ИПС "Әділет"

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 32-б. қараңыз.
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.
      МАЗМҰНЫ

Осы Заң Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік реттеудің құқықтық негіздерін айқындайды және биологиялық қатерлерді болғызбауға бағытталған.

1-тарау. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) ауруға бейім организм – патогенді биологиялық агентке инфекциялық және (немесе) паразиттік аурудың дамуы арқылы реакция беретін немесе оның тасымалдаушысы болатын адамның, жануардың, өсімдіктің организмі;

2) әлеуметтік қашықтық – адамдар арасындағы инфекция жұқтыру тәуекелінің деңгейін төмендетуге қажетті оңтайлы арақашықтық;

3) биологиялық қауіпсіздік – адамдардың және табиғи ортаның жекелеген компоненттерінің (атмосфералық ауаның, жерүсті және жерасты суларының, жер бетінің және топырақ қабатының, өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің және өзге де организмдердің (бұдан әрі – табиғи ортаның жекелеген компоненттері) қауіпті биологиялық факторлардан қорғалуының, оның ішінде биологиялық қорғау шараларымен қамтамасыз етілетін жай-күйі;

4) биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптар – Қазақстан Республикасының заңнамасында, сондай-ақ осы Заңның 9-бабының 11) тармақшасына сәйкес бекітілетін тізбеге енгізілген нормативтік техникалық құжаттарда, ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарда қамтылған, биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелерін реттейтін нормалар;

5) биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган – биологиялық қауіпсіздік саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

6) биологиялық қорғау – патогенді биологиялық агенттерді құқыққа сыйымсыз пайдаланудан физикалық қорғау (ұйымдастырушылық іс-шаралардың, инженерлік-техникалық құралдардың және оларды қорғау жөніндегі іс-қимылдардың жиынтығы), патогенді биологиялық агенттермен қауіпсіз жұмыс істеуді бақылау, есепке алу және қамтамасыз ету, олардың жоғалуын, жымқырылуын, оларға санкцияланбаған қол жеткізуді немесе олармен санкцияланбаған жұмыс істеуді, сондай-ақ патогенді биологиялық агенттер пайдаланылатын және (немесе) ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге қатысты терроризм актілерін және (немесе) диверсияларды болғызбау жөніндегі шараларды қабылдау арқылы іске асырылатын биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі шаралар кешені;

7) биологиялық тәуекел – патогенді биологиялық агенттердің адамдардың, жануарлардың саулығына, өсімдіктерге зиян келтіру ықтималдығы, сондай-ақ олардың табиғи ортаның жекелеген компоненттеріне түсу ықтималдығы;

8) көмекші персонал – патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілердің патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу кезінде қосалқы функцияны орындайтын жұмыскерлері;

9) қауіпті биологиялық фактор – патогенді биологиялық агенттердің және оларды қамтитын объектілердің, тасымалдаушылар мен жұқтырғыштардың адамдардың, жануарлардың саулығына, өсімдіктерге теріс әсер ету, сондай-ақ патогенді биологиялық агенттердің табиғи ортаның жекелеген компоненттеріне түсу тәуекелдерін арттыруға алып келетін оқиға, жағдай, қасиет және (немесе) процесс;

10) микроорганизм штаммы – белгілі бір биологиялық қасиеттері бар микроорганизм түрінің біртекті өсіндісі;

11) патогенді биологиялық агент – адамның, жануардың немесе өсімдіктің организмінде инфекциялық және (немесе) паразиттік процесті туғызуға қабілетті микроорганизмдер, биологиялық және өсімдік тектес улар (уыттар), гельминттер, нематодтар;

12) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу – патогенді биологиялық агенттерді зерттеу, жою және (немесе) иммундық-биологиялық препараттарды әзірлеу мақсатында оларды бөлуге (табуға), әзірлеуге (жасауға), өндіруге (дайындауға), олардың айналымына (оның ішінде әкелуге (әкетуге), сақтауға, тасымалдауға) тікелей бағытталған патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу процестері (сатылары);

13) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын маман (бұдан әрі – маман) – техникалық және кәсіптік және (немесе) орта білімнен кейінгі білімі және (немесе) жоғары және (немесе) жоғары білімнен кейінгі білімі және (немесе) ғылыми дәрежесі бар және белгіленген тәртіппен патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге жіберілген жеке тұлға;

14) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъект – осы Заңда белгіленген тәртіппен және шарттарда патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын заңды тұлға;

15) химиялық профилактика – адамға, жануарға инфекциялық және (немесе) паразиттік аурулардың алдын алу үшін химиялық препараттарды тағайындау;

16) ықтимал қауіпті биологиялық объект – патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызмет жүзеге асырылатын жылжымайтын (стационарлық) немесе орналастырылатын мобильді объект.

2-бап. Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3-бап. Осы Заңның қолданылу саласы

Осы Заң биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге байланысты қоғамдық қатынастарды реттейді.

4-бап. Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаттары

Биологиялық қауіпсіздік мынадай қағидаттардың негізінде қамтамасыз етіледі:

1) патогенді биологиялық агенттермен тек қана әскери емес мақсаттарда жұмыс істеу: бактериологиялық (биологиялық) және уытты қаруды әзірлеу (жасау), өндіру (дайындау) және (немесе) оның қорларын жинақтау, пайдалану мақсатында патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге тыйым салынады;

2) биологиялық қатерлерді алдын ала тану: мемлекеттік органдар биологиялық қауіпсіздік саласындағы өкілеттіктерді іске асыру кезінде биологиялық қатерлер профилактикасының қажеттілігін басым тәртіппен басшылыққа алуға, биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу және мониторинг деректері негізінде биологиялық қатерлерді талдауға және болжауға тиіс;

3) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді бақылауда ұстау: патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарға сәйкес жүзеге асырылады, оларды сақтау биологиялық тәуекелдерді басқару, патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсат беру тәртібін қолдану, биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу, мониторингтеу және болжау (модельдеу), биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылау және қадағалау шеңберінде қамтамасыз етіледі;

4) мемлекеттік реттеу шараларының мөлшерлес болуы: биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактика шаралары биологиялық факторлардың қауіптілік дәрежесіне, оның ішінде биологиялық қауіпсіздік саласындағы өлшемшарттар мен сыныптамаға сәйкес мөлшерлес болуға тиіс;

5) Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерінің басымдығы: халықаралық ынтымақтастық шеңберінде Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделеріне сәйкес келмейтін, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне нұқсан келтіре алатын немесе Қазақстан Республикасының тәуелсіздігінен айыруға алып келетін міндеттемелерді қабылдауға жол берілмейді.

5-бап. Негізгі биологиялық қатерлер

1. Мыналар негізгі биологиялық қатерлер болып табылады:

1) ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге әсер ететін табиғи, техногендік және әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың (бұдан әрі – төтенше жағдай) туындауы;

2) адамның және (немесе) жануарлардың аса қауіпті инфекциялық ауруы жағдайы;

3) халықтың, жануарлардың инфекциялық сырқаттанушылығының орташа статистикалық деңгейден асып түсуі;

4) инфекциялық аурулардан болатын өлімнің (өлім-жітімнің) орташа статистикалық деңгейден асып түсуі;

5) өсімдіктер ауруларының зиян тигізудің экономикалық шегінен жоғары таралуы;

6) Еуразиялық экономикалық одақтың карантиндік объектілерінің бірыңғай тізбесіне және (немесе) өсімдіктер карантині бойынша іс-шаралар белгіленетін және жүзеге асырылатын карантиндік объектілер мен бөтен текті түрлердің тізбесіне енгізілген өсімдіктердің карантиндік ауруларының таралуы;

7) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу кезінде туындаған, биологиялық тәуекелдің туындауына нақты немесе ықтимал мүмкіндік жасайтын жағдай;

8) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі талаптардың бұзылуы, оның ішінде патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі ақпаратты жасыру;

9) патогенді биологиялық агенттерге санкцияланбаған қол жеткізу;

10) патогенді биологиялық агенттермен реттелмейтін еркін жұмыс істеу;

11) патогенді биологиялық агенттер пайдаланылатын және (немесе) ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге қатысты терроризм актілері және (немесе) диверсиялар, патогенді биологиялық агенттерді бактериологиялық (биологиялық) және уытты қару ретінде әзірлеу (жасау), өндіру (дайындау) және пайдалану үшін биологиялық технологияларды және өзге де аралас технологияларды қолдану;

12) патогенді биологиялық агенттердің дәрілік, химиялық және (немесе) биологиялық құралдардың әсеріне төзімділігін (резистенттілігін) қалыптастыру;

13) биологиялық қауіпсіздік саласындағы мамандар біліктілігінің төмендігі, кадрлардың жетіспеушілігі;

14) аса қауіпті инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларды жұқтырғыштар және (немесе) тасымалдаушылар болып табылатын халықтың көшуі және жануарлар мен өсімдіктердің мекендеу ортасының өзгеруі;

15) Қазақстан Республикасының аумағында ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге әсер ететін және (немесе) патогенді биологиялық агенттерді қолдануға байланысты соғыс қимылдары.

2. Мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері мен Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын әзірлеу кезінде, сондай-ақ патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілер ұйымдастырушылық іс-шараларды әзірлеу кезінде осы баптың 1-тармағында санамаланған биологиялық қатерлерді болғызбауға бағытталған тетіктерді көздейтін ережелердің тұжырымдалуын қамтамасыз етуге міндетті.

2-тарау. БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

6-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік реттеу

1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы негізгі проблемалар мен қатерлер, стратегиялық мақсаттар, негізгі бағыттар, нысаналы индикаторлар, міндеттер және нәтижелердің көрсеткіштері, ведомствоаралық өзара іс-қимыл Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік стратегиясында айқындалады.

2. Биологиялық қауіпсіздік саласында жедел ведомствоаралық ақпарат алмасуды қамтамасыз ету және үйлестірілген шараларды қабылдау биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйе арқылы және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де тәсілдермен жүзеге асырылады.

3. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік реттеу:

1) биологиялық қауіпсіздік саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясатты іске асыру;

2) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеудің рұқсат беру тәртібін енгізу;

3) биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылауды және қадағалауды жүргізу;

4) биологиялық тәуекелдерді басқару;

5) биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу, мониторингтеу және болжау (модельдеу) арқылы жүзеге асырылады.

7-бап. Ведомствоаралық үйлестіру

1. Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызметті ведомствоаралық үйлестіруді биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру мақсатында мемлекеттік органдар, ұйымдар биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органға және биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған іс-шараларды реттеу мен іске асыруды жүзеге асыратын мемлекеттік органдарға жәрдем көрсетуге міндетті.

2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметі "Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес күзет іс-шаралары өткізілетін орындарда күзетілетін адамдардың және объектілердің биологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметті ведомствоаралық үйлестіруді және ұйымдастыруды жүзеге асырады.

3. Терроризмге және экстремизмге қарсы, оның ішінде патогенді биологиялық агенттер пайдаланылатын және (немесе) ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге қатысты терроризмге және экстремизмге қарсы іс-қимыл саласындағы қызметті ведомствоаралық үйлестіруді Қазақстан Республикасының терроризмге және экстремизмге қарсы іс-қимыл туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары жүзеге асырады.

4. Ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге әсер ететін және (немесе) патогенді биологиялық агенттердің әсерінен туындаған төтенше жағдайлар кезінде басшылықты және салааралық үйлестіруді, төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі шараларды іске асыруды, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсетуді Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасына сәйкес азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасына сәйкес әзірленетін жаһандық, өңірлік және жергілікті ауқымдардағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарлары биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік органдардың, ұйымдардың іс-қимылдарының, ведомствоаралық өзара іс-қимылдың алгоритмдерін көздейтін биологиялық қауіпсіздік саласындағы ден қою хаттамаларын да (сценарийлерін) қамтуға тиіс.

Биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган және мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге әсер ететін және (немесе) патогенді биологиялық агенттердің әсерінен туындаған төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою бойынша, оның ішінде биологиялық қауіпсіздік саласындағы ден қою хаттамаларын (сценарийлерін) іске асыру арқылы жәрдем көрсетеді.

5. Соғыс жағдайы режимі жағдайларында және Қазақстан Республикасының әскери қауіпсіздігі мен қорғанысы шеңберінде биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі шараларды ведомствоаралық үйлестіруді Қазақстан Республикасының қорғаныс және Қарулы Күштер туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі жүзеге асырады.

8-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің биологиялық қауіпсіздік саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыретіне мыналар жатады:

1) биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеу және оларды жүзеге асыруды ұйымдастыру;

2) патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын қалыптастыру, жүргізу және күтіп-бағу қағидаларын және оларды қалыптастыруға, жүргізуге және күтіп-бағуға уәкілеттік берілген ұйымдардың тізбесін бекіту;

      3) алып тасталды - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      4) алып тасталды - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның құзыретіне мыналар жатады:

1) биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелеріне байланысты нормативтік құқықтық актілердің, нормативтік техникалық құжаттардың, ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың жобаларын келісу;

1-1) биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру әрі іске асыру және оның жүзеге асырылуын ұйымдастыру;

2) биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйені жүргізу;

3) биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алуды, мониторингтеуді жүргізу және болжау (модельдеу) қағидаларын әзірлеу және бекіту;

4) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілерді, ықтимал қауіпті биологиялық объектілерді, патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттерді және олармен жұмыс істеуді жүзеге асыратын мамандарды есепке алудың жүзеге асырылуын мониторингтеу;

5) патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын қалыптастыру, жүргізу және күтіп-бағу қағидаларын және оларды қалыптастыруға, жүргізуге және күтіп-бағуға уәкілеттік берілген ұйымдардың тізбесін әзірлеу;

6) биологиялық қауіпсіздік саласындағы кадрларды кәсіптік даярлаудың, қайта даярлаудың және олардың біліктілігін арттырудың үлгілік бағдарламаларын келісу;

7) патогенді биологиялық агенттердің патогендігі және қауіптілік дәрежесі бойынша сыныптамасын ескере отырып, патогенді биологиялық агенттерді аса қауіпті инфекциялық аурулар туғызатындарға жатқызу өлшемшарттарын және патогенді биологиялық агенттердің тізбесін әзірлеу;

8) патогендігі І және ІІ топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыру үшін мамандардың кадр резервін қалыптастыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

9) биологиялық қорғауды қамтамасыз ету қағидаларын әзірлеу және бекіту;

10) биологиялық тәуекелдерді басқару әдістемелерін келісу;

11) биологиялық қауіпсіздік саласындағы нормативтік техникалық құжаттардың, ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың тізбесін әзірлеу және бекіту;

12) биологиялық тәуекелдерді сыртқы бағалау тиімділігіне мониторинг жүргізу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

13) осы Заңның 10-бабының 3-тармағында көрсетілген мемлекеттік органдар жүргізетін биологиялық тәуекелдерді сыртқы бағалау тиімділігін мониторингтеу;

14) биологиялық қатерлерді талдау және болжау;

15) биологиялық қауіпсіздік саласындағы нысаналы ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды келісу;

16) биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша халықаралық ұйымдарда Қазақстан Республикасының атынан өкілдік ету;

17) Қазақстан Республикасының ақпаратқа қол жеткізу туралы заңнамасына сәйкес жұртшылыққа Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздігінің жай-күйі туралы хабар беру;

17-1) патогенді биологиялық агенттердің патогендігі және қауіптілік дәрежесі бойынша сыныптамасын ескере отырып, патогенді биологиялық агенттерді аса қауіпті инфекциялық аурулар туғызатындарға жатқызу өлшемшарттарын және патогенді биологиялық агенттердің тізбесін бекіту;

18) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Мемлекеттік органдардың биологиялық қауіпсіздік саласындағы құзыреті

1. Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуді Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыреті шегінде мына мемлекеттік органдар жүзеге асырады:

1) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган;

2) ветеринария саласындағы уәкілетті орган;

3) өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті орган;

4) өсімдіктерді қорғау саласындағы уәкілетті орган;

5) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган;

6) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган;

7) ғылым саласындағы уәкілетті орган;

8) Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі;

9) мемлекеттік кіріс органдары;

10) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган;

11) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары;

12) Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары;

13) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметі;

14) Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Парламентінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қызметін қамтамасыз ететін мемлекеттік орган.

2. Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуді осы баптың 1-тармағында көрсетілген мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыреті шегінде, оның ішінде:

1) биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысу;

2) Қазақстан Республикасының ақпаратқа қол жеткізу туралы заңнамасына сәйкес жұртшылыққа биологиялық қатерлердің тәуекелдеріне алып келетін жағдайлар туралы хабар беру;

3) биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алуды, мониторингтеуді жүргізу және болжау (модельдеу) қағидаларына сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы статистикалық ақпаратты және өзге де есепке алу мен есептік құжаттаманы (ақпаратты) беру;

4) биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органмен биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелеріне байланысты нормативтік құқықтық актілердің, нормативтік техникалық құжаттардың, ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың жобаларын келісу;

5) биологиялық тәуекелдерді басқару әдістемелерін әзірлеу және бекіту;

6) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру арқылы жүзеге асырады.

3. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган, ветеринария, өсімдіктерді қорғау, ғылым саласындағы, өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдар осы баптың 2-тармағында көрсетілген функциялардан басқа, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыреті шегінде:

1) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілердің, ықтимал қауіпті биологиялық объектілердің тізілімдерін жүргізуді;

2) патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттердің, патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын мамандардың тізілімдерін жүргізуді;

3) осы Заңға және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактикалық іс-шараларды жүргізуді;

4) осы Заңға және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алуды және мониторингтеуді;

5) биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылауды және қадағалауды;

6) биологиялық қауіпсіздік саласындағы кадрларды кәсіптік даярлаудың, қайта даярлаудың және олардың біліктілігін арттырудың үлгілік бағдарламаларын әзірлеуді және бекітуді;

7) шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындардың патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын (жұмыс істеуді жүзеге асыру кезінде қосалқы функцияны орындайтын) мамандары мен көмекші персоналының еңбегіне ақы төлеудің үлгілік жүйесін әзірлеуді және бекітуді;

8) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен биологиялық қауіпсіздік саласында ғылыми зерттеулер ұйымдастыруды;

9) биологиялық тәуекелдерді сыртқы бағалауды;

10) коллекциялық қызметті есепке алуды және мониторингтеуді;

11) референттік (референс-) зерттеулерді жүзеге асыру және жүзеге асыруға рұқсат беру қағидаларын әзірлеуді және бекітуді:

12) патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын қалыптастыруға, жүргізуге және күтіп-бағуға уәкілеттік берілген ұйымдардың қызметін бюджет қаражатының есебінен қамтамасыз етуді жүзеге асырады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) және 7) тармақшаларында көзделген функцияларды өсімдіктер карантині жөніндегі және өсімдіктерді қорғау саласындағы уәкілетті органдар жүзеге асырмайды.

4. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган осы баптың 2 және 3-тармақтарында көрсетілген функциялардан басқа, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыреті шегінде санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманың және ғылыми сараптаманың нәтижелері бойынша адамның немесе болашақ ұрпақтардың денсаулығына қауіпті деп танылған биологиялық заттардың есепке алынуын жүргізуді жүзеге асырады.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының биологиялық қауіпсіздік саласындағы құзыреті

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыреті шегінде:

1) биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі шараларды қабылдайды және жұмысты ұйымдастырады;

2) жергілікті ауқымдағы төтенше жағдайлар кезінде Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасына сәйкес құрылатын жедел штабтар шеңберінде биологиялық қатерлерді болғызбау және олардың салдарларын жою жөніндегі шараларды қамтамасыз етеді;

3) биологиялық қауіпсіздік саласындағы өңіраралық ынтымақтастықты және өзара іс-қимылды жүзеге асырады;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүдделерінде жүзеге асырады.

12-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы халықаралық ынтымақтастық

1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың басымдықтары мыналар болып табылады:

1) Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздік саласындағы ұлттық мүдделерін қорғау;

2) Қазақстан Республикасы халқының санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығын, ветеринариялық-санитариялық қауіпсіздігін, қолайлы фитосанитариялық ахуалын қамтамасыз ету;

3) биологиялық қауіпсіздік саласындағы халықаралық тәжірибені қолдану.

2. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың бағыттары мыналар болып табылады:

1) биологиялық қауіпсіздік саласындағы халықаралық бастамаларға қатысу;

2) биологиялық қауіпсіздік саласында мемлекетаралық деңгейде техникалық көмекті тарту және көрсету;

3) халықаралық инновациялық технологияларды ендіру және биологиялық қауіпсіздік пен биологиялық қорғау жүйесін жаңғырту;

4) патогенді биологиялық агенттер пайдаланылатын және (немесе) ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге қатысты терроризм актілерін және (немесе) диверсияларды болғызбау және олардың салдарларын жою;

5) Қазақстан Республикасын биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің мемлекетаралық және халықаралық жүйелеріне және өзге де халықаралық интеграциялық бірлестіктерге интеграциялау, халықаралық ғылыми алмасуға қатысу;

6) биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша халықаралық ұйымдарда Қазақстан Республикасының мүдделерін білдіру;

7) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен микроорганизмдер штаммдарын халықаралық депонирлеуге қатысу;

8) ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге әсер ететін және (немесе) патогенді биологиялық агенттердің әсерінен туындаған халықаралық сипаттағы төтенше жағдайларды оқшаулауға және жоюға қатысу;

9) биологиялық қауіпсіздік саласындағы кадрларды кәсіптік даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру саласында мемлекетаралық өзара іс-қимыл жасау;

10) патогенді биологиялық агенттердің трансшекаралық орын ауыстыруын реттеу;

11) биологиялық қатерлерді болғызбау мақсатында халықаралық шарттарға сәйкес ақпарат алмасу.

3. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы халықаралық ынтымақтастық ашықтық пен басқа мемлекеттерге қарсы бағытталмаушылыққа негізделген.

3-тарау. БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ ҚОЙЫЛАТЫН ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР

13-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы өлшемшарттар мен сыныптамалар

1. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу патогенді биологиялық агенттердің патогендігі және қауіптілік дәрежесі бойынша сыныптамасына негізделеді:

1) патогендігі I топ – адамдардың және (немесе) жануарлардың өлім (өлім-жітім) деңгейі жоғары аса қауіпті инфекциялық ауруларын туғызатын, инфекция жұқтырған организмнен сау организмге жеңіл таралатын, әдетте, оларға қатысты вакциналар және тиімді терапия құралдары жоқ патогенді биологиялық агенттер;

2) патогендігі II топ – адамдардың және (немесе) жануарлардың инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларын туғызатын, инфекция жұқтырған организмнен сау организмге жеңіл таралатын, оларға қатысты вакциналарды қоса алғанда, емдеу мен профилактиканың тиімді құралдары мен тәсілдері қолжетімді болатын патогенді биологиялық агенттер. Бұл топ:

аса қауіпті инфекциялық ауруларды;

инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларды туғызатын патогенді биологиялық агенттер болып бөлінеді;

3) патогендігі III топ – адамдардың және (немесе) жануарлардың инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларын туғызатын не өсімдіктерге айтарлықтай зиян келтіруге қабілетті, инфекция жұқтырған организмнен сау организмге таралуы ең аз деп сипатталатын, оларға қатысты вакциналарды қоса алғанда, емдеу мен профилактиканың тиімді құралдары мен тәсілдері қолжетімді болатын патогенді биологиялық агенттер;

4) патогендігі IV топ – адамдардың және (немесе) жануарлардың инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларын туғызатын не өсімдіктерге зиян келтіруге қабілетті, әдетте, инфекция жұқтырған организмнен сау организмге таралмайтын, оларға қатысты вакциналарды қоса алғанда, емдеу мен профилактиканың тиімді құралдары мен тәсілдері қолжетімді болатын патогенді биологиялық агенттер.

2. Патогендігі ІІ топтағы патогенді биологиялық агенттер болып табылатын микроорганизмдердің аттенуацияланған (әлсіреген) штаммдары патогендігі ІІІ топтағы патогенді биологиялық агенттерге жатады.

Патогендігі ІІІ топтағы патогенді биологиялық агенттер болып табылатын микроорганизмдердің аттенуацияланған (әлсіреген) штаммдары патогендігі IV топтағы патогенді биологиялық агенттерге жатады.

3. Патогенді биологиялық агенттерді аса қауіпті инфекциялық аурулар туғызатындарға жатқызу өлшемшарттары және патогенді биологиялық агенттердің тізбесі олардың осы бапта көрсетілген патогендігі және қауіптілік дәрежесі бойынша сыныптамасы ескеріле отырып, сондай-ақ халықаралық ұйымдардың биологиялық қауіпсіздік саласындағы ұсынымдары, биологиялық тәуекелдерді бағалау нәтижелері ескеріле отырып қалыптастырылады.

14-бап. Биологиялық тәуекелдерді басқару

1. Биологиялық тәуекелдерді басқару қауіпті биологиялық факторлардың әсерінен теріс салдарлардың туындау ықтималдығын төмендету мақсатында қолданылады.

2. Биологиялық тәуекелдерді бағалау биологиялық тәуекелдерді басқару элементі болып табылады және патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге байланысты қызметтің әртүрлі салаларында қауіпті биологиялық факторлардың, құралдардың, әдістердің, технологиялардың, көрсетілетін қызметтердің әсерінен теріс салдарлар туындауының алдын алуға бағытталған ұйымдастырушылық, талдамалық және практикалық іс-шаралар жиынтығын білдіреді.

3. Биологиялық тәуекелдерді бағалау патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге, ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге, инфекциялық және (немесе) паразиттік аурулардың эпидемиялық және эпизоотиялық ошақтарына және ықтимал ошақтық аумаққа қатысты жүргізіледі.

Биологиялық тәуекелдерді бағалау сыртқы және ішкі болып бөлінеді.

