Об утверждении Комплексного плана по развитию сахарной отрасли в Республике Казахстан на 2022 – 2026 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 22 сентября 2022 года № 726

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемый Комплексный план по развитию сахарной отрасли в Республике Казахстан на 2022 – 2026 годы (далее – Комплексный план).

2. Центральным и местным исполнительным органам, иным организациям Республики Казахстан (по согласованию), ответственным за исполнение Комплексного плана:

1) обеспечить надлежащее и своевременное исполнение Комплексного плана;

2) ежеквартально не позднее 10 числа месяца, следующего за отчетным периодом, представлять информацию о ходе реализации Комплексного плана в Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан.

3. Министерству сельского хозяйства Республики Казахстан один раз в полугодие до 10 числа месяца, следующего за отчетным, представлять сводную информацию об исполнении Комплексного плана в Правительство Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан.

5. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания.

Премьер-Министр Республики Казахстан А. Смаилов

Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 22 сентября 2022 года № 726

Комплексный план по развитию сахарной отрасли в Республике Казахстан на 2022 – 2026 годы

Введение

О ситуации на рынке сахара

Внутреннее потребление сахара в Республике Казахстан в 2022 году оценивается на уровне 550 тыс. тонн.

В настоящее время в республике действует 4 сахарных завода общей суточной мощностью 8,7 тыс. тонн по переработке сахарной свеклы и 2,4 тыс. тонн по тростниковому сырцу.

В 2021 году обеспеченность внутреннего рынка сахаром за счет переработки отечественного сырья составила 7 % (35,7 тыс. тонн), за счет импорта тростникового сырца и готового сахара – 93 % (497 тыс. тонн).

Традиционными поставщиками сахара на внутренний рынок Казахстана являются Российская Федерация и Республика Беларусь. В общем объеме импорта доля Российской Федерации составляет 88,3 %, Республики Беларусь – 11,5 %, других стран – 0,1 5%.

Низкая обеспеченность внутреннего рынка отечественным производством связана с сокращением посевных площадей сахарной свеклы из-за высокой затратности и низкой рентабельности данной культуры по сравнению с другими, мелкотоварностью свекловодческих хозяйств, дефицитом водных ресурсов, изношенностью оросительных сетей, высокой стоимостью импортных семян сахарной свеклы и другими факторами.

Несмотря на проведение частичной модернизации сахарных заводов, построенных в середине прошлого столетия, высокий износ технологических линий и оборудования не позволяет обеспечить увеличение объемов производимой продукции и конкурентоспособность цены. Кроме того, волатильность цен на сахар на мировом рынке, а также доминирование российского сахара на внутреннем рынке по более низкой цене на протяжении нескольких лет оказывает негативное влияние на отечественную сахарную отрасль.

Указанные факторы привели к высокой импортозависимости внутреннего рынка сахара.

Перспективы отрасли

В стране имеются ключевые факторы для успешного развития отрасли: наличие орошаемых земель, увеличение емкости внутреннего рынка до 590 тыс. тонн в 2026 году за счет роста численности населения и расширения мощностей промышленных потребителей сахара, незагруженные мощности 4 действующих сахарных заводов, рабочая сила.

В целях обеспечения продовольственной безопасности страны требуется комплексный подход по развитию сахарной отрасли, направленный на значительное сокращение импортозависимости и постепенный переход к самообеспечению.

Комплексным планом предусматривается:

обеспечение заводов сырьем путем ежегодного увеличения посевных площадей сахарной свеклы в среднем на 6,5 тыс. га и доведения до 38 тыс. га;

инфраструктурное обеспечение путем строительства и реконструкции оросительных сетей, применения влагосберегающих технологий, введения в оборот свыше 10 тыс. га новых орошаемых земель, развития агротехнических услуг по выращиванию, уборке и транспортировке сахарной свеклы;

модернизация действующих и строительство нового инновационного сахарного завода путем обновления технологического оборудования, расширения производственных мощностей по сырью с 8,7 тыс. тонн до 17,7 тыс. тонн в сутки;

меры по защите внутреннего рынка путем установления минимального уровня контрольных цен и минимального уровня розничных/предельных цен на сахар для обеспечения конкурентоспособности отечественных заводов и исключения демпинга со стороны стран-импортеров сахара.

Меры государственной поддержки отрасли

На реализацию мероприятий Комплексного плана по развитию сахарной отрасли в Республике Казахстан на 2022 – 2026 годы (далее – Комплексный план) потребность в привлечении частных инвестиций на развитие сырьевой базы (приобретение семян, удобрений, средств защиты растений, сельскохозяйственной техники, проведение весенне-полевых работ) составляет порядка 297 млрд тенге до 2026 года, объем бюджетных субсидий – 129 млрд тенге.

Потребность в инвестициях на основные и оборотные средства с учетом модернизации действующих заводов и строительства нового завода составит порядка 200 млрд тенге, объем бюджетных субсидий – 40 млрд тенге.

Меры государственной поддержки будут оказываться в рамках средств, предусмотренных в национальном проекте по развитию агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021 - 2025 годы, утвержденном постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года № 732, с привлечением средств финансовых институтов (АО "НУХ "Байтерек", АО "Фонд развития предпринимательства "Даму"), финансирование мероприятий по рациональному использованию водных ресурсов, развитию оросительных сетей – в рамках национального проекта "Зеленый Казахстан", утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года № 731.

Для предоставления налоговых преференций будут внесены соответствующие изменения в Налоговый кодекс Республики Казахстан, осуществлено нормативное обеспечение мероприятий по возмещению производителям сырья части затрат на приобретение семян и выращивание сахарной свеклы за счет повышения нормативов субсидирования.

Ожидаемые результаты

Реализация Комплексного плана позволит в ближайшие 5 лет довести объемы производства сахара из отечественного сырья до 250 тыс. тонн. При этом к 2026 году по сравнению с 2021 годом доля импорта снизится с 58 % до 17 %, обеспеченность за счет переработки отечественного сырья повысится с 7 % до 43 %.

№ п/п	Наименование мероприятия	Форма завершения	Срок исполнения	Ответственные исполнители	Объем финансирования	Источники финансирования
1	2	3	4	5	6	7
Ожидаемые результаты: 1) расширение посевных площадей сахарной свеклы до 38 тыс. га; 2) увеличение валового сбора сахарной свеклы до 1800 тыс. тонн; 3) увеличение производства сахара из отечественного сырья до 250 тыс. тонн; 4) увеличение обеспеченности сахаром за счет переработки отечественного сырья с 7 % до 43 %; 5) снижение доли импорта сахара белого с 58 % до 17 %.
1. Обеспечение производителей сахара отечественным сырьем
1	Проведение комплексного анализа земель сельскохозяйственного назначения и составление реестров неиспользуемых земельных участков в свеклосеющих районах с последующим предоставлением земельных участков действующим и планируемым новым сахарным заводам, а также СХТП согласно требованиям земельного законодательства	информация в Правительство Республики Казахстан	ежегодно, 2022 – 2024 годы	МСХ, акиматы Алматинской, Акмолинской, Восточно-Казахстанской, Северо-Казахстанской, Жамбылской, Карагандинской, Костанайской, Павлодарской областей и области Жетісу	не требуется	-
2	Проведение комплексного анализа прилегающей к сельскохозяйственным землям оросительной инфраструктуры (каналы, арыки, водохранилища и прочее) на предмет технического состояния и обеспечение дальнейшей работы по строительству (реконструкции)	информация в Правительство Республики Казахстан	2-квартал 2023 года	МСХ, МЭГПР, акиматы Алматинской, Акмолинской, Восточно-Казахстанской, Северо-Казахстанской, Жамбылской, Карагандинской, Костанайской, Павлодарской областей и области Жетісу	не требуется	-
3	Утверждение плана-графика по годам по созданию кооперативов с сахарными заводами и СХТП, с учетом потребностей действующих и планируемых новых сахарных заводов	информация в МСХ	2-квартал 2023 года	акиматы Алматинской, Акмолинской, Восточно-Казахстанской, Северо-Казахстанской, Жамбылской, Карагандинской, Костанайской, Павлодарской областей и области Жетісу	не требуется	-
4	Увеличение посевных площадей сахарной свеклы: 2023 год – 16,7 тыс. га (Алматинская – 0,2 тыс. га, Жетісу – 8,1 тыс. га, Жамбылская -8,4 тыс. га); 2024 год – 25,6 тыс. га (Алматинская – 0,2 тыс. га, Жетісу – 10,7 тыс. га, Жамбылская – 14,7 тыс. га); 2025 год – 31,8 тыс. га (Алматинская – 0,2 тыс. га, Жетісу – 12,2 тыс. га, Жамбылская – 19,4 тыс. га); 2026 год – 38 тыс. га (Алматинская –0,2 тыс. га, Жетісу – 15 тыс. га, Жамбылская – 22,8 тыс. га)	информация в МСХ	ежегодно, 2023 – 2026 годы	акиматы Алматинской, Жамбылской областей и области Жетісу	в рамках лимитов трансфертов общего характера	в рамках средств, предусмотренных в нацпроекте АПК до 2025 года, 2026 год – в рамках уточнения бюджета
5	Импорт семян сахарной свеклы сахарными заводами напрямую у производителя семян или дистрибьютора за счет средств сахарного завода для реализации СХТП под будущий урожай сахарной свеклы	информация в МСХ	ежегодно, 2022 – 2023 годы	акиматы Алматинской, Жамбылской областей и области Жетісу	не требуется	-
6	Выведение новых сортов семян сахарной свеклы	годовой отчет в МСХ	ежегодно, 2024 – 2026 годы	МСХ, НАО "НАНОЦ"	в рамках конкурсных процедур согласно Закону Республики Казахстан "О науке"	в рамках средств, предусмотренных в нацпроекте АПК
7	Расширение площадей под водосберегающие технологии с доведением до 99,1 тыс. га к 2026 году, в том числе: Алматинская: 2022 год – 18,1 тыс. га; 2023 год – 1,9 тыс. га; 2024 год – 1,3 тыс. га; 2025 год – 1,4 тыс. га; Жамбылская: 2022 год – 50,3 тыс. га; 2023 год – 2,9 тыс. га; 2024 год – 6,7 тыс. га; 2025 год – 7,5 тыс. га; Жетісу: 2022 год – 3,3 тыс. га; 2023 год – 3,2 тыс. га; 2024 год – 1,3 тыс. га; 2025 год – 1,2 тыс. га.	информация в МСХ	ежегодно, 2022 – 2026 годы	акиматы Алматинской, Жамбылской областей и области Жетісу, АО "НУХ "Байтерек" (по согласованию)	в рамках лимитов трансфертов общего характера	в рамках средств, предусмотренных в нацпроекте АПК
2. Инфраструктурное обеспечение производства сахарной свеклы
8	Максимальное использование потенциала подземных вод для обеспечения субъектов АПК поливной водой путем: доразведки месторождений подземных вод с целью переоценки запасов для использования в орошении; продления сроков протоколов Государственной комиссии по запасам полезных ископаемых в сторону увеличения; расширения функций действующих коммунальных предприятий в части бурения скважин для использования в орошении	информация в МСХ	2-квартал 2023 года	МЭГПР, акиматы Алматинской, Жамбылской областей и области Жетісу	не требуется	-
9	Рациональное использование водных ресурсов и сокращение потери воды до 6 тыс. га к 2025 году за счет реконструкции оросительных сетей Аксуского района области Жетісу	информация в МСХ	ежегодно, 2023 – 2025 годы	МЭГПР, акимат области Жетісу	6,9 млрд тенге	в рамках средств Исламского Банка Развития
10	Рациональное использование водных ресурсов и сокращение потери воды до 13,5 тыс. га к 2025 году за счет реконструкции оросительных сетей Коксуского района области Жетісу	информация в МСХ	ежегодно, 2024 – 2025 годы	МЭГПР, акимат области Жетісу	8 млрд тенге
11	Проработка вопроса финансирования реконструкции оросительных сетей Алакольского района области Жетісу	информация в МСХ	2-квартал 2023 года	МЭГПР, акимат области Жетісу	не требуется	-
12	Рациональное использование водных ресурсов и сокращение потери воды до 6 тыс. га к 2025 году за счет строительства Кызылагашского массива орошения в Аксуском районе области Жетісу	информация в МСХ	ежегодно, 2022 – 2025 годы	МЭГПР, акимат области Жетісу	8,96 млрд тенге	в рамках средств нацпроекта "Зеленый Казахстан"
13	Рациональное использование водных ресурсов и повышение водообеспечения 26,7 тыс. га орошаемых земель за счет реализации проектов по строительству водохранилищ в Жамбылской области: 1. "Акмола" 2. "Ргайты" 3. "Калгуты"	информация в МСХ	ежегодно, 2022 – 2025 годы	МЭГПР, МФ, акимат Жамбылской области	5,811 млрд тенге 8,384 млрд тенге 11,377 млрд тенге	в рамках средств нацпроекта "Зеленый Казахстан"
14	Повышение водообеспечения 6 тыс. га орошаемых земель за счет реализации проектов по реконструкции водохранилищ в Жамбылской области: 1. "Терис-Ащыбулак" 2. "Караконыз" 3. "Ынталы"	информация в МСХ	ежегодно, 2022 – 2025 годы	МЭГПР, МФ, акимат Жамбылской области	1,485 млрд тенге 1,695млрд тенге 0,702 млрд тенге	в рамках средств нацпроекта "Зеленый Казахстан"
15	Введение в оборот 10,7 тыс. га новых орошаемых земель за счет реализации проекта по строительству Покатиловского водохранилища в Саркандском районе области Жетісу: разработка ПСД; проработка вопроса финансирования строительства Покатиловского водохранилища после утверждения ПСД	информация в МСХ	ежегодно, 2023 – 2026 годы	МЭГПР, МФ, акимат области Жетісу	разработка ПСД – 821 млн тенге не требуется	собственные средства инвестора
16	Проработка вопроса реализации инвестиционных проектов с уточнением объемов и источников финансирования по: строительству гидропоста "Жасоркен" в Жамбылской области; реконструкции оросительных сетей Ескельдинского и Саркандского районов области Жетісу; строительству оросительных сетей в Жанаминском сельском округе Алакольского района области Жетісу; разработки ПСД и строительства Басканского массива орошения оросительной системы в Саркандском и Аксуском районах области Жетісу	информация в МСХ	2-квартал 2023 года	МЭГПР, МФ, акиматы Жамбылской области и области Жетісу	не требуется	-
17	Создание сервисно-заготовительных центров на базе крестьянских хозяйств (кооперативов) с целью оказания агротехнических услуг по выращиванию, уборке и транспортировке сахарной свеклы	информация в МСХ	ежегодно, 2022 – 2024 годы	акиматы Жамбылской области и области Жетісу	не требуется	-
18	Проработка вопроса финансирования строительства железнодорожных путей для развития ТОО "Аксу кант" и прилегающих территорий, в том числе в рамках национального проекта по развитию предпринимательства на 2021 - 2025 годы	информация в Правительство Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МСХ, МНЭ, МФ, МИИР, акимат области Жетісу	не требуется	-
19	Проработка вопроса финансирования газификации ТОО "Аксу кант" в рамках программы газификации области Жетісу (согласно действующему меморандуму между инвестором и акиматом области Жетісу)	информация в Правительство Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МСХ, МЭ, МНЭ, акимат области Жетісу	не требуется	-
20	Выработка мер по развитию транспортно-логистической системы, обеспечивающей эффективное функционирование цепочки поставок сырья и готовой продукции	информация в Правительство Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МСХ, МИИР, МТИ, МНЭ, НПП "Атамекен" (по согласованию)	не требуется	-
3. Модернизация и запуск новых перерабатывающих мощностей
21	Предоставление планов по модернизации сахарных заводов	информация в МСХ	4-квартал 2022 года	акиматы Жамбылской области и области Жетісу	не требуется	-
22	Модернизация сахарных заводов по расширению производственных мощностей и линии по переработке побочной продукции для улучшения качества производимой продукции и снижения потерь при производстве, в том числе в соответствии с нормами национальных стандартов по энергоэффективности, ресурсосбережению	акт выполненных работ	ежегодно, 2024 – 2025 годы	МСХ, акиматы Жамбылской области и области Жетісу, МИИР, МТИ, АО "НУХ "Байтерек" (по согласованию), ФРП (по согласованию)	согласно стоимости ПСД	в рамках средств, предусмотренных в нацпроекте АПК, собственные средства инвестора
23	Определение источников финансирования инвестиционного проекта по строительству сахарного завода	информация в Правительство Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МСХ, акиматы областей, АО "НУХ "Байтерек" (по согласованию)	не требуется	-
24	Реализация проекта по строительству нового сахарного завода	информация в Правительство Республики Казахстан	ежегодно, 2022 – 2025 годы	МСХ, акимат Павлодарской области, МФ, МНЭ, МИД, АО "НУХ "Байтерек" (по согласованию)	согласно стоимости ПСД	собственные и заемные средства инвестора
4. Защита и государственная поддержка отечественных производителей сахара
25	Внесение изменений в Правила субсидирования повышения урожайности и качества продукции растениеводства в части: изменения нормативов субсидирования за объемы сахарной свеклы, сданной на сахарный завод; изменения нормативов субсидирования семеноводства с учетом роста цен на семена и гибриды.	приказ МСХ	2-квартал 2023 года	МСХ, акиматы Алматинской, Жамбылской областей и области Жетісу	в рамках лимитов трансфертов общего характера	в рамках средств, предусмотренных в нацпроекте АПК
26	Проработка вопроса предоставления сахарным заводам финансовых средств по сниженной льготной кредитной и лизинговой ставке вознаграждения на пополнение основных и оборотных средств, в том числе для закупа тростникового сахара-сырца и сахарной свеклы	информация в Правительство Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МСХ, МНЭ, МИИР, МФ, АО "НУХ "Байтерек" (по согласованию), АО "НК "Продкорпорация" (по согласованию)	не требуется	-
27	Проработка вопроса по возмещению части затрат сахарным заводам на транспортировку сахарной свеклы и сырца, сахара белого и основных производственных материалов железнодорожным и автомобильным транспортом внутри страны	информация в Правительство Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МСХ, МНЭ, МИИР, МФ	не требуется	-
28	Внесение изменений в Налоговый кодекс в части продления срока действия предоставления 70 % льготы по НДС при производстве свекловичного сахара и дополнение перечня тростниковым сахаром	проект Закона Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МНЭ, МСХ, МФ, НПП "Атамекен" (по согласованию)	не требуется	-
29	Внесение изменений в постановление Правительства Республики Казахстан от 14 января 2016 года № 13 "О некоторых вопросах реализации государственной поддержки инвестиций" в части включения направления по производству сахара в перечень видов деятельности для заключения Соглашения об инвестициях	постановление Правительства Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МСХ, МИД, МНЭ, МФ	не требуется	-
5. Меры по сдерживанию и стабилизации цен
30	Выработка мер по стабилизации и защите внутреннего рынка, в том числе путем проработки вопросов: применения минимального уровня цен на импорт сахара белого; установления минимального уровня розничных (предельных) цен на сахар	информация в Правительство Республики Казахстан	1-квартал 2023 года	МТИ, МСХ, МФ, МНЭ	не требуется	-
31	Формирование запаса сахара в стабилизационных фондах в объеме, обеспечивающем месячную внутреннюю потребность регионов	информация в МСХ	ежегодно, 2022 – 2023 годы	акиматы областей, городов Нур-Султана, Алматы и Шымкента	не требуется	-
32	Предоставление льготных кредитов в рамках "оборотной схемы" сахарным заводам с установлением встречных требований по сдерживанию цен на сахар по фиксированной цене	информация в МСХ	4-квартал 2022 года	акиматы областей, городов Нур-Султана, Алматы и Шымкента	в рамках перераспределения средств стабилизационных фондов и "оборотной схемы"	МБ(в рамках средств стабилизационных фондов и "оборотной схемы")
33	Выработка мер, направленных на снятие торговых барьеров по импорту зарубежного сырья и продвижению экспорта после обеспечения внутренних потребностей	информация в Правительство Республики Казахстан	2-квартал 2023 года	МТИ, МСХ	не требуется	-

Примечание: расшифровка аббревиатур:
АО "НК "Продкорпорация"	–	акционерное общество "Национальная компания "Продовольственная контрактная корпорация"
АПК	–	агропромышленный комплекс
нацпроект АПК	–	национальный проект по развитию агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021 – 2025 годы, утвержденный постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года № 732
НПП "Атамекен"	–	Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен"
МСХ	–	Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан
СХТП	–	сельскохозяйственный товаропроизводитель
АО "НУХ "Байтерек"	–	акционерное общество "Национальный управляющий холдинг "Байтерек"
нацпроект "Зеленый Казахстан"	–	национальный проект "Зеленый Казахстан", утвержденный постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года № 731
МБ	–	местный бюджет
ПСД	–	проектно-сметная документация
МИИР	–	Министерство индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан
ФРП	–	акционерное общество "Фонд развития предпринимательства "Даму"
МФ	–	Министерство финансов Республики Казахстан
НДС	–	налог на добавленную стоимость
МТИ	–	Министерство торговли и интеграции Республики Казахстан
МИД	–	Министерство иностранных дел Республики Казахстан
ТЭО	–	технико-экономическое обоснование
НАО "НАНОЦ"	–	некоммерческое акционерное общество "Национальный аграрный научно-образовательный центр"
МНЭ	–	Министерство национальной экономики Республики Казахстан
МЭГПР	–	Министерство экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан
МЭ	–	Министерство энергетики Республики Казахстан

Қазақстан Республикасында қант саласын дамыту жөніндегі 2022 – 2026 жылдарға арналған кешенді жоспарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 22 қыркүйектегі № 726 қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында қант саласын дамыту жөніндегі 2022 – 2026 жылдарға арналған кешенді жоспар (бұдан әрі – Кешенді жоспар) бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасының Кешенді жоспарды орындауға жауапты орталық және жергілікті атқарушы органдары, өзге де ұйымдары
(келісу бойынша):

1) Кешенді жоспардың тиісінше және уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін;

2) тоқсан сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігіне Кешенді жоспардың іске асырылу барысы туралы ақпарат беріп тұрсын.

3. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі жартыжылдықта бір рет, есепті айдан кейінгі айдың 10-күніне дейін Қазақстан Республикасының Үкіметіне Кешенді жоспардың орындалуы туралы жиынтық ақпарат беріп тұрсын.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігіне жүктелсін.

5. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі

Ә. Смайылов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 22 қыркүйектегі № 726 қаулысымен бекітілген

Қазақстан Республикасында қант саласын дамыту жөніндегі 2022 – 2026 жылдарға арналған кешенді жоспар

Кіріспе

Қант нарығындағы жағдай туралы

Қазақстан Республикасында қантты ішкі тұтыну 2022 жылы 550 мың тонна деңгейінде болады деп бағалануда.

Қазіргі уақытта республикада қант қызылшасын өңдеу бойынша жалпы тәуліктік қуаты 8,7 мың тонна және құрақ қанты шикізатын өңдеу бойынша 2,4 мың тонна болатын 4 қант зауыты жұмыс істейді.

2021 жылы ішкі нарықты отандық шикізатты өңдеу есебінен қантпен қамтамасыз ету 7 %-ды (35,7 мың тонна), құрақ қанты шикізаты мен дайын қанттың импорты есебінен – 93 %-ды құрады (497 мың тонна).

Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасы Қазақстанның ішкі нарығына дәстүрлі қант жеткізушілер болып табылады. Импорттың жалпы көлемінде Ресей Федерациясының үлесі 88,3 %-ды, Беларусь Республикасының үлесі 11,5 %-ды, басқа елдердің үлесі 0,15 %-ды құрайды.

Ішкі нарықтың отандық өндіріспен қамтамасыз етілуінің төмендігі осы дақылдың басқалармен салыстырғанда көп шығынды әрі рентабельділігінің төмен болуы салдарынан қант қызылшасының егіс алаңдарының қысқаруына, қызылша өсіретін шаруашылықтардың ұсақ тауарлы болуына, су ресурстарының тапшылығына, суару желілерінің тозуына, қант қызылшасының импорттық тұқымдары құнының жоғары болуына және басқа да факторларға байланысты болды.

Өткен ғасырдың ортасында салынған қант зауыттарына ішінара жаңғырту жүргізілгеніне қарамастан, технологиялық желілер мен жабдықтардың жоғары дәрежеде тозуы өндірілетін өнім көлемін ұлғайтуды және бағаның бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейді. Бұдан басқа, әлемдік нарықтағы қант бағасының құбылмалылығы, сондай-ақ ішкі нарықта анағұрлым арзан бағадағы ресейлік қанттың үстемдік етуі бірнеше жылдар бойы отандық қант саласына кері әсерін тигізіп келеді.

Көрсетілген факторлар ішкі қант нарығының импортқа жоғары дәрежеде тәуелді болуына алып келді.

Саланың перспективалары

Елімізде саланың табысты дамуы үшін түйінді факторлар бар: суармалы жерлердің болуы, халық санының өсуі және қантты өнеркәсіптік тұтынушылар қуаттарының кеңеюі есебінен 2026 жылы ішкі нарық сыйымдылығының 590 мың тоннаға дейін ұлғаюы, жұмыс істеп тұрған 4 қант зауытының жүктелмеген қуаттары, жұмыс күші.

Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында импортқа тәуелділікті едәуір қысқартуға және біртіндеп өзін-өзі қамтамасыз етуге көшуге бағытталған қант саласын дамыту жөніндегі кешенді тәсіл талап етіледі.

Кешенді жоспар мыналарды:

қант қызылшасының егіс алаңдарын жыл сайын орта есеппен 6,5 мың гектарға ұлғайтып, 38 мың гектарға дейін жеткізу арқылы зауыттарды шикізатпен қамтамасыз етуді;

суару желілерін салу және реконструкциялау, ылғал үнемдеу технологияларын қолдану, 10 мың гектардан астам жаңа суармалы жерлерді айналымға енгізу, қант қызылшасын өсіру, жинау және тасымалдау бойынша агротехникалық қызметтерді дамыту жолымен инфрақұрылымдық қамтамасыз етуді;

технологиялық жабдықтарды жаңарту, шикізат бойынша өндірістік қуатты тәулігіне 8,7 мың тоннадан 17,7 мың тоннаға дейін кеңейту жолымен жұмыс істеп тұрған қант зауыттарын жаңғыртуды және жаңа инновациялық қант зауытын салуды;

отандық зауыттардың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету және қант импорттаушы елдер тарапынан демпингті болғызбау үшін бақылау бағаларының ең төмен деңгейін және қанттың бөлшек сауда/шекті бағаларының ең төмен деңгейін белгілеу арқылы ішкі нарықты қорғау жөніндегі шараларды көздейді.

Саланы мемлекеттік қолдау шаралары

Қазақстан Республикасында қант саласын дамыту жөніндегі 2022 – 2026 жылдарға арналған кешенді жоспардың (бұдан – Кешенді жоспар) іс-шараларын іске асыруға шикізат базасын (тұқым, тыңайтқыш, өсімдіктерді қорғау құралдарын, ауыл шаруашылығы техникасын сатып алу, көктемгі егіс жұмыстарын жүргізу) дамытуға жеке инвестицияларды тартуға қажеттілік 2026 жылға дейін шамамен 297 млрд теңгені, бюджеттік субсидиялар көлемі 129 млрд теңгені құрайды.

Жұмыс істеп тұрған зауыттарды жаңғыртуды және жаңа зауыт салуды ескере отырып, негізгі және айналым қаражатына арналған инвестицияларға қажеттілік шамамен 200 млрд теңгені, бюджеттік субсидиялар көлемі 40 млрд теңгені құрайды.

Мемлекеттік қолдау шаралары қаржы институттарының ("Бәйтерек" ҰБХ" АҚ, "Даму" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамы қаражатын тарта отырып, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 732 қаулысымен бекітілген Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2021 – 2025 жылдарға арналған ұлттық жобада көзделген қаражат шеңберінде су ресурстарын ұтымды пайдалану, суару желілерін дамыту жөніндегі іс-шараларды қаржыландыру Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 731 қаулысымен бекітілген "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасы шеңберінде көрсетілетін болады.

Салықтық преференциялар беру үшін Қазақстан Республикасының Салық кодексіне тиісті өзгерістер енгізіледі, субсидиялау нормативтерін ұлғайту есебінен шикізат өндірушілерге тұқым сатып алуға және қант қызылшасын өсіруге жұмсалатын шығындардың бір бөлігін өтеу жөніндегі іс-шараларды нормативтік қамтамасыз ету жүзеге асырылады.

Күтілетін нәтижелер

Кешенді жоспарды іске асыру алдағы 5 жылда отандық шикізаттан қант өндіру көлемін 250 мың тоннаға дейін жеткізуге мүмкіндік береді. Бұл ретте 2026 жылға қарай 2021 жылмен салыстырғанда импорт үлесі 58 %-дан 17 %-ға дейін төмендейді, отандық шикізатты өңдеу есебінен қамтамасыз етілу 7 %-дан 43 %-ға дейін артады.

Р/с №	Іс-шара атауы	Аяқтау нысаны	Орындау мерзімі	Жауапты орындаушылар	Қаржыландыру көлемі	Қаржыландыру көздері
1	2	3	4	5	6	7
Күтілетін нәтижелер: 1) қант қызылшасының егіс алаңдарын 38 мың гектарға дейін кеңейту; 2) қант қызылшасының жалпы түсімін 1 800 мың тоннаға дейін ұлғайту; 3) отандық шикізаттан қант өндіру көлемін 250 мың тоннаға дейін ұлғайту; 4) отандық шикізатты қайта өңдеу есебінен қамтамасыз етілуді 7 %-дан 43 %-ға дейін ұлғайту; 5) ақ қант импортының үлесін 58 %-дан 17 %-ға дейін төмендету.
1. Қант өндірушілерді отандық шикізатпен қамтамасыз ету
1.	Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге кешенді талдау жүргізу және қызылша егетін аудандардағы пайдаланылмайтын жер учаскелерінің тізілімін жасап, жер учаскелерін кейіннен жер заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыс істеп тұрған және жоспарланып отырған жаңа қант зауыттарына, сондай- ақ АШТӨ-ге беру	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2024 жылдар	АШМ, Алматы, Ақмола, Шығыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Жамбыл, Қарағанды, Қостанай, Павлодар және Жетісу облыстарының әкімдіктері	талап етілмейді	-
1	2	3	4	5	6	7
2.	Ауыл шаруашылығы жерлеріне іргелес жатқан суару инфрақұрылымына (каналдар, арықтар, су қоймалары және басқалар) техникалық жай-күйі тұрғысынан кешенді талдау жүргізу және салу (реконструкциялау) бойынша одан әрі жұмысты қамтамасыз ету	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 2-тоқсан	АШМ, ЭГТРМ, Алматы, Ақмола, Шығыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Жамбыл, Қарағанды, Қостанай, Павлодар және Жетісу облыстарының әкімдіктері	талап етілмейді	-
3.	Жұмыс істеп тұрған және жоспарланып отырған жаңа қант зауыттарының қажеттіліктерін ескере отырып, қант зауыттарымен және АШТӨ-мен кооперативтер құру жөніндегі жоспар-графикті жылдар бойынша бекіту	АШМ-ға ақпарат	2023 жылғы 2-тоқсан	Алматы, Ақмола, Шығыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Жамбыл, Қарағанды, Қостанай, Павлодар және Жетісу облыстарының әкімдіктері	талап етілмейді	-
4.	Қант қызылшасының егіс алаңдарын ұлғайту: 2023 жылы 16,7 мың га (Алматы – 0,2 мың га, Жетісу – 8,1 мың га, Жамбыл – 8,4 мың га); 2024 жылы 25,6 мың га (Алматы – 0,2 мың га, Жетісу – 10,7 мың га, Жамбыл – 14,7 мың га); 2025 жылы 31,8 мың га (Алматы – 0,2 мың га, Жетісу – 12,2 мың га, Жамбыл – 19,4 мың га); 2026 жылы 38 мың га (Алматы – 0,2 мың га, Жетісу – 15 мың га, Жамбыл – 22,8 мың га)	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2023 – 2026 жылдар	Алматы, Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері	жалпы сипаттағы трансферттердің лимиттері шеңберінде	2025 жылға дейін АӨК ұлттық жобасында көзделген қаражат шеңберінде, 2026 жылы – бюджетті нақтылау шеңберінде
5.	АШТӨ-ге қант қызылшасының болашақ түсіміне өткізу үшін қант зауытының қаражаты есебінен қант зауыттарының қант қызылшасы тұқымдарын тікелей тұқым өндірушіден немесе дистрибьютордан импорттауы	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2023 жылдар	Алматы, Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері	талап етілмейді	-
6.	Қант қызылшасы тұқымдарының жаңа сорттарын шығару	АШМ-ға жылдық есеп	жыл сайын, 2024 – 2026 жылдар	АШМ, "ҰАҒБО" КеАҚ	"Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес конкурстық рәсімдер шеңберінде	АӨК ұлттық жобасында көзделген қаражат шеңберінде
7.	2026 жылға қарай су үнемдеу технологияларына арналған алаңдарды 99,1 мың га-ға дейін жеткізе отырып кеңейту, оның ішінде: Алматы облысы: 2022 жылы –18,1 мың га; 2023 жылы – 1,9 мың га; 2024 жылы – 1,3 мың га; 2025 жылы – 1,4 мың га; Жамбыл облысы: 2022 жылы – 50,3 мың га; 2023 жылы – 2,9 мың га; 2024 жылы – 6,7 мың га; 2025 жылы – 7,5 мың га; Жетісу облысы: 2022 жылы – 3,3 мың га; 2023 жылы – 3,2 мың га; 2024 жылы – 1,3 мың га; 2025 жылы – 1,2 мың га.	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2026 жылдар	Алматы, Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері, "Бәйтерек" ҰБХ" АҚ (келісу бойынша)	жалпы сипаттағы трансферттердің лимиттері шеңберінде	АӨК ұлттық жобасында көзделген қаражат шеңберінде
2. Қант қызылшасы өндірісін инфрақұрылымдық қамтамасыз ету
8.	АӨК субъектілерін суармалы сумен қамтамасыз ету үшін: суаруда пайдалану үшін қорларды қайта бағалау мақсатында жер асты сулары орындарын жете барлау; Пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі мемлекеттік комиссия хаттамаларының мерзімін ұлғайту жағына қарай ұзарту; суаруда пайдалану үшін ұңғымалар қазу бөлігінде жұмыс істеп тұрған коммуналдық кәсіпорындардың функцияларын кеңейту арқылы жер асты суларының әлеуетін барынша пайдалану	АШМ-ға ақпарат	2023 жылғы 2-тоқсан	ЭГТРМ, Алматы, Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері	талап етілмейді	-
9.	Жетісу облысы Ақсу ауданының суару желілерін реконструкциялау есебінен су ресурстарын ұтымды пайдалану және 2025 жылға қарай су шығынын 6 мың гектарға дейін қысқарту	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2023 – 2025 жылдар	ЭГТРМ, Жетісу облысының әкімдігі	6,9 млрд теңге	Ислам Даму банкінің қаражаты шеңберінде
10.	Жетісу облысы Көксу ауданының суару желілерін реконструкциялау есебінен су ресурстарын ұтымды пайдалану және 2025 жылға қарай су шығынын 13,5 мың гектарға дейін қысқарту	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2024 – 2025 жылдар	ЭГТРМ, Жетісу облысының әкімдігі	8 млрд теңге
11.	Жетісу облысы Алакөл ауданының суару желілерін реконструкциялауды қаржыландыру мәселесін пысықтау	АШМ-ға ақпарат	2023 жылғы 2-тоқсан	ЭГТРМ, Жетісу облысының әкімдігі	талап етілмейді	-
12.	Жетісу облысының Ақсу ауданында Қызылағаш суару алабын салу есебінен су ресурстарын ұтымды пайдалану және 2025 жылға қарай су шығынын 6 мың гектарға дейін қысқарту	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2025 жылдар	ЭГТРМ, Жетісу облысының әкімдігі	8,96 млрд тенге	"Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасының қаражаты шеңберінде
13.	Жамбыл облысында су қоймаларын салу жөніндегі жобаларды іске асыру есебінен су ресурстарын ұтымды пайдалану және 26,7 мың гектар суармалы жерлердің сумен қамтамасыз етілуін арттыру: 1. "Ақмола" 2. "Ырғайты" 3. "Қалғұты"	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2025 жылдар	ЭГТРМ, Қаржымині, Жетісу облысының әкімдігі	5,811 млрд теңге 8,384 млрд теңге 11,377 млрд теңге
14.	Жамбыл облысында су қоймаларын реконструкциялау жөніндегі жобаларды іске асыру есебінен 6 мың гектар суармалы жерлердің сумен қамтамасыз етілуін арттыру: 1. "Теріс-Ащыбұлақ" 2. "Қарақоңыз" 3. "Ынталы"	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2025 жылдар	ЭГТРМ, Қаржымині, Жетісу облысының әкімдігі	1,485 млрд теңге 1,695 млрд теңге 0,702 млрд теңге
15.	Жетісу облысының Сарқан ауданында Покатилов су қоймасын салу жөніндегі жобаны іске асыру есебінен 10,7 мың га жаңа суармалы жерлерді айналымға енгізу: ЖСҚ әзірлеу; ЖСҚ бекітілгеннен кейін Покатилов су қоймасының құрылысын қаржыландыру мәселесін пысықтау	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2023 – 2026 жылдар	ЭГТРМ, Қаржымині, Жетісу облысының әкімдігі	ЖСҚ әзірлеу – 821 млн теңге талап етілмейді	инвестордың меншікті қаражаты -
16.	Қаржыландыру көлемдері мен көздерін нақтылай отырып, мынадай инвестициялық жобаларды іске асыру мәселесін пысықтау: Жамбыл облысында "Жасөркен" гидробекетін салу; Жетісу облысы Ескелді және Сарқан аудандарының суару желілерін реконструкциялау; Жетісу облысы Алакөл ауданының Жанама ауылдық округінде суару желілерін салу; Жетісу облысының Сарқан және Ақсу аудандарында суару жүйесінің Басқан суару алабының ЖСҚ әзірлеу және оны салу	АШМ-ға ақпарат	2023 жылғы 2-тоқсан	ЭГТРМ, Қаржымині, Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері	талап етілмейді	-
