Об утверждении Технического регламента "Требования к эмиссиям в окружающую среду при производстве алюминия методом электролиза"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 10 сентября 2010 года № 925. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 21 сентября 2021 года № 650.

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 21.09.2021 № 650 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с Экологическим кодексом Республики Казахстан от 9 января 2007 года и Законом Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании" Правительство Республики Казахстан" ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемый Технический регламент "Требования к эмиссиям в окружающую среду при производстве алюминия методом электролиза".

      2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении двенадцати месяцев после первого официального опубликования.

Премьер-Министр


Республики Казахстан

К. Масимов


  Утвержден
постановлением Правительства
Республики Казахстан
10 сентября 2010 года № 925

Технический регламент
"Требования к эмиссиям в окружающую среду
при производстве алюминия методом электролиза"
1. Область применения

      1. Настоящий Технический регламент "Требования к эмиссиям в окружающую среду при производстве алюминия методом электролиза" (далее - Технический регламент) устанавливает технические удельные нормативы эмиссий в окружающую среду для процессов, применяемых при электролизном производстве алюминия из расплавленного глинозема (далее - процессы), независимо от типа используемого сырья (обогащенное, необогащенное), с учетом наилучших доступных технологий (далее - НДТ), перечень которых приведен в таблицах 1-2 приложения 1 к настоящему Техническому регламенту.

      2. К опасным факторам (рискам) в процессах производства алюминия методом электролиза относятся эмиссии от процессов подачи сырья и материалов, электролитического получения, разлива и складирования товарного алюминия, спекания электродов, анодных эффектов, очистки печей и их подготовки к разогреву или длительному простою, осуществляемых в основных подразделениях: цех электролиза (далее - ЦЭ), литейное отделение (ЛО) и цех производства электродов (далее - ЦПЭ).

2. Термины и определения

      3. В настоящем Техническом регламенте используются следующие термины и определения:

      1) электролитическое получение алюминия - процесс электрохимического разложения криолитоглиноземного расплава (под действием электрического тока, при температуре около 950оС) с разрядом катионов алюминия на катоде (жидком алюминии) и восстановлением металлического алюминия, а ионов кислорода - на углеродистом аноде с образованием смеси СО2 и СО;

      2) анодный эффект - резкое повышение напряжения на электролизере вследствие снижения содержания оксида алюминия (Аl2О3) в расплавленном электролите и увеличения сопротивления на границе "анод - электролит", приводящее к большому выделению тепла и повышению температуры электролита, снижению выхода по току, увеличению расхода электроэнергии и фтористых солей;

      3) аэрационный фонарь - остекленные надстройки над отверстиями в покрытиях, предназначенные для обеспечения общеобменной вентиляции и освещения естественным светом производственных зданий металлургической и химической промышленности, шириной более 18 м, с выделениями тепла, пыли, дыма и газов;

      4) алюминий - металлический алюминий технического качества (алюминий-сырец, первичный алюминий), выделяемый на катоде в результате процесса электролиза и извлекаемый из электролизера;

      5) наилучшие доступные технологии (НДТ) - используемые и планируемые отраслевые технологии, техника и оборудование, обеспечивающие организационные и управленческие меры, направленные на снижение уровня негативного воздействия хозяйственной деятельности на окружающую среду до обеспечения целевых показателей качества окружающей среды;

      6) вспомогательное оборудование - аппараты, агрегаты, используемые для сбора, хранения, транспортировки, материалов, подготовки топлива, пылеулавливания, установки газоочистки; автоматика, блокировки, приборы и устройства контроля и защиты, дымовые трубы;

      7) криолитоглиноземный расплав - оксид алюминия (Аl2О3), растворенный в смеси расплавленного криолита (Na3AlF6) и фторида алюминия (АlF3);

      8) печи спекания (трубчатые вращающиеся печи, печи кипящего слоя) - металлургический агрегат для обжига материалов за счет тепловой энергии от сжигания топлива;

      9) обожженные аноды - стержни больших размеров из предварительно обожженного при температуре приблизительно 1100оС углеродистого сырья (смесь кокса и пекового связующего), по которым электрический ток подается к электролизным ваннам с глиноземом; необожженные аноды называются "зелеными";

      10) основное оборудование - электролизеры, электрические печи сопротивления (миксеры), литейные машины конвейерного типа, установки для производства "зеленых" анодов, печи для обжига анодов;

      11) топливо - горючие вещества (твердые, жидкие или газообразные), применяемые с целью получения при его сжигании тепловой энергии;

      12) отработанный анод - твердый осадок, полученный после выщелачивания боксита и состоящий преимущественно из гидроалюмосиликата натрия и оксида железа;

      13) глинозем - кристаллический гигроскопический порошок, состоящий из различных модификаций оксида алюминия;

      14) замкнутый цикл водооборота или система оборотного водоснабжения - система повторяющейся подачи отработанной воды на производственные нужды после ее периодической очистки, охлаждения и обработки;

      15) рафинирование - процесс шихтовки различных по составу порций жидкого алюминия и очистки от окисных пленок, неметаллических и газовых примесей перед разливкой в товарную продукцию (чушки, цилиндрические и плоские слитки, катанку и др.);

      16) дымовые (отходящие) газы - газы, образующиеся в результате сгорания топлива и обжига технологического материала в печи;

      17) дымовая труба - сооружение для создания тяги и отвода очищенных дымовых газов в атмосферу;

      18) сырье - любой твердый, измельченный или подготовленный материал, который используется в технологическом процессе получения продукта (ов);

      19) процессы производства алюминия методом электролиза - последовательные процессы разложения глинозема и электролитического выделения металлического алюминия с последующей отливкой, в результате которых получается товарный алюминий;

      20) электролизная ванна или электролизер - специальное электротехнологическое оборудование, состоящее из системы положительных и отрицательных электродов, погруженных в наполненный электролитом сосуд (или помещенных в ячейки мембранного или диафрагменного типа, собранные в единый блок-аппарат), предназначенное для выполнения совокупности процессов электрохимического окисления - восстановления при прохождении через электролит электрического тока;

      21) цех электролиза - производственное здание, в котором размещены зал или залы электролиза и помещения с оборудованием, необходимым для осуществления технологического процесса и выполнения требований техники безопасности и охраны труда, в котором размещены электролизеры, их серия, несколько серий или часть серии.

3. Условия обращения производства в Республике Казахстан

      4. На территории Республики Казахстан допускается обращение производств алюминия методом электролиза из глинозема, обеспечивающих технические удельные нормативы эмиссий в окружающую среду, не превышающие норм, установленных настоящим Техническим регламентом.

      5. Средства измерений, входящие в состав основного и вспомогательного оборудования, должны быть допущены к применению на территории Республики Казахстан и внесены в реестр Государственной системы обеспечения единства измерений Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области обеспечения единства измерений.

4. Требования к эмиссиям в атмосферный воздух

      6. Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферный воздух от работы основного оборудования электролизного производства и обжига анодов устанавливаются по девяти показателям, включая твердые частицы и газообразные примеси, для действующих, вновь вводимых и реконструируемых предприятий, использующих твердое, жидкое и газообразное сырье и топливо, как при индивидуальном, так и совместном их применении.

      7. Технические удельные нормативы эмиссий твердых частиц устанавливаются для пяти показателей: пыль неорганическая (содержание оксида кремния SiO2 менее 20 %), оксид алюминия Аl2О3 (в пересчете на алюминий), фториды нерастворимые (F), пыль кокса и возгоны каменноугольного пека (по бенз(а)пирену).

      8. Технические удельные нормативы эмиссий газообразных примесей в атмосферу устанавливаются для четырех показателей: оксид углерода СО, диоксид серы SO2, оксиды азота NOx, фториды газообразные (НF).

      9. Контроль содержания твердых и газообразных загрязняющих веществ в отходящих газах ведется прямыми замерами в газоходах, воздухе рабочей зоны, на фонарях корпусов электролиза, на трубах газоочистки с последующим пересчетом суммарных эмиссий в атмосферный воздух.

      10. Для действующих, реконструируемых и вновь строящихся предприятий должны выполняться технические удельные нормативы эмиссий в окружающую среду, указанные в таблицах 1-2 приложения 2 к настоящему Техническому регламенту.

      11. Удельные нормативы эмиссий, определенные настоящим Техническим регламентом, достигаются за счет внедрения НДТ, системы технических и технологических решений, включая оборудование узла газо- и пылеочистки с последующим возвратом уловленной технологической пыли в процесс.

      12. Технические удельные нормативы эмиссий в окружающую среду от печей обжига анодов, работающих в режиме охлаждения или разогрева, установлены подпунктом 3) таблицы 1 и подпунктом 3) таблицы 2 приложения 2 к настоящему Техническому регламенту.

5. Требования к эмиссиям сточных вод

      13. Эмиссии производственных сточных вод в процессах производства алюминия методом электролиза, определенных настоящим Техническим регламентом, не допускаются.

      14. Для действующих, реконструируемых и вновь строящихся предприятий в обязательном порядке должен быть предусмотрен замкнутый цикл водооборота.

6. Требования к эмиссиям при размещении отходов
производства алюминия методом электролиза

      15. Технические удельные нормативы эмиссий отходов в окружающую среду устанавливаются для отходов отделений электролиза алюминия и обжига угольных анодов предприятий.

      16. Предприятия предусматривают переработку опасных отходов с момента их образования путем вторичного вовлечения углерода в процесс получения "зеленых" анодов с целью их дальнейшего обжига и повторного использования в процессе производства алюминия методом электролиза.

      17. Складируемые на территории предприятия отходы производства должны иметь паспорт опасности отходов в соответствии с экологическим законодательством Республики Казахстан.

      18. Опасные отходы, образующиеся в результате процесса производства алюминия методом электролиза, подлежат хранению на специально оборудованных полигонах временного и постоянного хранения в соответствии с требованиями экологического законодательства Республики Казахстан. Предприятия с момента образования отходов должны обеспечивать безопасное обращение с ними в соответствии с требованиями экологического законодательства Республики Казахстан и предусмотреть их повторное использование.

      19. Для действующих, реконструируемых и вновь строящихся предприятий должны выполняться технические удельные нормативы размещения отходов, указанные в приложении 3 к настоящему Техническому регламенту.

7. Порядок и сроки введения в действие

      20. С 1 января 2012 года для действующих, реконструируемых и вновь строящихся предприятий должны выполняться технические удельные нормативы эмиссий в окружающую среду, указанные в таблицах 1-2 приложения 2 и приложения 3 к настоящему Техническому регламенту.

      21. Для действующих и реконструируемых предприятий допускается до 31 декабря 2011 года выполнение нормативов, установленных для них проектами предельно допустимых выбросов и/или оценки воздействия на окружающую среду.

      22. Настоящий Технический регламент вводится в действие по истечении двенадцати месяцев после первого официального опубликования.

  Приложение 1
к Техническому регламенту
"Требования к эмиссиям
в окружающую среду при
производстве алюминия
методом электролиза"
Таблица 1

Перечень процессов

1

2

3

4

п/п

Процесс

Характеристика опасности

Требования безопасности

1.

Участок приема и хранения сырья


Прием, засыпка и

хранение сырья в силосах

и бункерах

Хранение жидкого

углеводородного сырья

(кокс, пек) в

резервуарах

Выдача материалов в

процесс

Эмиссии -

фтористые соединения

(твердые)

оксид алюминия Аl2О3,

пыль кокса (угольная)

Осуществление процессов в

закрытых помещениях;

Вакуумная система подачи

сыпучих материалов;

Система пыле/газоочистки с

рукавными фильтрами с КПД

улавливания пыли

неорганической и твердых

фторидов 99,4 %

Резервуары снабжены системой

конденсации и возврата паров

углеводородов при дыхании и

вентилировании.

Физическое воздействие -

шум

вибрация

Соблюдение условий

эксплуатации и обслуживания

ленточных конвейеров.

Обеспечение персонала

средствами индивидуальной

защиты (СИЗ)

2.

Цех электролиза алюминия (ЦЭА)


Загрузка электролизеров;

Электролитическое

восстановление алюминия

в электролизной ванне

Эмиссии -

фтористые соединения

(твердые и

газообразные),

оксид алюминия Аl2О3;

пыль неорганическая

SiO2<20 % и

углеродистая,

полициклические

органические вещества,

 оксид углерода СО

Автоматическая подача

глинозема и фтористых

солей в электролизеры;

Комплексная автоматизация

контроля и управления

процессом электролиза;

Высокоэффективное укрытие

электролизеров,

обеспечивающее степень

газоотсоса до 99,4 %

Сухая очистка

(реактор-адсорбер) КПД 99,4 %;

Физическое воздействие -

шум

вибрация

тепловые эмиссии

Контроль

технологических параметров;

Автоматическое управление

электролизера для снижения

анодных эффектов;

Обеспечение персонала СИЗ

Отходы -

угольная футеровка

отработанные угольные

аноды

Минимизация

размещения на полигонах за

счет повторного использования

в процессе спекания новых

анодов

2.1.

Анодно-монтажное отделение (АМО)


Монтаж анодных блоков

и демонтаж анодных

огарков

Отходы -

анодные огарки

Наличие цеха производства

обожженных анодов позволяет

обеспечить повышение качества

обожженных анодов и возврат

огарков в оборотное

производство анодов

2.2.

Литейное отделение (ЛО)


Рафинирование алюминия в

электрических печах

сопротивления (миксерах)

Литейный передел

(разливка алюминия в

товарную продукцию -

чушки, цилиндрические и

плоские слитки, катанку)

Эмиссии -

оксид алюминия Аl2О3,

диоксид серы SО2;

оксид углерода СО,

оксиды азота NОх,

Подача расплавленного

алюминия из электролизеров на

рафинирование вакуумным

ковшом;

Разливка алюминия из миксера

в чушки производится с

помощью литейных машин

конвейерного типа

Физическое воздействие -

шум

вибрация

тепловые эмиссии

Применение СИЗ в рабочей зоне

Вентиляция помещения

2.3.

Цех ремонта механического оборудования


Отделение заливки

подовых секций

Участок демонтажа/

монтажа футеровки

катодных устройств

Склад футеровочных

материалов, блюмсов и

холодно-набивной подовой

массы

Эмиссии -

фтористые соединения

(твердые),

пыль неорганическая

SiO2<20 %, 70-20 %

Очистка отходящих газов в

рукавных фильтрах, степень

улавливания пыли

неорганической и твердых

фторидов - 98 %

Физическое воздействие -

 шум

вибрация

Применение СИЗ в рабочей зоне

3.

Цех производства электродов (ЦПЭ)


Сушка, дробление, размол

и рассев коксового

материала, дозирование и

подогрев коксовой шихты,

виброформование и

охлаждение "зеленых"

анодных блоков

Обжиг анодов в печи,

транспорт "зеленых" и

обожженных анодных

блоков на склад

обожженных анодов или в

анодно-монтажное

отделение

Эмиссии -

фтористые соединения

(твердые и

газообразные),

продукты горения

топлива,

возгоны

каменноугольного пека

с содержанием

бенз(а)пирена от 0,1

до 0,15 %,

пыль кокса,

оксид углерода СО;

оксиды азота NОx,

диоксид серы SО2

Контроль работы систем

газоочистки;

Капитальный ремонт систем

газоочистки;

Автоматизированная система

мониторинга и управления

экологическими рисками

Физическое воздействие -

тепловые эмиссии

Контроль технологических

параметров

Отходы -

анодные огарки

Повторное использование

4.

Вспомогательные подразделения


Склады материалов и

мазутохранилище

Центральная заводская

лаборатория

Узлы водоочистки и

оборотного водоснабжения

цехов

Пожарное и ж/д депо

Транспортный цех

Цех автоматизированных

систем управления и

телекоммуникации

Эмиссии -

продукты горения

топлива,

пыль неорганическая

SiO2<20 %, 70-20 %,

оксид алюминия Аl2О3

оксид углерода СО,

оксиды азота NОх,

диоксид серы SО2

В качестве основного

обогревающего топлива

использование бессернистого

мазута

Физическое воздействие -

 шум,

вибрация

Применение СИЗ в рабочей зоне


      Таблица 2

Показатели НДТ для процесса получения первичного алюминия

1

2

3

4

5

п/п

Процесс

Характеристика опасности

Существующие НДТ1

Удельный

показатель

Эффективность

очистки

1.

Технические характеристики



1.1.

Мощность

электролизера


300-350 кА


1.2.

Энергопотребление

потребление

невозобновляемого

природного ресурса

(в виде топлива)

15-16 МВт-

ч/тAl

60 ГДж/тAl


1.3.

косвенные эмиссии

парниковых газов (СО3)

7 тСО2/тAl2


1.4.

Водопотребление

потребление

невозобновляемого и

ограниченного природного

ресурса

Водооборот

88,5 %


2.

Складирование и хранение кокса и пека



2.1.

Очистка на циклонах

и/или тканевых

фильтрах

эмиссии пыли

1-5 мг/Нм3

0,98

2.2.

Очистка на фильтрах

силосов/бункеров

хранения сыпучих

материалов

эмиссии пыли

<30 мг/Нм3

2.3.

Дыхательные клапаны

топливных емкостей

эмиссии летучих

углеводородов

<10мгС/Нм3


2.4.

Дыхательные клапаны

топливных емкостей

эмиссии паров углеводородов

<50 мгС/Нм3



Электролизное получение первичного алюминия



3.1.

Эмиссии газообразных

веществ от

электролизера

фтористый водород НF

9-15кгF/тAl3

0,98

3.2.

эмиссии фтористых

соединений от

электролизера

фториды F

нерастворимые

16-29кгF/тАl

0,98

3.3.

Эмиссии пыли

(глинозем) через

фонарь корпусов

электролиза и трубы

газоочистки

эмиссии гидроксида алюминия Al2О3 от электролизеров с

обожженными и

самообжигающимися анодами

и оснащенных сухими

газоочистками

1,5-15кг/тAl

0,99

3.4.

эмиссии смолистых

веществ от

электролизеров

полициклические

ароматические

углеводороды (ПАУ) от

электролизеров с -

самообжигающимися

анодами;

обожженными анодами

1,5*10-2-0,37

кг/тAl;

7*10-3 кг/тАl

0,98

3.5.

эмиссии смолистых

веществ от цехов по

обжигу анодов

ПАУ (суммарные)

0,1-0,15 кг/тAl

0,98

3.6.

Эмиссии

перфторуглеродистых

соединений от

электролизера

Эмиссии СF4 от электролизе-

ров с обожженными анодами

верхним подводом тока

боковым подводом тока

4,8*10-3-

9,5*10-2 кг/тAl;

0,17-0,45

кг/тАl;

0,49 кг/тAl

0,99

3.7.

Эмиссии С2F6 от

электролизеров с -

обожженными анодами

верхним подводом тока

боковым подводом тока

3,8*10-5-

1,4*10-4

кг/тАl;

0,014 кг/тAl;

0,028 кг/тAl

3.8.

Эмиссии парниковых

газов от процесса

электролиза

Эмиссии СO2 от

электролизеров с -

самообжигающимися анодами;

обожженными анодами

1,92тСО2/тAl

1,53тСО2/тAl




4.

Производство обожженных анодов



4.1.

Очистка на тканевых

фильтрах

эмиссии пыли эмиссии кокса

1 - 5 мг/Нм3

0,98

4.2.

Система охлаждения и

очистки на

известковых /

угольных адсорберах

и тканевых фильтрах

ПАУ

<0,2 мг/Нм3

0,98

4.3.

летучие углеводороды

<10-25 мгС/Нм3

4.4.

пары углеводородов

<1-5 мгС/Нм3

4.5.

Система дожигания

отходящих газов

ПАУ

0,2-0,5 мг/Нм3

0,98

4.6.

летучие углеводороды

<10-50 мгС/Нм3


      ________________________

      1 Справочный документ Европейской Комиссии по НДТ в отрасли

      производства цветных металлов "Integrated Pollution Prevention and

      Control (IPPC) - Reference Document on Best Available Techniques in

      the Non Ferrous Metals industries, December 2001"

      2 по усредненным коэффициентам "Схемы использования тепловой и

      электрической энергии в Европе"

      3 пп. 3.1-3.8 - удельные показатели до очистки

  Приложение 2
к Техническому регламенту
"Требования к эмиссиям
в окружающую среду при
производстве алюминия
методом электролиза"
Таблица 1

Технические удельные нормативы эмиссий твердых частиц в
атмосферу при производстве первичного алюминия методом
электролиза для всех типов предприятий (действующих,
реконструируемых и вновь строящихся) с 1 января 2012 года

п/п

Процесс

Наименование

загрязняющих веществ

(ЗВ)

Содержание лимитирующей примеси,

не более

на источнике выброса, мг/Нм3

т/т алюминия

1.

Электролиз

глинозема

пыль оксида алюминия

Аl2О3 в пересчете на

алюминий

5,0

0,0005

фториды неорганические,

нерастворимые (в

пересчете на F)

0,5

0,0002

возгоны

каменноугольного пека

(смолистые вещества),

включая -

2,0

0,2*10-4

бенз(а)пирен (0,01 %)

0,02

0,4*10-7

2.

Разливка в чушки и

складирование

товарного алюминия

пыль оксида алюминия

Аl2О3 в пересчете на

алюминий

2,0

0,00125

пыль неорганическая,

содержание диоксида

кремния SiO2<20 %

2,0

0,0012

фториды неорганические,

нерастворимые (в

пересчете на F)

0,5

0,0002

3.

Спекание угольных

анодов

пыль кокса

(углеродистая)

5,0

0,0002

фториды неорганические,

нерастворимые

0,5

0,0002

возгоны

каменноугольного пека

(смолистые вещества),

включая -

2,0

0,2*10-4

бенз(а)пирен (0,01 %)

0,02

0,4*10-7


      Таблица 2

Технические удельные нормативы эмиссий газообразных
примесей в атмосферу при производстве первичного
алюминия методом электролиза для всех типов предприятий
(действующих, реконструируемых и вновь строящихся)
с 1 января 2012 года

п/п

Процесс

Наименование

загрязняющих веществ (ЗВ)

Содержание лимитирующей

примеси, не более

на источнике

выброса, мг/Нм3

т/т алюминия

1.

Электролиз

глинозема

фториды газообразные (НF)

0,5

0,00005

оксид углерода СО

1500

0,050

диоксид серы SO2

50

0,005

2.

Разливка в чушки и

складирование

товарного алюминия

фториды газообразные (НF)

0,5

0,0002

оксид углерода СО

1500

0,0005

диоксид серы SO2

50

0,0002

оксиды азота NО2

200

0,5*10-4

3.

Спекание угольных

анодов

фториды газообразные (HF)

0,5

0,00005

диоксид серы SO2

200

0,005

оксид углерода СО

1500

0,0005

оксиды азота NO2

200

0,0016

  Приложение 3
к Техническому регламенту
"Требования к эмиссиям
в окружающую среду при
производстве алюминия
методом электролиза"

Технические удельные нормативы размещения отходов
при производстве первичного алюминия методом электролиза для
всех типов предприятий (действующих, реконструируемых
и вновь строящихся) с 1 января 2012 года

Готовая продукция

Наименование отхода

Содержание ЗВ в

отходах, т/г алюминия,

не более

Алюминий в чушках

Огарки обожженных анодов

0,200

Алюминиевый лом

0,003

Алюминиевый шлак

0,005

Отработанная угольная

футеровка электролизеров

0,015-0,020

Отработанная огнеупорная

футеровка ковшей, миксеров,

электролизеров

0,001

Фтористые соли

0,120

Обожженные

угольные аноды

Отработанная огнеупорная

футеровка печей обжига

анодов

0,020

Угольная пыль и зола

печей обжига анодов

0,025


"Электролиз әдісімен алюминийді өндіру кезінде қоршаған ортаға шығарылатын эмиссияларға қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 10 қыркүйектегі № 925 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 21 қыркүйектегі № 650 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 21.09.2021 № 650 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 9 қаңтардағы Экологиялық кодексіне және "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Қоса беріліп отырған "Электролиз әдісімен алюминийді өндіру кезінде қоршаған ортаға шығарылатын эмиссияларға қойылатын талаптар" техникалық регламенті бекітілсін.

      2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғанынан кейін он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының


Премьер-Министрі

К. Мәсімов


  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2010 жылғы 10 қыркүйектегі
№ 925 қаулысымен
бекітілген

"Электролиз әдісімен алюминийді өндіру кезінде қоршаған
ортаға шығарылатын эмиссияларға қойылатын талаптар"
техникалық регламентті
1. Қолданылу саласы

      1. Осы "Электролиз әдісімен алюминийді өндіру кезінде қоршаған ортаға шығарылатын эмиссияларға қойылатын талаптар" техникалық регламенті (бұдан әрі - Техникалық регламент) тізбесі осы Техникалық регламентке 1-қосымшаның 1-2-кестелерінде келтірілген үздік қолжетімді технологияларды (бұдан әрі - ҮҚТ) ескере отырып, пайдаланылатын шикізат (байытылған, байытылмаған) түріне алюминийді балқытылған сазбалшықтан электролиздік өндіру кезінде қолданылатын үдерістерге (бұдан әрі - үдерістер) арналған қоршаған ортаға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтерін белгілейді.

      2. Электролиз әдісімен алюминийді өндіру үдерістегі қауіпті факторларға (қауіп-қатерлерге) негізгі бөлімшелерде: электролиз цехында (бұдан әрі - ЭЦ), құю бөлімінде (ҚБ) және электродтарды өндіру цехында (бұдан әрі - ЭӨЦ) жүзеге асырылатын шикізат пен материалдарды беру, электролиттік алу, тауарлық алюминийді күю және қоймалау, электродтарды жентектеу, анодтың әсері, пештерді тазарту және оларды қыздыруға немесе ұзақ бос тұруына дайындау үдерістерінен эмиссиялар жатады.

2. Терминдер мен анықтамалар

      3. Осы Техникалық регламентте мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) алюминийді электролит жолымен алу - катодта (сұйық алюминийде) алюминий катиондарының разрядымен және металл алюминийді қалпына келтірумен, ал оттегі иондарының — СО2 және CO қоспасының түзілуімен көміртекті анодта криолит сазбалшық балқымасының (электр тоғының әсерімен, температурасы шамамен 950оС кезінде) электр химиялық бөліну үдерісі;

      2) анодтың әсері - жылудың көп бөлінуіне және электролит температурасының көтерілуіне, ток бойынша шығудың төмендеуіне, электр энергиясы мен фторлы тұздар шығыстарының ұлғаюына алып кеден "анод - электролит" шекарасында балқытылған электролитте алюминий тотығы (Аl2О3) құрамының төмендеуі және кедергінің ұлғаюы салдарынан электролизердегі кернеудің жедел артуы;

      3) аэрациондық фонарь - жылуды, тозаңды, түтінді және газдарды бөле отырып, аумағы 18 м астам металлургия және химия өнеркәсібінің өндірістік ғимараттарын жалпы алмасу вентиляциясымен қамтамасыз етуге және табиғи жарықпен жарықтандыруға арналған жабындылардағы саңылаудың үстіндегі шыныланған құрылғылар;

      4) алюминий — электролиз үдерісінің нәтижесінде катодта бөлінетін және электролизерден алынатын техникалық сападағы металл алюминий (шикізат алюминий, бастапқы алюминий);

      5) үздік қолжетімді технологиялар (ҮҚТ) - пайдаланылатын және жоспарланатын салалық технологиялар, шаруашылық қызметтің қоршаған ортаға теріс әсерінің деңгейін қоршаған орта сапасының нысаналы көрсеткіштері қамтамасыз етілетіндей деңгейге дейін азайтуға бағытталған, ұйымдастыру және басқару шараларын қамтамасыз ететін техника және жабдық;

      6) көмекші жабдық - материалдарды жинау, сақтау, тасымалдау, отын дайындау, шаң ұстау, газ тазалау қондырғылары үшін пайдаланылатын аппараттар, агрегаттар; автоматика, бөгеу, бақылау және қорғау аспаптары мен құрылғылары, түтін шығаратын құбырлар;

      7) криолит сазбалшық балқымасы - балқытылған криолит (Na3AlF6) және алюминий фториді (АLҒ3) қоспасында ерітілген алюминий тотығы (Аl2О3);

      8) күйдіру пештері (құбырлы айналмалы пештер, қайнама қабатты пештер) - отынды жағудан болатын жылу энергиясы есебінен материалдарды күйдіруге арналған металлургиялық агрегат;

      9) күйдірілген анодтар - ол бойынша электр тоғы сазбалшықпен электролиз ванналарына берілетін шамамен 1100оС температура кезінде алдын ала күйдірілген көміртегі шикізатынан (кокс пен пектік байланыстырушының қоспасы) алынған үлкен көлемдегі стержендер; күйдірілмеген анодтар "жасыл" деп аталады;

      10) негізгі жабдық - электролизерлер, кедергінің электропештері (миксерлер), конвейерлік типтегі құю машиналары, "жасыл" анодтар өндіруге арналған қондырғылар, анодтарды күйдіруге арналған пештер;

      11) отын - жағу кезінде жылу энергиясын алу мақсатында қолданылатын жанғыш заттар (қатты, сұйық немесе газ тәріздес);

      12) өңделген анод - бокситті сілтілеуден кейін алынған және негізінен натрий гидроалюмосиликатынан және темір тотығынан тұратын қатты қалдық;

      13) сазбалшық - алюминий тотығының әрқилы түрлерінен тұратын кристалды гидроскопиялық ұнтақ;

      14) су айналымының тұйық циклі немесе сумен жабдықтау айналымы жүйесі - өңделген суды өндірістік мұқтаждарға кезең-кезеңімен тазартылғаннан, салқындатылғаннан және өңделгеннен кейін оны қайта беру жүйесі;

      15) тазарту - құрамы бойынша әртүрлі сұйық алюминийді шихталау және тауарлық өнімге құюдың алдында тотық үлдірлерінен, металл емес және газ қоспаларынан тазарту (чушкалар, цилиндр және жайпақ құймалар, катанкалар және басқалары);

      16) түтінді (қайтпалы) газдар - отынның жануы және технологиялық материалды пеште күйдіру нәтижесінде жиналатын газдар;

      17) түтін шығаратын құбыр - тартуды қалыптастыруға және атмосфераға тазартылған түтінді газдарды шығаруға арналған құрылыс;

      18) шикізат - өнімді(дерді) алудың технологиялық үдерісінде пайдаланылатын кез келген қатты, ұсақталған немесе дайындалған материал;

      19) электролиз әдісімен алюминийді өндіру үдерісі - нәтижесінде тауарлық алюминий алынатын кейіннен құю арқылы сазбалшықты және металл алюминийді электролитті бөлудің дәйекті үдерістері;

      20) электролиз ваннасы немесе электролизер - электр тоғының электролизі арқылы өту кезінде электрохимиялық тотығу-қалпына келтіру үдерістерінің жиынтығын орындауға арналған электролитпен толтырылған ыдысқа салынған (немесе мембраналық немесе диафрагмалық типтегі ұяшыққа орналастырылған, бірыңғай блок-аппаратқа жинақталған) оң және теріс электродтар жүйесінен тұратын арнайы электротехнологиялық жабдық;

      21) электролиз цехы - электролизерлер, олардың сериялары, бірнеше сериялар немесе серияның бір бөлігі орналастырылған технологиялық үдерісі жүзеге асыру және техника қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың талаптарын орындау үшін қажетті жабдығы бар электролиз залы немесе залдары және үй-жайы орналастырылған өндірістік ғимарат.

3. Қазақстан Республикасында өндірістер айналымының шарттары

      4. Қазақстан Республикасының аумағында осы Техникалық регламентте белгіленген нормалардан аспайтын қоршаған ортаға шығарылатын эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтерін қамтамасыз ететін сазбалшықтан электролиз әдісімен алюминий өндірісінің айналымына рұқсат етіледі.

      5. Негізгі және қосалқы жабдықтың құрамына кіретін өлшеу құралдары Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға жіберілуі тиіс және Қазақстан Республикасының өлшеу бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесінің тізіліміне Қазақстан Республикасының өлшеу бірлігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасына сәйкес енгізілуі тиіс.

4. Атмосфералық ауаға шығарылатын эмиссияларға
қойылатын талаптар

      6. Электролиз өндірісінің негізгі жабдығы жұмысынан және анодтарды күйдіруден атмосфералық ауаға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері жеке және бірлесіп қолдану кезінде қатты, сұйық және газ түріндегі шикізат пен отынды пайдаланатын жұмыс істеп тұрған, қайта енгізілетін және қайта жаңартылатын кәсіпорындар үшін қатты бөлшектер мен газ түріндегі қоспаларды қоса алғанда, тоғыз көрсеткіш бойынша белгіленеді.

      7. Қатты бөлшектер эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері бес көрсеткіш үшін белгіленеді: бейорганикалық тозаң (құрамында 20 %-дан аз SiО2 кремний тотығының болуы), Аl2O3 алюминий тотығы (алюминийге қайта есептегенде), ерімейтін фторидтер (F-), кокс тозаңы және тас көмір пекінің возгондары (бенз(а)пирен бойынша);

      8. Атмосфераға газ тәріздес қоспалар эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері төрт көрсеткіш үшін белгіленеді: CO көміртегі тотығы, SO2 күкірт диоксиді, NOх азот тотығы, газ тәріздес аралас фторидтер (НҒ).

      9. Ұшпа газдардағы қатты және газ түріндегі ластаушы заттардың құрамын бақылау газ жүретін жолдарда, жұмыс аймағының ауасында, электролиз корпустарының фонарларында, атмосфералық ауаға жиынтық эмиссияларды одан кейінгі қайта есептеумен газ тазарту құбырларында тікелей өлшеумен жүргізіледі.

      10. Жұмыс істеп тұрған, қайта жаңартылатын және қайта салынатын кәсіпорындар үшін осы Техникалық регламентке 2-қосымшаның 1-2-кестелерінде көрсетілген қоршаған ортаға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері орындалуы тиіс.

      11. Осы Техникалық регламентте айқындалған эмиссиялардың үлестік нормативтеріне ҮҚТ-ны, үдерістегі ұсталған технологиялық тозаңды одан кейінгі қайтарумен газ және тозаң тазартудың торабы жабдығын қоса алғанда, техникалық және технологиялық шешімдер жүйесін енгізу есебінен қол жеткізіледі.

      12. Салқындату немесе қыздыру режимінде жұмыс істейтін анодтарды күйдіру пештерінен қоршаған ортаға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері осы Техникалық регламентке 2-қосымшаның 1-кестесінің 3) тармақшасында және 2-кестесінің 3) тармақшасында белгіленген.

5. Ағынды сулардың эмиссияларына қойылатын талаптар

      13. Осы Техникалық регламентте айқындалған электролиз әдісімен алюминий өндіру үдерісіндегі өндірістік ағынды сулардың эмиссияларына жол берілмейді.

      14. Жұмыс істеп тұрған, қайта жаңартылатын және қайта салынатын кәсіпорындар үшін міндетті түрден су айналымының тұйық циклі көзделуі тиіс.

6. Электролиз әдісімен алюминийді өндірудің
қалдықтарын орналастыру кезіндегі эмиссияларға
қойылатын талаптар

      15. Қоршаған ортаға қалдықтардың эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері алюминий электролизі және күйдірілген көмір анодтары кәсіпорындар бөлімдерінің қалдықтары үшін белгіленеді.

      16. Кәсіпорындар одан әрі күйдіру және алюминийді электролиз әдісімен өндіру үдерісінде қайта пайдалану мақсатында "жасыл" анодтарды алу үдерісінде көміртекті қайталама тарту жолымен олардың түзілу сәтінен бастап қауіпті қалдықтарды қайта өңдеуді көздейді.

      17. Кәсіпорын аумағында жинақталған өндіріс қалдықтарының Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына сәйкес қалдықтардың қауіптілік паспорты болуы тиіс.

      18. Электролиз әдісімен алюминийді өндіру үдерісінің нәтижесінде түзілген қауіпті қалдықтар Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес арнайы жабдықталған уақытша және тұрақты сақтау полигондарында сақтауға жатады. Кәсіпорындар қалдықтардың түзілу сәтінен бастап Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес олармен қауіпсіз жұмыс істеуді қамтамасыз етуі және оларды қайта пайдалануды көздеуі тиіс.

      19. Жұмыс істеп тұрған, қайта жаңартылатын және қайта салынатын кәсіпорындар үшін осы Техникалық регламентке 3-қосымшада көрсетілген қалдықтардың техникалық үлестік нормативтері орындалуы тиіс.

7. Қолданысқа енгізу тәртібі мен мерзімдері

      20. Жұмыс істеп тұрған, қайта жаңартылатын және қайта салынатын кәсіпорындар үшін 2012 жылғы 1 қаңтардан бастап осы Техникалық регламентке 2-қосымшаның 1-2-кестелерінде және 3-қосымшада көрсетілген қоршаған ортаға шығарылатын эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері орындалуы тиіс.

      21. Жұмыс істеп тұрған және қайта жаңартылатын кәсіпорындар үшін 2011 жылғы 31 қаңтарға дейін олар үшін жобаларда белгіленген шекті рұқсат етілген шығарындылардың және/немесе қоршаған ортаға әсер етуді бағалаудың нормативтерін орындауға жол беріледі.

      22. Осы Техникалық регламент алғашқы ресми жарияланғанынан кейін он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

  "Электролиз әдісімен алюминийді
өндіру кезінде қоршаған ортаны
шығарылатын эмиссияларға
қойылатын талаптар"
техникалық регламентіне
1-қосымша
1-кесте

Үдерістер тізбесі

1

2

3

4

Р/с

Үдеріс

Қауіптілік сипаттамасы

Қауіпсіздік талаптары

1.

1. Шикізатты қабылдау және сақтау учаскесі


Шикізатты силостарда және бункерлердегі қабылдау, төгу және сақтау

Эмиссиялар - фторлы қосылыстар (қатты) Аl2Оз алюминий тотығы,

Үдерістерді жабық үй-жайларда жүзеге асыру;


Резервуарлардағы сұйық көмірсутекгі шикізатты (кокс, пек) сақтау

кокс (көмір) тозаңы

сусымалы материалдарды берудің вакуумдық жүйесі;


Процеске материалдарды беру

99,4 % бейорганикалық және қатты тозаңды ұстау ПӘК-пен жеңді сүзгілермен тозаң-газ тазарту жүйесі;

резервуарлар желдету және вентиляциялау кезінде көміртегі буларын конденсациялану және қайтару жүйесімен жабдықталған

Физикалық әсер ету -

шу

діріл

Таспа конвейерлерін пайдалану және қызмет көрсету шарттарын сақтау.

Жеке қорғау құралдармен (ЖҚҚ) персоналды қамтамасыз ету

2.

Алюминий электролизінің цехы (АЭЦ)


Электролизерлерді тиеу;

Электролиздік ваннадағы алюминийді электролиттік қалпына келтіру

Эмиссиялар - фторлы қосылыстар(қатты және газ түріндегі), Аl2О3 алюминий тотығы;

Бейорганикалық SiO2<20 % және көміртегі тозаңы, жартылайциклді органикалық заттар, CO көміртегі тотығы

Электролизерлерге сазбалшықты және фторлы тұздарды автоматты беру;

электролиз процесін бақылауды және басқаруды кешенді автоматтандыру;

99,4 % дейін газ сорудың деңгейін қамтамасыз ететін электролизерлерді жоғары тиімді қорғау;

99,4 % ПӘК-ті құрғақ тазарту (реакторадсорбер)



Физикалық әсер ету -

шу

діріл

жылу эмиссиялары

Технологиялық параметрлерді бақылау;

анодтық әсерді төмендету үшін автоматты басқару;

персоналды ЖҚҚ-мен қамтамасыз ету



Қалдықтар көмір футеровкасы өңделген көмір анодтары

Жаңа анодтарды күйдіру үдерісінде қайта пайдалану есебінен полигондарда орналастыруды барынша азайту

2.1

Анод-монтаждау бөлімі (АМБ)


Анодтық блоктарды монтаждау және анодтық тұқылдарды бөлшектеу

Қалдықтар - анодтық тұқылдар

Күйдірілген анодтар өндірісі цехының болуы күйдірілген анодтардың сапасын арттыруды және тұқылдардың анодтардың айналым өндірісіне қайтаруын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді

2.2

Құю бөлімі (ҚБ)


Кедергінің электр пештеріндегі (миксерлерде) алюминийді тазарту

Эмиссиялар - Аl2О3 алюминий тотығы,

SO2 күкірт диоксиді;

CO көміртегі тотығы,

NOx азот тотығы,

Балқытылған алюминийді ваккумдық ожаумен тазартуға электролизерлерден беру;


Құю бөлігі (алюминийді тауар өніміне - чушкилерге цилинд және жайпақ құймаларға, катанкаға құю)


чушкиге миксерден құю, конвейерлік типтегі құю машинасының көмегімен жүргізіледі



Физикалық әсер ету -

шу

діріл

жылу эмиссиялары

жұмыс аймағында ЖҚҚ қолдану;

үй-жай вентиляциясы

2.3

Механикалық жабдықты жөндеу цехы


Подтық секциялардағы құю бөлімі

Катодтық қондырғыларды бөлшектеу/монтаждау уческесі

Футерлік материалдардың, блюмстердің және суық-толтыру подтық масса қоймасы

Эмиссиялар- фторлы қосылыстар (қатты), неорганикалық тозаң SiO2<20 % 70-20 %

Жетектік фильтрдегі ұшпа газдарды тазарту, неорганикалық және қатты фторидтердің тозаңын ұстау деңгейі - 98%



Физикалық әсер ету-

шу

діріл

жұмыс аймағында ЖҚҚ қолдану;

3.

Электродтарды өндіру цехы (ЭӨЦ)


Кокс материалын кептіру, ұсақтау, бөлшектеу және бөлу, кокс шихтасын мөлшерлеу және жылыту, "жасыл" анод блоктарын виброқалыптастыру және салқындату

Пештегі анодтарды күйдіру, күйдірілген анодтар қоймасына немесе анод-монтаждау бөліміне "жасыл" және күйдірілген анодты блоктарды тасымалдау

Эмиссиялар - фторлы қосылыстар (қатты және газ түрінде), отынның жану өнімдері, бенз(а)пиреннің құрамы 0,1-ден 0,15 % дейін тас көмірлі пектің возгондері, кокс тозаңы, CO көміртегі тотығы;

NOх азот тотығы,

SO2 күкірт диоксиді

Газ тазарту жүйесінің жұмысын бақылау;

газ тазарту жүйесіне күрделі жөндеу жүргізу;

экологиялық қауіп-қатерлердің мониторингі мен басқаруының автоматтандырылған жүйесі

Физикалық әсер етуі - жылу эмиссиялары

Технологиялық параметрлерді бақылау

Қалдықтар анодтық тұтқылдар

Қайтадан пайдалану

4.

Қосалқы бөлімшелер


Материалдар қоймасы және мазут сақтау қоймасы Орталық зауыт зертханасы Су тазалау және цехтарды айналым сумен жабдықтау топтары

Өрт және теміржол депосы Көліктік цех Басқарудың автоматтандырылған жүйелері және телекоммуникация цехы

Эмиссиялар - отынның жану өнімдері, бейорганикалық тозаң SiO2 <20 %, 70-20 %,

Аl2О3 алюминий тотығы

көміртегі тотығы CO,

азот тотығы NOx,

күкірт диоксиді SO2

Күкіртсіз мазутты негізгі жылыту отыны ретінде пайдалану



Физикалық әсер ету -

шу

діріл

ЖҚҚ-ны жұмыс аймағында қолдану


      2-кесте

Бастапқы алюминий алу үдерісті үшін ҮҚТ көрсеткіштері

1

2

3

4

5

Р/с

Үдеріс

Қауіптілік сипаттамасы

Қолданыстағы ЕҚТ1

Үлестік көрсеткіш

Тазартудың тиімділігі

1.

Техникалық сипаттамасы

1.1

Электролизердің қуаты


300 - 350 кА


1.2

Энергия тұтыну

жаңғыртылмайтын табиғи ресурсты (отын түрінде) тұтыну;

15-16 МВт-ч/тАl

60 ГДж/тАl


1.3

парниктік газдардың (СО2) жанама эмиссиялары

7 тCО2/тAl2


1.4

Су тұтыну

жаңғыртылмайтын және шектеулі табиғи ресурсты тұтыну

Су айналымы 88,5 %


2.

Кокс пен пекті қоймалау және сақтау

2.1

Циклондардағы және/немесе тін фильтрлеріндегі тазарту

тозаң эмиссиялары

1-5мг/Hм3

0,98

2.2

Ұшпа материалдарда сақтау силостарындағы/ бункерлердегі фильтрлерде тазарту

тозаң эмиссиялары

<30 мг/Нм3

2.3

отын ыдыстарының желдету клапандары

ұшпа көміртегінің эмиссиялары

<10 мгС/Нм3


2.4

отын ыдыстарының желдету клапандары

көміртегі буларының эмиссиялары

<50 мгС/Нм3


3.

Бастапқы алюминийді электролиздік алу

3.1

Электролизерден газ түріндегі заттардың эмиссиялары

фторлы сутегі НҒ

9-15 кгҒ/тАl

0,98

3.2

Электролизден фторлы қоспалар эмиссиялары

Ерімейтін фторидтер F

16-29 кгҒ/тАl

0,98

3.3

Электролиз корпустарының фонарлары және газды тазарту құбырлары арқылы эмиссия тозаңдары (сазбалшық)

күйдірілген және өз бетімен күйдірілетін анодтармен және құрғақ газ тазартулармен жабдықталған Электролизерлерден Аl2O3 алюминий гидроксидінің эмиссиясы

1,5-15кг/тАl

0,99

3.4

электролизерлерден шайырлы заттар эмиссиялары

өздігінен күйдірілетін анодтармен;

күйдірілген анодтармен электролгоерлерден полициклді хош иісі бар көмірсутектер (ПХК)

1,5* 10-2 - 0,37 кг/тАl;

7*10-3 кг/тАl

0,98

3.5

анодтарды күйдіру бойынша цехтардан шайырлы заттардың эмиссиялары

ПХК(жиынтық)

0,1 -0,15 кг/тАl

0,98

3.6

Электролизерлерден перфторкөміртекті қосылыстардың эмиссиялары

Күйдірілген анодтармен электролизерлерден эмиссиялар CF4

4,8*10-3-9,5*10-2 кг/тАl;

0,99

3.7


токты жоғары жеткізумен

0,17 - 0,45 кг/тАl;

токты бүйірлі жеткізумен

0,49 кг/тАl;

Күйдірілген анодтармен электролизерлерден эмиссиялар C2F6

3,8* 10-5 - 1,4* 10-4 кг/тАl;

токты жоғары жеткізумен

0,014 кг/тАl;

токты бүйірлі жеткізумен

0,028 кг/тАl;

3.8

Электролиз үрдісінен парниктік газдардың эмиссиялары

өздігінен күйдірілетін анодтармен;

күйдірілген анодтармен электролизерлерден эмиссиялар СО2

1,92 тСО2/тАl

1,53 тСО2/тАl


4.

Күйдірілген анодтарды өндіру

4.1

Тін фильтрлеріндегі тазарту

тозаң эмиссиясы

кокс эмиссиясы

1—5 мг/Нм3

0,98

4.2

Әктас/көмір адсорберлері мен тін фильтрлеріндегі салқындату және тазарту жүйесі

ПХК

<0,2 мг/Нм3

0,98

4.3

ұшпа көмірсутегі

<10-25 мгС/Нм3

4.4

көмірсутегі булары

<1-5 мгС/Нм3

4.5

Ұшпа газдарды толық жағу жүйесі

полициклдың хош иісі бар көмірсутегі (ПХК)

0,2 - 0,5 мг/Нм3

0,98

4.6

ұшпа көмірсутегі

<10-50 мгС/Нм3


      1Түсті металдар өндіру саласындағы ҮҚТ бойынша Еуропа Комиссиясының анықтамалық құжаты "Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) - Reference Document on Best Available Techniques in the Non Ferrous Metals Industries, December 2001"

      2"Еуропадағы жылу және электр энергиясын пайдалану кестесінің" орташаланған коэффициенті бойынша

  "Электролиз әдісімен алюминийді
өндіру кезінде қоршаған ортаға
шығарылатын эмиссияларға
қойылатын талаптар"
техникалық регламентіне
2-қосымша
1-кесте

2012 жылғы 1 қаңтардан бастап кәсіпорындардың (жұмыс істеп
тұрған, қайта жаңартылатын және қайта салынатын) барлық
типтері үшін электролиз әдісімен бастапқы алюминийді
өндіру кезінде атмосфераға қатты бөлшектер
эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері

Р/с

Үдеріс

Ластаушы заттардың (ЛЗ)атауы

Лимиттаушы қоспаның құрамы, көп емес

Шығарынды көзінде, мг/Нм

м/т алюминий

1.

Сазбалшық электролизі

алюминийге қайта есептегенде Аl2O3 алюминий тотығының тозаңы

5,0

0,0005

бейорганикалық, ерімейтін фторидтер (Ғ-ке есептегенде)

0.5

0.0002

Тас көмір пекінің возгоны (смолалық заттар), қоса алғанда

2,0

0,2*10-4

бен(а)пирен (0,01 %)

0,02

0,4*10-7

2.

Чушкиге құю және тауарлық алюминийді қоймалау

алюминийге қайта есептегенде Аl2O3 алюминий тотығының тозаңы

2,0

0,00125

бейорганикалық тозаң, көкірт диоксидінің құрамы SiO2<20% болу

2,0

0,0012

бейорганикалық, ерімейтін фторидтер (Ғ-ке есептегенде)

0,5

0,0002

3.

Көмір анодтарын күйдіру

кокс тозаңы (көміртекті)

5,0

0,0002

бейорганикалық, ерімейтін фторидтер

0,5

0,0002

тас көмір пекінің возгондары (шайырлы заттар), қоса алғанда-

2,0

0,2*10-4

бенз(а)пирен (0,01%)

0,02

0,4*10-7


      2-кесте

2012 жылғы 1 қаңтардан бастап кәсіпорындардың (жұмыс істеп
тұрған, қайта жаңартылатын және қайта салынатын) барлық
типтері үшін электролиз әдісімен бастапқы алюминийдің
өндіру кезінде газ тәріздес қоспалар эмиссияларының
техникалық үлестік нормативтері

Р/с

Үдеріс

Ластаушы заттардың (ЛЗ)атауы

Лимиттаушы қоспаның құрамы, астам емес

Шығарынды көзінде, мг/Нм

м/т алюминий

1.

Сазбалшық электролизі

газ тәріздес фторидтер (HF)

0,5

0,00005

көміртегі тотығы СО

1500

0,050

күкірт диоксиді SО2

50

0,005

2.

Чушкиге құю және тауарлық алюминийді қоймалау

газ түріндегі фторидтер (HF)

0,5

0,0002

көміртегі тотығы СО

1500

0,0005

күкірт диоксиді SO2

50

0,0002

азот тотығы N02

200

0,5* 10-4

3.

Көмір анодтарын күйдіру

газ түріндегі фторидтер (HF)

0,5

0,00005







күкірт диоксиді SO2

200

0,005







көміртегі тотығы СО

1500

0,0005







азот тотығы N02

200

0,0016

  "Электролиз әдісімен алюминийді
өндіру кезінде қоршаған ортаға
шығарылатын эмиссияларға
қойылатын талаптар"
техникалық регламентіне
3-қосымша

2012 жылғы 1 қаңтардан бастап кәсіпорындардың (жұмыс істеп
тұрған, қайта жаңартылатын және қайта салынатын) барлық
типтері үшін электролиз әдісімен бастапқы алюминийді
өндіру кезінде қалдықтарды орналастырудың техникалық
үлестік нормативтері

Дайын өнім

Қалдықтың атауы

Қалдықтардағы ЗВ құрамы, алюминий мың/т, көп емес

Чушкилердегі алюминий

Күйдірілген анодтардың тұқылдары

0,200

Алюминий сынығы

0,003

Алюминий шлагы

0,005

Электролизерлердің өңделген көмір футеровкасы

0,020

Шөміштердің, миксерлердің, электролизерлердің өңделген отқа төзімді футеровкасы

0,001


Фтор тұздары

0,120

Күйдірілген көмір анодтары

Анодтарды күйдіру пештерінің өңделген отқа төзімді футеровкасы

0.020

Анодтарды күйдіру пештерінің көмір тозаңы мен күлі

0,025