О подписании Протокола о сотрудничестве между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики в области образования и переподготовки личного состава Внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Казахстан и Главного управления Жандармерии Турецкой Республики

Постановление Правительства Республики Казахстан от 16 сентября 2013 года № 962

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Одобрить прилагаемый проект Протокола о сотрудничестве между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики в области образования и переподготовки личного состава Внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Казахстан и Главного управления Жандармерии Турецкой Республики.
2. Уполномочить Главнокомандующего Внутренними войсками - Председателя Комитета Внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Казахстан Жаксылыкова Руслана Фатиховича подписать от имени Правительства Республики Казахстан Протокол о сотрудничестве между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики в области образования и переподготовки личного состава Внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Казахстан и Главного управления Жандармерии Турецкой Республики, разрешив вносить изменения и дополнения, не имеющие принципиального характера.
3. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан С. Ахметов

Одобрен
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 16 сентября 2013 года № 962

проект

Протокол
о сотрудничестве между Правительством Республики
Казахстан и Правительством Турецкой Республики в области
образования и переподготовки личного состава Внутренних войск
Министерства внутренних дел Республики Казахстан и Главного
управления Жандармерии Турецкой Республики

Правительство Республики Казахстан и Правительство Турецкой Республики, далее именуемые Сторонами,
учитывая положения Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики о сотрудничестве в борьбе с террористической деятельностью, организованной преступностью, незаконным оборотом наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, прекурсоров и иными видами преступлений от 26 мая 2005 года,
исходя из обоюдного желания укреплять взаимодействие Сторон,
основываясь на общепризнанных принципах и нормах международного права,
учитывая важность сотрудничества в сфере образования,
согласились о нижеследующем:

Статья 1

В настоящем Протоколе термины имеют следующие значения:
1. «Направляющая Сторона» - Сторона, направляющая своих военнослужащих, имущество и оборудование на обучение и переподготовку в военные учебные заведения Принимающей Стороны в целях исполнения данного Протокола.
2. «Принимающая Сторона» - Сторона, принимающая военнослужащих, имущество и оборудование Направляющей Стороны на обучение и переподготовку в свои военные учебные заведения в целях исполнения данного Протокола.
3. «Военный персонал» - военный персонал-курсанты и уполномоченный военный персонал одной из Сторон.
4. «Военный персонал-курсанты» - военнослужащие, направленные одной из Сторон с целью обучения и переподготовки в военных учебных заведениях государства другой Стороны.
5. «Уполномоченный военный персонал» - военный персонал, который одна Сторона направляет в соединения и подразделения (организации) другой Стороны для осуществления мероприятий по сотрудничеству, предусмотренных в настоящем Протоколе, кроме военного персонала, указанного в пункте 4 настоящей статьи.
6. «Командиры или уполномоченные старшие офицеры» - командиры частей и штабов или уполномоченные старшие офицеры (организации) соединения, которые по своему служебному положению и воинскому званию являются начальниками для подчиненных военнослужащих, в которых будет размещен военный персонал-курсанты Направляющей Стороны в соответствии с национальным законодательством Принимающей Стороны.
7. «Старший военный персонал» - персонал, относящийся к старшему (высшему) офицерскому составу в соответствии с национальным законодательством государства Направляющей Стороны.
8. «Члены семьи» - супруг(а) и дети военного персонала Направляющей Стороны.
9. «Сотрудничество в области обучения и переподготовки (образования)» - обмен оборудованием, имуществом, информацией, документами, персоналом и опытом по вопросам обучения, переподготовки, а также другие вопросы сотрудничества.
10. «Переподготовка» — организация образовательного процесса по учебным дисциплинам того или иного профиля военнослужащего.
11. «Институты образования и переподготовки» - учебные учреждения, учебные центры, учебные заведения, а также другие подразделения, в которых проводится обучение.
12. «Мобильные группы инструкторов» - относятся к исполнительному плану сотрудничества, которые должны быть сформированы в Направляющей Стороне Принимающей Стороной, до принятия взаимного соглашения о количестве персонала, субъектов обучения, времени и сроках обучения.
13. «Исполнительный план сотрудничества» - ежегодный документ, определяющий наименование курса (перечень специальностей обучения), количество предоставляемых мест по каждой специальности (раздельно по долгосрочному и краткосрочному курсам обучения), категории военнослужащих (офицеры, военнослужащие по контракту на должностях солдат и сержантов, курсанты), требования, предъявляемые к военному персонал-курсантам, наименование и адрес учебных заведений, в которых будут проводиться курсы, сроки проведения курса, языковую подготовку до проведения курса и если есть, практическое обучение, проводимое после завершения курса, а также другие технические вопросы.

Статья 2

Целью настоящего Протокола являются определение основных принципов и ответственности в сфере обучения и переподготовки, проводимых на взаимной основе для военного персонала Сторон, определение порядка исполнения настоящего Протокола, а также назначения мобильных групп инструкторов.

Статья 3

В данном Протоколе отражаются принципы и сферы сотрудничества, которые должны быть установлены между Сторонами, учебными институтами, учебными заведениями, а также военным персоналом - курсантами, которые должны получить образование и переподготовку в таких институтах и заведениях, персонала переподготовки, где учебные действия устанавливаются мобильными группами инструкторов Сторон.

Статья 4

1. Уполномоченными органами данного Протокола являются:
в Турецкой Республике - Главное управление Жандармерии Турецкой Республики;
в Республике Казахстан - Главное командование Внутренних войск - Комитет Внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Казахстан.
2. Контактными лицами данного Протокола являются:
в Турецкой Республике - Военный атташе Республики Казахстан в городе Анкаре;
в Республике Казахстан - Военный атташе Турецкой Республики в городе Астане.

Статья 5

Стороны на взаимной основе устанавливают двустороннее сотрудничество в следующих областях:
1) посещение частей, штабов и организаций (соединений);
2) обучение (включая языковое обучение) и переподготовка, проводимые в учебных заведениях Сторон;
3) проведение тренингов по вопросам общественной безопасности, борьбы с организованной преступностью, терроризмом и иным вопросам, входящим в компетенцию Сторон;
4) практическое обучение, проводимое в частях, штабах и организациях (соединениях) Сторон;
5) курсы, проводимые на паритетной основе в учебных заведениях Сторон;
6) оказание взаимной помощи в материально-техническом оснащении, необходимом для обучения;
7) обмен опытом и знаниями по вопросам обучения и переподготовки;
8) предоставление консультационных услуг по вопросам обучения и переподготовки.

Статья 6

1. В рамках положений ежегодного исполнительного плана сотрудничества, подготовленного в соответствии с положениями настоящего Протокола и подписываемого Сторонами по взаимному согласию, Стороны обеспечивают проведение обучения и переподготовки военного персонал-курсантов в своих учебных заведениях.
2. Принимающая Сторона за три месяца до начала проведения курса направляет ежегодно предложения по курсам с указанием количества предоставляемых мест по каждой специальности, периода и даты обучения и переподготовки.
3. Направляющая Сторона представляет Принимающей Стороне за 30 дней до начала обучения список отобранных на обучение и переподготовку кандидатов с указанием фамилии, имени и отчества (по документам, удостоверяющим личность), даты рождения, образования, предстоящей специальности обучения и переподготовки.
4. Для военного персонал-курсантов обучение и переподготовка проводится в соответствии с требованиями учебных планов и программ курсантов Принимающей Стороны.
5. Обучение проводится:
в Республике Казахстан - на казахском языке;
в Турецкой Республике - на турецком языке.
Для этого военный персонал-курсанты пройдут языковую подготовку. При языковых затруднениях, испытываемых военным персонал-курсантом на краткосрочных курсах (менее одного года) может применяться английский язык.
В случае, если будет использоваться третий язык, то Направляющая сторона может затребовать переводчиков в нужном количестве. Принимающая Сторона должна обеспечить переводчиком, в данном случае покрытие расходов переводчика осуществляется Направляющей Стороной.
6. Направляющая Сторона обеспечит прибытие кандидатов на обучение и переподготовку в учебное заведение Принимающей Стороны за 7 дней до начала долгосрочных курсов и за 1 день до начала краткосрочных курсов.
7. Отобранный военный персонал-курсанты должны иметь при себе медицинское заключение о состоянии здоровья со сроком давности не более 2 месяцев.
8. Принимающая Сторона обеспечивает военный персонал-курсантов учебными пособиями и материалами, оборудованием, вооружением, техникой, боеприпасами и другими техническими средствами практического обучения, необходимыми для учебного процесса в соответствии с учебными планами и программами, которые подлежат возвращению после завершения обучения.
9. Военный персонал-курсанты помимо положений, изложенных в настоящем Протоколе, наряду с персоналом Принимающей Стороны, подчиняются требованиям (инструкциям, правилам и иным руководящим документам) по проведению учебных мероприятий соответствующей Стороны.
В этом случае для уведомления военного персонал-курсанта, Принимающая Сторона передает необходимую информацию до начала проведения курса.
10. Военному персонал-курсанту после окончания обучения и переподготовки присваивается квалификация в соответствии с полученной специальностью и выдается документ установленного образца. В случае неуспеваемости военного персонал-курсанта, выдается справка, в которой будет отражена причина исключения из учебного заведения, с приложением к ней подтверждающих документов о неуспеваемости военного персонал-курсанта.

Статья 7

1. В случае договоренности по учебным вопросам, времени и срокам обучения. Направляющая Сторона формирует мобильную группу инструкторов и направляет Принимающей Стороне.
2. Компетентный орган Направляющей Стороны обеспечивает формирование мобильной группы инструкторов из числа персонала, являющихся экспертами в сфере безопасности и правопорядка.
3. Мобильной группе инструкторов поручается проведение занятий по вопросам:
1) безопасности (включая вопросы борьбы с терроризмом);
2) борьбы с организованной преступностью;
3) регулирования массовых волнений;
4) охраны объектов, а также персон;
5) проведения специальных операций (спасение заложников в зданиях, наземном и воздушном транспорте);
6) ведения переговоров (посредничество) и управления на местах событий;
7) по другим вопросам, которые могут быть востребованы.
4. Принимающая Сторона ежегодно в феврале месяце по дипломатическим каналам направляет запрос Направляющей Стороне, в котором указываются тематика обучения мобильной группы инструкторов и период обучения и переподготовки. Кроме того, в запросе указываются предполагаемое количество обучаемого мобильной группой инструкторов военного персонал-курсанта от Принимающей Стороны, характеристика военного персонал-курсанта, название учебного заведения, наименование подразделения и место расположения, а также количество помощников инструкторов и переводчиков.
5. В случае, если Направляющая Сторона считает, что может исполнить запрос Принимающей Стороны, то включает в ежегодный исполнительный план сотрудничества направление мобильной группы инструкторов в следующем году.
6. Направляющая Сторона за три месяца до начала работы мобильной группы инструкторов направляет Принимающей Стороне следующую информацию о:
1) учебном плане (программе);
2) наличии в месте проведения обучения и переподготовки вспомогательных учебных материалов;
3) помощниках инструкторов, переводчиках;
4) наличии оборудования, наглядных пособий, оружия для обучающего персонала;
5) системе обучения и переподготовки;
6) месте проведения обучения и переподготовки, наличии учебных кабинетов, площадки для стрельбы.
7. Транспортные расходы, расходы на проживание, питание и суточные (командировочные) мобильной группы инструкторов Направляющей Стороны осуществляются за счет Направляющей Стороны. Принимающая Сторона выделяет место для проживания и питания мобильной группы инструкторов, а также оказывает необходимую помощь для надлежащей организации работы.
8. Принимающая Сторона выделяет для мобильной группы инструкторов транспорт для перемещения до завершения служебной деятельности. Мобильная группа инструкторов пользуется данным транспортом для переезда из места проживания в учебные заведения, учебные центры, подразделения и обратно.
9. Военным персоналом Принимающей Стороны в период обучения и переподготовки управляет мобильная группа инструкторов Направляющей Стороны.
10. Мобильные группы инструкторов формируются с учетом, что группа из 3-х человек обучает группу, в составе которой не более 40-50 человек.
11. На занятиях, проводимых мобильной группой инструкторов, принимает участие военный персонал из числа командирского состава. Учебные мероприятия проводятся в три этапа в форме теоретического, практического и методического обучения.
12. Военному персоналу, принявшему участие в обучении мобильной группой инструкторов и успешно его закончившему, Принимающей Стороной выдается свидетельство (сертификат) об окончании обучения (курсов).

Статья 8

1. Доступ к секретной информации, документам и материалам осуществляется в соответствии с национальным законодательством государств Сторон.
2. Каждая Сторона обеспечивает конфиденциальность информации и документов, полученных от другой Стороны, если они носят закрытый характер или если передающая Сторона считает нежелательным их разглашение. Степень закрытости такой информации и документов определяется передающей Стороной.
3. Переданные Сторонами друг другу в соответствии с настоящим Протоколом материалы, сведения и документы секретного характера не могут быть переданы третьей Стороне без взаимного согласия Сторон и не могут быть использованы в иных целях, чем те, в которых они запрашивались и были предоставлены.
4. Для передачи третьей стороне сведений, полученных одной Стороной на основании настоящего Протокола, требуется предварительное согласие Стороны, предоставившей эти сведения.
5. Вышеуказанные положения о безопасности секретной информации действуют и после прекращения действия настоящего Протокола.
6. Военный персонал Сторон в период пребывания в государстве Принимающей Стороны воздерживается от любого рода прямых или косвенных контактов с представителями средств массовой информации.

Статья 9

1. Военный персонал Сторон не может быть использован Принимающей Стороной, ни в каких других сферах деятельности, не предусмотренных настоящим Протоколом.
2. В случае вступления государства Принимающей Стороны в военные действия с третьим государством или, если в государстве Принимающей Стороны складывается чрезвычайная, либо конфликтная ситуация, Стороны совместно принимают меры по обеспечению безопасности военного персонала и членов их семей, а также по их отзыву Направляющей Стороной.

