Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көлік және жер қойнауын пайдалану мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2022 жылғы 29 желтоқсандағы № 174-VII ҚРЗ.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз.

      1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      1. 2003 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасының Жер кодексіне:

      1) 43-бап мынадай мазмұндағы 1-3-тармақпен толықтырылсын:

      "1-3. Әуеайлақ маңындағы аумақта орналасқан, оның ішінде осы Кодекстің 43-1, 44, 44-1, 45 және 119-2-баптарына сәйкес берілетін жер учаскелерiн беру, сондай-ақ осы Кодекстің 48-бабына сәйкес жер учаскелеріне құқықтарды алу Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектеулер ескеріле отырып жүзеге асырылады.";

      2) 115-баптың 4-тармағының бірінші бөлігінде:

      "кеден органдары" деген сөздер "кедендік" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "тіреуіштерді" деген сөзден кейін ", автоматтандырылған өлшеу станцияларын" деген сөздермен толықтырылсын;

      3) 117-баптың бірінші бөлігіндегі "Әуе көлігінің қажеттеріне" деген сөздер "Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жер учаскесінің меншік иесімен немесе жер пайдаланушысымен (жалға алушымен) шарт жасасу кезінде бір жыл ішінде үш айдан аспайтын шектеулі кезеңде пайдаланылатын қону алаңдарын қоспағанда, әуе көлігінің мұқтаждарына" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) 121-баптың 2-тармағының 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4) әуеайлақ маңындағы аумақ;".

      2. 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне:

      49-баптың 1-тармағының 39) тармақшасында:

      "пайдалануды" деген сөз "пайдалану" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "қызметін реттейтін" деген сөздер "қызметі туралы" деген сөздермен ауыстырылсын.

      3. 2015 жылғы 29 қазандағы Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне:

      1) 124-6-бап мынадай мазмұндағы 10-2) тармақшамен толықтырылсын:

      "10-2) Қазақстан Республикасының теміржол көлігі туралы заңнамасында көзделген уақытша теңгерімдеуші төлемді есептеу және төлеу қағидаларын теміржол көлігі саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді;";

      2) 140-баптың 3-тармағы бірінші бөлігінің 18) тармақшасындағы "жол бойында" деген сөздер алып тасталсын.

      4. 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексіне:

      491-баптың үшінші бөлігінің 5) тармақшасы "көтеруге" деген сөзден кейін "(суға батқан мүлікті аластауға)" деген сөздермен толықтырылсын.

      5. 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне:

      141-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "141-бап. Азаматтық және эксперименттік авиация саласындағы жұмыскерлердің еңбегін реттеу

      Азаматтық және эксперименттік авиация саласындағы жұмыскерлердің еңбегі:

      1) ұшу қауіпсіздігіне, оның ішінде әуе қозғалысына қызмет көрсетуге тікелей байланысты авиация персоналы үшін жұмыс уақыты мен тынығу уақыты режимі ұзақтығының ерекше нормаларын белгілейтін "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктермен бірге осы Кодексте реттеледі;

      Осындай ерекше нормалар азаматтық және эксперименттік авиация саласындағы халықаралық стандарттар мен нормативтер ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде көзделуі мүмкін;

      2) авиациялық оқиғалар туралы хабарлайтын немесе есептерде аталатын авиация персоналы мен өзге де жұмыскерлер үшін тәртіптік және (немесе) материалдық жауаптылыққа тартудың ерекше нормаларын;

      3) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның авиация инспекторлары үшін шектеулер мен тәртіптік жазалау түрлерін көздейтін ерекше нормаларды белгілейтін "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктермен бірге осы Кодексте реттеледі.".

      6. 2017 жылғы 26 желтоқсандағы "Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне:

      355-баптың 7-тармағы 1) тармақшасының екінші абзацы "көтеру" деген сөзден кейін "(суға батқан мүлікті аластау)" деген сөздермен толықтырылсын.

      7. 2017 жылғы 27 желтоқсандағы "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне:

      1) 28-бапта:

      1-тармақ мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде кадрлардағы елішілік құндылық шарттары осы Кодекстің 36-бабының ережелері ескеріле отырып айқындалады.";

      2-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Осы тармақтың ережелері Каспий немесе Арал теңізінің қазақстандық секторы шегінде толық немесе ішінара орналасқан жер қойнауы учаскелеріндегі күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және (немесе) өндіруге арналған келісімшарттарға қолданылмайды.";

      2) 36-бапта:

      тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

      "36-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың нысаны мен мазмұны";

      мынадай мазмұндағы 1-1, 1-2, 1-3 және 1-4-тармақтармен толықтырылсын:

      "1-1. Құзыретті орган жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу шарттарына және пайдалы қазба түріне қарай үлгілік келісімшарттардың мынадай нысандарын бекітеді:

      1) күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшарт;

      2) күрделі жоба бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшарт;

      3) көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшарт;

      4) көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшарт;

      5) уран өндіруге арналған үлгілік келісімшарт.

      1-2. Осы Кодекстің мақсаттары үшін күрделі жобаларға мыналар жатады:

      1) Каспий немесе Арал теңізінің қазақстандық секторы шегінде толық немесе ішінара орналасқан жер қойнауы учаскесінде (учаскелерінде) кез келген көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді көздейтін теңіз жобалары;

      2) мынадай:

      құрамында дәстүрлі емес көмірсутектер қоры болатын;

      анықталған көмірсутектер кенжатынының (кен орнының) ең жоғарғы нүктесінің абсолюттік тереңдігі 4500 метрден кем болмайтын;

      табылған кенжатындағы (кен орнындағы) күкіртті сутектің құрамы қабаттық флюидте 3,5 және одан да көп пайызды құрайтын;

      табылған кенжатын (кен орны) ұңғыманың оқпанындағы сұйықтықтың тығыздығы 1000 кг/м3 болатын гидростатикалық қысымға қабаттық қысымның қатынасы ретінде айқындалатын, аномальдық коэффициенті 1,5 және одан жоғары аномальдық жоғары қабаттық қысыммен сипатталатын;

      табылған кенжатын (кен орны) қалыңдығы 100 метрден асатын тұзды шөгінділердің астында орналасатын;

      табылған кенжатын құрылымдық емес тұтқыштарға жататын параметрлердің кем дегенде біреуі болатын жер қойнауының кез келген учаскесінде көмірсутектерді барлау мен өндіруді көздейтін құрлықтағы жобалар;

      3) газ немесе газ конденсатының кенжатыны немесе мұнайға қаныққан бөлігі көлемінің үлесі кенжатынның немесе кен орнының жалпы көмірсутектер көлемінің жиырма бес және одан аз пайызы болатын кен орны бар жер қойнауы учаскесінде (учаскелерінде) көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді көздейтін құрлықтағы газ жобалары.

      1-3. Күрделі жобаға жатқызуға мүмкіндік беретін геологиялық ақпараты жоқ құрлықтағы жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) қатысты күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес барлауға және өндіруге арналған келісімшарт жасалады.

      Мұндай жағдайда жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 116-бабының 2-тармағында белгіленген барлау кезеңінің ішінде кез келген уақытта төменде көрсетілген тәсілдердің кез келгенімен:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған, кен орнының осы баптың 1-2-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген күрделі жобалар өлшемшарттарының кем дегенде біреуіне сәйкестігін растайтын, геологиялық қорларды жедел есептеу жөніндегі есеппен;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған, кен орнының осы баптың 1-2-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген күрделі жобалар өлшемшарттарының кем дегенде біреуіне сәйкестігін растайтын, геологиялық қорларды есептеу жөніндегі есеппен күрделі жобаның мәртебесін растайды.

      Күрделі жобаның мәртебесін осы тармақтың екінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларына сәйкес жер қойнауын пайдаланушының таңдауы бойынша жүргізілген растау түпкілікті болып табылады және барлау кезеңінің тиісті келесі кезеңдерінде және (немесе) өндіру кезеңінде қосымша растауды талап етпейді.

      Күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі ішінде күрделі жобаның мәртебесі расталмаған жағдайда, өндіру кезеңіне өту кезінде мұндай келісімшарттың талаптары осы Кодекстің 119-бабына сәйкес көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келтірілуге тиіс.

      1-4. Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша табылған кен орындарынан ең болмағанда бір кен орны осы баптың 1-2-тармағында көрсетілген күрделі жоба өлшемшарттарының біріне сәйкес келсе, мұндай кен орындарына осы Кодекстің күрделі жобалар үшін белгіленген ережелері күрделі санаттарға жататын кен орнының (кен орындарының) бастапқы алынатын көмірсутек қорлары үлесінің келісімшарт бойынша табылған барлық кен орындарының бастапқы алынатын қорларының жартысынан астамын құрау шартымен қолданылады.";

      2-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттарды қоспағанда, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта қамтылатын міндетті шарттардың қатарына мыналар жатады:";

      мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:

      "2-1. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт мынадай шарттарды қамтуға тиіс:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрі;

      2) келісімшарттың қолданылу мерзімі;

      3) жер қойнауы учаскесінің (учаскелерінің) шекаралары;

      4) жер қойнауын пайдаланушының жұмыстар (қосымша жұмыстар) бағдарламасында көзделген, барлау кезеңіндегі жер қойнауы учаскесіндегі жылдар бойынша жұмыстардың көлемдері, түрлері және мерзімдері бойынша міндеттемелері;

      5) жер қойнауын пайдаланушының өндіру кезеңінде қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыру жөніндегі міндеттемелері;

      6) жер қойнауын пайдаланушының өндіру кезеңінде Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар бойынша міндеттемелері;

      7) жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемелері және осындай міндеттемелерді қамтамасыз ету тәсілдері;

      8) жер қойнауын пайдаланушының өндіру кезеңінде өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар бойынша міндеттемелері;

      9) салық салу және кедендік әкету баждарын төлеуден босату шарттары;

      10) жер қойнауын пайдаланушының келісімшарттық міндеттемелерді бұзғаны үшін жауаптылығы;

      11) кадрлардағы елішілік құндылықтың үлесі;

      12) тиісті күрделі жобаға осындай талап қолданылған жағдайда жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылықтың үлесі;

      13) келісімшарттың қолданылу мерзімін өзгерту және ұзарту шарттары мен тәртібі;

      14) дауларды шешу тәртібі;

      15) көмірсутектердің ірі кен орындары үшін осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көзделген міндеттеме;

      16) жер қойнауын пайдалану құқығы берілген және (немесе) тиісті үлгілік келісімшартта көрсетілген өзге де шарттар.";

      4 және 5-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты қоспағанда, көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі онда дәйекті түрде бекітілген барлау кезеңімен, дайындық кезеңімен (қажет болған кезде) және өндіру кезеңімен айқындалады.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі бірлескен болып табылады және осы Кодекстің 116-бабының 2-тармағына сәйкес бастапқы барлау кезеңін, бағалау кезеңін және сынап пайдалану кезеңін қамтитын барлау кезеңінен және ірі кен орындары үшін осы Кодекстің 119-бабының 1-1-тармағында көзделген өндіру кезеңінен тұрады.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты қоспағанда, көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі онда дәйекті түрде бекітілген дайындық кезеңімен және өндіру кезеңімен айқындалады.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі осы Кодекстің 119-бабының 1-1-тармағына сәйкес айқындалатын өндіру кезеңінің мерзімі негізінде белгіленеді.

      5. Егер жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес еңсерілмейтін күш мән-жайларының дәлелдемелерін ұсынатын болса, құзыретті орган барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың, өндіруге арналған келісімшарттың, күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың немесе күрделі жоба бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімін осындай мән-жайлардың әсер ету мерзіміне ұзартады.";

      мынадай мазмұндағы 5-1-тармақпен толықтырылсын:

      "5-1. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттағы кадрлардағы елішілік құндылық үлесін жер қойнауын пайдаланушы мыналарды:

      1) жер қойнауын пайдаланушының басқарушылық және әкімшілік мұқтаждарына қарай оның шетелдік немесе қазақстандық кадрларды қажетсінуін;

      2) Қазақстан Республикасының нарығында жер қойнауын пайдаланушының қажеттіліктеріне сәйкес келетін белгілі бір санат бойынша білікті қазақстандық персоналдың болуын;

      3) тағылымдаманы қоса алғанда, қазақстандық кадрларды кезең-кезеңімен оқытуды және басшы санаттар бойынша шетелдік кадрларды қазақстандық кадрлармен кейіннен біртіндеп ауыстыруды ескере отырып айқындайды.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартта мамандар мен білікті жұмысшылар бойынша кадрлардағы елішілік құндылықтың ең аз үлесі келісімшартты орындау кезінде тартылған персоналдың тиісті санат бойынша жалпы санының кемінде жетпіс пайызын құрауға тиіс.";

      6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Келісімшарт қазақ және орыс тілдерінде жасалады. Егер жер қойнауын пайдаланушы немесе жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес иелерінің ең болмағанда біреуі шетелдік, шетелдік заңды тұлға немесе шетел қатысатын Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы болып табылса, онда осындай жер қойнауын пайдаланушымен күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт жер қойнауын пайдаланушының қалауы бойынша ағылшын тілінде де жасалады.";

      7-тармақта:

      екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "Осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген кепілдіктер осы тармақтың үшінші бөлігінде көзделген жағдайды қоспағанда, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздікті, қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету, экологиялық қауіпсіздік, денсаулық сақтау, салық салу, кедендік реттеу және бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасындағы өзгерістерге қолданылмайды.";

      мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген кепілдіктер күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндірілген шикі мұнайға кедендік әкету баждарын төлеуден уақытша босатуды көздейтін Қазақстан Республикасының кедендік реттеу саласындағы заңнамасындағы өзгерістерге қолданылады.";

      3) 37-бапта:

      2-тармақтың 9) тармақшасындағы "өзгертілген жағдайларда жасалады." деген сөздер "өзгертілген;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 10), 11) және 12) тармақшалармен толықтырылсын:

      "10) келісімшарт талаптары оның күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа жатқызылуына байланысты өзгертілген;

      11) келісімшарт талаптары барлау нәтижелері бойынша күрделі жоба мәртебесінің расталмауына байланысты өзгертілген;

      12) осы Кодекстің 36-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларда жасалады.";

      8-тармақтағы "9)" деген цифр "12)" деген цифлармен ауыстырылсын;

      4) 38-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) келісімшарт жасалған мерзім өткен;";

      5) 49-баптың 1 және 2-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Жер қойнауын пайдаланушы немесе жер қойнауын пайдалану құқығын иеленушілер құратын немесе айқындайтын, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушының өкілі ретінде әрекет ететін заңды тұлға жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша немесе жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберіндегі кен орны, пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензиялар бойынша оператор болып табылады.

      2. Жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті келісімшарт немесе лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын жалғыз иеленуші болып табылатын тұлға оператор болып тағайындалмайды.";

      6) 55-баптың 2-тармағындағы "Мұндай қамтамасыз етуді ұсыну" деген сөздер "Жер қойнауын пайдаланушының мұндай қамтамасыз етуді ұсынуы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      7) 56-бапта:

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекске сәйкес жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындамаған жағдайда, кепілдікке орай кепілгер Қазақстан Республикасының алдында осы Кодекске сәйкес айқындалатын толық ақшалай соманы төлеу бойынша жауапты болады.";

      2-тармақтың екінші сөйлемі "кепілгерлер" деген сөзден кейін ", егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе," деген сөздермен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:

      "5. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою жөніндегі міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету ретінде берілетін кепілдіктердің ерекшеліктері осы Кодекстің Ерекше бөлігінде белгіленеді.";

      8) 70-баптың 3-тармағының 2) тармақшасы үшінші абзацындағы "үшін берілетін аумақтардың географиялық координаттары;" деген сөздер "үшін;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы төртінші абзацпен толықтырылсын:

      "күрделі жобалар ретінде көмірсутектерді барлау және өндіру немесе өндіру үшін берілетін аумақтардың географиялық координаттары;";

      9) 78-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "78-бап. Жер қойнауын пайдалануға байланысты дауларды шешу тәртібі

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығын жүзеге асыруға, өзгертуге немесе тоқтатуға байланысты даулар Қазақстан Республикасының заңдарына және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес реттелуге жатады.

      2. Күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша туындаған даулар жер қойнауын пайдаланушының таңдауы бойынша келісімшарттың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының соттарында немесе Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықаралық сауда құқығы жөніндегі комиссиясының (ЮНСИТРАЛ) төрелік регламентіне сәйкес Қазақстан Республикасының аумағындағы, оның ішінде "Астана" халықаралық қаржы орталығындағы немесе одан тысқары жердегі төрелікте шешілуге жатады.";

      10) 95-бап мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:

      "2-1. Күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскелерінде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционды өткізу туралы хабархатта осы баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 11), 13) және 14) тармақшаларын қоспағанда, осы баптың 2-тармағында көрсетілген мәліметтерден басқа, аукционға қатысуға мүдделі тұлғаның аукционға қатысуға арналған өтінішінде осы Кодекстің 36-бабының 5-1-тармағына сәйкес кадрлардағы елішілік құндылық бойынша ең төменгі міндеттемені айқындауы туралы талабы да қамтылуға тиіс.";

      11) 96-баптың 3-тармағы 5) тармақшасындағы "құжат қоса беріледі." деген сөздер "құжат;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

      "6) күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскелерінде жер қойнауын пайдалану құқығы берілген жағдайда, осы Кодекстің 36-бабының 5-1-тармағына сәйкес өтініш иесі айқындаған кадрлардағы елішілік құндылық бойынша ең төменгі міндеттемелер қоса беріледі.";

      12) 100-баптың 3-тармағының үшінші бөлігі алып тасталсын;

      13) 103-бапта:

      6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компания бекіткен және құзыретті органмен келісілген талаптарға сәйкес келетін, көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша инвестициялық қаржыландыруды жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерді немесе көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт бойынша қол қою бонусын өтеу жөніндегі міндеттемелерді өзіне алған заңды тұлға немесе заңды тұлғалардың консорциумы көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның стратегиялық әріптесі болып танылуы мүмкін.

      Стратегиялық әріптесті ұлттық компания тікелей келіссөздер жүргізуге өтініш берген кезде айқындайды.";

      7-тармақтың бірінші бөлігінің екінші сөйлемі алып тасталсын;

      14) 106-бапта:

      тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

      "106-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын мерзімінен бұрын тоқтату";

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт мынадай жағдайларда:

      1) егер күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі аяқталғаннан кейін жер қойнауын пайдаланушы қорларды есептеу жөніндегі есебі осы Кодексте көзделген жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған кен орнын анықтамаса;

      2) құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын осы бапта көзделген жағдайларда біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатса;

      3) жер қойнауын пайдаланушы келісімшарттың қолданылу мерзімі өткенге дейін жер қойнауының бүкіл учаскесін қайтарса;

      4) осы Кодексте көзделген өзге де жағдайларда, өз қолданысын мерзімінен бұрын тоқтатады.";

      мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

      "1-1. Құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын мынадай:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі қызметке тыйым салу туралы сот шешімі күшіне енген;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған тиісті жобалау құжаттарынсыз көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізген;

      3) ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіруге алып келген, осы Кодекстің 44-бабы 1-тармағының талаптары бұзылған жағдайларда, біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатады.";

      15) 110-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа сәйкес көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы жер қойнауы учаскесінің кеңістіктік шекаралары мыналар ескеріле отырып, оның ажырамас бөлігі болып табылатын осындай келісімшартқа қосымшада белгіленеді:

      1) көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша көмірсутектерді барлау немесе өндіру учаскесінің бастапқы кеңістіктік шекаралары мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасына сәйкес айқындалады;

      2) табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау мақсатында көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту кезінде, сондай-ақ күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша бағалау кезеңіне өту кезінде барлау учаскесінің (учаскелерінің) кеңістіктік шекаралары өздерінің шегінде бағалауды талап ететін табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары толық немесе ішінара орналасқан блоктарды қамтиды;

      3) табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) сынап пайдалану мақсатында көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту кезінде барлау учаскесінің (учаскелерінің) кеңістіктік шекаралары өздерінің шегінде сынап пайдалануды жүргізу жоспарланып отырған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары толық немесе ішінара орналасқан блоктарды қамтиды;

      4) көмірсутектерді өндіру учаскесінің (учаскелерінің) кеңістіктік шекаралары (жоғарғы шекараны қоспағанда) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған геологиялық қорларды есептеу жөніндегі есепке сәйкес айқындалатын кен орны контурларының негізінде белгіленеді.

      Егер барлау учаскесінің шегінде бірнеше жекелеген кен орны ашылса, жер қойнауы учаскесінің кеңістіктік шекаралары әрбір жекелеген кен орны үшін белгіленеді;

      5) көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша бастапқы жер қойнауы учаскесін ұлғайту мақсаттары үшін сұралатын жер қойнауы учаскесінің кеңістіктік шекаралары жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған, табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурларын белгілейтін тиісті базалық жобалық құжатқа толықтыруға сәйкес жер қойнауын зерттеу саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша (жер қойнауының сұратылған учаскесінің жер қойнауын пайдаланудан бос болуы тұрғысынан) айқындалады;

      6) осы Кодекстің 114-бабына сәйкес мемлекетке қайтару арқылы жер қойнауы учаскесі азайғаннан кейін жер қойнауын пайдаланушыда қалатын, көмірсутектерді барлау немесе өндіру учаскесінің кеңістіктік шекараларын жер қойнауын пайдаланушы айқындайды;

      7) көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша жер қойнауы учаскесі осы Кодекстің 115-бабына сәйкес бөліп шығарылған жағдайда, барлау немесе өндіру учаскелерінің кеңістіктік шекаралары (жер қойнауының негізгі және бөліп шығарылатын учаскелері):

      барлау учаскесінің бір бөлігін бөліп шығару кезінде – жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған, барлау жұмыстарының жобасына жер қойнауының негізгі және бөліп шығарылатын учаскелерінде табылған тиісті кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау бойынша жұмыстар жүргізуді көздейтін толықтыруларға сәйкес;

      барлау немесе өндіру учаскесін бөліп шығару кезінде бөліп шығару жүргізілетін, көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартта көрсетілген жер қойнауының тиісті учаскелері бойынша деректер негізінде айқындалады.

      Құзыретті орган жер қойнауы учаскесінің (учаскелерінің) кеңістік шекаралары туралы осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) – 4), 6) және 7) тармақшаларында көзделген ақпаратты жер қойнауын зерттеу саласындағы уәкілетті органға хабарлама жасау тәртібімен жібереді.";

      16) 111-баптың 2-тармағы "бекітуді" деген сөзден кейін ", көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өтуді" деген сөздермен толықтырылсын;

      17) 115-бапта:

      1-тармақ 4) тармақшасындағы "бекітілсе жүргізіледі." деген сөздер "бекітілсе;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:

      "5) өндіру учаскесін бөліп шығару осы Кодекстің 119-бабының 18-2 және 18-3-тармақтарында көзделген жағдайларда жүргізіледі.";

      2-тармақта:

      бірінші бөліктің бірінші абзацы және 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесін бөліп шығару бір мезгілде мынадай шарттар сақталған:

      1) жер қойнауы учаскесін бөліп шығару жүргізілетін барлауға және өндіруге арналған келісімшарт осы Кодекс қолданысқа енгізілгеннен кейін жасалған, оның ішінде келісімшарт осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған және барлау кезеңінде құзыретті орган бекіткен көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өткен;";

      мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Осы тармақтың екінші бөлігінің талабы осы Кодекстің 119-бабының 18-2 және 18-3-тармақтарында көзделген жағдайларда жер қойнауы учаскелерін бөліп шығаруға қолданылмайды.";

      6-тармақта:

      1) тармақшадағы "айқындайтын аумақты белгілейтін келісімшартқа қосымшаны қамтитын келісімшартқа толықтыру" деген сөздер "белгілейтін келісімшартқа қосымшаны қамтитын келісімшартқа толықтыру, сондай-ақ барлау учаскесінің бір бөлігі бөліп шығарылған жағдайда, бөліп шығарылатын жер қойнауы учаскесіне жататын жұмыстардың түрлері мен көлемдеріне азайтылған жұмыстар бағдарламасы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) тармақшадағы "осы баптың 4-тармағының талаптарына сәйкес келетін, құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген, өтініш иесі қол қойған көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт" деген сөздер "құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген және осы баптың 4-тармағының талаптарына сәйкес келетін, өтініш иесі қол қойған көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт, сондай-ақ барлау учаскесінің бір бөлігі бөліп шығарылған жағдайда, бөліп шығарылатын жер қойнауы учаскесіне жататын жұмыстардың түрлері мен көлемдері қамтылған жұмыстар бағдарламасы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Бұл ретте барлау учаскесінің бір бөлігі бөліп шығарылғанға дейін барлауға және өндіруге арналған келісімшарт жұмыстарының бағдарламасында көзделген жұмыс түрлері мен көлемдері жер қойнауының негізгі учаскесі бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруда және бөліп шығарылған жер қойнауы учаскесі бойынша жасалған барлауға және өндіруге арналған келісімшартта көзделген жұмыс түрлері мен көлемдерінен кем болмайды.";

      18) 116-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "116-бап. Көмірсутектерді барлау кезеңі

      1. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты жасасу кезінде барлау кезеңінің ең көп ұзақтығы қатарынан келетін алты жылдан аспайды. Көрсетілген кезеңде жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде кен орындарын сынап пайдалануды қоса алғанда, оларды іздестіру мен бағалау бойынша кез келген жұмысты жүргізуге құқылы.

      Құзыретті орган осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген мерзімдер шегінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін аукцион өткізу туралы хабархатта не көмірсутектер саласындағы ұлттық компаниямен тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша белгілейді.

      2. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты жасасу кезінде барлау кезеңінің ұзақтығы он сегіз жылды құрайды және мыналарды:

      1) барлаудың тоғыз жылға тең бастапқы кезеңін;

      2) алты жылға тең бағалау кезеңін;

      3) үш жылға тең сынап пайдалану кезеңін қамтиды.

      Барлаудың бастапқы кезеңі ішінде жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде табылған кенжатынды (кен орнын) сынап пайдалануды қоса алғанда, іздестіру және бағалау бойынша кез келген жұмысты жүргізуге құқылы.

      Бағалау кезеңі ішінде жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде сынап пайдалануды қоса алғанда, табылған кенжатынды (кен орнын) бағалау бойынша кез келген жұмысты жүргізуге құқылы.

      Сынап пайдалану кезеңі ішінде жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде табылған кенжатынды (кен орнын) сынап пайдалану бойынша кез келген жұмысты жүргізуге құқылы.

      Бағалау кезеңіне өту жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жүзеге асырылады, ол осы баптың 5-тармағына сәйкес күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруға қол қою арқылы барлаудың бастапқы кезеңі аяқталғанға дейін берілуге тиіс.

      Егер жер қойнауын пайдаланушы бағалау кезеңіне өтпесе, бұл жағдайда барлау кезеңі бағалау кезеңін және сынап пайдалану кезеңін қамтымайды және барлаудың бастапқы кезеңінен ғана тұрады.

      Сынап пайдалану кезеңіне өту жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жүзеге асырылады, ол осы баптың 5-тармағына сәйкес күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруға қол қою арқылы бағалау кезеңі аяқталғанға дейін берілуге тиіс.

      Егер жер қойнауын пайдаланушы сынап пайдалану кезеңіне өтпесе, бұл жағдайда барлау кезеңі сынап пайдалану кезеңін қамтымайды және барлаудың бастапқы кезеңінен, сондай-ақ бағалау кезеңінен тұрады.

      3. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша бағалау кезеңіне өту туралы өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауын пайдаланушы бағалау кезеңінде тиісті жер қойнауы учаскесінде орындауға міндеттенетін жылдар бойынша қосымша жұмыстардың көлемін, сипаттамасын және орындалу мерзімдерін қамтитын қосымша жұмыстар бағдарламасы;

      2) жер қойнауын пайдаланушы қол қойған, тереңдігі бойынша барлау учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілеуді қоса алғанда, оның (олардың) шегінде табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары орналасқан блоктардан тұратын барлау учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілеуді көздейтін келісімшартқа толықтыру;

      3) жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның бағалау жүргізу жоспарланатын кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары көрсетіле отырып, жер қойнауы учаскесі шегінде көмірсутектер кенжатынының (кенжатындар жиынтығының) табылғаны туралы осы Кодекстің 121-бабының 3-тармағына сәйкес берген қорытындысы.

      4. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша сынап пайдалану кезеңіне өту туралы өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауын пайдаланушы сынап пайдалану кезеңінде тиісті жер қойнауы учаскесінде орындауға міндеттенетін жылдар бойынша қосымша жұмыстардың көлемін, сипаттамасын және орындалу мерзімдерін қамтитын қосымша жұмыстар бағдарламасы;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған геологиялық қорларды жедел есептеу жөніндегі есеп.

      5. Бағалау кезеңіне немесе сынап пайдалану кезеңіне өту туралы өтініш жиырма жұмыс күні ішінде қаралады. Оны қарау нәтижелері бойынша бағалау кезеңіне немесе сынап пайдалану кезеңіне өту үшін бас тартуға негіздер болмаған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушының өтінішін қарау туралы шешім қабылданған күннен бастап он жұмыс күні ішінде құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушының бағалау кезеңінде немесе сынап пайдалану кезеңінде қосымша жұмыстар бағдарламасын орындау жөніндегі міндеттемелерін, сондай-ақ осы Кодекстің 110-бабының 2-тармағы бірінші бөлігінің 2) тармақшасына сәйкес барлау учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілеуді көздейтін келісімшартқа толықтыруға қол қояды.

      Құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыға бағалау кезеңіне немесе сынап пайдалану кезеңіне өтуден мынадай жағдайларда:

      1) осы баптың 3 (бағалау кезеңіне өту кезінде) немесе 4-тармағында (сынап пайдалану кезеңіне өту кезінде) көзделген құжаттар ұсынылмаса;

      2) өтініш белгіленген мерзім өткеннен кейін берілсе, бас тартады.

      6. Күрделі жоба бойынша жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша бағалау кезеңіне өту кезінде жер қойнауы учаскесінен барлау учаскесінің кеңістіктік шекараларына кірмейтін блоктар алып тасталады.

      7. Егер күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі ішінде ұңғыманы бұрғылау нәтижелері бойынша жер қойнауы учаскесінде осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген өлшемшарттардың кемінде біреуінің болуы расталатын болса, мұндай келісімшарт бойынша барлау кезеңінің ұзақтығы барлаудың іс жүзіндегі мерзімі шегеріле отырып, осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігіне сәйкес, жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша белгіленеді. Бұл ретте келісімшарт талаптары осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 1) тармақшасында көзделген шарттарға сәйкес өзгертілуге жатады.

      Жер қойнауы учаскесін күрделі жобаларға жатқызу және келісімшарт талаптарын өзгерту туралы өтініш құзыретті органға мынадай құжаттармен қоса беріледі:

      1) күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес барлауға және өндіруге арналған келісімшартты жаңа редакцияда жазуды көздейтін келісімшартқа толықтыру жобасы;

      2) жер қойнауы учаскесінде осы Кодекстің 36-бабының 1-2-тармағында көзделген өлшемшарттардың кемінде біреуінің болуын растайтын, осы Кодекстің 36-бабының 1-3-тармағында көрсетілген құжаттардың бірі.

      8. Жер қойнауы учаскесін күрделі жобаларға жатқызу және келісімшарт талаптарын өзгерту туралы өтініш құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган келісімшартқа толықтыруға қол қояды немесе өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда, жер қойнауы учаскесін күрделі жобаларға жатқызудан және келісімшарт талаптарын өзгертуден бас тартады.

      Құзыретті органның жер қойнауы учаскесін күрделі жобаларға жатқызу және келісімшарт талаптарын өзгерту туралы бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны барлау кезеңінің ішінде қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      9. Барлау кезеңі көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт тіркелген күннен бастап есептеледі.

      10. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте белгіленген тәртіппен және шарттарда, барлаудың бүкіл учаскесін қайтару арқылы барлау кезеңін мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

      11. Егер күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі аяқталғанға дейін осы Кодекстің 119-бабы 8-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес өндіру кезеңіне өту туралы өтініш берілмесе және осы Кодекстің 119-бабының 18-4-тармағына сәйкес келісімшартқа толықтыру жасалмаса, келісімшарт мерзімінен бұрын тоқтатылады.";

      19) 117-бапта:

      тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

      "117-бап. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту";

      1-тармақта:

      бірінші бөлік "Егер" деген сөзден кейін "күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде" деген сөздермен толықтырылсын;

      екінші бөлік алып тасталсын;

      2-тармақта:

      бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) сынап пайдалануды қоса алғанда, оны бағалау мақсатында күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі әрбір табылған кенжатын (кенжатындар жиынтығы) бойынша жер қойнауын пайдаланушының өтінішімен үш жылға дейінгі мерзімге бір рет ұзартылуға жатады. Табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалаудың нақты мерзімі барлау жұмыстарының жобасына толықтыру негізінде айқындалады.";

      үшінші бөліктегі "– тоғыз жылдан, ал теңіздегі жер қойнауы учаскесінде не көмірсутектерді барлаудың күрделі жобалары бойынша он бес жылдан" деген сөздер "тоғыз жылдан" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) сынап пайдалануды жүргізу мақсатында күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі осы Кодекстің 119-бабының 1-тармағында көрсетілген өндіру кезеңінің ең көп ұзақтығы тиісінше қысқартыла отырып, жер қойнауын пайдаланушының өтінішімен үш жылға дейінгі мерзімге бір рет ұзартылуға жатады. Сынап пайдаланудың нақты мерзімі сынап пайдалану жобасының негізінде айқындалады.

      Бұл ретте мұндай ұзартуға жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған сынап пайдалану жобасында белгіленген табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары негізге алына отырып қалыптастырылған жер қойнауы учаскесі (учаскелері) бойынша ғана жол беріледі.

      Осы тармаққа сәйкес барлау кезеңін (кезеңдерін) ұзарту нәтижелері бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңінің (кезеңдерінің) ең көп ұзақтығы он екі жылдан аспауға тиіс.";

      мынадай мазмұндағы 3-1-тармақпен толықтырылсын:

      "3-1. Барлау кезеңін ұзарту кезінде барлау учаскесінен осы Кодекстің 110-бабына сәйкес белгіленетін барлау учаскесінің кеңістіктік шекараларына кірмейтін блоктар алып тасталады.";

      5-тармақтың 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "5) күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша тиісті жобалау құжаттарының негізінде айқындалған, барлау кезеңін ұзартудың сұралатын мерзімі қамтылуға тиіс.";

      6-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Күрделі жобаларға жатпайтын келісімшарттар бойынша барлау кезеңін ұзарту туралы өтінішке:";

      11-тармақтағы "Көмірсутектерді" деген сөз "Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді" деген сөздермен ауыстырылсын;

      20) 118-баптың 1-тармағының бірінші бөлігі "Көмірсутектерді" деген сөз "Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді" деген сөздермен ауыстырылсын;

      21) 119-бапта:

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша өндіру кезеңінің ең көп ұзақтығы – жиырма бес жылдан, ал ірі кен орындарында қырық бес жылдан аспайды.

      Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша өндіру кезеңінің ұзақтығы өндіруге арналған келісімшартты немесе барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа өндіру кезеңін бекітуді көздейтін толықтыруды жасасу кезінде белгіленеді.";

      мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

      "1-1. Күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскесі бойынша өндіру кезеңі ірі кен орындары үшін қырық бес жылды және ірі кен орындарына жатпайтын кен орындары үшін жиырма бес жылды құрайды. Егер күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған бір келісімшарт шеңберінде табылған кен орындарының бірде-біреуі осы Кодекстің 14-бабында көзделген ірі кен орнының өлшемшарттарына сәйкес келмесе, осындай келісімшартта белгіленген өндіру кезеңі күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруға қол қою арқылы жиырма бес жыл деп белгіленеді.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өту осы Кодекстің 110-бабының 2-тармағы бірінші бөлігінің 4) тармақшасына сәйкес жер қойнауы учаскесінің шекаралары белгіленетін келісімшартқа толықтыру жасасу арқылы жүзеге асырылады.";

      2-тармақтың бірінші бөлігіндегі "мерзімдер шегінде" деген сөздер "жағдайларда" деген сөзбен ауыстырылсын;

      3-тармақтағы "өндіру кезеңін бекітуді көздейтін" деген сөздер алып тасталсын;

      5-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Егер көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша осы Кодекстің 110-бабына сәйкес бірнеше өндіру учаскесі қалыптастырылса, өндіру кезеңі осындай әрбір учаске үшін жеке-жеке белгіленеді.";

      6-тармақтағы "Егер өндіру учаскесі (учаскелері) келісімшартта барлау кезеңі аяқталғанға дейін бекітілсе, онда" деген сөздер "Барлау кезеңі мен өндіру кезеңі бір мезгілде қолданылатын келісімшарттар бойынша" деген сөздермен ауыстырылсын;

      7-тармақ мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген міндеттемелердің бірі жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті келісімшарт шеңберінде өндірілген көмірсутектерді экспорттау басталған күннен бастап күнтізбелік жиырма жыл өткеннен кейін қолданылады.";

      8-тармақта:

      бірінші бөліктегі "өндіру учаскесін және өндіру" деген сөздер "күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша өндіру учаскесі мен" деген сөздермен ауыстырылып, екінші бөлік "органға" деген сөзден кейін "күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өту туралы өтініш барлау кезеңі өткенге дейін берілуге тиіс.";

      9-тармақтың бірінші абзацы "немесе" деген сөзден кейін "күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

      13-тармақтың бірінші бөлігінің 2) тармақшасы "немесе" деген сөзден кейін "күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

      14-тармақ "өтініш иесімен" деген сөздерден кейін "күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

      16-тармақтың 1) тармақшасы "көздейтін" деген сөзден кейін ", күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

      18-тармақ "орган" деген сөзден кейін "күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы 18-1, 18-2, 18-3 және 18-4-тармақтармен толықтырылсын:

      "18-1. Күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскесі бойынша барлауға және өндіруге келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өту туралы өтініш құзыретті органға барлау кезеңі ішінде беріледі, онда мыналар қамтылуға тиіс:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) өндіру учаскесіне (учаскелеріне) нұсқама.

      Өтінішке жер қойнауын пайдаланушы қол қойған, өндіру учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілейтін келісімшартқа толықтыру жобасы және жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған өндіру учаскесіндегі (учаскелеріндегі) геологиялық қорларды есептеу жөніндегі есептің көшірмесі қоса беріледі. Егер кен орны ірі кен орындары санатына жатпаса, толықтыру жобасында ұзақтығы жиырма бес жыл болатын өндіру кезеңінің белгіленуі де көзделуге тиіс.

      18-2. Егер өтініш осы баптың 18-1-тармағына сәйкес, барлау нәтижелері бойынша оның күрделі жобаның қандай да бір өлшемшарттарына сәйкестігі туралы растау алынбаған жер қойнауы учаскесі (учаскелері) бойынша берілсе, өндіру кезеңіне жататын келісімшарт талаптары осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 4) тармақшасына және 2-тармағына сәйкес белгіленетін өндіруге арналған үлгілік келісімшарт талаптарына сәйкес келтірілуге тиіс, ал күрделі жобаға жатпайтын өндіру учаскесі бөліп шығарылған жағдайда, мұндай учаскеге қатысты осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 4) тармақшасына және 2-тармағына сәйкес айқындалған шарттарда өндіруге арналған келісімшарт жасалады.

      18-3. Егер өндіру кезеңіне өту туралы өтініш барлау нәтижелері бойынша оның күрделі жобаның өлшемшарттарына сәйкестігі туралы растау алынған жер қойнауы учаскесіне қатысты, осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген үлгілік келісімшарт нысаны бойынша жасалған барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша берілсе, өндіру кезеңіне жататын осындай келісімшарттың талаптары осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес белгіленетін шарттарға сәйкес келтірілуге жатады, ал күрделі жоба болып табылатын өндіру учаскесі бөліп шығарылған жағдайларда, мұндай жер қойнауы учаскесіне қатысты осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес айқындалған шарттарда өндіруге арналған келісімшарт жасалады.

      18-4. Осы баптың 18-1, 18-2 және 18-3-тармақтарына сәйкес берілетін өндіру кезеңіне өту туралы өтініш құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Құзыретті орган өтінішті қарау нәтижелері бойынша осы баптың 18-2 және 18-3-тармақтарының ережелерін ескере отырып, тиісті жер қойнауы учаскесіне қатысты келісімшартқа толықтыруға қол қояды немесе өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда, күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өтуден бас тартады.

      Құзыретті органның өндіру кезеңіне өтуден бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны барлау кезеңі ішінде қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.";

      22) 121-баптың 16-тармағы мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Осы тармақтың ережелері күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттарға қолданылмайды.";

      23) 123-бапта:

      6-тармақтың 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) ашық кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) орналасқан жеріне және болжамды контурларына нұсқама қамтылуға тиіс.";

      мынадай мазмұндағы 15-тармақпен толықтырылсын:

      "15. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт жасалған күннен бастап үш жыл ішінде және жер қойнауын пайдаланушының осындай келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушы орындаған сейсмикалық жұмыстардың және (немесе) бұрғылау жұмыстарының нәтижелері бойынша геологиялық ақпаратты алуы шартымен жер қойнауын пайдаланушы көрсетілген жұмыстардың кез келген түрі аяқталғаннан кейін жер қойнауының бүкіл учаскесін (учаскелерін) қайтаруға және кейінгі бұрғылау жұмыстарын және олармен байланысты өзге де жұмыстарды қоса алғанда, жұмыстар бағдарламасында көрсетілген жұмыстардың келесі түрін (түрлерін) орындаудан осындай қайтару кезінде жүргізілген барлау жұмыстарының нәтижелері бойынша жер қойнауын пайдаланушы алған геологиялық ақпарат негізінде бас тартуға құқылы. Осындай қайтару жағдайында жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте көзделген, көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемелерді қоспағанда, осындай жұмыстар бағдарламасы бойынша жұмыстардың орындалуын тоқтатуға және (немесе) осындай келісімшартты мерзімінен бұрын тоқтатуға байланысты қандай да бір тұрақсыздық айыбын төлеуді қоса алғанда, қандай да бір міндеттемелерді алмайды.";

      24) 126-бапта:

      6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Жер қойнауын пайдаланушылардың көмірсутектерді өндіру салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындауы банктік салым кепілімен қамтамасыз етіледі.

      Жер қойнауын пайдаланушылардың көмірсутектерді барлау салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындауы осы Кодекстің 55-бабының 4-тармағында көрсетілген тәсілдердің бірімен қамтамасыз етіледі.";

      мынадай мазмұндағы 6-1, 6-2, 6-3 және 6-4-тармақтармен толықтырылсын:

      "6-1. Күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңінде жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындауын қамтамасыз ету тәсілі ретінде шетелдік банктің кепілдігі берілген жағдайда, мұндай банктің Standard and Poor's рейтингтік агенттігінің "BBB-"-тен төмен емес немесе Moody's, FitchRatings рейтингтік агенттіктерінің шәкілдері бойынша ұқсас деңгейдегі ең төменгі кредиттік рейтингі болуға тиіс.

      Күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңінде жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындауын қамтамасыз ету тәсілі ретінде қазақстандық банктің кепілдігі берілген жағдайда, мұндай банктің Standard and Poor's рейтингтік агенттігінің "BB-"-тен төмен емес немесе Moody's, FitchRatings рейтингтік агенттіктерінің шәкілдері бойынша ұқсас деңгейдегі ең төменгі кредиттік рейтингі болуға тиіс.

      6-2. Шетелдік банк берген кепілдік қазақ және орыс тілдеріне аудармасын жер қойнауын пайдаланушының міндетті түрде ұсынуы арқылы шет тілінде жасалуы мүмкін, аударманың дұрыстығын нотариус куәландыруға тиіс.

      6-3. Күрделі жоба бойынша келісімшарт бойынша шетелдік банк берген кепілдік құзыретті орган бекіткен үлгілік нысан бойынша жасалмауы мүмкін.

      Күрделі жоба бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша шетелдік банк үлгілік нысансыз берген кепілдік мынадай шарттарды қамтуға тиіс:

      1) банк кепілдігі осы Кодекске сәйкес жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемесі ретінде айқындалған барлық ақшалай соманы жабады;

      2) банк кепілдігі толық, шартсыз және кері қайтарып алынбайтын кепілдік болып табылады;

      3) банк кепілдігі осы Кодекстің талаптарына сәйкес жер қойнауын пайдалану салдарын жою аяқталғанға дейінгі мерзімге беріледі.

      Шетелдік банк кепілдігінің осы баптың талаптарына сәйкес келмеуі күрделі жоба бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша қамтамасыз ету ретінде осындай кепілдікті қабылдаудан бас тартуға негіз болып табылады.

      6-4. Банк болып табылмайтын кез келген заңды тұлға күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлау салдарын жою жөніндегі міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ететін кепілдіктер бойынша кепілгер бола алады, мұндай кепілгердің Standard and Poor's рейтингтік агенттігінің "BBB"-ден төмен емес немесе Moody's, FitchRatings рейтингтік агенттіктерінің шәкілдері бойынша ұқсас деңгейдегі ең төменгі кредиттік рейтингі болуға тиіс.

      Егер мұндай кепілгер шетелдік заңды тұлға болса, онда кепілдік қазақ және орыс тілдеріне аудармасы міндетті түрде ұсыныла отырып, ағылшын тілінде жасалуы мүмкін, аударманың дұрыстығын нотариус куәландыруға тиіс. Шетелдік заңды тұлға берген кепілдікті оның берілген жері бойынша нотариат куәландыруға тиіс.

      Осы тармақтың талаптары көмірсутектер саласындағы ұлттық компания беретін кепілдікке қатысты қолданылмайды.";

      7-тармақта:

      бірінші бөліктегі "міндеттемені орындауды қамтамасыз ететін, кепіл нысанасы болып табылатын банктік салым," деген сөздер "міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөліктегі "тиісті қосымша сома" деген сөздер "таңдап алынған қамтамасыз ету тәсілінің тиісті қосымша сомасы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:

      "Күрделі жобалар бойынша барлау кезеңіне берілген, барлау салдарын жою жөніндегі міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету келесі басталған күндердің неғұрлым ерте күнінде қолданысын тоқтатады:

      1) барлау салдарын жою аяқталған күн;

      2) көмірсутектер кен орнын әзірлеу жобасы бекітілген күн.

      Күрделі жоба бойынша өндіру кезеңіне өткеннен кейін жер қойнауын пайдаланушы өндіру кезеңі басталған күннен бастап алты ай ішінде, барлау кезеңін жою жөніндегі міндеттемелерді ескере отырып, осы баптың 6-тармағының бірінші бөлігіне сәйкес қамтамасыз етудің жаңа тәсілін ұсынады. Талап етілетін қамтамасыз ету көрсетілген мерзімде ұсынылмаған жағдайда, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт осы Кодекстің 133-бабында көзделген тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатылады.";

      9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "9. Өндіру салдарын жою жөніндегі міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету сомасы көмірсутектерді өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстардың нарықтық құны негізінде кен орнын әзірлеу жобасында айқындалады және әзірлеуді талдау шеңберінде үш жылда кемінде бір рет түзетілуге жатады.

      Қамтамасыз ету ұлттық валютада немесе Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі ұлттық валютаның ресми бағамын белгілейтін шетел валютасында ұсынылады.

      Түзету нәтижелері бойынша не көмірсутектерді өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу процесінде қамтамасыз ету сомасы көмірсутектерді өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстардың нарықтық құнына не жер қойнауы учаскесінде іс жүзінде орындалған жою жұмыстарының құнына сәйкес нақтыланады.";

      25) 130-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:

      "Осы тармақтың талаптары осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 1) және 3) тармақшаларында көрсетілген, күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттар бойынша өндіру кезеңінде қолданылмайды.

      Осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген, күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттар бойынша өндіру кезеңінде өндірілген мұнайды Қазақстан Республикасының аумағында қайта өңдеу үшін беру графиктеріне сәйкес беру жөніндегі міндеттемені есептік беру айында, өз мұқтаждарына пайдаланылатын көмірсутектер көлемдерін ескермегенде, осындай келісімшарт бойынша жоспарланатын жалпы мұнай өндіру көлемінің жиырма бес пайызынан асыруға болмайды.";

      26) 131-бап мынадай мазмұндағы 8-тармақпен толықтырылсын:

      "8. Осы баптың ережелері жер қойнауын пайдаланушы күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттар бойынша қызметті жүзеге асырған кезде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға қолданылмайды. Мұндай келісімшарттар бойынша сатып алу жер қойнауын пайдаланушы айқындаған тәртіпке сәйкес жүргізіледі. Бұл ретте мұндай тәртіп мыналарды:

      1) өндіру кезеңінде жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және құзыретті органмен келісілген, тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің жергілікті берушілерінің даму бағдарламаларының орындалуын;

      2) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің барлық мүдделі берушілеріне тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға арналған конкурсқа қатысу үшін толық және әділ мүмкіндіктердің берілуін;

      3) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің әлеуетті берушілерін алдын ала іріктеудің объективті өлшемшарттарының қолданылуын;

      4) барлық мүдделі тұлғалар үшін тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді жоспарланған сатып алу туралы ақпаратқа, сондай-ақ әлеуетті өнім берушілерге қойылатын талаптарға, оның ішінде жер қойнауын пайдаланушының интернет-ресурстарында орналастыру арқылы ашық қолжетімділікті қамтамасыз етуге тиіс.";

      27) 278-бап мынадай мазмұндағы 33-1, 39 және 40-тармақтармен толықтырылсын:

      "33-1. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған және осы баптың 32 немесе 33-тармағына сәйкес осы Кодексте көзделген жер қойнауын пайдалану шарттарына өткен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауы учаскесін азайтуға осы Кодекстің 114-бабының 1-тармағы 2) тармақшасының талаптары сақталмай жол беріледі.

      Жер қойнауы учаскесін осындай азайту кезінде бір мезгілде мынадай шарттар сақталған кезде:

      жер қойнауын пайдаланушы қайтарылатын жер қойнауы учаскесінде сейсмикалық барлау жұмыстарын жүргізсе;

      жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауы учаскесін азайту және қайтарылатын жер қойнауы учаскесінде бұрғылау үшін құрылымдардың болмауы көзделетін, осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасына толықтыруды бекітсе, қайтарылатын жер қойнауы учаскесіне байланысты жұмыс түрлері мен көлемдері бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта белгіленген жұмыстардың бағдарламасын өзгертуге жол беріледі.

      Бұл жағдайда жер қойнауы учаскесін азайту туралы өтінішке жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған, жер қойнауы учаскесін азайтуға байланысты барлау жұмыстарының жобасына толықтыру да қоса беріледі.";

      "39. Осы Кодекстің күрделі жобалар және күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттар бойынша ережелері:

      1) осы Кодекстің 120-бабына сәйкес жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға (жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға толықтыруларға);

      2) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен өнімді бөлу туралы келісімдерге (келісімшарттарға) және Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа қолданылмайды.

      40. 2023 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының бір мезгілде мынадай шарттар сақталған кезде:

      жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 1) немесе 2) тармақшасында көрсетілген бір немесе бірнеше өлшемшарттарға сәйкес келетін жер қойнауы учаскесі бойынша барлау кезеңінде болса не жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген өлшемшартқа сәйкес келетін жер қойнауы учаскесі бойынша барлау және (немесе) өндіру кезеңінде болса;

      жер қойнауын пайдаланушыда өтініш беру кезінде құзыретті органның хабарламасында көрсетілген, бастапқы келісімшарт бойынша міндеттемелерді жойылмаған бұзушылықтар болмаса;

      жер қойнауын пайдаланушы өтініш берілген жылдың алдындағы кезеңде жұмыс бағдарламасында көзделген жұмыстардың іс жүзіндегі көлемін толық орындаса немесе барлау кезеңі жұмыстарының бағдарламасын толық көлемде орындаса, осы Кодекстің 36-бабының 1-2-тармағында көзделген күрделі жоба (жобалар) өлшемшарттарының кем дегенде біреуіне сәйкес келетін жер қойнауы учаскелеріне қатысты осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 1) немесе 2) тармақшаларында көзделген шарттарға сәйкес күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өтуге құқығы бар.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өту жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органға беретін өтініші бойынша жүзеге асырылады.

      Өтініште жер қойнауын пайдаланушы туралы мәліметтерден басқа, күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өту негіздері көрсетіледі.

      Өтінішке мыналар қоса беріледі:

      күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына сәйкес жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың жаңа редакцияда жазылуы көзделетін осындай келісімшартқа толықтырудың жобасы;

      осы Кодекстің 36-бабының 5-1-тармағына сәйкес өтініш иесі айқындаған, күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа енгізілуге жататын, кадрлардағы елішілік құндылық бойынша ең төменгі міндеттемелер;

      осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген күрделі жобаларға қатысты – осы Кодекстің 36-бабы 1-3-тармағының екінші бөлігінде көрсетілген құжаттардың кез келгені.

      Осы тармаққа сәйкес күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өту кезінде барлау мерзімі (кезеңі) осындай келісімшарт бойынша барлаудың іс жүзінде пайдаланылған мерзімі шегеріле отырып, осы Кодекстің 116 және 117-баптарының ережелері ескеріліп айқындалатын барлаудың ең көп мерзімі шегінде айқындалады.

      Егер Каспий немесе Арал теңізінің қазақстандық секторы шегінде толық немесе ішінара орналасқан жер қойнауы учаскелеріндегі келісімшарттарды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілген күнге дейін жасалған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өту кезінде "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының ережелеріне сәйкес индустриялық-инновациялық қызмет субъектісі ретінде жер қойнауын пайдаланушыға берілсе, мұндай келісімшартта жер қойнауын пайдаланушының тиісті инвестициялық жобаны іске асыруды қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемесі, сондай-ақ келісімшарттың талаптарында көзделген, осындай инвестициялық жобаны іске асыруға байланысты өзге де ілеспе міндеттемелер, оның ішінде шикізатпен қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелер көзделуге тиіс.

      Егер бастапқы келісімшарт бойынша бірнеше жер қойнауы учаскелері (кен орындары) болса, олардың бір бөлігі осы Кодекстің 36-бабының 1-2-тармағында көзделген күрделі жобаның (жобалардың) өлшемшартына сәйкес келмесе, осы тармаққа сәйкес күрделі жобалар бойынша үлгілік келісімшарттың талаптарына өту осы Кодекстің 36-бабының 1-2-тармағында көзделген күрделі жобаның өлшемшартына сәйкес келетін жер қойнауы учаскесіне (кен орнына) қатысты ғана жер қойнауының тиісті учаскесін (жер қойнауы учаскелерін) және (немесе) кен орнын (кен орындарын) күрделі жоба бойынша үлгілік келісімшарт талаптарында жеке келісімшартқа бөліп шығару арқылы жүзеге асырылады.

      Өтініш құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Егер келісімшартқа толықтыру жобасы бойынша өтінішті қарау нәтижелері бойынша ескертулер болса, құзыретті орган бұл туралы өтініш иесін хабардар етеді. Құзыретті органның ескертулерімен келіскен жағдайда өтініш иесі оларды жоюға және құзыретті органға келісімшартқа толықтырудың пысықталған жобасын жіберуге құқылы. Ескертулерді жою кезеңінде өтінішті қарау мерзімі тоқтатыла тұрады. Өтініш иесі құзыретті органның ескертулерімен келіспеген жағдайда, өтініш иесі оларға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен дау айтуға құқылы.

      Құзыретті орган өтінішті қарау нәтижелері бойынша келісімшартқа толықтыруға қол қояды және оны өтініш иесіне жібереді не күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өтуден мынадай:

      өтініш және (немесе) оған қоса берілетін құжаттар осы тармақтың талаптарына сәйкес келмеген;

      өтініш иесі құзыретті органның осы тармақтың жетінші бөлігіне сәйкес жіберілген ескертулерін жоймаған немесе өтініш иесі жоюдан бас тартқан жағдайларда, бас тартады.

      Осы баптың 12, 13, 32, 33, 34 және 35-тармақтарының ережелері осы тармаққа сәйкес күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өтуге қолданылмайды.".

      8. "Қазақстан Республикасындағы көлiк туралы" 1994 жылғы 21 қыркүйектегi Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-баптың 3) тармақшасы "гидротехникалық құрылыстарды" деген сөздерден кейін "(шлюздерді)" деген сөзбен толықтырылсын;

      2) 18-бапта:

      үшінші бөліктегі "Тасымалдаушының" деген сөз "Егер осы баптың бесінші бөлігінде өзгеше көзделмесе, тасымалдаушының" деген сөздермен ауыстырылсын;

      төртінші бөліктегі "Жолаушы" деген сөз "Егер осы баптың алтыншы бөлігінде өзгеше көзделмесе, жолаушы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы бесінші және алтыншы бөліктермен толықтырылсын:

      "Әуе көлігінің тасымалдаушысы жолаушыны межелі пунктіне жеткізу мерзімін өткізіп алғаны үшін, егер мерзімін өткізіп алу еңсерілмейтін күш салдарынан орын алғанын дәлелдей алмаса, жолаушы шеккен шығынды өтеуден басқа, егер бұл осындай мерзімін өткізіп алуға байланысты орын алған болса, мерзімін өткізіп алған әрбір сағат үшін тариф (мерзімін өткізіп алу орын алған ұшу учаскесі тарифі) құнының үш пайызы мөлшерінде айыппұл төлейді.

      Айыппұл сомасын сатып алынған тариф (мерзімін өткізіп алу орын алған ұшу учаскесі тарифі) құнынан асыруға болмайды.";

      оныншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "Егер осы баптың он үшінші бөлігінде және Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, тасымалдаушы рейстер сегіз және одан да көп сағатқа кешіктірілген кезде жолаушыларға, оның ішінде мүгедектігі бар адамдардың мұқтажын ескере отырып, өз есебінен қонақүйден орын және тамақ беруге міндетті.";

      мынадай мазмұндағы он бірінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Әуе көлігінің тасымалдаушысы өз кінәсінен немесе әуе кемесінің кеш келуі салдарынан рейс мәртебесі өзгерген кезде жолаушыларға қонақүйде орналастыру, тамақтандыру бойынша көрсетілетін қызметтерді және "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өзге де көрсетілетін қызметтерді өз есебінен ұсынуға міндетті.";

      3) 25-баптың төртінші бөлігіндегі "уәкілетті мемлекеттік орган айқындайды" деген сөздер "және қалалық рельсті көліктегі қауіпсіздік қағидаларын уәкілетті мемлекеттік орган бекітеді" деген сөздермен ауыстырылсын.

      9. "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметі туралы" 1995 жылғы 3 қазандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 12-баптың бірінші бөлігінің 8) тармақшасындағы "ұшу аппараттары" деген сөздер "әуе кемелері" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) 13-баптың бірінші бөлігінің 6) тармақшасындағы "ұшу аппараттары" деген сөздер "әуе кемелері" деген сөздермен ауыстырылсын.

      10. "Қазақстан Республикасындағы ұлттық қауіпсіздік органдары туралы" 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 15-3-баптың 1-тармағының 11) тармақшасындағы "ұшу аппараттарымен бұзудың" деген сөздер "әуе кемелері бұзуының" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) 15-4-баптың 1-тармағының 12) тармақшасындағы "ұшу аппараттары" деген сөздер "әуе кемелері" деген сөздермен ауыстырылсын.

      11. "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      27-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 7-2) тармақшамен толықтырылсын:

      "7-2) коммуналдық меншіктегі әуеайлақтарды (әуежайларды) пайдалануды және күтіп-ұстауды қамтамасыз етеді;".

      12. "Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы" 2001 жылғы 13 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1-баптың 25-1) тармақшасында:

      "пайдалануды" деген сөз "пайдалану" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "қызметін реттейтін" деген сөздер "қызметі туралы" деген сөздермен ауыстырылсын.

      13. "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" 2001 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 68-бап мынадай мазмұндағы 16-тармақпен толықтырылсын:

      "16. Әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету, әуеайлақ жабдығының және әуе кемелері ұшуының адамдардың денсаулығы мен жеке және заңды тұлғалардың қызметіне ықтимал теріс әсерлері ескеріле отырып, ұшу қауіпсіздігі талаптарын сақтау үшін әуеайлақ маңындағы аумақта құрылыс салу "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектеулер ескеріле отырып жүзеге асырылады.";

      2) 69-бап мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:

      "2-1. Белгіленген кепілді мерзімі ішінде, қабылданған конструктивтік, инженерлік немесе технологиялық шешімдерге байланысты анықталған сәйкессіздіктер мен бұзушылықтар бойынша жауапкершілік Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен авторлық және техникалық қадағалауға жүктеледі.".

      14. "Автомобиль жолдары туралы" 2001 жылғы 17 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-бапта:

      1) және 1-1) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) автоматтандырылған өлшеу станциясы – метрологиялық салыстырып тексеруден өткен, фото- және бейнетүсірілімді жүзеге асыратын, автоматты режимде жұмыс істейтін, автомобиль көлігі құралдарының түрін, маркасын, мемлекеттік тіркеу белгісін, салмақтық және габариттік параметрлерін, осьтік жүктемелерін және жүру жылдамдығын тіркейтін сертификатталған арнаулы бақылау-өлшеу техникалық құралдарының, аспаптар мен жабдықтардың зияткерлік көлік жүйесімен интеграцияланған кешені;

      1-1) Автомобиль жолдарын басқару жөніндегі ұлттық оператор (бұдан әрі – Ұлттық оператор) – осы Заңда белгіленген өкілеттіктерді жүзеге асыратын, жарғылық капиталына мемлекет жүз пайыз қатысатын акционерлік қоғам;";

      мынадай мазмұндағы 1-2) тармақшамен толықтырылсын:

      "1-2) автомобиль жолдарын басқарушылар – автомобиль жолдарының меншік иелері болып табылатын немесе мемлекеттік тапсырманы орындау шеңберінде шарттардың, мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарының, оның ішінде концессия шарттарының, мүлікті сенімгерлік басқару, жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық немесе аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз пайдалану шарттарының негізінде шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығында автомобиль жолдарын басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар;";

      13-3) тармақшада:

      "автомобиль жолдарын, салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау кезінде" деген сөздер алып тасталсын;

      "жалпыға ортақ пайдаланылатын" деген сөздер алып тасталсын;

      15-2) тармақшадағы "Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын" деген сөздер алып тасталсын;

      мынадай мазмұндағы 19-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "19-1) жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама – автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау кезіндегі техникалық зерттеп-қарау жөніндегі сараптама жұмыстарының түрі;";

      2) 3-баптың 7-тармағының үшінші бөлігі "аудандардың" деген сөзден кейін "(облыстық маңызы бар қалалардың)" деген сөздермен толықтырылсын;

      3) 4-баптың 7-тармағы "жолдары" деген сөзден кейін "және жол қызметінің объектілері" деген сөздермен толықтырылсын;

      4) 5-баптың 4-тармағындағы "кіру пунктін кесіп өткен" деген сөздер "кірген" деген сөзбен ауыстырылсын;

      5) 5-2-баптың 1-тармағында:

      1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) қызметтік міндеттерін орындаған кезде:

      жедел медициналық жәрдем ұйымдарының;

      авариялық-құтқару қызметтерінің;

      құқық қорғау органдарының;

      көліктік бақылау органдарының;

      арнаулы мемлекеттік органдардың;

      Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың;

      жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар ақылы автомобиль жолдарын (учаскелерін) күтіп-ұстауды және оларға техникалық қызмет көрсетуді тікелей жүзеге асыратын Ұлттық оператордың арнаулы автокөлік құралдары;";

      2) тармақшаның төртінші абзацындағы "үшін босатылады." деген сөздер "үшін;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 3) тармақшамен толықтырылсын:

      "3) Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің жеңіл автомобильдері босатылады.";

      6) 9-баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде:

      "кеден органдары" деген сөздер "кедендік" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "тіреуіштерді" деген сөзден кейін ", автоматтандырылған өлшеу станцияларын" деген сөздермен толықтырылсын;

      7) 12-баптың 2-тармағында:

      36) тармақшадағы "автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау кезінде" деген сөздер алып тасталсын;

      36-1) тармақшадағы "жалпыға ортақ пайдаланылатын" деген сөздер алып тасталсын;

      36-2) тармақшадағы "халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын" деген сөздер алып тасталсын;

      38-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "38-1) жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама жүргізу жөніндегі жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер құнын айқындау, сондай-ақ автомобиль жолдарының жол активтерін басқару әдістемесін әзірлеу және бекіту;";

      43) тармақшадағы "жалпыға ортақ пайдаланылатын" деген сөздер алып тасталсын;

      8) 13-баптың 1-1-тармағының бірінші бөлігінде:

      6-9) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "6-9) жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының, байланыс және электр беру арналарымен, желілерімен, мұнай құбырларымен, газ құбырларымен, су құбырларымен және теміржолдармен, басқа да инженерлік желілермен, коммуникациялармен қиылысуын жобалау үшін, сондай-ақ кірме жолдарды және жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарына жалғасатын жолдарды салу үшін техникалық шартты беру;";

      мынадай мазмұндағы 6-12) және 6-13) тармақшалармен толықтырылсын:

      "6-12) жол органымен келісу бойынша жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарында, елді мекендердің көшелерінде автоматтандырылған өлшеу станцияларын орнату;

      6-13) автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларында айқындалған тәртіппен жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарында, елді мекендердің көшелерінде автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмыс істеуін қамтамасыз ету;";

      9) 14-баптың 4-тармағындағы "Ортақ пайдаланылатын бұрыннан бар автомобиль" деген сөздер "Автомобиль" деген сөзбен ауыстырылсын;

      10) 15-баптың 2-тармағының екінші бөлігіндегі "қабылдауды мемлекеттік қабылдау комиссиясы жүзеге асырады" деген сөздер "қабылдау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады" деген сөздермен ауыстырылсын;

      11) 20-баптың 3-тармағында:

      4) тармақшадағы "ақы алу пунктін кесіп өту кезінде" деген сөздер алып тасталсын;

      5) тармақшадағы "төлемақы алу пункті арқылы" деген сөздер алып тасталсын;

      12) 30-бапта:

      мынадай мазмұндағы 2-2), 7-1) және 7-2) тармақшалармен толықтырылсын:

      "2-2) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінің көлік инфрақұрылымын дамыту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;";

      "7-1) жол органымен келісу бойынша жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарында автоматтандырылған өлшеу станцияларын орнату;

      7-2) автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларында айқындалған тәртіппен жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарында автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмыс істеуін қамтамасыз ету;";

      9-3) тармақшадағы "дамыту" деген сөз "дамытуды ұйымдастыруға жәрдемдесу" деген сөздермен ауыстырылсын.

      15. "Теміржол көлігі туралы" 2001 жылғы 8 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-бапта:

      14) тармақшадағы "орталықтан" деген сөз алып тасталсын;

      43-4) тармақшада:

      "рельстен шығып кету" деген сөздерден кейін ", сондай-ақ жылжымалы құрамның бағдаршамның тыйым салатын сигналына өтіп кету не поезды қабылдау-жөнелту маршрутына кетіп қалу" деген сөздермен толықтырылсын;

      "авария мен апат" деген сөздер "апат немесе авария" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 62-2) тармақшамен толықтырылсын:

      "62-2) уақытша теңгерімдеу төлемақысы – Ұлттық жүк тасымалдаушының жолаушылар тасымалын қолдауға бағытталған шығыстары;";

      2) 8-бапта:

      2-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "2-1. Вагондар мен локомотивтерді сатып алуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға арналған шарттар уәкілетті орган бекітетін үлгілік шарт негізінде жазбаша түрде жасалады.";

      4-тармақтың екінші бөлігі "жүзеге асырылатын" деген сөздерден кейін ", Қазақстан Республикасының аумағымен, оның ішінде транзитпен және" деген сөздермен толықтырылсын;

      3) 12-бапта:

      2-2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "2-2. Вагондарды, локомотивтерді сатып алуға және теміржолдарды жаңғыртуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемелері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кредиттеудің немесе қаржы лизингінің бүкіл мерзіміне бюджет қаражаты есебінен субсидияланады.";

      мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:

      "5. Уақытша теңгерімдеу төлемақысын тиісті табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган локомотивтік тартқыштың көрсетілетін қызметтеріне бағалардың шекті деңгейлерін қалыптастыру кезінде белгілейді және ол:

      1) жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторына;

      2) Ұлттық инфрақұрылым операторына жіберіледі.

      Уақытша теңгерімдеу төлемақысын есептеу және төлеу қағидаларын тиісті табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

      Уақытша теңгерімдеу төлемақысын есептеу және төлеу қағидалары уақытша теңгерімдеу төлемақысын қалыптастыру кезінде есепке алынатын шығыстардың тізбесін қамтиды.

      Ұлттық жүк тасымалдаушының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттік қатынаста жүктерді теміржол көлігімен тасымалдау жөніндегі қызметтен түсетін кірістері уақытша теңгерімдеу төлемақысының көзі болып табылады.";

      4) 14-баптың 2-тармағында:

      31) тармақшадағы "тергеуге қатысу" деген сөздер "тергеп-тексеру" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 31-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "31-1) Қазақстан Республикасының аумағында жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген теміржол көлігіндегі оқиғаларды тергеп-тексеру;";

      34-27), 34-28) және 34-29) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "34-27) вагондар мен локомотивтерді сатып алуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

      34-28) вагондар мен локомотивтерді сатып алуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға арналған үлгілік шартты әзірлеу және бекіту;

      34-29) вагондар мен локомотивтерді сатып алуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақының мөлшерлемелерін субсидиялау;";

      5) 65-баптың 4-1-тармағында:

      бірінші бөлікте:

      "жолаушы тасымалдауларын басқарудың автоматтандырылған жүйесі" деген сөздер "уәкілетті органмен келісу бойынша жолаушылар тасымалын басқарудың автоматтандырылған жүйелері" деген сөздермен ауыстырылсын;

      ", Ұлттық теміржол компаниясы оған қол жеткізуді уәкілетті органмен келісім бойынша ұйымдастырады" деген сөздер алып тасталсын;

      екінші бөліктегі "жүйесі" деген сөз "жүйелері" деген сөзбен ауыстырылсын;

      6) 66-1-бапта:

      тақырыптағы "поездарының жүру жолында" деген сөздер "поездарында" деген сөзбен ауыстырылсын;

      1-тармақтағы және 12-тармақтың бірінші абзацындағы "поездарының Қазақстан Республикасы аумағымен жүру жолында", "поездарында Қазақстан Республикасының аумағымен жүру жолында" деген сөздер "поездарында" деген сөзбен ауыстырылсын;

      7) 88-4-баптың 10) тармақшасындағы "тоқтатуға құқылы." деген сөздер "тоқтатуға;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 11) тармақшамен толықтырылсын:

      "11) жай-күйі жүру қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғаудың белгіленген талаптарына сай келетін магистральдық теміржол желісінің, теміржолдар мен жылжымалы құрамның объектілерін пайдалануды, сондай-ақ жолаушыларды, жүктерді және қауіпті жүктерді тасымалдауды қайта бастауға құқылы.";

      8) 88-7-бапта:

      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеруді уәкілетті орган құратын комиссия жүзеге асырады. Осы комиссияның құрамына уәкілетті органның лауазымды адамы болып табылатын тергеп-тексеру жөніндегі уәкіл, уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің өкілдері, тасымалдау процесіне қатысушылар және мүдделі тұлғалар кіреді.

      Жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген жағдайларды қоспағанда, оқиғаларды және оқыс оқиғаларды тасымалдау процесіне қатысушылар тергеп-тексереді.";

      4-тармақтағы "Апаттарды" деген сөз "Жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Тергеп-тексеру жөніндегі уәкіл жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның жұмысын, оның ішінде олармен байланысты барлық аспектілерді жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғалар, сондай-ақ апаттар мен авариялар болған жерде ұйымдастырады және үйлестіреді.";

      7-тармақ "мемлекеттік органдар" деген сөздерден кейін "жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ" деген сөздермен толықтырылсын;

      8-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "8. Жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссия жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеруді жеке және басқа да мемлекеттік органдар жүргізетін басқа тергеп-тексеру түрлерінен бөлек жүргізеді.";

      9-тармақ "кезінде" деген сөзден кейін "жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ" деген сөздермен толықтырылсын;

      9) 88-8-бапта:

      тақырыптағы "Апаттарды" деген сөз "Жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      1-тармақта:

      бірінші абзацтағы "Апаттарды" деген сөз "Жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) тармақшада:

      "апат" деген сөз "жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиға, сондай-ақ апат" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "бөлшектерді және" деген сөздерден кейін "жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаның, сондай-ақ" деген сөздермен толықтырылсын;

      4) тармақша:

      "персоналдан және" деген сөздерден кейін "жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаға, сондай-ақ" деген сөздермен толықтырылсын;

      "сұрауға," деген сөзден кейін "жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаның, сондай-ақ" деген сөздермен толықтырылсын;

      5) тармақша "олардың" деген сөзден кейін "жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаны, сондай-ақ" деген сөздермен толықтырылсын;

      6) тармақша "бойынша" деген сөзден кейін "жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиға, сондай-ақ" деген сөздермен толықтырылсын;

      2) тармақшада "Апаттарды" деген сөз "Жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды" деген сөздермен ауыстырылсын.

      16. "Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы" 2002 жылғы 17 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-бап мынадай мазмұндағы 44-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "44-1) суға батқан мүлікті аластау – суға батқан мүлікті шығарып алуды не оны қайраңнан алуды немесе белгіленген теңіз дәліздерінің шегінен тысқары жерге ығыстыруды не оны жоюды қоса алғанда, суға батқан мүлік тудыратын қауіпті болғызбауға, азайтуға немесе жоюға бағытталған іс-қимылдар, сондай-ақ қажет болған кезде көрсетілген іс-қимылдардың жиынтығы. Суға батқан мүлікті аластау суға батқан мүлікті тасымалдау және сақтау жөніндегі ілеспе жұмыстарды да қамтиды;";

      2) 4-баптың 3-тармағы мынадай мазмұндағы 55-44), 55-45) және 55-46) тармақшалармен толықтырылсын:

      "55-44) теңіз кемелерін куәландыру қағидаларын бекіту;

      55-45) суға батқан кемелерді аластағаны үшін жауапкершілікті сақтандыру немесе өзге де қаржылық қамтамасыз ету туралы куәлік беру қағидаларын және оның нысандарын бекіту;

      55-46) суға батқан мүлікті аластау қағидаларын бекіту;";

      3) 7-баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 3) тармақшасындағы "тәуекелі жатады." деген сөздер "тәуекелі;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 4) тармақшамен толықтырылсын:

      "4) суға батқан мүлікті аластағаны үшін кеменің меншік иесінің не кеме иесінің жауапкершілік тәуекелі жатады.";

      4) 39-баптың 2-тармағының 9) тармақшасында:

      "теңізге" деген сөз "суға" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "көтерiп шығаруға" деген сөздер "аластауға" деген сөзбен ауыстырылсын;

      5) 40-баптың 5-тармағының 4) тармақшасындағы "алып шығу" деген сөздер "аластау" деген сөзбен ауыстырылсын;

      6) 44-1-бапта:

      1-тармақ "Халықаралық" деген сөзден кейін "және аумақтық" деген сөздермен толықтырылсын;

      3-тармақтың екінші бөлігі "уәкіл" деген сөзден кейін ", уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері" деген сөздермен толықтырылсын;

      7) 9-тарау мынадай мазмұндағы 49-1-баппен толықтырылсын:

      "49-1-бап. Суға батқан мүлік туралы хабарлау, суға батқан мүлік жатқан жерді анықтау және оны белгілеу

      1. Авариялық жағдайдың салдары болып табылатын суға батқан мүлікке мыналар жатады:

      1) суға батқан немесе қайраңға отырған кеме;

      2) Қазақстан Республикасының аумақтық суларында қайраңда тұрған, суға батқан немесе ығып ауытқыған кез келген объектіні қоса алғанда, суға батқан немесе қайраңға отырған кеменің кез келген бөлігі;

      3) теңізде кемеден жоғалған және Қазақстан Республикасының аумақтық суларында қайраңда тұрған, суға батқан немесе ығып ауытқыған кез келген объект;

      4) егер кемеге немесе басқа да мүлікке көмек көрсету жөнінде шаралар енді қолданылмайтын болса, суға батуға немесе қайраңға отыруға шақ қалған не суға бататын немесе қайраңға отыратын кеме.

      2. Қазақстан Республикасының аумақтық суларында авариялық жағдайда суға батқан кеменің меншік иесі мен капитаны порттың теңіз әкімшілігіне суға батқан мүлік туралы мәліметтерді уәкілетті орган көздеген тәртіппен дереу хабарлауға міндетті.

      3. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-теңіз Күштерінің Гидрографиялық қамтамасыз ету қызметі суға батқан мүліктің жатқан жерін анықтау және оны навигациялық белгілермен белгілеу жөнінде шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді.";

      8) 50-бапта:

      тақырыптағы "шығарып алуы" деген сөздер "аластауы" деген сөзбен ауыстырылсын;

      1-тармақтағы "өзінің сол мүлiктi шығарып алу" деген сөздер "суға батқан мүлікті аластау қағидаларына сәйкес осындай мүлікті аластау" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2-тармақта:

      "шығарып алудың" деген сөздер "аластаудың" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "тәртібі мен" деген сөздер алып тасталсын;

      "шығарып алуды" деген сөздер "аластауды" деген сөзбен ауыстырылсын;

      3-тармақтағы "суға батқан мүлікті", "шығарып алуға, ал қажет болған жағдайда оны аластауға немесе жоюға" деген сөздер тиісінше "оны", "аластауға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4-тармақтағы "шығарып алу" деген сөздер "аластау" деген сөзбен ауыстырылсын;

      5-тармақтағы "осы бапта белгiленген ережелерге сәйкес шығарып алмаған" деген сөздер "белгіленген мерзімде аластамаған" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы ескертумен толықтырылсын:

      "Ескерту. Осы тараудың мақсаттары үшін Қазақстан Республикасының аумақтық суларында суға батқан кеменің иесі не кеменің меншік иесі суға батқан мүліктің меншік иесі болып табылады.";

      9) 51-бапта:

      тақырыптағы "шығарып алуы, аластауы немесе жоюы" деген сөздер "аластауы" деген сөзбен ауыстырылсын;

      1-тармақта:

      бірінші абзацта орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

      3) және 4) тармақшалардағы "шығарып алу, аластау, жою үшін Қазақстан Республикасының заңдарында", "шығарып алуға және қажет болған жағдайда оны аластауға немесе жоюға" деген сөздер тиісінше "аластау үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында", "аластауға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2-тармақта:

      "шығарып алу, аластау немесе жою" деген сөздер "аластау" деген сөзбен ауыстырылсын;

      орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

      3-тармақта:

      "шығарып алынған кезден" деген сөздер "аласталған кезден" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өзінің суға батқан мүлкін шығарып алуға жұмсаған шығындарын және осыған байланысты басқа да келтірілген, оны сақтауға" деген сөздер "суға батқан мүлікті аластауға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "шығарып алынған мүлікті" деген сөздер "аласталған мүлікті" деген сөздермен ауыстырылсын;

      10) мынадай мазмұндағы 51-1-баппен толықтырылсын:

      "51-1-бап. Суға батқан мүліктің меншік иесінің жауапкершілігі

      1. Суға батқан мүліктің меншік иесі, суға батқан мүлікке:

      1) соғыс қимылдары, дұшпандық әрекеттер, азаматтық соғыс, көтеріліс немесе болмай қалмайтын және еңсерілмейтін дүлей құбылыс салдарынан;

      2) залал келтіру ниеті бар үшінші тұлғалардың қасақана әрекетімен (әрекетсіздігімен);

      3) оттарды немесе кемеден тысқары жерлердегі басқа да навигациялық құралдарды күтіп-ұстау жөніндегі жұмыстардың орындалмауынан немесе тиісінше орындалмауынан туындаған, олардың тиісінше жұмыс істемеуі салдарынан залал келтірілген жағдайларды қоспағанда, суға батқан мүліктің жатқан жерін анықтау, белгілеу және оны аластау шығыстары үшін жауапты болады.

      2. Сол бір авариялық жағдайдан туындаған, суға батқан мүліктің жатқан жерін анықтауға, белгілеуге және оны аластауға байланысты суға батқан мүліктің меншік иесі жауапкершілігінің мөлшері мынадай тәртіппен есептелетін жалпы сомамен шектеледі:

      сыйымдылығы қоса алғанда 2000 тіркелімдік тоннадан аспайтын кеме үшін – 1,51 миллион есептік бірлік;

      сыйымдылығы 2000 тіркелімдік тоннадан асатын кеме үшін осы тармақтың екінші абзацында көрсетілген сомаға мынадай сома қосылады:

      2001-ден 30000 тоннаға дейін қоса алғанда әрбір тоннаға – 604 есептік бірлік;

      30001-ден 70000 тоннаға дейін қоса алғанда әрбір тоннаға – 453 есептік бірлік; және

      70000 тоннадан астам әрбір тоннаға – 302 есептік бірлік.

      3. Жалпы сыйымдылығы 300 тіркелімдік тонна және одан астам кеменің меншік иесі суға батқан мүлікті аластағаны үшін жауапкершілік тәуекелін сақтандыруға не осы баптың 2-тармағына сәйкес айқындалатын мөлшерде суға батқан мүлікті аластағаны үшін жауапкершілікті өзге де қаржылық қамтамасыз етуді беруге міндетті.

      4. Қазақстан Республикасының аумақтық суларына кіретін кеменің бортында суға батқан кемелерді аластағаны үшін жауапкершілікті сақтандыру немесе өзге де қаржылық қамтамасыз ету туралы куәлігі болуы міндетті.

      5. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туын көтеріп жүзетін кемелерге суға батқан кемелерді аластағаны үшін жауапкершілікті сақтандыру немесе өзге де қаржылық қамтамасыз ету туралы куәлікті порттың теңіз әкімшілігі уәкілетті орган белгілеген тәртіппен және нысан бойынша береді.";

      11) 52-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "52-бап. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-теңіз Күштері Гидрографиялық қамтамасыз ету қызметінің және порттың теңіз әкімшілігінің келтірілген шығыстарды толық өтеттіру құқығы

      1. Мыналардың:

      1) суға батқан мүліктің жатқан жерін анықтау және оны навигациялық белгілермен белгілеу кезінде келтірілген шығыстар бойынша Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-теңіз Күштері Гидрографиялық қамтамасыз ету қызметінің;

      2) осы Заңның 51-бабының 1-тармағына сәйкес жүзеге асырылған суға батқан мүлікті аластауға байланысты келтірілген шығыстар бойынша порттың теңіз әкімшілігінің келтірілген шығыстарды толық өтеттіруге құқығы бар.

      2. Келтірілген шығыстарды өтеу:

      1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен, аласталған суға батқан мүлікті өткізуден түскен сома есебінен жүзеге асырылады, қалған сома суға батқан мүліктің меншік иесіне беріледі;

      2) егер суға батқан мүлікті өткізуден түскен сома суға батқан мүліктің жатқан жерін анықтауға, белгілеуге және оны аластауға жұмсалған шығыстарды жаппаса, суға батқан мүліктің меншік иесінің есебінен жүзеге асырылады.

      Келтірілген шығыстарды өтеуден алынған қаражат мемлекет кірісіне есепке жатқызылады.";

      12) 53-баптың тақырыбындағы және мәтініндегі "шығарып алынған" деген сөздер "аласталған" деген сөзбен ауыстырылсын;

      13) 197-баптың 1-тармағының 8) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "8) суға батқан мүлікті аластауға байланысты;";

      14) 220-баптың 3-тармағындағы "оның судан шығарылуын", "шығаруға" деген сөздер тиісінше "оны судан аластауды", "аластауға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      15) 223-баптың 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "5) суға батқан мүлікті аластауға жұмсалған шығыстарға;";

      16) мынадай мазмұндағы 238-1-баппен толықтырылсын:

      "238-1-бап. Суға батқан мүліктің жатқан жерін анықтауға және оны белгілеуге байланысты Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-теңіз Күштерінің Гидрографиялық қамтамасыз ету қызметі және суға батқан мүлікті аластауға байланысты келтірілген шығыстарды өтеу туралы талаптар бойынша порттың теңіз әкімшілігі үшін талап қоюдың ескіру мерзімі

      Суға батқан мүліктің жатқан жерін анықтауға және белгілеуге байланысты келтірілген шығыстарды өтеу туралы талаптар бойынша Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-теңіз Күштерінің Гидрографиялық қамтамасыз ету қызметі және суға батқан мүлікті аластауға байланысты келтірілген шығыстарды өтеу туралы талаптар бойынша порттың теңіз әкімшілігі үшін талап қоюдың ескіру мерзімі суға батқан мүлікті аластау қағидаларында айқындалған тәртіппен суға батқан мүліктің қауіптілігі айқындалған күннен бастап үш жылды құрайды.

      Авариялық жағдай болып, салдарынан мүлік суға батқан күннен бастап алты жыл өткеннен кейін талап қойылмайды.

      Егер авариялық жағдай бірқатар оқиғалардан тұрса, онда алты жылдық мерзім осы оқиғалардың бірінші күнінен бастап есептеледі.".

      17. "Автомобиль көлігі туралы" 2003 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-бапта:

      мынадай мазмұндағы 3-1), 6-1) және 6-2) тармақшалармен толықтырылсын:

      "3-1) автоматтандырылған өлшеу станциясы – метрологиялық салыстырып тексеруден өткен, фото- және бейнетүсірілімді жүзеге асыратын, автоматты режимде жұмыс істейтін, автомобиль көлігі құралдарының түрін, маркасын, мемлекеттік тіркеу белгісін, салмақтық және габариттік параметрлерін, осьтік жүктемелерін және жүру жылдамдығын тіркейтін сертификатталған арнаулы бақылау-өлшеу техникалық құралдарының, аспаптар мен жабдықтардың зияткерлік көлік жүйесімен интеграцияланған кешені;";

      "6-1) автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станциясы – автомобиль көлігі құралдарының салмақтық және габариттік параметрлерін өлшеу жөніндегі жұмыстарды орындауға арналған, осы мақсаттар үшін зияткерлік көлік жүйесімен ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз ететін өлшеу құралы, стационарлық типтегі салмақ өлшеу жабдығы немесе жылжымалы ұтқыр таразылар бар стационарлық немесе ауыспалы пункт;

      6-2) автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станциясының операторы – автомобиль көлігі құралдарының салмақтық және габариттік параметрлерін өлшеу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;";

      9-2) тармақша алып тасталсын;

      23-2), 23-3) және 23-4) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "23-2) өзі аударғыш – жүкті түсіру үшін механикалық еңкейтілетін шанағы бар, өзі түсіретін жүк автомобилі, тіркеме немесе жартылай тіркеме;

      23-3) рұқсат етілген ең жоғары масса – жасаушы кәсіпорын ең жоғары рұқсат етілетін ретінде белгілеген, жарақталған автокөлік құралының жүкпен, жүргізушімен және жолаушылармен бірге массасы. Автокөлік құралдары құрамының, яғни тіркелген және біртұтас ретінде қозғалатын құрамының рұқсат етілген ең жоғары массасы деп құрамына кіретін автокөлік құралдарының рұқсат етілген ең жоғары массаларының қосындысы түсініледі;

      23-4) сервис орталығы (шеберхана) – тахографтарды орнату және оларға қызмет көрсету жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;";

      мынадай мазмұндағы 23-5) және 23-6) тармақшалармен толықтырылсын:

      "23-5) сертификаттау орталығы – 1970 жылғы Халықаралық автомобиль тасымалын жүргізетін автокөлік құралдары экипаждарының жұмысына қатысты Еуропалық келісім (ЕСТР) ережелеріне сәйкес электрондық (цифрлық) тахографтарға электрондық карточкаларды цифрлық сертификаттауды жүзеге асыратын заңды тұлға;

      23-6) спутниктік навигация аппаратурасы – автокөлік құралына жаһандық навигациялық спутниктік жүйелердің сигналдары арқылы оның ағымдағы орналасқан жерін, жүру бағыты мен жылдамдығын айқындау, қосымша борт жабдығымен деректер алмасу үшін, сондай-ақ жылжымалы радиотелефон байланысы желілері арқылы ақпарат алмасу үшін орнатылатын аппараттық-бағдарламалық құрылғы;";

      31) тармақша алып тасталсын;

      2) 11-бапта:

      4-тармақтың бірінші бөлігінің 7) тармақшасындағы "арнайы автоматтандырылған өлшеу құралы" деген сөздер "автоматтандырылған өлшеу станциясы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Автоматтандырылған өлшеу станциялары арқылы жүріп өту тәртібі автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларында айқындалады.";

      3) 13-бапта:

      13-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "13-1) автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларын бекітеді;";

      мынадай мазмұндағы 13-2) және 23-21) тармақшалармен толықтырылсын:

      "13-2) автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларын бекітеді;";

      "23-21) автоматтандырылған өлшеу станцияларының тізілімін жүргізеді;";

      4) 19-4-баптың 1-тармағындағы "арнайы автоматтандырылған өлшеу құралдары" деген сөздер "автоматтандырылған өлшеу станциялары" деген сөздермен ауыстырылсын;

      5) 19-5-баптың 3-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) автоматтандырылған өлшеу станцияларын пайдалана отырып жүргізіледі.";

      6) 19-16-бап мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органда тіркеу есебінен шығарылмаған автокөлік құралдарын кәдеге жаратуға тапсыруға тыйым салынады.";

      7) 19-17-бапта:

      2-тармақ мынадай мазмұндағы 12) тармақшамен толықтырылсын:

      "12) автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станцияларының операторлары.";

      10-тармақтағы "тоқсандық" деген сөз "жартыжылдық" деген сөзбен ауыстырылсын;

      8) 2-2-тарау мынадай мазмұндағы 19-18-баппен толықтырылсын:

      "19-18-бап. Автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станциялары

      1. Автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станцияларында автокөлік құралдарының салмақтық және габариттік параметрлерін өлшеу меншік құқығында немесе өзге де заңды негіздерде автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станцияларының операторындағы метрологиялық салыстырып тексеруден өткен өлшеу құралдарымен жүзеге асырылады.

      Салмақтық және габариттік параметрлердің өлшемдері туралы деректер автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларында айқындалатын тәртіппен зияткерлік көлік жүйесіне беріледі.

      2. Автомобиль көлігі құралдарының салмағын өлшеу станцияларының операторлары өз қызметтерін жария шарт негізінде көрсетеді.";

      9) 20-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Әлеуметтік маңызы бар қатынастарда, сондай-ақ жолаушылар мен багажды қалалық (ауылдық), қала маңындағы қатынастарда автомобильмен тұрақты тасымалдауларда "Алтын алқа", "Күміс алқа" алқаларымен наградталған немесе бұрын "Батыр ана" атағын алған, сондай-ақ I және II дәрежелі "Ана даңқы" ордендерімен наградталған көпбалалы аналардың, бірінші топтағы мүгедектігі бар адамдардың тегін жол жүруге, ал 15 жастан 18 жасқа дейінгі адамдардың жол жүру құжатының (билетінің) толық құнының елу пайызын төлей отырып, жол жүру құжатын (билетін) сатып алуға құқығы бар.";

      10) 22-бапта:

      2-тармақтың 1-1) тармақшасы алып тасталсын;

      3-тармақтың 1) тармақшасындағы "1-1)," деген цифрлар алып тасталсын;

      11) 37-баптың 1-1-тармағы алып тасталсын;

      12) 38-бап мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен және ескертумен толықтырылсын:

      "2-1. Техникалық жол берілетін ең жоғары массасы он екі тоннадан асатын автокөлік құралдарының иелері автоматтандырылған өлшеу станциялары жұмыс істейтін аймақ арқылы жүріп өткен кезде автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларында айқындалған тәртіппен автоматтандырылған өлшеу станциясында осындай автокөлік құралының нақты салмақтық және габариттік параметрлерін өлшеуді қамтамасыз етуге міндетті.";

      "Ескерту. Автокөлік құралдарының меншік иелері, шаруашылық жүргізу құқығында немесе жедел басқару құқығында автокөлік құралдарын иеленетін тұлғалар, сондай-ақ автокөлік құралын экипажымен қоса жалдау шарты бойынша беру жағдайларын қоспағанда, автокөлік құралдары уақытша иеленуге және пайдалануға берілген тұлғалар; егер автокөлік құралы Қазақстан Республикасының аумағымен халықаралық тасымалдарды жүзеге асырса, көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасқан сақтанушылар осы баптың 2-1-тармағындағы автокөлік құралдарының иелері деп танылады.";

      13) мынадай мазмұндағы 38-2-баппен толықтырылсын:

      "38-2-бап. Жүктерді өзі аударғыш автомобильмен тасымалдау

      Рұқсат етілген ең жоғары массасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген автокөлік құралының жол берілетін жалпы массасынан асатын жүктерді өзі аударғыш автомобильмен Қазақстан Республикасының жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарымен және елді мекендерінің көшелерімен тасымалдауға жол берілмейді.";

      14) 47-баптың 5-тармағындағы "Қалааралық, ауданаралық (облысішілік қалааралық облысаралық", "он" деген сөздер тиісінше "Ауданаралық (облысішілік қалааралық) облысаралық қалааралық", "сегіз" деген сөздермен ауыстырылсын;

      15) 54-1-бап мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:

      "3. Осы Заңның 11-бабының 4 және 5-тармақтарының қолданысы 2026 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын.".

