ИПС "Әділет"

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға қолайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      БАСПАСӨЗ-РЕЛИЗ
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 33-баптан қараңыз.

Осы Заң Қазақстан Республикасында бағалау қызметiн жүзеге асыруға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейдi, сондай-ақ бағалау қызметін реттеудің құқықтық негіздерін айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) бағалау – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бағалау объектiсiнiң ықтимал нарықтық немесе өзге құнын айқындау;

2) бағалау амалы – бағалау объектiсiнiң ықтимал нарықтық немесе өзге құнын бiр немесе бiрнеше бағалау әдiсiн пайдаланып айқындау тәсiлi;

3) бағалау әдiсi – бағалау кезінде жасалатын заңдық, қаржылық-экономикалық және ұйымдастырушылық-техникалық сипаттағы іс-қимылдар жиынтығы;

4) бағалау күні – бағалау объектiсiнiң ықтимал нарықтық немесе өзге құны айқындалатын күн немесе уақыт кезеңi;

5) бағалау қызметi – бағалау қызметі субъектілерінің белгiлi бiр күнге бағалау объектiсiне қатысты нарықтық немесе осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және бағалау стандарттарында көзделген өзге құнды белгілеуге бағытталған кәсіптік қызметі;

6) бағалау қызметi саласындағы уәкiлеттi орган – бағалау қызметi саласында басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

7) бағалау стандарты – бағалау қызметi саласындағы уәкiлеттi орган бағалау қызметiнің субъектілері үшін бағалау объектісінің нарықтық немесе өзге құнын айқындауға қойылатын бірыңғай талаптарды белгілейтін нормативтiк құқықтық акт;

8) бағалау туралы анық емес есеп – осы Заңның 14-бабының 2-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңнамасының талаптарын бұза отырып, бағалау объектiсiнiң нарықтық немесе өзге құнын бұрмалауға алып келетін анық емес деректердi пайдаланып жасалған жазбаша құжат;

9) бағалау туралы есеп – жүргізілген бағалау нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес жасалған жазбаша құжат;

10) бағалау туралы есептің сараптамасы – бағалау туралы есептің Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасының және бағалаушылар палатасы стандарттарының талаптарына сәйкестігін тексеру мақсатында бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі жүргізетін зерттеу;

11) бағалаушы – кәсіптік қызметін бағалаушылар палатасы берген "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің негізінде жүзеге асыратын және бағалаушылар палаталарының біреуінің мүшесі болып табылатын жеке тұлға;

12) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлік – адамның арнайы теориялық білімді, практикалық икемдерді, дағдыларды және жұмыс тәжірибесін меңгеруге қойылатын талаптарға сәйкестігін растайтын құжат;

13) бағалаушылар палатасы – өз мүшелерінің бағалау қызметінің сапасын бақылауды жүзеге асыру, бағалаушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мақсатында құрылған, кәсіптік қызмет саласындағы өзін-өзі реттейтін ұйым;

14) бағалаушылар палатасының қағидасы – бағалаушылар палатасы әзірлейтін және бекітетін, бағалаушылар палатасы мен оның мүшелерінің қызметін ұйымдастыру тәртібін айқындайтын құжат;

15) бағалаушылар палатасының стандарты – бағалаушылар палатасы әзірлейтін және бекітетін, бағалаушылар палатасы мүшелерінің көрсетілетін қызметтеріне қойылатын бірыңғай және міндетті қағидаттарды, сипаттамаларды олардың көп мәрте пайдалануына арналған талаптар белгіленетін құжат;

16) біліктілік комиссиясы – бағалаушылар палатасының "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алуға үміткер адамдарға біліктілік емтиханын өткізу үшін құрылған мамандандырылған органы;

16-1) жосықсыз бағалаушылар тізілімі – бағалаушылар палаталарының "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтата тұру және (немесе) куәліктен айыру және (немесе) куәліктің қолданылуын тоқтату туралы мәліметтерінің негізінде жасалған бағалаушылар тізілімі;

17) мүдделер қақтығысы – бағалаушының, бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаның немесе сарапшының мүдделілігі бағалау туралы есептің немесе сарапшылық қорытындының анықтығына әсер етуі мүмкін жағдай;

18) нарықтық құн – тиісті маркетинг жүргізілгеннен кейін тараптардың әрқайсысы жете хабардар бола отырып, есеппен әрі мәжбүрлеусіз әрекет ететін коммерциялық мәміле нәтижесінде мүдделі тұлға мен сатушы арасында бағалау күніне актив алмасу жасалатын ақшалай есеп айырысу сомасы;

19) өзге құн – бағалау объектісінің нарықтық құнынан басқа өзге құны, оның түрлері бағалау стандарттарында белгіленеді;

20) сарапшы – бағалаушылар палатасы сарапшылық кеңесінің "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлігі бар мүшесі;

21) "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлік – бағалаушылар палатасы белгілеген, сарапшының кәсіптік білім деңгейіне қойылатын талаптарға бағалаушының сәйкестігін растайтын құжат;

22) тапсырыс берушi – бағалау жүргізу шартын жасасқан жеке және (немесе) заңды тұлға;

23) үлестес тұлғалар – бағалаушының қызметіне ықпал етуге қабілетті, бағалау объектісінің ықтимал нарықтық немесе өзге құнын айқындау жөніндегі шешімді тікелей және (немесе) жанама түрде қабылдау және (немесе) бір-бірінің (тұлғалардың біреуінің) қабылданатын осындай шешімдеріне, оның ішінде жасасқан мәмілеге орай тікелей және (немесе) жанама түрде ықпал ету мүмкіндігіне ие жеке және (немесе) заңды тұлғалар;

24) үшiншi тұлғалар – бағалаушылар, сарапшылар мен тапсырыс берушiлер қатарына кiрмейтiн, бағалау объектісіне, бағалау қызметiне белгiлi бiр қатысы бар тұлғалар;

25) халықаралық бағалау стандарттары – Бағалау стандарттары жөніндегі халықаралық кеңес қабылдаған бағалау стандарттары.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Мемлекеттiк мүлiктi бағалауды ұйымдастыру ерекшелiктерi, мүлік мемлекеттiк мүлiктiң құрамына түскен, мемлекеттiк мүлiктi жеке тұлғалардың және (немесе) мемлекеттiк емес заңды тұлғалардың пайдалануына берген, сондай-ақ мемлекеттiк мүлiктi иелiктен шығарған кезде мүлiктi бағалау жағдайлары мен ерекшелiктерi "Мемлекеттiк мүлiк туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 16-тарауында белгiленедi.

Көлік құралына келтірілген зиянның мөлшерін айқындау ерекшеліктері "Көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленедi.

3. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше қағидалар белгiленген болса, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3-бап. Бағалау қызметі саласындағы реттеудің мақсаты, міндеттері мен қағидаттары

1. Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметін дамыту бағалау қызметі саласындағы реттеудің мақсаты болып табылады.

2. Бағалау қызметі саласындағы реттеудің міндеттері:

1) бағалау қызметінің құқықтық негіздерін белгілеу;

2) бағалау қызметін жүзеге асырудың негізгі қағидаттары мен бағыттарын айқындау;

3) бағалаушылар палатасы мүшелерінің кәсіби деңгейін арттыру үшін жағдайлар жасау;

4) Қазақстан Республикасындағы бағалау институтына деген сенімді нығайту болып табылады.

3. Бағалау қызметі саласындағы реттеудің қағидаттары:

1) бағалау қызметін жүзеге асыру кезіндегі заңдылық;

2) бағалау қызметін жүзеге асыру кезіндегі объективтілік;

3) бағалауды жүргізу кезіндегі анықтық;

4) бағалау қызметін жүзеге асыру кезіндегі тәуелсіздік;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, бағалау қызметі субъектілерінің бағалауды жүргізу нәтижесінде өздері алатын немесе жасайтын ақпаратты үшінші тұлғаларға беру не ондағы мәліметтерді ауызша жария ету құқығынсыз олардың сақталуы жөніндегі міндеттемені жүзеге асыруы кезіндегі құпиялылық болып табылады.

Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Бағалау қызметiнiң субъектiлерi

1. Бағалаушылар және бағалаушылармен еңбек шартын жасасқан заңды тұлғалар бағалау қызметiнiң субъектiлерi болып танылады.

2. Бағалаушы бағалау қызметін жекеше практикамен айналыса отырып өзі дербес түрде, сондай-ақ бағалаушы мен заңды тұлға арасындағы еңбек шарты негізінде жүзеге асыруға құқылы.

5-бап. Бағалау объектiлерi

Бағалау объектiлерiне:

1) жекелеген материалдық объектiлер (заттар), тұлғаның мүлкін, белгілі бір түрдегі мүлікті (жылжымалы немесе жылжымайтын) құрайтын заттар жиынтығы, оның iшiнде қараусыз қалған, иесiз қалған мүлiк;

2) "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы жүргізетін, салықтық базаны айқындау кезінде жеке тұлғалардың салық салу объектілерін (тұрғынжай, саяжайлық құрылыс, шаруашылық (қызметтік) құрылыс, ірге қабат, тұрғынжайдың жертөлесі, гараж), кадастрлық (бағалау) құнын айқындау кезінде жер учаскелерін қоспағанда, мүлiкке немесе мүлiк құрамындағы жекелеген заттарға меншiк құқығы және өзге де заттық құқықтар, талап ету құқығы, міндеттемелер (борыштар), жұмыстар, көрсетілетін қызметтер, ақпарат, сондай-ақ зияткерлік меншік құқығы объектілері, азаматтық құқықтардың өзге де объектілері, оның ішінде қараусыз қалған және иесіз қалған объектілер жатады.

6-бап. Бағалаудың түрлерi

1. Мiндеттi және бастамашылық бағалау бағалаудың түрлерi болып табылады.

2. Мiндеттi бағалау Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне сәйкес:

1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес мүлікке салық салу;

2) мемлекеттік мүлікті жекешелендіру, сенiмгерлiк басқаруға не жалға (кейiннен сатып алатын жалға) беру үшін жүргізіледі.

Осы тармақшаның нормалары Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне бекітіп берілген мүлікті Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің еншілес ұйымдарына сенімгерлік басқаруға не жалға беру жағдайларына қолданылмайды;

3) ипотекалық қарыз беру кезінде, сондай-ақ кепілге қойылған мүлікті өткізу қажет болған кезде ипотекалық кредиттеу;

4) мүлiктi мемлекеттiк мұқтаждарға сатып алу және алып қою;

5) сот орындаушысы жүргiзген бағалауға борышкер немесе өндiрiп алушы қарсылық бiлдiрген жағдайда борышкер мүлкiнiң құнын айқындау;

6) мемлекеттік меншiкке түскен мүлiктің құнын айқындау үшін;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өзге де жағдайларда жүргiзiледi.

3. Бастамашылық бағалау бағалаушының осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес бағалау жүргiзуі жөнiнде тапсырыс берушiнiң ерiк бiлдiруi негiзiнде жүргiзiледi.

Бағалау жүргiзу құқығы сөзсіз құқық болып табылады.

2-тарау. БАҒАЛАУ ЖҮРГІЗУДІҢ НЕГІЗДЕРІ МЕН ЖАҒДАЙЛАРЫ

7-бап. Бағалау жүргiзудің негiздерi

Осы Заңға және Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес бағалаушы немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға мен тапсырыс берушi арасында жасалған бағалау жүргiзу шарты бағалау жүргiзу үшін негiз болып табылады.

Бағалау жүргiзу шарты бойынша бағалаушы немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға бағалау объектiсiнiң нарықтық немесе өзге құнын айқындау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді орындауға мiндеттенедi, ал тапсырыс берушi осы көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуге мiндеттенедi.

8-бап. Бағалау жүргiзу шартына қойылатын мiндеттi талаптар

1. Бағалау жүргiзу шартына Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң (Ерекше бөлім) өтелмелi қызмет көрсету шарты туралы нормалары қолданылады.

2. Бағалау жүргізу шартында:

1) тараптардың деректемелері:

жеке тұлға үшін – тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген болса), жеке сәйкестендіру нөмірі, тұрғылықты жері (пошталық мекенжайы);

заңды тұлға, оның ішінде бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға үшін – атауы, орналасқан жері (заңды мекенжайы), бизнес-сәйкестендіру нөмірі, банктік деректемелері;

2) бағалау объектісінің атауы және (немесе) орналасқан жері, бағалау объектісінің түрі;

3) бағалау объектісінің сипаттамасы;

4) бағалау объектісінің құнын айқындау күні;

5) бағалау жүргізу мақсаты;

6) бағалаудың түрі;

7) айқындалатын құнның түрі;

8) бағалау жүргізудің мерзімдері;

9) бағалау жүргізу кезінде қолданылатын бағалау стандартына нұсқау;

10) көрсетілетін қызметтер үшін ақы төлеудің шарттары, тәртібі мен мөлшері;

11) тараптардың құқықтары, міндеттері мен жауапкершілігі;

12) тапсырыс берушінің бағалау объектісіне меншік құқығын растайтын құжаттың деректемелері не тапсырыс берушіге бағалау жүргізу шартын жасасу құқығын беретін өзге де негіздер;

13) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің деректемелері (куәлікті берген бағалаушылар палатасы көрсетіле отырып, оның нөмірі мен берілген күні);

14) тапсырыс берушінің бағалаушының немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаның мүліктік жауапкершілігі мәселелерін сотқа дейін реттеу құқығы;

15) бағалаушының немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаның мүліктік жауапкершілігін қамтамасыз ету туралы мәліметтер;

16) осы Заңда көзделмеген өзге де шарттар қамтылуға тиіс.

3. Бағалау объектісінің құны сондағы жағдай бойынша айқындалған күн бағалау жүргізілген күн болып табылады.

4. Бағалау жүргізгені үшін ақы төлеу мөлшері бағалау объектісінің айқындалатын құнына пайыздық қатынаста көрсетіле алмайды.

9-бап. Бағалау туралы есептi ресімдеуге қойылатын талаптар

1. Жүргiзiлген бағалау нәтижелерi бойынша бағалау туралы есептің кемінде екi данасы жасалады, оның біреуi тапсырыс берушіге беріледі, екiншiсi бағалаушылар палатасы айқындаған тәртіппен бағалаушыда немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғада сақталады.

2. Бағалау туралы есеп нөмірленеді, байланады, оған бағалаушы қол қояды және оның мөрімен (ол болған кезде) бекемделеді, ал бағалаушы заңды тұлғамен еңбек шартын жасасқан жағдайда, бағалау туралы есепті заңды тұлғаның басшысы бекітеді және ол заңды тұлғаның мөрімен (ол болған кезде) бекемделеді.

3. Бағалау объектісінің осы Заңда көзделген негіздер бойынша және тәртіппен жасалған бағалау туралы есепте көрсетілген нарықтық немесе өзге құнының жиынтық шамасы, егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше белгіленбесе, бағалау объектісімен мәміле жасасу мақсаттары үшін ұсынылатын шама болып танылады.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Бағалаушының тәуелсiздiгi

Егер бағалау жүргiзу нәтижесiнiң анықтығына терiс әсерін тигiзуi мүмкiн болса, бағалаушының қызметiне тапсырыс берушiнiң не өзге мүдделi тұлғалардың араласуына, оның iшiнде бағалау жүргiзу кезiнде анықталуға жататын мәселелер шеңберiн шектеуге жол берiлмейдi.

11-бап. Бағалау туралы есептің сараптамасы

1. Бағалау объектісінің бағалау туралы есепте белгіленген нарықтық немесе өзге құны шамасының анықтығы туралы, оның ішінде дәл осы объектіні бағалау туралы қолда бар өзге есепке байланысты да дау болған жағдайда, бағалау туралы есептің сараптамасы жүргізілуі мүмкін.

Бағалау туралы есептің сараптамасын Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес бағалауды жүргізген бағалаушы мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасының сараптама кеңесі жүргізеді.

Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есепке дау айтатын тапсырыс берушінің және (немесе) үшінші тұлғаның бастамасы бойынша жүргізіледі.

Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есептің сараптамасына бастама жасаған тараптың есебінен жүргізіледі.

Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есепке дау айтатын тұлға мен бағалаушылар палатасы арасындағы шарттың негізінде жүргізіледі.

2. Бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі дайындаған оң немесе теріс сарапшылық қорытынды бағалау туралы есеп сараптамасының нәтижесі болып табылады.

Бағалау туралы есептің Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасының талаптарына сай келетіні туралы және (немесе) бағалау объектісінің бағалау туралы есепте айқындалған құнының расталғаны туралы тұжырым қамтылған сарапшылық қорытынды сарапшылық кеңестің оң қорытындысы болып танылады.

Бағалау туралы есептің Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасының талаптарына сай келмейтіні туралы және (немесе) бағалау объектісінің бағалау туралы есепте айқындалған құнының теріске шығарылғаны туралы тұжырым қамтылған сарапшылық қорытынды сарапшылық кеңестің теріс қорытындысы болып танылады.

3. Сарапшылық кеңес теріс қорытынды берген жағдайда, тапсырыс беруші бағалау туралы есептің сараптамасы үшін төлеген ақыны бағалау туралы есепті жасаған бағалаушы немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға өтейді.

4. Бағалау туралы есептің сараптамасын:

1) бағалау туралы есебіне дау айтылып жатқан;

2) осы Заңның 15-бабы 2-тармағының бірінші бөлігінде көзделген жағдайларда, сарапшы жүзеге асыруға құқылы емес.

5. Алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6 Бағалау туралы есептің сараптамасын жүргізу үшін белгілі бір ғылым, техника, өнер немесе қолөнер саласында арнайы білім қажет болған жағдайларда, сарапшылық кеңес жүргізілген бағалау бейіні бойынша ғалымдар мен мамандар тартуға құқылы.

7. Бағалау туралы есепке дау айтатын тұлға мен сарапшылық қорытындыны берген бағалаушылар палатасы арасында туындайтын дауларды сот қарайды.

Сарапшылық кеңестің қорытындысы сот тәртібімен анық емес деп танылған жағдайда сарапшылық кеңестің мүшелері мен бағалаушылар палатасы осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес жауапты болады.

Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Сарапшылық кеңес

1. Сарапшылық кеңес бағалаушылар палатасының органы болып табылады, оның құрылу және қызмет мақсаты бағалау туралы есептің сараптамасын жүргізу болады.

Сарапшылық кеңестің қызметі туралы ережені бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы бекітеді.

2. Бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлігі бар бағалаушылар қатарынан құрылады.

Бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі кемінде бес сарапшыдан құралады.

Сарапшылық кеңестің мүшесі сарапшылық кеңестің отырысында сарапшылардың қарапайым көпшілік даусымен екі жыл мерзімге сарапшылық кеңестің төрағасы болып сайланады. Бір адам қатарынан екі рет төраға болып сайлана алмайды.

3. Сарапшылық кеңестің мүшелері бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысында екі жыл мерзімге сайланады.

Сарапшылық кеңестің мүшелері осы Заңда көзделген негіздер бойынша жаңа мерзімге қайта сайлануы, сондай-ақ сарапшылық кеңес құрамынан мерзімінен бұрын шығарылуы мүмкін.

13-бап. Бағалау қызметінің стандарттары

1. Бағалау қызметінің стандарттарына бағалау стандарттары және бағалаушылар палатасының стандарттары жатады.

2. Реттелуі өзге мемлекеттік органның құзыретіне кіретін саланы қозғайтын бағалау стандарты тиісті саладағы уәкілетті органмен келісілуге жатады.

3. Бағалау стандарттары халықаралық бағалау стандарттарының негізінде әзірленеді және Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес келуге тиіс.

4. Бағалаушылар палатасы өзінің барлық мүшелерінің орындауы үшін міндетті бағалаушылар палатасының стандарттары мен қағидаларын бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органмен және өзін-өзі реттеу саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлеуге және бекітуге құқылы.

5. Бағалау стандарттары Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасына сәйкес қабылдануы жүзеге асырылатын стандарттау жөніндегі құжаттарға жатпайды.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. БАҒАЛАУШЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

14-бап. Бағалаушының құқықтары

1. Бағалаушының:

1) дереккөзiн көрсете отырып, бағалау стандарттарына және (немесе) халықаралық бағалау стандарттарына сәйкес бағалау әдiстерi мен бағалау амалдарын өзі дербес қолдануға;

2) бағалау жүргiзу кезiнде тапсырыс берушiден бағалау объектiсіне, сондай-ақ бағалауды жүзеге асыру үшін қажеттi құжаттамаға толық көлемде қолжетiмдiлiкті қамтамасыз етудi талап етуге;

3) тапсырыс берушiнің бағалауды жүзеге асыру үшін қажеттi түсiндірмелерін, сондай-ақ қосымша мәлiметтер алуға;

4) қажеттілігіне қарай маманды (мамандарды) бағалау жүргізуге қатысуға шарттық негізде тартуға;

5) егер тапсырыс беруші бағалау жүргізу шартының талаптарын бұзған және бағалау объектісі туралы қажетті ақпараттың берілуін қамтамасыз етпеген жағдайларда, бағалау жүргізуден бас тартуға;

6) мемлекеттік құпияларды, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, бағалау жүргізуге қажетті ақпаратты үшінші тұлғалардан жазбаша немесе ауызша нысанда сұратуға құқығы бар.

2. Осы баптың 1-тармағының 2), 3) және 6) тармақшаларында көрсетілген, бағалау нәтижелерiнiң анықтығына елеулi түрде әсер ететiн ақпаратты беруден бас тартылған жағдайда, бағалаушы ол жөнінде бағалау туралы есепте көрсетедi.

3. Бағалаушылар палатасы бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізілімінен алып тасталған күннен бастап үш ай ішінде, оның мүшелері болып табылатын және басқа бағалаушылар палаталарына кірмеген бағалаушылар бағалау қызметін бағалаушылар палатасы бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізілімінен алып тасталған күнге дейін жасалған шарттар бойынша ғана жүзеге асыруға құқылы.

4. Осы баптың 1-тармағы 2), 3), 4), 5) және 6) тармақшаларының және 3-тармағының ережелері бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға қолданылады.

15-бап. Бағалаушының міндеттері

1. Бағалаушы:

1) бағалау қызметiн жүзеге асыру кезiнде осы Заңның, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнiң және бағалау қызметі стандарттарының талаптарын сақтауға;

2) бағалаушылардың iскерлiк және кәсiптiк әдеп кодексін сақтауға;

3) бағалау туралы анық емес есептің жасалуына жол бермеуге;

4) бір ғана бағалаушылар палатасының мүшесі болуға;

5) бағалаушылар палатасы белгілеген жарналарды төлеуге;

6) объективтi бағалау жүргiзуге кедергi келтіретін мән-жайлар туындаған жағдайда, тапсырыс берушiге немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға өзiнiң бағалау жүргiзуге қатыса алмайтындығы жөнінде хабарлауға;

7) бағалау жүргiзу барысында тапсырыс берушiден және үшiншi тұлғалардан алынатын құжаттардың, ақпараттың сақталуы мен құпиялылығын қамтамасыз етуге;

8) тапсырыс берушінің талап етуі бойынша бағалаушылар палатасына мүшелігі туралы ақпарат беруге;

9) бағалау туралы жасалған есептерді бес жыл бойы сақтауға;

10) өз құқығын басқаға сеніп тапсырмай, бағалау объектiсін тiкелей зерттеп-қарауды жүзеге асыруға, сондай-ақ ол бойынша құжаттаманы зерделеуге;

11) бағалаушы мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасына өзі еңбек шартын жасасқан заңды тұлға туралы ақпаратты, сондай-ақ осы ақпараттың кез келген өзгерістері туралы мәліметтерді еңбек шарты жасалған және (немесе) өзгерістер туындаған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде беруге;

12) есеп жасалған күнді және оның реттік нөмірін, бағалау объектісін, айқындалған құнның түрін көрсете отырып, көрсетілген кезеңде қол қойылған бағалау туралы есептер туралы ақпаратты бағалаушылар палатасы көздеген тәртіппен тоқсан сайын беруге;

12-1) ипотека шартын жасасу кезінде, сондай-ақ кепілге салынған мүлікті өткізу кезінде қамтамасыз ету болып табылатын мүлікті бағалау туралы есептердің көшірмелерін ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 5-інен кешіктірмей өзі мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасына беруге;

13) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда мемлекеттік органдардың, өзге ұйымдардың, лауазымды адамдардың, өзі мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасының талап етуі бойынша оларға сақтаулы тұрған бағалау туралы есептердің көшірмелерін немесе ақпаратты беруге;

14) бағалаушылардың біліктілігін арттыру курстарынан әрбір үш жыл сайын өтуге;

15) тапсырыс берушіні жосықсыз бағалаушылар тізілімімен таныстыруға міндетті.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 8), 9), 12) және 13) тармақшаларының талаптары заңды тұлғамен еңбек шартын жасасқан бағалаушыларға қолданылмайды.

Бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 3), 6), 7), 8), 9), 12), 12-1) және 13) тармақшаларында көзделген талаптарды сақтауға міндетті.

2. Егер:

1) бағалаушының бағалау объектiсiне қатысты шарттан тыс заттық немесе мiндеттемелiк құқықтары болса не ол осы құқықтарды иемденетін болса;

2) бағалаушының бағалау объектiсiне мүліктік мүддесі болса;

3) бағалаушы тапсырыс берушінің үлестес тұлғасы болып табылса;

4) тапсырыс беруші-заңды тұлға бағалаушының кредиторы немесе сақтандырушысы болып табылса;

5) бағалаушы тапсырыс беруші-заңды тұлғаның акционерi, құрылтайшысы, жұмыскерi, меншiк иесi, қатысушысы, кредиторы, дебиторы, демеушiсi болып табылса не бағалаушы жеке тұлғаның – тапсырыс берушiнің жақын туысы немесе жекжаты болып табылса;

6) бағалаушы заңды тұлғаның жұмыскері болып табылғанда, заңды тұлғаның басшысы не ол уәкілеттік берген адам жеке тұлғамен – тапсырыс берушімен және (немесе) заңды тұлғаның басшысымен не уәкілетті адамымен жақын туыстық немесе жекжаттық байланыста болса;

7) жасалған жария шарттардан туындайтын міндеттемелерді қоспағанда, бұл мүдделер қақтығысының туындауына алып келсе немесе осындай қақтығыстың туындау қатерін төндірсе, бағалаушының бағалау жүргізуіне болмайды.

Осы тармақтың талаптары бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға қолданылады.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. БАҒАЛАУШЫЛАР ПАЛАТАСЫ

16-бап. Бағалаушылар палатасы

1. Бағалаушылар палатасы коммерциялық емес ұйым нысанында құрылады және міндетті мүшелікке негізделген, кемінде үш жүз бағалаушыны мүшелік шарттарында біріктіретін өзін-өзі реттейтін ұйым болып табылады.

2. Бағалаушылар палатасының қызметі осы Заңмен, өзге де заңдармен, бағалаушылар палатасының жарғысымен, стандартымен және қағидаларымен реттеледі.

3. Бағалаушылар палатасының мәртебесі бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган оны бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдары тізіліміне енгізген күннен бастап алынады.

4. Бағалаушылар палатасын қайта ұйымдастыру және тарату осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Бағалаушылар палатасы:

1) бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысының шешімі бойынша;

2) сот шешімі бойынша таратылады.

6. Бағалаушылар палатасы:

1) осы Заңның, "Өзін-өзі реттеу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сай келмеу;

2) бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде екі реттен көп бұзу;

3) Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бұзғаны үшін қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде екі реттен көп әкімшілік жауаптылыққа тартылу негіздері бойынша;

4) Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (Жалпы бөлім) 49-бабында көзделген негіздер бойынша таратылуға жатады.

Бағалаушылар палатасы таратылған жағдайда, бағалаушылар кіру жарнасын төлемей, өзге бағалаушылар палаталарына үш ай ішінде кіруге міндетті.

7. Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалаушылар палатасын тарату туралы бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысының шешімі немесе соттың заңды күшіне енген шешімі негізінде оны бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізілімінен алып тастайды.

17-бап. Бағалаушылар палатасының құқықтары мен міндеттері

1. Бағалаушылар палатасы:

1) мемлекеттік билік және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының, заңды тұлғалардың бағалаушылар палатасының, оның мүшелерінің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзатын не осындай бұзу қатерін төндіретін актілеріне, шешімдеріне және (немесе) әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өз атынан дау айтуға;

2) мемлекеттік құпияларды, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңдарында бағалаушылар палатасына жүктелген функцияларды өзінің орындауы үшін қажетті ақпаратты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік билік және жергілікті өзін-өзі басқару органдарынан сұратуға және осы органдардан алуға;

3) халықаралық бағалаушылар ұйымдарына кіруге;

4) бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органмен және өзін-өзі реттеу саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша бағалаушылар палатасының қағидалары мен стандарттарын бекітуге;

5) кіру жарналарын, жыл сайынғы мүшелік жарналарды жинауға және бағалаушылар палаталарының мүлкін Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған басқа да көздерден қалыптастыруға;

6) осы Заңның 18-бабының 3-тармағында белгіленген жағдайларда, бағалаушылар палатасының мүшесі етіп қабылдаудан бас тартуға;

7) Бағалау стандарттары жөніндегі халықаралық кеңестің жазбаша рұқсаты бойынша халықаралық бағалау стандарттарының аудармасын жүзеге асыруға, сондай-ақ оларды өзінің интернет-ресурсына орналастыруға;

8) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге заңдарында және бағалаушылар палатасының жарғысында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

2. Бағалаушылар палатасы:

1) бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органды қызметті жүзеге асыруды бастағаны туралы хабардар етуге;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасын, бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды сақтауға;

3) осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне және бағалаушылар палатасының жарғысына сәйкес мемлекеттік органдарда, жергілікті өзін-өзі басқару органдарында, сондай-ақ халықаралық бағалаушылар ұйымдарында өз мүшелерінің мүдделерін білдіруге;

4) бағалаушылар мен сарапшылардың біліктілікті арттыру және қайта даярлау курстарынан өткені туралы сертификаттар беру қағидаларын әзірлеуге және бекітуге;

5) жеке және заңды тұлғалардың бағалаушылар палатасы мүшелерінің әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) берген жүгінімдерін қарауға;

6) бағалаушылар палатасының интернет-ресурсында орналастырылатын бағалаушылар палатасы мүшелерінің, сарапшылық кеңес мүшелерінің тізілімдерін жүргізуге;

7) бағалаушылардың, сарапшылардың тәртіптік теріс қылықтары туралы материалдарды қарауға және кінәлі адамдарға тәртіптік жазалар қолдануға;

8) осы Заңның талаптарына сәйкес өз мүшелерін бақылауды жүзеге асыруға;

9) бағалаушылар палатасына мүшелікті осы Заңда көзделген негіздер бойынша тоқтата тұруға және тоқтатуға;

10) бағалаушылардың іскерлік және кәсіптік әдеп кодексін қабылдауға;

11) өз қызметі және өз мүшелерінің қызметі туралы ақпаратты бағалаушылар палатасының интернет-ресурсында орналастыра отырып, бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 20-сы күнінен кешіктірмей, бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органға беруге;

11-1) ипотека шартын жасасу кезінде, сондай-ақ кепілге салынған мүлікті өткізу кезінде қамтамасыз ету болып табылатын мүлікті бағалау туралы есептердің көшірмесі бар ақпаратты тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 20-ынан кешіктірмей бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органға беруге;

11-2) өз мүшелерінің "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлігінің қолданылуын тоқтата тұру және (немесе) куәлігінен айыру және (немесе) куәлігінің қолданылуын тоқтату туралы мәліметтерді шешім қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органға ұсынуға;

12) жыл сайынғы есепті палатаның интернет-ресурсына орналастыру жолымен бағалаушылар палатасының мүшелеріне ақшаның түсуі және жұмсалуы туралы ақпарат беруге;

13) "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді беруге;

14) бағалаушылардың біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау курстарын жүргізуге міндетті.

Қазақстан Республикасының заңдарында және бағалаушылар палатасының жарғысында бағалаушылар палатасының өзге де міндеттері белгіленуі мүмкін.

3. Бағалаушылар палатасы бағалаушылар палатасының және оның мүшелерінің мүдделері қақтығысының туындауына алып келетін немесе осындай қақтығыстың туындауы қатерін төндіретін қызметті жүзеге асыруға және әрекеттерді жасауға құқылы емес.

Мүдделер қақтығысын болғызбау немесе реттеу жөніндегі шараларды бағалаушылар палатасы белгілейді.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Бағалаушылар палатасына мүшелікке қойылатын талаптар

1. Бағалаушы бір ғана бағалаушылар палатасының мүшесі бола алады.

Мыналар:

1) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлік;

2) экономикалық қызмет саласындағы құқық бұзушылық үшін, сондай-ақ қасақана жасалған ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығының болмауы бағалаушылар палатасына мүшеліктің міндетті шарттары болып табылады.

2. Бағалаушылар палатасына мүшелікке кіру үшін жеке тұлға:

1) өтінішті;

2) жеке басын куәландыратын құжатты;

3) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлікті;

4) экономикалық қызмет саласындағы құқық бұзушылық үшін, сондай-ақ қасақана жасалған ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін алынбаған және жойылмаған сотталғандығының болмауы туралы анықтаманы;

5) бағалаушылар палатасы белгілеген өзге де құжаттарды ұсынады.

3. Осы баптың 2-тармағында көзделген ережелердің сақталмауы бағалаушылар палатасына мүшелікке қабылдаудан бас тарту үшін негіз болып табылады.

4. Өтініш беруші тиісті бағалаушылар палатасына мүшелікке қабылдаудан бас тарту жөніндегі бағалаушылар палатасының әрекеттеріне бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органға немесе сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

19-бап. Бағалаушылар палатасына мүшелікті тоқтата тұру және тоқтату

1. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуы тоқтатыла тұрған жағдайда бағалаушылар палатасына мүшелік тоқтатыла тұрады.

Бағалаушылар палатасына мүшелігі тоқтатыла тұрған бағалаушы тоқтата тұру кезеңінде бағалау қызметін жүзеге асыра алмайды.

2. Бағалаушылар палатасына мүшелік мынадай негіздер бойынша:

1) бағалаушылар палатасы мүшесінің өтініші бойынша;

2) бағалаушы бағалаушылар палатасының жарғысын, бағалаушылардың іскерлік және кәсіптік әдеп кодексін бірнеше рет бұзған жағдайда;

3) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтатуға байланысты тоқтатылады.

Бағалаушылар палатасына мүшелігі тоқтатылған бағалаушы бағалау қызметін жүзеге асыра алмайды.

3. Бағалаушылар палатасы бағалаушының бағалаушылар палатасына мүшелігі тоқтатыла тұрған немесе тоқтатылған күннен кейінгі күннен кешіктірмей, ол жөнінде:

1) өзінің мүшелігі тоқтатыла тұрған немесе тоқтатылған бағалаушыны;

2) егер жасалған шарт туралы ақпарат бұрын бағалаушылар палатасына беріліп келген жағдайларда, тапсырыс берушіні және бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаны;

3) бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органды хабардар етуге міндетті.

Бағалаушылар палатасына мүшелік осы Заңның 25-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыруға байланысты тоқтатылған жағдайда, бағалаушылар палатасы ол жөнінде бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізіліміне енгізілген бағалаушылар палаталарын үш жұмыс күнінен кешіктірмей хабардар етуге міндетті.

20-бап. Бағалаушылар палатасының басқару органдары

1. Мыналар:

1) бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы;

2) бағалаушылар палатасының алқалы басқару органы;

3) бағалаушылар палатасының атқарушы органы;

4) бағалаушылар палатасының бақылау органы (тексеру комиссиясы) бағалаушылар палатасының басқару органдары болып табылады.

Бағалаушылар палатасының басқару органдарын қалыптастыру тәртібі, олардың құрылымы, құзыреті және өкілеттік мерзімі, осы органдардың шешімдер қабылдау тәртібі осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес бағалаушылар палатасының жарғысында белгіленеді.

2. Бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және өзінің жарғысында өз құзыретіне жатқызылған бағалаушылар палатасы қызметінің мәселелерін қарауға өкілетті жоғары басқару органы болып табылады.

Бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысының айрықша құзыретіне:

1) бағалаушылар палатасының жарғысын қабылдау, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

2) бағалаушылар палатасы қызметінің негізгі бағыттарын айқындау;

3) бағалаушылар палатасының бюджетін бекіту;

4) бағалаушылар палатасын ерікті түрде тарату және тарату комиссиясын тағайындау туралы шешімдер қабылдау;

5) бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының мүшелерін, атқарушы органының басшысын және бақылау органының (тексеру комиссиясының) мүшелерін сайлау, көрсетілген органдардың немесе басшысының не олардың жекелеген мүшелерінің өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату;

6) бағалаушылар палатасының жарғысында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде алқалы және атқарушы органдардың, бақылау органының (тексеру комиссиясының) және мамандандырылған органдардың есептерін бекіту;

7) бағалаушылар палатасына мүшелік туралы ережені бекіту;

8) "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерден айыру жөніндегі мәселені қарау;

9) кіру жарнасы мен жыл сайынғы мүшелік жарналардың мөлшерін белгілеу жатады.

Жыл сайынғы мүшелік жарналардың мөлшері тиісті қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің кемінде 25 еселенген мөлшерін құрауға және 75 еселенген мөлшерінен артық болмауға тиіс.

Кіру жарнасының мөлшері жыл сайынғы мүшелік жарналардың мөлшерінен аспауға тиіс;

10) мүліктік жауапкершілікті қамтамасыз ету тәсілдерін айқындау жатады.

Бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысын өткізу тәртібі, отырыстардың күн тәртібін қалыптастыру, кворумды айқындау тәртібі, дауыс беруді өткізу шарттары мен тәртібі бағалаушылар палатасының жарғысында айқындалады.

Бағалаушылар палатасының жарғысында бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысынының айрықша құзыретіне жатқызылған өзге де мәселелер бойынша шешімдерді қабылдау көзделуі мүмкін.

3. Бағалаушылар палатасына басшылықты бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы сайлаған бағалаушылар палатасының алқалы басқару органы жүзеге асырады.

Бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының сандық құрамы, оны құру және қызметінің, шешімдер қабылдауының, өкілеттіктерін тоқтатуының тәртібі мен шарттары бағалаушылар палатасының жарғысында белгіленеді.

4. Бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының құзыретіне:

1) бағалаушылар палатасының қағидалары мен стандарттарын бекіту, оларға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу;

2) бағалаушылар палатасы мүшелері жалпы жиналысының қарауына мәселелер шығару;

3) бағалаушылар палатасына мүшелікке кіру, бағалаушылар палатасына мүшелікті тоқтата тұру және тоқтату туралы шешімдер қабылдау;

4) бағалаушылар палатасының мамандандырылған органдарын құру, олар туралы ережелерді және олардың қызметті жүзеге асыру қағидаларын бекіту;

5) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және бағалаушылар палатасының жарғысында көзделген өзге де мәселелер жатады.

Бағалаушылар палатасында алқалы басқару органының функцияларын бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысы жүзеге асыруы мүмкін.

5. Бағалаушылар палатасының атқарушы органы:

1) бағалаушылар палатасының жұмысын ұйымдастырады, бағалаушылар палатасына жүктелген міндеттердің орындалуын бақылауды жүзеге асырады;

2) бағалаушылар палатасының жұмыскерлерін жұмысқа қабылдауды және жұмыстан шығаруды жүзеге асырады;

3) мемлекеттік органдарда, қоғамдық бірлестіктерде, басқа да ұйымдарда бағалаушылар палатасының мүдделерін білдіреді;

4) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және бағалаушылар палатасының жарғысында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

6. Бағалаушылар палатасының бақылау органы (тексеру комиссиясы) бағалаушылар палатасының бағалаушылар палатасы басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының қаржылық-шаруашылық қызметін бақылауды жүзеге асыратын органы болып табылады.

Бақылау органы (тексеру комиссиясы) бағалаушылар палатасы мүшелерінің жалпы жиналысына есеп береді және оның бақылауында болады.

Бақылау органының (тексеру комиссиясының) есептерді ұсыну тәртібі мен мерзімдері бағалаушылар палатасының жарғысында айқындалады.

21-бап. Бағалау қызметін жүзеге асыру кезінде мүліктік жауапкершілікті қамтамасыз ету

1. Бағалаушылар палатасы тапсырыс берушілер мен үшінші тұлғалар алдында өзінің мүліктік жауапкершілігін және өз мүшелерінің мүліктік жауапкершілігін қамтамасыз ету үшін мынадай тәсілдердің біреуін:

1) бағалаушының және бағалаушылар палатасының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыруды;

2) бағалаушылар палатасының мүшелерін мүліктік жауапкершілікке тартуды;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген мүліктік жауапкершілікті қамтамасыз етудің өзге де тәсілдерін пайдалануды қолданады.

Мүліктік жауапкершілікті қамтамасыз ету тәртібін бағалаушылар палатасы белгілейді.

Бағалау объектісінің бағалау туралы есепте көрсетілген нарықтық немесе өзге құнының жиынтық шамасын пайдалану салдарынан бағалау жүргізу шартын жасасқан тапсырыс берушіге келтірілген залалдар немесе үшінші тұлғаларға келтірілген мүліктік зиян Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес өтелуге жатады.

2. Бағалаушылар палатасының мүшесі бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартын кемінде бір жыл мерзімге жасасады.

Сақтандыру сомасы бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартында айқындалады және республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартын жасасу күніне қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 5000 еселенген мөлшерінен кем болмауға тиіс.

Бағалаушының бағалау қызметін жүзеге асыру нәтижесінде үшінші тұлғаларға келтірілген мүліктік зиянды және (немесе) бағалау жүргізу шартын жасасқан тапсырыс берушіге келтірілген залалдарды өтеу міндетіне байланысты мүліктік мүддесі бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шарты бойынша сақтандыру объектісі болып табылады.

Бағалаушының (сақтанушының) бағалау қызметін жүзеге асыру кезінде тапсырыс берушінің және (немесе) үшінші тұлғаның мүліктік мүдделеріне келтірілген зиянды өтеу жөніндегі азаматтық-құқықтық жауапкершілігінің басталу фактісі бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы болып танылады.

22-бап. Бағалаушылар палатасының өз мүшелерінің қызметін бақылауы

1. Бағалаушылар палатасы осы Заңның, өзге де нормативтік құқықтық актілердің, бағалаушылар палатасының стандарттары мен қағидаларының талаптарын, сондай-ақ бағалаушылардың іскерлік және кәсіптік әдеп кодексін, палатаға мүшеліктің шарттарын палата мүшелерінің сақтауын бақылауды жүзеге асырады.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, бағалаушылар палатасына келіп түскен жүгінім бағалаушылар палатасының тексеру жүргізуі үшін негіз болып табылады.

Қаралуы үшін өзге субъектілерден, лауазымды адамдардан ақпарат алу не сол жерге барып тексеру талап етілмейтін жүгінім келіп түскен күнінен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде қаралады.

Қаралуы үшін өзге субъектілерден, лауазымды адамдардан ақпарат алу не сол жерге барып тексеру талап етілетін жүгінім келіп түскен күнінен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде қаралады және ол бойынша шешім қабылданады.

3. Бағалаушылар палатасының мүшелеріне қатысты тексерулерді ұйымдастыру, жүргізу және жүгінімдерді қарау тәртібін бағалаушылар палатасы белгілейді.

23-бап. "Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алу тәртібі

1. "Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алуға үміткер кандидаттар біліктілік емтиханын тапсырады.

2. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлікті алу үшін өткізілетін біліктілік емтиханына жоғары білімі бар, бағалаушылар палатасы бекіткен бағдарламаға сәйкес және сағаттар көлемінде оқытудан немесе қайта даярлаудан, сондай-ақ бағалаушыда кемінде бір жыл мерзімде тағылымдамадан өткен жеке тұлғалар жіберіледі.

Бағалаушыға кандидаттарды оқыту, кәсіптік қайта даярлау бағдарламасы мен сағаттар көлемі бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бекіткен үлгілік бағдарламаға сәйкес келуге тиіс.

3. "Сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлікті алу үшін өткізілетін біліктілік емтиханына бағалаушылар жіберіледі.

4. Осы Заңда белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда адамдар біліктілік емтиханына жіберілмейді.

Бағалаушылар палатасы адамға біліктілік емтиханына жіберуден бас тарту туралы шешімді өтініш келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінен кешіктірмей жібереді.

5. Бағалаушылардың, сарапшылардың біліктілік емтиханын өткізуге арналған тест тапсырмаларын бағалаушылар палатасы бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді.

Біліктілік емтиханы жазбаша нысанда жүргізіледі.

6. Біліктілік емтиханын тапсырған адамдар куәліктің нөмірі, тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген болса) көрсетілген "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алады.

"Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы шешімдер бағалаушылар палатасының интернет-ресурсында орналастырылады.

7. Біліктілік емтиханын тапсыра алмаған адамдар біліктілік комиссиясы шешім қабылдаған күннен бастап үш ай өткен соң одан қайта өтуге жіберіледі.

8. Бағалаушылар палатасы мүшелерінің, сарапшылық кеңес мүшелерінің және жосықсыз бағалаушылардың тізілімдері нысандарын және оларды жүргізу тәртібін бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

"Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді беру қағидаларын бағалаушылар палатасы бекітеді.

9. Бағалаушыға, сарапшыға кандидаттардың біліктіліктерін растау үшін біліктілік емтиханын өткізу қағидаларын бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Біліктілік комиссиясы

1. Біліктілік комиссиясы мамандандырылған орган болып табылады және "бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді алуға үміткер адамдарға біліктілік емтиханын өткізу үшін құрылады.

2. Біліктілік комиссиясы жеті мүшеден тұрады және бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органның, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері және бағалаушылар палаталарының мүшелері қатарынан қалыптастырылады.

Бағалаушылар палаталары өкілдерінің саны біліктілік комиссиясы құрамының жалпы санының көпшілігін құрауға тиіс.

3. Біліктілік комиссиясының мүшелері екі жыл мерзімге сайланады.

4. Біліктілік комиссиясының төрағасы бағалаушылар – біліктілік комиссиясының мүшелері қатарынан сайланады.

Бір адам біліктілік комиссиясының төрағасы болып қатарынан екі рет сайлана алмайды.

5. Біліктілік комиссиясының қызмет тәртібін бағалаушылар палатасы белгілейді.

6. Біліктілік комиссиясының отырыстары қажеттілігіне қарай, бірақ алты айда бір реттен сиретпей өткізіледі.

25-бап. "Бағалаушы", "сарапшы" біліктіліктерін беру туралы куәліктерді тоқтата тұру, тоқтату, олардан айыру

1. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтата тұру мынадай жағдайларда:

1) өзінің қалауы бойынша;

2) бағалаушының қызметін бақылау немесе жеке және заңды тұлғалардың жүгінімдерін қарау нәтижелері бойынша бағалаушылар палатасының бастамасымен жүзеге асырылады.

Бұл ретте "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтата тұру кезеңі "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтата тұру мерзімі аяқталғаннан кейін оқу курсынан өте отырып, бағалаушылар палатасына осы шешімге шағымдану құқығынсыз үш жылды құрайды.

2. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтату:

1) адам қайтыс болған;

2) адам соттың заңды күшіне енген шешімі бойынша әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі, қайтыс болған не хабарсыз кеткен деп танылған;

3) экономикалық қызмет саласындағы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін, сондай-ақ қасақана жасалған ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген;

4) адамға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

5) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айырған жағдайларда жүзеге асырылады.

3. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтату бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының шешімімен жүзеге асырылады.

4. Бағалаушылар палатасы "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыруды:

1) бағалаушы Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бірнеше рет бұзған не мемлекеттің, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың мүдделеріне нұқсан келтіруге әкеп соқтыра отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзған;

2) осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген себеп жойылмаған;

3) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлікті беруге негіз болған құжаттарда бағалаушының анық емес ақпаратты немесе қасақана бұрмаланған мәліметтерді беру фактісі анықталған;

4) бағалау туралы анық емес есеп екі реттен көп жасалған жағдайларда жүзеге асырады.

"Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айырылған адамдар "бағалаушы" біліктілігін растауға "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыру туралы шешім қабылданған күннен бастап бес жыл өткен соң жіберіледі.

"Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыру туралы шешім қайта қабылданған кезде аталған адамдар "бағалаушы" біліктілігін растауға жіберілмейді.

"Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыру туралы шешімге Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сот тәртібімен шағым жасалуы мүмкін.

5. "Бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуы тоқтатыла тұрған немесе тоқтатылған жағдайда, бағалаушылар палатасы куәліктің тоқтатылу күні мен уақытын көрсете отырып, бағалаушылар палатасы мүшелерінің тізіліміне тиісті ақпаратты енгізіп, оны палатаның интернет-ресурсында жариялайды.

6. "Сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуын тоқтату мынадай жағдайларда:

1) адам қайтыс болған;

4) адамға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

5) "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктен айырған жағдайларда, бағалаушылар палатасының алқалы басқару органының шешімімен жүзеге асырылады.

"Сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктің қолданылуы тоқтатылған жағдайда, бағалаушылар палатасы куәліктің тоқтатылу күні мен уақытын көрсете отырып, сарапшылық кеңес мүшелерінің тізіліміне тиісті ақпаратты енгізіп, оны палатаның интернет-ресурсында жариялайды.

7. Бағалаушылар палатасы "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыруды:

1) сарапшы Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бірнеше рет бұзған не мемлекеттің, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың мүдделеріне нұқсан келтіруге әкеп соқтыра отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзған;

2) бағалау объектісінің бағалау туралы есепте көрсетілген нарықтық немесе өзге құны туралы негізсіз сараптамалық қорытынды жасалған;

3) "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктен айырған;

4) сарапшы бағалаушылар палатасының талаптарын бірнеше рет бұзған жағдайларда жүзеге асырады.

Бағалаушы "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәліктен айыру туралы шешім қабылданғаннан кейін үш жылдан соң ғана "сарапшы" біліктілігін беру туралы куәлікті алуға құқылы.

Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. ТАПСЫРЫС БЕРУШІНІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

26-бап. Тапсырыс берушінің құқықтары

Тапсырыс берушінің:

1) бағалаушыдан не бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғадан Қазақстан Республикасы заңнамасының бағалау жүргiзуге қатысты талаптары туралы егжей-тегжейлі ақпаратты алуға;

2) бағалау туралы есеп негiзделетiн нормативтiк құқықтық актiлермен танысуға;

3) бағалаушыдан не бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғадан бағалау амалдары мен бағалау әдiстерi туралы қажеттi ақпаратты алуға;

4) бағалаушы не бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға бағалау жүргізу шартының талаптарын бұзған жағдайда, олар көрсететін қызметтерден бас тартуға;

5) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

27-бап. Тапсырыс берушінiң мiндеттерi

Тапсырыс берушi:

1) бағалау жүргізу шартына сәйкес бағалауды уақтылы және сапалы жүргiзу үшiн бағалаушыға немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға жағдай жасауға;

2) бағалаушыға немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаға бағалау жүргізу үшін қажетті құжаттаманы, толық және анық ақпаратты беруге, сондай-ақ қажетті түсіндірмелерді беруге, бағалаушының бағалау объектісіне кіруін қамтамасыз етуге;

3) егер бағалаудың анықтығына терiс әсерін тигізетін болса, бағалаушының қызметiне араласпауға;

4) бағалаушының немесе бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлғаның талап етуі бойынша бағалау жүргiзуге қажеттi ақпаратты алу үшін өз атынан үшiншi тұлғаларға жазбаша сұрау салуды жiберуге;

5) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге міндеттерді орындауға мiндеттi.

28-бап. Дауларды қарау

Бағалауды жүзеге асыру кезінде бағалаушылар палатасы, бағалаушы, бағалаушы еңбек шартын жасасқан заңды тұлға, тапсырыс беруші немесе үшінші тұлғалар арасында туындайтын, оның ішінде бағалау туралы есептің сараптамасын жүргізу арқылы шешілмеген даулар сотта шешіледі.

6-тарау. БАҒАЛАУ ҚЫЗМЕТІН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

29-бап. Бағалау қызметі саласындағы мемлекеттік бақылау

Ескерту. 29-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. 1-т. 4) т. қараңыз).

1. Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалау қызметі саласындағы мемлекеттік бақылауды, бағалаушылар палаталарының Қазақстан Республикасының заңнамасын, бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды сақтауын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады.

2. Бағалау қызметі саласында бағалаушылар палаталарының қызметін мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексерулер және бақылау субъектісіне бару арқылы профилактикалық бақылау жүргізу жолымен жүзеге асырылады.

3. Бағалаушылар палатасының қызметіне тексеру жүргізу туралы шешімді бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалаушылар палатасының, оның мүшелерінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын, бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды бұзғаны туралы жеке және заңды тұлғалардың арыздары, мемлекеттік органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, құқық қорғау органдарының жүгінімдері мен сұрау салулары негізінде қабылдайды.

4. Қазақстан Республикасының заңнамасын, бағалаушылар палатасының жарғысын және ол қабылдаған қағидалар мен стандарттарды бұзушылық анықталған жағдайда бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалаушылар палатасына анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманы жібереді.

Бұзушылықтар белгіленген мерзімде жойылмаған кезде бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шаралар қабылдайды.

Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган бағалаушылар палатасын осы Заңның 16-бабының 6-тармағында көзделген негіздер бойынша кейіннен бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдары тізілімінен алып тастай отырып мәжбүрлеп тарату жөнінде сотқа жүгінеді.

Ескерту. 29-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. 1-т. 4) т. қараңыз); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Бағалау қызметі саласындағы уәкілетті органның құзыретіне:

1) бағалау қызметі саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру және іске асыру;

1-1) осы Заңның мақсаты мен міндеттеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының бағалау қызметі саласындағы нормативтік құқықтық актілерін әзірлеу және бекіту;

2) бағалаушылар палатасының қызметін бақылау;

3) бағалаушылардың өзін-өзі реттейтін ұйымдарының тізілімін жүргізу;

3-1) жосықсыз бағалаушылардың тізілімін жүргізу;

4) бағалау қызметі саласындағы реттеушілік әсерге талдау жасау;

5) алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6) бағалаушылар палаталарының қағидалары мен стандарттарын келісу;

7) бағалаушылар палаталарының қызметі туралы ақпарат сұрату;

8) біліктілік комиссиясының құрамына өкілдерін жіберу;

9) бағалаушылар палатасын осы Заңда көзделген негіздер бойынша мәжбүрлеп тарату туралы талап қоюды сотқа беру;

10) алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
11) алып тасталды - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Ескерту. 30-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 31.12.2021 № 100-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

31-бап. Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасын бұзған тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

32-бап. Өтпелі ережелер

1. Бағалаушылар палаталары осы Заң алғашқы ресми жарияланған күннен бастап үш ай өткен соң құрылуы мүмкін.

Бағалаушылар палатасы құрылған кезде бағалаушылар – бағалау қызметін жүзеге асыру құқығына арналған лицензиясы бар жеке тұлғалар оның мүшелері бола алады.

2. Бағалаушылар палатасы құрылған күннен бастап үш ай ішінде бағалаушылар палатасы біліктілік комиссиясын құрады.

3. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін атауларында "бағалаушылар палатасы", "Республикалық бағалаушылар палатасы" деген толық немесе толық емес сөз тіркестері пайдаланылып тіркелген заңды тұлғалар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап қайта ұйымдастырылуға немесе таратылуға жатады.

4. Бағалаушылар – бағалау қызметін жүзеге асыру құқығына арналған лицензиялары бар жеке тұлғалар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап бағалаушылар палатасында біліктілік емтиханынан өтпестен, "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәлікті алуға құқылы.

5. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін заңды тұлғаларға берілген және олар алған бағалау қызметін жүзеге асыруға арналған лицензиялар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап жарамсыз деп танылады.

33-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізілетін осы Заңның 30-бабының 3) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" 2000 жылғы 30 қарашадағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2000 ж., № 20, 381-құжат; 2001 ж., № 24, 338-құжат; 2003 ж., № 3, 19-құжат; № 10, 54-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; 2009 ж., № 23, 97-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; 2011 ж., № 3, 32-құжат; № 5, 43-құжат; № 6, 49-құжат; № 11, 102-құжат; 2012 ж., № 14, 95-құжат; № 15, 97-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат; № 10, 52-құжат; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 23, 143-құжат; 2015 ж., № 20-ІV, 113-құжат; № 22-ІІ, 145-құжат; № 23-ІІ, 172-құжат) күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Н. Назарбаев

Unofficial translation

This Law shall regulate social relations associated with implementation of valuation activity in the Republic of Kazakhstan, as well as determine the legal bases for regulation of valuation activity.

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Article 1. Basic definitions used in this Law

The following basic definitions shall be used in this Law:

1) evaluation – determination of possible market or other value of the appraisal object in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) approach to the evaluation – a method for determining a possible market or other value of the appraisal object using one or more methods of evaluation;

3) evaluation method – a set of actions of legal, financial and economic, organizational and technical nature committed in the appraisal;

4) evaluation date – day or period of time for which the possible market or other value of the appraisal object shall be determined;

5) evaluation activity – professional activity of subjects of evaluation activity aimed at establishing in relation to the appraisal object of the market or other value provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and evaluation standards for a certain date;

6) authorized body in the field of evaluation activity – central executive body, carrying out management and inter-sectoral coordination in the field of evaluation activity;

7) appraisal standard - a regulatory legal act, in which the authorized body in the field of appraisal activity shall establish unified requirements for the subjects of appraisal activity to determine the market or other value of the appraised object;

8) unreliable evaluation report – a written document drawn up in violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity, using unreliable data leading to distortion of the market or other value of the appraisal object, except for the case provided for in paragraph 2 of Article 14 of this Law;

9) evaluation report – a written document drawn up in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity based on the results of conducted appraisal;

10) examination of the evaluation report – a study conducted by the expert Council of the chamber of appraisers in order to check the evaluation report for compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity and standards of the chamber of appraisers;

11) appraiser – an individual, carrying out professional activity on the basis of a certificate of qualification "appraiser" issued by the chamber of appraisers, and being a member of one of the chambers of appraisers;

12) certificate on assignment of a qualification "appraiser" – a document confirming the person's compliance with the requirements for possession of special theoretical knowledge, practical skills and work experience;

13) a chamber of appraisers - a self-regulating organization in the field of professional activity, created in order to control the quality of evaluation activities of its members, protect the rights and legitimate interests of appraisers;

14) rules of the chamber of appraisers – a document developed and approved by the chamber of appraisers, determining the procedure for organization the activities of the chamber of appraisers and its members;

15) standard of the chamber of appraisers – a document developed and approved by the chamber of appraisers, establishing the requirements for repeated use by the members of the chamber of appraisers of unified and obligatory principles, characteristics to their services;

16) qualification commission - a specialized body of the chamber of appraisers, created for conducting a qualification examination for the persons applying for certificates of qualification as an "appraiser", "expert";

16-1) register of unscrupulous appraisers - a list of appraisers compiled on information from the chamber of appraisers on suspension of the certificate and (or) deprivation of the certificate and (or) termination of the certificate of "appraiser" qualification;

17) conflict of interest – a situation in which the interest of an appraiser, a legal entity with whom the appraiser concluded an employment contract, or an expert may affect the reliability of the evaluation report or expert opinion;

18) market value - the estimated monetary amount for which the asset would be exchanged on the evaluation date between the interested person and the seller as a result of commercial transaction after proper marketing has been carried out, in which each party would act being well informed, prudently and without coercion;

19) other value – other than the market value of the appraisal object, the types of which are established the evaluation standards;

20) expert – a member of the expert council of the chamber of appraisers, having a certificate on assignment of qualification "expert";

21) certificate on assignment of qualification "expert" – a document confirming the compliance of the appraiser with the requirements for the level of professional knowledge of the expert established by the chamber of appraisers;

22) customer – an individual and (or) legal entity who has concluded a contract on carrying out an evaluation;

23) affiliated persons – individuals and (or) legal entities capable of influencing the activities of the appraiser, having the ability to directly and (or) indirectly make decisions on determining the possible market or other value of the appraisal object and (or) influence the decisions made by each other (one of the persons), including by virtue of the transaction;

24) third parties – persons who are not included in the number of appraisers, experts and customers having a certain relationship to the appraisal object, evaluation activities;

25) international evaluation standards – evaluation standards adopted by the International evaluation standards board.

Footnote. Article 1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.12. 2021 № 100 (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. The specifics of organization of state property evaluation, cases and peculiarities of property evaluation when it enters the state property, the transfer of state property for use to individuals and (or) non-state legal entities, as well as the alienation of state property shall be established by Chapter 16 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Property".

The specifics of determining the amount of damage caused to a vehicle shall be established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Compulsory Insurance of Civil Liability of Vehicle Owners".

3. If an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes rules other than those provided for by this Law, the rules of the international treaty shall apply.

Article 3: Purpose, objectives and principles of regulation in the field of evaluation activities

1. The purpose of regulation in the field of appraisal activity shall be the development of appraisal activity in the Republic of Kazakhstan.

2. The tasks of regulation in the field of appraisal activity shall be:

1) establishment of legal foundations of appraisal activity;

2) determination of the basic principles and directions of realization of appraisal activity;

3) creation of conditions for raising the professional level of members of the Chamber of Appraisers;

4) strengthening confidence in the institute of appraisal in the Republic of Kazakhstan.

3. The principles of regulation in the field of appraisal activity shall be:

1) legality in the implementation of appraisal activities;

2) objectivity in carrying out appraisal activities;

3) credibility in carrying out appraisal;

4) independence in carrying out appraisal activities;

5) Confidentiality in fulfillment of the obligation by the subjects of appraisal activity to preserve the information received or compiled by them as a result of appraisal without the right to transfer them to third parties or verbal disclosure of the information contained therein, except for cases stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 3 in the wording of the Law of the RK dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 4. Subjects of evaluation activity

1. Appraisers and legal entities with whom the appraisers have concluded an employment contract shall be recognized as subjects of evaluation activity.

2. The appraiser shall have the right to carry out an evaluation activity independently, engaging in private practice, as well as on the basis of an employment contract between the appraiser and a legal entity.

Article 5. Appraisal objects

The appraisal objects shall include:

1) separate material objects (things), a set of things that make up the property of a person, property of a certain type (movable or immovable), including ownerless, extinct property;

2) the right of ownership and other real rights to property or separate things from the property, the right to claim, obligations (debts), works, services, information, as well as objects of intellectual property rights, other objects of civil rights, including ownerless and extinct, with the exception of objects of taxation of individuals (housing, cottage construction, economic (office) construction, ground floor, basement housing, garage) in determining the tax base, land plots in determining the cadastral (estimated) value, which are conducted by the State Corporation "Government for Citizens".

Article 6. Types of evaluation

1. Types of evaluation shall be mandatory and initiative evaluation.

2. Mandatory evaluation in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan shall be carried out:

1) for property taxation in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) for privatization, transfer to trust management or lease (lease with the subsequent purchase) of state property.

The provisions of this subparagraph shall not apply to the cases of transfer to trust management or lease of property assigned to the National Bank of the Republic of Kazakhstan, subsidiaries of the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

3) for a mortgage loan: in provision of a mortgage loan, as well as, if necessary, the sale of a collateral property;

4) for redemption and seizure of property for state needs;

5) for determining the value of the debtor's property, when the debtor or the claimant objects to the evaluation made by the bailiff;

6) for determining the value of property received by the state;

7) in other cases established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

3. Initiative evaluation shall be carried out on the basis of the will of the customer for carrying out an evaluation by the appraiser in accordance with this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

The right to carrying out an evaluation shall be unconditional.

Chapter 2. THE GROUNDS AND CONDITIONS FOR EVALUATION

Article 7. Grounds for evaluation

The ground for evaluation shall be a contract for evaluation concluded between the appraiser or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract, and the customer in accordance with this Law and the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

Under the contract for evaluation, the appraiser or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract shall be obliged to perform services on determining a market or other value of the appraisal object, and the customer shall be obliged to pay for these services.

Article 8. Mandatory requirements to the contract for evaluation

1. The provisions of the Civil code of the Republic of Kazakhstan (Special part) on the contract for rendering paid services shall be applied to the contract for evaluation.

2. The contract for evaluation shall include:

1) details of the parties:

for an individual – name, surname, patronymic (if it is specified in the identity document), individual identification number, place of residence (postal address);

for a legal entity, including the one with whom the appraiser has concluded an employment contract - name, location (legal address), business identification number, bank details;

2) the name and (or) the location of the appraisal object, type of the appraisal object;

3) description of the appraisal object;

4) the date of determining the value of the appraisal object;

5) purpose of evaluation;

6) type of evaluation;

7) type of the determined value;

8) timing of evaluation;

9) an indication of the evaluation standard to be applied in the evaluation;

10) conditions, procedure and amount of payment for services rendered;

11) rights, duties and responsibilities of the parties;

12) requisites of the document confirming the right of ownership of the customer to the appraisal object, or other grounds, giving the customer the right to conclude a contract for evaluation;

13) requisites of the certificate on assignment of qualification "appraiser" (number and date of issue with indication of the chamber of appraisers which issued it);

14) the right of the customer to pre-trial regulation of issues on property responsibility of the appraiser or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract;

15) data on ensuring property responsibility of the appraiser or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract;

16) other conditions not provided for by this Law.

3. The date of evaluation shall be the day on which the value of the appraisal object is determined.

4. The amount of payment for evaluation may not be expressed as a percentage of the determined value of the appraisal object.

Article 9. Requirements for the evaluation report

1. Based on the results of evaluation, an evaluation report shall be made in at least two copies, one of which shall be transferred to the customer, the second one shall be kept by the appraiser or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract, in the procedure determined by the chamber of appraisers.

2. The evaluation report shall be numbered, laced, signed by the appraiser and stamped by his (her) seal (if any), and in the case of concluding an employment contract with a legal entity, the evaluation report shall be approved by the head of a legal entity and stamped by the seal of legal entity (if any).

3. The total value of the market or other value of the appraisal object specified in the evaluation report, drawn up on the grounds and in the procedure provided for by this Law, shall be recognized as recommended for the purposes of transaction with the appraisal object, unless otherwise established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 9 as amended by the Law of the RK dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. Independence of the appraiser

No intervention of the customer or other interested persons in the appraiser’s activity shall be allowed, if this may adversely affect the accuracy of the evaluation result, including limiting the range of issues to be clarified during the evaluation.

Article 11. Examination of the evaluation report

1. In case of a dispute about the accuracy of the market value or other value of the appraisal object established in the evaluation report, including in connection with the other evaluation report of the same object, an examination of the evaluation report may be carried out.

Expert examination of the valuation report shall be conducted in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on valuation activities by the Expert Council of the Chamber of Appraisers, of which the appraiser who conducted the valuation shall be a member.

Examination of the evaluation report shall be carried out at the initiative of the customer and (or) the third party challenging the evaluation report.

Examination of the evaluation report shall be carried out at the expense of the party initiating the examination of the evaluation report.

Examination of the evaluation report shall be carried out on the basis of the contract between the person challenging the evaluation report and the chamber of appraisers.

2. The result of the examination of the evaluation report shall be a positive or negative expert opinion prepared by the expert council of the chamber of appraisers.

An expert opinion containing conclusion on compliance of the evaluation report with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity and (or) on confirmation of the value of the appraisal object determined in the evaluation report shall be recognized as a positive conclusion of the expert council.

An expert opinion containing conclusion on non-compliance of the evaluation report with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity and (or) on the refutation of the value of the appraisal object determined in the evaluation report shall be recognized as a negative conclusion of the expert council.

3. In case of issue of the negative conclusion by the expert council, the payment made by the customer for examination of the evaluation report shall be compensated by the appraiser who made the evaluation report or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract.

4. Examination of the evaluation report shall not be entitled to carry out an expert:

1) whose evaluation report is disputed;

2) in cases provided for by part 1 of paragraph 2 of Article 15 of this Law.

5. Excluded by the Law of the RK dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

6. In cases when the examination of the evaluation report requires special knowledge in a particular field of science, technology, art or craft, the expert council shall have the right to involve scientists and specialists in the profile of the conducted evaluation.

7. Disputes arising between the person challenging the evaluation report and the chamber of appraisers that issued the expert opinion shall be considered by the court.

In case of recognition in the court of the conclusion of the expert council as unreliable, the members of the expert council and the chamber of appraisers shall be liable in accordance with this Law and other laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 11 as amended by the Law of the RK dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 12. Expert council

1. The expert council is a body of the chamber of appraisers, which purpose of creation and activity is examination of the evaluation report.

The regulation on the activities of the expert council shall be approved by the general meeting of the members of the chamber of appraisers.

2. The expert council of the chamber of appraisers shall be formed from the number of appraisers who have a certificate of qualification "expert".

The expert council of the chamber of appraisers shall be composed of at least five experts.

A member of the expert council shall be elected as the Chairman of the expert council a by a simple majority of votes of experts at the meeting of the expert council for a period of two years. The same person may not be elected as the Chairman twice in a row.

3. Members of the expert council shall be elected by the general meeting of members of the chamber of appraisers for a period of two years.

Members of the expert council may be re-elected for a new term, as well as excluded from the expert council pre-term on the grounds provided for by this Law.

Article 13. Standards of evaluation activity

1. The standards of evaluation activity shall include evaluation standards and standards of the chamber of appraisers.

2. The assessment standard, affecting the sphere, regulation of which shall be within the competence of another state body, shall be subject to coordination with the authorized body in the relevant sphere.

3. Evaluation standards shall be developed on the basis of international evaluation standards and must comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activities.

4. The chamber of appraisers shall have the right to develop and approve in coordination with the authorized body in the field of evaluation activity and the authorized body in the field of self-regulation the standards and rules of the chamber of appraisers, mandatory for all its members.

5. Evaluation standards do not apply to the documents on standardization, the adoption of which is carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

Footnote. Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 3. RIGHTS AND DUTIES OF THE APPRAISER

Article 14. Rights of the appraiser

1. The appraiser shall have the right to:

1) independently apply evaluation methods and approaches to evaluation in accordance with the evaluation standards and (or) international standards of evaluation with indication of the source;

2) demand from the customer during the evaluation providing access to the appraisal object as well as to the documentation in full, necessary for carrying out the evaluation;

3) receive explanations of the customer, as well as additional information necessary for carrying out the evaluation;

4) involve as necessary on a contractual basis to participate in the evaluation of a specialist (specialists);

5) refuse to carry out the evaluation in cases, if the customer has violated the terms of the contract for evaluation and did not provide the necessary information about the appraisal object;

6) request in writing or orally from third parties the information necessary for the evaluation, except for information constituting state secrets, commercial and other secrets protected by the law.

2. In case of refusal to provide the information specified in subparagraphs 2), 3) and 6) of paragraph 1 of this Article, significantly affecting the accuracy of the evaluation results, the appraiser shall indicate this in the evaluation report.

3. Within three months from the date of exclusion of the chamber of appraisers from the register of self-regulating organizations of appraisers, the appraisers who are the members and have not entered into other chamber of appraisers, shall have the right to carry out evaluation activity under the contracts concluded before the date of exclusion of the chamber of appraisers from the register of self-regulating organizations of appraisers.

4. The provisions of subparagraphs 2), 3), 4), 5) and 6) of paragraph 1 and paragraph 3 of this Article shall apply to the legal entity with whom the appraiser has concluded the employment contract.

Article 15. The responsibilities of the appraiser

1. The appraiser shall be obliged to:

1) comply with the requirements of this Law, other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan and standards of valuation activities in the implementation of valuation activities;

2) comply with the code of business and professional ethics of appraisers;

3) prevent the preparation of an inaccurate evaluation report;

4) be a member of only one chamber of appraisers;

5) pay the fees established by the chamber of appraisers;

6) inform the customer or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract about the impossibility of his (her) participation in the evaluation in the event of circumstances that prevent conducting an objective evaluation;

7) ensure the safety and confidentiality of documents, information received from the customer and third parties during the evaluation;

8) provide information on membership in the chamber of appraisers upon request of the customer;

9) keep the compiled evaluation reports for five years;

10) carry out a direct examination of the appraisal object, as well as study the documentation on it without the trust of their right;

11) provide information on the legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract, and also data on any changes of this information within ten calendar days from the date of conclusion of the employment contract and (or) occurrence of changes to the chamber of appraisers of which the appraiser is a member;

12) provide on a quarterly basis in the manner prescribed by the chamber of appraisers, information about signed in the specified period evaluation reports with indication the date of this report and its sequence number, the appraisal object, type of a determined value;

12-1) submit monthly, no later than the 5th day of the month following the reporting period, to the chamber of appraisers, of which he is a member, copies of reports on valuation of the property that is collateral in concluding a mortgage agreement, and also when selling mortgaged property;

13) in cases stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan, provide copies of the stored evaluation reports or information to state bodies, other organizations, officials, the chamber of appraisers, of which he is a member, upon their request;

14) take a course in upgrading appraiser qualification every three years;

15) familiarize the customer with the register of unscrupulous appraisers.

The requirements of subparagraphs 8), 9), 12) and 13) of part one of this paragraph shall not apply to the appraisers who have concluded an employment contract with a legal entity.

The legal entity with which the appraiser has concluded an employment contract is obliged to comply with the requirements provided for in subparagraphs 1), 3), 6), 7), 8), 9), 12), 12-1) and 13) of the first part of this paragraph

2. The appraiser may not conduct an evaluation if:

1) in respect to the appraisal object, the appraiser has or acquires real or obligatory rights outside the contract;

2) the appraiser has a property interest in the appraisal object;

3) the appraiser is an affiliate of the customer;

4) the legal entity- customer is a creditor or insurer of the appraiser;

5) the appraiser is a shareholder, founder, employee, owner, participant, creditor, debtor, sponsor of the legal entity-customer or the appraiser is a close relative or relative-in –law of the customer – an individual;

6) the appraiser is an employee of a legal entity in which the head or the person authorized by him (her) is in close kindred or –in-law relations with the customer – an individual and (or) the head or an authorized person of the legal entity;

7) this entails the occurrence of a conflict of interests or creates the threat of such a conflict, except for obligations arising from concluded public contracts.

The requirements of this paragraph shall apply to the legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract.

Footnote. Article 15 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.12. 2021 № 100 (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 4. CHAMBER OF APPRAISERS

Article 16. Chamber of appraisers

1. The chamber of appraisers shall be created in the form of a non-profit organization and is a self-regulatory organization based on mandatory membership, uniting at least three hundred appraisers on the terms of membership.

2. The activities of the chamber of appraisers shall be regulated by this Law, other laws, the charter, the standard and the rules of the chamber of appraisers.

3. The status of the chamber of appraisers shall be acquired from the date of its introduction by the authorized body in the field of evaluation activities in the register of self-regulatory organizations of appraisers.

4. Reorganization and liquidation of the chamber of appraisers shall be carried out in accordance with this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan.

5. The chamber of appraisers shall be liquidated:

1) by the decision of the general meeting of members of the chamber of appraisers;

2) by the court decision.

6. The chamber of appraisers shall be subject to liquidation on the grounds:

1) of non-compliance with the requirements of this Law, the Law of the Republic of Kazakhstan "On Self-regulation";

2) of violations more than twice within twelve consecutive calendar months of the charter of the chamber of appraisers and the rules and standards adopted by it;

3) of bringing to administrative responsibility more than twice within twelve consecutive calendar months for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activities;

4) provided by Article 49 of the Civil code of the Republic of Kazakhstan (General part).

In case of liquidation of the chamber of appraisers, appraisers shall be obliged to join other chambers of appraisers within three months without paying the entry fee.

7. The authorized body in the field of evaluation activity on the basis of the decision of the general meeting of the members of the chamber of appraisers or the court decision on liquidation of the chamber of appraisers entered into force excludes it from the register of self-regulatory organizations of appraisers.

Article 17. Rights and obligations of the chamber of appraisers

1. The chamber of appraisers shall have the right to:

1) on its own behalf dispute in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan the acts, decisions and (or) actions (inaction) of state and local self-government bodies and their officials, legal entities, violating the rights and legitimate interests of the chamber of appraisers, its members or creating the threat of such violation;

2) request and receive information from the state and local self-government bodies necessary for the performance by the chamber of appraisers of the functions assigned to it by the laws of the Republic of Kazakhstan, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, with the exception of information constituting state secrets, commercial and other secrets protected by the law;

3) join international organizations of appraisers;

4) approve the rules and standards of the chamber of appraisers in coordination with the authorized body in the field of evaluation activities and the authorized body in the field of self-regulation;

5) collect entrance, annual membership fees and form the property of the chambers of appraisers from other sources not prohibited by the laws of the Republic of Kazakhstan;

6) refuse to become a member of the chamber of appraisers in the cases established by paragraph 3 of Article 18 of this Law;

7) with the written permission of the International council on evaluation standards, translate international evaluation standards, as well as post them on its Internet resource;

8) exercise other rights provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and the charter of the chamber of appraisers.

2. The chamber of appraisers shall be obliged to:

1) notify the authorized body in the field of evaluation activity on the beginning of carrying out an activity;

2) comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan, the charter of the chamber of appraisers and its adopted rules and standards;

3) represent the interests of its members in state bodies, local self-government bodies, as well as in international organizations of appraisers in accordance with this Law, other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan and the charter of the chamber of appraisers;

4) develop and approve the rules for issuing certificates of completion of training courses and retraining of appraisers and experts;

5) consider appeals of individuals and legal entities to the actions (inaction) of members of the chamber of appraisers;

6) keep registers of members of the chamber of appraisers, members of the expert council, which are posted on the Internet resource of the chamber of appraisers;

7) consider materials on disciplinary offenses of appraisers, experts and impose disciplinary sanctions on the perpetrators;

8) exercise control over its members in accordance with the requirements of this Law;

9) suspend and terminate membership in the chamber of appraisers on the grounds provided for by this Law;

10) adopt the code of business and professional ethics for appraisers;

11) quarterly not later than the 20th day of the month following the reporting quarter provide to the authorized body in the field of evaluation activity the information on its activity and activity of the members in the form approved by authorized body in the field of evaluation activity with its placement on the Internet resource of chamber of appraisers;

11-1) quarterly, no later than the 20th day of the month following the reporting quarter, provide information to the authorized body in the field of appraisal activities with a copy of the reports on the valuation of property that is collateral in concluding a mortgage agreement, and also when selling mortgaged property;

11-2) within three working days from the date of the decision to provide the authorized body in the field of valuation activities with information on suspension of the certificate and (or) deprivation of the certificate and (or) termination of the certificate of "appraiser" qualification of its members;

12) inform the members of the chamber of appraisers about the receipt and expenditure of money by posting on the Internet resource of the chamber of the annual report;

13) issue certificates on assignment the qualification of "appraiser", "expert";

14) conduct training and re-training courses of appraisers.

The laws of the Republic of Kazakhstan and the charter of the chamber of appraisers may establish other duties of the chamber of appraisers.

3. The chamber of appraisers shall not be entitled to carry out activities and perform actions that lead to occurrence of a conflict of interests of the chamber of appraisers and its members or create a threat of such a conflict.

Measures to prevent or resolve conflict of interests shall be established by the chambers of appraisers.

Footnote. Article 17 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.12. 2021 № 100 (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 18. Requirements for membership in the chamber of appraisers

1. The appraiser may be a member of only one chamber of appraisers.

Mandatory conditions of membership in the chamber of appraisers shall be:

1) a certificate of qualification "appraiser";

2) absence of an unexpunged or unpaid conviction for offenses in the field of economic activity, as well as for crimes of moderate severity, committed intentionally, grave and especially grave crimes.

2. To join the chamber of appraisers an individual shall submit:

1) an application;

2) an identification document;

3) a certificate on assignment of qualification "appraiser";

4) a certificate of absence of an unexpunged or unpaid conviction for offenses in the field of economic activity, as well as for crimes of moderate severity, committed intentionally, grave and especially grave crimes;

5) other documents established by the chamber of appraisers.

3. The reason for refusal of admission to the chamber of appraisers shall be non-compliance with the provisions provided for in paragraph 2 of this Article.

4. The applicant shall have the right to appeal against the actions of the chamber of appraisers to refuse admission to the members of the relevant chamber of appraisers to the authorized body in the field of appraisal activities or the court in the procedure prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 18 as amended by the Law of the RK dated 29.06.2020 № 351-VI (shall enter into force on 01.07.2021).

Article 19. Suspension and termination of membership in the chamber of appraisers

1. Membership in the chamber of appraisers shall be suspended in case of suspension of the certificate of qualification "appraiser".

An appraiser whose membership in the chamber of appraisers is suspended may not carry out evaluation activities during the suspension period.

2. Membership in the chamber of appraisers shall be terminated on the following grounds:

1) at the request of a member of the chamber of appraisers;

2) in case of repeated violation of the charter of the chamber of appraisers, the code of business and professional ethics of the appraiser by the appraiser;

3) in connection with termination of the certificate of qualification "appraiser".

An appraiser whose membership in the chamber of appraisers has been terminated may not carry out evaluation activities.

3. The chamber of appraisers not later than the day following the day of suspension or termination of the appraiser's membership in the chamber of appraisers shall be obliged to notify about it:

1) the appraiser whose membership has been suspended or terminated;

2) the customer and a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract, if information about the concluded contract was previously provided to the chamber of appraisers;

3) the authorized body in the field of evaluation activities.

In case of termination of membership in the chamber of appraisers in connection with deprivation of the certificate of qualification "appraiser" on the grounds provided for by part one of paragraph 4 of Article 25 of this Law, the chamber of appraisers no later than three working days shall notify about it the chambers of appraisers, entered in the register of self-regulatory organizations of appraisers.

Article 20. Governing bodies of the chamber of appraisers

1. The governing bodies of the chamber of appraisers shall be:

1) general meeting of members of the chamber of appraisers;

2) collegial governing body of the chamber of appraisers;

3) executive body of the chamber of appraisers;

4) control body (audit commission) of the chamber of appraisers.

The procedure for formation, structure, competence and term of powers of governing bodies of the chamber of appraisers, the procedure for making decisions by these bodies shall be established by the charter of the chamber of appraisers in accordance with this Law and other laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The general meeting of members of the chamber of appraisers shall be the supreme governing body authorized to consider the issues of activity of the chamber of appraisers, related to its competence by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and its charter.

The exclusive competence of the general meeting of members of the chamber of appraisers shall include:

1) adoption of the charter of the chamber of appraisers, introduction of changes and additions to it;

2) determination of main directions of activity of the chamber of appraisers;

3) approval of the budget of the chamber of appraisers;

4) making decisions on voluntary liquidation of the chamber of appraisers and appointment of the liquidation commission;

5) election of members of the collegial governing body, the head of the executive body and members of the control body (audit commission) of the chamber of appraisers, early termination of powers of these bodies or the head or their individual members;

6) approval of reports of collegial and executive bodies, control body (audit commission) and specialized bodies in the manner and terms established by the charter of the chamber of appraisers;

7) approval of regulation on membership in the chamber of appraisers;

8) consideration of the issue on deprivation of certificates on assignment the qualification "appraiser", "expert";

9) determination of the size of entrance and annual membership fees.

The size of annual membership fees shall be not less than 25 times and not more than 75 times the size of the monthly calculation index established by the law on the Republican budget for the corresponding financial year.

The size of the entrance fee should not exceed the size of the annual membership fees;

10) determination of ways to ensure property liability.

The procedure for holding the general meeting of the members of the chamber of appraisers, the procedure for forming the agenda of meetings, determining the quorum, conditions and procedure for voting shall be determined by the charter of the chamber of appraisers.

The сharter of the chamber of appraisers may provide for other issues, the decision-making on which is referred to the exclusive competence of the general meeting of the members of the chamber of appraisers.

3. The management of the chamber of appraisers shall be carried out by the collegial governing body of the chamber of appraisers, elected by the general meeting of members of the chamber of appraisers.

The quantitative composition of the collegial governing body of the chamber of appraisers, the procedure and conditions of its formation and activity, decision-making, termination of powers shall be established by the charter of the chamber of appraisers.

4. The competence of the collegial governing body of the chamber of appraisers shall include:

1) approval of the rules and standards of the chamber of appraisers, introduction changes and (or) additions to them;

2) submission of issues for consideration by the general meeting of members of the chamber of appraisers;

3) making decisions on joining the chamber of appraisers, suspension and termination of membership in the chamber of appraisers;

4) creation of specialized bodies of the chamber of appraisers, approval of regulations on them and the rules for implementation of their activities;

5) other issues provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and the charter of the chamber of appraisers.

The functions of the collegial governing body may be carried out by the general meeting of members of the chamber of appraisers in the chamber of appraisers.

5. The executive body of the chamber of appraisers shall:

1) organize the work of the chamber of appraisers, carry out control over implementation of tasks assigned to the chamber of appraisers;

2) carry out acceptance and dismissal of employees of the chamber of appraisers;

3) represents the interests of the chamber of appraisers in state bodies, public associations and other organizations;

4) exercise other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and the charter of the chamber of appraisers.

6. The control body (audit commission) shall be the body of the chamber of appraisers, exercising control over financial and economic activities of governing bodies of the chamber of appraisers and their officials.

The control body (audit commission) of the chamber of appraisers shall be accountable and controlled by the general meeting of members of the chamber of appraisers.

The procedure and terms of submission of reports of control body (audit commission) shall be are determined by the charter of the chamber of appraisers.

Article 21. Ensuring property liability when carrying out evaluation activity

1. The chamber of appraisers shall use one of the following methods to ensure its property liability and property liability of its members to customers and third parties:

1) insurance of civil-legal liability of the appraiser and the chamber of appraisers;

2) bringing of members of the chamber of appraisers to property liability;

3) use of other methods of ensuring property liability provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

The procedure for ensuring property liability shall be established by the chamber of appraisers.

Losses caused to the customer who has concluded the contract for evaluation, or property damage caused to third parties due to the use of total market value or other value of the appraisal object specified in the evaluation report shall be reimbursed in accordance with the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The contract of insurance of civil-legal liability of the appraiser shall be concluded by a member of the chamber of appraisers for a period of not less than one year.

The insurance amount shall be determined by the contract of insurance of civil-legal liability of the appraiser and should not be less than 5000 times the size of the monthly calculation index established by the law on the Republican budget and valid on the date of the contract of insurance of civil-legal liability of the appraiser.

The object of insurance under the contract of insurance of civil-legal liability of the appraiser shall be the property interest of the appraiser associated with his (her) obligation to compensate for property damage caused to third parties as a result of his (her) evaluation activities, and (or) losses caused to the customer who concluded the contract for evaluation.

The insured case under the contract of insurance of civil-legal liability of the appraiser shall be the fact of occurrence of civil-legal liability of the appraiser (policyholder) for compensation of the damage caused to the property interests of the customer and (or) a third party in carrying out evaluation activities.

Article 22. Control of the chamber of appraisers over the activities of its members

1. The chamber of appraisers shall control compliance of the members of the chamber with the requirements of this Law, other normative legal acts, standards and rules of the chamber of appraisers, as well as the code of business and professional ethics of appraisers, conditions of membership in the chamber.

2. The ground for conducting inspection by the chamber of appraisers shall be the appeal received by the chamber of appraisers, except for the cases provided for by paragraph 1 of this Article.

The appeal, for consideration of which it is not required to obtain information from other subjects, officials or an on-site inspection shall be considered within fifteen calendar days from the date of its receipt.

The appeal, for consideration of which it is required to obtain information from other subjects, officials or on-site inspection, shall be considered and a decision shall be made on it within thirty calendar days from the date of its receipt.

3. The procedure for organizing, conducting inspections and considering appeals against members of the chamber of appraisers shall be established by the chamber of appraisers.

Article 23. Procedure for obtaining certificates of qualification "appraiser", "expert"

1. Candidates applying for certificates of qualification "appraiser", "expert", shall take a qualification exam.

2. Individuals with higher education, trained or retrained in accordance with the program and in the amount of hours approved by the chamber of appraisers, as well as training with the appraiser for a period of not less than one year shall be allowed to the qualification exam for obtaining a certificate of qualification "appraiser".

The training program, professional retraining of candidates for appraisers and the amount of hours should correspond to the standard program approved by the authorized body in the field of evaluation activities.

3. Appraisers shall be allowed to take a qualification exam for obtaining the certificate of qualification "expert".

4. Persons shall not be admitted to the qualification examination in case of non-compliance with the requirements established by this Law.

The decision on refusal in admission to the qualification exam shall be sent by the chamber of appraisers to the person not later than fifteen working days from the date of receipt of the application.

5. Test tasks for the qualification exam of appraisers, experts shall be developed by the chamber of appraisers in coordination with the authorized body in the field of evaluation activity.

The qualification exam shall be conducted in written form.

6. The persons who have passed the qualification exam, shall receive a certificate of qualification "appraiser", "expert" indicating the number of the certificate, surname, name and patronymic (if it is specified in the identity document).

Decisions on assignment of qualification "appraiser", "expert" shall be posted on the Internet resource of the chamber of appraisers.

7. The persons who have not passed the qualification exam, shall be allowed to its re-take at expiration of three months from the date of the decision of the qualification commission.

8. The forms and procedure for maintaining registers of the chamber of appraisers’ members, expert council members and unscrupulous appraisers shall be approved by the authorized body in the field of appraisal activities.

Rules for issuing certificates of qualification "appraiser", "expert" shall be approved by the chamber of appraisers.

9. Rules of carrying out qualification examination to confirm the qualifications of candidates for appraisers, experts shall be approved by the authorized body in the field of evaluation activity.

Footnote. Article 23 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.12. 2021 № 100 (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 24. Qualification commission

1. The qualification commission shall be a specialized body and created for conducting qualification examination for the persons applying to obtain certificates on assignment of qualifications "appraiser", "expert".

2. The qualification commission shall consist of seven members and be formed from among the representatives of the authorized body in the field of evaluation activity, non-governmental organizations and members of the chambers of appraisers.

The number of representatives of the chambers of appraisers should be the majority from the total number of the qualification commission.

3. Members of the qualification commission shall be elected for a term of two years.

4. The chairman of the qualification commission shall be elected from among the appraisers – members of the qualification commission.

The same person may not be elected as the chairman of the qualification commission twice in a row.

5. The procedure for activity of the qualification commission shall be established by the chamber of appraisers.

6. Meetings of the qualification commission shall be held as necessary, but at least once every six months.

Article 25. Suspension, termination, deprivation of certificates of qualification "appraiser", "expert"

1. Suspension of the certificate of qualification "appraiser" shall be carried out in the following cases:

1) at own will;

2) at the initiative of the chamber of appraisers on the results of control over the activities of the appraiser or consideration of the appeal of individuals and legal entities.

At the same time, the suspension period of "appraiser" qualification certificate shall be three years without the right to appeal this decision to the chamber of appraisers, with a training course taken after expiry of the suspension period of "appraiser" qualification certificate.

2. Termination of the certificate of qualification "appraiser" shall be carried out in the following cases:

1) death of a person;

2) recognition of a person as incapable or partially capable, dead or missing by the court decision that has entered into legal force;

3) entry into force of the court conviction for criminal offences in the sphere of economic activity, as well as for crimes of medium gravity, committed intentionally, grave and especially grave crimes;

4) the entry into force of the court decision on application of compulsory medical measures to a person;

5) deprivation of the certificate on assignment of qualification "appraiser".

3. Termination of the certificate of qualification "appraiser" shall be carried out by the decision of the collegial governing body of the chamber of appraisers.

4. Deprivation of the certificate on assignment of qualification "appraiser" shall be carried out by the chamber of appraisers in cases of:

1) repeated violation by the appraiser of the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity or violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan, which caused damage to the interests of the state, individuals and (or) legal entities;

2) non-elimination of the reason specified in subparagraph 2) of paragraph 1 of this Article;

3) establishment of the fact of providing false information or intentionally distorted information in the documents by the appraiser which were the grounds for issue of the certificate on assignment of qualification "appraiser";

4) preparation of an inaccurate evaluation report more than twice.

Persons deprived of the "appraiser" qualification certificate shall be allowed to recertify the qualification "appraiser" after five years from the date of the decision to withdraw the certificate of "appraiser" qualification.

In the event of a repeated decision to revoke the appraiser qualification certificate, these persons shall not be allowed to recertify the appraiser qualification.

The decision to withdraw the "appraiser" qualification certificate may be appealed in court in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

5. In case of suspension or termination of the certificate of qualification "appraiser" the chamber of appraisers shall enter the relevant information indicating the date and time of termination of the certificate in the register of members of the chamber of appraisers with its publication on the Internet resource of the chamber.

6. Termination of the certificate of qualification "expert" shall be carried out by the decision of the collegial governing body of the chamber of appraisers in the following cases:

1) death of a person;

2) recognition of a person as incapable or partially capable, dead or missing by the court decision that has entered into legal force;

4) the entry into force of the court decision on application of compulsory medical measures to a person;

5) deprivation of the certificate on assignment of qualification "expert".

In case of termination of validity of the certificate on assignment of qualification "expert", the chamber of appraisers shall submit the relevant information specifying the date and time of termination of the certificate in the register of members of the expert council with publication of it on the Internet resource of the chamber.

7. Deprivation of the certificate on assignment of qualification "expert" shall be carried out by the chamber of appraisers in cases of:

1) repeated violation by the expert of the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity or violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan, which caused damage to the interests of the state, individuals and (or) legal entities;

2) drawing up of an unreasonable expert opinion on the market or other value of the appraisal object reflected in the evaluation report;

3) deprivation of the certificate on assignment of qualification "appraiser";

4) repeated violation of the requirements of the chamber of appraisers by the expert.

The appraiser not earlier than three years after the decision on deprivation of the certificate on assignment of qualification "expert" shall have the right to receive the certificate on assignment of qualification "expert".

Footnote. Article 25 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.12. 2021 № 100 (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 5. RIGHTS AND DUTIES OF THE CUSTOMER

Article 26. Rights of the customer

The customer has the right:

1) to receive from the appraiser or legal entity with which the appraiser has concluded an employment contract, comprehensive information on the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan concerning the assessment;

2) to get acquainted with the normative legal acts that are the basis of the evaluation report;

3) receive from the appraiser or the legal entity with which the appraiser has concluded an employment contract the necessary information on the approaches to evaluation and methods of evaluation;

4) refuse the services of an appraiser or a legal entity with which the appraiser entered into an employment contract, in case of violation of the terms of the contract for evaluation;

5) exercise other rights provided by this Law and other laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 27. Duties of the customer

The customer shall:

1) create conditions for the appraiser or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract for timely and qualitative evaluation in accordance with the contract for evaluation;

2) provide the appraiser or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract, the documentation necessary for evaluation, complete and accurate information, as well as provide the necessary clarifications, ensure the appraiser's access to the appraisal object;

3) not interfere with the activities of the appraiser, if it negatively affects the accuracy of the evaluation;

4) send at the request of the appraiser or a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract, a written request on its own behalf to the third parties to obtain the information necessary for the evaluation;

5) perform other duties provided by this Law and other laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 28. Disputes resolution

Disputes arising between the chamber of appraisers, the appraiser, a legal entity with whom the appraiser has concluded an employment contract, the customer or the third parties in the implementation of evaluation, including those not resolved through the examination of the evaluation report, shall be resolved in the court.

Chapter 6. STATE REGULATION OF EVALUATION ACTIVITIES

Article 29. State control in the field of evaluation activity

Footnote. The title as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (for the procedure of enforcement, see subparagraph 4 of paragraph 1 of Article 2).

1. The authorized body in the field of evaluation activities shall carry out state control in the field of evaluation activities, over compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, the charter of the chamber of appraisers and its adopted rules and standards by the chambers of appraisers.

2. State control in the field of valuation activities over the activities of chambers of appraisers is carried out through inspections and preventive control with a visit to the subject of control in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

3. The decision on conducting the inspection of activity of the chambers of appraisers shall be accepted by the authorized body in the field of evaluation activities on the basis of applications of individuals and legal entities, requests and inquiries of state bodies, local self-government bodies, law enforcement bodies on violation by the chamber of appraisers, its members of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan, charter of the chamber of appraisers and its adopted rules and standards.

4. In case of detection of violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan, the charter of the chamber of appraisers and the rules and standards adopted by it, the authorized body in the field of appraisal shall send a submission on elimination of violations to the chamber of appraisers.

In case of non-elimination of violations within the prescribed period, the authorized body in the field of evaluation activities shall take measures in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The authorized body in the field of evaluation activity shall apply to the court for the forced liquidation of the chamber of appraisers with the subsequent exclusion from the register of self-regulating organizations of appraisers on the grounds provided for by paragraph 6 of Article 16 of this Law.

Footnote. Article 29 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (for the procedure of enforcement, see subparagraph 4 of paragraph 1 of Article 2); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 30. Competence of the authorized body in the field of evaluation activity

The competence of the authorized body in the field of evaluation activities shall include:

1) formation and realization of the state policy in the field of appraisal activity;

1-1) development and approval of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan in the field of appraisal activity in accordance with the purpose and objectives of the Law and legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) control over the activities of the chamber of appraisers;

3) maintaining the register of self-regulating organizations of appraisers;

3-1) maintaining a register of unscrupulous appraisers;

4) analysis of regulatory impact in the field of evaluation activities;

5) excluded by the Law of the RK dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

6) harmonization of rules and standards of the chambers of appraisers;

7) requesting information on the activities of the chambers of appraisers;

8) delegation of representatives to the qualification commission;

9) filing a claim to the court for compulsory liquidation of the chamber of appraisers on the grounds provided for by this Law;

10) Excluded by the Law of the RK dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).
11) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.12. 2021 № 100 (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication).

12) Carrying out other powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 30 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.12. 2021 № 100 (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 01.07.2024 № 107-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 7. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS

Article 31. Liability for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activities

Persons who have violated the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activities shall be liable in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 32. Transitional provisions

1. The chambers of appraisers may be established upon expiration of three months from the date of the first official publication of this Law.

When creating the chamber of appraisers its members may be the appraisers – individuals having the license to conduct evaluation activities.

2. Qualification Commission is created by the chamber of appraisers within three months from the date of establishment of the chamber of appraisers.

3. Legal entities registered before the entry into force of this Law using in their names full or partial phrases "chamber of appraisers", "Republican chamber of appraisers" shall be subject to reorganization or liquidation from the date of entry into force of this Law.

4. Appraisers – individuals having the licenses for the right to carry out evaluation activities, shall have the right to obtain in the chamber of appraisers the certificate of qualification "appraiser" without taking the qualification exam from the date of entry into force of this Law.

5. From the date of entry into force of this Law, the licenses issued to legal entities for carrying out evaluation activities and received by them before the entry into force of this Law shall be deemed invalid.

Article 33. The procedure for enforcement of this Law

1. This Law shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication, except for subparagraph 3) of Article 30 of this Law, which shall be enforced upon expiry of three months after its first official publication.

2. To recognize as invalid the Law of the Republic of Kazakhstan dated November 30, 2000 "On Valuation Activities in the Republic of Kazakhstan" (Vedomosti of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2000, № 20, Art. 381; 2001, № 24, Art. 338; 2003, № 3, Art. 19; № 10, Art. 54; 2004, № 23, Art. 142; 2007, № 2, Art. 18; 2009, № 23, Art. 97; 2010, № 5, Art. 23; 2011, № 3, Art. 32; № 5, Art. 43; № 6, Art. 49; № 11, Art. 102; 2012, № 14, Art. 95; № 15, Art. 97; 2014, № 1, Art. 4; № 10, Art. 52; № 19-I, 19-II, Art. 96; № 23, Art. 143; 2015, № 20-IV, Art. 113; № 22-II, Art. 145; № 23-II, Art. 172).

The President
of the Republic of Kazakhstan

N. NAZARBAYEV

Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы