Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы

Қазақстан Республикасының Заңы. 1994 жылғы 8 шiлде N 110-ХIII Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2002.12.04. N 361 Заңымен.

      Осы Заң Қазақстан Республикасы халқының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етудiң құқықтық, экономикалық және әлеуметтiк жағдайларын айқындайды.

              I бөлiм. Жалпы ережелер

      1-бап. Санитарлық эпидемиологиялық салауаттылық
             саласындағы Қазақстан Республикасының Заңдары

      Қазақстан Республикасының Конституциясы, "Қазақстан Республикасында халық денсаулығын сақтау туралы" Заң, осы Заң, айналадағы орта мен халықтың денсаулығын сақтау жөнiндегi өзге де заң құжаттары санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы қатынастарды реттеудiң құқықтық негiзi болып табылады.

     2-бап. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық
           салауаттылығын қамтамасыз етудiң принциптерi

      Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етудiң принциптерi:
      Ұйымдық, экономикалық, құқықтық және тәрбиелiк сипаттағы шаралар кешенiн жүргiзумен қамтамасыз етiлетiн азаматтардың денсаулығын, тiршiлiк ортасының қолайлылығы мен санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қорғау құқын жүзеге асыру;
      айналадағы орта факторларының халықтың денсаулығына зиянды әсер етуiн болдырмау жөнiндегi қызметiнiң ескертпелiгi;
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы жариялылық болып табылады.

             II бөлiм. Азаматтардың құқықтары мен
                     мiндеттерi

      3-бап. Азаматтардың тiршiлiк ету ортасы қолайлылығына
             құқығы

      Қазақстан Республикасының әрбiр азаматының, факторлары қазiргi және болашақ ұрпақтың денсаулық жағдайына жарамсыз әсер етпеуге тиiс тiршiлiк ортасы қолайлылығына құқығы бар. 

       4-бап. Санитарлық эпидемиологиялық салауаттылықты
              қамтамасыз етуге азаматтардың қатысу құқығы

      Санитарлық-эпидемиологиялық жағдай туралы дұрыс ақпарат алуға мемлекеттiк басқару органдары, лауазымды адамдар қабылдағыш шешiмдердi, егер бұл шешiмдер санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық пен халықтың денсаулығына ықпал етумен байланысты болса, әзiрлеуге, талқылауға және бұлардың орындалуын бақылауға қатысуға әрбiр азаматтың құқығы бар

     5-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылықты
            қамтамасыз ету жөнiндегi азаматтардың мiндеттерi

      Қазақстан Республикасының азаматтары қолданылып жүрген санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi сақтауға. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң лауазымды адамдарының қорытындыларын, қаулылары мен ұйғарымдарын орындауға мiндеттi.

      6-бап. Орталық және жергiлiктi мемлекеттiк басқару
             органдарының азаматтардың құқықтарын қамтамасыз
             ету жөнiндегi мiндеттерi

      Орталық және жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары, лауазымды, адамдар:
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етуге;
      азаматтарға, қоғамдық бiрлестiктер мен ұйымдарға санитарлық-эпидемиологиялық ахуал туралы ақпарат беруге;
      мемлекеттiк органдардың, лауазымды адамдардың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық пен халықтың денсаулығына ықпал етумен байланысты шешiмдерiн әзiрлеуге, талқылау мен орындалуын бақылауға азаматтардың қатысуы үшiн жағдай туғызуға мiндеттi.

      7-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары
             мен мiндеттерiн шетел азаматтары мен азаматтығы
             жоқ адамдарға қолдану

      Осы Заңда көзделген Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен мiндеттi Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты немесе уақытша тұратын, сондай-ақ жол сапары Қазақстан Республикасы арқылы өтетiн шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдарға қолданылады.

     III бөлiм. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық
               салауаттылығын қамтамасыз ету

      8-бап. Қазақстан Республикасы орталық мемлекеттiк
             басқару органдарының Қазақстан Республикасы
             азаматтарының санитарлық-эпидемиологиялық
             салауаттылығын қамтамасыз етуге байланысты
             өкiлеттiктерi

      Орталық мемлекеттiк басқару органдарының жүргiзуiне:
      мемлекеттiк басқару органдарының санитарлық заңдарды орындауға байланысты қызметiне басшылық жасау және олардың өзара iс-қимылын қамтамасыз ету;
      санитарлық -эпидемиологиялық салауаттылықты қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекеттiк саясатты қалыптастыру, республикалық және аймақтық бағдарламаларды әзiрлеу;
      Қазақстан Республикасының Заңдары мен басқа да нормативтiк құжаттарының жобаларын жасау;
      мемлекеттiк шекараны аса қауiптi және басқа да карантиндi жұқпалы аурулардың енiп кетуi мен таралуынан қорғау;
      Қазақстан Республикасы аумағында жұқпалы аурулар мен адамдар улануының таралуын болдырмауға және жоюға байланысты халықтың тұруы мен шаруашылық қызметтiң айрықша жағдайлары және режимдерiн белгiлеу мен тоқтату;
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру жатады.

      9-бап. Жергiлiктi өкiлдi және атқару органдарының
            Қазақстан Республикасы азаматтарының
            санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын
            қамтамасыз ету жөнiндегi өкiлеттiктерi

      Жергiлiктi өкiлдi және атқару органдары олардың санитарлық-эпидемиологиялық қарсы шараларды жүргiзу және санитарлық заңдарды сақтауы жөнiнде заңды ұйымдар мен нақты тұлғаларға басшылықты жүзеге асырады және азаматтардың денсаулығын қорғауға, тiршiлiк ету ортасының қолайлылығына байланысты құқықтарын қорғауды, олардың денсаулығына келтiрiлген зиянды өтеудi қамтамасыз етедi.

     10-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк
              санитарлық-эпидемиологиялық қызметi

      Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметi Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерi басқаратын және төменгiлерi жоғары тұрғандарына бағынышты органдар мен мекемелердiң бiрыңғай орталықтандырылған жүйесi болып табылады.
      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң басқару тәртiбiн Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi айқындайды.
      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет санитарлық-эпидемиологиялық жағдайға бақылауды және кәсiпорындардың, мекемелердiң, ұйымдардың лауазымды адамдар мен азаматтардың санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi, санитарлық заңдарды орындауларын қадағалауды жүзеге асырады, санитарлық-эпидемиологиялық жағдайға және халықтың денсаулығына әсер ететiн қолайсыз факторлардан сақтандырады, оларды айқындайды және жою шараларын жасайды.
      Қазақстан Республикасының Қарулы күштерi мен басқа да әскери құрамаларында санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылықты қамтамасыз етудi қадағалауды Қарулы күштер мен сол әскери құрамалар қызметтерi жүзеге асырады. Олардың Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметпен өзара iс-қимылының тәртiбi қолданылып жүрген заңдар мен Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетiнiң нормативтiк құжаттарымен айқындалады.

     11-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
             қызметтiң мiндеттерi

      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет:
      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асырады;
      мемлекеттiк органдардың қарауына халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету жөнiндегi мәселелердi ұсынады;
      санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылықты қамтамасыз етуге қатысты мемлекеттiк бағдарламаларды жасауға қатысады;
      санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi бекiтедi;
      санитарлық-эпидемиологиялық сақтандыруды (мониторингтi) жүзеге асырады, есеп пен статистика жүргiзедi;
      гигиеналық оқыту өткiзедi және салауатты өмiр салтын насихаттайды;
      санитарлық-эпидемиологиялық сараптауды ұйымдастырады;
      жобалау нормаларын, мемлекеттiк стандарттарды, бақылау әдiстерiн, оқу бағдарламаларын, оқу-еңбек жүктемелерiн, балалардың мектеп жасына дейiнгi балалар және жеткiншектер мекемелерiнде, мектептерде, жоғары және орта оқу орындарында болуы мен оқу режимi жағдайларын келiседi;
      гигиеналық және эпидемиологиялық бағыттары институттардың ғылыми-зерттеу қызметiн үйлестiредi;
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етуге қатысты басқа да мемлекеттiк бақылау органдарымен өзара iс-қимыл жасайды.

     12-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметi
             органдары мен мекемелерiн қаржыландыру

     Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметi органдары мен мекемелерiн қаржыландыру республикалық және жергiлiктi бюджеттерден жүзеге асырады.
     ЕСКЕРТУ. 12-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 283 заңымен.

     13-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
             қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар

     Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдарға:
     Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерi және оның орынбасарлары;
     аумақтардың Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлерi мен олардың орынбасарлары;
     басқармалар бастықтары, бөлiмдердiң, бөлiмшелердiң, лабораториялардың меңгерушiлерi, санитарлық дәрiгерлер мен эпидемиолог-дәрiгер, санитарлық дәрiгерлердiң және эпидемиолог-дәрiгерлердiң көмекшiлерi жатады.

     14-бап. Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлердi қызметке
             тағайындау және қызметiнен босату
 
        Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерiн Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.
      Аумақтардың Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлiк-жоғары тұрған Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгер әкiмдермен келiсуi бойынша тағайындап, босатады.
      Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлердiң орынбасарларын тиiстi Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлер қызметке тағайындайды және қызметiнен босатады.
      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен мекемелерiнiң басшысы қызметiне арнайы жоғары медициналық бiлiмi бар азаматтар тағайындалады.

     15-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
             қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың
             құқықтары

      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың:
      санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптардың гигиеналық нормативтердiң сақталуын қадағалау мақсатында қызмет куәлiгiн көрсете отырып тәулiктiң кез-келген уақытында кәсiпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге тосқауылсыз келуге және тексеру жүргiзуге;
      министрлiктер мен ведомстволарға, кәсiпорындарға, мекемелерге, ұйымдарға, лауазымды адамдар мен азаматтарға санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптардың, гигиеналық нормативтердiң бұзылуын жою, санитарлық-эпидемиологиялық қарсы шаралар жүргiзу туралы талаптар қоюға;
      елдi мекендердi жоспарлау мен салу, өнеркәсiптiк және азаматтық мақсаттағы объектiлердi орналастыру, салу мен қайта құру жобалары бойынша, суды пайдалану мен ақаба суларды бөлiп тастау, токсикалық, радиоактивтi және басқа да зиянды заттарды iске жарату мен көму жағдайларына байланысты министрлiктерге, ведомстволарға, кәсiпорындарға, мекемелерге, ұйымдар мен азаматтарға қорытындылар беруге;
      шикiзаттардың жаңа түрлерiнiң, технологиялық жабдықтың тамақ өнiмдерi өндiрiсi процестерiнiң, азық-түлiктiк шикiзаттың, өнеркәсiп бұйымдарының, құрылыс материалдарының, иондандырушы сәулелену көздерiнiң, химиялық заттар мен өнiмдердiң, биологиялық және дәрi-дәрмектiк құралдардың, ыдыстың, азық-түлiк шикiзатымен, тамақ өнiмдерiмен және iшетiн сумен жанасатын орағыш және полимерлiк материалдардың, парфюмерлiк-косметикалық және халық тұтынатын басқа да тауарлардың, медициналық иммунды биологиялық препараттардың, сайман-жабдықтардың, аспаптар мен жұмыс құралдарының стандарттары мен техникалық шарттарының жобаларын қарауға;
      мемлекеттiк шекараны карантиндi, аса қауiптi және басқа да жұқпалы ауруларды әкелу мен таратудан қорғау жөнiндегi бақылау функцияларын жүзеге асыруға;
      балалар мен жеткiншектер мекемелерiндегi оқу-еңбек жүктемелерi мен сабақтар режимi жөнiнде қарауға және қорытындылар беруге;
      ғылыми-зерттеу мекемелерiне, лабораторияларға, жоғары оқу орындарына олардың ведомстволық бағыныштылығына қарамастан, басқа да мекемелер мен ұйымдарға қажеттi жағдайларда санитарлық-эпидемиологиялық арнайы зерттеулер жүргiзуге тапсырмалар беруге;
      Қазақстан Республикасының санитарлық заңдарын, санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi бұзу фактiлерiн қарау үшiн Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен мекемелерiне лауазымда адамдар мен азаматтарды шақыруға;
      жұқпалы және паразиттiк аурулардың таратушы көзi болған адамдарды, сондай-ақ санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi орындамайтын адамдарды жұмыстан аластатуға;
      жекелеген объектiлерде карантин жасауға;
      жұқпалы және паразиттiк ауруларды таратудың көзi болуы мүмкiн, сондай-ақ жұқпалы ауруы бар науқастармен жанасып жүрген адамдарды медициналық тексеруге жiберуге;
      жұқпалы және паразиттiк аурулармен сырқаттанғандарды, айналасындағы адамдарға қауiп келтiретiн бактерия таратушыларды мiндеттi түрде ауруханаға жатқызуға жiберуге;
      үй-жайларда, аумақтар мен жұқпалы және паразиттiк аурулардың ошақтарында профилактикалық және ошақтық дезинфекция, дезинсекция және дератизация жүргiзудi талап етуге;
      санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптардың талаптарына жауап бермейтiн тұрғын үйдiң, қоғамдық және өзге объектiлердiң құрылысын жүргiзу мен қайта құрудың жобалау қарсаңындағы және жобалау құжаттамаларына келiсуден бас тартуға;
      санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптардың, гигиеналық нормативтердiң бұзылуын жөнге келтiргенге дейiн өнеркәсiптiң, көлiктiң, ауыл шаруашылығының, байланыстың жұмыс iстеп тұрған өндiрiстiк объектiлерiн, жұмыс түрлерiн, технологиялық процестердi, құрал-жабдықтарды, аспаптарды, гидротехникалық құрылыстарды, қоғамдық тамақтандыру кәсiпорындарын және өзге ғимараттарды, мектептердi, балалар мен емдеу-профилактикалық мекемелерiн, санаторийлердi, мәдени-тұрмыстық мақсаттағы үй-жайларды және басқа объектiлердi пайдалануға , жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорға мiндеттi түрде жазбаша хабарлай отырып, тыйым салуға немесе тоқтатуға;
      санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптар, гигиеналық нормативтер бұзылған жағдайда, жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорға мiндеттi түрде жазбаша хабарлай отырып, объектiлердiң құрылысын жүргiзу мен қайта құруды, қалалық және ауылдық мекендердiң құрылысын жүргiзу жөнiндегi жекелеген жұмыс түрлерiн тоқтатуға;
      адам өмiрi мен денсаулығына қатерлi деп табылған жағдайда шикiзаттың жаңа түрлерiн, технологиялық құрал-жабдықтарды, процестердi, аспаптарды, азық-түлiк шикiзаты мен тағам өнiмдерiн, өнеркәсiп бұйымдарын, құрылыс материалдарын, азық-түлiк шикiзатымен, тағам өнiмдерiмен және ауыз суымен қарым-қатынаста болатын иондандырушы сәулелену көздерiн, биологиялық және дәрi-дәрмек құралдары мен препараттарды, ыдыстарды, орағыштарды, пластикалық, полимерлiк және басқа да материалдарды, олардан жасалған бұйымдарды, халық көп тұтынатын басқа да тауарларды өндiруге, қолдануға және сатуға, жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорға мiндеттi түрде жазбаша хабарлай отырып, тыйым салуға;
      белгiленген тәртiппен тiркелмеген химиялық заттарды, иондандырушы сәулелену көздерiн, медициналық және биологиялық препараттарды өндiруге, пайдалануға және қолдануға, жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорға мiндеттi түрде жазбаша хабарлай отырып, тыйым салуға;
      адам денсаулығына зиянды әсер ету қаупi туындаған жағдайда шаруашылық-ауыз суын жабдықтауда, тағам өнiмдерiн өндiру мен өңдеу кезiнде материалдар мен реагенттердi қолдануға, сондай-ақ ауыл шаруашылығында өсiмдiктер мен жануарлардың өсу стимуляторларын, парфюмерлiк-косметикалық өнiмдердi қолдануға, жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорға мiндеттi түрде жазбаша хабарлай отырып, тыйым салуға;
      қолдануға жарамсыз деп табылған жағдайда суды iшуге және шаруашылықты жабдықтауға, азық-түлiк шикiзаты мен тамақ өнiмдерiне пайдалануға, жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорға мiндеттi түрде жазбаша хабарлай отырып, тыйым салуға;
     қолданылып жүрген заңдарға сәйкес әкiмшiлiк жолмен ықпал ету шараларын қолдануға қақысы бар.
     Он алтыншы - жиырма бiрiншi абзацтарда көзделген хабарламаны алған соң, прокурор жасалған iс-әрекеттiң заңдылығын тексередi және олар заңсыз болған жағдайда өз қаулысымен тыйым салу-шектеу сипатындағы шаралардың күшiн жояды немесе оларды алып тастайды.
     ЕСКЕРТУ. 15-бап өзгердi - Қазақстан Республикасының 2002.08.09. N 346 заңымен.

     16-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
            қызметтегi лауазымды адамдардың мiндеттерi

      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен мекемелерiнiң лауазымды адамдары:
      министрлiктер мен ведомстволардың, кәсiпорындардың, ұйымдардың, мекемелердiң, лауазымды адамдардың, азаматтардың, санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi сақтауына Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асырады;
      санитарлық-эпидемиологиялық жағдайдың күрделенуi, санитарлық заңдардың бұзылуы жайында орталық және жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдарына хабардар етiп отыруға;
      кәсiптiк уланулар мен аурулардың, жұқпалы және паразиттiк аурулардың пайда болу себептерi мен жағдайларын айқындауға және талдауға;
      жұқпалы және паразиттiк аурулардың ошақтарында санитарлық-эпидемиологиялық қарсы шараларды ұйымдастыруға;
     халықты ұжымдық иммунитеттеудi қамтамасыз етуге бағытталған шараларды орындауға бақылау жасауды жүзеге асыру;
     айналадағы ортаның санитарлық-эпидемиологиялық ахуалы және оның адам денсаулығына әсерi туралы қолданылып жүрген санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтер туралы халықты хабардар етiп отыруға;
     халықтың жекелеген топтарын гигиеналық оқуға тартып, кейiннен аттестаттау өткiзiп отыруға;
     медициналық және гигиеналық бiлiмдердi тарату, салауатты өмiр салтын қалыптастыру iсiне қатысуға мiндеттi.

     17-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң лауазымды
             адамдарының құқықты пайдалану мiндеттiлiгi

      Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң лауазымды адамдары осы Заңның 15-бабында көрсетiлген құқықты мынандай жағдайда:
      зиянды заттардың шоғырлануы рұқсат етiлген шектегi нормативтерден, физикалық факторлардың әсер ету деңгейiнен асып кеткенде;
      объектiлердi пайдалануға беру жаңа технологиялық процестердi, құрал-жабдықтарды, материалдар мен заттарды қолдануға енгiзу санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi бұзып, не Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен мекемелерiнiң келiсiмiнсiз жүргiзiлгенде;
      кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi бұзғанда қолдануға мiндеттi.
      Шағын кәсiпкерлiк субъектiсiнiң қызметiне тыйым салу немесе оны тоқтата тұру Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың өтiнiшi бойынша сот тәртiбiмен жүргiзiледi.
      Шағын кәсiпкерлiк субъектiсiнiң қызметiне тыйым салу немесе оны тоқтата тұру туралы талап арыз Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен және негiздерде сотқа жiберiледi.
      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың шағын кәсiпкерлiк субъектiсiнiң қызметiне сот шешiмiнсiз тыйым салуына немесе оны тоқтата тұруына карантиндiк, аса қауiптi, жұқпалы, паразиттiк және кәсiби аурулардың таралу қаупi анық туындаған кездегi ерекше жағдайларда жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорға мiндеттi түрде жазбаша хабарлай отырып, талап арызды 3 күннен аспайтын мерзiмде сотқа табыс ету мiндеттелiп, аталған мерзiмге рұқсат етiледi. Бұл орайда қызметке тыйым салу немесе оны тоқтата тұру туралы акт сот шешiмi шыққанға дейiн қолданылады.
     Төртiншi бөлiкте көзделген хабарламаны алған соң, прокурор жасалған iс-әрекеттiң заңдылығын тексередi және олар заңсыз болған жағдайда өз қаулысымен тыйым салу-шектеу сипатындағы шаралардың күшiн жояды немесе оларды алып тастайды.
     ЕСКЕРТУ. 17-бап 2,3,4 бөліктермен толықтырылды - Қазақстан
Республикасының 1999.11.29. N 488 Заңымен.
     ЕСКЕРТУ. 17-бап өзгердi - Қазақстан Республикасының 2002.08.09. N 346 заңымен.

     18-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
             қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың
             қаулыларының, қорытындылары мен ұйғарымдарының
             орындалу мiндеттiлiгi

     Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың қаулылары, қорытындылары, ұйғарымдары, министрлiктер мен ведомстволардың, кәсiпорындардың, ұйымдардың, мекемелердiң, лауазымды адамдар мен азаматтардың орындауы үшiн мiндеттi.
     Осы қаулыларды, қорытындылардың, ұйғарымдардың орындалмауына кiнәлi адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауап бередi.

     19-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
            қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың
            қызметiне кепiлдiк

      Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлер, олардың орынбасарлары,
Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын басқа да лауазымды адамдар өкiметтiң өкiлдерi болып табылады және мемлекеттiң қорғауында болады. Өз қызметiнде Қазақстан Республикасының заңдарын басшылыққа алады.

     20-бап. Халықты санитарлық-эпидемиологиялық
            салауаттандыруды ақпараттық қамтамасыз ету

     Халықты санитарлық-эпидемиологиялық салауаттандыруды ақпараттық қамтамасыз етудi мемлекеттiк және салалық есептеу және есеп беру нысандары, сондай-ақ Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қорғау органдары мен мекемелерiнiң сұрауы бойынша кәсiпорындар, ұйымдар, мекемелер беретiн қосымша ақпарат негiзiнде Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет жүзеге асырады.

         IV бөлiм. САНИТАРЛЫҚ-ГИГИЕНАЛЫҚ НОРМАЛАУ

     21-бап. Санитарлық-гигиеналық нормалаудың мiндеттерi

     Санитарлық-гигиеналық нормалаудың мiндеттерi:
     тiршiлiк ортасының халық денсаулығына әсер ету факторларын бағалаудың өлшемдерiн жасау;
     тiршiлiк ортасының адам организмiне химиялық, биологиялық, физикалық және радиациялық әсер етуiнiң кешендi және жекелеген факторларының неғұрлым тиiмдiлiгiн немесе рұқсат етiлген шегiнiң, көлемiн, деңгейiн, шоғырлануын анықтау болып табылады.

     22-бап. Санитарлық-гигиеналық ережелер мен мөлшерлi
             қалыптар, гигиеналық нормативтер. Оларды
             жасаудың, бекiтудiң және қайта құрудың тәртiбi

      Гигиеналық нормативтер жалпымемлекеттiк болып табылады.     Санитарлық-гигиеналық ережелер мен мөлшерлi қалыптар республикалық, аймақтық және жергiлiктi болып бөлiнедi.
      Санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi ғылыми зерттеу институттары, санитарлық-эпидемиологиялық станциялар және басқа да мамандандырылған мекемелер жасайды.
      Республикалық және аймақтық санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерi бекiтедi.
      Санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптар, гигиеналық нормативтер және ғылыми және практикалық мәлiметтер пайда болған кезде оқтын-оқтын қайта қаралып отырады.

      23-бап. Халықаралық және республикалық санитарлық
             ережелер мен мөлшерлi қалыптардың, гигиеналық
             нормативтердiң арақатынасы

      Халықаралық санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерi күшiне енгiзедi.

      24-бап. Санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды,
              гигиеналық нормативтердi жариялау

      Санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптар, гигиеналық нормативтер мiндеттi жариялануға және еркiн таратылуға жатады.
      Санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi бекiткен лауазымды адамдар олардың енгiзiлгенi туралы бiр ай мерзiмде баспасөзде хабарлануға мiндеттi.

      25-бап. Санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды,
              гигиеналық нормативтердi сақтаудың кепiлдiгi

      Орталық және жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары, кәсiпорындар, мекемелер және басқа ұйымдар шығаратын актiлер санитарлық заңдарға қайшы келмеуге, олардың орындалуына кедергi жасамауға, сондай-ақ санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптардың, гигиеналық нормативтердiң қолданылуын шектемеуге немесе оларды бұзбауға тиiс.
      Санитарлық заңға қайшы келетiн актiлер тиiстi аумақтың Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерiнiң ұсынуымен, не прокурор наразылығы бойынша, не сот тәртiбiмен бұзуға жатады.

           V бөлiм. САНИТАРЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ САРАПТАУ

      26-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық сараптау және оның
              мiндеттерi

      Санитарлық-эпидемиологиялық сараптау халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етудiң құрамдас бөлiгi болып табылады. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң органдары мен мекемелерi жүргiзедi және:
      тiршiлiк ортасындағы объектiлердiң санитарлық-эпидемиологиялық ахуалға, халықтың денсаулығына әсерiн кешендi бағалау;
      адамдардың сырқаттануы және улануының пайда болу себептерi мен жағдайларын зерттеу;
      шаруашылық немесе өзге қызмет барысында қабылданған шешiмдердiң санитарлық-гигиеналық ережелер мен мөлшерлi қалыптарға, гигиеналық нормативтерге сәйкестiгiн бағалау мiндеттерiн иеленедi.

      27-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық сараптау
             объектiлерi

      Санитарлық-эпидемиологиялық сараптауға:
      өнеркәсiптiк және азаматтық мақсаттағы объектiлердi техникалық-экономикалық негiздеу, құрылысын жобалау мен қайта құру;
      санитарлық-эпидемиологиялық сараптау мен халық денсаулығының ахуалын, жағдайын бақылау материалдары, кәсiптiк және тамақтық улануларды, жұқпалы аурулармен сырқаттану жайттарын, төтенше санитарлық-эпидемиологиялық асқынуларды тексеру;
      ережелерiнiң халық денсаулығына тiкелей немесе жанама түрде қатыстылығы бар заңдар және басқа да заң құжаттарының жобалары;
      топыраққа, су қоймаларына, атмосфералық ауаға химиялық, биологиялық, токсикологиялық, радиологиялық және пестицидтiк салмақ түсiру бойынша материалдар;
      жаңа өнiмдер мен технологиялар;
      азық-түлiк шикiзаты және тамақ өнiмдерi, ауызсу, құрылыс материалдары, халық тұтынатын тауарлар;
      халықтың жекелеген топтарының еңбек, демалыс, тұрмыс пен тәрбие және оқу жағдайы;
      радиоактивтi, уландырғыш және биологиялық заттарды тасымалдаудың жағдайы жатады.
      Жобалар:
      әлеуметтiк-экономикалық даму бағдарламаларының, өндiрiстiк күштердi дамыту мен орналастыру схемаларының, қаладағы және селолық елдi мекендердiң бас жоспарларының;
      зиянды заттарды атмосферадағы ауада тарату мен су қоймаларына тастаудың рұқсат етiлген шегiнде құрылыс жүргiзу және технологиялық жобалау нормалары;
      өндiрiстiк және азаматтық мақсаттағы объектiлер мен олардың iске қосу кешендерiнiң құрылысын жүргiзу мен қайта құру;
      балалар мен жеткiншектердiң оқу-еңбек жүктемесi мен оқытудың, тәрбиелеудiң, еңбек етуiнiң, тамақтануының, демалысының режимiн тәртiптейтiн нормативтiк-техникалық құжаттамалар жатады.

      28-бап. Мiндеттi санитарлық-эпидемиологиялық сараптау

      Орталық және жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары санитарлық-эпидемиологиялық сараптауды:
      атом энергетикасы мен өнеркәсiбi объектiлерiн, курорттық аймақ объектiлерiн, заттардың рұқсат етiлген шектегi шоғырланулары, әсер етуiнiң бағдарлы қауiпсiздiк деңгейлерi болмаған және олардың әдiстерi айқындалған реттерде айналадағы ортаға химиялық және биологиялық заттар тарататын объектiлердi орналастыру;
      экологиялық зiлзала аймақтарындағы объектiлердi, баламалары жоқ жаңа технологиялық процестегi объектiлердi орналастыру, қайта құру және ұлғайту;
      референдумда халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттандыру мүддесiн қозғайтын мәселелердi талқылау кезiнде жүргiзуге мiндеттi.

      29-бап. Өтiнiштер бойынша санитарлық-эпидемиологиялық
              сараптау

      Санитарлық-эпидемиологиялық сараптау мемлекеттiк органдардың, кәсiпорындардың, мекемелердiң және ұйымдардың өтiнiштерi бойынша, осы Заңның 27-бабында көзделмеген реттерде жүргiзiле алады.
      Ғылыми-зерттеу мекемелерi, жоғары оқу орындары, басқа да мекемелер мен ұйымдар өз құзыреттерi шегiнде мемлекеттiк органдардың, прокуратураның немесе соттың, Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң органдары мен мекемелерiнiң тапсыруы бойынша санитарлық-эпидемиологиялық сараптау жүргiзуге мiндеттi.

      30-бап. Қоғамдық санитарлық-эпидемиологиялық сараптау

      Қоғамдық бiрлестiктер мен ұйымдар дербес, өз қаржысының есебiнен нәтижелерi ұсыныстық сипатта болатын санитарлық-эпидемиологиялық сараптау тағайындап, өткiзе алады. Мұны жүргiзу кезiнде аттестациядан өткен лабораториялардың нәтижелерi пайдаланылады.
      Қоғамдық бiрлестiктер мен ұйымдардың санитарлық-эпидемиологиялық сараптау өткiзуге қатысу үшiн өздерiнiң өкiлдерiн жiберуге құқығы бар.

      31-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық сараптау жүргiзу

      Осы Заңның 29-30 баптарында көзделген сараптау жүргiзу үшiн тапсырыс берушi оның қаржыландырылуының, соның iшiнде қажеттiгi сараптау барысында пайда болған ғылыми-зерттеу жұмыстарының қаржыландырылуын қамтамасыз етедi және қажеттi құжаттамаларды ұсынады.
      ЕСКЕРТУ. 31-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 283 заңымен.

      32-бап. Сараптау нәтижелерi бойынша дауларды шешу

      Санитарлық-эпидемиологиялық сараптаудың нәтижелерi бойынша дауларды тәуелсiз сараптау комиссиясы, не мүдделi тараптың талап ету арызының негiзiнде, заңда белгiленген тәртiппен сот шешедi.
      Қазақстан Республикасы кәсiпорындарының, мекемелерiнiң, ұйымдарының санитарлық-эпидемиологиялық сараптау мәселелерiне қатысты басқа мемлекеттермен дауларын тараптардың келiсiмi бойынша мүдделi мемлекеттердiң өкiлдерiнен құрылған комиссиялар қарайды және шешедi.

      VI бөлiм. IНДЕТКЕ ҚАРСЫ IС-ШАРАЛАРДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ
               ЖӘНЕ ЖҮРГIЗУ

      33-бап. Жұқпалы аурулардың таралуының және адамдардың
              улануының алдын алу

      Жұқпалы аурумен ауырғандар, жұқпалы аурулармен ауырады деп күдiк туғызатындар және бактерия таратушылар оқшауландырылуға және ауруханада емделуге жатады, жұқпалы аурумен қарым-қатынаста болған адам медициналық қадағалауға алынады, қажет болған жағдайда оқшауландырылады және емделедi.
      Созылмалы жұқпалы аурумен ауырғандар және бойында созылмалы бактериясы барлар, егер олар атқаратын қызметiнiң түрiне байланысты айналасындағыларға қауiп төндiретiн болса, басқа жұмысқа ауыстырылады, ал ауыстыру мүмкiн болмаған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жұмыстан босатылады.

      34-бап. Профилактикалық егу жүргiзудiң мiндеттiлiгi

      Қазақстан Республикасының азаматтары жұқпалы ауруға қарсы профилактикалық егiлуге мiндеттi.
      Профилактикалық егiлулер жүргiзудiң мерзiмi мен тәртiбiн және егуге жататын халықтың топтарын Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлiгi айқындайды.

      35-бап. Жұқпалы ауру iндетi пайда болудың қаупi төнген
              жағдайда карантин енгiзудiң шарттары

      Жұқпалы аурулар iндетi енудiң және таралудың қаупi төнген жағдайда орталық және жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен мекемелерiнiң тапсыруы бойынша жекелеген аумақтарға шаруашылық қызметi мен халық өмiрi айрықша жағдайға көшiрiлген карантин енгiзедi.
      Орталық және жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдарының, кәсiпорындардың, мекемелердiң және ұйымдардың, лауазымды адамдар мен азаматтардың үйлестiру қызметi жөнiндегi жедел басшылығы бұл жағдайда iндетке қарсы Республикалық және аумақтық төтенше комиссияларға жүктеледi.

      36-бап. Жұқпалы ауруларға шалдығу мен улану жағдайларын
              тексеру

      Адамдардың жұқпалы ауруларға шалдығуы мен улануларының әрбiр жағдайы Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң мамандары жүзеге асыратын тексеруге жатады.
      Тексеру барысында:
      адамдардың жұқпалы ауруларға шалдығуы мен улану оқиғаларының айналадағы ортаның ластануына немесе сапасы төмен тамақ өнiмдерi мен ауыз суды пайдалануға, санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптардың, гигиеналық нормативтердiң және iндетке қарсы режимнiң бұзылуына байланысты екенi;
      жұқпалы аурулардың пайда болуына немесе адамдардың улануына кiнәлi кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар, лауазымды адамдар және азаматтар анықталады.

      37-бап. Медициналық бақылаудан өтудiң мiндеттiлiгi

      Халықтың денсаулығын қорғау, жұқпалы және паразиттiк ауруларды болдырмау, кәсiптiк аурулар мен уланулардың, бақытсыз оқиғалардың алдын алу, еңбек қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында кәсiпорындардың, мекемелердiң, ұйымдардың қызметкерлерi мен азаматтары алдын ала және мерзiмдiк бақылаулардан, арнайы медициналық тексерулерден өтедi.
      Өндiрiстiк зиянды факторлардың, алдын ала және мерзiмдiк медициналық бақылаулардан өтуге мiндеттi мамандық иелерi, халықтың жекелеген топтарының тiзбесiн Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрi белгiлейдi.
      Кәсiпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың лауазымды адамдары алдын ала немесе мерзiмдiк медициналық тексерулерден өтпеген немесе денсаулығына байланысты жұмысқа жарамсыз деп танылған адамдарды жұмысқа жiбермейдi.

          VII бөлiм. ШАРУАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТIНЕ ҚОЙЫЛАТЫН
           САНИТАРЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ ТАЛАПТАР

      38-бап. Шаруашылық қызметiне қойылатын жалпы талаптар

      Өз қызметiн жүзеге асыра отырып кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар:
      қолданылып жүрген санитарлық заңдарды, санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi сақтауды қамтамасыз етуге;
      айналадағы ортаның ластануының, жұқпалы паразиттiк және кәсiптiк аурулардың алдын алу мен жоюға бағытталған санитарлық-эпидемиологиялық қарсы шараларды жасауға және жүзеге асыруға;
      шығарылатын өнiмнiң сапасына, жұмыс iстеп жүрген адамдардың еңбек жағдайына айналадағы ортаға және халықтың денсаулығына әсерiн тигiзетiн өндiрiстiк факторларға дербес бақылауды жүзеге асыруға;
      халықтың денсаулық ахуалын нығайту, салауатты өмiр салтын қалыптастыру үшiн жағдай жасауға мiндеттi.

     39-бап. Төтенше санитарлық-эпидемиологиялық жағдай
              туралы ақпарат беру мiндеттiлiгi

      Апаттар, жаппай және топтық жұқпалы, паразиттiк және кәсiптiк аурулар туындаған, санитарлық-эпидемиологиялық жағдай төтенше нашарлай түскен жағдайда кәсiпорындар, ұйымдар, лауазымды адамдар және азаматтар Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң органдары мен мекемелерiне хабарлауға мiндеттi.

     40-бап. Нормативтiк-техникалық құжаттамалар жасаушылардың
             мiндеттерi

      Нормативтiк-техникалық құжаттамаларды жасаушылар:
      жасалынған құжаттамалардың санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарға, гигиеналық нормативтерге сәйкес келуiн қамтамасыз етуге;
      шикiзаттың жаңа түрлерiн, технологиялық құрал-жабдықтар мен процестердiң, аспаптардың, азық-түлiк шикiзаттары мен тағам өнiмдерiнiң, құрылыс материалдарының, иондандырушы сәулелердiң, ыдыстардың, химиялық, биологиялық және дәрi-дәрмектiк заттардың, буып қаттайтын орағыштар мен полимерлiк материалдардың, парфюмерлiк-косметикалық өнiмдердiң және басқа да халық тұтынатын тауарлардың стандарттарын, техникалық шарттарын, рецептерiн және басқа да нормативтiк-техникалық құжаттамаларын Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерiнiң келiсуiне ұсынуға мiндеттi.

     41-бап. Жобалау жұмыстарына қойылатын санитарлық
              талаптар

      Орталық және жергiлiктi мемлекеттiк билiк пен басқару органдары, кәсiпорындар мен мекемелер, қоғамдық бiрлестiктер мен ұйымдар, азаматтар елдi мекендердi, кәсiпорындар, ғимараттар мен құрылыстарды, өнеркәсiп пен ауыл шаруашылығы объектiлерiн, сумен жабдықтау, құбыр жүйелерiн, гидротехникалық құрылыстарды, көлiк құралдарын, технологиялық процестердi, бұйымдар мен құрал-жабдықтарды, аспаптарды және басқа объектiлердi жобалаған кезде санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi сақтауға мiндеттi.
      Жасалған жобалар Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң келiсуiне ұсынылады.

      42-бап. Үй-жайларды, ғимараттар мен құрылыстарды, құрал
              жабдықтар мен көлiк құралдарын ұстауға және
              пайдалануға қойылатын санитарлық талаптар

      Кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар өндiрiстiк және санитарлық-тұрмыстық жайларды, жұмыс орындарын, балаларға арналған емдеу-профилактикалық, сауықтыру, оқу және мәдени мекемелердi, спорттық және өзге ғимараттарды, тұрғын үй-жайлары мен құрылыстарды, технологиялық және өзге құрал-жабдықтарды, көлiк құралдарын санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарға, гигиеналық талаптарға, стандарттарға және басқа нормативтiк-техникалық құжаттарға сәйкес ұстауды және пайдалануды қамтамасыз етуге мiндеттi.

      43-бап. Тамақ өнiмдерiне, оларды өндiру мен
             тасымалдауға, сақтау мен өткiзуге қойылатын
             санитарлық талаптар

      Азық-түлiк шикiзаты мен тамақ өнiмдерiн өндiрумен, сақтаумен, тасымалдаумен және өткiзумен шұғылданатын кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар, азаматтар санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi сақтауға мiндеттi.
      Тағамдық қосымшалар мен биологиялық заттарды, азық-түлiк шикiзаты мен тағам өнiмдерiн өндiрудiң технологияларын қолдануға Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерiмен келiсiлген нормативтiк-техникалық құжаттамалар болған кезде жол берiледi.
      Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде өндiрiлетiн өнiмдi жеткiзуге және пайдалануға сертификаттар болған кезде, ал ол жоқ болған жағдайда мiндеттi сертификаттық тексерулер өткiзу арқылы рұқсат етiледi.

      44-бап. Химиялық заттарды, биологиялық құралдар мен
              дәрi-дәрмектiк құралдарды қолдануға қойылатын
              санитарлық талаптар

      Химиялық, биологиялық заттарды, дәрi-дәрмектiк құралдарды, препараттарды, минералдық тыңайтқыштарды, өсiмдiктер мен жануарларды өсiру стимуляторларын, өсiмдiктердi қорғайтын химиялық құралдарды, полимерлiк және пластикалық массаларды, парфюмерлiк-косметикалық өнiмдердi қолдануға Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерiнiң рұқсатымен жол берiледi.

      45-бап. Шаруашылық-ауыз су, мәдени-тұрмыстық су
             пайдалану орындарына қойылатын санитарлық
             талаптар

      Орталық және жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары, кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар, азаматтар ауыз судың сапасын қамтамасыз етуге және су қоймаларын шаруашылық ауыз су мен мәдени-тұрмыстық су пайдаланылатын орындарда санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптар, гигиеналық нормативтерге сәйкес ластанудан қорғауға мiндеттi.
      Ауыз сумен жабдықтаудың көздерi Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметпен келiсiлген санитарлық қорғау аймақтарына ие болуға тиiс.

     46-бап. Атмосфералық ауаға санитарлық талаптар

      Тұратын жерлердегi атмосфералық ауа, тұрғын үйдiң, қоғамдық, өндiрiстiк ғимараттар мен жайлардың ауасы, өнеркәсiптiк кәсiпорындар аумағы белгiленген нормативтерге сәйкес келуге тиiс.

     47-бап. Аумақты ұстауға, өндiрiстiк және тұрмыстық
             қалдықтарды жинау мен кәдеге асыруға қойылатын
             санитарлық талаптар

      Кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар лауазымды адамдар мен азаматтар өндiрiстiк және тұрмыстық қалдықтарды санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарға, белгiленген нормативтерге сәйкес жинауды, қайта өңдеудi, залалсыздандыру мен көмудi қамтамасыз етуге және аумақты күтiп ұстауға мiндеттi.

     48-бап. Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге
             байланысты санитарлық талаптар

     Кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар радиоактивті заттармен және басқа иондандырушы сәулелену көздерімен жұмыс істегенде санитарлық мөлшерлі қалыптарды сақтауға міндетті.

     49-бап. Балалар мен жеткiншектердi тәрбиелеу, оқыту және
             өндiрiстiк тәжiрибе өткiзу жағдайларына қойылатын
             санитарлық талаптар

       Мектепке дейiнгi мекемелер, мектептер, кәсiптiк-техникалық училищелер, арнаулы орта және жоғары оқу орындары мен басқа оқу-тәрбие бiрлестiктерi, сондай-ақ еңбекке баулу мен өндiрiстiк тәжiрибенiң базасы болып табылатын кәсiпорындар санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi сақтауды қамтамасыз етуге мiндеттi.

     50-бап. Халықты гигиеналық тәрбиелеу мен оқытуға
              қойылатын талаптар

     Халықтың мәдениетiн көтеруге және аурулардың профилактикасына бағытталған гигиеналық тәрбиелеу мен оқыту жаппай, кешендi және үздiксiз сипатқа ие болуға тиiс.
     Гигиеналық тәрбие мен оқыту:
     балаларды тәрбиелеу, мектеп оқушылары мен жеткiншектердi, студенттердi оқыту, әртүрлi бағдар мен деңгейдегi мамандарды даярлау мен қайта даярлау процесiнде;
     медициналық және гигиеналық бiлiмдi бұқаралық ақпарат құралдары арқылы насихаттау жолымен жүзеге асырылады.

     51-бап. Басшыларды, мамандарды және қызметкерлердi
             кәсiптiк-гигиеналық тәрбиелеу

     Кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар өз қаражатының есебiнен:
     азық-түлiк өнiмдерi мен ауыз суды өндiруге, сақтауға, тасымалдауға және өткiзуге;
     балаларды тәрбиелеуге, мектеп оқушылары мен жеткiншектердi оқытуға;
     халыққа коммуналдық-тұрмыстық қызмет көрсетуге;
     қызметi залалды заттарға және қолайсыз өндiрiстiк факторлар мен процестерге байланысты басшыларды, мамандар мен қызметкерлердi кәсiптiк-гигиеналық даярлауды жүзеге асыруға мiндеттi.
     ЕСКЕРТУ. 51-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 283 заңымен.

           VIII бөлiм. САНИТАРЛЫҚ ЗАҢДАРДЫ БҰЗҒАНЫ ҮШIН
                ЖАУАПТЫЛЫҚ

     52-бап. Санитарлық заңдарды бұзғаны үшiн жауаптылық
              түрлерi

      Санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптар, гигиеналық нормативтер бұзылған жағдайда лауазымды адамдар мен азаматтар Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес тәртiптiк, әкiмшiлiк және қылмыстық жауаптылыққа тартылады.

     53-бап. Азаматтардың денсаулығына келтiрiлген зиянды және
            емдеу-профилактикалық, санитарлық-эпидемиологиялық
            мекемелердiң қосымша шығындарын өтеу
 
        Санитарлық ережелер мен мөлшерлi қалыптарды, гигиеналық нормативтердi, сондай-ақ азаматтардың сырқаттануы мен улануына әкеп соққан iндетке қарсы режимнiң бұзылуына жол берген кәсiпорындар, ұйымдар және мекемелер, лауазымды адамдар мен азаматтар адам денсаулығына келтiрiлген нақты зиянды және емдеу-профилактикалық санитарлық-эпидемиологиялық мекеменiң қосымша шығындарын өтеуге мiндеттi.
      Адам денсаулығына келген зиянның өтелетiн сомасы кәсiпорындардан, мекемелерден, ұйымдар мен азаматтардан ерiктi түрде немесе сот шешiмiмен алынады.
      Емдеу-профилактикалық және санитарлық-эпидемиологиялық мекемелердiң қосымша шығындарын кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар мен азаматтар ерiктi түрде немесе сот шешiмi бойынша өтейдi.

     54-бап. Лауазымды адамдардың әрекеттерiне шағым жасау

     Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң лауазымды адамдарының әрекетiне Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарында көзделген тәртiппен шағым жасалуы мүмкiн.
     Жасалған шағым Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң қаулыларының, нұсқауларының және қабылдаған шешiмдерiнiң орындалуын тоқтатпайды.

     Қазақстан Республикасының
     Президентi

О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения

Закон Веpховного Совета Республики Казахстан от 8 июля 1994 года. Утратил силу - Законом РК от 4 декабря 2002 г. N 361.

      Сноска. Утратил силу Законом РК от 04.12.2002 № 361 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

      Настоящий закон определяет правовые, экономические и социальные условия обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения Республики Казахстан.

Раздел I. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Законодательство Республики Казахстан в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения

      Правовой основой регулирования отношений в области санитарно-эпидемиологического благополучия являются Конституция Республики Казахстан, Закон "Об охране здоровья народа Республики Казахстан", настоящий Закон, иные законодательные акты по охране окружающей среды и здоровья населения.

Статья 2. Принципы обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения

      Принципами обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения являются:

      реализация прав граждан на охрану здоровья, благоприятную среду обитания и санитарно-эпидемиологическое благополучие, обеспечиваемых проведением комплекса мер организационного, экономического, правового и воспитательного характера;

      превентивность деятельности по предотвращению вредного влияния на здоровье населения факторов окружающей среды;

      обязательность компенсации ущерба здоровью человека, причиненного предприятиями, учреждениями, организациями и гражданами в результате несоблюдения санитарных правил и норм, гигиенических нормативов;

      гласность в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

Раздел II. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ГРАЖДАН

Статья 3. Право граждан на благоприятную среду обитания

      Каждый гражданин Республики Казахстан имеет право на благоприятную среду обитания, факторы которой не должны оказывать отрицательного влияния на состояние здоровья настоящего и будущих поколений.

Статья 4. Право граждан на участие в обеспечении санитарно-эпидемиологического благополучия

      Каждый гражданин имеет право получать достоверную информацию о санитарно-эпидемиологической ситуации, участвовать в разработке, обсуждении и контроле за выполнением решений, принимаемых органами государственного управления, должностными лицами, если реализация этих решений связана с воздействием на санитарно-эпидемиологическое благополучие и здоровье населения.

Статья 5. Обязанности граждан по обеспечению санитарно-эпидемиологического благополучия

      Граждане Республики Казахстан обязаны соблюдать действующие санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы, выполнять заключения, постановления и предписания должностных лиц Государственной санитарно-эпидемиологической службы.

Статья 6. Обязанности центральных и местных органов государственного управления по обеспечению прав граждан

      Центральные и местные органы государственной управления, должностные лица обязаны:

      обеспечивать санитарно-эпидемиологическое благополучие населения;

      предоставлять гражданам, общественным объединениям и организациям информацию о санитарно-эпидемиологической обстановке;

      обеспечивать условия для участия граждан в подготовке, обсуждении и контроле за выполнением решений государственных органов, должностных лиц, реализация которых связана с воздействием на санитарно-эпидемиологическое благополучие и здоровье населения.

Статья 7. Распространение прав и обязанностей граждан Республики Казахстан на иностранных граждан и лиц без гражданства

      Права и обязанности граждан Республики Казахстан, предусмотренные настоящим Законом, распространяются на иностранных граждан и лиц без гражданства, постоянно или временно проживающих на территории Республики Казахстан, а также следующих транзитом через Республику Казахстан.

Раздел III. ОБЕСПЕЧЕНИЕ САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОГО
БЛАГОПОЛУЧИЯ НАСЕЛЕНИЯ

Статья 8. Полномочия центральных органов государственного управления по обеспечению санитарно-эпидемиологического благополучия граждан Республики Казахстан

      К ведению центральных органов государственного управления относятся:

      руководство деятельностью органов государственного управления, по выполнению ими санитарного законодательства и обеспечение их взаимодействия;

      формирование государственной политики, разработка республиканских и региональных программ по обеспечению санитарно-эпидемиологического благополучия;

      разработка проектов Законов и других нормативных актов Республики Казахстан;

      охрана государственных границ от завоза и распространения особоопасных и других карантинных инфекционных заболеваний;

      установление и отмена на территории Республики Казахстан особых условий и режимов проживания населения и ведения хозяйственной деятельности, связанных с предотвращением распространения и ликвидацией инфекционных заболеваний и отравления людей;

      осуществление международного сотрудничества в области обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

Статья 9. Полномочия местных представительных и исполнительных органов по обеспечению санитарно-эпидемиологического благополучия граждан Республики Казахстан

      Местные представительные и исполнительные органы осуществляют руководство юридическими и физическими лицами по проведению ими санитарно-противоэпидемических мероприятий, соблюдению ими санитарного законодательства и обеспечивают защиту прав граждан на охрану здоровья, благоприятную среду обитания, возмещение ущерба их здоровью.

Статья 10. Государственная санитарно-эпидемиологическая служба Республики Казахстан

      Государственная санитарно-эпидемиологическая служба Республики Казахстан представляет единую централизованную систему органов и учреждений с подчинением нижестоящих вышестоящим и возглавляемую Главным государственным санитарным врачом Республики Казахстан.

      Порядок управления Государственной санитарно-эпидемиологической службой определяется Кабинетом Министров. Государственная санитарно-эпидемиологическая служба осуществляет контроль за санитарно-эпидемиологической ситуацией и надзор за выполнением предприятиями, учреждениями, организациями, должностными лицами и гражданами санитарных правил и норм, гигиенических нормативов, санитарного законодательства, предупреждает, выявляет и принимает меры по устранению неблагоприятных факторов, влияющих на санитарно-эпидемиологическую ситуацию и здоровье населения.

      Надзор за обеспечением санитарно-эпидемиологического благополучия в Вооруженных силах и других воинских формированиях Республики Казахстан осуществляется службами Вооруженных сил и этих формирований. Порядок их взаимодействия с Государственной санитарно-эпидемиологической службой определяется действующим законодательством и нормативными актами Кабинета Министров Республики Казахстан.

Статья 11. Функции Государственной санитарно-эпидемиологической службы

      Государственная санитарно-эпидемиологическая служба:

      осуществляет Государственный санитарно-эпидемиологический надзор;

      вносит на рассмотрение государственных органов вопросы по обеспечению санитарно-эпидемиологического благополучия населения;

      участвует в разработке государственных программ в части обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия;

      утверждает санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы;

      осуществляет санитарно-эпидемиологический мониторинг, ведет учет и статистику;

      проводит гигиеническое обучение и пропаганду здорового образа жизни;

      организует санитарно-эпидемиологическую экспертизу;

      согласовывает нормы проектирования, государственные стандарты, методы контроля, учебные программы, учебно-трудовые нагрузки, режим занятий и условия пребывания детей в дошкольных и подростковых учреждениях, школах, высших и средних учебных заведениях;

      координирует научно-исследовательскую деятельность институтов гигиенического и эпидемиологического профиля;

      взаимодействует с другими государственными органами контроля в части обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

Статья 12. Финансирование органов и учреждений Государственной санитарно-эпидемиологической службы

      Финансирование органов и учреждений Государственной санитарно-эпидемиологической службы Республики Казахстан осуществляется из республиканского и местного бюджетов.

      Сноска. В статью 12 внесены изменения - Законом РК от 10 июля 1998 г. N 283 Z980283_

Статья 13. Должностные лица, осуществляющие Государственный санитарно-эпидемиологический надзор

      К должностным лицам, осуществляющим Государственный санитарно-эпидемиологический надзор, относятся:

      Главный государственный санитарный врач Республики Казахстан и его заместители;

      Главные государственные санитарные врачи территорий и их заместители;

      начальники управлений, заведующие отделами, отделениями, лабораториями, санитарные врачи, врачи-эпидемиологи, помощники санврачей и врачей эпидемиологов.

Статья 14. Назначение на должность и освобождение от занимаемой должности Главных государственных санитарных врачей

      Главный государственный санитарный врач Республики Казахстан назначается на должность и освобождается от должности Кабинетом Министров Республики Казахстан.

      Главные государственные санитарные врачи территорий назначаются на должность и освобождаются от должности вышестоящим Главным государственным санитарным врачом по согласованию с главами администраций.

      Заместители Главных государственных санитарных врачей назначаются на должность и освобождаются от должности соответствующими Главными государственными санитарными врачами.

      На должности руководителей органов и учреждений Государственной санитарно-эпидемиологической службы назначаются граждане, имеющие специальное высшее медицинское образование.

Статья 15. Права должностных лиц, осуществляющих Государственный санитарно-эпидемиологический надзор

      Должностные лица, осуществляющие Государственный санитарно-эпидемиологический надзор, имеют право :

      по предъявлению служебного удостоверения беспрепятственно в любое время суток посещать и проводить обследование предприятий, организаций, учреждений с целью контроля соблюдения санитарных правил и норм, гигиенических нормативов;

      предъявлять министерствам и ведомствам, предприятиям, учреждениям, организациям, должностным лицам и гражданам требования об устранении нарушений санитарных правил и норм, гигиенических нормативов, проведении санитарно-противоэпидемических мероприятий;

      выдавать министерствам, ведомствам, предприятиям, учреждениям, организациям и гражданам заключения по проектам планировки и застройки населенных мест, размещения, строительства и реконструкции объектов промышленного и гражданского назначения, условиям водопользования и отведению сточных вод, утилизации и захоронению токсичных, радиоактивных и других вредных веществ;

      рассматривать проекты стандартов и технических условий на новые виды сырья, технологического оборудования, процессов производства пищевых продуктов, продовольственного сырья, промышленных изделий, строительных материалов, источников ионизирующего излучения, химических веществ и продуктов, биологических и лекарственных средств, тары, упаковочных и полимерных материалов, контактирующих с продовольственным сырьем, пищевыми продуктами и питьевой водой, парфюмерно-косметических и других товаров народного потребления, медицинских иммуно-биологических препаратов, оборудования, приборов и рабочего инстументария;

      осуществлять контрольные функции по охране государственных границ от заноса и распространения карантинных, особоопасных и других инфекционных заболеваний;

      рассматривать и давать заключения по учебно-трудовой нагрузке и режиму занятий в детских и подростковых учреждениях;

      поручать научно-исследовательским учреждениям, лабораториям, высшим учебным заведениям, другим учреждениям и организациям, независимо от их ведомственной подчиненности, проведение в необходимых случаях специальных санитарно-эпидемиологических исследований;

      вызывать в органы и учреждения Государственной санитарно-эпидемиологической службы должностных лиц и граждан для рассмотрения фактов нарушения санитарного законодательства Республики Казахстан, санитарных правил и норм, гигиенических нормативов;

      отстранять от работы лиц, являющихся источником инфекционных и паразитарных заболеваний, а также лиц, не выполняющих санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы;

      устанавливать карантин на отдельных объектах;

      направлять на медицинское обследование лиц, могущих быть источниками распространения инфекционных и паразитарных болезней, а также находившихся в контакте с инфекционными больными;

      направлять на обязательную госпитализацию больных с инфекционными и паразитарными болезнями, бактерионосителей, представляющих опасность для окружающих;

      требовать проведения профилактической и очаговой дезинфекции, дезинсекции и дератизации в помещениях, на территориях и в очагах инфекционных и паразитарных заболеваний;

      отклонять от согласования предпроектную и проектную документацию на строительство и реконструкцию жилых, общественных, производственных и иных объектов, не отвечающих требованиям санитарных правил и норм, гигиенических нормативов;

      запрещать или приостанавливать, с обязательным письменным уведомлением прокурора в течение двадцати четырех часов, до устранения нарушений санитарных правил и норм, гигиенических нормативов эксплуатацию действующих производственных объектов промышленности, транспорта, сельского хозяйства, связи, отдельные виды работ, технологических процессов, оборудования, инструментов, гидротехнических сооружений, предприятий общественного питания, торговли и иных сооружений, школ, детских и лечебно-профилактических учреждений, санаториев, зданий культурно-бытового назначения и других объектов;

      приостанавливать, с обязательным письменным уведомлением прокурора в течение двадцати четырех часов, строительство и реконструкцию объектов, проведение отдельных видов работ по застройке городских и сельских поселений, в случаях нарушения санитарных правил и норм, гигиенических нормативов;

      запрещать, с обязательным письменным уведомлением прокурора в течение двадцати, четырех часов производство, применение, реализацию новых видов сырья, технологического оборудования, процессов, инструментария, продовольственного сырья и пищевых продуктов, промышленных изделий, строительных материалов, источников ионизирующих излучений, биологических и лекарственных средств и препаратов, тары, упаковки, пластических, полимерных и других материалов, контактирующих с продовольственным сырьем, пищевыми продуктами и питьевой водой, изделия из них, других товаров широкого потребления в случае признания их опасными для жизни и здоровья людей;

      запрещать, с обязательным письменным уведомлением прокурора в течение двадцати, четырех часов производство, использование и применение химических веществ, источников ионизирующего излучения, медицинских и биологических препаратов, не зарегистрированных в установленном порядке;

      запрещать, с обязательным письменным уведомлением прокурора в течение двадцати, четырех часов применение материалов и реагентов в хозяйственно-питьевом водоснабжении, при производстве и обработке пищевых продуктов, а также применения стимуляторов роста сельскохозяйственнных растений и животных, парфюмерно-косметической продукции в случае возникновения опасности вредного влияния их на здоровье человека;

      запрещать, с обязательным письменным уведомлением прокурора в течение двадцати, четырех часов использование воды для питьевого и хозяйственного водоснабжения, продовольственного сырья и пищевых продуктов в случае признания их непригодными к употреблению;

      принимать меры административного воздействия в соответствии с действующим законодательством.

      Получив уведомление, предусмотренное абзацами шестнадцатым - двадцать первым, прокурор проверяет законность произведенных действий и в случае их незаконности отменяет или снимает меры запретительно-ограничительного характера своим постановлением.

      Сноска. В статью 15 внесены изменения - Законом РК от 9 августа 2002 г. N 346 Z020346_ .

Статья 16. Обязанности должностных лиц Государственной санитарно-эпидемиологической службы

      Должностные лица органов и учреждений Государственной санитарно-эпидемиологической службы обязаны:

      осуществлять Государственный санитарно-эпидемиологический надзор за соблюдением министерствами и ведомствами, предприятиями, организациями, учреждениями, должностными лицами, гражданами, санитарных правил и норм, гигиенических нормативов;

      информировать центральные и местные органы государственного управления об осложнении санитарно-эпидемиологической обстановки, нарушениях санитарного законодательства;

      выявлять и анализировать причины и условия возникновения профессиональных отравлений и заболеваний, инфекционных и паразитарных болезней;

      организовывать санитарно-противоэпидемические мероприятия в очагах инфекционных и паразитарных заболеваний;

      осуществлять контроль за выполнением мероприятий, направленных на обеспечение коллективного иммунитета населения;

      информировать население о санитарно-эпидемиологическом состоянии окружающей среды и ее влиянии на здоровье человека, о действующих санитарных правилах и нормах, гигиенических нормативах;

      проводить гигиеническое обучение отдельных групп населения с последующей аттестацией;

      участвовать в пропаганде медицинских и гигиенических знаний, формировании здорового образа жизни.

Статья 17. Обязательность использования прав должностными лицами санитарно-эпидемиологической службы

      Должностные лица санитарно-эпидемиологической службы обязаны использовать права, предусмотренные статьей 15 настоящего Закона в случаях:

      превышения нормативов, предельно допустимых концентраций вредных веществ, уровней воздействия физических факторов;

      сдачи в эксплуатацию объектов, внедрения новых технологических процессов, оборудования, материалов и веществ с нарушениями санитарных правил и норм, гигиенических нормативов, либо без согласования с органами и учреждениями Государственной санитарно-эпидемиологической службы;

      нарушения санитарных правил и норм, гигиенических нормативов предприятиями, учреждениями, организациями, должностными лицами и гражданами.

      Запрещение или приостановление деятельности субъекта малого предпринимательства производится в судебном порядке по заявлению должностных лиц, осуществляющих Государственный санитарно-эпидемиологический надзор.

      Исковое заявление о запрещении или приостановлении деятельности субъекта малого предпринимательства направляется в суд в порядке и на основаниях, установленных законодательными актами Республики Казахстан.

      Запрещение или приостановление деятельности субъекта малого предпринимательства должностными лицами, осуществляющими государственный санитарно-эпидемиологический надзор, без судебного решения допускается в исключительных случаях, с обязательным письменным уведомлением прокурора в течение двадцати четырех часов, при возникновении явной угрозы распространения карантинных, особо опасных, инфекционных, паразитарных и профессиональных заболеваний на срок не более 3 дней, с обязательным предъявлением в указанный срок искового заявления в суд. При этом акт о запрещении или приостановлении деятельности действует до вынесения судебного решения.

      Получив уведомление, предусмотренное частью четвертой, прокурор проверяет законность произведенных действий и в случае их незаконности отменяет или снимает меры запретительно-ограничительного характера своим постановлением.

      Сноска. В статью 17 внесены изменения - Законами РК от 29 ноября 1999 г. N 488 Z990488_ ; от 9 августа 2002 г. N 346 Z020346_ .

Статья 18. Обязательность выполнения постановлений, заключений и предписаний должностных лиц, осуществляющих Государственный санитарно-эпидемиологический надзор

      Постановления, заключения, предписания должностных лиц, осуществляющих Государственный санитарно-эпидемиологический надзор, обязательны для выполнения министерствами и ведомствами, предприятиями и организациями, учреждениями, должностными лицами и гражданами.

      Лица, виновные в неисполнении постановлений, заключений, предписаний, несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 19. Гарантии деятельности должностных лиц, осуществляющих Государственный санитарно-эпидемиологический надзор

      Главные государственные санитарные врачи, их заместители, другие должностные лица, осуществляющие Государственный санитарно-эпидемиологический надзор, являются представителями власти и находятся под защитой государства. В своей деятельности руководствуются законодательством Республики Казахстан.

Статья 20. Информационное обеспечение санитарно-эпидемиологического благополучия населения

      Информационное обеспечение санитарно-эпидемиологического благополучия населения осуществляется Государственной санитарно-эпидемиологической службой на основе государственных и отраслевых учетных и отчетных форм, а также дополнительной информации, представляемой предприятиями, организациями и учреждениями по запросам органов и учреждений Государственной санитарно-эпидемиологической службы.

Раздел IV. САНИТАРНО-ГИГИЕНИЧЕСКОЕ НОРМИРОВАНИЕ

Статья 21. Задачи санитарно-гигиенического нормирования

      Задачами санитарно-гигиенического нормирования являются:

      разработка критериев оценки влияния факторов среды обитания на здоровье населения;

      определение оптимальных или предельно допустимых величин, уровней, концентраций воздействия комплекса или отдельных факторов химического, биологического, физического и радиационного воздействия среды обитания на организм человека.

Статья 22. Санитарно-гигиенические правила и нормы, гигиенические нормативы. Порядок разработки, утверждения и пересмотра

      Гигиенические нормативы являются общегосударственными.

      Санитарно-гигиенические правила и нормы подразделяются на республиканские, региональные и местные. Санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы разрабатываются научно-исследовательскими институтами, санитарно-эпидемиологическими станциями и другими специализированными учреждениями.

      Республиканские и региональные санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы утверждаются Главным государственным санитарным врачом Республики Казахстан.

      Санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы периодически пересматриваются при появлении новых научных и практических данных.

Статья 23. Соотношение международных и республиканских санитарных правил и норм, гигиенических нормативов

      Международные санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы вводятся в действие на территории Республики Казахстан Главным государственным санитарным врачом Республики Казахстан.

Статья 24. Опубликование санитарных правил и норм, гигиенических нормативов

      Санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы подлежат обязательному опубликованию и свободному распространению.

      Должностные лица, утвердившие санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы, обязаны в месячный срок сообщить в печати о их введении.

Статья 25. Гарантии соблюдения санитарных правил и норм, гигиенических нормативов

      Акты, издаваемые центральными и местными органами государственного управления, предприятиями, учреждениями и другими организациями, не должны противоречить санитарному законодательству, препятствовать исполнению, а также ограничивать применение санитарных правил и норм, гигиенических нормативов или отменять их.

      Акты, противоречащие санитарному законодательству, подлежат отмене издавшим или вышестоящим органом по представлению Главного государственного санитарного врача соответствующей территории, либо по протесту прокурора, либо в судебном порядке.

Раздел V. САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКАЯ ЭКСПЕРТИЗА

Статья 26. Санитарно-эпидемиологическая экспертиза и ее задачи

      Санитарно-эпидемиологическая экспертиза является составной частью обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения, проводится органами и учреждениями Государственной санитарно-эпидемиологической службы и имеет задачи:

      комплексной оценки влияния объектов среды обитания на санитарно-эпидемиологическую ситуацию, здоровье населения;

      исследования причин и условий возникновения заболеваний и отравлений людей;

      оценки соответствия принимаемых решений в процессе хозяйственной или иной деятельности требованиям санитарно-гигиенических правил и норм, гигиенических нормативов.

Статья 27. Объекты санитарно-эпидемиологической экспертизы

      Санитарно-эпидемиологической экспертизы подлежат:

      технико-экономические обоснования, проекты строительства и реконструкции объектов промышленного и гражданского назначения;

      материалы санитарно-эпидемиологического анализа и оценки ситуации, состояния здоровья населения, расследования профессиональных и пищевых отравлений, случаев инфекционных заболеваний, чрезвычайных санитарно-эпидемиологических осложнений;

      проекты законов и других нормативных актов, положения которых прямо или косвенно касаются здоровья населения;

      материалы по химической и биологической, токсикологической, радиологической и пестицидной нагрузке на почву, водоемы и атмосферный воздух;

      новая продукция, технологии;

      продовольственное сырье и пищевые продукты, питьевая вода, строительные материалы, товары народного потребления;

      условия труда, отдыха, проживания, воспитания и обучения отдельных групп населения;

      условия транспортировки радиоактивных, токсических и биологических веществ.

      Проекты:

      программ социально-экономического развития, схем развития и размещения производительных сил, генеральных планов городских и сельских населенных пунктов;

      норм строительного и технологического проектирования предельно допустимых выбросов вредных веществ в атмосферный воздух и сбросов в водоемы;

      строительства и реконструкции объектов производственного и гражданского назначения и их пусковых комплексов;

      нормативно-технической документации, регламентирующей учебно-трудовую нагрузку и режим обучения, воспитания, труда, питания, отдыха детей и подростков.

Статья 28. Обязательная санитарно-эпидемиологическая экспертиза

      Центральные и местные органы государственного управления обязаны провести санитарно-эпидемиологическую экспертизу при:

      размещении объектов атомной энергетики и промышленности, объектов курортной зоны, объектов, имеющих выбросы в окружающую среду химических и биологических веществ, в случаях отсутствия предельно допустимых концентраций, ориентировочно безопасных уровней воздействия веществ и методов их определения;

      размещении, реконструкции и расширении объектов в зонах экологического бедствия и объектов с новыми технологическими процессами, не имеющих аналогов;

      обсуждении вопроса на референдуме, когда он затрагивает интересы санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

Статья 29. Санитарно-эпидемиологическая экпертиза по заявлениям

      Санитарно-эпидемиологическая экпертиза может проводиться по заявлениям государственных органов, предприятий, учреждений и организаций в случаях, не предусмотренных статьей 27 настоящего Закона.

      Научно-исследовательские учреждения, высшие учебные заведения, другие учреждения и организации обязаны, в пределах своей компетенции, проводить по поручению государственных органов, прокуратуры и суда, органов и учреждений Государственной санитарно-эпидемиологической службы санитарно-эпидемиологическую экспертизу.

Статья 30. Общественная санитарно-эпидемиологическая экспертиза

      Общественные объединения и организации могут самостоятельно назначать и проводить за счет своих средств санитарно-эпидемиологическую экспертизу, результаты которой имеют рекомендательный характер. При ее проведении используются результаты анализов аттестованных лабораторий.

      Общественные объединения и организации имеют право направлять своих представителей для участия в проведении санитарно-эпидемиологической экспертизы.

Статья 31. Проведение санитарно-эпидемиологической экспертизы

      Для проведения экспертизы, предусмотренной статьями 29-30 настоящего Закона, заказчик обеспечивает финансирование, в том числе научно- исследовательские работы, необходимость которых выявилась в ходе экспертизы, предоставляет необходимую документацию.

      Сноска. В статью 31 внесены изменения - Законом РК от 10 июля 1998 г. N 283 Z980283_

Статья 32. Решение споров по результатам экспертизы

      Споры по результатам санитарно-эпидемиологической экспертизы разрешаются независимой экспертной комиссией, либо судом на основании искового заявления заинтересованной стороны в порядке, определяемом законодательством.

      Споры предприятий, учреждений, организаций Республики Казахстан по вопросам санитарно-эпидемиологической экспертизы с другим государством рассматираваются и решаются комиссиями, образуемыми из представителей заинтересованных государств по договоренности сторон.

Раздел VI. ОРГАНИЗАЦИЯ И ПРОВЕДЕНИЕ
ПРОТИВОЭПИДЕМИЧЕСКИХ МЕРОПРИЯТИЙ

Статья 33. Предупреждение распространения инфекционных заболеваний и отравлений людей

      Больные инфекционными заболеваниями и лица с подозрением на инфекционное заболевание и бактерионосители подлежат изоляции и лечению, находившиеся в контакте с ними лица - медицинскому наблюдению и при необходимости изоляции и лечению.

      Больные хроническими инфекционными заболеваниями и хронические бактерионосители, если они по роду своей деятельности представляют опасность для окружающих, переводятся на другую работу, а при невозможности перевода увольняются с работы в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 34. Обязательность проведения профилактических прививок

      Граждане Республики Казахстан обязаны получать профилактические прививки против инфекционных заболеваний.

      Порядок, сроки их проведения и группы населения, подлежащие прививкам, определяются Министерством здравоохранения Республики Казахстан.

Статья 35. Условия введения карантина в случае угрозы возникновения эпидемий инфекционных заболеваний

      В случае угрозы заноса и распространения инфекционных заболеваний центральные и местные органы государственного управления по представлению Государственной санитарно-эпидемиологической службы на отдельных территориях вводят карантин с особыми условиями хозяйственной деятельности и жизни населения.

      Оперативное руководство по координации деятельности центральных и местных органов государственного управления, предприятий, учреждений и организаций, должностных лиц и граждан в этих случаях возлагается на Республиканскую и территориальные чрезвычайные противоэпидемические комиссии.

Статья 36. Расследование случаев инфекционных заболеваний и отравлений

      Каждый случай инфекционного заболевания и отравления людей подлежит расследованию, которое осуществляется специалистами Государственной санитарно-эпидемиологической службы.

      В ходе расследования устанавливаются:

      связь случая инфекционного заболевания или отравления с загрязнением окружающей среды или с употреблением недоброкачественных пищевых продуктов и питьевой воды, нарушением санитарных правил и норм, гигиенических нормативов и противоэпидемического режима, при этом используются результаты анализов аттестованных лабораторий;

      предприятия, учреждения, организации, должностные лица и граждане, виновные в возникновении инфекционного заболевания или отравления людей.

Статья 37. Обязательность прохождения медицинских осмотров

      В целях охраны здоровья населения, предотвращения инфекционных и паразитарных заболеваний, предупреждения профессиональных заболеваний и отравлений, несчастных случаев, обеспечения безопасности труда работники предприятий, учреждений, организаций и граждане проходят предварительные и периодические осмотры, специальные медицинские обследования.

      Перечень вредных производственных факторов, профессий, отдельных групп населения, для которых обязательны предварительные и периодические медицинские осмотры, устанавливается Министерством здравоохранения Республики Казахстан.

      Должностные лица предприятий, учреждений и организаций не допускают к работе лиц, не прошедших предварительные или периодические медицинские осмотры или признанных непригодными к работе по состоянию здоровья.

Раздел VII. САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКИЕ ТРЕБОВАНИЯ К
ХОЗЯЙСТВЕННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

Статья 38. Общие требования к хозяйственной деятельности

      Предприятия, учреждения, организации, должностные лица и граждане, осуществляя свою деятельность, обязаны:

      обеспечивать соблюдение действующего санитарного законодательства, санитарных правил и норм, гигиенических нормативов;

      разрабатывать и осуществлять санитарно-противоэпидемические мероприятия, направленные на предупреждение и ликвидацию загрязнения окружающей среды, инфекционных, паразитарных и профессиональных заболеваний;

      осуществлять самостоятельный контроль за качеством выпускаемой продукции, условиями труда работающих, производственными факторами, воздействующими на окружающую среду и здоровье населения;

      создавать условия для укрепления состояния здоровья населения и формирования здорового образа жизни.

Статья 39. Обязательность представления информации о чрезвычайных санитарно-эпидемиологических ситуациях

      В случаях возникновения аварий, массовых и групповых инфекционных, паразитарных и профессиональных заболеваний, чрезвычайного ухудшения санитарно-эпидемиологической ситуации предприятия, организации, должностные лица и граждане обязаны информировать Государственную санитарно-эпидемиологическую службу.

Статья 40. Обязанности разработчиков нормативно-технической документации

      Разработчики нормативно-технической документации обязаны:

      обеспечивать соответствие разрабатываемой документации санитарным правилам и нормам, гигиеническим нормативам;

      предоставлять на согласование Главному государственному санитарному врачу Республики Казахстан стандарты, технические условия, рецепты и другую нормативно-техническую документацию на новые виды сырья, технологическое оборудование и процессы, инструментарий, продовольственное сырье и пищевые продукты, строительные материалы, источники ионизирующего излучения, тару, химические, биологические и лекарственные вещества, упаковочные и полимерные материалы, парфюмерно-косметическую продукцию и другие товары народного потребления.

Статья 41. Санитарные требования к проектированию

      Центральные и местные органы государственной власти и управления, предприятия и учреждения, общественные объединения и организации, граждане при проектировании населенных пунктов, предприятий, зданий и сооружений, объектов промышленности и сельского хозяйства, систем водоснабжения, канализации, гидротехнических сооружений, средств транспорта, технологических процессов, изделий и оборудования, инструментария и других объектов обязаны соблюдать санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы.

      Разработанные проекты представляются на согласование в Государственную санитарно-эпидемиологическую службу.

Статья 42. Санитарные требования к содержанию и эксплуатации помещений, зданий, сооружений, оборудования, транспортных средств

      Предприятия, учреждения, организации, должностные лица и граждане обязаны обеспечивать содержание и эксплуатацию производственных и санитарно-бытовых помещений, рабочих мест, детских, лечебно-профилактических, оздоровительных, учебных и культурных учреждений, спортивных и иных зданий, жилых помещений и сооружений, технологического и иного оборудования, транспортных средств в соответствии с санитарными правилами и нормами, гигиеническими нормативами, стандартами и другими нормативно-техническими документами.

Статья 43. Санитарные требования к пищевым продуктам, их производству, транспортировке, хранению и реализации

      Предприятия, учреждения, организации, граждане, занятые производством, хранением, транспортировкой и реализацией продовольственного сырья и пищевых продуктов обязаны соблюдать санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы.

      Применение пищевых добавок и биологических веществ, технологий производства продовольственного сырья и пищевых продуктов допускается при наличии нормативно-технической документации, согласованной Главным государственным санитарным врачом Республики Казахстан.

      Поставка, реализация и использование продукции, произведенной как в Республике Казахстан, так и за ее пределами, допускается при наличии сертификата, а при его отсутствии - с обязательным проведением сертификационных исследований.

Статья 44. Санитарные требования к применению химических веществ, биологических и лекарственных средств и материалов

      Применение химических, биологических и лекарственных средств, препаратов, минеральных удобрений, стимуляторов роста растений и животных, химических средств защиты растений, полимерных и пластических масс, парфюмерно-косметической продукции допускается с разрешения Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан.

Статья 45. Санитарные требования к хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового водопользования

      Центральные и местные органы государственного управления, предприятия, учреждения и организации, граждане обязаны обеспечивать качество питьевой воды и охрану водоемов от загрязнения в местах хозяйственно-питьевого и культурно-бытового водопользования в соответствии с санитарными правилами и нормами, гигиеническими нормативами.

      Источники питьевого водоснабжения должны иметь зоны санитарной охраны, согласованные с Государственной санитарно-эпидемиологической службой.

Статья 46. Санитарные требования к атмосферному воздуху

      Атмосферный воздух в местах проживания, воздух жилых, общественных, производственных зданий и помещений, территорий промышленных предприятий должен соответствовать установленным нормативам.

Статья 47. Санитарные требования к содержанию территорий, к сбору и утилизации производственных и бытовых отходов

      Предприятия, учреждения, организации, должностные лица и граждане обязаны обеспечивать сбор, переработку, обезвреживание и захоронение производственных и бытовых отходов и содержание территорий в соответствии с санитарными правилами и нормами, установленными нормативами.

Статья 48. Санитарные требования по обеспечению радиационной безопасности

      Государственные органы, предприятия, учреждения, организации, должностные лица и граждане обязаны соблюдать нормы радиационной безопасности и санитарные правила работы с радиактивными веществами и другими источниками ионизирующих излучений.

Статья 49. Санитарные требования к условиям воспитания, обучения и производственной практики детей и подростков

      Дошкольные учреждения, школы, профессионально-технические училища, средние специальные и высшие учебные заведения и другие учебно-воспитательные объединения, а также предприятия, являющиеся базой для трудового обучения и производственной практики, обязаны обеспечивать соблюдение санитарных правил и норм, гигиенических нормативов.

Статья 50. Требования к гигиеническому воспитанию и обучению населения

      Гигиеническое воспитание и обучение, направленное на повышение культуры населения и профилактику заболеваний, должно носить всеобщий, комплексный и непрерывный характер.

      Гигиеническое воспитание и обучение осуществляется:

      в процессе воспитания детей, обучения школьников и подростков, студентов, подготовки и переподготовки специалистов различного профиля и уровня;

      путем пропаганды медицинских и гигиенических знаний через средства массовой информации.

Статья 51. Профессиональная гигиеническая подготовка руководителей, специалистов и работников

      Предприятия, учреждения, организации обязаны за счет собственных средств осуществлять профессиональную гигиеническую подготовку руководителей, специалистов и работников, деятельность которых связана:

      с производством, хранением, транспортировкой и реализацией пищевых продуктов и питьевой воды;

      с воспитанием детей, обучением школьников и подростков;

      с коммунально-бытовым обслуживанием населения;

      с вредными веществами и неблагоприятными производственными факторами и процессами.

      Сноска. В статью 51 внесены изменения - Законом РК от 10 июля 1998 г. N 283 Z980283_ .

Раздел VIII. ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ЗА НАРУШЕНИЕ
САНИТАРНОГО ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

Статья 52. Виды ответственности за нарушение санитарного законодательства

      В случаях нарушения санитарных правил и норм, гигиенических нормативов должностные лица и граждане несут дисциплинарную, административную, имущественную и уголовную ответственность в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

Статья 53. Возмещение ущерба здоровью граждан и дополнительных расходов лечебно-профилактических и санитарно-эпидемиологических учреждений

      Предприятия, организации, учреждения, должностные лица и граждане, допустившие нарушения санитарных правил и норм, гигиенических нормативов, а также противоэпидемического режима, повлекшие возникновение заболеваний и отравлений людей, обязаны возместить фактический ущерб здоровью человека и дополнительные расходы лечебно-профилактических и санитарно-эпидемиологических учреждений.

      Суммы возмещаемого ущерба здоровью человека взыскиваются с предприятий, учреждений, организаций и граждан добровольно или по решению суда.

      Возмещение дополнительных расходов лечебно-профилактических и санитарно-эпидемиологических учреждений предприятиями, учреждениями, организациями и гражданами производится добровольно или по решению суда.

Статья 54. Обжалование действий должностных лиц

      Действия должностных лиц Государственной санитарно-эпидемиологической службы могут быть обжалованы в порядке, предусмотренном действующим законодательством Республики Казахстан.

      Обжалование не приостанавливает исполнение постановлений, предписаний и решений Государственной санитарно-эпидемиологической службы.

Президент
Республики Казахстан



      ПРИМЕНЯЕМЫЕ ТЕРМИНЫ И ОПРЕДЕЛЕНИЯ

      Государственный санитарно-эпидемиологический надзор -

      деятельность Государственной санитарно-эпидемиологической службы, направленная на предупреждение и пресечение нарушений санитарного законодательства с целью сохранения и укрепления здоровья населения.

      Санитарно-эпидемиологическое благополучие, токсикологическая и радиационная безопасность - состояние среды обитания, обеспечивающее сохранение и укрепление здоровья населения.

      Санитарные правила и нормы, гигиенические нормативы - официальные документы, содержащие критерии оценки санитарно-эпидемиологического состояния среды обитания и требования по обеспечению санитарно-эпидемиологического благополучия.

      Среда обитания человека - совокупность природных, антропогенных и социальных факторов, оказывающих влияние на здоровье человека.

      Массовые заболевания - заболевания людей в конкретной местности значительно превышающие обычный уровень и объединенные воздействием одноименного неблагоприятного фактора.

      Групповое заболевание - заболевания людей в отдельных коллективах, значительно превышающие обычный уровень и объединенные временем воздействия и одноименным неблагоприятным фактором.

      Бактерионосители - клинически здоровые лица, выделяющие во внешнюю среду возбудителей инфекционных заболеваний.

      Санитарно-эпидемиологическая экспертиза - исследование и разрешение

      при помощи специалистов какого-либо санитарно-эпидемиологического вопроса, требующего специальных знаний.

      Обязательная санитарно-эпидемиологическая экспертиза - проводится в особых, определенных настоящим Законом в случаях, до принятия решения о возможности размещения, строительства, расширения, различных объектов с целью предотвращения их неблагоприятного воздействия на среду обитания человека.

      Санитарно-гигиеническое нормирование - деятельность санитарно-эпидемиологической службы по разработке оптимальных или предельно-допустимых величин, уровней, концентраций комплекса или отдельных факторов химического, биологического и физического воздействия среды обитания на организм человека.

      Профилактическая дезинфекция, дезинсекция и дератизация - комплекс мер, направленных на уничтожение бытовых насекомых, грызунов, возбудителей паразитарных и инфекционных заболеваний, систематически проводимых в жилых и общественных зданиях и на территориях.

      Очаговая дезинфекция, дезинсекция и дератизация - комплекс мер, направленных на уничтожение бытовых насекомых, грызунов, возбудителей паразитарных и инфекционных заболеваний проводимых в очагах этих заболеваний.

      Предварительные медицинские осмотры - осмотры поступающих на работу лиц, с целью определения пригодности их к работе, предупреждения общих и профессиональных заболеваний, несчастных случаев, предупреждения распространения инфекционных и паразитарных заболеваний.

      Периодические медицинские осмотры - осмотр трудящихся с целью обеспечения динамического наблюдения за состоянием здоровья, своевременного установления начальных признаков профессиональных заболеваний, предупреждения распространения инфекционных и паразитарных заболеваний проводимый в сроки, установленные Министерством здравоохранения.

      Специальные медицинские обследования - обследования отдельных групп населения с целью раннего выявления отклонений в состоянии здоровья и предупреждения распространения инфекционных и паразитарных заболеваний, порядок проведения которых устанавливается Министерством здравоохранения.