ИПС "Әділет"

В соответствии с пунктом 5 статьи 152 Экологического кодекса Республики Казахстан Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила организации и функционирования Единой государственной системы мониторинга окружающей среды и природных ресурсов.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

А. Смаилов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 2 ноября 2022 года № 861

Правила организации и функционирования Единой государственной системы мониторинга окружающей среды и природных ресурсов

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила организации и функционирования Единой государственной системы мониторинга окружающей среды и природных ресурсов (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 5 статьи 152 Экологического кодекса Республики Казахстан (далее – Кодекс).

2. Единая государственная система мониторинга окружающей среды и природных ресурсов (далее – единая система) представляет собой обеспечиваемую государством многоцелевую систему, которая объединяет все действующие в Республике Казахстан системы, подсистемы и виды мониторинга, охватывающие прямо или косвенно вопросы охраны окружающей среды, охраны, воспроизводства и использования природных ресурсов, охраны жизни и (или) здоровья людей от воздействия вредных факторов природной и антропогенной среды, а также воздействия изменения климата и прогнозируемых воздействий изменения климата.

3. Основные понятия, используемые в настоящих Правилах:

1) первичные данные – данные, полученные по результатам видов мониторинга и не подвергнутые обобщению, обработке или анализу. Необработанные данные производственного мониторинга, в том числе данные, полученные из автоматизированной системы мониторинга эмиссий в окружающую среду, относятся к первичным данным.

Производственный мониторинг является элементом производственного экологического контроля, а также программы повышения экологической эффективности;

2) информационная продукция – информация, являющаяся результатом обобщения, обработки и анализа первичных данных. К информационной продукции относятся аналитические отчеты, справки, доклады, иные документы текстового содержания, картографическая информация, статистические формы и отчетность, отчетность по производственному экологическому контролю, а также иная информация агрегированного (статистического) характера.

4. Система включает в себя следующие элементы:

1) участников единой системы;

2) системы, подсистемы и виды мониторинга, включенные в соответствии с Кодексом в структуру единой системы;

3) информационную систему "Национальный банк данных о состоянии окружающей среды и природных ресурсов Республики Казахстан" (далее – банк данных).

Глава 2. Единые организационные, методологические, метрологические и иные требования к сбору, накоплению, хранению, учету, систематизации, обобщению, обработке и анализу данных единой системы

5. Сбор информации, а также ее накопление, хранение, учет, систематизация, обобщение, обработка и анализ в системах и подсистемах осуществляются участниками единой системы в пределах их компетенций, имеющими совместимые информационные системы.

6. Деятельность по ведению единой системы осуществляется уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

7. Процедура сбора информации должна обеспечивать оперативность, полноту и достоверность данных мониторинга для своевременного выявления и предупреждения возможных негативных изменений состояния окружающей среды и ее загрязнения.

8. Информация вне зависимости от вида мониторинга содержит следующие сведения:

1) географические координаты и идентификатор (название населенного пункта, административного и (или) географического объекта) пункта наблюдений;

2) измеряемый параметр и его значение;

3) результаты мониторинга;

4) наименования объекта мониторинга;

9. Сбор информации проводится участниками единой системы ежеквартально, до первого числа второго месяца квартала, следующего за отчетным, в пределах компетенции путем обновления данных в банке данных.

10. Накопление данных осуществляется в банке данных.

11. Систематизация данных в единой системе осуществляется в электронном виде и по следующим направлениям:

1) экологический мониторинг;

2) мониторинг природных ресурсов;

3) специальный мониторинг;

4) метеорологический и гидрологический мониторинг;

5) мониторинг состояния окружающей среды.

12. Обработку и анализ данных, полученных по результатам осуществления мониторинга, осуществляет каждый участник единой системы.

13. Учет, обобщение представленной участниками единой системы осуществляются уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

14. Данные в банке данных хранятся 5 лет.

Хранение информации в электронном виде выполняется с использованием специализированных программно-технических комплексов, обладающих отказоустойчивостью, а также защитой от внешних воздействий и несанкционированного доступа.

15. При введении единой системы учитываются требования по обеспечению информационной безопасности в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об информатизации" и постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 декабря 2016 года № 832 "Об утверждении единых требований в области информационно-коммуникационных технологий и обеспечения информационной безопасности".

16. Обеспечение функционирования единой системы осуществляется на основе единого организационного, методологического, метрологического и информационного подходов, обеспечивающих сопоставимость данных и совместимость информационных ресурсов.

17. При наличии у специально уполномоченных государственных органов и организаций информационных систем или информационно-коммуникационных технологий пополнение и обновление ими сведений в подсистемах единой системы осуществляются посредством их интеграции или автоматизированного обмена данными с банком данных.

Глава 3. Порядок взаимодействия и координации рабочих процессов между участниками единой системы

18. Участниками единой системы являются:

1) уполномоченный орган в области охраны окружающей среды;

2) специально уполномоченные государственные органы;

3) организации, уполномоченные на осуществление видов мониторинга, включенных в структуру единой системы;

4) физические и юридические лица, которые в соответствии с Кодексом обязаны осуществлять производственный экологический контроль.

19. К специально уполномоченным органам, осуществляющим мониторинг окружающей среды и природных ресурсов, относятся:

1) уполномоченный орган в области охраны окружающей среды, осуществляющий организацию мониторинга военно-испытательных полигонов, а также мониторинга экологической обстановки в зонах чрезвычайной экологической ситуации и зонах экологического бедствия;

2) уполномоченный орган в области космической деятельности, осуществляющий организацию функционирования мониторинга ракетно-космического комплекса "Байконур";

3) государственный орган в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения, осуществляющий санитарно-эпидемиологический мониторинг;

4) центральный уполномоченный орган по управлению земельными ресурсами, осуществляющий организацию ведения мониторинга земель;

5) уполномоченный орган по изучению недр, обеспечивающий осуществление государственного мониторинга недр;

6) ведомство уполномоченного органа в области охраны, воспроизводства и использования животного мира, осуществляющее ведение мониторинга животного мира;

7) ведомство уполномоченного органа в области использования и охраны водного фонда, водоснабжения, водоотведения, осуществляющее государственный мониторинг водных объектов;

8) местные исполнительные органы в пределах компетенции, установленных подпунктом 1) пункта 1 статьи 157 Кодекса.

20. Координация рабочих процессов между участниками единой системы осуществляется уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

21. Обмен информацией между участниками единой системы, в том числе в рамках банка данных, осуществляется на безвозмездной основе.

Обмен информацией, необходимой для ведения единой системы, осуществляется по средствам электронных коммуникаций путем предоставления доступа участникам единой системы в банк данных.

Система программных средств позволяет осуществлять накопление, обработку и хранение информации на единой методической основе, обеспечивая обмен информацией между участниками единой системы.

22. Наблюдения за состоянием окружающей среды и природных ресурсов в рамках систем, подсистем и видов мониторинга, включенных в структуру единой системы, проводятся в том числе с использованием данных дистанционного зондирования Земли.

Сноска. Пункт 22 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 304 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Система включает в себя следующие системы мониторинга:

1) экологический мониторинг;

2) мониторинг природных ресурсов;

3) специальный мониторинг;

4) метеорологический и гидрологический мониторинг;

5) мониторинг состояния окружающей среды.

24. Экологический мониторинг ведется в соответствии со статьей 159 Кодекса.

25. Мониторинг природных ресурсов осуществляется в соответствии со статьей 160 Кодекса.

26. Специальный мониторинг включает в себя виды, предусмотренные статьей 161 Кодекса.

27. В соответствии с пунктом 1 статьи 166 Кодекса деятельность по ведению метеорологического и гидрологического мониторинга и мониторинга состояния окружающей среды, включающая в себя оказание услуг общегосударственного и международного значения, специального назначения и подготовку специализированной информации с использованием государственной наблюдательной сети, относится к государственной монополии и осуществляется Национальной гидрометеорологической службой – юридическим лицом, созданным по решению Правительства Республики Казахстан в организационно-правовой форме республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения.

Глава 4. Порядок формирования и функционирования банка данных, ее структуры и источников информации, а также правил, уровней, порядка и условии доступа к ней участников единой системы и иных государственных органов, физических и юридических лиц

28. Участники единой системы предоставляют уполномоченному органу в области охраны окружающей среды доступ к имеющимся у них системам мониторинга окружающей среды и природных ресурсов.

29. Для проведения мероприятий по формированию и вводу в промышленную эксплуатацию банка данных уполномоченный орган в области охраны окружающей среды создает рабочую группу, в состав которой входят представители участников единой системы.

30. Ввод в промышленную эксплуатацию банка данных осуществляется в соответствии с пунктом 1 статьи 40 Закона Республики Казахстан "Об информатизации".

После ввода банка данных в промышленную эксплуатацию уполномоченный орган в области охраны окружающей среды осуществляет интеграцию систем мониторинга, которые не были интегрированы на стадии опытной эксплуатации.

31. Включение новых систем мониторинга в банк данных и (или) внесение изменений данных в нее осуществляются путем создания новых информационных записей.

32. Накопление, хранение, систематизация, интеграция и обеспечение автоматизированного обмена данными, взаимодействия и координации рабочих процессов между участниками единой системы, а также автоматизация предоставления доступа к информации для физических и юридических лиц осуществляются посредством функционирования банка данных.

Организация создания, функционирования, ведения и эксплуатации банка данных, а также обеспечение координации всех связанных с этим рабочих процессов осуществляются уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

33. Банк данных обеспечивает интеграцию и автоматизированный обмен данными между:

1) банками данных систем, подсистем и видов мониторинга, включенных в структуру единой системы;

2) государственными кадастрами природных ресурсов;

3) государственным кадастром отходов;

4) государственным климатическим кадастром;

5) государственным углеродным кадастром;

6) государственным кадастром потребления озоноразрушающих веществ;

7) регистром выбросов и переноса загрязнителей Республики Казахстан;

8) государственным реестром экологических разрешений и деклараций о негативном воздействии на окружающую среду;

9) реестром субъектов предпринимательства в сфере управления отходами;

10) государственным реестром объектов исторического загрязнения.

34. В банк данных в электронной форме представляются:

1) операторами объекта периодические отчеты по результатам производственного экологического контроля в соответствии со статьей 187 Кодекса;

2) субъектами предпринимательства, осуществляющими деятельность по транспортировке твердых бытовых отходов, полная навигационная информация о передвижении транспорта в соответствии со статьей 368 Кодекса.

35. Ведение единой системы осуществляется на трех уровнях:

1) на местном уровне проводятся производственный мониторинг, общественный мониторинг и виды мониторинга, организуемые местными исполнительными органами на конкретных участках населенных пунктов, земель вне населенных пунктов, поверхностных и подземных водных объектов, на особо охраняемых природных территориях;

2) на региональном уровне проводятся виды мониторинга в пределах административно-территориальных единиц с учетом физико-географических и экономических особенностей регионов, наличия экологически нагруженных зон и комплекса природных и антропогенных факторов, оказывающих влияние на состояние окружающей среды и использование природных ресурсов;

3) на республиканском уровне проводится мониторинг, охватывающий всю территорию Республики Казахстан с выделением при необходимости крупных регионов и отдельных объектов, имеющих общегосударственное значение.

36. Доступ к банку данных предоставляется с соблюдением следующих условий:

1) уполномоченный орган в области охраны окружающей среды, специально уполномоченные государственные органы и организации, уполномоченные на осуществление видов мониторинга, включенных в структуру единой системы, имеют право неограниченного доступа ко всей информации (первичным данным и информационной продукции) с возможностью ознакомления, копирования и воспроизводства;

2) физические и юридические лица имеют право неограниченного доступа ко всей информационной продукции с возможностью ознакомления, копирования и воспроизводства, за исключением информации, составляющей государственные секреты, коммерческую и иную охраняемую законом тайну.

37. В тех случаях, когда физические и юридические лица не имеет беспрепятственного доступа к информационной продукции, содержащейся в банке данных, с помощью прямых электронных средств уполномоченный орган в области охраны окружающей среды обеспечивает представление информационной продукции с помощью любых других эффективных средств, но не позднее, чем через один месяц после получения соответствующего запроса.

38. Доступ к банку данных предоставляется на безвозмездной основе.

39. Финансирование ведения единой системы осуществляется в соответствии со статьей 158 Кодекса.

_____________________________

Қазақстан Республикасы Экология кодексінің 152-бабының 5-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингінің бірыңғай мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Ә. Смайылов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2022 жылғы 2 қарашадағы
№ 861 қаулысымен
бекітілген

Қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингінің бірыңғай мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингінің бірыңғай мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы Экология кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 152-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді.

2. Қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингінің бірыңғай мемлекеттік жүйесі (бұдан әрі – бірыңғай жүйе) Қазақстан Республикасында жұмыс істеп тұрған мониторингтің қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды қорғау, молықтыру және пайдалану, адамдардың өмірін және (немесе) денсаулығын табиғи және антропогендік ортаның зиянды факторларының әсерінен, сондай-ақ климат өзгеріcінің әсерінен және климат өзгерісінің болжамды әсерінен қорғау мәселелерін тікелей немесе жанама түрде қамтитын барлық жүйесін, кіші жүйесін және түрін біріктіретін, мемлекет қамтамасыз ететін көп мақсатты жүйені білдіреді.

3. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

1) бастапқы деректер – мониторинг түрлерінің нәтижелері бойынша алынған және жинақтап-қорытуға, өңдеуге немесе талдауға ұшырамаған деректер. Өндірістік мониторингтің өңделмеген деректері, оның ішінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесінен алынған деректер бастапқы деректерге жатады.

Өндірістік мониторинг өндірістік экологиялық бақылаудың, сондай-ақ экологиялық тиімділікті арттыру бағдарламасының элементі болып табылады;

2) ақпараттық өнім – алғашқы деректерді жинақтап-қорыту, өңдеу және талдау нәтижесі болып табылатын ақпарат. Ақпараттық өнімге талдамалық есептер, анықтамалар, баяндамалар, мәтіндік мазмұндағы өзге де құжаттар, картографиялық ақпарат, статистикалық нысандар мен есептілік, өндірістік экологиялық бақылау жөніндегі есептілік, сондай-ақ біріктірілген (статистикалық) сипаттағы өзге де ақпарат жатады.

4. Жүйе мынадай элементтерді қамтиды:

1) бірыңғай жүйеге қатысушылар;

2) Кодекске сәйкес бірыңғай жүйе құрылымына енгізілген мониторингтің жүйелері, кіші жүйелері мен түрлері;

3) "Қазақстан Республикасының қоршаған орта мен табиғи ресурстардың жай-күйі туралы ұлттық деректер банкі" ақпараттық жүйесі (бұдан әрі – деректер банкі).

2-тарау. Жүйе деректерін жинауға, жинақтауға, сақтауға, есепке алуға, жүйелеуге, жинақтап-қорытуға, өңдеуге және талдауға қойылатын бірыңғай ұйымдастырушылық, әдіснамалық, метрологиялық және өзге де талаптар

5. Жүйелерде және кіші жүйелерде ақпарат жинауды, сондай-ақ оны жинақтауды, сақтауды, есепке алуды, жүйелеуді, жинақтап-қорытуды, өңдеуді және талдауды үйлесімді ақпараттық жүйелері бар бірыңғай жүйе қатысушылары өз құзыреттері шегінде жүзеге асырады.

6. Бірыңғай жүйені жүргізу жөніндегі қызметті қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

7. Ақпарат жинау рәсімі қоршаған ортаның жай-күйі мен оның ластануының ықтимал теріс өзгерістерін уақтылы анықтау және алдын алу үшін мониторинг деректерінің жеделдігін, толықтығын және анықтығын қамтамасыз етуге тиіс.

8. Ақпарат мониторинг түріне қарамастан мынадай мәліметтерді қамтиды:

1) бақылау пунктінің географиялық координаттары және сәйкестендіргіші (елді мекеннің, әкімшілік және (немесе) географиялық объектінің атауы);

2) өлшенетін параметр және оның мәні;

3) мониторинг нәтижелері;

4) мониторинг объектісінің атауы.

9. Бірыңғай жүйеге қатысушылар ақпарат жинауды құзыреті шегінде тоқсан сайын тоқсанның екінші айының бірінші күніне дейін, деректер банкіндегі деректерді жаңарту арқылы жүргізеді.

10. Деректерді жинақтау деректер банкінде жүзеге асырылады.

11. Жүйеде деректерді жүйелеу электрондық түрде және мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) экологиялық мониторинг;

2) табиғи ресурстар мониторингі;

3) арнайы мониторинг;

4) метеорологиялық және гидрологиялық мониторинг;

5) қоршаған орта жай-күйінің мониторингі.

12. Мониторингті жүзеге асыру нәтижелері бойынша алынған деректерді өңдеуді және талдауды бірыңғай жүйенің әрбір қатысушысы жүзеге асырады.

13. Бірыңғай жүйеге қатысушылар ұсынған ақпаратты есепке алуды, жинақтап-қорытуды қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

14. Деректер банкіндегі деректер 5 жыл сақталады.

Ақпаратты электрондық түрде сақтау істен шығуға төзімді, сондай-ақ сыртқы әсерлерден және санкцияланбаған қол жеткізуден қорғалған арнаулы бағдарламалық-техникалық кешендер пайдаланылып орындалады.

15. Бірыңғай жүйені енгізу кезінде "Ақпараттандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар және ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы бірыңғай талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 20 желтоқсандағы № 832 қаулысына сәйкес ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары ескеріледі.

16. Бірыңғай жүйенің жұмыс істеуін қамтамасыз ету деректердің салыстырмалығын және ақпараттық ресурстардың үйлесімділігін қамтамасыз ететін бірыңғай ұйымдастырушылық, әдіснамалық, метрологиялық және ақпараттық тәсіл негізінде жүзеге асырылады.

17. Арнайы уәкілетті мемлекеттік органдар мен ұйымдарда ақпараттық жүйелер немесе ақпараттық-коммуникациялық технологиялар бар болса, олар бірыңғай жүйенің кіші жүйелерінде мәліметтерді толықтыру мен жаңартуды оларды интеграциялау немесе деректер банкімен автоматтандырылған деректер алмасу арқылы жүзеге асырылады.

3-тарау. Бірыңғай жүйеге қатысушылар арасындағы өзара іс-қимыл және жұмыс процесін үйлестіру тәртібі

18. Мыналар:

1) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган;

2) арнайы уәкілетті мемлекеттік органдар;

3) бірыңғай жүйе құрылымына енгізілген мониторинг түрлерін жүзеге асыруға уәкілеттік берілген ұйымдар;

4) Кодекске сәйкес өндірістік экологиялық бақылауды жүзеге асыруға міндетті жеке және заңды тұлғалар бірыңғай жүйеге қатысушылар болып табылады.

19. Қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингін жүзеге асыратын арнайы уәкілетті органға мыналар жатады:

1) әскери-сынақ полигондарының мониторингін, сондай-ақ төтенше экологиялық ахуал аймақтарындағы және экологиялық апат аймақтарындағы экологиялық жағдай мониторингті ұйымдастыруды жүзеге асыратын қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган;

2) "Байқоңыр" зымыран-ғарыш кешені мониторингінің жұмыс істеуін ұйымдастыруды жүзеге асыратын ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті орган;

3) санитариялық-эпидемиологиялық мониторингін жүзеге асыратын халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган;

4) жер мониторингін жүргізуді ұйымдастыруды жүзеге асыратын жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті орган;

5) жер қойнауының мемлекеттік мониторингін жүзеге асыруды қамтамасыз ететін жер қойнауын зерделеу жөніндегі уәкілетті орган;

6) жануарлар дүниесінің мониторингін жүзеге асыратын жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы уәкiлеттi органның ведомствосы;

7) су объектілерінің мемлекеттік мониторингін жүзеге асыратын су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы уәкілетті органның ведомствосы;

8) Кодекстің 157-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында белгіленген құзырет шегінде жергілікті атқарушы органдар.

20. Бірыңғай жүйеге қатысушылар арасындағы жұмыс процестерін үйлестіруді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

21. Бірыңғай жүйеге қатысушылар арасында, оның ішінде деректер банкі шеңберінде ақпарат алмасу өтеусіз негізде жүзеге асырылады.

Бірыңғай жүйені жүргізу үшін қажетті ақпарат алмасу бірыңғай жүйеге қатысушыларға деректер банкіне рұқсат беру арқылы электрондық коммуникациялар құралдары бойынша жүзеге асырылады.

Бағдарламалық құралдар жүйесі бірыңғай жүйеге қатысушылар арасында ақпарат алмасуды қамтамасыз ете отырып, ақпаратты бірыңғай әдістемелік негізде жинақтауды, өңдеуді және сақтауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

22. Бірыңғай жүйенің құрылымына енгізілген мониторинг жүйелері, кіші жүйелері мен түрлері шеңберінде қоршаған орта мен табиғи ресурстардың жай-күйін қағадалау Жерді қашықтан зондтау деректері пайдаланылып та жүргізіледі.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 304 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23. Бірыңғай жүйе мынадай мониторинг жүйелерін қамтиды:

1) экологиялық мониторинг;

2) табиғи ресурстар мониторингі;

3) арнайы мониторинг;

4) метеорологиялық және гидрологиялық мониторинг;

5) қоршаған орта жай-күйінің мониторингі.

24. Экологиялық мониторинг Кодекстің 159-бабына сәйкес жүргізіледі.

25. Табиғи ресурстар мониторингі Кодекстің 160-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

26. Арнайы мониторинг Кодекстің 161-бабында көзделген түрлерді қамтиды.

27. Кодекстің 166-бабының 1-тармағына сәйкес мемлекеттік байқау желісін пайдалана отырып, жалпымемлекеттік және халықаралық маңызы бар арнайы мақсаттағы қызметтер көрсетуді және арнаулы ақпарат дайындауды қамтитын метеорологиялық және гидрологиялық мониторинг пен қоршаған орта жай-күйінің мониторингін жүргізу жөніндегі қызмет мемлекеттік монополияға жатады және оны Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорын ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған заңды тұлға – Ұлттық гидрометеорологиялық қызмет жүзеге асырады.

4-тарау. Деректер банкін, оның құрылымы мен ақпарат көздерін, сондай-ақ оған бірыңғай жүйеге қатысушылардың және өзге де мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қол жеткізу қағидаларын, деңгейлерін, тәртібі мен шарттарын қалыптастыру және оның жұмыс істеу тәртібі

28. Бірыңғай жүйеге қатысушылар қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға өздерінде бар қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингі жүйелеріне қолжетімділік береді.

29. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган деректер банкін қалыптастыру және өнеркәсіптік пайдалануға енгізу жөніндегі іс-шараларды өткізу үшін жұмыс тобын құрады, оның құрамына бірыңғай жүйеге қатысушылардың өкілдері кіреді.

30. Деректер банкін өнеркәсіптік пайдалануға енгізу "Ақпараттандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 40-бабының 1-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

Деректер банкі өнеркәсіптік пайдалануға енгізілгеннен кейін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган тәжірибелік пайдалану сатысында интеграцияланбаған мониторинг жүйелерін интеграциялауды жүзеге асырады.

31. Деректер банкіне жаңа мониторинг жүйелерін қосу және (немесе) ондағы деректерге өзгерістер енгізу жаңа ақпараттық жазбалар жасау арқылы жүзеге асырылады.

32. Деректерді жинақтау, сақтау, жүйелеу, интеграциялау және автоматтандырылған алмасуды, бірыңғай жүйеге қатысушылар арасындағы өзара іс-қимылды және жұмыс процестерін үйлестіруді қамтамасыз ету, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалар үшін ақпаратқа қолжетімділік беруді автоматтандыру деректер банкінің жұмыс істеуі арқылы жүзеге асырылады.

Деректер банкін құруды, оның жұмыс істеуін, жүргізілуі мен пайдаланылуын ұйымдастыруды, сондай-ақ осыған байланысты барлық жұмыс процесінің үйлестірілуін қамтамасыз етуді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

33. Деректер банкі:

1) бірыңғай жүйенің құрылымына енгізілген мониторинг жүйелерінің, кіші жүйелері мен түрлерінің деректер банктері;

2) табиғи ресурстардың мемлекеттік кадастрлары;

3) қалдықтардың мемлекеттік кадастры;

4) мемлекеттік климат кадастры;

5) мемлекеттік көміртек кадастры;

6) озонды бұзатын заттарды тұтынудың мемлекеттік кадастры;

7) Қазақстан Республикасының ластағыштардың шығарылуы мен көшірілуінің тіркелімі;

8) экологиялық рұқсаттардың және қоршаған ортаға әсер ету туралы декларациялардың мемлекеттік тізілімі;

9) қалдықтарды басқару саласындағы кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімі;

10) тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімі арасында деректерді интеграциялау мен автоматтандырылған алмасуды қамтамасыз етеді.

34. Деректер банкіне электрондық нысанда:

1) объектінің операторлары Кодекстің 187-бабына сәйкес өндірістік экологиялық бақылау нәтижелері бойынша мерзімді есептер;

2) тұрмыстық қатты қалдықтарды тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері Кодекстің 368-бабына сәйкес көліктің қозғалысы туралы толық навигациялық ақпарат ұсынады.

35. Бірыңғай жүйені жүргізу үш деңгейде жүзеге асырылады:

1) жергілікті деңгейде өндірістік мониторинг, қоғамдық мониторинг және жергілікті атқарушы органдар елді мекендердің нақты учаскелерінде, елді мекендерден тыс жерлерде, жерүсті және жерасты су объектілерінен тыс жерлерде, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда ұйымдастыратын мониторинг түрлері жүргізіледі;

2) өңірлік деңгейде өңірлердің физикалық-географиялық және экономикалық ерекшеліктері, экологиялық жүктемесі бар аймақтардың және қоршаған ортаның жай-күйі мен табиғи ресурстарды пайдалануға ықпал ететін табиғи және антропогендік факторлар кешенінің бар-жоғы ескеріле отырып, әкімшілік-аумақтық бірліктер шегінде мониторинг түрлері жүргізіледі;

3) республикалық деңгейде Қазақстан Республикасының бүкіл аумағын қамтитын, қажет болған кезде жалпымемлекеттік маңызы бар ірі өңірлер мен жекелеген объектілер бөліп алынып мониторинг жүргізіледі.

36. Деректер банкіне қол жеткізу мынадай шарттар сақтала отырып беріледі:

1) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган, арнайы уәкілетті мемлекеттік органдар және біріңғай жүйенің құрылымына енгізілген мониторинг түрлерін жүзеге асыруға уәкілеттік берілген ұйымдар барлық ақпаратпен (бастапқы деректерге және ақпараттық өнімге) танысу, көшіру және қайта жаңғырту мүмкіндігімен шектеусіз қол жеткізуге құқылы;

2) жеке және заңды тұлғалар мемлекеттік құпияларды, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты қоспағанда, барлық ақпараттық өніммен танысу, көшіру және қайта жаңғырту мүмкіндігімен шектеусіз қол жеткізуге құқылы.

37. Жеке және заңды тұлғалар деректер банкіндегі ақпараттық өнімге тікелей электрондық құралдардың көмегімен кедергісіз қол жеткізе алмаған жағдайларда қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган ақпараттық өнімді тиісті сұрау салуды алғаннан кейін бір айдан кешіктірмей басқа кез келген тиімді құралдардың көмегімен беруді қамтамасыз етеді.

38. Деректер банкіне қолжетімділік өтеусіз негізде беріледі.

39. Бірыңғай жүйені жүргізуді қаржыландыру Кодекстің 158-бабына сәйкес жүзеге асырылады.