ИПС "Әділет"

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

внести на рассмотрение Президента Республики Казахстан проект Указа Президента Республики Казахстан "Об утверждении основных направлений государственной политики Республики Казахстан в сфере официальной помощи развитию на 2021 – 2025 годы".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

А. Мамин

Об утверждении основных направлений государственной политики Республики Казахстан в сфере официальной помощи развитию на 2021 – 2025 годы

В соответствии с подпунктом 1) статьи 6 Закона Республики Казахстан от 10 декабря 2014 года "Об официальной помощи развитию" ПОСТАНОВЛЯЮ:

1. Утвердить прилагаемые основные направления государственной политики Республики Казахстан в сфере официальной помощи развитию на 2021 – 2025 годы.

2. Настоящий Указ вводится в действие со дня его подписания.

Президент
Республики Казахстан

К.Токаев

УТВЕРЖДЕНЫ
Указом Президента
Республики Казахстан
от " " 2021 года №

Основные направления государственной политики Республики Казахстан в сфере официальной помощи развитию на 2021 – 2025 годы

1. Введение

В 2020 году Республика Казахстан, как и весь мир столкнулась с новыми угрозами и вызовами, связанными с распространением пандемии коронавируса COVID-19. Это привело к снижению темпов развития глобальной экономики, восстановление которой по оценке экспертов займет не менее 5 лет.

Вместе с тем, благодаря дальновидной политике Первого Президента Республики Казахстан – Елбасы Н.А. Назарбаева в Казахстане были заложены прочные основы для устойчивого социально-экономического развития страны, наработан заслуженный авторитет на мировой арене. За годы независимости в казахстанскую экономику привлечено порядка 347 млрд долларов США.

Современная политика Президента Республики Казахстан К.К. Токаева направлена на реализацию конкретных мер по поступательному развитию всего комплекса экономики, повышению благосостояния граждан и дальнейшему укреплению авторитета страны на международной арене.

Основные направления государственной политики Республики Казахстан в сфере официальной помощи развитию на 2021 – 2025 годы (далее – ОНГПРК) определяют государственную политику Республики Казахстан в сфере официальной помощи развитию (далее – ОПР), а также секторальные и географические приоритеты оказания помощи развитию, направленной на устойчивое социально-экономическое развитие стран-партнеров на 2021 – 2025 годы.

ОНГПРК разработаны в целях продвижения национальных интересов и защиты политической и экономической безопасности, формируя пояс добрососедства, укрепляя международные позиции и позитивный имидж Казахстана.

Это позволит продемонстрировать приверженность Казахстана решению глобальных и региональных проблем в соответствии со Стратегией "Казахстан 2050", "Планом нации – 100 конкретных шагов", Концепцией внешней политики Республики Казахстан на 2020 – 2030 годы и другими государственными программными документами.

ОНГПРК соответствуют Общенациональным приоритетам нашего государства до 2025 года, которые были определены Указом Президента Республики Казахстан 26 февраля 2021 года, и предусматривают повышение благополучия граждан, справедливую социальную политику, укрепление национальной безопасности, активное развитие экономической и торговой дипломатии и другое.

Для своевременной институционализации национальной системы ОПР в декабре 2020 года решением Правительства Республики Казахстан создано Казахстанское агентство международного развития "KazAID" (далее – Агентство "KazAID") как подведомственная организация Министерства иностранных дел Республики Казахстан (далее – МИД).

Таким образом, Казахстан сделал важный практический шаг на пути к присоединению к усилиям традиционных и новых стран-доноров для содействия международному развитию на систематической основе. Такой шаг является тем более важным и ценным, учитывая тот факт, что он был сделан в период сокращения бюджетов традиционных доноров, в то время как количество вызовов международному и региональному развитию остается на высоком уровне.

2. Текущие вызовы регионального и глобального развития

В результате глобального экономического и финансового кризиса, вызванного в том числе пандемией COVID-19, многие страны сталкиваются с социальным неравенством и безработицей, что приводит к росту напряженности и конфликтов, увеличению таких угроз, как организованная преступность, международный терроризм, незаконная миграция и стихийные бедствия.

Несмотря на достижение государствами Центральной Азии последовательного прогресса в течение последних 20 лет и сохранение стабильности в регионе текущая ситуация в регионе характеризуется сочетанием социально-экономических проблем, недостатками в сфере верховенства закона, ростом религиозного экстремизма, межэтнической напряженности и организованной преступности.

По данным глобального индекса многомерной бедности за 2020 год число людей, живущих в условиях крайней бедности, из 107 стран около 1,3 млрд человек, то есть 22 % находится за чертой бедности, в то время как основные потребности еще большего числа людей не находят удовлетворения.

Региональной стабильности угрожают нерешенные пограничные споры, напряженность в отношении использования общих водных ресурсов и потребности в энергии, системные нарушения прав человека, незаконная миграция, незаконный оборот наркотических средств, терроризм и другие формы организованной преступности. Такие тенденции требуют согласованных усилий со стороны всех стран Центральной Азии для выработки эффективных мер реагирования. В этом отношении роль Казахстана в качестве регионального экономического лидера незаменима.

Казахстан готов поддержать двусторонние и многосторонние действия, нацеленные на достижение мира и стабильности. В качестве примера приверженности инклюзивному диалогу Казахстан предоставляет платформу для межсирийских переговоров. Благодаря Астанинскому процессу, который дополняет женевские переговоры, достигнуто прекращение боевых действий, созданы зоны деэскалации с условиями для безопасного возвращения беженцев.

Казахстан выдвинул ряд важнейших инициатив, позволивших внести весомый вклад в международные усилия по обеспечению мира и безопасности. Прежде всего, следует отметить созыв Совещания по взаимодействию и мерам доверия в Азии (далее – СВМДА), идея о создании которого была выдвинута Первым Президентом Республики Казахстан – Елбасы Н.А. Назарбаевым
5 октября 1992 года на 47-й сессии Генеральной Ассамблеи ООН. На сегодняшний день СВМДА представляет собой ведущую диалоговую площадку по укреплению безопасности и стабильности в Азиатском регионе, участниками которой являются уже 27 государств.

Будучи непостоянным членом Совета Безопасности ООН страна проделала большую работу по укреплению безопасности, нераспространения оружия массового уничтожения и регионального сотрудничества, подтверждая свою приверженность делу мира.

Являясь ответственным членом мирового сообщества, Казахстан не перестанет вносить свой вклад в региональные и коллективные действия, направленные на содействие миру и продвижению прав человека, достоинства и процветания в странах-партнерах.

3. Цели участия Республики Казахстан в содействии международному развитию

Помощь развитию является составной частью внешней политики Республики Казахстан.

Целями участия Республики Казахстан в содействии международному развитию являются дальнейшая интеграция в систему региональных и международных связей, создание благоприятных внешних условий для успешной реализации стратегий и программ развития Республики Казахстан, укрепление мира, региональной и глобальной безопасности, содействие социально-экономическому развитию стран-партнеров, искоренению бедности и повышению благосостояния их граждан, поэтапному переходу стран-партнеров на приоритетную реализацию вопросов охраны окружающей среды и по сохранению климата.

Участие Республики Казахстан в содействии международному развитию в странах-партнерах является выражением солидарности и вкладом в национальную и региональную безопасность, а также придаст в целом благоприятный социально-экономический эффект для нашей страны.

Республика Казахстан поддерживает развитие стран-партнеров исходя из их национальных интересов, партнерских отношений с Казахстаном и международной ситуации. Через помощь развитию Казахстан намерен развивать региональное сотрудничество, оказывать помощь для решения региональных проблем, а также выполнять свои обязательства в сфере ОПР.

4. Принципы официальной помощи развитию Республики Казахстан

Республика Казахстан оказывая странам-партнерам ОПР будет основываться на следующих принципах: соответствие национальному законодательству, нормам международного права и интересам Республики Казахстан, уважение суверенитета, национальных интересов и законодательства стран-партнеров, прозрачность и подотчетность процесса принятия решений о предоставлении и использовании ОПР в соответствии с международными стандартами, ориентированность на измеримые результаты помощи и учет социальных и экологических последствий проектов ОПР.

Политика Республики Казахстан в сфере ОПР основывается на международных нормах и принципах сотрудничества в области развития, установленных Уставом ООН (1991 год), Парижской декларацией по повышению эффективности внешней помощи (2005 год), Аккрской программой действий (2008 год), Пусанским итоговым документом (2011 год), Повесткой дня ООН в области устойчивого развития до 2030 года.

5. Секторальные приоритеты официальной помощи развитию Республики Казахстан

Секторальные приоритеты учитывают традиционные отношения со странами-партнерами и основываются на тех областях, где Республика Казахстан имеет сравнительные преимущества, специальные знания, опыт и технологии.

С учетом текущих вызовов регионального и глобального развития, а также в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан от 10 декабря 2014 года "Об официальной помощи развитию" (далее – Закон) деятельность Республики Казахстан в области развития будет сосредоточена на следующих секторах страны-партнера: образование, здравоохранение, рациональное управление природными ресурсами, цифровизация, сельское хозяйство, поддержка предпринимательства, эффективное государственное управление, защита прав человека, улучшение бизнес-климата и иные направления, определяемые Законом.

