ИПС "Әділет"

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Одобрить прилагаемый проект Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Туркменистана о взаимном поощрении и защите инвестиций.

2. Заместителю Премьер-Министра – Министру иностранных дел Республики Казахстан Нуртлеу Мурату Абугалиевичу подписать от имени Правительства Республики Казахстан Соглашение между Правительством Республики Казахстан и Правительством Туркменистана о взаимном поощрении и защите инвестиций, разрешив вносить изменения и дополнения, не имеющие принципиального характера.

3. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

О. Бектенов

	Одобрен постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 августа 2024 года № 675
	Проект

Соглашение
между Правительством Республики Казахстан и Правительством Туркменистана о взаимном поощрении и защите инвестиций

Правительство Республики Казахстан и Правительство Туркменистана, далее именуемые "Договаривающиеся стороны", для целей настоящего Соглашения,

намереваясь создать и поддерживать благоприятные условия для инвестиций инвесторов государства одной Договаривающейся стороны на территории государства другой Договаривающейся стороны,

желая создать благоприятные условия для экономического сотрудничества между государствами путем создания условий с целью привлечения и поощрения ответственных иностранных инвестиций инвесторов одной Договаривающейся стороны на территории другой Договаривающейся стороны, способствующих устойчивому экономическому развитию,

признавая, что поощрение и взаимная защита инвестиций, осуществляемые в соответствии с национальным законодательством государства Договаривающейся стороны, на территории которой осуществляются инвестиции, будут способствовать стимулированию предпринимательских инициатив и повышению благосостояния государств обеих Договаривающихся сторон,

подтверждая свою приверженность корпоративной социальной ответственности и устойчивому развитию, а также повышению вклада международной торговли и инвестиций в устойчивое развитие;

подтверждая, что эти цели будут достигнуты в соответствии с соблюдением защиты здоровья, безопасности и окружающей среды, а также поощряя международно признанные трудовые права и без ущерба для права Договаривающихся сторон осуществлять регулирование на своей территории с помощью мер, необходимых для достижения законных политических целей, таких как защита здоровья населения, прав человека, безопасности, окружающей среды, трудовых прав, благополучия животных, социальной защиты или защиты потребителей, или по пруденциальным финансовым соображениям,

признавая необходимость поощрения и защиты этих инвестиций в целях содействия экономическому процветанию государств обеих Договаривающихся сторон,

соглашаясь с тем, что для обеспечения стабильной основы для инвестиций и максимально эффективного использования экономических ресурсов требуется справедливый и равноправный режим в отношении инвестиций, согласились о нижеследующем:

Статья 1

Определения

Если не установлено иное, для целей настоящего Соглашения следующие слова и термины имеют соответствующие значения:

1. Термин "инвестор" означает субъект государства одной Договаривающейся стороны, который осуществляет инвестиции на территории государства другой Договаривающейся стороны в соответствии с национальным законодательством государства последней Договаривающейся стороны, в частности:

а) физическое лицо, являющееся гражданином государства одной из Договаривающихся сторон и правомочное в соответствии с национальным законодательством своего государства осуществлять инвестиции на территории государства другой Договаривающейся стороны;

b) юридические лица, включая компании, корпорации, деловые ассоциации и другие организации, созданные либо иным образом учрежденные в надлежащем порядке в соответствии с национальным законодательством государства одной из Договаривающихся сторон и имеющие свое местонахождение вместе с фактической экономической деятельностью на территории государства такой Договаривающейся стороны, независимо от того, находятся ли они в частной собственности либо собственности или под контролем государства.

Для большей определенности юридические лица включают официальные учреждения, органы власти, суверенные фонды и институты, зарегистрированные или организованные в соответствии с национальным законодательством государств Договаривающихся сторон.

2. Термин "инвестиции" означает любой вид активов, вложенных инвестором государства одной Договаривающейся стороны на территории государства другой Договаривающейся стороны в соответствии с национальным законодательством государства последней Договаривающейся стороны, и имеет характеристики инвестиций, которые включают определенную продолжительность, ожидание прибыли или дохода, вклад в принимающее государство и принятие риска.

Виды инвестиций включают следующее, но не ограничиваются ими:

a) движимое и недвижимое имущество, а также другие имущественные права, такие как сервитуты, гарантии, ипотеки, залоги и аналогичные права;

b) акции, долговые обязательства компании или любые аналогичные формы участия в компании;

c) денежные требования или любое обеспечение исполнения контракта, имеющее экономическую ценность;

d) права интеллектуальной и промышленной собственности, такие как авторские права, товарные знаки, патенты, технические процессы, селекционные достижения, ноу-хау и информация, имеющая коммерческую ценность, защищаемые в соответствии с национальным законодательством государств Договаривающихся сторон;

e) любые права экономического характера, предоставленные национальным законодательством или соглашением, такие как концессии на производственную деятельность, в том числе права на разведку, переработку, добычу и разработку природных ресурсов.

Никакое изменение формы, в которой были первоначально или повторно вложены активы, не влияет на их квалификацию в качестве "инвестиций" в смысле настоящего Соглашения, если такое изменение не противоречит настоящему Соглашению и национальному законодательству государств Договаривающихся сторон.

3. Термин "доходы" означает результат от инвестиций и деньги, полученные в результате инвестиций, и включает, в частности, но не исключительно, прибыль, дивиденды, проценты, доход от прироста капитала, роялти и гонорары.

4. Термин "свободно используемая валюта" означает широко используемую валюту для расчетов по международным операциям согласно классификации Международного валютного фонда.

5. Термин "территория" означает в отношении:

Республики Казахстан – территорию Республики Казахстан;

Туркменистана – территорию Туркменистана.

Сноска. Пункт 5 – в редакции постановления Правительства РК от 08.10.2024 № 827.

6. Термин "третья сторона" применяется к инвесторам или государствам, не имеющим отношения к государствам Договаривающихся сторон.

7. Термин "Принимающее государство" означает государство Договаривающейся стороны, в котором находятся инвестиции.

Статья 2

Сфера применения Соглашения

1. Положения настоящего Соглашения применяются ко всем инвестициям, осуществленным инвесторами государства одной Договаривающейся стороны на территории государства другой Договаривающейся стороны и признанным таковыми в соответствии с национальным законодательством государства последней Договаривающейся стороны, независимо от того, были ли они сделаны до или после вступления в силу настоящего Соглашения, но не применяются в отношении каких-либо претензий, вытекающих из событий, которые произошли, или претензий, которые были выдвинуты до вступления в силу настоящего Соглашения.

Положения настоящего Соглашения не применяются к:

a) субсидиям или грантам, включая займы, гарантии или страхование, получаемые при поддержке Договаривающейся стороны, или любым условиям, связанным с получением или непрерывным получением таких субсидий или грантов, независимо от того, предоставляются ли такие субсидии или гранты исключительно инвесторам государств Договаривающихся сторон или их инвестициям;

b) вопросам налогообложения на территориях государств Договаривающихся сторон, регулируемым национальным законодательством государств каждой из Договаривающихся сторон;

c) государственным закупкам;

d) земельным отношениям, включая вопросы недвижимости, и имущественные права на нее.

2. Положения настоящего Соглашения не влияют на право любой из Договаривающихся сторон управлять и осуществлять полномочия по управлению на территории своего государства в той мере, в какой это требуется для достижения необходимых целей, таких как защита здоровья населения, безопасности, окружающей среды или трудовых прав. Сам факт противоречия между мерами государственного регулирования или изменениями в национальном законодательстве государства любой из Договаривающихся сторон и ожиданиями инвесторов, в частности, ожидания ими прибыли, либо факт негативного воздействия на них, не является нарушением обязательства по настоящему Соглашению.

Статья 3

Поощрение и защита инвестиций

1. Каждая Договаривающаяся сторона поощряет и создает благоприятные условия для инвесторов государства другой Договаривающейся стороны в целях содействия инвестициям в соответствии с национальным законодательством их государств.

2. Инвестиции, осуществленные инвесторами любой из Договаривающихся сторон, пользуются справедливым и равноправным режимом, а также полной защитой и безопасностью на территории государства другой Договаривающейся стороны.

Для большей определенности отсылка на "справедливый и равноправный режим" означает обязательство не отказывать в правосудии в ходе судебного или административного разбирательства и не нарушать процессуальные нормы в соответствии с минимальным стандартом обычного международного права. Отсылка на "полную защиту и безопасность" не требует обращения, выходящего за рамки минимального стандарта обращения, требуемого в соответствии с минимальным стандартом обычного международного права.

3. Нарушение любого положения настоящего Соглашения или любого другого международного инвестиционного соглашения, участниками которого являются Договаривающиеся стороны и их государства, не устанавливает, что имело место нарушение настоящей статьи.

Статья 4

Национальный режим

1. Каждая Договаривающаяся сторона на территории своего государства при аналогичных обстоятельствах предоставляет инвесторам государства другой Договаривающейся стороны и их инвестициям режим не менее благоприятный, чем тот, который она предоставляет своим собственным инвесторам и их инвестициям, относящийся к управлению, содержанию, использованию или распоряжению их инвестициями.

2. Каждая Договаривающаяся сторона оставляет за собой право в соответствии с национальным законодательством своего государства устанавливать чувствительные сектора экономики и (или) связанные с ними виды предпринимательской деятельности, которые должны быть ограничены или исключены.

3. Для большей определенности ссылка на "аналогичные обстоятельства" в настоящей статье требует всестороннего изучения в каждом случае всех обстоятельств инвестиции.