Статья 10

Если военный персонал-курсанты задержаны за правонарушение или за совершение преступления, либо в иных случаях, за которые согласно национальному законодательству государства Принимающей Стороны военный персонал-курсанты подлежат исключению или увольнению из Вооруженных Сил (органов), о фактах задержания сообщается в течение 30 календарных дней Направляющей Стороне с момента соответствующего задержания.
Дальнейшие вопросы, связанные с привлечением военного персонал-курсантов к гражданской, уголовной или иной ответственности, рассматриваются в соответствии с Договором между Республикой Казахстан и Турецкой Республикой о правовой помощи по гражданским делам от 13 июня 1995 года и Договором между Республикой Казахстан и Турецкой Республикой о правовой помощи по уголовным делам и выдаче лиц от 15 августа 1995 года, и также с национальным законодательством государств Сторон.

Статья 11

1. Военный персонал и члены их семей должны соблюдать национальное законодательство государства Принимающей Стороны, соблюдать требования внутреннего распорядка в учебных заведениях, учебную и воинскую дисциплину.
2. Члены семьи военного персонала, совершившие правонарушения и преступления в государстве Принимающей Стороны, несут ответственность в соответствии с Договором между Республикой Казахстан и Турецкой Республикой о правовой помощи по гражданским делам от 13 июня 1995 года. Договором между Республикой Казахстан и Турецкой Республикой о правовой помощи по уголовным делам и выдаче лиц от 15 августа 1995 года и национальным законодательством государства Принимающей Стороны.
3. Военный персонал, совершивший правонарушение в результате участия в учениях или халатного отношения к служебным обязанностям, несет ответственность в соответствии с национальным законодательством государства Направляющей Стороны.

Статья 12

1. В случае, если в ходе участия в мероприятиях, проводимых в соответствии с настоящим Протоколом, военный персонал получит ранение, увечье или в случае его смерти, Стороны не будут требовать друг у друга компенсации.
2. Стороны не будут требовать возмещения за повреждение, ущерб и вред, нанесенные неумышленно имуществу государства Принимающей Стороны военным персоналом.

Статья 13

1. Обучение и переподготовка проводится бесплатно на основе паритетности.
2. В случае повреждения или утраты имущества Принимающей Стороны по вине военного персонал-курсанта Направляющей Стороны, нанесенного им не при исполнении служебных обязанностей, он возмещает стоимость его ремонта (замены) за счет личных средств, в соответствии с национальным законодательством государства Принимающей Стороны.
3. Транспортные расходы военного персонал-курсанта при въезде и выезде из государства Принимающей Стороны оплачивает Направляющая Сторона.
4. Принимающая Сторона в соответствии с национальным законодательством своего государства несет следующие расходы военного персонал-курсанта:
1) месячную стипендию военного персонал-курсанта, расходы военного персонал-курсанта на питание, проживание (на основании и в размере, установленном в государстве Принимающей Стороны), обмундирование;
2) денежное содержание (месячный оклад) офицера, военнослужащего сержантского состава (согласно звания военного персонал-курсанта на основании и в размере, установленном в государстве Принимающей Стороны), расходы за обучение, обмундирование.

Статья 14

1. Военный персонал носит военную форму соответствующего его званию и занимаемой должности Направляющей Стороны.
2. Принимающая Сторона в случаях, предусмотренных национальным законодательством своего государства, обеспечивает военный персонал Направляющей Стороны необходимой специальной одеждой для работы с техникой по нормам, установленным для соответствующих категорий военнослужащих Принимающей стороны (специальная одежда выдается во временное пользование и подлежит возврату в местах ее получения по окончании обучения).
3. В целях отличия военный персонал может обеспечиваться бейджами с указанием имени, фамилии и государства Направляющей Стороны.
4. Военному персонал-курсанту выдается удостоверение, которое он возвращает по окончанию обучения и переподготовки.
5. Оборудование и имущество, полученные военным персоналом-курсантом для пользования на период обучения и переподготовки и проведения мероприятий, возвращаются назад после завершения обучения.
6. Военный персонал-курсанты несут ответственность за сохранность данного оборудования и имущества.

Статья 15

1. Военный персонал-курсанты подчиняются уставу, положениям, которым подчиняются равные по положению лица Принимающей Стороны. Военный персонал - курсант подчиняется приказам командира подразделения и штаба, в котором проходит обучение и переподготовку, а также начальникам учреждения (организации).
2. На совершившего правонарушения военного персонал-курсанта, направленного с целью прохождения обучения и переподготовки, налагаются взыскания, предусмотренные национальным законодательством государства Принимающей Стороны.
3. На уполномоченный военный персонал дисциплинарные взыскания налагаются только руководителем, назначенным Направляющей Стороной в рамках национального законодательства ее государства. Данное полномочие Направляющей Стороной применяется в случае, если с требованием о проведении дисциплинарной процедуры обратился командир части (отряда), штаба или начальник учреждения, в котором находится уполномоченный военный персонал.
О результатах проведенной процедуры Направляющая Сторона в письменной форме информирует ведомство, от которого поступило данное требование.
4. Старший военный персонал:
1) несет ответственность за соблюдение военным персонал - курсантом (ниже по званию) исполнения служебных обязанностей в учебных заведениях, подразделениях Принимающей Стороны, соблюдение национального законодательства государства Принимающей Стороны и установленных Правил подразделения и учреждения, в которых выполняют служебные обязанности;
2) обеспечивает взаимодействие между командиром подразделения или начальником учреждения, в котором выполняет служебные обязанности, и своей группой;
3) обеспечивает связь с Направляющей Стороной.
5. Военный персонал-курсанты соблюдают распорядок учебы и работы, установленный в государстве Принимающей Стороны.
6. Военный персонал-курсанты отдыхают в официальные праздничные дни и выходные дни в соответствии с национальным законодательством государства Принимающей Стороны.
7. Оформление отпуска:
1) военный персонал-курсанты получают отпуск в соответствии с учебной программой, аналогичной отпуску, который используется лицами равного положения Принимающей Стороны;
2) отпуск, который военный персонал-курсанты проводят на территории государства Принимающей Стороны, предоставляется начальником (командиром) подразделения, учреждения или организации;
3) отпуск, используемый в государстве Принимающей Стороны, но за пределами гарнизона, предоставляется начальником (командиром) подразделения, учреждения или организации, в котором проходят обучение и переподготовку военный персонал-курсанты, при согласии Принимающей Стороны;
4) отпуск, используемый за пределами государства Принимающей Стороны, предоставляется Направляющей Стороной по согласию обеих Сторон.
8. В случае смерти одного из военного персонал-курсантов или члена его семьи в государстве Принимающей Стороны, Принимающая Сторона незамедлительно информирует об этом Направляющую Сторону и дипломатическое представительство. Вопросы захоронения решает Направляющая Сторона.
В случае принятия решения уполномоченным на то государственным органом Направляющей стороны, согласованного с близкими родственниками умершего о его захоронении на территории государства Принимающей Стороны, она несет расходы, связанные с похоронами умершего и выполняет все необходимые формальности. Принимающая Сторона проводит военную церемонию захоронения, которая проводится для персонала, равного по званию и занимаемой должности в государстве Направляющей Стороны.
При перевозке тела умершего на территорию государства Направляющей Стороны, Принимающая Сторона несет расходы и проводит все необходимые процедуры по оформлению документов по транспортировке соответствующего груза, его сопровождение и перевозку до государственной границы государства Направляющей Стороны.