17.	Қант қызылшасын өсіру, жинау және тасымалдау бойынша агротехникалық қызметтер көрсету мақсатында шаруа қожалықтары (кооперативтер) базасында сервистік-дайындау орталықтарын құру	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2024 жылдар	Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері	талап етілмейді	-
18.	"Ақсу Қант" ЖШС-ны және оған іргелес аумақтарды дамыту үшін теміржол жолдарын, оның ішінде Кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі 2021 – 2025 жылдарға арналған ұлттық жоба шеңберінде салу мәселесін пысықтау	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 1-тоқсан	АШМ, ҰЭМ, Қаржымині, ИИДМ, Жетісу облысының әкімдігі	талап етілмейді	-
19.	Жетісу облысын газдандыру бағдарламасы шеңберінде "Ақсу Қант" ЖШС-ны газдандыру мәселесін пысықтау (инвестор мен Жетісу облысының әкімдігі арасындағы қолданыстағы меморандумға сәйкес)	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 1-тоқсан	АШМ, ҰЭМ, ЭМ, Жетісу облысының әкімдігі	талап етілмейді	-
20.	Шикізат пен дайын өнімді жеткізу тізбегінің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ететін көлік-логистика жүйесін дамыту жөніндегі шараларды тұжырымдау	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 1-тоқсан	АШМ, ИИДМ, СИМ, ҰЭМ, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша)	талап етілмейді	-
3. Өңдеу қуаттарын жаңғырту және жаңаларын іске қосу
21.	Қант зауыттарын жаңғырту жөніндегі жоспарларды ұсыну	АШМ-ға ақпарат	2022 жылғы 4-тоқсан	Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері	талап етілмейді	-
22.	Өндірілетін өнімнің сапасын жақсарту және өндіріс кезіндегі ысырапты азайту үшін, оның ішінде энергия тиімділігі, ресурс үнемдеу жөніндегі ұлттық стандарттар нормаларына сәйкес қант зауыттарын өндірістік қуаттар мен жанама өнімдерді өңдеу желілерін кеңейту бойынша жаңғырту	орындалған жұмыстар актісі	жыл сайын, 2024 – 2025 жылдар	АШМ, Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері, ИИДМ, СИМ, "Байтерек" ҰБХ" АҚ (келісу бойынша), КДҚ (келісу бойынша)	ЖСҚ құнына сәйкес	АӨК ұлттық жобасында көзделген қаражат шеңберінде, инвестордың меншікті қаражаты
23.	Қант зауытын салу жөніндегі инвестициялық жобаны қаржыландыру көздерін айқындау	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 1-тоқсан	АШМ, облыстардың әкімдіктері, "Байтерек" ҰБХ" АҚ (келісу бойынша)	талап етілмейді	-
24.	Жаңа қант зауытын салу жөніндегі жобаны іске асыру	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2025 жылдар	АШМ, Павлодар облысының әкімдігі, Қаржымині, ҰЭМ, СІМ, "Бәйтерек" ҰБХ" АҚ (келісу бойынша)	ЖСҚ құнына сәйкес	инвестордың меншікті және қарыз қаражаты
4. Отандық қант өндірушілерді қорғау және мемлекеттік қолдау
25.	Өсімдік шаруашылығы өнімінің түсімділігі мен сапасын арттыруды субсидиялау қағидаларына: қант зауытына тапсырылған қант қызылшасының көлемдері үшін субсидиялау нормативтерін өзгерту; тұқымдар мен будандар бағасының өсуін ескере отырып, тұқым шаруашылығын субсидиялау нормативтерін өзгерту бөлігінде өзгерістер енгізу	АШМ бұйрығы	2023 жылғы 2-тоқсан	АШМ, Алматы, Жамбыл және Жетісу облыстарының әкімдіктері	жалпы сипаттағы трансферттердің лимиттері шеңберінде	АӨК ұлттық жобасында көзделген қаражат шеңберінде
26.	Қант зауыттарына негізгі және айналым қаражатын толықтыру, оның ішінде құрақ қанты шикізаты мен қант қызылшасын сатып алу үшін төмендетілген жеңілдікті кредит және лизинг мөлшерлемесі бойынша қаржылай қаражат беру мәселесін пысықтау	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 1-тоқсан	АШМ, ҰЭМ, ИИДМ, Қаржымині, "Бәйтерек" ҰБХ" АҚ(келісу бойынша), "Азық-түлік келісімшарт корпорациясы" ҰК" АҚ (келісу бойынша)	талап етілмейді	-
27.	Қант зауыттарының қант қызылшасы мен шикізатын, ақ қантты және негізгі өндірістік материалдарды теміржол және автомобиль көлігімен елдің ішінде тасымалдауға жұмсалған шығындарының бір бөлігін өтеу мәселесін пысықтау	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 1-тоқсан	АШМ, ҰЭМ, ИИДМ, Қаржымині	талап етілмейді	-
28.	Салық кодексіне қызылша қантын өндіру кезінде ҚҚС бойынша 70 % жеңілдік берудің қолданылу мерзімін ұзарту бөлігінде өзгерістер енгізу және тізбені құрақ қантымен толықтыру	Қазақстан Республикасы Заңының жобасы	2023 жылғы 1-тоқсан	ҰЭМ, АШМ, Қаржымині, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша)	талап етілмейді	-
29.	"Инвестицияларды мемлекеттік қолдауды іске асырудың кейбiр мәселелерi туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 14 қаңтардағы № 13 қаулысына Инвестициялар туралы келісімді жасасу үшін қызмет түрлерінің тізбесіне қант өндіру жөніндегі бағытты енгізу бөлігінде өзгерістер енгізу	Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы	2023 жылғы 1-тоқсан	АШМ, СІМ, ҰЭМ, Қаржымині	талап етілмейді	-
5. Бағаны тежеу және тұрақтандыру жөніндегі шаралар
30.	Ішкі нарықты тұрақтандыру және қорғау жөніндегі шараларды, оның ішінде: ақ қант импортына ең төмен бағалар деңгейін (ЕТБД) қолдану; қанттың бөлшек сауда/шекті бағаларының ең төмен деңгейін белгілеу мәселелерін пысықтау арқылы тұжырымдау	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 1-тоқсан	СИМ, АШМ, Қаржымині, ҰЭМ	талап етілмейді	-
31.	Тұрақтандыру қорларындағы қант қорын өңірлердің айлық ішкі сұранысын қанағаттандыратын көлемде қалыптастыру	АШМ-ға ақпарат	жыл сайын, 2022 – 2023 жылдар	Облыстардың, Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері	талап етілмейді	-
32.	Қант бағасын тіркелген бағада тежеу жөнінде қарсы талаптар белгілей отырып, қант зауыттарына "айналым схемасы" шеңберінде жеңілдікті кредиттер беру	АШМ-ға ақпарат	2022 жылғы 4-тоқсан	Облыстардың, Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері	тұрақтандыру қорлары мен "айналым схемасының" қаражатын қайта бөлу шеңберінде	ЖБ (тұрақтандыру қорлары мен "айналым схемасының" қаражаты шеңберінде)
33.	Шетелдік шикізат импорты және ішкі қажеттіліктерді қамтамасыз еткеннен кейін экспортты ілгерілету жөнінде сауда кедергілерін жоюға бағытталған шараларды тұжырымдау	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	2023 жылғы 2-тоқсан	СИМ, АШМ	талап етілмейді	-

Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы

"Азық-түлік келісімшарт корпорациясы" ҰК" АҚ	–	"Азық-түлік келісімшарт корпорациясы" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамы
АӨК	–	агроөнеркәсіптік кешен
АӨК ұлттық жобасы	–	Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 732 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамыту жөніндегі 2021 – 2025 жылдарға арналған ұлттық жоба
"Атамекен" ҰКП	–	"Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы
АШМ	–	Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі
АШТӨ	–	ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші
"Бәйтерек" ҰБХ" АҚ	–	"Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамы
"Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасы	–	Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 731 қаулысымен бекітілген "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасы
ЖБ	–	жергілікті бюджет
ЖСҚ	–	жобалау-сметалық құжаттама
ИИДМ	–	Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі
КДҚ	–	"Даму" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамы
Қаржымині	–	Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі
ҚҚС	–	қосылған құн салығы
СИМ	–	Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция министрлігі
СІМ	–	Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі
ТЭН	–	техникалық-экономикалық негіздеме
"ҰАҒБО" КеАҚ	–	"Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы" коммерциялық емес акционерлік қоғамы
ҰЭМ	–	Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі
ЭГТРМ	–	Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі
ЭМ	–	Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі