О проекте Закона Республики Казахстан "О взаимном страховании"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 23 декабря 2005 года N 1273

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О взаимном страховании".

Премьер-Mинистр
Республики Казахстан

Проект

Закон Республики Казахстан
"О взаимном страховании"

Настоящий Закон устанавливает особенности осуществления взаимного страхования, правового положения обществ взаимного страхования, а также условия их деятельности.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе
В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) взаимное страхование - одна из форм страховой деятельности, при которой каждый страхователь является членом общества взаимного страхования;
2) дополнительный взнос - страховая премия, дополнительно вносимая членом общества взаимного страхования в порядке и случаях, предусмотренных Правилами взаимного страхования общества;
3) общество взаимного страхования (далее - общество) - страховая организация, созданная в организационно-правовой форме потребительского кооператива в целях осуществления взаимного страхования имущественных интересов своих членов;
4) уполномоченный орган - государственный орган, осуществляющий регулирование и надзор финансового рынка и финансовых организаций.
Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о взаимном страховании
1) Законодательство Республики Казахстан о взаимном страховании основывается на
Конституции Республики Казахстан и состоит из Гражданского кодекса Республики Казахстан, настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2) Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то применяются правила международного договора.
3) Законы Республики Казахстан "О страховой деятельности" и "О потребительском кооперативе" распространяются на деятельность обществ, в части неурегулированной настоящим Законом.
Статья 3. Принципы взаимного страхования
Принципами взаимного страхования являются:
равенство прав и обязанностей членов общества;
взаимная защита и взаимная ответственность членов общества;
некоммерческий характер страховых операций.

Статья 4. Объекты взаимного страхования.
1: Объектом взаимного страхования могут быть законные имущественные интересы члена общества, объединенные одними и теми же рисками, связанными с их деятельностью.
2. Взаимное страхование осуществляется по отрасли "страхование жизни" и отрасли "общее страхование".
3. Отрасль "страхование жизни" и отрасль "общее страхование" включают в себя классы страхования, установленные законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности. Совмещение отраслей и классов страхования во взаимном страховании осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о страховании в
страховой деятельности.
4. Общество вправе разработать вид страхования, сочетающий признаки и содержание двух и более классов страхования, с учетом ограничений по совмещению классов страхования, устанавливаемых законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности.

Статья 5. Компетенция уполномоченного органа и Национального Банка Республики Казахстан в отношении обществ, не подлежащих лицензированию
1. Уполномоченный орган:
1) проводит предварительное согласование устава общества и вносимых в устав изменений и дополнений;
2) ведет реестр обществ;
3) устанавливает перечень, формы, сроки и порядок представления отчетности обществами, за исключением финансовой и статистической отчетностей;
4) рассматривает дела об административных правонарушениях и налагает административные меры взыскания в соответствии с законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях.
2. Национальный Банк Республики Казахстан по согласованию с уполномоченным органом устанавливает.
1) перечень, формы и сроки представления в уполномоченный орган финансовой отчетности;
2) перечень, формы и сроки представления обществом в Национальный Банк Республики Казахстан статистической отчетности.

Глава 2. Создание общества, права и обязанности его членов

Статья 6. Наименование общества
1. Наименование общества должно содержать слова "общество взаимного страхования".
2. Наименование общества не должно содержать слова "национальное", "государственное", "центральное", "бюджетное", "республиканское" в полном или сокращенном виде на любом языке.

Статья 7. Особенности государственной регистрации общества, не подлежащего лицензированию
1. Государственная регистрация общества, не подлежащего лицензированию уполномоченным органом, осуществляется после предварительного согласования устава с уполномоченным органом.
Для предварительного согласования устава общества в уполномоченный орган представляются следующие документы:
1) заявление на предварительное согласование устава общества;
2) три экземпляра устава общества, удостоверенных нотариально и оформленных в установленном законодательством порядке;
3) документы, свидетельствующие о принятии решения о создании общества.
2. Заявление на предварительное согласование устава общества должно быть рассмотрено уполномоченным органом в течение одного месяца со дня представления заявителем документов, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи.
3. В предварительном согласовании устава общества может быть отказано по следующим основаниям:
1) несоответствие представленных документов требованиям пункта 1 настоящей статьи;
2) несоответствие положений устава, требованиям законодательства Республики Казахстан.
4. Общество, не подлежащее лицензированию уполномоченным органом, обязано в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации уведомить уполномоченный орган о прохождении государственной регистрации.

Статья 8. Учредительные документы общества
1. Учредительными документами общества являются учредительный договор и устав.
2. Учредительный договор общества должен содержать, помимо положений, установленных законодательством Республики Казахстан:
1) обязанность учредителей по подписанию договора страхования и внесению страховых премий;
2) размер вносимых учредителями денежных взносов на административные расходы, связанные с созданием и организацией деятельности общества.
3. Устав общества, помимо сведений, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, должен содержать:
1) основания объединения членов общества, включая указание на общность имущественных интересов, подлежащих взаимному страхованию, профессиональную принадлежность членов общества, общность сфер деятельности и интересов;
2) ответственность членов общества, в том числе субсидиарная ответственность по страховым обязательствам, а также по внесению дополнительных взносов.
3) классы страхования;
4) порядок уплаты страховых премий, внесения дополнительных в иных взносов, а также порядок их использования;
5) порядок формирования и использования страховых и иных резервов, создаваемых обществом;
6) порядок инвестирования собственных средств;
7) порядок предоставления членам общества информация о деятельности общества;
8) порядок вступления в члены общества, а также основания и порядок прекращения членства в обществе.
В уставе общества могут содержаться и другие положения, не противоречащие законодательству Республики Казахстан.
4. К уставу общества прилагается список членов общества с указанием фамилии, имени, отчества, места жительства и данных документа, удостоверяющего личность - для физических лиц, а также полного наименования, местонахождения, данных о государственной регистрации
(перерегистрации) - для юридических лиц.
Общество обеспечивает ведение и хранение списка своих членов.
5. Устав общества должен предоставляться для ознакомления кандидатам в члены общества.
6. Изменения и дополнения в устав общества подлежат предварительному согласованию с уполномоченным органом в порядке, предусмотренном пунктом 1 статьи 7 настоящего Закона для предварительного согласования устава общества.

Статья 9. Члены общества
1. Членами общества являются физические лица и юридические лица, том числе юридические лица, учредителем или участником которых является государство.
Количество членов общества должно быть не менее двух.
2. Членство в обществе возникает после уплаты первой страховой премии согласно заключенному договору страхования.
3. Члены общества не несут обязательств по претензиям, предъявляемым третьими лицами к обществу.