Статья 16

1. Военный персонал, а также эксперты, входящие в состав мобильных групп инструкторов Направляющей Стороны, обеспечиваются медицинским обслуживанием и лечением, которые предоставляются для лиц, равных по званию и занимаемой должности Принимающей Стороны.
2. Расходы, связанные с длительным лечением, приобретением лекарств и иными медицинскими услугами, а также транспортные расходы поенного персонала для проведения лечения на территории своего государства, оплачиваются из их личных средств.
3. Из личных средств военного персонала Направляющей Стороны оплачиваются также расходы за медицинские услуги частных гражданских медицинских учреждений.

Статья 17

1. Военный персонал и члены их семей пользуются такими же Административными и социальными услугами, что и военный персонал Принимающей Стороны.
2. Военный персонал-курсанты во время отдыха и в свободное время пользуются такими же услугами, какими пользуются курсанты Принимающей Стороны.

Статья 18

1. Военный персонал-курсанты и члены их семей при въезде и выезде ИЗ государства Принимающей Стороны, соблюдают его национальное законодательство.
2. Военный персонал-курсанты и члены их семей соблюдают национальное законодательство государства Принимающей Стороны о пребывании и передвижении иностранных граждан на территории данного государства.
3. Члены семьи военного персонал-курсанта, выехавшего на долгосрочное обучение и переподготовку (на один год и более), могут находиться в государстве Принимающей Стороны каждый год в течение 30 календарных дней. В таких случаях обеспечивается необходимая визовая поддержка. В отдельных случаях (форс-мажорные обстоятельства) по согласию Принимающей Стороны данный срок может быть продлен.

Статья 19

Любые споры и разногласия, касающиеся толкования или применения настоящего Протокола, разрешаются только путем переговоров между Сторонами.

Статья 20

Положения настоящего Протокола не затрагивают прав и обязательств Сторон, вытекающих из других международных договоров, участниками которых являются их государства.

Статья 21

По взаимному согласию Сторон в настоящий Протокол могут вноситься изменения и дополнения, являющиеся неотъемлемыми частями настоящего Протокола, которые вступают в силу в порядке, предусмотренным статьей 22 настоящего Протокола.

Статья 22

Настоящий Протокол вступает в силу с даты получения Сторонами по дипломатическим каналам последнего письменного уведомления о завершении внутригосударственных процедур, необходимых для вступления его в силу.
Настоящий Протокол заключается сроком на один год, по истечении которого автоматически продлевается на последующие годичные периоды пока одна из Сторон за девяносто (90) дней до истечения годичного срока действия настоящего Протокола не направит по дипломатическим каналам письменное уведомление о намерении прекратить его действие.
Настоящий Протокол остается в силе до истечения шести месяцев даты получения по дипломатическим каналам одной из Сторон письменного уведомления другой Стороны о своем намерении прекратить его действие.

Совершено в городе ________ «____» ____________ 201__ года в двух экземплярах, каждый на казахском, турецком, русском и английском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу. В случае возникновения разногласий в толковании положений настоящего Протокола, Стороны обращаются к тексту на английском языке.

За Правительство За Правительство
Республики Казахстан Турецкой Республики

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрік Республикасының Үкіметі арасындағы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлері мен Түрік Республикасы Жандармериясы Бас басқармасының жеке құрамына білім беру және оларды қайта даярлау саласындағы ынтымақтастық туралы хаттамаға қол қою туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 16 қыркүйектегі № 962 қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрік Республикасының Үкіметі арасындағы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлері мен Түрік Республикасы Жандармериясы Бас басқармасының жеке құрамына білім беру және оларды қайта даярлау саласындағы ынтымақтастық туралы хаттаманың жобасы мақұлдансын.
2. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлер Бас қолбасшысы - Ішкі әскерлер комитетінің төрағасы Руслан Фатихұлы Жақсылықовқа қағидаттық сипаты жоқ өзгерістер мен толықтырулар енгізуге рұқсат бере отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметі атынан Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрік Республикасының Үкіметі арасындағы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлері мен Түрік Республикасы Жандармериясы Бас басқармасының жеке құрамына білім беру және оларды қайта даярлау саласындағы ынтымақтастық туралы хаттамаға қол қоюға өкілеттік берілсін.
3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі С.Ахметов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2013 жылғы 16 қыркүйектегі
№ 962 қаулысымен
мақұлданған

Жоба

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрік Республикасының Үкіметі арасындағы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлері мен Түрік Республикасы Жандармериясы Бас басқармасының жеке құрамына білім беру және оларды қайта даярлау саласындағы ынтымақтастық туралы хаттама

Бұдан әрі Тараптар деп аталатын, Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрік Республикасының Үкіметі,
Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрік Республикасының Үкіметі арасындағы 2005 жылғы 26 мамырдағы террористік әрекетке, ұйымдасқан қылмысқа, есірткі құралдарының, психотроптық заттардың, олардың аналогтарының, прекурсорлардың заңсыз айналымына және қылмыстың өзге де түрлеріне қарсы күрестегі ынтымақтастық туралы келісімнің ережелерін ескере отырып,
тараптардың өзара іс-қимылын нығайтуға деген екіжақты ниетінен шыға отырып,
халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттары мен нормаларын негізге ала отырып,
білім беру саласындағы ынтымақтастықтың маңыздылығын ескере отырып,
төмендегілер туралы келісті;

1-бап

Осы Хаттамадағы терминдер мынадай мағынаны білдіреді:
1. «Жолдаушы Тарап» - осы Хаттаманы орындау мақсатында Қабылдаушы Тараптың әскери оқу орындарына оқытуға және қайта даярлауға өз әскери қызметшілерін, мүлкін және құрал-жабдығын жіберетін Тарап.
2. «Қабылдаушы Тарап» - осы Хаттаманы орындау мақсатында Жолдаушы Тараптың өзінің әскери оқу орындарына оқытуға және қайта даярлауға әскери қызметшілерін, мүлкін және құрал-жабдығын қабылдайтын Тарап.
3. «Әскери персонал» - Тараптардың бірінің әскери персонал-курсанттары және уәкілетті әскери персонал.
4. «Әскери персонал-курсанттар» — Тараптардың біреуінен екінші Тарап мемлекетінің әскери оқу орындарында оқыту және қайта даярлау мақсатында жіберілген әскери қызметшілер.
5. «Уәкілетті әскери персонал» — осы баптың 4-тармағында көрсетілген әскери персоналды қоспағанда, бір Тарап екінші Тараптың құрамалары мен бөліністеріне (ұйымдарына) осы Хаттамада көзделген ынтымақтастық жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру үшін жіберілетін әскери персонал.
6. «Командирлер немесе уәкілетті аға офицерлер» - бөлімдер мен штабтардың командирлері немесе қызметтік жағдайы және әскери атағы бойынша қарамағындағы әскери қызметшілер үшін бастық болып табылатын Қабылдаушы Тараптың ұлттық заңнамасына сәйкес Жолдаушы Тараптың әскери персонал-курсанттары орналасатын құраманың (ұйымның) уәкілетті аға офицерлері.
7. «Аға әскери персонал» - Жолдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес аға (жоғары) офицерлік құрамға жататын персонал.
8. «Отбасы мүшелері» - Жолдаушы Тарап әскери персоналының жұбайы және балалары.
9. «Оқыту және қайта даярлау (білім беру) саласындағы ынтымақтастық» — оқыту, қайта даярлау мәселелері бойынша құрал-жабдықпен, мүлікпен, ақпаратпен, құжаттармен, персоналмен және тәжірибемен алмасу, сондай-ақ ынтымақтастықтың басқа да мәселелері.
10. «Қайта даярлау» - әскери қызметшінің сол немесе өзге де саланың оқыту пәндері бойынша білім беру үдерісін ұйымдастыру.
11. «Білім беру және қайта даярлау институттары» - оқу мекемелері, оқу орталықтары, оқу орындары, сондай-ақ оқыту жүргізілетін басқа да бөліністер.
12. «Нұсқаушылардың ұтқыр топтары» - Қабылдаушы Тарап персоналдың саны, оқыту субъектісі, оқыту уақыты мен мерзімдері туралы өзара келісім қабылданғанға дейін Жолдаушы Тарапта қалыптастырылуы тиіс ынтымақтастықтың атқарушы жоспарына жатады.
13. «Ынтымақтастықтың атқарушы жоспары» — курстың атауын (оқыту мамандықтарының тізбесі), әрбір мамандық бойынша ұсынылатын орындардың санын (оқытудың ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді курстары бойынша жеке-жеке), әскери қызметшілердің санаттарын (офицерлер, сарбаздар мен сержанттар лауазымдарындағы келісімшарт бойынша әскери қызметшілер, курсанттар), әскери персонал-курсантқа қойылатын талаптар, курстар өткізілетін оқу орындарының атауын және мекенжайын, курсты өткізу мерзімдерін, курс өткізуге дейінгі тілдік даярлықты және егер бар болса, курс аяқталғаннан кейін өткізілетін практикалық оқытуды, сондай-ақ басқа да техникалық мәселелерді айқындайтын жыл сайынғы құжат.

2-бап

Осы Хаттаманың мақсаты Тараптардың әскери персоналы үшін өзара негізде өткізілетін оқыту және қайта даярлау саласындағы негізгі қағидаттар мен жауапкершіліктерді айқындау, осы Хаттаманың орындалу тәртібін айқындау, сондай-ақ нұсқаушылардың ұтқыр топтарын тағайындау болып табылады.

3-бап

Осы Хаттамада Тараптар, оқу институттары, оқу орындары, сондай-ақ оқу іс-қимылын Тараптардың Нұсқаушыларының ұтқыр топтары белгілейтін институттары мен оқу орындарында білім алуы және қайта даярлаудан өтуі тиіс әскери персонал-курсанттар арасында белгіленуі тиіс қағидаттар мен ынтымақтастық салалары көрсетіледі.

4-бап

1. Осы Хаттаманың уәкілетті органдары:
Түрік Республикасында - Түрік Республикасы Жандармериясының Бас басқармасы;
Қазақстан Республикасында - Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлер Бас қолбасшылығы - Ішкі әскерлер комитеті болып табылады.
2. Осы Хаттаманың байланыста болатын адамдары:
Түрік Республикасында - Қазақстан Республикасының Анкара қаласындағы Әскери атташесі;
Қазақстан Республикасында - Түрік Республикасының Астана қаласындағы Әскери атташесі.

5-бап

Тараптар өзара негізде мынадай салаларда екіжақты ынтымақтастық орнатады:
1) бөлімдерге, штабтар мен ұйымдарға (құрамаларға) бару;
2) Тараптардың оқу орындарында өткізілетін оқыту (тілдік оқытуды қоса алғанда) және қайта даярлау;
3) қоғамдық қауіпсіздік, ұйымдасқан қылмысқа, терроризмге қарсы күрес мәселелері және Тараптардың құзыретіне кіретін өзге де мәселелер бойынша тренингтер өткізу;
4) Тараптардың бөлімдерінде, штабтары мен ұйымдарында (құрамаларында) өткізілетін практикалық оқытулар;
5) Тараптардың оқу орындарында паритеттік негізде өткізілетін курстар;
6) оқыту үшін қажетті материалдық-техникалық жарақтаудағы өзара көмек көрсету;
7) оқыту және қайта даярлау мәселелері бойынша тәжірибе және білім алмасу;
8) оқыту және қайта даярлау мәселелері бойынша консультациялық қызмет ұсыну.

6-бап

1. Осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес дайындалған және Тараптардың өзара келісімі бойынша қолы қойылған жыл сайынғы Ынтымақтастықтың атқарушы жоспарының ережелері шеңберінде Тараптар әскери персонал-курсанттарды өздерінің оқу орындарында оқытуды және қайта даярлауды қамтамасыз етеді.
2. Қабылдаушы Тарап курс басталардан үш ай бұрын әрбір мамандық бойынша ұсынылатын орындардың санын, оқыту және қайта даярлау кезеңі мен күнін көрсете отырып, курстар бойынша ұсыныстарды жыл сайын жолдайды.
3. Жолдаушы Тарап Қабылдаушы Тарапқа оқу басталардан 30 күн бұрын тегін, атын, әкесінің атын (жеке басын куәландыратын құжаттар бойынша), туған күнін, білімін, алатын оқыту және қайта даярлау мамандығын көрсете отырып, оқытуға және қайта даярлауға таңдап алынған кандидаттардың тізімін ұсынады.
4. Әскери персонал-курсанттар үшін оқыту және қайта даярлау Қабылдаушы Тарап курсанттарының оқу жоспарлары мен бағдарламаларының талаптарына сәйкес өткізіледі.
5. Оқыту:
Қазақстан Республикасында - қазақ тілінде;
Түрік Республикасында - түрік тілінде өткізіледі.
Бұл үшін әскери персонал-курсанттар тілдік даярлықтан өтеді. Әскери персонал-курсанттар қысқа мерзімді курстарда (кемінде бір жыл) тілдік қиындықтар туындаған кезде ағылшын тілін қолдана алады.
Егер үшінші тіл пайдаланылатын болған жағдайда Жолдаушы тарап қажетті санда аудармашы талап ете алады. Қабылдаушы тарап аудармашымен қамтамасыз етуі тиіс, бұл жағдайда аудармашыға кеткен шығысты жабуды Жолдаушы Тарап жүзеге асырады.
6. Жолдаушы Тарап оқуға және қайта даярлауға кандидаттардың Қабылдаушы Тараптың оқу орнына ұзақ мерзімді курстар басталардан 7 күн бұрын және қысқа мерзімді курстар басталардан 1 күн бұрын келуін қамтамасыз етеді.
7. Іріктелген әскери персонал-курсанттарда өзімен бірге мерзімі 2 айдан аспаған денсаулық жағдайы туралы медициналық корытындысы болуы тиіс.
8. Қабылдаушы Тарап әскери персонал-курсанттарды оқу құралдарымен және материалдармен, жабдықтармен, қару-жарақпен, техникамен, оқ-дәрілермен және оқу жоспарлары мен бағдарламаларына сәйкес оқу үдерісі үшін қажетті практикалық оқытудың басқа да техникалық құралдарымен қамтамасыз етеді, олар оқыту аяқталғаннан кейін қайтаруға жатады.
9. Әскери персонал-курсанттар осы Хаттамада баяндалған ережелерден басқа, Қабылдаушы Тараптың персоналымен қатар тиісті Тараптың оқу іс-шараларын өткізу жөніндегі талаптарына (нұсқаулықтарға, қағидалар мен өзге де басшылық құжаттарға) бағынады.
Бұл жағдайда әскери персонал-курсантқа хабарлау үшін Қабылдаушы Тарап курс өткізуді бастар алдында қажетті ақпаратты жолдайды.
10. Әскери персонал-курсантқа оқу және қайта даярлау аяқталғаннан кейін алған мамандығына сәйкес біліктілік және белгіленген үлгідегі құжат беріледі. Әскери персонал-курсанттың үлгірімі нашар болған жағдайда анықтама беріледі, онда әскери персонал-курсанттың үлгерімі туралы растайтын құжаттарды қоса бере отырып, оқу орнынан шығару себебі көрсетілетін болады.

7-бап

1. Оқу мәселелері, оқыту уақыты мен мерзімдері бойынша келісімге келген жағдайда Жолдаушы Тарап Нұсқаушылардың ұтқыр тобын құрады және Қабылдаушы Тарапқа жібереді.
2. Жолдаушы Тараптың құзыретті органы қауіпсіздік және құқықтық тәртіп саласындағы сарапшылар болып табылатын персоналдар қатарынан Нұсқаушылардың ұтқыр тобын құруды қамтамасыз етеді.
3. Нұсқаушылардың ұтқыр тобына:
1) қауіпсіздік (терроризмге қарсы күрес мәселелерін қоса алғанда);
2) ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес;
3) жаппай толқуларды реттеу;
4) объектілерді, сондай-ақ адамдарды күзету;
5) арнайы операциялар өткізу (ғимараттарда, жерүсті және әуе көліктерінде кепілге алынғандарды құтқару);
6) келіссөздер жүргізу (делдалдық) және оқиға орнында басқару;
7) сұранысқа ие болуы мүмкін басқа да мәселелер бойынша сабақтар өткізу тапсырылады.
4. Қабылдаушы Тарап жыл сайын ақпан айында дипломатиялық арналар арқылы Жолдаушы Тарапқа сұрау салу жолдайды, онда Нұсқаушылардың ұтқыр тобын оқытудың тақырыбы және оқыту және қайта даярлау кезеңі көрсетіледі. Бұдан басқа, сұрау салуда Нұсқаушылардың ұтқыр тобы оқытатын Қабылдаушы Тараптың әскери персонал-курсантының болжамды саны, әскери персонал-курсанттың мінездемесі, оқу орнының атауы, бөліністің атауы және орналасқан орны, сондай-ақ нұсқаушылардың көмекшілері мен аудармашыларының саны көрсетіледі.
5. Егер Жолдаушы Тарап Қабылдаушы Тараптың сұрау салуын орындай аламыз деп есептеген жағдайда, онда жыл сайынғы Ынтамақтастықтың атқарушы жоспарына келесі жылы Нұсқаушылардың ұтқыр тобын жіберуді қосады.
6. Жолдаушы Тарап Нұсқаушылардың ұтқыр тобының жұмысы басталардан үш ай бұрын Қабылдаушы Тарапқа:
1) оқу жоспары (бағдарламасы);
2) оқытуды және қайта даярлауды өткізу орнында қосымша оқу материалдарының бар-жоғы;
3) нұсқаушылардың көмекшілері, аудармашылар;
4) оқитын персоналға арналған жабдықтардың, көрнекі құралдардың, қарудың бар-жоғы;
5) оқыту және қайта даярлау жүйесі;
6) оқытуды және қайта даярлауды өткізу орны, оқу кабинеттерінің, атысқа арналған алаңдардың бар-жоғы туралы ақпарат жібереді.
7. Жолдаушы Тараптың нұсқаушыларының ұтқыр тобының көліктік шығыстары, тұруға, тамақтануға арналған және тәуліктік (іссапар) шығыстары Жолдаушы Тараптың есебінен жүзеге асырылады. Қабылдаушы Тарап нұсқаушылардың ұтқыр тобының тұруына және тамақтануына арналған орын бөледі, сондай-ақ жұмысты тиісінше ұйымдастыру үшін қажетті көмек көрсетеді.
8. Қабылдаушы Тарап нұсқаушылардың ұтқыр тобына қызметтік жұмыс аяқталғанға дейін жүріп-тұруы үшін көлік бөледі. Нұсқаушылардың ұтқыр тобы осы көлікті тұрғылықты жерлерінен оқу орындарына, оқу орталықтарына, бөлініске бару және кері қайту үшін пайдаланады.
9. Оқыту және қайта даярлау кезеңінде Қабылдаушы Тараптың әскери персоналын Жолдаушы Тараптың нұсқаушыларының ұтқыр тобы басқарады.
10. Нұсқаушылардың ұтқыр тобы 3 адамнан тұратын топ құрамы 40-50 адамнан аспайтын топты оқыту есебімен құрылады.
11. Нұсқаушылардың ұтқыр тобы өткізетін сабақтарға командирлік құрам қатарынан әскери персонал қатысады. Оқыту іс-шаралары теориялық, практикалық және әдістемелік оқыту нысанында үш кезеңде өткізіледі.
12. Нұсқаушылардың ұтқыр тобының оқытуына қатысқан әскери персоналға және оны табысты аяқтаған адамға Қабылдаушы Тарап оқуды (курсты) аяқтағаны туралы куәлік (сертификат) береді.

8-бап

1. Құпия ақпараттарға, құжаттар мен материалдарға рұқсат Тарап мемлекеттерінің ұлттық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
2. Әрбір Тарап егер екінші Тараптан алған ақпараттар мен құжаттар жабық сипатта болса немесе құжат ұсынатын Тарап оларды жариялауға болмайды деп есептесе, олардың құпиялылығын қамтамасыз етеді.
3. Тараптардың осы Хаттамаға сәйкес бір-біріне ұсынған құпия сипаттағы материалдары, мәліметтері мен құжаттары Тараптардың өзара келісімінсіз үшінші Тарапқа берілмейді және сұралған әрі ұсынылғаннан өзге де мақсатта қолданылмайды.
4. Бір Тараптың осы Хаттама негізінде алған мәліметтерді үшінші тарапқа беруі үшін осы мәліметтерді ұсынған Тараптың алдын ала келісімі қажет.
5. Құпия ақпараттың қауіпсіздігі туралы жоғарыда көрсетілген ережелер осы Хаттаманың әрекеті тоқтатылғаннан кейін де әрекет етеді.
6. Тараптардың әскери персоналы Қабылдаушы Тарап мемлекетінде болу кезеңінде бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдерімен кез-келген тікелей және жанама байланыстардан бас тартады.

9-бап

1. Тараптардың Әскери персоналын Қабылдаушы Тарап осы Хаттамада көзделмеген қызметтің басқа салаларында пайдалана алмайды.
2. Қабылдаушы Тарап үшінші мемлекетпен әскери іс-қимылға түскен немесе Қабылдаушы Тарап мемлекетінде төтенше не болмаса қақтығыс жағдайы қалыптасса, Тараптар әскери персонал мен олардың отбасы мүшелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай-ақ Жолаушы Тараптың оларды шақыртып алуы жөніндегі шараларды бірлесіп қабылдайды.

10-бап

Егер әскери персонал-курсанттар құқық бұзушылық немесе қылмыс жасағаны үшін не болмаса Қабылдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес әскери персонал-курсанттар Қарулы Күштерден (органдардан) шығарылуы немесе босатылуы тиіс өзге де жағдайларда ұсталса, ұстау фактілері туралы Жолдаушы Тарапқа тиісті ұсталған сәттен күнтізбелік 30 күн ішінде хабарланады.
Әскери персонал-курсанттарын азаматтық, қылмыстық немесе өзге де жауапкершіліктерге тартуға байланысты одан кейінгі мәселелер Қазақстан Республикасы мен Түрік Республикасы арасындағы азаматтық істер бойынша құқықтық көмек туралы 1995 жылғы 13 маусымдағы келісімшартқа және Қазақстан Республикасы мен Түрік Республикасы арасындағы қылмыстық істер және адамдарды тапсыру бойынша құқықтық көмек туралы 1995 жылғы 15 тамыздағы келісімшартқа, сондай-ақ Тараптар мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес қаралады.

11-бап

1. Әскери персонал мен олардың отбасы мүшелері Қабылдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасын сақтауы, оқу орындарындағы ішкі күн тәртібінің талаптарын, оқу және әскери тәртіпті сақтауы тиіс.
2. Қабылдаушы Тарап мемлекетінде құқық бұзушылық және қылмыс жасаған әскери персоналдың отбасы мүшелері Қазақстан Республикасы мен Түрік Республикасы арасындағы азаматтық істер бойынша құқықтық көмек туралы 1995 жылғы 13 маусымдағы келісімшартқа және Қазақстан Республикасы мен Түрік Республикасы арасындағы қылмыстық істер және адамдарды тапсыру бойынша құқықтық көмек туралы 1995 жылғы 15 тамыздағы келісімшартқа және Қабылдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес жауап береді.
3. Оқу-жаттығуға қатысу немесе қызметтік міндеттеріне жауапсыз қарау нәтижесінде құқық бұзушылық жасаған әскери персонал Жолдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес жауап береді.

12-бап

1. Егер осы Хаттамаға сәйкес өткізілетін іс-шараларға қатысу барысында әскери персонал жарақат алса, мертігу немесе қайтыс болған жағдайда Тараптар бір-бірінен өтемақы талап етпейтін болады.
2. Тараптар әскери персонал Қабылдаушы Тарап мемлекетінің мүлкін зақымдағаны, зиян және нұқсан келтіргені үшін өтем талап етпейтін болады.

13-бап

1. Оқыту және қайта даярлау паритеттік негізде тегін өткізіледі.
2. Жолдаушы Тараптың әскери персоналының кінәсінен қызметтік міндеттерін орындаудан тыс кезде Қабылдаушы Тараптың мүлкі зақымданған немесе жоғалған жағдайда, ол Қабылдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес жеке қаражаты есебінен оны жөндеу (ауыстыру) құнын өтейді.
3. Әскери персонал-курсанттың Қабылдаушы Тараптың мемлекетіне кіру және шығу кезіндегі көлік шығыстарын Жолдаушы Тарап төлейді.
4. Қабылдаушы Тарап өз мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес әскери персонал-курсанттың:
1) әскери персонал-курсанттың айлық стипендиясы, әскери персонал-курсанттың тамақтану шығыстары (Қабылдаушы Тарап мемлекетінде белгіленген негізде және мөлшерде), киім-кешек;
2) офицердің, сержант құрамындағы әскери қызметшінің (Қабылдаушы тарап мемлекетінде белгіленген негізде және мөлшерде әскери персонал-курсанттың атағына сәйкес) ақшалай үлесін, оқыту, киім-кешек шығыстарын өзіне алады.

14-бап

1. Әскери персонал Жолдаушы Тараптың атағына және атқаратын лауазымына сәйкес келетін әскери киімді киеді.
2. Қабылдаушы Тарап өз мемлекетінің ұлттық заңнамасында көзделген жағдайларда Жолдаушы Тараптың әскери персоналын Қабылдаушы тараптың тиісті санаттағы әскери қызметшілері үшін белгіленген нормалар бойынша техникамен жұмыс істеуге арналған қажетті арнайы киіммен қамтамасыз етеді (арнайы киім уақытша пайдалануға беріледі және оқу аяқталғаннан кейін оны алған орындарына қайтаруға жатады).
3. Айыру мақсатында әскери персонал аты, тегі және Жолдаушы Тарап мемлекеті көрсетілген бейдждермен қамтамасыз етілуі мүмкін.
4. Әскери персонал-курсантқа куәлік беріледі, ол оқу және қайта даярлау аяқталғаннан кейін оны кері қайтарады.
5. Әскери персонал-курсант оқыту және қайта даярлау және Іс-шаралар өткізу кезеңінде пайдалану үшін алған жабдық пен мүлікті оқу аяқталғаннан кейін кері қайтарады.
6. Әскери персонал-курсант берілген жабдық пен мүліктің сақталуына жауапкершілікте болады.

15-бап

1. Әскери персонал-курсанттар Қабылдаушы Тараптың тең дәрежедегі адамдары бағынатын жарғыға, ережелерге бағынады. Әскери персонал-курсант оқудан және қайта даярлаудан өтіп жатқан бөлініс және штаб командирінің бұйрығына, сондай-ақ мекеменің (ұйымның) бастықтарына бағынады.
2. Оқу және қайта даярлаудан өту мақсатында жіберілген құқық бұзушылық жасаған әскери персонал-курсантқа Қабылдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасында көзделген жазалар салынады.
3. Уәкілетті әскери персоналға тәртіптік жазаларды тек Жолдаушы Тарап тағайындаған басшы өз мемлекетінің ұлттық, заңнамасы шеңберінде салады.
Бұл өкілеттікті Жолдаушы тарап, егер уәкілетті әскери персонал орналасқан бөлімнің (жасақтың), штабтың командирі немесе мекеме бастығы тәртіптік рәсім жүргізу туралы талаппен жүгінген жағдайда қолданады.
Жолдаушы Тарап өткізілген рәсімнің нәтижелері туралы осы талап келіп түскен ведомствоға жазбаша түрде хабарлайды.
4. Аға әскери персонал:
1) әскери персонал-курсанттың (атағы төмен) Қабылдаушы Тараптың оқу орындарындағы, бөліністеріндегі қызметтік міндеттерін орындауына, Қабылдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасын және қызметтік міндеттерін орындайтын бөліністер мен мекемелердің белгіленген Қағидаларын сақтауына жауап береді;
2) қызметтік міндеттерін орындайтын бөлініс командирі немесе мекеме бастығы мен өз тобы арасындағы өзара іс-қимылды қамтамасыз етеді;
3) Жолдаушы Тараппен байланысты қамтамасыз етеді.
5. Әскери персонал-курсанттар Қабылдаушы Тарап мемлекетінде белгіленген оқу және жұмыс тәртібін сақтайды.
6. Әскери персонал-курсанттар Қабылдаушы Тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес ресми мереке күндері және демалыс күндері демалады.
7. Демалысты ресімдеу:
1) әскери персонал-курсанттар Қабылдаушы Тараптың тең дәрежедегі адамдары пайдаланатын демалысқа ұқсас демалысты оқу бағдарламасына сәйкес алады;
2) әскери персонал-курсанттардың Қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағында өткізетін демалысын бөлініс, мекеме немесе ұйым бастығы (командирі) береді;
3) Қабылдаушы Тарап мемлекетінде, бірақ гарнизоннан тыс пайдаланылатын демалысты әскери персонал-курсант оқудан және қайта
даярлаудан өтіп жатқан бөлініс, мекеме немесе ұйым бастығы (командирі) Қабылдаушы Тараптың келісімімен береді;
4) Қабылдаушы Тарап мемлекетінен тыс пайдаланылатын демалысты Жолдаушы Тарап екі Тараптың келісімімен береді.
8. Қабылдаушы Тарап мемлекетінде әскери персонал-курсанттың немесе оның отбасы мүшесінің біреуі қайтыс болған жағдайда, Қабылдаушы Тарап ол туралы Жолдаушы Тарапқа және дипломатиялық өкілдікке дереу хабарлайды. Жерлеу мәселелерін Жолдаушы Тарап шешеді.
Жолдаушы Тараптың өкілетті мемлекеттік органы қайтыс болған адамның жақын туыстарымен келісілген оны Қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағында жерлеу туралы шешім қабылданған жағдайда, ол қайтыс болған адамды жерлеуге байланысты шығыстарды көтереді және барлық қажетті шараларды орындайды. Қабылдаушы Тарап Жолдаушы Тарап мемлекетінде атағы және атқаратын лауазымы бойынша тең дәрежедегі адам үшін өткізілетін әскери жерлеу рәсімін өткізеді.
Қайтыс болған адамды Жолдаушы Тарап мемлекетінің аумағына тасымалдау кезінде Қабылдаушы Тарап Жолдаушы Тараптың мемлекеттік шекарасына дейін оны алып жүру және тасымалдау, тиісті жүкті тасымалдау жөніндегі құжаттарды ресімдеу бойынша шығыстарды көтереді және барлық қажетті рәсімдерді өткізеді.

16-бап

1. Әскери персонал, сондай-ақ Жолдаушы Тараптың нұсқаушыларының ұтқыр тобының құрамына кіретін сарапшылар Қабылдаушы Тараптың атағы және атқаратын лауазымы бойынша тең дәрежедегі адамдарына ұсынылатын медициналық қызметтермен және емдеумен қамтамасыз етіледі.
2. Ұзақ емделуге, дәрі-дәрмек сатып алуға және өзге де медициналық қызметтерге байланысты шығыстар, сондай-ақ әскери персоналдың өз мемлекетінің аумағында емдеу жүргізуге арналған көлік шығыстары өз қаражаты есебінен төленеді.
3. Жолдаушы Тараптың әскери персоналының жеке қаражатынан жеке/азаматтық медициналық мекемелердің медициналық қызметтері үшін де шығыстары төленеді.

17-бап

1. Әскери персоналдар мен олардың отбасы мүшелері Қабылдаушы Тараптың әскери персоналы пайдаланатын әкімшілік және әлеуметтік қызметтерді пайдаланады.
2. Әскери персонал-курсант демалыс кезінде және бос уақытында Қабылдаушы Тараптың курсанттары пайдаланатын қызметтерді пайдаланады.

18-бап

1. Әскери персонал-курсанттар мен олардың отбасы мүшелері Қабылдаушы Тарап мемлекетіне кірген және шыққан кезде оның ұлттық заңнамасын сақтайды.
2. Әскери персонал-курсанттар мен оның отбасы мүшелері Қабылдаушы Тарап мемлекетінің осы мемлекет аумағына шетел азаматтарының келуі және жүріп-тұруы туралы ұлттық заңнаманы сақтайды.
3. Ұзақ мерзімге (бір және одан көп жылға) оқуға келген әскери персонал-курсанттың отбасы мүшелері Қабылдаушы Тарап мемлекетінде жыл сайын күнтізбелік 30 күн ішінде бола алады. Мұндай жағдайларда қажетті визалық қолдау қамтамасыз етіледі. Жекелеген жағдайларда (форс-мажор жағдайлары) Қабылдаушы Тараптың келісімі бойынша бұл мерзім ұзартылуы мүмкін.

19-бап

Осы Хаттаманы түсіндіру немесе қолдануға қатысты кез-келген даулар мен келіспеушіліктер тек Тараптар арасындағы келіссөздер арқылы шешіледі.

20-бап

Осы Хаттаманың ережелері Тараптардың олардың мемлекеті қатысушысы болып табылатын басқа да халықаралық шарттардан туындайтын құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

21-бап

Осы Хаттамаға Тараптардың өзара келісімі бойынша осы Хаттаманың ажырамас бөлігі болып табылатын, осы Хаттаманың 22-бабында көзделген тәртіппен күшіне енетін өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.

22-бап

Осы Хаттама Тараптардың оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді аяқтағаны туралы соңғы жазбаша хабарламаны дипломатиялық арналар бойынша алған күнінен бастап күшіне енеді.
Осы Хаттама бір жыл мерзімге жасалады, ол аяқталғаннан кейін Тараптардың біреуі осы Хаттаманың бір жылдық әрекет ету мерзімі аяқталардан тоқсан (90) күн бұрын дипломатиялық арналар бойынша оның әрекетін тоқтату ниеті туралы жазбаша хабарлама жолдамаса, кейінгі бір жылдық кезеңге ұзартылады.
Осы Хаттама Тараптардың біреуі екінші Тараптың оның әрекетін тоқтату ниеті туралы жазбаша хабарламасын дипломатиялық арналар бойынша алған күнінен бастап алты ай өткенге дейін күшінде қалады.

201__жылғы «__» __________ _____________ қаласында екі данада, әрқайсысы қазақ, түрік, орыс және ағылшын тілдерінде жасалды, бұл ретте барлық мәтіннің күші бірдей. Осы Хаттаманың ережелерін түсіндіруде келіспеушілік туындаған жағдайда Тараптар ағылшын тіліндегі мәтінге жүгінеді.

Қазақстан Республикасының Түрік Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін