О некоторых вопросах реализации Соглашения об инвестициях по созданию сети демонстрационных ферм и строительству завода по производству современных систем орошения и управления урожайностью сельскохозяйственных культур в Казахстане с компанией "VALLEY KUSTO GB BV"

Постановление Правительства Республик Казахстан от 26 октября 2021 года № 768

В целях реализации Соглашения об инвестициях по созданию сети демонстрационных ферм и строительству завода по производству современных систем орошения и управления урожайностью сельскохозяйственных культур в Казахстане с компанией "VALLEY KUSTO GB BV" от 12 января 2021 года (далее – Соглашение об инвестициях) Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Определить уполномоченными финансовыми институтами по финансированию сельскохозяйственных товаропроизводителей (далее – уполномоченные финансовые институты) следующие лизинговые компании:

1) товарищество с ограниченной ответственностью "Water Management Leasing" (2000 единиц механизированных оросительных машин);

2) товарищество с ограниченной ответственностью "QZQ Finance" (1000 единиц механизированных оросительных машин);

3) товарищество с ограниченной ответственностью "Jetisy Invest" (1000 единиц механизированных оросительных машин).

2. Уполномоченным финансовым институтам (по согласованию), указанным в пункте 1 настоящего постановления, в установленном законодательством порядке обеспечить заключение Соглашения о поставке в общем количестве 4000 единиц механизированных оросительных машин с компанией "Valley Kusto Kazakhstan Ltd." в соответствии с условиями Соглашения об инвестициях.

3. Утвердить прилагаемый План действий по обеспечению бюджетного финансирования акиматов областей и уполномоченных финансовых институтов в целях реализации Соглашения об инвестициях (далее – План действий).

4. Министерству сельского хозяйства Республики Казахстан, Министерству финансов Республики Казахстан, акиматам Акмолинской, Актюбинской, Алматинской, Атырауской, Восточно-Казахстанской, Жамбылской, Западно-Казахстанской, Карагандинской, Костанайской, Кызылординской, Мангистауской, Павлодарской, Северо-Казахстанской и Туркестанской областей обеспечить своевременное исполнение Плана действий.

5. Министерству сельского хозяйства Республики Казахстан, акиматам областей, указанным в пункте 4 настоящего постановления, ежеквартально к 10 числу месяца, следующего за отчетным периодом, представлять информацию об исполнении Плана действий в Министерство национальной экономики Республики Казахстан.

6. Министерству национальной экономики Республики Казахстан ежеквартально к 30 числу месяца, следующего за отчетным периодом, представлять сводную информацию об исполнении Плана действий в Правительство Республики Казахстан.

7. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания, за исключением пункта 3 настоящего постановления, который вводится в действие после подписания Соглашения о поставке.

Премьер-Министр Республики Казахстан

А. Мамин

Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 26 октября 2021 года № 768

План действий
по обеспечению бюджетного финансирования акиматов областей и уполномоченных финансовых институтов в целях реализации Соглашения об инвестициях по созданию сети демонстрационных ферм и строительству завода по производству современных систем орошения и управления урожайностью сельскохозяйственных культур в Казахстане с компанией "VALLEY KUSTO GB BV"

Глава 1. Общие положения

Основные понятия, используемые в настоящем Плане действий:

1) Соглашение об инвестициях – Соглашение об инвестициях по созданию сети демонстрационных ферм и строительству завода по производству современных систем орошения и управления урожайностью сельскохозяйственных культур в Казахстане, заключенное между Министерством сельского хозяйства Республики Казахстан и компанией "VALLEY KUSTO GB BV" 12 января 2021 года;

2) уполномоченные финансовые институты – товарищество с ограниченной ответственностью "Water Management Leasing", товарищество с ограниченной ответственностью "QZQ Finance", товарищество с ограниченной ответственностью "Jetisy Invest" или любой их правопреемник либо любое иное лицо, определенное Правительством Республики Казахстан как финансовый институт, ответственный за подписание и реализацию Соглашения о поставках на условиях, определенных в Соглашении об инвестициях;

3) компания – под компанией понимается не только "VALLEY KUSTO GB BV", но также ее дочерняя компания/компании, которая/которые будет создана/будут созданы на территории Республики Казахстан с целью реализации инвестиционного проекта в соответствии с Соглашением об инвестициях;

4) механизированные оросительные машины/оборудование – механизированное ирригационное оборудование, представляющее собой часть линейки торговой марки "Valley", предназначенное для полива сельскохозяйственных культур и представленное комплексом оборудования, включая насосы, системы подачи воды, моторы, приводящие в движение систему, поливальные шланги со спринклерами и систему управления;

5) единица оборудования – механизированная оросительная машина, которая должна состоять как минимум из восьми пролетов и выбираться на усмотрение субъекта агропромышленного комплекса/фермера;

6) подготовительные работы – работы, которые необходимо выполнить для подготовки инфраструктуры для последующего запуска и эксплуатации механизированных оросительных машин, включая, но не ограничиваясь, следующими работами: организация подъездных путей, обеспечение электроэнергией, прокладка каналов или труб для подвода воды, закупка (при необходимости) и монтаж насосного оборудования, прочие необходимые работы, а также закупка и монтаж прочего оборудования, необходимого для функционирования механизированных оросительных машин на земельном участке субъектов агропромышленного комплекса /фермеров;

7) Соглашение о поставке – Соглашение о поставке 4000 единиц механизированных оросительных машин, которое должно быть заключено между уполномоченными финансовыми институтами и компанией "Valley Kusto Kazakhstan Ltd." в соответствии с условиями Соглашения об инвестициях;

8) План действий – План действий по обеспечению бюджетного финансирования акиматов областей и уполномоченных финансовых институтов в целях реализации Соглашения об инвестициях;

9) субъекты агропромышленного комплекса (далее – субъекты АПК/фермеры) – физические и юридические лица, осуществляющие деятельность в агропромышленном комплексе;

10) авансовый платеж – сумма предоплаты, подлежащая уплате уполномоченными финансовыми институтами в пользу компании, за не заказанную единицу оборудования в каждый конкретный год в соответствии с графиком поставки и условиями Соглашения об инвестициях и Соглашения о поставке;

11) Правила инвестиционного субсидирования – Правила субсидирования по возмещению части расходов, понесенных субъектом агропромышленного комплекса, при инвестиционных вложениях, утвержденные приказом исполняющего обязанности Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 23 июля 2018 года № 317 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 17320);

12) авансирование инвестиционных субсидий – авансовое предоставление государством инвестиционных субсидий в размере не менее 50 % от стоимости оборудования на проведение подготовительных работ субъектами АПК/фермерами для использования в качестве первоначального взноса (софинансирования) при предоставлении кредита на проведение подготовительных работ и/или приобретение оборудования в лизинг;

13) сельскохозяйственный товаропроизводитель (далее - СХТП) – физическое или юридическое лицо, занимающееся производством сельскохозяйственной продукции;

14) МСХ РК – Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан;

15) МИО/акимат/акиматы – акиматы Акмолинской, Актюбинской, Алматинской, Атырауской, Восточно-Казахстанской, Жамбылской, Западно-Казахстанской, Карагандинской, Костанайской, Кызылординской, Мангистауской, Павлодарской, Северо-Казахстанской, Туркестанской областей совокупно или каждый акимат в отдельности;

16) поверенный агент – социально-предпринимательская корпорация или иное юридическое лицо, уполномоченное акиматом на исполнение функций поверенного агента;

17) револьверный кредит – возобновляемый кредит, который предоставляется в пределах установленного лимита задолженности и сроков погашения в любое время, автоматически без дополнительных переговоров между сторонами кредитного соглашения.

Глава 2. Анализ текущей ситуации

В настоящее время Казахстан располагает резервом возобновляемых источников воды около 100 км³. При этом Казахстан является страной с высоким уровнем водного стресса и в засушливые годы испытывает дефицит воды в засушливых регионах. Согласно прогнозам Всемирного Банка, в связи с изменением климата уже к 2030 году объем доступной воды сократится до 72 км³, что окажет значительное влияние на экономику страны.

Основными потребителями водных ресурсов являются сельское хозяйство – 66 % и промышленность – 34 %.

По данным Главного управления водохозяйственных систем и сооружений Министерства мелиорации и водного хозяйства Казахской ССР площадь орошаемых земель в 1989 году составляла 2,3 млн га, из которых 664 тысячи га орошалось дождевальными установками, поверхностный полив применялся на территории 1,7 млн га. На сегодняшний день площадь орошения в Казахстане составляет 1,57 млн га, при этом площадь под водосберегающими технологиями орошения составляет 248,5 тысячи га, из которых 176,2 тысячи га – дождевание, 72,2 тысячи га – капельное орошение. Неравномерная обеспеченность регионов водой, существующие проблемы с ирригационной инфраструктурой, высокие потери воды (около 36 %), устаревшие методы орошения являются причинами низкой эффективности использования воды в сельском хозяйстве и нерационального использования водных ресурсов.

Рисунок 1. Распределение водных ресурсов по регионам Казахстана.

Рисунок 2. Динамика внедрения водосберегающих технологий орошения в Казахстане

Источник: МСХ РК

Таблица 1. Площадь орошения водосберегающими технологиями по состоянию на 2021 год, га

Область	Дождевание	Капельное орошение	ВСТ
Акмолинская	29600		29600
Актюбинская	20900	600	21500
Алматинская	8300	12000	20300
Атырауская	940	3170	4110
Восточно-Казахстанская	9700	700	10400
Жамбылская	12000	28000	40000
Западно-Казахстанская	2900	936	3836
Карагандинская	23700		23700
Костанайская	5780	322	6102
Кызылординская	90	3	93
Мангистауская	71	863	934
Павлодарская	57085	691	57776
Северо-Казахстанская	2220	230	2450
Туркестанская	3000	24715	27715
Итого	176286	72230	248516

Источник: МСХ РК

Согласно планам по развитию орошаемого земледелия до 2030 года планируется увеличить площадь орошаемого земледелия до 3 млн га, что связано с растущей потребностью в кормовых ресурсах для развития животноводства, а также повышения эффективности деятельности в растениеводстве в целом.

Основными регионами, выращивающими сельскохозяйственные культуры на орошении, являются Туркестанская (34 %), Жамбылская (22 %), Алматинская (19 %) и Кызылординская (16 %) области. На остальные области Казахстана приходится только 9 % орошаемых площадей (таблица 2). В структуре орошаемых площадей большую часть занимают кормовые культуры (35 %), хлопок (12 %), кукуруза (10 %), рис (9 %), масличные (8 %), овощи (7 %) и бахчевые (7 %).

Таблица 2. Убранная площадь культур на орошении в разрезе регионов в 2020 году, тысячи га

Культура	Туркестанская область	Жамбылская область	Алматинская область	Кызылординская область	Другие области	Всего
Корма	123,7	173,7	27,6	58,3	43,8	427,1
Вата	125,9					125,9
Кукуруза	41,9	17,4	53,4	0,4	4,0	117,1
Рис	3,8		8,9	89,4		102,1
Масло	3,1	9,4	52,2	5,6	3,1	73,4
Дыня	60,6	14,3	1,3	1,5	1,5	79,2
Овощи	30,1	32,6	5,7	0,2	11,0	79,6
Другие	54,6	20,6	70,8	10,2	54,4	210,6
Итого	443,7	268,0	219,9	165,7	117,7	1214,95

Источник: Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам.

Внедрение водосберегающих технологий орошения, таких как дождевание, капельное орошение и другие водосберегающие технологии позволяет значительно сократить объем потребляемой воды, при этом увеличив выход сельскохозяйственной продукции с единицы гектара площади.

Настоящий План действий определяет комплекс мер, направленных на реализацию внедрения водосберегающих технологий в Казахстане, что позволит достичь следующих целей:

1) повысить эффективность использования воды в сельском хозяйстве;

2) повысить урожайность в растениеводстве и увеличить добавленную стоимость полученной продукции с единицы площади орошаемого земледелия;

3) повысить доступность воды в вододефицитных регионах страны;

4) снизить зависимость от погодных условий и устранить риски потери урожая от засухи.

Глава 3. Механизм финансирования в соответствии с условиями Соглашения об инвестициях и Соглашения о поставке

В соответствии с условиями Соглашения об инвестициях Правительство Республики Казахстан приняло на себя обязательства обеспечить 100 % финансирование закупа 4000 единиц оборудования в течение 10 лет и финансирование необходимых подготовительных работ на условиях Соглашения о поставке, заключаемого между уполномоченными финансовыми институтами и компанией "Valley Kusto Kazakhstan Ltd".

В целях исполнения обязательств по финансированию закупа 4000 единиц оборудования у компании и финансированию подготовительных работ Правительством Республики Казахстан определен следующий механизм бюджетного финансирования.

Параграф 1. Целевое финансирование МИО/акиматов областей

1.1. Ежегодно в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан, выделяются денежные средства в соответствии с заявками акиматов на цели инвестиционного субсидирования и бюджетного кредитования в объемах, достаточных для покупки оборудования и проведения подготовительных работ, согласно следующему графику:

- в 2022 году – 200 (двести) единиц;

- в 2023 году – 325 (триста двадцать пять) единиц;

- в 2024 году – 375 (триста семьдесят пять) единиц;

- в 2025 году – 400 (четыреста) единиц;

- в 2026 году – 400 (четыреста) единиц;

- в 2027 году – 400 (четыреста) единиц;

- в 2028 году – 400 (четыреста) единиц;

- в 2029 году – 500 (пятьсот) единиц;

- в 2030 году – 500 (пятьсот) единиц;

- в 2031 году – 500 (пятьсот) единиц.

1.2. Финансирование из республиканского бюджета акиматов областей осуществляется на цели:

1) инвестиционного субсидирования: в объеме, достаточном для предоставления инвестиционного субсидирования на приобретение оборудования и проведения подготовительных работ в соответствии с графиком, указанным в пункте 1.1 настоящего Плана действия, и Правилами инвестиционного субсидирования с учетом изменений, которые разработает и внесет МСХ РК;

2) бюджетного кредитования: в объеме, достаточном для приобретения оборудования и проведения подготовительных работ в соответствии с графиком, указанным в пункте 1.1 настоящего Плана действия.

МСХ РК контролирует и обеспечивает целевое использование выделенных бюджетных средств акиматам в соответствии с действующим законодательством и условиями, оговоренными в соответствующих кредитных договорах. Акиматам запрещается направлять выделяемые выше средства на цели, не предусмотренные настоящим Планом действий.

1.3. Акиматы уполномочивают юридические лица на выполнение функций поверенных агентов.

1.4. Уполномоченные юридические лица выполняют функции поверенных агентов в соответствии с договорами, заключенными с акиматами, и ежемесячно в срок не позднее 10 числа, следующего за отчетным периодом, представляют отчеты об использовании средств в акиматы.

Параграф 2. Целевое финансирование уполномоченных финансовых институтов

Для бюджетного кредитования уполномоченных финансовых институтов финансирование осуществляется в следующем порядке:

2.1. Уполномоченные финансовые институты формируют заявки от СХТП на приобретение оборудования и финансирование подготовительных работ, формируют консолидированную заявку по области на бюджетное финансирование на следующий финансовый год, включая сумму требуемого инвестиционного субсидирования и бюджетного кредитования, и в срок не позднее 1 июля текущего года передают поверенному агенту.

