ИПС "Әділет"

В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить профессиональный стандарт "Актуарий" согласно приложению к настоящему постановлению.

2. Департаменту страхового рынка и актуарных расчетов в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) в течение пяти календарных дней со дня принятия настоящего постановления его направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течении десяти рабочих дней после официального опубликования настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Агентства
Республики Казахстан по регулированию и
развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

Приложение к постановлению
Правления Агентства
Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка
от 29 января 2024 года № 3

Профессиональный стандарт "Актуарий"

Глава 1. Общие положения

1. Область применения профессионального стандарта: профессиональный стандарт "Актуарий" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", Правилами разработки и (или) актуализации профессиональных стандартов, утвержденными приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 7 сентября 2023 года № 377 (зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 сентября 2023 года под № 33401), устанавливает требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда, а также предназначен для формирования образовательных программ, в том числе для обучения персонала, разработки материалов для сертификации работников и выпускников организаций образования, решения широкого круга задач в деятельности на финансовом рынке. На основании настоящего профессионального стандарта организации могут разрабатывать для внутреннего применения корпоративные профессиональные стандарты для работников с уточнением уровня профессионального образования, перечня трудовых функций, знаний, умений и навыков с учетом особенностей организации производства, труда и управления, их ответственности. Профессиональный стандарт "Актуарий" применяется в отношении услуг, оказываемых юридическими лицами.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

1) актуарий – физическое лицо, сдавшее экзамены по минимальной обязательной программе обучения актуариев, установленной нормативным правовым актом уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее – уполномоченный орган);

2) резерв заявленных, но неурегулированных убытков – оценка неисполненных или исполненных не полностью на отчетную дату обязательств страховой (перестраховочной) организации по осуществлению страховых выплат, включая расходы на урегулирование убытков;

3) резерв незаработанных премий – часть страховой премии (взносов) по договору страхования (перестрахования), относящаяся к оставшемуся на дату расчета периоду действия страховой защиты (незаработанная премия), предназначенная для исполнения обязательств по обеспечению предстоящих выплат, в случае их возникновения в следующих отчетных периодах;

4) резерв произошедших, но незаявленных убытков (далее - РПНУ) – оценка обязательств страховой (перестраховочной) организации по осуществлению страховых выплат, включая расходы по урегулированию убытков, возникших в связи со страховыми случаями, произошедшими в отчетном или предшествующих ему периодах, о факте наступления, которых в установленном законом Республики Казахстан или договором порядке не заявлено страховой (перестраховочной) организации в отчетном или предшествующих ему периодах;

5) расходы по урегулированию страховых убытков – сумма денег, необходимых страховой (перестраховочной) организации для оплаты экспертных, консультационных или иных услуг, связанных с оценкой размера и снижением ущерба (вреда), нанесенного имущественным интересам страхователя, возникших в связи со страховыми случаями.

3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

1) НРК – национальная рамка квалификаций;

2) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

3) ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности;

4) ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник;

5) КС - квалификационный справочник.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

4. Название профессионального стандарта: Актуарий

5. Код профессионального стандарта: К66210

6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

K Финансовая и страховая деятельность

66 Вспомогательная деятельность в сфере финансовых услуг и страхования

66.2 Вспомогательная деятельность по страхованию и пенсионному обеспечению

66.21 Оценка страховых рисков и убытков

66.21.0 Оценка страховых рисков и убытков

7. Краткое описание профессионального стандарта: Актуарий охватывает специалистов в сфере страхования.

8. Перечень карточек профессий:

1) Актуарий - 7 уровень ОРК

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Актуарий":
Код группы:	2120-2
Код наименования занятия:	2120-2-001
Наименование профессии:	Актуарий
Уровень квалификации по ОРК:	7
подуровень квалификации по ОРК:
Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих", зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года под № 22003). Аналитик в области страхования (андеррайтер) § 92 п. 195.
Уровень профессионального образования:	Уровень образования: высшее и(или) послевузовское образование	Специальность: Бизнес и управление Экономика и бизнес, Финансы, Математика и статистика	Квалификация: -
Требования к опыту работы:	Опыт работы не менее одного года в области проведения актуарных исследований и (или) актуарных расчетов в финансовых организациях, в уполномоченном органе.
Связь с неформальным и информальным образованием:
Другие возможные наименования профессии:	4314-9-002 Служащий по актуарным расчетам
Основная цель деятельности:	Анализ и управление финансовыми рисками, связанными со страхованием, разработкой страховых тарифов и оценка страховых резервов
Описание трудовых функций
Перечень трудовых функций:	Обязательные трудовые функции:	1. Оценка обязательств по договорам страхования (перестрахования) 2. Разработка методологии исчисления экономического обоснования страховых тарифов и анализ прибыльности страховых продуктов 3. Анализ и количественная, финансовая оценка рисков и (или) обусловленных наличием рисков финансовых обязательств и составление актуарных заключений
	Дополнительные трудовые функции:
Трудовая функция 1: Оценка обязательств по договорам страхования (перестрахования)
	Навык 1: Расчет резерва незаработанной премии, резерва не произошедших убытков, резервов убытков и дополнительных резервов	Умения: 1. РасчҰт резервов незаработанной премии. 2. Определение прогнозных параметров, влияющих на величину резервов. 3. Расчет вероятности смерти, дожития, несчастных случаев и прочих страховых событий. 4. Расчет резервов не произошедших убытков. 5. Определение и расчҰт. коэффициентов развития убытков. 6. Расчет резервов убытков. 7. Определение потребности в формировании дополнительных резервов по договорам страхования (перестрахования). 8. Выборка и расчет оптимальных моделей актуарных расчетов.
		Знания: 1. Основы теории вероятности (вероятность события, свойства вероятности, распределение вероятности, ожидаемые события). 2. Нормативные правовые акты в сфере страхования. 3. Стандарты актуарной практики. 4. Методики расчета резерва не произошедших убытков. 5. Стандарты международных стандартов финансовой отчетности (далее - стандарты МСФО) в части резервов. 6. Актуарные методики расчета резервов убытков.
	Возможность признания навыка:	-
	Навык 2: Определение доли перестраховщика в страховых резервах (активы перестрахования)	Умения: 1. Определение доли ответственности по договору перестрахования. 2. Определение размера собственного удержания. 3. Анализ договора перестрахования и определение покрытия перестраховщика по заявленным претензиям (убыткам). 4. Определение РПНУ с учетом и без учета доли перестраховщика.
		Знания: 1. Основы и виды перестрахования. Условия перестрахования при пропорциональном и непропорциональном перестраховании. 2. Нормативные требования уполномоченных органов по расчету страховых резервов. 3. Законодательство о страховании и страховой деятельности. 4. Стандарты МСФО.
	Возможность признания навыка:	-
Трудовая функция 2: Разработка методологии исчисления экономического обоснования страховых тарифов и анализ прибыльности страховых продуктов
	Навык 1: Расчет ставок страховых тарифов и страховых премий	Умения: 1. Организация сбора, систематизации и анализа статистической информации. 2. Расчет составляющих страхового тарифа, включая вероятность страхового случая. 3. Выявление факторов, влияющих на вероятность страхового случая и тяжесть ущерба. 4. Формирование страховых тарифов в зависимости от пакета рисков и услуг. 5. Определение фиксированных, переменных, прямых и косвенных расходов. 6. Определение текущей ожидаемой стоимости денежных потоков.
		Знания: 1. Основы теории вероятности. 2. Нормативные правовые акты в сфере страхования и актуарной деятельности. 3. Международные стандарты актуарной практики. 4. Методики оценки и прогнозирования убытков в страховании (окончательные накопленные с учетом трендов). 5. Определение степени влияния рисков и факторов на величину страхового тарифа.
	Возможность признания навыка:	-
	Навык 2: Оценка прибыльности страховых продуктов	Умения: 1. Определение основных рисков, по которым происходят страховые случаи. 2. Оценивание ущерба от реализации тех или иных рисков, входящих в страховой продукт. 3. Использование математических моделей и их параметров, соответствующих нормам актуарной деятельности для осуществления актуарных расчетов 4. Расчет резервов на каждый год действия страховых полисов. 5. Оптимально выбирать актуарные допущения. 6. Расчет вероятности и определение ожидаемых величин. 7. Определение притока и оттока денежных средств как по отдельному страховому полису, так и по совокупности договоров.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Совместные приказ Министра финансов Республики Казахстан от 6 февраля 2018 года № 130 и постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 февраля 2018 года № 23 "Об утверждении Правил представления заключения о соответствии размера страховых резервов по незаработанным премиям, непроизошедшим убыткам, заявленным, но неурегулированным убыткам, произошедшим, но незаявленным убыткам требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16569). 3. Понимание программ и условий страхования. 4. Методы математического моделирования и формализации задач для осуществления актуарных расчетов. 5. Критерии выбора рентабельных проектов. 6. Нормативные и методические документы по актуарной практике.
	Возможность признания навыка:	-
	Навык 3: Оценка платежеспособности страховой (перестраховочной) организации, включая стрессовые сценарии	Умения: 1. Оценка обязательства страховой организации по договорам страхования (перестрахования). 2. Расчет и оценка справедливой стоимости активов страховой организации. 3. Проведение стресс тестирования, определение возможных убытков при реализации стрессовых сценариев.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Требования к системе управления рисками и внутреннего контроля страховой группы. 3. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 16 февраля 2004 года № 35 "Об утверждении Требований к порядку проведения внутреннего аудита страховой (перестраховочной) организации, филиала страховой (перестраховочной) организации – нерезидента Республики Казахстан" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 2752). 4. Операционная деятельность страховой организации. 5. Требования нормативных правовых актов к порядку оценки и расчета обязательств по договорам страхования (перестрахования). 6. Построение моделей, актуарное моделирование.
	Возможность признания навыка:	-
Трудовая функция 3: Анализ и количественная, финансовая оценка рисков и (или) обусловленных наличием рисков финансовых обязательств и составление актуарных заключений
	Навык 1: Оценка рисков	Умения: 1. Организация сбора, систематизации и анализа информации. 2. Оценка рисков. 3. Оценка факторов, влияющих на вероятность наступления риска.
		Знания: 1. Основы теории вероятности. 2. Нормативные правовые акты в сфере оценки рисков. 3. Международные стандарты рисков. 4. Оценки рисков.
	Возможность признания навыка:	-
	Навык 2: Составление актуарных заключений и определение размеров займов	Умения: 1. Организация сбора, систематизации и анализа информации. 2. Использование математических моделей и их параметров, соответствующих нормам актуарной деятельности для осуществления актуарных расчетов 3. Расчет убытка и выкупных сумм. 4. Выявление факторов, влияющих на вероятность наступления страховых случаев. 5. Анализ страхового портфеля.
		Знания: 1. Основы теории вероятности. 2. Закон "О страховой деятельности". 3. Требования к формированию, методике расчета страховых резервов и их структуре. 4. Международные стандарты. 5. Методики расчета и оценки обязательств по договорам страхования (перестрахования).
	Возможность признания навыка:	-
Требования к личностным компетенциям:	Аналитическое мышление Стрессоустойчивость Умение быстро принимать решения, работа в команде Умение формулировать результаты полученных расчетов и исследований
Список технических регламентов и национальных стандартов:	Требования к уровню квалификации и получению разрешительного документа уполномоченного органа установлены Законом РК "О страховой деятельности" и Постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 августа 2018 года № 191.
Связь с другими профессиями в рамках ОРК:	Уровень ОРК:	Наименование профессии:
	6	Финансовый аналитик
	6	Специалист в банковской сфере
	6	Специалист рынка капитала
	6	Специалист по рискам
	6	Специалист в сфере страхования

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

10. Наименование государственного органа: Агентство Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

11. Исполнитель: Ахмамбетов Олжас Урумбекович, +7 (727) 237-11-11 (6981), Olzhas.Akhmambetov@finreg.kz.

12. Организации (предприятия) участвующие в разработке: Агентство Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

Исполнители: Ахмамбетов Олжас Урумбекович, +7 (727) 237-11-11 (6981), Olzhas.Akhmambetov@finreg.kz;

13. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Отраслевой совет по профессиональным квалификациям, востребованным на финансовом рынке (Протокол №2 от 20 декабря 2023 года).

14. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение от 15 декабря 2023 года.

15. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Заключение №17207/06 от 22 декабря 2023 года.

16. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 года.

17. Дата ориентировочного пересмотра: 11 января 2027 года.

"Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес "Актуарий" кәсіптік стандарты бекітілсін.

2. Сақтандыру нарығы және актуарлық есеп айырысу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы қаулы қабылданған күннен бастап күнтізбелік бес күн ішінде оны ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына қазақ және орыс тілдерінде жіберуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Қаржы нарығын реттеу және
дамыту агенттігінің Төрағасы

М. Әбілқасымова

Қазақстан Республикасы
Қаржы нарығын реттеу
және дамыту агенттігі
Басқармасының
2024 жылғы 29 қаңтардағы
№ 3 қаулысына
қосымша

Кәсіптік стандарт: "Актуарий"

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Кәсіптік стандарттың қолданылу саласы: "Актуарий" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 7 қыркүйектегі № 377 бұйрығымен бекітілген кәсіптік стандарттарды әзірлеу және (немесе) өзектендіру қағидаларымен әзірленді (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 11 қыркүйекте № 33401 болып тіркелді), біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды белгілейді, сондай-ақ білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде қызметкерлерді оқытуға, білім беру ұйымдарының қызметкерлері мен түлектерін сертификаттауға арналған материалдарды әзірлеуге, қаржы нарығындағы қызметтегі кең ауқымды міндеттерді шешуге арналған. Осы кәсіптік стандарттың негізінде ұйымдар өндірісті, еңбек пен басқаруды ұйымдастырудың ерекшеліктерін, олардың жауапкершілігін ескере отырып, кәсіптік білім беру деңгейін, еңбек функцияларының, білімдері мен дағдыларының тізбесін нақтылай отырып, қызметкерлерге арналған корпоративтік кәсіптік стандарттарды ішкі қолдану үшін әзірлей алады. "Актуарий" кәсіптік стандарты заңды тұлғалар мен жеке тұлғалар көрсететін қызметтерге қолданылады.

2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) актуарий – уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген актуарийлерді оқытудың ең төмен міндетті бағдарламасы бойынша емтихан тапсырған жеке тұлға;

2) мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар резерві – мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар резерві – сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының есеп беру күніне шығындарды реттеуге шығыстарды қоса алғанда, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру бойынша орындалмаған немесе толық орындалмаған міндеттемелерінің бағалануы;

3) еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар резерві – сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша сақтандыру сыйлықақысының (жарналарының) есептеу күніне қалған сақтандыру арқылы қорғаудың қолданыс кезеңіне жататын бөлігі (еңбек сіңірілмеген сыйлықақы), ол міндеттемелер келесі есепті кезеңдерде туындаған жағдайда, алдағы төлемдерді қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелерді орындауға арналған;

4) орын алған, бірақ мәлімделмеген шығындар резерві (бұдан әрі – ОМШР) – сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының есепті кезеңде немесе оның алдындағы кезеңдерде орын алған, басталуы фактісі туралы Қазақстан Республикасының заңында немесе шартта белгіленген тәртіппен сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы есепті кезеңде немесе оның алдындағы кезеңдерде мәлімдемеген сақтандыру жағдайларына байланысты туындаған шығындарды реттеу бойынша шығыстарды қоса алғанда, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерінің бағалауы;

5) сақтандыру шығындарын реттеу жөніндегі шығыстар – сақтандыру жағдайына байланысты туындаған сақтанушының мүліктік мүддесіне келтірілген залалдың (зиянның) көлемін бағалауға және оны азайтуға байланысты сараптамалық, консультациялық және өзге де көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу үшін сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына қажетті ақша сомасы.

3. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

1) ҰБШ – ұлттық біліктілік шеңбері;

2) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

3) ЭҚЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші;

4) БТБА – бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

5) БА – біліктілік анықтамалығы.

2-тарау. Кәсіптік стандарт паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: Актуарий

5. Кәсіптік стандарттың коды: К66210

6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

Қаржылық және сақтандыру қызметі

66 Қаржылық көрсетілетін қызметтер мен сақтандыру саласындағы қосалқы қызмет

66.2 Сақтандыру және зейнетақымен қамсыздандыру бойынша қосалқы қызмет

66.21 Сақтандыру тәуекелдері мен шығындарын бағалау

66.21.0 Сақтандыру тәуекелдері мен шығындарын бағалау

7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаты: Актуарий сақтандыру және зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы мамандарды қамтиды.

8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

1) Актуарий - СБШ 7-деңгейі

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Актуарий" кәсібінің карточкасы:
Топтың коды:	2120-2
Кәсіп атауының коды:	2120-2-001
Кәсіптің атауы:	Актуарий
СБШ бойынша біліктілік деңгейі:	7
СБШ бойынша біліктілік кіші деңгейі:	4314-9-002 Актуарлық есеп жүргізуші
БТБА, БА бойынша біліктілік және басқа да үлгілік біліктілік сипаттамаларының деңгейі:	Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы. Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелген. Сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) § 92, 195-т.
Кәсіптік білімінің деңгейі:	Білім деңгейі: жоғары оқу орнынан кейінгі білім	Мамандық: Бизнес және басқару Экономика және бизнес, қаржы		Біліктілік: -
Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:	Қаржы ұйымдарында, уәкілетті органда актуарлық зерттеулер және (немесе) актуарлық есеп айырысулар жүргізу саласында кемінде бір жыл жұмыс тәжірибесі
Формалды емес және информалды біліммен байланыс:
Кәсіптің басқа да ықтимал атаулары:
Қызметтің негізгі мақсаты:	Сақтандырумен, сақтандыру тарифтерін әзірлеумен және резервтерді басқарумен байланысты қаржы тәуекелдерін талдау және басқару
Еңбек функцияларының сипаты
Еңбек функцияларының тізбесі:	Міндетті еңбек функциялары:		1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді бағалау 2. Сақтандыру тарифтерінің экономикалық негіздемесін есептеу әдіснамасын әзірлеу және сақтандыру өнімдерінің табыстылығын талдау 3. Тәуекелдерді және (немесе) тәуекелдердің болуына байланысты қаржы міндеттемелерін талдау және сандық, қаржылық бағалау және актуарлық қорытындылар жасау
	Қосымша еңбек функциялары:
1-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді бағалау
	1-дағды: Сақтандыру резервтерін және қайта сақтандырушылардың сақтандыру резервтеріндегі үлесін есептеу		Машықтары: 1. Резервтер шамасына әсер ететін болжамды өлшемдерді анықтау (инфляцияның болжамды мәні, кірістілік және т.б.). 2. Сақтандыру резервтерін есептеудің құрамдас өлшемдерін анықтау (өлім-жітім кестелерін құру, шығындардың даму коэффициенттерін анықтау және т.б.) 3. Еңбек сіңірілмеген сыйлықақы резервтерін есептеу 4. Шығындар резервтерін есептеу (орын алған, бірақ мәлімделмеген шығындар резерві және мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар резерві). 5. Реттелмеген шығындар резервін есептеу. 6. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қосымша резервтерді қалыптастыруға қойылатын қажеттіліктерді анықтау. 7. Қайта сақтандырушының сақтандыру резервтеріндегі үлесін және өзінің ұстап қалу мөлшерін айқындау. 8. Актуарлық есеп айырысудың оңтайлы модельдерін таңдау және есептеу.
			Білуге тиіс: 1. Ықтималдық теориясының негіздері (оқиға ықтималдығы, ықтималдық қасиеттері, ықтималдықтың таралуы, күтілетін оқиғалар) және математикалық статистика. 2. Актуарлық практиканың стандарттары 3. Сақтандыру және актуарлық қызмет саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 4. Резервтерді есептеу әдістемесі 5. Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының (бұдан әрі – ХҚЕС стандарттары) сақтандыру саласындағы стандарттары 6. Шығындардың резервтерін есептеудің актуарлық әдістері.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:		-
	Дағдыны тану мүмкіндігі:		-
	2-дағды: Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді бағалау		Машықтары: 1. Қайта сақтандыру шарты бойынша жауапкершілік үлесін анықтау. 2. Өзіңіздің шегерім сомасын анықтау. 3. Қайта сақтандыру шартын талдау және қайта сақтандырушының мәлімделген талаптарды (залалдарды) жабуын анықтау.Болашақ ақша ағындарының келтірілген, күтілетін құнын бағалау үшін кірістілік мөлшерлемесін анықтау. 4. Қайта сақтандырушының үлесі бар және онсыз КХШАР анықтау.
			Білуге тиіс: 1. Қайта сақтандырудың негіздері мен түрлері. Пропорционалды және пропорционалды емес қайта сақтандырудың қайта сақтандыру шарттары. 2. Уәкілетті органдардың сақтандыру резервтерін есептеуге қойылатын нормативтік талаптары. 3. Сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнама. 4. ХҚЕС стандарттары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:		-

2-еңбек функциясы: Сақтандыру тарифтерінің экономикалық негіздемесін есептеу әдістемесін әзірлеу және сақтандыру өнімдерінің кірістілігін талдау
	1-дағды: Сақтандыру тарифтері мен сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерлемелерін есептеу	Машықтары: 1. Статистикалық ақпаратты жинауды, жүйеге келтіру және талдауды ұйымдастыру. 2. Сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығын қоса алғанда, сақтандыру тарифінің құрамдас бөліктерін есептеу. 3. Сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығына және зиянның ауырлығына әсер ететін факторларды анықтау. 4. Тәуекелдер мен қызметтер топтамасына байланысты сақтандыру тарифтерін қалыптастыру. 5. Тұрақты, айнымалы, тікелей және жанама шығындарды анықтау. 6. Ақша ағындарының ағымдағы күтілетін құнын анықтау.
		Білуге тиіс: 1.Ықтималдық теориясының негіздері. 2. Сақтандыру және актуарлық қызмет саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 3. Актуарлық тәжірибенің халықаралық стандарттары. 4. Сақтандырудағы шығындарды бағалау және болжау әдістемелері (трендтерді ескере отырып түпкілікті жинақталған). 5. Сақтандыру тарифінің мөлшеріне тәуекелдер мен факторлардың әсер ету дәрежесін анықтау.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	-
	2-дағды: Сақтандыру өнімдерінің кірістілігін бағалау	Машықтары: 1. Сақтандыру жағдайлары орын алатын негізгі тәуекелдерді анықтау. 2. Сақтандыру өнімі шеңберінде қабылданған тәуекелдер бойынша оқиғалар туындаған жағдайда залалды бағалау. 3. Актуарлық есептеулерді жүргізу үшін математикалық модельдерді және олардың өлшемдерін пайдалану 4. Актуарлық болжамдарды оңтайлы таңдау. 5. Ықтималдылықты есептеу және күтілетін шамаларды анықтау. 7. Жеке сақтандыру полисі бойынша, сондай-ақ шарттар жиынтығы бойынша ақша қаражаттарының қозғалысын (әкелінуі мен әкетілуі) бағалау.
		Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" ҚР Заңы. 2. Сақтандыру бағдарламалары мен талаптарын түсіну. 3. Актуарлық есептеулерді жүзеге асыру үшін есептерді математикалық модельдеу және қалыптандыру әдістері 4. Рентабельді жобаларды таңдау өлшемшарттары. 5. Актуарлық практика бойынша нормативтік және әдістемелік құжаттар. 6. Актуарийлерді оқытудың ең төмен міндетті бағдарламасы бойынша курстар.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	-
	3-дағды: Стрестік сценарийлерді қоса алғанда, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының төлем қабілеттілігін бағалау	Машықтары: 1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру ұйымының міндеттемелерін бағалау. 2. Сақтандыру ұйымы активтерінің әділ құнын есептеу және бағалау. 3. Стресс-тестілеу жүргізу, стрестік сценарийлер туындаған кезде ықтимал шығындарды анықтау.
		Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заң. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. "Сақтандыру ұйымының ішкі аудитін жүргізу тәртібіне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 35 қаулысы. (қайта сақтандыру) ұйымы, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы – Қазақстан Республикасының резидент емесі" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2752 болып тіркелген). 4. Сақтандыру ұйымының операциялық қызметі. 5. Нормативтік құқықтық актілердің сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді бағалау және есептеу тәртібіне қойылатын талаптары. 6. Модель құру, актуарлық модельдеу.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	-
3-еңбек функциясы: Тәуекелдерді және (немесе) тәуекелдердің болуына байланысты қаржылық міндеттемелерді талдау және сандық, қаржылық бағалау және актуарлық қорытындылар жасау
	1-дағды: Тәуекелдерді бағалау	Машықтары: 1. Деректерді жинау, жүйелеу, талдау, және тексеру. 2. Тәуекелдерді анықтау және оларды бағалау. 3. Тәуекелдердің туындау ықтималдығына әсер ететін факторларды бағалау.
		Білуге тиіс: 1. Ықтималдықтар теориясының негіздері. 2. Тәуекелді бағалау саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 3. Халықаралық тәуекел стандарттары. 4. Тәуекелді бағалау.
	Дағдыларды тану мүмкіндігі:	-
	2-дағды: Актуарлық қорытындылар жасау	Машықтары: 1. Ақпаратты жинауды, жүйелеуді және талдауды ұйымдастыру. 2. Актуарлық есептерді жүргізу үшін актуарлық қызмет нормаларына сәйкес келетін математикалық модельдерді және олардың параметрлерін пайдалану 3. Шығындар мен өтеу сомаларын есептеу. 4. Сақтандыру жағдайларының туындау ықтималдығына әсер ететін факторларды анықтау. 5. Сақтандыру портфелін талдау.
		Білуге тиіс: 1. Ықтималдықтар теориясының негіздері. 2. "Сақтандыру қызметі туралы" Заң. 3. Сақтандыру резервтерін қалыптастыруға қойылатын талаптар, есептеу әдістемесі және олардың құрылымы. 4. Халықаралық стандарттар. 5. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді есептеу және бағалау әдістері.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	-
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар:	Талдамалық ойлау Стреске төзімділік Жылдам шешім қабылдай білу, командалық жұмыс жасау Алынған есептер мен зерттеулердің нәтижелерін қалыптастыра білу
Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізімі:	Біліктілік деңгейіне және уәкілетті органның рұқсат беру құжатын алуға қойылатын талаптар "Сақтандыру қызметі туралы" ҚР Заңында және Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 тамыздағы № 191 қаулысында белгіленген
СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:	СБШ деңгейі:	Кәсіптің атауы:
	6	Қаржы талдаушысы
	6	Банк саласындағы маман
	6	Капитал нарығының маманы
	6	Тәуекелдер жөніндегі маман
	6	Сақтандыру саласындағы маман

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

10. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі.

11. Орындаушы: Олжас Орымбекұлы Ахмамбетов, +7 (727) 237-11-11 (6981), Olzhas.Akhmambetov@finreg.kz

12. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі.

13. Орындаушылар: Олжас Орымбекұлы Ахмамбетов, +7 (727) 237-11-11 (6981), Olzhas.Akhmambetov@finreg.kz

14. Кәсіптік біліктіліктер жөніндегі салалық кеңес: Қаржы нарығында талап етілетін кәсіптік біліктіліктер жөніндегі салалық кеңес (2023 жылғы 20 желтоқсандағы №2 хаттама).

15. Кәсіптік біліктіліктер жөніндегі ұлттық орган: 2023 жылғы 15 желтоқсандағы қорытынды.

16. Қазақстан Республикасының "Атамекен" ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2023 жылғы 22 желтоқсандағы №17207/06 қорытынды.

17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1-нұсқа, 2024ж.

18. Қайта қарау күні: 2027 жылғы 11 қаңтар.

Об утверждении профессионального стандарта "Актуарий"