4. Биологиялық тәуекелдерді сыртқы бағалауды мемлекеттік органдар белгіленген құзыреті шегінде жүргізеді.

Биологиялық тәуекелдерге сыртқы бағалау жүргізу үшін мемлекеттік органдар өздерінің ведомстволық бағынысты ұйымдарын тартуға құқылы.

5. Биологиялық тәуекелдерді ішкі бағалауды патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын субъектілер патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі өз қызметіне қатысты жүргізеді.

6. Биологиялық тәуекелдерді бағалау биологиялық тәуекелдерді басқару әдістемесіне сәйкес жүзеге асырылады. Биологиялық тәуекелдерді басқару әдістемесі оның ішінде ғылыми-әдістемелік база ескеріле отырып әзірленеді және онда биологиялық тәуекелдерді деңгейлері бойынша сатылау көзделуге тиіс.

7. Биологиялық тәуекелдерді олардың деңгейіне қарай бағалау нәтижелері қауіпті биологиялық факторлардың әсерінен халықты қорғау және табиғи ортаның жекелеген компоненттерін сақтау үшін жағдайлар қамтамасыз етілетін, биологиялық тәуекелді оның жол берілетін (қолайлы) деңгейіне дейін төмендету жөніндегі іс-шараларды әзірлеу үшін пайдаланылуға тиіс.

8. Биологиялық тәуекелді төмендету жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін, сондай-ақ биологиялық тәуекелдерге ішкі бағалауды жүргізу тиімділігін бақылау биологиялық тәуекелдерді басқару әдістемесіне сәйкес жүзеге асырылады.

9. Биологиялық тәуекелдің деңгейіне қарай уәкілетті мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілерге қойылатын, орындалуы міндетті талаптарды әзірлейді.

15-бап. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметті жүзеге асыру

1. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу процесі құрамында патогенді биологиялық агенттер (ықтимал қауіпті биологиялық заттар) болуы мүмкін заттар мен материалдарды, оның ішінде табиғи ортаның жекелеген компоненттерінен, аса қауіпті инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларды жұқтырғыштар мен тасымалдаушылардан (оның ішінде олардың тіршілік ету өнімдерінен) іріктеу мен зерттеу арқылы жүзеге асырылатын оларды табуды қамтиды.

2. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілер:

1) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсатты және оған қосымшаны алуға;

2) биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарды сақтауға;

3) Қазақстан Республикасының сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен сәйкестікті бағалау саласында аккредиттеу рәсімінен өтуге;

4) қол жетімділігі шектеулі ақпаратпен жұмыс істеу кезінде Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтауға;

5) биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алуды, мониторингтеуді жүргізу және болжау (модельдеу) қағидаларына сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы статистикалық ақпаратты және өзге де есепке алу мен есептік құжаттаманы (ақпаратты) беруге;

6) биологиялық қорғауды қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес биологиялық тәуекелдер деңгейін ескере отырып, ықтимал қауіпті биологиялық объектілердің биологиялық қорғалуын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге;

7) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеудің барлық сатысында олармен қауіпсіз жұмыс істелуін бақылауды жүзеге асыруға;

8) биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органға, осы Заңның 10-бабында көрсетілген мемлекеттік органдарға биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша жәрдемдесуге;

9) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның, ветеринария, өсімдіктерді қорғау саласындағы, өсімдіктер карантині жөніндегі, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық бөлімшелеріне, ғылым саласындағы уәкілетті органға патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу процесіндегі авариялар (төтенше жағдайдың туындауы), жұмыскерлердің инфекциялық ауруларды жұқтыру фактілері туралы дереу хабар беруге;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес басшыларды, мамандарды және көмекші персоналды мерзімді медициналық қарап-тексеруден және зерттеп-қараудан өткізуді, биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және еңбекті қорғау мәселелері бойынша оқытуды жүргізуді, олардың білімін тексеруді ұйымдастыруға;

11) өзіндік ерекшелігі бар тауарларды бақылауға жататын патогенді биологиялық агенттерді Қазақстан Республикасының аумағы арқылы импорттау, экспорттау, кері экспорттау не транзиттеу кезінде Қазақстан Республикасының өзіндік ерекшелігі бар тауарларды бақылау саласындағы заңнамасының талаптарын сақтауға міндетті.

3. Патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілер осы баптың 2-тармағында көзделген міндеттерден басқа:

1) патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын, даярланған мамандардың болуын қамтамасыз етуге;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге қолжетімділігі шектеулі режимді қамтамасыз етуге;

3) биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алуды, мониторингтеуді жүргізу және болжау (модельдеу) қағидаларында айқындалған тәртіппен:

қызметті жүзеге асыру кезінде қолданылатын ақпараттық жүйелерді биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйемен интеграциялауға;

тиісті тізілімге енгізу үшін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға, ветеринария, ғылым саласындағы уәкілетті органдарға патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын мамандар туралы ақпарат беруге міндетті.

4. "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне және "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптардың сақталуын бақылау жөніндегі комиссияның (режимдік комиссияның) қорытындысы негізінде халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсатты және оған қосымшаны береді.

5. Аса қауіпті инфекциялық аурулар туғызатын патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттік мекемелер, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық холдингке тиесілі өзге де заңды тұлғалар жүзеге асырады.

6. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы референттік (референс-) зерттеулер:

1) диагностикалық күрделі және сараптамалық жағдайларда;

2) аса күрделі жағдайларда зерттеулер жүргізуді қоса алғанда, патогенді биологиялық агенттерді сәйкестендіру мақсатында;

3) жаңадан анықталған патогенді биологиялық агенттерді зерделеу мақсатында;

4) күмәнді немесе даулы жағдайларда сараптамалық қорытынды беру үшін жүзеге асырылады.

7. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы референттік (референс-) зерттеулерді осы қызметке жіберілген ұйымдар референттік (референс-) зерттеулерді жүзеге асыру және жүзеге асыруға рұқсат беру қағидаларына сәйкес жүзеге асырады.

8. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы референттік (референс-) зерттеулерді жүзеге асыратын субъектілер ұлттық стандарттарға сәйкес келуге және сапаны сыртқы бағалау жүйесін ендіру және оның жұмыс істеуі жөніндегі ұйымдастырушылық-әдістемелік жұмысты, сондай-ақ патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметтің сапасын сыртқы бағалауды жүзеге асыруға тиіс.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2022 № 173-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу және мониторинг

1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу және мониторинг биологиялық тәуекелдерді басқару элементтері болып табылады және қауіпті биологиялық факторлардың әсерінен теріс салдарлар туындауының алдын алуға бағытталған.

2. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу және мониторинг патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеудің барлық кезеңінде:

1) мыналардың:

патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілердің;

ықтимал қауіпті биологиялық объектілердің;

патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттердің;

патогендігі І және ІІ топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын мамандардың тізілімдерін жүргізу;

2) статистикалық ақпаратты және өзге де есепке алу мен есептік құжаттаманы (ақпаратты) жинау және талдау;

3) аумақты, табиғи ортаның жекелеген компоненттерін, аса қауіпті инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларды жұқтырғыштар мен тасымалдаушыларды (оның ішінде олардың тіршілік ету өнімдерін), заттар мен материалдарды зерттеп-қарауды жүргізу, халықтың, жануарлардың, өсімдіктердің инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларының туындау себептері мен жағдайларын анықтау;

4) ведомствоаралық ақпарат алмасу;

5) халықаралық ынтымақтастық шеңберінде ақпарат алмасу;

6) ашық дереккөздерден алынатын ақпаратты жинау, қорыту және талдау арқылы жүзеге асырылады.

3. Осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген тізілімдерді қалыптастыру және жүргізу тәртібі, биологиялық қауіпсіздік саласындағы статистикалық ақпараттың және өзге де есепке алу мен есептік құжаттаманың (ақпараттың) түрлері, биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйені қалыптастыру және жүргізу тәртібі, сондай-ақ ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау және беру тәртібі биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алуды, мониторингтеуді жүргізу және болжау (модельдеу) қағидаларында айқындалады.

17-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйе

1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйе биологиялық қауіпсіздік саласындағы орталықтандырылған есепке алу және мониторингтеу, биологиялық тәуекелдерді басқару, мемлекеттік органдар мен облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары арасында ақпарат алмасу арқылы жағдайды талдау, биологиялық тәуекелдерді болжау және модельдеу, үйлестірілген және жедел ден қою шараларын тұжырымдау мақсатында құрылады.

2. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы электрондық ақпараттық ресурстар, бағдарламалық қамтылым, интернет-ресурс және ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым биологиялық қауіпсіздік саласындағы ақпараттандыру объектілері болып табылады.

3. Биологиялық қауіпсіздік мәселелері қозғалатын салаларда мемлекеттік реттеуді (қызметті) жүзеге асыратын мемлекеттік органдар (олардың ведомстволық бағынысты ұйымдары), сондай-ақ патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілер биологиялық қауіпсіздік саласындағы ақпараттандыру субъектілері болып табылады.

4. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйе ақпараттандыру субъектілері беретін статистикалық ақпараттың және өзге де есепке алу мен есептік құжаттаманың (ақпараттың) негізінде қалыптастырылады.

5. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйеге келіп түсетін ақпарат біріздендірілген түрде жинақталады және биологиялық қауіпсіздік саласындағы бірыңғай ұлттық дерекқорды құрады.

6. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйені құруды, жетілдіруді және пайдалануды және онда сақталатын және өңделетін мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етуді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

18-бап. Жеке және заңды тұлғалардың биологиялық қауіпсіздік саласындағы құқықтары мен міндеттері

1. Жеке және заңды тұлғалардың:

1) қауіпті биологиялық факторлардың әсерінен қорғалуға;

2) шет елдерге және Қазақстан Республикасының инфекциялық және (немесе) паразиттік сырқаттанушылық бойынша эндемиялық өңірлеріне жоспарлап баруға байланысты ықтимал биологиялық тәуекелдер және олардың профилактикасы жөніндегі шаралар туралы ақпарат алуға;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес санитариялық-эпидемиологиялық және ветеринариялық-санитариялық ахуалдар, сондай-ақ қауіпті биологиялық факторлардың әсерінен халықты қорғауға және табиғи ортаның жекелеген компоненттерін сақтауға, биологиялық қатерлерді болғызбауға бағытталған, қабылданып жатқан шаралар туралы анық және уақтылы ақпарат алуға;

4) биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша тиісті мемлекеттік органдарға жүгінуге;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларда жеке қорғалуға қойылатын талаптардың орындалуын ескере отырып, биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған іс-шараларға қатысуға құқығы;

6) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де құқықтары бар.

2. Жеке және заңды тұлғалар:

1) осы Заңның 10-бабының 1-тармағында көзделген мемлекеттік органдардың құзыреттеріне сәйкес оларға патогенді биологиялық агенттерді құқыққа қарсы (санкцияланбаған) пайдаланудың не олармен еркін жұмыс істеудің барлық белгілі болған фактілері туралы хабарлауға;

2) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге байланысты көрінеу жалған ақпараттың таралуына жол бермеуге;

3) Қазақстан Республикасының ақпаратқа қол жеткізу туралы заңнамасында белгіленген шектеулер қабылданған жағдайда патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге байланысты қолжетімділігі шектеулі ақпаратқа қатысты талаптарды орындауға;

4) басқа жеке және заңды тұлғалардың қауіпті биологиялық факторлардың әсерінен қорғалу құқықтарының бұзылуына алып келетін әрекеттерді жүзеге асырмауға міндетті.

"Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсат және оған қосымша болмаса, патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметке тыйым салынады.

3. Жеке тұлғалар осы баптың 2-тармағында көрсетілген міндеттерден басқа:

1) тұрған жеріндегі медициналық ұйымдарға инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруға тән белгілермен ұштасатын денсаулық жағдайының нашарлау фактісі бойынша уақтылы жүгінуге;

2) инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруға байланысты медициналық көмекке жүгінген жағдайда осы жүгінудің алдында шетелде және (немесе) Қазақстан Республикасының инфекциялық және (немесе) паразиттік сырқаттанушылық бойынша эндемиялық аумағында болғаны туралы хабарлауға;

3) айналасындағылар үшін қауіп төндіретін инфекциялық және (немесе) паразиттік аурулар диагностикаланған жағдайда тұрған жеріндегі медициналық ұйымдарға осындай диагностикалаудың алдындағы байланыстар туралы ақпаратты уақтылы хабарлауға міндетті.

19-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактика

1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактика Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады және эпидемияға қарсы, ветеринариялық, фитосанитариялық іс-шаралар кешенін, өсімдіктер карантині жөніндегі іс-шараларды және биологиялық тәуекелдерді басқаруға, биологиялық қатерлерді болғызбауға және тежеуге бағытталған өзге де шараларды қамтиды.

Мемлекеттік органдар биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактикалық іс-шараларды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыреті шегінде жүзеге асырады.

2. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактика мынадай:

1) жалпы;

2) биологиялық қатердің көзіне бағытталған;

3) қауіпті биологиялық факторға бағытталған;

4) ауруға бейім организмге бағытталған профилактикалық іс-шараларға бөлінеді.

3. Жалпы профилактикалық іс-шаралар:

1) биологиялық тәуекелдерді мониторингтеу мен талдауды, оның ішінде инфекциялық және (немесе) паразиттік сырқаттанушылықты болжауды, табиғи ортаның жекелеген компоненттерінің мониторингін, биологиялық қатерлерді бейтараптандыруды немесе олардың деңгейін төмендетуді;

2) тиісті қызметтердің биологиялық қатер көзін анықтауға және оқшаулауға бағытталған іс-шараларды жүргізуге дайындығын қамтамасыз етуді, жағдайды басқаруды, жаһандық, өңірлік және жергілікті ауқымдағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарлары шеңберінде биологиялық қауіпсіздік саласындағы ден қою хаттамаларын (сценарийлерін) қалыптастыруды;

3) өз қызметі шеңберінде патогенді биологиялық агенттермен өзара іс-қимылды жүзеге асыратын тұлғалардың биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарды сақтауын;

4) ықтимал қауіпті биологиялық объектілердің, инфекциялық аурулардың табиғи ошақтарының және (немесе) өсімдіктер ауруларының таралу ошақтарының аумағында және оларға тікелей жақын жерде орналасатын объектілерді орналастыру, жобалау, салу, реконструкциялау, техникалық қайта жарақтандыру, кеңейту, күрделі жөндеу жүргізу және пайдалануға беру кезінде биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарды сақтауды;

5) патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыру үшін мамандардың кадр резервінен кадр ресурстарын жұмылдыруды;

6) дәрілік заттардың және медициналық бұйымдардың резервтерін жұмылдыруды, биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактикалық іс-шаралардың мұқтаждықтары үшін объектілерді қайта бейіндеуді;

7) биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыруды;

8) халықтың хабардар болу деңгейін және оның қауіпті биологиялық факторлардың әсеріне ден қоюға дайындығын арттыруға бағытталған іс-шараларды;

9) биологиялық қауіпсіздік мәселелерін зерделеуді жалпы білім беретін оқу бағдарламаларына енгізуді қамтиды.

4. Биологиялық қатердің көзіне бағытталған іс-шаралар:

1) инфекция жұқтырған және олармен байланыста болған адамдарды, жануарларды уақтылы анықтауды, бүлінген (залалданған) өсімдіктерді анықтауды, оларды есепке алуды және тіркеуді, оқшаулауды (обсервациялауды), диагностикалауды, емдеуді, сондай-ақ өсімдіктер мен жануарларды алып қоюды, жоюды;

2) инфекция ошақтарын және (немесе) өсімдік ауруларының таралу ошақтарын анықтауды, оқшаулауды, зерттеп-қарауды және жоюды;

3) адамдар мен жануарлардың инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларының, өсімдіктер ауруларының Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында пайда болуының, әкелінуінің, таралуының алдын алуды;

4) биологиялық қатерлерді ерте анықтау (экспресс-диагностика) әдістемелерін, оның ішінде патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдер коллекцияларын пайдалану арқылы әзірлеуді және жетілдіруді;

5) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес сараптама жүргізудің жеделдетілген рәсімі бойынша дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеуді;

6) биологиялық қорғауды қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес ықтимал қауіпті биологиялық объектілерде биологиялық қорғау шараларын қамтамасыз етуді;

7) ведомствоаралық өзара іс-қимыл жасауды, оның ішінде патогенді биологиялық агенттермен заңсыз (санкцияланбаған) жұмыс істеуді, олардың жоғалуын, жымқырылуын, олармен заңсыз жұмыс істеу туралы ақпаратты жасыруды (бермеуді), сондай-ақ патогенді биологиялық агенттер пайдаланылатын және (немесе) ықтимал қауіпті биологиялық объектілерге қатысты терроризм актілерін және (немесе) диверсияларды болғызбау жөнінде шаралар қабылдауды қоса алғанда, биологиялық қатерлердің туындауына жедел ден қою мақсатында ведомствоаралық өзара іс-қимыл жасауды қамтиды.

5. Қауіпті биологиялық факторға бағытталған іс-шаралар:

1) шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантин енгізуді;

2) жеке қорғану құралдарын қолдануды, жеке гигиенаны, әлеуметтік қашықтықты сақтауды қоса алғанда, жеке және қоғамдық қорғау шараларын сақтауды;

3) дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау, өсімдіктерді қорғау құралдарымен өңдеу жүргізуді;

4) санитариялық-профилактикалық іс-шараларды және әлеуметтік-тұрмыстық жағдайларды жақсартуды;

5) эпидемияға қарсы, эпизоотияға қарсы және фитосанитариялық іс-шаралар, өсімдіктер карантині бойынша іс-шаралар жүргізуді қамтиды.

6. Ауруға бейім организмге бағытталған іс-шаралар:

1) халыққа профилактикалық медициналық қарап-тексеру жүргізуді;

2) халықтың саламатты өмір салты мен дұрыс тамақтануын қалыптастыруға жәрдемдесуді;

3) адам және (немесе) жануар инфекцияларының таралуын болғызбау мақсатында иммундық профилактиканы және химиялық профилактиканы, өсімдіктерді қорғау құралдарын қолдануды;

4) медициналық, ветеринариялық және ғылыми қызмет шеңберінде аса қауіпті инфекциялық ауруларды туғызатын патогенді биологиялық агенттермен өзара іс-қимылды жүзеге асыратын тұлғаларды биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарға сәйкес жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз етуді қамтиды.

4-тарау. БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДАҒЫ ТАЛАПТАРДЫҢ САҚТАЛУЫН МЕМЛЕКЕТТІК БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ҚАДАҒАЛАУ

20-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылау және қадағалау

1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылау және қадағалау (бұдан әрі – мемлекеттік бақылау және қадағалау) олардың бұзылуының алдын алуға, анықтауға, жолын кесуге және жоюға бағытталған және осы Заңда, Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы, ветеринария, өсімдіктерді қорғау, өсімдіктер карантині, терроризмге қарсы іс-қимыл саласындағы заңнамасында көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

2. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын заңды тұлғалар немесе патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жүзеге асырылатын объектілер (бұдан әрі – бақылау және қадағалау субъектілері (объектілері) мемлекеттік бақылау және қадағалау субъектілері немесе объектілері болып табылады.

3. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жүзеге асырылатын мемлекеттік бақылау және қадағалау объектілері эпидемиялық, эпизоотиялық, эпифитотикалық тәуекел дәрежесі жоғары объектілерге жатады.

Эпидемиялық, эпизоотиялық, эпифитотикалық тәуекел дәрежесі жоғары объектілер екі топқа бөлінеді:

1) патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жүзеге асырылатын ықтимал қауіпті биологиялық объектілер;

2) патогендігі III және (немесе) IV топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жүзеге асырылатын ықтимал қауіпті биологиялық объектілер.

Мемлекеттік бақылау және қадағалау объектілерін аталған топтарға жатқызу патогенді биологиялық агенттердің патогендігі және қауіптілік дәрежесі бойынша сыныптамасы ескеріле отырып, патогенді биологиялық агенттерді аса қауіпті инфекциялық аурулар туғызатындарға жатқызу өлшемшарттарының және патогенді биологиялық агенттер тізбесінің негізінде жүзеге асырылады.

4. Бақылау және қадағалау субъектілеріне (объектілеріне) қатысты мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексінде көзделген нысандарда жүзеге асырылады.

5. Мемлекеттік бақылау және қадағалау шеңберінде бақылау және қадағалау субъектілеріне (объектілеріне) Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жедел ден қою шаралары қолданылуы мүмкін.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

21-бап. Жедел ден қою шараларын қолдану тәртібі

Ескерту. 21-бап алып тасталды - ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. МИКРООРГАНИЗМДЕР КОЛЛЕКЦИЯЛАРЫ

22-бап. Коллекциялық қызмет

1. Патогенді микроорганизмдердің бірегейлігін, олардың ғылыми, білімдік және практикалық құндылығын, ғылыми, зерттеу және өндірістік қызметте қолданбалы пайдалану мүмкіндігін зерделеу және айқындау, оларға қатысты халықаралық және ұлттық патенттік рәсімдерді жүргізу үшін коллекциялық қызмет жүзеге асырылады.

2. Коллекциялық қызмет патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық және жұмыс коллекцияларында патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдерді жинау, сәйкестендіру, зерделеу, есепке алу, паспорттау, сақтау (депонирлеу) және күтіп-бағу арқылы жүзеге асырылады.

3. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық және жұмыс коллекцияларының сақталуына коллекциялық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың бірінші басшылары жауапты болады.

23-бап. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекциялары

1. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларында бірегей, оның ішінде эталондық ретінде пайдаланылатын, әртүрлі көздерден оқшауланған патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдерді, иммундық-биологиялық препараттар мен қоректік ортаны стандарттау және бақылау үшін тест-штаммдарын, өндірістік, депонирленген, патенттелген және референтті микроорганизмдер штаммдарын, сондай-ақ ғылыми, білімдік және практикалық құндылық болып табылатын басқа да микроорганизмдер штаммдарын қалыптастыру, толықтыру, есепке алу және орталықтандырып сақтау жүзеге асырылады.

2. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларында құрамы шығу тегі, түрлік туыстық белгілері, адамның, жануардың немесе өсімдіктің организміне әсер ету тәсілі бойынша қалыптастырылатын және бастапқы сипаттамалары сақтала отырып, өміршең күйде ұсталатын микроорганизмдердің штаммдары болады.

3. Бірегей болып табылатын, сондай-ақ белгіленген тәртіппен тіркелген және айналысқа жіберілген дәрілік заттар мен иммундық-биологиялық препараттарды өндіру кезінде пайдаланылатын микроорганизмдердің штаммдары патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларында міндетті түрде депонирленуге жатады.

Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің штаммдарын патогендігі, қауіптілік дәрежесі және мақсаты бойынша ұлттық коллекцияларға жатқызу тәртібі патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын қалыптастыру, жүргізу және күтіп-бағу қағидаларында айқындалады.

4. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілер аса қауіпті патогенді микроорганизмдердің үлгілерін бөлу, сатып алу және (немесе) Қазақстан Республикасының аумағына әкелу кезінде олардың үлгілерін патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын қалыптастыру, жүргізу және күтіп-бағу қағидаларына сәйкес патогенді немесе өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекциясына ұсынуға міндетті.

5. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекциялары мемлекеттің меншігі болып табылады және жекешелендірілуге жатпайды. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын қаржылық қамтамасыз ету бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

6. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын қалыптастыруға, жүргізуге және күтіп-бағуға уәкілеттік берілген ұйымдар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қолжетімділігі шектеулі ақпаратты тарату үшін көзделген талаптарды ескере отырып, жеке және заңды тұлғаларға микроорганизмдердің штаммдарын белгіленген өлшемшарттар бойынша жүйелеу, зерделеу, іздеу және іріктеу мәселелері жөнінде консультациялық және ғылыми-әдістемелік көмек көрсетеді.

7. Микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын қалыптастыруға, жүргізуге және күтіп-бағуға уәкілеттік берілген ұйымдар аса қауіпті патогенді микроорганизмнің үлгісін сәйкестендіреді, оны депонирлеуді жүзеге асырады не тиесілігі бойынша микроорганизмдердің тиісті ұлттық коллекциясына жібереді.

8. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық коллекцияларын биологиялық қорғау биологиялық қорғауды қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

24-бап. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің жұмыс коллекциялары

1. Патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің жұмыс коллекцияларын қажеттілігіне қарай патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілер ғылыми, өндірістік, диагностикалық, зерттеу мақсаттарында құрады және олар бастапқы сипаттамалары сақтала отырып, өміршең күйде ұсталады.

2. Патогенді және (немесе) өнеркәсіптік микроорганизмдердің жұмыс коллекцияларын қалыптастыру, жүргізу және күтіп-бағу тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

6-тарау. МАМАНДАРДЫ ЖӘНЕ КӨМЕКШІ ПЕРСОНАЛДЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ

25-бап. Патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын (жұмыс істеуді жүзеге асыру кезінде қосалқы функцияны орындайтын) мамандарды және көмекші персоналды әлеуметтік қорғау

1. Мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттік мекемелердің, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық холдингке тиесілі заңды тұлғалардың патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын (жұмыс істеуді жүзеге асыру кезінде қосалқы функцияны орындайтын) мамандары мен көмекші персоналы зиянды және (немесе) қауіпті еңбек жағдайлары және кәсіптік аурулардың жүре пайда болу тәуекелінің болуы, сондай-ақ осы Заңда көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, әлеуметтік қорғалуға жатады.

2. Мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттік мекемелердің, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық холдингке тиесілі заңды тұлғалардың патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын (жұмыс істеуді жүзеге асыру кезінде қосалқы функцияны орындайтын) мамандары мен көмекші персоналының:

1) биологиялық тәуекелдер деңгейі ескеріле отырып, еңбегіне ақы төленуіне;

2) денсаулығын сақтауына және биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарға сай келетін жұмыс жағдайларына;

3) лауазымдық міндеттерін атқару кезінде өмірі мен денсаулығына келтірілген залалды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өтетуге құқығы;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де құқықтары бар.

3. Мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттік мекемелердің, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық холдингке тиесілі заңды тұлғалардың халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында, ветеринария және ғылым саласында патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын (жұмыс істеуді жүзеге асыру кезінде қосалқы функцияны орындайтын) мамандары мен көмекші персоналының еңбегіне ақы төлеу лауазымдық айлықақыдан, зиянды және (немесе) қауіпті еңбек жағдайлары, кәсіптік аурулардың жүре пайда болуының жоғары тәуекелі ескеріле отырып, үстемеақылар мен қосымша ақылардан тұрады.

4. Мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттік мекемелердің, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық холдингке тиесілі заңды тұлғалардың патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын (жұмыс істеуді жүзеге асыру кезінде қосалқы функцияны орындайтын) мамандары мен көмекші персоналына жыл сайынғы негізгі еңбек демалысы берілген кезде кемінде екі лауазымдық айлықақы мөлшерінде сауықтыруға арналған жәрдемақы төленеді.

5. Мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттік мекемелердің, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық холдингке тиесілі заңды тұлғалардың патогендігі I және (немесе) II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын (жұмыс істеуді жүзеге асыру кезінде қосалқы функцияны орындайтын) мамандары мен көмекші персоналына патогенді биологиялық агенттер мен олардың фрагменттерін табу мақсатында инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларды жұқтырғыштар мен тасымалдаушыларды (оның ішінде олардың тіршілік ету өнімдерін), ықтимал қауіпті заттар мен материалдарды, оның ішінде табиғи ортаның жекелеген компоненттерінен іріктеу және тасымалдау жөніндегі міндеттерді орындау кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметтік іссапарларға жіберілетін жұмыскерлер үшін көзделген төлемақы жүзеге асырылады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген адамдарға патогенді биологиялық агенттер мен олардың фрагменттерін табу мақсатында далалық жағдайларда инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларды жұқтырғыштар мен тасымалдаушыларды (оның ішінде олардың тіршілік ету өнімдерін), ықтимал қауіпті заттар мен материалдарды, оның ішінде табиғи ортаның жекелеген компоненттерінен іріктеу және зерттеу жөніндегі міндеттерді орындау кезінде тұрғынжайды жалдау бойынша шығындарды растайтын құжаттарды ұсыну мүмкін болмаған кезде тұрғынжайды жалдау бойынша шығындарды өтеу растаушы құжаттарсыз Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген нормаларға сәйкес жүзеге асырылады.

26-бап. Патогендігі І және ІІ топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыруға арналған мамандардың кадр резерві, оларды жұмылдыру шарттары

1. Биологиялық қауіпсіздік саласында жеткілікті кадр ресурстарын, биологиялық қатерлерге, оның ішінде төтенше жағдайлар кезінде барабар ден қоюға дайындықты қамтамасыз ету мақсатында патогендігі І және ІІ топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыруға арналған мамандардың кадр резерві құрылады.

2. Патогендігі І және ІІ топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыруға арналған мамандардың кадр резервіне енгізілген мамандардың патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметті жүзеге асыру үшін мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттік мекемелерге, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық холдингке тиесілі заңды тұлғаларға жұмысқа орналасуға басым құқығы болады.

3. Патогендігі І және ІІ топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыруға арналған мамандардың кадр резервіне енгізілген мамандар қажет болған жағдайда биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактикалық іс-шараларды жүргізуге тартылуы мүмкін.

4. Патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын мамандардың тізілімі патогендігі I және II топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыруға арналған мамандардың кадр резервін қамтиды.

7-тарау. БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДАҒЫ ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ БІЛІМ БЕРУ ҚЫЗМЕТІ

27-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы ғылымның басым бағыттары

1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы басым ғылыми-зерттеу бағыттары Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру үшін әзірленетін және қабылданатын құжаттарында айқындалады.

2. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы басым ғылыми-зерттеу бағыттары, оның ішінде мыналарды:

1) нысаналы ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды әзірлеу мен іске асыруды;

2) озық халықаралық инновациялық технологияларды ендіруді;

3) Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасына сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы ұлттық стандарттарды әзірлеу мен ендіруді;

4) инфекциялық және (немесе) паразиттік аурулардың профилактикасы, оларды емдеу және диагностикалау үшін иммундық-биологиялық, дәрілік және диагностикалық препараттар әзірлеу мен өндіруді көздеуге тиіс.

3. Инфекциялық және (немесе) паразиттік аурулардың профилактикасы, оларды емдеу және диагностикалау үшін иммундық-биологиялық, дәрілік және диагностикалық препараттарды әзірлеу және өндіру ғылыми негізделген болуға тиіс.

4. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы ғылыми зерттеулер, олардың нәтижелерін беру, жариялау және қолданбалы пайдалану Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

28-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы оқыту

1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы оқыту кадрларды техникалық және кәсіптік, қосымша, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру шеңберінде даярлауды, оларды кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды, олардың біліктілігін арттыруды қамтиды және биологиялық қауіпсіздік саласындағы кадр әлеуетін дамыту мен нығайтуға бағытталған.

2. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы кадрларды кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды, олардың біліктілігін арттыруды патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілер ұйымдастырады.

3. Төтенше жағдай туындаған жағдайда төтенше жағдай туғызған патогенді биологиялық агентпен жұмыс істеу бойынша оқытуды көздейтін, биологиялық қауіпсіздік саласындағы қажетті кадрларды кәсіптік даярлау және қайта даярлау қамтамасыз етіледі.

4. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы кадрларды оқытуды, кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес аккредиттелген ұйымдар жүргізеді.

29-бап. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы ғылыми-техникалық әлеует пен ресурстарды мемлекеттік қолдау

1. Мыналар биологиялық қауіпсіздік саласындағы ғылыми-техникалық әлеуетті мемлекеттік қолдаудың басым бағыттары болып табылады:

1) биологиялық қатерлердің алдын алуды және биологиялық тәуекелдерді басқаруды қоса алғанда, Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған отандық ғылыми зерттеулерді қолдау;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес иммундық-биологиялық, дәрілік және диагностикалық препараттардың, дезинфекциялау, дезинсекциялау, дератизациялау, өсімдіктерді қорғау және жеке қорғану құралдарының, зертханалық жабдықтардың өндірісін дамытуды қолдау;

3) практикада қолдану үшін биологиялық қауіпсіздік саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстары нәтижелерінің трансфертін қамтамасыз ету.

2. Ғылыми-кадрлық әлеуетті сақтау мақсатында Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған қолданбалы ғылыми зерттеулер мен бағдарламаларды мемлекеттік қолдау тұрақтылық пен үздіксіздік ескеріле отырып жүзеге асырылады.

3. Іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер мен бағдарламаларды мемлекеттік қолдау Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, стратегиялық маңызды мемлекеттік міндеттерді шешуге бағытталған және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру негізінде конкурстық негізде немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша конкурстық рәсімдерден тыс, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген қаржыландырудың өзге де нысандарда жүзеге асырылады.

8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

30-бап. Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

31-бап. Өтпелі ережелер

1. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын және патогендігі I – IV топтағы микроорганизмдермен және гельминттермен жұмыс істеуге рұқсаты бар субъектілер осы Заң қолданысқа енгізілген күннен кейін алты ай ішінде осы Заңның 15-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес рұқсаттарды қайта ресімдеуге міндетті.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген мерзімде қайта ресімделмеген, патогендігі I – IV топтағы микроорганизмдермен және гельминттермен жұмыс істеуге рұқсаттар өз қолданысын тоқтатады.

32-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Қ. ТОҚАЕВ

Unofficial translation

This Law shall determine the legal framework for state regulation in the field of biological safety of the Republic of Kazakhstan and is aimed at preventing biological threats.

Chapter 1. MAIN PROVISIONS

Article 1. Basic concepts used in this Law

The following basic concepts are used in this Law:

1) a susceptible organism - a human, animal, or plant organism that reacts to a pathogenic biological agent by developing an infectious and (or) parasitic disease or becomes its carrier;

2) social distancing - the optimal distance between people necessary to reduce the risk of infection;

3) biological safety - the state of protection of people and individual components of the natural environment (atmospheric air, surface and ground waters, the earth's surface and soil layer, flora, and fauna, and other organisms (hereinafter - individual components of the natural environment) from dangerous biological factors, including those provided by biological protection measures;

4) requirements in the field of biological safety - the norms governing the issues of ensuring biological safety contained in the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as regulatory technical documents, national and (or) interstate standards included in the list approved in accordance with subparagraph 11) of Article 9 of this Law;

5) an authorized body in the field of biological safety - a state body, carrying out management and intersectoral coordination in the field of biological safety;

6) biological protection - a set of measures to ensure biological safety, implemented through physical protection against the misuse of pathogenic biological agents (a set of organizational measures, engineering and technical means and actions for their protection), control, accounting, and ensuring the safe handling of pathogenic biological agents, taking measures to prevent their loss, theft, unauthorized access to them or handling of them, as well as acts of terrorism and (or) sabotage using pathogenic biological agents and (or) in relation to potentially dangerous biological objects;

7) biological risk - the probability of causing harm to the health of people, animals, and plants by pathogenic biological agents, as well as the probability of their entry into individual components of the natural environment;

8) support personnel - employees of entities handling pathogenic biological agents, performing an auxiliary function in the handling of pathogenic biological agents;

9) hazardous biological factor - an event, condition, property, and (or) process, entailing an increase in the risks of the negative impact of pathogenic biological agents and objects containing them, carriers, and vectors on the health of people, animals, plants, as well as the ingress of pathogenic biological agents into individual components natural environment;

10) strain of a microorganism - a homogeneous culture of a microorganism type with certain biological properties;

11) pathogenic biological agent - microorganisms, poisons of biological and plant origin (toxins), helminths, nematodes capable of causing an infectious and (or) parasitic process in a human, animal, or plant body;

12) handling of pathogenic biological agents - processes (stages) of working with pathogenic biological agents, directly aimed at isolation (detection), development (creation), production (manufacturing), circulation (including import (export), storage, transportation) of pathogenic biological agents for the purpose of their research, destruction and (or) development of immunobiological drugs;

13) a specialist handling pathogenic biological agents (hereinafter-a specialist) - an individual who has a technical and vocational and (or) post-secondary education and (or) higher and (or) postgraduate education, and (or) an academic degree and is admitted in accordance with the established procedure for handling of pathogenic biological agents;

14) an entity handling pathogenic biological agents - a legal entity handling pathogenic biological agents in the manner and under the conditions established by this Law;

15) chemoprophylaxis - prescribing chemicals to humans or animals to prevent infectious and (or) parasitic diseases;

16) potentially dangerous biological object - an immovable (stationary) or deployable mobile object, where activities are carried out for the handling of pathogenic biological agents.

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of biological safety

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of biological safety shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consist of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules than those contained in this Law, then the rules of the international treaty shall be applied.

Article 3. Scope of application of this Law

This law shall regulate public relations related to the handling of pathogenic biological agents in order to ensure biological safety.

Article 4. Principles of ensuring biological safety

Biological safety shall be ensured on the basis of the following principles:

1) handling of pathogenic biological agents exclusively for non-military purposes: handling of pathogenic biological agents for the purposes of development (creation), production (manufacturing), and (or) stockpiling, use of bacteriological (biological) and toxin weapons shall be prohibited;

2) advanced recognition of biological threats: when exercising powers in the field of biological safety, state bodies should be guided by the need to prevent biological threats, analyze and predict biological threats based on accounting and monitoring data in the field of biological safety;

3) controllability of the handling of pathogenic biological agents: handling of pathogenic biological agents shall be carried out in accordance with the requirements in the field of biological safety, compliance with which is ensured as part of the management of biological risks, the application of a permit procedure for handling of pathogenic biological agents, accounting, monitoring and forecasting (modeling) in the field of biological safety, state control and supervision of compliance with the requirements in the field of biological safety;

4) proportionality of state regulation measures: preventive measures in the field of biological safety must be proportionate to the degree of danger of biological factors, including in accordance with the criteria and classification in the field of biological safety;

5) priority of the national interests of the Republic of Kazakhstan: it is not allowed to accept obligations within the framework of international cooperation not corresponding to the national interests of the Republic of Kazakhstan, which may damage the national security of the Republic of Kazakhstan or lead to the loss of independence of the Republic of Kazakhstan.

Article 5. Main biological threats

1. The main biological threats shall be:

1) the occurrence of an emergency situation of a natural, man-made and social nature (hereinafter- an emergency situation) affecting potentially dangerous biological objects;

2) a case of a particularly dangerous infectious disease of humans and (or) animals;

3) excess of the average level of infectious morbidity of the population, animals;

4) excess of the average level of mortality (lethality) from infectious diseases;

5) the spread of plant diseases above the economic threshold of harmfulness;

6) the spread of plant quarantine diseases included in the unified list of quarantine objects of the Eurasian Economic Union and (or) the list of quarantine objects and alien species, in relation to which plant quarantine measures are established and implemented;

7) a situation that has arisen when handling pathogenic biological agents that creates a real or potential possibility of biological risk;

8) violation of the requirements for the handling of pathogenic biological agents, including the concealment of information on the handling of pathogenic biological agents;

9) unauthorized access to pathogenic biological agents;

10) unregulated free handling of pathogenic biological agents;

11) acts of terrorism and (or) sabotage using pathogenic biological agents and (or) in relation to potentially dangerous biological objects, the use of biological technologies and other related technologies for the development (creation), production (manufacturing), and use of pathogenic biological agents as a bacteriological (biological) and toxin weapons;

12) formation of stability (resistance) of pathogenic biological agents to the effects of medicinal, chemical, and (or) biological agents;

13) low qualification of specialists, lack of personnel in the field of biological safety;

14) displacement of the population and changes in the habitat of animals and plants that are vectors and (or) carriers of especially dangerous infectious and (or) parasitic diseases;

15) military operations on the territory of the Republic of Kazakhstan affecting potentially dangerous biological objects and (or) associated with the use of pathogenic biological agents.

2. State bodies, when developing regulatory legal acts and documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan, as well as entities handling pathogenic biological agents, when developing organizational measures shall be obliged to ensure the development of provisions providing for mechanisms aimed at preventing biological threats listed in paragraph 1 of this Article.

Chapter 2. STATE REGULATION IN THE FIELD OF BIOLOGICAL SAFETY

Article 6. State regulation in the field of biological safety

1. The main problems and threats, strategic goals, main directions, target indicators, tasks and performance indicators, and interdepartmental interaction in the field of biological safety shall be determined by the National Security Strategy of the Republic of Kazakhstan.

2. Ensuring prompt interdepartmental exchange of information and taking coordinated measures in the field of biological safety shall be carried out through the state information system in the field of biological safety and in other ways in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. State regulation in the field of biological safety shall be carried out by:

1) implementation of a unified state policy in the field of biological safety;

2) introduction of a permissive procedure for handling pathogenic biological agents;

3) carrying out state control and supervision over compliance with the requirements in the field of biological safety;

4) biological risk management;

5) accounting, monitoring and forecasting (modelling) in the field of biological safety.

Article 7. Interdepartmental coordination

1. Interdepartmental coordination of activities on ensuring biological safety shall be carried out by the authorized body in the field of biological safety. In order to implement the state policy in the field of biological safety, state bodies, and organizations shall be obliged to assist the authorized body in the field of biological safety and state bodies that regulate and implement measures aimed at ensuring biological safety.

2. The State Security Service of the Republic of Kazakhstan shall carry out interdepartmental coordination and organization of activities on ensuring the biological safety of protected persons and objects in the places of security measures in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the State Security Service of the Republic of Kazakhstan".

3. Interdepartmental coordination of activities in the field of countering terrorism and extremism, including with the use of pathogenic biological agents and (or) in relation to potentially dangerous biological objects shall be carried out by the national security bodies of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on countering terrorism and extremism.

4. In emergency situations affecting potentially dangerous biological objects and (or) caused by exposure to pathogenic biological agents, management and intersectoral coordination, implementation of measures to prevent and eliminate emergency situations, and provision of emergency medical and psychological assistance to the population shall be carried out by the authorized body in the field of civil protection in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection.

Action plans for liquidation of emergency situations of global, regional, and local scales, developed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection, should also include protocols (scenarios) of response in the field of biological safety, providing algorithms for the actions of state bodies, organizations, and interdepartmental interaction in the field of biological security.

The authorized body in the field of biological safety and state bodies, within their competence shall provide assistance in the prevention and elimination of emergency situations affecting potentially dangerous biological objects and (or) caused by the impact of pathogenic biological agents, including through the implementation of protocols (scenarios) of response in the field biological safety.

5. Interdepartmental coordination of measures to ensure biological security under martial law and within the framework of military security and defense of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by the Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on defense and the Armed Forces.

Article 8. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan in the field of biological safety

The competence of the Government of the Republic of Kazakhstan includes:

1) development of the main directions of the state policy in the field of biological safety and organization of their implementation;

2) approval of the rules for the formation, conduct, and maintenance of national collections of pathogenic and industrial microorganisms and the list of organizations authorized to form, conduct and maintain them;

      3) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
      4) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).
      Footnote. Article 8 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 9. Competence of the authorized body in the field of biological safety

The competence of the authorized body in the field of biological safety includes:

1) coordination of draft regulatory legal acts, regulatory technical documents, national and (or) interstate standards related to the issues of ensuring biological safety;

1-1) formation and implementation of the state policy in the field of biological safety and organization of its implementation;

2) maintenance of the state information system in the field of biological safety;

3) development and approval of rules for accounting, monitoring, and forecasting (modelling) in the field of biological safety;

4) monitoring the implementation of accounting of subjects handling pathogenic biological agents, potentially dangerous biological objects, pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II, and specialists handling them;

5) development of rules for the formation, conduct, and maintenance of national collections of pathogenic and industrial microorganisms and a list of organizations authorized to form, conduct and maintain them;

6) coordination of standard programs for professional training, retraining, and advanced training of personnel in the field of biological safety;

7) development of criteria for classifying pathogenic biological agents as causing especially dangerous infectious diseases and a list of pathogenic biological agents, taking into account the classification of pathogenic biological agents according to pathogenicity and degree of danger;

8) development and approval of rules for the formation of a personnel reserve of specialists for handling pathogenic biological agents of I and II pathogenicity groups;

9) development and approval of the rules for ensuring biological protection;

10) coordination of biological risk management techniques;

11) development and approval of a list of regulatory technical documents, national and (or) interstate standards in the field of biological safety;

12) development and approval of the rules for monitoring the effectiveness of the external assessment of biological risks;

13) monitoring the effectiveness of the external assessment of biological risks carried out by the state bodies specified in paragraph 3 of Article 10 of this Law;

14) analysis and forecasting of biological threats;

15) coordination of targeted scientific, scientific-technical projects and programs in the field of biological safety;

16) representation of the Republic of Kazakhstan in international organizations on the issues of ensuring biological safety;

17) informing the public about the state of biological safety of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on access to information;

17-1) approval of criteria for classifying pathogenic biological agents as causing particularly dangerous infectious diseases and a list of pathogenic biological agents, taking into account the classification of pathogenic biological agents by pathogenicity and degree of danger;

18) exercise of other powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan, and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 10. Competence of state bodies in the field of biological safety

1. Ensuring biological safety shall be carried out by the following state bodies within the competence established by the legislation of the Republic of Kazakhstan:

1) state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population;

2) an authorized body in the field of veterinary medicine;

3) an authorized body for plant quarantine;

4) an authorized body in the field of plant protection;

5) an authorized body in the field of environmental protection;

6) an authorized body in the field of civil protection;

7) an authorized body in the field of science;

8) Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan;

9) state revenue bodies;

10) an authorized body in the field of healthcare;

11) national security bodies of the Republic of Kazakhstan;

12) bodies of internal affairs of the Republic of Kazakhstan;

13) State Security Service of the Republic of Kazakhstan;

14) a state body that ensures the activities of the President of the Republic of Kazakhstan, the Parliament of the Republic of Kazakhstan, and the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. Ensuring biological safety shall be carried out within the competence established by the legislation of the Republic of Kazakhstan by the state bodies specified in paragraph 1 of this Article, including through:

1) participation in the implementation of state policy in the field of biological safety;

2) informing the public about situations involving risks of biological threats, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on access to information;

3) providing statistical information and other accounting and reporting documentation (information) in the field of biological safety in accordance with the rules for accounting, monitoring, and forecasting (modelling) in the field of biological safety;

4) coordination with the authorized body in the field of biological safety of draft regulatory legal acts, regulatory technical documents, national and (or) interstate standards related to the issues of ensuring biological safety;

5) development and approval of biological risk management techniques;

6) exercising other powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan, and the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. The state body in the field of sanitary-epidemiological welfare of the population, the authorized bodies in the field of veterinary medicine, plants protection, science, and plants quarantine, in addition to the functions specified in paragraph 2 of this Article, within the competence established by the legislation of the Republic of Kazakhstan shall carry out:

1) maintaining registers of entities handling pathogenic biological agents, and potentially hazardous biological objects;

2) maintaining registers of pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II, specialists handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II;

3) carrying out preventive measures in the field of biological safety in accordance with this Law and the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) accounting and monitoring in the field of biological safety in accordance with this Law and the legislation of the Republic of Kazakhstan;

5) state control and supervision over compliance with the requirements in the field of biological safety;

6) development and approval of standard programs for professional training, retraining, and advanced training of personnel in the field of biological safety;

7) development and approval of a model remuneration system for specialists and support personnel of state enterprises on the right of economic management, handling (performing an auxiliary function in handling) pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II;

8) organization of scientific research in the field of biological safety in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

9) external assessment of biological risks;

10) accounting and monitoring of collectors’ activities;

11) development and approval of the rules for implementation and admission to the implementation of referent (reference-) studies;

12) ensuring the activities of organizations authorized to form, conduct and maintain national collections of pathogenic and industrial microorganisms, at the expense of budgetary funds.

The functions provided for in subparagraphs 2) and 7) of part one of this paragraph shall not be carried out by the authorized bodies for plant quarantine and in the field of plant protection.

4. The state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, in addition to the functions specified in paragraphs 2 and 3 of this Article, within the competence established by the legislation of the Republic of Kazakhstan shall carry out accounting of biological substances recognized as hazardous to human health or future generations by the results of sanitary and epidemiological expertise and scientific expertise.

Footnote. Article 10 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 11. Competence of local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital in the field of biological safety

Local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital within the competence established by the legislation of the Republic of Kazakhstan shall:

1) take measures and organize work to ensure biological safety;

2) provide measures to prevent biological threats and eliminate their consequences within the framework of operational headquarters, created in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection, in emergency situations on a local scale;

3) carry out interregional cooperation and interaction in the field of biological safety;

4) exercise in the interests of local government other powers assigned to local executive bodies in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 12. International cooperation in the field of biological safety

1. The priorities of international cooperation in the field of biological safety shall be:

1) protection of national interests of the Republic of Kazakhstan in the field of biological safety;

2) ensuring the sanitary-epidemiological welfare of the population, veterinary and sanitary safety, and favorable phytosanitary situation in the Republic of Kazakhstan;

3) application of international experience in the field of biological safety.

2. Directions of international cooperation in the field of biological safety shall be:

1) participation in international initiatives in the field of biological safety;

2) attraction and provision of technical assistance in the field of biological safety at the interstate level;

3) introduction of international innovative technologies and modernization of the biological safety and biological protection system;

4) prevention of acts of terrorism and (or) sabotage using pathogenic biological agents and (or) in relation to potentially dangerous biological objects and elimination of their consequences;

5) integration of the Republic of Kazakhstan into interstate and international biological safety systems and other international integration associations, participation in international scientific exchange;

6) representing the interests of the Republic of Kazakhstan in international organizations on the issues of ensuring biological safety;

7) participation in the international deposit of strains of microorganisms in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

8) participation in the localization and liquidation of emergency situations of an international nature affecting potentially dangerous biological objects and (or) caused by the impact of pathogenic biological agents;

9) interstate cooperation in the field of professional training, retraining, and advanced training of personnel in the field of biological safety;

10) regulation of transboundary movement of pathogenic biological agents;

11) exchange of information in accordance with international treaties in order to prevent biological threats.

3. International cooperation in the field of biological safety shall be based on openness and non-direction against other states.

Chapter 3. GENERAL REQUIREMENTS FOR ENSURING BIOLOGICAL SAFETY

Article 13. Criteria and classifications in the field of biological safety

1. Handling of pathogenic biological agents shall be based on the classification of pathogenic biological agents by pathogenicity and degree of danger:

1) pathogenicity group I - pathogenic biological agents that cause especially dangerous infectious diseases of humans and (or) animals with a high level of mortality (lethality), easily spreading from an infected organism to a healthy one, as a rule, for which there are no vaccines and effective therapies;

2) pathogenicity group II - pathogenic biological agents that cause infectious and (or) parasitic diseases of humans and (or) animals, easily spreading from an infected organism to a healthy one, for which effective means and methods of treatment and prevention are available, including vaccines. This group is subdivided into pathogenic biological agents that cause:

especially dangerous infectious diseases;

infectious and (or) parasitic diseases;

3) pathogenicity group III - pathogenic biological agents that cause infectious and (or) parasitic diseases of humans and (or) animals or capable of causing significant harm to plants, characterized by minimal spread from an infected organism to a healthy one, for which effective means and methods of treatment and prevention, including vaccines, are available;

4) pathogenicity group IV - pathogenic biological agents that cause infectious and (or) parasitic diseases of humans and (or) animals or capable of causing harm to plants, as a rule, not spreading from an infected organism to a healthy one, for which effective means and methods of treatment and prevention, including vaccines, are available.

2. Attenuated (weakened) strains of microorganisms, which are pathogenic biological agents of pathogenicity group II, belong to pathogenic biological agents of pathogenicity group III.

Attenuated (weakened) strains of microorganisms, which are pathogenic biological agents of pathogenicity group III, belong to pathogenic biological agents of pathogenicity group IV.

3. The criteria for classifying pathogenic biological agents as causing especially dangerous infectious diseases and the list of pathogenic biological agents shall be formed taking into account their classification by pathogenicity and the degree of danger specified in this Article, as well as taking into account the recommendations in the field of biological safety of international organizations, the results of the assessment of biological risks.

Article 14 Management of biological risks

1. Management of biological risks shall be used to reduce the likelihood of negative consequences of exposure to hazardous biological factors.

2. An assessment of biological risks is an element of biological risks management and represents a set of organizational, analytical, and practical measures aimed at preventing the occurrence of negative consequences of exposure to hazardous biological factors, means, methods, technologies, and services in various fields of activity related to the handling of pathogenic biological agents.

3. An assessment of biological risks shall be carried out in relation to the handling of pathogenic biological agents, potentially hazardous biological objects, epidemic and epizootic foci of infectious and (or) parasitic diseases, and a potentially focal area.

Assessment of biological risks is divided into external and internal.

4. An external assessment of biological risks shall be carried out by state bodies within the established competence.

To conduct an external assessment of biological risks, state bodies shall have the right to involve their subordinate organizations.

5. An internal assessment of biological risks shall be conducted by the entities carrying out activities for the handling of pathogenic biological agents in relation to their own activities for the handling of pathogenic biological agents.

6. Assessment of biological risks shall be carried out in accordance with the biological risk management methodology. The methodology for managing biological risks shall be developed, among other things, taking into account the scientific and methodological base and should provide for the gradation of biological risks according to their levels.

7. The results of the assessment of biological risks, depending on their level, should be used to develop measures to reduce the biological risk to a permissible (acceptable) level, which provides conditions for protecting the population and protecting individual components of the natural environment from the impact of hazardous biological factors.

8. Control over the effectiveness of measures to reduce biological risk, as well as the effectiveness of the internal assessment of biological risks shall be carried out in accordance with the biological risks management methodology.

9. Depending on the level of biological risk, authorized state bodies, within their competence shall develop mandatory requirements for the entities handling pathogenic biological agents.

Article 15. Carrying out activities for the handling of pathogenic biological agents

1. The process of handling pathogenic biological agents includes their detection, carried out by selecting and examining substances and materials, including those from individual components of the natural environment, vectors and carriers of especially dangerous infectious and (or) parasitic diseases (including products of their activity) that may contain pathogenic biological agents (potentially hazardous biological substances).

2. Subjects handling pathogenic biological agents shall be obliged to:

1) obtain a permit for the handling of pathogenic biological agents and an annex to it;

2) comply with the requirements in the field of biological safety;

3) undergo the accreditation procedure in the field of conformity assessment in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan on accreditation in the field of conformity assessment;

4) comply with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan when working with information of restricted access;

5) provide statistical information and other accounting and reporting documentation (information) in the field of biological safety in accordance with the rules for accounting, monitoring, and forecasting (modelling) in the field of biological safety;

6) organize and carry out activities to ensure the biological protection of potentially hazardous biological objects, taking into account the level of biological risks in accordance with the rules for ensuring biological protection;

7) exercise control over the safe handling of pathogenic biological agents at all stages of their handling;

8) assist the authorized body in the field of biological safety, state bodies specified in Article 10 of this Law, on the issues of ensuring biological safety;

9) immediately inform the territorial subdivisions of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, authorized bodies in the field of veterinary medicine, plants protection, plants quarantine, civil protection, the authorized body in the field of science about the facts of accidents (emergency situations), infection of workers with infectious diseases in the process of handling pathogenic biological agents;

10) organize, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, the passage of periodic medical examinations and checkups, training, and testing of knowledge on the issues of ensuring biological safety and labor protection of managers, specialists, and auxiliary personnel;

11) comply with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the area of control of specific goods during import, export, re-export or transit through the territory of the Republic of Kazakhstan of pathogenic biological agents subject to the control of specific goods.

3. Subjects handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and (or) II, in addition to the duties provided for in paragraph 2 of this Article, shall be obliged to:

1) ensure the availability of trained specialists handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and (or) II;

2) provide a regime of limited access to potentially hazardous biological objects in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) in the manner determined by the rules for accounting, monitoring, and forecasting (modeling) in the field of biological safety:

integrate information systems used in carrying out activities with the state information system in the field of biological safety;

provide information on the specialists handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and (or) II to the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, authorized bodies in the field of veterinary medicine, and science for inclusion in the appropriate register.

4. Based on the conclusion of the commission for monitoring compliance with requirements in the field of biological safety (regime commission) in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan "On Public Health and the Healthcare System" and the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications" a permit for the handling of pathogenic biological agents and an appendix to it shall be issued by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

5. The handling of pathogenic biological agents causing especially dangerous infectious diseases shall be carried out by state enterprises and state institutions, as well as other legal entities, one hundred percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) of which belong to the national holding.

6. Referent (reference-) studies in the field of biological safety shall be carried out:

1) in diagnostically complex and expert cases;

2) for the purpose of identifying pathogenic biological agents, including conducting research in particularly difficult cases;

3) for the purpose of studying newly identified pathogenic biological agents;

4) to issue an expert opinion in doubtful or controversial cases.

7. Referent (reference-) studies in the field of biological safety shall be carried out by organizations admitted to this activity in accordance with the rules for the implementation and admission to the implementation of referent (reference-) studies.

8. Subjects carrying out referent (reference-) studies in the field of biological safety must comply with national standards and carry out organizational-methodological work on the implementation and operation of the external quality assessment system, as well as external quality assessment of activities for the handling of pathogenic biological agents.

Footnote. Article 15 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2022 № 173-VII (shall come into effect upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 16. Accounting and monitoring in the field of biological safety

1. Accounting and monitoring in the field of biological safety shall be the elements of biological risk management and aimed at preventing the occurrence of negative consequences of exposure to hazardous biological factors.

2. Accounting and monitoring in the field of biological safety shall be carried out at all stages of handling pathogenic biological agents by:

1) maintaining registers:

subjects handling pathogenic biological agents;

potentially hazardous biological objects;

pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II;

specialists handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II;

2) collection and analysis of statistical information and other accounting and reporting documentation (information);

3) conducting a survey of the territory, individual components of the natural environment, vectors and carriers of especially dangerous infectious and (or) parasitic diseases (including their metabolic products), substances, and materials, establishing the causes and conditions for the occurrence of infectious and (or) parasitic diseases of the population, animals, plants;

4) interdepartmental exchange of information;

5) exchange of information within the framework of international cooperation;

6) collection, generalization, and analysis of information from open sources.

3. The procedure for the formation and maintenance of registers specified in subparagraph 1) of paragraph 2 of this Article, the types of statistical information and other accounting and reporting documentation (information) in the field of biological safety, the procedure for the formation and maintenance of the state information system in the field of biological safety, as well as the procedure for collection, processing, storage and transmission of information shall be determined by the rules of accounting, monitoring and forecasting (modelling) in the field of biological safety.

Article 17. State information system in the field of biological safety

1. The state information system in the field of biological safety shall be created for the purpose of analyzing the situation, forecasting and modeling biological risks, developing coordinated and prompt response measures through centralized accounting and monitoring in the field of biological safety, managing biological risks, and exchanging information between state bodies and local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital.

2. The objects of informatization in the field of biological safety shall be electronic information resources, software, Internet resource, and information-communication infrastructure in the field of biological safety.

3. The subjects of informatization in the field of biological safety shall be state bodies (their subordinate organizations) carrying out state regulation (activities) in the fields, affecting the issues of biological safety, as well as subjects handling pathogenic biological agents.

4. The state information system in the field of biological safety shall be formed on the basis of statistical information and other accounting and reporting documentation (information) provided by informatization subjects.

5. Information entering the state information system in the field of biological safety shall be accumulated in a unified form and forms a single national database in the field of biological safety.

6. Creation, improvement, and operation of the state information system in the field of biological safety and ensuring the protection of information stored and processed in it shall be carried out by the authorized body in the field of biological safety in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 18. Rights and obligations of individuals and legal entities in the field of biological safety

1. Individuals and legal entities shall have the right to:

1) protection from exposure to hazardous biological factors;

2) obtaining information about potential biological risks associated with a planned visit to foreign countries and regions of the Republic of Kazakhstan endemic for infectious and (or) parasitic morbidity, and measures for their prevention;

3) obtaining reliable and timely information on sanitary-epidemiological and veterinary-sanitary situations, as well as measures taken aimed at protecting the population and protecting individual components of the natural environment from the impact of dangerous biological factors, preventing biological threats, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) appeal on the issues of ensuring biological safety to the relevant state bodies;

5) participation in activities aimed at ensuring biological safety, taking into account the fulfillment of the requirements for individual protection in cases established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) other rights in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Individuals and legal entities shall be obliged:

1) to report all known facts of illegal (unauthorized) use of pathogenic biological agents or their free circulation to state bodies, provided for in paragraph 1 of Article 10 of this Law, in accordance with their competence;

2) to prevent the dissemination of deliberately false information related to the handling of pathogenic biological agents;

3) to comply with the requirements for restricted information related to the handling of pathogenic biological agents in case of acceptance of restrictions established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on access to information;

4) not to carry out actions entailing a violation of the rights of other individuals and legal entities to protection from the impact of hazardous biological factors.

Activities for the handling of pathogenic biological agents without a permit for the handling of pathogenic biological agents and annexes to it, provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications" shall be prohibited.

3. In addition to the obligations specified in paragraph 2 of this Article, individuals shall be obliged to:

1) apply in a timely manner to medical organizations at the location upon the fact of a deterioration in the state of health, accompanied by signs characteristic of an infectious and (or) parasitic disease;

2) inform about the previous stay abroad and (or) on the territory of the Republic of Kazakhstan that is endemic in terms of infectious and (or) parasitic morbidity in case of applying for medical care for an infectious and (or) parasitic disease;

3) promptly inform medical organizations at the location of information about contacts preceding such diagnosis in case of diagnosing an infectious and (or) parasitic disease that poses a danger to others.

Article 19. Prevention in the field of biological safety

1. Prevention in the field of biological safety shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan and includes a set of anti-epidemic, veterinary, phytosanitary measures, plant quarantine measures, and other measures aimed at managing biological risks, preventing and containing biological threats.

Preventive measures in the field of biological safety shall be carried out by state bodies within the competence established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Prevention in the field of biological safety shall be divided into the following preventive measures:

1) general;

2) aimed at a source of biological threat;

3) aimed at a hazardous biological factor;

4) aimed at a susceptible organism.

3. General preventive measures include:

1) monitoring and analysis of biological risks, including forecasting of infectious and (or) parasitic morbidity, monitoring of individual components of the natural environment, neutralization or reduction of the level of biological threats;

2) ensuring the readiness of the relevant services to carry out activities aimed at identifying and localizing the source of a biological threat, managing the situation, and developing protocols (scenarios) for responding to biological safety within the framework of action plans for eliminating emergencies of global, regional and local scales;

3) compliance with the requirements in the field of biological safety by persons interacting with pathogenic biological agents as part of their activities;

4) compliance with the requirements in the field of biological safety when placing, designing, building, reconstructing, carrying out technical re-equipment, expansion, overhaul, and commissioning of facilities located on the territory and in close proximity to potentially dangerous biological objects, natural foci of infectious diseases and (or) outbreaks of plant diseases;

5) mobilization of human resources from the personnel reserve of specialists for handling pathogenic biological agents of I and II pathogenicity groups;

6) mobilization of reserves of medicines and medical devices, re-profiling of facilities for the needs of preventive measures in the field of biological safety;

7) implementation of state control and supervision over compliance with the requirements in the field of biological safety;

8) activities aimed at increasing the level of awareness of the population and its readiness to respond to the impact of dangerous biological factors;

9) inclusion of the study of biological safety issues in general education curricula.

4. Measures aimed at the source of a biological threat include:

1) timely detection of the infected and people, and animals that have been in contact with them, identification of damaged (infected) plants, their accounting, and registration, isolation (observation), diagnosis, treatment, as well as the removal, destruction of plants and animals;

2) identification, localization, examination, and elimination of foci of infections and (or) foci of the spread of plant diseases;

3) prevention of the occurrence, import, and spread of infectious and (or) parasitic diseases of people and animals, plant diseases throughout the territory of the Republic of Kazakhstan;

4) development and improvement of methods for early detection (express diagnostics) of biological threats, including through the use of collections of pathogenic and industrial microorganisms;

5) state registration of a medicinal product or a medical device under an accelerated examination procedure in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan "On Public Health and the Healthcare System";

6) ensuring biological protection measures for potentially hazardous biological objects in accordance with the rules for ensuring biological protection;

7) interdepartmental interaction, including for the purpose of promptly responding to the emergence of biological threats, including taking measures to prevent illegal (unauthorized) handling of pathogenic biological agents, their loss, theft, concealment (non-provision) of information about their illegal handling, as well as acts of terrorism and (or) sabotage using pathogenic biological agents and (or) against potentially hazardous biological objects.

5. Measures aimed at a hazardous biological factor include:

1) introduction of restrictive measures, including quarantine;

2) compliance with individual and public protection measures, including the use of personal protective equipment, personal hygiene, and social distancing;

3) conducting disinfection, disinfestation and deratization, and treatment of plants with protection products;

4) sanitary and preventive measures and improvement of social and living conditions;

5) carrying out anti-epidemic, anti-epizootic, phytosanitary measures, and plant quarantine measures.

6. Measures aimed at a susceptible organism include:

1) conducting preventive medical examinations of the population;

2) assistance in the formation of a healthy lifestyle and healthy nutrition for the population;

3) immunoprophylaxis and chemoprophylaxis in order to prevent the spread of human and (or) animal infections, the use of plant protection products;

4) provision with personal protective equipment in accordance with the requirements in the field of biological safety of persons engaged in the framework of medical, veterinary, and scientific activities, interaction with pathogenic biological agents that cause especially dangerous infectious diseases.

Chapter 4. STATE CONTROL AND SUPERVISION OVER COMPLIANCE WITH REQUIREMENTS IN THE FIELD OF BIOLOGICAL SAFETY

Article 20. State control and supervision over compliance with requirements in the field of biological safety

1. State control and supervision over compliance with requirements in the field of biological safety (hereinafter-state control and supervision) shall be aimed at preventing, detecting, suppressing, and eliminating their violations and shall be carried out in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan, taking into account the specifics provided for by this Law, legislation Republic of Kazakhstan in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, in the field of veterinary medicine, plants protection, plants quarantine, countering terrorism.

2. The subjects or objects of state control and supervision shall be legal entities handling pathogenic biological agents, or facilities where handling of pathogenic biological agents is carried out (hereinafter-subjects (objects) of control and supervision).

3. The objects of state control and supervision, where handling of pathogenic biological agents is carried out, belong to the objects of a high epidemic, epizootic, and epiphytotic risk.

The objects of high epidemic, epizootic, and epiphytotic risk are divided into two groups:

1) potentially hazardous biological objects where pathogenic biological agents of I and (or) II pathogenicity groups are handled;

2) potentially hazardous biological objects where pathogenic biological agents of III and (or) IV pathogenicity groups are handled.

The assignment of objects of state control and supervision to these groups shall be carried out on the basis of the criteria for classifying pathogenic biological agents as causing especially dangerous infectious diseases and the list of pathogenic biological agents, taking into account the classification of pathogenic biological agents by pathogenicity and degree of danger.

4. In relation to the subjects (objects) of control and supervision, state control shall be carried out in the forms provided for by the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

5. Within the framework of state control and supervision, measures of prompt response may be applied to entities (facilities) of control and supervision in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 20 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall come into effect upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 21. Procedure for applying rapid response measures

Footnote. Article 21 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall come into effect upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 5. COLLECTIONS OF MICROORGANISMS

Article 22. Collection activity

1. In order to study and determine the uniqueness of pathogenic microorganisms, their scientific, educational, and practical value, the possibility of applied use in scientific, research, and production activities, conducting international and national patent procedures in relation to them, collection activities shall be carried out.

2. Collection activities shall be carried out by collecting, identifying, studying, accounting, certification, storage (deposit), and maintenance of pathogenic and industrial microorganisms in national and working collections of pathogenic and industrial microorganisms.

3. Responsibility for the safety of national and working collections of pathogenic and industrial microorganisms shall be borne by the first heads of organizations engaged in collection activities.

Article 23. National collections of pathogenic and industrial microorganisms

1. The formation, replenishment, accounting, and centralized storage of unique pathogenic and industrial microorganisms, including those used as a reference, isolated from various sources, test strains for standardization and control of immunobiological preparations and nutrient media, production, deposited, patented and reference strains of microorganisms, as well as other strains of microorganisms of scientific, educational and practical value shall be carried out in the national collections of pathogenic and industrial microorganisms.

2. National collections of pathogenic and industrial microorganisms contain strains of microorganisms, the composition of which is formed according to the characteristics of origin, species relationship, and method of exposure to the human, animal, or plant organism and is maintained in a viable state with the preservation of the original characteristics.

3. Microorganism strains that are unique, as well as used in the manufacture of medicines and immunobiological preparations, duly registered and approved for circulation, shall be subject to mandatory deposit in the national collections of pathogenic and industrial microorganisms.

The procedure for assigning strains of pathogenic and industrial microorganisms to national collections on the basis of their pathogenicity, degree of danger, and purpose shall be determined by the rules for the formation, conduct, and maintenance of national collections of pathogenic and industrial microorganisms.

4. Subjects handling pathogenic biological agents, when allocating, acquiring, and (or) importing samples of especially dangerous pathogenic microorganisms into the territory of the Republic of Kazakhstan shall be obliged to submit their samples to the national collection of pathogenic or industrial microorganisms in accordance with the rules for the formation, conduct, and maintenance of national collections of pathogenic and industrial microorganisms.

5. National collections of pathogenic and industrial microorganisms shall be the property of the state and shall not be subject to privatization. Financial provision of national collections of pathogenic and industrial microorganisms shall be carried out at the expense of budgetary funds.

6. Organizations authorized to form, conduct, and maintain national collections of pathogenic and industrial microorganisms shall provide advisory and scientific-methodological assistance to individuals and legal entities on the systematization, study, search, and selection of strains of microorganisms according to established criteria, taking into account the requirements for distribution restricted access information in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

7. Organizations authorized to form, conduct, and maintain national collections of microorganisms shall identify a sample of a particularly dangerous pathogenic microorganism, deposit it or send it to the appropriate national collection of microorganisms.

8. Biological protection of national collections of pathogenic and industrial microorganisms shall be carried out in accordance with the rules for ensuring biological protection.

Article 24. Working collections of pathogenic and industrial microorganisms

1. Working collections of pathogenic and industrial microorganisms shall be created, if necessary, by the subjects handling pathogenic biological agents for scientific, industrial, diagnostic, and research purposes and shall be maintained in a viable state with the preservation of initial characteristics.

2. The procedure for the formation, conduct, and maintenance of working collections of pathogenic and (or) industrial microorganisms shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 6. SOCIAL PROTECTION OF SPECIALISTS AND SUPPORT PERSONNEL

Article 25 Social protection of specialists and support personnel handling (performing an auxiliary function in handling) pathogenic biological agents of I and (or) II pathogenicity groups

1. Specialists and support personnel of state enterprises and state institutions, as well as legal entities, one hundred percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) of which belong to the national holding, handling (performing an auxiliary function in handling) with pathogenic biological agents of the I and (or) II pathogenicity groups shall be subject to social protection, taking into account harmful and (or) dangerous working conditions and the risk of acquiring occupational diseases, as well as the features provided for by this Law.

2. Specialists and support personnel of state enterprises and state institutions, as well as legal entities, one hundred percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) of which belong to the national holding, handling (performing an auxiliary function in handling) with pathogenic biological agents of the I and (or) II pathogenicity groups shall have the right to:

1) wages taking into account the level of biological risks;

2) health protection and working conditions that meet the requirements in the field of biological safety;

3) compensation for harm caused to life and health in the performance of official duties, in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) other rights provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Remuneration of labor of specialists and support personnel of state enterprises and state institutions, as well as legal entities, one hundred percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) of which belong to the national holding, handling (performing an auxiliary function in the process of handling) with pathogenic biological agents of the I and (or) II pathogenicity groups in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, in the field of veterinary medicine and science, includes an official salary, allowances, and additional payments, taking into account harmful and (or) dangerous working conditions, an increased risk of acquiring occupational diseases.

4. When granting the main annual labor leave to specialists and support personnel of state enterprises and state institutions, as well as legal entities, one hundred percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) of which belong to the national holding, handling (performing an auxiliary function in the process of handling) with pathogenic biological agents of the I and (or) II pathogenicity groups, a health improvement allowance shall be paid in the amount of at least two official salaries.

5. Specialists and support personnel of state enterprises and state institutions, as well as legal entities, one hundred percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) of which belong to the national holding, handling (performing an auxiliary function in handling) with pathogenic biological agents of the I and (or) II pathogenicity groups, when performing tasks for the selection and transportation of vectors and carriers of infectious and (or) parasitic diseases (including their metabolic products), potentially hazardous substances and materials, including from individual components of the natural environment, in order to detect pathogenic biological agents and their fragments, payment shall be made, provided for employees sent on business trips, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Persons provided for in part one of this paragraph, when performing tasks in the field for the selection and study of vectors and carriers of infectious and (or) parasitic diseases (including their metabolic products), potentially hazardous substances and materials, including from individual components of the natural environment, in order to detect pathogenic biological agents and their fragments, if it is impossible to provide documents confirming the costs of renting a dwelling, reimbursement of the costs of renting a dwelling shall be carried out in accordance with the standards established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, without confirming documents.

Article 26 Personnel reserve of specialists for handling pathogenic biological agents of the I and II pathogenicity groups, conditions for their mobilization

1. In order to ensure sufficient human resources in the field of biological safety, and readiness for an adequate response to biological threats, including in emergency situations, a personnel reserve of specialists shall be created to handle pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II.

2. Specialists included in the personnel reserve of specialists for handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II shall have a priority right to employment in state enterprises and state institutions, as well as in legal entities, one hundred percent of voting shares (stakes in the authorized capital) which belong to the national holding, to carry out activities for the handling of pathogenic biological agents of I and II pathogenicity groups.

3. Specialists included in the personnel reserve of specialists for handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II, if necessary, can be involved in the implementation of preventive measures in the field of biological safety.

4. The register of specialists handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II includes a personnel reserve of specialists for handling pathogenic biological agents of pathogenicity groups I and II.

Chapter 7. SCIENTIFIC AND EDUCATIONAL ACTIVITIES IN THE FIELD OF BIOLOGICAL SAFETY

Article 27. Priority areas of science in the field of biological safety

1. Priority scientific-research areas in the field of biological safety shall be determined in the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, developed and adopted for the implementation of the state policy in the field of biological safety.

2. Priority scientific-research areas in the field of biological safety, among other things, should include:

1) development and implementation of targeted scientific, scientific-technical projects and programs;

2) introduction of advanced international innovative technologies;

3) development and implementation of national standards in the field of biological safety in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization;

4) development and production of immunobiological, medicinal and diagnostic products for the prevention, treatment and diagnosis of infectious and (or) parasitic diseases.

3. The development and production of immunobiological, medicinal and diagnostic products for the prevention, treatment and diagnosis of infectious and (or) parasitic diseases must be scientifically substantiated.

4. Scientific research in the field of biological safety, transfer, publication of their results and applied use shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 28. Training in the field of biological safety

1. Training in the field of biological safety includes training of personnel within the framework of technical and professional, additional, post-secondary, higher and (or) postgraduate education, their professional training, retraining, and advanced training and is aimed at developing and strengthening human resources in the field of biological safety.

2. Professional training, retraining, and advanced training of personnel in the field of biological safety shall be organized by the subjects handling pathogenic biological agents.

3. In the event of an emergency, professional training and retraining of the necessary personnel in the field of biological safety shall be ensured, providing training in handling the pathogenic biological agent that caused the emergency.

4. Training, professional training, retraining, and advanced training of personnel in the field of biological safety shall be carried out by organizations accredited in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 29. State support of scientific-technical potential and resources in the field of biological safety

1. Priority areas of state support for scientific-technical potential in the field of biological safety shall be:

1) support for domestic scientific research aimed at ensuring the biological safety of the Republic of Kazakhstan, including the prevention of biological threats and the management of biological risks;

2) support for the development of production of immunobiological, medicinal and diagnostic products, means of disinfection, disinfestation, deratization, plants protection and personal protection, laboratory equipment in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) ensuring the transfer of the results of scientific-research works in the field of biological safety for practical application.

2. In order to preserve the scientific and human potential, state support for applied scientific research and programs aimed at ensuring the biological safety of the Republic of Kazakhstan shall be carried out taking into account stability and continuity.

3. State support for fundamental and applied scientific research and programs shall be aimed at ensuring the biological safety of the Republic of Kazakhstan, solving strategically important state tasks and shall be carried out on the basis of program-targeted funding on a competitive basis or by decision of the Government of the Republic of Kazakhstan outside competitive procedures, as well as in other forms provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 8. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS

Article 30. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of biological safety

Violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of biological safety shall entail liability established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 31. Transitional provisions

1. Subjects handling pathogenic biological agents and having permits to work with microorganisms of I-IV pathogenicity groups and helminths shall be required to reissue permits in accordance with subparagraph 1) of paragraph 2 of Article 15 of this Law within six months after the date of entry into force of this Law.

2. Permits for work with microorganisms of I-IV pathogenicity groups and helminths that are not reissued within the period specified in paragraph 1 of this Article shall cease to be valid.

Article 32. Procedure for the entry into force of this Law

This Law shall enter into force upon expiry of six months after the day of its first official publication.

President of the Republic of Kazakhstan

K. TOKAYEV

Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздігі туралы