О проекте Закона Республики Казахстан "Об обязательном социальном страховании"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 7 ноября 2001 года N 1416

Правительство Республики Казахстан постановляет:

Внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан

проект Закона Республики Казахстан "Об обязательном социальном

страховании".

Премьер-Министр

Республики Казахстан

проект

Закон Республики Казахстан

Об обязательном социальном страховании

Настоящий Закон устанавливает правовые, экономические и организационные основы обязательного социального страхования.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Законодательство об обязательном социальном страховании

1. Законодательство об обязательном социальном страховании основывается на K951000_ Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Международные договоры, ратифицированные Республикой Казахстан, имеют приоритет перед настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами об обязательном социальном страховании и применяются непосредственно, кроме случаев, когда из международного договора следует, что для его применения требуется издание закона Республики Казахстан.

Статья 2. Отношения, регулируемые настоящим Законом

Настоящий Закон регулирует отношения, связанные с созданием дополнительных форм социального обеспечения участников системы обязательного социального страхования, в зависимости от наступления случая социального риска по видам обязательного социального страхования, предусмотренным настоящим Законом.

Статья 3. Виды обязательного социального страхования

Обязательное социальное страхование подразделяется на следующие виды:
обязательное социальное страхование на случай утраты трудоспособности;
обязательное социальное страхование на случай потери кормильца;
обязательное социальное страхование на случай потери работы.

Статья 4. Гарантии получения социальных выплат

Получателям социальных выплат гарантировано право на назначение и получение социальных выплат при наступлении случаев социального риска по видам обязательного социального страхования на условиях установленных настоящим Законом.

Статья 5. Основные понятия и термины, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия и термины:
активы Фонда - социальные отчисления, пеня, полученная за просрочку уплаты социальных отчислений, инвестиционный доход и иные, предусмотренные законодательством, поступления в Фонд за минусом комиссионного вознаграждения на обеспечение деятельности Фонда, средств, направленных на социальные выплаты и возврат ошибочно зачисленных или уплаченных средств;
кормилец - родители, усыновители (удочерители), содержащие нетрудоспособных членов семьи, состоящих на их иждивении, за счет своего дохода;
коэффициент замещения дохода - коэффициент, который определяет отношение социальной выплаты к размеру дохода, взятого за основу при исчислении социальных отчислений;
коэффициент группы нетрудоспособности - коэффициент, который определяется в зависимости от степени утраты трудоспособности участника системы обязательного социального страхования, за которого плательщиком уплачивались социальные отчисления в Фонд;
коэффициент стажа участия - коэффициент, который определяется в зависимости от стажа участия (общего количества времени, в календарном исчислении), в системе обязательного социального страхования;
коэффициент количества иждивенцев - коэффициент, который учитывает количество членов семьи умершего кормильца, состоящих на его иждивении;
объект исчисления социальных отчислений - расходы работодателя, выплачиваемые работнику в виде доходов за выполненные работы, оказанные услуги. Объектом для исчисления социальных отчислений самостоятельно занятого лица являются получаемые им доходы;
обязательное социальное страхование - совокупность мер, организуемых, контролируемых и гарантируемых государством для компенсации части дохода в связи с утратой трудоспособности и/или работы, а также потерей кормильца;
организация по учету социальных отчислений и социальных выплат (далее - Организация) - государственное предприятие, имеющее структурные подразделения в регионах (далее - территориальные подразделения), осуществляющее перевод обязательных социальных отчислений и социальных выплат, ведущее персонифицированный, централизованный учет социальных отчислений и выплат;
плательщик социальных отчислений (плательщик) - работодатель или самостоятельно занятое лицо, осуществляющее исчисление и уплату социальных отчислений в Фонд в порядке, установленном настоящим Законом;
получатель социальной выплаты (получатель) - лицо, за которое уплачивались, либо которое уплачивало социальные отчисления в Фонд и в отношении которого уполномоченным органом по назначению социальных выплат вынесено решение о назначении социальных выплат, а в случае смерти лица, являющегося участником системы обязательного социального страхования, за которого уплачивались социальные отчисления - члены семьи умершего кормильца, состоящие на его иждивении;
работник - лицо, состоящее в трудовых отношениях или договорных отношениях гражданско-правового характера с работодателем;
работодатель - физическое или юридическое лицо, включая иностранное юридическое лицо, осуществляющее деятельность в Республике Казахстан через постоянное учреждение, а также филиалы и представительства иностранных юридических лиц, с которым работник состоит в трудовых отношениях или договорных отношениях гражданско-правового характера, предусматривающих получение дохода;
самостоятельно занятое лицо - индивидуальный предприниматель, частный нотариус, адвокат, обеспечивающий себя работой, приносящей ему доход;
система обязательного социального страхования - совокупность норм и правил, устанавливаемых и гарантируемых государством, регулирующих отношения между участниками системы обязательного социального страхования;
социальные отчисления - установленные настоящим Законом обязательные платежи, уплачиваемые в Фонд, дающие право участнику системы обязательного социального страхования, за которого вносились социальные отчисления, а в случае потери кормильца его членам семьи, состоящим на его иждивении, получать социальные выплаты в соответствии с настоящим Законом;
социальный риск - риск наступления события, влекущего утрату (потерю) трудоспособности и/или работы, потерю кормильца, в результате которого участник системы обязательного социального страхования, за которого производились социальные отчисления, либо в случае его смерти члены семьи, состоящие на его иждивении, приобретают право на получение социальных выплат в соответствии с настоящим Законом;
ставка социальных отчислений - фиксированный размер обязательных платежей в Фонд, выраженный в процентном отношении к величине объекта исчисления социальных отчислений;
социальные выплаты - ежемесячные выплаты, осуществляемые Фондом в пользу получателей социальных выплат;
утрата трудоспособности - утрата способности выполнять работу, оказывать услуги. Утрата трудоспособности определяется уполномоченным органом по назначению социальных выплат. Степень утраты трудоспособности выражается в процентном отношении к утраченной трудоспособности;
участники системы обязательного социального страхования - плательщики социальных отчислений; участники системы обязательного социального страхования, за которых уплачиваются социальные отчисления; получатели социальных выплат, включая иждивенцев, в случае потери кормильца; Организация; Фонд; Правительство Республики Казахстан; Национальный Банк Республики Казахстан; иные уполномоченные органы;
участник системы обязательного социального страхования, за которого производились социальные отчисления - лицо, за которое уплачиваются социальные отчисления, и в отношении которого могут возникнуть случаи социального риска, предусмотренные настоящим Законом, и которое может воспользоваться своим правом на получение социальных выплат;
уполномоченный орган по назначению социальных выплат - центральный исполнительный орган в области социальной защиты населения и его территориальные подразделения;
фонд социального страхования (Фонд) - юридическое лицо, производящее сбор социальных отчислений и выплаты участникам системы обязательного социального страхования, в отношении которых наступил случай социального риска, включая членов семьи-иждивенцев, в случае потери кормильца - участника системы обязательного социального страхования.

Статья 6. Основные принципы обязательного социального страхования

Основными принципами обязательного социального страхования являются:

всеобщность соблюдения и исполнения законодательства об обязательном

социальном страховании;

гарантирование государством мер, применяемых для обеспечения

произведения социальных выплат;

гарантирование государством развития дополнительных форм социального

обеспечения;

обязательность участия в системе обязательного социального

страхования;

использование социальных отчислений на социальные выплаты в

соответствии с настоящим Законом;

обязательность произведения социальных выплат, на условиях,

предусмотренных настоящим Законом;

дифференциация размеров социальных выплат;

гласность в деятельности государственных органов, обеспечивающих

обязательное социальное страхование.

Статья 7. Обеспечение сохранности отчислений

Сохранность отчислений обеспечивается посредством:
1) регулирования деятельности Фонда путем установления соответствующих норм и лимитов, обеспечивающих его финансовую устойчивость, определяемых Правительством Республики Казахстан;
2) осуществления инвестиционной деятельности через Национальный Банк Республики Казахстан;
3) учета всех операций по инвестиционному управлению активами Фонда в Национальном Банке Республики Казахстан;
4) ведения раздельного учета собственных средств и активов Фонда;
5) введения ограничений расходов на обеспечение деятельности Фонда;
6) обязательности ежегодного проведения внешних аудиторских проверок годовых финансовых отчетов Фонда, порядок проведения которых определяется Правительством Республики Казахстан;
7) регулярной финансовой и статистической отчетности Фонда, в порядке, определяемом уполномоченным финансовым органом;
8) определения Правительством Республики Казахстан перечня финансовых инструментов для инвестирования активов Фонда.

Статья 8. Лица, подлежащие обязательному социальному страхованию

Обязательному социальному страхованию подлежат в обязательном порядке работники, самостоятельно занятые лица, включая иностранных граждан и лиц без гражданства, постоянно проживающих на территории Республики Казахстан и осуществляющих деятельность, приносящую доход на территории Республики Казахстан.

Статья 9. Права и обязанности получателей социальных выплат и
участников, за которых производятся социальные отчисления

1. Получатели социальных выплат и участники, за которых производятся социальные отчисления, имеют право:
1) обращаться за назначением и получением социальных выплат через Организацию и ее территориальные подразделения в уполномоченный орган по назначению социальных выплат в любое время, после возникновения случаев социального риска, предусмотренных настоящим Законом;
2) на своевременное назначение социальных выплат при наступлении случаев социального риска, предусмотренных настоящим Законом;
3) на ежемесячное получение социальных выплат из Фонда в порядке, сроках и размерах, предусмотренных настоящим Законом;
4) получать социальные выплаты вне зависимости от получения государственных социальных пособий;
5) участвовать на всех этапах принятия решений в отношении назначения им социальных выплат;
6) на получение информации о деятельности Фонда, а также сроках и размерах, произведенных в адрес получателя социальных выплат, предусмотренных настоящим Законом;
7) запрашивать и получать у плательщика, Организации и Фонда информацию о полноте и своевременности перечисления и зачисления социальных отчислений, а также произведения социальных выплат;
8) обращаться в уполномоченный орган по назначению социальных выплат, Организацию и ее территориальные подразделения за разъяснениями в отношении порядка и сроков назначения и произведения социальных выплат;
9) обжаловать действия государственных органов, связанные с ограничением прав на получение дополнительных форм социального обеспечения, установленных настоящим Законом;
10) быть извещенным о принятом уполномоченным органом по назначению социальных выплат решении в установленном настоящим Законом порядке;
11) обжаловать действия должностных лиц уполномоченного органа по назначению социальных выплат, Организации и ее территориальных подразделений, а также Фонда, в установленном законодательством порядке;
12) запрашивать и получать от уполномоченного органа по назначению социальных выплат, Организации и ее территориальных подразделений, Фонда, информацию об изменениях в законодательстве, затрагивающих права и интересы участников системы обязательного социального страхования.
2. Получатели социальных выплат обязаны:
1) представлять в установленном порядке документы, необходимые для назначения социальных выплат;
2) в случаях получения социальных выплат на случай утраты трудоспособности и/или работы, уведомлять территориальные подразделения Организации об изменении накопительного пенсионного фонда, с которым у них заключен договор на уплату обязательных пенсионных взносов;
3) производить возврат ошибочно выплаченных сумм, при наличии недобросовестности с их стороны;
4) проходить переосвидетельствование и соблюдать сроки прохождения переосвидетельствования.

Статья 10. Права и обязанности плательщиков социальных отчислений

1. Плательщики социальных отчислений имеют право:
1) на возврат ошибочно уплаченных сумм социальных отчислений;
2) запрашивать и получать бесплатно у Организации необходимую информацию о перечисленных суммах в порядке, установленном законодательством;
3) на реализацию других прав в соответствии с настоящим Законом.
2. Плательщики социальных отчислений обязаны:
1) своевременно и в полном объеме уплачивать социальные отчисления и пеню за несвоевременную и/или неполную уплату социальных отчислений;
2) самостоятельно осуществлять расчет и перерасчет размеров социальных отчислений, уплачиваемых в Фонд, а также расчет пени в случае несвоевременной и/или неполной уплаты социальных отчислений;
3) представлять в налоговый орган расчет по перечисленным социальным отчислениям;
4) исполнять другие обязанности в соответствии с настоящим Законом.

Статья 11. Права и обязанности Фонда

1. Фонд имеет право:
1) осуществлять аккумулирование обязательных социальных отчислений;
2) заключать договоры на управление активами, а также другие договоры, вытекающие из деятельности Фонда, в пределах денег, предусмотренных на осуществление его деятельности;
3) заниматься деятельностью, связанной с ценными бумагами и другими финансовыми инструментами, определяемыми Правительством Республики Казахстан;
4) выпускать акции;
5) получать комиссионное вознаграждение на осуществление деятельности Фонда, размер которого ежегодно определяется Правительством Республики Казахстан;
6) получать информацию от Организации о движении средств в Фонд и из Фонда;
7) запрашивать и получать информацию от участников системы обязательного социального страхования, необходимую для обеспечения деятельности Фонда, за исключением случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан.
2. Фонд обязан:
1) обеспечивать своевременное перечисление средств для осуществления

Организацией социальных выплат, по ее заявкам;

2) временно свободные средства Фонда размещать в финансовые

инструменты через Национальный Банк Республики Казахстан;

3) обеспечивать проведение ежегодного внешнего аудита;

4) исполнять другие обязанности в соответствии с законодательными

актами Республики Казахстан.

3. Фонд не имеет права заниматься деятельностью, не предусмотренной

настоящим Законом.

Статья 12. Права и обязанности уполномоченного органа по назначению

социальных выплат

1. Уполномоченный орган по назначению социальных выплат имеет право:

1) принимать решения о назначении либо отказе в назначении социальных

выплат;

2) устанавливать степень утраты трудоспособности;

3) проверять достоверность документов, представляемых для назначения социальных выплат, в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан;
4) устанавливать требования по приему и передаче документов, необходимых для назначения социальных выплат.
2. Уполномоченный орган по назначению социальных выплат обязан:
1) требовать от лиц, обращающихся за назначением социальных выплат, предоставления документов, необходимых для назначения социальных выплат;
2) сообщать в письменной форме о принятом решении, о назначении или отказе в назначении социальных выплат через территориальные подразделения Организации;
3) обеспечивать контроль за своевременным и полным назначением социальных выплат и их произведением;
4) обеспечивать доставку в территориальные подразделения Организации решений о назначении или отказе в назначении социальных выплат, а также другой, необходимой в работе информации по вопросам обязательного социального страхования;
5) предоставить право получателю участвовать на всех этапах принятия решения о назначении ему социальных выплат;
6) давать необходимые разъяснения по вопросам назначения и произведения социальных выплат.

Статья 13. Права и обязанности Организации и ее территориальных
подразделений

1. Организация и ее территориальные подразделения имеют право:
1) осуществлять прием и проверку комплектности документов для передачи их уполномоченному органу по назначению социальных выплат;
2) на основании решения, уполномоченного органа по назначению социальных выплат, направлять в Фонд запросы о переводе на счет Организации денег;
3) получать в установленном порядке деньги из республиканского бюджета за оказание услуг, предусмотренных настоящим Законом.
2. Организация и ее территориальные подразделения обязаны:
1) осуществлять учет социальных отчислений и социальных выплат;
2) при произведении социальных выплат, уведомлять получателя социальных выплат об удержаниях, произведенных из социальных выплат;
3) в случае необходимости возврата через Организацию излишне уплаченных сумм сообщать об этом получателю;
4) обеспечивать равные условия обслуживания гражданам, иностранным гражданам и лицам без гражданства, вне зависимости от размера и сроков отчислений в Фонд;
5) в течение трех банковских дней перечислять социальные отчисления в Фонд;
6) вести персонифицированный централизованный учет социальных отчислений на базе социального индивидуального кода (СИК);
7) формировать и передавать в уполномоченный орган по назначению социальных выплат документы для назначения социальных выплат в сроки, предусмотренные настоящим Законом;
8) своевременно обеспечивать получателям перевод социальных выплат;
9) осуществлять перечисление плательщикам излишне уплаченных сумм социальных отчислений в течение трех банковских дней, с момента перевода этих средств из Фонда на счет Организации;
10) обеспечивать конфиденциальность информации о состоянии и движении социальных отчислений и социальных выплат, кроме случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан;
11) предоставлять необходимую отчетность уполномоченному органу по назначению социальных выплат и Фонду в соответствии с данным Законом;
12) консультировать по вопросам назначения и произведения социальных выплат.

Глава 2. Социальные отчисления

Статья 14. Размер социальных отчислений

1. Социальные отчисления, подлежащие уплате в Фонд за участников системы обязательного социального страхования, устанавливаются в размере 3 процентов от объекта исчисления социальных отчислений.
2. Для самостоятельно занятых лиц, на которых распространяется специальный налоговый режим, в соответствии с налоговым законодательством, социальные отчисления, уплачиваемые ими в свою пользу, устанавливаются в размере не ниже 3 процентов от минимальной заработной платы, устанавливаемой законодательным актом Республики Казахстан.

Статья 15. Исчисление социальных отчислений

1. Исчисление расходов работодателя, выплачиваемых работнику в виде доходов производится в порядке, предусмотренном статьей 316 Кодекса Республики Казахстан K010209_ "О налогах и других обязательных платежах в бюджет (Налоговый кодекс)" с включением в расходы работодателя, выплачиваемых в виде доходов работников, денежного содержания военнослужащих и сотрудников органов внутренних дел.
2. Исчисление социальных отчислений, уплачиваемых за участников системы обязательного социального страхования, производится ежемесячно.
Исчисление социальных отчислений, которые уплачивают за себя самостоятельно занятые лица, производится в сроки, предусмотренные Кодексом Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет (Налоговый кодекс)" для соответствующих налоговых режимов.
При этом, ежемесячный доход принимается для исчисления социальных отчислений в размере, не превышающем десятикратного размера минимальной заработной платы.
3. Порядок и сроки исчисления социальных отчислений устанавливается Правительством Республики Казахстан.

Статья 16. Уплата социальных отчислений

1. Социальные отчисления в Фонд уплачиваются плательщиком путем осуществления платежей через банковский счет Организации не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным месяцем, по месту регистрационного учета плательщика социальных отчислений в налоговом органе, если иное не установлено законодательством Республики Казахстан.
2. Днем уплаты социальных отчислений считается день поступления социальных отчислений на банковский счет Организации.
3. Порядок и сроки уплаты социальных отчислений устанавливается Правительством Республики Казахстан.

Статья 17. Ответственность плательщиков

1. Своевременно не перечисленные суммы социальных отчислений взыскиваются налоговыми органами или подлежат перечислению плательщиками с начисленной ими пеней на счет Фонда в размере 1,5-кратной официальной ставки рефинансирования, установленной Национальным Банком Республики Казахстан на день уплаты этих сумм за каждый день просрочки (включая день оплаты в Фонд).
2. В случае неполного и (или) несвоевременного перечисления социальных отчислений налоговые органы вправе взыскивать с банковских счетов плательщиков средства в пределах образовавшейся задолженности. При этом плательщик обязан представить в обслуживающий банк списки участников системы обязательного социального страхования, в пользу которых взыскивается задолженность по выставленным налоговыми органами инкассовым распоряжениям.
3. Банки и другие организации, осуществляющие отдельные виды банковских операций, обязаны перечислить суммы социальных отчислений на счет Фонда в день списания данных сумм с банковских счетов плательщиков.

Статья 18. Сообщение о произведенных отчислениях

Плательщики ежеквартально не позднее 15-го числа месяца следующего за отчетным кварталом предоставляют в налоговый орган, в котором они зарегистрированы, расчет по перечисленным социальным отчислениям за участников системы обязательного социального страхования, если иное не установлено законодательством Республики Казахстан.

Статья 19. Возврат излишне уплаченных социальных отчислений

Сумма излишне уплаченных плательщиком социальных отчислений подлежит перечислению Фондом на банковский счет плательщика по его заявлению, подаваемому в Фонд в течение десяти банковских дней со дня поступления его заявления в Фонд.

Глава 3. Назначение социальных выплат

Статья 20. Обращение за назначением социальных выплат и сроки
рассмотрения документов для назначения социальных выплат

1. Заявление о назначении социальных выплат подается в уполномоченный орган по назначению социальных выплат через территориальные подразделения Организации по месту жительства гражданина, с приложением документов, определяющих право на назначение социальных выплат.
Перечень документов, необходимых для назначения социальных выплат, определяется уполномоченным органом по назначению социальных выплат.
2. Территориальные подразделения Организации в течение пяти рабочих дней со дня принятия документов, необходимых для назначения социальных выплат, передают их в уполномоченный орган по назначению социальных выплат.
3. Уполномоченный орган по назначению социальных выплат в течение десяти рабочих дней со дня поступления документов рассматривает их и принимает мотивированное решение о назначении или отказе в назначении социальных выплат, и извещает об этом заявителя в письменной форме через территориальные подразделения Организации.
4. Уполномоченный орган по назначению социальных выплат может провести проверку достоверности представленных документов. В целях проверки он может запрашивать документы, направлять их на экспертизу, проверять наличие документов, которые явились основанием их выдачи. При этом, о произошедшей задержке в принятии решения о назначении социальных выплат и сроках продления принятия решения участник системы обязательного социального страхования, который обратился за получением социальных выплат, должен быть извещен в письменной форме.
5. При последующих обращениях, уполномоченный орган по назначению социальных выплат в течение пяти дней с момента повторного обращения, принимает решение о назначении или отказе и извещает о нем в письменном виде заявителя через территориальные подразделения Организации, с указанием причины отказа и порядка обжалования.
Решение уполномоченного органа по назначению социальных выплат может быть обжаловано в судебном порядке.
6. В случае, когда участник системы обязательного социального страхования признан получателем социальных выплат, то социальные выплаты назначаются со дня обращения такого лица за назначением социальных выплат.
7. Днем обращения за назначением социальных выплат из Фонда считается день подачи заявления в территориальные подразделения Организации.
8. Суммы социальных выплат, не полученные своевременно, либо не полностью по вине уполномоченного органа по назначению социальных выплат, Организации и/или Фонда выплачиваются за прошлое время без ограничения сроков и подлежат индексации в соответствии с порядком, определяемым Правительством Республики Казахстан.

Статья 21. Назначение и размер социальной выплаты на случай утраты
трудоспособности

1. Социальная выплата на случай утраты трудоспособности назначается участнику системы обязательного социального страхования, за которого плательщиком производились социальные отчисления, независимо от того, прекращена работа ко времени обращения за социальной выплатой или продолжается.
2. Степень утраты трудоспособности, а также необходимость и периодичность прохождения переосвидетельствования устанавливаются уполномоченным органом по назначению социальных выплат.
3. Социальная выплата на случай утраты трудоспособности назначается со дня обращения лица за назначением социальных выплат, на весь установленный период утраты трудоспособности.
В случае изменения степени утраты трудоспособности социальная выплата осуществляется в размере, соответствующем вновь установленной степени утраты трудоспособности со дня изменения степени утраты трудоспособности. При этом, уполномоченный орган по назначению социальных выплат в течение трех рабочих дней уведомляет Организацию и ее территориальные органы в отношении вынесенного решения об изменении размера социальных выплат.
В случае признания переосвидетельствуемого трудоспособным, социальная выплата прекращается со дня вынесения решения уполномоченного органа по назначению социальных выплат о признании его трудоспособным. При этом, уполномоченный орган уведомляет в течение трех рабочих дней Организацию и ее территориальные органы о вынесенном решении.
4. Размер ежемесячных социальных выплат по утрате трудоспособности определяется путем умножения среднемесячного размера дохода за последние двадцать четыре месяца, учтенного в качестве объекта социальных отчислений, за минусом восьмидесяти процентов минимальной заработной платы, на соответствующие коэффициенты замещения дохода, утраты трудоспособности и стажа участия.
При этом коэффициент замещения дохода составляет 0,6.
Коэффициент утраты трудоспособности составляет: для лиц, утративших трудоспособность, степень утраты общей трудоспособности которых составляет от восьмидесяти до ста процентов 0,7; для лиц, утративших трудоспособность, степень утраты общей трудоспособности которых составляет от шестидесяти до восьмидесяти процентов 0,5; для лиц, утративших трудоспособность, степень утраты общей трудоспособности которых составляет от тридцати до шестидесяти процентов 0,3.
Коэффициент стажа участия для участников системы обязательного социального страхования, за которых в течение последних пяти лет перечисляли социальные отчисления составляет: менее шести месяцев 0,1; от шести до двенадцати месяцев 0,7; от двенадцати до двадцати четырех месяцев 0,75; от двадцати четырех до тридцати шести месяцев 0,85; от тридцати шести до сорока восьми месяцев 0,9; от сорока восьми до шестидесяти месяцев 0,95; от шестидесяти и более месяцев 1,00.
5. При достижении получателем возраста, дающего право на получение пенсионных выплат по возрасту, социальные выплаты по утрате трудоспособности прекращаются.

Статья 22. Назначение и размер социальной выплаты на случай потери
кормильца

1. Право на назначение и получение социальных выплат на случай потери кормильца имеют следующие члены семьи умершего (безвестно отсутствующего или объявленного умершим) кормильца - участника системы обязательного социального страхования, за которого уплачивались социальные отчисления:
1) дети, в том числе усыновленные (удочеренные), братья, сестры и внуки, не достигшие 18 лет, и старше этого возраста, если они стали инвалидами до достижения 18 лет. При этом, братья, сестры и внуки при условии, если они не имеют трудоспособных родителей, или если они не получают алименты с родителей.
В случае если лица, указанные в настоящем подпункте, обучаются в учебных заведениях системы среднего образования, очной формы в системе высшего и среднего специального образования, социальная выплата выплачивается до окончания учебного заведения в системе среднего образования, очной формы в системе высшего и среднего специального образования;
2) один из родителей или супруг, либо дед, бабушка, брат или сестра независимо от возраста и трудоспособности, если он (она) занят уходом за детьми, братьями, сестрами или внуками умершего кормильца, не достигшими 1,5 лет.
2. Социальные выплаты, назначенные детям оставшимся без попечения родителей - участников системы обязательного социального страхования, за которых уплачивались социальные отчисления, выплачиваются усыновителю, опекуну (попечителю) за каждого потерянного родителя в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.
3. Лицам, признанным инвалидами I или II группы с детства, социальные выплаты назначаются на срок установления инвалидности.
4. На всех членов семьи, состоящих на иждивении умершего кормильца, имеющих право на назначение и получение социальных выплат на случай потери кормильца, назначается одна социальная выплата.
5. По письменному заявлению члена семьи, состоявшего на иждивении умершего кормильца, его доля социальной выплаты выделяется и выплачивается ему отдельно.
Выделение доли социальной выплаты производится со дня обращения в уполномоченный орган по назначению социальных выплат.
6. Решение об изменении числа членов семьи, состоявших на иждивении умершего кормильца, и, соответственно, перерасчете социальных выплат, производится уполномоченным органом по назначению социальных выплат, на основании письменного заявления члена семьи, состоявшего на иждивении умершего кормильца. При этом, размер социальной выплаты соответственно увеличивается или уменьшается по числу членов семьи, имеющих право на получение социальных выплат.
7. Размеры ежемесячных социальных выплат на случай утраты кормильца определяются путем умножения среднемесячного размера дохода за последние двадцать четыре месяца, учтенного в качестве объекта социальных отчислений, за минусом восьмидесяти процентов минимальной заработной платы, на соответствующие коэффициенты замещения дохода, количества иждивенцев и стажа участия.
При этом, социальные выплаты на случай утраты кормильца выплачиваются членам семьи умершего кормильца, находящихся на его иждивении, ежемесячно на протяжении периода времени, в течение которого член(ы) семьи умершего кормильца сохраняют право на получение социальных выплат в соответствии с настоящей статьей.
8. Коэффициент количества иждивенцев определяется в зависимости от количества лиц, находившихся на иждивении участника системы обязательного социального страхования до наступления смерти и составляет при одном иждивенце 0,3, двух иждивенцах 0,5, трех иждивенцах 0,7, четырех и более иждивенцев 0,8.
При этом коэффициент замещения дохода и коэффициент стажа участия рассчитываются в соответствии со статьей 21 настоящего Закона.

Статья 23. Назначение и размер социальной выплаты на случай потери
работы

1. Социальная выплата на случай потери работы назначается участнику системы обязательного социального страхования, за которого уплачивались социальные отчисления, в случае потери работы.
2. Социальная выплата на случай потери работы начинает выплачиваться через территориальные подразделения Организации с первого числа календарного месяца, следующего за месяцем, в котором вынесено решение уполномоченным органом по назначению социальных выплат о назначении социальной выплаты.
Перед обращением в территориальные подразделения Организации участник системы обязательного социального страхования должен зарегистрироваться в качестве безработного.
3. Размеры социальной выплаты на случай потери работы определяются путем умножения среднемесячного размера дохода за последние двадцать четыре месяца, учтенного в качестве объекта социальных отчислений на соответствующие коэффициенты замещения дохода и коэффициент стажа участия.
При этом, коэффициент замещения дохода составляет 0,3, а коэффициент стажа участия рассчитывается в соответствии со статьей 21 настоящего Закона.
4. В случае, когда за участника системы обязательного социального страхования социальные отчисления производились с шести до двенадцати месяцев в календарном исчислении, он имеет право на получение социальной выплаты по потере работы не менее чем за один календарный месяц.
В случае, когда за участника системы обязательного социального страхования производились социальные отчисления с двенадцати до двадцати четырех месяцев в календарном исчислении, такой участник имеет право на получение социальной выплаты по потере работы в течение двух календарных месяцев.
В случае, когда за участника системы обязательного социального страхования производились социальные отчисления с двадцати четырех до тридцати шести месяцев в календарном исчислении, такой участник имеет право на получение социальной выплаты по потере работы в течение трех календарных месяцев.
В случае, когда за участника системы обязательного социального страхования производились социальные отчисления свыше тридцати шести месяцев в календарном исчислении, такой участник имеет право на получение социальной выплаты по потере работы в течение четырех календарных месяцев.
5. В случае, когда участник системы обязательного социального страхования получает социальные выплаты по потере работы, но в связи с устройством на работу потерял право на получение социальных выплат по потере работы, очередные социальные выплаты назначаются исходя из того, что за каждый месяц получения социальной выплаты по потере работы вычитается двенадцать месяцев, в течение которых за такого участника системы обязательного социального страхования производились социальные отчисления.

Статья 24. Повышение размера социальных выплат

Порядок и механизм повышения и исчисления размера социальных выплат из Фонда определяется Правительством Республики Казахстан.

Глава 4. Социальные выплаты и удержания из них

Статья 25. Социальные выплаты из Фонда

Социальные выплаты производятся Организацией за истекший месяц в течение трех банковских дней со дня зачисления средств из Фонда на счет Организации путем зачисления на лицевые счета получателя.

Статья 26. Удержания из социальных выплат

Из социальных выплат на случай утраты трудоспособности и/или работы удерживаются обязательные пенсионные взносы и направляются в накопительный пенсионный фонд получателя в соответствии с пенсионным законодательством Республики Казахстан.
При этом получатели социальных выплат на случай утраты трудоспособности и/или работы, после вынесения уполномоченным органом решения о назначении им социальных выплат, должны представить в территориальные подразделения Организации копию пенсионного договора с накопительным пенсионным фондом, в который за них уплачиваются обязательные пенсионные взносы.

Глава 5. Фонд социального страхования

Статья 27. Фонд социального страхования

1. Фонд, именуемый "Государственный фонд социального страхования", является некоммерческой организацией в форме акционерного общества со стопроцентным участием государства.
Размер уставного капитала формируется в размере десяти тысяч месячных расчетных показателей.
2. Функции уполномоченного финансового органа по осуществлению функций управления деятельностью Фонда осуществляет центральный исполнительный орган в области финансов.

Статья 28. Инвестиционная деятельность Фонда

1. Фонд осуществляет инвестиционную деятельность путем размещения активов Фонда в финансовые инструменты через Национальный Банк Республики Казахстан на основании договора, заключаемого между Фондом и Национальным Банком Республики Казахстан.
2. Национальный Банк Республики Казахстан ведет учет всех операций по аккумулированию активов Фонда, их размещению, по получению инвестиционного дохода и ежеквартально представляет отчет в Фонд о состоянии счетов Фонда и инвестиционной деятельности с активами Фонда, в соответствии с договором между Фондом и Национальным Банком Республики Казахстан.
При этом Национальный Банк Республики Казахстан получает вознаграждение за счет доходов от инвестиционной деятельности на условиях предусмотренных в договоре между Фондом и Национальным Банком Республики Казахстан.

Статья 29. Образование активов Фонда

1. Активы Фонда формируются за счет:
1) социальных отчислений, пени, полученной за просрочку уплаты социальных отчислений, инвестиционного дохода, за минусом комиссионного вознаграждения на обеспечение деятельности Фонда;
2) других источников, предусмотренных законодательством.
2. Активы Фонда могут быть использованы исключительно на следующие цели:
1) осуществление социальных выплат в соответствии с настоящим Законом:
2) размещение в финансовые инструменты, перечень которых определяется Правительством Республики Казахстан;
3) возврат излишне уплаченных сумм социальных отчислений и иных ошибочно зачисленных средств.

Статья 30. Осуществление деятельности Фонда

Фонд осуществляет свою деятельность за счет комиссионного вознаграждения, получаемого от активов Фонда.
Предельная величина процентной ставки комиссионного вознаграждения и механизм ее использования ежегодно устанавливается Правительством Республики Казахстан.
Собственные средства Фонда формируются и состоят из уставного капитала Фонда и комиссионного вознаграждения.

Статья 31. Учет в Фонде

1. Фонд ведет бухгалтерский учет и представляет финансовую отчетность раздельно по собственным средствам и активам Фонда в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.
2. Фонд обязан обеспечить учет и хранение документов, используемых в бухгалтерском учете и при составлении отчетности. Перечень основных документов, подлежащих хранению, и сроки их хранения устанавливаются уполномоченным финансовым органом.

Глава 6. Заключительные положения

Статья 32. Ответственность Фонда и порядок разрешений споров

1. Фонд несет ответственность по своим обязательствам всем своим имуществом.
2. Участники системы обязательного социального страхования не отвечают по обязательствам Фонда, равно как и Фонд не отвечает по обязательствам участников системы обязательного социального страхования.
3. Все споры, возникающие между Фондом, Организацией, государственными органами, юридическими и физическими лицами по исполнению настоящего Закона, разрешаются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 33. Порядок введения в действие настоящего Закона

1. Настоящий Закон в отношении обязательного социального страхования

на случай утраты трудоспособности и обязательного социального страхования

на случай потери кормильца вводится в действие с 1 января 2003 года.

2. Обязательное социальное страхование на случай потери работы

вводится в действие с 1 января 2005 года.

Президент

Республики Казахстан

(Специалисты: Склярова И.В.,

Пучкова О.Я.)

"Мiндетті әлеуметтiк сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2001 жылғы 7 қараша N 1416

Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді:

"Әлеуметтік сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы

Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі

Жоба

Мiндетті әлеуметтiк сақтандыру туралы

Осы Заң мiндеттi әлеуметтiк сақтандырудың құқықтық, экономикалық және

ұйымдық негiздерiн белгiлейдi.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Мiндеттi сақтандыру туралы заңдар

1. Мiндеттi сақтандыру туралы заңдар Қазақстан Республикасының K951000_ Конституциясына негiзделедi және осы Заңнан, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актілерiнен тұрады.
2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар осы Заңның және мiндеттi сақтандыру туралы өзге де нормативтiк құқықтық актiлердiң алдында басымдықта болады және халықаралық шарттарда оны қолдану үшiн Қазақстан Республикасының заң шығаруын талап етпейтiн

жағдайларда тiкелей қолданылады.

2-бап. Осы Заңмен реттелетiн қатынастар

Осы Заң, осы Заңда көзделген әлеуметтiк сақтандыру түрлерi бойынша

әлеуметтiк қатер жағдайының басталуына қарай, мiндеттi сақтандыру жүйесiне

қатысушыларды әлеуметтiк сақтандырудың қосымша нысандарын құрумен

байланысты қатынастарды реттейдi.

3-бап. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандырудың түрлерi

Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру мынадай түрлерге бөлiнедi:

еңбек ету қабiлетiнен айрылған жағдайда мiндеттi әлеуметтiк

сақтандыру;

асыраушысынан айрылған жағдайда мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру;

жұмысынан айрылған жағдайда мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру.

4-бап. Әлеуметтiк төлемдердi алудың кепілі

Әлеуметтiк төлем алушыларға әлеуметтiк қатер басталғанда осы заңда белгiленген шарттар негiзiнде әлеуметтiк сақтандыру түрлерi бойынша әлеуметтiк төлемдердi тағайындау және алу құқығына кепiлдiк берiлген.

5-бап. Осы заңда пайдаланылатын негiзгі ұғымдар мен терминдер

Осы заңда мынадай ұғымдар мен терминдер пайдаланылады:
қордың активтерi - бұл әлеуметтiк аударымдар, әлеуметтiк аударымдарды төлеудi кешiктiргенi үшін алынған өсiмақы, инвестициялық кiрiс және Қордың қызметiн қамтамасыз етуге арналған комиссиялық сыйақыны, әлеуметтiк төлемдерге жұмсалатын қаражатты шегеріп тастағанда, заңдарда көзделген өзге де түсiмдер мен қате есептелген немесе төленген қаражаттың қайтарымдары;
асыраушы - өздерiнiң асырауындағы отбасының еңбек етуге қабiлетсiз мүшелерiн өзiнiң табысы есебiнен асырайтын ата-аналар, асырап алушылар;
кiрiстi ауыстыру коэффициентi - әлеуметтiк аударымдарды есептеу кезiнде негiзге алынатын, әлеуметтiк төлемнiң кiрiстiң мөлшерiне қатынасын анықтайтын коэффициент;
еңбекке жарамсыздық тобының коэффициентi - төлеушi Қорға сол үшiн әлеуметтік аударымдар төлеген мiндетті әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушының еңбек ету қабiлетiнен айрылу дәрежесiне қарай белгiленетiн коэффициент;
қатысу стажының коэффициентi - мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысу стажына (күнтiзбемен есептегендегi уақыттың жалпы шамасы) қарай белгіленетiн коэффициент;
асырауындағылар санының коэффициентi - қайтыс болған асыраушының асырауындағы еңбек етуге қабiлетсiз отбасы мүшелерiнiң санын ескеретiн коэффициент.
әлеуметтік аударымдарды есептеу объектiсi - жұмыс берушiнiң қызметкерге атқарған жұмысы, көрсеткен қызметi үшін кірiс түрiнде төлейтiн шығыстары. Өзiн өзi жұмыспен қамтыған адамның әлеуметтік аударымдарды есептеу үшiн алынатын объектісi сол адамның алатын табыстары болып табылады.
мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру - еңбек ету қабiлетiнен және/немесе жұмысынан айрылуына, сондай-ақ асыраушысынан айрылуына байланысты кiрiс бөлiгiн өтеу үшiн мемлекет ұйымдастыратын, бақылайтын және кепiлдiк беретiн шаралар жиынтығы;
әлеуметтiк аударымдарды және әлеуметтiк төлемдердi есепке алу жөнiндегі ұйым (бұдан әрi - Ұйым) - аймақтарда мiндеттi әлеуметтiк аударымдар мен әлеуметтік төлемдердi аударуды жүзеге асыратын, аударымдар мен төлемдердiң дербестендiрiлген, орталықтандырылған есебiн жүргiзетiн құрылымдық бөлiмшелерi бар мемлекеттiк кәсiпорын;
әлеуметтiк аударымдарды төлеушi (төлеушi) - осы Заңда белгiленген тәртіппен мiндеттi әлеуметтiк аударымдарды есептеудi және Қорға аударуды жүзеге асырушы жұмыс берушi немесе өзiн өзi жұмыспен қамтыған адам;
әлеуметтiк төлемдердi алушы (алушы) - ол үшiн Қорға әлеуметтiк аударымдар төленген не өзi төлеген және әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегі уәкiлеттi орган оған қатысты әлеуметтiк төлем тағайындау туралы шешiм шығарған тұлға, ал мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң ол үшiн әлеуметтiк аударымдар төленген қатысушысы болып табылатын адам қайтыс болған жағдайда - қайтыс болған асыраушының асырауында болған отбасы мүшелерi;
қызметкер - жұмыс берушiмен еңбек қатынасында немесе азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттық қатынаста тұратын тұлға;
жұмыс берушi - өз қызметiн Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын шетелдiк заңды тұлғаларды қоса алғанда, заңды немесе жеке тұлға, сондай-ақ қызметкер еңбек қатынасында немесе табыс алуды көздейтiн азаматтық-құқықтық шарттық қатынастарда тұратын шетелдiк заңды тұлғалардың филиалдары мен өкiлдiктерi;
өзiн өзi жұмыспен қамтыған адам - өзiне табыс әкелетiн жұмыспен өзiн қамтамасыз ететiн жеке кәсiпкер, жеке меншiк нотариус, адвокат;
мiндетті әлеуметтiк сақтандыру жүйесi - мемлекет белгiлейтiн және кепiлдiк беретiн, мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушылар арасындағы қатынастарды реттейтiн нормалар мен ережелердiң жиынтығы;
әлеуметтiк аударымдар - ол үшiн аударым жасалған мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушыға, ал асыраушысынан айрылған жағдайда оның асырауындағы отбасының мүшелерiне осы Заңға сәйкес әлеуметтік төлемдер алу құқығын беретiн Қорға төленетiн осы Заңмен белгiленген мiндеттi төлемдер;
әлеуметтік қатер - еңбек ету қабiлетiнен және/немесе жұмысынан айрылуына соқтыратын оқиғаның басталу қатерi, соның нәтижесiнде ол үшiн әлеуметтiк аударымдар жүргізiлген мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы, не ол қайтыс болған жағдайда оның асырауындағы отбасының мүшелерi осы Заңға сәйкес әлеуметтiк төлемдердi алу құқығына ие болады;
әлеуметтiк аударымдар ставкасы - әлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсiнiң шамасына проценттiкпен қатынаспен көрсетiлген, Қорға төленетiн мiндеттi төлемдердiң тiркелген мөлшерi;
әлеуметтiк төлемдер - Қор әлеуметтiк төлем алушылардың пайдасына жүзеге асыратын ай сайынғы төлемдер;
еңбек ету қабiлетiнен айрылу - жұмысты орындау, қызмет көрсету қабiлетiнен айрылу. Еңбек ету қабiлетiнен айрылуды әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган белгiлейдi. Еңбек ету қабiлетiнен айрылу дәрежесi еңбек ету қабiлетiнен айрылу деңгейiне проценттiк қатынаста көрсетiледi;
мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушылар әлеуметтiк аударымдарды төлеушiлер; олар үшiн әлеуметтiк аударымдар төленетiн міндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң қатысушылары; асыраушысынан айрылған жағдайда, олардың асырауындағыларды қоса алғанда, әлеуметтiк төлем алушылар; Ұйым; Қор; Қазақстан Республикасының Yкiметi; Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi; өзге де уәкілеттi органдар;
мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң ол үшiн әлеуметтiк аударымдар жүргiзiлген қатысушысы - ол үшiн Қорға әлеуметтiк аударымдар төленетiн, оған қатысты осы Заңда көзделген әлеуметтiк қатер жағдайы туындауы мүмкiн және өзiнiң әлеуметтiк төлем алу құқығын пайдалана алатын тұлға;

әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегі уәкілеттi орган халықты

әлеуметтiк қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және оның аумақтық

бөлiмшелерi.

әлеуметтiк сақтандыру қоры (Қор) - мiндеттi әлеуметтiк аударымдарды

жинайтын және әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң әлеуметтiк қатер оқиғасы

туындаған қатысушыларына, отбасының асырауындағы еңбек етуге қабiлетсiз

мүшелерiн қоса алғанда, әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы -

асыраушысынан айрылған жағдайда төлемдер жүргiзетiн заңды тұлға;

6-бап. Мiндетті әлеуметтiк сақтандырудың

негiзгi қағидаттары

Мiндеттi әлеуметтiк сақтандырудың негiзгi қағидаттары:

мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңдарды сақтау мен орындаудың

жалпыға бiрдейлiгi;

әлеуметтік төлемдердi жүргiзуді қамтамасыз ету үшiн қолданылатын

шараларға мемлекеттің кепiлдiк беруi;

әлеуметтiк қорғаудың қосымша нысандарын дамытуға мемлекеттiң кепілдiк

беруi;

мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысудың мiндеттiлiгi;

осы Заңға сәйкес әлеуметтiк аударымдарды әлеуметтiк төлемдерге

пайдалану;

әлеуметтiк төлемдердi осы Заңда көзделген жағдайларда жүргізудiң

міндеттiлiгi;

әлеуметтiк төлемдердiң мөлшерiн саралау;

мiндеттi әлеуметтiк сақтандыруды қамтамасыз ететiн мемлекеттiк

органдар қызметiндегі жариялылық болып табылады.

7-бап. Аударымдардың сақталуын қамтамасыз ету

Аударымдардың сақталуы:

1) Қордың қаржы тұрақтылығын қамтамасыз ететiн, Қазақстан Республикасы Үкiметi белгiлейтiн тиiстi нормалар мен лимиттердi белгiлеу жолымен оның қызметiн реттеу;
2) инвестициялық қызметтi Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi арқылы жүзеге асыру;
3) Қор активтерiн инвестициялық басқару жөнiндегі операциялардың бәрiн Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде есепке алу;
4) Қордың меншiктi қаражаты мен активтерiнiң есебiн бөлек жүргiзу;
5) Қордың қызметiн қамтамасыз етуге арналған шығыстарға шектеу енгiзу;
6) Қордың жылдық қаржылық есептемесiне жыл сайын сыртқы аудиторлық тексеру жүргiзудiң мiндеттiлiгi, оларды жүргiзудiң тәртiбiн Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейдi;
7) Қордың уәкiлеттi қаржы органы белгiлейтiн тәртiппен ұдайы қаржылық және статистикалық есеп беруi;
8) Қордың активтерiн инвестициялау үшiн қаржы құралдарының тiзiлiмiн Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң белгiлеуi арқылы қамтамасыз етiледi.

8-бап. Әлеуметтiк сақтандырылуға жататын адамдар

1. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын және Қазақстан Республикасының аумағында табыс әкелетiн қызметтi жүзеге асыратын шетелдiк азаматтар мен азаматтығы жоқ тұлғаларды қоса алғанда, қызметкерлер, өзiн өзi жұмыспен қамтыған адамдар мiндетті түрде мiндеттi әлеуметтiк сақтандырылуға жатады.

9-бап. Әлеуметтiк төлем алушылар мен олар үшін әлеуметтiк
аударымдар жүргізiлетін қатысушылардың құқықтары мен мiндеттерi

1. Әлеуметтiк төлем алушылар мен олар үшiн әлеуметтік аударымдар жүргізiлетін қатысушылардың:
1) осы Заңда көзделген әлеуметтiк қатер жағдайлары туындағаннан кейiн кез келген уақытта Ұйым және оның аумақтық бөлiмшелерi арқылы әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органға әлеуметтік төлемдер тағайындату және алу үшiн өтiнiш беруге;
2) осы Заңда көзделген әлеуметтiк қатер жағдайлары туындаған кезде әлеуметтiк төлемдердi уақытында тағайындатуға;
3) осы Заңда көзделген тәртiппен, мерзiмде және мөлшерде Қордан ай сайын әлеуметтiк төлемдер алып тұруға;
4) ай сайынғы әлеуметтiк төлемдердi мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақылар алуына қарамастан алып тұруға;
5) өзiне әлеуметтiк төлем тағайындауға қатысты шешiм қабылдаудың барлық кезеңдерiне қатысуға;
6) Қордың қызметi, сондай-ақ осы заңда көзделген әлеуметтік төлемдердiң алушының атына жүргiзiлген мерзiмдерi мен мөлшерлерi туралы ақпарат алуға;
7) төлеушiден, Қордан және Ұйымнан әлеуметтiк аударымдардың толықтығы және аудару мен есептеудің уақытылылығы, сондай-ақ әлеуметтiк төлемдердiң жүргiзiлуi туралы ақпарат сұрауға және алуға;
8) әлеуметтiк төлемдердi тағайындау мен жүргiзудiң тәртiбіне және мерзiмдерiне қатысты түсiнiк алу үшiн әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органға, Ұйымға және оның аумақтық бөлiмшелерiне баруға;
9) мемлекеттiк органдардың әлеуметтiк қамсыздандырудың осы Заңда көзделген қосымша нысандарын алу құқығына шек қоюына байланысты әрекеттерiне шағым жасауға;
10) әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегі уәкiлеттi орган қабылдаған шешiмдер туралы осы Заңда белгiленген тәртiппен хабардар етiлуге;
11) әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органның, Ұйымның және оның аумақтық бөлiмшелерiнiң, сондай-ақ Қордың лауазымды адамдарының әрекеттерiне заңдарда белгiленген тәртiппен шағым жасауға;
12) әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органнан, Ұйымнан және оның аумақтық бөлiмшелерiнен, Қордан мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушылардың құқықтары мен мүдделерiн қозғайтын заңдардағы өзгерiстер туралы ақпарат сұратуға және алуға құқығы бар.
2. Әлеуметтiк төлем алушылар:
1) әлеуметтiк төлемдер тағайындауға қажеттi құжаттарды белгiленген

тәртіппен ұсынуға;

2) еңбек ету қабiлетiнен және/немесе жұмысынан айрылған жағдайына

байланысты әлеуметтiк төлемдер алған жағдайда, Ұйымның аумақтық

бөлiмшелерiне өзi зейнетақы жарналарын төлеуге шарт жасасқан жинақтаушы

зейнетақы қорының өзгергенi туралы хабарлауға;

3) олардың тарапынан терiс пиғылды жағдайлар болған кезде, қате

төленген сомаларды қайтарып алуға;

4) қайта куәландырудан өтуге және қайта куәландырудан өту мерзiмiн

сақтауға мiндеттi.

10-бап. Әлеуметтік аударымдарды төлеушiлердің

құқықтары мен мiндеттерi

1. Әлеуметтiк аударымдарды төлеушiлер:

1) қате төленген әлеуметтiк аударым сомаларын қайтартуға;

2) аударылған сомалар туралы қажеттi ақпаратты заңдарда белгiленген

тәртiппен Ұйымнан сұратуға және тегiн алуға;

3) осы Заңға сәйкес басқа да құқықтарын iске асыруға құқылы.

2. Әлеуметтiк аударымдарды төлеушiлер:

1) әлеуметтiк аударымдарды және әлеуметтiк аударымдарды дер кезiнде

және/немесе толық төлемегенi үшiн өсiмақыны уақытылы және толық көлемiнде

төлеуге;

2) Қорға төленетiн әлеуметтiк аударымдарды есептеу мен қайта

есептеудi, сондай-ақ әлеуметтiк аударымдарды уақытылы және/немесе толық

көлемiнде төлемегенi үшiн өсiмақы есептеудi дербес жүзеге асыруға;

3) салық органына аударылған әлеуметтiк аударымдар туралы есеп беруге;

4) осы Заңға сәйкес басқа да мiндеттердi атқаруға мiндеттi.

11-бап. Қордың құқықтары мен мiндеттерi

1. Қордың:

1) мiндеттi әлеуметтiк аударымдарды шоғырландыруды жүзеге асыруға;

2) активтердi басқаруға шарт жасасуға, сондай-ақ Қор қызметiн жүзеге асыруға арналған ақша шегiнде оның қызметiнен туындайтын басқа да шарттарды жасасуға;
3) бағалы қағаздармен және Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейтiн басқа да қаржы құралдарымен байланысты қызметпен айналысуға;
4) акциялар шығаруға;
5) Қор қызметiн жүзеге асырғаны үшiн, мөлшерiн жыл сайын Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейтiн комиссиялық сыйақы алуға;
6) Ұйымнан Қорға түскен және Қордан аударылған қаржы қозғалысы туралы ақпарат алуға;
7) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, мiндетті әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнің қатысушыларынан Қор қызметiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi ақпаратты сұратуға және алуға құқығы бар.
2. Қор:
1) Ұйымның әлеуметтiк төлемдердi жүзеге асыруы үшiн, оның өтiнiмдерi бойынша қаржының уақытылы аударылуын қамтамасыз етуге;
2) Қордың уақытша бос қаражатын Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi арқылы қаржы құралдарына орналастыруға;
3) жыл сайын сыртқы аудиттi жүргiзудi қамтамасыз етуге;
4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де мiндеттердi атқаруға мiндеттi.
3. Қордың осы Заңда көзделмеген қызметпен айналысуға құқығы жоқ.

12-бап. Әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi
органның құқықтары мен мiндеттерi

1. Әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлетті органның:
1) әлеуметтiк төлемдердi тағайындау туралы не тағайындаудан бас тарту туралы шешiм қабылдауға;
2) еңбек ету қабiлетiнен айрылу деңгейiн белгiлеуге;
3) әлеуметтiк төлемдердi тағайындау үшiн ұсынылатын құжаттардың растығын Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен тексеруге;
4) әлеуметтiк төлемдердi тағайындау үшiн қажеттi құжаттарды қабылдау мен жiберу жөнiндегi талаптарды белгiлеуге құқығы бар.
2. Әлеуметтік төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган:
1) әлеуметтiк төлемдердi тағайындатуға өтiнiш жасаған адамдардан әлеуметтiк төлемдер тағайындау үшiн қажеттi құжаттарды ұсынуын талап етуге;
2) әлеуметтiк төлемдер тағайындау туралы немесе тағайындаудан бас тарту туралы шешiм қабылданғаны жөнiнде Ұйымның аумақтық бөлiмшелерi арқылы жазбаша түрде хабарлауға;
3) әлеуметтiк төлемдердiң уақытылы және толық тағайындалуын және олардың төленуiн бақылауды қамтамасыз етуге;
4) әлеуметтiк төлемдердi тағайындау немесе тағайындаудан бас тарту туралы шешiмдердi, сондай-ақ мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру мәселелерi жөнiндегi жұмысқа қажеттi басқа да ақпараттарды Ұйымның аумақтық бөлiмшелерiне жеткiзудi қамтамасыз етуге;
5) алушыға әлеуметтiк төлем тағайындау жөнiнде шешiм қабылдаудың барлық кезеңiне оның қатысуына құқық беруге;
6) әлеуметтiк төлемдердi тағайындау және төлеу мәселелерi бойынша қажеттi түсiнiктердi беруге мiндеттi.

13-бап. Ұйымның және оның аумақтық бөлiмшелерiнің
құқықтары мен мiндеттерi

1. Ұйымның және оның аумақтық бөлiмшелерiнiң:
1) құжаттар жиынтығын әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органға жiберу үшiн оларды қабылдау мен тексерудi жүзеге асыруға;
2) әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органның шешiмi негiзiнде алушыларға әлеуметтiк төлемдер жүргiзу үшiн Ұйымның шотына ақша аудару туралы Қорға сұрау жiберуге;
3) осы Заңда көзделген қызметтердi көрсеткенi үшiн республикалық бюджеттен белгiленген тәртiппен ақша алуға құқығы бар.
2. Ұйым мен оның аумақтық бөлiмшелерi:
1) әлеуметтiк аударымдар мен әлеуметтiк төлемдердiң есебiн жүзеге асыруға;
2) әлеуметтiк төлемдер жүргiзгенде әлеуметтiк төлемдерден жүргізiлген ұстап қалулар туралы әлеуметтiк төлем алушыларды хабардар етуге;
3) артық төленген сомаларды Ұйым арқылы қайтару қажет болған жағдайда бұл туралы алушыға хабарлауға;
4) Қорға аударған әлеуметтiк аударымдарының мөлшерi мен мерзiмiне қарамастан азаматтарға, шетелдiк азаматтарға және азаматтығы жоқ адамдарға қызмет көрсетудiң теңдей жағдайларын қамтамасыз етуге;
5) әлеуметтiк аударымдарды банктiк үш күн iшiнде Қорға аударуға;
6) әлеуметтiк жеке код (ӘЖК) негiзiнде әлеуметтiк аударымдардың дербестендiрiлген орталықтандырылған есебiн жүргізуге;
7) әлеуметтiк төлемдер тағайындау үшiн құжаттарды жинақтауға және

оларды әлеуметтік төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органға осы

Заңда көзделген мерзiмдерде жiберуге;

8) алушыларға әлеуметтiк аударымдардың уақытылы аударылуын қамтамасыз

етуге;

9) артық төленген әлеуметтік аударымдар сомаларын, осы қаржылардың

Қордан Ұйымның шотына аударылған сәтiнен бастап банктiк үш күн iшiнде

төлеушiлерге аударуды қамтамасыз етуге;

10) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделгендегiден басқа

жағдайларда, әлеуметтік аударымдар мен әлеуметтiк төлемдердiң жай-күйi мен

қозғалысы туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге;

11) сәйкес әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органға

және Қорға қажеттi есептеменi осы Заңға ұсынуға;

12) әлеуметтiк төлемдердi тағайындау және жүргiзу мәселелерi бойынша

консультация беруге мiндеттi.

2-тарау. Әлеуметтiк аударымдар

14-бап. Әлеуметтiк аударымдардың мөлшерi

1. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушылар үшiн Қорға төлеуге жататын әлеуметтiк аударымдар әлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсiнiң 3 (үш) процентi мөлшерiнде белгiленедi.
2. Арнаулы салық тәртiбi қолданылатын, өзiн өзi жұмыспен қамтыған адамдар үшiн салық заңдарына сәйкес олар өздерінiң пайдасына төлейтiн әлеуметтiк аударымдар Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленетiн ең төменгi жалақының кемiнде 3 процентi мөлшерiнде белгiленедi.

15-бап. Әлеуметтiк аударымдарды есептеу

1. Жұмыс берушiнiң қызметкерге кiрiс түрiнде төлейтiн шығыстарын есептеу Қазақстан Республикасының "Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы (Салық кодексi)" Заңының K010209_ 316-бабында көзделген тәртiппен, әскери қызметшiлер мен iшкi iстер органдары қызметкерлерiнiң ақшалай ұсталымын кiрiс түрiнде төленетiн жұмыс берушiнiң шығыстарына қоса отырып жүргiзiледi.
2. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушылар үшiн төленетiн әлеуметтiк аударымдарды есептеу осы Заңның 15-бабының 1-тармағында белгiленген әлеуметтік аударымдардың мөлшерiн қолдану жолымен ай сайын жүргiзiледi.
Өзiн өзi жұмыспен қамтыған адамдар өздерi үшiн төлейтiн әлеуметтiк аударымдарды есептеу Қазақстан Республикасының Кодексiнде (Салық кодексi) тиiстi арнаулы салық режимдерi үшiн көзделген мерзiмдерде жүргізiледi.
Бұл ретте әлеуметтiк аударымдарды есептеу үшiн ең төмен жалақының он еселенген мөлшерiнен аспайтын айлық табыс алынады.
3. Әлеуметтік аударымдарды есептеудiң тәртiбi мен мерзiмiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

16-бап. Әлеуметтік аударымдарды төлеу

1. Төлеушiлер Қорға әлеуметтік аударымдарды Ұйымның банктік шоты арқылы төлемдердi жүзеге асыру жолымен, егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгедей көзделмесе, есептi айдан кейiнгi айдың 15-iнен кешiктiрмей, әлеуметтiк аударымдарды төлеушiнiң салық органында есепке тiркелген жерi бойынша төлейдi.
2. Әлеуметтiк аударымдардың Ұйымның банктік шотына келiп түскен күнi әлеуметтiк төлемдер жүзеге асырылған күн деп есептеледі.
3. Әлеуметтiк аударымдарды төлеудiң тәртiбi мен мерзiмiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

17-бап. Төлеушілердiң жауапкершілiгі

1. Уақытында аударылмаған әлеуметтiк аударымдар сомаларын салық органдары өндiріп алады, немесе төлеушi оларға кешiктiрiлген әр күн үшiн (Қорға төлеген күндi қоса) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi осы сомаларды төлеген күнге белгiлеген қайта қаржыландырудың ресми ставкасының 1,5 еселенген мөлшерiнде есептелген өсiмақымен қоса Қордың шотына аударуы тиiс.
2. Салық органдары әлеуметтiк аударымдар толық аударылмаған және (немесе) уақытында аударылмаған жағдайда төлеушілердің банктiк шоттарынан қалыптасқан берешек шегiнде қаржы өндiрiп алуға құқылы. Бұл ретте, төлеушi инкассалық өкiммен салық органдары ұсынған берешектер пайдасына өндiрiлетiн мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесi қатысушыларының тiзiмiн қызмет көрсететiн банкке беруге мiндеттi.
3. Банктер мен банктiк операциялардың кейбiр түрлерiн жүзеге асырушы

басқа ұйымдар әлеуметтiк аударымдар сомаларын осы сомалар төлеушiлердiң

банктiк шоттарынан Қордың шотына есептен шығарылған күнi аударуға мiндеттi.

18-бап. Жүргiзілген аударымдар туралы хабарлау

Төлеушiлер тоқсан сайын, есептi тоқсаннан кейiнгi айдың 15-iнен

кешiктiрмей, егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгедей көзделмесе,

өздерi тiркелген салық органына мiндеттi әлеуметтік сақтандыру жүйесiне

қатысушылар үшiн аударылған әлеуметтiк аударымдар туралы есеп ұсынады.

19-бап. Артық төленген әлеуметтiк аударымдарды қайтару

Қор төлеушiнiң артық төлеген әлеуметтiк аударымдар сомасын оның Қорға

берген өтiнiшi бойынша, өтiнiш Қорға келiп түскен күннен бастап банктiк он

күн iшiнде төлеушiнiң банктiк шотына аударуы тиiс.

3-тарау. Әлеуметтiк төлемдердi тағайындау

20-бап. Әлеуметтiк төлемдердi тағайындату үшін өтiнiш

беру және әлеуметтiк төлемдер тағайындау үшін құжаттарды

қараудың мерзiмi

1. Әлеуметтiк төлемдердi тағайындату туралы өтiнiш азаматтың тұрғылықты жерiндегi Ұйымның аумақтық бөлiмшелерi арқылы әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органға, әлеуметтiк төлемдердi тағайындату құқығын анықтайтын құжаттарымен қоса берiледi.
Әлеуметтiк төлемдер тағайындауға қажеттi құжаттардың тiзбесiн әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган белгiлейдi.
2. Ұйымның аумақтық бөлiмшелерi әлеуметтiк төлемдер тағайындауға қажеттi құжаттарды қабылдап алған күннен бастап бес жұмыс күнi iшiнде оларды әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органға жiбередi.
3. Әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган қажеттi құжаттар келiп түскен күннен бастап оларды он жұмыс күнi iшiнде қарайды және әлеуметтiк төлемдер тағайындау немесе тағайындаудан бас тарту туралы дәлелдi шешiм қабылдап, бұл туралы Ұйымның аумақтық бөлiмшелерi арқылы өтiнiш берушiге жазбаша түрде хабарлайды.
4. Әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган ұсынылған құжаттардың дұрыстығына тексеру жүргiзуге алады. Тексеру мақсатында ол құжаттарды сұратуы, оларды сараптамаға жiберуi, оларды беруге негiз болған құжаттардың бар екендiгiн тексеруi мүмкiн. Бұл ретте, әлеуметтiк төлемдер алуға өтiнiш берген мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы әлеуметтiк төлем тағайындау туралы шешiм қабылдаудың кешіктiрiлуi және шешiмдi қабылдау мерзiмiнiң ұзартылуы туралы жазбаша түрде хабардар етiлуге тиiс.
5. Өтiнiш қайтадан берiлген кезде әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган өтiнiш қайта берiлген сәттен бастап 5 күн iшiнде тағайындау немесе тағайындаудан бас тарту туралы шешiм қабылдайды және бас тарту себептерi мен шағымдану тәртiбiн көрсете отырып, ол туралы Ұйымның аумақтық бөлiмшелерi арқылы өтiнiш берушiнi хабардар етедi.
Әлеуметтік төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органның шешiмiне сот тәртiбiмен шағым жасауға болады.
6. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы әлеуметтiк төлемдердi алушы деп танылған жағдайда, әлеуметтiк төлемдер осы адамның төлемдердi тағайындатуға өтiнiш берген күнiнен бастап тағайындалады.
7. Ұйымның аумақтық бөлiмшелерiне өтiнiш берiлген күн Қордан төленетiн әлеуметтiк төлемдер тағайындатуға өтiнiш берген күн деп есептеледі.
8. Әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органның, Ұйымның және/немесе Қордың кiнәсiнен уақытылы немесе толық төленбеген әлеуметтiк төлемдер сомасы өткен уақыт үшiн мерзiмi шектелмей төленедi және Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлеген тәртiпке сәйкес индекстелуге жатады.

21-бап. Еңбек ету қабiлетiнен айрылған жағдайда
әлеуметтiк төлем тағайындау және оның мөлшерi

1. Төлеушi ол үшiн мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне әлеуметтiк аударымдар жүргiзген қатысушысына еңбек ету қабiлетiнен айрылған жағдайда берiлетiн әлеуметтiк төлем әлеуметтiк төлем алуға өтiнiш берген уақытта жұмыстың тоқтатылғанына немесе жүрiп жатқанына қарамастан тағайындалады.
2. Еңбек ету қабiлетiнен айрылу дәрежесiн, сондай-ақ қайта куәландырудың қажеттiгi мен кезеңдiлiгiн әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган белгiлейдi.
3. Еңбек ету қабiлетiнен айрылған жағдайда әлеуметтiк төлем тұлғаның әлеуметтiк төлем тағайындатуға өтiнiш берген күнiнен бастап, еңбек ету қабiлетiнен айрылу белгiленген кезеңнiң бәрiне тағайындалады.
Еңбек ету қабiлетiнен айрылу дәрежесi өзгерген жағдайда әлеуметтiк төлем, еңбек ету қабiлетiнен айрылу дәрежесi өзгерген күннен бастап еңбек ету қабiлетiнен айрылудың жаңадан белгiленген дәрежесiне сәйкес мөлшерде жүзеге асырылады. Бұл ретте, әлеуметтiк төлемдердi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган үш жұмыс күнi iшiнде Ұйымды және оның аумақтық бөлiмшелерiн әлеуметтiк төлемдердің мөлшерi өзгергенi туралы хабардар етедi.
Қайта куәландырылушыны еңбек етуге қабiлеттi деп таныған жағдайда, әлеуметтiк төлем әлеуметтiк төлемдi тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган оны еңбек етуге қабiлеттi деп шешiм шығарған күннен бастап тоқтатылады. Бұл ретте уәкiлеттi орган үш жұмыс күнi iшiнде Ұйымды және оның аумақтық органдарын шығарылған шешiм туралы хабардар етедi.
4. Еңбек ету қабiлетiнен айрылған жағдайда ай сайын берiлетiн әлеуметтiк төлемдердiң мөлшерi әлеуметтiк аударымдар объектiсi ретiнде ескерiлген соңғы жиырма төрт ай iшiндегi орташа айлық табыстың төменгi жалақының сексен пайызын шегергендегi орташа мөлшерiн тиiстi кiрiстi алмастыру коэффициентiне, еңбек ету қабiлетiнен айрылу коэффициентiне сондай-ақ, қатысу стажының коэффициентiне көбейту жолымен анықталады.
Бұл ретте кiрiстi алмастыру коэффициентi 0,6 құрайды.
Еңбек ету қабiлетiнен айрылу коэффициентi мынаны құрайды: жалпы еңбек ету қабiлетiнен айрылу дәрежесi сексен пайыздан жүз пайызға дейiн болатын еңбек ету қабiлетiнен айрылған адамдар - үшiн 0,7; жалпы еңбек ету қабiлетiнен айрылу дәрежесi алпыстан сексен пайызға дейiн болатын еңбек ету қабiлетiнен айрылған адамдар үшiн - 0,5; жалпы еңбек ету қабiлетiнен айрылу дәрежесi отыздан алпыс пайызға дейiн болатын еңбек ету қабiлетiнен айрылған адамдар үшiн - 0,3 болады.
Қатысу стажы коэффициентi мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесінің, олар үшiн әлеуметтік аударымдар алты айдан кем аударылған сақтандырылған қатысушысы үшiн 0,1; алты айдан он екi айға дейiн 0,7; он екi айдан жиырма төрт айға дейiн 0,75; жиырма төрт айдан отыз алты айға дейiн 0,85; отыз алты айдан қырық сегiз айға дейiн 0,9; қырық сегiз айдан алпыс айға дейiн 0,95 алпыс және одан жоғары айға - 1,00 құрайды.
5. Алушы жасына байланысты зейнетақы алу жасына жеткенде еңбек ету қабiлетiнен айрылған жағдай бойынша берiлетiн әлеуметтiк төлемдер тоқтатылады.

22-бап. Асыраушысынан айрылған жағдайда
әлеуметтiк төлемдер тағайындау және оның мөлшерi

1. Қайтыс болған (хабарсыз кеткен және өлдi деп жарияланған) асыраушы - мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң, әлеуметтiк аударымдар жүргiзiлген қатысушысының асырауында болған отбасының мына мүшелерiнiң асыраушысынан айрылу жағдайына әлеуметтiк төлемдер тағайындатуға және алуға құқығы бар:
1) 18 жасқа толмаған және, егер олар 18 жасқа толғанға дейiн мүгедек болып қалса, осы жастан асқан балалары, оның iшiнде асырап алған балалары, iнiлерi, қарындастары мен немерелерi. Бұл ретте, iнiлерiнiң, қарындастары мен немерелерiнiң еңбек етуге қабiлеттi ата-аналары болмаған, немесе олар ата-аналарынан алимент алмаған жағдайда асыраушысынан айрылған жағдайда әлеуметтiк төлемдер тағайындатуға және алуға құқығы бар.
Егер осы тармақшада көрсетiлген адамдар орта бiлiм жүйесiнiң оқу орындарында, жоғары және орта арнаулы бiлiм беру жүйесiнiң күндiзгi бөлiмiнде оқитын болса, әлеуметтiк төлем орта бiлiм жүйесiндегi оқу орнын бiтiргенге дейiн, жоғары және арнаулы орта бiлiм жүйесiнiң күндiзгi бөлiмiн бiтiргенге дейiн төленедi;
2) ата-анасының бiреуi немесе жұбайы, немесе атасы, әжесi, ағасы немесе апасы жасына және еңбекке қабiлеттiлiгiне қарамастан, егер ол қайтыс болған асыраушының 1,5 жасқа толмаған балаларын, бауырларын немесе немерелерiн күтумен айналысатын болса.
2. Олар үшiн мiндеттi әлеуметтiк аударымдар төленген ата-анасы - мiндеттi сақтандыру жүйесiне қатысушының қамқорынсыз қалған балаларға тағайындалған әлеуметтiк төлемдер Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес әрбiр айрылып қалған ата-анасы үшiн асырап алушыға, оның заңды өкiлiне (қамқоршысына) төленедi.
3. Бала жастан I және II топтағы мүгедек деп танылған адамдарға әлеуметтiк төлемдер мүгедектiк белгiленген мерзiмге тағайындалады.
4. Қайтыс болған асыраушының асырауында болған, отбасының асыраушысынан айрылған жағдайда әлеуметтiк төлем тағайындатуға және алуға құқығы бар барлық мүшелерiне бiр әлеуметтік төлем тағайындалады.
5. Қайтыс болған асыраушының асырауында болған отбасы мүшесiнiң жазбаша өтiнiшi бойынша оның әлеуметтiк төлем үлесi бөлiнедi және оған бөлек төленедi.
Әлеуметтiк төлем үлесiн бөлу әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi органға өтiнiш берген күннен бастап жүргiзiледi.
6. Қайтыс болған асыраушының асырауында болған отбасы мүшелерi санының өзгергенi туралы және тиiсiнше әлеуметтiк төлемдердi қайта есептеу туралы шешiмдi әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган қайтыс болған асыраушының асырауында болған отбасы мүшесiнiң жазбаша өтiнiшi негiзiнде жүргізедi. Бұл ретте, әлеуметтiк төлемнiң мөлшерi отбасының әлеуметтiк төлем алуға құқығы бар мүшелерiнiң санына қарай тиiсiнше көбейедi немесе азаяды.
7. Асыраушысынан айрылған жағдайда төленетiн әлеуметтiк төлемдер мөлшерi әлеуметтiк аударымдар объектiсi ретiнде ескерiлген соңғы жиырма төрт ай iшiндегi табыстың орташа айлық мөлшерiнен ең төменгi жалақының сексен процентi шегерiлген соманы тиiстi кiрiстi алмастыру коэффициентiне, асырауындағылардың саны коэффициентiне сондай-ақ, қатысу стажының коэффициентiне көбейту жолымен анықталады.
Бұл ретте, асыраушысынан айрылған жағдайда төленетiн әлеуметтік төлемдер қайтыс болған асыраушының асырауында болған отбасының мүшелерiне қайтыс болған асыраушының асырауында болған отбасы мүшелерiнiң әлеуметтік төлем алу құқығы осы бапқа сәйкес сақталатын кезең бойына ай сайын төленедi.
8. Асырауындағылар санының коэффициентi мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы қайтыс болғанға дейiн асырауында болған адамдар санына байланысты белгiленедi және асырауында бiр адам болса - 0,3, асырауында екi адам болса - 0,5, асырауында үш адам болса - 0,7, асырауында төрт адам болса - 0,8, асырауында бес және одан да көп болғанда 0,8 құрайды.
Бұл ретте кiрiстi алмастыру коэффициентi мен қатысу стажының коэффициентi осы Заңның 21-бабына сәйкес есептеледi.

23-бап. Жұмысынан айрылған жағдайда әлеуметтiк төлемдер
тағайындау және оның мөлшерi

1. Мiндетті әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң, олар үшiн әлеуметтiк аударымдар жүргiзiлген қатысушысына жұмысынан айрылған жағдайда берiлетiн әлеуметтiк төлем жұмысынан айрылған жағдайда тағайындалады.
2. Жұмысынан айрылған жағдайда берiлетiн әлеуметтiк төлемдер әлеуметтiк төлемдер тағайындау жөнiндегi уәкiлеттi орган әлеуметтiк төлемдер тағайындау туралы шешiм шығарған күннен кейiнгi келесi күнтiзбелiк айдың бiрiнен бастап Ұйымның аумақтық бөлiмшелерi арқылы төлене бастайды.
Мiндеттi сақтандыру жүйесiне қатысушы Ұйымның аумақтық бөлiмшелерiне өтiнiш жасардың алдында жұмыссыз ретiнде тiркелуi тиiс.
3. Жұмысынан айрылған жағдайда әлеуметтiк төлемнiң мөлшерi әлеуметтiк төлемдер объектiсi ретiнде ескерiлген соңғы жиырма төрт ай iшiндегi табыстың орташа айлық мөлшерiн тиiсiнше кiрiстi алмастыру коэффициентiне және қатысу стажының коэффициентiне көбейту жолымен анықталады.
Бұл орайда кiрiстi алмастыру коэффициентi - 0,3 құрайды, ал қатысу стажының коэффициентi осы Заңның 21-бабына сәйкес есептеледi.
4. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң қатысушысы үшiн күнтiзбелiк есептеумен алғанда алты айдан он екi айға дейiн аударым жүргiзiлген жағдайда, оның жұмысынан айрылған жағдайда кемiнде күнтiзбелiк бiр ай әлеуметтiк төлем алуға құқығы бар.
Мiндетті әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң қатысушысы үшiн күнтiзбелік есептеумен алғанда он екi айдан жиырма төрт айға дейiн аударым жүргiзiлген жағдайда, мұндай қатысушының жұмысынан айрылуы бойынша күнтiзбелiк екi ай бойы әлеуметтiк төлем алуға құқығы бар.
Мiндетті әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң қатысушысы үшiн күнтiзбелiк есептеумен алғанда жиырма төрт айдан отыз алты айға дейiн аударым жүргiзiлген жағдайда, мұндай қатысушы жұмысынан айрылған жағдайда күнтiзбелiк үш ай бойы әлеуметтiк төлем алуға құқығы бар.
Мiндеттi әлеуметтік сақтандыру жүйесiнiң қатысушысы үшiн күнтiзбелiк есептеумен алғанда отыз алты айдан жоғары аударым жүргiзiлген жағдайда, мұндай қатысушының жұмысынан айрылуы бойынша күнтiзбелiк төрт ай бойы әлеуметтiк төлем алуға құқығы бар.
5. Егер мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы жұмысынан айрылған жағдайда әлеуметтiк төлемдер ала бастаса, бiрақ жұмысқа орналасқанына байланысты жұмысынан айрылуы бойынша әлеуметтiк төлемдер алу мерзiмiн үзiп алған болса, онда кезектi әлеуметтiк төлемдер әрбiр ай үшiн мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң ол үшiн әлеуметтiк аударымдар жүргiзiлген қатысушысы Қорға әлеуметтiк аударымдар жүргiзуге тиiстi он екі ай шегерiлiп тағайындалады.

24-бап. Әлеуметтiк төлемдердiң мөлшерiн арттыру

Қордан берiлетiн әлеуметтiк төлемдердiң мөлшерiн арттырудың тәртiбi мен тетiгiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

4-тарау. Әлеуметтік төлемдер және олардан ұстап қалулар

25-бап. Қордан берiлетiн әлеуметтiк төлемдер

Ұйым өткен ай үшiн әлеуметтiк төлемдердi Қордан Ұйымның шотына қаражат есептелген күннен бастап банктік үш күннiң iшiнде алушылардың жеке шотына есептеу арқылы жүргiзедi.

26-бап. Әлеуметтiк төлемдерден ұстап қалулар

Еңбек ету қабiлетiнен айрылған жағдайда және/немесе жұмысынан айрылған жағдайда әлеуметтiк төлемдерден мiндеттi зейнетақы жарналары ұсталады және ол Қазақстан Республикасының зейнетақы заңдарына сәйкес алушының жинақтаушы зейнетақы қорына жiберiледi.

Бұл ретте, еңбек ету қабiлетiнен және/немесе жұмысынан айрылу

жағдайына әлеуметтiк төлем алушылар уәкiлеттi орган оларға әлеуметтiк

төлем тағайындалғаны туралы шешiм шығарғаннан кейiн Ұйымның аумақтық

бөлiмшесiне, олар үшiн мiндеттi зейнетақы жарналары төленетiн жинақтаушы

зейнетақы қорымен жасасқан зейнетақы шартының көшiрмесiн ұсынуы тиiс.

5-тарау. Мемлекеттiк әлеуметтік сақтандыру қоры

27-бап. Мемлекеттiк әлеуметтiк сақтандыру қоры

1. "Мемлекеттiк әлеуметтiк сақтандыру қоры" деп аталатын Қор мемлекет

жүз процент қатысатын акционерлiк қоғам түрiндегi коммерциялық емес ұйым

болып табылады.

Жарғылық қорының мөлшерi он мың айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде

қалыптастырылады.

2. Қордың қызметiн басқару мiндеттерiн жүзеге асыру жөнiндегi

уәкiлеттi органның мiндеттерiн қаржы саласындағы орталық атқарушы орган

жүзеге асырады.

28-бап. Қордың инвестициялық қызметi

1. Қор инвестициялық қызметтi Қор мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi арасында жасалатын Шарт негiзiнде Қордың активтерiн Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi арқылы қаржы құралдарына орналастыру жолымен жүзеге асырады.
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Қордың активтерiн

шоғырландыру, оларды орналастыру, инвестициялық кiрiс алу жөнiндегі барлық

операциялардың есебiн жүргiзедi және Қор мен Қазақстан Республикасы Ұлттық

Банкi арасындағы шартқа сәйкес Қор шоттарының және Қор активтерiмен

инвестициялық қызметтiң жай-күйi туралы тоқсан сайын Қорға есептеме ұсынып

отырады.

Бұл ретте, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Қор мен Қазақстан

Республикасы Ұлттық Банкi арасындағы шартта көзделген негіздерде

инвестициялық қызметiнен алынатын табыс есебiнен сыйақы алады.

29-бап. Қор активтерінің құрылуы

1. Қордың активтерi:

1) әлеуметтiк аударымдардан, әлеуметтiк аударымдар мерзiмiн өткiзiп

алғаны үшiн алынған өсiмақыдан және Қордың қызметiн қамтамасыз етуден

алынатын комиссиялық сыйақылар шегерiлген инвестициялық кiрiстен;

2) заңдарда көзделген өзге де көздер есебінен қалыптасады.

2. Қордың активтері тек мынадай мақсаттарға ғана:

1) осы Заңға сәйкес әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыруға;

2) тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін қаржы

құралдарына орналастыруға;

3) қате төленген әлеуметтік аударым сомалары мен өзге де қате

есептелген қаражатты қайтарып алуға пайдаланылады.

30-бап. Қордың қызметін жүзеге асыру

Қор өз қызметін Қордың активтерін алатын комиссиялық сыйақы есебінен

жүзеге асырады.

Проценттік мөлшерлеменің шекті шамасын және оны пайдаланудың тетігін

жыл сайын Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

Қордың меншікті қаражаты Қордың жарғылық қорынан және комиссиялық

сыйақыдан қалыптастырылады және солардан тұрады.

31-бап. Қорда есеп жүргізу

1. Қор бухгалтерлік есеп жүргізеді және қаржылық есеп беруді өзінің

меншік қаражаты мен Қордың активтері бойынша Қазақстан Республикасының

заңдары белгіленген тәртіппен бөлек ұсынады.

2. Қор бухгалтерлік есеп жүргізу және есеп беру құжаттарын жасау

кезінде пайдаланылатын құжаттардың есебі мен сақталуын қамтамасыз етуге

міндетті. Сақталуға жататын негізгі құжаттардың тізбесін және олардың

сақталу мерзімін уәкілетті қаржы органы белгілейді.

6-тарау. Қорытынды ережелер

32-бап. Қордың жауапкершілігі және дауларды

шешудің тәртібі

1. Қор әлеуметтік төлем алушылар алдындағы міндеттемелері бойынша

өзінің барлық мүлкімен жауапты болады.

2. Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушылары Қордың міндеттемелері бойынша жауап бермейтін сияқты, Қор да міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушыларының міндеттемелері бойынша жауап бермейді.
3. Қор, Ұйым, мемлекеттік органдар, заңды және жеке тұлғалар арасында

осы Заңды орындау жөнінде туындайтын даулар Қазақстан Республикасының

заңдарына сәйкес шешіледі.

33-бап. Осы Заңды күшіне енгізудің тәртібі

1. Осы Заң еңбек ету қабілетінен айрылған жағдайда міндетті

әлеуметтік сақтандыруға және асыраушысынан айрылған жағдайда міндетті

әлеуметтік сақтандыруға қатысты 2003 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне

енеді.

2. Жұмысынан айрылған жағдайда міндетті әлеуметтік сақтандыру 2005

жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енгізіледі.

Қазақстан Республикасының

Президенті

Мамандар:

Багарова Ж.А.

Жұманазарова А.Б.