Секторальные приоритеты также отражают общие приоритеты международного сообщества. Не менее важно и то, что они учитывают процесс разделения труда с другими донорами. В каждом секторе проекты должны быть максимально взаимосвязанными для обеспечения синергетического и мультипликационного эффекта. Определенные сектора больше подходят для оказания помощи в форме многостороннего взаимодействия, например, посредством финансового вклада и активной работы через международные организации.

Секторальные приоритеты ОПР обозначены Законом. Данные приоритеты основаны на международной повестке дня в области развития, сравнительных преимуществах Республики Казахстан и ожидаемых потребностях стран-партнеров.

5.1. Эффективное государственное управление и цифровизация

Республика Казахстан поддерживает развитие эффективного государственного управления посредством реализации конкретных проектов, нацеленных на улучшение этого сектора на центральном и местном уровнях, с вовлечением местного населения в процессы принятия решений.

В рамках Государственной программы "Цифровой Казахстан" по направлению "Цифровое государство" на сегодняшний день 90 % государственных услуг предоставляется гражданам в режиме онлайн. Экономическое развитие страны напрямую связано с цифровизацией. Развитие цифровой экономики в Центральной Азии позволит не только повысить устойчивость государств, также будет способствовать укреплению межрегионального сотрудничества.

5.2. Уважение прав человека

Деятельность Казахстана в рамках помощи развитию способствует практической реализации Всеобщей декларации прав человека и других международных инструментов по данному вопросу. Помощь будет направлена на обеспечение гендерного равенства благодаря конкретным проектам, нацеленным на расширение прав и возможностей женщин.

5.3. Охрана окружающей среды и климата

Республика Казахстан уделяет особое внимание окружающей среде путем включения важных аспектов в области экологии во все этапы оказываемой помощи развитию. Мероприятия будут включать оценку воздействия проектов ОПР Республики Казахстан на окружающую среду и изменение климата, оценку устойчивости результатов проектов и оценку чувствительности проектов к последствиям изменения климата в тех случаях, когда проведение таких оценок является целесообразным.

Сегодня ухудшение состояния окружающей среды стало дестабилизирующим глобальным фактором. Результаты изменения климата в Центральной Азии ведут к обострению проблемных вопросов, таких как опустынивание, таяние ледников и последующее сокращение источников питьевой и поливной воды. Казахстан будет продвигать региональное сотрудничество для решения имеющихся проблем в данном направлении через проекты ОПР Республики Казахстан.

5.4. Чувствительная к конфликтам помощь развитию

Наряду с гуманитарной помощью ОПР предоставляет возможность целенаправленной помощи для стабилизации стран, затронутых конфликтами и стихийными бедствиями, с прямой связью с восстановлением, развитием, а также политическим и экономическим партнерством.

Все мероприятия Республики Казахстан, проводимые в рамках ОПР, будут направлены на удовлетворение интересов всех соответствующих социальных групп стран-партнеров во избежание возникновения конфликтов, связанных с управлением и использованием водных ресурсов, и других проблем, вызываемых оказываемой помощью.

5.5. Содействие развитию торгово-экономического сотрудничества и бизнеса

Республика Казахстан осознает, что ключевыми стимулами социально-экономического развития являются устойчивый экономический рост, интеграция развивающихся стран в международную торговлю и социальное развитие.

В области экономического развития Казахстан имеет опыт по созданию стабильного делового климата. Наша страна может поделиться опытом по развитию отечественного рынка и производственного потенциала, созданию инфраструктуры для поддержания институтов рыночной экономики и развития торговли. Казахстан поддержал применение современных технологий, что привело к улучшению бизнес-среды.

Инновационный подход Правительства Республики Казахстан в отношении частного сектора и активизация усилий в области реформ по созданию благоприятного бизнес-климата способствовали росту позиции Казахстана в рейтинге стран по легкости ведения бизнеса "Doing Business", в котором Казахстан в 2020 году занял 25-е место среди 190 государств.

5.6. Содействие развитию сотрудничества в сфере сельского хозяйства

Сельское хозяйство является важной отраслью экономики Казахстана, который входит в число ведущих производителей пшеницы. Наша страна может поделиться своим опытом по применению соответствующих сельскохозяйственных технологий и практик ведения устойчивого агропромышленного комплекса и выращивания подходящих сельскохозяйственных культур. Казахстан также обладает опытом по развитию предпринимательства в этой сфере в целях развития фермерства, создания новых рабочих мест, обеспечения более высокого уровня доходов и более высокого качества жизни в сельской местности.

6. Деятельность Республики Казахстан в сфере официальной помощи развитию

Анализируя деятельность Республики Казахстан в сфере ОПР в течение последних шести лет со дня получения статуса "Приглашенный" в Комитете содействия развитию (далее – КСР) Организации экономического сотрудничества и развития (далее – ОЭСР), можно отметить, что национальная система ОПР развивалась в двух важнейших направлениях:

1) социальный сектор, в частности, в области образования, здравоохранения, государственного управления и гражданского общества, а также решения конфликтов и обеспечения безопасности;

2) помощь в товарном виде.

Предоставляемый Республикой Казахстан агрегированный статистический отчет ежегодно публикуется на веб-странице ОЭСР наряду с традиционными донорами, а также в ежегодном отчете КСР о сотрудничестве в сфере развития.

За годы независимости Казахстаном предоставлены различные виды помощи странам Центральной Азии, Афганистану и другим развивающимся странам на сумму около 600 миллионов долларов США. Средства направлялись на социально-экономическое развитие, а также строительство школ, больниц, объектов транспортной инфраструктуры. Особый фокус был сделан на развитие человеческого капитала в странах-партнерах через образовательные программы и выделение соответствующих стипендий.

В тесном взаимодействии с Программой развития ООН (далее – ПРООН) в Казахстане и Израильским Агентством по международному сотрудничеству "МАШАВ" в апреле 2017 года реализован пилотный проект казахстанской ОПР для стран-партнеров в Центральной Азии (научно-практический семинар в области сельского хозяйства для представителей Кыргызстана, Узбекистана, Таджикистана и Туркменистана) в городах Алматы и Нур-Султане.

В 2017 – 2018 годах реализован проект "Содействие Казахстану в сотрудничестве с Афганистаном в области ОПР" при поддержке и финансировании Трастового фонда ПРООН-Япония. В рамках проекта были проведены мероприятия по повышению потенциала афганских женщин государственных служащих в сфере бюджетного управления, также по материнскому и детскому здравоохранению. Участие казахстанской стороны в проекте осуществлялось в форме технической помощи в виде передачи опыта и знания в сфере государственного управления и здравоохранения.

Уникальность проекта заключалась в том, что в нем было предусмотрено как наращивание потенциала афганских специалистов в сфере государственного управления и здравоохранения, так и развитие экспертного потенциала сотрудников государственных органов Казахстана по линии ОПР. В течение 2017 – 2018 годов представители министерств и ведомств Республики Казахстан приняли участие в тренингах JICA в Японии, Таджикистане и Кыргызстане для изучения практического опыта в реализации проектов ОПР. Представители государственных органов Казахстана получили ценные практические навыки по реализации будущих казахстанских проектов ОПР в свете проводимой в Республике Казахстан работы по формированию национальной системы ОПР.

Общий объем ОПР (как суммарной, так и выделяемой наименее развитым странам) в процентном отношении к валовому национальному доходу Республики Казахстан за период 2018 – 2019 годов в среднем составил 0,02 % –0,03 %. Финансирование ОПР Республики Казахстан будет осуществляться в соответствии с источниками, указанными в Законе.

В целом эти данные показывают, что страна как новый донор выполняет свои международные обязательства и может постепенно увеличивать объем помощи в связи со сложившейся ситуацией в регионе и мире.

7. Деятельность Республики Казахстан в рамках официальной помощи развитию для достижения Целей устойчивого развития ООН

ОНГПРК также отражают актуальность итогов Форума высокого уровня по повышению эффективности внешней помощи в Пусане (декабрь 2011 года) о важности участия новых доноров из числа динамично развивающихся стран с переходной экономикой, оказания ими помощи развитию и достижения Целей устойчивого развития (далее – ЦУР), принятых на Генеральной Ассамблее ООН (сентябрь 2015 года). В повестке дня ООН в области устойчивого развития на период до 2030 года основное внимание уделяется искоренению нищеты и сокращению неравенства в развивающемся мире с участием государственного, гражданского, частного и академического секторов.

Повестка дня ООН в области устойчивого развития до 2030 года во многих аспектах согласуется с усилиями Казахстана в области ОПР и может служить убедительной политической основой для их достижения в Афганистане, Центральной Азии и за ее пределами, а также мониторинга и оценки прогресса в достижении ЦУР.

Казахстан уделяет особое внимание полному осуществлению Повестки дня ООН на период до 2030 года. Казахстан активно ведет работу по достижению ЦУР на региональном и международном уровнях.

В Индексе прогресса по ЦУР (Sustainable Development Goals Index) за 2020 год Казахстан улучшил свои позиции на 12 пунктов, поднявшись по сравнению с 2019 годом с 77 до 65 места и набрав 71,1 балла из 100 возможных.

На политическом форуме ООН высокого уровня в городе Нью-Йорке в июле 2019 года Казахстан впервые презентовал Добровольный национальный обзор (далее – ДНО) о выполнении индикаторов по ОПР в достижении ЦУР. Подготовка к защите второго ДНО в 2022 году окажет позитивное влияние на активизацию работы по достижению национальных индикаторов ЦУР.

В целях реализации ЦУР на региональном уровне проводится работа по созданию в городе Алматы Центра ООН по ЦУР для региона Центральной Азии и Афганистана на базе здания международных организаций, официально открытого Президентом Республики Казахстан К.К. Токаевым в 2019 году.

Являясь одной из крупнейших транзитно-транспортных территорий в Евразии, Казахстан будет играть ключевую роль в продвижении трансконтинентальной торговли в качестве члена Евразийского экономического союза и надежного партнера в рамках реализации Программы "Один пояс, один путь".

8. Планирование и администрирование официальной помощи развитию

8.1. Планирование объемов помощи и финансирование на цели развития

МИД в качестве уполномоченного органа в сфере ОПР утверждает План мероприятий ОПР, а также План выплат добровольных взносов в международные организации на ОПР и осуществляет его реализацию.

Планирование объемов помощи, предоставляемой в рамках ОПР, будет осуществляться МИД на основании проектных предложений, поступающих от государственных органов, иных организаций, согласно Правилам взаимодействия государственных органов и организаций в сфере ОПР, утвержденным приказом Министра иностранных дел Республики Казахстан от 6 февраля 2015 года № 11-1-2/42.

В рамках сотрудничества с международными донорскими организациями МИД направляет список проектных предложений на рассмотрение донорских организаций. В случае заинтересованности донорская организация может взять на себя финансирование.

8.2. Система управления проектами

Система ОПР Республики Казахстан будет действовать на основе общепринятых стандартов эффективного и ориентированного на результат управления ОПР, которые будут базироваться на международной передовой практике и процедурах в сфере ОПР как к примеру, стандарты КСР.

Для эффективного управления проектами ОПР будет использоваться система управления проектным циклом. В частности, МИД будет разработана методология проектного цикла для двусторонних проектов развития. В методологии будут описаны шаги на всех этапах проектного цикла, в том числе программирование, определение, формулирование, реализация и оценка проектов. В документе будет определен каждый этап проектного цикла, установлены процедуры, которые должны будут выполнять отдельные участники, а также предусмотрены требования к документам, используемым проектами.

8.3. Мониторинг и оценка эффективности проектов официальной помощи развитию

Последовательный обзор и мониторинг, ориентированные на результат, с оценками проектов, секторов и программ остаются ключевыми инструментами для управления и принятия квалифицированных решений по дальнейшей эффективной организации проектов ОПР. Результаты мониторинга и оценок будут способствовать дальнейшему повышению качества сотрудничества Республики Казахстан в области развития и углублению взаимной ответственности и прозрачного партнерства со странами-партнерами, а также общественностью.

Мониторинг проектов помощи развитию будет осуществляться МИД при содействии загранучреждений Республики Казахстан, соответствующих государственных органов Республики Казахстан и оператора в сфере ОПР.

Оценка проводится на основе международных стандартизированных методов, адаптированных к специфике системы ОПР Республики Казахстан. Основная ответственность за проведение оценки в рамках институциональной структуры сотрудничества в области развития возлагается на МИД.

9. Роль частного сектора в сфере официальной помощи развитию

С учетом международных тенденций в частном секторе, влияния частных инвестиций на социально-экономическое развитие стран-партнеров, развитие предпринимательства и создание рабочих мест, а также принимая во внимание национальные экономические интересы, важно содействовать вовлечению частного сектора в помощь развитию.

Например, из опыта Японии: крупные японские холдинги и предпринимательские союзы активно участвуют во всех этапах оказания ОПР. Соответственно проекты японской ОПР во многом ориентированы именно на продвижение интересов отечественного бизнеса. Высокая степень участия бизнеса во всех этапах оказания ОПР наблюдается также в КНР. Бизнес может выступать в качестве соинвестора проектов на принципах государственно-частного партнерства. В Германии с 1999 года функционирует Фонд партнерства государственного и частного сектора (Public-private partnerships facility), который стимулирует реализацию немецких государственно-частных проектов в развивающихся странах.

В целом в ряде стран, например, в США и Канаде, бизнес активно привлекается в качестве поставщиков и исполнителей проектов, реализуемых в рамках ОПР.

10. Роль официальной помощи развитию в экономической дипломатии

В свете реализации задач государства и других стратегических программных документов Республики Казахстан курс на усиление экономической дипломатии стал приоритетным для работы МИД.

Экономическая дипломатия призвана влиять на политические и нормативные решения иностранных правительств, а также международных организаций. Это выходит за рамки торговли и инвестиций для разрешения многочисленных причин международных конфликтов.

Большая роль в экономической дипломатии Казахстана отводится многостороннему экономическому сотрудничеству, особенно работе с международными донорскими и финансовыми организациями, на площадках которых отстаиваются интересы нашей страны.

11. Формат сотрудничества Республики Казахстан в сфере официальной помощи развитию

11.1. Двустороннее сотрудничество

Двусторонняя форма помощи развитию играет важную роль в качестве инструмента внешней политики и в то же время способа повышения потенциала ОПР Республики Казахстан и ее деятельности на международном уровне, помогает Республике Казахстан развивать стратегическое сотрудничество со странами-партнерами и укреплять свои позиции в регионе. Двусторонняя помощь, оказываемая субъектами Казахстана, играет важную роль в обеспечении поддержки ОПР Республики Казахстан внутри страны, поскольку ее результаты являются более очевидными для общественности Казахстана.

11.2. Многостороннее сотрудничество

Многостороннее сотрудничество в целях развития предоставит Республике Казахстан возможность использовать свой опыт (включая опыт двустороннего сотрудничества в целях развития) и учитывать интересы на международном уровне. Около 70 % ОПР Республики Казахстан направляется на помощь развивающимся странам через многосторонние каналы.

Республика Казахстан будет продвигать свой национальный опыт и цели в отдельных международных организациях активным, всеобъемлющим и последовательным образом. Будут определены стратегические и политические позиции в консультации со всеми соответствующими министерствами, неправительственными организациями, частным сектором, местными органами власти, образовательными учреждениями и т.д. Координация будет направлена на обеспечение финансирования, выделяемого на многостороннее сотрудничество в целях развития, использования эффективным и действенным образом и в соответствии с приоритетами внешней политики Республики Казахстан.

В рамках осуществления многостороннего сотрудничества в целях развития усилия Казахстана также будут сосредоточены на партнерских отношениях с международными организациями. На основе опыта, накопленного на сегодняшний день, Республика Казахстан направит свои усилия в области международного развития (включая соответствующие финансовые и человеческие ресурсы), прежде всего, на ПРООН, Продовольственную и сельскохозяйственную организацию (ФАО), Всемирную Продовольственную программу (ВПП) и волонтеров ООН (ВООН). Эти платформы позволят Республике Казахстан наиболее эффективно использовать свой национальный опыт, включая возможности для отечественных организаций участвовать в реализации программ ООН.

С учетом важности участия Республики Казахстан в глобальном диалоге и координации в области ОПР вопрос углубления сотрудничества с КСР ОЭСР, в котором Казахстан имеет официальный статус "приглашенный" (с июля 2015 года), является одним из приоритетных направлений деятельности. Для Казахстана сотрудничество с ОЭСР является стратегическим приоритетом и соответствует основной цели – войти в 30 наиболее развитых стран мира.

Участие Казахстана в отдельных международных организациях будет включать, прежде всего, финансовую поддержку конкретных программ (целевое финансирование) или взносы в целевые фонды. Республика Казахстан продолжит вносить взносы в основные бюджеты отдельных международных организаций и международных финансовых учреждений (основное финансирование) с тем, чтобы отразить критическую важность основных бюджетов для функционирования этих организаций.

Республика Казахстан также будет участвовать в процессах принятия решений международных организаций и использования опыта казахстанских экспертов, неправительственных организаций, коммерческих компаний и других организаций, включая командирование национальных экспертов в отдельные учреждения или их непосредственное участие в этих структурах.

На многосторонних площадках Казахстан будет поддерживать инструменты сотрудничества в целях развития, которые вносят эффективный и прозрачный вклад в сокращение масштабов нищеты и неравенства. Это в частности, техническая помощь, наращивание местного потенциала, обмен опытом и передача знаний и опыта.

12. Географические приоритеты

Географические приоритеты ОПР определяются исходя из региональной ситуации и мировой повестки в сфере содействия развитию и возможностей страны. Принимая во внимание текущую ситуацию в регионе, связанную с продолжающимися социально-экономическими проблемами, религиозным экстремизмом, межэтнической напряженностью и ростом организованной преступности, основной фокус остается на страны Центральной Азии и Афганистан в качестве географических приоритетов оказания помощи развитию.

При этом для достижения максимального синергетического эффекта в сфере развития казахстанской ОПР деятельность Республики Казахстан также может быть ориентирована на Южный Кавказ, Африку, Латинскую Америку, малые островные развивающиеся государства, наименее развитые страны, страны, не имеющие выхода к морю, а также другие регионы.

Для перечисленных стран будет разрабатываться План мероприятий ОПР, как предусмотрено Законом и вытекающими из него подзаконными актами.

13. Механизмы официальной помощи развитию Республики Казахстан

Формы и проекты официальной помощи развитию

ОПР будет осуществляться в следующих формах:

1) международные гранты;

2) создание (строительство) новых либо реконструкция имеющихся объектов в приоритетных секторах экономики;

3) кредиты на льготных условиях;

4) добровольные взносы в международные организации на ОПР;

5) создание совместных со странами-партнерами фондов;

6) техническая помощь;

7) иные формы, принятые Республикой Казахстан в рамках международных договоров и других обязательств в сфере ОПР.

Проект ОПР – комплекс мероприятий, направленных на содействие социально-экономическому развитию страны-партнера и повышению благосостояния ее граждан.

Проекты реализуются в виде технической помощи посредством проведения семинаров и консультаций, передачи ноу-хау, а также строительства новых или реконструкции действующих инфраструктурных объектов в приоритетных секторах экономики.

14. Прозрачность и подотчетность

Прозрачность и подотчетность об оказываемой помощи в сфере ОПР будут осуществляться в соответствии со стандартами ОЭСР и Законом. МИД будет публиковать подробные ежегодные отчеты по государственным расходам на цели международного развития на сайтах МИД и КСР ОЭСР. Подотчетность и прозрачность ожидаются и от стран-партнеров.

МИД на ежегодной основе будет представлять Правительству Республики Казахстан отчет о ходе реализации проектов в сфере ОПР. Агентство "KazAID" и линейные министерства будут представлять отчеты в МИД по его запросу.

ОПР Республики Казахстан является открытой для публичных обсуждений с участием других ведомств, НПО, бизнеса, научных кругов, а также других заинтересованных сторон.

Вся соответствующая информация о помощи развитию будет публиковаться на специальном веб-сайте, посвященном вопросам ОПР, который будет администрироваться национальным оператором в сфере ОПР.

15. Информирование общественности

Общественная и политическая поддержка является важной предпосылкой для эффективной деятельности ОПР Республики Казахстан и достижения количественных и качественных изменений в этой сфере. Общественная поддержка также может оказывать положительное влияние на доступ к источникам финансирования и знаниям. Повышение информированности общественности об ОПР является важной задачей, поскольку оно развивает чувство солидарности и способствует развитию устойчивых моделей потребления и производства внутри страны, а также в целом сокращению глобального неравенства и усилению охраны окружающей среды.

МИД и оператор в сфере ОПР будут осуществлять мероприятия по повышению информированности общественности; выпуск соответствующих документов и публикаций, использование веб-сайта, работу с журналистами и организацию конференций, семинаров, выставок и т.д.

Другим важным фактором является повышение осведомленности о роли Республики Казахстан в качестве донора в странах-партнерах. В этом плане особая роль отводится загранучреждениям Республики Казахстан в странах-партнерах.

16. Кадровое обеспечение

Для эффективного использования объема средств, расходуемых Республикой Казахстан на ОПР, и выполнения широкого спектра задач, основывающихся в настоящем документе, необходимо соответствующее кадровое обеспечение.

В рамках реализации пилотных проектов в сфере ОПР организована серия мероприятий в сотрудничестве с Японским агентством международного сотрудничества (JICA), ПРООН, Агентством США по международному развитию (USAID), Германским обществом по международному сотрудничеству (GIZ) и другими международными донорскими организациями, направленных на повышение потенциала представителей государственных органов Республики Казахстан по вопросам ОПР.

Загранучреждения Республики Казахстан в странах-партнерах выполняют важные задачи по определению и разработке соответствующих проектов, а также мониторингу их реализации. В этой связи представляется необходимым постоянно наращивать кадровый потенциал сотрудников загранучреждений Республики Казахстан в области ОПР, в том числе путем найма соответствующих местных кадров.

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

"Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек саласындағы мемлекеттік саясатының 2021 – 2025 жылдарға арналған негізгі бағыттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Президенті Жарлығының жобасы Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	А. Мамин

Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек саласындағы мемлекеттік саясатының 2021 – 2025 жылдарға арналған негізгі бағыттарын бекіту туралы

"Дамуға ресми көмек туралы" 2014 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы 6-бабының 1) тармақшасына сәйкес ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек саласындағы мемлекеттік саясатының 2021 – 2025 жылдарға арналған негізгі бағыттары бекітілсін.

2. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Қ.Тоқаев

Қазақстан Республикасы
Президентінің
2021 жылғы 26 мамырдағы
№ 325 Жарлығымен
БЕКІТІЛГЕН

Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек саласындағы мемлекеттік саясатының 2021 – 2025 жылдарға арналған НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ

1. Кіріспе

2020 жылы Қазақстан Республикасы барша әлем сияқты COVID-19 коронавирусы пандемиясының таралуына байланысты жаңа қауіптер мен сын-қатерлерге тап болды. Бұл жаһандық экономиканың даму қарқынының төмендеуіне әкеп соқтырды, сарапшылардың пікірінше, оны қалпына келтіру кемінде 5 жылға созылады.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың көреген саясатының арқасында Қазақстанда еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуының берік негізі қаланып, әлемдік аренада лайықты беделге ие болды. Тәуелсіздік жылдары қазақстандық экономикаға 347 миллиардқа жуық АҚШ доллары тартылды.

Қазақстан Республикасының Президенті Қ.К. Тоқаевтың қазіргі саясаты экономиканың бүкіл кешенін дәйекті дамыту, азаматтардың әл-ауқатын арттыру және еліміздің халықаралық аренадағы беделін одан әрі нығайту жөніндегі нақты шараларды іске асыруға бағытталған.

Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек саласындағы мемлекеттік саясатының 2021 – 2025 жылдарға арналған негізгі бағыттары (бұдан әрі – ҚРМСНБ) Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек (бұдан әрі – ДРК) саласындағы мемлекеттік саясатын, сондай-ақ әріптес елдердің әлеуметтік-экономикалық орнықты дамуына бағытталған дамуға көмек көрсетудің 2021 – 2025 жылдарға арналған секторлық және географиялық басымдықтарын айқындайды.

ҚРМСНБ тату көршілік белдеуін қалыптастыра отырып, Қазақстанның халықаралық позициялары мен оң имиджін нығайта отырып, ұлттық мүдделерді ілгерілету, саяси және экономикалық қауіпсіздікті қорғау мақсатында әзірленген.

Бұл "Қазақстан 2050" Стратегиясына, "100 нақты қадам" Ұлт жоспарына, Қазақстан Республикасының 2020 – 2030 жылдарға арналған сыртқы саясатының тұжырымдамасына және басқа да мемлекеттік бағдарламалық құжаттарға сәйкес Қазақстанның жаһандық және өңірлік проблемаларды шешуді жақтайтынын көрсетуге мүмкіндік береді.

ҚРМСНБ Қазақстан Республикасы Президентінің 2021 жылғы 26 ақпандағы Жарлығымен айқындалған және азаматтардың амандығын арттыруды, әділ әлеуметтік саясатты, ұлттық қауіпсіздікті нығайтуды, экономикалық және сауда дипломатиясын белсенді дамытуды және басқаларды көздейтін мемлекетіміздің 2025 жылға дейінгі жалпыұлттық басымдықтарына сәйкес келеді.

ДРК ұлттық жүйесін уақытылы институцияландыру үшін 2020 жылғы желтоқсанда Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігіне (бұдан әрі – СІМ) ведомстволық бағынысты ұйым түрінде "KazAID" қазақстандық халықаралық даму агенттігі (бұдан әрі – "KazAID" агенттігі) құрылды.

Осылайша, Қазақстан жүйелі негізде халықаралық дамуға жәрдемдесу үшін дәстүрлі және жаңа донор елдердің күш-жігеріне қосылу жолында іс жүзінде маңызды қадам жасады. Халықаралық және өңірлік дамуға сын-қатерлер саны жоғары деңгейде қалғанымен, дәстүрлі донорлардың бюджеттері қысқарған кезеңде жасалу фактісін ескерсек, мұндай қадам одан да маңызды және құнды болып табылады.

2. Өңірлік және жаһандық дамудың ағымдағы сын-қатерлері

Жаһандық экономикалық және қаржылық, оның ішінде COVID-19 пандемиясынан туындаған дағдарыстың нәтижесінде көптеген елдер әлеуметтік теңсіздікке және жұмыссыздыққа тап болды, бұл шиеленіс пен қақтығыстардың өсуіне, ұйымдасқан қылмыс, халықаралық терроризм, заңсыз көші-қон және дүлей апаттар сияқты қауіптердің ұлғаюына алып келеді.

Орталық Азия мемлекеттерінің соңғы 20 жыл ішінде дәйекті прогреске қол жеткізгеніне және өңірдегі тұрақтылықтың сақталуына қарамастан, өңірдегі ағымдағы жағдай әлеуметтік-экономикалық проблемалардың қиюласуымен, заңның үстемдігі саласындағы кемшіліктермен, діни экстремизмнің, этносаралық шиеленістің және ұйымдасқан қылмыстың өсуімен сипатталады.

Көп өлшемді кедейліктің жаһандық индексінің деректері бойынша 2020 жылы 107 елде тым кедей жағдайда өмір сүретін шамамен 1,3 млрд адам, яғни 22 %-і кедейлік шегінен төмен тұрады, ал негізгі мұқтаждығы қанағаттандырылмайтын адамдардың саны одан да көп.

Өңірлік тұрақтылыққа шешілмеген шекара даулары, ортақ су ресурстарын пайдалануға және энергияға мұқтаждыққа қатысты шиеленіс, адам құқықтарының жүйелі бұзылуы, заңсыз көші-қон, есірткі құралдарының заңсыз айналымы, терроризм және ұйымдасқан қылмыстың басқа да нысандары қатер төндіреді. Мұндай үрдістер ден қоюдың тиімді шараларын тұжырымдау үшін Орталық Азияның барлық елдері тарапынан келісілген күш-жігерді талап етеді. Осы тұрғыдан Қазақстанның өңірлік экономикалық көшбасшы ретіндегі рөлі өте бағалы.

Қазақстан бейбітшілік пен тұрақтылыққа қол жеткізуге бағытталған екіжақты және көпжақты іс-қимылдарды қолдауға әзір. Инклюзивті диалогты жақтайтынына мысал ретінде Қазақстан сирияаралық келіссөздер үшін платформа ұсынады. Женева келіссөздерін толықтыратын Астана процесінің арқасында ұрыс қимылдарын тоқтатуға қол жеткізілді, босқындардың қауіпсіз қайтуына арналған шарттары бар деэскалация аймақтары құрылды.

Қазақстан бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі халықаралық күш-жігерге қомақты үлес қосуға мүмкіндік берген бірқатар аса маңызды бастамаларды ұсынды. Ең алдымен, Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңестің (бұдан әрі – АӨСШК) шақырылуын атап өткен жөн, оны құру туралы идеяны Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаев 1992 жылғы 5 қазанда БҰҰ Бас Ассамблеясының 47-ші сессиясында ұсынған болатын. Бүгінгі күні АӨСШК Азия өңіріндегі қауіпсіздік пен тұрақтылықты нығайту бойынша жетекші диалог алаңы болып табылады, оған қазірдің өзінде 27 мемлекет қатысады.

БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі бола отырып, еліміз өзінің бейбітшілік ісін жақтайтынын қуаттап, қауіпсіздікті, жаппай қырып-жою қаруын таратпауды және өңірлік ынтымақтастықты нығайту жөнінде үлкен жұмыс атқарды.

Әлемдік қоғамдастықтың жауапты мүшесі бола отырып, Қазақстан бейбітшілікке және әріптес елдердегі адам құқықтарын, қадір-қасиет пен өркендеуді ілгерілетуге жәрдемдесуге бағытталған өңірлік және ұжымдық іс-қимылдарға өз үлесін қосуды тоқтатпайды.

3. Қазақстан Республикасының халықаралық дамуға жәрдемдесуге қатысуының мақсаттары

Дамуға көмек Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының құрамдас бөлігі болып табылады.

Қазақстан Республикасының халықаралық дамуға жәрдемдесуге қатысуының мақсаттары – өңірлік және халықаралық байланыстар жүйесіне одан әрі кірігу, Қазақстан Республикасының стратегиялары мен даму бағдарламаларын табысты іске асыру үшін қолайлы сыртқы жағдайлар жасау, бейбітшілікті, өңірлік және жаһандық қауіпсіздікті нығайту, әріптес елдердің әлеуметтік-экономикалық дамуына, кедейлікті жоюға және олардың азаматтарының әл-ауқатын арттыруға, әріптес елдердің қоршаған ортаны қорғау және климатты сақтап қалу мәселелерін басым іске асыруға кезең-кезеңмен көшуіне жәрдемдесу болып табылады.

Қазақстан Республикасының әріптес елдердегі халықаралық дамуға жәрдемдесуге қатысуы тілектестіктің белгісі әрі ұлттық және өңірлік қауіпсіздікке үлес қосуы болып табылады, сондай-ақ ол біздің еліміз үшін жалпы қолайлы әлеуметтік-экономикалық әсер береді.

Қазақстан Республикасы әріптес елдердің дамуын олардың ұлттық мүдделеріне, Қазақстанмен әріптестік қатынастарына және халықаралық ахуалға сүйене отырып қолдайды. Дамуға көмек арқылы Қазақстан өңірлік ынтымақтастықты дамытуға, өңірлік проблемаларды шешу үшін көмек көрсетуге, сондай-ақ өзінің ДРК саласындағы міндеттемелерін орындауға ниетті.

4. Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмегінің қағидаттары

Қазақстан Республикасы әріптес елдерге ДРК көрсете отырып, мынадай қағидаттарды негізге алатын болады: ұлттық заңнамаға, халықаралық құқық нормаларына және Қазақстан Республикасының мүдделеріне сәйкес келуі, әріптес елдердің егемендігін, ұлттық мүдделері мен заңнамасын құрметтеу, халықаралық стандарттарға сәйкес ДРК-ні көрсету туралы және пайдалану туралы шешімдер қабылдау процесінің ашықтығы мен есепті болуы, көмектің өлшенетін нәтижелерге бағдарлануы мен ДРК жобаларының әлеуметтік және экологиялық салдарының есепке алынуы.

Қазақстан Республикасының ДРК саласындағы саясаты БҰҰ Жарғысында (1991 жыл), Сыртқы көмектің тиімділігін арттыру жөніндегі Париж декларациясында (2005 жыл), Аккра іс-қимыл бағдарламасында (2008 жыл) және Пусан қорытынды құжатында (2011 жыл), БҰҰ орнықты даму саласындағы 2030 жылға дейінгі күн тәртібінде белгіленген даму саласындағы халықаралық нормалар мен ынтымақтастық қағидаттарына негізделеді.

5. Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмегінің секторлық басымдықтары

Секторлық басымдықтар әріптес елдермен дәстүрлі қатынастарды ескереді және Қазақстан Республикасының салыстырмалы артықшылықтары, арнайы білімі, тәжірибесі мен технологиялары бар салаларға негізделеді.

Өңірлік және жаһандық дамудың ағымдағы сын-қатерлерін ескере отырып, сондай-ақ "Дамуға ресми көмек туралы" 2014 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 5-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының даму саласындағы қызметі әріптес елдің мынадай секторларына шоғырландырылатын болады: білім беру, денсаулық сақтау, табиғи ресурстарды ұтымды басқару, цифрландыру, ауыл шаруашылығы, кәсіпкерлікті қолдау, тиімді мемлекеттік басқару, адам құқықтарын қорғау, бизнес-ахуалды жақсарту және Заңда айқындалатын өзге де бағыттар.

Секторлық басымдықтар халықаралық қоғамдастықтың жалпы басымдықтарын да көрсетеді. Олардың басқа донорлармен еңбек бөлінісі процесін ескеруінің де маңызы зор. Әрбір сектордағы жобалар синергетикалық және мультипликациялық әсерді қамтамасыз ету үшін барынша өзара байланысты болуы тиіс. Белгілі бір секторлар көпжақты өзара іс-қимыл нысанында, мысалы, халықаралық ұйымдар арқылы қаржылық салым және белсенді жұмыс арқылы көмек көрсету үшін неғұрлым қолайлы.

ДРК-ның секторлық басымдықтары Заңда белгіленген. Аталған басымдықтар даму саласындағы халықаралық күн тәртібіне, Қазақстан Республикасының салыстырмалы артықшылықтарына және әріптес елдердің күтетін қажеттіліктеріне негізделген.

5.1. Тиімді мемлекеттік басқару және цифрландыру

Қазақстан Республикасы шешімдер қабылдау процестеріне жергілікті халықты тарта отырып, орталық және жергілікті деңгейлерде тиімді мемлекеттік басқаруды жақсартуға бағытталған нақты жобаларды іске асыру арқылы осы секторды дамытуды қолдайды.

"Цифрлық Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде "Цифрлық мемлекет" бағыты бойынша бүгінгі күні мемлекеттік қызметтердің 90 %-і азаматтарға онлайн режимде көрсетіледі. Елдің экономикалық дамуы цифрландырумен тікелей байланысты. Орталық Азияда цифрлық экономиканы дамыту мемлекеттердің орнықтылығын арттырып қана қоймай, өңіраралық ынтымақтастықты нығайтуға да ықпал ететін болады.

5.2. Адам құқықтарын құрметтеу

Қазақстанның дамуға көмек шеңберіндегі қызметі адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясын және осы мәселе бойынша басқа да халықаралық құралдарды іс жүзінде іске асыруға ықпал етеді. Көмек әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған нақты жобалардың арқасында гендерлік теңдікті қамтамасыз етуге бағытталатын болады.

5.3. Қоршаған ортаны және климатты қорғау

Қазақстан Республикасы дамуға көрсетілетін көмектің барлық кезеңдеріне экология саласындағы маңызды аспектілерді қосу арқылы қоршаған ортаға ерекше назар аударады. Іс-шаралар Қазақстан Республикасының ДРК жобаларының қоршаған ортаға және климаттың өзгеруіне әсерін бағалауды, жобалар нәтижелерінің орнықтылығын бағалауды және осындай бағалауды жүргізу орынды болған жағдайларда жобалардың климаттың өзгеру салдарына сезімталдығын бағалауды қамтитын болады.

Бүгінде қоршаған орта жай-күйінің нашарлауы жаһандық тұрақсыздандырушы факторға айналды. Орталық Азиядағы климаттың өзгеру нәтижелері шөлейттену, мұздықтардың еруі және кейіннен ауыз су мен суармалы су көздерінің қысқаруы сияқты проблемалық мәселелердің шиеленісуіне алып келеді. Қазақстан осы бағытта орын алып отырған проблемаларды шешу үшін өңірлік ынтымақтастықты Қазақстан Республикасының ДРК жобалары арқылы ілгерілететін болады.

5.4. Қақтығыстарға сезімтал дамуға көмек

Гуманитарлық көмекпен қатар, ДРК қалпына келтірумен, дамытумен, сондай-ақ саяси және экономикалық әріптестікпен тікелей байланысы бар қақтығыстар мен дүлей апаттар болған елдерді тұрақтандыру үшін нысаналы көмекке мүмкіндік береді.

Қазақстан Республикасының ДРК шеңберінде өткізілетін барлық іс-шаралары су ресурстарын басқару мен пайдалануға байланысты қақтығыстардың туындауын және көрсетілетін көмектен туындайтын басқа да проблемаларды болдырмау үшін әріптес елдердің барлық тиісті әлеуметтік топтарының мүдделерін қанағаттандыруға бағытталатын болады.

5.5. Сауда-экономикалық ынтымақтастық пен бизнесті дамытуға жәрдемдесу

Қазақстан Республикасы орнықты экономикалық өсу, дамушы елдердің халықаралық сауда мен әлеуметтік дамуға кірігуі әлеуметтік-экономикалық дамуды түйінді ынталандырушы болып табылатынын түсінеді.

Экономикалық даму саласында Қазақстанның орнықты іскерлік ахуал жасау бойынша тәжірибесі бар. Біздің еліміз отандық нарық пен өндірістік әлеуетті дамыту, нарықтық экономика институттарын қолдау мен сауданы дамыту үшін инфрақұрылым құру жөніндегі тәжірибесімен бөлісе алады. Қазақстан заманауи технологиялардың қолданылуын қолдады, бұл бизнес-ортаның жақсаруына әкелді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің жекеше секторға қатысты инновациялық тәсілі және қолайлы бизнес ахуал жасау жөніндегі реформалар саласындағы күш-жігердің жандандырылуы елдердің бизнесті жүргізу жеңілдігі бойынша "Doing Business" рейтингінде Қазақстан позициясының өсуіне ықпал етті, онда Қазақстан 2020 жылы 190 мемлекеттің арасынан 25-ші орынды иеленді.

5.6. Ауыл шаруашылығы саласындағы ынтымақтастықты дамытуға жәрдемдесу

Ауыл шаруашылығы жетекші бидай өндірушілердің қатарына кіретін Қазақстан экономикасының маңызды саласы болып табылады. Біздің еліміз тиісті ауыл шаруашылығы технологиялары мен орнықты агроөнеркәсіп кешенін жүргізу және қолайлы ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру практикаларын қолдану бойынша өз тәжірибесімен бөлісе алады. Қазақстанның фермерлікті дамыту, жаңа жұмыс орындарын ашу, табыстың неғұрлым жоғары деңгейін және ауылдық жерлерде неғұрлым жоғары тұрмыс сапасын қамтамасыз ету мақсатында осы саладағы кәсіпкерлікті дамыту бойынша да тәжірибесі бар.

6. Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек саласындағы қызметі

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (бұдан әрі – ЭЫДҰ) Дамуға жәрдемдесу комитетінде (бұдан әрі – ДЖК) "Шақыртылған" мәртебесін алған күнінен бастап соңғы алты жыл ішінде Қазақстан Республикасының ДРК саласындағы қызметін талдай отырып, ДРК ұлттық жүйесі аса маңызды екі бағытта дамығанын атап өтуге болады:

1) әлеуметтік сектор, атап айтқанда, білім беру, денсаулық сақтау, мемлекеттік басқару және азаматтық қоғам, сондай-ақ қақтығыстарды шешу және қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында;

2) тауар түріндегі көмек.

Қазақстан Республикасы ұсынатын жинақталған статистикалық есеп жыл сайын дәстүрлі донорлармен қатар, ЭЫДҰ-ның веб-парақшасында сондай-ақ ДЖК-ның даму саласындағы ынтымақтастық туралы жыл сайынғы есебінде жарияланады.

Тәуелсіздік жылдары Қазақстан Орталық Азия елдеріне, Ауғанстанға және басқа да дамушы елдерге 600 млн АҚШ долларына жуық сомаға әрқилы көмек түрлерін ұсынды. Қаражат әлеуметтік-экономикалық дамуға, сондай-ақ мектептер, ауруханалар, көлік инфрақұрылымының объектілерін салуға бағытталды. Әріптес елдерде білім беру бағдарламалары мен тиісті стипендиялар бөлу арқылы адами капиталды дамытуға ерекше назар аударылды.

Қазақстандағы БҰҰ Даму бағдарламасымен (бұдан әрі – БҰҰДБ) және "МАШАВ" Халықаралық ынтымақтастық жөніндегі Израиль агенттігімен тығыз өзара іс-қимыл жасай отырып, 2017 жылғы сәуірде Алматы және Нұр-Сұлтан қалаларында Орталық Азиядағы әріптес елдер үшін қазақстандық ДРК пилоттық жобасы (Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан және Түрікменстан өкілдеріне арналған ауыл шаруашылығы саласындағы ғылыми-практикалық семинар) іске асырылды.

2017 – 2018 жылдары БҰҰДБ – Жапония Траст қорының қолдауымен және қаржыландыруымен "Қазақстанға ДРК саласында Ауғанстанмен ынтымақтастықта жәрдемдесу" жобасы іске асырылды. Жоба шеңберінде бюджеттік басқару саласындағы мемлекеттік қызметші ауған әйелдерінің әлеуетін арттыру жөніндегі, сондай-ақ ана мен бала денсаулығын сақтау жөніндегі іс-шаралар өткізілді. Қазақстандық тараптың жобаға қатысуы мемлекеттік басқару және денсаулық сақтау саласында тәжірибе мен білім беру түрінде техникалық көмек нысанында жүзеге асырылды.

Жобаның бірегейлігі – онда мемлекеттік басқару және денсаулық сақтау саласындағы ауған мамандарының әлеуетін арттырумен қатар, ДРК желісі бойынша Қазақстанның мемлекеттік органдары қызметкерлерінің сарапшылық әлеуетін дамыту да көзделгенінде болды. 2017 – 2018 жылдары Қазақстан Республикасының министрліктері мен ведомстволарының өкілдері ДРК жобаларын іске асырудағы практикалық тәжірибені зерделеу үшін JICA-ның Жапониядағы, Тәжікстандағы және Қырғызстандағы тренингтеріне қатысты. Қазақстанның мемлекеттік органдарының өкілдері ДРК ұлттық жүйесін қалыптастыру бойынша Қазақстан Республикасында жүргізіліп жатқан жұмыс тұрғысынан болашақ қазақстандық ДРК жобаларын іске асыру жөнінде құнды практикалық дағдылар алды.

ДРК-ның жалпы көлемі (жиынтық көлемі де, неғұрлым аз дамыған елдерге бөлінетін көлемі де) 2018 – 2019 жылдар кезеңінде Қазақстан Республикасының жалпы ұлттық кірісіне проценттік қатынаста орта есеппен 0,02 % – 0,03 %-ті құрады. Қазақстан Республикасының ДРК-сын қаржыландыру Заңда көрсетілген көздерге сәйкес жүзеге асырылатын болады.

Жалпы, бұл деректер жаңа донор ретінде ел өзінің халықаралық міндеттемелерін орындайтынын және өңір мен әлемде қалыптасқан жағдайға байланысты көмек көлемін біртіндеп ұлғайта алатынын көрсетеді.

7. БҰҰ-ның Орнықты даму мақсаттарына қол жеткізу үшін Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек шеңберіндегі қызметі

ҚРМСНБ Пусандағы Сыртқы көмектің тиімділігін арттыру жөніндегі жоғары деңгейдегі форумның (2011 жылғы желтоқсан) экономикасы өтпелі серпінді дамушы елдер қатарынан жаңа донорлардың қатысуының, олардың дамуға көмек көрсетуінің және БҰҰ Бас Ассамблеясында (2015 жылғы қыркүйек) қабылданған Орнықты даму мақсаттарына (бұдан әрі – ОДМ) қол жеткізудің маңыздылығы туралы қорытындыларының өзектілігін де көрсетеді. БҰҰ-ның орнықты даму саласындағы 2030 жылға дейінгі кезеңге арналған күн тәртібінде мемлекеттік, азаматтық, жеке және академиялық секторлардың қатысуымен дамушы әлемдегі жоқшылықты жоюға және теңсіздікті қысқартуға басты назар аударылады.

БҰҰ-ның орнықты даму саласындағы 2030 жылға дейінгі күн тәртібі көптеген аспектілерде Қазақстанның ДРК саласындағы күш-жігерімен үйлеседі және Ауғанстанда, Орталық Азияда және одан тыс жерлерде оларға қол жеткізу, сондай-ақ ОДМ-ге қол жеткізудегі прогресті мониторингтеу мен бағалау үшін сендірерлік саяси негіз бола алады.

Қазақстан БҰҰ-ның 2030 жылға дейінгі кезеңге арналған күн тәртібінің толық жүзеге асырылуына ерекше назар аударады. Қазақстан өңірлік және халықаралық деңгейлерде ОДМ қол жеткізу жөніндегі жұмысты белсенді жүргізуде.

2020 жылы ОДМ бойынша прогресс индексінде (Sustainable Development Goals Index) Қазақстан 2019 жылмен салыстырғанда 77-шіден 65-ші орынға көтеріліп және ықтимал 100 баллдан 71,1 балл жинап, өзінің позицияларын 12 тармаққа жақсартты.

