необходимую для проведения оценки документацию, полную и достоверную информацию, а также давать необходимые разъяснения, обеспечить доступ оценщика к объекту оценки;

3) не вмешиваться в деятельность оценщика, если это негативно повлияет на достоверность оценки;

4) направлять по требованию оценщика или юридического лица, с которым оценщик заключил трудовой договор, письменный запрос от своего имени в адрес третьих лиц для получения необходимой для проведения оценки информации;

5) выполнять иные обязанности, предусмотренные настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

Статья 28. Рассмотрение споров

Споры, возникающие между палатой оценщиков, оценщиком, юридическим лицом, с которым оценщик заключил трудовой договор, заказчиком или третьими лицами при осуществлении оценки, в том числе не разрешенные посредством проведения экспертизы отчета об оценке, разрешаются в суде.

Глава 6. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ ОЦЕНОЧНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

Статья 29. Государственный контроль в области оценочной деятельности

Сноска. Заголовок с изменением, внесенным Законом РК от 24.05.2018 № 156-VІ (порядок введения в действие см. пп.4 п.1 ст.2).

1. Уполномоченный орган в области оценочной деятельности осуществляет государственный контроль в области оценочной деятельности, за соблюдением палатами оценщиков законодательства Республики Казахстан, устава палаты оценщиков и принятых ею правил и стандартов.

2. Государственный контроль в области оценочной деятельности за деятельностью палат оценщиков осуществляется путем проведения проверок и профилактического контроля с посещением субъекта контроля в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

3. Решение о проведении проверки деятельности палаты оценщиков принимается уполномоченным органом в области оценочной деятельности на основании заявлений физических и юридических лиц, обращений и запросов государственных органов, органов местного самоуправления, правоохранительных органов о нарушении палатой оценщиков, ее членами требований законодательства Республики Казахстан, устава палаты оценщиков и принятых ею правил и стандартов.

4. В случае выявления нарушений законодательства Республики Казахстан, устава палаты оценщиков и принятых ею правил и стандартов уполномоченный орган в области оценочной деятельности направляет в палату оценщиков представление об устранении выявленных нарушений.

При неустранении нарушений в установленный срок уполномоченный орган в области оценочной деятельности принимает меры в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Уполномоченный орган в области оценочной деятельности обращается в суд о принудительной ликвидации палаты оценщиков с последующим исключением из реестра саморегулируемых организаций оценщиков по основаниям, предусмотренным пунктом 6 статьи 16 настоящего Закона.

Сноска. Статья 29 с изменениями, внесенными законами РК от 24.05.2018 № 156-VІ (порядок введения в действие см. пп.4 п.1 ст.2); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Компетенция уполномоченного органа в области оценочной деятельности

К компетенции уполномоченного органа в области оценочной деятельности относятся:

1) формирование и реализация государственной политики в области оценочной деятельности;

1-1) разработка и утверждение нормативных правовых актов Республики Казахстан в области оценочной деятельности в соответствии с целью и задачами настоящего Закона и законодательством Республики Казахстан;

2) контроль за деятельностью палаты оценщиков;

3) ведение реестра саморегулируемых организаций оценщиков;

3-1) ведение реестра недобросовестных оценщиков;

4) проведение анализа регуляторного воздействия в области оценочной деятельности;

5) исключен Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6) согласование правил и стандартов палат оценщиков;

7) запрашивание информации о деятельности палат оценщиков;

8) делегирование представителей в состав квалификационной комиссии;

9) подача иска в суд о принудительной ликвидации палаты оценщиков по основаниям, предусмотренным настоящим Законом;

10) исключен Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
11) Исключен Законом РК от 31.12.2021 № 100 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12) осуществление иных полномочий, предусмотренных настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 30 с изменениями, внесенными законами РК от 31.12.2021 № 100 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 7. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ И ПЕРЕХОДНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 31. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан об оценочной деятельности

Лица, нарушившие законодательство Республики Казахстан об оценочной деятельности, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 32. Переходные положения

1. Палаты оценщиков могут быть созданы по истечении трех месяцев со дня первого официального опубликования настоящего Закона.

При создании палаты оценщиков ее членами могут быть оценщики – физические лица, имеющие лицензии на право осуществления оценочной деятельности.

2. Квалификационная комиссия создается палатой оценщиков в течение трех месяцев со дня создания палаты оценщиков.

3. Юридические лица, зарегистрированные до введения в действие настоящего Закона с использованием в своих наименованиях полных или частичных словосочетаний "палата оценщиков", "Республиканская палата оценщиков", подлежат реорганизации или ликвидации со дня введения в действие настоящего Закона.

4. Оценщики – физические лица, имеющие лицензии на право осуществления оценочной деятельности, вправе получить в палате оценщиков свидетельства о присвоении квалификации "оценщик" без прохождения квалификационного экзамена со дня введения в действие настоящего Закона.

5. Со дня введения в действие настоящего Закона лицензии, выданные юридическим лицам на осуществление оценочной деятельности и полученные ими до введения в действие настоящего Закона, признаются недействительными.

Статья 33. Порядок введения в действие настоящего Закона

1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования, за исключением подпункта 3) статьи 30 настоящего Закона, который вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования.

2. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 30 ноября 2000 года "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2000 г., № 20, ст.381; 2001 г., № 24, ст.338; 2003 г., № 3, ст.19; № 10, ст.54; 2004 г., № 23, ст.142; 2007 г., № 2, ст.18; 2009 г., № 23, ст.97; 2010 г., № 5, ст.23; 2011 г., № 3, ст.32; № 5, ст.43; № 6, ст.49; № 11, ст.102; 2012 г., № 14, ст.95; № 15, ст.97; 2014 г., № 1, ст.4; № 10, ст.52; № 19-I, 19-II, ст.96; № 23, ст.143; 2015 г., № 20-IV, ст.113; № 22-II, ст.145; № 23-II, ст.172).

Президент Республики Казахстан

Н. НАЗАРБАЕВ