2.2. Поверенный агент проверяет консолидированную заявку и совместно с акиматом соответствующей области проводит мероприятия по получению заявленной суммы бюджетного финансирования согласно действующему бюджетному законодательству Республики Казахстан.

2.3. После получения в следующем финансовом году бюджетных средств акиматы подписывают соответствующие кредитные договоры с уполномоченными финансовыми институтами и предоставляют бюджетные кредиты уполномоченным финансовым институтам по их заявкам.

2.4. Вид обеспечения – оборудование, находящееся на балансе уполномоченных финансовых институтов и переданное в лизинг СХТП, земельный участок, принадлежащий СХТП на праве частной собственности или долгосрочного землепользования, строительно-монтажные работы, гарантия, поручительства других юридических лиц.

2.5. Уполномоченные финансовые институты отчитываются перед поверенным агентом по целевому использованию и освоению кредитных средств до 15 декабря отчетного года, включая информацию об использовании кредитов:

а) на покупку оборудования;

б) проведение финансирования подготовительных работ;

в) на оплату авансовых платежей.

Порядок, форма и периодичность представления отчетов уполномоченными финансовыми институтами, а также иные условия предоставления кредитов уполномоченным финансовым институтам, не предусмотренные настоящим Планом действий, устанавливаются соответствующим кредитным договором.

В случае досрочного погашения уполномоченными финансовыми институтами займов по заключенным кредитным договорам между акиматом и уполномоченными финансовыми институтами, повторное использование данных средств осуществляется в соответствии с условиями револьверного кредитования.

Параграф 3. Условия предоставления финансирования СХТП на приобретение оборудования и подготовительные работы уполномоченными финансовыми институтами

Показатель	Условие, значение
Срок финансирования приобретения оборудования в лизинг и подготовительных работ	Не более 10 лет
Валюта	Тенге
Годовая ставка вознаграждения	Не более 7 %.
Погашение кредита и выплата вознаграждения	Ежегодными аннуитетными платежами до 1 декабря
Льготный период	1 год
Обеспечение	Оборудование, находящееся на балансе уполномоченных финансовых институтов и переданное в лизинг СХТП, земельный участок, принадлежащий СХТП на праве частной собственности или долгосрочного землепользования, строительно-монтажные работы, гарантия, поручительства других юридических лиц

Параграф 4. Ожидаемые результаты

Ожидается, что реализация Плана действий окажет положительный эффект на развитие агропромышленного комплекса и смежных отраслей экономики, обеспечит реализацию программы развития орошаемого земледелия, увеличит эффективность использования водных ресурсов и сократит потери воды, обеспечит продовольственную безопасность населения за счет снижения рисков от засухи и изменения климата, будет способствовать созданию новых рабочих мест и улучшению инвестиционного климата.

"VALLEY KUSTO GB BV" компаниясымен Қазақстанда демонстрациялық фермалар желісін құру және ауыл шаруашылығы дақылдарын суару мен олардың түсімділігін басқарудың заманауи жүйелерін шығаратын зауыт салу жөніндегі инвестициялар туралы келісімді іске асырудың кейбір мәселелері туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 26 қазандағы № 768 қаулысы

2021 жылғы 12 қаңтардағы "VALLEY KUSTO GB BV" компаниясымен Қазақстанда демонстрациялық фермалар желісін құру және ауыл шаруашылығы дақылдарын суару мен олардың түсімділігін басқарудың заманауи жүйелерін шығаратын зауыт салу жөніндегі инвестициялар туралы келісімді (бұдан әрі – Инвестициялар туралы келісім) іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Мына лизингтік компаниялар ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді қаржыландыру жөніндегі уәкілетті қаржы институттары (бұдан әрі – уәкілетті қаржы институттары) болып айқындалсын:

1) "Water Management Leasing" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (2000 бірлік механикаландырылған суару машинасы);

2) "QZQ Finance" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (1000 бірлік механикаландырылған суару машинасы);

3) "Jetisy Invest" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (1000 бірлік механикаландырылған суару машинасы).

2. Осы қаулының 1-тармағында көрсетілген уәкілетті қаржы институттары (келісу бойынша) Инвестициялар туралы келісімнің шарттарына сәйкес "Valley Kusto Kazakhstan Ltd." компаниясымен жалпы 4000 бірлік мөлшерінде механикаландырылған суару машиналарын жеткізу туралы келісім жасасуды заңнамада белгіленген тәртіппен қамтамасыз етсін.

3. Инвестициялар туралы келісімді іске асыру мақсатында қоса беріліп отырған облыстардың әкімдіктері мен уәкілетті қаржы институттарын бюджеттік қаржыландыруды қамтамасыз ету жөніндегі іс-қимыл жоспары (бұдан әрі – Іс-қимыл жоспары) бекітілсін.

4. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі, Ақмола, Ақтөбе, Алматы, Атырау, Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қостанай, Қызылорда, Маңғыстау, Павлодар, Солтүстік Қазақстан, Түркістан облыстарының әкімдіктері Іс-қимыл жоспарының уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін.

5. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі осы қаулының 4-тармағында көрсетілген облыстардың әкімдіктері тоқсан сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күніне қарай, Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігіне Іс-қимыл жоспарының орындалуы туралы ақпарат берілсін.

6. Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі тоқсан сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 30-күніне қарай, Іс-қимыл жоспарының орындалуы туралы Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат берсін.

7. Осы қаулының Жеткізу туралы келісімге қол қойылғаннан кейін қолданысқа енгізілетін 3-тармағын қоспағанда, осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі

А. Мамин

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 26 қазандағы № 768 қаулысымен бекітілген

"VALLEY KUSTO GB BV" компаниясымен Қазақстанда демонстрациялық фермалар желісін құру және ауыл шаруашылығы дақылдарын суару мен олардың түсімділігін басқарудың заманауи жүйелерін шығаратын зауыт салу жөніндегі инвестициялар туралы келісімді іске асыру мақсатында әкімдіктер және институттарын бюджеттік қаржыландыруды қамтамасыз ету жөніндегі іс-қимыл жоспары

1-бөлім. Жалпы ережелер

Осы Іс-қимыл жоспарында пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

1) Инвестициялар туралы келісім – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі мен "VALLEY KUSTO GB BV" компаниясы арасында 2021 жылғы 12 қаңтарда жасалған Қазақстанда демонстрациялық фермалар желісін құру және ауыл шаруашылығы дақылдарын суару мен олардың түсімділігін басқарудың заманауи жүйелерін шығаратын зауыт салу жөніндегі инвестициялар туралы келісім;

2) уәкілетті қаржы институттары – "Water Management Leasing" жауапкерлігі шектеулі серіктестігі, "QZQ Finance" жауапкерлігі шектеулі серіктестігі, "Jetisy Invest" жауапкерлігі шектеулі серіктестігі немесе олардың кез келген құқықтық мирасқоры не Инвестициялар туралы келісімде айқындалған шарттармен Жеткізу туралы келісімге қол қоюға және оны іске асыруға жауапты қаржы институты ретінде Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған кез келген өзге тұлға;

3) компания – компания деп тек "VALLEY KUSTO GB BV" ғана емес, сондай-ақ Инвестициялар туралы келісімге сәйкес инвестициялық жобаны іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының аумағында құрылатын оның еншілес компаниясы/ компаниялары түсініледі;

4) механикаландырылған суару машиналары/жабдықтар – ауыл шаруашылығы дақылдарын суаруға арналған және сорғыларды, су беру жүйелерін, жүйені қозғалысқа келтіретін моторларды, спринклерлері бар суаратын шлангілерді және басқару жүйесін қоса алғанда, жабдықтар кешені түрінде көрсетілген "Valley" сауда маркасы желісінің бөлігі болып табылатын механикаландырылған ирригациялық жабдық;

5) жабдық бірлігі – механикаландырылған суару машинасы, ол кем дегенде сегіз аралықтан тұруы және агроөнеркәсіптік кешен субъектісінің/фермердің қалауы бойынша таңдалуы тиіс;

6) дайындық жұмыстары – кірме жолдарды ұйымдастыру, электр энергиясымен қамтамасыз ету, су жеткізуге арналған арналар немесе құбырларды төсеу, сорғы жабдықтарын сатып алу (қажет болса) және монтаждау, өзге де қажетті жұмыстар, сондай-ақ агроөнеркәсіптік кешен субъектілерінің/фермерлердің жер учаскесінде механикаландырылған суару машиналарының жұмыс істеуі үшін қажетті өзге де жабдықтарды сатып алу және монтаждау сияқты жұмыстарды қоса алғанда, бірақ онымен шектелмей, механикаландырылған суару машиналарын кейіннен іске қосу және пайдалану үшін инфрақұрылымды дайындау үшін орындалуы қажет жұмыстар;

7) Жеткізу туралы келісім – Инвестициялар туралы келісімнің шарттарына сәйкес уәкілетті қаржы институттары мен "Valley Kusto Kazakhstan Ltd" компаниясы арасында жасалуға тиіс 4000 бірлік механикаландырылған суару машинасын Жеткізу туралы келісім;

8) Іс-қимыл жоспары – Инвестициялар туралы келісімді және Жеткізу туралы келісімді іске асыру мақсатында әкімдіктер мен уәкілетті қаржы институттарын бюджеттік қаржыландыруды қамтамасыз ету жөніндегі іс-қимыл жоспары;

9) агроөнеркәсіптік кешен субъектілері (бұдан әрі – АӨК субъектілері/ фермерлер) – агроөнеркәсіптік кешенде жұмыс істейтін жеке және заңды тұлғалар;

10) аванстық төлем – жеткізу графигіне және Инвестициялар туралы келісім мен Жеткізу туралы келісімнің шарттарына сәйкес әрбір нақты жылда жабдықтың тапсырыс берілмеген бірлігі үшін компанияның пайдасына уәкілетті қаржы институттары төлеуі тиіс алдын ала төлем сомасы;

11) Инвестициялық субсидиялау қағидалары – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің міндетін атқарушының 2018 жылғы23 шілдедегі № 317 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17320 болып тіркелген) бекітілген Инвестициялық салымдар кезінде агроөнеркәсіптік кешен субъектісі шеккен шығыстардың бір бөлігін өтеу бойынша субсидиялау қағидалары;

12) инвестициялық субсидияларға аванс беру – дайындық жұмыстарын жүргізуге және/немесе жабдықты лизингке сатып алуға кредит беру кезінде бастапқы жарна ретінде пайдалану (бірлесе қаржыландыру) үшін АӨК субъектілеріне/фермерлерге дайындық жұмыстарын жүргізуге мемлекеттің жабдық құнының кемінде 50 %-ы мөлшерінде инвестициялық субсидияларды аванстық ұсынуы;

13) ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші (бұдан әрі – АШТӨ) – ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысатын жеке немесе заңды тұлға;

14) ҚР АШМ – Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі;

15) ЖАО/әкімдік/әкімдіктер – бірлесіп Ақмола, Ақтөбе, Алматы, Атырау, Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қостанай, Қызылорда, Маңғыстау, Павлодар, Солтүстік Қазақстан, Түркістан облыстарының әкімдіктері немесе жеке-жеке әр әкімдік.

16) сенім білдірілген агент – әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорация немесе сенім білдірілген агенттің функцияларын орындауға әкімдік уәкілеттік берген өзге де заңды тұлға;

17) револьверлік кредит – кредиттік келісімнің тараптары арасында қосымша келіссөздерсіз кез келген уақытта автоматты түрде берешектің белгіленген мерзімі шегінде берілетін револьверлік кредит.

2-бөлім. Ағымдағы жағдайды талдау

Қазіргі уақытта Қазақстанда шамамен 100 текше км жаңартылатын су көздерінің резерві бар. Бұл ретте Қазақстан су күйзелісінің деңгейі жоғары ел болып табылады және қуаңшылық жылдары құрғақ өңірлерде су тапшылығымен бетпе-бет келеді. Дүниежүзілік Банктің болжамдарына сәйкес климаттың өзгеруіне байланысты 2030 жылға қарай қолжетімді су көлемі 72 текше км-ге дейін қысқарады, бұл ел экономикасына айтарлықтай әсер етеді.

Су ресурстарының негізгі тұтынушылары – 66 % ауыл шаруашылығы және 34 % өнеркәсіп.

Қазақ КСР Мелиорация және су шаруашылығы министрлігінің Су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстары бас басқармасының деректері бойынша 1989 жылы суармалы жерлердің ауданы 2,3 млн гектарды құрады, оның 664 мың гектары жаңбырлатқыш қондырғылармен суарылды, жерүсті суаруы 1,7 млн гектар аумақта қолданылды. Бүгінгі күні Қазақстандағы суару ауданы 1,57 млн гектарды құрайды, бұл ретте су үнемдеу технологияларының ауданы 248,5 мың гектарды құрайды, оның 176,2 мың гектары – жаңбырлатып, 72,2 мың гектары – тамшылатып суару. Өңірлердің сумен біркелкі қамтамасыз етілмеуі, ирригациялық инфрақұрылымдардың қазіргі проблемалары, судың жоғары ысырабы (шамамен 36 %), суарудың ескірген әдістері ауыл шаруашылығында суды пайдалану тиімділігінің төмен болуының және су ресурстарын ұтымсыз пайдаланудың себептері болып табылады.

1-сурет. Су ресурстарының Қазақстан өңірлері бойынша бөлінуі.

2-сурет. Қазақстанда суарудың су үнемдеу технологияларын енгізудің даму серпіні

Дереккөз: ҚР АШМ

1-кесте. 2021 жылғы жай-күй бойынша су үнемдеу технологияларымен суару ауданы, га

Облыс	Жаңбырлатып суару	Тамшылатып суару	Барлығы
Ақмола	29600		29600
Ақтөбе	20900	600	21500
Алматы	8300	12000	20300
Атырау	940	3170	4110
Шығыс Қазақстан	9700	700	10400
Жамбыл	12000	28000	40000
Батыс Қазақстан	2900	936	3836
Қарағанды	23700		23700
Қостанай	5780	322	6102
Қызылорда	90	3	93
Маңғыстау	71	863	934
Павлодар	57085	691	57776
Солтүстік Қазақстан	2220	230	2450
Түркістан	3000	24715	27715
Жиыны	176286	72230	248516

Дереккөз: ҚР АШМ

Қазақстан Республикасы Үкіметінің суармалы егіншілікті дамыту жөніндегі 2030 жылға дейінгі жоспарларына сәйкес суармалы егіншілік алаңын 3 млн гектарға дейін ұлғайту жоспарлануда, бұл мал шаруашылығын дамыту үшін азық ресурстарына қажеттіліктің өсуімен, сондай-ақ жалпы өсімдік шаруашылығындағы қызметтің тиімділігін арттырумен байланысты.

Суармалы ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіретін негізгі өңірлер –Түркістан (34 %), Жамбыл (22 %), Алматы (19 %), Қызылорда (16 %) облыстары. Қазақстанның қалған облыстарына суармалы алқаптардың 9 %-ы ғана тиесілі (2-кесте). Суармалы алқаптар құрылымының басым бөлігін азықтық дақылдар (35 %), мақта (12 %), жүгері (10 %), күріш (9 %), майлы дақылдар (8 %), көкөністер (7 %) және бақша дақылдары (7 %) алып жатыр.

2-кесте. 2020 жылы өңірлер бөлінісінде суармалы дақылдардың жиналған ауданы, мың га

Дақыл	Түркістан облысы	Жамбыл облысы	Алматы облысы	Қызылорда облысы	Басқа облыстар	Жиыны
азықтық	123,7	173,7	27,6	58,3	43,8	427,1
мақта	125,9					125,9
жүгері	41,9	17,4	53,4	0,4	4,0	117,1
күріш	3,8		8,9	89,4		102,1
майлы	3,1	9,4	52,2	5,6	3,1	73,4
бақша	60,6	14,3	1,3	1,5	1,5	79,2
көкөніс	30,1	32,6	5,7	0,2	11,0	79,6
өзге	54,6	20,6	70,8	10,2	54,4	210,6
Жиыны	443,7	268,0	219,9	165,7	117,7	1214,95

Дереккөз: Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы

Жаңбырлатып суару, тамшылатып суару және басқа да су үнемдеу технологиялары сияқты су үнемдеу технологияларын енгізу тұтынылатын су көлемін едәуір азайтуға мүмкіндік береді, бұл ретте бір гектар алаңнан алынатын ауыл шаруашылығы өнімінің шығымын арттырады.

Осы Іс-қимыл жоспары Қазақстанда су үнемдеу технологияларын енгізуді іске асыруға бағытталған шаралар кешенін айқындайды, бұл мынадай мақсаттарға қол жеткізуге мүмкіндік береді:

1) ауыл шаруашылығында суды пайдалану тиімділігін арттыру;

2) өсімдік шаруашылығындағы өнімділікті арттыру және суармалы егіншілік алаңы бірлігінен алынған қосылған құнды ұлғайту;

3) елдің су тапшы өңірлерінде судың қолжетімділігін арттыру;

4) ауа райына тәуелділікті төмендету және құрғақшылықтан егінді жоғалту қаупін жою.

3-бөлім. Инвестициялар туралы келісімнің және жеткізу туралы келісімнің шарттарына сәйкес қаржыландыру тетігі

Инвестициялар туралы келісімнің шарттарына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі 10 жыл ішінде 4000 бірлік жабдық сатып алуды 100 % қаржыландыруды және "Valley Kusto Kazakhstan Ltd" компаниясы мен уәкілетті қаржы институттары арасында жасалатын Жеткізу туралы келісімнің шарттарында қажетті дайындық жұмыстарын қаржыландыруды қамтамасыз ету міндеттемесін алды.

Компаниядан 4000 бірлік жабдық сатып алуды қаржыландыру және дайындық жұмыстарын қаржыландыру бойынша міндеттемелерді іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі бюджеттік қаржыландырудың келесі тетігін айқындады.

1-параграф. ЖАО/Облыстар әкімдіктерін нысаналы қаржыландыру

1.1. Жыл сайын Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен әкімдіктердің инвестициялық субсидиялау және бюджеттік кредиттеу мақсаттарына арналған өтінімдеріне сәйкес жабдықтарды сатып алу және дайындық жұмыстарын жүргізу үшін жеткілікті көлемде мынадай графикке сәйкес қаражат бөлінді:

- 2022 жылы – 200 (екі жүз) бірлік;

- 2023 жылы – 325 (үш жүз жиырма бес) бірлік;

- 2024 жылы – 375 (үш жүз жетпіс бес) бірлік;

- 2025 жылы – 400 (төрт жүз) бірлік;

- 2026 жылы – 400 (төрт жүз) бірлік;

- 2027 жылы – 400 (төрт жүз) бірлік;

- 2028 жылы – 400 (төрт жүз) бірлік;

- 2029 жылы – 500 (бес жүз) бірлік;

- 2030 жылы – 500 (бес жүз) бірлік;

- 2031 жылы – 500 (бес жүз) бірлік.

1.2. Облыстар әкімдіктерін республикалық бюджеттен қаржыландыру:

1) инвестициялық субсидиялау мақсаттарына: ҚР АШМ әзірлейтін және енгізетін өзгерістерді ескере отырып, осы Іс-қимыл жоспарының 1.1-тармағында көрсетілген графикке және Инвестициялық субсидиялау қағидаларына сәйкес жабдықтарды сатып алуға және Дайындық жұмыстарын жүргізуге инвестициялық субсидиялау беру үшін жеткілікті көлемде;

2) бюджеттік кредит беру мақсаттарына: осы Іс-қимыл жоспарының 1.1-тармағында көрсетілген графикке сәйкес жабдықтарды сатып алу және Дайындық жұмыстарын жүргізу үшін жеткілікті көлемде жүзеге асырылады.

ҚР АШМ қолданыстағы заңнамаға және жасалатын тиісті кредиттік шарттарда айтылған талаптарға сәйкес әкімдіктерге бөлінген бюджет қаражатының мақсатты пайдаланылуын бақылайды және қамтамасыз етеді. Әкімдіктерге жоғарыда бөлінген қаражатты осы іс-қимылдар жоспарында көзделмеген мақсаттарға жіберуге тыйым салынады.

1.3. Әкімдіктер заңды тұлғаларға Сенім білдірілген агенттердің функцияларын орындауға уәкілеттік береді.

1.4. Уәкілетті заңды тұлғалар әкімдіктермен жасалған шарттарға сәйкес Сенім білдірілген агенттердің функцияларын орындайды және ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмейтін мерзімде, қаражаттың пайдаланылуы туралы есептер дайындайды.

2-параграф. Уәкілетті қаржы институттарын нысаналы қаржыландыру

Уәкілетті қаржы институттарына бюджеттік кредит беру үшін қаржыландыру мынадай тәртіппен ұсынылады:

2.1. Уәкілетті қаржы институттары АШТӨ-ден жабдықтарды сатып алуға және дайындық жұмыстарын қаржыландыруға өтінімдер жинайды, талап етілетін инвестициялық субсидиялау мен бюджеттік кредит беру сомасын қоса алғанда, келесі жылға арналған бюджеттік қаржыландыруға облыс бойынша шоғырландырылған өтінім қалыптастырады және ағымдағы жылдың 1 шілдесінен кешіктірілмейтін мерзімде сенім білдірілген агентке береді.

2.2. Сенім білдірілген агент өтінімді тексереді және тиісті облыс әкімдігімен бірлесіп, қолданыстағы бюджет заңнамасына сәйкес бюджеттік қаржыландырудың мәлімделген сомасын алу бойынша іс-шаралар жүргізеді.

2.3. Келесі жылы бюджет қаражатын алғаннан кейін әкімдіктер уәкілетті қаржы институттарымен тиісті кредиттік келісімдерге қол қояды және уәкілетті қаржы институттарының өтінімдері бойынша оларға бюджеттік кредиттерді береді.

2.4. Қамтамасыз ету түрі – уәкілетті қаржы институттарының теңгеріміндегі және АШТӨ-ге лизингке берілген жабдық, АШТӨ-ге жеке меншік немесе ұзақ мерзімді жер пайдалану және ҚМЖ құқығымен тиесілі жер учаскесі, басқа заңды тұлғалардың кепілдігі, кепілгерлігі.

2.5. Уәкілетті қаржы институттары кредиттердің пайдаланылуы туралы ақпаратты қоса алғанда, есепті жылдың 15 желтоқсанына дейін:

а) жабдықтарды сатып алуға;

б) дайындық жұмыстарын қаржыландыруды жүргізуге;

в) аванстық төлемдерді төлеуге арналған кредит қаражатын нысаналы пайдалану және игеру жөніндегі әкімдіктің Сенім білдірілген агентінің алдында есеп береді.

Уәкілетті қаржы институттарының есептерін ұсыну тәртібі, нысаны және кезеңділігі, сондай-ақ уәкілетті қаржы институттарына кредиттер берудің осы Іс-қимыл жоспарында көзделмеген өзге де талаптары тиісті кредиттік шартта белгіленеді.

Әкімдік пен уәкілетті қаржы институттары арасында жасалған кредиттік шарттар бойынша уәкілетті қаржы институттары қарыздарды мерзімінен бұрын өтеген жағдайда, осы қаражатты қайта пайдалану револьверлік кредит беру талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

3-параграф. Уәкілетті қаржы институттарының жабдықтарды сатып алуға және дайындық жұмыстарына АШТӨ-ні қаржыландыруды ұсыну шарттары

Көрсеткіш	Шарты, мәні
Жабдықтарды лизингке сатып алуды және дайындық жұмыстарын қаржыландыру мерзімі	10 жылдан аспайды
Валюта	Теңге
Сыйақының жылдық мөлшерлемесі	7 %-дан аспайды.
Кредитті өтеу және сыйақы төлеу	Жылдық аннуитеттік төлемдермен 1 желтоқсанға дейін
Жеңілдікті кезең	1 жыл
Қамтамасыз ету	Уәкілетті қаржы ұйымдарының теңгеріміндегі және ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне жалға берілген жабдықтар, жеке меншік немесе ұзақ мерзімді жер пайдалану мен құрылыс-монтаж жұмыстары, басқа заңды тұлғалардың кепілдіктері, кепілдіктері негізінде ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге тиесілі жер.

4-параграф. Күтілетін нәтижелер

Іс-қимыл жоспарын іске асыру агроөнеркәсіптік кешенді және экономиканың аралас салаларын дамытуға оң әсер етеді, суармалы егіншілікті дамыту бағдарламасын іске асыруды қамтамасыз етеді, су ресурстарын пайдалану тиімділігін арттырады және су ысырабын қысқартады, құрғақшылық пен климаттың өзгеру қаупін азайту есебінен халықтың азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етеді, жаңа жұмыс орындарын құруға және инвестициялық ахуалды жақсартуға ықпал етеді деп күтілуде.