2019 жылғы шілдеде Нью-Йорк қаласында БҰҰ-ның жоғары деңгейдегі саяси форумында Қазақстан алғаш рет ОДМ-ге қол жеткізуде ДРК бойынша индикаторлардың орындалғаны туралы Ерікті ұлттық шолуды (бұдан әрі – ЕҰШ) жариялады. 2022 жылы екінші ЕҰШ-ты қорғауға дайындық ОДМ ұлттық индикаторларына қол жеткізу жөніндегі жұмысты жандандыруға оң ықпал етеді.

ОДМ іске асыру мақсатында 2019 жылы ҚР Президенті Қ.Тоқаев ресми ашқан халықаралық ұйымдар ғимараты базасында Орталық Азия өңірі мен Ауғанстан үшін Алматы қаласында ОДМ бойынша БҰҰ Орталығын ашу жөнінде өңірлік деңгейде жұмыс жүргізілуде.

Еуразиядағы аса ірі транзиттік-көліктік аумақтардың бірі бола отырып, Қазақстан Еуразиялық экономикалық одақтың мүшесі және "Бір белдеу, бір жол" бағдарламасын іске асыру шеңберіндегі сенімді әріптес ретінде трансқұрлықтық сауданы ілгерілетуде түйінді рөл атқаратын болады.

8. Дамуға ресми көмекті жоспарлау және әкімшілендіру

8.1. Көмек көлемдерін жоспарлау және даму мақсаттарына арналған қаржыландыру

СІМ ДРК саласындағы уәкілетті орган ретінде ДРК іс-шараларының жоспарын, сондай-ақ Халықаралық ұйымдарға ДРК-ге ерікті жарналарды төлеу жоспарын бекітеді және оны іске асыруды жүзеге асырады.

ДРК шеңберінде көрсетілетін көмек көлемдерін жоспарлауды СІМ Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрінің 2015 жылғы 6 ақпандағы № 11-1-2/42 бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың ДРК саласындағы өзара іс-қимыл жасау қағидаларына сәйкес мемлекеттік органдардан, өзге де ұйымдардан түсетін жобалық ұсыныстар негізінде жүзеге асыратын болады.

Халықаралық донор ұйымдармен ынтымақтастық шеңберінде СІМ жобалық ұсыныстар тізімін донор ұйымдардың қарауына жібереді. Қызығушылық туындаған жағдайда, донор ұйым қаржыландыруды өзіне алуы мүмкін.

8.2. Жобаларды басқару жүйесі

Қазақстан Республикасының ДРК жүйесі ДРК тиімді және нәтижеге бағдарланған басқарудың жалпыға бірдей қабылданған стандарттары негізінде жұмыс істейтін болады, олар мысалы, ДЖК стандарттары сияқты ДРК саласында халықаралық озық тәжірибе мен рәсімдерге негізделеді.

ДРК жобаларын тиімді басқару үшін жобалық циклді басқару жүйесі пайдаланылатын болады. Атап айтқанда, СІМ екіжақты даму жобалары үшін жобалау циклінің әдіснамасын әзірлейді. Әдіснамада жобалау циклінің барлық кезеңдеріндегі қадамдар, оның ішінде жобаларды бағдарламалау, айқындау, қалыптастыру, іске асыру және бағалау сипатталатын болады. Құжатта жобалау циклінің әрбір кезеңі айқындалып, жекелеген қатысушылар орындауы тиіс рәсімдер белгіленеді, сондай-ақ жобаларда пайдаланатын құжаттарға қойылатын талаптар көзделетін болады.

8.3. Дамуға ресми көмек жобаларының тиімділігін мониторингтеу және бағалау

Жобаларды, секторлар мен бағдарламаларды бағалаумен нәтижеге бағдарланған дәйекті шолу және мониторинг ДРК жобаларын одан әрі тиімді ұйымдастыру жөніндегі білікті шешімдерді басқаруға және қабылдауға арналған негізгі құралдар болып қала береді. Мониторинг және бағалау нәтижелері Қазақстан Республикасының әріптес елдермен, сондай-ақ жұртшылықпен өзара жауапкершілік пен ашық әріптестікті дамыту және тереңдету саласындағы ынтымақтастығының сапасын одан әрі арттыруға ықпал ететін болады.

Дамуға көмек жобаларының мониторингін СІМ Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінің, Қазақстан Республикасының тиісті мемлекеттік органдарының және ДРК саласындағы ұлттық оператордың көмегімен жүзеге асыратын болады.

Бағалау Қазақстан Республикасының ДРК жүйесінің ерекшелігіне бейімделген халықаралық стандартталған әдістер негізінде жүргізіледі. Даму саласындағы ынтымақтастықтың институционалдық құрылымы шеңберінде бағалау жүргізу үшін негізгі жауапкершілік СІМ-ге жүктеледі.

9. Дамуға ресми көмек саласындағы жекеше сектордың рөлі

Жекеше сектордағы халықаралық үрдістерді – әріптес елдердің әлеуметтік-экономикалық дамуына, кәсіпкерлікті дамытуға және жұмыс орындарын құруға жеке инвестициялардың ықпалын ескере отырып, сондай-ақ ұлттық экономикалық мүдделерді назарға ала отырып, жекеше секторды дамуға көмекке тартуға жәрдемдесу маңызды.

Мысалы, Жапонияның тәжірибесінен: жапондық ірі холдингтер мен кәсіпкерлік одақтар ДРК көрсетудің барлық кезеңдеріне белсенді қатысады. Тиісінше, ДРК жапондық жобалары көбінесе отандық бизнестің мүдделерін ілгерілетуге бағытталған. ДРК көрсетудің барлық кезеңдерінде бизнестің қатысуының жоғары дәрежесі ҚХР-да да байқалады. Бизнес мемлекеттік-жекешелік әріптестік қағидаттарында жобалардың тең инвесторы ретінде әрекет ете алады. Германияда 1999 жылдан бері дамушы елдерде мемлекеттік-жекешелік неміс жобаларының іске асырылуын ынталандыратын Мемлекеттік және жекеше сектордың әріптестік қоры (Public-private partnerships facility) жұмыс істейді.

Жалпы, бірқатар елдерде, мысалы, АҚШ пен Канадада бизнес ДРК шеңберінде іске асырылатын жобаларды жеткізушілер мен орындаушылар ретінде белсенді түрде тартылады.

10. Дамуға ресми көмектің экономикалық дипломатиядағы рөлі

Мемлекет міндеттерін және Қазақстан Республикасының басқа да стратегиялық бағдарламалық құжаттарын іске асыру аясында экономикалық дипломатияны күшейтуге бағдар СІМ жұмысы үшін басымдыққа айналды.

Экономикалық дипломатия шетелдік үкіметтердің, сондай-ақ халықаралық ұйымдардың саяси және нормативтік шешімдеріне ықпал етуге арналған. Бұл халықаралық қақтығыстардың көптеген себептерін шешу үшін сауда мен инвестициялардың шеңберінен шығады.

Қазақстанның экономикалық дипломатиясында көпжақты экономикалық ынтымақтастыққа, әсіресе, еліміздің мүдделері қорғалатын алаңдарда халықаралық донор және қаржы ұйымдарымен жұмыс істеуге үлкен рөл беріледі.

11. Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмек саласындағы ынтымақтастығының форматы

11.1. Екіжақты ынтымақтастық

Дамуға көмектің екіжақты нысаны сыртқы саясат құралы және сонымен бірге Қазақстан Республикасының ДРК және оның халықаралық деңгейдегі қызметінің әлеуетін арттыру тәсілі ретінде маңызды рөл атқарады, Қазақстан Республикасына әріптес елдермен стратегиялық ынтымақтастықты дамытуға және өзінің өңірдегі позицияларын нығайтуға көмектеседі. Қазақстан субъектілері көрсететін екіжақты көмек Қазақстан Республикасының ДРК ел ішінде қолдауды қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады, өйткені оның нәтижелері Қазақстан жұртшылығы үшін неғұрлым анық болып табылады.

11.2. Көпжақты ынтымақтастық

Даму мақсаттарындағы көпжақты ынтымақтастық Қазақстан Республикасына өз тәжірибесін (даму мақсаттарындағы екіжақты ынтымақтастық тәжірибесін қоса алғанда) пайдалануға және мүдделердің халықаралық деңгейде ескерілуіне мүмкіндік береді. Қазақстан Республикасының ДРК 70 %-ке жуығы көпжақты арналар арқылы дамушы елдерге көмекке бағытталады.

Қазақстан Республикасы өзінің ұлттық тәжірибесі мен мақсаттарын жекелеген халықаралық ұйымдарда белсенді, жан-жақты және дәйекті түрде ілгерілететін болады. Барлық тиісті министрліктермен, үкіметтік емес ұйымдармен, жеке сектормен, жергілікті билік органдарымен, білім беру мекемелерімен және т.б. консультацияларда стратегиялық және саяси позициялар айқындалатын болады. Үйлестіру Қазақстан Республикасының сыртқы саясатын дамыту, оны тиімді әрі пәрменді түрде пайдалану мақсаттарында басымдықтарға сәйкес және көпжақты ынтымақтастыққа бөлінетін қаржыландыруды қамтамасыз етуге бағытталатын болады.

Даму мақсаттарында көпжақты ынтымақтастықты жүзеге асыру шеңберінде Қазақстанның күш-жігері халықаралық ұйымдармен әріптестік қатынастарға шоғырландырылатын болады. Бүгінгі күні жинақталған тәжірибе негізінде Қазақстан Республикасы өзінің халықаралық даму саласындағы күш-жігерін (тиісті қаржы және адами ресурстарды қоса алғанда) ең алдымен, БҰҰДБ-ға, Азық-түлік және ауыл шаруашылығы ұйымына (ФАО), Дүниежүзілік азық-түлік бағдарламасына (ДАБ) және БҰҰ еріктілеріне (БҰҰЕ) жұмсайды. Бұл платформалар ҚР-ға отандық ұйымдар үшін БҰҰ бағдарламаларын іске асыруға қатысу мүмкіндіктерін қоса алғанда, өзінің ұлттық тәжірибесін барынша тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Қазақстан Республикасының жаһандық диалогқа қатысуының және ДРК саласындағы үйлестірудің маңыздылығын ескере отырып, Қазақстанның "шақырылған" ресми мәртебесі бар (2015 жылғы шілдеден бастап) ЭЫДҰ ДЖК-мен ынтымақтастықты тереңдету мәселесі қызметтің басым бағыттарының бірі болып табылады. Қазақстан үшін ЭЫДҰ-мен ынтымақтастық стратегиялық басымдық болып табылады және негізгі – әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру мақсатына сай келеді.

Қазақстанның жекелеген халықаралық ұйымдарға қатысуы, ең алдымен, нақты бағдарламаларды қаржылық қолдауды (нысаналы қаржыландыру) немесе нысаналы қорларға жарналарды қамтитын болады. Қазақстан Республикасы осы ұйымдардың жұмыс істеуі үшін негізгі бюджеттердің сындарлы маңыздылығын көрсету үшін жекелеген халықаралық ұйымдар мен халықаралық қаржы мекемелерінің негізгі бюджеттеріне жарналар енгізуді (негізгі қаржыландыру) жалғастырады.

Қазақстан Республикасы ұлттық сарапшыларды жекелеген мекемелерге іссапарға жіберуді немесе олардың осы құрылымдарға тікелей қатысуын қоса алғанда, халықаралық ұйымдардың шешімдер қабылдауы мен қазақстандық сарапшылардың, үкіметтік емес ұйымдардың, коммерциялық компаниялар мен басқа да ұйымдардың тәжірибесін пайдалану процестеріне де қатысатын болады.

Қазақстан көпжақты алаңдарда, даму мақсатындағы ынтымақтастық құралдарын қолдайтын болады, олар жоқшылықтың ауқымымен теңсіздікті қысқартуға тиімді және айқын үлес қосады. Бұл, атап айтқанда, техникалық көмек, жергілікті әлеуетті ұлғайту, тәжірибе алмасу және білім мен тәжірибе беру.

12. Географиялық басымдықтар

ДРК географиялық басымдықтары өңірлік ахуал мен дамуға жәрдемдесу саласындағы әлемдік күн тәртібіне және елдің мүмкіндіктеріне сүйене отырып айқындалады. Жалғасып келе жатқан әлеуметтік-экономикалық проблемаларға, діни экстремизмге, этносаралық шиеленіске және ұйымдасқан қылмыстың өсуіне байланысты өңірдегі ағымдағы жағдайды назарға ала отырып, дамуға көмек көрсетудің географиялық басымдықтары ретінде Орталық Азия елдері мен Ауғанстан басты назарда қала береді.

Бұл ретте, қазақстандық ДРК-ны дамыту саласында барынша синергетикалық әсерге қол жеткізу үшін Қазақстан Республикасының қызметі Оңтүстік Кавказға, Африкаға, Латын Америкасына, шағын аралдардағы дамушы мемлекеттерге, неғұрлым аз дамыған елдерге, теңізге шығатын жолы жоқ елдерге, сондай-ақ басқа өңірлерге де бағдарлануы мүмкін.

Аталған елдер үшін Заңда және одан туындайтын заңға тәуелді актілерде көзделгендей ДРК іс-шараларының жоспары әзірленетін болады.

13. Қазақстан Республикасының дамуға ресми көмегінің тетіктері

Дамуға ресми көмектің нысандары мен жобалары

ДРК мына нысандарда жүзеге асырылады:

1) халықаралық гранттар;

2) экономиканың басым секторларында жаңа объектілерді құру (салу) не бар объектілерді реконструкциялау;

3) жеңілдетілген шарттардағы кредиттер;

4) ДРК-ге халықаралық ұйымдарға ерікті жарналар;

5) әріптес елдермен бірлескен қорлар құру;

6) техникалық көмек;

7) ДРК саласындағы халықаралық шарттар мен басқа да міндеттемелер шеңберінде Қазақстан Республикасы қабылдаған өзге де нысандар.

ДРК жобасы – әріптес елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның азаматтарының әл-ауқатын жоғарылатуға жәрдемдесуге бағытталған іс-шаралар кешені.

Жобалар, семинарлар мен консультациялар өткізу, ноу-хау беру, экономиканың басым секторларындағы инфрақұрылымдық объектілердің жаңаларын салу немесе қолданыстағыларын реконструкциялау арқылы техникалық көмек түрінде іске асырылады.

14. Ашықтық және есептілік

ДРК саласында көрсетілетін көмектің ашықтығы пен есептілігі ЭЫДҰ стандарттарына және Заңға сәйкес жүзеге асырылатын болады. СІМ халықаралық даму мақсаттарына арналған мемлекеттік шығыстар бойынша жыл сайынғы егжей-тегжейлі есептерді СІМ және ЭЫДҰ ДЖК сайттарында жариялайтын болады. Есептілік пен ашықтық әріптес елдерден де күтіледі.

СІМ Қазақстан Республикасының Үкіметіне ДРК саласындағы жобалардың іске асырылу барысы туралы жыл сайынғы негізде есеп беретін болады. "KazAID" агенттігі және желілік министрліктер СІМ-ге оның сұратуы бойынша есептер ұсынатын болады.

Қазақстан Республикасының ДРК басқа ведомстволардың, ҮЕҰ-дардың, бизнестің, ғылыми топтардың, сондай-ақ басқа да мүдделі тараптардың қатысуымен жария талқылау үшін ашық болып табылады.

Дамуға көмек туралы барлық тиісті ақпарат ДРК мәселелеріне арналған арнайы веб-сайтта жарияланатын болады, оған ДРК саласындағы ұлттық оператор әкімшілік етеді.

15. Жұртшылықты хабардар ету

Қоғамдық және саяси қолдау Қазақстан Республикасының ДРК тиімді қызметі мен осы саладағы сандық және сапалық өзгерістерге қол жеткізу үшін маңызды алғышарт болып табылады. Қаржыландыру көздері мен білімге қол жеткізуге қоғамдық қолдау да оң ықпал етуі мүмкін. ДРК туралы жұртшылықтың хабардар болуын арттыру маңызды міндет болып табылады, өйткені ол ниеттестік сезімін дамытады және ел ішінде тұтыну мен өндірістің орнықты модельдерін дамытуға, сондай-ақ жалпы жаһандық теңсіздікті қысқартуға және қоршаған ортаны қорғауды күшейтуге ықпал етеді.

СІМ мен ДРК саласындағы ұлттық оператор жұртшылықтың хабардар болуын арттыру жөніндегі іс-шараларды; тиісті құжаттар мен жарияланымдар шығаруды, веб-сайтты пайдалануды, журналистермен жұмысты және конференцияларды, семинарларды, көрмелерді және т.б. ұйымдастыруды жүзеге асыратын болады.

Әріптес елдерде Қазақстан Республикасының донор ретіндегі рөлі туралы хабардар болуды арттыру тағы бір маңызды фактор болып табылады. Бұл тұрғыдан Қазақстан Республикасының әріптес елдердегі шетелдік мекемелеріне ерекше рөл беріледі.

16. Кадрлық қамтамасыз ету

Қазақстан Республикасы ДРК-ге жұмсайтын қаражат көлемін тиімді пайдалану және осы құжатта негізделетін міндеттердің кең спектрін орындау үшін тиісті кадрлық қамтамасыз ету қажет.

ДРК саласындағы пилоттық жобаларды іске асыру шеңберінде Жапония Халықаралық ынтымақтастық агенттігімен (JICA), БҰҰДБ-мен, АҚШ Халықаралық даму жөніндегі агенттігімен (USAID), Германия Халықаралық ынтымақтастық жөніндегі қоғамдастығымен (GIZ) және басқа да халықаралық донор ұйымдармен ынтымақтастықта ДРК мәселелері бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдары өкілдерінің әлеуетін арттыруға бағытталған іс-шаралар сериясы ұйымдастырылды.

Қазақстан Республикасының әріптес елдердегі шетелдік мекемелері тиісті жобаларды айқындау және әзірлеу, сондай-ақ олардың іске асырылуын мониторингтеу жөніндегі маңызды міндеттерді орындайды. Осыған байланысты ДРК саласында Қазақстан Республикасының шетелдік мекемелері қызметкерлерінің кадрлық әлеуетін, оның ішінде тиісті жергілікті кадрларды жалдау жолымен ұдайы арттырып отыру қажет.