О проекте Закона Республики Казахстан "Об автомобильных дорогах"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 24 февраля 2001 года N 275

Правительство Республики Казахстан постановляет:

Внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект

Закона Республики Казахстан "Об автомобильных дорогах".

Премьер-Министр

Республики Казахстан

проект

Закон Республики Казахстан

Об автомобильных дорогах

Настоящий Закон регулирует правовые, организационные и экономические основы государственного управления автомобильными дорогами в Республике Казахстан, их строительства, эксплуатации и развития в интересах государства и пользователей автомобильными дорогами.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) автомобильная дорога - комплекс инженерных сооружений, предназначенных для движения автомобилей, обеспечивающий непрерывное, безопасное движение автомобилей и других транспортных средств с установленными скоростями, нагрузками, габаритами, а также участки земель, предоставленные для размещения этого комплекса (земли транспорта), и воздушное пространство над ними в пределах установленного габарита;
2) полоса отвода - земли транспорта, занятые автомобильными дорогами для размещения соответствующих конструктивных элементов и инженерных сооружений автомобильной дороги, а также зданий, сооружений, защитных и декоративных лесонасаждений и устройств дорожной связи, необходимых для их эксплуатации;
3) придорожные полосы - участки земель, примыкающие к полосе отвода автомобильных дорог, в границах которых устанавливаются особые условия пользования землей;
4) протяженность автомобильной дороги - фактическая длина дороги между объектами или населенными пунктами, указанная в натуре по километровым знакам;
5) платная автомобильная дорога - дорога, за проезд по которой взимается плата, имеющая обязательную дублирующую автомобильную дорогу общего пользования;
6) улица (проезжая часть улицы) - дорога в пределах границ городов или иных населенных пунктов;
7) крупногабаритное транспортное средство - транспортное средство с грузом или без груза, имеющее превышение габаритных размеров, установленных нормативными правовыми актами;
8) тяжеловесное транспортное средство - транспортное средство с грузом или без груза, полная масса или распределение нагрузки по осям которого превышает величины предельно допустимых нагрузок для данной категории дорог и сооружений на них;
9) пользователи автомобильных дорог - физические и юридические лица, являющиеся участниками дорожного движения или осуществляющие иную деятельность в пределах полосы отвода автомобильных дорог и придорожной полосы;
10) дорожные органы - государственные органы, уполномоченные осуществлять управление государственными автомобильными дорогами общего пользования;
11) дорожная деятельность - деятельность по содержанию и использованию автомобильных дорог и сооружений на них, а также сопряженная с проектированием, строительством, реконструкцией и ремонтом;
12) владельцы автомобильных дорог - физические и юридические лица Республики Казахстан, являющиеся собственниками автомобильных дорог или осуществляющие деятельность по их управлению на праве хозяйственного ведения или оперативного управления;
13) управление дорожной деятельностью - комплекс мероприятий, направленных на организацию и обеспечение безопасности и удобства движения на дорогах, повышение транспортно-эксплуатационного состояния автомобильных дорог и сооружений, обеспечение правил пользования автомобильными дорогами и порядка их охраны, организацию проектирования, строительства, ремонта и содержания автомобильных дорог на основе нормативных, технических и правовых документов и внедрения передовых технологий.

Статья 2. Законодательство об автомобильных дорогах

1. Законодательство Республики Казахстан об автомобильных дорогах основывается на K951000_ Конституции Республики Казахстан, К941000_ Гражданском кодексе Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона, иных нормативных правовых актов Республики Казахстан, регулирующих дорожную деятельность.
2. Если международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, устанавливаются иные правила, чем те, которые установлены настоящим Законом, то применяются правила международных договоров.

Статья 3. Классификация автомобильных дорог

1. Автомобильные дороги Республики Казахстан подразделяются на автомобильные дороги общего пользования, ведомственные автомобильные дороги, частные автомобильные дороги, а также улицы городов и населенных пунктов.
2. Автомобильные дороги общего пользования (за пределами границ городов и населенных пунктов) по своему административному значению подразделяются на автомобильные дороги международного, республиканского и местного значения:
1) к автомобильным дорогам международного значения относятся автомобильные дороги, соединяющие столицы соседних государств, а также входящие, в соответствии с межгосударственными соглашениями, в международную сеть автомобильных дорог;
2) к автомобильным дорогам республиканского значения относятся автомобильные дороги, обеспечивающие транспортное сообщение между крупными административными, культурными и экономическими центрами республики, а также соседними государствами, и оборонные автомобильные дороги;
3) к автомобильным дорогам местного значения относятся автомобильные дороги, соединяющие административные центры республики с административными центрами районов, сельскими населенными пунктами, а также районные центры с дорогами республиканского значения.
3. К ведомственным автомобильным дорогам относятся автомобильные дороги на территории хозяйствующих субъектов, обслуживающие их производственно-хозяйственные перевозки, подъезды к ним от автомобильных дорог общего пользования, внутрихозяйственные дороги сельскохозяйственных организаций, служебные и патрульные автомобильные дороги.
4. К частным автомобильным дорогам относятся автомобильные дороги, находящиеся в собственности граждан или негосударственных юридических лиц.
5. К улицам городов и населенных пунктов относятся дороги, улицы и проезды, расположенные в пределах границ городов и населенных пунктов.
6. В зависимости от роли автомобильных дорог в дорожной сети, их эксплуатационных характеристик, геометрических параметров, а также интенсивности дорожного движения автомобильные дороги подлежат технической классификации (по категориям дорог) в установленном порядке.
7. Порядок и условия классификации автомобильных дорог устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
8. Перечни автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, а также перечень автомобильных дорог оборонного значения утверждаются Правительством Республики Казахстан по представлению уполномоченного государственного органа по автомобильным дорогам.
Перечни автомобильных дорог местного значения утверждаются местными исполнительными органами по согласованию с уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.
9. Автомобильные дороги общего пользования, ведомственные автомобильные дороги, частные автомобильные дороги, улицы городов и населенных пунктов подлежат государственному учету в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан. Данные учета используются для формирования карт и атласов автомобильных дорог Республики Казахстан, публикуемых по согласованию с уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

Статья 4. Право собственности и иные вещные права
на автомобильные дороги

1. Автомобильные дороги могут находиться как в государственной, так и в частной собственности.
2. Автомобильные дороги общего пользования являются основными путями сообщения в республике и находятся в собственности государства.
3. Право собственности и иные вещные права на ведомственные автомобильные дороги определяется формой собственности юридических лиц, в ведении которых находятся эти дороги.
4. Частные автомобильные дороги являются собственностью юридического или физического лица Республики Казахстан.
5. Улицы городов и населенных пунктов находятся в ведении соответствующих местных исполнительных органов и являются коммунальной собственностью.
6. Приватизация существующих автомобильных дорог осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о приватизации. Перечень автомобильных дорог общего пользования, не подлежащих приватизации, утверждается Правительством Республики Казахстан.

Статья 5. Платные автомобильные дороги

1. В Республике Казахстан могут создаваться платные автомобильные дороги в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
2. На автомобильных дорогах общего пользования, обеспечивающих значительное улучшение условий проезда и существенную экономию времени движения, и исходя из большого объема интенсивности движения, могут взиматься сборы за проезд по ним транспортных средств. При этом обязательно на данном направлении наличие другой автомобильной дороги общего пользования, за проезд по которой плата не взимается.
3. Участки платных автомобильных дорог общего пользования, перечень платных мостовых переходов, порядок и условия их эксплуатации, а также ставки сбора за проезд определяются Правительством Республики Казахстан.
4. Местным исполнительным органам запрещается устанавливать налоги, сборы и платежи с пользователей государственными автомобильными дорогами, мостами, переправами, применение которых не предусмотрено законодательными актами и прямо или косвенно ограничивает свободное перемещение грузов и пассажиров.

Глава 2. Земли автомобильных дорог

Статья 6. Предоставление земель для размещения
автомобильных дорог

1. Для строительства и содержания государственных автомобильных дорог общего пользования землепользователям предоставляются земли под полосу отвода на основе действующих норм в зависимости от категории дороги и согласно проектной документации. Земли для нужд автомобильных дорог общего пользования отводятся дорожным органам в постоянное или временное пользование в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
2. Размер полосы отвода проектируемой автомобильной дороги общего пользования устанавливается в зависимости от ее категории согласно стандартам и нормам отвода земель для автомобильных дорог общего пользования.
3. Земли под автомобильные дороги общего пользования предоставляются решением соответствующего исполнительного органа и закрепляются на местности территориальными органами по управлению земельными ресурсами.
4. Земли, занимаемые автомобильными дорогами общего пользования, относятся к государственной собственности, являются неделимыми и не подлежат передаче в частную собственность. Любые сооружения, построенные на землях автомобильных дорог общего пользования с нарушением установленного порядка согласования на использование этих земель, признаются незаконными и подлежат сносу в установленном законодательством порядке, за счет лиц, осуществивших самовольную застройку.
5. Земли для ведомственных и частных автомобильных дорог предоставляются в порядке, установленном земельным законодательством Республики Казахстан.

Статья 7. Придорожные полосы

1. Для обеспечения безопасности населения и создания условий эксплуатации автомобильных дорог с учетом требований безопасности дорожного движения, а также возможности осуществления их реконструкции, ремонта и содержания, размещения объектов дорожной инфраструктуры устанавливаются придорожные полосы.
2. Для международных и республиканских автомобильных дорог общего пользования ширина придорожной полосы с каждой стороны должна быть не менее 50 метров, считая от границы полосы отвода.
3. В придорожных полосах международных и республиканских автомобильных дорог общего пользования запрещается строительство капитальных сооружений, за исключением объектов дорожной службы и объектов дорожного сервиса.
4. Решения о предоставлении земельных участков для размещения объектов дорожного сервиса в придорожных полосах или объектов за их пределами, когда для доступа к ним требуется подъезд, принимаются уполномоченным на то органом в установленном порядке по согласованию с дорожными органами.
5. Расходы по обустройству, ремонту и содержанию подъездов (съездов, примыканий) и других объектов, находящихся в придорожных полосах международных и республиканских автомобильных дорог общего пользования, несут собственники этих объектов.

Статья 8. Порядок эксплуатации полосы отвода
автомобильных дорог

1. Земли полосы отвода автомобильных дорог общего пользования находятся во владении и пользовании дорожных органов и предназначены только для развития, благоустройства автомобильных дорог и размещения объектов дорожного сервиса.
2. В полосе отвода автомобильных дорог общего пользования запрещается производить работы или размещать какие-либо сооружения без разрешения соответствующих дорожных органов.
3. Участки земель полосы отвода автомобильных дорог общего пользования, не используемые дорожными органами, могут предоставляться во временное краткосрочное землепользование в установленном законодательством порядке на договорных началах физическим и юридическим лицам для размещения объектов сервиса и рекламы при условии недопущения снижения транспортно-эксплуатационных качеств дороги, соблюдения требований безопасности движения транспортных средств и охраны окружающей среды.

Статья 9. Размещение объектов торговли, общественного
питания, других объектов сервиса и рекламы
вдоль автомобильных дорог общего пользования

1. Объекты торговли, общественного питания и другие объекты сервиса, а также их реклама в полосе отвода автомобильных дорог общего пользования могут быть размещены в местах, определенных дорожными органами, с предварительным согласием соответствующих контролирующих государственных органов.
2. Порядок размещения в полосе отвода автомобильных дорог общего пользования объектов сервиса, рекламы и платы за использование полосы отвода устанавливается Правительством Республики Казахстан.

Глава 3. Государственное регулирование и управление

Статья 10. Полномочия Правительства Республики
Казахстан в области автомобильных
дорог и дорожной деятельности

1. К ведению Правительства Республики Казахстан относятся:
1) координация и проведение на территории Республики Казахстан единой государственной политики в области автомобильных дорог и дорожной деятельности;
2) общее руководство деятельностью центральных и местных исполнительных органов в сфере автомобильных дорог и дорожной деятельности, контроль за исполнением ими требований законодательных актов Республики Казахстан в части автомобильных дорог;
3) утверждение правил пользования автомобильными дорогами, перечня международной и республиканской сети автомобильных дорог общего пользования, нормативов финансирования на ремонт и содержание автомобильных дорог, порядка уплаты и ставок сборов за проезд по территории Республики Казахстан тяжеловесных и крупногабаритных транспортных средств, превышающих допустимые нагрузки и габариты;
4) определение источников и размеров финансирования работ по проектированию, строительству, реконструкции, ремонту и содержанию автомобильных дорог международного и республиканского значения, утверждение перспективных программ развития сети автомобильных дорог и дорожной деятельности;
5) осуществление международного сотрудничества в области автомобильных дорог;
6) иные вопросы, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 11. Полномочия государственного органа
управления автомобильными дорогами

1. Государственное управление дорожной деятельностью осуществляется уполномоченным государственным органом, обеспечивающим развитие, сохранность, ремонт и содержание автомобильных дорог.
2. К ведению уполномоченного государственного органа относятся:
1) разработка государственных программ развития автомобильных дорог и дорожной деятельности;
2) участие в разработке и реализации единой государственной и научно-технической политики в сфере автомобильных дорог и дорожной деятельности;
3) государственный учет автомобильных дорог общего пользования;
4) разработка предложений по определению источников и размеров финансирования дорожной отрасли;
5) государственное планирование развития автомобильных дорог общего пользования в соответствии с задачами обороны государства и укрепления экономики Республики Казахстан;
6) участие в заключении международных договоров Республики Казахстан в части развития и эксплуатации автомобильных дорог;
7) разработка проектов законодательных и иных нормативных правовых актов, определяющих порядок функционирования дорожного сектора независимо от форм собственности, а также проектов государственных норм и стандартов в дорожной деятельности;
8) подготовка научно обоснованных нормативов финансирования затрат на работы по ремонту и содержанию автомобильных дорог;
9) управление государственными организациями, на балансе которых имеются республиканские автомобильные дороги общего пользования, подготовка проектов планов по их финансированию, обеспечение целевого использования бюджетных средств;
10) координация деятельности по созданию и развитию сети местных автомобильных дорог общего пользования;
11) реализация инвестиционной и социальной политики в дорожной отрасли;
12) организация обучения и подготовки кадров в области дорожной деятельности;
13) проведение научных исследований в области дорожной деятельности;
14) организация проведения конкурсов и заключения договоров на выполнение дорожных работ и закупку товаров и услуг за счет средств республиканского бюджета;
15) реализация законодательства, иных нормативных правовых актов, норм и стандартов, принятых в области развития, содержания и эксплуатации автомобильных дорог;
16) разработка предложений по порядку введения и определению ставок за проезд по платным государственным автомобильным дорогам общего пользования;
17) обеспечение свободного передвижения по автомобильным дорогам общего пользования грузов и пассажиров на всей территории Республики Казахстан с соблюдением действующих норм и правил;
18) обеспечение равенства прав юридических и физических лиц на осуществление дорожной деятельности в соответствии с Законом Республики Казахстан Z970163_ "О государственных закупках";
19) обеспечение требований безопасности дорожного движения и пожарной безопасности на автомобильных дорогах общего пользования;
20) приоритетное финансирование ремонта и содержания существующих автомобильных дорог общего пользования в соответствии с утвержденными нормативами;
21) расширение международного сотрудничества по вопросам строительства, ремонта и содержания автомобильных дорог.

Статья 12. Полномочия местных представительных
и исполнительных органов в области
автомобильных дорог и дорожной
деятельности

1. К компетенции областных (городов Астаны и Алматы) местных представительных органов в области автомобильных дорог и дорожной деятельности относятся вопросы:
1) утверждение, по согласованию с уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам, перечня местных автомобильных дорог общего пользования, а также планов и программ развития сети местных автомобильных дорог общего пользования, и улиц населенных пунктов, находящихся в коммунальной собственности;
2) обеспечение финансирования строительства, ремонта и содержания улиц городов и иных населенных пунктов, являющихся коммунальной собственностью, и автомобильных дорог местного значения из средств местных бюджетов;
3) заслушивание отчетов руководителей местных исполнительных органов по вопросам развития и содержания автомобильных дорог общего пользования.
2. К ведению областных (городов Астаны и Алматы) местных исполнительных органов в области дорожной деятельности относятся:
1) разработка и реализация планов и программ развития местных автомобильных дорог общего пользования в пределах соответствующей территории;
2) определение, в соответствии с законодательством Республики Казахстан, порядка использования направляемых на финансирование дорожной деятельности средств и обеспечение их целевого использования;
3) управление, во взаимодействии с уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам, сетью местных автомобильных дорог общего пользования;
4) управление дорогами, находящимися в коммунальной собственности, коммунальными дорожными предприятиями и исполнение статей местного бюджета по их финансированию;
5) организация и проведение мероприятий, направленных на обеспечение безопасности дорожного движения и пожарной безопасности.

Статья 13. Планирование и развитие автомобильных
дорог

1. Планирование развития автомобильных дорог осуществляется государственными органами, владельцами ведомственных и частных автомобильных дорог на основании научно-технической политики, в соответствии с утвержденными республиканскими и региональными программами. Планирование развития улично-дорожной сети городов и иных населенных пунктов осуществляется местными исполнительными органами.
2. Государственные закупки товаров, работ и услуг в дорожной отрасли, а также научные исследования в этих направлениях осуществляются в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных закупках".
3. Проектирование и строительство автомобильных дорог осуществляются юридическими и физическими лицами, имеющими лицензии на осуществление соответствующих видов деятельности.
4. Техническая документация, разработанная для строительства и реконструкции автомобильных дорог, подвергается государственной, в том числе экологической, экспертизе в установленном порядке, а для ремонта существующих автомобильных дорог общего пользования - ведомственной экспертизе в порядке, установленном уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

Статья 14. Лицензирование дорожной деятельности

1. Лицензирование дорожной деятельности осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о лицензировании Z952200_ .
2. Осуществление юридическими и физическими лицами дорожных работ без лицензии, либо с нарушением условий лицензии, влечет установленную законодательством ответственность.

Статья 15. Финансирование автомобильных дорог

1. Финансирование строительства, ремонта и содержания автомобильных дорог общего пользования определяется бюджетным законодательством.
2. Средства, выделенные на финансирование автомобильных дорог, имеют целевое назначение и не подлежат изъятию или расходованию на нужды, не связанные с ремонтом, содержанием и развитием автомобильных дорог.

Статья 16. Права дорожных органов и их работников

1. Дорожные органы, совместно с органами дорожной полиции и уполномоченным органом по чрезвычайным ситуациям, имеют право на ограничение или закрытие движения транспортных средств в экстремальных условиях (неблагоприятные погодно-климатические условия, стихийные бедствия, пожар, потеря несущей способности автомобильных дорог), а также при проведении ремонтно-строительных работ, с уведомлением об этом местных исполнительных органов государственной власти и пользователей автомобильными дорогами через средства массовой информации.
2. Работники дорожных органов имеют право требовать выведения за пределы проезжей части автомобильной дороги транспортных средств, повреждающих или загрязняющих элементы дороги, либо крупногабаритных и (или) тяжеловесных транспортных средств, не имеющих специального разрешения на проезд.

Статья 17. Ответственность дорожных органов и
владельцев автомобильных дорог

1. Дорожные органы и владельцы автомобильных дорог несут ответственность:
1) за содержание обслуживаемых автомобильных дорог и сооружений на них в исправном состоянии, обеспечивающем бесперебойный и безопасный проезд транспортных средств, и обеспечение соблюдения требований природоохранного законодательства;
2) за ущерб, причиненный дорожно-транспортными происшествиями, возникший по причине дорожных условий, с возмещением ущерба пользователям автомобильных дорог в соответствии с действующим законодательством;
3) за фитосанитарное состояние полосы отвода автомобильных дорог и, в случае заселения полосы отвода вредителями растений, принимают необходимые меры по их ликвидации.

Глава 4. Пользование автомобильными дорогами

Статья 18. Пользование автомобильными дорогами
общего пользования

1. Право пользования автомобильными дорогами общего пользования имеют юридические и физические лица, в том числе юридические и физические лица иностранных государств, если иное не предусмотрено законодательными актами Республики Казахстан.
2. Пользователи автомобильными дорогами общего пользования обязаны

эксплуатировать транспортные средства в состоянии, обеспечивающем

безопасность дорожного движения, сохранность дорог и сооружений на них, а

также предотвращать загрязнение окружающей среды.

Статья 19. Проезд крупногабаритных и тяжеловесных

транспортных средств

Правила проезда по территории Республики Казахстан крупногабаритных и

тяжеловесных транспортных средств утверждаются Правительством Республики

Казахстан.

Статья 20. Проезд транспортных средств,

перевозящих опасные грузы

Порядок проезда по территории Республики Казахстан транспортных

средств, перевозящих опасные грузы, определяется Правительством Республики

Казахстан.

Статья 21. Обязанности собственников земельных
участков, прилегающих к
автомобильным дорогам

1. Собственники земельных участков и землепользователи, территории которых примыкают к автомобильным дорогам, обязаны:
1) согласовывать строительство подъездных дорог и примыканий к дорогам общего пользования с дорожными органами;
2) содержать в технически исправном и в надлежащем санитарном состоянии примыкания к дорогам общего пользования и подъезды к ним, производить очистку от мусора, грязи и снега;
3) не допускать складирования материалов и конструкций в придорожной полосе, затрудняющих видимость и ухудшающих безопасность движения.
2. Невыполнение указанных требований влечет ответственность, установленную законодательством Республики Казахстан.

Статья 22. Мобилизационная подготовка

автомобильных дорог

1. Мобилизационная подготовка автомобильных дорог для использования в чрезвычайных ситуациях, в период мобилизации и в военное время осуществляется физическими и юридическими лицами Республики Казахстан независимо от ведомственной принадлежности и форм собственности, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
2. В особых условиях (стихийные бедствия, введение мобилизационной подготовки и для оборонных потребностей государства) частные дороги используются без получения согласия их владельца всеми участниками дорожного движения.

Статья 23. Ответственность пользователей

автомобильных дорог

1. Пользователи автомобильных дорог, допустившие повреждение дорожного покрытия, земляного полотна, мостов, путепроводов, водоотводных сооружений, автопавильонов, дорожных знаков, придорожных насаждений, защитных устройств и других элементов обустройства автомобильных дорог, а также нарушившие правила пользования автомобильными дорогами, несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
2. Ущерб, нанесенный пользователями автомобильным дорогам и дорожным сооружениям, возмещается ими в полном объеме в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
3. Споры, возникающие с дорожными органами в процессе проектирования, строительства, содержания, ремонта, реконструкции и использования автомобильных дорог, рассматриваются в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.

Статья 24. Медицинская помощь на
автомобильных дорогах

Помощь пострадавшим в дорожно-транспортных происшествиях на автомобильных дорогах должна оказываться всеми участниками дорожного движения, которые обязаны доставить пострадавшего в ближайшее медицинское учреждение и сообщить о происшествии в органы дорожной полиции.

Статья 25. Охрана окружающей среды

1. При строительстве, реконструкции, ремонте, содержании автомобильных дорог и пользовании ими должно обеспечиваться соблюдение требований законодательства в области охраны окружающей среды. Не допускается загрязнение окружающей среды.
2. Защитные насаждения вдоль автомобильных дорог должны содержаться надлежащим образом их владельцами или пользователями.
3. За несоблюдение требований охраны окружающей среды виновные лица несут ответственность, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Глава 5. Заключительные положения

Статья 26. Государственный контроль за

автомобильными дорогами

Контроль за состоянием автомобильных дорог, обеспечением

бесперебойного и безопасного дорожного движения и соблюдением правил

пользования автомобильными дорогами осуществляется дорожными органами

Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан и органами

дорожной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан.

Президент

Республики Казахстан

(Специалисты: Цай Л.Г.,

Мартина Н.А.)

"Автомобиль жолдары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2001 жылғы 24 ақпан N 275

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

"Автомобиль жолдары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы

Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі

Жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ

АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫ ТУРАЛЫ

Осы Заң Қазақстан Республикасында автомобиль жолдарын мемлекеттік басқарудың, оларды мемлекеттiң және автомобиль жолдарын пайдаланушылардың мүдделерiнде салудың, пайдаланудың және дамытудың құқықтық, ұйымдастырушылық және экономикалық негiздерiн реттейдi.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар
Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
1) автомобиль жолы - автомобильдердiң және басқа да көлiк құралдарының белгiленген жылдамдықпен, жүктемелермен, көлемдермен үздiксiз, қауiпсiз қозғалысын қамтамасыз ететін, автомобильдер қозғалуына арналған инженерлiк құрылыстар кешенi, сондай-ақ осы кешендi орналастыру үшiн берiлген жер учаскелерi (көлiк жерлерi) және олардың үстiндегi белгiленген көлем шегiндегi әуе кеңiстiгi;
2) бөлiнген жиек - автомобиль жолының тиiстi құрастырмалы элементтерi мен инженерлiк құрылыстарын, сондай-ақ оларды пайдалану үшiн қажеттi ғимараттарды, құрылыстарды, қорғаныштық және сәндiк екпе ағаштарды және жол байланысы құрылғыларын орналастыру үшiн автомобиль жолдары алып жатқан көлiк жерлерi;
3) жол бойғы жиек - шекарасында пайдаланудың ерекше шарттары белгiленетiн, автомобиль жолдарының бөлiнген жиегiне жанасатын жер учаскелерi;
4) автомобиль жолының ұзақтығы - километрлiк белгiлер бойынша тiкелей көрсетiлген, объектiлердiң немесе елдi мекендердiң арасындағы жолдың нақты ұзындығы;
5) ақылы автомобиль жолы - жүру үшiн ақы алынатын және мiндеттi түрде жалпы пайдаланымдағы қосарланған автомобиль жолы бар жол;
6) көше (көшенiң қозғалыс бөлiгi) - қалалардың немесе өзге де елдi мекендердiң шекарасы шегiндегi жол;
7) ірi көлемдi көлiк құралы - көлемi нормативтiк құқықтық актiлермен белгiленген көлем мөлшерiнен асатын жүгi бар немесе жүксiз көлiк құралы;
8) ауыр салмақты көлiк құралы - толық салмағы немесе оның бiлiгi бойынша жүктеменiң орналастырылуы осы жол санаты мен ондағы құрылыстар үшін рұқсат етілген шекті жүктемеден асатын жүгі бар немесе жүксіз көлік құралы;
9) автомобиль жолдарын пайдаланушылар - жол қозғалысына қатысушылар болып табылатын немесе автомобиль жолдарының бөлінген жиегi мен жол бойғы жиегiнiң шегінде өзге де қызметтi жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар;
10) жол органдары - мемлекеттік жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын басқаруды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген мемлекеттік органдар;
11) жол қызметi - автомобиль жолдарын және ондағы құрылыстарды жобалаумен, салумен, қайта жаңартумен және жөндеумен ұштасатын күтiп-ұстау және пайдалану жөнiндегi қызмет;
12) автомобиль жолдарының иелерi - автомобиль жолдарының меншiк иелерi болып табылатын немесе оларды басқару жөнiндегi қызметтi шаруашылық жүргiзу немесе жедел басқару құқығында жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғалары;
13) жол қызметiн басқару - жолдардағы қауіпсiздiк пен қолайлылықты ұйымдастыруға және қамтамасыз етуге, автомобиль жолдарының және құрылыстардың көлiктiк-пайдалану жай-күйiн арттыруға, автомобиль жолдарын пайдалану ережелерiн және оларды қорғау тәртiбiн қамтамасыз етуге, нормативтiк, техникалық және құқықтық құжаттар мен озық технологияларды енгiзу негiзiнде автомобиль жолдарын жобалауды, салуды, жөндеудi және күтiп-ұстауды ұйымдастыруға бағытталған iс-шаралар кешенi.

2-бап. Автомобиль жолдары туралы заңдар
1. Қазақстан Республикасының автомобиль жолдары туралы заңдары Қазақстан Республикасының K951000_ Конституциясына, Қазақстан Республикасының Азаматтық K941000_ кодексiне негiзделедi, осы Заңнан және жол қызметiн реттейтiн Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда осы Заңда көзделгеннен өзге ережелер белгiленген болса, онда халықаралық шарттардың ережелерi қолданылады.

3-бап. Автомобиль жолдарын жiктеу
1. Қазақстан Республикасының автомобиль жолдары жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары, ведомстволық автомобиль жолдары, жеке меншiктегi автомобиль жолдары, сондай-ақ қалалар мен өзге де елді мекендердiң көшелерi болып бөлiнедi.
2. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары (қалалар мен өзге де елді мекендердiң шекарасы шегiнен тыс жерлерде) өздерiнiң әкiмшiлiк маңыздығы бойынша халықаралық, республикалық және жергiлiкті маңыздағы жолдар болып бөлiнедi:
1) халықаралық маңыздағы автомобиль жолдарына көршi мемлекеттердiң бас қалаларын қосатын, сондай-ақ мемлекетаралық келiсiмдерге сәйкес халықаралық автомобиль жолдары желiсiне кiретiн автомобиль жолдары жатады;
2) республикалық маңыздағы автомобиль жолдарына республиканың iрi әкiмшiлiк, мәдени және экономикалық орталықтары, сондай-ақ көршiлес мемлекеттер арасында көлiк қатынасын қамтамасыз ететiн автомобиль жолдары және қорғаныстық автомобиль жолдары жатады;
3) жергiлiктi маңыздағы автомобиль жолдарына республиканың әкiмшiлiк орталықтарын аудандардың әкiмшiлiк орталықтарымен, ауылдық елдi мекендермен, сондай-ақ аудан орталықтарын республикалық маңыздағы жолдармен қосатын автомобиль жолдары жатады.
3. Ведомстволық автомобиль жолдарына шаруашылық субъектiлерiнiң өндiрiстiк-шаруашылық тасымалдарына қызмет көрсететiн, солардың аумағындағы автомобиль жолдары, жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарынан оларға кiреберiс жолдар, ауыл шаруашылығы ұйымдарының iшкiшаруашылық жолдары, қызметтiк және патрульдiк автомобиль жолдары жатады.
4. Жеке меншiк автомобиль жолдарына азаматтардың немесе мемлекеттік емес заңды тұлғалардың меншiгiндегі автомобиль жолдары жатады.
5. Қалалардың және өзге де елдi мекендердiң көшелерiне қалалар мен өзге де елдi мекендердiң шекарасы шегiнде орналасқан және көлiк байланысын қамтамасыз ететiн жолдар, көшелер және жол өтпелерi жатады.
6. Автомобиль жолдарының жол желiсiндегi рөлiне, олардың пайдалану сипаттамаларына, геометриялық параметрлерiне, сондай-ақ жол қозғалысының үдемелiлiгiне қарай автомобиль жолдары белгiленген тәртiппен техникалық жiктеуге (жолдардың санаттары бойынша) жатады.
7. Автомобиль жолдарын жiктеудiң тәртiбi мен шарттарын Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейдi.
8. Халықаралық және республикалық маңыздағы жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының тiзбелерiн, сондай-ақ қорғаныстық маңыздағы автомобиль жолдарының тiзбесiн автомобиль жолдары жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк органның ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Yкiметi бекітедi.
Жергiлiктi маңыздағы жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының тiзбелерiн автомобиль жолдары жөніндегi уәкiлеттi мемлекеттік органмен келiсім бойынша жергiлiктi атқарушы органдар бекiтедi.
9. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары, ведомстволық автомобиль жолдары, жеке меншiктегi автомобиль жолдары, қалалардың және өзге де елдi мекендердiң көшелерi Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртіпте мемлекеттiк есепке алуға жатады. Есепке алу мәлiметтерi автомобиль жолдары жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттік органмен келiсе отырып жарияланатын Қазақстан Республикасы автомобиль жолдарының карталары мен атластарын құрастыруда пайдаланылады.

4-бап. Автомобиль жолдарына меншiк құқығы және өзге де
заттық құқықтар
1. Автомобиль жолдары мемлекеттiк те, жеке де меншiкте болуы мүмкін.
2. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары республикадағы негiзгi қатынас жолдары болып табылады және мемлекеттiк меншiкте болады.
3. Ведомстволық автомобиль жолдарына меншiк құқығы және өзге де заттық құқықтар осы жолдар қарамағында болатын заңды тұлғалардың меншiк нысанымен айқындалады.
4. Жеке меншiк автомобиль жолдары Қазақстан Республикасының заңды немесе жеке тұлғасының меншiгi болып табылады.
5. Қалалардың және өзге де елдi мекендердiң көшелерi тиiстi жергiлiктi атқарушы органдардың қарамағында болады және коммуналдық меншiк болып табылады.
6. Қазiргi автомобиль жолдарын жекешелендiру Қазақстан Республикасының жекешелендiру туралы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады. Жекешелендiруге жатпайтын жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының тiзбесiн Қазақстан Республикасының Yкiметi бекiтедi.

5-бап. Ақылы автомобиль жолдары
1. Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртiппен ақылы автомобиль жолдары құрылуы мүмкін.
2. Жүру жағдайларының едәуiр жақсаруын және қозғалыс уақытының елеулi үнемделуiн қамтамасыз ететiн жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарында және қозғалыс үдемелiлiгiнiң үлкен көлемiне қарай олар арқылы көлiк құралдарының жүруi үшiн алым алынуы мүмкiн. Бұл ретте осы бағытта жүру үшiн ақы алынбайтын басқа да жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолы болуы мiндеттi.
3. Ақылы жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының учаскелерiн, ақылы көпiр өтпелерiнiң тiзбесiн, оларды пайдалану тәртiбi мен шарттарын, сондай-ақ жүру үшiн алынатын алымның ставкаларын Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейдi.
4. Жергiлiкті атқарушы органдарға мемлекеттiк автомобиль жолдарын, көпiрлердi, өткелдердi пайдаланушыларға қолданылуы заң актiлерiнде көзделмеген және жүктер мен жолаушылардың автомобиль көлiгiмен еркiн қозғалуын тiкелей немесе жанама түрде шектейтiн салықтар, алымдар және төлемдер белгiлеуге тыйым салынады.

2-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫНЫҢ ЖЕРЛЕРI

6-бап. Автомобиль жолдарын орналастыру үшін жер
учаскелерiн беру
1. Жердi пайдаланушыларға мемлекеттiк жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын салу және ұстау үшiн жол санатына қарай және жобалау құжаттамасына сәйкес қолданылып жүрген нормалардың негiзiнде бөлiнген жиекке арналған жерлер берiледi. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының мұқтаждары үшiн жерлер жол органдарына тұрақты немесе уақытша пайдалануға Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен бөлiнедi.
2. Жобаланатын жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының бөлiнген жиегiнiң мөлшерi жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары үшiн жер бөлу стандарттары мен нормаларына сәйкес оның санатына қарай белгiленедi.
3. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарына арналған жерлер тиiстi атқарушы органның шешiмiмен берiледi және оны жер ресурстарын басқару жөнiндегі жергiлiктi аумақтық органдар бекiтедi.
4. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары алып жатқан жерлер мемлекеттiк меншiкке жатады, жеке меншiк иесiне беруге жатпайтын және бөлiнбейтiн болып табылады. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары жерлерiнде, осы жерлердi белгiленген келiсу тәртiбiн бұзу арқылы салынған кез келген құрылыстар заңсыз деп танылады және заңдарда белгiленген тәртiппен өз еркiмен құрылыс салуды жүзеге асырған тұлғалардың есебiнен бұзуға жатады.
5. Ведомстволық және жеке меншiк автомобиль жолдары үшiн жерлер Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарында белгiленген тәртiппен берiледi.

7-бап. Жол бойғы жиек
1. Жол қозғалысы қауiпсiздігі талаптарын, сондай-ақ оларды қайта жаңартуды, жөндеудi және ұстауды, жол инфрақұрылымдарының объектiлерiн орналастыруды жүзеге асыру мүмкіншiлiгiн ескере отырып, тұрғындардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету және автомобиль жолдарын пайдалануға жағдай жасау үшiн жол бойғы жиек белгiленеді.
2. Халықаралық және республикалық жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары үшiн, бөлiнген жиек шекарасынан есептегенде, жол бойғы жиек әрбiр жағынан 50 метрден кем болмауы тиiс.
3. Халықаралық және республикалық жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының жол бойғы жиегіне, жол қызметі объектілерін және жолдық сервис объектілерін қоспағанда, күрделі құрылыстар салуға тыйым салынады.
4. Жолдық сервис объектілерін жол бойғы жиекке немесе оның шегінен тыс жерлерде объектілерді орналастыру үшін, егер оған кіру үшін кіреберіс жолдар қажет болса, жер учаскелерін беру туралы шешімді оған уәкілеттендірілген орган белгіленген тәртіппен, жол органдарымен келісе отырып қабылдайды.
5. Халықаралық және республикалық жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының жол бойғы жиектерінде орналасқан кіреберіс жолдарды (жанасуларды, құламаларды) және басқа объектілерді жайластыру, жөндеу және ұстау жөніндегі шығыстарды осы объектілердің иелері көтереді.

8-бап. Автомобиль жолдарының бөлінген жиегiн пайдалану тәртiбi
1. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының бөлiнген жиегiнiң жерлерi жол органдарының иелігiнде және пайдалануында болады әрi тек автомобиль жолдарын дамытуға, жайластыруға және жолдық сервис объектiлерiн орналастыруға арналған.
2. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының бөлiнген жиегiнде тиiстi жол органдарының рұқсатынсыз жұмыстар жүргiзуге немесе қандай да болмасын құрылысты орналастыруға тыйым салынады.
3. Жол органдары пайдаланбайтын автомобиль жолдарының бөлiнген жиегiнiң жер учаскелерi жеке және заңды тұлғаларға жолдың көлiктiк-пайдалану сапасының төмендеуiне жол бермеуi, көлiк құралдарының қозғалыс қауiпсiздiгi талаптарын және қоршаған ортаны қорғау тәртiбiн сақтауы жағдайында, заңдарда белгiленген тәртіппен шарттық негiзде уақытша қысқа мерзiмдi пайдалануға, сервис объектiлерiн және жарнаманы орналастыру үшiн берiлуi мүмкiн.

9-бап. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары бойына сауда,
қоғамдық тамақтану объектiлерiн және басқа да қызмет көрсету
объектiлерi мен жарнаманы орналастыру
1. Жылы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының бөлiнген жиегiндегi сауда, қоғамдық тамақтану және басқа да қызмет көрсету объектiлерi, сондай-ақ олардың жарнамалары тиiстi мемлекеттiк бақылаушы органмен алдын ала келiсiм бойынша, жол органдары белгіленген жерлерге орналастырылуы мүмкін.
2. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының бөлінген жиегіне қызмет көрсету объектілері мен жарнаманы орналастыру және төлем жасау тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

3-тарау. МЕМЛЕКЕТТIК РЕТТЕУ ЖӘНЕ БАСҚАРУ
10-бап. Қазақстан Республикасы Yкiметінің автомобиль
жолдары және жол қызметi саласындағы өкiлеттiгi
1. Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң iс жүргізу аясына мыналар жатады:
1) Қазақстан Республикасының аумағында автомобиль жолдары және жол қызметi саласында бiрыңғай мемлекеттiк саясатты үйлестiру және жүргiзу;
2) орталық және жергілікті атқарушы органдардың автомобиль жолдары мен жол қызметі саласындағы қызметіне жалпы басшылық ету, олардың Қазақстан Республикасы заң актілерінің автомобиль жолдары бөлігіндегі талаптарын орындауын бақылау;
3) автомобиль жолдарын пайдалану ережелерін, халықаралық және республикалық жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары желісінің тізбесін, автомобиль жолдарын жөндеу мен ұстауға арналған қаржыландыру нормативтерін, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүктемелері мен көлемдері рұқсат етілгеннен асатын ауыр салмақты және ірі көлемді көлік құралдарының өтуі үшін алымды төлеу тәртібі мен төлем бәстерін бекіту;
4) халықаралық және республикалық маңыздағы автомобиль жолдарын жобалау, салу, қайта салу, жөндеу және ұстау жөнiндегi жұмыстарды қаржыландыру көздерi мен мөлшерiн анықтау автомобиль жолдары желiсiнiң және жол қызметiнiң келешектi даму бағдарламаларын бекiту;
5) автомобиль жолдары саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру;
6) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де мәселелер.

11-бап. Автомобиль жолдарын мемлекеттiк басқару
органының өкiлеттiгi
1. Жол қызметiн мемлекеттiк басқаруды автомобиль жолдарын дамытуды, сақтауды, жөндеудi және күтiп-ұстауды қамтамасыз ететiн уәкiлеттi мемлекеттiк орган жүзеге асырады.
2. Уәкiлеттi мемлекеттiк органның iс жүргiзу аясына мыналар жатады:
1) автомобиль жолдары мен жол қызметiн дамытудың мемлекеттiк бағдарламаларын әзiрлеу;
2) автомобиль жолдары мен жол қызметi саласында бiрыңғай мемлекеттiк және ғылыми-техникалық саясатты әзiрлеуге және iске асыруға қатысу;
3) жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын мемлекеттiк есепке алу;
4) жол саласын қаржыландыру көздері мен мөлшерін анықтау жөнінде ұсыныс әзірлеу;
5) мемлекет қорғанысы мен Қазақстан Республикасының экономикасын нығайту мiндеттерiне сәйкес жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын дамытуды мемлекеттiк жоспарлау;
6) автомобиль жолдарын дамыту мен пайдалану бөлiгiнде Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын жасасуға қатысу;
7) меншік нысандарына қарамастан, жол секторының жұмыс істеу тәртібін анықтайтын заңи және өзге де нормативтік құқықтық кесімдердің жобаларын, сондай-ақ жол қызметіндегі мемлекеттік нормалар мен стандарттардың жобаларын әзірлеу;
8) автомобиль жолдарын жөндеу және ұстау жөніндегі жұмыстарға жұмсалатын шығындарды қаржыландырудың ғылыми негізделген нормативтерін әзірлеу;
9) теңгерімінде республикалық жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары бар мемлекеттік ұйымдарды басқару, оларды қаржыландыру жөніндегі жоспарлардың жобаларын әзірлеу, бюджет қаражатының мақсатты жұмсалуын қамтамасыз ету;
10) жергiлiктi жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары желiсiн құру және дамыту жөнiндегi қызметтi үйлестiру;
11) жол саласында инвестициялық және әлеуметтiк саясатты iске асыру;
12) жол қызметi саласындағы кадрларды оқытып үйретудi және даярлауды ұйымдастыру;
13) жол қызметi саласында ғылыми зерттеулер жүргiзу;
14) жол жұмыстарын орындауға және республикалық бюджет қаражатының есебiнен тауарлар мен қызмет көрсетулердi сатып алуға конкурстар өткiзудi ұйымдастыру және шарттар жасасу;
15) автомобиль жолдарын дамыту, күтiп ұстау және пайдалану саласында қабылданған заңдарды, өзге де нормативтiк құқықтық кесiмдердi, нормалар мен стандарттарды iске асыру;
16) мемлекеттiк ақылы жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарымен жүру үшiн төлем бәстерiн енгiзу тәртiбi мен оларды анықтау жөнінде ұсыныстар әзiрлеу;
17) қолданылып жүрген нормалар мен ережелердi сақтай отырып, Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында жүктер мен жолаушылардың жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары бойынша еркiн қозғалысын қамтамасыз ету;
18) "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Z970163_ Заңына сәйкес жеке және заңды тұлғалардың жол қызметiн жүзеге асыруға арналған құқықтарының теңдiгiн қамтамасыз ету;
19) жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарында жол қозғалысы қауiпсiздiгi мен өрт қауiпсiздiгi талаптарын қамтамасыз ету;
20) бекiтiлген нормативтерге сәйкес қазiргi жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын жөндеу мен ұстауды басымдықпен қаржыландыру;
21) автомобиль жолдарын салу, жөндеу және күтiп ұстау мәселелерi бойынша халықаралық ынтымақтастықты кеңейту.

12-бап. Автомобиль жолдары және жол қызметi саласындағы
жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың өкiлеттiгi
1. Автомобиль жолдары және жол қызметi саласындағы облыстық (Астана және Алматы қалаларының) жергiлiктi өкiлдi органдардың құзыретiне мына мәселелер жатады:
1) автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келiсе отырып, жергіліктi жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының тiзбесiн, сондай-ақ жергіліктi жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары желiсiн және елді мекендердiң коммуналдық меншiктегi көшелерiн дамыту жоспарлары мен бағдарламаларын бекiту;
2) қала iшiндегi және өзге де елдi мекендердегi коммуналдық меншiк болып табылатын көшелердi және жергілiктi маңыздағы автомобиль жолдарын салуды, жөндеудi және ұстауды қаржыландыруды жергiлiктi бюджеттердiң қаражатынан қамтамасыз ету;
3) жергiлiктi атқарушы органдардың басшыларының жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын дамыту және ұстау мәселелерi туралы есептерiн тыңдау.
2. Жол қызметi саласындағы облыстық (Астана және Алматы қалаларының) жергiлiктi атқарушы органдардың іс жүргiзу аясына мыналар жатады:
1) тиiстi аумақ шегiнде жергiлiктi жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын дамыту жоспарлары мен бағдарламаларын әзiрлеу және iске асыру;
2) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жол қызметiн қаржыландыруға бағытталған қаражатты пайдалану тәртiбiн анықтау және оның мақсатты жұмсалуын қамтамасыз ету;
3) жалпы пайдаланымдағы жергiлiктi автомобиль жолдары желiсiн автомобиль жолдары жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк органмен өзара әрекеттесу арқылы басқару;
4) коммуналдық меншiктегi жолдарды, коммуналдық жол кәсiпорындарын басқару және оларды қаржыландыру жөнiндегi жергiлiктi бюджет баптарын орындау;
5) жол қозғалысы қауiпсiздiгiн және өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге бағытталған iс-шараларды ұйымдастыру және өткiзу.

13-бап. Автомобиль жолдарын жоспарлау және дамыту
1. Автомобиль жолдарының дамуын жоспарлауды мемлекеттiк органдар, ведомстволық және жеке меншiк автомобиль жолдарының иелерi ғылыми-техникалық саясаттың негiзiнде, бекiтілген республикалық және аймақтық бағдарламаларға сәйкес жүзеге асырады. Қалалар мен өзге де елдi мекендердiң көше-жол желiсiнiң дамуын жоспарлауды жергiлiктi атқарушы органдар жүзеге асырады.
2. Жол саласында тауарларды, жұмыстарды және қызмет көрсетулердi мемлекеттiк сатып алу, сондай-ақ осы бағыттағы ғылыми зерттеулер "Мемлекеттiк сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Z970163_ Заңына сәйкес жүзеге асырылады.
3. Автомобиль жолдарын жобалауды және салуды тиiстi қызмет түрлерiн жүзеге асыруға лицензиялары бар заңды және жеке тұлғалар жүзеге асырады.
4. Автомобиль жолдарын салу мен қайта жаңарту үшін әзірленген техникалық құжаттама белгіленген тәртіппен мемлекеттік, соның ішінде экологиялық сараптамаға түседі, ал жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын жөндеу үшін - автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган белгіленген тәртіппен ведомстволық сараптамаға түседі.

14-бап. Жол қызметiн лицензиялау
1. Жол қызметiн лицензиялау Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы Z952200_ заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
2. Заңды және жеке тұлғалардың жол жұмыстарын лицензиясыз, не болмаса лицензия шарттарын бұзу арқылы жүзеге асыруы заңдарда белгiленген жауапкершiлiкке әкеп соқтырады.

15-бап. Автомобиль жолдарын қаржыландыру
1. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын салуды, жөндеудi және ұстауды қаржыландыру бюджеттiк заңдармен белгiленедi.
2. Автомобиль жолдарын қаржыландыруға бөлiнген қаражат нысаналы мақсатты болады және автомобиль жолдарын жөндеуге, ұстауға және дамытуға байланысты емес қажеттiлiктерге алуға немесе шығындауға жатпайды.

16-бап. Жол органдарының және олардың қызметкерлерiнiң
құқықтары
1. Жол органдары жол полициясы органдарымен және төтенше жағдайлар жөнiндегi уәкiлеттi органмен бiрлесiп, айрықша жағдайларда (қолайсыз климаттық-ауа райы жағдайлары, табиғи апаттар, автомобиль жолдарының көтеру қабілетiнiң жойылуы), сондай-ақ жөндеу-құрылыс жұмыстары жүргiзiлген кезде, бұл жөнiнде жергiлiктi мемлекеттiк билiк орындарының атқарушы органдарын және автомобиль жолдарын пайдаланушыларды бұқаралық ақпарат құралдары арқылы хабардар ете отырып, көлiк құралдарының қозғалысын шектеуге немесе тоқтатуға құқылы.
2. Жол органдарының қызметкерлерi жол элементтерiн зақымдайтын немесе ластайтын не болмаса жүрiп өтуге арнайы рұқсаты жоқ ірi көлемдi және (немесе) ауыр салмақты көлiк құралдарын автомобиль жолының қозғалыс бөлiгi шегiнен шығаруды талап етуге құқылы.

17-бап. Жол органдарының және автомобиль жолдары иелерiнiң
жауапкершілiгi
1. Жол органдары және автомобиль жолдарының иелерi мыналарға жауапты болады:
1) қызмет көрсететiн автомобиль жолдарын және олардағы құрылыстарды көлiк құралдарының үздiксiз және қауiпсiз жүруiн қамтамасыз ететiн жөнді жай-күйiнде ұстау үшiн және табиғат қорғау заңдарының талаптарын сақтауды қамтамасыз ету үшiн;
2) қолданылып жүрген заңдарға сәйкес автомобиль жолдарын пайдаланушыларға жол жағдайларына байланысты туындаған жол-көлiк оқиғаларынан келген залалдың орнын толтырып, осы келтiрiлген залал үшін;
3) жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының бөлiнген жиегiнiң фитосанитарлық жай-күйi үшiн және бөлiнген жиекте өсiмдiктердiң зиянкестерi орын тепкен жағдайда оларды жою жөнiнде қажеттi шаралар қолданады.

4-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН ПАЙДАЛАНУ

18-бап. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын
пайдалану
1. Егер Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде өзгеше көзделмеген болса, онда жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын пайдалану құқығы заңды және жеке тұлғаларда, соның iшiнде шетел мемлекеттерiнiң заңды және жеке тұлғаларында да болады.
2. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын пайдаланушылар көлік құралдарын жол қозғалысы қауіпсіздігін, жолдардың және олардағы құрылыстардың сақталуын қамтамасыз ететін жай-күйде пайдалануға, сондай-ақ қоршаған ортаның ластануына жол бермеуге міндетті.

19-бап. Iрi көлемдi және ауыр салмақты көлiк құралдарының
жүруі
Қазақстан Республикасының аумағы бойынша iрi көлемдi және ауыр салмақты көлiк құралдарының жүру ережелерiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.

20-бап. Қауiптi жүктердi тасымалдайтын көлiк құралдарының
жүруі
Қазақстан Республикасының аумағы бойынша қауiптi жүктердi тасымалдайтын көлiк құралдарының жүру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Yкiметi анықтайды.

21-бап. Автомобиль жолдары маңындағы жеке меншiк жер
учаскелерi иелерiнiң мiндеттерi
1. Автомобиль жолдарына аумақтары жанасатын жеке меншiк жер учаскелерiнiң иелерi мен жердi пайдаланушылар:
1) кiреберiс жолдарды және жалпы пайдаланымдағы жолдарға жанасатын жолдарды салуды жол органдарымен келiсуге;
2) жалпы пайдаланымдағы жолдарға жанасатын жолдарды және оларға кiреберiс жолдарды техникалық оңды және тиiстi санитарлық күйде ұстауға, күл-қоқыстан, кiрден және қардан тазартып отыруға;
3) көрiнiстi қиындататын және қозғалыс қауiпсiздiгiн нашарлататын материалдар мен конструкцияларды үйiп қоюға жол бермеуге мiндеттi.
2. Көрсетiлген талаптарды орындамау Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауапкершiлiкке әкеп соғады.

22-бап. Автомобиль жолдарын жұмылдыру әзiрлiгi
1. Автомобиль жолдарын төтенше жағдайларда, жұмылдыру кезеңiнде және соғыс уақытында пайдалану үшiн жұмылдыру әзiрлiгiн, ведомстволық бағыныстылығы мен меншiк нысанына қарамастан, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғалары жүзеге асырады.
2. Айрықша жағдайларда (табиғи апаттарда, жұмылдыру әзiрлiгін енгiзгенде және мемлекеттiң қорғаныс қажеттiгi үшiн) жеке меншiк жолдарды жол қозғалысының барлық қатысушылары олардың иесiнiң келiсiмiн алусыз пайдаланады.

23-бап. Автомобиль жолдарын пайдаланушылардың
жауапкершiлiгi
1. Жол жабындысының, жер төсенiшiнiң, көпiрлердiң, жол құбырларының, суағарлар құрылыстарының, автопавильондардың, жол белгiлерiнiң, жол бойындағы екпе ағаштардың, қорғану құрылғыларының және автомобиль жолдарының басқа да жайластыру элементтерiнiң зақымдалуына жол берген автомобиль жолдарын пайдаланушылар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
2. Пайдаланушылар автомобиль жолдары мен жол құрылыстарына тигiзген залалын Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен толық көлемде өтейдi.
3. Автомобиль жолдарын жобалау, салу, ұстау, жөндеу, қайта салу және пайдалану үдерісінде туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен қаралады.

24-бап. Автомобиль жолдарындағы медициналық жәрдем
Автомобиль жолдарындағы жол-көлік оқиғаларында жапа шеккендерге көмекті қозғалысқа қатысушылардың бәрі көрсетуге тиіс, олар жапа шеккендерді сол маңдағы медициналық мекемеге жеткізуге және болған оқиға туралы жол полициясы органына хабарлауға міндетті.

25-бап. Қоршаған ортаны қорғау
1. Автомобиль жолдарын салу, қайта салу, жөндеу, ұстау және оларды пайдалану кезiнде қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңдардың талаптарын сақтау қамтамасыз етiлуi тиiс. Қоршаған ортаны ластауға болмайды.
2. Автомобиль жолдары бойындағы қорғаныш екпе ағаштарды олардың иелерi немесе пайдаланушылары тиiстi жағдайда ұстауға тиiс.
3. Қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтамағаны үшiн кiнәлi тұлғалар

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

26-бап. Автомобиль жолдарын мемлекеттiк бақылау

Автомобиль жолдарының жай-күйін, үздіксіз және қауіпсіз жол

қозғалысының қамтамасыз етілуін және автомобиль жолдарын пайдалану

ережелерінің сақталуын бақылауды Қазақстан Республикасы Көлік және

коммуникациялар министрлігінің жол органдары мен Қазақстан Республикасы

Ішкі істер министрлігінің жол полициясы органдары жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының

Президенті

Мамандар:

Багарова Ж.А.

Қасымбеков Б.А.