Қазақстан Республикасының Тұрмыстағы әйелдердің азаматтығы туралы конвенцияға қосылуы туралы

Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 30 желтоқсан N 19-II Заңы.

Қазақстан Республикасы БҰҰ Бас Ассамблеясының 1957 жылғы 29 қаңтардағы 1040 (XI) қарарымен қол қою және бекіту үшін ашық Тұрмыстағы әйелдердің азаматтығы туралы конвенцияға қосылсын.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н. Назарбаев

Тұрмыстағы әйелдердің азаматтығы туралы конвенция

(1957 жылғы 20 ақпан, Нью-Йорк қаласы)

Уағдаласушы мемлекеттер,

Азаматтыққа қатысты құқық пен практикадағы коллизиялар әйелдердiң некеге отыруының, некенi бұзуының немесе неке одағы болған уақытта күйеуiнiң азаматтығын өзгертуi салдарынан азаматтығын жоғалтуы немесе алуы туралы қаулының нәтижесi ретiнде пайда болатындығын ескере отырып,

Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы Адам құқығының жалпыға бiрдей декларациясының 15-бабында "Әр адамның азаматтыққа құқығы бар" екендiгiн және "ешкiм өзiнiң азаматтығынан немесе өзiнiң азаматтығын өзгерту құқығынан ерiксiз айырыла алмайтындығын" көрсеткендiгiн ескере отырып,

адам құқығы мен жынысына қарамастан баршаға арналған негiзгi бостандықтарды жаппай құрметтеуге және сақтауға ықпал ету үшiн Бiрiккен Ұлттар Ұйымымен ынтымақтастыққа ниет бiлдiре отырып,

осымен мына төмендегiлер туралы келiседi:

1-бап

Әрбiр Уағдаласушы Мемлекет өзiнiң кiм де болмасын азаматы мен шетелдiктiң арасындағы некеге отыру да, оны бұзу да, неке одағы болған кезде күйеуiнiң азаматтығын өзгертуi де автоматты түрде оның әйелiнің азаматтығында көрсетiлмейдi деп келiседi.

2-бап

Әрбiр Уағдаласушы Мемлекет өзiнiң кiм де болмасын азаматының қандай да болмасын басқа мемлекеттiң азаматтығын өз еркiмен алуы да, өзiнiң кiм де болмасын азаматының өз азаматтығынан бас тартуы да бұл азаматтың әйелiнiң өз азаматтығын сақтауына кедергi келтiрмейтiн болады деп келiседi.

3-бап

1. Әрбiр Уағдаласушы Мемлекет өзiнiң қандай да болмасын азаматында тұрмыстағы шетелдiк әйел өтiнiшi бойынша қанатының астына алудың арнайы оңайлатылған тәртібімен өзiнің күйеуiнiң азаматтығын ала алады деп келiседi. Мұндай азаматтықты сыйлау мемлекеттік қауiпсiздiк мүддесiнде немесе жариялы тәртiппен белгiленетiн шектеулердiң объектiсi болуы мүмкiн.

2. Әрбiр Уағдаласушы Мемлекет осы Конвенция оған сәйкес кiм де болмасын өзiнің азаматына тұрмысқа шыққан шетелдiк әйел құқығы бойынша, өз өтiнiшiмен өзiнiң күйеуiнiң азаматтығын ала алатын қандай да болмасын заңдарды немесе сот практикасын қозғаушы ретiнде түсiндiрiлмейдi деп келiседi.

4-бап

1. Осы Конвенция Бiрiккен Ұлттар Ұйымының мүшесi кез келген мемлекеттiң атынан, сондай-ақ Бiріккен Ұлттар Ұйымының кез келген мамандандырылған мекемесiнiң мүшесi болып табылатын немесе кейiннен болатын немесе Халықаралық Сот Мәртебесiнiң қатысушысы болып табылатын немесе кейiннен болатын кез келген мемлекеттiң атынан немесе Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы шақыру жiберетiн кез келген басқа мемлекеттiң атынан қол қою және бекіту үшiн ашық.

2. Осы Конвенция бекітуге жатады және бекітілген грамоталар Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға тапсырылады.

5-бап

1. Осы Конвенция оған 4-баптың 1-тармағында айтылған барлық мемлекеттердiң қосылуы үшiн ашық.

2. Қосылу Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына қосылу туралы грамотаны сақтауға тапсыру арқылы жасалады.

6-бап

1. Осы Конвенция алтыншы бекіту грамотасын немесе қосылу туралы грамотаны сақтауға тапсырған күннен бастап тоқсаныншы күнi күшiне енедi.

2. Осы Конвенцияны бекiткен немесе алтыншы бекіту грамотасын немесе қосылу туралы грамотаны сақтауға тапсырғанға дейiн оған қосылған әрбiр мемлекет үшiн Конвенция бұл мемлекеттер өзiнiң бекіту грамотасын немесе қосылу туралы грамотаны сақтауға тапсырған күннен бастап 90-шы күнi күшiне енедi.

7-бап

1. Осы Конвенция халықаралық қатынасы үшiн қандай да болмасын Уағдаласушы мемлекеттердiң бiрi жауапты барлық өзiн өзi басқармайтын, қамқорлықтағы, отарлық және басқа да билеушiлiктегi аумақтарға кiрмейтiндерге қатысты қолданылады; осы баптың 2-тармағының қаулысын сақтау шартымен тиiстi Уағдаласушы Мемлекет билеушiлiкке кiрмейтiн қандай да бiр аумаққа қатысты қол қою, бекіту немесе қосылу кезiнде осы Конвенция мұндай қол қоюдың, бекітудiң немесе қосылудың нәтижесiнде iрsо facto қолданылатындығын мәлiмдейдi.

2. Билеушiлікке кiретiн қандай да болмасын аумақ ол билеушiлiк аумағымен бiртұтас ретiнде азаматтыққа қатысты болғандықтан қаралатын әрбiр жағдайда және Уағдаласушы Мемлекеттiң немесе билеушiлiкке кiрмейтiн аумақтың конституциялық заңдарының немесе практикасының негiзiнде әрбiр жағдайда осы аумаққа қатысты осы Конвенцияны қолдану үшiн соңғысының алдын ала келісімi талап етiледi, Уағдаласушы Мемлекет осы Уағдаласушы Мемлекет Конвенцияға қол қойылған күннен бастап он екi айлық мерзiмде осы билеушiлiкке кiрмейтiн аумақтың қажеттi келісімiн алуға шара қабылдауы тиiс, ал мұндай келісім алынғаннан кейiн Уағдаласушы Мемлекет ол туралы Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысын құлақтандырады. Осы Конвенция мұндай құлақтандыруда аталған аумаққа немесе аумақтарға қатысты оны Бас хатшы алған күннен бастап қолданылады.

3. Осы баптың 2-тармағында айтылған он екi айлық мерзiм аяқталғаннан кейiн тиiстi Уағдаласушы Мемлекет Бас хатшыға халықаралық қатынас үшiн ол жауапты және осы Конвенцияның қолданылуына келісім алынбаған билеушiлiкке кiрмейтiн сол аймақтармен өзiнiң консультацияларының нәтижелерi туралы хабарлайды.

8-бап

1. Кез келген мемлекет қол қою, бекіту немесе қосылу кезiнде 1 және 2-баптарын қоспағанда, осы Конвенцияның кез келген бабына ескерту жасай алады.

2. Егер қандай да болмасын мемлекет осы баптың 1-тармағына сәйкес ескерту жасаса, онда бұл ескерту ол қатысты сол қаулыны немесе сол қаулыларды қоспағанда, Конвенцияның ескерту жасаған мемлекет пен оған басқа қатысушылардың арасындағы қатынастардағы мiндеттi сипатын қозғамайды. Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы Конвенцияға қатысушы болып табылатын немесе болатын барлық мемлекеттерге осы ескертудiң мәтiнiн хабарлайды. Осы Конвенцияға қатысушы болып табылатын немесе кейiннен болатын кез келген мемлекет Бас хатшыға өзi осы Конвенция арқылы бұл ескертудi жасаған мемлекетпен байланыстымын деп санауға келiспейтiндiгi туралы хабарлай алады. Мұндай құлақтандыру осы Конвенцияның қатысушысы болып табылатын мемлекетке қатысты Бас хатшының хабарлауы күнiнен бастап есептегенде және кейiн оның қатысушы болған мемлекетке қатысты бекіту грамотасы немесе қосылу туралы грамота сақтап қойылған күннен бастап есептегенде тоқсан күннiң iшiнде жасалуы тиiс. Мұндай құлақтандыру жағдайында Конвенция мұндай құлақтандыру шыққан мемлекет пен ескерту жасаған мемлекеттiң арасында қолданылмайды.

3. Осы баптың 1-тармағына сәйкес ескерту жасаған әрбiр мемлекет ол қабылданғаннан кейiн кез келген уақытта Бiрiккен Ұлттар Ұйымы Бас хатшысының атына құлақтандыру жiберу арқылы оны толық немесе iшiнара керi қайтарып ала алады. Мұндай құлақтандыру ол алынған күннен бастап күшiне енедi.

9-бап

1. Кез келген Уағдаласушы Мемлекет Бiрiккен Ұлттар Ұйымы Бас хатшысына жазбаша құлақтандыру жiберу жолымен осы Конвенцияның күшiн жоя алады. Күшiн жою Бас хатшы бұл құлақтандыруды алған күннен бастап бiр жыл өткен соң күшiне енедi.

2. Осы Конвенция оның нәтижесiнде бұл Конвенцияға қатысушылардың саны алтыдан төмен болатын күшiн жою күшiне енген күнi өзiнiң күшiн жояды.

10-бап

Екi немесе одан көп Уағдаласушы Мемлекеттердiң арасындағы осы Конвенцияның түсiндiрiлуi мен қолданылуына қатысты, келiссөздер арқылы шешiлмеген кез келген дау кез келген дауласушы тараптың талап етуi бойынша, егер тараптар реттеудiң өзге де тәсiлi туралы келiспесе Халықаралық Сотқа шешуге берiледі.

11-бап

Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Бiрiккен Ұлттар Ұйымының барлық мүшелерiне, және осы Конвенцияның 4-бабының 1-тармағында айтылған оның мүшелiгiнде тұрмайтын мемлекеттерге мыналар туралы:

а) 4-бапқа сәйкес бекіту грамоталарына қол қойылғандығы туралы және алынғандығы туралы;

b) 5-бапқа сәйкес грамота алынғандығы және қосылу туралы;

с) 6-бапқа сәйкес осы Конвенция күшiне енетiн күнi туралы;

d) 8-бапқа сәйкес алынған хабарлаулар мен құлақтандырулар туралы;

е) 9-баптың 1-тармағына сәйкес алынған сақтап қою туралы құлақтандырулар туралы;

f) 9-баптың 2-тармағына сәйкес Конвенцияның күшi жойылғаны туралы хабарлайды.

12-бап

1. Ағылшынша, испанша, қытайша, орысша және французша мәтiндерi бiрдей тең болып табылатын осы Конвенция Бiрiккен Ұлттар Ұйымының архивiне сақтауға тапсырылады.

2. Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы Конвенцияның расталған көшiрмелерiн барлық мемлекеттерге - Бiрiккен Ұлттар Ұйымына барлық мүше мемлекеттерге, сондай-ақ және 4-баптың 1-тармағында айтылған оның мүшелiгiнде тұрмайтын мемлекеттерге қайта жөнелтедi.

On accession of the Convention on the Nationality of Married Women

Law of the Republic of Kazakhstan of 30 December 1999

To accede the International Convention on the Nationality of Married Women opened for signature and ratification by the resolution 1040 (XI) of the UN General Assembly of 29 January 1957.

President
of the Republic of Kazakhstan N. NAZARBAYEV

Convention on the Nationality of Married Women

(New York, 20 February 1957)

The Contracting States,
Recognizing that, conflicts in law in practice with reference to nationality arise as a result of provisions concerning the loss or acquisition of nationality by women as a result of marriage, of its dissolution or of the change of nationality by the husband during marriage,
Recognizing that, in article 15 of the Universal Declaration of Human Rights, the General Assembly of the United Nations has proclaimed that "everyone has the right to a nationality" and that "no one shall be arbitrarily deprived of his nationality nor denied the right to change his nationality",
Desiring to co-operate with the United Nations in promoting universal respect for, and observance of, human rights and fundamental freedoms for all without distinction as to sex,
Hereby agree as hereinafter provided:

Article 1

Each Contracting State agrees that neither the celebration nor the dissolution of a marriage between one of its nationals and an alien, nor the change of nationality by the husband during marriage, shall automatically affect the nationality of the wife.

Article 2

Each Contracting State agrees that neither the voluntary acquisition of the nationality of another State nor the renunciation of its nationality by one of its nationals shall prevent the retention of its nationality by the wife of such national.

Article 3

1. Each Contracting State agrees that the alien wife of one of its nationals may, at her request, acquire the nationality of her husband through specially privileged naturalization procedures; the grant of such nationality may be subject to such limitations as may be imposed in the interests of national security or public policy.
2. Each Contracting State agrees that the present Convention shall not be construed as affecting any legislation or judicial practice by which the alien wife of one of its nationals may, at her request, acquire her husband's nationality as a matter of right.

Article 4

1. The present Convention shall be open for signature and ratification on behalf of any State Member of the United Nations and also on behalf of any other State which is or hereafter becomes a member of any specialized agency of the United Nations, or which is or hereafter becomes a Party to the Statute of the International Court of Justice, or any other State to which an invitation has been addressed by the General Assembly of the United Nations.
2. The present Convention shall be ratified and the instruments of ratification shall be deposited with the Secretary-General of the United Nations.

Article 5

1. The present Convention shall be open for accession to all States referred to in paragraph I of article 4.
2. Accession shall be effected by the deposit of an instrument of accession with the Secretary-General of the United Nations.

Article 6

1. The present Convention shall come into force on the ninetieth day following the date of deposit of the sixth instrument of ratification or accession.
2. For each State ratifying or acceding to the Convention after the deposit of the sixth instrument of ratification or accession, the Convention shall enter into force on the ninetieth day after deposit by such State of its instrument of ratification or accession.

Article 7

1. The present Convention shall apply to all non-self-governing, trust, colonial and other non-metropolitan territories for the international relations of which any Contracting State is responsible; the Contracting State concerned shall, subject to the provisions of paragraph 2 of the present article, at the time of signature, ratification or accession declare the non-metropolitan territory or territories to which the Convention shall apply ipso facto as a result of such signature, ratification or accession.
2. In any case in which, for the purpose of nationality, a non-metropolitan territory is not treated as one with the metropolitan territory, or in any case in which the previous consent of a non-metropolitan territory is required by the constitutional laws or practices of the Contracting State or of the non-metropolitan territory for the application of the Convention to that territory, that Contracting State shall endeavour to secure the needed consent of the non-metropolitan territory within the period of twelve months from the date of signature of the Convention by that Contracting State, and when such consent has been obtained the Contracting State shall notify the Secretary-General of the United Nations. The present Convention shall apply to the territory or territories named in such notification from the date of its receipt by the Secretary-General.
3. After the expiry of the twelve-month period mentioned in paragraph 2 of the present article, the Contracting States concerned shall inform the Secretary-General of the results of the consultations with those non-metropolitan territories for whose international relations they are responsible and whose consent to the application of the present Convention may have been withheld.

Article 8

1. At the time of signature, ratification or accession, any State may make reservations to any article of the present Convention other than articles 1 and 2.
2. If any State makes a reservation in accordance with paragraph 1 of the present article, the Convention, with the exception of those provisions to which the reservation relates, shall have effect as between the reserving State and the other Parties. The Secretary-General of the United Nations shall communicate the text of the reservation to all States which are or may become Parties to the Convention. Any State Party to the Convention or which thereafter becomes a Party may notify the Secretary-General that it does not agree to consider itself bound by the Convention with respect to the State making the reservation. This notification must be made, in the case of a State already a Party, within ninety days from the date of the communication by the Secretary-General; and, in the case of a State subsequently becoming a Party, within ninety days from the date when the instrument of ratification or accession is deposited. In the event that such a notification is made, the Convention shall not be deemed to be in effect as between the State making the notification and the State making the reservation.
3. Any State making a reservation in accordance with paragraph 1 of the present article may at any time withdraw the reservation, in whole or in part, after it has been accepted, by a notification to this effect addressed to the Secretary-General of the United Nations. Such notification shall take effect on the date on which it is received.

Article 9

1. Any Contracting State may denounce the present Convention by written notification to the Secretary-General of the United Nations. Denunciation shall take effect one year after the date of receipt of the notification by the Secretary-General.
2. The present Convention shall cease to be in force as from the date when the denunciation which reduces the number of Parties to less than six becomes effective.

Article 10

Any dispute which may arise between any two or more Contracting States concerning the interpretation or application of the present Convention which is not settled by negotiation, shall, at the request of any one of the parties to the dispute, be referred to the International Court of Justice for decision, unless the parties agree to another mode of settlement.

Article 11

The Secretary-General of the United Nations shall notify all States Members of the United Nations and the non-member States contemplated in paragraph 1 of article 4 of the present Convention of the following:
(a) Signatures and instruments of ratification received in accordance with article 4;
(b) Instruments of accession received in accordance with article 5;
(c) The date upon which the present Convention enters into force in accordance with article 6;
(d) Communications and notifications received in accordance with article 8;
(e) Notifications of denunciation received in accordance with paragraph 1 of article 9;
(f) Abrogation in accordance with paragraph 2 of article 9.

Article 12

1. The present Convention, of which the Chinese, English, French, Russian and Spanish texts shall be equally authentic, shall be deposited in the archives of the United Nations.
2. The Secretary-General of the United Nations shall transmit a certified copy of the Convention to all States Members of the United Nations and to the non-member States contemplated in paragraph 1 of article 4.