Статья 5

Международные соглашения

Никакая статья настоящего Соглашения не может быть истолкована как:

а) препятствие для Договаривающейся стороны для принятия каких-либо действий во исполнение своих обязательств по Уставу Организации Объединенных Наций по поддержанию международного мира и безопасности;

b) препятствие Договаривающейся стороне выполнять свои обязательства в качестве члена соглашения об экономической интеграции, такого как зона свободной торговли, таможенный союз, общий рынок, экономическое сообщество, валютный союз, или с тем, чтобы обязать Одну из Договаривающихся сторон предоставлять инвесторам другой стороны и их инвестициям или возвратам нынешнюю или будущую выгоду от любого режима, преференций или привилегий в силу ее членства в таком соглашении или любом двустороннем или многостороннем соглашении об инвестициях;

с) обязывание Договаривающейся стороны предоставлять инвесторам другой Договаривающейся стороны и их инвестициям или доходам нынешнюю, или будущую выгоду от любого режима, преференций или привилегий, обязательств Договаривающейся стороны, вытекающих из международных соглашений или национального законодательства в отношении налогообложения.

Статья 6

Экспроприация и компенсация

1. Ни одна из Договаривающихся сторон не должна национализировать или принимать целенаправленные меры по экспроприации или любые другие меры, имеющие аналогичное воздействие на инвестиции, принадлежащие инвесторам другой Договаривающейся стороны (далее именуемые "экспроприация"), если только такие меры не принимаются в общественных интересах. Экспроприация должна быть осуществлена в рамках надлежащей правовой процедуры, на недискриминационной основе и при условии выплаты эффективной, быстрой и адекватной компенсации. Такая компенсация должна соответствовать критериям справедливой рыночной стоимости экспроприированных инвестиций непосредственно перед экспроприацией или до того, как о предстоящей экспроприации станет известно общественности, в зависимости от того, что наступит раньше (далее именуемая "дата оценки"). Сумма компенсации должна включать проценты по обычной коммерческой ставке с даты экспроприации до даты выплаты, должна быть произведена в соответствии со статьей 8 ("Платежи и переводы") настоящего Соглашения и быть реально осуществимой.

2. Если соглашение между сторонами о сумме компенсации не достигнуто, то урегулирование такого спора должно быть осуществлено согласно положениям статьи 13 ("Урегулирование споров между Договаривающейся стороной и инвестором другой Договаривающейся стороны") настоящего Соглашения.

3. Такая рыночная стоимость должна быть выражена в свободно используемой валюте по рыночному обменному курсу, действующему для этой валюты на дату оценки. Компенсация должна быть выплачена без промедления и должна быть официально признанной и переводимой в свободно используемой валюте. Компенсация также должна включать проценты с даты экспроприации до даты выплаты.

4. В случаях, если Договаривающаяся сторона экспроприирует активы юридического лица, которое зарегистрировано или учреждено в соответствии с национальным законодательством ее государства на любой части территории ее государства, и в котором акции принадлежат инвесторам государства другой Договаривающейся стороны, она обеспечивает применение настоящей статьи таким образом, чтобы гарантировать адекватную и эффективную компенсацию в отношении инвестиций инвесторам государства другой Договаривающейся стороны, которые являются владельцами этих акций.

5. Прямая экспроприация имеет место, когда инвестиции национализируются или иным образом непосредственно экспроприируются путем официальной передачи права собственности или прямого изъятия.

6. Косвенная экспроприация имеет место, когда мера или серия мер Договаривающейся стороны имеют эффект, эквивалентный прямой экспроприации, в том смысле, что она существенно лишает инвестора основных атрибутов собственности на его инвестиции, включая право владения, пользования и распоряжения своими инвестициями, без официальной передачи права собственности или прямого изъятия.

7. Определение того, являются ли мера или серия мер Договаривающейся стороны в конкретной ситуации косвенной экспроприацией, требует проведения в каждом конкретном случае расследования, основанного на фактах, с учетом, среди прочего, таких факторов, как:

а) экономическое воздействие меры или серии мер, хотя сам факт того, что мера или серия мер Договаривающейся стороны оказывают негативное воздействие на экономическую стоимость инвестиций, не свидетельствует о том, что имела место косвенная экспроприация;

b) степень, в которой действия Договаривающейся стороны препятствуют четким, обоснованным ожиданиям, подкрепленным инвестициями; и

с) характер действий Договаривающейся стороны, включая еҰ намерение.

Для большей определенности вопрос о том, являются ли обоснованными ожидания инвестора, подкрепленные инвестициями, зависит, насколько это уместно, от таких факторов, как предоставили ли Договаривающиеся стороны инвестору обязательные письменные гарантии, а также характер и масштабы государственного регулирования или потенциал государственного регулирования в соответствующем секторе.

8. Для большей определенности, за исключением редких обстоятельств, добросовестные недискриминационные меры Договаривающейся стороны, которые разработаны и применяются для защиты законных целей общественного благосостояния, таких как здравоохранение, безопасность и окружающая среда, или те, которые направлены на обеспечение соблюдения существующих правил в отношении собственных проступков инвестора или уменьшение угроз, при которых деятельность инвестора может представлять угрозу общественному здоровью, окружающей среде или общественному порядку, не являются косвенной экспроприацией.

Статья 7

Компенсация убытков

1. Инвесторы любой из Договаривающихся сторон, инвестиции которых потерпели убытки вследствие войны или других вооруженных конфликтов, гражданских беспорядков, установления чрезвычайного положения, революции, бунтов, мятежей или прочих аналогичных событий на территории другой Договаривающейся стороны, должны подпадать под режим (в отношении реституции, компенсации или прочих расчетов) не менее благоприятный, чем режим, предоставленный этой другой Договаривающейся стороной своим инвесторам или инвесторам третьей стороны, в зависимости от того, какой из них лучше для соответствующих интересов.

2. Без ущерба для пункта 1 настоящей статьи инвесторам одной Договаривающейся стороны, пострадавшим на территории другой Договаривающейся стороны, в результате следующих действий:

а) реквизиция их имущества полностью или частично вооруженными силами или властями;

b) разрушение их имущества полностью или частично вооруженными силами или властями, которое не являлось следствием сражения или не было вызвано необходимостью ситуации,

должны предоставляться незамедлительная, адекватная и эффективная компенсация или реституция ущерба/убытка, которые были нанесены в течение периода реквизиции или являются результатом разрушения их имущества.

Статья 8

Платежи и переводы

1. Каждая Договаривающаяся сторона обеспечивает инвесторам свободный перевод платежей, связанных с такими инвестициями, осуществленными инвесторами государства другой Договаривающейся стороны на территории последнего государства, после выполнения инвесторами всех налоговых обязательств, в частности, но не исключительно:

a) капитал и дополнительные суммы капитала, используемые для обслуживания и увеличения инвестиций;

b) доходы;

c) погашение какого-либо кредита, включая проценты по нему, связанные с инвестициями;

d) прибыль от продажи акций;

e) доход, полученный инвесторами в случаях продажи или частичной продажи, или ликвидации;

f) доход физических лиц государства одной Договаривающейся стороны или другого персонала, привлеченного из-за границы, которые работают в связи с инвестициями на территории государства другой Договаривающейся стороны;

g) платежи по инвестиционному спору;

h) компенсация в соответствии со статьей 6 ("Экспроприация и компенсация") настоящего Соглашения.

2. Переводы в соответствии с настоящей статьей должны осуществляться без задержки в порядке, установленном валютным законодательством государства Договаривающейся стороны, на территории которого осуществлены инвестиции, в любой свободно используемой валюте и по рыночному обменному курсу, действующему на дату перевода.

3. В соответствии с судебным постановлением Договаривающаяся сторона может задержать перевод средств на определенный период, если были выявлены непредвиденные нарушения в связи со следующим:

a) банкротство, неплатежеспособность или защита прав кредиторов;

b) уголовные преступления, связанные с операционной деятельностью по осуществлению инвестиций;

c) обеспечение соблюдения приказов или судебных решений в ходе судебных разбирательств, связанных исключительно с операционной деятельностью по осуществлению инвестиций; и

d) неисполнение налоговых платежей.

Такая задержка должна осуществляться на справедливой и недискриминационной основе и добросовестно.

4. Договаривающиеся стороны обязуются предоставлять переводам, упомянутым в настоящей статье, режим не менее благоприятный, чем режим, предоставляемый переводам, возникающим от инвестиций, осуществленных любым третьим государством.

Статья 9

Ограничения для защиты платежного баланса

1. В случаях серьезного нарушения платежного баланса и внешних финансовых трудностей или угрозы их возникновения Договаривающаяся сторона может ввести или сохранить ограничения на платежи или переводы, связанные с инвестициями. Признается, что особое давление на платежный баланс Договаривающейся стороны в процессе экономического развития может потребовать применения ограничений для обеспечения, среди прочего, поддержания уровня финансовых резервов, достаточного для реализации ее программы экономического развития.

2. Ограничения, упомянутые в пункте 1 настоящей статьи, должны:

a) соответствовать статьям Соглашения Международного валютного фонда;

b) не допускать ненужный ущерб коммерческим, экономическим и финансовым интересам другой Договаривающейся стороны;

c) не превышать того, что требуется для устранения обстоятельств, описанных в пункте 1 настоящей статьи;

d) носить временный характер и постепенно отменяться по мере улучшения ситуации, изложенной в пункте 1 настоящей статьи; и

e) применяться на основе национального режима и таким образом, чтобы к другой Договаривающейся стороне относились не менее благоприятно, чем к любому третьему государству.

3. Другая Договаривающаяся сторона должна быть немедленно уведомлена о любых ограничениях, которые приняты либо установлены в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, либо о любых изменениях в отношении таких ограничений.

4. Договаривающаяся сторона, установившая какие-либо ограничения в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, должна инициировать консультации с другой Договаривающейся стороной с целью пересмотра принятых ею ограничений.

Статья 10

Суброгация

1. Если Договаривающаяся сторона или ее уполномоченный орган предоставили гарантию какой-либо компенсации за некоммерческие риски в отношении инвестиций любого из своих инвесторов на территории государства другой Договаривающейся стороны и произвели выплаты таким инвесторам в отношении их требований по настоящему Соглашению, другая Договаривающаяся сторона соглашается, что первая Договаривающаяся сторона или ее уполномоченный орган имеют право в силу суброгации осуществлять права и отстаивать требования этих инвесторов. Права по уступке или претензии не должны превышать первоначальных прав или претензий таких инвесторов.

2. В случае суброгации, как определено в пункте 1 настоящей статьи, у инвестора нет права предъявления претензии, если только такой инвестор не уполномочен на это Договаривающейся стороной или ее уполномоченным органом.

Статья 11

Общие исключения

1. Ничто в настоящем Соглашении не может рассматриваться как препятствующее Договаривающейся стороне принимать, поддерживать или обеспечивать любую недискриминационную законную меру, которую она считает необходимой для защиты населения, жизни животных и растительного мира, здоровья или окружающей среды; защиты общественной морали или поддержания общественного порядка; защиты интересов национальной безопасности; защиты национального достояния художественной, исторической или археологической ценности; сохранения живых или неживых истощаемых природных ресурсов.

2. Ничто в настоящем Соглашении не может истолковываться как:

а) требующее любую Договаривающуюся сторону представлять или разрешать доступ к любой информации, раскрытие которой, по ее мнению, противоречит ее существенным национальным интересам и интересам ее национальной безопасности; или

b) препятствующее любой Договаривающейся стороне принимать любые действия, которые она считает необходимыми для защиты национальных интересов и интересов ее безопасности относительно мер, принимаемых во время войны или других чрезвычайных положений в международных отношениях или применения национальной политики, или международных договоров в отношении нераспространения ядерного оружия или любого другого оружия взрывного действия.

3. Принятие, поддержание или приведение в исполнение таких мер подчиняются требованию о том, чтобы они не применялись произвольным или неоправданным образом, или не представляли собой замаскированное ограничение инвестиций инвесторов другой Договаривающейся стороны.

Статья 12

Отказ от преимуществ

1. После уведомления Договаривающаяся сторона может отказаться от преимуществ настоящего Соглашения, которые касаются:

а) инвестора государства другой Договаривающейся стороны, который является юридическим лицом государства такой Договаривающейся стороны, и инвестиций такого инвестора, если такое юридическое лицо принадлежит или контролируется инвесторами третьей стороны, и государство отказывающей Договаривающейся стороны не поддерживает дипломатических отношений с данной третьей стороной;

b) инвестора другой Договаривающейся стороны, являющегося юридическим лицом государства такой Договаривающейся стороны, и инвестиций такого инвестора, если инвестор из третьей стороны владеет или контролирует это юридическое лицо, и оно не проводит значительных коммерческих операций на территории государства другой Договаривающейся стороны.

Статья 13

Урегулирование споров между Договаривающейся стороной и инвестором другой Договаривающейся стороны

Переговоры

1. Любой спор между инвестором одной Договаривающейся стороны и другой Договаривающейся стороной относительно предполагаемого нарушения обязательства этой последней Договаривающейся стороны по настоящему Соглашению подлежит, насколько это возможно, разрешению мирным путем между сторонами спора.

2. Инвестор Договаривающейся стороны, заявляющий о нарушении настоящего Соглашения, направляет письменный запрос об урегулировании другой Договаривающейся стороне. Во время этих переговоров стороны спора могут использовать необязательные процедуры третьих сторон, такие как добрые услуги, примирение или медиация.

3. Запрос об урегулировании в соответствии с пунктом 2 настоящей статьи должен содержать следующую информацию:

a) имя и адрес инвестора и, если такой запрос подается от имени местной компании, название, адрес и место регистрации местной компании;

b) положение (я) настоящего Соглашения, которое предположительно было нарушено;

c) юридическое и фактическое основание для требования, включая обращение, которое предположительно несовместимо с положениями настоящего Соглашения;

d) запрашиваемую помощь и предполагаемую сумму заявленного ущерба; и

e) доказательства, подтверждающие, что заявитель является инвестором другой Договаривающейся стороны и что он владеет или контролирует инвестиции и, если он действует от имени местной компании, он владеет или контролирует местную компанию.

4. Если запрос об урегулировании подается более чем одним инвестором или от имени более чем одной местной компании, информация в подпунктах (a) и (e) пункта 3 настоящей статьи должна быть предоставлена для каждого инвестора или каждой местной компании, как случай может быть.

5. Если стороны спора не договорились о более длительном сроке, переговоры должны проводиться в течение 90 (девяносто) дней с момента подачи запроса об урегулировании в соответствии с пунктом 2 настоящей статьи.

6. В случае, если инвестор не представил заявление в арбитраж в соответствии с пунктом 8 настоящей статьи в течение восемнадцати месяцев после подачи запроса об урегулировании, считается, что такой инвестор отозвал свой запрос на его урегулирование. Этот срок может быть продлен по соглашению сторон.

Арбитраж

7. В случае иска со стороны инвестора принимающее государство может подать встречные иски, а суд будет иметь юрисдикцию для определения этих нарушений в связи с любым нарушением (-ями) настоящего Соглашения. Для большей ясности, любое нарушение, дающее повод для встречного иска, не обязательно должно быть связано с иском инвестора.

8. Если такой спор не может быть урегулирован в соответствии с положениями пункта 1 настоящей статьи в течение шести месяцев с даты письменного запроса об урегулировании, заинтересованный инвестор может по своему усмотрению передать спор для разрешения в:

a) компетентный суд государства Договаривающейся стороны на территории государства, в котором были осуществлены инвестиции; или

b) Международный центр по урегулированию инвестиционных споров, учрежденный в соответствии с Конвенцией об урегулировании инвестиционных споров между государствами и гражданами других государств, подписанной в Вашингтоне 18 марта 1965 года; или

c) международный арбитражный суд "ad hoc" в соответствии с Арбитражным регламентом Комиссии Организации Объединенных Наций по праву международной торговли (ЮНСИТРАЛ), принятым ЮНСИТРАЛ (далее именуемым "Арбитражный регламент ЮНСИТРАЛ"); или

d) международный арбитражный центр Международного финансового центра "Астана" или Суд Международного финансового центра "Астана" при согласии сторон спора; или

е) Международный коммерческий арбитраж при Торгово-промышленной палате Туркменистана при согласии сторон спора; или

f) любые другие арбитражные учреждения или в соответствии с любым другим арбитражным регламентом при согласии сторон спора.

9. После того, как инвестором будет выбран один из вышеупомянутых путей урегулирования спора, остальные не могут быть применены.

10. Договаривающаяся сторона и инвестор государства другой Договаривающейся стороны сохраняют конфиденциальность в отношении предмета, содержания и деталей арбитражного спора, предусмотренного в пункте 8 настоящей статьи.

11. Инвестор может передать спор, указанный в настоящей статье, на рассмотрение в арбитраж в соответствии с пунктом 8 настоящей статьи, только если прошло не более трех лет с даты, когда инвестор впервые узнал или должен был узнать информацию о предполагаемом нарушении и был осведомлен о том, что инвестор понес убытки и потерпел ущерб.

Статья 14

Привилегии и иммунитет

Никакое положение настоящего Соглашения не должно толковаться как отказ, отступление или иное изменение любых иммунитетов, привилегий или исключений, предоставляемых центральным банкам государств Договаривающихся сторон и (или) имуществу, которое принадлежит центральным банкам государств Договаривающихся сторон на праве собственности и (или) иным образом, в соответствии с международными соглашениями, конвенциями и (или) любым применимым правом.

Статья 15

Финансирование споров третьими лицами

1. В случае финансирования спора третьими сторонами, сторона спора, получающая выгоду от такого финансирования, должна раскрыть другой стороне спора и суду (арбитражу) о существовании и характере соглашения о финансировании, а также наименование и адрес третьей стороны, осуществляющей финансирование.

2. Такое уведомление должно быть направлено в момент подачи претензии либо, если есть заключенное финансовое соглашение или после подачи претензии предоставлены субсидия или грант, незамедлительно после заключения соглашения или предоставления субсидии или гранта.

3. "Финансирование третьими сторонами" означает любое финансирование физическим или юридическим лицом, которое не является стороной спора, но которое заключает соглашение с одной из сторон спора с целью частичного или полного финансирования расходов, связанных с процедурой, в обмен на вознаграждение в зависимости от исхода спора или любое финансирование физическим или юридическим лицом, которое не является стороной спора, в форме гранта или субсидии.

Статья 16

Урегулирование споров между Договаривающимися сторонами

1. Обе Договаривающиеся стороны стремятся добросовестно и при сотрудничестве к справедливому и оперативному урегулированию любых споров, возникающих между ними в связи с толкованием или исполнением настоящего Соглашения. В этой связи обе Договаривающиеся стороны обязуются начать прямые объективные переговоры для достижения такого урегулирования. Если разногласия не будут урегулированы в течение шести месяцев с даты получения письменного запроса от любой из Договаривающихся сторон о проведении переговоров, он может быть передан по просьбе любой Договаривающейся стороны в арбитраж "ad hoc", состоящий из трех членов.

2. В течение двух месяцев с даты получения запроса каждая Договаривающаяся сторона назначает по одному арбитру, два назначенных таким образом арбитра назначают в течение двух месяцев и с одобрения обеих Договаривающихся сторон гражданина третьей стороны в качестве председателя арбитража.

3. Если в течение сроков, указанных в пункте 2 настоящей статьи, необходимые назначения не были произведены, любая Договаривающаяся сторона может при отсутствии какого-либо другого соглашения предложить Председателю Международного Суда Организации Объединенных Наций (далее – Международный Суд ООН) произвести любое необходимое назначение. Если Председатель Международного Суда ООН является гражданином государства одной из Договаривающихся сторон или иным образом не может выполнять указанную функцию, для выполнения указанных назначений должен быть приглашен Вице- Председатель Международного Суда ООН. Если Вице-Председатель Международного Суда ООН является гражданином государства одной из Договаривающихся сторон или если он по иным причинам не может выполнять указанную функцию, следующий по старшинству член Международного Суда ООН, не являющийся гражданином государства какой-либо Договаривающейся стороны, будет приглашен для осуществления необходимых назначений.

4. Арбитраж принимает свои решения большинством голосов. Такие решения являются окончательными и обязательными для обеих Договаривающихся сторон. Каждая Договаривающаяся сторона оплачивает расходы своего члена арбитража и ее представительств в арбитражном разбирательстве; расходы председателя арбитража и остальные расходы оплачиваются Договаривающимися сторонами в равных долях. Однако арбитраж может принять решение о том, что одна из двух Договаривающихся сторон несет более высокую долю расходов, и это решение будет иметь обязательную силу для обеих Договаривающихся сторон. Арбитраж определяет свои собственные процедуры.

5. Все иски должны быть представлены и все слушания должны быть завершены в течение шести месяцев с даты назначения председателя арбитража, если не согласовано иное. Арбитраж должен принять свое решение в течение двух месяцев с даты подачи окончательных исков или даты закрытия общих сессий в зависимости от того, что наступит позже.

6. Не допускается передача спора в арбитраж в соответствии с положениями настоящей статьи, если тот же спор был передан в другой арбитраж в соответствии с положениями статьи 13 ("Урегулирование споров между Договаривающейся стороной и инвестором другой Договаривающейся стороны") настоящего Соглашения, и который все еще находится на рассмотрении этого арбитража.

Статья 17

Наиболее благоприятные условия

1. Если национальное законодательство государства одной из Договаривающихся сторон или обязательства по международному праву, которые действуют в настоящее время или были впоследствии установлены между государствами Договаривающихся сторон в дополнение к настоящему Соглашению, содержат положение, общее или конкретное, дающее право на инвестиции инвесторов государства другой Договаривающейся стороны к режиму, который будет более благоприятным, чем тот, который предусмотрен в соответствии с настоящим Соглашением, такое положение будет иметь преимущественную силу над настоящим Соглашением в той мере, в какой оно более благоприятно для инвестора.

2. Во всех случаях, когда условия, предоставляемые одной Договаривающейся стороной инвестору государства другой Договаривающейся стороны в соответствии с национальным законодательством или другими положениями конкретного договора или соглашения, заключенного в соответствии с национальным законодательством государства принимающей Договаривающейся стороны, являются более благоприятными, чем те, которые предусмотрены по настоящему Соглашению, к этому инвестору должны применяться наиболее благоприятные условия.

Статья 18

Транспарентность

Каждая Договаривающаяся сторона публикует или иным образом в соответствии с национальным законодательством своего государства представляет общественности свои законы, правила, процедуры, административные постановления и судебные решения общего применения, а также международные соглашения, которые могут относиться к инвестициям инвестора государства другой Договаривающейся стороны на территории государства первой Договаривающейся стороны.

Статья 19

Вступление в силу и внесение изменений и дополнений

1. Настоящее Соглашение вступает в силу с даты получения по дипломатическим каналам последнего письменного уведомления о выполнении Договаривающимися сторонами внутригосударственных процедур, необходимых для его вступления в силу.

2. Договаривающиеся стороны по взаимному согласию могут вносить в настоящее Соглашение изменения и дополнения, которые являются его неотъемлемой частью и оформляются отдельными протоколами, вступающими в силу в порядке, предусмотренном пунктом 1 настоящей статьи.

Статья 20

Срок действия и прекращение действия

Настоящее Соглашение действует в течение 10 (десять) лет и автоматически продлевается на аналогичные периоды, если не позднее чем за год до истечения первоначального или любого последующего периода одна из Договаривающихся сторон не уведомит другую Договаривающуюся сторону по дипломатическим каналам о своем намерении не продлевать настоящее Соглашение.

Прекращение действия настоящего Соглашения не повлияет на его реализацию в отношении инвестиций, осуществленных в течение срока его действия, в течение 10 (десять) лет с даты его прекращения, если Договаривающиеся стороны не договорятся об ином.

В удостоверение чего нижеподписавшиеся, должным образом уполномоченные на то своими соответствующими правительствами, подписали настоящее Соглашение.

Совершено в городе ________ "___" _________ 202___года в двух экземплярах каждый на казахском, туркменском и русском языках, при чем все тексты являются равно аутентичными. В случае расхождений между текстами настоящего Соглашения Договаривающиеся стороны обращаются к тексту на русском языке.

За Правительство
Республики Казахстан
____________________

За Правительство
Туркменистана
____________________

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрікменстан Үкіметі арасындағы инвестицияларды өзара көтермелеу және қорғау туралы келісімге қол қою туралы келісімнің жобасы мақұлдансын.

2. Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Сыртқы істер министрі Мұрат Əбуғалиұлы Нұртілеу Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрікменстан Үкіметі арасындағы инвестицияларды өзара көтермелеу және қорғау туралы келісімге Қазақстан Республикасының Үкіметі атынан қол қойсын, оған қағидаттық сипаты жоқ өзгерістер мен толықтырулар енгізуге рұқсат берілсін.

3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

О. Бектенов

	Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2024 жылғы 20 тамыздағы № 675 қаулысымен мақұлданған

	Жоба

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрікменстан Үкіметі арасындағы инвестицияларды өзара көтермелеу және қорғау туралы келісім

Осы Келісімнің мақсаттары үшін бұдан әрі "Уағдаласушы тараптар" деп аталатын Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрікменстан Үкіметі

бір Уағдаласушы тарап мемлекеті инвесторларының инвестициялары үшін екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағында қолайлы жағдайлар жасауға және оларды қолдауға ниеттене отырып,

орнықты экономикалық дамуға ықпал ететін жауапты шетелдік инвестицияларды тарту және көтермелеу мақсатында бір Уағдаласушы тараптың инвесторларына екінші Уағдаласушы тараптың аумағында жағдай жасау арқылы мемлекеттер арасындағы экономикалық ынтымақтастық үшін қолайлы жағдай жасауға ниет білдіре отырып,

аумағында инвестиция іске асырылып жатқан Уағдаласушы тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау екі Уағдаласушы тарап мемлекетінің де кәсіпкерлік бастамаларын ынталандыруға және әл-ауқатын арттыруға ықпал ететінін тани отырып,

корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік пен орнықты дамуға, сондай-ақ халықаралық сауданың және орнықты дамуға салынатын инвестициялардың үлесін арттыруға өзінің бейілді екенін растай отырып,

осы мақсаттарға денсаулық, қауіпсіздік және қоршаған ортаны қорғау талаптарына сәйкес, сондай-ақ халықаралық танылған еңбек құқықтарын көтермелеу және Уағдаласушы тараптардың құқықтарына нұқсан келтірместен, халықтың денсаулығын, адам құқықтарын, қауіпсіздікті, қоршаған ортаны, еңбек құқықтарын, жануарлардың әл-ауқатын қорғау, әлеуметтік қорғау немесе тұтынушыларды қорғау сияқты заңды саяси мақсаттарға қол жеткізу үшін қажетті шаралардың көмегімен немесе пруденциалды қаржылық себептермен өз аумағында реттеуді жүзеге асыру арқылы қол жеткізілетінін растай отырып,

екі Уағдаласушы тарап мемлекеттерінің экономикалық тұрғыдан өркендеуіне жәрдемдесу мақсатында осы инвестицияларды көтермелеу және қорғау қажеттігін мойындай отырып,

инвестициялар үшін тұрақты негізді қамтамасыз ету және экономикалық ресурстарды барынша тиімді пайдалану үшін инвестицияларға қатысты әділ әрі тең құқылы режим талап етілетінімен келісе отырып, төмендегілер туралы келісті:

1-бап

Анықтамалар

Егер өзгеше белгіленбесе, осы Келісімнің мақсаттары үшін келесі сөздер мен терминдер мынадай мағынада қолданылады:

1. "Инвестор" термині бір Уағдаласушы тарап мемлекетінің екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағында инвестицияларды соңғы Уағдаласушы тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес жүзеге асыратын субъектісін білдіреді, атап айтқанда:

a) Уағдаласушы тараптардың бірі мемлекетінің азаматы болып табылатын және өз мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағында инвестицияларды жүзеге асыруға құқылы жеке тұлға;

b) Уағдаласушы тараптардың бірі мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес тиісті тәртіппен құрылған не өзге де тәртіппен құрылған және жеке меншікте не мемлекет меншігінде немесе бақылауында болғанына қарамастан, осындай Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағында нақты экономикалық қызметпен бірге өздерінің орналасқан жері болатын компанияларды, корпорацияларды, іскерлік қауымдастықтарды және басқа да ұйымдарды қоса алғанда, заңды тұлғалар.

Неғұрлым айқындылық үшін заңды тұлғалар Уағдаласушы тараптар мемлекеттерінің ұлттық заңнамасына сәйкес тіркелген немесе ұйымдастырылған ресми мекемелерді, билік органдарын, егеменді қорлар мен институттарды қамтиды.

2. "Инвестициялар" термині бір Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторы екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағында соңғы Уағдаласушы тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес салған активтердің кез келген түрін білдіреді және белгілі бір ұзақтықты, пайданы немесе табысты күтуді, қабылдаушы мемлекеттерге салымды және тәуекелді қабылдауды қамтитын инвестициялардың сипаттамаларына ие.

Инвестиция түрлері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

a) жылжымалы және жылжымайтын мүлік, сондай-ақ сервитуттар, кепілдіктер, ипотекалар, кепілдер және ұқсас құқықтар сияқты басқа мүліктік құқықтар;

b) компанияның акциялары, борыштық міндеттемелері немесе компанияға қатысудың кез келген ұқсас нысандары;

c) ақшалай талаптар немесе экономикалық құндылығы бар келісімшарттың орындалуын қамтамасыз ету;

d) Уағдаласушы тараптар мемлекеттерінің ұлттық заңнамасына сәйкес қорғалатын авторлық құқықтар, тауар белгілері, патенттер, техникалық процестер, селекциялық жетістіктер, ноу-хау және коммерциялық құндылығы бар ақпарат сияқты зияткерлік және өнеркәсіптік меншік құқықтары;

e) өндірістік қызметке арналған концессиялар, оның ішінде табиғи ресурстарды барлауға, өңдеуге, өндіруге және игеруге арналған құқықтар сияқты ұлттық заңнамада немесе келісімде берілген экономикалық сипаттағы кез келген құқықтар.

Активтер бастапқыда салынған немесе қайта салынған нысанның ешқандай өзгерісі, егер мұндай өзгеріс осы Келісімге және Уағдаласушы тараптар мемлекеттерінің ұлттық заңнамасына қайшы келмесе, осы Келісімнің мағынасында олардың "инвестициялар" ретіндегі жіктемесіне әсер етпейді.

3. "Кірістер" термині инвестициялардан алынған нәтиже мен инвестициялар нәтижесінде алынған ақшаны білдіреді және оларды ғана емес, атап айтқанда, пайданы, дивидендтерді, пайыздарды, капитал өсімінен түскен кірістерді, роялти мен гонорарларды қамтиды.

4. "Еркін пайдаланылатын валюта" термині Халықаралық валюта қорының жіктемесіне сәйкес халықаралық операциялар бойынша есеп айырысу үшін кеңінен қолданылатын валютаны білдіреді.

5. "Аумақ" термині мынаны білдіреді:

Қазақстан Республикасына қатысты Қазақстан Республикасының аумағы;

Түркіменстанға қатысты Түрікменстан аумағы.

6. "Үшінші тарап" термині Уағдаласушы тараптар мемлекеттеріне қатысы жоқ инвесторларға немесе мемлекеттерге қолданылады.

7. "Қабылдаушы мемлекет" термині инвестиция орналасқан Уағдаласушы тарап мемлекетін білдіреді.

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 08.10.2024 № 827 қаулысымен.

2-бап

Келісімнің қолданылу аясы

1. Осы Келісімнің ережелері бір Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторлары екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағында жүзеге асырған және осы Келісім күшіне енгенге дейін немесе одан кейін жасалғанына не жасалмағанына қарамастан, соңғы Уағдаласушы тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес осындай деп танылған барлық инвестицияларға қолданылады, бірақ орын алған оқиғалардан туындайтын қандай да бір кінәрат-талаптарға немесе осы Келісім күшіне енгенге дейін қойылған кінәрат-талаптарға қатысты қолданылмайды,

Осы Келісімнің ережелері:

a) Уағдаласушы тараптың қолдауымен алынатын қарыздарды, кепілдіктерді немесе сақтандыруды қоса алғанда субсидияларға немесе гранттарға немесе мұндай субсидиялардың немесе гранттардың тек қана Уағдаласушы тараптар мемлекеттерінің инвесторларына немесе олардың инвестицияларына берілетініне не берілмейтіндігіне қарамастан, мұндай субсидияларды немесе гранттарды алуға немесе үздіксіз алуға байланысты кез келген шарттарға;

b) Уағдаласушы тараптар мемлекеттерінің аумақтарында Уағдаласушы тараптардың әрқайсысының мемлекеттерінің ұлттық заңнамасымен реттелетін салық салу мәселелеріне;

c) мемлекеттік сатып алуға;

d) жылжымайтын мүлік және оған мүліктік құқықтар мәселелерін қоса алғанда, жер қатынастарына қолданылмайды.

2. Осы Келісімнің ережелері Уағдаласушы тараптардың кез келгенінің халық денсаулығын, қауіпсіздігін, қоршаған ортаны немесе еңбек құқықтарын қорғау сияқты қажетті мақсаттарға қол жеткізу үшін талап етілетін шамада өз мемлекетінің аумағында басқару жөніндегі өкілеттіктерді басқару және жүзеге асыру құқығына әсер етпейді. Мемлекеттік реттеу шаралары немесе Уағдаласушы тараптардың кез келгенінің мемлекеттің ұлттық заңнамасындағы өзгерістер мен инвесторлардың күтулері арасындағы қайшылық фактісінің өзі, атап айтқанда, олардың пайданы күтуі не оларға теріс әсер ету фактісі осы Келісім бойынша міндеттемені бұзу болып табылмайды.

3-бап

Инвестицияларды көтермелеу және қорғау

1. Әрбір Уағдаласушы тарап өз мемлекеттерінің ұлттық заңнамасына сәйкес инвестицияларға жәрдемдесу мақсатында екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторларын көтермелейді және оларға қолайлы жағдайлар жасайды.

2. Уағдаласушы тараптардың кез келгенінің инвесторлары жүзеге асырған инвестициялар әділ және тең құқылы режимді, сондай-ақ екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағында толық қорғау мен қауіпсіздікті пайдаланады.

Неғұрлым айқындылық үшін "әділ және тең құқықты режимге" сілтеме жасау сот немесе әкімшілік талқылау барысында сот төрелігінен бас тартпау және әдеттегі халықаралық құқықтың ең төмен стандартына сәйкес процестік нормаларды бұзбау міндеттемесін білдіреді. "Толық қорғау мен қауіпсіздікке" сілтеме жасау әдеттегі халықаралық құқықтың ең төмен стандартына сәйкес талап етілетін қарым-қатынастың ең төмен стандарты шеңберінен шығатын қарым-қатынасты талап етпейді.

3. Осы Келісімнің немесе Уағдаласушы тараптар мен олардың мемлекеттері қатысушы болып табылатын кез келген басқа да халықаралық инвестициялық келісімнің кез келген ережесін бұзу осы бапты бұзушылық орын алғанын көрсетпейді.

4-бап

Ұлттық режим

1. Әрбір Уағдаласушы тарап өз мемлекетінің аумағында осыған ұқсас жағдайларда екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторларына және олардың инвестицияларына олардың инвестицияларын басқаруға, ұстауға, пайдалануға немесе оларға билік етуге қатысты өз инвесторлары мен олардың инвестицияларына ұсынатын режимнен кем емес қолайлы режим ұсынады.

2. Әрбір Уағдаласушы тарап өз мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес экономиканың сезімтал секторларын және (немесе) олармен байланысты кәсіпкерлік қызмет түрлерін белгілеу құқығын өзінде қалдырады, олар шектелуге немесе алып тасталуға тиіс.

3. Неғұрлым айқындылық үшін осы бапта "осыған ұқсас мән-жайларға" сілтеме жасау инвестицияның барлық мән-жайының әрбір жағдайында жан-жақты зерделеуді талап етеді.

5-бап

Халықаралық келісімдер

Осы Келісімнің ешбір бабын былай түсіндіруге болмайды:

а) Уағдаласушы тарап үшін Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы бойынша халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау жөніндегі өз міндеттемелерін орындау үшін қандай да бір іс-қимыл жасауға кедергі келтіру;

b) Уағдаласушы тарапқа еркін сауда аймағы, кеден одағы, ортақ нарық, экономикалық қоғамдастық, валюталық одақ сияқты экономикалық интеграция туралы келісімнің мүшесі ретінде өз міндеттемелерін орындауға кедергі жасау немесе Уағдаласушы тараптардың бірін екінші тараптың инвесторларына және олардың инвестицияларына немесе қайтарымдарына кез келген режимнен қазіргі немесе болашақтағы пайданы беруге міндеттеу, осындай келісімге немесе кез келген екіжақты немесе көпжақты инвестициялық келісімге мүшелігіне байланысты преференциялар немесе артықшылықтар беру;

с) Уағдаласушы тарапты екінші Уағдаласушы тараптың инвесторларына және олардың инвестицияларына немесе кірістеріне салық салуға қатысты халықаралық келісімдерден немесе ұлттық заңнамадан туындайтын кез келген режимнен, преференциялардан немесе артықшылықтардан, Уағдаласушы тараптың міндеттемелерінен түсетін қазіргі немесе болашақтағы пайданы беруге міндеттеу.

6-бап

Экспроприация және өтемақы

1. Уағдаласушы тараптардың ешқайсысы, екінші Уағдаласушы тараптың инвесторларына тиесілі инвестицияларды мемлекет меншігіне алмауға немесе экспроприациялау бойынша мақсатты шараларды немесе оларға ұқсас әсері бар кез келген басқа да шараларды (бұдан әрі "экспроприация" деп аталады), егер мұндай шаралар қоғамдық мүдде үшін қабылданбаса, қолданбауға тиіс. Экспроприация тиісті құқықтық рәсім шеңберінде, кемсітусіз негізде және тиімді, жылдам және барабар өтемақы төленген жағдайда жүзеге асырылуға тиіс. Мұндай өтемақы экспроприация алдында немесе алдағы экспроприация туралы жұртшылыққа белгілі болғанға дейін қайсысы ертерек келетініне байланысты (бұдан әрі "бағалау күні" деп аталады) экспроприацияланған инвестициялардың әділ нарықтық құнының өлшемшарттарына сәйкес келуге тиіс. Өтемақы сомасы экспроприация күнінен бастап төлем күніне дейінгі әдеттегі коммерциялық мөлшерлеме бойынша пайыздарды қамтуға тиіс, осы Келісімнің 8-бабына ("Төлемдер мен аударымдар") сәйкес жүргізілуге және нақты жүзеге асырылатын болуға тиіс.

2. Егер тараптар арасында өтемақы сомасы туралы келісімге қол жеткізілмесе, ол осы Келісімнің 13-бабының ("Уағдаласушы тарап пен екінші Уағдаласушы тараптың инвесторы арасындағы дауларды реттеу") ережелеріне сәйкес шешілуге тиіс.

3. Мұндай нарықтық құн бағалау күні осы валюта үшін қолданылатын нарықтық айырбас бағамы бойынша еркін пайдаланылатын валютада көрсетілуге тиіс. Өтемақы кідіріссіз төленуі керек және ресми түрде танылып, еркін пайдаланылатын валютада аударылуға тиіс. Өтемақы экспроприация күнінен бастап төлем күніне дейінгі пайыздарды да қамтуға тиіс.

4. Уағдаласушы тарап өз мемлекеті аумағының кез келген бөлігінде өз мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес тіркелген немесе құрылған және ондағы акциялар екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторларына тиесілі заңды тұлғаның активтерін экспроприациялаған жағдайда, ол екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің осы акциялардың иелері болып табылатын инвесторларына ұсынылатын инвестицияларға қатысты барабар және тиімді өтемақыға кепілдік беретіндей осы баптың қолданылуын қамтамасыз етеді.

5. Инвестициялар мемлекет меншігіне алынған немесе өзгеше түрде меншік құқығын ресми түрде беру немесе тікелей алып қою арқылы тікелей экспроприацияланған кезде тікелей экспроприация орын алады.

6. Уағдаласушы тараптың шарасы немесе шаралар сериясы тікелей экспроприацияға баламалы әсерге ие болған кезде жанама экспроприация орын алады, өйткені меншік құқығын ресми берусіз немесе тікелей алып қоюсыз өз инвестицияларына иелік ету, пайдалану және билік ету құқығына қоса алғанда, ол инвесторды өзінің инвестицияларына меншіктің негізгі атрибуттарынан айтарлықтай айырады.

7. Уағдаласушы тараптың шарасы немесе шаралар сериясы нақты жағдайда жанама экспроприация болып табылатынын не табылмайтынын айқындау әрбір нақты жағдайда фактілерге негізделген, басқалармен қатар, мынадай факторларды:

а) Уағдаласушы тараптың шарасы немесе шаралар сериясы инвестициялардың экономикалық құнына теріс әсер ету фактісінің өзі жанама экспроприацияның орын алғанын куәландырмайтындықтан, шараның немесе шаралар сериясының экономикалық әсерін көрсетпейді;

b) Уағдаласушы тараптың іс-қимылдары инвестициялармен бекемделген нақты, негізделген үміттерге кедергі келтіретін дәрежесін; және

с) Уағдаласушы тараптың ниетін қоса алғанда, іс-қимылының сипатын ескере отырып, тергеп-тексеру жүргізуді талап етеді.

Неғұрлым айқын болуы үшін инвестициялармен бекемделген инвестордың үміттері негізді болып табыла ма деген мәселе мұның Уағдаласушы тараптар инвесторға міндетті жазбаша кепілдіктер берді ме деген, сондай-ақ мемлекеттік реттеудің сипаты мен көлемі немесе тиісті сектордағы мемлекеттік реттеу әлеуеті сияқты факторлардың қаншалықты орынды екендігіне байланысты болады.

8. Сирек мән-жағдайларды қоспағанда, неғұрлым айқын болу үшін Уағдаласушы тараптың денсаулық сақтау, қауіпсіздік және қоршаған орта сияқты қоғамдық әл-ауқаттың заңды мақсаттарын қорғау үшін әзірленген және қолданылатын немесе инвестордың жеке теріс қылықтарына қатысты қолданыстағы қағидалардың сақталуын қамтамасыз етуге немесе инвестордың қызметі қоғамдық денсаулыққа, қоршаған ортаға немесе қоғамдық тәртіпке қауіп төндіруі мүмкін қауіптерді азайтуға бағытталған адал кемсітпеушілік шаралары жанама экспроприация болып табылмайды.

7-бап

Шығындарды өтеу

1. Басқа Уағдаласушы тараптың аумағында соғыс немесе басқа да қарулы қақтығыстар, азаматтық тәртіпсіздіктер болуы, төтенше жағдай орнауы, революция, бүлік, бүліншілік немесе басқа да осыған ұқсас оқиғалар салдарынан инвестициялары шығынға ұшыраған кез келген Уағдаласушы тараптың инвесторлары осы екінші Уағдаласушы тарап өз инвесторларына немесе үшінші тараптың инвесторларына ұсынатын режимнен қолайлылығы кем емес (реституцияға, өтемақыға немесе басқа есеп-қисаптарға қатысты) режимді тиісті мүдделер үшін қайсысы жақсы екеніне қарай пайдалануға тиіс.

2. Осы баптың 1-тармағына нұқсан келтірмей, екінші Уағдаласушы тараптың аумағында мынадай әрекеттер:

а) қарулы күштердің немесе биліктің олардың мүлкін толық немесе ішінара реквизициялауы;

b) олардың мүлкін қарулы күштер немесе билік ұрыс салдарынсыз немесе жағдайға қарай қажеттіліксіз толық немесе ішінара жоюы салдарынан зардап шеккен бір Уағдаласушы тараптың инвесторларына

реквизициялау кезеңінде келтірілген немесе олардың мүлкін бұзып-қирату салдарынан болған залалдың/шығынның дереу, барабар және тиімді түрде өтемақысы немесе реституция берілуге тиіс.

8-бап

Төлемдер мен аударымдар

1. Әрбір Уағдаласушы тарап инвесторларға екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторлары соңғы мемлекеттің аумағында жүзеге асырған осындай инвестицияларға байланысты төлемдердің еркін аударылуын қамтамасыз етеді, бұл ретте инвесторлар барлық салық міндеттемелерін орындауы керек, атап айтқанда:

a) инвестицияларға қызмет көрсету және оларды ұлғайту үшін пайдаланылатын капитал және капиталдың қосымша сомаларын;

b) кірістерді;

c) инвестицияларға байланысты кредит бойынша пайыздарды қоса алғанда, қандай да бір кредитті өтеуді;

d) акцияларды сатудан түскен пайданы;

e) инвесторлар сату немесе ішінара сату немесе тарату жағдайларда алған кірісті;

f) бір Уағдаласушы тарап мемлекеті жеке тұлғаларының немесе екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағындағы инвестицияларға байланысты жұмыс істейтін шетелден тартылған басқа да персоналдың кірісін;

g) инвестициялық дау бойынша төлемдерді;

h) осы Келісімнің 6-бабына ("Экспроприация және өтемақы") сәйкес өтемақыны қамтиды, бірақ бұлармен шектелмейді.

2. Осы бапқа сәйкес аударымдар аумағында инвестиция жүзеге асырылатын Уағдаласушы тарап мемлекетінің валюталық заңнамасында белгіленген тәртіппен, еркін пайдаланылатын кез келген валютада және аудару күнінде қалыптасқан нарықтық валюта бағамы бойынша кешіктірілмей жүзеге асырылуға тиіс.

3. Сот қаулысына сәйкес Уағдаласушы тарап, егер мыналарға:

а) банкроттыққа, төлем қабілетсіздігіне немесе кредиторлардың құқықтарын қорғауға;

b) инвестицияларды жүзеге асыру жөніндегі операциялық қызметке байланысты қылмыстық әрекеттерге;

c) инвестицияларды жүзеге асыру жөніндегі операциялық қызметке ғана байланысты сот талқылаулары барысында бұйрықтардың немесе сот шешімдерінің сақталуын қамтамасыз етуге; және

d) салықтық төлемдерді орындамауға байланысты күтпеген бұзушылықтарды анықтайтын болса, белгілі бір кезеңге қаражат аударуды кешіктіруі мүмкін.

Мұндай кідіріс әділ және кемсітушіліксіз негізде және адал ниетпен жүзеге асырылуға тиіс.

4. Уағдаласушы тараптар осы бапта аталған аударымдарға кез келген үшінші мемлекет жүзеге асырған инвестициялардан туындайтын аударымдарға берілетін режимнен кем емес қолайлы режимді ұсынуға міндеттенеді.

9-бап

Төлем балансын қорғауға арналған шектеулер

1. Төлем балансын елеулі түрде бұзған және сыртқы қаржылық қиындықтар немесе олардың туындау қаупі төнген жағдайларда Уағдаласушы тарап инвестициялармен байланысты төлемдерге немесе аударымдарға шектеулерді енгізуі немесе сақтауы мүмкін. Экономикалық даму процесінде Уағдаласушы тараптың төлем балансына ерекше қысым жасау, басқалармен қатар, оның экономикалық даму бағдарламасын іске асыру үшін жеткілікті қаржы резервтерінің деңгейін ұстап тұруды қамтамасыз ету үшін шектеулерді қолдануды талап етуі мүмкін деп танылады.

2. Осы баптың 1-тармағында аталған шектеулер:

а) Халықаралық валюта қоры Келісімінің баптарына сәйкес келуге;

b) екінші Уағдаласушы тараптың коммерциялық, экономикалық және қаржылық мүдделеріне қажетсіз залал келтіруге жол бермеуге;

с) осы баптың 1-тармағында сипатталған мән-жайларды жою үшін талап етілгеннен аспауға;

d) осы баптың 1-тармағында баяндалған жағдайдың жақсаруына қарай уақытша сипатта болуға және біртіндеп күші жойылуға; және

е) ұлттық режим негізінде және екінші Уағдаласушы тарапқа кез келген үшінші мемлекетке қарағанда кем емес қолайлы етіп қолданылуға тиіс.

3. Екінші Уағдаласушы тарап осы баптың 1-тармағына сәйкес қабылданған не белгіленген кез келген шектеулер туралы не осындай шектеулерге қатысты кез келген өзгерістер жөнінде дереу хабардар етілуге тиіс.

4. Осы баптың 1-тармағына сәйкес қандай да бір шектеулер белгілеген Уағдаласушы тарап өзі қабылдаған шектеулерді қайта қарау мақсатында екінші Уағдаласушы тараппен консультацияларға бастамашылық жасауға тиіс.

10-бап

Суброгация

1. Егер Уағдаласушы тарап немесе оның уәкілетті органы екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағындағы өз инвесторларының кез келгенінің инвестицияларына қатысты коммерциялық емес тәуекелдер үшін қандай да бір өтемақыға кепілдік берсе және осындай инвесторларға осы Келісім бойынша олардың талаптарына қатысты төлемдер жүргізсе, екінші Уағдаласушы тарап бірінші Уағдаласушы тараптың немесе оның уәкілетті органының суброгацияға байланысты осы инвесторлардың құқықтарын жүзеге асыруға және талаптарын қорғауға құқығы бар екеніне келіседі. Құқықтарды басқаға беру немесе талаптар мұндай инвесторлардың бастапқы құқықтарынан немесе талаптарынан аспауға тиіс.

2. Суброгация жағдайында, осы баптың 1-тармағында айқындалғандай, егер мұндай инвесторға Уағдаласушы тарап немесе оның уәкілетті органы уәкілеттік бермесе, инвестордың талап қоюға құқығы жоқ.

11-бап

Жалпы ерекшеліктер

1. Осы Келісімде ештеңе Уағдаласушы тарапқа халықты, жануарлар мен өсімдіктер дүниесін, денсаулықты немесе қоршаған ортаны қорғау; қоғамдық моральды қорғау немесе қоғамдық тәртіпті сақтау; ұлттық қауіпсіздік мүдделерін қорғау; көркемдік, тарихи немесе археологиялық құндылықтар; тірі немесе жансыз сарқылатын табиғи ресурстарды сақтау үшін қажет деп санайтын кез келген кемсітпейтін заңды шараны қабылдауға, қолдауға немесе қамтамасыз етуге кедергі ретінде қарастырылмайды.

2. Осы Келісімде ештеңе мыналарды:

а) талап ететін кез келген Уағдаласушы тарапқа оның пікірінше, оның елеулі ұлттық мүдделеріне және оның ұлттық қауіпсіздігінің мүдделеріне қайшы келетін кез келген ақпаратты ұсынуды немесе оған қол жеткізуге рұқсат беруді; немесе

b) кез келген Уағдаласушы тарапқа соғыс кезінде немесе халықаралық қатынастардағы басқа да төтенше жағдайлар кезінде қабылданатын шараларға немесе ядролық қаруды немесе басқа да жарылғыш қаруды таратпауға қатысты ұлттық мүдделер мен оның қауіпсіздігінің мүдделерін қорғау үшін қажетті деп санайтын кез келген іс-қимылды қабылдауға немесе ұлттық саясатты немесе халықаралық шарттарды қолдануға кедергі келтіретін іс-әрекеттерді білдірмейді.

3. Мұндай шараларды қабылдау, қолдау немесе орындау олардың ерікті немесе негізсіз түрде қолданылмауы немесе екінші Уағдаласушы тарап инвесторларының инвестицияларына бүркемеленген шектеу болып табылмауы туралы талапқа бағынады.

12-бап

Артықшылықтардан бас тарту

1. Хабарламадан кейін Уағдаласушы тарап осы Келісімде мыналардан:

a) екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің заңды тұлғасы болып табылатын осындай Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторына және егер мұндай заңды тұлға үшінші тараптың инвесторларына тиесілі немесе олардың бақылауында болса және бас тартушы Уағдаласушы тарап мемлекетінің осы үшінші тараппен дипломатиялық қатынастары болмаса, осындай инвестордың инвестицияларынан;

b) екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің заңды тұлғасы болып табылатын осындай Уағдаласушы тараптың инвесторына және егер үшінші тараптың инвесторы осы заңды тұлғаға ие болса немесе бақыласа және ол екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағында елеулі коммерциялық операциялар жүргізбесе, осындай инвестордың инвестицияларына қатысты артықшылықтардан бас тарта алады.

13-бап

Уағдаласушы тарап және екінші Уағдаласушы тараптың инвесторы арасындағы дауларды реттеу

Келіссөздер

1. Бір Уағдаласушы тараптың инвесторы мен екінші Уағдаласушы тарап арасындағы осы соңғы Уағдаласушы тараптың осы Келісім бойынша міндеттемелерін болжамды бұзуға қатысты кез келген дау мүмкіндігінше, дау тараптары арасында бейбіт жолмен шешілуге тиіс.

2. Осы Келісімді бұзғаны туралы мәлімдеген Уағдаласушы тараптың инвесторы екінші Уағдаласушы тарапқа реттеу туралы жазбаша сұрау жібереді. Осы келіссөздер кезінде дауласушы тараптар ізгі қызметтер, татуласу немесе медиация сияқты үшінші тараптардың қосымша міндетті емес қызметтерін пайдалана алады.

3. Реттеу туралы сұрау осы баптың 2-тармағына сәйкес мынадай ақпаратты:

a) инвестордың аты-жөні мен мекен-жайын және егер мұндай сұрау жергілікті компанияның атынан берілсе, жергілікті компанияның атауын, мекенжайын және тіркелген жерін;

b) бұзылған деп болжанған осы Келісімнің ережесін;

c) осы Келісімнің ережелеріне сәйкес келмейтін өтінішті қоса алғанда, талап етудің заңды және нақты негізін;

d) сұратылған көмек және мәлімделген залалдың болжамды сомасын; және

e) өтініш берушінің екінші Уағдаласушы тараптың инвесторы екенін және оның инвестицияларды иеленетінін немесе бақылайтынын және егер ол жергілікті компанияның атынан әрекет етсе, жергілікті компанияға иелік ететінін немесе бақылайтынын растайтын дәлелдерді қамтуға тиіс.

4. Егер сұранысты бірден аса инвестор немесе бірнеше жергілікті компанияның атынан берсе, осы баптың 3-тармағының (a) және (e) тармақшаларындағы ақпарат әр инвесторға немесе әрбір жергілікті компанияға берілуі тиіс.

5. Егер дау тараптары неғұрлым ұзақ мерзімде келіспесе, келіссөздер осы баптың 2-тармағына сәйкес реттеу туралы сұрау салған сәттен бастап 90 (тоқсан) күн ішінде жүргізілуге тиіс.

6. Егер инвестор осы баптың 8-тармағына сәйкес реттеу туралы сұрау салуды бергеннен кейін он сегіз ай ішінде арбитражға өтініш бермесе, онда мұндай инвестор оны реттеуге өзінің сұрау салуын кері қайтарып алды деп есептеледі. Бұл мерзім тараптардың келісімі бойынша ұзартылуы мүмкін.

Төрелік

7. Инвестор тарапынан талап қою болған жағдайда, қабылдаушы мемлекет қарсы талап қою бере алады, ал осы Келісімнің кез келген бұзушылықтарына байланысты осы бұзушылықтарды анықтау үшін сот юрисдикцияға ие болады. Неғұрлым түсінікті болу үшін, қарсы талап қоюға себеп болатын кез келген бұзушылық инвестордың талап қоюына байланысты болмауы керек.

8. Егер мұндай дауды осы баптың 1-тармағының ережелеріне сәйкес реттеу туралы жазбаша сұрау салынған күннен бастап алты ай ішінде реттеу мүмкін болмаса, мүдделі инвестор өз қалауы бойынша дауды шешу үшін:

а) инвестициялар жүзеге асырылған мемлекеттің аумағындағы Уағдаласушы тарап мемлекетінің құзыретті сотына; немесе

b) 1965 жылғы 18 наурызда Вашингтонда қол қойылған Мемлекеттер мен басқа да мемлекеттердің азаматтары арасындағы инвестициялық дауларды реттеу туралы конвенцияға сәйкес құрылған Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі халықаралық орталыққа; немесе

c) Біріккен Ұлттар Ұйымының халықаралық сауда құқығы жөніндегі комиссиясы (ЮНСИТРАЛ) қабылдаған ЮНСИТРАЛ Төрелік регламентіне сәйкес (бұдан әрі "ЮНСИТРАЛ Төрелік регламенті" деп аталады) "ad hoc" халықаралық төрелік сотына; немесе

d) дау тараптарының келісуі бойынша "Астана" халықаралық қаржы орталығының Халықаралық төрелік орталығына немесе "Астана" халықаралық қаржы орталығының сотына; немесе

e) дау тараптарының келісуі бойынша Түрікменстан Сауда-өнеркәсіп палатасының Халықаралық коммерциялық төрелігіне; немесе

f) дау тараптарының келісуі бойынша кез келген басқа да төрелік мекемелерге немесе кез келген басқа да төрелік регламентке сәйкес бере алады.

9. Инвестор жоғарыда аталған дауды шешу жолдарының бірін таңдағаннан кейін, қалғандарын қолдану мүмкін емес.

10. Уағдаласушы тарап пен екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторы осы баптың 8-тармағында көзделген төрелік даудың нысанасына, мазмұнына және деталіне қатысты құпиялылықты сақтайды.

11. Инвестор осы бапта көрсетілген дауды осы баптың 8-тармағына сәйкес, егер инвестор болжамды бұзушылық туралы ақпаратты алғаш білген немесе білуге тиіс болған күннен бастап үш жылдан аспаса және инвестордың шығынға ұшырағаны және залалға ұшырағаны туралы хабардар болса ғана төреліктің қарауына бере алады.

14-бап

Артықшылықтар және иммунитет

Осы Келісімнің ережелері Уағдаласушы тараптардың орталық банктеріне және (немесе) Уағдаласушы тараптардың орталық банктеріне меншік құқығымен және (немесе) халықаралық келісімдерге, конвенцияларға және (немесе) кез келген қолданыстағы құқықтармен тиесілі мүлікке берілетін қандай да бір иммунитеттерден, артықшылықтардан немесе ерекшеліктерден бас тарту, шегіну немесе басқа да өзгеріс ретінде түсіндірілмеуге тиіс.

15-бап

Үшінші тұлғалардың дауларды қаржыландыруы

1. Үшінші тараптар дауды қаржыландырған жағдайда мұндай қаржыландырудан пайда алатын дау тарапы даудың екінші тарапына және сотқа (төрелікке) қаржыландыру туралы келісімнің бар екені және сипаты туралы, сондай-ақ қаржыландыруды жүзеге асыратын үшінші тараптың атауы мен мекенжайын ашып көрсетуге тиіс.

2. Мұндай хабарлама кінәрат-талап берілген кезде не егер қаржылық келісім жасалған болса немесе талап берілгеннен кейін субсидия немесе грант берілетін болса, келісім жасалғаннан немесе субсидия немесе грант берілгеннен кейін дереу жіберілуге тиіс.

3. "Үшінші тараптардың қаржыландыруы" дау тарапы болып табылмайтын, бірақ даудың нәтижесіне байланысты сыйақының орнына рәсімге байланысты шығыстарды ішінара немесе толық қаржыландыру мақсатында тараптардың бірімен келісім жасасатын мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғасының кез келген қаржыландыруын немесе дау тарапы болып табылмайтын мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғасының грант немесе субсидия нысанындағы кез келген қаржыландыруын білдіреді.

16-бап

Уағдаласушы тараптар арасындағы дауларды реттеу

1. Екі Уағдаласушы тарап та өздерінің арасында осы Келісімді түсіндіруге немесе орындауға байланысты туындайтын кез келген дауларды адал және ынтымақтастық арқылы әділ және жедел реттеуге ұмтылады. Осыған байланысты екі Уағдаласушы тарап та осындай реттеуге қол жеткізу үшін тікелей объективті келіссөздер жүргізуді бастауға міндеттенеді. Егер келіспеушіліктер Уағдаласушы тараптардың кез келгенінің келіссөздер жүргізу туралы жазбаша сұрау салуын алған күннен бастап алты ай ішінде реттелмейтін болса, ол кез келген Уағдаласушы тараптың өтініші бойынша үш мүшеден тұратын "ad hoc" төрелігіне берілуі мүмкін.

2. Сұрау салу алынған күннен бастап екі ай ішінде әрбір Уағдаласушы тарап бір-бір төрешіні тағайындайды және осылайша тағайындалған екі төрешіні екі ай ішінде және екі Уағдаласушы тараптың мақұлдауымен төрелік төрағасы ретінде үшінші тарап азаматын тағайындайды.

3. Егер осы баптың 2-тармағында көрсетілген мерзім ішінде қажетті тағайындаулар жүргізілмесе, кез келген Уағдаласушы тарап қандай да бір басқа келісім болмаған жағдайда Біріккен Ұлттар Ұйымының (бұдан әрі – БҰҰ Халықаралық Соты) Халықаралық Сотының Төрағасына кез келген қажетті тағайындауды жүргізуді ұсына алады. Егер БҰҰ Халықаралық Сотының Төрағасы Уағдаласушы тараптардың бірінің мемлекетінің азаматы болып табылса немесе көрсетілген функцияны өзгеше түрде орындай алмаса, көрсетілген тағайындауларды орындау үшін БҰҰ Халықаралық Сотының Вице-Президенті шақырылуы тиіс. Егер БҰҰ Халықаралық Сотының Вице-Президенті Уағдаласушы тараптардың бірінің мемлекетінің азаматы болып табылса немесе егер ол көрсетілген функцияны өзгеше түрде орындай алмаса, қандай да бір Уағдаласушы тарап мемлекетінің азаматы болып табылмайтын БҰҰ Халықаралық Сотының одан кейінгі мүшесі қажетті тағайындауларды жүзеге асыру үшін шақырылатын болады.

4. Төрелік өз шешімдерін көпшілік дауыспен қабылдайды. Мұндай шешімдер екі Уағдаласушы тарап үшін де түпкілікті және міндетті болып табылады. Әрбір Уағдаласушы тарап төреліктегі өз мүшесінің және төрелік талқылаудағы өз өкілдіктерінің шығыстарын көтереді; төрелік төрағасының шығыстарын және қалған шығыстарды Уағдаласушы тараптар тең үлестермен төлейді. Алайда төрелік екі Уағдаласушы тараптың бірінің шығыстардың неғұрлым жоғары үлесін көтеретіні туралы шешім қабылдай алады және бұл шешімнің екі Уағдаласушы тарап үшін де міндетті күші болады. Төрелік өзінің жеке рәсімдерін айқындайды.

5. Барлық талап қоюлар ұсынылуға тиіс және егер өзгеше келісілмесе, барлық тыңдаулар төреліктің төрағасы тағайындалған күннен бастап алты ай ішінде аяқталуға тиіс. Төрелік өз шешімін түпкілікті талап қоюлар берілген күннен немесе жалпы сессиялардың жабылу күнінен бастап екі ай ішінде қайсысының кейін болуына қарай қабылдауға тиіс.

6. Егер нақ сол дау осы Келісімнің 13-бабының ("Уағдаласушы тарап және екінші Уағдаласушы тараптың инвесторы арасындағы дауларды реттеу") ережелеріне сәйкес басқа төрелікке берілсе және әлі де осы төреліктің қарауында болса, осы баптың ережелеріне сәйкес дауды төрелікке беруге жол берілмейді.

17-бап

Неғұрлым қолайлы жағдайлар

1. Егер Уағдаласушы тараптардың бірі мемлекетінің ұлттық заңнамасы немесе осы Келісімге қосымша Уағдаласушы тараптардың мемлекеттері арасында қазіргі уақытта қолданылып жүрген немесе кейіннен белгіленген халықаралық құқық бойынша міндеттемелер екінші Уағдаласушы тарап мемлекеті инвесторларының инвестицияларына осы Келісімге сәйкес көзделген режимге қарағанда неғұрлым қолайлы режимге құқық беретін жалпы немесе нақты ережені қамтыса, мұндай ереже осы Келісімнен инвестор үшін неғұрлым қолайлы шамада басым күшке ие болады.

2. Бір Уағдаласушы тарап екінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің инвесторына беретін шарттар оның ұлттық заңнамасына немесе қабылдаушы Уағдаласушы тарап мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес жасалған нақты шарттың немесе келісімнің басқа ережелеріне сәйкес осы Келісім бойынша көзделгендерге қарағанда неғұрлым қолайлы болып табылатын барлық жағдайларда, осы инвесторға неғұрлым қолайлы жағдайлар қолданылуға тиіс.

18-бап

Транспаренттілік

Әрбір Уағдаласушы тарап өзінің заңдарын, қағидаларын, рәсімдерін, әкімшілік қаулылары мен жалпы қолданылатын сот шешімдерін, сондай-ақ екінші Уағдаласушы тарап мемлекеті инвесторының бірінші Уағдаласушы тарап мемлекетінің аумағындағы инвестицияларына қатысты болуы мүмкін халықаралық келісімдерді жариялайды немесе өзгеше түрде, ұлттық заңнамаға сәйкес жұртшылыққа ұсынады.

19-бап

Күшіне енуі және өзгерістер мен толықтырулар енгізу

1. Осы Келісім оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді Уағдаласушы тараптардың орындағаны туралы соңғы жазбаша хабарлама дипломатиялық арналар арқылы алынған күннен бастап күшіне енеді.

2. Уағдаласушы тараптар өзара келісу бойынша осы Келісімге оның ажырамас бөлігі болып табылатын және осы баптың 1-тармағында көзделген тәртіппен күшіне енетін жекелеген хаттамалармен ресімделетін өзгерістер мен толықтырулар енгізе алады.

20-бап

Қолданылу мерзімі және қолданысын тоқтату

Осы Келісім 10 (он) жыл бойы қолданылады және егер бастапқы немесе кез келген кейінгі кезең өткенге дейін бір жылдан кешіктірілмей Уағдаласушы тараптардың бірі екінші Уағдаласушы тарапты дипломатиялық арналар арқылы осы Келісімді ұзартпау ниеті туралы хабардар етпесе, автоматты түрде осындай кезеңдерге ұзартылады.

Егер Уағдаласушы тараптар өзгеше уағдаласпаса, осы Келісімнің қолданысын тоқтату оның қолданылу мерзімі ішінде жүзеге асырылған инвестицияларға қатысты тоқтатылған күнінен бастап 10 (он) жыл ішінде оның іске асырылуына әсер етпейді.

Осыны куәландыру үшін өздерінің тиісті үкіметтері тиісті түрде уәкілеттік берген төменде қол қоюшылар осы Келісімге қол қойды.

202__ жылғы "__" ________ _________ қаласында қазақ, түрікмен және орыс тілдерінде әрқайсысы екі данада жасалды, әрі барлық мәтіндер бірдей теңтүпнұсқалы болып табылады. Осы Келісімнің мәтіндері арасында алшақтықтар болған жағдайда Уағдаласушы тараптар орыс тіліндегі мәтінге жүгінеді.

Қазақстан Республикасының
Үкіметі үшін

ТүрікменстанныңҮкіметі үшін

О подписании Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Туркменистана о взаимном поощрении и защите инвестиций

Соглашениемежду Правительством Республики Казахстан и Правительством Туркменистана о взаимном поощрении и защите инвестиций