Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға факультативтік хаттаманы ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2023 жылғы 7 маусымдағы № 8-VIII ҚРЗ.

Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға 2006 жылғы 13 желтоқсанда Нью-Йоркте жасалған факультативтік хаттама ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының Президенті

Қ. ТОҚАЕВ

Бейресми ayдарма

Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға Факультативтік хаттама

Осы Хаттамаға қатысушы мемлекеттер төмендегілер туралы келісті:

1-бап

1. Осы Хаттамаға катысушы мемлекет ("катысушы мемлекет") Мүгедектер құқықтары жөніндегі комитеттің ("Комитет") осы қатысушы мемлекеттің Конвенция ережелерін бұзудың құрбаны болып табылатынын мәлімдеген оның юрисдикциясындағы адамдардан немесе адамдар тобынан немесе олардың атынан хабарларды қабылдау және қарау құзыретін таниды.

2. Егер хабар осы Хаттамаға катысушы болып табылмайтын Конвенцияға катысушы мемлекетке қатысты болса, Комитет оны қабылдамайды.

2-бап

Комитет мына жағдайларда:

a) хабар анонимді болып табылса;

b) хабар мұндай хабарлар беру құқығын теріс пайдалануды білдірсе немесе Конвенцияның ережелеріне сәйкес келмесе;

c) Комитет дәл сол мәселені қараған болса не халықаралық талқылаудың немесе реттеудің басқа рәсімі шеңберінде қаралған болса немесе қаралып жатса;

d) қолда бар ішкі қорғану құралдары түгел қолданылмаса хабарды қабылдауға келмейтін деп санайды. Қорғану құралдарын қолдану себепсіз созылса немесе пәрменді нәтиже әкеле қоюы екіталай болса, бұл ереже қолданылмайды;

e) ол анық негізделмеген немесе жеткіліксіз дәлелденген болып табылса не;

f) хабардың нысанасы болып табылатын фактілер тиісті қатысушы мемлекет үшін осы Хаттама күшіне енгенге дейін орын алған болса, егер тек бұл фактілер аталған күннен кейін де жалғаспаған болса, хабарды қабылдауға келмейтін деп санайды.

3-бап

Осы Хаттаманың 2-бабының ережелерін ескере отырып, Комитет өзіне ұсынылған кез келген хабарды құпия түрде қатысушы мемлекеттің назарына жеткізеді. Алты ай мерзімде хабардар болған мемлекет Комитетке мәселені немесе осы мемлекеттің қолдануы мүмкін болған қорғану құралын (егер ондай болса) нақтылай отырып, жазбаша түсініктеме немесе мәлімдеме ұсынады.

4-бап

1. Хабарды алу мен мәні бойынша ұйғарым шығару аралығындағы кез келген кезде Комитет тиісті қатысушы мемлекетке кідіріссіз қарау үшін осы катысушы мемлекеттің болжалды бұзушылықтың құрбанына немесе құрбандарына ықтимал орны толмас зиян келтіруді болғызбау үшін қажет болуы мүмкін уақытша шаралар қабылдауы туралы өтінішті жібере алады.

2. Комитет осы баптың 1-тармағына сәйкес өзінің дискрециялық құқығын жүзеге асырған кезде, бұл оның хабардың мәні бойынша қабылдауға болатындығына қатысты шешім қабылдағанын білдірмейді.

5-бап

Осы Хаттамаға сәйкес хабарларды қарау кезінде Комитет жабық отырыс өткізеді. Хабарды зерделегеннен кейін Комитет тиісті қатысушы мемлекет пен мәлімдеушіге өз ұсыныстары мен ұсынымдарын (егер ондайлар болса) жібереді.

6-бап

1. Егер Комитет қатысушы мемлекет Конвенцияда бекітілген құқықтарды елеулі немесе жүйелі түрде бұзғанын көрсететін анық ақпарат алса, ол осы қатысушы мемлекетке осы ақпаратты зерделеуде ынтымақтасуды және осы мақсатпен тиісті ақпарат бойынша ескертулер беруді ұсынады.

2. Тиісті Қатысушы мемлекет ұсынуы мүмкін кез келген ескертуді, сондай-ақ өзінде бар кез келген басқа анық ақпаратты ескере отырып, Комитет өзінің бір немесе бірнеше мүшесіне тергеп-тексеру жүргізуді және Комитетке шұғыл түрде баяндама ұсынуды тапсыра алады. Бұл негізді болған жағдайларда және қатысушы мемлекеттің келісімімен тергеп-тексеру оның аумағында болуды қамтуы мүмкін.

3. Мұндай тергеп-тексерудің нәтижелерін зерделегеннен кейін, Комитет бүл нәтижелерді кез келген түсініктемелерімен және ұсынымдарымен бірге тиісті қатысушы мемлекетке жолдайды.

4. Комитет жолдаған нәтижелерді, түсініктемелер мен ұсынымдарды алған кезден бастап алты айдың ішінде қатысушы мемлекет оған өз ескертулерін ұсынады.

5. Мұндай тергеп-тексеру құпия түрде жүргізіледі және процестің барлық кезеңінде қатысушы мемлекетке ынтымақтастық туралы өтініш жасауы болжанады.

7-бап

1. Комитет тиісті қатысушы мемлекетке Конвенцияның 35-бабында көзделген өз баяндамасына осы Хаттаманың 6-бабына сәйкес жүргізілген тергеп-тексеруге үн қосу тәртібімен қабылданған кез келген шаралар туралы мәліметтерді енгізуді ұсынуы мүмкін.

2. Қажет болған кезде Комитет 6-баптың 4-тармағында айтылған алты ай мерзім өткен соң тиісті катысушы мемлекетке мұндай тергеп-тексеруге үн қосу тәртібімен қабылданған шаралар туралы ақпарат беруін ұсынуы мүмкін.

8-бап

Әрбір қатысушы мемлекет осы Хаттамаға қол қою, оны ратификациялау немесе оған қосылу кезінде 6 және 7-баптарда көзделген Комитеттің құзыретін танымайтынын мәлімдеуі мүмкін.

9-бап

Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы Хаттаманың депозитарийі болып табылады.

10-бап

Осы Хаттама Конвенцияға қол қойған мемлекеттер мен өңірлік интеграция ұйымдарының қол қоюы үшін Нью-Йорктегі Біріккен Ұлттар Ұйымының Орталық мекемелерінде 2007 жылғы 30 наурыздан бастап ашық.

11-бап

Осы Хаттама Конвенцияны ратификациялап немесе оған қосылып, қол қойған мемлекеттердің ратификациялауына жатады. Конвенцияны ресми растап немесе оған қосылып, қол қойған өңірлік интеграция ұйымдарының оны ресми растауына жатады. Ол Конвенцияны ратификациялаған, оны ресми растаған немесе оған қосылған және осы Хаттамаға қол қоймаған кез келген мемлекеттің немесе өңірлік интеграция ұйымының қосылуы үшін ашық.

12-бап

1. "Өңірлік интеграция ұйымы" белгілі бір өңірдің егемен мемлекеттері құрған, оған оның мүше мемлекеттері Конвенцияда және осы Хаттамада реттелетін мәселелерге қатысты құзырет берген ұйымды білдіреді. Мұндай ұйымдар ресми растау немесе қосылу туралы өз құжаттарында Конвенцияда және осы Хаттамада реттелетін мәселелерге катысты өз құзыретінің көлемін көрсетеді. Кейіннен олар депозитарийге өздерінің құзыретінің көлеміндегі кез келген елеулі өзгерістер туралы хабарлайды.

2. Осы Хаттамадағы "қатысушы мемлекеттерге" сілтемелер мұндай ұйымдарға олардың құзыреті шегінде қатысты болады.

3. Осы Хаттаманың 13-бабының 1-тармағы мен 15-бабының 2-тармағының мақсаттары үшін өңірлік интеграция ұйымы сақтауға тапсырған бірде-бір құжат есептелмейді.

4. Өңірлік интеграция ұйымдары өздерінің құзыретіне жататын мәселелерде қатысушы мемлекеттер кеңесінде өзінің осы Хаттамаға қатысушы болып табылатын мүше мемлекеттерінің санына тең дауыс санымен дауыс беру құқығын пайдалана алады. Егер мүше мемлекеттерінің бірі өз құқығын жүзеге асырса, мұндай ұйым өзінің дауыс беру құқығын жүзеге асырмайды және керісінше болуы мүмкін.

13-бап

1. Конвенция күшіне енген жағдайда осы Хаттама оныншы ратификациялық грамота немесе қосылу туралы құжат сақтауға тапсырылғаннан кейінгі отызыншы күні күшіне енеді.

2. Мұндай оныншы құжат сақтауға тапсырылғаннан кейін осы Хаттаманы ратификациялаушы, оны ресми растаушы немесе оған қосылушы әрбір мемлекет немесе өңірлік интеграция ұйымы үшін Хаттама олар өздерінің осындай құжатын сақтауға тапсырғаннан кейінгі отызыншы күні күшіне енеді.

14-бап

1. Осы Хаттаманың объектісі мен мақсатына сай келмейтін ескертпелерге жол берілмейді.

2. Ескертпелер кез келген уақытта алып тасталуы мүмкін.

15-бап

1. Кез келген қатысушы мемлекет осы Хаттамаға түзету ұсына алады және оны Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына бере алады. Бас хатшы ұсынылған кез келген түзетулерді қатысушы мемлекеттерге олардың осы ұсыныстарды қарау және олар бойынша шешімдер қабылдау үшін катысушы мемлекеттердің кеңесін шақыруды қалайтын-қаламайтындығы туралы хабардар етуін сұрай отырып хабарлайды. Мұндай хабарлау күнінен бастап төрт айдың ішінде қатысушы мемлекеттердің кемінде үштен бірі мұндай кеңес өткізуді жақтаған жағдайда Бас хатшы Біріккен Ұлттар Ұйымының аясында кеңес шақырады. Кеңесте болған және дауыс беруге катысатын қатысушы мемлекеттердің үштен екі көпшілігі мақұлдаған кез келген түзетуді Бас хатшы бекіту үшін Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясына, сосын қабылдау үшін барлық катысушы мемлекетке жібереді.

2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес мақұлданған және бекітілген түзету сақтауға тапсырылған қабылдау туралы құжаттар саны осы түзетуді мақұлдау күніндегі катысушы мемлекеттер санының үштен екісіне жеткен кезден кейінгі отызыншы күні күшіне енеді. Кейіннен түзету кез келген катысушы мемлекет үшін ол қабылдау туралы өз құжатын сақтауға тапсырғаннан кейінгі отызыншы күні күшіне енеді. Түзету оны қабылдаған катысушы мемлекеттер үшін ғана міндетті болып табылады.

16-бап

Қатысушы мемлекет Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысын жазбаша хабардар ету арқылы осы Хаттаманың күшін жоя алады. Күшін жою Бас хатшының мұндай хабарламаны алған күнінен кейін бір жылдан соң күшіне енеді.

17-бап

Осы Хаттама мәтінінің қолжетімді форматтарда болуы қамтамасыз етілуге тиіс.

18-бап

Осы Хаттаманың ағылшын, араб, испан, қытай, орыс және француз тілдеріндегі мәтіні теңтүпнұсқалы болып табылады.

ОСЫНЫ КУӘЛАНДЫРУ ҮШІН бұған өздерінің тиісті үкіметтері тиісінше уәкілеттік берген, төменде қол қоюшы уәкілетті өкілдер осы Хаттамаға қол қойды.

Осымен жоғарыда аталған мәтін 2006 жылғы 13 желтоқсанда Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы қабылдаған, түпнұсқасы Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысында сақталатын Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға Факультативтік хаттаманың төлнұсқа көшірмесі болып табылатынын растаймын.

Бас хатшы үшін Заң консультанты
(Бас хатшының құқықтық мәселелері
жөніндегі орынбасары)
Николя Мишель
(қолы)

Біріккен Ұлттар Ұйымы Нью-Йорк, 2007 жылғы 8 ақпан

2006 жылғы 13 желтоқсанда Нью-Йоркте жасалған Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға Факультативтік хаттаманың қазақ тіліндегі аудармасы ағылшын тіліндегі мәтінімен сәйкес келетінін куәландырамын.

Қазақстан Республикасының
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрлігі Заң қызметі
департаментінің директоры А.Парсегова

О ратификации Факультативного протокола к Конвенции о правах инвалидов

Закон Республики Казахстан от 7 июня 2023 года № 8-VIII ЗРК

Ратифицировать Факультативный протокол к Конвенции о правах инвалидов, совершенный в Нью-Йорке 13 декабря 2006 года.

Президент Республики Казахстан

К. ТОКАЕВ

ФАКУЛЬТАТИВНЫЙ ПРОТОКОЛ К
КОНВЕНЦИИ О ПРАВАХ ИНВАЛИДОВ

Организация Объединенных Наций
2007 год

Государства — участники настоящего Протокола согласились о нижеследующем:

Статья 1

1. Государство — участник настоящего Протокола ("государство-участник") признает компетенцию Комитета по правам инвалидов ("Комитет") принимать и рассматривать сообщения от находящихся под его юрисдикцией лиц или групп лиц, которые заявляют, что являются жертвами нарушения этим государством-участником положений Конвенции, или от их имени.

2. Сообщение не принимается Комитетом, если оно касается государства — участника Конвенции, которое не является участником настоящего Протокола.

Статья 2

Комитет считает сообщение неприемлемым, когда:

a) сообщение является анонимным;

b) сообщение представляет собой злоупотребление правом на подачу таких сообщений или несовместимо с положениями Конвенции;

c) тот же вопрос уже рассматривался Комитетом либо был рассмотрен или рассматривается в рамках другой процедуры международного разбирательства или урегулирования; '

d) исчерпаны не все имеющиеся внутренние средства защиты. Это правило не применяется, когда применение средств защиты неоправданно затягивается или вряд ли принесет действенный эффект;

e) оно является явно необоснованным или недостаточно аргументированным либо

f) факты, являющиеся предметом сообщения, имели место до вступления настоящего Протокола в силу для соответствующего государства-участника, если только эти факты не продолжались и после упомянутой даты.

Статья 3

С учетом положений статьи 2 настоящего Протокола Комитет в конфиденциальном порядке доводит любые представленные ему сообщения до сведения государства-участника. В шестимесячный срок уведомленное государство представляет Комитету письменные объяснения или заявления с уточнением вопроса или средства защиты (если таковое имеется), которое, возможно, было применено этим государством.

Статья 4

1. В любой момент между получением сообщения и вынесением определения по существу Комитет может направить соответствующему государству-участнику для безотлагательного рассмотрения просьбу о принятии этим государством-участником таких временных мер, которые могут быть необходимы для того, чтобы избежать причинения возможного непоправимого вреда жертве или жертвам предполагаемого нарушения.

2. Когда Комитет осуществляет свое дискреционное право в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, это не означает, что он принял решение в отношении приемлемости им по существу сообщения.

Статья 5

При рассмотрении сообщений в соответствии с настоящим Протоколом Комитет проводит закрытые заседания. После изучения сообщения Комитет направляет свои предложения и рекомендации (если таковые имеются) соответствующему государству-участнику и заявителю.

Статья 6

1. Если Комитет получает достоверную информацию, указывающую на серьезные или систематические нарушения государством-участником прав, закрепленных в Конвенции, он предлагает этому государству-участнику сотрудничать в изучении этой информации и с этой целью представить замечания по поводу соответствующей информации.

2. С учетом любых замечаний, которые могут быть представлены соответствующим государством-участником, а также любой другой имеющейся у него достоверной информации Комитет может поручить одному или нескольким своим членам провести расследование и срочно представить доклад Комитету. В тех случаях, когда это оправдано, и с согласия государства-участника расследование может включать посещение его территории.

3. После изучения результатов такого расследования Комитет препровождает эти результаты соответствующему государству-участнику вместе с любыми комментариями и рекомендациями.

4. В течение шести месяцев с момента получения результатов, комментариев и рекомендаций, препровожденных Комитетом, государство-участник представляет ему свои замечания.

5. Такое расследование проводится в конфиденциальном порядке, и на всех этапах процесса предполагается обращение к государству-участнику за сотрудничеством.

Статья 7

1. Комитет может предложить соответствующему государству-участнику включить в свой доклад, предусмотренный статьей 35 Конвенции, сведения о любых мерах, принятых в порядке отклика на расследование, проведенное согласно статье 6 настоящего Протокола.

2. При необходимости Комитет может по истечении шестимесячного срока, о котором говорится в пункте 4 статьи 6, предложить соответствующему государству-участнику информировать его о мерах, принятых в порядке отклика на такое расследование.

Статья 8

Каждое государство-участник может в момент подписания настоящего Протокола, его ратификации или присоединения к нему заявить, что не признает компетенцию Комитета, предусмотренную в статьях 6 и 7.

Статья 9

Депозитарием настоящего Протокола является Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций.

Статья 10

Настоящий Протокол открыт для подписания подписавшими Конвенцию государствами и организациями региональной интеграции в Центральных учреждениях Организации Объединенных Наций в Нью-Йорке с 30 марта 2007 года.

Статья 11

Настоящий Протокол подлежит ратификации подписавшими его государствами, которые ратифицировали Конвенцию или присоединились к ней. Он подлежит официальному подтверждению подписавшими его организациями региональной интеграции, которые официально подтвердили Конвенцию или присоединились к ней. Он открыт для присоединения к нему любого государства или организации региональной интеграции, которые ратифицировали Конвенцию, официально подтвердили ее или присоединились к ней и которые не подписали настоящий Протокол.

Статья 12

1. "Организация региональной интеграции" означает созданную суверенными государствами определенного региона организацию, которой ее государства-члены передали компетенцию в отношении вопросов, регулируемых Конвенцией и настоящим Протоколом. Такие организации указывают в своих документах об официальном подтверждении или присоединении объем своей компетенции в отношении вопросов, регулируемых Конвенцией и настоящим Протоколом. Впоследствии они информируют депозитария о любых существенных изменениях в объеме их компетенции.

2. Ссылки в настоящем Протоколе на "государства-участники" относятся к таким организациям в пределах их компетенции.

3. Для целей пункта 1 статьи 13 и пункта 2 статьи 15 настоящего Протокола ни один документ, сданный на хранение организацией региональной интеграции, не засчитывается.

4. В вопросах, относящихся к их компетенции, организации региональной интеграции могут осуществлять свое право голоса на совещании государств- участников с числом голосов, равным числу их государств-членов, которые являются участниками настоящего Протокола. Такая организация не осуществляет своего права голоса, если свое право осуществляет какое-либо из ее государств-членов, и наоборот.

Статья 13

1. При условии вступления в силу Конвенции настоящий Протокол вступает в силу на тридцатый день после сдачи на хранение десятой ратификационной грамоты или документа о присоединении.

2. Для каждого государства или организации региональной интеграции, ратифицирующих настоящий Протокол, официально подтверждающих его или присоединяющихся к нему после сдачи на хранение десятого такого документа, Протокол вступает в силу на тридцатый день после сдачи ими на хранение своего такого документа.

Статья 14

1. Оговорки, не совместимые с объектом и целью настоящего Протокола, не допускаются.

2. Оговорки могут быть в любое время сняты.

Статья 15

1. Любое государство-участник может предложить поправку к настоящему Протоколу и представить ее Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций. Генеральный секретарь сообщает любые предложенные поправки государствам-участникам, прося уведомить его, выступают ли они за проведение совещания государств-участников для рассмотрения этих предложений и принятия по ним решений. В случае если в течение четырех месяцев с даты такого сообщения не менее трети государств-участников выступит за проведение такого совещания, Генеральный секретарь созывает совещание под эгидой Организации Объединенных Наций. Любая поправка, одобренная большинством в две трети присутствующих и участвующих в голосовании государств-участников, направляется Генеральным секретарем Генеральной Ассамблее Организации Объединенных Наций для утверждения, а затем всем государствам-участникам для принятия.

2. Поправка, одобренная и утвержденная в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, вступает в силу на тридцатый день после того, как число сданных на хранение документов о принятии достигнет двух третей от числа государств-участников на дату одобрения этой поправки. Впоследствии поправка вступает в силу для любого государства-участника на тридцатый день после сдачи им на хранение своего документа о принятии. Поправка является обязательной только для тех государств- участников, которые ее приняли.

Статья 16

Государство-участник может денонсировать настоящий Протокол посредством письменного уведомления Генерального секретаря Организации Объединенных Наций. Денонсация вступает в силу через год после даты получения Генеральным секретарем такого уведомления.

Статья 17

Должно быть обеспечено наличие текста настоящего Протокола в доступных форматах.

Статья 18

Тексты настоящего Протокола на английском, арабском, испанском, китайском, русском и французском языках являются равноаутентичными.

В УДОСТОВЕРЕНИЕ ЧЕГО нижеподписавшиеся полномочные представители, должным образом на то уполномоченные своими соответствующими правительствами, подписали настоящий Протокол.

Настоящим подтверждаю, что вышеприведенный текст является подлинной копией Факультативного протокола к Конвенции о правах инвалидов, принятого Генеральной Ассамблеей Организации Объединенных Наций 13 декабря 2006 года, оригинал которого находится на хранении у Генерального секретаря Организации Объединенных Наций

За Генерального секретаря, Юридический советник (Заместитель генерального секретаря по правовым вопросам)

Николя Мишель (подпись)

Организация Объединенных Наций,
Нью Йорк, 8 февраля 2007 года