      18. "Iшкi су көлiгi туралы" 2004 жылғы 6 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 9-баптың 1-тармағында:

      16) тармақшадағы "қадағалау қызметкерлері" деген сөздер "бақылау мен қадағалау жұмыскерлері және ішкі су көлігі саласындағы жұмыскерлер" деген сөздермен ауыстырылсын;

      26-11) тармақшадағы "біліктілік комиссиялары туралы ережені," деген сөздер алып тасталсын;

      мынадай мазмұндағы 26-33) тармақшамен толықтырылсын:

      "26-33) уәкілетті органның кәсіпорны орындайтын жұмыстар мен көрсететін қызметтердің көлемдері мен құнын айқындау әдістемесін әзірлеу және бекіту;";

      2) 12-баптың 1 және 3-тармақтарындағы "құрылыстарын" деген сөз "құрылысжайларын (шлюздерді)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3) 15-баптың 4-тармағы 1) тармақшасының бірінші бөлігі "ішкі су жолдарын" деген сөздерден кейін "және кеме қатынасы гидротехникалық құрылысжайларын (шлюздерді)" деген сөздермен толықтырылсын;

      4) 17-баптың 9) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "9) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк кеме тiзiлiмiнде мемлекеттiк тiркелуге жататын кемелердiң командалық құрамының адамдарына диплом беру және оларды аттестаттау қағидаларына сәйкес жүргізілетін кемелердiң командалық құрамының адамдарына диплом беру;";

      5) 94-баптағы "құрылыстарын" деген сөз "құрылысжайларын (шлюздерді)" деген сөздермен ауыстырылсын.

      19. "Қазақстан Республикасының қорғанысы және Қарулы Күштері туралы" 2005 жылғы 7 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      31-1-баптың 2-тармағының екінші бөлігіндегі "(оның ішінде пилотсыз)" деген сөздер ", оның ішінде пилотсыз әуе кемелерін" деген сөздермен ауыстырылсын.

      20. "Экспорттық бақылау туралы" 2007 жылғы 21 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1-баптың 3) тармақшасындағы "ұшқышсыз ұшу аппараттары" деген сөздер "пилотсыз әуе кемелері" деген сөздермен ауыстырылсын.

      21. "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-бапта:

      мынадай мазмұндағы 5-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "5-1) авиациялық жұмыстарды орындау құқығына арналған куәлік – азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым берген, пайдаланушының авиациялық жұмыстарға жіберілуін куәландыратын, белгіленген нысандағы құжат;";

      6-1) тармақша алып тасталсын;

      10-1), 10-2), 10-3) және 10-4) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "10-1) авиациялық медицина – авиациялық ұшуды медициналық қамтамасыз ету мәселелерін зерделеуге арналған медицина саласы;

      10-2) авиациялық медициналық инспектор – азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның авиациялық медицина саласында біліктілігі мен жұмыс тәжірибесі бар және азаматтық және эксперименттік авиация саласында сертификаттауды, бақылау мен қадағалауды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген авиация инспекторы;

      10-3) авиациялық медициналық орталық – азаматтық авиация саласында медициналық куәландыруды жүзеге асыратын заңды тұлға;

      10-4) авиациялық медициналық орталықтың сертификаты – авиациялық медициналық орталықтың сертификаттау талаптарына сәйкестігін куәландыратын, белгіленген үлгідегі құжат;";

      мынадай мазмұндағы 10-5), 10-6), 15-1) және 29-2) тармақшалармен толықтырылсын:

      "10-5) авиациялық медициналық сарапшы – авиациялық медициналық сарапшы сертификаты бар, авиациялық медицина саласында даярлықтан өткен және практикалық дағдылары мен еңбек өтілі бар, әуе кемелерінің ұшуын орындауға және қамтамасыз етуге және оларға техникалық қызмет көрсетуге, әуе қозғалысына қызмет көрсетуге тікелей байланысты адамдарды куәліктерді немесе біліктілік белгілерін алуға медициналық куәландырудан өткізу үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым тағайындайтын дәрігер;

      10-6) авиациялық медициналық сарапшының сертификаты – авиациялық медициналық сарапшыға медициналық куәландыру жүргізу және медициналық сертификат беру құқығын беретін, белгіленген үлгідегі құжат;";

      "15-1) азаматтық авиация саласындағы төлемдер – азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым көрсететін қызметтер үшін жеке және заңды тұлғалардың төлемақысы, сондай-ақ азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның бюджетіне ұшу қауіпсіздігі мен авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге тұрақты қадағалауды жүзеге асырғаны үшін заңды тұлғалардың міндетті аударымдары;";

      "29-2) әділ мәдениет – осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, авиация персоналы және азаматтық авиация саласындағы өзге де жұмыскерлер азаматтық авиация саласындағы қателіктер немесе теріс қылықтар туралы хабарлайтын және жасалған қателіктер немесе теріс қылықтар үшін жауаптылықта болмайтын ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаты;";

      31) тармақшадағы "оларды пайдалануға жарамдылығының нормаларына" деген сөздер "сертификаттау талаптарына" деген сөздермен ауыстырылсын;

      38) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "38) әуежайдың (әуеайлақтың) авиациялық қауіпсіздік қызметінің сертификаты – әуежайдың (әуеайлақтың) авиациялық қауіпсіздік қызметінің сертификаттау талаптарына сәйкестігін куәландыратын, белгіленген үлгідегі құжат;";

      мынадай мазмұндағы 53-3) тармақшамен толықтырылсын:

      "53-3) даярлаудың және бағалаудың құзыреттілік жүйесі – авиация персоналын даярлау және бағалау жүйесі, оған нәтижелерге бағдарлану, операцияларды орындау тиімділігінің стандарттарына және осы стандарттарды өлшеуге ерекше назар аудару, сондай-ақ белгіленген тиімділік стандарттары негізінде оқу курсын әзірлеу тән;";

      54-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "54-1) жерде қызмет көрсету – әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтымайтын, әуе кемесі әуежайға (әуеайлаққа) келген немесе әуе кемесі әуежайдан (әуеайлақтан) жөнелтілген кезде қажетті қызмет көрсету;";

      мынадай мазмұндағы 54-2), 61-1) және 61-2) тармақшалармен толықтырылсын:

      "54-2) жерде қызмет көрсету қызметтерін беруші – әуежайды (әуеайлақты) пайдаланушыны және өз әуе кемелеріне, жолаушыларға, багажға, жүктер мен поштаға өз бетінше қызмет көрсететін авиакомпанияны қоспағанда, әуежай (әуеайлақ) аумағында жерде қызмет көрсету қызметтерін көрсететін жеке немесе заңды тұлға;";

      "61-1) қауіпті жүктер – адамның өмірі мен денсаулығына, қауіпсіздігі мен мүлкіне немесе қоршаған ортаға қатер төндіретін, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) қауіпті жүктерді әуемен қауіпсіз тасымалдау жөніндегі техникалық нұсқаулықтарында айқындалатын қауіпті жүктер тізбесінде көрсетілген бұйымдар немесе заттар;

      61-2) қашықтан сәйкестендіру жүйесі – ұшуды орындау процесінде пилотсыз әуе кемесі туралы ақпаратты жергілікті трансляциялауды қамтамасыз ететін жүйе;";

      65-1) тармақшадағы "санаттарға" деген сөз "деңгейлерге" деген сөзбен ауыстырылсын;

      66-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "66-1) пилотсыз авиациялық жүйе – пилотсыз әуе кемесі және пилотсыз әуе кемесін әуе кеңістігінде қауіпсіз және тиімді пайдалану үшін қажетті онымен байланысты (пилотсыз әуе кемесін басқаратын байланыс арналары мен құрамдастарды қоса алғанда) элементтер;";

      мынадай мазмұндағы 66-2), 66-3), 66-4), 66-5), 66-6), 67-1) және 76-2) тармақшалармен толықтырылсын:

      "66-2) пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақ – Қазақстан Республикасы аумағының үстінде белгіленген мөлшерлердегі әуе кеңістігінің бір бөлігі, оның шегінде пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына белгілі бір шарттармен шектеу қойылады;

      66-3) пилотсыз әуе кемесі – дербес жұмыс істеуге және (немесе) бортында пилотсыз қашықтан басқаруға пайдаланылатын немесе арналған әуе кемесі;

      66-4) рейс мәртебесінің өзгеруі — маршруттың жоспарланған бағыттан өзгеруі, рейстің кідіруі, рейс кестесінің өзгеруі, рейстің орындалмауы немесе рейстің ұшу (ұшып келу) уақытына немесе маршрутқа әсер ететін өзге де өзгеріс;

      66-5) сараптамалық медициналық қорытынды – авиациялық медициналық инспектор даулы жағдайлар бойынша, қажет болған кезде авиация саласындағы басқа да мамандарды тарта отырып берген құжат;

      66-6) сертификатталған әуеайлақ (тікұшақ айлағы) – пайдаланушысына әуеайлақтың (тікұшақ айлағының) жарамдылығы сертификаты берілген әуеайлақ (тікұшақ айлағы);";

      "67-1) тип сертификаты – әуе кемелерін сертификаттауды жүзеге асыратын азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым, азаматтық авиация саласындағы халықаралық ұйым немесе азаматтық әуе кемесі типінің конструкциясын, қозғалтқышты немесе әуе бұрандасын айқындау үшін шет мемлекет берген және конструкцияның ұшуға жарамдылық нормаларына сәйкестігін растайтын құжат;";

      "76-2) ұшуға шектеу қойылған аймақ – Қазақстан Республикасы аумағының үстіндегі белгіленген мөлшерлердегі әуе кеңістігі, оның шегінде әуе кемелерінің ұшуына белгілі бір шарттармен шектеу қойылады;";

      78) тармақшадағы "ұшудың қауiпсiз жүргiзiлуiн қамтамасыз ететiн шаралар кешенi, бұл ретте адамдардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру немесе мүлкіне залал келтіру тәуекелі қолайлы деңгейге дейін төмендетіледі және қауіптілік көздерін анықтаудың және тәуекел факторларын бақылаудың үздіксіз процесі арқылы осындай не бұдан да төмен деңгейде сақталады" деген сөздер "адамдардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру немесе мүлікке залал келтіру тәуекелі қолайлы деңгейге дейін төмендетілген және қауіптілік көздерін анықтаудың және тәуекел факторларын бақылаудың үздіксіз процесі арқылы осы не бұдан да төмен деңгейде тұратын жай-күй" деген сөздермен ауыстырылсын;

      78-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "78-1) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі – ұйымдастырушылық құрылымды, жауапкершілік иерархиясын, міндеттерді, басшылық қағидаттары мен рәсімдерді қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігін басқаруға арналған жүйелі тәсіл;";

      мынадай мазмұндағы 78-2) тармақшамен толықтырылсын:

      "78-2) ұшу сынақтары – әуе кемесінің, күш қондырғыларының, авиациялық және арнаулы жабдықтың, қару-жарақтар мен басқа да авиациялық техниканың, аэродинамика және әуе кемелерінің, сондай-ақ олардың жүйелерінің беріктігі саласындағы зерттеулердің сипаттамаларын айқындау үшін және (немесе) азаматтық авиациялық техниканың ұшуға жарамдылығы талаптарына сәйкестігін айқындау үшін орындалатын ұшу;";

      80) және 81) тармақшалар алып тасталсын;

      2) 3-баптың тақырыбындағы "пайдалануды және авиация қызметін реттейтін" деген сөздер "пайдалану және авиация қызметі туралы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3) 6-баптың 3-тармағының төртінші бөлігіндегі "сексен" деген сөз "жетпіс бес" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) 7-бап мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

      "1-1. Егемендігі айқындалмаған, Қазақстан Республикасы әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз етуге жауапты болатын әуе кеңістігінде Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіпке сәйкес Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасы қолданылады.";

      5) 10-баптың 6-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жеке және (немесе) заңды тұлғалардың жолданымдары бойынша не өз бастамасы бойынша азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қызметшілері жасаған тексерулердің және бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандарының қорытынды құжаттарының (актілердің, инспекторлық нұсқамалардың) күшін жоюға, оларды кері қайтарып алуға, тоқтата тұруға немесе өзгертуге құқылы.";

      6) 10-2-бапта:

      3) және 9) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) аэронавигациялық ақпаратпен қамтамасыз ету, аспаптар арқылы ұшу схемаларын әзірлеу және аэронавигациялық карталарды жасау;";

      "9) құстар мен өзге де жануарлар туындататын қауіптерді басқару;";

      13) тармақша алып тасталсын;

      14) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "14) жерде қызмет көрсету;";

      17) тармақшадағы "қамтамасыз ету жатады." деген сөздер "қамтамасыз ету;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 18) тармақшамен толықтырылсын:

      "18) авиациялық оқиғалар туралы деректерді міндетті және ерікті түрде ұсыну жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету жатады.";

      7) 11-баптың 4-тармағындағы "қызметтік куәлігін" деген сөздер "авиация инспекторының куәлігін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      8) 12-баптың 5-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Авиация инспекторлары беретін инспекторлық нұсқамаларға азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға немесе сотқа шағым жасалуы мүмкін.";

      9) 12-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "12-1-бап. Азаматтық авиацияның ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарлама

      1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын мемлекеттік органдармен бірлесіп, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасына сәйкес азаматтық авиация жүйесінің ауқымы мен күрделілігіне сәйкес келетін азаматтық авиацияның ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаны әзірлейді және іске асырады, ол:

      1) ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыруға бағытталған қағидалар мен іс-шаралардың бірыңғай кешенін білдіреді;

      2) пайдаланушылар мен азаматтық авиация ұйымдарының ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін тиімді іске асыруға және олармен тиісінше өзара іс-қимыл жасауға ықпал етеді;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің көрсеткіштерін мониторингтеуді және бағалауды қамтамасыз етеді;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің жалпымемлекеттік көрсеткіштерін қолдайды және жақсартады.

      2. Азаматтық авиацияның ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарлама:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік саясатты, мақсаттар мен ресурстарды;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел факторларын мемлекеттік деңгейде басқаруды;

      3) ұшу қауіпсіздігін мемлекеттік деңгейде қамтамасыз етуді;

      4) ұшу қауіпсіздігі мәселелерін мемлекеттік деңгейде танымал етуді қамтиды.

      3. Азаматтық авиациядағы ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қоғамдық қатынастардың барлық субъектілері қызметінің негізгі басымдығы және міндеттемесі болып табылады.";

      10) 12-2-бап мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:

      "5) бағдарламаның негізгі бағыттары мен оны іске асыру тетігін, қажетті ресурстар мен оларды қаржыландыру көздерін, іске асырудан күтілетін нәтижені және индикаторларды қамтиды.";

      11) 14-бапта:

      1-тармақта:

      2-1) тармақша алып тасталсын;

      14) тармақша "пайдаланушылардың" деген сөзден кейін "қызметі көрсетілетін қызметтерді ұсыну барысында әуе кемелерінің ұшуын орындаумен байланысты азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталықтарының" деген сөздермен толықтырылсын;

      25) және 41-3) тармақшалар алып тасталсын;

      41-14) тармақшадағы "мен оқыс оқиғалар" деген сөздер алып тасталсын;

      41-20) тармақшадағы "үлгі" деген сөз "тип" деген сөзбен ауыстырылсын;

      41-40) тармақшадағы "әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының) азаматтық әуе кемелерін пайдалануға жарамдылығы" деген сөздер "азаматтық авиация әуеайлақтарын (тікұшақ айлақтарын) пайдалануға жарамдылық" деген сөздермен ауыстырылсын;

      41-46) және 41-53) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "41-46) Қазақстан Республикасында азаматтық әуе кемелерінің ұшуына құстар мен өзге де жануарлар туындататын қауіптерді басқару қағидаларын бекітеді;";

      "41-53) әуежайдың (әуеайлақтың) авиациялық қауіпсіздік қызметін сертификаттау және сертификат беру қағидаларын, сондай-ақ әуежайдың (әуеайлақтың) авиациялық қауіпсіздік қызметіне қойылатын сертификаттау талаптарын бекітеді;";

      41-60) тармақша алып тасталсын;

      41-72) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "41-72) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларын бекітеді;";

      41-73) тармақшадағы "әуежай аумағында" деген сөздер "әуежай (әуеайлақ) аумағында" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 41-74), 41-75), 41-76), 41-77) және 41-78) тармақшалармен толықтырылсын:

      "41-74) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша жылына екі жүз мың жолаушыдан аз жолаушылар легімен операциялық шығындарды жабу үшін кірістердің жеткілікті деңгейін қамтамасыз етпейтін коммуналдық меншіктегі әуежайларды субсидиялау тәртібін бекітеді;

      41-75) әуе кемесін жерде мұз қатуға қарсы қорғау жөніндегі қағидаларды бекітеді;

      41-76) азаматтық авиация саласындағы төлемдерді алу қағидаларын бекітеді;

      41-77) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның ақылы көрсетілетін қызметтерінің тізбесін және азаматтық авиация саласындағы төлемдер мөлшерлемелерін бекітеді;

      41-78) монополияға қарсы органмен келісу бойынша инфрақұрылымдық алымдарды есептеу әдістемесін бекітеді;";

      мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:

      "4. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның ведомствосы өз құзыреті шегінде осы Заңның 16-6-бабы 2-тармағының 1), 2) және 4) тармақшаларында көзделген шараларды қолдануға құқылы.";

      12) 15-1-баптың 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11), 12), 13), 14), 15), 16), 17), 18), 19), 20), 21), 22), 23), 24), 25), 26), 27), 28), 29), 30) және 31) тармақшалары алып тасталсын;

      13) 16-бапта:

      1-тармақтағы "азаматтық авиация пайдаланушылары мен ұйымдарының, әуе кемелерінің," деген сөздер "пайдаланушылардың және азаматтық авиация ұйымдарының, әуе кемелерінің, пилотсыз авиациялық жүйелердің," деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Азаматтық авиация саласындағы сертификаттау үшін азаматтық авиация саласындағы төлемдерді алу қағидаларында, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның ақылы көрсетілетін қызметтерінің тізбесінде және азаматтық авиация саласындағы төлемдер мөлшерлемелерінде айқындалған тәртіппен және мөлшерлерде азаматтық авиация саласындағы төлемдер алынады. Азаматтық авиация саласындағы сертификаттау көрсетілген төлемдер азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның бюджетіне төленгеннен кейін жүзеге асырылады.";

      6-тармақта:

      бірінші бөліктегі "1-санат, 2-санат және 3-санат болып үш санатқа" деген сөздер және "1-деңгей, 2-деңгей және 3-деңгей болып үш деңгейге" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "1-деңгейге қызметті жүзеге асыруға кедергі келтіретін сертификаттау талаптарына сәйкессіздік жатады.";

      үшінші бөліктегі "санатқа" деген сөз "деңгейге" деген сөзбен ауыстырылсын;

      төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "3-деңгейге қызметті жүзеге асыруға кедергі келтірмейтін және өндірісті жетілдіру кезінде жойылуға тиісті сертификаттау талаптарына сәйкессіздік жатады.";

      7-тармақтағы "3-санаттағы" деген сөздер "1-деңгейдегі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      8-тармақтың бірінші бөлігінде:

      бірінші абзацтағы "санаттағы" деген сөз "деңгейдегі" деген сөзбен ауыстырылсын;

      1) тармақшадағы "мерзім белгілейді" деген сөздер "мерзімді келіседі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) тармақшадағы "бекітеді" деген сөз "келіседі" деген сөзбен ауыстырылсын;

      9-тармақта:

      бірінші бөлік "тексеру" деген сөзден кейін "немесе бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандарын" деген сөздермен толықтырылсын;

      екінші бөлікте:

      "ұйым белгілеген" деген сөздер "ұйыммен келісілген" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "2-санаттағы" деген сөздер "2-деңгейдегі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "3-санаттағы" деген сөздер "1-деңгейдегі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші бөліктегі "1-санаттағы" деген сөздер "3-деңгейдегі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      14) 16-3-бапта:

      2-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Бірінші деңгейдегі бұзушылыққа:

      1) авиация инспекторын құжаттамаға, пайдаланушының және (немесе) азаматтық авиация ұйымдарының объектілеріне (әуе кемелерін, ғимараттарды, құрылысжайларды, әуежайларды (әуеайлақтарды), аэронавигациялық қызмет көрсету объектілерін, авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жөніндегі ұйымдарды, ұшуға жарамдылық ұйымдарын, шеберханаларды, перрондарды, жүктерді өңдеу аймақтарын, авиациялық оқу орталықтарын, ангарларды, отын сақтау қоймаларын, қызметтік үй-жайларды қоса алғанда) жіберуден бас тарту;

      2) ұсынылған құжаттарды бұрмалау арқылы пайдаланушының немесе азаматтық авиация ұйымының сертификат (авиациялық жұмыстарды орындауға арналған куәлік) алуы, сертификаттау талаптарына сәйкестікте ұстап тұруы;

      3) пайдаланушының немесе азаматтық авиация ұйымының заңға қайшы іс-қимылдар жасауы немесе сертификатты (авиациялық жұмыстарды орындауға арналған куәлікті) заңсыз пайдалануы;

      4) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның бекітуіне жататын құжаттамаға осындай ұйымның тиісті бекітуінсіз өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу;

      5) екінші деңгейдегі бұзушылық кезінде пайдаланушының немесе азаматтық авиация ұйымының түзету іс-қимылдарының жоспарын азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға оған бағалау жүргізу үшін белгіленген мерзімде ұсынбауы немесе азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым келіскен немесе ұзартқан мерзімдерде түзету іс-қимылдарын орындамауы;

      6) әуе кемесін пайдаланушының азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға немесе азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға авиациялық оқиға туралы деректерді белгіленген мерзімде ұсынбауы;

      7) осы Заңға сәйкес сертификаттың (авиациялық жұмыстарды орындауға арналған куәліктің) қолданылуын тоқтата тұруға не сертификатты (авиациялық жұмыстарды орындауға арналған куәлікті) кері қайтарып алуға негіз болған өзге де жағдайлар кіреді.";

      5-тармақ мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Осы баптың 2-тармағы екінші бөлігінің 2) және 3) тармақшаларында көзделген бірінші деңгейдегі бұзушылықтарға жол берілген жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым сертификатты (авиациялық жұмыстарды орындауға арналған куәлікті) кері қайтарып алады.";

      6-тармақтың бірінші бөлігінде:

      1) тармақшадағы "мерзім белгілейді. Азаматтық авиация пайдаланушысы немесе ұйымы" деген сөздер "мерзімді келіседі. Пайдаланушы немесе азаматтық авиация ұйымы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) тармақшадағы "азаматтық авиация пайдаланушысы немесе ұйымы", "бекітеді", "Азаматтық авиация пайдаланушысы немесе ұйымы" деген сөздер тиісінше "пайдаланушы немесе азаматтық авиация ұйымы", "келіседі", "Пайдаланушы немесе азаматтық авиация ұйымы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      7-тармақта:

      бірінші бөліктегі "азаматтық авиация пайдаланушысының немесе ұйымының", "тексеру" деген сөздер тиісінше "пайдаланушының немесе азаматтық авиация ұйымының", "тексеру немесе бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандарын" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөліктегі "азаматтық авиация пайдаланушысы немесе ұйымы", "ұйым белгілеген" деген сөздер тиісінше "пайдаланушы немесе азаматтық авиация ұйымы", "ұйыммен келісілген" деген сөздермен ауыстырылсын;

      8-тармақтағы "азаматтық авиация пайдаланушылары мен ұйымдары", "белгіленген" деген сөздер тиісінше "пайдаланушылар мен азаматтық авиация ұйымдары", "келісілген" деген сөздермен ауыстырылсын;

      15) 16-4-баптың 2-тармағының бірінші бөлігіндегі ", сондай-ақ авиациялық қауіпсіздіктің жай-күйін шолу" деген сөздер алып тасталсын;

      16) 16-6-бапта:

      2-тармақтың 2) тармақшасындағы "авиация персоналының біліктілігі туралы ақпаратты қоса алғанда, азаматтық авиацияның пайдаланушылары мен ұйымдарынан ақпарат, құжаттар сұратуға, сондай-ақ оларды ұсыну мерзімдерін белгілей отырып, өз функцияларын орындау үшін қажетті түсініктемелер мен материалдарды талап етуге" деген сөздер "пайдаланушылардан және азаматтық авиация ұйымдарынан ұсыну мерзімдерін белгілей отырып, авиация персоналының біліктілігі туралы ақпаратты қоса алғанда, ақпарат, құжаттар сұратуға, сондай-ақ өз функцияларын орындау үшін қажетті түсініктемелер мен материалдарды талап етуге, ұшу қауіпсіздігі мен авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы ықтимал кемшіліктерді анықтау мақсатында авиация персоналына сауалнама жүргізуге" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақтың 3) тармақшасы "тексеру" деген сөзден кейін "немесе бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандарын" деген сөздермен толықтырылсын;

      4-тармақтағы "Азаматтық авиацияның пайдаланушысы немесе ұйымы", "қызметтік куәлікті" деген сөздер тиісінше "Пайдаланушы немесе азаматтық авиация ұйымы", "авиация инспекторы куәлігін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      6-тармақтың бірінші абзацы "үшін" деген сөзден кейін "азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қаражаты есебінен" деген сөздермен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы 8 және 9-тармақтармен толықтырылсын:

      "8. Авиация инспекторлары өздерінің қызметтік міндеттерін атқармағаны немесе тиісінше атқармағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

      9. Авиация инспекторларының:

      1) өздерінің материалдық мүдделерін, жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының, жекжаттарының және (немесе) өзге де тұлғалардың материалдық мүдделерін қанағаттандыруға байланысты мәселелерді шешу кезінде өздерінің лауазымдық өкілеттіктерін пайдалануына;

      2) шешімдер дайындау мен қабылдау кезінде жеке және (немесе) заңды тұлғаларға құқыққа сыйымсыз артықшылық беруіне;

      3) осы Заңға сәйкес жүктелген функцияларды орындау кезінде алынған ақпаратты, егер мұндай ақпарат ресми таратуға жатпайтын болса, жеке немесе топтық мүдделерде пайдалануына;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасында берілуі көзделмеген ақпаратты жеке немесе заңды тұлғалардан талап етуіне тыйым салынады.

      Авиация инспекторының осы тармақтың бірінші бөлігінің талаптарын бұзуы, егер онда бұл қылмыстық құқық бұзушылық не әкімшілік құқық бұзушылық белгілері болмаса, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен қызметіне толық сәйкес еместігі туралы ескерту түрінде тәртіптік жаза қолдануға не жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзуға алып келеді.";

      17) 16-9-баптың 2-тармағында:

      4) және 6) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "4) Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасына сәйкес нұсқамалық материалдарды әзірлейді және бекітеді, сондай-ақ ұшуға жарамдылығы жөніндегі директивалар мен өзге де директивалар шығарады;";

      "6) Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемелерінің мемлекеттік тізілімін, сондай-ақ Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының пилотсыз авиациялық жүйелерінің тізілімін жүргізеді;";

      9) тармақшада:

      "пайдаланушының сертификатын," деген сөздерден кейін "пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдаланушы сертификатын," деген сөздермен толықтырылсын;

      "орталығының сертификатын," деген сөздерден кейін "тренажердің сәйкестік сертификатын," деген сөздермен толықтырылсын;

      "ұшуға жарамдылығы сертификатын," деген сөздерден кейін "пилотсыз авиациялық жүйелердің ұшуға жарамдылығы сертификатын," деген сөздермен толықтырылсын;

      "жете тексеруді ұйымдастыруы жөніндегі сертификатты" деген сөздер "сертификатын" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "орталықтың сертификатын" деген сөздерден кейін ", азаматтық әуе кемесі данасының ұшуға жарамдылығы нормаларына сәйкестігі куәлігін" деген сөздермен толықтырылсын;

      10) тармақшада:

      "(авиациялық жұмыстарды орындау құқығына арналған куәліктерге)" деген сөздерден кейін ", елді мекендердің халық тығыз орналасқан аудандарының үстінен пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып ұшуды орындауға арналған рұқсаттарға, пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып авиациялық жұмыстарды орындауға арналған рұқсаттарға" деген сөздермен толықтырылсын;

      "енгізеді, сертификаттарды (авиациялық жұмыстарды орындау құқығына арналған куәліктерді)" деген сөздерден кейін ", елді мекендердің халық тығыз орналасқан аудандарының үстінен пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып ұшуды орындауға арналған рұқсаттарды, пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып авиациялық жұмыстарды орындауға арналған рұқсаттарды" деген сөздермен толықтырылсын;

      "сертификаттау талаптарын" деген сөздер "белгіленген талаптарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "кезде сертификаттарды (авиациялық жұмыстарды орындау құқығына арналған куәліктерді)" деген сөздерден кейін ", елді мекендердің халық тығыз орналасқан аудандарының үстінен пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып ұшуды орындауға арналған рұқсаттарды, пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып авиациялық жұмыстарды орындауға арналған рұқсаттарды" деген сөздермен толықтырылсын;

      15) тармақшадағы "жете тексеруді жүзеге асыратын" деген сөздер алып тасталсын;

      мынадай мазмұндағы 15-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "15-1) осы Заңда белгіленген жағдайларда әуе кемесін пайдалануға шектеулер белгілейді (тыйым салуды енгізеді) не әуе кемесін жерде кідіртеді;";

      16) тармақша "қамтамасыз етілуін" деген сөздерден кейін ", аэронавигациялық ақпаратпен қамтамасыз етілуін, аспаптар арқылы ұшу схемаларының әзірленуін және аэронавигациялық карталардың жасалуын" деген сөздермен толықтырылсын;

      27) тармақшадағы "мен оқыс оқиғалар" деген сөздер алып тасталсын;

      мынадай мазмұндағы 30-1), 30-2), 30-3), 30-4), 30-5), 30-6) және 30-7) тармақшалармен толықтырылсын:

      "30-1) елді мекендердің халық тығыз орналасқан аудандарының үстінен пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып ұшуды орындауға арналған рұқсат береді;

      30-2) пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып, авиациялық жұмыстарды орындауға арналған рұқсатты береді;

      30-3) авиациялық қауіпсіздік бойынша даярлау және қайта даярлау бағдарламасына сәйкес авиациялық қауіпсіздік жөніндегі персоналды жұмысқа жіберуді жүзеге асырады;

      30-4) авиация персоналының куәліктерін беруге байланысты даярлау мен бағалаудың құзыреттілік жүйесін іске асыруды жүзеге асырады;

      30-5) ұшу қауіпсіздігі және авиациялық қауіпсіздік мәселелері бойынша шет мемлекеттердің авиациялық билігімен және мамандандырылған халықаралық ұйымдармен халықаралық ынтымақтастықты, оның ішінде ынтымақтастық туралы екіжақты келісімдер жасасу, тәжірибе және ақпарат алмасу, сондай-ақ халықаралық азаматтық авиация ұйымдарында Қазақстан Республикасының атынан өкілдік ету арқылы жүзеге асырады;

      30-6) Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасынан орын алған айырмашылықтар туралы Халықаралық азаматтық авиация ұйымын (ИКАО) уақтылы хабардар етуді және оларды аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жариялауды қамтамасыз етеді;

      30-7) жеке және заңды тұлғалардан Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген ақпаратты, құжаттар мен материалдарды сұратады;";

      18) 16-10-бапта:

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қызметін қаржыландыру азаматтық авиация саласындағы төлемдердің түсімдері есебінен жүзеге асырылады, олар қызметтер көрсетуге арналған шығыстарды өтеу, оның қызметінің шығынсыз болуын қамтамасыз ету және өз кірістері есебінен қаржыландыру үшін жеткілікті болуға тиіс.";

      мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

      "1-1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым азаматтық авиация саласындағы төлемдерді алу қағидаларында айқындалатын тәртіппен азаматтық авиация саласындағы төлемдерді алуға құқылы.";

      19) 16-11-бап алып тасталсын;

      20) 2-1-тарау мынадай мазмұндағы 16-13-баппен толықтырылсын:

      "16-13-бап. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның бірінші басшысы

      1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның бірінші басшысы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметке тағайындалады және қызметінен босатылады.

      2. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның бірінші басшысы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға басшылықты жүзеге асырады және Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ұйымға жүктелген міндеттердің орындалуына және оның функцияларды жүзеге асыруына дербес жауаптылықта болады.";

      21) 17-бапта:

      2-тармақта:

      1) тармақшада:

      ", жергілікті әуе желілерінде" деген сөздер алып тасталсын;

      "әуеайлақтар аумағында" деген сөздер "әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары) аудандарында" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "аэронавигациялық ұйымның" деген сөздер "аэронавигациялық қызмет көрсетуді берушінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3) тармақшада:

      "және жергілікті әуе желілерінен" деген сөздер алып тасталсын;

      "аэронавигациялық ұйымның" деген сөздер "аэронавигациялық қызмет көрсетуді берушінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      5-тармақтың бірінші бөлігіндегі ", сондай-ақ сыныпталмайтын әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының) аудандарын" деген сөздер алып тасталсын;

      мынадай мазмұндағы 5-1-тармақпен толықтырылсын:

      "5-1. Егемендігі айқындалмаған әуе кеңістігінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасы әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз етуге жауапты болатын шектес мемлекеттердің берілген әуе кеңістігінде әуе қозғалысын ұйымдастыруды және оған қызмет көрсетуді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылатын аэронавигациялық қызмет көрсетуді беруші жүзеге асырады.

      Жекелеген әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының) аудандарында әуе қозғалысына қызмет көрсетуді жеке кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын аэронавигациялық қызмет көрсетуді беруші жүзеге асыра алады.";

      8-тармақтағы "органмен" деген сөз "ұйыммен" деген сөзбен ауыстырылсын;

      22) 19-баптың 2-тармағының бірінші бөлігі "әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтар" деген сөздерден кейін ", пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтар" деген сөздермен толықтырылсын;

      23) 20-баптың 2-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) дүлей зілзалалар кезінде халыққа медициналық және (немесе) гуманитарлық көмек көрсету үшiн әуе кемелерi, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халқына медициналық және (немесе) гуманитарлық көмек көрсету үшін сыртқы саяси қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік орган растаған шетелдік әуе кемелері;";

      24) 21-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылатын аэронавигациялық қызмет көрсетуді беруші Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында, сондай-ақ егемендігі айқындалмаған, Қазақстан Республикасы әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз етуге жауапты болатын әуе кеңістігінде аэронавигациялық ақпарат беруді қамтамасыз етеді.

      Аэронавигациялық ақпаратты қамтамасыз ету Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттарына және азаматтық авиацияда аэронавигациялық ақпаратпен қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.";

      25) 24-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "24-бап. Әуе кемесінің ұшу жоспары

      Жоспарланған ұшуға немесе ұшудың бір бөлігіне қатысты әуе қозғалысына қызмет көрсету және (немесе) әуе қозғалысын басқару органдарына жіберілуге жататын ақпарат осы Заңда көзделген әуе кеңістігін пайдалануға арналған рұқсаттар болған кезде және:

      1) ұшу жоспары ұсынылатын жағдайлар;

      2) ұшу жоспарын ұсыну, ұшу жоспарына өзгерістер енгізу және оны жабу тәртібі, сондай-ақ ұшу жоспарының мазмұны;

      3) бақыланбайтын әуе кеңістігіндегі ұшу туралы хабарлау тәртібі айқындалатын Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану қағидаларына сәйкес ұшу жоспары нысанында беріледі.";

      26) 27-бапта:

      1-тармақтың 6) тармақшасы "болғызбау жағдайларын" деген сөзден кейін "және (немесе) әуе қозғалысына қызмет көрсету органы әуе трассасынан тыс ұшуды орындауға рұқсат берген кездегі жағдайларды" деген сөздермен толықтырылсын;

      2-тармақтың екінші бөлігі "бойынша" деген сөзден кейін "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану қағидаларына сәйкес" деген сөздермен толықтырылсын;

      27) 30-баптың 5-тармағындағы "кезінде радиоалмасу фразеологиясының" деген сөздер "кезіндегі фразеология және радиоалмасу" деген сөздермен ауыстырылсын;

      28) 31-бапта:

      2-тармақ "Әуе кемелерінің" деген сөздерден кейін "және пилотсыз әуе кемелерінің" деген сөздермен толықтырылсын;

      3-тармақтағы "ұшу аппараттарының" деген сөздер "әуе кемелерінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      29) 33-бапта:

      тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

      "33-бап. Пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып ұшу";

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Пилотсыз әуе кемесі Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларында және пилотсыз әуе кемесінің пайдалану құжаттамасында белгіленген шарттар сақталып, адамдардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру, мүлікті зақымдау (бүлдіру) қатері, басқа әуе кемелері үшін қауіп барынша азайтылып пайдаланылуға тиіс.";

      2-тармақта:

      "Қалалардың немесе кенттердің" деген сөздер "Елді мекендердің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "ұшу аппаратының" деген сөздер "әуе кемесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "ұшу аппараттарын" деген сөздер "авиациялық жүйелерді" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақтағы "ұшу аппараттарының" деген сөздер "әуе кемелерінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4-тармақтағы "ұшу аппараттары" және "ұшу аппараттарының" деген сөздер тиісінше "әуе кемелері" және "әуе кемелерінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 5, 6, 7, 8 және 9-тармақтармен толықтырылсын:

      "5. Қашықтан сәйкестендіру жүйесі жоқ немесе қашықтан сәйкестендіру жүйесі жұмыс істемейтін пилотсыз авиациялық жүйелерді қолданып ұшу Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларында айқындалатын жағдайларда және тәртіппен шектеледі.

      6. Осы баптың ережелерін бұзғаны үшін пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдаланушылар Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес әкімшілік жауаптылықта болады.

      7. Сериялы шығаруға арналған жаңа конструкциядағы (жаңа типтегі) пилотсыз авиациялық жүйенің зауыттық, мемлекеттік және пайдалану сынақтарынан өткеннен кейін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым берген сәйкестік сертификаты болуға тиіс.

      8. Пилотсыз авиациялық жүйенің сәйкестік сертификатын беруді Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларына сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жүзеге асырады.

      9. Бекітілген типтік конструкциясы жоқ пилотсыз авиациялық жүйенің әрбір данасында оның конструкциясының, сипаттамаларының және пайдалану-техникалық құжаттамасының Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларына сәйкестігіне азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым берген сәйкестік куәлігі болуға тиіс.";

      30) 41-бапта:

      2-тармақтың бірінші бөлігі "ұшу" деген сөзден кейін ", әуе қозғалысына қызмет көрсету органы әуе трассасынан тыс ұшуды орындауға рұқсат берген кездегі жағдайларды қоспағанда," деген сөздермен толықтырылсын;

      3-тармақтағы "жергілікті әуе желілері," деген сөздер алып тасталсын;

      4-тармақтың бірінші абзацындағы "тәртіптен" деген сөз "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту тәртібінен" деген сөздермен ауыстырылсын;

      31) 42-бапта:

      тақырып "кемелерінің" деген сөзден кейін "және пилотсыз авиациялық жүйелердің" деген сөздермен толықтырылсын;

      3-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Пилотсыз авиациялық жүйелердің сыныптамасы пилотсыз әуе кемесінің ұшу-техникалық сипаттамалары мен деректеріне қарай Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларында айқындалады.";

      32) 43-бапта:

      тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

      "43-бап. Типті сертификаттау";

      1-тармақта:

      орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

      "кемесiнің" деген сөзден кейін ", қозғалтқыштың және әуе винтінің" деген сөздермен толықтырылсын;

      "ол" деген сөз "олар" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "оның" деген сөз "олардың" деген сөзбен ауыстырылсын;

      орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

      2-тармақтағы "кемелерінің үлгiсiн сертификаттау Үлгіні сертификаттау және сертификат" деген сөздер "кемесінің, қозғалтқыштың және әуе винтінің типін сертификаттау Сертификаттау және тип сертификатын" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақтағы "үлгі" деген сөз "тип" деген сөзбен ауыстырылсын;

      4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Азаматтық әуе кемесінің, қозғалтқыштың және әуе винтінің бекітілген типтік конструкциясының немесе ұшуға жарамдылығына әсер ететін олардың пайдалану-техникалық құжаттамасының барлық өзгерістері тип сертификатына қосымшаны алу үшін немесе сертификаттау және тип сертификатын беру қағидаларында айқындалатын жағдайларда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қосымша сертификаттауына, модификацияны немесе жөндеуді бекітуді алу үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның конструкцияның өзгерістерін бағалауына жатады.";

      33) 45-бапта:

      тақырып "тіркеу" деген сөзден кейін ", пилотсыз авиациялық жүйелерді тіркеу және есепке алу" деген сөздермен толықтырылсын;

      2-тармақтың екінші бөлігінің 3) тармақшасындағы "әуе кемесінің" деген сөздер алып тасталсын;

      3-тармақтың екінші бөлігі алып тасталсын;

      6 және 7-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Пилотсыз авиациялық жүйелер пайдалану мақсатында меншік құқықтарын иемденген кезден бастап Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемелерін және оларға құқықтарды мемлекеттік тіркеу қағидаларында айқындалған тәртіппен азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымда немесе Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының әуе кемелерін тіркеу қағидаларында айқындалған тәртіппен мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органда есепке алуға немесе тіркелуге жатады.

      Есепке алуға немесе тіркелуге жататын пилотсыз авиациялық жүйелердің санаттары Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемелерін және оларға құқықтарды мемлекеттік тіркеу қағидаларында немесе Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының әуе кемелерін тіркеу қағидаларында айқындалады.

      Пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану мақсатында иемденетін тұлғалар азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға есепке қою немесе тіркеу туралы өтінішпен жүгінеді.

      7. Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемелерінің мемлекеттік тізілімінде тіркелген азаматтық әуе кемелері туралы, сондай-ақ Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының пилотсыз авиациялық жүйелері тізілімінде тіркелген немесе есепте тұрған пилотсыз авиациялық жүйелер туралы мәліметтер мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органға беріледі.";

      34) 46-баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 4-1) тармақшасындағы "бір" деген сөз "екі" деген сөзбен ауыстырылсын;

      35) 47-бапта:

      тақырып "кемелерін" деген сөзден кейін ", пилотсыз авиациялық жүйелерді" деген сөздермен толықтырылсын;

      2-тармақта:

      бірінші бөліктегі "ұшуға жарамды" деген сөздер "ұшуды орындау үшін жарамды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлікте:

      "жарақтандырылған" деген сөзден кейін ", ұшуға жарамдылықта ұсталған" деген сөздермен толықтырылсын;

      "ұшуға" деген сөз "ұшуды орындау үшін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы алтыншы бөлікпен толықтырылсын:

      "Тиісті санаттар үшін пилотсыз авиациялық жүйелердің ұшуға жарамдылығын сертификаттауды Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларында айқындалған тәртіппен пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдаланушыларды біріктіретін коммерциялық емес ұйымдарды тарта отырып, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жүзеге асырады.";

      мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:

      "2-1. Пилотсыз авиациялық жүйе ұшуды орындау үшін жарамды болуға тиіс және Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларына сәйкес пайдалануға жіберіледі.";

      5-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Пилотсыз авиациялық жүйелердің ұшуға жарамдылығын ұстап тұру Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.";

      6-тармақтың екінші бөлігінде:

      1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды жүргізу қағидаларына сәйкес әуе кемесін ұшу алдында қарап-тексеру (дайындау) орындалмаған;";

      4) тармақшадағы "(регламентке) сәйкес", "орындалмаған жағдайларда ұшуды орындауға тыйым салынады." деген сөздер тиісінше "сәйкес", "орындалмаған;" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 5), 6), 7), 8) және 9) тармақшалармен толықтырылсын:

      "5) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым бекіткен жабдықтың ең аз тізбесін және конфигурацияның ауытқулар тізбесін ескере отырып, қауіпсіз пайдалануға әсер ететін ақаулар мен зақымданулар жойылмаған;

      6) әуе кемесі авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жөніндегі талаптар бұзыла отырып пайдалануға жіберілген;

      7) бекітілген техникалық қызмет көрсету бағдарламасының және сенімділік бағдарламасының тиімділігін жыл сайынғы бағалау орындалмаған;

      8) ұшу қауіпсіздігіне қатысты азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның хабарламасын қоса алғанда, әуе кемесіне, оның бөлшектері мен құрамдастарына қатысты ұшуға жарамдылық жөніндегі директива мерзімінде орындалмаған;

      9) әуе кемесінің массасы мен оны орталықтау жөніндегі деректер әуе кемесінің ағымдағы конфигурациясына сәйкес келмеген жағдайларда ұшуды орындауға тыйым салынады.";

      8-тармақта:

      үшінші бөліктің бірінші абзацы және 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Әуе кемесінің ұшуға жарамдылығын бағалау:

      1) әуе кемесінің пайдалану-техникалық құжаттамасын, ұшуға жарамдылықты ұстап тұру жөніндегі есептік деректерді тексеруді;";

      төртінші және бесінші бөліктер алып тасталсын;

      8-1-тармақта:

      бірінші бөліктің бірінші абзацында:

      "Арнайы ұшуға рұқсат" деген сөздер "Арнаулы ұшуды орындауға рұқсат (ұшуға жарамдылықтың арнайы сертификаты)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "қолданыстағы ұшуға" деген сөздер ", осы Заңның 44-бабында көзделген жағдайлардан басқа, Қазақстан Республикасының Азаматтық әуе кемелерінің мемлекеттік тізілімінде тіркелген және қолданыстағы ұшуға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "сертификаты жоқ" деген сөздерден кейін "немесе ұшуға жарамдылық сертификатын беру үшін белгіленген талаптарға сәйкес келмейтін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлік алып тасталсын;

      үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "Арнаулы ұшуды орындауға арналған рұқсатты беру алдында азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым ұшуды қауіпсіз орындау үшін әуе кемесінің жай-күйіне бағалау жүргізуге және оны пайдалануға қажетті шектеулер белгілеуге міндетті. Арнаулы ұшуды орындау кезінде әуе кемесінің бортында жолаушылар тасымалдауға тыйым салынады.";

      12-тармақта:

      "Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемесін сертификаттау және оның ұшуға жарамдылық сертификатын беру қағидаларына сәйкес Қазақстан Республикасы азаматтық әуе кемелерінің мемлекеттік тізілімінен шығарылған азаматтық әуе кемесін экспорттау үшін" деген сөздер "Қазақстан Республикасы азаматтық әуе кемелерінің мемлекеттік тізілімінен алып тастауға жататын азаматтық әуе кемесін экспорттау үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемесін сертификаттау және оның ұшуға жарамдылық сертификатын беру қағидаларына сәйкес" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Бұл құжат ұшуды орындау мақсаты үшін жарамды болып табылмайды және экспорттаушы мемлекеттің әуе кемесінің ұшуға жарамдылығы жай-күйінің соңғы тексеруінің оң нәтижелерін растауы болады.";

      36) 48-бапта:

      2-тармақта:

      бірінші бөлікте:

      "(регламенттері)" деген сөз алып тасталсын;

      "жүзеге асырылады" деген сөздерден кейін ", бұлар, егер кемені тіркеген мемлекет болып табылмаса, пайдаланушының мемлекетімен келісіледі" деген сөздермен толықтырылсын;

      екінші және үшінші бөліктердегі "(регламентін)" деген сөз алып тасталсын;

      4-тармақтың бірінші бөлігі "сертификаттауды" деген сөзден кейін "авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жөніндегі ұйымдарға қойылатын сертификаттау талаптарына сәйкес" деген сөздермен толықтырылсын;

      5-тармақ "ұйым" деген сөзден кейін "толық немесе ішінара" деген сөздермен толықтырылсын;

      37) 49-бап мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

      "1-1. Пилотсыз авиациялық жүйелерді тіркеу кезінде оларға мемлекеттік белгілер және тіркелетін танылым белгілері беріледі, олар пилотсыз әуе кемелеріне азаматтық және эксперименттік әуе кемелеріне мемлекеттік белгілер, тіркелетін танылым белгілері мен қосымша белгілерді салу тәртібіне сәйкес салынады.";

      38) 54-бапта:

      2-тармақ мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Қызметі әуе кемелерінің ұшуын орындаумен байланысты азаматтық авиацияның сертификатталған авиациялық оқу орталығы өз қызметтерін көрсету барысында ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгілік нұсқаулыққа сәйкес орындалатын жұмыстардың көлемі мен күрделілігіне қарай ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін ендіруге міндетті.";

      мынадай мазмұндағы 2-3-тармақпен толықтырылсын:

      "2-3. Азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталығының нұсқаушы және емтихан алушы персоналы азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталығын сертификаттау және сертификат беру қағидаларында айқындалатын тәртіппен азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісіледі. Азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталығының нұсқаушы және емтихан алушы персоналына қойылатын біліктілік талаптары авиациялық оқу орталықтарына қойылатын сертификаттау талаптарында белгіленеді.";

      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Авиация персоналына жататын адамдар кәсіптік қызметті жүзеге асыру үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісілген бағдарламалар бойынша кәсіптік даярлықтан өтуге міндетті.

      Әуе кемелерінің ұшуын орындаумен және қамтамасыз етумен және оларға техникалық қызмет көрсетумен, әуе қозғалысына қызмет көрсетумен тікелей байланысты адамдар кәсіптік қызметке осындай қызметті жүзеге асыру құқығына арналған қолданыстағы куәлiгi, қолданыстағы біліктілік белгілері және (немесе) тиісті сыныптағы медициналық сертификаты болған кезде жіберіледі.

      Авиация персоналы куәлігін беру және оның қолданылу мерзімін ұзарту, сондай-ақ біліктілік белгілері мен арнайы белгілер енгізу және олардың қолданылу мерзімін ұзарту азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен авиация персоналы куәліктерін беру және олардың қолданылу мерзімін ұзарту тәртібіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Жеңіл және аса жеңіл авиацияның авиация персоналы куәлігіне біліктілік белгілері мен арнайы белгілер енгізуді әуе кемелерін пайдаланушыларды біріктіретін коммерциялық емес ұйым авиация персоналы куәлiктерiн беру және олардың қолданылу мерзімін ұзарту тәртібіне сәйкес жүзеге асырады.";

      5-тармақ мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым авиация персоналы куәліктерін шет мемлекеттердің авиациялық билігі куәліктерде берілетін құқықтарды және біліктілік белгілері мен арнайы белгілердің қолданылу мерзімдерін қиындықсыз айқындай алатындай етіп ресімдеуді қамтамасыз етеді.";

      6-4-тармақта:

      1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) авиация персоналының куәлігі жоғалған, ұрланған, бүлінген немесе оның иесі тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе) ауыстырған;";

      3) тармақшадағы "қайтыс болған;" деген сөздер "қайтыс болған жағдайларда, тоқтатылады." деген сөздермен ауыстырылып, 4) тармақша алып тасталсын;

      7-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Әуе қозғалысына қызмет көрсетумен тікелей байланысты авиация персоналының жұмыс уақыты режимінің ерекшеліктері әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулықта айқындалады.";

      10-тармақ мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Психикалық белсенді заттарды тұтынатын (тұтынған) барлық куәлік иелері анықталады және ұшу қауіпсіздігіне әсер ететін функцияларды орындаудан босатылады.";

      39) мынадай мазмұндағы 54-1-баппен толықтырылсын:

      "54-1-бап. Азаматтық авиация саласындағы медициналық қамтамасыз ету

      1. Авиация персоналына, сондай-ақ міндетті медициналық куәландыруға және медициналық қарап-тексеруге жататын адамдар санатына қойылатын азаматтық авиация саласындағы медициналық куәландыру, медициналық қарап-тексеру жөніндегі талаптар Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасы негізінде әзірленген және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы медициналық куәландыру және қарап-тексеру қағидаларында белгіленеді.

      2. Авиация персоналын медициналық куәландыруды авиациялық медициналық орталықтарда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым сертификаттаған авиациялық медициналық сарапшылар жүргізеді. Жеңіл және аса жеңіл авиация пилоттарын медициналық куәландыруды авиациялық медициналық сарапшы жүргізе алады, оған қойылатын талаптар азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітетін авиациялық медициналық сарапшыларды тағайындау қағидаларында белгіленеді.

      Авиациялық медициналық сарапшылар медициналық куәландыру жөніндегі талаптарды бұзғаны үшін жауаптылықта болады.

      Авиациялық медициналық орталықтарға қойылатын сертификаттау талаптарын бұзушылық анықталған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым:

      1) авиациялық медициналық орталық сертификатының иесінен осы Заңның 16-3-бабына сәйкес түзету іс-қимылдарының жоспарын ұсынуды және оны орындауды талап етеді;

      2) егер түзету іс-қимылдарының жоспарында келісілген мерзімдерде сертификаттау талаптарын бұзушылық жойылмаса, авиациялық медициналық орталықтың осындай сертификатының (немесе сертификатта көрсетілген қызметтің рұқсат етілген түрлерінің (кіші түрлерінің) қолданылу аясын толық не ішінара тоқтата тұрады;

      3) авиациялық медициналық орталық сертификатын, егер оның қолданылуы тоқтатыла тұрған күннен бастап бір жыл ішінде сертификаттау талаптарын бұзушылық жойылмаса, кері қайтарып алады.

      Авиациялық медициналық орталық сертификатының қолданылуына авиациялық медициналық орталықтарды сертификаттау қағидаларына сәйкес оның иесінің өтініші бойынша да толық не ішінара шектеу қойылуы мүмкін.

      Авиациялық медициналық сарапшыларға қойылатын сертификаттау талаптарын бұзушылық анықталған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым:

      1) авиациялық медициналық сарапшыларға қойылатын сертификаттау талаптарын бұзушылықтар жойылғанға дейін үш айға дейінгі мерзімге авиациялық медициналық сарапшының осындай сертификатының (немесе сертификатта көрсетілген қызметтің рұқсат етілген түрлерінің (кіші түрлерінің) қолданылуы аясын толық не ішінара тоқтата тұрады;

      2) авиациялық медициналық сарапшы сертификатын, егер оның қолданылуы тоқтатыла тұрған күннен бастап үш ай ішінде сертификаттау талаптарын бұзушылық жойылмаса, кері қайтарып алады.

      Авиациялық медициналық сарапшы сертификатының қолданылуы:

      1) медициналық куәландыру және сертификаттау талаптары бөлігінде Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары бұзылған;

      2) авиациялық медициналық сарапшы сертификатының иесі өтінішті үш айдан аспайтын мерзімге берген жағдайларда тоқтатыла тұрады.

      Авиациялық медициналық сарапшының сертификаты:

      1) авиациялық медициналық сарапшы сертификатының қолданылуы тоқтатыла тұрған күннен бастап үш ай ішінде сәйкессіздік жойылмаған;

      2) авиациялық медициналық сарапшы сертификатының иесі өтініш берген жағдайларда кері қайтарып алынады.

      Авиациялық медициналық сарапшы сертификатын тоқтата тұру және кері қайтарып алу тәртібі авиациялық медициналық сарапшыларды тағайындау қағидаларында айқындалады.

      Авиациялық медициналық сарапшы сертификатының қолданылуына авиациялық медициналық сарапшыларды тағайындау қағидаларына сәйкес оның иесінің өтініші бойынша да толық не ішінара шектеу қойылуы мүмкін.

      Авиациялық медициналық сарапшыға қатысты азаматтық авиация саласындағы медициналық куәландыруға қойылатын талаптарды бұзушылық анықталған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым:

      1) азаматтық авиация саласындағы медициналық куәландыруға қойылатын талаптарды бұзушылық анықталған кезде Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес шаралар қабылдау үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға материалдарды береді;

      2) азаматтық авиация саласындағы медициналық куәландыруға қойылатын талаптарды бұзушылық әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған кезде Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес шаралар қабылдау үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға материалдарды қайта береді және авиациялық медициналық сарапшы сертификатын кері қайтарып алады.

      3. Медициналық куәландырудан өту кезінде медициналық куәландырудан өтуге өтініш беруші авиациялық медициналық сарапшыға өзіне белгілі және ұшуды орындау үшін қауіп төндіретін ауруларының бар екені туралы ақпаратты хабарлауға міндетті.

      Денсаулық жағдайына қойылатын талаптарға сай келмеген жағдайда медициналық сертификат, егер мынадай шарттар сақталса:

      1) сараптамалық медициналық қорытындыда өтініш берушінің қандай да бір талапқа сай келмеуі ұшу қауіпсіздігіне қатер төндірмейтіні көрсетілсе;

      2) өтініш берушінің тиісті қабілеттері, біліктілігі мен тәжірибесі, сондай-ақ оның жұмыс істеу жағдайлары тиісті түрде ескерілсе;

      3) куәлікте арнайы шектеу немесе шектеулер туралы белгі қойылса, беріледі немесе қайта жаңартылады.

      Әуе кемелерінің ұшуын орындаумен және қамтамасыз етумен, әуе қозғалысына қызмет көрсетумен тікелей байланысты адамның медициналық куәландырудан өту кезінде өзіне белгілі және ұшуды орындау үшін қауіп төндіретін ауруларының бар екені туралы ақпаратты жасыруы анықталған жағдайда, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым:

      1) Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес шаралар қабылдау үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға материалдарды береді және бұзушылықтар жойылғанға дейін авиация персоналы куәлігінің қолданылуын тоқтата тұрады;

      2) әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде бұзушылық қайталап жасалған кезде Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес шаралар қабылдау үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға материалдарды қайта береді және авиация персоналы куәлігін кері қайтарып алады.";

      40) 55-баптың 1-тармағының екінші бөлігіндегі "жұмысқа жалдану үшін" деген сөздер алып тасталсын;

      41) 58-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "58-бап. Авиация ұйымдарының ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты басшы қызметкерлері

      1. Ұшу қызметінің басшысы, ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы, ұшуға жарамдылығын ұстап тұру жөніндегі басшы, авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу басшысы, сапаны бақылау қызметінің басшысы (жеңіл және аса жеңіл авиацияны қоспағанда) азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдарының ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты басшы қызметкерлері деп танылады.

      Азаматтық авиация ұйымдарының басшы қызметкерлеріне қойылатын біліктілік талаптары азаматтық әуе кемелерін пайдаланушыларға және авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жөніндегі ұйымдарға қойылатын сертификаттау талаптарында белгіленеді.

      2. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруға дербес жауапкершілік пайдаланушының және азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысына жүктеледі.

      Пайдаланушының бірінші басшысы лауазымына кандидаттың Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес құжатпен расталатын, азаматтық авиация саласындағы басшы лауазымдарда кемінде 3 жыл (немесе тағайындалған күннен бастап үш ай ішінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі курсты кейіннен өту шартымен басқа салалардағы басшы лауазымдарда кемінде 5 жыл) жұмыс тәжірибесі болуға тиіс.";

      42) 59-бап мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:

      "3. Пайдаланушы ұшуды қауіпсіз жүргізуге және Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасы заңнамасы талаптарының сақталуына жауапты болады.";

      43) 60-бапта:

      1-тармақ мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Бастапқы сертификаттау кезінде өтініш беруші жоспарланған қызметті жүзеге асыру және ұшу қауіпсіздігі мен авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін авиация персоналын кәсіптік даярлауға, әуе кемелерінің ұшуға жарамдылығын ұстап тұруға, жабдықтар, құралдар сатып алуға, еңбекақы қорына қаржы ресурстарын бөлуді және өзге де шығыстарды қамтитын қызметтің толық қаржылық-экономикалық жоспарын ұсынады. Қызметтің қаржылық-экономикалық жоспарын пайдаланушы сертификатын алуға үміткер заңды тұлғаның меншік иесі (қатысушылары, акционерлері) бекітеді. Жеткілікті қаржы ресурстарының болуы өтініш берушінің банктік шотынан соңғы үш айдағы тиісті үзінді көшірмемен расталады.";

      мынадай мазмұндағы 4-1-тармақпен толықтырылсын:

      "4-1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым осы Заңның 16-3-бабы 5-тармағының екінші бөлігіне және 39-бабының 5-1-тармағына сәйкес, сондай-ақ:

      1) егер өтініш берушіге қатысты соттың заңды күшіне енген, оған осы қызмет түрін көрсетуге тыйым салатын шешімі болған;

      2) пайдаланушының жазбаша өтініші болған жағдайларда, пайдаланушы сертификатын және (немесе) авиациялық жұмыстарды орындауға арналған куәлікті кері қайтарып алады.

      Азаматтық әуе кемелерін пайдаланушының сертификатын және (немесе) авиациялық жұмыстарды орындауға арналған куәлікті кері қайтарып алу тәртібі тиісінше азаматтық әуе кемелерін пайдаланушыны сертификаттау және оның сертификатын беру қағидаларында және пайдаланушыны авиациялық жұмыстарға жіберу қағидаларында айқындалады.";

      44) 61-бапта:

      1-тармақтың бірінші бөлігінің бірінші абзацындағы "сексен" деген сөз "жетпіс бес" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2-тармақтағы "сексен" деген сөз "жетпіс бес" деген сөздермен ауыстырылсын;

      45) 64-бапта:

      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Сертификатталған әуеайлақты (тікұшақ айлағын), азаматтық авиация әуежайын пайдаланушы ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін ендіруге міндетті, ол жүзеге асырылатын әуежай қызметінің көлемі мен күрделілігіне сәйкес келуге тиіс.";

      мынадай мазмұндағы 4 және 5-тармақтармен толықтырылсын:

      "4. Жылына екі жүз мың жолаушыдан кем жолаушылар легімен операциялық шығындарды жабу үшін кірістердің жеткілікті деңгейін қамтамасыз етпейтін коммуналдық меншіктегі азаматтық авиация әуежайлары облыстардың жергілікті атқарушы органдарының шешімдері негізінде бюджет қаражаты есебінен субсидиялауға жатады.

      5. Республикалық маңызы бар қаланың, астананың азаматтық авиация әуежайын пайдаланушының аса маңызды ұшуға жетекшілік ететін лауазымды адамы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметімен келісу бойынша тағайындалады. Әуежайды пайдаланушының бірінші басшысына тікелей бағынатын Қазақстан Республикасының азаматы ғана республикалық маңызы бар қаланың, астананың азаматтық авиация әуежайын пайдаланушының аса маңызды ұшуға жетекшілік ететін лауазымды адамы бола алады.";

      46) 65-бапта:

      1-тармақта:

      екінші және үшінші бөліктердегі "әуежайды", "әуежай аумағында", "әуежайдың" деген сөздер тиісінше "әуежайды (әуеайлақты)", "әуежай (әуеайлақ) аумағында" "әуежайдың (әуеайлақтың)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      төртінші бөлікте:

      "Әуежайды" деген сөзден кейін "(әуеайлақты)" деген сөзбен толықтырылсын;

      "жүзеге асыратын әуежай қызметінің түрі жерде қызмет көрсету деп танылады" деген сөздер "жерде қызмет көрсетуді жүзеге асырады" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2-тармақтағы "әуежайды", "әуежай аумағына", "әуежай аумағында", "Әуежай" деген сөздер тиісінше "әуежайды (әуеайлақты)", "әуежай (әуеайлақ) аумағына", "әуежай (әуеайлақ) аумағында", "Әуежай (әуеайлақ)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақта:

      "Әуежайды", "әуежайдың" деген сөздер тиісінше "Әуежайды (әуеайлақты)", "әуежайдың (әуеайлақтың)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өтемақы төлемін төлеу" деген сөздер "инфрақұрылымдық алым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4 және 5-тармақтардағы "Әуежайды", "әуежайдың" деген сөздер тиісінше "Әуежайды (әуеайлақты)", "әуежайдың (әуеайлақтың)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      47) 65-1-баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде:

      "Ішкі рейстерге" деген сөз "Рейстерге" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "жоғалған заттарды табу бюросы" деген сөздер "багажды іздестіру пункті, сақтау камералары" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:

      "Аэровокзалдардағы медициналық пункттерге қойылатын талаптар азаматтық авиацияда жолаушыларға медициналық көмек көрсету қағидаларында белгіленеді.";

      48) 66-бапта:

      1-тармақта:

      бірінші бөліктегі "Азаматтық" деген сөз "Сертификатталмайтын әуеайлақтарды (тікұшақ айлақтарын), уақытша әуеайлақтарды (тікұшақ айлақтарын) және қону алаңдарын қоспағанда, азаматтық" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Азаматтық авиация пайдаланатын сертификатталмайтын әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары), уақытша әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары) және қону алаңдары азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен сертификатталмайтын әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының), уақытша әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының) және қону алаңдарының пайдалануға жарамдылығы нормаларына сәйкес келуге тиіс.";

      2 және 3-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Азаматтық авиация пайдаланатын әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары), сондай-ақ бірлесіп пайдаланылатын және орналастырылатын әуеайлақтар сертификаттауға жатады, оларда:

      1) халықаралық ұшу;

      2) әуе кемелерінің кез келген типінде тұрақты жолаушылар рейстері;

      3) осы тармақтың 2) тармақшасында көрсетілгендерден басқа, жолаушылар орындарының саны жиырмадан асатын жолаушылар әуе кемелерінің ұшуы;

      4) ең жоғары ұшу массасы бес мың жеті жүз килограмнан асатын әуе кемелерінің коммерциялық ұшуы;

      5) жолаушылар әуе кемелерінің түнгі уақытта ұшуы;

      6) жолаушыларды ашық теңіздегі жылжымайтын немесе қалқымалы объектілерге (теңіз кемелеріне, қондырғыларға) тасымалдауға арналған әуе кемелерінің ұшуы орындалады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде санамаланған ұшу орындалмайтын әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары) сертификаттауды талап етпейді. Алайда мұндай әуеайлақтарды (тікұшақ айлақтарын) әуеайлақты (тікұшақ айлағын) пайдаланушының өтінімі бойынша сертификаттауға жол беріледі.

      3. Cертификатталатын әуеайлақ (тікұшақ айлағы) әуеайлақты (тікұшақ айлағын) пайдаланушы оның жарамдылығы туралы сертификатты алғаннан кейін пайдалануға жіберіледі.

      Сертификатталмайтын әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары), уақытша әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары) мен қону алаңдары азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымды олардың ашылғаны туралы хабардар еткеннен және азаматтық авиация әуеайлақтарының (тікұшақ айлақтарының) пайдалануға жарамдылығы нормаларына немесе сертификатталмайтын әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының), уақытша әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының) және қону алаңдарының пайдалануға жарамдылығы нормаларына сәйкестігін растайтын пайдалануға жарамдылық актісін ұсынғаннан кейін пайдалануға жіберіледі.";

      5-тармақта:

      "сыныпталмайтын әуеайлақты" деген сөздер "сертификатталмайтын әуеайлақты (тікұшақ айлағын)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "уақытша əуеайлақтар" деген сөздерден кейін "(тікұшақ айлақтары)" деген сөздермен толықтырылсын;

      7-тармақтың 1) тармақшасындағы "азаматтық әуеайлақтардың" деген сөздер "азаматтық авиация әуеайлақтарының" деген сөздермен ауыстырылсын;

      10-тармақтағы "әуеайлақтардың" деген сөз "азаматтық авиация әуеайлақтарының" деген сөздермен ауыстырылсын;

      11-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "11. Әуеайлақтың (тікұшақ айлағының) жарамдылығы сертификатының бүкіл қолданылу кезеңі немесе сертификатталмайтын әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары) үшін бүкіл пайдалану кезеңі ішінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сертификаттау талаптарына сәйкестігі үшін жауаптылық әуеайлақты (тікұшақ айлағын) пайдаланушыға жүктеледі.

      Бүкіл пайдалану кезеңі ішінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету, уақытша әуеайлақтың (тікұшақ айлағының) және қону алаңының пайдалануға жарамдылығының сәйкестігі үшін жауаптылық пайдаланушыға немесе меншік иесіне жүктеледі.";

      49) 67-бапта:

      1-тармақтың бірінші бөлігіндегі "Сыныпталмайтын және уақытша әуеайлақтардан (тiкұшақ айлақтарынан)" деген сөздер "Сертификатталмайтын әуеайлақтардан (тікұшақ айлақтарынан), уақытша әуеайлақтардан (тікұшақ айлақтарынан) және қону алаңдарынан" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақтағы "сыныпталмайтын және уақытша әуеайлақтарды (тiкұшақ айлақтарын)," деген сөздер "сертификатталмайтын әуеайлақтарды (тiкұшақ айлақтарын), уақытша әуеайлақтарды (тiкұшақ айлақтарын) және" деген сөздермен ауыстырылсын;

      50) 68-бапта:

      2-тармақ:

      "Әуеайлақтар" деген сөзден кейін "(тікұшақ айлақтары)" деген сөздермен толықтырылсын;

      "жағдайлар бойынша" деген сөздерден кейін ", сондай-ақ төтенше жағдайлар туындаған және төтенше жағдай енгізілген кезде" деген сөздермен толықтырылсын;

      3-тармақтың 2) тармақшасы "көмек көрсету" деген сөздерден кейін ", сондай-ақ сыртқы саяси қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік орган растаған Қазақстан Республикасының халқына медициналық және (немесе) гуманитарлық көмек көрсету" деген сөздермен толықтырылсын;

      51) 71-бапта:

      1-тармақтағы "сыныпталған" деген сөз "сертификатталатын" деген сөзбен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

      "1-1. Халықаралық әуежайдың әуежай инфрақұрылымын дамытудың егжей-тегжейлі кезеңдерін және басым міндеттерді іске асыру жоспарын қоса алғанда, олардың тізбесін қамтитын бас жоспары болуға тиіс. Бас жоспарды әуежайды пайдаланушы экономикалық орындылық туралы ақпараттың, тасымалдар болжамдарының, әуе кемелерін пайдаланушылар қоятын ағымдағы және болашақ талаптардың негізінде әзірлейді, сондай-ақ әуеайлақтағы әуе қозғалысының көлемін ескере отырып, кезең-кезеңмен қайта қарайды.

      Бас жоспарды жасау кезінде әуеайлақ қызметіне қатысушы тараптармен, атап айтқанда, әуе кемелерін пайдаланушылармен консультациялар жүргізу қажет. Әуе кемелерін пайдаланушылар әуежайды дамытудың бас жоспарын жасауға жәрдемдесу мақсатында әуежайды пайдаланушыға пайдалануға беру болжанып отырған әуе кемелерінің типтері, сипаттамалары мен саны, әуе кемелері операциялары санының күтілетін ұлғаюы және жолаушылар мен жүк тасымалының болжамды көлемі туралы ақпарат беруге тиіс.";

      52) 74-баптың 6-тармағы алып тасталсын;

      53) 76-баптың 5-тармағының төртінші бөлігінде:

      орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

      "тасымалдау қағидаларында" деген сөздер "тасымалдау жөніндегі нұсқаулықта" деген сөздермен ауыстырылсын;

      54) 77-баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің бесінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "тасымалдаушының кінәсінен немесе әуе кемесінің кеш келуі салдарынан рейс мәртебесі өзгерген кезде осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген көрсетілетін қызметтерге;";

      55) 78-бапта:

      2-тармақта:

      бірінші бөлік 4) тармақшасындағы "орындамаған жағдайларда тоқтатылуы мүмкін." деген сөздер "орындамаған;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:

      "5) осы Заңның 78-1-бабының 6-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, жолаушы авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізілген жағдайларда тоқтатылуы мүмкін.";

      мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Авиакомпанияның бастамасы бойынша әуемен тасымалдау шартын жолаушының жасалғаны үшін бұрын тасымалдаушының бастамасы бойынша әуемен тасымалдау шарты тоқтатылып қойған әрекеттері үшін, сондай-ақ егер жолаушы осы Заңның 78-1-бабына сәйкес авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізілмеген болса, қайтадан тоқтатуға жол берілмейді.";

      3-тармақтағы "Жолаушыны" деген сөз "Егер осы Заңда өзгеше көзделмесе, жолаушыны" деген сөздермен ауыстырылсын;

      56) мынадай мазмұндағы 78-1-баппен толықтырылсын:

      "78-1-бап. Авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізілімі

      1. Осы баптың 6-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, егер авиакомпания жеке тұлғаны немесе жолаушыны авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізсе, осы авиакомпания жеке тұлғаға әуемен тасымалдау шартын жасасудан бас тартады немесе жолаушымен әуемен тасымалдау шартын біржақты тәртіппен тоқтатады.

      2. Жолаушының Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 441-бабының 1-2-бөлігінде, 564-бабының бесінші бөлігінде және 566-бабында көзделген әкімшілік құқық бұзушылық не Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 293-бабы екінші бөлігінің 4) тармағында көзделген қылмыстық құқық бұзушылық белгілеріне сәйкес келуі мүмкін әрекеттер жасау фактісі туралы әуе кемесінің командирі не аға бортжолсерігі авиакомпания басшысын немесе басшысының міндетін атқарушыны жазбаша түрде хабардар етеді.

      Әуе кемесінің бортында жолаушының Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 73-1, 73-2 және 434-баптарында көзделген әкімшілік құқық бұзушылық белгілеріне сәйкес келуі мүмкін әрекеттер жасау фактісі туралы әуе кемесінің командирі не аға бортжолсерігі авиакомпанияның басшысын немесе басшысының міндетін атқарушыны жазбаша түрде хабардар етеді.

      3. Жолаушыны авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізу туралы шешімді осы баптың 2-тармағында көзделген құқық бұзушылықты жасағаны үшін соттың әкімшілік жаза қолдану туралы заңды күшіне енген қаулысының, айыптау үкімінің негізінде авиакомпания басшысы немесе басшысының міндетін атқарушы қабылдайды. Мұндай шешім авиакомпания осы тармақта көрсетілген сот қаулысын немесе үкімін алған немесе ол тиісті интернет-ресурстарда орналастырылған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде қабылданады.

      4. Жолаушыны авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізу туралы шешімге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен сотта дау айтылуы мүмкін.

      5. Авиакомпания осы баптың 3-тармағында көрсетілген сот қаулысы не үкімі заңды күшіне енген күннен бастап бір жыл өткен соң жолаушыны авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізілімінен алып тастауға міндетті.

      Осы тармақта көрсетілген мерзімдер өткенге дейін осы баптың 3-тармағында көзделген сот қаулыларының немесе үкімінің күші жойылған жағдайда, күші жойылған кезден бастап бір айдан кешіктірмей авиакомпания жолаушыны авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізілімінен алып тастауға міндетті.

      6. Егер авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізілген жеке тұлға не жолаушы әуе тасымалы Қазақстан Республикасы мен жөнелту пункті немесе межелі пункт арасындағы көлік қатынасы болып табылатын жалғыз тәсіл болған кезде жөнелту пунктінен Қазақстан Республикасына әуе тасымалы Қазақстан Республикасымен көлік қатынасы болып табылатын жалғыз тәсілмен қайтып келетін болса, не Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерге шығарып жіберілуге, депортациялауға немесе реадмиссиялауға (Қазақстан Республикасының реадмиссия туралы халықаралық шарттарына сәйкес Қазақстан Республикасына беруге немесе қабылдауға) жататын болса, не емдеу орнына немесе кері қарай бара жатса, не мүгедектігі бар адамдар арасынан жолаушыны емдеу орнына немесе кері қарай алып жүрсе, не отбасы мүшесін немесе жақын туысын жерлеуге бара жатса не кері қайтса, бұл құжат түрінде расталатын болса, не оларды осы баптың 7-тармағына сәйкес авиакомпания әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізу туралы хабардар етілмесе немесе тиісті түрде хабардар етілмесе, авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне авиакомпания енгізген жеке тұлғаға әуе тасымалы шартын жасасудан бас тартылмайды не жолаушымен әуе тасымалы шарты тоқтатылмайды.

      7. Авиакомпания жолаушыны (жеке тұлғаны) авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне оның енгізілгені туралы, сондай-ақ осы баптың 6-тармағында көрсетілген, жолаушыға (жеке тұлғаға) әуемен тасымалдау шартын жасасудан бас тартылмайтын жағдайлар туралы жазбаша түрде немесе электрондық нысанда хабардар етуге міндетті.

      Хабарлама мынадай:

      1) жолаушы (жеке тұлға) жеке өзі растаған ұялы байланыстың абоненттік нөмірі бойынша немесе электрондық пошта мекенжайы бойынша мәтіндік хабар жіберілген;

      2) жолаушы (жеке тұлға) жеке өзіне немесе онымен бірге тұратын кәмелетке толған отбасы мүшелерінің біріне тапсырғаны туралы жөнелтушіге қайтарылуға жататын хабарламаға қол қойғызып табыс етілетін жеделхатпен, тапсырыс хатпен хабардар етілген;

      3) ол хабарламаның жеткізілгенін тіркеуді қамтамасыз ететін тыйым салынбаған өзге де тәсілдермен жіберілген жағдайларда, тиісті түрде жеткізілген болып саналады.

      8. Авиакомпания авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізілген жолаушының (жеке тұлғаның) дербес деректерін үшінші тұлғаларға беруге құқылы емес және "Дербес деректер және оларды қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес осы адамдардың құпиялылығын қамтамасыз етеді.

      9. Авиакомпания авиакомпанияның әуе тасымалы шектелген адамдар тізіліміне енгізілген жолаушымен әуе тасымалы шартын тоқтатқан жағдайда, жолаушыға сатып алынған билеттің (ұшу учаскесі билетінің) толық құны өтеледі.";

      57) 82-баптың 4-тармағында:

      "ұшу аппаратын пайдалана отырып, авиациялық жұмыстарды орындау үшін оны" деген сөздер "авиациялық жүйелерді қолданып, авиациялық жұмыстарды орындау үшін оларды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "ұшу аппараттарын пайдалану" деген сөздер "авиациялық жүйелерді пайдалану" деген сөздермен ауыстырылсын;

      58) 86-бапта:

      тақырыптағы "рейс болмаған немесе кідірген" деген сөздер "рейстің мәртебесі өзгерген" деген сөздермен ауыстырылсын;

      1-тармақта:

      бірінші бөліктің бірінші абзацында:

      "рейс орындалмаған немесе кідіртілген" деген сөздер алып тасталсын;

      ", тасымалдау маршрутының өзгеруі салдарынан рейс кідірген, орындалмаған" деген сөздер "салдарынан рейстің мәртебесі өзгерген" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Рейстің мәртебесі өзгерген кезде тасымалдаушы осындай өзгеріс туралы өзіне белгілі болған бойда жолаушыны билетті сатып алу кезінде көрсетілген ұялы байланыстың абоненттік нөмірі және электрондық пошта мекенжайы бойынша, сондай-ақ әуежайда:

      1) рейс мәртебесінің өзгеру себептері және жаңа ұшу уақыты және (немесе) жаңа маршрут туралы;

      2) егер өзгеріс осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес тасымалдаушының кінәсінен немесе әуе кемесінің кеш келуі салдарынан болса, рейс мәртебесінің өзгеруіне байланысты тасымалдаушы ұсынатын қызметтер тізбесі туралы хабардар етеді.";

      2-тармақтың бірінші абзацында:

      "рейс орындалмаған немесе" деген сөздер "рейстің мәртебесі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "он сағаттан астам мерзімге кідіртілетін" деген сөздер "бес сағаттан астам мерзімге өзгертілген" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Тасымалдаушы жолаушыны межелі пунктке жеткізу мерзімін өткізіп алғаны үшін, егер мерзімін өткізіп алу еңсерілмейтін күш салдарынан орын алғанын дәлелдей алмаса, жолаушы шеккен шығындарын өтеуден басқа, егер бұл осындай мерзімін өткізіп алуға байланысты орын алған болса, мерзімін өткізіп алған әрбір сағат үшін тариф (мерзімін өткізіп алу орын алған ұшу учаскесі тарифі) құнының үш пайызы мөлшерінде айыппұл төлейді.

      Айыппұл сомасын сатып алынған тариф (мерзімін өткізіп алу орын алған ұшу учаскесі тарифі) құнынан асыруға болмайды.";

      мынадай мазмұндағы 4 және 5-тармақтармен толықтырылсын:

      "4. Тасымалдаушы жолаушыны межелі пунктке жеткізу мерзімін өткізіп алғаны үшін айыппұл төлеуді жолаушының өтініші бойынша тасымалдаушының интернет-ресурсы және билеттер сату пункттері арқылы жүргізеді.

      5. Осы бапта көзделген талаптардың бұзылуына жол берген тасымалдаушылар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.";

      59) мынадай мазмұндағы 86-1-баппен толықтырылсын:

      "86-1-бап. Талап қоюдың ескіру мерзімдері

      1. Тасымалдаушы наразылықты қанағаттандырудан толық немесе ішінара бас тартқан не қойылған наразылыққа тасымалдаушыдан жауап алынбаған жағдайларда, тасымалдаушыға тасымалдаудан туындайтын талап қоюлар наразылық жіберілген кезден бастап он бес жұмыс күні өткен соң қойылуы мүмкін.

      2. Тасымалдау шарты бойынша талап қоюдың ескіру мерзімі – екі жыл.

      3. Талап қоюдың ескіру мерзімі талап қоюға негіз болған оқиға басталғаннан кейінгі келесі күннен бастап есептеледі.";

      60) 90-бапта:

      1-тармақтың бірінші бөлігінде:

      "орналасқан объектiлердiң, электр беру желiлерiнiң, басқа да бөгеттердiң құрылысы" деген сөздер "кедергілер болып табылатын объектілерді салу, электр беру желілерін орнату және басқа да құрылысжайларды орналастыру" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "электромагниттiк, жарық арқылы, акустикалық, корпускулярлық" деген сөздер "радиотолқындық, көрінетін, акустикалық" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "жиналуына немесе ұшу көрiнiсiнiң нашарлауына әкеп соғатын" деген сөздер "жиналуы үшін жағдай жасайтын немесе ұшу көрiнiсiн нашарлататын" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2-тармақта:

      бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Рұқсат алу мыналарды:";

      2) тармақшада:

      "және жарық беретін сигнал жабдықтарының қалыпты жұмыс істеуі үшін кедергі келтіруі" деген сөздер ", жарық беретін сигнал жабдықтарының қалыпты жұмыс істеуі үшін кедергі келтіруі, ұшқыштардың көзінің шағылысуына себеп болуы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "радио, электромагниттік және жарық арқылы" деген сөздер "радиотолқындық және көрінетін электромагниттік" деген сөздермен ауыстырылсын;

      5) тармақшадағы "құрылыстарды орналастыру үшін талап етіледі." деген сөздер "құрылысжайларды;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

      "6) әуеайлақтың бақылау нүктесінен он үш километр радиуста аң өсіру фермаларын, мал сою орындарын және ауыл шаруашылығы қызметін жүзеге асыратын басқа да объектілерді салу, орнату, орналастыру, кеңейту, реконструкциялау немесе техникалық қайта жарақтандыру үшін талап етіледі. Мұндай қызмет, егер ол әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіруі мүмкін қызметті жүзеге асыруға рұқсаттар беру қағидаларында айқындалатын өлшемшарттарға сәйкес құстардың топталып жиналуына алып келмесе және ұшу қауіпсіздігіне қатер төндірмесе ғана мүмкін болады.";

      3-тармақта:

      орналастыру" деген сөз "салу, орнату, орналастыру, кеңейту, реконструкциялау немесе техникалық қайта жарақтандыру" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "жергілікті атқарушы органдар" деген сөздер "азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Әуеайлақтың бақылау нүктесінен он үш километр жақын қашықтықта құстардың топталып жиналуына алып келетін және ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіретін қалдықтарды тастайтын орындарды орналастыруға тыйым салынады.";

      61) 91-баптың 1-тармағының бірінші бөлігіндегі "Қазақстан Республикасының азаматтық әуеайлақтарының" деген сөздер "азаматтық авиация әуеайлақтарының (тікұшақ айлақтарының)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      62) 92-бапта:

      тақырыптағы "оқиғалар мен инциденттер" деген сөздер "жағдайлар, оқиғалар мен оқыс оқиғалар" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 5 және 6-тармақтармен толықтырылсын:

      "5. Әуе кемесінің ұшу қауіпсіздігіне қатер төнген, зақымдануы немесе жоғалуы және (немесе) осы әуе кемесінде болған адамдардың қаза болуы орын алған әуе кемесін ұшуға пайдаланумен байланысты жағдай мемлекеттік авиациядағы авиациялық жағдай деп танылады.

      6. Азаматтық авиациядағы авиациялық жағдай деп ұшу қауіпсіздігін бұзуға байланысты қатер төндіретін немесе егер мұндай жағдай түзетілмесе немесе жойылмаса, әуе кемесінің, оның бортындағы адамдардың немесе басқа да адамдардың қауіпсіздігіне қатер төндіруі мүмкін авиациялық оқиға немесе оқыс оқиға, сондай-ақ кез келген басқа жағдай танылады.";

      63) мынадай мазмұндағы 92-1, 92-2 және 92-3-баптармен толықтырылсын:

      "92-1-бап. Авиациялық жағдайлар туралы деректерді міндетті және ерікті түрде ұсыну жүйесі

      1. Азаматтық және эксперименттік авиациядағы авиациялық жағдайларды болғызбау үшін ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру авиациялық жағдайлар туралы деректерді міндетті және ерікті түрде ұсынудың мақсаты болып табылады.

      2. Авиациялық жағдайлар туралы деректерді міндетті және ерікті түрде ұсыну жүйесін ендіру әділ мәдениет қағидатына негізделуге тиіс.

      3. Авиация персоналы және пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдарының өзге де жұмыскерлері ұшу қауіпсіздігіне елеулі тәуекел туғызуы мүмкін және авиациялық жағдайлар туралы хабарлау авиациялық жағдайлар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесі арқылы жүзеге асырылатын авиациялық жағдайлардың санаттарына жататын авиациялық жағдайлар туралы құлақтандыруға міндетті.

      Деректерін ұсыну авиациялық жағдайлар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесі арқылы жүзеге асырылатын авиациялық жағдайлардың санаттары, сондай-ақ осы санаттағы авиациялық жағдайлар туралы деректерді ұсынатын тұлғалардың тізбесі азаматтық және эксперименттік авиациядағы авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленеді.

      4. Осы баптың 3-тармағында көрсетілген тізбеде көзделмеген авиация персоналы және пайдаланушылар мен азаматтық авиация ұйымдарының өзге де жұмыскерлері құлақтандыруға міндетті санатқа жатпайтын авиациялық жағдайлар туралы, егер олар ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты ақпаратқа жататын болса, сондай-ақ егер мұндай ақпарат ұшу қауіпсіздігіне нақты немесе ықтимал қатер төндіретіндей қабылданатын болса, авиациялық жағдайлар туралы деректерді ерікті түрде ұсыну жүйесі арқылы хабарлайды.

      5. Авиациялық жағдай туралы ұсынылған деректерді алғаннан кейін пайдаланушы мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға осы баптың 3 және 4-тармақтарына сәйкес жиналған жағдайлардың анық-қанығын:

      1) авиациялық оқиғалар үшін – жиырма төрт сағаттан кешіктірмейтін;

      2) басқа авиациялық жағдайлар үшін жетпіс екі сағаттан кешіктірмейтін мерзімде хабарлайды.

      6. Сапаны қамтамасыз ету мақсатында ұсынылатын деректерде барынша аз ақпарат қамтылуға тиіс, оған қойылатын талаптар авиациялық жағдайдың санатына қарай өзгеруі мүмкін және азаматтық және эксперименттік авиациядағы авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды тергеп-тексеру қағидаларына сәйкес белгіленеді.

      7. Авиациялық жағдайлар туралы деректерді ұсыну жүйесіне қойылатын жекелеген талаптар және деректерді ұсыну тәртібі азаматтық және эксперименттік авиациядағы авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды тергеп-тексеру қағидаларында және әуежайларда әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде, әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету кезінде азаматтық әуе кемелерін пайдаланушылардың, қызметі көрсетілетін қызметтерді ұсыну барысында әуе кемелерінің ұшуын орындаумен байланысты азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталықтарының ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгілік нұсқаулықтарда белгіленеді.

      8. Пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдары ішкі қағидаларды, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықты қабылдау арқылы авиациялық жағдайлар туралы деректерді міндетті және ерікті түрде ұсыну жүйесін ендіреді және қолдап отырады.

      9. Пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдары авиациялық жағдайлар туралы ақпаратты электрондық дерекқорларда сақтауға тиіс, олар азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның авиациялық жағдайлар дерекқорымен үйлесімді болуға тиіс.

      10. Сертификатталған ең жоғары массасы екі мың екі жүз елу килограмнан асатын әуе кемелерімен және (немесе) турбореактивті қозғалтқышы бар ұшақтармен болған авиациялық оқиғалар туралы ақпараттық есептер Халықаралық азаматтық авиация ұйымына (ИКАО) жіберіледі.

      11. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен бірлесіп, осы баптың 3, 4 және 5-тармақтарына сәйкес алынған деректерді тәуелсіз жинау, бағалау, өңдеу, талдау және сақтау үшін тетік құрады. Ұсынылған деректерді өңдеу ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен арттырудан басқа, ақпаратты өзге мақсаттарда пайдалануды болғызбау ниетімен жүзеге асырылуға тиіс және әділ мәдениетті іске асыру мақсатында хабарлаушы адамның және авиациялық жағдайлар туралы есептерде аталған адамдардың жеке басының құпиялылығын тиісті түрде қамтамасыз етуге тиіс.

      12. Азаматтық және эксперименттік авиациядағы авиациялық жағдайлардың санаттары азаматтық және эксперименттік авиациядағы авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды тергеп-тексеру қағидаларында айқындалады.

      92-2-бап. Авиациялық жағдайлар туралы ақпараттың құпиялылығы, оны тиісінше пайдалану және ақпарат көзін қорғау

      1. Азаматтық және эксперименттік авиациядағы авиациялық жағдайлар туралы деректер тиісті түрде қорғалуға тиіс және оларды жинау олардың құпиялылығына кепілдік беру, авиациялық жағдайлар туралы есептерде көрсетілген адамдардың дербес деректерін қорғау және авиация персоналы мен азаматтық және эксперименттік авиациядағы өзге де жұмыскерлердің авиациялық жағдайлар туралы деректерді міндетті және ерікті түрде ұсыну жүйесінің беріктігіне сенімділігін қамтамасыз ету арқылы қамтамасыз етілуге тиіс.

      2. Авиациялық жағдайлар туралы хабарлайтын немесе есептерде аталатын авиация персоналы мен азаматтық және эксперименттік авиация саласының өзге де жұмыскерлері өздері берген ақпарат негізінде жұмыс берушісі тарапынан тәртіптік жазаға және (немесе) материалдық жауаптылыққа тартылмауға тиіс.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің талаптары мынадай жағдайлардың бірі:

      1) әдейі жасалған теріс қылық;

      2) шынайы тәуекелді айқын елемеу және адамның өмірі мен денсаулығына болжауға болатын зиян келтіруге, мүлікке нұқсан келтіруге алы пкелген немесе ұшу қауіпсіздігінің деңгейін елеулі түрде төмендеткен лауазымдық міндеттерді сақтамау орын алған кезде қолданылмайды.

      3. Пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдары авиациялық жағдайлар туралы ақпаратты:

      1) авиациялық жағдайлар туралы хабарлайтын немесе есептерде аталатын адамдарға кінәні немесе жауаптылықты жүктеу;

      2) ұшу қауіпсіздігін қолдаудан немесе арттырудан басқа кез келген өзге де мақсаттар үшін бермеуге немесе пайдаланбауға тиіс.

      4. Авиациялық жағдай туралы есепте аталатын және дәл сол жағдайлар туралы өзіне белгілі болған кезден бастап хабарлауға міндетті болған, жұмыс берушінің ішкі қағидаларында белгіленген мерзімде қасақана хабарламаған азаматтық және эксперименттік авиация саласының жұмыскері жауаптылыққа тартылуы мүмкін.

      5. Егер тәртіптік немесе әкімшілік іс жүргізу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қозғалған болса, авиациялық жағдайлар туралы есептерде қамтылған ақпарат авиациялық жағдайлар туралы құлақтандырған азаматтық және эксперименттік авиация саласының жұмыскеріне немесе авиациялық жағдайлар туралы есепте аталған адамға қарсы пайдаланылмайды.

      6. Пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдары жұмыскерлермен консультациядан кейін әділ мәдениетті іске асыру тәртібін белгілейтін ішкі қағидаларды қабылдайды. Әділ мәдениетті іске асыру осы Заңның 92-1 және 92-3-баптарының және осы баптың ережелеріне, сондай-ақ азаматтық және эксперименттік авиациядағы авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды тергеп-тексеру қағидаларында көзделген талаптарға сәйкес жүзеге асырылуға тиіс.

      7. Авиациялық жағдайлар туралы хабарлайтын немесе есептерде аталатын авиация персоналы мен азаматтық және эксперименттік авиация саласының жұмыскерлері туралы ақпаратқа, олардың дербес деректеріне авиациялық жағдайлар туралы есептерді жинауға, бағалауға, өңдеуге, талдауға және сақтауға тікелей тартылған пайдаланушының және азаматтық және эксперименттік авиация ұйымының жұмыскерлері ғана қол жеткізе алады.

      8. Авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру талаптарына сәйкес талап етілетін жағдайларды қоспағанда, авиациялық жағдайлар туралы хабарлайтын немесе есептерде аталатын адамдардың дербес деректері жария етілмейді, дерекқорларға енгізілмейді және қолжетімділігі шектеулі ақпарат болып табылады.

      9. Авиация персоналы мен азаматтық және эксперименттік авиация саласының өзге де жұмыскерлері осы бап ережелерінің бұзылуы туралы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға хабарлауға құқылы және бұл үшін жұмыс беруші оларды жауаптылыққа тартпауға тиіс.

      92-3-бап. Авиациялық жағдайларды талдау және тиісті (түзетуші) шараларды қабылдау

      1. Пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдары анықталған авиациялық жағдайларға байланысты ұшу қауіпсіздігіне төнетін қатерлерді анықтау мақсатында авиациялық жағдайларды талдау процесін әзірлейді.

      2. Талдау нәтижелері бойынша пайдаланушы мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымы ұшу қауіпсіздігі саласындағы нақты немесе ықтимал кемшіліктерді жою үшін қажетті кез келген тиісті түзету немесе алдын алу іс-қимылдарын:

      1) осы іс-қимылдарды уақтылы орындай отырып;

      2) іс-қимылдардың іске асырылуы мен тиімділігін мониторингтеу процесін белгілей отырып айқындайды.

      3. Пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдары авиация персоналы мен азаматтық және эксперименттік авиация саласындағы өзге де жұмыскерлерге авиациялық жағдайлар туралы деректерді міндетті және ерікті түрде ұсыну жүйесі шеңберінде талдау нәтижелері бойынша қолданылған шаралар туралы ақпаратты ұдайы беруге тиіс.

      4. Пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдары өз талдауларының алдын ала нәтижелерін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға жіберуге, сондай-ақ түпкі нәтижелерді, егер бұл нәтижелер ұшу қауіпсіздігі үшін нақты немесе ықтимал тәуекелді сәйкестендірсе, жіберуге тиіс.

      5. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым пайдаланушылар мен азаматтық және эксперименттік авиация ұйымдары ұшу қауіпсіздігі саласындағы нақты немесе ықтимал кемшіліктерді жою үшін қажетті түзету немесе алдын алу іс-қимылдарын талдау және орындау бойынша жүргізетін жұмыстарға мониторингті жүзеге асырады.";

      64) 93-бапта:

      2-тармақтың төртінші бөлігінде:

      "оқыс оқиғаларды" деген сөздер "оқыс оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші сөйлем "органға" деген сөзден кейін "және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға" деген сөздермен толықтырылсын;

      3-тармақтың бірінші бөлігіндегі және 5-тармақтағы "оқиғаларды" деген сөз "оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      65) 93-1-баптың 4-тармағында:

      3) тармақша "оқиғаларды тергеп-тексеру" деген сөздер "оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды тергеп-тексеру" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) тармақша "оқиғаларға тергеп-тексеру жүргізу" деген сөздер "оқиғалардың деректерін ұсыну және оларды тергеп-тексеру" деген сөздермен ауыстырылсын;

      66) 94-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "94-бап. Мемлекеттік авиация саласындағы авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқиғаларды сыныптау және есепке алу

      1. Мемлекеттік авиация саласындағы авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқиғаларды сыныптауды және есепке алуды мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

      2. Мемлекеттік авиациядағы авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқиғаларды сыныптау және есепке алу Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясындағы авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында айқындалады.

      3. Мемлекеттік авиация саласындағы авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқиғаларды есепке алу үшін мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі нақты немесе ықтимал кемшіліктер туралы ақпарат жинауға жәрдемдесу мақсатында авиациялық оқиғалар немесе оқыс оқиғалар туралы деректерді ұсыну жүйесін құрады.

      Осы жүйені құру тәртібі Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясындағы авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында айқындалады.";

      67) 105-бапта:

      1-тармақтың екінші бөлігінің жетінші абзацы "кемесін" деген сөзден кейін "адамды" деген сөзбен толықтырылсын;

      2-тармақта:

      мынадай мазмұндағы 1-1) және 2-1) тармақшалармен толықтырылсын:

      "1-1) авиациялық жұмыстарды орындау кезінде пилотсыз авиациялық жүйеге бөгде адамдардың кіруін болғызбау;";

      "2-1) пилотсыз әуе кемесін сақтау орнына заңсыз кіру және бағдарламалық қамтылымның және (немесе) жабдықтың конфигурациясын заңсыз өзгерту мүмкіндігін болғызбайтын пилотсыз авиациялық жүйені тиісінше сақтау;";

      3) тармақша "кемелерінде" деген сөзден кейін ", оның ішінде пилотсыз әуе кемелерінде" деген сөздермен толықтырылсын;

      5) тармақша "кемелерін" деген сөзден кейін ", пилотсыз авиациялық жүйелерді" деген сөздермен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы 6-3) және 6-4) тармақшалармен толықтырылсын:

      "6-3) азаматтық авиация мақсаттары үшін пайдаланылатын ақпараттық технологиялар мен байланыс технологияларының және деректердің маңызды жүйелерінің қауіпсіздік шаралары;

      6-4) пилотсыз авиациялық жүйелерді құқыққа қарсы пайдалануды болғызбайтын бағдарламалық-техникалық құралдармен пилотсыз авиациялық жүйелерді жарақтандыру;";

      3-тармақтағы "нұсқаулықтың" деген сөз "нұсқаулықтан үзінді көшірменің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 3-2-тармақпен толықтырылсын:

      "3-2. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, пилотсыз авиациялық жүйені бөгде адамға беруге тыйым салынады.";

      4-1-тармақтағы ", сынақтар мен шолулар" деген сөздер "мен сынақтар" деген сөздермен ауыстырылсын;

      5-тармақта:

      1) тармақшада:

      "пайдаланушылар мен" деген сөздер "пайдаланушыларды," деген сөзбен ауыстырылсын;

      "пайдаланушыларды және" деген сөздер ", авиациялық жұмыстарды орындайтын пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдаланушыларды және" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) тармақшадағы "қызметінің қарап тексеруін ұйымдастыруды" деген сөздер "қызметін" деген сөзбен ауыстырылсын;

      7) тармақшадағы "жүргізу;" деген сөз "жүргізу арқылы жүзеге асырылады." деген сөздермен ауыстырылып, 8) тармақша алып тасталсын;

      10-тармақтағы "және авиациялық қауіпсіздіктің жай-күйіне шолуларды" деген сөздер алып тасталсын;

      68) 106-бапта:

      2-тармақтың бірінші бөлігіндегі "бірінші басшысына тікелей бағынатын және оның Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетімен келісу бойынша тағайындалатын орынбасары (аэронавигациялық қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қауіпсіздік қызметінің басшысын қоспағанда) болып табылатын" деген сөздер ", сондай-ақ аэронавигациялық қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысына тікелей бағынатын және оның орынбасары болып табылатын, Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетімен келісу бойынша тағайындалатын" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3-тармақ 5) тармақшасындағы "басшысына жүктеледі." деген сөздер "басшысына;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

      "6) пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдаланушыға жүктеледі.";

      69) 107-баптың 3-тармағындағы "сыныпталмайтын әуеайлақта, уақытша әуеайлақта," деген сөздер "сертификатталмайтын әуеайлақта (тікұшақ айлағында), уақытша әуеайлақта (тікұшақ айлағында) және" деген сөздермен ауыстырылсын.

      22. "Мемлекеттік мүлік туралы" 2011 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 134-баптың 2-тармағының 4-1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4-1) автомобиль жолдары туралы заңнамаға сәйкес жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама жасау, сондай-ақ жол активтерін басқару;";

      2) 140-баптың 2-1-тармағы алып тасталсын.

      23. "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" 2013 жылғы 16 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 2-бапта:

      1) және 1-1) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) автоматтандырылған электрондық кезек жүйесі (бұдан әрі – электрондық кезек жүйесі) – автомобиль көлігі құралдарының Қазақстан Республикасынан шығу кезінде автомобиль өткізу пункттеріне кіру уақытын броньдауға арналған бағдарламалық-аппараттық кешен;

      1-1) арнаулы құралдар – құқыққа қайшы әрекеттердің жолын кесу не әскери қызметшілерді, уәкілетті органдардың қызметкерлерін және Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын азаматтарды жеке қорғау және бүркемелеу мақсатында құқық бұзушыларға, олар пайдаланатын көлік пен объектілерге дене күшімен, жарақаттау арқылы, химиялық, электрлік, психологиялық, назарын басқа жаққа аудару жолымен немесе өзге де әсер етуге арналған құралдар;";

      мынадай мазмұндағы 1-2) тармақшамен толықтырылсын:

      "1-2) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды қамтамасыз ету – пайдалы қазбаларды барлау мен өндіруге тартылған және арналған адамдарды, багажды және жүктерді кемелермен тасымалдау жөніндегі қызмет, сондай-ақ пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды қолдап отыру үшін пайдаланылатын Қазақстан Республикасының порттарына, теңіз терминалдарына, айлақтық құрылысжайларына және арналарға қызмет көрсетуге және оларды пайдалануға кемелерді пайдаланумен байланысты қызмет;";

      2) 14-баптың 6-тармағының 2) тармақшасындағы "пилотсыз ұшу аппаратын" деген сөздер "пилотсыз әуе кемесін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3) 15-баптың 5-тармағының 3) тармақшасындағы "пилотсыз ұшу аппаратын" деген сөздер "пилотсыз әуе кемесін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) 19-бап мынадай мазмұндағы 8-1-тармақпен толықтырылсын:

      "8-1. Автомобиль көлігі құралдарын, жүктер мен тауарларды Мемлекеттік шекара арқылы, оның ішінде электрондық кезек жүйесін пайдалана отырып өткізу Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметімен келісу бойынша салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және кеден ісі саласындағы уәкілетті орган айқындаған тәртіппен ақылы негізде жүзеге асырылуы мүмкін.

      Бұл ретте айыппұл түрінде әкімшілік жаза қолдану туралы уақтылы орындалмаған қаулысы және (немесе) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында айыппұл төлеу қажеттігі туралы нұсқамасы, ақылы автомобиль жолдарымен (учаскелерімен) жүріп өткені үшін берешегі бар автомобиль көлігі құралдарының иелері – бейрезиденттер және электрондық кезек жүйесін пайдаланушылар – бейрезиденттер мұндай төлемдер мен айыппұлдарды төлегенге дейінгі электрондық кезек жүйесінде тіркелуге жатпайды.

      Электрондық кезек жүйесін әзірлеуді, ендіруді және оның жұмыс істеуін, сондай-ақ автомобиль көлігі құралдарын, жүктер мен тауарларды Мемлекеттік шекара арқылы өткізгені және электрондық кезекті брондағаны үшін төлемақы алу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруды Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметімен келісу бойынша салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және кеден ісі саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетігін қолдану не Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де тетіктерді қолдану арқылы жүзеге асырады.

      Мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетігі шеңберінде электрондық кезек жүйесін пайдалана отырып, автомобиль көлігі құралдарын, жүктер мен тауарларды Мемлекеттік шекара арқылы өткізу кезінде ақы төленетін өзге де көрсетілетін қызметтерді ұсынуға тыйым салынады.

      Егер Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде өзгеше көзделмесе, автомобиль көлігі құралдарын, жүктер мен тауарларды Мемлекеттік шекара арқылы өткізгені, сондай-ақ олардың электрондық кезек бойынша өткені үшін төлемақы мөлшерін монополияға қарсы органмен келісу бойынша салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және кеден ісі саласындағы уәкілетті орган айқындайды.";

      5) 30-баптың 4) тармақшасындағы "өзге де, оның ішінде пилотсыз ұшу аппараттары" деген сөздер "өзге де ұшу аппараттары, оның ішінде пилотсыз әуе кемелері" деген сөздермен ауыстырылсын;

      6) 49-баптың 1-тармағының 2) тармақшасындағы "аппаратты" деген сөз "әуе кемесін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      7) 56-баптың 36-1) тармақшасындағы "ұшу аппараттарын" деген сөздер "әуе кемелерін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      8) 73-баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 3), 4) және 5) тармақшаларындағы "аппараттарға", "аппараттар", "аппараттарды" деген сөздер тиісінше "әуе кемелеріне", "әуе кемелері", "әуе кемелерін" деген сөздермен ауыстырылсын.

      24. "Жол жүрісі туралы" 2014 жылғы 17 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      77-баптың 3-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарын есепке алу және оқу топтарын тіркеу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы жүзеге асырылады.".

      25. "Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы туралы" 2015 жылғы 10 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 5-баптың 2-тармағының 20-1) тармақшасындағы "ұшу аппараттарын" деген сөздер "әуе кемелерін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) 23-бапта:

      1-тармақтың 11) тармақшасындағы "ұшу аппараттарының" деген сөздер "әуе кемелерінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2-тармақтың 9) тармақшасындағы "ұшу аппараттарына" деген сөздер "әуе кемелеріне" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3) 24-баптың 1-тармағының 15) тармақшасындағы "ұшу аппараттарының" деген сөздер "әуе кемелерінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) 25-баптың 1-тармағының 6) тармақшасындағы "ұшу аппараттарының" деген сөздер "әуе кемелерінің" деген сөздермен ауыстырылсын.

      26. "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне кәсіпкерлік қызмет саласында жаңа реттеушілік саясатты ендіру және Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының жекелеген функцияларын қайта бөлу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2021 жылғы 30 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1-баптың 3-тармағы 21) тармақшасының жиырма екінші абзацындағы "жүру жолында" деген сөздер алып тасталсын.

      2-бап. Осы Заң:

      1) 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 3-тармағының 1) тармақшасын, 15-тармағы 1) тармақшасының алтыншы және жетінші абзацтарын, 3) тармақшасының төртінші – оныншы абзацтарын;

      2) алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізілетін 1-баптың 1-тармағының 1) тармақшасын, 2) тармақшасының үшінші абзацын, 3) тармақшасын, 2-тармағын, 3-тармағының 2) тармақшасын, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11 және 12-тармақтарын, 13-тармағының 1) тармақшасын, 14-тармағы 1) тармақшасының үшінші абзацын, 6) тармақшасының үшінші абзацын, 8) тармақшасының бірінші – үшінші абзацтарын, 11) тармақшасын, 12) тармақшасының төртінші және бесінші абзацтарын, 15-тармағы 1) тармақшасының бірінші – бесінші абзацтарын, 2) тармақшасының екінші және үшінші абзацтарын, 3) тармақшасының бірінші – үшінші абзацтарын, 4) – 9) тармақшаларын, 16-тармағын, 17-тармағы 1) тармақшасының екінші – алтыншы абзацтарын, 2) – 12), 14) және 15) тармақшаларын, 18, 19 және 20-тармақтарын, 21-тармағы 1) тармақшасының бірінші – он екінші, он төртінші – жиырма төртінші, жиырма алтыншы – қырық екінші абзацтарын, 2) – 10) тармақшаларын, 11) тармақшасының бірінші – он сегізінші, жиырма бірінші – жиырма үшінші абзацтарын, 12) тармақшасын, 13) тармақшасының бірінші, екінші, бесінші – жиырма үшінші абзацтарын, 14) – 17), 20) – 28) тармақшаларын, 29) тармақшасының бірінші – он екінші, он төртінші – он жетінші абзацтарын, 30) – 32) тармақшаларын, 33) тармақшасының бірінші – үшінші, бесінші – тоғызыншы абзацтарын, 34) – 45) тармақшаларын, 46) тармақшасының бірінші – тоғызыншы, он бірінші абзацтарын және 47) – 69) тармақшаларын, 23-тармағының 2), 3), 5) – 8) тармақшаларын, 24, 25 және 26-тармақтарын;

      3) алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізілетін 1-баптың 13-тармағының 2) тармақшасын, 23-тармағы 1) тармақшасының үшінші абзацын және 4) тармақшасын;

      4) 2023 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 21-тармағы 1) тармақшасының он үшінші абзацын, 11) тармақшасының он тоғызыншы және жиырмасыншы абзацтарын, 13) тармақшасының үшінші және төртінші абзацтарын, 18) және 19) тармақшаларын, 33) тармақшасының төртінші абзацын және 22-тармағының 2) тармақшасын;

      5) 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 14-тармағы 8) тармақшасының төртінші – алтыншы абзацтарын, 21-тармағы 1) тармақшасының жиырма бесінші абзацын, 29) тармақшасының он үшінші абзацын және 46) тармақшасының оныншы абзацын;

      6) 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 17-тармағы 1) тармақшасының сегізінші және тоғызыншы абзацтарын және 13) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының
Президенті 		Қ. ТОҚАЕВ

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам транспорта и недропользования

Закон Республики Казахстан от 29 декабря 2022 года № 174-VII ЗРК.

      Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

      1. В Земельный кодекс Республики Казахстан от 20 июня 2003 года:

      1) статью 43 дополнить пунктом 1-3 следующего содержания:

      "1-3. Предоставление земельных участков, расположенных на приаэродромной территории, в том числе предоставляемых в соответствии со статьями 43-1, 44, 44-1, 45 и 119-2 настоящего Кодекса, а также приобретение прав на земельные участки в соответствии со статьей 48 настоящего Кодекса осуществляются с учетом ограничений, предусмотренных законодательством Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации.";

      2) в части первой пункта 4 статьи 115:

      слова "таможенных органов" заменить словом "таможенного";

      дополнить словами ", автоматизированных станций измерения";

      3) часть первую статьи 117 дополнить словами ", за исключением посадочных площадок, используемых в ограниченный период не более трех месяцев в течение года при заключении договора в соответствии с законодательством Республики Казахстан с собственником или землепользователем (арендатором) земельного участка";

      4) подпункт 4) пункта 2 статьи 121 изложить в следующей редакции:

      "4) приаэродромная территория;".

      2. В Бюджетный кодекс Республики Казахстан от 4 декабря 2008 года:

      в подпункте 39) пункта 1 статьи 49:

      слова ", регулирующим использование" заменить словами "об использовании";

      слово "деятельность" заменить словом "деятельности".

      3. В Предпринимательский кодекс Республики Казахстан от 29 октября 2015 года:

      1) статью 124-6 дополнить подпунктом 10-2) следующего содержания:

      "10-2) разрабатывает и утверждает правила расчета и выплаты временной балансирующей платы, предусмотренной законодательством Республики Казахстан о железнодорожном транспорте, по согласованию с центральным исполнительным органом, осуществляющим руководство в сфере железнодорожного транспорта;";

      2) в подпункте 18) части первой пункта 3 статьи 140 слова "в пути следования" исключить.

      4. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 31 октября 2015 года:

      подпункт 5) части третьей статьи 491 дополнить словами "(удаления затонувшего имущества)".

      5. В Трудовой кодекс Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года:

      статью 141 изложить в следующей редакции:

      "Статья 141. Регулирование труда работников в сфере гражданской и экспериментальной авиации

      Труд работников в сфере гражданской и экспериментальной авиации регулируется настоящим Кодексом с особенностями, предусмотренными Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации", устанавливающим для:

      1) авиационного персонала, непосредственно связанного с безопасностью полетов, в том числе обслуживанием воздушного движения, особые нормы продолжительности режима рабочего времени и времени отдыха.

      Такие особые нормы могут быть также предусмотрены иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан с учетом международных стандартов и нормативов в области гражданской и экспериментальной авиации;

      2) авиационного персонала и иных работников, сообщающих или упоминаемых в отчетах об авиационных событиях, особые нормы привлечения к дисциплинарной и (или) материальной ответственности;

      3) авиационных инспекторов уполномоченной организации в сфере гражданской авиации особые нормы, предусматривающие ограничения и виды дисциплинарных взысканий.".

      6. В Кодекс Республики Казахстан от 26 декабря 2017 года "О таможенном регулировании в Республике Казахстан":

      абзац второй подпункта 1) пункта 7 статьи 355 после слова "имущества" дополнить словами "(удаления затонувшего имущества)".

      7. В Кодекс Республики Казахстан от 27 декабря 2017 года "О недрах и недропользовании":

      1) в статье 28:

      пункт 1 дополнить частью четвертой следующего содержания:

      "Условия внутристрановой ценности в кадрах при проведении операций по разведке и (или) добыче углеводородов по сложным проектам определяются с учетом положений статьи 36 настоящего Кодекса.";

      пункт 2 дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Положения настоящего пункта не применяются к контрактам на разведку и (или) добычу углеводородов по сложным проектам на участках недр, полностью или частично расположенных в пределах казахстанского сектора Каспийского или Аральского моря.";

      2) в статье 36:

      заголовок изложить в следующей редакции:

      "Статья 36. Форма и содержание контракта на недропользование";

      дополнить пунктами 1-1, 1-2, 1-3 и 1-4 следующего содержания:

      "1-1. В зависимости от условий проведения операций по недропользованию и вида полезного ископаемого компетентный орган утверждает следующие формы типовых контрактов:

      1) типовой контракт на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту;

      2) типовой контракт на добычу углеводородов по сложному проекту;

      3) типовой контракт на разведку и добычу углеводородов;

      4) типовой контракт на добычу углеводородов;

      5) типовой контракт на добычу урана.

      1-2. Для целей настоящего Кодекса к сложным проектам относятся:

      1) морские проекты, предусматривающие разведку и (или) добычу любых углеводородов на участке (участках) недр, который (которые) полностью или частично расположен (расположены) в пределах казахстанского сектора Каспийского или Аральского моря;

      2) проекты на суше, предусматривающие разведку и добычу углеводородов на любом участке недр, с не менее чем одним из следующих параметров:

      содержащем запасы нетрадиционных углеводородов;

      абсолютная глубина самой верхней точки выявленной (выявленного) залежи (месторождения) углеводородов составляет не менее 4500 метров;

      содержание сероводорода в обнаруженной (обнаруженном) залежи (месторождении) составляет в пластовом флюиде 3,5 и более процента;

      обнаруженная (обнаруженное) залежь (месторождение) характеризуется аномально высоким пластовым давлением с коэффициентом аномальности 1,5 и более, который определяется как отношение пластового давления к гидростатическому давлению с плотностью жидкости 1000 кг/м3 в стволе скважины;

      обнаруженная (обнаруженное) залежь (месторождение) располагается под солевыми отложениями толщиной более 100 метров;

      обнаруженная залежь относится к неструктурным ловушкам;

      3) газовые проекты на суше, предусматривающие разведку и (или) добычу углеводородов на участке (участках) недр, содержащем (содержащих) газовую или газоконденсатную залежь или месторождение с долей объема нефтенасыщенной части двадцать пять процентов и менее от общего объема углеводородов залежи или месторождения.

      1-3. В отношении участка (участков) недр на суше, по которому (которым) отсутствует геологическая информация, позволяющая отнести его (их) к сложному проекту, заключается контракт на разведку и добычу в соответствии с типовым контрактом на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту.

      В таком случае недропользователь подтверждает статус сложного проекта в любое время в течение периода разведки, установленного пунктом 2 статьи 116 настоящего Кодекса, любым из указанных ниже способов:

      1) утвержденным недропользователем и получившим положительное заключение государственной экспертизы недр отчетом по оперативному подсчету геологических запасов, подтверждающим соответствие месторождения не менее чем одному из критериев сложных проектов, указанных в подпунктах 2) и 3) пункта 1-2 настоящей статьи;

      2) утвержденным недропользователем и получившим положительное заключение государственной экспертизы недр отчетом по подсчету геологических запасов, подтверждающим соответствие месторождения не менее чем одному из критериев сложных проектов, указанных в подпунктах 2) и 3) пункта 1-2 настоящей статьи.

      Подтверждение статуса сложного проекта, произведенное по выбору недропользователя в соответствии с подпунктами 1) и 2) части второй настоящего пункта, является окончательным и не требует дополнительного подтверждения на соответствующих дальнейших этапах периода разведки и (или) в период добычи.

      В случае неподтверждения статуса сложного проекта в течение периода разведки по контракту на разведку и добычу по сложному проекту при переходе к периоду добычи условия такого контракта должны быть приведены в соответствие с типовым контрактом на добычу углеводородов согласно статье 119 настоящего Кодекса.

      1-4. В случае, если хотя бы одно месторождение из обнаруженных месторождений по контракту на недропользование соответствует одному из критериев сложного проекта, указанных в пункте 1-2 настоящей статьи, к таким месторождениям применяются положения настоящего Кодекса, установленные для сложных проектов, при условии, что доля первоначальных извлекаемых запасов углеводородов месторождения (месторождений), которое (которые) относится (относятся) к категории сложных, составляет больше половины первоначальных извлекаемых запасов всех обнаруженных месторождений по контракту.";

      абзац первый пункта 2 изложить в следующей редакции:

      "2. К числу обязательных условий, содержащихся в контракте на недропользование, за исключением контрактов на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложным проектам, относятся:";

      дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:

      "2-1. Контракт на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту должен включать следующие условия:

      1) вид операций по недропользованию;

      2) срок действия контракта;

      3) границы участка (участков) недр;

      4) обязательства недропользователя по объемам, видам и срокам работ по годам на участке недр в период разведки, предусмотренным программой работ (дополнительных работ);

      5) обязательства недропользователя по финансированию обучения казахстанских кадров в период добычи;

      6) обязательства недропользователя по расходам на научно-исследовательские, научно-технические и опытно-конструкторские работы на территории Республики Казахстан в период добычи;

      7) обязательства недропользователя по ликвидации последствий недропользования и способы обеспечения таких обязательств;

      8) обязательства недропользователя по расходам на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры в период добычи;

      9) условия налогообложения и освобождения от уплаты вывозных таможенных пошлин;

      10) ответственность недропользователя за нарушение контрактных обязательств;

      11) долю внутристрановой ценности в кадрах;

      12) долю внутристрановой ценности в работах и услугах в случае применения такого требования к соответствующему сложному проекту;

      13) условия и порядок изменения и продления срока действия контракта;

      14) порядок разрешения споров;

      15) обязательство, предусмотренное пунктом 7 статьи 119 настоящего Кодекса, для крупных месторождений углеводородов;

      16) иные условия, на которых было предоставлено право недропользования и (или) которые указаны в соответствующем типовом контракте.";

      пункты 4 и 5 изложить в следующей редакции:

      "4. Срок действия контракта на разведку и добычу углеводородов, за исключением контракта на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту, определяется последовательно закрепленными в нем периодом разведки, подготовительным периодом (при необходимости) и периодом добычи.

      Срок действия контракта на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту является совмещенным и состоит из периода разведки, включающего первоначальный этап разведки, этап оценки и этап пробной эксплуатации согласно пункту 2 статьи 116 настоящего Кодекса, и периода добычи, предусмотренного пунктом 1-1 статьи 119 настоящего Кодекса для крупных месторождений.

      Срок действия контракта на добычу углеводородов, за исключением контракта на добычу углеводородов по сложному проекту, определяется последовательно закрепленными в нем подготовительным периодом и периодом добычи.

      Срок действия контракта на добычу углеводородов по сложному проекту устанавливается на основе срока периода добычи, определяемого в соответствии с пунктом 1-1 статьи 119 настоящего Кодекса.

      5. Срок действия контракта на разведку и добычу, контракта на добычу, контракта на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту или контракта на добычу углеводородов по сложному проекту продлевается компетентным органом на срок действия обстоятельств непреодолимой силы, если недропользователь представит доказательства таких обстоятельств в соответствии с законодательством Республики Казахстан.";

      дополнить пунктом 5-1 следующего содержания:

      "5-1. Доля внутристрановой ценности в кадрах в контракте на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту определяется недропользователем с учетом следующего:

      1) потребности недропользователя в иностранных или казахстанских кадрах в зависимости от его управленческих и административных нужд;

      2) наличия на рынке Республики Казахстан квалифицированного казахстанского персонала по определенной категории, соответствующего потребностям недропользователя;

      3) поэтапного обучения, включая стажировку, казахстанских кадров и последующей постепенной замены иностранных кадров казахстанскими кадрами по руководящим категориям.

      Минимальная доля внутристрановой ценности в кадрах по специалистам и квалифицированным рабочим в контракте на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту должна составлять не менее семидесяти процентов от общей численности персонала, задействованного при исполнении контракта, по соответствующей категории.";

      пункт 6 изложить в следующей редакции:

      "6. Контракт заключается на казахском и русском языках. Если недропользователь или хотя бы один из обладателей доли в праве недропользования является иностранцем, иностранным юридическим лицом или юридическим лицом Республики Казахстан с иностранным участием, то контракт на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту с таким недропользователем также заключается на английском языке по усмотрению недропользователя.";

      в пункте 7:

      часть вторую изложить в следующей редакции:

      "Гарантии, установленные частью первой настоящего пункта, не распространяются на изменения в законодательстве Республики Казахстан в области обеспечения национальной безопасности, обороноспособности, экологической безопасности, здравоохранения, налогообложения, таможенного регулирования и защиты конкуренции, за исключением случая, предусмотренного частью третьей настоящего пункта.";

      дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Гарантии, установленные частью первой настоящего пункта, распространяются на изменения в законодательстве Республики Казахстан в области таможенного регулирования, предусматривающем временное освобождение от уплаты вывозных таможенных пошлин на сырую нефть, добытую по контракту на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложным проектам.";

      3) в статье 37:

      пункт 2 дополнить подпунктами 10), 11) и 12) следующего содержания:

      "10) изменения условий контракта в связи с отнесением его к контракту на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту;

      11) изменения условий контракта в связи с неподтверждением статуса сложного проекта по результатам разведки;

      12) предусмотренных пунктом 5 статьи 36 настоящего Кодекса.";

      в пункте 8 цифру "9)" заменить цифрами "12)";

      4) подпункт 1) пункта 1 статьи 38 изложить в следующей редакции:

      "1) истечения срока, на который он был заключен;";

      5) пункты 1 и 2 статьи 49 изложить в следующей редакции:

      "1. Оператором по контракту на недропользование или по месторождению в рамках контракта на недропользование, лицензиям на разведку или добычу твердых полезных ископаемых является юридическое лицо, создаваемое или определяемое недропользователем или обладателями права недропользования, действующее в качестве представителя недропользователя при проведении операций по недропользованию.

      2. Оператором не может быть назначено лицо, являющееся единственным обладателем права недропользования по соответствующему контракту или лицензии на недропользование.";

      6) пункт 2 статьи 55 после слова "Предоставление" дополнить словом "недропользователем";

      7) в статье 56:

      пункт 1 изложить в следующей редакции:

      "1. В силу гарантии гарант несет перед Республикой Казахстан ответственность по выплате полной денежной суммы, определяемой в соответствии с настоящим Кодексом, в случае неисполнения недропользователем обязательства по ликвидации последствий недропользования в соответствии с настоящим Кодексом.";

      предложение второе пункта 2 дополнить словами ", если иное не предусмотрено настоящим Кодексом";

      дополнить пунктом 5 следующего содержания:

      "5. Особенности гарантий, предоставляемых в качестве обеспечения исполнения обязательств по ликвидации последствий операций по недропользованию, устанавливаются Особенной частью настоящего Кодекса.";

      8) подпункт 2) пункта 3 статьи 70 дополнить абзацем четвертым следующего содержания:

      "для разведки и добычи или добычи углеводородов в качестве сложных проектов;";

      9) статью 78 изложить в следующей редакции:

      "Статья 78. Порядок разрешения споров, связанных с недропользованием

      1. Споры, связанные с осуществлением, изменением или прекращением права недропользования, подлежат урегулированию в соответствии с законами Республики Казахстан и международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

      2. Споры, возникшие по контракту на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложным проектам в соответствии с его условиями по выбору недропользователя, подлежат разрешению в судах Республики Казахстан или в арбитраже в соответствии с арбитражным регламентом Комиссии Организации Объединенных Наций по международному торговому праву (ЮНСИТРАЛ) на территории Республики Казахстан, в том числе Международного финансового центра "Астана", или за ее пределами.";

      10) статью 95 дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:

      "2-1. Извещение о проведении аукциона на предоставление права недропользования по углеводородам на участках недр, относящихся к сложным проектам, помимо сведений, указанных в пункте 2 настоящей статьи, за исключением подпунктов 11), 13) и 14) части первой пункта 2 настоящей статьи, должно также содержать требование об определении лицом, заинтересованным в участии в аукционе, в его заявлении на участие в аукционе минимального обязательства по внутристрановой ценности в кадрах в соответствии с пунктом 5-1 статьи 36 настоящего Кодекса.";

      11) пункт 3 статьи 96 дополнить подпунктом 6) следующего содержания:

      "6) в случае предоставления права недропользования на участках недр, относящихся к сложным проектам, – минимальные обязательства по внутристрановой ценности в кадрах, определенные заявителем в соответствии с пунктом 5-1 статьи 36 настоящего Кодекса.";

      12) часть третью пункта 3 статьи 100 исключить;

      13) в статье 103:

      пункт 6 изложить в следующей редакции:

      "6. Стратегическим партнером национальной компании в области углеводородов может быть признано юридическое лицо или консорциум юридических лиц, соответствующие требованиям, утвержденным национальной компанией в области углеводородов и согласованным с компетентным органом, взявшие на себя обязательства по осуществлению инвестиционного финансирования по контракту на разведку и добычу углеводородов или обязательства по возмещению подписного бонуса по контракту на добычу углеводородов.

      Стратегический партнер определяется национальной компанией при подаче заявления на проведение прямых переговоров.";

      предложение второе части первой пункта 7 исключить;

      14) в статье 106:

      заголовок изложить в следующей редакции:

      "Статья 106. Досрочное прекращение действия контракта на недропользование";

      пункт 1 изложить в следующей редакции:

      "1. Контракт на недропользование по углеводородам досрочно прекращает свое действие в следующих случаях:

      1) если по завершении периода разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту недропользователем не было выявлено месторождение, отчет по подсчету запасов которого получил положительное заключение государственной экспертизы недр, предусмотренной настоящим Кодексом;

      2) досрочного прекращения действия контракта на недропользование компетентным органом в одностороннем порядке в случаях, предусмотренных настоящей статьей;

      3) возврата недропользователем всего участка недр до истечения срока действия контракта;

      4) в иных случаях, предусмотренных настоящим Кодексом.";

      дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

      "1-1. Компетентный орган досрочно прекращает действие контракта на недропользование в одностороннем порядке в случаях:

      1) вступления в силу решения суда о запрете деятельности по недропользованию;

      2) проведения операций по недропользованию по углеводородам без соответствующих утвержденных недропользователем и получивших положительные заключения предусмотренных настоящим Кодексом и иными законами Республики Казахстан экспертиз проектных документов;

      3) нарушения требований пункта 1 статьи 44 настоящего Кодекса, повлекшего угрозу национальной безопасности.";

      15) пункт 2 статьи 110 изложить в следующей редакции:

      "2. Пространственные границы участка недр, на котором недропользователь вправе проводить операции по разведке или добыче углеводородов в соответствии с контрактом на разведку и добычу или добычу углеводородов, устанавливаются в приложении к такому контракту, являющемся его неотъемлемой частью с учетом следующего:

      1) первоначальные пространственные границы участка разведки или добычи углеводородов по контракту на разведку и добычу или добычу углеводородов определяются в соответствии с программой управления государственным фондом недр;

      2) пространственные границы участка (участков) разведки при продлении периода разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов в целях оценки обнаруженной залежи (совокупности залежей), а также при переходе к этапу оценки по контракту на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту включают блоки, в пределах которых полностью или частично расположены предполагаемые контуры обнаруженной залежи (совокупности залежей), требующей оценки;

      3) пространственные границы участка (участков) разведки при продлении периода разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов в целях пробной эксплуатации обнаруженной залежи (совокупности залежей) включают блоки, в пределах которых полностью или частично расположены предполагаемые контуры залежи (совокупности залежей), на которой (которых) планируется проведение пробной эксплуатации;

      4) пространственные границы участка (участков) добычи углеводородов (за исключением верхней границы) устанавливаются на основе контуров месторождения, определяемых в соответствии с утвержденным недропользователем и получившим положительное заключение государственной экспертизы недр отчетом по подсчету геологических запасов.

      Если в пределах участка разведки открыто несколько отдельных месторождений, пространственные границы участка недр устанавливаются для каждого отдельного месторождения;

      5) пространственные границы участка недр, запрашиваемого для целей увеличения первоначального участка недр по контракту на разведку и добычу или добычу углеводородов, определяются по согласованию с уполномоченным органом в области изучения недр (на предмет свободности запрашиваемого участка недр от недропользования) в соответствии с утвержденным недропользователем и получившим положительные заключения предусмотренных настоящим Кодексом и иными законами Республики Казахстан экспертиз дополнением к соответствующему базовому проектному документу, устанавливающим предполагаемые контуры обнаруженной залежи (совокупности залежей);

      6) пространственные границы участка разведки или добычи углеводородов, остающегося у недропользователя после уменьшения участка недр посредством возврата государству в соответствии со статьей 114 настоящего Кодекса, определяются недропользователем;

      7) пространственные границы участков разведки или добычи в случае выделения участка недр по контракту на разведку и добычу углеводородов в соответствии со статьей 115 настоящего Кодекса (основной и выделяемый участки недр) определяются:

      при выделении части участка разведки – в соответствии с утвержденными недропользователем и получившими положительные заключения предусмотренных настоящим Кодексом и иными законами Республики Казахстан экспертиз дополнениями к проекту разведочных работ, предусматривающими проведение работ по оценке соответствующих обнаруженных залежей (совокупностей залежей) на основном и выделяемом участках недр;

      при выделении участка разведки или добычи – на основании данных по соответствующим участкам недр, указанных в контракте на разведку и добычу или добычу углеводородов, из которых производится выделение.

      Информация о пространственных границах участка (участков) недр, предусмотренная подпунктами 1) – 4), 6) и 7) части первой настоящего пункта, направляется компетентным органом в уведомительном порядке в уполномоченный орган в области изучения недр.";

      16) пункт 2 статьи 111 после слов "подготовительного периода," дополнить словами "переход к периоду добычи по контракту на разведку и добычу углеводородов,";

      17) в статье 115:

      пункт 1 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:

      "5) выделение участка добычи в случаях, предусмотренных пунктами 18-2 и 18-3 статьи 119 настоящего Кодекса.";

      в пункте 2:

      абзац первый и подпункт 1) части первой изложить в следующей редакции:

      "2. Выделение участка недр, не относящегося к сложным проектам, производится при одновременном соблюдении следующих условий:

      1) контракт на разведку и добычу, по которому производится выделение участка недр, заключен после введения в действие настоящего Кодекса, в том числе контракт, заключенный до введения в действие настоящего Кодекса и перешедший в период разведки на условия типового контракта на разведку и добычу углеводородов, утвержденного компетентным органом;";

      дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Требование части второй настоящего пункта не распространяется на выделение участков недр в случаях, предусмотренных пунктами 18-2 и 18-3 статьи 119 настоящего Кодекса.";

      в пункте 6:

      подпункт 1) дополнить словами ", а также программа работ, уменьшенная на виды и объемы работ, относящиеся к выделяемому участку недр в случае выделения части участка разведки";

      подпункт 2) дополнить словами ", а также программа работ, содержащая виды и объемы работ, относящиеся к выделяемому участку недр в случае выделения части участка разведки";

      дополнить частью второй следующего содержания:

      "При этом виды и объемы работ, предусмотренные программой работ контракта на разведку и добычу до выделения части участка разведки, не могут быть меньше чем виды и объемы работ, предусмотренные дополнением к контракту на разведку и добычу по основному участку недр и контрактом на разведку и добычу, заключенному по выделенному участку недр.";

      18) статью 116 изложить в следующей редакции:

      "Статья 116. Период разведки углеводородов

      1. Максимальная продолжительность периода разведки при заключении контракта на разведку и добычу углеводородов по участку недр, не относящемуся к сложным проектам, составляет не более шести последовательных лет. В указанный период недропользователь вправе проводить на участке разведки любые работы по поиску и оценке месторождений, включая их пробную эксплуатацию.

      В пределах сроков, предусмотренных частью первой настоящего пункта, период разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов устанавливается компетентным органом в извещении о проведении аукциона либо по результатам прямых переговоров с национальной компанией в области углеводородов.

      2. Продолжительность периода разведки при заключении контракта на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту составляет восемнадцать лет и включает:

      1) первоначальный этап разведки, равный девяти годам;

      2) этап оценки, равный шести годам;

      3) этап пробной эксплуатации, равный трем годам.

      В течение первоначального этапа разведки недропользователь вправе проводить на участке разведки любые работы по поиску и оценке обнаруженной залежи (месторождения), включая пробную эксплуатацию.

      В течение этапа оценки недропользователь вправе проводить на участке разведки любые работы по оценке обнаруженной залежи (месторождения), включая пробную эксплуатацию.

      В течение этапа пробной эксплуатации недропользователь вправе проводить на участке разведки любые работы по пробной эксплуатации обнаруженной залежи (месторождения).

      Переход к этапу оценки осуществляется по заявлению недропользователя, которое должно быть подано до завершения первоначального этапа разведки, путем подписания дополнения к контракту на разведку и добычу по сложному проекту в соответствии с пунктом 5 настоящей статьи.

      Если недропользователь не перешел к этапу оценки, в этом случае период разведки не включает этап оценки и этап пробной эксплуатации и состоит только из первоначального этапа разведки.

      Переход к этапу пробной эксплуатации осуществляется по заявлению недропользователя, которое должно быть подано до завершения этапа оценки, путем подписания дополнения к контракту на разведку и добычу по сложному проекту в соответствии с пунктом 5 настоящей статьи.

      Если недропользователь не перешел к этапу пробной эксплуатации, в этом случае период разведки не включает этап пробной эксплуатации и состоит из первоначального этапа разведки, а также этапа оценки.

      3. К заявлению о переходе к этапу оценки по контракту на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту прилагаются:

      1) программа дополнительных работ, утвержденная недропользователем и содержащая объемы, описание и сроки выполнения дополнительных работ по годам, которые недропользователь обязуется выполнить на соответствующем участке недр на этапе оценки;

      2) подписанное недропользователем дополнение к контракту, предусматривающее установление границ участка (участков) разведки, состоящего (состоящих) из блоков, в пределах которого (которых) располагаются предполагаемые контуры обнаруженной залежи (совокупности залежей), включая установление границ участка (участков) разведки по глубине;

      3) заключение уполномоченного органа по изучению недр об обнаружении в пределах участка недр залежи (совокупности залежей) углеводородов, выданное в соответствии с пунктом 3 статьи 121 настоящего Кодекса, с указанием предполагаемых контуров залежи (совокупности залежей), на которой планируется проведение оценки.

      4. К заявлению о переходе к этапу пробной эксплуатации по контракту на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту прилагаются:

      1) программа дополнительных работ, утвержденная недропользователем и содержащая объемы, описание и сроки выполнения дополнительных работ по годам, которые недропользователь обязуется выполнить на соответствующем участке недр на этапе пробной эксплуатации;

      2) утвержденный недропользователем и получивший положительное заключение государственной экспертизы недр отчет по оперативному подсчету геологических запасов.

      5. Заявление о переходе к этапу оценки или этапу пробной эксплуатации рассматривается в течение двадцати рабочих дней. По результатам его рассмотрения в случае отсутствия оснований для отказа для перехода к этапу оценки или этапу пробной эксплуатации в течение десяти рабочих дней со дня принятия решения о рассмотрении заявления недропользователя компетентный орган подписывает дополнение к контракту, предусматривающее обязательства недропользователя по выполнению программы дополнительных работ на этапе оценки или этапе пробной эксплуатации, а также установление границ участка (участков) разведки в соответствии с подпунктом 2) части первой пункта 2 статьи 110 настоящего Кодекса.

      Компетентный орган отказывает недропользователю в переходе к этапу оценки или этапу пробной эксплуатации в следующих случаях:

      1) не представлены документы, предусмотренные пунктом 3 (при переходе к этапу оценки) или 4 (при переходе к этапу пробной эксплуатации) настоящей статьи;

      2) заявление подано по истечении установленного срока.

      6. При переходе к этапу оценки по контракту на разведку и добычу углеводородов по участку недр по сложному проекту из участка недр исключаются блоки, не входящие в пространственные границы участка разведки.

      7. Если в течение периода разведки по контракту на разведку и добычу по участку недр, не относящемуся к сложным проектам, по результатам бурения скважины будет подтверждено наличие на участке недр не менее одного из критериев, указанных в подпунктах 2) и 3) пункта 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса, продолжительность периода разведки по такому контракту устанавливается в соответствии с частью первой пункта 2 настоящей статьи, за вычетом фактического срока разведки, по заявлению недропользователя. При этом условия контракта подлежат изменению в соответствии с условиями, предусмотренными подпунктом 1) пункта 1-1 статьи 36 настоящего Кодекса.

      Заявление об отнесении участка недр к сложным проектам и изменении условий контракта подается в компетентный орган с приложением следующих документов:

      1) проекта дополнения к контракту, предусматривающего изложение контракта на разведку и добычу в новой редакции в соответствии с типовым контрактом на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту;

      2) одного из документов, указанных в пункте 1-3 статьи 36 настоящего Кодекса, подтверждающего наличие на участке недр не менее чем одного из критериев, предусмотренных пунктом 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса.

      8. Заявление об отнесении участка недр к сложным проектам и изменении условий контракта подлежит рассмотрению в течение двадцати рабочих дней со дня его поступления в компетентный орган.

      По результатам рассмотрения заявления компетентный орган подписывает дополнение к контракту или отказывает в отнесении участка недр к сложным проектам и изменении условий контракта в случае несоответствия заявления требованиям, установленным настоящим Кодексом.

      Отказ компетентного органа об отнесении участка недр к сложным проектам и изменении условий контракта не лишает недропользователя права на подачу повторного заявления в течение периода разведки.

      9. Период разведки исчисляется со дня регистрации контракта на разведку и добычу углеводородов.

      10. Недропользователь вправе досрочно прекратить период разведки посредством возврата всего участка разведки в порядке и на условиях, которые установлены настоящим Кодексом.

      11. Если до завершения периода разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту не было подано заявление о переходе к этапу добычи в соответствии с частью третьей пункта 8 статьи 119 настоящего Кодекса и не было заключено дополнение к контракту согласно пункту 18-4 статьи 119 настоящего Кодекса, контракт досрочно прекращается.";

      19) в статье 117:

      заголовок изложить в следующей редакции:

      "Статья 117. Продление периода разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов на участке недр, не относящемуся к сложным проектам";

      в пункте 1:

      часть первую после слова "углеводородов" дополнить словами "на участке недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      часть вторую исключить;

      в пункте 2:

      часть первую изложить в следующей редакции:

      "2. В целях оценки обнаруженной залежи (совокупности залежей), включая ее пробную эксплуатацию, период разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов по участку недр, не относящемуся к сложным проектам, подлежит однократному продлению по каждой обнаруженной залежи (совокупности залежей) по заявлению недропользователя на срок до трех лет. Конкретный срок оценки обнаруженной залежи (совокупности залежей) определяется на основе дополнения к проекту разведочных работ.";

      в части третьей слова ", а на участке недр на море либо по сложным проектам разведки углеводородов – пятнадцать лет" исключить;

      пункт 3 изложить в следующей редакции:

      "3. В целях проведения пробной эксплуатации обнаруженной залежи (совокупности залежей) период разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов по участку недр, не относящемуся к сложным проектам, подлежит однократному продлению по заявлению недропользователя на срок до трех лет с соответствующим сокращением максимальной продолжительности периода добычи, указанной в пункте 1 статьи 119 настоящего Кодекса. Конкретный срок пробной эксплуатации определяется на основе проекта пробной эксплуатации.

      При этом такое продление допускается только по участку (участкам) недр, сформированному (сформированным) исходя из предполагаемых контуров обнаруженной залежи (совокупности залежей), установленных в утвержденном недропользователем и получившем положительные заключения предусмотренных настоящим Кодексом и иными законами Республики Казахстан экспертиз проекте пробной эксплуатации.

      По результатам продления периода (периодов) разведки в соответствии с настоящим пунктом максимальная продолжительность периода (периодов) разведки по контракту на разведку и добычу углеводородов не может превышать двенадцать лет.";

      дополнить пунктом 3-1 следующего содержания:

      "3-1. При продлении периода разведки из участка разведки исключаются блоки, не входящие в пространственные границы участка разведки, устанавливаемые в соответствии со статьей 110 настоящего Кодекса.";

      подпункт 5) пункта 5 изложить в следующей редакции:

      "5) запрашиваемый срок продления периода разведки, определенный на основании соответствующих проектных документов по участку недр, не относящемуся к сложным проектам.";

      абзац первый пункта 6 изложить в следующей редакции:

      "6. К заявлению о продлении периода разведки по контрактам, не относящимся к сложным проектам, прилагаются:";

      пункт 11 после слов "добычу углеводородов" дополнить словами "по участку недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      20) часть первую пункта 1 статьи 118 после слова "углеводородов" дополнить словами "по участку недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      21) в статье 119:

      пункт 1 изложить в следующей редакции:

      "1. Максимальная продолжительность периода добычи по участку недр, не относящемуся к сложным проектам, составляет не более двадцати пяти лет, а на крупных месторождениях – не более сорока пяти лет.

      По участку недр, не относящемуся к сложным проектам, продолжительность периода добычи устанавливается при заключении контракта на добычу или дополнения к контракту на разведку и добычу, предусматривающего закрепление периода добычи.";

      дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

      "1-1. Период добычи по участку недр, относящемуся к сложным проектам, составляет сорок пять лет для крупных месторождений и двадцать пять лет для месторождений, не относящихся к крупным. В случае, если ни одно из обнаруженных месторождений в рамках одного контракта на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту не соответствует критериям крупного месторождения, предусмотренным статьей 14 настоящего Кодекса, период добычи, установленный в таком контракте, устанавливается в двадцать пять лет путем подписания дополнения к контракту на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту.

      Переход к периоду добычи по контракту на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту осуществляется путем заключения дополнения к контракту, которым устанавливаются границы участка недр в соответствии с подпунктом 4) части первой пункта 2 статьи 110 настоящего Кодекса.";

      в части первой пункта 2 слова "Период добычи углеводородов в пределах сроков, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи," заменить словами "В случаях, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, период добычи углеводородов";

      в пункте 3 слова ", предусматривающего закрепление периода добычи" исключить;

      часть первую пункта 5 изложить в следующей редакции:

      "5. В случае, если по контракту на разведку и добычу углеводородов сформировано несколько участков добычи согласно статье 110 настоящего Кодекса, период добычи устанавливается отдельно для каждого такого участка.";

      в пункте 6 слова "В случае если участок (участки) добычи закреплен (закреплены) в контракте до завершения периода разведки, то" заменить словами "По контрактам, по которым одновременно действует период разведки и период добычи,";

      пункт 7 дополнить частью второй следующего содержания:

      "По контракту на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложным проектам одно из обязательств, указанных в части первой настоящего пункта, применяется после истечения двадцати календарных лет с даты начала экспорта углеводородов, добытых в рамках соответствующего контракта на недропользование.";

      в пункте 8:

      части первую и вторую после слова "добычи" дополнить словами "по контракту по участку недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Заявление о переходе к периоду добычи по контракту по участку недр, относящемуся к сложным проектам, должно быть подано до истечения периода разведки.";

      абзац первый пункта 9 после слов "только периода добычи" дополнить словами "по контракту по участку недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      абзац первый части первой пункта 13 после слов "или периода добычи" дополнить словами "по контракту по участку недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      пункт 14 после слова "недропользование" дополнить словами "по участку недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      подпункт 1) пункта 16 после слова "недропользование" дополнить словами "по участку недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      пункт 18 после слова "недропользование" дополнить словами "по участку недр, не относящемуся к сложным проектам,";

      дополнить пунктами 18-1, 18-2, 18-3 и 18-4 следующего содержания:

      "18-1. Заявление о переходе к периоду добычи по контракту на разведку и добычу по участку недр, относящемуся к сложным проектам, подается в компетентный орган в течение периода разведки, которое должно содержать:

      1) фамилию, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность), наименование недропользователя;

      2) номер и дату регистрации контракта на разведку и добычу углеводородов;

      3) указание на участок (участки) добычи.

      К заявлению прилагаются подписанный недропользователем проект дополнения к контракту, устанавливающий границы участка (участков) добычи, и копия утвержденного недропользователем и получившего положительное заключение государственной экспертизы недр отчета по подсчету геологических запасов на участке (участках) добычи. Если месторождение не относится к категории крупных месторождений, проект дополнения также должен предусматривать установление периода добычи продолжительностью в двадцать пять лет.

      18-2. Если заявление подается в соответствии с пунктом 18-1 настоящей статьи по участку (участкам) недр, по результатам разведки которого не было получено подтверждение о его соответствии какому-либо из критериев сложного проекта, условия контракта, относящиеся к периоду добычи, должны быть приведены в соответствие с условиями типового контракта на добычу, устанавливаемыми в соответствии с подпунктом 4) пункта 1-1 и пунктом 2 статьи 36 настоящего Кодекса, а в случае выделения участка добычи, не относящегося к сложному проекту, в отношении такого участка заключается контракт на добычу на условиях, определенных в соответствии с подпунктом 4) пункта 1-1 и пунктом 2 статьи 36 настоящего Кодекса.

      18-3. Если заявление о переходе к периоду добычи подается по контракту на разведку и добычу, заключенному по форме типового контракта, указанного в подпункте 3) пункта 1-1 статьи 36 настоящего Кодекса, в отношении участка недр по результатам разведки которого было получено подтверждение о его соответствии критериям сложного проекта, условия такого контракта, относящиеся к периоду добычи, подлежат приведению в соответствие с условиями, устанавливаемыми согласно подпункту 2) пункта 1-1 статьи 36 настоящего Кодекса, а в случаях выделения участка добычи, являющегося сложным проектом, в отношении такого участка недр заключается контракт на добычу на условиях, определенных в соответствии с подпунктом 2) пункта 1-1 статьи 36 настоящего Кодекса.

      18-4. Заявление о переходе к периоду добычи, подаваемое в соответствии с пунктами 18-1, 18-2 и 18-3 настоящей статьи, подлежит рассмотрению в течение двадцати рабочих дней со дня его поступления в компетентный орган.

      По результатам рассмотрения заявления компетентный орган подписывает дополнение к контракту в отношении соответствующего участка недр с учетом положений пунктов 18-2 и 18-3 настоящей статьи или отказывает в переходе к периоду добычи по контракту по участку недр, относящемуся к сложным проектам, в случае несоответствия заявления требованиям, установленным настоящим Кодексом.

      Отказ компетентного органа в переходе к периоду добычи не лишает недропользователя права на подачу повторного заявления в течение периода разведки.";

      22) пункт 16 статьи 121 дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Положения настоящего пункта не распространяются на контракты на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложным проектам.";

      23) в статье 123:

      подпункт 3) пункта 6 изложить в следующей редакции:

      "3) указание на местоположение и предполагаемые контуры открытой залежи (совокупности залежей).";

      дополнить пунктом 15 следующего содержания:

      "15. В течение трех лет с даты заключения контракта на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту и при условии, что недропользователь получил геологическую информацию по результатам сейсмических работ и (или) буровых работ, выполненных недропользователем по такому контракту, недропользователь вправе возвратить весь (все) участок (участки) недр после окончания любого вида из указанных работ и отказаться от исполнения последующего (последующих) вида (видов) работ, указанного (указанных) в программе работ, включая последующие буровые работы и иные связанные с ними работы, на основании геологической информации, полученной недропользователем по результатам проведенных к моменту такого возврата разведочных работ. В случае такого возврата недропользователь не несет каких-либо обязательств, включая оплату какой-либо неустойки, связанной с прекращением исполнения работ по такой программе работ и (или) досрочным прекращением такого контракта, за исключением обязательств по ликвидации последствий недропользования по углеводородам, предусмотренных настоящим Кодексом.";

      24) в статье 126:

      пункт 6 изложить в следующей редакции:

      "6. Исполнение недропользователями обязательства по ликвидации последствий добычи углеводородов обеспечивается залогом банковского вклада.

      Исполнение недропользователями обязательства по ликвидации последствий разведки углеводородов обеспечивается одним из способов, указанным в пункте 4 статьи 55 настоящего Кодекса.";

      дополнить пунктами 6-1, 6-2, 6-3 и 6-4 следующего содержания:

      "6-1. В случае предоставления гарантии иностранного банка в качестве способа обеспечения исполнения недропользователем обязательства по ликвидации последствий недропользования в период разведки по контракту на разведку и добычу по сложному проекту такой банк должен иметь минимальный кредитный рейтинг не ниже "BBB-" рейтингового агентства Standard and Poor’s или аналогичного уровня по шкалам рейтинговых агентств Moody's, FitchRatings.

      В случае предоставления гарантии казахстанского банка в качестве способа обеспечения исполнения недропользователем обязательства по ликвидации последствий недропользования в период разведки по контракту на разведку и добычу по сложному проекту такой банк должен иметь минимальный кредитный рейтинг не ниже "BB-" рейтингового агентства Standard and Poor’s или аналогичного уровня по шкалам рейтинговых агентств Moody's, FitchRatings.

      6-2. Гарантия, выданная иностранным банком, может быть составлена на иностранном языке с обязательным предоставлением недропользователем перевода на казахский и русский языки, верность которого должна быть засвидетельствована нотариусом.

      6-3. Гарантия, выданная иностранным банком по контракту по сложному проекту, может быть составлена не по типовой форме, утвержденной компетентным органом.

      Гарантия, выданная иностранным банком по контракту на недропользование по сложному проекту не по типовой форме, должна содержать следующие условия:

      1) гарантия банка покрывает всю денежную сумму, определенную в качестве обязательства недропользователя по ликвидации последствий недропользования в соответствии с настоящим Кодексом;

      2) гарантия банка является полной, безусловной и безотзывной гарантией;

      3) гарантия банка предоставляется на срок до завершения ликвидации последствий недропользования в соответствии с требованиями настоящего Кодекса.

      Несоответствие гарантии иностранного банка требованиям настоящей статьи является основанием для отказа в приеме такой гарантии в качестве обеспечения по контракту на недропользование по сложному проекту.

      6-4. По гарантиям, обеспечивающим исполнение обязательства по ликвидации последствий разведки углеводородов по сложным проектам, гарантом может выступать любое юридическое лицо, не являющееся банком, при условии, что такой гарант имеет минимальный кредитный рейтинг не ниже "BBB" рейтингового агентства Standard and Poor’s или аналогичного уровня по шкалам рейтинговых агентств Moody's, FitchRatings.

      Если таким гарантом выступает иностранное юридическое лицо, то гарантия может быть составлена на английском языке с обязательным предоставлением перевода на казахский и русский языки, верность которого должна быть засвидетельствована нотариусом. Гарантия, выданная иностранным юридическим лицом, должна быть нотариально засвидетельствована по месту ее выдачи.

      Требования настоящего пункта не распространяются в отношении гарантии, выдаваемой национальной компанией в области углеводородов.";

      в пункте 7:

      в части первой слова "Банковский вклад, являющийся предметом залога, обеспечивающего исполнение" заменить словами "Обеспечение исполнения";

      часть вторую после слов "дополнительная сумма" дополнить словами "выбранного способа обеспечения";

      дополнить частями третьей и четвертой следующего содержания:

      "По сложным проектам предоставленное на период разведки обеспечение исполнения обязательства по ликвидации последствий разведки прекращает действие в наиболее раннюю из следующих наступивших дат:

      1) дату завершения ликвидации последствий разведки;

      2) дату утверждения проекта разработки месторождения углеводородов.

      После перехода к периоду добычи по сложному проекту недропользователь предоставляет новый способ обеспечения согласно части первой пункта 6 настоящей статьи с учетом обязательств по ликвидации периода разведки в течение шести месяцев с даты начала периода добычи. В случае непредоставления требуемого обеспечения в указанный срок контракт на недропользование досрочно прекращается в порядке, предусмотренном статьей 133 настоящего Кодекса.";

      пункт 9 изложить в следующей редакции:

      "9. Сумма обеспечения исполнения обязательства по ликвидации последствий добычи определяется в проекте разработки месторождения на основе рыночной стоимости работ по ликвидации последствий добычи углеводородов и подлежит корректировке не реже одного раза в три года в рамках анализа разработки.

      Обеспечение предоставляется в национальной валюте или иностранной валюте, к которой Национальный Банк Республики Казахстан устанавливает официальный курс национальной валюты.

      По результатам корректировки либо в процессе проведения работ по ликвидации последствий добычи углеводородов сумма обеспечения уточняется в соответствии с рыночной стоимостью работ по ликвидации последствий добычи углеводородов либо со стоимостью ликвидационных работ, фактически выполненных на участке недр.";

      25) пункт 1 статьи 130 дополнить частями третьей и четвертой следующего содержания:

      "Требования настоящего пункта не применяются в период добычи по контрактам на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложным проектам, указанным в подпунктах 1) и 3) пункта 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса.

      По контрактам на разведку и добычу углеводородов по сложным проектам, указанным в подпункте 2) пункта 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса, обязательство по поставке нефти, добытой в период добычи, для переработки на территории Республики Казахстан в соответствии с графиками поставки не может превышать двадцать пять процентов от общего объема добычи нефти, планируемого по такому контракту в отчетный месяц поставки, без учета объемов углеводородов, используемых на собственные нужды.";

      26) статью 131 дополнить пунктом 8 следующего содержания:

      "8. Положения настоящей статьи не применяются к приобретению товаров, работ и услуг при осуществлении недропользователем деятельности по контрактам на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложным проектам. По таким контрактам приобретение производится в соответствии с порядком, определенным недропользователем. При этом такой порядок должен обеспечивать:

      1) выполнение утвержденных недропользователем и согласованных с компетентным органом программ развития местных поставщиков товаров, работ и услуг в период добычи;

      2) предоставление всем заинтересованным поставщикам товаров, работ и услуг полных и справедливых возможностей для участия в конкурсе на приобретение товаров, работ и услуг;

      3) применение объективных критериев предварительного отбора потенциальных поставщиков товаров, работ и услуг;

      4) открытый доступ к информации для всех заинтересованных лиц о планируемых закупках товаров, работ и услуг, а также требованиям, предъявляемым к потенциальным поставщикам, в том числе посредством размещения на интернет-ресурсах недропользователя.";

      27) статью 278 дополнить пунктами 33-1, 39 и 40 следующего содержания:

      "33-1. По контрактам на недропользование, заключенным до введения в действие настоящего Кодекса и перешедшим на условия недропользования, предусмотренные настоящим Кодексом, в соответствии с пунктом 32 или 33 настоящей статьи, уменьшение участка недр допускается без соблюдения требований подпункта 2) пункта 1 статьи 114 настоящего Кодекса.

      При таком уменьшении участка недр допускается изменение программы работ, установленной в контракте на недропользование, по видам и объемам работ, связанным с возвращаемым участком недр, при одновременном соблюдении следующих условий:

      на возвращаемом участке недр недропользователем проведены сейсморазведочные работы;

      недропользователем утверждено дополнение к проекту разведочных работ, предусматривающее уменьшение участка недр и отсутствие на возвращаемом участке недр структур для бурения, получившее положительные заключения предусмотренных настоящим Кодексом и иными законами Республики Казахстан экспертиз.

      В этом случае к заявлению об уменьшении участка недр прилагается также утвержденное недропользователем и получившее положительные заключения предусмотренных настоящим Кодексом и иными законами Республики Казахстан экспертиз дополнение к проекту разведочных работ в связи с уменьшением участка недр.";

      "39. Положения настоящего Кодекса по сложным проектам и контрактам на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложным проектам не применяются к:

      1) контрактам на недропользование (дополнениям к контрактам на недропользование), заключенным в соответствии со статьей 120 настоящего Кодекса;

      2) соглашениям (контрактам) о разделе продукции, утвержденным Правительством Республики Казахстан, и контракту на недропользование, утвержденному Президентом Республики Казахстан.

      40. Недропользователь, осуществляющий деятельность по разведке и (или) добыче углеводородов по контракту на недропользование, заключенному до 1 января 2023 года, имеет право перехода на условия типового контракта на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту в соответствии с условиями, предусмотренными подпунктами 1) или 2) пункта 1-1 статьи 36 настоящего Кодекса, в отношении участков недр, соответствующих не менее чем одному из критериев сложного (сложных) проекта (проектов), предусмотренных пунктом 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса, при одновременном соблюдении следующих условий:

      по участку недр, соответствующему одному или нескольким критериям, указанным в подпункте 1) или 2) пункта 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса, недропользователь находится на этапе разведки либо по участку недр, соответствующему критерию, указанному в подпункте 3) пункта 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса, недропользователь находится на этапе разведки и (или) добычи;

      у недропользователя на момент подачи заявления отсутствуют неустраненные нарушения обязательств по первоначальному контракту, указанные в уведомлении компетентного органа;

      недропользователь исполнил полностью физический объем работ, предусмотренный рабочей программой, за период, предшествующий году подачи заявления, или исполнил в полном объеме программу работ периода разведки.

      Переход на условия типового контракта на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту осуществляется по заявлению недропользователя, подаваемому в компетентный орган.

      В заявлении помимо сведений о недропользователе указываются основания перехода на условия типового контракта на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту.

      К заявлению прилагаются:

      проект дополнения к контракту на недропользование, предусматривающего изложение такого контракта в новой редакции в соответствии с условиями типового контракта на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту;

      минимальные обязательства по внутристрановой ценности в кадрах, определенные заявителем в соответствии с пунктом 5-1 статьи 36 настоящего Кодекса, подлежащие включению в контракт на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту;

      в отношении сложных проектов, указанных в подпунктах 2) и 3) пункта 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса, – любой из документов, указанных в части второй пункта 1-3 статьи 36 настоящего Кодекса.

      При переходе на условия типового контракта на разведку и добычу углеводородов по сложному проекту в соответствии с настоящим пунктом срок (период) разведки определяется в пределах максимального срока разведки, определяемого с учетом положений статей 116 и 117 настоящего Кодекса, за вычетом фактически использованного срока разведки по такому контракту.

      В случае, если право недропользования по контракту, заключенному до даты введения в действие настоящего Кодекса, за исключением контрактов на участках недр, полностью или частично расположенных в пределах казахстанского сектора Каспийского или Аральского моря, было предоставлено недропользователю как субъекту индустриально-инновационной деятельности в соответствии с положениями Закона Республики Казахстан от 24 июня 2010 года "О недрах и недропользовании" при переходе на условия типового контракта на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту, такой контракт должен предусматривать обязательства недропользователя по обеспечению реализации соответствующего инвестиционного проекта, а также иные сопутствующие обязательства, связанные с реализацией такого инвестиционного проекта, предусмотренные условиями контракта, в том числе обязательства по обеспечению сырьем.

      Если по первоначальному контракту имеется несколько участков недр (месторождений), часть из которых не соответствует критерию сложного (сложных) проекта (проектов), предусмотренных пунктом 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса, переход на условия типового контракта по сложным проектам в соответствии с настоящим пунктом осуществляется только в отношении участка недр (месторождения), соответствующего критерию сложного проекта, предусмотренного пунктом 1-2 статьи 36 настоящего Кодекса, путем выделения соответствующего участка недр (участков недр) и (или) месторождения (месторождений) в отдельный контракт на условиях типового контракта по сложному проекту.

      Заявление подлежит рассмотрению в течение двадцати рабочих дней со дня его поступления в компетентный орган.

      Если по результатам рассмотрения заявления по проекту дополнения к контракту имеются замечания, компетентный орган уведомляет об этом заявителя. В случае согласия с замечаниями компетентного органа заявитель вправе устранить их и направить в компетентный орган доработанный проект дополнения к контракту. На период устранения замечаний срок рассмотрения заявления приостанавливается. В случае несогласия заявителя с замечаниями компетентного органа заявитель вправе оспорить их в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      По результатам рассмотрения заявления компетентный орган подписывает дополнение к контракту и направляет его заявителю либо отказывает в переходе на условия типового контракта на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту в следующих случаях:

      несоответствия заявления и (или) прилагаемых к нему документов требованиям настоящего пункта;

      неустранения заявителем или отказа заявителя от устранения замечаний компетентного органа, направленных в соответствии с частью седьмой настоящего пункта.

      Положения пунктов 12, 13, 32, 33, 34 и 35 настоящей статьи не применяются к переходу на условия типового контракта на разведку и добычу или добычу углеводородов по сложному проекту в соответствии с настоящим пунктом.".

      8. В Закон Республики Казахстан от 21 сентября 1994 года "О транспорте в Республике Казахстан":

      1) подпункт 3) статьи 1 после слов "гидротехнические сооружения" дополнить словом "(шлюзы)";

      2) в статье 18:

      часть третью после слов "по вине перевозчика" дополнить словами ", если иное не предусмотрено частью пятой настоящей статьи,";

      часть четвертую дополнить словами ", если иное не предусмотрено частью шестой настоящей статьи";

      дополнить частями пятой и шестой следующего содержания:

      "За просрочку доставки пассажира в пункт назначения перевозчик воздушного транспорта уплачивает штраф в размере трех процентов от стоимости тарифа (тарифа полетного участка, на котором произошла просрочка) за каждый час просрочки, если не докажет, что просрочка имела место вследствие непреодолимой силы, помимо возмещения убытков, понесенных пассажиром, если последние имели место в связи с такой просрочкой.

      Сумма штрафа не может превышать стоимости приобретенного тарифа (тарифа полетного участка, на котором произошла просрочка).";

      часть десятую изложить в следующей редакции:

      "Перевозчик обязан при задержке рейсов на восемь и более часов предоставлять за свой счет пассажирам места в гостинице и питание, в том числе с учетом нуждаемости лиц с инвалидностью, если иное не предусмотрено частью тринадцатой настоящей статьи и законами Республики Казахстан.";

      дополнить частью одиннадцатой следующего содержания:

      "Перевозчик воздушного транспорта обязан при изменении статуса рейса по своей вине или вследствие позднего прибытия воздушного судна предоставить за свой счет пассажирам услуги по размещению в гостинице, питанию и иные услуги в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации".";

      3) в части четвертой статьи 25 слово "определяется" заменить словами "и правила безопасности на городском рельсовом транспорте утверждаются".

      9. В Закон Республики Казахстан от 3 октября 1995 года "О Службе государственной охраны Республики Казахстан":

      1) в подпункте 8) части первой статьи 12 слова "летательными аппаратами" заменить словами "воздушными судами";

      2) в подпункте 6) части первой статьи 13 слова "летательными аппаратами" заменить словами "воздушными судами".

      10. В Закон Республики Казахстан от 21 декабря 1995 года "Об органах национальной безопасности Республики Казахстан":

      1) в подпункте 11) пункта 1 статьи 15-3 слова "летательными аппаратами" заменить словами "воздушными судами";

      2) в подпункте 12) пункта 1 статьи 15-4 слова "летательными аппаратами" заменить словами "воздушными судами".

      11. В Закон Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан":

      пункт 1 статьи 27 дополнить подпунктом 7-2) следующего содержания:

      "7-2) обеспечивает эксплуатацию и содержание аэродромов (аэропортов), находящихся в коммунальной собственности;".

      12. В Закон Республики Казахстан от 13 июня 2001 года "О туристской деятельности в Республике Казахстан":

      в подпункте 25-1) статьи 1:

      слова ", регулирующим использование" заменить словами "об использовании";

      слово "деятельность" заменить словом "деятельности".

      13. В Закон Республики Казахстан от 16 июля 2001 года "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан":

      1) статью 68 дополнить пунктом 16 следующего содержания:

      "16. Для обеспечения безопасности полетов воздушных судов, соблюдения требований безопасности полетов с учетом возможных негативных воздействий оборудования аэродрома и полетов воздушных судов на здоровье людей и деятельность физических и юридических лиц строительство на приаэродромной территории осуществляется с учетом ограничений, предусмотренных законодательством Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации.";

      2) статью 69 дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:

      "2-1. Ответственность по выявленным в течение установленного гарантийного срока несоответствиям и нарушениям, связанным с принятыми конструктивными, инженерными или технологическими решениями, возлагается на авторский и технический надзор в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.".

      14. В Закон Республики Казахстан от 17 июля 2001 года "Об автомобильных дорогах":

      1) в статье 1:

      подпункты 1) и 1-1) изложить в следующей редакции:

      "1) автоматизированная станция измерения – интегрированный с интеллектуальной транспортной системой комплекс сертифицированных специальных контрольно-измерительных технических средств, приборов и оборудований, прошедших метрологическую поверку, осуществляющих фото- и видеосъемку, работающих в автоматическом режиме, фиксирующих вид, марку, государственный регистрационный знак, весовые и габаритные параметры, осевые нагрузки и скорость движения автомобильных транспортных средств;

      1-1) Национальный оператор по управлению автомобильными дорогами (далее – Национальный оператор) – акционерное общество со стопроцентным участием государства в уставном капитале, осуществляющее полномочия, установленные настоящим Законом;";

      дополнить подпунктом 1-2) следующего содержания:

      "1-2) управляющие автомобильными дорогами – физические и юридические лица, являющиеся собственниками автомобильных дорог или осуществляющие деятельность по управлению автомобильными дорогами на праве хозяйственного ведения или оперативного управления на основании договоров в рамках выполнения государственного задания, договоров государственно-частного партнерства, в том числе договоров концессии, доверительного управления имуществом, безвозмездного пользования автомобильными дорогами общего пользования областного или районного значения или их участками;";

      в подпункте 13-3):

      слова "при строительстве, реконструкции, ремонте и содержании автомобильных дорог" исключить;

      слова "общего пользования" исключить;

      в подпункте 15-2) слова "общего пользования международного и республиканского значения в соответствии с законодательством Республики Казахстан" исключить;

      дополнить подпунктом 19-1) следующего содержания:

      "19-1) экспертиза качества работ и материалов – вид экспертных работ по техническому обследованию при строительстве, реконструкции, ремонте и содержании автомобильных дорог;";

      2) часть третью пункта 7 статьи 3 после слова "районов" дополнить словами "(городов областного значения)";

      3) пункт 7 статьи 4 после слова "значения" дополнить словами "и объекты дорожной службы";

      4) в пункте 4 статьи 5 слова "пересечения пункта" исключить;

      5) в пункте 1 статьи 5-2:

      подпункт 1) изложить в следующей редакции:

      "1) специальные автотранспортные средства при исполнении служебных обязанностей:

      организации скорой медицинской помощи;

      аварийно-спасательных служб;

      правоохранительных органов;

      органов транспортного контроля;

      специальных государственных органов;

      Вооруженных Сил Республики Казахстан, других войск и воинских формирований;

      Национального оператора, непосредственно осуществляющего содержание и техническое обслуживание платных автомобильных дорог (участков) общего пользования международного и республиканского значения;";

      дополнить подпунктом 3) следующего содержания:

      "3) легковые автомобили ветеранов Великой Отечественной войны.";

      6) в части первой пункта 2 статьи 9:

      слова "таможенных органов" заменить словом "таможенного";

      дополнить словами ", автоматизированных станций измерения";

      7) в пункте 2 статьи 12:

      в подпункте 36) слова "при строительстве, реконструкции, ремонте и содержании автомобильных дорог" исключить;

      в подпункте 36-1) слова "общего пользования" исключить;

      в подпункте 36-2) слова "общего пользования международного и республиканского значения" исключить;

      подпункт 38-1) изложить в следующей редакции:

      "38-1) разработка и утверждение методики определения стоимости работ и услуг по производству экспертизы качества работ и материалов, а также управления дорожными активами автомобильных дорог;";

      в подпункте 43) слова "общего пользования" исключить;

      8) в части первой пункта 1-1 статьи 13:

      подпункт 6-9) изложить в следующей редакции:

      "6-9) выдача технического условия для проектирования на пересечение автомобильных дорог общего пользования областного и районного значения каналами, линиями связи и электропередачи, нефтепроводами, газопроводами, водопроводами и железными дорогами, другими инженерными сетями, коммуникациями, а также для строительства подъездных дорог и примыканий к автомобильным дорогам общего пользования областного и районного значения;";

      дополнить подпунктами 6-12) и 6-13) следующего содержания:

      "6-12) установка автоматизированных станций измерения на автомобильных дорогах общего пользования областного и районного значения, улицах населенных пунктов по согласованию с дорожным органом;

      6-13) обеспечение функционирования автоматизированных станций измерения на автомобильных дорогах общего пользования областного и районного значения, улицах населенных пунктов в порядке, определенном правилами организации работы автоматизированных станций измерения;";

      9) в пункте 4 статьи 14 слова "существующих автомобильных дорог общего пользования" заменить словами "автомобильных дорог";

      10) в части второй пункта 2 статьи 15 слова "государственной приемочной комиссией" заменить словами "в соответствии с законодательством Республики Казахстан";

      11) в пункте 3 статьи 20:

      в подпункте 4) слова "в момент пересечения пункта взимания платы" исключить;

      в подпункте 5) слова "через пункт взимания платы" исключить;

      12) в статье 30:

      дополнить подпунктами 2-2), 7-1) и 7-2) следующего содержания:

      "2-2) организация работ по развитию транспортной инфраструктуры пунктов пропуска через Государственную границу Республики Казахстан;";

      "7-1) установка автоматизированных станций измерения на автомобильных дорогах общего пользования международного и республиканского значения по согласованию с дорожным органом;

      7-2) обеспечение функционирования автоматизированных станций измерения на автомобильных дорогах общего пользования международного и республиканского значения в порядке, определенном правилами организации работы автоматизированных станций измерения;";

      в подпункте 9-3) слово "развитие" заменить словами "содействие в организации развития".

      15. В Закон Республики Казахстан от 8 декабря 2001 года "О железнодорожном транспорте": 

      1) в статье 1:

      в подпункте 14) слово "централизованного" исключить;

      в подпункте 43-4):

      после слов "схода подвижного состава" дополнить словами ", а также проезда подвижного состава на запрещающий сигнал светофора либо ухода на маршрут приема-отправления поезда";

      слова "аварии и крушения" заменить словами "крушения или аварии";

      дополнить подпунктом 62-2) следующего содержания:

      "62-2) временная балансирующая плата – расходы Национального перевозчика грузов, направленные на поддержку пассажирских перевозок;";

      2) в статье 8:

      пункт 2-1 изложить в следующей редакции:

      "2-1. Договоры на субсидирование ставки вознаграждения при кредитовании и финансовом лизинге на приобретение вагонов и локомотивов заключаются в письменном виде на основе типового договора, утверждаемого уполномоченным органом.";

      часть вторую пункта 4 после слов "Воинские перевозки" дополнить словами "по территории Республики Казахстан, в том числе транзитом и";

      3) в статье 12:

      пункт 2-2 изложить в следующей редакции:

      "2-2. Ставки вознаграждения при кредитовании и финансовом лизинге на приобретение вагонов, локомотивов и модернизацию железнодорожных путей субсидируются за счет бюджетных средств на весь срок кредитования или финансового лизинга в соответствии с законодательством Республики Казахстан.";

      дополнить пунктом 5 следующего содержания:

      "5. Временная балансирующая плата устанавливается государственным органом, осуществляющим руководство в соответствующих сферах естественных монополий, при формировании предельных уровней цен на услуги локомотивной тяги и направляется:

      1) оператору локомотивной тяги в пассажирском движении;

      2) Национальному оператору инфраструктуры.

      Правила расчета и выплаты временной балансирующей платы разрабатываются и утверждаются государственным органом, осуществляющим руководство в соответствующих сферах естественных монополий, по согласованию с уполномоченным органом.

      Правила расчета и выплаты временной балансирующей платы содержат перечень расходов, учитываемых при формировании временной балансирующей платы.

      Источником временной балансирующей платы являются доходы Национального перевозчика грузов от деятельности по перевозке грузов железнодорожным транспортом в транзитном сообщении через территорию Республики Казахстан.";

      4) в пункте 2 статьи 14:

      в подпункте 31) слова "участие в расследовании" заменить словом "расследование";

      дополнить подпунктом 31-1) следующего содержания:

      "31-1) расследование событий на железнодорожном транспорте, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде на территории Республики Казахстан;";

      подпункты 34-27), 34-28) и 34-29) изложить в следующей редакции:

      "34-27) разработка и утверждение правил субсидирования ставок вознаграждения при кредитовании и финансовом лизинге на приобретение вагонов и локомотивов;

      34-28) разработка и утверждение типового договора на субсидирование ставки вознаграждения при кредитовании и финансовом лизинге на приобретение вагонов и локомотивов;

      34-29) субсидирование ставок вознаграждения при кредитовании и финансовом лизинге на приобретение вагонов и локомотивов;";

      5) в пункте 4-1 статьи 65:

      в части первой:

      слова "автоматизированную систему" заменить словами "автоматизированные системы";

      слова ", доступ к которой организовывает Национальная железнодорожная компания" исключить;

      в части второй слова "автоматизированную систему" заменить словами "автоматизированные системы";

      6) в статье 66-1:

      в заголовке слова "в пути следования" исключить;

      в пункте 1 и абзаце первом пункта 12 слова ", следующих по территории Республики Казахстан, в пути следования" исключить;

      7) статью 88-4 дополнить подпунктом 11) следующего содержания:

      "11) возобновить эксплуатацию объектов магистральной железнодорожной сети, железнодорожных путей и подвижного состава, а также перевозку пассажиров, грузов и опасных грузов, состояние которых отвечает установленным требованиям безопасности движения и охраны окружающей среды.";

      8) в статье 88-7:

      пункт 3 изложить в следующей редакции:

      "3. Расследование событий, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, а также крушений и аварий осуществляется комиссией, создаваемой уполномоченным органом. В состав данной комиссии входят уполномоченный по расследованию, который является должностным лицом уполномоченного органа, представители его территориальных подразделений, участники перевозочного процесса и заинтересованные лица.

      События, за исключением повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, и инциденты расследуются участниками перевозочного процесса.";

      пункт 4 после слов "комиссии по расследованию" дополнить словами "событий, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, а также";

      пункт 5 изложить в следующей редакции:

      "5. Уполномоченный по расследованию организовывает и координирует работу комиссии по расследованию событий, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, а также крушений и аварий, в том числе всех аспектов, связанных с ними, на месте событий, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, а также крушений и аварий.";

      пункт 7 после слов "по расследованию" дополнить словами "событий, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, а также";

      пункт 8 изложить в следующей редакции:

      "8. Комиссия по расследованию событий, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, а также крушений и аварий проводит расследования событий, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, а также крушений и аварий отдельно и независимо от других видов расследований, проводимых другими государственными органами.";

      пункт 9 после слов "по расследованию" дополнить словами "событий, повлекших сход подвижного состава в пассажирском поезде, а также";

      9) в статье 88-8:

      заголовок после слов "по расследованию" дополнить словами "событий, повлекших сход вагонов в пассажирском поезде, а также";

      в пункте 1:

      абзац первый после слов "по расследованию" дополнить словами "событий, повлекших сход вагонов в пассажирском поезде, а также";

      подпункт 2):

      после слов "к месту" дополнить словами "события, повлекшего сход вагонов в пассажирском поезде, а также";

      после слова "возникновению" дополнить словами "события, повлекшего сход вагонов в пассажирском поезде, а также";

      подпункт 4):

      после слов "причастных к" дополнить словами "событию, повлекшему сход вагонов в пассажирском поезде, а также";

      после слов "для установления причин" дополнить словами "события, повлекшего сход вагонов в пассажирском поезде, а также";

      подпункт 5) после слов "к расследованию" дополнить словами "события, повлекшего сход вагонов в пассажирском поезде, а также";

      подпункт 6) после слов "к месту" дополнить словами "события, повлекшего сход вагонов в пассажирском поезде, а также";

      пункт 2 после слов "по расследованию" дополнить словами "событий, повлекших сход вагонов в пассажирском поезде, а также".

      16. В Закон Республики Казахстан от 17 января 2002 года "О торговом мореплавании":

      1) статью 1 дополнить подпунктом 44-1) следующего содержания:

      "44-1) удаление затонувшего имущества – действия, направленные на предотвращение, уменьшение или устранение опасности, создаваемой затонувшим имуществом, включая подъем затонувшего имущества из воды либо снятие его с мели или смещение за пределы установленных морских коридоров, либо его уничтожение, а также, при необходимости, совокупность указанных действий. Удаление затонувшего имущества также включает сопутствующие работы по транспортировке и хранению затонувшего имущества;";

      2) пункт 3 статьи 4 дополнить подпунктами 55-44), 55-45) и 55-46) следующего содержания:

      "55-44) утверждение правил освидетельствования морских судов;

      55-45) утверждение правил выдачи и формы свидетельства о страховании или ином финансовом обеспечении ответственности за удаление затонувших судов;

      55-46) утверждение правил удаления затонувшего имущества;";

      3) часть первую пункта 2 статьи 7 дополнить подпунктом 4) следующего содержания:

      "4) риск ответственности собственника судна либо судовладельца за удаление затонувшего имущества.";

      4) в подпункте 9) пункта 2 статьи 39:

      слово "подъем" заменить словом "удаление";

      слова "в море" исключить;

      5) в подпункте 4) пункта 5 статьи 40 слово "подъема" заменить словом "удаления";

      6) в статье 44-1:

      пункт 1 после слова "международных" дополнить словами "и территориальных";

      часть вторую пункта 3 после слов "уполномоченного органа" дополнить словами ", территориальные подразделения уполномоченного органа";

      7) главу 9 дополнить статьей 49-1 следующего содержания:

      "Статья 49-1. Сообщение о затонувшем имуществе, установление местонахождения и обозначение затонувшего имущества

      1. К затонувшему имуществу, являющемуся результатом аварийного случая, относятся:

      1) затонувшее или севшее на мель судно;

      2) любая часть затонувшего или севшего на мель судна, включая любой объект, который находится на мели, затонул или дрейфует в территориальных водах Республики Казахстан;

      3) любой объект, который был утерян с судна в море и который находится на мели, затонул или дрейфует в территориальных водах Республики Казахстан;

      4) судно, которое почти затонуло или село на мель либо затонет или сядет на мель, если меры по оказанию помощи судну или другому имуществу уже не принимаются.

      2. Собственник и капитан судна, затонувшего при аварийном случае в территориальных водах Республики Казахстан, обязаны незамедлительно сообщить морской администрации порта сведения о затонувшем имуществе в порядке, предусмотренном уполномоченным органом.

      3. Служба гидрографического обеспечения Военно-морских Сил Вооруженных Сил Республики Казахстан обеспечивает принятие мер по установлению местонахождения и обозначению затонувшего имущества навигационными знаками.";

      8) в статье 50:

      в заголовке слово "подъем" заменить словом "удаление";

      в пункте 1 слова "поднять такое имущество" заменить словами "удалить такое имущество в соответствии с правилами удаления затонувшего имущества";

      в пункте 2:

      слова "порядок и" исключить;

      слово "подъема" заменить словом "удаления";

      слово "подъем" заменить словом "удаление";

      в пункте 3 слова "поднять затонувшее имущество, а при необходимости – удалить или уничтожить его" заменить словами "удалить его";

      в пункте 4 слово "подъема" заменить словом "удаления";

      в пункте 5 слова "поднимет имущество в срок в соответствии с правилами, установленными настоящей статьей" заменить словами "удалит имущество в установленный срок";

      дополнить примечанием следующего содержания:

      "Примечание. Для целей настоящей главы собственником затонувшего имущества является судовладелец либо собственник судна, затонувшего в территориальных водах Республики Казахстан.";

      9) в статье 51:

      в заголовке слова "Подъем, удаление или уничтожение" заменить словом "Удаление";

      в пункте 1:

      в абзаце первом слова "поднять затонувшее имущество и при необходимости удалить или уничтожить его" заменить словами "удалить затонувшее имущество";

      в подпункте 3) слова "подъема, удаления, уничтожения" заменить словом "удаления";

      в пункте 2:

      слова "Подъем, удаление или уничтожение" заменить словом "Удаление";

      слово "осуществляются" заменить словом "осуществляется";

      в пункте 3:

      слово "поднятое" заменить словом "удаленное";

      слова "подъем затонувшего имущества и других понесенных в связи с этим расходов, его хранение" заменить словами "удаление затонувшего имущества";

      слово "подъема" заменить словом "удаления";

      10) дополнить статьей 51-1 следующего содержания:

      "Статья 51-1. Ответственность собственника затонувшего имущества

      1. Собственник затонувшего имущества несет ответственность за расходы по установлению местонахождения, обозначению и удалению затонувшего имущества, за исключением следующих случаев, когда ущерб причинен затонувшему имуществу:

      1) в результате военных действий, враждебных действий, гражданской войны, восстания или неизбежного и непреодолимого стихийного явления;

      2) умышленным действием (бездействием) третьих лиц с намерением причинить ущерб;

      3) в результате ненадлежащей работы огней или других навигационных средств вне пределов судна, вызванной неисполнением или ненадлежащим исполнением работ по их содержанию.

      2. Размер ответственности собственника затонувшего имущества в связи с установлением местонахождения, обозначением и удалением затонувшего имущества, возникшей из одного и того же аварийного случая, ограничивается общей суммой, исчисляемой в следующем порядке:

      1,51 миллиона расчетных единиц – для судна вместимостью не более 2000 регистровых тонн включительно;

      для судна вместимостью, превышающей 2000 регистровых тонн, к сумме, указанной в абзаце втором настоящего пункта, добавляется следующая сумма:

      на каждую тонну от 2001 до 30000 тонн включительно – 604 расчетные единицы;

      на каждую тонну от 30001 до 70000 тонн включительно – 453 расчетные единицы; и

      на каждую тонну свыше 70000 тонн – 302 расчетные единицы.

      3. Собственник судна валовой вместимостью 300 регистровых тонн и более обязан застраховать риск ответственности за удаление затонувшего имущества либо предоставить иное финансовое обеспечение ответственности за удаление затонувшего имущества в размере, определяемом в соответствии с пунктом 2 настоящей статьи.

      4. Судно, заходящее в территориальные воды Республики Казахстан, обязано иметь на борту свидетельство о страховании или ином финансовом обеспечении ответственности за удаление затонувших судов.

      5. Судам, плавающим под Государственным Флагом Республики Казахстан, свидетельство о страховании или ином финансовом обеспечении ответственности за удаление затонувших судов выдается морской администрацией порта в порядке и по форме, которые установлены уполномоченным органом.";

      11) статью 52 изложить в следующей редакции:

      "Статья 52. Право Службы гидрографического обеспечения Военно-морских Сил Вооруженных Сил Республики Казахстан и морской администрации порта на полное возмещение понесенных расходов

      1. Право на полное возмещение понесенных расходов имеют:

      1) Служба гидрографического обеспечения Военно-морских Сил Вооруженных Сил Республики Казахстан – по расходам, понесенным при установлении местонахождения и обозначении затонувшего имущества навигационными знаками;

      2) морская администрация порта – по расходам, понесенным в связи с удалением затонувшего имущества, осуществленным в соответствии с пунктом 1 статьи 51 настоящего Закона.

      2. Возмещение понесенных расходов осуществляется за счет:

      1) суммы, вырученной от реализации удаленного затонувшего имущества, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, оставшаяся сумма передается собственнику затонувшего имущества;

      2) собственника затонувшего имущества в случае, если сумма, вырученная от реализации затонувшего имущества, не покрывает понесенные расходы за установление местонахождения, обозначение затонувшего имущества и его удаление.

      Средства, полученные от возмещения понесенных расходов, зачисляются в доход государства.";

      12) в заголовке и тексте статьи 53 слово "поднятое" заменить словом "удаленное";

      13) подпункт 8) пункта 1 статьи 197 изложить в следующей редакции:

      "8) в связи с удалением затонувшего имущества;";

      14) в пункте 3 статьи 220 слово "подъем" заменить словом "удаление";

      15) подпункт 5) статьи 223 изложить в следующей редакции:

      "5) расходами на удаление затонувшего имущества;";

      16) дополнить статьей 238-1 следующего содержания:

      "Статья 238-1. Исковая давность для Службы гидрографического обеспечения Военно-морских Сил Вооруженных Сил Республики Казахстан в связи с установлением местонахождения и обозначением затонувшего имущества и морской администрации порта по требованиям о возмещении расходов, понесенных в связи с удалением затонувшего имущества

      Срок исковой давности для Службы гидрографического обеспечения Военно-морских Сил Вооруженных Сил Республики Казахстан по требованиям о возмещении расходов, понесенных в связи с установлением местонахождения и обозначением затонувшего имущества, и морской администрации порта по требованиям о возмещении расходов, понесенных в связи с удалением затонувшего имущества, составляет три года со дня определения опасности затонувшего имущества в порядке, определенном правилами удаления затонувшего имущества.

      Иск не может быть предъявлен по истечении шести лет со дня, когда произошел аварийный случай, в результате которого имущество затонуло.

      Если аварийный случай состоял из ряда событий, то шестилетний срок исчисляется со дня первого из этих событий.".

      17. В Закон Республики Казахстан от 4 июля 2003 года "Об автомобильном транспорте":

      1) в статье 1:

      дополнить подпунктами 3-1), 6-1) и 6-2) следующего содержания:

      "3-1) автоматизированная станция измерения – интегрированный с интеллектуальной транспортной системой комплекс сертифицированных специальных контрольно-измерительных технических средств, приборов и оборудований, прошедших метрологическую поверку, осуществляющих фото- и видеосъемку, работающих в автоматическом режиме, фиксирующих вид, марку, государственный регистрационный знак, весовые и габаритные параметры, осевые нагрузки и скорость движения автомобильных транспортных средств;";

      "6-1) станция взвешивания автомобильных транспортных средств – стационарный или передвижной пункт, предназначенный для выполнения работ по измерению весовых и габаритных параметров автомобильных транспортных средств, имеющий для этих целей измерительный инструмент, весоизмерительное оборудование стационарного типа или переносные мобильные весы, обеспечивающие информационное взаимодействие с интеллектуальной транспортной системой;

      6-2) оператор станции взвешивания автомобильных транспортных средств – индивидуальный предприниматель или юридическое лицо, осуществляющее деятельность по измерению весовых и габаритных параметров автомобильных транспортных средств;";

      подпункт 9-2) исключить;

      подпункты 23-2), 23-3) и 23-4) изложить в следующей редакции:

      "23-2) самосвал – саморазгружающийся грузовой автомобиль, прицеп или полуприцеп с кузовом, механически наклоняемым для выгрузки груза;

      23-3) разрешенная максимальная масса – масса снаряженного автотранспортного средства с грузом, водителем и пассажирами, установленная предприятием-изготовителем в качестве максимально разрешенной. За разрешенную максимальную массу состава автотранспортных средств, то есть сцепленных и движущихся как одно целое, принимается сумма разрешенных максимальных масс автотранспортных средств, входящих в состав;

      23-4) сервисный центр (мастерская) – физическое или юридическое лицо, осуществляющее деятельность по установке и обслуживанию тахографов;";

      дополнить подпунктами 23-5) и 23-6) следующего содержания:

      "23-5) сертификационный центр – юридическое лицо, осуществляющее цифровую сертификацию электронных карточек к электронным (цифровым) тахографам в соответствии с положениями Европейского соглашения, касающегося работы экипажей автотранспортных средств, производящих международные автомобильные перевозки, (ЕСТР) 1970 года;

      23-6) аппаратура спутниковой навигации – аппаратно-программное устройство, устанавливаемое на автотранспортное средство для определения его текущего местоположения, направления и скорости движения по сигналам глобальных навигационных спутниковых систем, обмена данными с дополнительным бортовым оборудованием, а также для обмена информацией по сетям подвижной радиотелефонной связи;";

      подпункт 31) исключить;

      2) в статье 11:

      в подпункте 7) части первой пункта 4 слова "специальное автоматизированное измерительное средство" заменить словами "автоматизированную станцию измерения";

      пункт 6 изложить в следующей редакции:

      "6. Порядок проезда через автоматизированные станции измерения определяется правилами организации работы автоматизированных станций измерения.";

      3) в статье 13:

      подпункт 13-1) изложить в следующей редакции:

      "13-1) утверждает правила организации работы автоматизированных станций измерения;";

      дополнить подпунктами 13-2) и 23-21) следующего содержания:

      "13-2) утверждает правила организации работы станций взвешивания автомобильных транспортных средств;";

      "23-21) ведет реестр автоматизированных станций измерения;";

      4) в пункте 1 статьи 19-4 слова "специальные автоматизированные измерительные средства" заменить словами "автоматизированные станции измерения";

      5) подпункт 3) пункта 3 статьи 19-5 изложить в следующей редакции:

      "3) автоматизированных станций измерения.";

      6) статью 19-16 дополнить частью второй следующего содержания:

      "Запрещается сдача на утилизацию автотранспортных средств, не снятых с регистрационного учета в уполномоченном органе по обеспечению безопасности дорожного движения в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о дорожном движении.";

      7) в статье 19-17:

      пункт 2 дополнить подпунктом 12) следующего содержания:

      "12) операторы станций взвешивания автомобильных транспортных средств.";

      в пункте 10 слово "квартальный" заменить словом "полугодовой";

      8) главу 2-2 дополнить статьей 19-18 следующего содержания:

      "Статья 19-18. Станции взвешивания автомобильных транспортных средств

      1. Измерение весовых и габаритных параметров автотранспортных средств на станциях взвешивания автомобильных транспортных средств осуществляется на прошедших метрологическую поверку средствах измерения, находящихся у оператора станций взвешивания автомобильных транспортных средств на праве собственности или на иных законных основаниях.

      Данные об измерениях весовых и габаритных параметров передаются в интеллектуальную транспортную систему в порядке, определяемом правилами организации работы станций взвешивания автомобильных транспортных средств.

      2. Операторы станций взвешивания автомобильных транспортных средств оказывают свои услуги на основании публичного договора.";

      9) пункт 1 статьи 20 дополнить частью третьей следующего содержания:

      "На социально значимых сообщениях, а также регулярных автомобильных перевозках пассажиров и багажа в городском (сельском), пригородном сообщениях многодетные матери, награжденные подвесками "Алтын алқа", "Күміс алқа" или получившие ранее звание "Мать-героиня", а также награжденные орденами "Материнская слава" I и II степени, лица с инвалидностью первой группы имеют право бесплатного проезда, а лица в возрасте от 15 до 18 лет – право приобретения проездного документа (билета) с оплатой пятьдесят процентов от полной стоимости проездного документа (билета).";

      10) в статье 22:

      подпункт 1-1) пункта 2 исключить;

      в подпункте 1) пункта 3 цифры "1-1)," исключить;

      11) пункт 1-1 статьи 37 исключить;

      12) статью 38 дополнить пунктом 2-1 и примечанием следующего содержания:

      "2-1. Владельцы автотранспортных средств, имеющих технически допустимую максимальную массу более двенадцати тонн, при проезде через зону действия автоматизированных станций измерения обязаны обеспечить измерение фактических весовых и габаритных параметров такого автотранспортного средства на автоматизированной станции измерения в порядке, определенном правилами организации работы автоматизированных станций измерения.";

      "Примечание. Владельцами автотранспортных средств в пункте 2-1 настоящей статьи признаются: собственники автотранспортных средств, лица, владеющие автотранспортными средствами на праве хозяйственного ведения или праве оперативного управления, а также лица, которым автотранспортные средства переданы во временное владение и пользование, за исключением случаев передачи по договору аренды автотранспортного средства с экипажем; если автотранспортное средство осуществляет международные перевозки по территории Республики Казахстан – страхователи, заключившие договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.";

      13) дополнить статьей 38-2 следующего содержания:

      "Статья 38-2. Автомобильные перевозки грузов самосвалом

      Автомобильные перевозки грузов самосвалом, разрешенная максимальная масса которого превышает установленную законодательством Республики Казахстан допустимую общую массу автотранспортного средства, по автомобильным дорогам общего пользования и улицам населенных пунктов Республики Казахстан не допускаются.";

      14) в пункте 5 статьи 47 слово "десять" заменить словом "восемь";

      15) статью 54-1 дополнить пунктом 3 следующего содержания:

      "3. Приостановить действие пунктов 4 и 5 статьи 11 настоящего Закона до 1 января 2026 года.".

      18. В Закон Республики Казахстан от 6 июля 2004 года "О внутреннем водном транспорте":

      1) в пункте 1 статьи 9:

      подпункт 16) после слова "контроля" дополнить словами "и надзора и работников в сфере внутреннего водного транспорта";

      в подпункте 26-11) слова "положения о квалификационных комиссиях," исключить;

      дополнить подпунктом 26-33) следующего содержания:

      "26-33) разработка и утверждение методики определения объемов и стоимости работ и услуг, оказываемых предприятием уполномоченного органа;";

      2) пункты 1 и 3 статьи 12 после слова "сооружений" дополнить словом "(шлюзов)";

      3) часть первую подпункта 1) пункта 4 статьи 15 после слов "внутренних водных путей" дополнить словами "и судоходных гидротехнических сооружений (шлюзов)";

      4) подпункт 9) статьи 17 изложить в следующей редакции:

      "9) дипломирования лиц командного состава судов, проводимого в соответствии с правилами дипломирования и аттестации лиц командного состава судов, подлежащих государственной регистрации в Государственном судовом реестре Республики Казахстан;";

      5) статью 94 после слова "сооружений" дополнить словом "(шлюзов)".

      19. В Закон Республики Казахстан от 7 января 2005 года "Об обороне и Вооруженных Силах Республики Казахстан":

      в части второй пункта 2 статьи 31-1 слова "(в том числе беспилотных)" заменить словами ", в том числе беспилотных воздушных судов".

      20. В Закон Республики Казахстан от 21 июля 2007 года "Об экспортном контроле":

      в подпункте 3) статьи 1 слова "летательные аппараты" заменить словами "воздушные суда".

      21. В Закон Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации":

      1) в статье 1:

      дополнить подпунктом 5-1) следующего содержания:

      "5-1) свидетельство на право выполнения авиационных работ – документ установленной формы, выданный уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, удостоверяющий допуск эксплуатанта к авиационным работам;";

      подпункт 6-1) исключить;

      подпункты 10-1), 10-2), 10-3) и 10-4) изложить в следующей редакции:

      "10-1) авиационная медицина – область медицины, посвященная изучению вопросов медицинского обеспечения авиационных полетов;

      10-2) авиационный медицинский инспектор – авиационный инспектор уполномоченной организации в сфере гражданской авиации, обладающий квалификацией и опытом работы в области авиационной медицины и уполномоченный на осуществление сертификации, контроля и надзора в сфере гражданской и экспериментальной авиации;

      10-3) авиационный медицинский центр – юридическое лицо, осуществляющее медицинское освидетельствование в сфере гражданской авиации;

      10-4) сертификат авиационного медицинского центра – документ установленного образца, удостоверяющий соответствие авиационного медицинского центра сертификационным требованиям;";

      дополнить подпунктами 10-5), 10-6), 15-1) и 29-2) следующего содержания:

      "10-5) авиационный медицинский эксперт – врач, имеющий сертификат авиационного медицинского эксперта, прошедший подготовку и имеющий практические навыки и трудовой стаж в области авиационной медицины, назначаемый уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации для проведения медицинских освидетельствований лиц, непосредственно связанных с выполнением и обеспечением полетов воздушных судов и их техническим обслуживанием, обслуживанием воздушного движения, на получение свидетельств или квалификационных отметок;

      10-6) сертификат авиационного медицинского эксперта – документ установленного образца, наделяющий авиационного медицинского эксперта правом проводить медицинское освидетельствование и выдавать медицинский сертификат;";

      "15-1) платежи в сфере гражданской авиации – плата физических и юридических лиц за услуги, оказываемые уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также обязательные отчисления юридических лиц за осуществление ею постоянного надзора за обеспечением безопасности полетов и авиационной безопасности в бюджет уполномоченной организации в сфере гражданской авиации;";

      "29-2) справедливая культура – принцип обеспечения безопасности полетов, при котором авиационный персонал и иные работники в сфере гражданской авиации сообщают об ошибках или проступках и не несут ответственности за совершенные ошибки или проступки в сфере гражданской авиации, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Законом;";

      в подпункте 31) слова "нормам годности к их эксплуатации" заменить словами "сертификационным требованиям";

      подпункт 38) изложить в следующей редакции:

      "38) сертификат службы авиационной безопасности аэропорта (аэродрома) – документ установленного образца, удостоверяющий соответствие службы авиационной безопасности аэропорта (аэродрома) сертификационным требованиям;";

      дополнить подпунктом 53-3) следующего содержания:

      "53-3) компетентностная система подготовки и оценки – система подготовки и оценки авиационного персонала, для которой характерны ориентация на результаты, особое внимание к стандартам эффективности выполнения операций и измерению этих стандартов, а также разработка учебного курса на основе установленных стандартов эффективности;";

      подпункт 54-1) изложить в следующей редакции:

      "54-1) наземное обслуживание – обслуживание, необходимое при прибытии воздушного судна в аэропорт (аэродром) или отправлении воздушного судна из аэропорта (аэродрома), не включающее обслуживание воздушного движения;";

      дополнить подпунктами 54-2), 61-1) и 61-2) следующего содержания:

      "54-2) поставщик услуг наземного обслуживания – физическое или юридическое лицо, оказывающее услуги наземного обслуживания на территории аэропорта (аэродрома), за исключением эксплуатанта аэропорта (аэродрома) и авиакомпании, самостоятельно обслуживающей свои воздушные суда, пассажиров, багаж, груз и почту;";

      "61-1) опасные грузы – изделия или вещества, создающие угрозу жизни и здоровью, безопасности и имуществу человека или окружающей среде, указанные в перечне опасных грузов, определяемых техническими инструкциями по безопасной перевозке опасных грузов по воздуху Международной организации гражданской авиации (ИКАО);

      61-2) система дистанционной идентификации – система, обеспечивающая локальную трансляцию информации о беспилотном воздушном судне в процессе выполнения полета;";

      в подпункте 65-1) слово "категориям" заменить словом "уровням";

      подпункт 66-1) изложить в следующей редакции:

      "66-1) беспилотная авиационная система – беспилотное воздушное судно и связанные с ним элементы (включая каналы связи и компоненты, управляющие беспилотным воздушным судном), которые необходимы для безопасной и эффективной эксплуатации беспилотного воздушного судна в воздушном пространстве;";

      дополнить подпунктами 66-2), 66-3), 66-4), 66-5), 66-6), 67-1) и 76-2) следующего содержания:

      "66-2) зона ограничения полетов беспилотных воздушных судов – часть воздушного пространства установленных размеров над территорией Республики Казахстан, в пределах которого полеты беспилотных воздушных судов ограничены определенными условиями;

      66-3) беспилотное воздушное судно – воздушное судно, которое эксплуатируется или предназначено для автономной работы и (или) для дистанционного управления без пилота на борту;

      66-4) изменение статуса рейса — изменение маршрута от запланированного направления, задержка рейса, изменение расписания рейса, отмена рейса или иное изменение, влияющее на время вылета (прилета) рейса или маршрут;

      66-5) экспертное медицинское заключение – документ, выданный авиационным медицинским инспектором по спорным случаям с привлечением при необходимости других специалистов в области авиации;

      66-6) сертифицированный аэродром (вертодром) – аэродром (вертодром), эксплуатанту которого выдан сертификат годности аэродрома (вертодрома);";

      "67-1) сертификат типа – документ, выданный уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, международной организацией в сфере гражданской авиации, осуществляющей сертификацию воздушных судов, или иностранным государством для определения конструкции типа гражданского воздушного судна, двигателя или воздушного винта и подтверждающий соответствие конструкции нормам летной годности;";

      "76-2) зона ограничения полетов – воздушное пространство установленных размеров над территорией Республики Казахстан, в пределах которого полеты воздушных судов ограничены определенными условиями;";

      в подпункте 78) слова "комплекс мер, обеспечивающих безопасное проведение полетов" заменить словом "состояние";

      подпункт 78-1) изложить в следующей редакции:

      "78-1) система управления безопасностью полетов – системный подход к управлению безопасностью полетов, включая организационную структуру, иерархию ответственности, обязанности, руководящие принципы и процедуры;";

      дополнить подпунктом 78-2) следующего содержания:

      "78-2) летные испытания – полет, выполняемый для определения характеристик воздушного судна, силовых установок, авиационного и специального оборудования, вооружения и другой авиационной техники, исследований в области аэродинамики и прочности воздушных судов, а также их систем и (или) для определения соответствия гражданской авиационной техники требованиям летной годности;";

      подпункты 80) и 81) исключить;

      2) в заголовке статьи 3 слова ", регулирующее использование воздушного пространства Республики Казахстан и деятельность" заменить словами "об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности";

      3) в части четвертой пункта 3 статьи 6 слово "восьмидесяти" заменить словами "семидесяти пяти";

      4) статью 7 дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

      "1-1. В воздушном пространстве, суверенитет над которым не определен, где Республика Казахстан несет ответственность за обеспечение обслуживания воздушного движения, применяются стандарты и рекомендуемая практика Международной организации гражданской авиации (ИКАО) в соответствии с порядком, определенным законодательством Республики Казахстан.";

      5) пункт 6 статьи 10 дополнить частью второй следующего содержания:

      "Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации по обращениям физических и (или) юридических лиц либо по своей инициативе вправе отменить, отозвать, приостановить или изменить итоговые документы (акты, инспекторские предписания) проверок и иных форм контроля и надзора, составленные служащими уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.";

      6) в статье 10-2:

      подпункты 3) и 9) изложить в следующей редакции:

      "3) обеспечение аэронавигационной информацией, разработка схем полетов по приборам и составление аэронавигационных карт;";

      "9) управление опасностями, создаваемыми птицами и иными животными;";

      подпункт 13) исключить;

      подпункт 14) изложить в следующей редакции:

      "14) наземное обслуживание;";

      дополнить подпунктом 18) следующего содержания:

      "18) обеспечение функционирования системы обязательного и добровольного представления данных об авиационных событиях.";

      7) в пункте 4 статьи 11 слова "служебное удостоверение" заменить словами "удостоверение авиационного инспектора";

      8) часть вторую пункта 5 статьи 12 изложить в следующей редакции:

      "Инспекторские предписания, выдаваемые авиационными инспекторами, могут быть обжалованы в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации или суд.";

      9) статью 12-1 изложить в следующей редакции:

      "Статья 12-1. Программа по безопасности полетов гражданской авиации

      1. Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации совместно с государственными органами, принимающими участие в обеспечении безопасности полетов, разрабатывает и реализует в соответствии со стандартами и рекомендуемой практикой Международной организации гражданской авиации (ИКАО) программу по безопасности полетов гражданской авиации, соответствующую масштабам и сложности системы гражданской авиации, которая:

      1) представляет единый комплекс правил и мероприятий, направленных на повышение уровня безопасности полетов;

      2) способствует эффективной реализации системы управления безопасностью полетов эксплуатантов и организаций гражданской авиации и надлежащему взаимодействию с ними;

      3) обеспечивает мониторинг и оценку показателей эффективности обеспечения безопасности полетов;

      4) поддерживает и улучшает общегосударственные показатели эффективности обеспечения безопасности полетов.

      2. Программа по безопасности полетов гражданской авиации включает:

      1) государственную политику, цели и ресурсы в области обеспечения безопасности полетов;

      2) управление факторами риска для безопасности полетов на государственном уровне;

      3) обеспечение безопасности полетов на государственном уровне;

      4) популяризацию вопросов безопасности полетов на государственном уровне.

      3. Обеспечение безопасности полетов в гражданской авиации является ключевым приоритетом деятельности и обязательством всех субъектов общественных отношений, связанных с использованием воздушного пространства.";

      10) статью 12-2 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:

      "5) включает основные направления и механизм реализации программы, необходимые ресурсы и источники их финансирования, ожидаемый результат от реализации и индикаторы.";

      11) в статье 14:

      в пункте 1:

      подпункт 2-1) исключить;

      подпункт 14) дополнить словами ", авиационных учебных центров гражданской авиации, деятельность которых связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг";

      подпункты 25) и 41-3) исключить;

      в подпункте 41-14) слова "происшествиях и инцидентах" заменить словом "событиях";

      в подпункт 41-20) внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не изменяется;

      в подпункте 41-40) слова "аэродромов (вертодромов) к эксплуатации гражданских воздушных судов" заменить словами "к эксплуатации аэродромов (вертодромов) гражданской авиации";

      подпункты 41-46) и 41-53) изложить в следующей редакции:

      "41-46) утверждает правила управления опасностями, создаваемыми птицами и иными животными для полетов гражданских воздушных судов в Республике Казахстан;";

      "41-53) утверждает правила сертификации и выдачи сертификата службы авиационной безопасности аэропорта (аэродрома), а также сертификационные требования к службе авиационной безопасности аэропорта (аэродрома);";

      подпункт 41-60) исключить;

      подпункт 41-72) изложить в следующей редакции:

      "41-72) утверждает правила использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан;";

      подпункт 41-73) после слова "аэропорта" дополнить словом "(аэродрома)";

      дополнить подпунктами 41-74), 41-75), 41-76), 41-77) и 41-78) следующего содержания:

      "41-74) утверждает порядок субсидирования аэропортов, находящихся в коммунальной собственности, не обеспечивающих достаточный уровень доходов для покрытия операционных затрат с пассажиропотоком менее двухсот тысяч пассажиров в год, по согласованию с центральным уполномоченным органом по государственному планированию и центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию;

      41-75) утверждает правила по противообледенительной защите воздушного судна на земле;

      41-76) утверждает правила взимания платежей в сфере гражданской авиации;

      41-77) утверждает перечень платных услуг уполномоченной организации в сфере гражданской авиации и ставки платежей в сфере гражданской авиации;

      41-78) утверждает методику расчета инфраструктурных сборов по согласованию с антимонопольным органом;";

      дополнить пунктом 4 следующего содержания:

      "4. Ведомство уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в пределах своей компетенции вправе применять меры, предусмотренные подпунктами 1), 2) и 4) пункта 2 статьи 16-6 настоящего Закона.";

      12) подпункты 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11), 12), 13), 14), 15), 16), 17), 18), 19), 20), 21), 22), 23), 24), 25), 26), 27), 28), 29), 30) и 31) статьи 15-1 исключить;

      13) в статье 16:

      пункт 1 после слов "воздушных судов," дополнить словами "беспилотных авиационных систем,";

      часть вторую пункта 3 изложить в следующей редакции:

      "За сертификацию в сфере гражданской авиации взимаются платежи в сфере гражданской авиации в порядке и размерах, которые определены правилами взимания платежей в сфере гражданской авиации, перечнем платных услуг уполномоченной организации в сфере гражданской авиации и ставками платежей в сфере гражданской авиации. Сертификация в сфере гражданской авиации осуществляется после уплаты указанных платежей в бюджет уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.";

      в пункте 6:

      в части первой слова "категории: категория 1, категория 2 и категория 3" заменить словами "уровня: уровень 1, уровень 2 и уровень 3";

      часть вторую изложить в следующей редакции:

      "К уровню 1 относится несоответствие сертификационным требованиям, препятствующее осуществлению деятельности.";

      в части третьей слово "категории" заменить словом "уровню";

      часть четвертую изложить в следующей редакции:

      "К уровню 3 относится несоответствие сертификационным требованиям, не препятствующее осуществлению деятельности и подлежащее его устранению при совершенствовании производства.";

      в пункте 7 слова "категории 3" заменить словами "уровня 1";

      в части первой пункта 8:

      в абзаце первом слово "категории" заменить словом "уровня";

      в подпункте 1) слово "устанавливает" заменить словом "согласовывает";

      в подпункте 2) слово "утверждает" заменить словом "согласовывает";

      в пункте 9:

      часть первую дополнить словами "или иных форм контроля и надзора";

      в части второй:

      слово "установленные" заменить словом "согласованные";

      слова "категории 2" заменить словами "уровня 2";

      слова "категории 3" заменить словами "уровня 1";

      в части третьей слова "категории 1" заменить словами "уровня 3";

      14) в статье 16-3:

      часть вторую пункта 2 изложить в следующей редакции:

      "Нарушение первого уровня включает:

      1) отказ в доступе к документации, объектам эксплуатанта и (или) организаций гражданской авиации (включая воздушные суда, здания, сооружения, аэропорты (аэродромы), объекты аэронавигационного обслуживания, организации по техническому обслуживанию и ремонту авиационной техники, организации летной годности, мастерские, перроны, зоны обработки грузов, авиационные учебные центры, ангары, топливохранилища, служебные помещения) авиационному инспектору;

      2) получение сертификата (свидетельства на выполнение авиационных работ), поддержание соответствия сертификационным требованиям эксплуатантом или организацией гражданской авиации путем фальсификации представленных документов;

      3) совершение противозаконных действий или незаконного использования сертификата (свидетельства на выполнение авиационных работ) эксплуатантом или организацией гражданской авиации;

      4) внесение изменений и (или) дополнений в документацию, подлежащую утверждению уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации в соответствии с законодательством Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации, без соответствующего утверждения такой организацией;

      5) непредставление в установленный срок эксплуатантом или организацией гражданской авиации плана корректирующих действий в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации для проведения его оценки или невыполнение корректирующих действий в сроки, согласованные или продленные уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, при нарушении второго уровня;

      6) непредставление в установленный срок эксплуатантом воздушного судна в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации или уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации данных об авиационном происшествии;

      7) иные случаи, на основании которых действие сертификата (свидетельства на выполнение авиационных работ) приостанавливается либо сертификат (свидетельство на выполнение авиационных работ) отзывается в соответствии с настоящим Законом.";

      пункт 5 дополнить частью второй следующего содержания:

      "В случае допущения нарушений первого уровня, предусмотренных подпунктами 2) и 3) части второй пункта 2 настоящий статьи, уполномоченная организация в сфере гражданской авиации отзывает сертификат (свидетельство на выполнение авиационных работ).";

      в части первой пункта 6:

      в подпункте 1) слово "устанавливает" заменить словом "согласовывает";

      в подпункте 2) слово "утверждает" заменить словом "согласовывает";

      в пункте 7:

      часть первую дополнить словами "или иных форм контроля и надзора";

      в части второй слово "установленные" заменить словом "согласованные";

      в пункте 8 слово "установленных" заменить словом "согласованных";

      15) в части первой пункта 2 статьи 16-4 слова ", а также обзоров состояния авиационной безопасности" исключить;

      16) в статье 16-6:

      подпункт 2) пункта 2 дополнить словами ", проводить опрос авиационного персонала с целью выявления потенциальных недостатков в области обеспечения безопасности полетов и авиационной безопасности";

      подпункт 3) пункта 3 дополнить словами "или иных форм контроля и надзора";

      в пункте 4 слова "служебного удостоверения" заменить словами "удостоверения авиационного инспектора";

      абзац первый пункта 6 после слова "инспекторы" дополнить словами "за счет средств уполномоченной организации в сфере гражданской авиации";

      дополнить пунктами 8 и 9 следующего содержания:

      "8. За неисполнение или ненадлежащее исполнение своих служебных обязанностей авиационные инспекторы несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

      9. Авиационным инспекторам запрещаются:

      1) использование своих должностных полномочий при решении вопросов, связанных с удовлетворением своих материальных интересов, материальных интересов супруга (супруги), близких родственников, свойственников и (или) иных лиц;

      2) оказание неправомерного предпочтения физическим и (или) юридическим лицам при подготовке и принятии решений;

      3) использование в личных или групповых интересах информации, полученной при выполнении функций, возложенных в соответствии с настоящим Законом, если таковая не подлежит официальному распространению;

      4) требование от физических или юридических лиц информации, предоставление которой не предусмотрено законодательством Республики Казахстан.

      Нарушение требования части первой настоящего пункта авиационным инспектором, если оно не содержит признаков уголовного правонарушения либо административного правонарушения, влечет наложение в порядке, установленном законами Республики Казахстан, дисциплинарного взыскания в виде предупреждения о неполном служебном соответствии либо расторжения трудового договора по инициативе работодателя.";

      17) в пункте 2 статьи 16-9:

      подпункты 4) и 6) изложить в следующей редакции:

      "4) разрабатывает и утверждает инструктивные материалы, а также выпускает директивы по летной годности и иные директивы в соответствии со стандартами и рекомендуемой практикой Международной организации гражданской авиации (ИКАО);";

      "6) ведет Государственный реестр гражданских воздушных судов Республики Казахстан, а также реестр беспилотных авиационных систем гражданской авиации Республики Казахстан;";

      в подпункте 9):

      после слов "гражданских воздушных судов," дополнить словами "сертификата эксплуатанта беспилотных авиационных систем,";

      после слов "учебного центра," дополнить словами "сертификата соответствия тренажера,";

      после слов "гражданского воздушного судна," дополнить словами "сертификата летной годности беспилотных авиационных систем,";

      слова "сертификата по организации досмотра службой" заменить словами "сертификата службы";

      дополнить словами ", удостоверения соответствия экземпляра гражданского воздушного судна нормам летной годности";

      в подпункте 10):

      после слов "(свидетельства на право выполнения авиационных работ)," дополнить словами "разрешения на выполнение полетов с применением беспилотных авиационных систем над густонаселенными районами населенных пунктов, разрешения на выполнение авиационных работ с применением беспилотных авиационных систем,";

      после слов "выдаче сертификатов (свидетельств на право выполнения авиационных работ)," дополнить словами "разрешений на выполнение полетов с применением беспилотных авиационных систем над густонаселенными районами населенных пунктов, разрешений на выполнение авиационных работ с применением беспилотных авиационных систем,";

      после слов "действие сертификатов (свидетельств на право выполнения авиационных работ)" дополнить словами ", разрешений на выполнение полетов с применением беспилотных авиационных систем над густонаселенными районами населенных пунктов, разрешений на выполнение авиационных работ с применением беспилотных авиационных систем";

      слово "сертификационных" заменить словом "установленных";

      в подпункте 15) слова "осуществляющих досмотр," исключить;

      дополнить подпунктом 15-1) следующего содержания:

      "15-1) устанавливает ограничения (вводит запрет) на эксплуатацию воздушного судна либо задерживает воздушное судно на земле в случаях, установленных настоящим Законом;";

      подпункт 16) после слова "авиации," дополнить словами "обеспечением аэронавигационной информацией, разработкой схем полетов по приборам и составлением аэронавигационных карт,";

      в подпункте 27) слова "происшествиях и инцидентах" заменить словом "событиях";

      дополнить подпунктами 30-1), 30-2), 30-3), 30-4), 30-5), 30-6) и 30-7) следующего содержания:

      "30-1) выдает разрешение на выполнение полетов с применением беспилотных авиационных систем над густонаселенными районами населенных пунктов;

      30-2) выдает разрешение на выполнение авиационных работ с применением беспилотных авиационных систем;

      30-3) осуществляет допуск к работе персонала по авиационной безопасности в соответствии с программой подготовки и переподготовки по авиационной безопасности;

      30-4) осуществляет реализацию компетентностной системы подготовки и оценки, связанной с выдачей свидетельств авиационного персонала;

      30-5) осуществляет международное сотрудничество с авиационными властями иностранных государств и специализированными международными организациями по вопросам безопасности полетов и авиационной безопасности, в том числе путем заключения двусторонних соглашений о сотрудничестве, обмена опытом и информацией, а также представительства Республики Казахстан в международных организациях гражданской авиации;

      30-6) обеспечивает своевременное уведомление Международной организации гражданской авиации (ИКАО) о существующих различиях со стандартами и рекомендуемой практикой Международной организации гражданской авиации (ИКАО) и их опубликование в документах аэронавигационной информации;

      30-7) запрашивает у физических и юридических лиц информацию, документы и материалы, предусмотренные законодательством Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации;";

      18) в статье 16-10:

      пункт 1 изложить в следующей редакции:

      "1. Финансирование деятельности уполномоченной организации в сфере гражданской авиации осуществляется за счет поступлений платежей в сфере гражданской авиации, которые должны быть достаточными для возмещения расходов на оказание услуг, обеспечения безубыточности ее деятельности и финансирования за счет собственных доходов.";

      дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

      "1-1. Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации вправе взимать платежи в сфере гражданской авиации в порядке, определяемом правилами взимания платежей в сфере гражданской авиации.";

      19) статью 16-11 исключить;

      20) главу 2-1 дополнить статьей 16-13 следующего содержания:

      "Статья 16-13. Первый руководитель уполномоченной организации в сфере гражданской авиации

      1. Первый руководитель уполномоченной организации в сфере гражданской авиации назначается на должность и освобождается от должности в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      2. Первый руководитель уполномоченной организации в сфере гражданской авиации осуществляет руководство уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации и несет персональную ответственность за выполнение возложенных на организацию задач и осуществление ею функций в соответствии с законодательством Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации.";

      21) в статье 17:

      в пункте 2:

      в подпункте 1):

      слова ", местных воздушных линиях" исключить;

      после слова "аэродромов" дополнить словом "(вертодромов)";

      слова "аэронавигационной организации" заменить словами "поставщика аэронавигационного обслуживания";

      в подпункте 3):

      слова "и местных воздушных линий," исключить;

      слова "аэронавигационной организации" заменить словами "поставщика аэронавигационного обслуживания";

      в части первой пункта 5 слова ", а также районов неклассифицируемых аэродромов (вертодромов)," исключить;

      дополнить пунктом 5-1 следующего содержания:

      "5-1. Организация и обслуживание воздушного движения в воздушном пространстве, суверенитет над которым не определен, а также в делегированном воздушном пространстве сопредельных государств, где Республика Казахстан несет ответственность за обеспечение обслуживания воздушного движения, осуществляются поставщиком аэронавигационного обслуживания, являющимся государственным предприятием, подведомственным уполномоченному органу в сфере гражданской авиации.

      В районах отдельных аэродромов (вертодромов) обслуживание воздушного движения может осуществляться поставщиком аэронавигационного обслуживания, являющимся субъектом частного предпринимательства.";

      в пункте 8 слова "уполномоченным органом" заменить словами "уполномоченной организацией";

      22) часть первую пункта 2 статьи 19 после слов "зоны ограничений для полетов воздушных судов" дополнить словами ", зоны ограничений полетов беспилотных воздушных судов";

      23) подпункт 3) пункта 2 статьи 20 изложить в следующей редакции:

      "3) воздушных судов для оказания медицинской и (или) гуманитарной помощи населению при стихийных бедствиях, а также иностранных воздушных судов для оказания медицинской и (или) гуманитарной помощи населению Республики Казахстан, подтвержденных государственным органом, осуществляющим внешнеполитическую деятельность;";

      24) пункт 1 статьи 21 изложить в следующей редакции:

      "1. Поставщик аэронавигационного обслуживания, являющийся государственным предприятием, подведомственным уполномоченному органу в сфере гражданской авиации, обеспечивает предоставление аэронавигационной информации на всей территории Республики Казахстан, а также в воздушном пространстве, суверенитет над которым не определен, где Республика Казахстан несет ответственность за обеспечение обслуживания воздушного движения.

      Обеспечение аэронавигационной информации осуществляется в соответствии со стандартами Международной организации гражданской авиации (ИКАО) и правилами обеспечения аэронавигационной информацией в гражданской авиации.";

      25) статью 24 изложить в следующей редакции:

      "Статья 24. План полета воздушного судна

      Информация в отношении запланированного полета или части полета, подлежащая направлению в органы обслуживания воздушного движения и (или) управления воздушным движением, предоставляется в форме плана полета при наличии разрешений на использование воздушного пространства, предусмотренных настоящим Законом, и в соответствии с правилами использования воздушного пространства Республики Казахстан, которые определяют:

      1) случаи, при которых представляется план полета;

      2) порядок представления плана полета, внесения изменений и закрытия плана полета, а также содержание плана полета;

      3) порядок уведомления о полетах в неконтролируемом воздушном пространстве.";

      26) в статье 27:

      подпункт 6) пункта 1 дополнить словами "и (или) когда органом обслуживания воздушного движения выдано разрешение выполнять полет вне воздушной трассы";

      часть вторую пункта 2 после слов "государственных органов" дополнить словами "в соответствии с правилами использования воздушного пространства Республики Казахстан";

      27) в пункте 5 статьи 30 слова "фразеологии радиообмена" заменить словами "фразеологии и радиообмена";

      28) в статье 31:

      пункт 2 после слов "полетов воздушных судов" дополнить словами "и беспилотных воздушных судов";

      в пункте 3 слова "летательных аппаратов" заменить словами "воздушных судов";

      29) в статье 33:

      заголовок изложить в следующей редакции:

      "Статья 33. Полеты с применением беспилотных авиационных систем";

      пункт 1 изложить в следующей редакции:

      "1. Эксплуатация беспилотного воздушного судна должна сводить к минимуму угрозу причинения вреда жизни или здоровью людей, повреждения (порчи) имущества, опасность для других воздушных судов при соблюдении условий, установленных правилами использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан и эксплуатационной документацией беспилотного воздушного судна.";

      в пункте 2:

      слова "летательного аппарата" заменить словами "воздушного судна";

      слова "городов или поселков" заменить словами "населенных пунктов";

      слова "эксплуатации беспилотных летательных аппаратов" заменить словами "использования беспилотных авиационных систем";

      в пункте 3 слова "летательных аппаратов" заменить словами "воздушных судов";

      в пункте 4 слова "летательных аппаратов" и "летательными аппаратами" заменить соответственно словами "воздушных судов" и "воздушными судами";

      дополнить пунктами 5, 6, 7, 8 и 9 следующего содержания:

      "5. Полеты с применением беспилотных авиационных систем без системы дистанционной идентификации или с неработающей системой дистанционной идентификации ограничиваются в случаях и порядке, которые определяются правилами использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.

      6. За нарушение положений настоящей статьи эксплуатанты беспилотных авиационных систем несут административную ответственность в соответствии с Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях.

      7. Беспилотная авиационная система новой конструкции (нового типа), предназначенная для серийного производства, должна иметь выданный уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации сертификат соответствия после прохождения заводских, государственных и эксплуатационных испытаний.

      8. Выдача сертификата соответствия беспилотной авиационной системы осуществляется уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации в соответствии с правилами использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.

      9. Каждый экземпляр беспилотной авиационной системы, не имеющий утвержденной типовой конструкции, должен иметь выданное уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации удостоверение соответствия его конструкции, характеристик и эксплуатационно-технической документации на соответствие правилам использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.";

      30) в статье 41:

      часть первую пункта 2 дополнить словами ", за исключением случаев, когда органом обслуживания воздушного движения выдано разрешение выполнять полет вне воздушной трассы";

      в пункте 3 слова "местным воздушным линиям," исключить;

      абзац первый пункта 4 после слова "порядка" дополнить словами "пересечения Государственной границы Республики Казахстан";

      31) в статье 42:

      заголовок дополнить словами "и беспилотных авиационных систем";

      пункт 3 дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Классификация беспилотных авиационных систем в зависимости от летно-технических характеристик и данных беспилотного воздушного судна определяется правилами использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.";

      32) в статье 43:

      заголовок изложить в следующей редакции:

      "Статья 43. Сертификация типа";

      в пункте 1:

      после слова "судно" дополнить словами ", двигатель и воздушный винт";

      слово "предназначенное" заменить словом "предназначенные";

      слово "подлежит" заменить словом "подлежат";

      слово "его" заменить словом "их";

      слово "должно" заменить словом "должны";

      пункт 2 после слова "судна" дополнить словами ", двигателя и воздушного винта";

      в пункт 3 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не изменяется;

      пункт 4 изложить в следующей редакции:

      "4. Все изменения утвержденной типовой конструкции гражданского воздушного судна, двигателя и воздушного винта или их эксплуатационно-технической документации, влияющие на летную годность, подлежат дополнительной сертификации уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации для получения дополнения к сертификату типа или в случаях, определяемых правилами сертификации и выдачи сертификата типа, оценке изменений конструкции уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации для получения утверждения модификации или ремонта.";

      33) в статье 45:

      заголовок дополнить словами ", регистрация и учет беспилотных авиационных систем";

      в подпункте 3) части второй пункта 2 слова "воздушного судна" исключить;

      часть вторую пункта 3 исключить;

      пункты 6 и 7 изложить в следующей редакции:

      "6. Беспилотные авиационные системы с момента приобретения прав собственности с целью эксплуатации подлежат учету или регистрации в уполномоченной организации в сфере гражданской авиации в порядке, определенном правилами государственной регистрации гражданских воздушных судов Республики Казахстан и прав на них, или уполномоченном органе в сфере государственной авиации в порядке, определенном правилами регистрации воздушных судов государственной авиации Республики Казахстан.

      Категории беспилотных авиационных систем, подлежащих учету или регистрации, определяются правилами государственной регистрации гражданских воздушных судов Республики Казахстан и прав на них или правилами регистрации воздушных судов государственной авиации Республики Казахстан.

      Лица, приобретающие беспилотные авиационные системы с целью эксплуатации, обращаются с заявлением о постановке на учет или регистрации в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации.

      7. Сведения о зарегистрированных гражданских воздушных судах в Государственном реестре гражданских воздушных судов Республики Казахстан, а также о беспилотных авиационных системах, зарегистрированных или состоящих на учете в реестре беспилотных авиационных систем гражданской авиации Республики Казахстан, передаются в уполномоченный орган в сфере государственной авиации.";

      34) в подпункте 4-1) части первой пункта 1 статьи 46 слова "одного года" заменить словами "двух лет";

      35) в статье 47:

      заголовок дополнить словами ", беспилотных авиационных систем";

      в пункте 2:

      в части первой слова "годным к полету" заменить словами "пригодным для выполнения полетов";

      в части второй:

      слова "годным к полету" заменить словами "пригодным для выполнения полетов";

      после слова "оснащено" дополнить словами ", поддерживается в летной годности";

      дополнить частью шестой следующего содержания:

      "Сертификацию летной годности беспилотных авиационных систем для соответствующих категорий осуществляет уполномоченная организация в сфере гражданской авиации с привлечением некоммерческих организаций, объединяющих эксплуатантов беспилотных авиационных систем, в порядке, определенном правилами использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.";

      дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:

      "2-1. Беспилотная авиационная система должна быть пригодной для выполнения полетов и допускается к эксплуатации согласно правилам использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.";

      пункт 5 дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Поддержание летной годности беспилотных авиационных систем осуществляется в соответствии с правилами использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.";

      в части второй пункта 6:

      подпункт 1) изложить в следующей редакции:

      "1) не выполнен предполетный осмотр (подготовка) воздушного судна в соответствии с правилами производства полетов в гражданской авиации Республики Казахстан;";

      в подпункте 4) слово "(регламентом)" исключить;

      дополнить подпунктами 5), 6), 7), 8) и 9) следующего содержания:

      "5) не устранены неисправности и повреждения, влияющие на безопасную эксплуатацию, с учетом минимального перечня оборудования и перечня отклонений конфигурации, утвержденных уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации;

      6) воздушное судно допущено к эксплуатации с нарушением требований по техническому обслуживанию и ремонту авиационной техники;

      7) не выполняется ежегодная оценка эффективности утвержденной программы технического обслуживания и программы надежности;

      8) не выполнена в срок директива по летной годности в отношении воздушного судна, его деталей и компонентов, включая уведомление уполномоченной организации в сфере гражданской авиации, касающееся безопасности полетов;

      9) данные по массе и центровке воздушного судна не соответствуют текущей конфигурации воздушного судна.";

      в пункте 8:

      абзац первый и подпункт 1) части третьей изложить в следующей редакции:

      "Оценка летной годности воздушного судна включает:

      1) проверку эксплуатационно-технической документации воздушного судна, учетных данных по поддержанию летной годности;";

      части четвертую и пятую исключить;

      в пункте 8-1:

      в абзаце первом части первой:

      слова "специальный полет" заменить словами "выполнение специального полета (специальный сертификат летной годности)";

      после слова "судну," дополнить словами "зарегистрированному в Государственном реестре гражданских воздушных судов Республики Казахстан, кроме случаев, предусмотренных статьей 44 настоящего Закона, и";

      после слов "летной годности" дополнить словами "или не соответствующему установленным требованиям для выдачи сертификата летной годности";

      часть вторую исключить;

      часть третью изложить в следующей редакции:

      "Перед выдачей разрешения на выполнение специального полета уполномоченная организация в сфере гражданской авиации обязана провести оценку состояния воздушного судна для безопасного выполнения полета и установить необходимые ограничения на его эксплуатацию. При выполнении специального полета перевозка пассажиров на борту воздушного судна запрещена.";

      в пункте 12:

      слово "исключенного" заменить словами "подлежащего исключению";

      дополнить частью второй следующего содержания:

      "Данный документ не является действительным для цели выполнения полетов и служит подтверждением экспортирующего государства положительных результатов последней проверки состояния летной годности воздушного судна.";

      36) в статье 48:

      в пункте 2:

      в части первой:

      слово "(регламентам)" исключить;

      дополнить словами ", которые согласовываются с государством эксплуатанта, если оно не является государством регистрации";

      в частях второй и третьей слово "(регламент)" исключить;

      часть первую пункта 4 дополнить словами "в соответствии с сертификационными требованиями к организациям по техническому обслуживанию и ремонту авиационной техники";

      пункт 5 после слова "после" дополнить словами "полного или частичного";

      37) статью 49 дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

      "1-1. При регистрации беспилотных авиационных систем им присваиваются государственные и регистрационные опознавательные знаки, которые наносятся на беспилотные воздушные суда в соответствии с порядком нанесения государственных, регистрационных опознавательных и дополнительных знаков на гражданские и экспериментальные воздушные суда.";

      38) в статье 54:

      пункт 2 дополнить частью четвертой следующего содержания:

      "Сертифицированный авиационный учебный центр гражданской авиации, деятельность которого связана с выполнением полетов воздушных судов, в ходе предоставления своих услуг в соответствии с типовой инструкцией по управлению безопасностью полетов обязан внедрить систему управления безопасностью полетов в зависимости от объема и сложности выполняемых работ.";

      дополнить пунктом 2-3 следующего содержания:

      "2-3. Инструкторский и экзаменующий персонал авиационного учебного центра гражданской авиации согласовывается с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации в порядке, определяемом правилами сертификации и выдачи сертификата авиационного учебного центра гражданской авиации. Квалификационные требования к инструкторскому и экзаменующему персоналу авиационного учебного центра гражданской авиации устанавливаются сертификационными требованиями к авиационным учебным центрам.";

      пункт 3 изложить в следующей редакции:

      "3. Лица, относящиеся к авиационному персоналу, для осуществления профессиональной деятельности обязаны пройти профессиональную подготовку по программам, согласованным уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

      Лица, непосредственно связанные с выполнением и обеспечением полетов воздушных судов и их техническим обслуживанием, обслуживанием воздушного движения, допускаются к профессиональной деятельности при наличии действующего свидетельства, действующих квалификационных отметок на право осуществления такой деятельности и (или) медицинского сертификата соответствующего класса.

      Выдача и продление срока действия свидетельства авиационного персонала, а также внесение квалификационных и специальных отметок и продление срока их действия осуществляются в соответствии с порядком выдачи и продления срока действия свидетельств авиационного персонала, утвержденным уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

      Внесение квалификационных и специальных отметок в свидетельство авиационного персонала легкой и сверхлегкой авиации осуществляется некоммерческой организацией, объединяющей эксплуатантов воздушных судов, в соответствии с порядком выдачи и продления срока действия свидетельств авиационного персонала.";

      пункт 5 дополнить частью четвертой следующего содержания:

      "Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации обеспечивает оформление свидетельств авиационного персонала таким образом, чтобы авиационные власти иностранных государств могли без затруднений определять предоставляемые свидетельствами права и сроки действия квалификационных и специальных отметок.";

      в пункте 6-4:

      подпункт 1) изложить в следующей редакции:

      "1) утери, хищения, порчи свидетельства авиационного персонала или в случае смены фамилии, имени, отчества (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) его владельцем;";

      подпункт 4) исключить;

      пункт 7 дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Особенности режима рабочего времени у авиационного персонала, непосредственно связанного с обслуживанием воздушного движения, определяются инструкцией по организации и обслуживанию воздушного движения.";

      пункт 10 дополнить частью второй следующего содержания:

      "Все обладатели свидетельств, которые употребляют (употребили) психоактивные вещества, выявляются и освобождаются от выполнения функций, влияющих на безопасность полетов.";

      39) дополнить статьей 54-1 следующего содержания:

      "Статья 54-1. Медицинское обеспечение в сфере гражданской авиации

      1. Требования по медицинскому освидетельствованию, медицинскому осмотру в сфере гражданской авиации, предъявляемые к авиационному персоналу, а также категории лиц, подлежащих обязательному медицинскому освидетельствованию и медицинскому осмотру, устанавливаются правилами медицинского освидетельствования и осмотра в гражданской авиации Республики Казахстан, разработанными на основе стандартов и рекомендуемой практики Международной организации гражданской авиации (ИКАО) и утвержденными уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

      2. Медицинское освидетельствование авиационного персонала проводится в авиационных медицинских центрах авиационными медицинскими экспертами, сертифицированными уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации. Медицинское освидетельствование пилотов легкой и сверхлегкой авиации может проводиться авиационным медицинским экспертом, требования к которому устанавливаются правилами назначения авиационных медицинских экспертов, утверждаемыми уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

      Ответственность за нарушение требований по медицинскому освидетельствованию несут авиационные медицинские эксперты.

      В случае выявления нарушения сертификационных требований к авиационным медицинским центрам уполномоченная организация в сфере гражданской авиации:

      1) требует от владельца сертификата авиационного медицинского центра представления плана корректирующих действий в соответствии со статьей 16-3 настоящего Закона и его выполнения;

      2) приостанавливает полностью либо частично область действия такого сертификата (или разрешенных видов (подвидов) деятельности, указанных в сертификате) авиационного медицинского центра, если в сроки, согласованные планом корректирующих действий, нарушения сертификационных требований не устранены;

      3) отзывает сертификат авиационного медицинского центра, если в течение одного года со дня приостановления его действия нарушения сертификационных требований не устранены.

      Действие сертификата авиационного медицинского центра может быть полностью либо частично ограничено также по заявлению его владельца в соответствии с правилами сертификации авиационных медицинских центров.

      В случае выявления нарушения сертификационных требований к авиационным медицинским экспертам уполномоченная организация в сфере гражданской авиации:

      1) приостанавливает полностью либо частично область действия такого сертификата (или разрешенных видов (подвидов) деятельности, указанных в сертификате) авиационного медицинского эксперта до устранения нарушений сертификационных требований к авиационным медицинским экспертам со сроком до трех месяцев;

      2) отзывает сертификат авиационного медицинского эксперта, если в течение трех месяцев со дня приостановления его действия нарушения сертификационных требований не устранены.

      Действие сертификата авиационного медицинского эксперта приостанавливается в случаях:

      1) нарушения требований законодательства Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации в части медицинского освидетельствования и сертификационных требований;

      2) подачи заявления владельцем сертификата авиационного медицинского эксперта на срок не более трех месяцев.

      Сертификат авиационного медицинского эксперта отзывается в случаях:

      1) неустранения несоответствия в течение трех месяцев со дня приостановления действия сертификата авиационного медицинского эксперта;

      2) подачи заявления владельцем сертификата авиационного медицинского эксперта.

      Порядок приостановления и отзыва сертификата авиационного медицинского эксперта определяется правилами назначения авиационных медицинских экспертов.

      Действие сертификата авиационного медицинского эксперта может быть полностью либо частично ограничено также по заявлению его владельца в соответствии с правилами назначения авиационных медицинских экспертов.

      В случае выявления нарушения требований к медицинскому освидетельствованию в сфере гражданской авиации в отношении авиационного медицинского эксперта уполномоченная организация в сфере гражданской авиации:

      1) при установлении нарушения требований к медицинскому освидетельствованию в сфере гражданской авиации передает материалы в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации для принятия мер в соответствии с Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях;

      2) при повторном совершении нарушения требований к медицинскому освидетельствованию в сфере гражданской авиации в течение года после наложения административного взыскания повторно передает материалы в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации для принятия мер в соответствии с Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях и отзывает сертификат авиационного медицинского эксперта.

      3. При прохождении медицинского освидетельствования заявитель на прохождение медицинского освидетельствования обязан сообщить авиационному медицинскому эксперту информацию о наличии у него заболеваний, известных ему и представляющих опасность для выполнения полетов.

      При несоответствии требованиям к состоянию здоровья медицинский сертификат выдается или возобновляется, если соблюдены следующие условия:

      1) в экспертном медицинском заключении указывается, что несоответствие заявителя какому-нибудь требованию не угрожает безопасности полетов;

      2) надлежащим образом учтены соответствующие способности, квалификация и опыт заявителя, а также условия его работы;

      3) в свидетельстве производится отметка о специальном ограничении или ограничениях.

      В случае выявления сокрытия лицом, непосредственно связанным с выполнением и обеспечением полетов воздушных судов, обслуживанием воздушного движения, во время прохождения медицинского освидетельствования информации о наличии у него заболеваний, известных ему и представляющих опасность для выполнения полетов, уполномоченная организация в сфере гражданской авиации:

      1) передает материалы в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации для принятия мер в соответствии с Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях и приостанавливает действие свидетельства авиационного персонала до устранения нарушений;

      2) при повторном совершении нарушения в течение года после наложения административного взыскания повторно передает материалы в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации для принятия мер в соответствии с Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях и отзывает свидетельство авиационного персонала.";

      40) в части второй пункта 1 статьи 55 слова "для найма на работу" исключить;

      41) статью 58 изложить в следующей редакции:

      "Статья 58. Руководящие работники организаций авиации, ответственные за обеспечение безопасности полетов

      1. Руководящими работниками организаций гражданской и экспериментальной авиации, ответственными за обеспечение безопасности полетов, признаются: руководитель летной службы, руководитель инспекции по безопасности полетов, руководитель по поддержанию летной годности, руководитель технического обслуживания и ремонта авиационной техники, руководитель службы контроля качества (за исключением легкой и сверхлегкой авиации).

      Квалификационные требования к руководящим работникам организаций гражданской авиации устанавливаются сертификационными требованиями к эксплуатантам гражданских воздушных судов и организациям по техническому обслуживанию и ремонту авиационной техники.

      2. Персональная ответственность за организацию обеспечения безопасности полетов возлагается на первого руководителя эксплуатанта и организации гражданской авиации.

      Кандидат на должность первого руководителя эксплуатанта должен иметь опыт работы на руководящих должностях в отрасли гражданской авиации не менее 3 лет (или не менее 5 лет на руководящих должностях в других отраслях при условии последующего прохождения курса по обеспечению безопасности полетов в течение трех месяцев со дня назначения), который подтверждается документально в соответствии с Трудовым кодексом Республики Казахстан.";

      42) статью 59 дополнить пунктом 3 следующего содержания:

      "3. Эксплуатант несет ответственность за безопасное производство полетов и соблюдение требований законодательства Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации.";

      43) в статье 60:

      пункт 1 дополнить частью четвертой следующего содержания:

      "При первичной сертификации заявитель представляет развернутый финансово-экономический план деятельности, включающий выделение финансовых ресурсов на профессиональную подготовку авиационного персонала, поддержание летной годности воздушных судов, приобретение оборудования, средств, фонд оплаты труда и иные расходы, для осуществления планируемой деятельности и обеспечения безопасности полетов и авиационной безопасности. Финансово-экономический план деятельности утверждается собственником (участниками, акционерами) юридического лица, претендующего на получение сертификата эксплуатанта. Наличие достаточных финансовых ресурсов подтверждается соответствующей выпиской с банковского счета заявителя за последние три месяца.";

      дополнить пунктом 4-1 следующего содержания:

      "4-1. Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации отзывает сертификат эксплуатанта и (или) свидетельство на выполнение авиационных работ в соответствии с частью второй пункта 5 статьи 16-3 и пункта 5-1 статьи 39 настоящего Закона, а также в случаях:

      1) если имеется в отношении заявителя решение суда, вступившее в законную силу, запрещающее ему оказание данного вида услуг;

      2) письменного заявления эксплуатанта.

      Порядок отзыва сертификата эксплуатанта гражданских воздушных судов и (или) свидетельства на выполнение авиационных работ определяется правилами сертификации и выдачи сертификата эксплуатанта гражданских воздушных судов и правилами допуска эксплуатанта к авиационным работам соответственно.";

      44) в статье 61:

      в абзаце первом части первой пункта 1 слово "восемьдесят" заменить словами "семьдесят пять";

      в пункте 2 слово "восьмидесяти" заменить словами "семидесяти пяти";

      45) в статье 64:

      пункт 3 изложить в следующей редакции:

      "3. Эксплуатант сертифицированного аэродрома (вертодрома), аэропорта гражданской авиации обязан внедрить систему управления безопасностью полетов, которая должна соответствовать объему и сложности осуществляемой аэропортовской деятельности.";

      дополнить пунктами 4 и 5 следующего содержания:

      "4. Аэропорты гражданской авиации, находящиеся в коммунальной собственности, не обеспечивающие достаточный уровень доходов для покрытия операционных затрат с пассажиропотоком менее двухсот тысяч пассажиров в год, подлежат субсидированию за счет бюджетных средств на основании решений местных исполнительных органов областей.

      5. Должностное лицо эксплуатанта аэропорта гражданской авиации города республиканского значения, столицы, курирующее особо важные полеты, назначается по согласованию со Службой государственной охраны Республики Казахстан. Должностным лицом эксплуатанта аэропорта гражданской авиации города республиканского значения, столицы, курирующим особо важные полеты, может быть только гражданин Республики Казахстан, непосредственно подчиненный первому руководителю эксплуатанта аэропорта.";

      46) в статье 65:

      в пункте 1:

      части вторую и третью после слова "аэропорта" дополнить словом "(аэродрома)";

      в части четвертой:

      слова "Наземным обслуживанием признается вид аэропортовской деятельности, осуществляемой" заменить словами "Наземное обслуживание осуществляется";

      после слова "аэропорта" дополнить словом "(аэродрома)";

      пункт 2 после слова "аэропорта" дополнить словом "(аэродрома)";

      в пункте 3:

      после слова "аэропорта" дополнить словом "(аэродрома)";

      слова "оплату компенсационного платежа" заменить словами "инфраструктурный сбор";

      пункты 4 и 5 после слова "аэропорта" дополнить словом "(аэродрома)";

      47) в части первой пункта 1 статьи 65-1:

      слово "внутренних" исключить;

      слова "бюро находок" заменить словами "пункт розыска багажа, камеры хранения";

      дополнить предложением следующего содержания:

      "Требования к медицинским пунктам в аэровокзалах устанавливаются правилами оказания медицинской помощи пассажирам в гражданской авиации.";

      48) в статье 66:

      в пункте 1:

      часть первую после слова "базирования" дополнить словами ", за исключением несертифицируемых аэродромов (вертодромов), временных аэродромов (вертодромов) и посадочных площадок,";

      дополнить частью второй следующего содержания:

      "Несертифицируемые аэродромы (вертодромы), временные аэродромы (вертодромы) и посадочные площадки, используемые гражданской авиацией, должны соответствовать нормам годности к эксплуатации несертифицируемых аэродромов (вертодромов), временных аэродромов (вертодромов) и посадочных площадок, утвержденным уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.";

      пункты 2 и 3 изложить в следующей редакции:

      "2. Сертификации подлежат аэродромы (вертодромы), используемые гражданской авиацией, а также аэродромы совместного использования и базирования, на которых выполняются:

      1) международные полеты;

      2) регулярные пассажирские рейсы на любых типах воздушных судов;

      3) полеты, кроме указанных в подпункте 2) настоящего пункта, пассажирских воздушных судов с числом пассажирских мест более двадцати;

      4) коммерческие полеты воздушных судов с максимальной взлетной массой более пяти тысяч семисот килограмм;

      5) полеты пассажирских воздушных судов в ночное время;

      6) полеты воздушных судов для перевозки пассажиров на неподвижные или плавающие объекты (морские суда, установки) в открытом море.

      Аэродромы (вертодромы), на которых не выполняются полеты, перечисленные в части первой настоящего пункта, не требуют сертификации. Однако допускается сертификация таких аэродромов (вертодромов) по заявке эксплуатанта аэродрома (вертодрома).

      3. Сертифицируемый аэродром (вертодром) допускается к эксплуатации после получения эксплуатантом аэродрома (вертодрома) сертификата о его годности.

      Несертифицируемые аэродромы (вертодромы), временные аэродромы (вертодромы) и посадочные площадки допускаются к эксплуатации после уведомления уполномоченной организации в сфере гражданской авиации об их открытии и предоставления акта годности к эксплуатации, подтверждающего соответствие нормам годности к эксплуатации аэродромов (вертодромов) гражданской авиации или нормам годности к эксплуатации несертифицируемых аэродромов (вертодромов), временных аэродромов (вертодромов) и посадочных площадок.";

      в пункте 5:

      слова "Неклассифицируемый аэродром" заменить словами "Несертифицируемый аэродром (вертодром)";

      после слов "временные аэродромы" дополнить словом "(вертодромы)";

      в подпункте 1) пункта 7 слова "гражданских аэродромов (вертодромов)" заменить словами "аэродромов (вертодромов) гражданской авиации";

      пункт 10 после слов "аэродромов (вертодромов)" дополнить словами "гражданской авиации";

      пункт 11 изложить в следующей редакции:

      "11. Ответственность за обеспечение безопасности полетов, соответствие сертификационным требованиям в течение всего периода действия сертификата годности аэродрома (вертодрома) или всего периода эксплуатации для несертифицируемых аэродромов (вертодромов) возлагается на эксплуатанта аэродрома (вертодрома).

      Ответственность за обеспечение безопасности полетов, соответствие годности к эксплуатации временного аэродрома (вертодрома) и посадочной площадки в течение всего периода эксплуатации возлагается на эксплуатанта или собственника.";

      49) в статье 67:

      в части первой пункта 1 слова "неклассифицируемых и временных," заменить словами "несертифицируемых аэродромов (вертодромов), временных аэродромов (вертодромов) и посадочных площадок,";

      в пункте 3 слова "Неклассифицируемые и временные аэродромы (вертодромы)," заменить словами "Несертифицируемые аэродромы (вертодромы), временные аэродромы (вертодромы) и";

      50) в статье 68:

      пункт 2:

      после слова "Аэродромы" дополнить словом "(вертодромы)";

      дополнить словами ", а также при возникновении чрезвычайных ситуаций и введении чрезвычайного положения";

      подпункт 2) пункта 3 дополнить словами ", а также оказания медицинской и (или) гуманитарной помощи населению Республики Казахстан, подтвержденных государственным органом, осуществляющим внешнеполитическую деятельность";

      51) в статье 71:

      в пункте 1 слово "классифицированного" заменить словом "сертифицируемого";

      дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

      "1-1. Международный аэропорт должен иметь генеральный план, содержащий подробные этапы развития инфраструктуры аэропорта и перечень приоритетных задач, включая план их реализации. Генеральный план разрабатывается эксплуатантом аэропорта на основе информации об экономической целесообразности, прогнозов перевозок, текущих и будущих требований, предъявляемых эксплуатантами воздушных судов, а также периодически пересматривается с учетом объема воздушного движения на аэродроме.

      При составлении генерального плана необходимо проводить консультации с участвующими в деятельности аэродрома сторонами, в частности с эксплуатантами воздушных судов. Эксплуатанты воздушных судов в целях содействия составлению генерального плана развития аэропорта должны предоставлять эксплуатанту аэропорта информацию о типах, характеристиках и количестве воздушных судов, которые предполагаются ввести в эксплуатацию, ожидаемом увеличении числа операций воздушных судов и предполагаемом объеме пассажирских и грузовых перевозок.";

      52) пункт 6 статьи 74 исключить;

      53) в части четвертой пункта 5 статьи 76 слова:

      "правилами перевозки" заменить словами "инструкцией по перевозке";

      слово "утвержденными" заменить словом "утвержденной";

      54) абзац пятый части первой пункта 1 статьи 77 изложить в следующей редакции:

      "на услуги, предусмотренные настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан, при изменении статуса рейса по вине перевозчика или вследствие позднего прибытия воздушного судна;";

      55) в статье 78:

      в пункте 2:

      часть первую дополнить подпунктом 5) следующего содержания:

      "5) внесения пассажира в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 6 статьи 78-1 настоящего Закона.";

      дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Не допускается повторное прекращение договора воздушной перевозки по инициативе авиакомпании за действия пассажира, за совершение которых ранее по инициативе перевозчика уже был прекращен договор воздушной перевозки, а также если пассажир не был включен в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена в соответствии со статьей 78-1 настоящего Закона.";

      пункт 3 дополнить словами ", если иное не предусмотрено настоящим Законом";

      56) дополнить статьей 78-1 следующего содержания:

      "Статья 78-1. Реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена

      1. Авиакомпания отказывает в заключении договора воздушной перевозки физическому лицу или прекращает в одностороннем порядке договор воздушной перевозки с пассажиром, если они внесены данной авиакомпанией в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 6 настоящей статьи.

      2. О факте совершения пассажиром действий, которые могут подпадать под признаки административного правонарушения, предусмотренного частью 1-2 статьи 441, частью пятой статьи 564 и статьей 566 Кодекса Республики Казахстан об административных правонарушениях, либо уголовного правонарушения, предусмотренного пунктом 4) части второй статьи 293 Уголовного кодекса Республики Казахстан, командир либо старший бортпроводник воздушного судна информирует в письменном виде руководителя или исполняющего обязанности руководителя авиакомпании.

      О факте совершения на борту воздушного судна пассажиром действий, которые могут подпадать под признаки административного правонарушения, предусмотренного статьями 73-1, 73-2 и 434 Кодекса Республики Казахстан об административных правонарушениях, командир либо старший бортпроводник воздушного судна информирует в письменном виде руководителя или исполняющего обязанности руководителя авиакомпании.

      3. Решение о внесении пассажира в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, принимается руководителем или исполняющим обязанности руководителя авиакомпании на основании вступившего в законную силу постановления о наложении административного взыскания, обвинительного приговора суда за совершение правонарушения, предусмотренного пунктом 2 настоящей статьи. Такое решение принимается в срок не более чем тридцать календарных дней со дня получения авиакомпанией или размещения на соответствующих интернет-ресурсах указанных в настоящем пункте постановления или приговора суда.

      4. Решение о внесении пассажира в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, может быть оспорено в суде в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      5. Авиакомпания обязана исключить пассажира из реестра лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, по истечении одного года с даты вступления в законную силу постановления либо приговора суда, указанных в пункте 3 настоящей статьи.

      В случае отмены постановлений или приговора суда, предусмотренных пунктом 3 настоящей статьи, до истечения сроков, указанных в настоящем пункте, авиакомпания обязана исключить пассажира из реестра лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, не позднее одного месяца с момента отмены.

      6. В заключении договора воздушной перевозки физическому лицу не может быть отказано либо договор воздушной перевозки не может быть прекращен с пассажиром, внесенным авиакомпанией в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, в случае, если они возвращаются в Республику Казахстан из пункта отправления, единственным способом транспортного сообщения с Республикой Казахстан из которого является воздушная перевозка, либо подлежат выдворению за пределы Республики Казахстан, депортации или реадмиссии (передаче Республике Казахстан или приему в соответствии с международными договорами Республики Казахстан о реадмиссии) при условии, что единственным способом транспортного сообщения между Республикой Казахстан и пунктом отправления или пунктом назначения является воздушная перевозка, либо направляются к месту лечения или обратно, либо сопровождают пассажира из числа лиц с инвалидностью к месту лечения или обратно, либо направляются на похороны члена семьи или близкого родственника или обратно, что подтверждается документально, либо они не были уведомлены или были уведомлены о включении их в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, ненадлежащим образом в соответствии с пунктом 7 настоящей статьи.

      7. Авиакомпания обязана в письменном виде или электронной форме уведомить пассажира (физическое лицо) о внесении его в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, а также о случаях, при которых пассажиру (физическому лицу) не может быть отказано в заключении договора воздушной перевозки, указанных в пункте 6 настоящей статьи.

      Уведомление будет считаться надлежащим образом доставленным в случаях:

      1) направления текстового сообщения по абонентскому номеру сотовой связи или по адресу электронной почты, которые пассажир (физическое лицо) подтвердил лично;

      2) извещения пассажира (физического лица) телеграммой, которая вручается ему лично или кому-то из совместно проживающих с ним совершеннолетних членов семьи под расписку на подлежащем возврату отправителю уведомлении о вручении, заказным письмом;

      3) направления его иными не запрещенными способами, обеспечивающими фиксирование доставления уведомления.

      8. Авиакомпания не вправе передавать персональные данные пассажира (физического лица), внесенного в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, третьим лицам и обеспечивает конфиденциальность данных лиц в соответствии с Законом Республики Казахстан "О персональных данных и их защите".

      9. В случае прекращения авиакомпанией договора воздушной перевозки с пассажиром, включенным в реестр лиц авиакомпании, воздушная перевозка которых ограничена, пассажиру возмещается полная стоимость приобретенного билета (билета полетного участка).";

      57) в пункте 4 статьи 82:

      слова "использованием беспилотного летательного аппарата его" заменить словами "применением беспилотных авиационных систем их";

      слова "эксплуатации беспилотных летательных аппаратов" заменить словами "использования беспилотных авиационных систем";

      58) в статье 86:

      в заголовке слова "отмене или задержке рейса" заменить словами "изменении статуса рейса";

      в пункте 1:

      в абзаце первом части первой:

      слова "отмене или задержке рейса по вине перевозчика или задержке, отмене рейса" заменить словами "изменении статуса рейса по вине перевозчика или";

      слова ", изменении маршрута перевозки" исключить;

      дополнить частью третьей следующего содержания:

      "При изменении статуса рейса перевозчик, как только ему стало известно о таком изменении, информирует пассажира по абонентскому номеру сотовой связи и адресу электронной почты, указанным при приобретении билета, а также в аэропорту о:

      1) причинах изменения статуса рейса и новом времени вылета, и (или) о новом маршруте;

      2) перечне услуг, предоставляемых перевозчиком в связи с изменением статуса рейса, в случае, если изменение произошло по вине перевозчика или вследствие позднего прибытия воздушного судна в соответствии с частью первой настоящего пункта.";

      в абзаце первом пункта 2:

      слова "отмене или задержке" заменить словами "изменении статуса";

      слово "десяти" заменить словом "пяти";

      пункт 3 изложить в следующей редакции:

      "3. За просрочку доставки пассажира в пункт назначения перевозчик уплачивает штраф в размере трех процентов от стоимости тарифа (тарифа полетного участка, на котором произошла просрочка) за каждый час просрочки, если не докажет, что просрочка имела место вследствие непреодолимой силы, помимо возмещения убытков, понесенных пассажиром, если последние имели место в связи с такой просрочкой.

      Сумма штрафа не может превышать стоимости приобретенного тарифа (тарифа полетного участка, на котором произошла просрочка).";

      дополнить пунктами 4 и 5 следующего содержания:

      "4. Выплата штрафа за просрочку доставки пассажира в пункт назначения производится перевозчиком по заявлению пассажира через интернет-ресурс и пункты продажи билетов перевозчика.

      5. Перевозчики, допустившие нарушения требований, предусмотренных настоящей статьей, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.";

      59) дополнить статьей 86-1 следующего содержания:

      "Статья 86-1. Сроки исковой давности

      1. Иски к перевозчику, вытекающие из перевозки, могут быть предъявлены в случаях полного или частичного отказа перевозчика удовлетворить претензию либо неполучения ответа от перевозчика на предъявленную претензию по истечении пятнадцати рабочих дней с момента направления претензии.

      2. Срок исковой давности по договору перевозки – два года.

      3. Срок исковой давности исчисляется со следующего дня после наступления события, послужившего основанием для предъявления иска.";

      60) в статье 90:

      в части первой пункта 1:

      слова "линий электропередач, других препятствий, расположенных" заменить словами "установка линий электропередач и размещение других сооружений, которые являются препятствиями";

      слова "электромагнитное, световое, акустическое, корпускулярное" заменить словами "радиоволновое, видимое, акустическое";

      слова "приводящих к массовому скоплению птиц или ухудшению полетной видимости" заменить словами "создающих условия для массового скопления птиц или ухудшающих полетную видимость";

      в пункте 2:

      абзац первый изложить в следующей редакции: 

      "2. Получение разрешения требуется для строительства, установки, размещения, расширения, реконструкции или технического перевооружения:";

      в подпункте 2):

      слова "радио, электромагнитных и световых" заменить словами "радиоволнового и видимого электромагнитных";

      слова "и светосигнального оборудования" заменить словами ", светосигнального оборудования, служить причиной ослепления пилотов";

      дополнить подпунктом 6) следующего содержания: 

      "6) звероводческих ферм, скотобоен и других объектов, осуществления сельскохозяйственной деятельности в радиусе тринадцати километров от контрольной точки аэродрома. Такая деятельность возможна только, если она не приводит к массовому скоплению птиц и угрозе безопасности полетов в соответствии с критериями, определяемыми правилами выдачи разрешений на осуществление деятельности, которая может представлять угрозу безопасности полетов воздушных судов.";

      в пункте 3:

      слово "Размещение" заменить словами "Строительство, установка, размещение, расширение, реконструкция или техническое перевооружение";

      слова "местными исполнительными органами" заменить словами "уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации";

      пункт 4 изложить в следующей редакции:

      "4. Запрещается размещать на расстоянии ближе тринадцати километров от контрольной точки аэродрома места выброса отходов, приводящих к массовому скоплению птиц и угрозе безопасности полетов.";

      61) в части первой пункта 1 статьи 91 слова "гражданских аэродромов Республики Казахстан" заменить словами "аэродромов (вертодромов) гражданской авиации";

      62) в статье 92:

      заголовок после слова "Авиационные" дополнить словом "события,";

      дополнить пунктами 5 и 6 следующего содержания:

      "5. Авиационным событием в государственной авиации признается событие, связанное с летной эксплуатацией воздушного судна, в ходе которой произошла угроза безопасности полета, повреждение или утрата воздушного судна и (или) гибель людей, находившихся на этом воздушном судне.

      6. Авиационным событием в гражданской авиации признается авиационное происшествие или инцидент, а также любое другое событие, связанные с нарушением безопасности полетов, которые ставят под угрозу или, если такое событие не будет исправлено или устранено, способны поставить под угрозу безопасность воздушного судна, находящихся на его борту лиц или других лиц.";

      63) дополнить статьями 92-1, 92-2 и 92-3 следующего содержания:

      "Статья 92-1. Система обязательного и добровольного представления данных об авиационных событиях

      1. Целью обязательного и добровольного представления данных об авиационных событиях является повышение уровня безопасности полетов для предотвращения авиационных событий в гражданской и экспериментальной авиации.

      2. Внедрение системы обязательного и добровольного представления данных об авиационных событиях должно основываться на принципе справедливой культуры.

      3. Авиационный персонал и иные работники эксплуатантов и организаций гражданской и экспериментальной авиации обязаны оповещать об авиационных событиях, которые могут представлять значительный риск безопасности полетов и которые относятся к категориям авиационных событий, сообщение о которых осуществляется через систему обязательного представления данных об авиационных событиях.

      Категории авиационных событий, представление данных о которых осуществляется через систему обязательного представления данных об авиационных событиях, а также перечень лиц, представляющих данные об авиационных событиях данной категории, устанавливаются правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      4. Авиационный персонал и иные работники эксплуатантов и организаций гражданской авиации, не предусмотренные перечнем, указанным в пункте 3 настоящей статьи, сообщают об авиационных событиях, которые не входят в категорию обязательных к оповещению, через систему добровольного представления данных об авиационных событиях, если они относятся к информации, связанной с обеспечением безопасности полетов, а также если такая информация может восприниматься как представляющая реальную или потенциальную угрозу безопасности полетов.

      5. После получения представленных данных об авиационном событии эксплуатант и организация гражданской и экспериментальной авиации сообщают уполномоченной организации в сфере гражданской авиации и уполномоченному органу в сфере гражданской авиации подробности события, собранные в соответствии с пунктами 3 и 4 настоящей статьи в срок:

      1) не позднее двадцати четырех часов – для авиационных происшествий;

      2) не позднее семидесяти двух часов – для других авиационных событий.

      6. В целях обеспечения качества представляемые данные должны содержать минимальную информацию, требования к которой могут варьироваться в зависимости от категории авиационного события, и которые устанавливаются в соответствии с правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      7. Отдельные требования к системе представления данных об авиационных событиях и порядок представления данных устанавливаются правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации и типовыми инструкциями по управлению безопасностью полетов эксплуатантов гражданских воздушных судов в аэропортах при обслуживании воздушного движения, при техническом обслуживании воздушных судов, авиационных учебных центров гражданской авиации, деятельность которых связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг.

      8. Эксплуатанты и организации гражданской и экспериментальной авиации внедряют и поддерживают систему обязательного и добровольного представления данных об авиационных событиях путем принятия внутренних правил, а также руководства по организации системы управления безопасностью полетов.

      9. Эксплуатанты и организации гражданской и экспериментальной авиации должны хранить информацию об авиационных событиях в электронных базах данных, которые должны быть совместимы с базой данных авиационных событий уполномоченного органа в сфере гражданской авиации и уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.

      10. Информационные отчеты об авиационных происшествиях, произошедших с воздушными судами с максимальной сертифицированной массой свыше двух тысяч двухсот пятидесяти килограмм и (или) самолетами с турбореактивным двигателем, направляются в Международную организацию гражданской авиации (ИКАО).

      11. Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации совместно с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации создают механизм для независимого сбора, оценки, обработки, анализа и хранения данных, полученных в соответствии с пунктами 3, 4 и 5 настоящей статьи. Обработка представленных данных должна осуществляться с намерением предотвращения использования информации в иных целях, кроме как обеспечения и повышения безопасности полетов, и должна надлежащим образом обеспечивать конфиденциальность личности сообщающего лица и лиц, упомянутых в отчетах об авиационных событиях, с целью реализации справедливой культуры.

      12. Категории авиационных событий в гражданской и экспериментальной авиации определяются правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      Статья 92-2. Конфиденциальность, надлежащее использование информации и защита источника информации об авиационных событиях

      1. Данные об авиационных событиях в гражданской и экспериментальной авиации должны быть защищены надлежащим образом и их сбор должен быть обеспечен путем гарантирования их конфиденциальности, защиты персональных данных лиц, указанных в отчетах об авиационных событиях, и обеспечения уверенности авиационного персонала и иных работников в сфере гражданской и экспериментальной авиации в надежности системы обязательного и добровольного представления данных об авиационных событиях.

      2. Авиационный персонал и иные работники сферы гражданской и экспериментальной авиации, которые сообщают или упоминаются в отчетах об авиационных событиях, не должны подвергаться на основе предоставленной ими информации к дисциплинарному взысканию и (или) материальной ответственности со стороны их работодателя.

      Требования части первой настоящего пункта не распространяются, когда имел место один из следующих случаев:

      1) преднамеренный проступок;

      2) явное пренебрежение очевидным риском и несоблюдение должностных обязанностей, повлекшие предсказуемый вред жизни и здоровью человека, ущерб имуществу или серьезно снизившие уровень безопасности полетов.

      3. Эксплуатанты и организации гражданской и экспериментальной авиации не должны предоставлять или использовать информацию об авиационных событиях для:

      1) возложения вины или ответственности на лиц, сообщающих или упоминаемых в отчетах об авиационных событиях;

      2) любых иных целей, кроме поддержания или повышения безопасности полетов.

      4. Работник сферы гражданской и экспериментальной авиации, который упоминается в отчете об авиационном событии и который был обязан сообщить о том же самом событии с момента, когда ему стало известно, намеренно не сообщивший в срок, установленный внутренними правилами работодателя, может быть привлечен к ответственности.

      5. Если дисциплинарное или административное производство возбуждено в соответствии с законодательством Республики Казахстан, информация, содержащаяся в отчетах об авиационных событиях, не может быть использована против работника сферы гражданской и экспериментальной авиации, оповестившего об авиационном событии, или лица, упомянутого в отчете об авиационном событии.

      6. Эксплуатанты и организации гражданской и экспериментальной авиации после консультации с работниками принимают внутренние правила, устанавливающие порядок реализации справедливой культуры. Реализация справедливой культуры должна осуществляться в соответствии с положениями статей 92-1 и 92-3 настоящего Закона и настоящей статьи, а также требованиями, предусмотренными правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      7. Доступ к информации об авиационном персонале и работниках сферы гражданской и экспериментальной авиации, которые сообщают или упоминаются в отчетах об авиационных событиях, их персональным данным могут иметь только работники эксплуатанта и организации гражданской и экспериментальной авиации, непосредственно задействованные в сборе, оценке, обработке, анализе и хранении отчетов об авиационных событиях.

      8. Персональные данные лиц, сообщающих или упоминаемых в отчетах об авиационных событиях, не разглашаются, не вносятся в базы данных и являются информацией ограниченного доступа, за исключением случаев, когда это требуется в соответствии с требованиями расследования авиационных происшествий и инцидентов.

      9. Авиационный персонал и иные работники сферы гражданской и экспериментальной авиации вправе сообщать о нарушениях положений настоящей статьи в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации и не должны привлекаться к ответственности за это работодателем.

      Статья 92-3. Анализ авиационных событий и принятие соответствующих (корректирующих) мер

      1. Эксплуатанты и организации гражданской и экспериментальной авиации разрабатывают процесс анализа авиационных событий с целью выявления угроз безопасности полетов, связанных с выявленными авиационными событиями.

      2. По результатам анализа эксплуатант и организация гражданской и экспериментальной авиации определяют любые соответствующие корректирующие или предупреждающие действия, необходимые для устранения фактических или потенциальных недостатков в области безопасности полетов:

      1) со своевременным выполнением этих действий;

      2) с установлением процесса мониторинга реализации и эффективности действий.

      3. Эксплуатанты и организации гражданской и экспериментальной авиации регулярно должны предоставлять авиационному персоналу и иным работникам в сфере гражданской и экспериментальной авиации информацию о предпринятых мерах по результатам анализа в рамках системы обязательного и добровольного представления данных об авиационных событиях.

      4. Эксплуатанты и организации гражданской и экспериментальной авиации должны направлять предварительные результаты своих анализов в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации и уполномоченный орган в сфере гражданской авиации, а также окончательные результаты, если эти результаты идентифицируют фактический или потенциальный риск для безопасности полетов.

      5. Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации осуществляет мониторинг проводимых эксплуатантами и организациями гражданской и экспериментальной авиации работ по анализу и выполнению корректирующих или предупреждающих действий, необходимых для устранения фактических или потенциальных недостатков в области безопасности полетов.";

      64) в статье 93:

      в части четвертой пункта 2:

      после слова "правилами" дополнить словами "представления данных и";

      предложение третье дополнить словами "и уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации";

      часть первую пункта 3 и пункт 5 после слова "правилами" дополнить словами "представления данных и";

      65) в пункте 4 статьи 93-1:

      подпункт 3) после слова "правилами" дополнить словами "представления данных и";

      в подпункте 4) слова "правилах проведения" заменить словами "правилах представления данных и";

      66) статью 94 изложить в следующей редакции:

      "Статья 94. Классификация и учет авиационных происшествий или инцидентов в сфере государственной авиации

      1. Классификация и учет авиационных происшествий или инцидентов в сфере государственной авиации осуществляются уполномоченным органом в сфере государственной авиации.

      2. Классификация и учет авиационных происшествий или инцидентов в государственной авиации определяются правилами расследования авиационных происшествий и инцидентов в государственной авиации Республики Казахстан.

      3. Для учета авиационных происшествий или инцидентов в сфере государственной авиации уполномоченный орган в сфере государственной авиации создает систему представления данных об авиационных происшествиях или инцидентах в целях содействия сбору информации о фактических или потенциальных недостатках в обеспечении безопасности полетов.

      Порядок создания данной системы определяется правилами расследования авиационных происшествий и инцидентов в государственной авиации Республики Казахстан.";

      67) в статье 105:

      в абзаце седьмом части второй пункта 1 слова "увечье или" заменить словами "увечье человеку или нанести";

      в пункте 2:

      дополнить подпунктами 1-1) и 2-1) следующего содержания:

      "1-1) предотвращением доступа посторонних лиц к беспилотной авиационной системе при выполнении авиационных работ;";

      "2-1) соответствующим хранением беспилотной авиационной системы, исключающей возможность незаконного проникновения к месту хранения беспилотного воздушного судна и изменения конфигурации программного обеспечения и (или) оборудования;";

      подпункт 3) дополнить словами ", в том числе беспилотных воздушных судах";

      подпункт 5) после слова "судов" дополнить словами ", беспилотных авиационных систем";

      дополнить подпунктами 6-3) и 6-4) следующего содержания:

      "6-3) мерами безопасности важных систем информационных и связных технологий и данных, используемых для целей гражданской авиации;

      6-4) оснащением беспилотных авиационных систем программно-техническими средствами, исключающими противоправное использование беспилотных авиационных систем;";

      в пункте 3 слово "Инструкции" заменить словами "выписки из Инструкции";

      дополнить пунктом 3-2 следующего содержания:

      "3-2. Запрещается передача постороннему лицу беспилотной авиационной системы, за исключением случаев, предусмотренных правилами использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.";

      в пункте 4-1 слова ", испытаний и обзоров" заменить словами "и испытаний";

      в пункте 5:

      в подпункте 1):

      слова "и эксплуатантов" заменить словом ", эксплуатантов";

      после слов "судов Республики Казахстан," дополнить словами "беспилотных авиационных систем, выполняющих авиационные работы,";

      в подпункте 4) слова "организации досмотра службой" заменить словом "службы";

      подпункт 8) исключить;

      в пункте 10 слова "и обзоры состояния авиационной безопасности" исключить;

      68) в статье 106:

      в части первой пункта 2 слова "и являющийся его заместителем (за исключением руководителя службы авиационной безопасности поставщика аэронавигационного обслуживания)" заменить словами "а также поставщика аэронавигационного обслуживания, и являющийся его заместителем";

      пункт 3 дополнить подпунктом 6) следующего содержания:

      "6) эксплуатанта беспилотных авиационных систем.";

      69) в пункте 3 статьи 107 слова "На неклассифицируемом аэродроме, временном аэродроме, посадочной площадке, на котором" заменить словами "На несертифицируемом аэродроме (вертодроме), временном аэродроме (вертодроме) и посадочной площадке, на которых".

      22. В Закон Республики Казахстан от 1 марта 2011 года "О государственном имуществе":

      1) подпункт 4-1) пункта 2 статьи 134 изложить в следующей редакции:

      "4-1) экспертизы качества работ и материалов, а также управления дорожными активами в соответствии с законодательством об автомобильных дорогах;";

      2) пункт 2-1 статьи 140 исключить.

      23. В Закон Республики Казахстан от 16 января 2013 года "О Государственной границе Республики Казахстан":

      1) в статье 2:

      подпункты 1) и 1-1) изложить в следующей редакции:

      "1) автоматизированная система электронной очереди (далее – система электронной очереди) – программно-аппаратный комплекс, предназначенный для бронирования времени въезда автомобильных транспортных средств в автомобильные пункты пропуска при выезде из Республики Казахстан;

      1-1) специальные средства – средства, предназначенные для физического, травматического, химического, электрического, психологического, отвлекающего или иного воздействия на правонарушителей, используемые ими транспорт и объекты с целью пресечения противоправных действий либо индивидуальной защиты и маскировки военнослужащих, сотрудников уполномоченных органов и граждан, участвующих в защите Государственной границы;";

      дополнить подпунктом 1-2) следующего содержания:

      "1-2) обеспечение операций по недропользованию – деятельность по перевозке судами лиц, багажа и грузов, задействованных и предназначенных для разведки и добычи полезных ископаемых, а также деятельность, связанная с использованием судов в обслуживании и эксплуатации портов, морских терминалов, причальных сооружений Республики Казахстан и каналов, используемых для сопровождения операций по разведке и добыче полезных ископаемых;";

      2) подпункт 2) пункта 6 статьи 14 дополнить словами "воздушного судна";

      3) подпункт 3) пункта 5 статьи 15 после слова "беспилотного" дополнить словами "воздушного судна";

      4) статью 19 дополнить пунктом 8-1 следующего содержания:

      "8-1. Пропуск через Государственную границу автомобильных транспортных средств, грузов и товаров, в том числе с использованием системы электронной очереди, может осуществляться на платной основе в порядке, определенном государственным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, и уполномоченным органом в сфере таможенного дела по согласованию с Пограничной службой Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

      При этом нерезиденты – владельцы автомобильных транспортных средств и пользователи системы электронной очереди – нерезиденты, имеющие своевременно неисполненное постановление о наложении административного взыскания в виде штрафа и (или) предписание о необходимости уплаты штрафа в сфере обеспечения безопасности дорожного движения, задолженность за проезд по платным автомобильным дорогам (участкам), не подлежат регистрации в системе электронной очереди до уплаты таких платежей и штрафов.

      Организация разработки, внедрения и функционирования системы электронной очереди, а также мероприятий по взиманию плат за пропуск через Государственную границу автомобильных транспортных средств, грузов и товаров и за бронирование электронной очереди осуществляется государственным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, и уполномоченным органом в сфере таможенного дела по согласованию с Пограничной службой Комитета национальной безопасности Республики Казахстан путем применения механизма государственно-частного партнерства либо применения иных механизмов в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Запрещается предоставление иной оплачиваемой услуги при пропуске через Государственную границу автомобильных транспортных средств, грузов и товаров с использованием системы электронной очереди в рамках механизма государственно-частного партнерства.

      Если иное не предусмотрено законодательными актами Республики Казахстан, размеры плат за пропуск через Государственную границу автомобильных транспортных средств, грузов и товаров, а также их прохождение по электронной очереди определяются государственным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, и уполномоченным органом в сфере таможенного дела по согласованию с антимонопольным органом.";

      5) подпункт 4) статьи 30 после слова "беспилотные" дополнить словами "воздушные суда";

      6) подпункт 2) пункта 1 статьи 49 после слова "беспилотного" дополнить словами "воздушного судна";

      7) в подпункте 36-1) статьи 56 слова "летательных аппаратов" заменить словами "воздушных судов";

      8) подпункты 3), 4) и 5) части первой пункта 1 статьи 73 после слова "беспилотных" дополнить словами "воздушных судов".

      24. В Закон Республики Казахстан от 17 апреля 2014 года "О дорожном движении":

      пункт 3 статьи 77 дополнить частью второй следующего содержания:

      "Учет учебных организаций по подготовке водителей транспортных средств и регистрация учебных групп осуществляются посредством информационной системы уполномоченного органа в соответствии с законами Республики Казахстан.".

      25. В Закон Республики Казахстан от 10 января 2015 года "О Национальной гвардии Республики Казахстан":

      1) в подпункте 20-1) пункта 2 статьи 5 слова "летательные аппараты" заменить словами "воздушные суда";

      2) в статье 23:

      в подпункте 11) пункта 1 слова "летательными аппаратами" заменить словами "воздушными судами";

      в подпункте 9) пункта 2 слова "летательным аппаратам" заменить словами "воздушным судам";

      3) в подпункте 15) пункта 1 статьи 24 слова "летательными аппаратами" заменить словами "воздушными судами";

      4) в подпункте 6) пункта 1 статьи 25 слова "летательными аппаратами" заменить словами "воздушными судами".

      26. В Закон Республики Казахстан от 30 декабря 2021 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам внедрения новой регуляторной политики в сфере предпринимательской деятельности и перераспределения отдельных функций органов внутренних дел Республики Казахстан":

      в абзаце двадцать втором подпункта 21) пункта 3 статьи 1 слова "в пути следования" исключить.

      Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением:

      1) подпункта 1) пункта 3, абзацев шестого и седьмого подпункта 1), абзацев четвертого – десятого подпункта 3) пункта 15 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2022 года;

      2) подпункта 1), абзаца третьего подпункта 2), подпункта 3) пункта 1, пункта 2, подпункта 2) пункта 3, пунктов 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11 и 12, подпункта 1) пункта 13, абзаца третьего подпункта 1), абзаца третьего подпункта 6), абзацев первого – третьего подпункта 8), подпункта 11), абзацев четвертого и пятого подпункта 12) пункта 14, абзацев первого – пятого подпункта 1), абзацев второго и третьего подпункта 2), абзацев первого – третьего подпункта 3), подпунктов 4) – 9) пункта 15, пункта 16, абзацев второго – шестого подпункта 1), подпунктов 2) – 12), 14) и 15) пункта 17, пунктов 18, 19 и 20, абзацев первого – двенадцатого, четырнадцатого – двадцать четвертого, двадцать шестого – сорок второго подпункта 1), подпунктов 2) – 10), абзацев первого – восемнадцатого, двадцать первого – двадцать третьего подпункта 11), подпункта 12), абзацев первого, второго, пятого – двадцать третьего подпункта 13), подпунктов 14) – 17), 20) – 28), абзацев первого – двенадцатого, четырнадцатого – семнадцатого подпункта 29), подпунктов 30) – 32), абзацев первого – третьего, пятого – девятого подпункта 33), подпунктов 34) – 45), абзацев первого – девятого, одиннадцатого подпункта 46) и подпунктов 47) – 69) пункта 21, подпунктов 2), 3), 5) – 8) пункта 23, пунктов 24, 25 и 26 статьи 1, которые вводятся в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования;

      3) подпункта 2) пункта 13, абзаца третьего подпункта 1) и подпункта 4) пункта 23 статьи 1, которые вводятся в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования;

      4) абзаца тринадцатого подпункта 1), абзацев девятнадцатого и двадцатого подпункта 11), абзацев третьего и четвертого подпункта 13), подпунктов 18) и 19), абзаца четвертого подпункта 33) пункта 21 и подпункта 2) пункта 22 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 июля 2023 года;

      5) абзацев четвертого – шестого подпункта 8) пункта 14, абзаца двадцать пятого подпункта 1), абзаца тринадцатого подпункта 29) и абзаца десятого подпункта 46) пункта 21 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2024 года;

      6) абзацев восьмого и девятого подпункта 1) и подпункта 13) пункта 17 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2026 года.

      Сноска. Статья 2 с изменением, внесенным Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      Президент Республики Казахстан К. ТОКАЕВ