Статья 10. Права и обязанности членов общества
1. Члены общества имеют следующие права:
1) пользоваться всеми видами страховых услуг, предоставляемым обществом;
2) участвовать в управлении обществом и быть избранными в его органы;
3) страховать свои имущественные интересы на условиях, определенных в правилах взаимного страхования и иных документах, регулирующих деятельность общества;
4) получать от органов общества любую информацию об их деятельности, деятельности общества, в том числе знакомиться с данными бухгалтерского учета, отчетности и другой документацией в порядке, определяемом уставом общества;
5) прекратить членство в обществе в порядке и на условиях, предусмотренных уставом общества;
6) получать займы в обществе в пределах выкупной суммы, предусмотренной соответствующим договором накопительного страхования;
7) получать займы на уплату страховых премий, за исключением уплаты первой страховой премии;
8) подать ходатайство на рассмотрение исполнительного органа общества о предоставлении денег для предупреждения риска наступления страхового случая;
9) вносить иные взносы для целей общества в порядке, предусмотренном уставом общества;
10) обращаться к общему собранию членов общества с жалобами на неправомерные действия исполнительного, контрольного и иных органов общества;
11) обжаловать в судебном порядке решения исполнительного органа общества, затрагивающие их интересы.
Уставом общества могут быть установлены и иные права членов, не противоречащие законодательству Республики Казахстан.
2. Члены общества обязаны:
1) соблюдать устав общества;
2) выполнять решения органов общества, принятые в пределах их компетенции;
3) своевременно производить уплату страховых премий;
4) при необходимости пополнения страховых резервов уплачивать дополнительные взносы в размере, определенном общим собранием членов, в соответствии с настоящим Законом и уставом общества.
Члены общества могут нести и другие обязанности, предусмотренные уставом общества, не противоречащие законодательству Республики Казахстан.
3. Не допускается освобождение члена общества от обязанностей по уплате страховых премий и дополнительных взносов, в том числе путем зачета требований к обществу, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 3 статьи 21 настоящего Закона.

Статья 11. Прекращение членства в обществе
1. Членство в обществе прекращается в случаях:
1) добровольного выхода из состава участников;
2) исключения на основании и в порядке, предусмотренном уставом общества, в том числе в случаях неисполнения обязательств по уплате страховой премии;
3) ликвидации юридического лица - члена общества;
4) смерти физического лица - члена общества или признания его умершим в порядке установленном законодательством Республики Казахстан;
5) ликвидации общества.
2. В случае если членом общества ранее вносились иные взносы для целей общества, он вправе при прекращении членства в обществе получить их обратно, за вычетом задолженности перед обществом, в сроки, предусмотренные уставом общества.
Уплаченные членом общества страховые премии и дополнительные взносы возврату не подлежат.
3. Рассмотрение заявления о добровольном выходе из состава участников общества и выплаты заявителю взносов указанных в пункте 2 настоящей статьи, осуществляется обществом, в срок не более месяца с даты подачи заявления.
4. В случае смерти члена общества физического лица его наследник вправе втупить в общество в порядке, цредусмотренном уставом общества;
5. Не внесение учредителем страховой премии и не подписание им договора страхования, в сроки установленные учредительным договором, влечет его исключение из состава учредителей.

Глава 3. Деятельность общества

Статья 12. Лицензирование деятельности по взаимному страхованию
1. Деятельность по взаимному страхованию не подлежит лицензированию, за исключением случаев, указанных в пункте 2 настоящей статьи.
2. Лицензия уполномоченного органа требуется в случаях осуществления обществом деятельности по:
1) обязательным видам страхования в порядке и на условиях, предусмотренных законами об обязательном страховании;
2) страхованию гражданско-правовой ответственности членов общества;
3) страхованию своих членов, если совокупный размер страховых премий за год превысит размер эквивалентный ста пятидесяти тысячам размерам месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год.
3. В случае несоответствия деятельности общества требованиям пункта 2 настоящей статьи и добровольного возврата им лицензии уполномоченному органу, общество вправе осуществлять деятельность по взаимному страхованию без лицензии в соответствии с настоящим Законом.

Статья 13. Порядок осуществления взаимного страхования обществом, не подлежащим лицензированию
1. Деятельность общества по осуществлению взаимного страхования без лицензии уполномоченного органа, осуществляется в соответствии с настоящим Законом.
2. Общество осуществляет взаимное страхование имущественных интересов своих членов путем заключения договора-страхования.
3. Общие условия, на которых осуществляется взаимное страхование, определяются в правилах взаимного страхования, принятых на общем собрании общества.
Изменение правил взаимного страхования производится по решению общего собрания членов общества, но не чаще одного раза в год.

Статья 14. Деятельность общества
1. Взаимное страхование является основным видом деятельности, осуществляемым обществом.
2. Общество, кроме деятельности по взаимному страхованию, вправе осуществлять следующие виды деятельности:
1) инвестиционную деятельность:
для обществ, осуществляющих деятельность на основании лицензии уполномоченного органа в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности;
для обществ, не подлежащих лицензированию уполномоченным органом, в порядке, предусмотренном уставом общества;
2) выдачу своим членам займов в пределах выкупной суммы, предусмотренной соответствующим договором накопительного страхования;
3) выдачу своим членам займов на уплату страховых премий;
4) продажу специализированного программного обеспечения, используемого для автоматизации деятельности обществ;
5) продажу специальной литературы по страхованию в страховой деятельности на любых видах носителей информации;
6) продажу или сдачу в аренду имущества, ранее приобретенного для нужд общества;
7) предоставление консультационных услуг по вопросам, связанным со страховой деятельностью;
8) организацию и проведение обучения в целях повышения квалификации специалистов в области взаимного страхования.
3. Обществу запрещается осуществление сделок и проведение операций,не предусмотренных пунктами 1 и 2 настоящей статьи.
4. Обществу запрещается участие в других юридических лицах, за исключением случаев объединения обществ в форме ассоциаций (союзов), а также создания консорциумов на основе договора о совместной деятельности.
5. Общество вправе создавать филиалы и представительства в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 15. Деятельность по перестрахованию
1. Общество вправе передавать все или часть страховых рисков, принятых обществом, в перестрахование страховой (перестраховочной) организации, имеющей соответствующую лицензию уполномоченного органа или перестраховочной организации - нерезиденту Республики Казахстан, при наличии у нее определенного рейтинга одного из рейтинговых агентств, перечень которых установлен уполномоченным органом в соответствии с законодательством Республики Казахстан о страховании в страховой деятельности.
2. Передача обществом принятых им страховых рисков и перестрахование может осуществляться самостоятельно в страховые (перестраховочные) организации, указанные в пункте 1 настоящей статьи или через страхового брокера.
Общество не вправе осуществлять посредническую деятельность или деятельность по принятию рисков на перестрахование.

Глава 4. Органы общества

Статья 16. Органы общества
1. Органами общества являются:
1) высший орган - общее собрание членов общества;
2)исполнительный орган - коллегиальный орган (Правление) или лицо, единолично осуществляющее функции исполнительного органа (Председатель);
3) контрольный орган - служба внутреннего аудита.
2. Уставом общества может быть предусмотрено создание иных органов общества.

Статья 17. Общее собрание членов общества
1. К исключительной компетенции общего собрания членов общества, помимо компетенции, предусмотренной иными законодательными актами Республики Казахстан, относятся:
1) определение условий договоров взаимного страхования, заключаемых обществом со своими членами;
2) утверждение бюджета общества;
3) принятие решения о проведении аудита общества и выбор аудитора;
4) определение порядка рассмотрения споров между обществом и его членами;
5) утверждение правил взаимного страхования;
6) определение порядка расчета страховых тарифов;
7) определение порядка формирования и пополнения страховых и иных резервов общества, необходимых для обеспечения деятельности общества, их использования;
8) утверждение инвестиционной политики общества;
9) утверждение политики передачи страховых рисков для их перестрахования и установление лимитов собственного удержания по каждому виду страхования;
10) принятие решения о выдаче займов членам общества в пределах выкупной суммы, предусмотренной соответствующим договором накопительного страхования;
11) принятие решения о выдаче займов членам общества на уплату страховых премий;
12) принятие решения о выделении денег на проведение мероприятий для предупреждения рисков наступления страхового случая, на основании заключения представленного исполнительным органам общества;
13) определение порядка работы службы внутреннего аудита, размера и условий оплаты труда работников службы внутреннего аудита;
14) принятие решения о принятии новых членов в общество.
2. Наряду с вопросами, отнесенными настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан, к исключительной компетенции общего собрания, уставом общества могут быть отнесены и другие вопросы.
3. Общее собрание членов общества вправе принять к рассмотрению любой вопрос, связанный с деятельностью общества.
4. Порядок созыва, проведения, принятия решения общего собрания членов общества (в том числе внеочередного) определяются законодательными актами Республики Казахстан, регулирующими деятельность потребительского кооператива, и уставом общества.

Статья 18. Исполнительный орган общества
1. К компетенции исполнительного органа общества помимо вопросов определенных законодательным актом Республики Казахстан, регулирующим деятельность потребительского кооператива, относятся:
1) формирование предложений по приоритетным направлениям деятельности общества;
2) разработка инвестиционной политики общества;
3) разработка политики передачи страховых рисков для их перестрахования и лимитов собственного удержания по каждому виду страхования;
4) подготовка годового финансового отчета и проекта бюджета общества на следующий год;
5) утверждение отчетов общества, за исключением отчетов, утверждение которых отнесено к исключительной компетенции общего собрания членов общества;
6) иные вопросы, определенные уставом общества.
2. Председатель общества избирается и освобождается от должности общим собранием членов общества.
Председатель общества может не являться членом общества.
3. Коллегиальный исполнительный орган общества (Правление), включая его руководителя, избирается общим собранием членов общества в количестве, предусмотренном его уставом.
По решению общего собрания членов общества полномочия любого члена Правления общества могут быть прекращены досрочно.
4. Руководитель коллегиального исполнительного органа общества обеспечивает функционирование этого органа и руководит его заседаниями.
5. Правление общества вправе принимать решения, если на его заседании присутствует более половины его членов. Решения принимаются простым большинством голосов. В случае равенства голосов решающим является голос Председателя Правления.
6. Порядок деятельности коллегиального исполнительного органа общества и принятия им решений определяется уставом общества, а также правилами и иными документами, принятыми общим собранием членов общества.

Статья 19. Служба внутреннего аудита общества
1. Для осуществления контроля за финансово-хозяйственной деятельностью общества образуется служба внутреннего аудита которая состоит из числа членов общества, если иное не предусмотрено уставом общества.
2. Порядок работы службы внутреннего аудита общества определяется уставом и внутренними документами общества.
3. Членом службы внутреннего аудита не может являться член исполнительного органа общества.
4. Служба внутреннего аудита проводит проверки финансово-хозяйственной деятельности общества, дает общему собранию членов общества заключение по годовому финансовому отчету и бухгалтерскому балансу общества. Общее собрание членов общества не вправе утверждать годовые финансовые отчеты и бухгалтерские балансы общества при отсутствии заключения службы внутреннего аудита общества.
5. Члены службы внутреннего аудита, в том числе ее председатель, избираются общим собранием членов общества на срок, определенный уставом общества. Члены службы внутреннего аудита не вправе передавать свои полномочия другим лицам.
По решению общего собрания членов общества полномочия любого члена службы внутреннего аудита могут быть прекращены досрочно.
6. Члены службы внутреннего аудита имеют право на получение любой информации о деятельности общества.
Члены службы внутреннего аудита присутствуют на заседаниях правления общества.
7. Служба внутреннего аудита самостоятельно созывает общее собрание членов общества:
1) в случае если деятельность исполнительного органа не обеспечивает
достижения целей и выполнения задач общества;
2) если исполнительный орган общества не исполнил требование одной десятой части от общего количества членов общества о созыве общего собрания в течение четырнадцати дней с даты заявления такого требования.

Глава 5. Имущество общества.

Статья 20. Источники формирования имущества общества
1. Источниками формирования имущества общества являются:
1) взносы учредителей;
2) страховые премии членов общества;
3) дополнительные взносы членов общества;
4) добровольные денежные и иные взносы;
5) доходы, получаемые от размещения временно свободных страховых резервов и иных средств;
6) доходы от иной деятельности, предусмотренной настоящим Законом.
2. Порядок распоряжения имуществом, находящимся в собственности общества, устанавливается общим собранием членов общества.

Статья 21. Страховые премии и страховые выплаты
1. Члены общества обязаны уплачивать в общество страховые премии за принятие последним обязательств произвести страховую выплату выгодоприобретателю в размере, определенном договором страхования.
2. Размер и порядок расчета страховых премий устанавливается Правилами взаимного страхования общества, утвержденными общим собранием членов общества.
3. Если по окончании отчетного периода у общества не было задолженности по страховым выплатам, а также задолженности по уплате налогов и других обязательных платежей в бюджет, общим собранием членов общества может быть принято решение об уменьшении очередных страховых премий или о приостановлении их уплаты.
4. Порядок определения размера и осуществления страховых выплат устанавливается Правилами взаимного страхования общества, утвержденными общим собранием членов общества.

Статья 22. Дополнительные взносы
1. Размер, порядок расчета и внесения Дополнительных взносов должен быть установлен Правилами взаимного страхования общества, утвержденными общим собранием членов общества.
2. Дополнительные взносы членов общества, не подлежащего Лицензированию уполномоченным органом, могут направляться только на осуществление страховых выплат.
3. Дополнительные взносы членов общества, осуществляющего свою деятельность на основании лицензии уполномоченного органа, могут направляться только на осуществление страховых выплат или формирование (пополнение) фондов (резервов), обязательность формирования которых установлена законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности.

Статья 23. Страховые и иные резервы общества, не подлежащего лицензированию
1. Для обеспечения выполнения своих обязательств общество в порядке и на условиях, установленных уставом общества, формирует из полученных страховых премий страховые резервы. Полученная сумма страховых премий должна в полном объеме направляться на формирование страховых резервов.
Если уставом общества не предусмотрено создание иных резервов, то инвестиционный доход и собственные средства общества также направляются на формирование страховых резервов.
2. Если по окончании финансового года у общества не было задолженности по страховым выплатам, а также задолженности по уплате налогов и других обязательных платежей в бюджет, общим собранием членов общества может быть принято решение о направлении части или всей суммы страховых резервов в иные резервы общества, предусмотренные уставом общества, для обеспечения финансовой устойчивости и платежеспособности общества. Необходимая сумма страховых резервов на предстоящий финансовый год должна быть в обязательном порядке сформирована за счет очередных страховых премий.
3. Средства страховых резервов могут быть использованы только для инвестирования и (или) осуществления страховой выплаты.
Общество размещает страховые резервы на условиях диверсификации, возвратности, прибыльности в порядке, предусмотренном уставом общества.
4. Общество обязано иметь актуарную оценку обязательств общества перед членами, расчетов страховых премий и страховых резервов общества, осуществляемую актуарием в соответствии с Правилами взаимного страхования общества.

Статья 24. Реорганизация и ликвидация общества
Реорганизация и ликвидация общества, не подлежащего лицензированию осуществляются в порядке, установленном гражданским законодательством Республики Казахстан.
Общество, подлежащее лицензированию, реорганизуется и ликвидируется с учетом особенностей установленных Законом Республики Казахстан "О страховой деятельности".

Глава 6. Заключительные положения

Статья 25. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о взаимном страховании.
Общества, нарушившие законодательство Республики Казахстан о взаимном страховании, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 26. Порядок введения в действие настоящего Закона
Настоящий Закон вводится в действие со дня его официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан

"Өзара сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 23 желтоқсандағы N 1273 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
"Өзара сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламентi Мәжілісінің қарауына енгiзiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрi

Жоба

"Өзара сақтандыру туралы"
Қазақстан Республикасының Заңы

Осы Заң өзара сақтандыруды жүзеге асыру ерекшелiктерiн, өзара сақтандыру қоғамдарының құқықтық жағдайын, сондай-ақ олардың қызмет ету шарттарын белгiлейдi.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар
Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
1) өзара сақтандыру - сақтандыру қызметi нысанының бiрi, бұл ретте әрбiр сақтандырушы өзара сақтандыру қоғамының мүшесi болып табылады;
2) қосымша жарна - өзара сақтандыру қоғамының мүшесi қоғамның Өзара сақтандыру ережесiнде көзделген тәртiппен және жағдайларда қосымша салатын сақтандыру сыйлықақысы;
3) өзара сақтандыру қоғамы (бұдан әрi - қоғам) - өз мүшелерiнің мүлiктiк мүдделерiн өзара сақтандыруды жүзеге асыру мақсатында тұтыну кооперативi ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған сақтандыру ұйымы;
4) уәкілеттi орган - қаржы рыногын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттiк орган.

2-бап. Қазақстан Республикасының өзара сақтандыру туралы заңнамасы
1. Қазақстан Республикасының өзара сақтандыру туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және Азаматтық кодекстен, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен басқа ереже белгiленген болса, онда халықаралық шарттың ережесi қолданылады.
3. "Сақтандыру қызметi туралы" және "Тұтыну кооперативi туралы" Қазақстан Республикасының Заңдары осы заңмен реттелмеген бөлiгiнде қоғамдардың қызметiне қолданылады.

3-бап. Өзара сақтандыру мақсаттары мен принциптерi
1. Өзара сақтандырудың негiзгi мақсаты тәуекелдердi қайта бөлуде, жеке және заңды тұлғалардың мүлiктiк мүдделерiне сақтандыру қорғауын ұсыну арқылы олардың шаруашылық қызметiне кепiлдiктi нығайтуда болады.
2. Мыналар:
қоғам мүшелерiнің құқықтары мен мiндеттерiнiң тепе-теңдiгi;
қоғам мүшелерiн өзара қорғау мен өзара жауапкершiлiгi;
сақтандыру операцияларының коммерциялық емес сипаты өзара сақтандырудың принциптерi болып табылады.

4-бап. Өзара сақтандыру объектiлерi
1. Қоғам мүшелерiнiң қызметімен байланысты сол сияқты тәуекелдермен бiрiккен олардың заңды мүлiктiк мүдделерi өзара сақтандыру объектiсi болуы мүмкiн.
2. Өзара сақтандыру "өмiрдi сақтандыру" және "жалпы сақтандыру" саласы бойынша жүзеге асырылады.
3. "Өмiрдi сақтандыру" саласы мен "жалпы сақтандыру" саласының құрамына Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңнамасында белгiленген сақтандыру сыныптары енедi. Өзара сақтандырудағы сақтандыру салалары мен сыныптарын қосу Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
4. Қоғам Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңнамасында белгiленген сақтандыру сыныптарын қосу бойынша шектеулердi ескере отырып, екi және одан да көп сақтандыру сыныптарының белгiлерi мен мазмұнын байланыстыратын сақтандыру түрiн әзiрлеуге құқылы.

5-бап. Уәкiлеттi органның және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің лицензиялануға жатпайтын қоғамдарға қатысты құзыретi
1. Уәкілеттi орган:
1) қоғам жарғысын және жарғыға енгiзiлетiн өзгерiстер мен толықтыруларды алдын ала келiседi;
2) қоғамдардың тiзілімін жүргiзедi;
3) қоғамдардың қаржылық және статистикалық есептілігін қоспағанда, олардың есеп беру тiзбесiн, нысанын, мерзімiн және тәртiбiн белгiлейдi;
4) әкiмшілік құқық бұзушылық туралы iстердi қарайды және Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық жөнiндегi заңнамасына сәйкес әкімшілік жазаға тартқызу шараларын қолданады.
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi уәкілеттi органмен келiсе отырып:
1) уәкілеттi органға қаржылық есептіліктi ұсыну мерзiмiн, тiзбесiн және нысанын;
2) қоғамның Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiне статистикалық есептілiктi ұсыну мерзiмiн, тiзбесiн және нысанын белгілейдi.

2-тарау. Қоғамды құру, оның мүшелерiнiң құқықтары
мен мiндеттерi

6-бап. Қоғамның атауы
1. Қоғамның атауында "өзара сақтандыру қоғамы" деген сөздер болуы тиiс.
2. Қоғамның атауында кез келген тiлде толық не қысқартылған түрде "ұлттық", "мемлекеттiк", "орталық", "бюджеттiк", "республикалық" деген сөздер болмауы тиiс.

7-бап. Лицензиялануға жатпайтын қоғамды мемлекеттiк тiркеуге алу ерекшелiктері
1. Уәкілетті органның лицензиялануға жатпайтын қоғамды мемлекеттік тiркеуi уәкілетті органмен жарғыны алдын ала келiскеннен кейiн жүзеге асырылады.
Қоғамның жарғысын алдын ала келiсу үшiн уәкілетті органға мынадай құжаттар ұсынылады:
1) қоғамның жарғысын алдын ала келiсуге арналған өтiнiш;
2) қоғамның нотариат куәландырған және заңнамада белгiленген тәртіппен ресiмделген жарғысының үш данасы;
3) қоғамды құру туралы қабылданған шешiмдi куәландыратын құжаттар.
2. Уәкiлетті орган қоғамның жарғысын алдын ала келiсу өтiнiшiн өтінiш берушi осы баптың 1-тармағында көзделген құжаттарды ұсынған күннен бастап бiр ай iшiнде қарауы тиiс.
3. Қоғамның жарғысын алдын ала келiсу мынадай себептермен бас тартылуы мүмкiн:
1) ұсынылған құжаттардың осы баптың 1-тармағының талаптарына сәйкес келмеуi;
2) жарғы ережелерінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмеуi.
4. Уәкiлеттi орган лицензияламайтын қоғам мемлекеттiк тiркеуден өткен күннен бастап он күнтiзбелiк күн iшiнде уәкілеттi органды мемлекеттiк тiркеуден өткенi туралы хабардар етуге мiндеттi.

8-бап. Қоғамның құрылтай құжаттары
1. Қоғамның құрылтай шарты мен жарғысы оның құрылтай құжаттары болып табылады.
2. Қоғамның құрылтай шартында Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген ережелерден басқа мыналар болуы тиiс:
1) құрылтайшылардың сақтандыру шартына қол қою және сақтандыру сыйлықақыларын салу жөнiндегi мiндеттерi;
2) құрылтайшылар қоғамды құрумен және қызметiн ұйымдастырумен байланысты әкiмшілiк шығыстарға салатын ақшалай жарналардың мөлшерi.
3. Қоғамның жарғысында, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерiнде көзделген мәлiметтерден басқа мыналар болуы тиiс:
1) өзара сақтандыруға жататын мүлiктiк мүдделердiң ортақтығына, қоғам мүшелерiнiң кәсiби тиесілілігiне, қызмет пен мүдделер аясының ортақтығына нұсқаманы қоса алғанда, қоғам мүшелерiнің бiрiктiру негiздемелерi;
2) қоғам мүшелерінің жауапкершілiгi, оның iшiнде сақтандыру міндеттемелерi бойынша субсидиарлық жауапкершілiк, сондай-ақ қосымша жарналар енгiзу жөніндегi жауапкершілiк;
3) сақтандыру сыныптары;
4) сақтандыру сыйлықақыларын төлеу тәртiбi, қосымша және өзге жарналарды енгiзу, сондай-ақ оларды пайдалану тәртiбi;
5) қоғам құратын сақтандыру және өзге де резервтердi қалыптастыру мен пайдалану тәртiбi;
6) өз қаражатын инвестициялау тәртiбi;
7) қоғам мүшелерiне қоғам қызметi туралы ақпарат беру тәртiбi;
8) қоғам мүшелiгiне кiру тәртiбi, сондай-ақ қоғам мүшесін шығарудың негiздемесi және тәртiбi.
Қоғам жарғысында Қазақстан Республикасының заңнамасына қарама-қайшы келмейтiн басқа да ережелер болуы мүмкін.
4. Қоғамның жарғысына фамилиясы, аты-жөнi, мекен-жайы және жеке тұлғалар үшін жеке басын куәландыратын құжат деректерi, сондай-ақ заңды тұлғалар үшін толық атауы орналасқан жерi, мемлекеттiк тiркеу (қайта тiркеу) жөнiндегi деректерi көрсетілген қоғам мүшелерiнiң тiзiмi қоса беріледi.
Қоғам өз мүшелерінiң тiзiмiн жүргізудi және сақтауды қамтамасыз етедi.
5. Қоғам жарғысы қоғам мүшелiгіне кандидаттарға танысу үшін ұсынылуы тиiс.
6. Қоғамның жарғысына енгiзілетін өзгерiстер мен толықтырулар қоғамның жарғысын алдын ала келiсу үшiн осы Заңның 7-бабының 1-тармағында көзделген тәртiппен уәкілеттi органмен алдын ала келiсуге жатады.

9-бап. Қоғам мүшелерi
1. Жеке тұлғалар мен заңды тұлғалар, оның iшiнде құрылтайшысы немесе қатысушысы мемлекет болып табылатын заңды тұлғалар қоғам мүшелерi болып табылады.
Қоғам мүшелерінің саны екiден кем болмауы тиiс.
2. Қоғамға мүше болу жасалған сақтандыру шартына сәйкес алғашқы сақтандыру сыйлықақысын төлеген соң барып туындайды.
3. Қоғам мүшелерi қоғамға үшiншi тұлғалар қойған шағым-талаптар бойынша өздерiне мiндеттемелер алмайды.

10-бап. Қоғам мүшелерiнің құқықтары мен мiндеттерi
1. Қоғам мүшелерінiң мынадай құқықтары бар:
1) қоғам көрсететiн сақтандыру қызметiнiң барлық түрлерiн пайдалануға;
2) қоғамды басқаруға қатысу және оның органдарына сайлануға;
3) өзара сақтандыру ережесiнде және қоғам қызметiн реттейтін өзге де құжаттарда белгiленген талаптармен өзiнiң мүлiктiк мүдделерiн сақтандыруға;
4) қоғамның органдарынан олардың қызметi, қоғам қызметi туралы кез-келген ақпаратты алуға, оның iшiнде қоғам жарғысында айқындалған тәртiппен бухгалтерлiк есеп, есеп беру деректерiмен және басқа да құжаттармен танысуға;
5) қоғам жарғысында көзделген тәртiппен және талаптармен қоғамда мүшелікті тоқтатуға;
6) тиiстi жинақтаушы сақтандыру шартында көзделген сатып алу сомасы шегінде қоғамнан заем алуға;
7) алғашқы сақтандыру сыйлықақысын төлеудi қоспағанда, сақтандыру сыйлықақыларын төлеуге арналған заемдар алуға;
8) қоғамның атқарушы органының қарауына сақтандыру жағдайының туу тәуекелiн ескерту үшiн ақша беру туралы өтiнiш беруге;
9) қоғамның жарғысында көзделген тәртiппен қоғам мақсаттары үшін өзге де жарналар салуға;
10) қоғамның атқарушы, бақылау және өзге де органдарының заңсыз iс-қимылдары бойынша қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысына өтiнiш жасауға;
11) қоғамның атқарушы органының қоғамның өз мүдделерiн қамтитын шешiмдерiн сот тәртiбiмен бұздыруға.
Қоғам жарғысында Қазақстан Республикасының заңнамасына қарама-қайшы келмейтiн мүшелердiң өзге де құқықтары белгіленуi мүмкiн.
2. Қоғам мүшелерi:
1) қоғам жарғысын сақтауға;
2) қоғам органдарының құзыретi шегiнде қабылдаған шешiмдерiн орындауға;
3) сақтандыру сыйлықақыларының төлемдерiн уақтылы жасауға;
4) сақтандыру резервтерiн толықтыру қажет болғанда немесе сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыруға қаражат жеткiлiксiз болған жағдайда осы Заңға және қоғамның жарғысына сәйкес қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысы белгiлеген мөлшерде қосымша жарналар төлеуге мiндеттi.
Қоғам мүшелерi Қазақстан Республикасының заңнамасына қарама-қайшы келмейтiн, қоғам жарғысында көзделген басқа да мiндеттердi мойнына ала алады
3. Қоғам мүшесiн сақтандыру сыйлықақыларын және қосымша сақтандыру жарналарын төлеу мiндетiнен, оның iшiнде осы Заңның 20-бабының 3-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, оның iшiнде қоғам талаптарын есепке алу жолымен босатуға жол берiлмейдi.

11-бап. Қоғамдағы мүшелiктi тоқтату
1. Қоғамдағы мүшелiк мынадай жағдайларда тоқтатылады:
1) қатысушылар құрамынан өз еркiмен шыққан кезде;
2) қоғам жарғысында көзделген негiздеме мен тәртiп бойынша, оның iшiнде сақтандыру сыйлықақысын төлеу жөнiндегi мiндеттемелерiн орындамаған кезде қоғам мүшелiгінен шығарылған жағдайда;
3) қоғам мүшесi - заңды тұлға таратылған жағдайда;
4) қоғам мүшесi - жеке тұлға қайтыс болғанда немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен қайтыс болды деп танылған жағдайда;
5) қоғам таратылған жағдайда.
2. Егер қоғам мүшесi осының алдында қоғам мақсаты үшін өзге жарна енгiзген жағдайда ол қоғамдағы мүшелiгi тоқтатылған кезде қоғам алдындағы берешегiн шегере отырып, оларды қоғамның жарғысында көзделген мерзiмде керi қайтарып алу құқығы бар.
Қоғам мүшесi төлеген сақтандыру сыйлықақылары мен қосымша жарналары қайтарылмайды.
3. Қоғам қатысушыларының құрамынан ерiктi шығу туралы өтiнiштi қарауды және өтiнiш берушiге осы баптың 2-тармағында көрсетiлген жарналар төлеудi қоғам өтініш берiлген күннен бастап бiр айдан астам емес мерзiмде жүйеге асырады.
4. Қоғам мүшесi қайтыс болған жағдайда оның мұрагерi қоғамның жарғысында көзделген тәртiппен қоғамға кiруге құқылы.
5. Құрылтайшының құрылтай шартында белгіленген мерзiмде сақтандыру сыйлықақыларын салмауы және сақтандыру шартына қол қоймауы оны құрылтайшылар құрамынан шығаруға әкелiп соқтырады.

3-тарау. Қоғам қызметi

12-бап. Өзара сақтандыру қызметiн лицензиялау
1. Өзара сақтандыру қызметi осы баптың 2-тармағында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, лицензиялауға жатқызылмайды.
2. Уәкілетті органның лицензиясы қоғамның мынадай қызметтердi жүзеге асыруы кезiнде талап етiледi:
1) міндетті сақтандыру туралы заңдарда көзделген тәртiппен және шарт бойынша міндеттi сақтандыру түрлерi бойынша;
2) қоғам мүшелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру бойынша;
3) егер бiр жылғы жиынтық сақтандыру сыйлықақысы мөлшерiнiң баламасы тиiстi қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгiленген бiр жүз елу мың айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнен асып кеткен жағдайда өз мүшелерiн сақтандыру бойынша.
3. Қоғам қызметi осы баптың 2-тармағының талаптарына сәйкес келмеген және ол уәкілеттi органға лицензияны ерiктi түрде тапсырған жағдайда, қоғам өзара сақтандыру қызметiн осы Заңға сәйкес лицензиясыз жүзеге асыруға құқылы.

13-бап. Лицензиялануға жатпайтын қоғамның өзара сақтандыруды жүзеге асыру тәртiбi
1. Қоғамның өзара сақтандыруды уәкілетті органның лицензиясынсыз жүзеге асыру тәртiбi осы Заңға сәйкес жүргiзіледi.
2. Сақтандыру шартын жасасу арқылы қоғам өз мүшелерiнiң мүлiктiк мүдделерiн өзара сақтандыруды жүзеге асырады.
3. Өзара сақтандыруды жүзеге асыратын жалпы шарттар қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысында қабылданған өзара сақтандыру ережелерi бойынша анықталады.
Өзара сақтандыру ережелерiне өзгерістер жылына бір реттен жиі өтпейтiн қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысының шешiмi бойынша жасалады.

14-бап. Қоғам қызметi
1. Өзара сақтандыру қоғам жүзеге асыратын негiзгi қызмет түрi болып табылады.
2. Қоғам өзара сақтандырудан басқа мынадай қызмет түрлерiн жүзеге асыруға құқылы:
1) инвестициялық қызмет;
уәкілетті органның лицензиясы негiзiнде өз қызметiн жүзеге асыратын қоғамдар үшiн Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңнамасында көзделген тәртiппен;
уәкiлеттi органның лицензиясынсыз өз қызметiн жүзеге асыратын қоғамдар үшiн жарғыда көзделген тәртiппен жасалады;
2) тиiстi жинақтаушы сақтандыру шартында көзделген сатып алу сомасы шегiнде өз мүшелерiне заемдар беруге;
3) өз мүшелерiне сақтандыру сыйлықақыларын төлеуге заемдар беруге;
4) қоғамдардың қызметiн автоматтандыру үшiн пайдаланылатын мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыз етудi сату;
5) сақтандыру және сақтандыру қызметi жөнiндегi арнайы әдебиеттi кез-келген ақпарат тасымалдағыштарында сату;
6) қоғамның қажеттiлiгi үшiн бұрын сатып алынған мүлiктi сату және жалға беру;
7) сақтандыру қызметiне байланысты мәселелер бойынша кеңес беру қызметін көрсету;
8) өзара сақтандыру саласындағы мамандардың бiлiктiлiгiн көтеру мақсатында оқыту ұйымдастыру және оны өткiзу.
3. Қоғамға осы баптың 1 және 2-тармақтарында көзделмеген мәмiлелердi жүзеге асыруына және операциялар жасауына тыйым салынады.
4. Қоғамға қоғамдардың қауымдастықтар (одақтар) нысанында бiрiккен, сондай-ақ бiрлескен қызмет туралы шарттың негiзiнде консорциумдар құрылған жағдайларды қоспағанда, басқа заңды тұлғаларға қатысуға тыйым салынады.
5. Қоғам Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес филиалдар мен өкілдiктер құруға құқылы.

15-бап. Қайта сақтандыру қызметi
1. Қоғам уәкiлетті органның тиiстi лицензиясы бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына немесе онда тiзбесiн уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңнамасына сәйкес белгiлеген бiр рейтинг агенттiгiнiң белгілі рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидентi емес сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына қайта сақтандыруға қоғам қабылдаған сақтандыру тәуекелдерiнiң барлығын немесе бiр бөлiгiн беру құқығы бар.
2. Қоғамның қайта сақтандыруға қабылдаған сақтандыру тәуекелдерiн сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына беруi осы баптың 1-тармағында көрсетiлгендей жеке түрде немесе сақтандыру брокерi арқылы жүзеге асырылады.
Қоғамның делдалдық қызметтi немесе қайта сақтандыру тәуекелiн қабылдау қызметiн жүзеге асыруға құқығы жоқ.

4-тарау. Қоғамның органдары

16-бап. Қоғамның органдары
1. Қоғамның органдары мыналар болып табылады:
1) жоғары орган - қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысы;
2) атқарушы орган - алқалы орган (Басқарма) немесе атқарушы органның функциясын жеке дара жүзеге асыратын адам (Төраға);
3) бақылау органы - iшкi аудит қызметi.
2. Қоғамның жарғысымен қоғамның өзге де органдарының құрылуы көзделуi мүмкiн.

17-бап. Қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысы
1. Қоғам мүшелерi жалпы жиналысының айрықша құзыретiне, Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде көзделген құзыреттен басқа, мыналар жатады:
1) қоғамның өзiнің мүшелерiмен жасаған өзара сақтандыру шарттарының талаптарын айқындау;
2) қоғамның бюджетiн бекiту;
3) қоғамда аудит жүргiзу туралы шешiм қабылдауы және аудитор таңдауы;
4) қоғам мен оның мүшелерi арасындағы дауларды қарау тәртiбiн айқындау;
5) өзара сақтандыру ережесiн бекiту;
6) сақтандыру тарифтерiн есептеу тәртiбiн айқындау;
7) қоғамның қызметiн қамтамасыз ету, олардың пайдалануы үшін қажеттi қоғамның сақтандыру және өзге де резервтерiн қалыптастыру мен толықтыру тәртiбiн айқындау;
8) қоғамның инвестициялық саясатын бекiту;
9) сақтандыру тәуекелдерiн оларды қайта сақтандыру үшiн беру жөнiндегi саясатты бекiту және сақтандырудың әрбiр түрi бойынша өз ұстап қалу лимиттерiн белгілеу;
10) тиiсті жинақтаушы сақтандыру шартында көзделген сатып алу сомасы шегiнде қоғам мүшелерiне заемдар беру жөнiнде шешiм қабылдау;
11) өз мүшелерiне сақтандыру сыйлықақыларын төлеуге заемдар беру туралы шешiм қабылдау;
12) қоғамның атқарушы органы ұсынған қорытынды негiзiнде сақтандыру жағдайы пайда болған кездегi тәуекелдердi алдын алуға арналған iс шараларды өткiзуге ақша бөлу туралы шешiм қабылдау;
13) iшкi аудит қызметiнiң жұмыс тәртiбiн, ішкі аудит қызметi қызметкерлерiнiң еңбекақы мөлшерiн және оны төлеу шарттарын айқындау;
14) қоғамға жаңа мүшелердi қабылдау туралы шешiм қабылдау.
2. Осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерiмен енгiзiлген мәселелермен қатар жалпы жиналыстың айрықша құзыретiне, қоғам жарғысымен басқа да мәселелер енгiзiлуi мүмкiн.
3. Қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысы қоғам қызметiне байланысты кез-келген мәселенi қарауға құқылы.
4. Жалпы жиналысты (оның iшiнде кезектен тыс жиналысты) шақыру, өткiзу, шешiм қабылдау тәртiбi тұтыну кооперативiнiң қызметiн реттейтiн Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiмен және қоғам жарғысымен айқындалады.

18-бап. Қоғамның атқарушы органы
1. Қоғамның атқарушы органының құзыретiне тұтыну кооперативiнің қызметiн реттейтiн Қазақстан Республикасының басқа заңнамалық актiсiмен айқындалған мәселелерден басқа мыналар жатады:
1) қоғам қызметiнің басым бағыттары бойынша ұсыныстар қалыптастыру;
2) қоғамның инвестициялық саясатын әзiрлеу;
3) сақтандыру тәуекелдерiн қайта сақтандыру үшiн және әр сақтандыру түрi бойынша жеке ұстайтын лимиттердi беру саясатын әзiрлеу;
4) келесi жылға қоғамның жылдық қаржылық есебiн және бюджеттiң жобасын әзiрлеу;
5) қоғам мүшелерi жалпы жиналысының айырықша құзыретіне жататын есептерден басқа қоғам есептерiн бекiту;
6) қоғам жарғысында айқындалған өзге де мәселелер.
2. Қоғамның Төрағасы қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысында сайланады және жұмыстан босатылады.
Қоғамның Төрағасы қоғамның мүшесi болмауы да мүмкiн.
3. Басшысын қоса алғандағы қоғамның алқалы атқарушы органы (Басқарма) жарғыда көзделген санда қоғам мүшелерiнің жалпы жиналысында сайланады.
Қоғам мүшелерi жалпы жиналысының шешiмi бойынша қоғам Басқармасының кез келген мүшесінің өкілеттiктерi мерзiмiнен бұрын тоқтатылуы мүмкiн.
4. Қоғамның алқалы атқарушы органының басшысы осы органның қызмет етуiн қамтамасыз етедi және оның отырыстарын басқарады.
5. Егер қоғам Басқармасының мәжiлiсiне оның мүшелерiнiң жартысынан астамы қатысып отырса, ол шешiм қабылдауға құқылы. Шешiмдер жай көпшiлiк дауыспен қабылданады. Дауыстар тең болған жағдайда Басқарма Төрағасының дауысы шешушi болып табылады.
6. Қоғамның алқалы атқарушы органының қызмет тәртiбi және оның шешiм қабылдауы қоғамның жарғысымен, сондай-ақ ережелермен және қоғам мүшелерінің жалпы жиналысында қабылданған өзге құжаттармен айқындалады.

19-бап. Қоғамның ішкi аудит қызметі
1. Егер өзгесi қоғам жарғысында көзделмеген болса, қоғамның қаржы-шаруашылық қызметiне бақылау жасау үшін ішкi аудит қызметi құрылады әрi ол қоғам мүшелерінен тұрады.
2. Қоғамның iшкi аудит қызметiнiң жұмыс iстеу тәртiбi қоғамның жарғысымен және ішкi құжаттарымен айқындалады.
3. Қоғамның атқарушы органының мүшесi iшкi аудит қызметiнiң мүшесi бола алмайды.
4. Ішкi аудит қызметi қоғамның қаржы-шаруашылық қызметiне тексеру жүргiзедi, қоғамның жылдық қаржылық есебi мен бухгалтерлiк балансы бойынша қоғамның жалпы жиналысында қорытынды жасайды. Қоғам мүшелерінің жалпы жиналысының ішкi аудит қызметінiң қорытындысынсыз қоғамның жылдық қаржылық есебi мен бухгалтерлiк балансын бекітуге құқығы жоқ.
5. Қоғам мүшелерінің жалпы жиналысы iшкi аудит қызметiнiң мүшелерін, оның iшiнде iшкi аудит қызметiнiң төрағасын қоғам жарғысында айқындалған мерзiмге сайлайды. Ішкi аудит қызметiнiң мүшелерi өз өкiлеттіктерін басқа тұлғаларға беру құқығы жоқ.
Қоғам мүшелерінің жалпы жиналысының шешiмi бойынша iшкi аудит қызметiнiң кез-келген мүшесiнiң өкілеттiгi мерзiмiнен бұрын тоқтатылуы мүмкiн.
6. Ішкi аудит қызметiнiң мүшелерi қоғам қызметi туралы кез-келген ақпаратты алуға құқығы бар.
Ішкi аудит қызметiнiң мүшелерi қоғам басқармасының мәжілістерiне қатысады.
7. Ішкi аудит қызметi қоғам мүшелерінiң жалпы жиналысын:
1) егер атқарушы органның қызметi мақсаттарға қол жеткiзудi және қоғамның мiндеттерiн орындауды қамтамасыз ете алмаған жағдайда;
2) егер қоғамның атқарушы органы қоғам мүшелерi жалпы санының оннан бiр бөлiгiнiң мұндай талап қойылған күннен бастап он төрт күн iшiнде жалпы жиналысты шақыру туралы талабын орындамаған жағдайда дербес шақырады.

5-тарау. Қоғамның мүлкi

20-бап. Қоғамның мүлкiн қалыптастыру көздерi
1. Қоғамның мүлкін қалыптастыру көздерi мыналар болып табылады:
1) құрылтайшылардың жарналары;
2) қоғам мүшелерінің сақтандыру сыйлықақылары;
3) қоғам мүшелерiнiң қосымша жарналары;
4) ерiктi ақшалай және өзге жарналар;
5) уақытша бос сақтандыру резервтерiнен және өзге де қаражатты орналастырудан алынған кiрiстер;
6) осы Заңда көзделген өзге де қызметтен түскен кiрiстер.
2. Қоғам меншiгiнде мүлiктi иелiк етiп басқару тәртiбi қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысымен белгiленедi.

21-бап. Сақтандыру сыйлықақылары және сақтандыру төлемдерi
1. Қоғам мүшелерi сақтандыру шартында айқындалған мөлшерде пайда алушыға сақтандыру төлемiн жасау жөнiнде мiндеттеме қабылдағандықтан қоғамға сақтандыру сыйлықақыларын төлеуге мiндеттi.
2. Сақтандыру сыйлықақылары есебiнiң мөлшерi және тәртiбi қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысы бекiткен қоғамының Өзара сақтандыру ережесiмен белгіленедi.
3. Егер қоғамда есептi кезеңнiң аяғында сақтандыру төлемдерi бойынша, сондай-ақ салықтар төлемi бойынша берешектерi болмаған жағдайда қоғам мүшелерінiң жалпы жиналысы кезектi сақтандыру сыйлықақыларын азайту немесе оларды төлеудi тоқтата тұру туралы шешiм қабылдауы мүмкiн.
4. Сақтандыру төлемдерiнiң мөлшерiн белгілеу және оларды жүзеге асыру тәртiбi қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысы бекiткен қоғамның Өзара сақтандыру ережесiмен белгiленедi.

22-бап. Қосымша жарналар
1. Қосымша жарналар есебiнiң мөлшерi мен тәртiбi қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысы бекiткен қоғамның Өзара сақтандыру ережесiмен белгiленуi тиiс.
2. Уәкiлеттi орган лицензияламайтын қоғам мүшелерiнiң қосымша жарналары тек қана сақтандыру төлемдерiн жасауға бағытталуы мүмкiн.
3. Қызметiн уәкiлетті органның лицензиясымен жүзеге асырып отырған қоғам мүшелерінің қосымша жарнасы тек қана сақтандыру төлемдерiн жасауға немесе қалыптасу мiндеттілігi Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңнамасымен белгiленген қорлардың (резервтердiң) қалыптасуы (толықтырылуы) үшiн берілуi мүмкiн.

23-бап. Лицензиялануға жатпайтын қоғамның сақтандыру және өзге де резервтерi

1. Қоғам өзiнің мiндеттемелерiн орындауды қамтамасыз ету үшiн қоғамның жарғысымен белгіленген тәртiп пен талап бойынша алынған сақтандыру сыйлықақыларынан сақтандыру резервтерiн қалыптастырады. Алынған сақтандыру сыйлықақыларының сомасы толық көлемде сақтандыру резервтерiн қалыптастыруға жiберiлуi тиiс.
Егер қоғам жарғысымен өзге резервтердi құру көзделмеген болса, онда қоғамның инвестициялық кiрiстерi мен меншiктi қаражаты да сол сияқты сақтандыру резервтерiн қалыптастыру үшiн жiберіледi.
2. Егер есептi кезең аяғында қоғамда сақтандыру төлемдерi бойынша, сондай-ақ салықтар бойынша берешек болмаса, онда қоғам мүшелерiнiң жалпы жиналысы кезектi сақтандыру резервтерiнiң бөлiгiн немесе жалпы соманы қоғам жарғысында көзделген қоғамның қаржылық тұрақтылығын және төлем қабілеттілiгiн қамтамасыз ету үшiн қоғамның өзге де резервіне бағыттау туралы шешiм қабылдауы мүмкiн. Алдағы қаржы жылының сақтандыру резервтерiнің қажеттi сомасы мiндеттi түрде кезектi сақтандыру сыйлықақыларының есебiнен қалыптасуы тиiс.
3. Сақтандыру резервтерiнің қаражаты тек инвестициялауға және (немесе) сақтандыру төлемдерiн жасауға ғана пайдаланылуы мүмкiн.
Қоғам сақтандыру резервтерiн қоғам жарғысында көзделген тәртіппен әртараптандыру, қайтарымдылық, табыстылық шарты бойынша орналастырады.
4. Қоғамның оның мүшелерi алдындағы мiндеттемелерiнiң актуарлық бағасының, қоғамның Өзара сақтандыру ережесiне сәйкес актуариймен жүзеге асыратын қоғамның сақтандыру сыйлықақылары мен сақтандыру резервтерi есебiнiң болуы мiндеттi.

24-бап. Қоғамды қайта ұйымдастыру және тарату
Лицензиялануға жатпайтын қоғамды қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.
Лицензиялануға жататын қоғам "Сақтандыру қызметi туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген ерекшелiктердi ескере отырып қайта ұйымдастырылады және таратылады.

6-тарау. Қорытынды ережелер

25-бап. Қазақстан Республикасының өзара сақтандыру туралы заңнамасын бұзғаны үшiн жауапкершілiк
Қазақстан Республикасының өзара сақтандыру туралы заңнамасын бұзған қоғамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауап бередi.

26-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі.
Осы Заң ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті