О Государственной программе "Здоровье народа"

Указ Президента Республики Казахстан от 16 ноября 1998 года N 4153. Утратил силу - Указом Президента РК от 16 мая 2005 г. N 1573 (U051573)

      В соответствии с подпунктом 8) статьи 44 K951000_ Конституции Республики Казахстан, в целях улучшения состояния здоровья граждан Республики Казахстан и реализации их конституционных прав на охрану здоровья постановляю:
      1. Утвердить прилагаемую Государственную программу "Здоровье народа" (далее - Государственная программа).
      2. Правительству Республики Казахстан, руководителям центральных исполнительных органов и государственных органов, непосредственно подотчетных Президенту Республики Казахстан, акимам областей, г.г. Астаны и Алматы обеспечить своевременное выполнение мероприятий, предусмотренных Государственной программой.
      3. Правительству Республики Казахстан ежегодно при утверждении республиканского бюджета предусматривать выделение необходимых ассигнований для реализации мероприятий Государственной программы.
      4. Контроль за исполнением настоящего Указа возложить на Администрацию Президента Республики Казахстан.
      5. Настоящий Указ вступает в силу со дня подписания.

               Президент
Республики Казахстан

                                                 Утверждена
                                             Указом Президента
                                            Республики Казахстан
                                        от 16 ноября 1998 г. N 4153

                             Государственная программа      
                            "Здоровье народа" <*>

      Сноска. Внесены изменения - Указом Президента РК от 15 января 2003 г. N 1016 .
 

                                 Список сокращений     

     ПДК        - предельно допустимые концентрации    
     ЛПУ        - лечебно-профилактические учреждения
     СЭС        - санитарно-эпидемиологическая станция
     СПИД       - синдром приобретенного иммунодефицита
     ВИЧ        - вирус иммунодефицита человека
     ВУЗ        - высшее учебное заведение
     ССУЗ       - среднеспециальное учебное заведение
     РНИЦОЗМиР  - Республиканский научно-исследовательский центр охраны
                  здоровья матери и ребенка
     ИУВ        - Институт усовершенствования врачей
     ФОМС       - Фонд обязательного медицинского обязательного страхования
     ОМС        - обязательное медицинское страхование
     ПМСП       - первичная медико-санитарная помощь
     ФАП        - фельдшерско-акушерский пункт
     СВА        - сельская врачебная амбулатория
     СУБ        - сельская участковая больница
     ЦРБ        - центральная районная больница
     ВОП        - врач общей практики
     СВ         - семейный врач
     БППП       - болезни, передаваемые половым путем
     МН-АН РК   - Министерство науки - Академия наук Республики Казахстан
     ОРИ        - острая респираторная инфекция
     ОКИ        - острая кишечная инфекция
     ФОТ        - фонд оплаты труда
     АСПР       - Агентство по стратегическому планированию и реформам
     МОКЗ       - Министерство образования, культуры и здравоохранения
     МИОС       - Министерство информации и общественного согласия
     МЭИТ       - Министерство энергетики, индустрии и торговли

                                            Введение
 

      Стратегией развития Республики Казахстан "Казахстан-2030" государство определило одним из основных долгосрочных приоритетов сохранение здоровья и обеспечение благополучия граждан.
      Казахстан - суверенное государство с территорией 2,7 миллиона кв. километров, населением 15,5 миллиона человек, проживающих в населенных пунктах, разбросанных друг от друга на большие расстояния, что обуславливает необходимость учета этих особенностей при оказании медицинской помощи населению. Кроме того, республика имеет экологически неблагоприятные регионы (Семипалатинский полигон, Арал), усугубляют положение также факторы социального и экономического характера.
      Состояние здоровья населения характеризуется общим его ухудшением, высокими остаются заболеваемость, общая и детская смертность, сокращается средняя продолжительность предстоящей жизни, все больше регистрируется наркомания, табакокурение, употребление алкоголя, особенно среди детей и молодежи, что может привести к ухудшению генофонда нации.
      В настоящее время общее положение в здравоохранении нельзя назвать благополучным, вместе с тем существует прочная база для медицинского обслуживания населения и большое количество подготовленных медицинских работников, опираясь на которых можно создать новую инфраструктуру общественного здравоохранения.
      Система здравоохранения работает через сеть организаций республиканского и местного уровня, на которые, по сложившейся традиции, возложено исполнение следующих функций: обеспечение качества и доступности медицинского обслуживания населения; предупреждение эпидемии и распространения заболеваний; принятие мер при стихийных бедствиях и содействие населению в преодолении их последствий. К числу важнейших функций здравоохранения относится мониторинг состояния здоровья населения, профилактика, диагностика и лечение заболеваний, а также изучение проблем, связанных со здоровьем, и факторов, формирующих его в отдельных регионах республики.
      Государство ставит перед системой здравоохранения следующие основные задачи:
      * обеспечить охрану здоровья населения;
      * обеспечить современный уровень и общедоступность медицинской помощи;
      * совершенствовать организацию, финансирование и медицинское обслуживание населения.
      В целях совершенствования системы здравоохранения и обеспечения современного уровня оказания медицинской помощи в соответствии с Указом Президента Республики Казахстан "О первоочередных мерах по улучшению состояния здоровья граждан Республики Казахстан", разработана Государственная программа "Здоровье народа" (далее - Программа), призванная преодолеть тяжелую эпидемиологическую ситуацию в республике, коренным образом улучшить качество медицинского обслуживания, обеспечить увеличение объема предоставляемых услуг и реализацию конституционных прав граждан на охрану здоровья. В ней представлен обзор факторов, влияющих на здоровье населения, и определены основные подходы к его улучшению. Большое значение отводится наиболее важным мерам по охране здоровья населения, связанным с формированием здорового образа жизни, развитием первичной медико-санитарной помощи, профилактикой и борьбой с туберкулезом и другими социально-значимыми заболеваниями, также совершенствованию организации, управления и финансирования государственного здравоохранения.
      Программа включает меры краткосрочного (1998-1999 годы), среднесрочного (2000-2003 годы) и долгосрочного (2003-2008 годы) характера и соответствует основным принципам Стратегии Всемирной организации здравоохранения "Здоровье для всех в XXI веке".
      Цель Программы - улучшение состояния здоровья населения Казахстана, разработка и реализация краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных планов мероприятий, способствующих скорейшему выходу здравоохранения на качественно новый уровень предоставления медицинских услуг населению.

      Основные принципы Программы:
      1. Осуществление комплекса экономических, правовых, организационных мер, направленных на сохранение и поддержание имеющегося уровня медицинского обслуживания населения и адаптацию системы здравоохранения к оптимальному функционированию в рыночных условиях.
      2. Создание экономико-правовых предпосылок формирования внутреннего рынка медицинских услуг.
      3. Обеспечение эффективности деятельности медицинских учреждений, повышение качества медицинской помощи.
      4. Ответственность государства, участие работодателей и граждан в формировании, укреплении и сохранении здоровья народа.
 

       Основные пути реализации Программы:
     1. Совершенствование системы управления здравоохранением.
     2. Преобразование системы медицинского обслуживания в многоукладную и многоуровневую.
     3. Изменение системы финансирования и экономических отношений в здравоохранении.
     4. Реформирование системы подготовки медицинских кадров.
     5. Укрепление материально-технической базы здравоохранения.
     6. Создание конкурентной среды в оказании медицинских услуг.

            Часть 1. Состояние и потребности системы здравоохранения.
                Проблемы состояния здоровья населения Казахстана                        

                   1.1. Демографические аспекты
 

      Уровень состояния здоровья народа, отражающийся в медико-демографических показателях, определяет меру развития, цивилизованности любой страны и, являясь интегрирующим показателем экономического развития и социальных гарантий, предполагает степень ответственности государства перед своими гражданами.
      Рождаемость. В течение последних десятилетий в Казахстане отмечается ухудшение демографической ситуации. За 1990-1997 годы общий коэффициент рождаемости на 1000 жителей снизился в 1,4 раза. В 1997 году самая низкая в Казахстане рождаемость наблюдалась в г. Алматы (10,6 рожденных на 1000 жителей), а самая высокая - в южном Казахстане, где этот показатель составил 23,7 на 1000. Казахстанские женщины в большинстве случаев (71,6 %) ограничивают себя рождением 1-2 детей, и только незначительное меньшинство позволяет себе рождение большего числа детей. В значительной степени неблагополучное положение с рождаемостью складывается в городской местности.
      Смертность. В последние годы наблюдается тенденция роста общей смертности по республике. В 1997 году по сравнению с 1990 годом этот показатель вырос с 7,7 до 10,1 на 1000 населения, или на одну треть. Общая смертность выше, чем в США (8,8), Турции (7,4), Израиле (6,4), но ниже, чем в России (15) и Украине (15,4).
      Особую тревогу вызывает увеличение смертности в трудоспособном возрасте, прежде всего у мужчин, удельный вес которых в числе умерших составляет 45 %. В структуре причин смертности казахстанцев в целом по-прежнему лидируют болезни системы кровообращения, несчастные случаи, отравления и травмы, новообразования, болезни органов дыхания, инфекционные и паразитарные болезни. Отмечаются различия в уровне показателей в Казахстане по отдельным областям. В 1997 году наиболее низкий в стране уровень смертности (7,4 умерших на 1000 жителей) был в Южно-Казахстанской области, а самый высокий (12,4 на 1000 жителей) - в Восточно-Казахстанской области.
      Материнская смертность вызывает особую тревогу и составляет 75,3 на 100000 родившихся живых детей, что в девять раз превышает соответствующий показатель для США (8,0) и заметно выше, чем в Израиле. По сравнению с тем, что наблюдается в Турции или Индии, этот показатель намного ниже.
      Смертность от опухолевых заболеваний в Казахстане несколько ниже, чем соответствующий показатель для США, России, Украины или Израиля. Смертность от туберкулеза в Казахстане примерно в десять раз выше, чем в США.
      Естественный прирост. За период с 1990 года по настоящее время идет сокращение уровня естественного прироста в 2,6 раза. Катастрофическое положение с естественным приростом в Восточно-Казахстанской (-3,6 на 1000 населения), Карагандинской (-1,0), Северо-Казахстанской (-2,0) областях, г. Алматы (-1,0), то есть число умерших здесь превысило абсолютное число родившихся.
      В то же время сравнительно высокие уровни естественного прироста наблюдались традиционно в южном и юго-западном регионах: Южно-Казахстанской (17,8), Кызылординской (13,1), Атырауской (9,6) и Жамбылской (9,0) областях.
      Средняя продолжительность предстоящей жизни. По расчетам специалистов, средняя продолжительность предстоящей жизни (СППЖ) населения Казахстана с 1990 по 1996 год уменьшились на 3,5 года у мужчин и 2,8 года у женщин и составила 60,3 года у мужского населения и 70,3 года у женского населения. Такие масштабы снижения СППЖ в республике не отмечались на протяжении последних 35 лет. Разница в средней продолжительности предстоящей жизни между мужскими и женскими популяциями увеличивалась с 5,8 лет (1958-1959 годы) до 10 лет в 1996 году, что является крайне негативным фактором в демографической политике. Эти различия дифференцируются по областям республики соответственно распределению уровней СППЖ в областях.
      Заболеваемость. В последние годы общая заболеваемость в Казахстане составляла около 92 тысяч на 100000 человек. В 1996 году этот показатель снизился на 17 %, что связано, по всей видимости, с уменьшением доступности и обращаемости населения за медицинской помощью.
      В структуре заболеваемости наибольший удельный вес имеют болезни органов дыхания (28 %), нервной системы и органов чувств (12 %), системы кровообращения (7,2 %), мочеполовой системы (6,8 %), кожи и подкожной клетчатки (6,8 %). Наиболее высокие показатели заболеваемости выявляются в Карагандинской, Восточно-Казахстанской областях и г. Алматы.
      Остается высоким показатель травматизма, составляющий 4483 на 100 тысяч человек населения. Травмы, отравления и несчастные случаи занимают второе место среди причин смертности населения после болезней системы кровообращения. Ежегодно от этих причин погибает более 26 тысяч человек.
      Если предположить, что прочие показатели состояния здоровья населения колеблются в столь же широких пределах, как и приведенные выше статистические данные по рождаемости и смертности, то это значит, что и в отношении потребностей в сфере здравоохранения, и в отношении доступности ресурсов различия между отдельными регионами Казахстана должны быть очень выраженными.
      Инвалидизация населения. Общая численность инвалидов в стране составляет около 400 тысяч человек. Ведущее положение в структуре инвалидности занимают сердечно-сосудистые заболевания (25 % всех случаев), злокачественные заболевания (15,2 %) и травмы (14,2 %).
      До 50 % признанных инвалидами нуждаются в проведении реабилитационных мероприятий. Однако вопрос восстановления их трудоспособности в силу разных причин остается открытым. В результате удельный вес лиц, признанных трудоспособными при повторном освидетельствовании, не превышает 3 %.

           1.2. Окружающая среда и здоровье населения (к реализации
             пунктов 2.1, 2.3 Указа Президента Республики Казахстан
                    от 18 мая 1998 года № 3956 U983956_ )

      Декларацией 2-ой Европейской конференции по окружающей среде и охране здоровья (Хельсинки, 1994 год) определена необходимость совместных действий по улучшению среды обитания и принятия национальных планов действий по гигиене окружающей среды.
      В Республике Казахстан на определенной части территории к настоящему моменту сложились зоны техногенного экологического бедствия, что негативно сказывается на здоровье населения.
      В воздушный бассейн Казахстана только от основных промышленных источников загрязнения ежегодно поступает около 6 млн. тонн различных загрязнений в связи с тем, что значительная часть предприятий не оснащена эффективным газо- и пылеочистным оборудованием.
      Под влиянием хозяйственной деятельности существенно изменился гидрохимический, гидробиологический, санитарный режим практически всех рек и водных объектов. Уровень загрязнения главной водной артерии Казахстана реки Иртыш и ее притоков по содержанию меди, цинка превышает допустимый в десятки раз. Не соответствуют санитарным нормам по содержанию вредных веществ воды о. Балхаш, рек Сырдарьи, Бадама, Чу, Таласа, Урала, Илека, Нуры. В некоторых из них установлено высокое содержание пестицидов и гербицидов.
      Формируются техногенные зоны, где концентрации металлов в почве в десятки раз превышают допустимые уровни.
      Ухудшение состояния объектов окружающей среды привело к ухудшению качества пищевых продуктов, питание большей части населения нерациональное и недостаточное. Растет число заболеваний, связанных с недостатком микронутриентов, в том числе с дефицитом йода и железа.
      Остается сложной радиационная обстановка. С нарушением норм радиационной безопасности осваиваются радиационноопасные территории бывшего ядерного полигона.
      Не проводятся работы по рекультивации отвалов забалансовых руд и хвостохранилищ предприятий по добыче и переработке радиоактивных руд.
      Идет процесс накопления радиоактивных отходов из-за отсутствия условий для их захоронения, растет число радиационных аварий, связанных с хищением, утерей и использованием не по назначению источников излучения. В республике практически отсутствуют демеркуризационные производства, позволяющие эффективно утилизировать ртутьсодержащие отходы.
      Эколого-гигиеническое неблагополучие окружающей среды является причиной до 80 % случаев заболеваний и порядка 20 % смертей населения.
      Все необходимые стандарты качества окружающей среды утверждены, действуют и соответствуют международным нормам, а в некоторых случаях даже являются более жесткими. Однако в силу социально-экономических причин переходного периода, недостаточности средств на природоохранные мероприятия, сокращения сети наблюдения за состоянием среды обитания, низкой санитарной культуры населения эти стандарты практически не соблюдаются.
      Цель: Оздоровление окружающей среды, профилактика заболеваемости населения, связанной с воздействием неблагоприятных ее факторов.
      Основные приоритеты:        
      1. Совершенствование законодательной и нормативной базы.
      2. Ужесточение нормативов.
      3. Совершенствование системы мониторинга за состоянием окружающей среды.
      4. Формирование системы возмещения ущерба здоровью населения и здравоохранению вследствие неблагоприятного воздействия факторов окружающей среды.
      5. Ужесточение требований к производимым и ввозимым продуктам питания.
      6. Обеспечение снижения доз радиоактивного облучения населения.
 

            Пути решения:

      1. Совершенствование гигиенических регламентов и контроля за их соблюдением.
      2. Обеспечение координации деятельности различных государственных органов, хозяйствующих субъектов по охране и гигиене окружающей среды.

      3. Обеспечение профилактики и снижение ртутного загрязнения окружающей среды.

           План мероприятий "Окружающая среда и здоровье населения"
      (к реализации пунктов 2.1 и 2.3 Указа Президента Республики Казахстан от 18 мая 1998 года N 3956  U983956_ )

_______________________________________________________________________   
| Мероприятие     |    Форма    | Ответственные |   Срок   |  Ожидаемый 
|                 | завершения  |               |          |  результат 
|_________________|_____________|_______________|__________|_____________
|       1         |      2      |       3       |     4    |       5      
__________________|_____________|_______________|__________|_____________

   

  |1. Разработка и  |Постановление|Минсельхоз,    |IІІ       |Улучшение

|принятие         |Правительства|Комитет        |квартал   |структуры пита-

|постановлений    |             |здравоохранения|2000 года |ния, снижение 

|Правительства:   |             |МОКЗ           |          |заболеваемости,

|1.1. О качестве и|             |               |          |связанное с   

|безопасности     |             |               |          |неполноценным и

|пищевых продуктов|             |               |          |неправильным  

|                 |             |               |          |питанием      

|_________________|_____________|_______________|__________|____________

|2.1. Повышение   |   То же     |Минэкологии и  |ІІ квартал|Ужесточение   

|ответственности  |             |природных      |1999 года |ответственности

|за проведение    |             |ресурсов       |          |за            

|природоохранных  |             |               |          |природоохранные

|мероприятий      |             |               |          |мероприятия   

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|2.2. О санитарно-|   То же     |Комитет        |III       |Ужесточение   

|эпидемиологичес- |             |здравоохранения|квартал   |государствен- 

|кой экспертизе   |             |МОКЗ           |1999 года |ного санитарно-

|                 |             |               |          |эпидемиологи- 

|                 |             |               |          |ческого надзора

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|3. Усовершенство-|   Приказ    |     То же     |І квартал |Выпуск новых  

|вание системы    |             |               |2000 года |санитарных    

|санитарно-       |             |               |          |правил,       

|гигиенического   |             |               |          |разработка ПДК

|нормирования     |             |               |          |              

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|4. Разработка и  |Постановление|Комитет        |ІІІ       |Принятие      

|утверждение      |Правительства|здравоохранения|квартал   |единого       

|Национального    |             |МОКЗ,          |1999 года |стратегического

|плана действий по|             |Минэкологии и  |          |плана охраны  

|гигиене          |             |природных      |          |окружающей    

|окружающей среды |             |ресурсов       |          |среды         

|(НПДГОС)         |             |               |          |

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|5. Разработка и  |     То же   |Комитет        |ІІ квартал|Создание единой

|внедрение единой |             |здравоохранения|2000 года |оперативной   

|государственной  |             |МОКЗ,          |          |системы слеже-

|системы монито-  |             |Минэкологии и  |          |ния за фактора-

|ринга за фактора-|             |природных      |          |ми окружающей 

|ми окружающей    |             |ресурсов       |          |среды         

|среды (включая   |             |               |          |              

|программное      |             |               |          |              

|обеспечение) и их|             |               |          |              

|воздействием на  |             |               |          |              

|здоровье         |             |               |          |              

|населения        |             |               |          |              

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|6. Повышение     |Приказ       |Комитет        |І квартал |Улучшение     

|квалификации кад-|             |здравоохранения|1999 года |качества      

|ров лабораторий  |             |МОКЗ           |          |контроля      

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|7. Разработка    |Межведомст-  |Комитет        |І квартал |Улучшение среды

|республиканских  |венный акт   |здравоохранения|2000 года |обитания,     

|целевых комплекс-|             |МОКЗ,          |          |профилактика и

|ных программ     |             |Минэкологии и  |          |снижение      

|"Здоровье и среда|             |природных      |          |заболеваемости

|обитания челове- |             |ресурсов       |          |              

|ка", "Диоксины"  |             |               |          |              

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|8. Разработка    |Приказ       |Минэкологии и  |ІІ квартал|Методика      

|методики расчета |             |природных      |1999 года |расчета ущерба

|ущерба здоровью  |             |ресурсов,      |          |от вредного   

|населения и      |             |Комитет        |          |воздействия   

|здравоохранению  |             |здравоохранения|          |окружающей    

|вследствие       |             |МОКЗ           |          |среды         

|неблагоприятного |             |               |          |              

|воздействия      |             |               |          |              

|факторов         |             |               |          |              

|окружающей среды |             |               |          |              

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|9. Совершенство- |Приказ       |Национальный   |ІІІ       |Практические  

|вание системы    |             |Центр регио-   |квартал   |рекомендации по

|мониторинга      |             |нальных проблем|1999 года |рационализации

|питания и состоя-|             |питания,       |          |питания       

|ния здоровья     |             |Комитет        |          |              

|населения        |             |здравоохранения|          |              

|                 |             |МОКЗ, Миннауки-|          |              

|                 |             |Академия наук, |          |              

|                 |             |Комитет по     |          |              

|                 |             |стандартизации |          |              

|                 |             |МЭИТ,          |          |              

|                 |             |Минсельхоз     |          |              

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|10. Строительство|Постановление|Агентство по   |І квартал |Разработка    

|на территории    |Правительства|атомной энергии|2000 года |технико-      

|Республики       |             |МН-АН РК, МЭИТ |          |экономического

|спецкомбината по |             |               |          |обоснования   

|переработке и    |             |               |          |              

|захоронению      |             |               |          |              

|радиоактивных    |             |               |          |              

|отходов          |             |               |          |              

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

|11. Проведение   |Приказ       |Минэкологии и  |І квартал |Создание      

|радиоэкологичес- |             |природных      |1999 года |радиационной  

|кого обследования|             |ресурсов,      |          |карты,        

|радиационно опас-|             |Миннауки-Акаде-|          |профилактика и

|ных земель       |             |мия наук,      |          |снижение      

|(полигонов),     |             |Комитет        |          |радиационного 

|переданных в     |             |здравоохранения|          |облучения     

|народнохозяйст-  |             |МОКЗ           |          |населения     

|венный оборот    |             |               |          |              

|_________________|_____________|_______________|__________|_______________

                    1.3. Улучшение снабжения населения питьевой водой
      (к реализации пункта 2.2. Указа Президента Республики Казахстан
                       от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    
 

      Обеспечение населения качественной питьевой водой является актуальнейшей задачей во всех государствах мира. Недостаток чистой воды служит во многих странах фактором, определяющим высокую заболеваемость населения инфекциями. Ежегодно около 2 млрд. человек из развивающихся стран подвергаются опасности заражения диарейными заболеваниями, передаваемыми через воду.
      Согласно статистическим данным, водопроводной водой обеспечено 77 % населения. Наиболее низкая обеспеченность отмечается в Западно-Казахстанской, Атырауской, Северо-Казахстанской областях.
      Растет число водопроводов, не соответствующих санитарно-техническим нормам в связи с аварийным состоянием очистных сооружений, обеззараживающих установок, водоразборных колонок и неудовлетворительным состоянием разводящих сетей, около 50 % сельских водопроводов не функционирует из-за аварийного состояния и отсутствия электроэнергии.
      Катастрофическое положение сложилось на групповых водопроводах северных и западных областей Казахстана, где около тысячи населенных пунктов длительное время остаются без воды из-за нерегулярной работы водопроводов.
      Растет микробиологическое и химическое загрязнение питьевой воды, регистрируется высокий уровень заболеваемости населения инфекциями с водным фактором передачи.
      Действующая в настоящее время система слежения за качеством питьевой воды неэффективна и не позволяет оперативно принимать меры по улучшению качества воды. Материально-техническое и кадровое обеспечение ведомственных лабораторий и лабораторий госсанэпидслужбы, осуществляющей государственный контроль за качеством питьевой воды, не отвечает современным требованиям. Имеющееся оборудование устарело, низка транспортная обеспеченность, недостаточно химических реактивов и питательных сред.
      Цель: Обеспечение населения питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества.
      Основные приоритеты:
      1. Совершенствование законодательной базы.
      2. Снабжение населения питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества.
      3. Изыскание альтернативных систем водоснабжения населения.
      4. Укрепление материально-технического, кадрового и финансового обеспечения служб, занимающихся слежением за качеством питьевой воды.

      План мероприятий "Улучшение снабжения населения питьевой водой"
     (к реализации пункта 2.2. Указа Президента Республики Казахстан
                    от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

__________________________________________________________________________

|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    

|                   |завершения|                  |     |    результат   

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Разработать     |Указ      |Минсельхоз,Комитет|IV   |Совершенствование

|Государственную    |Президента|по водным ресурсам|квар-|правовой базы по

|программу          |Республики|Минсельхоза,      |тал  |водообеспечению 

|Республики         |Казахстан |Минэкологии и     |2000 |населения, сниже-

|Казахстан "Питьевые|          |природных ресур-  |года |ние заболеваемос-

|воды"              |          |сов, Комитет здра-|     |ти, связанной с 

|                   |          |воохранения МОКЗ  |     |недоброкачествен-

|                   |          |                  |     |ной питьевой    

|                   |          |                  |     |водой

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Пересмотр норма-|Норматив- |Комитет по водным |ІІ   |Экономия чистой 

|тивов удельного    |ные акты  |ресурсам Минсель- |квар-|воды            

|водопотребления    |          |хоза, Комитет     |тал  |                

|населения,         |          |здравоохранения   |2000 |                

|изменение системы  |          |МОКЗ              |года |                

|экономических      |          |                  |     |                

|нормативов         |          |                  |     |                

|потребления воды   |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Изыскание новых |Приказ по |Комитет по водным |ІV   |Увеличение коли-

|водоисточников     |минис-    |ресурсам Минсель- |квар-|чества воды, сни-

|                   |терствам  |хоза, Минэкологии |тал  |жение инфекционной

|                   |          |и природных       |2000 |заболеваемости  

|                   |          |ресурсов          |года |населения      

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|4. Ревизия,        |Постанов- |Комитет по водным |І    |Составление     

|реконструкция и    |ление     |ресурсам Минсель- |квар-|технико-экономи-

|строительство новых|Правитель-|хоза, акимы       |тал  |ческого         

|водопроводных      |ства      |областей, МЭИТ    |2000 |обоснования     

|сооружений с       |          |                  |года |проектов        

|комплексами очистки|          |                  |     |                

|и подачи воды      |          |                  |     |                

|потребителю        |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|5. Обеспечение     |Решения   |Акимы областей,   |І    |Альтернативное  

|доступа к          |акимов    |МЭИТ              |квар-|обеспечение насе-

|бутилированной     |          |                  |тал  |ления питьевой  

|питьевой воде      |          |                  |2000 |водой, пропаганда

|                   |          |                  |года |и повышение     

|                   |          |                  |     |уровня

|                   |          |                  |     |информированности

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|6. Введение монито-|Программа |Комитет по водным |І    |Единая           

|ринга за качеством |и методика|ресурсам Минсель- |квар-|оперативная

|питьевой воды      |осуществ- |хоза, Минэкологии |тал  |система слежения

|                   |ления мо- |и природных       |2000 |за качеством    

|                   |ниторинга |ресурсов,         |года |питьевой воды   

|                   |          |Комитет           |     |                

|                   |          |здравоохранения   |     |                

|                   |          |МОКЗ              |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

                                                       1.4. Соблюдение асептики и антисептики в                   
       лечебно-профилактических и родовспомогательных учреждениях (к      
       реализации пункта 2.12. Указа Президента Республики Казахстан
              от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    
 

      В связи со сложной социально-экономической ситуацией в стране резко ухудшилось материально-техническое состояние лечебно-профилактических учреждений, их обеспеченность дезинфекционным, стерилизационным оборудованием, дезсредствами, имеет место дефицит одноразового медицинского инструментария, одноразового белья.
      Все это приводит к возникновению внутрибольничных инфекционных заболеваний, послеоперационных и послеродовых гнойных осложнений. Остается высокий уровень гнойно-воспалительных заболеваний новорожденных.
      Цель: Профилактика внутрибольничных инфекций посредством соблюдения мер асептики и антисептики.
      Основные приоритеты:
      1. Создание нормативно-правовой базы функционирования лечебного учреждения.
      2. Обеспечение стационаров необходимым количеством дезинфицирующих средств, одноразовым инструментарием, одноразовым бельем.
      3. Оснащение учреждений дезинфекционным и стерилизационным оборудованием.
      4. Безусловное соблюдение медперсоналом правил асептики и антисептики.
      Пути решения:
      1. Создание надлежащей материально-технической базы лечебно-профилактических и родовспомогательных учреждений (снабжение необходимым количеством одноразового мединструментария, белья, дезсредств и т.д.).
      2. Постоянное обучение медицинского персонала правилам асептики и антисептики.
 

                План мероприятий "Соблюдение асептики и антисептики в
        лечебно-профилактических и родовспомогательных учреждениях"
      (к реализации пункта 2.12. Указа Президента Республики Казахстан
                    от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________

|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок |   Ожидаемый    

|                   |завершения|                  |      |    результат   

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|_________1_________|_____2____|_________3________|___4__|________5________

|1. Внесение измене-|Приказ    |Комитет           |I     |Создание        

|ний в санитарные   |          |здравоохранения   |квар- |нормативной базы

|нормы и противоэпи-|          |МОКЗ              |тал   |                

|демические правила |          |                  |1999  |                

|работы профильных  |          |                  |года  |                

|стационаров и      |          |                  |      |                

|родовспомогательных|          |                  |      |                

|учреждений         |          |                  |      |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|2.1. Обеспечение   |Решение   |Акимы областей,   |І     |Профилактика и  

|одноразовым бельем |акимов    |г.г. Астаны и     |квар- |снижение        

|родовспомогательных|          |Алматы, Комитет   |тал   |внутрибольничных

|и хирургических    |          |здравоохранения   |1999  |инфекций        

|стационаров        |          |МОКЗ              |года  |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|2.2. Оснащение     |  То же   |       То же      |І     |      То же     

|учреждений         |          |                  |квар- |                

|стерилизационным   |          |                  |тал   |                

|оборудованием      |          |                  |1999  |                

|                   |          |                  |года  |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|2.3. Приобретение  |   То же  |       То же      |ІІ    |      То же     

|минитехнологических|          |                  |квар- |                

|установок для      |          |                  |тал   |                

|производства       |          |                  |1999  |                

|дезинфицирующих    |          |                  |года  |                

|средств            |          |                  |      |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

         1.5. Иммунизация (к реализации пунктов 1.1., 1.2., 1.4., 2.5.
                 Указа Президента Республики Казахстан от 18 мая
                         1998 года № 3956 U983956_ )

      С 60-х годов в стране начата широкая плановая иммунизация детей, и в 70-80-е годы было достигнуто снижение инфекций в сотни раз, что обеспечивалось государственными поставками вакцин и единой налаженной системой иммунизации. С 1992 года сложившаяся система была разрушена, прекратилась поставка вакцин в республику, что обусловило резкое сокращение плановых прививок детям и прекращение иммунизации подростков и взрослых. Это привело к эпидемическому росту заболеваемости дифтерией и другими "вакциноуправляемыми" инфекциями, значительно возросла летальность от них.
      Правительством и Министерством образования, культуры и здравоохранения Республики Казахстан были предприняты определенные меры по стабилизации ситуации, что позволило снизить заболеваемость по ряду инфекций. Однако эпидситуация в стране остается напряженной, особенно по вирусным гепатитам, респираторным и другим заболеваниям, иммунизация против которых не проводится. В то же время мировой опыт показывает, что малейший сбой в иммунизации населения приводит к эпидемическому росту инфекционных заболеваний.
      На сегодня в Казахстане внедрена стандартная программа иммунизации, обеспечивающая вакцинацию детей против 6 основных инфекций и достигнут высокий охват прививками против них.
      Вместе с тем из-за дефицита средств не проводятся прививки против вирусного гепатита В, полностью не решен вопрос обеспечения условий хранения вакцин, недостаточно шприцев, автотранспорта для обеспечения выездных прививочных бригад.
      Цель: Ликвидация полиомелита к 2000 году, доведение до единичных случаев заболеваемости дифтерией, коклюшем, корью, снижение заболеваемости и летальности от вирусных гепатитов.
      Основные приоритеты:
      1. Бесперебойное обеспечение вакцинами и шприцами.
      2. Обеспечение учреждений здравоохранения холодильным оборудованием для хранения и транспортировки вакцин и автотранспортом для проведения прививок на селе.
      3. Обеспечение не менее 95 % охвата вакцинацией детей против дифтерии, коклюша, полиомелита, столбняка, туберкулеза, кори, гепатита В, эпидпаротита.
      4. Проведение постоянной подготовки кадров по вопросам иммунизации.
      Пути решения:
      1. Создание необходимой материально-технической базы для иммунизации населения (вакцины, шприцы, холодильное оборудование, транспорт).
      2. Обучение персонала.
|     3. Обеспечение 95 % охвата вакцинацией населения, подлежащего прививкам, в том числе взрослого населения против дифтерии, столбняка, бешенства, брюшного тифа, гепатита В, клещевого энцефалита, профилактики заболеваний иммуноглобулинами и бактериофагами.

         План мероприятий "Иммунизация" (к реализации пунктов 1.1.,   
          1.2., 1.4., 2.5. Указа Президента Республики Казахстан
              от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок |   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |      |   результат   
|___________________|__________|__________________|______|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4__|________5________

|1. Провести        |Отчет МОКЗ|Комитет           |Еже-  |Снижение        

|вакцинацию детей   |Правитель-|здравоохранения   |квар- |заболеваемости  

|против вирусного   |ству, про-|МОКЗ              |таль- |                

|гепатита А и В     |ведение   |                  |но    |                

|                   |тендера по|                  |IV кв.|                

|                   |закупке   |                  |1998г.|                

|                   |вакцин,   |                  |      |                

|                   |шприцев в |                  |      |                

|                   |установ-  |                  |      |                

|                   |ленной    |                  |      |                

|                   |форме     |                  |      |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|2. Закупить        |Проведение|Комитет           |ІV    |1. Обеспечение  

|холодильное обору- |тендера по|здравоохранения   |квар- |требуемых условий

|дование и оснастить|закупке   |МОКЗ, МЭИТ,       |тал   |хранения вакцин 

|им лечебно-профи-  |холодиль- |управления        |1998  |2. Обеспечение  

|лактические        |ного обо- |(департаменты,    |года  |безопасной      

|учреждения         |рудования |отделы)           |      |практики        

|                   |в установ-|здравоохранения   |      |иммунизации     

|                   |ленной    |областей и г.г.   |      |                

|                   |форме     |Астаны и Алматы   |      |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|3. Проведение      |Отчеты о  |Комитет           |Еже-  |Охват детей     

|ежемесячного       |проведен- |здравоохранения   |месяч-|прививками и сни-

|мониторинга        |ной имму- |МОКЗ              |но    |жение инфекцион-

|привитости детей   |низации   |                  |      |ной             

|                   |          |                  |      |заболеваемости

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|4. Организация вы- |Приказы   |Комитет           | -"-  |Своевременное   

|ездных прививочных |МОКЗ      |здравоохранения   |      |проведение      

|бригад для иммуни- |          |МОКЗ, акимы облас-|      |прививок в      

|зации детей в сель-|          |тей               |      |сельской

|ской местности     |          |                  |      |местности

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|5. Внедрить        |  То же   |Комитет           |IV ква|Учет привитости 

|прививочный паспорт|          |здравоохранения   |ртал  |детей           

|на детей до 2 лет  |          |МОКЗ              |1998  |                

|                   |          |                  |года  |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

       1.6. Первоочередные мероприятия по предотвращению дальнейшего
                 распространения ВИЧ-инфекции и БППП
      (к реализации пункта 2.9. Указа Президента Республики Казахстан
                    от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )
 

            Эпидемическая ситуация по ВИЧ/СПИД в мире с каждым годом ухудшается и на 1 января 1998 года зарегистрировано кумулятивно 30,4 млн. ВИЧ-инфицированных лиц. В эпидемический процесс оказались вовлеченными около 200 стран мира. На сегодня отсутствуют вакцина, предохраняющая от ВИЧ-инфекции, и лекарственные препараты, излечивающие от этого заболевания.
      В Республике Казахстан уровень ВИЧ-инфекции принял угрожающий характер - количество ВИЧ-инфицированных составило 677 случаев (39,8 на 100 тыс. населения). Умерло от ВИЧ/СПИД 32 человека.
      Прогноз на 2000 год составит более 10000 инфицированных и пик заболеваемости будет в ІІІ квартале 1999 года.
      Борьба с ВИЧ-инфекцией должна носить государственный характер, потому что эта грозная инфекция порождает реальную угрозу безопасности нашего молодого суверенного государства.
      Цель: Снижение уровня ВИЧ-инфицированности населения в стране и ограничение распространения ВИЧ-инфекции.
      Основные приоритеты:
      1. Повышение информированности населения по вопросам профилактики ВИЧ/СПИД, пропаганда здорового образа жизни.
      2. Понижение заболеваемости БППП.
      3. Ведение эпиднадзора за ВИЧ-инфекцией.
      Пути решения:
      1. Активное выявление БППП у населения.
      2. Санитарно-просветительная работа среди населения, издание видеофильмов, плакатов, буклетов и т.д.

       План мероприятий "Первоочередные мероприятия по предотвращению
           дальнейшего распространения ВИЧ-инфекции" (к реализации
             пункта 2.9. Указа Президента Республики Казахстан
                  от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок |   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |      |   результат   
|___________________|__________|__________________|______|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4__|________5________

|1. Закупка высоко- |Приказ    |Комитет           |I     |Своевременная   

|чувствительных,    |МОКЗ      |здравоохранения   |квар- |диагностика     

|специфичных        |          |МОКЗ              |тал   |ВИЧ/СПИД        

|тест-систем по     |          |                  |2000  |                

|лабораторной       |          |                  |года  |                

|диагностике        |          |                  |      |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|2. Совершенствова- |  То же   |       То же      | -"-  |Снижение инфициро

|ние эпидемиологи-  |          |                  |      |ванности ВИЧ и  

|ческого надзора,   |          |                  |      |заболеваемости  

|прогнозирования    |          |                  |      |СПИДом          

|заболеваемости     |          |                  |      |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

                                         1.7. Охрана здоровья матери (к реализации пункта 2.6. Указа      
                Президента Республики Казахстан от 18 мая 1998 года
                             № 3956  U983956_ )    
 

      Уменьшение воспроизводства населения в республике происходит на фоне усиления тенденции ухудшения состояния здоровья женщин.
      Индекс здоровья женщин составляет 30 %, а в некоторых регионах - до 20 % и ниже. За последние 5 лет частота анемии у беременных выросла в 1,5 раза, заболевания почек - в 1,3 раза, сердечно-сосудистой системы - в 1,2 раза, а в целом экстрагенитальные заболевания выросли в 1,7 раза.
      На фоне низкого индекса здоровья высок уровень осложнений беременности и родов, в 60 % случаев роды протекают с теми или иными осложнениями, из каждой тысячи родившихся новорожденных 288 рождаются больными.
      Из общей проблемы здоровья населения выделяется своей общественно-политической значимостью репродуктивное здоровье женщин, так как оно напрямую связано со здоровьем новорожденных детей, следовательно, с будущим нации, государства.
      Хорошее репродуктивное здоровье не является достоянием многих людей из-за таких факторов, как низкий уровень знаний о здоровом образе жизни, недоступностью информации и служб планирования семьи, неудовлетворительного оснащения лечебных учреждений современным оборудованием, основными лекарственными средствами и др.
      Сложившаяся ситуация свидетельствует о нерациональном репродуктивном поведении женщин нашей республики, когда на 100 родов приходится 66,7 абортов, тогда как в развитых странах на 100 родов приходится 5-10 абортов. Аборты являются одной из основных причин материнской смертности, уровень которой высок и составляет 76,9 на 100 тысяч родивших живыми.
      Приведенные данные свидетельствуют о серьезной ситуации, сложившейся в республике с состоянием здоровья женщин, репродуктивном поведении и уровне и качестве оказания медицинской помощи.
      Цель: Снижение материнской смертности и перинатальной заболеваемости.
      Основные приоритеты:
      1. Повышение индекса здоровья женщин республики.
      2. Улучшение уровня и качества оказания медицинской помощи женщинам и новорожденным.
      3. Повышение уровня подготовки профессиональных кадров.
      4. Проведение специальных научных исследований в области репродуктивного здоровья.
      5. Разработка и внедрение систем мер информационного обеспечения населения по вопросам безопасного материнства.

      Пути достижения:
      1. Улучшение материально-технической базы учреждений родовспоможения.
      2. Открытие перинатальных центров.
      3. Создание информационной сети для службы родовспоможения.
      4. Организация реанимационных бригад санитарной авиации для оказания экстренной помощи беременным и родильницам.
      5. Повышение качества постдипломной подготовки медицинских работников всех уровней.
      6. Совершенствование научных основ охраны репродуктивного здоровья женщин в возрастном аспекте с учетом региональных особенностей Казахстана.
      7. Проведение санитарно-просветительной работы среди населения по здоровому образу жизни.
      8. Введение Национального генетического регистра и медико-генетического мониторинга.

      9. Организация обследования беременных на внутриутробные инфекции, врожденные аномалии развития плода, инфекции, передаваемые половым путем.
      10. Проведение скрининг-диагностики наиболее часто встречающихся врожденных и наследственных заболеваний у новорожденных.
      11. Обеспечение беременных, рожениц, родильниц и новорожденных в родовспомогательных организациях всеми необходимыми лекарственными препаратами.

        План мероприятий "Охрана здоровья матери" (к реализации
            пункта 2.6. Указа Президента Республики Казахстан
                 от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок |   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |      |   результат   
|___________________|__________|__________________|______|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4__|________5________

|1. Оснащение родо- |Решение   |Акимы областей,   |IІ    |Снижение осложне-

|вспомогательных    |акимов    |г.г. Астаны и     |квар- |ний течения бере-

|учреждений совре-  |          |Алматы, Комитет   |тал   |менности, родов и

|менной аппаратурой |          |здравоохранения   |1999  |послеродового пе-

|и оборудованием    |          |МОКЗ              |года  |риода на 15%    

|___________________|__________|__________________|______|_________________

|2. Организовать и  |  То же   |       То же      |ІІІ   |Снижение        

|оснастить реанима- |          |                  |квар- |материнской     

|ционные бригады    |          |                  |тал   |смертности     

|санавиации порта-  |          |                  |1999  |  

|тивной аппаратурой,|          |                  |года  |         

|медикаментами для  |          |                  |      |                

|оказания неотложной|          |                  |      |                

|помощи беременным и|          |                  |      |                

|родильницам        |          |                  |      |                

|___________________|__________|__________________|______|_________________

             1.8. Планирование семьи (к реализации пункта 2.6. Указа Президента
             Республики Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956 U983956_ )

      Основной особенностью ситуации, характеризующей проблему планирования семьи в Казахстане, является высокая распространенность абортов, оказывающих существенное влияние на состояние репродуктивного здоровья женщин, показатели материнской и младенческой смертности.
      В настоящее время главной причиной широкого распространения абортов является недостаточное обеспечение населения средствами контрацепции, несовершенство информационного обеспечения населения в области планирования семьи, системы полового воспитания и сексуального образования подростков.
      Не снижается удельный вес осложнений после абортов и неблагоприятных последствий для женщин. Растет число бесплодия.
      Для достижения реальных результатов в области планирования семьи необходимо коренное изменение отношений к этой проблеме как медицинских работников, так и всего населения. Необходимо предупреждение нежелательной беременности путем широкого внедрения современных средств и методов контрацепции, совершенствования технологий и качества проведения аборта для профилактики и снижения его осложнений. Актуальным является создание в республике службы планирования семьи с интеграцией всех служб (средства массовой информации, социальной сферы и т.д.).
      Цель: Улучшение состояния репродуктивного здоровья населения.
      Основные приоритеты:
      1. Совершенствование службы планирования семьи.
      2. Повышение образовательного уровня населения в области планирования семьи.
      3. Создание информационной системы по вопросам репродуктивного поведения, полового воспитания и подготовки к семейной жизни.
      Пути достижения:
      1. Санитарно-просветительная работа среди населения по вопросам планирования семьи, издание и выпуск брошюр с санитарно-просветительскимиматериалами.
      2. Проведение медико-социологических исследований о репродуктивном поведении и здоровье населения.
      3. Удовлетворение потребностей населения в средствах контрацепции.
      4. Подготовка медицинских, педагогических и социальных работников по вопросам планирования семьи.

                План мероприятий "Планирование семьи" (к реализации пункта
             2.6. Указа Президента Республики Казахстан от 18 мая
                     1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Проведение      |Приказ    |Комитет           |I    |Снижение абортов и

|медико-социологи-  |          |здравоохранения   |квар-|заболеваемости  

|ческих исследова-  |          |МОКЗ              |тал  |женщин фертильного

|ний по репродуктив-|          |                  |1999 |возраста        

|ному поведению и   |          |                  |года |                

|здоровью населения |          |                  |     |                

|для обеспечения    |          |                  |     |                

|информацией служб  |          |                  |     |                

|планирования семьи |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Разработка      |   То же  |      То же       |І    |Снижение абортов,

|контрацептивной    |          |                  |квар-|единая контрацеп-

|политики           |          |                  |тал  |тивная политика 

|                   |          |                  |2000 |                

|                   |          |                  |года |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

                 1.9. Детское питание (к реализации пункта 2.7. Указа Президента
           Республики Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    
 

      Решающим фактором формирования здоровья человека с самого его рождения является полноценное питание. Соблюдение здорового образа жизни без него немыслимо. Обеспечение исключительно грудного вскармливания до 4-6 месяцев жизни является гарантом иммунобиологической защиты, гармоничного, физического и интеллектуального развития личности.
      Ухудшение питания детского и взрослого населения характеризуется неадекватностью питания, его дороговизной и снижением качества продуктов, недостатком или недоступностью для большинства детей специализированных продуктов, ухудшением организации питания в дошкольных и школьных детских коллективах. Имеют место недостаточные знания населения об основах рационального питания и неэффективность санитарно-просветительской работы медицинских работников.
      В настоящее время в Казахстане возрастает количество детей с хроническими заболеваниями, на высоком уровне остается младенческая смертность. До 80 % детей раннего возраста, в основном проживающих в сельской местности, страдают анемией, гипотрофией, рахитом, отстают в нервно-психическом и физическом развитии.
      В республике отсутствует промышленное производство специализированных продуктов питания для детей раннего возраста. Обеспечение потребностей в них по импорту не регулируется.
      Это привело к серьезному положению в обеспечении детей качественным и сбалансированным питанием.
      Цель: Улучшение здоровья детей путем обеспечения качественным и сбалансированным питанием.
      Основные приоритеты:
      1. Обеспечение детей биологически полноценным питанием путем исключительно грудного вскармливания до 6 месяцев.
      2. Создание производства специализированных продуктов детского питания.
      3. Вовлечение населения, особенно на семейном уровне, к здоровому образу жизни, основу которого должен составлять культ рационального здорового питания.
      Пути достижения:
      1. Продолжить организацию отделений совместного пребывания матери и ребенка, осуществлять раннее прикладывание к груди и кормление по аппетиту.
      2. Восстановление сети детских молочных кухонь.
      3. Усиление санитарно-просветительской работы населения по вопросам исключительно грудного вскармливания.
      4. Обучение медицинских работников всех уровней вопросам рационального и сбалансированного питания.

      5. Уполномоченному органу в области охраны здоровья граждан разработать правила по реализации заменителей грудного молока на основе международной практики.

                План мероприятий "Детское питание" (к реализации пункта
           2.7. Указа Президента Республики Казахстан от 18 мая 1998
                           года N 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Открытие отде-  |Приказ,   |Комитет           |I    |Снижение        

|лений совместного  |решения   |здравоохранения   |квар-|заболеваемости  

|пребывания матери и|акимов    |МОКЗ              |тал  |младенцев       

|ребенка            |          |                  |1999 |                

|                   |          |                  |года |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Обеспечение     |Приказ,   |Комитет           |І    |       То же    

|доступа к качест-  |решения   |здравоохранения   |квар-|                

|венному детскому   |акимов    |МОКЗ, Акимы облас-|тал  |                

|питанию            |          |тей, г.г. Астаны  |2000 |                

|                   |          |и Алматы          |года |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Разработка      |Приказ    |Комитет           |І    |Снижение        

|программы стимули- |          |здравоохранения   |квар-|заболеваемости и

|рования исключи-   |          |МОКЗ              |тал  |смертности детей

|тельно грудного    |          |                  |1999 |первого года 

|вскармливания детей|          |                  |года |жизни            

|в возрасте до 6    |          |                  |     |                

|месяцев            |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

                  1.10. Профилактика и лечение острых респираторных
         инфекций (в т.ч. пневмонии) и диарейных заболеваний детей (к     
        реализации пункта 2.6. Указа Президента Республики Казахстан от   
                    18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    
 

      В течение многих лет в Казахстане острые респираторные инфекции и диарейные заболевания занимают ведущее место в структуре заболеваемости и смертности детей, являясь самыми распространенными среди детей, особенно раннего возраста. Ежегодно около 2 млн. детей переносят острые вирусные инфекции и более 600 тысяч - диарейные заболевания. В структуре смертности детей в возрасте до года продолжают лидировать болезни органов дыхания, а среди них пневмония, от которых погибает 30 % умерших этой возрастной группы. Причиной смерти каждого 7 младенца являются острые кишечные инфекции. Все это удерживает высокий уровень младенческой смертности, снижение которой невозможно без профилактики, ранней диагностики, рациональной терапии и реабилитации детей с острыми респираторными инфекциями и диарейными заболеваниями. В республике внедряется программа, адаптированная к условиям Казахстана, направленная на профилактику и лечение этой распространенной патологии среди детей.
      Цель: Улучшение здоровья детей и снижения смертности детей в возрасте до 5 лет.
      Основные приоритеты:
      1. Снижение и предотвращение острых респираторных инфекций, в т.ч. пневмонии и диарейных заболеваний у детей.
      2. Санитарно-просветительская работа среди населения и обучение медработников.
      3. Отработка стандартов лечения детей с острой пневмонией и диарейными заболеваниями.
      Пути достижения:
      1. Обучение матерей профилактике, распознанию ранних признаков ОРИ и диарейных заболеваний.
      2. Подготовка необходимой санитарно-просветительской литературы для населения.
      3. Отработка программы для медицинских работников на уровне медколледжей, медицинских институтов и университетов.
      4. Активизация работ со средствами массовой информации.
      5. Обеспечение медицинских учреждений набором стандартных антибиотиков, ОРС-порошков и других препаратов для лечения острых пневмоний и заболеваний.

       План мероприятий "Профилактика ОРИ (в т.ч. пневмонии) и диарейных  
       заболеваний" (к реализации пункта 2.6. Указа Президента Республики
               Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Обеспечение     |Решение   |Акимы областей,   |I    |Снижение тяжелых

|антибиотиками и    |акимов    |г.г. Астаны и     |квар-|форм заболеваемос-

|другими лекарствен-|          |Алматы, Комитет   |тал  |ти и смертности

|ными препаратами   |          |здравоохранения   |1999 |от пневмонии ОРИ 

|для лечения        |          |МОКЗ              |года |и ОКИ            

|пневмонии и ОКИ    |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Обеспечение     |   То же  |      То же       |ІІ   |Снижение тяжелых

|детей до 5 лет ОРС-|          |                  |квар-|форм            

|порошками          |          |                  |тал  |заболеваемости и

|                   |          |                  |1999 |смертности от    

|                   |          |                  |года |ОКИ            

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

                1.11. Внедрение и реализация стратегии лечения туберкулеза,
   рекомендованной ВОЗ (к реализации пунктов 1.5., 2.4. Указа Президента
         Республики Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )        
               Эпидемиологическая ситуация по туберкулезу    
 

      Эпидемиологическая ситуация по туберкулезу в Казахстане в последние годы ухудшилась. За период с 1991 года по 1997 год заболеваемость возросла в целом по стране на 41 %.
      Ежегодно регистрируется до 14,5 тысяч новых случаев активного туберкулеза. На диспансерном учете в противотуберкулезных учреждениях состоит более 52 тысяч больных активным туберкулезом, из которых 13000 с заразной формой. С выраженными последствиями от перенесенного заболевания насчитывается 208 тысяч человек.
      В 1997 году от туберкулеза в Казахстане умерло 5948 больных, среди них - 1358 человек в исправительно-трудовых учреждениях Министерства внутренних дел Республики Казахстан. Смертность в 1997 году по сравнению с 1994 годом возросла более чем в 2 раза.
      Около 13 тысяч больных активной формой туберкулеза находятся в исправительно-трудовых учреждениях системы Министерства внутренних дел Республики Казахстан, где за 1997 год было выявлено 4484 впервые заболевших. Заболеваемость среди спецконтингента в 65 раз выше, чем у остальной части населения.
      Анализ создавшейся ситуации показывает, что в Казахстане, как и в других странах мира, распространение туберкулеза зависит от социальных и экономических факторов, состояния экологии регионов, объема и качества оказываемых населению лечебно-оздоровительных мер. Доступность и качество медицинской помощи больным туберкулезом в последние годы в стране ухудшились, проводимые лечебно-профилактические мероприятия по борьбе с туберкулезом оказались неэффективными.
      Кроме того, негативное воздействие на ситуацию оказывают болезни сельскохозяйственных животных и птиц, в том числе больных туберкулезом.
      Причины неэффективности лечебно-оздоровительных мероприятий:
      отсутствие лекарственных средств;
      низкая оснащенность необходимым оборудованием, аппаратурой и химреактивами для своевременного выявления заболевания;
      отсутствие мотивации у медицинских работников общей сети здравоохранения в проведении контролируемого амбулаторного лечения больных туберкулезом;
      применение дорогостоящих и неэффективных схем лечения;
      низкий жизненный и социальный уровень большей части больных туберкулезом;
      незнание большей части медицинских работников противотуберкулезных учреждений современных подходов к выявлению и лечению туберкулеза по программе ВОЗ;
      отсутствие действенной системы контроля за эффективностью лечения больных туберкулезом.
      Создавшаяся эпидемиологическая ситуация и указанные причины неэффективности существующих лечебно-профилактических мероприятий диктуют целесообразность принятия срочных и адекватных мер в общенациональном масштабе по борьбе с туберкулезом.
      Цель: Улучшение состояния здоровья и снижение заболеваемости, инвалидности и смертности населения от туберкулеза.
 

            Основные приоритеты:
      1. Организация, внедрение в лечебно-профилактических учреждениях страны методики выявления и лечения больных туберкулезом по программе DОТS, рекомендованной ВОЗ.
      2. Санитарно-просветительная работа среди населения.
      3. Проведение специальных научных исследований.

      4. Организация и реализация лечебно-профилактических мероприятий, направленных на лечение больных с поли-, мультирезистентными и хроническими формами туберкулеза.
 

            Пути достижения:
      1. Обучение специалистов противотуберкулезных учреждений методике выявления и лечения больных туберкулезом по методике DОТS.
      2. Обучение медицинских работников общей сети здравоохранения методике выявления, лечения больных туберкулезом по методике DОТS, контроля за лечением и химиопрофилактикой в очагах.
      3. Проведение дифференцированных флюорографических осмотров в группах повышенного риска заболевания туберкулезом.
      4. Оснащение лечебно-профилактических учреждений системы первичной медико-санитарной помощи необходимым оборудованием и оснащением для бактериоскопического метода выявления туберкулеза.
      5. Полное лекарственное обеспечение больных туберкулезом.
      6. Иммунизация детей против туберкулеза.
      7. Разъяснительная работа в средствах массовой информации.
      8. Проведение научных исследований по изучению эффективности программы DOTS в разных регионах страны с целью адаптации ее основных принципов.

      9. Разработать отраслевую программу на 2004-2006 годы, направленную на усиление борьбы с туберкулезом в Республике Казахстан.

             План мероприятий "Внедрение и реализация стратегии лечения
     туберкулеза, рекомендованной ВОЗ" (к реализации пунктов 1.5., 2.4.
                   Указа Президента Республики Казахстан
                    от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________
|1. Обеспечение     |Централи- |Комитет           |IV   |Снижение инвалид-

|лекарственными     |зованные  |здравоохранения   |квар-|ности и смертнос-

|препаратами        |закупки   |МОКЗ, МЭИТ        |тал  |ти ежегодно на  

|противотуберкулез- |лекарст-  |                  |1998 |5-10 %           

|ных учреждений     |венных    |                  |года |                

|                   |препаратов|                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Проведение науч-|Приказ    |Комитет           | -"- |Адаптация       

|ных исследований по|          |здравоохранения   |     |стратегии ВОЗ   

|методике DOTS      |          |МОКЗ, НИИТ        |     |                

|терапии            |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Обучение        |   То же  |      То же       | -"- |Повышение квали-

|специалистов       |          |                  |     |фикации специалис-

|противотуберкулез- |          |                  |     |тов             

|ных учреждений по  |          |                  |     |                

|методике DOTS      |          |                  |     |                

|терапии            |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|4. Обучение меди-  |   То же  |      То же       |Іква-|       То же    

|цинских работников |          |                  |ртал |                

|общей сети по мето-|          |                  |1999 |                

|дике DOTS терапии  |          |                  |года |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|5. Санитарно-      |   То же  |Комитет           |IV   |Снижение        

|просветительная    |          |здравоохранения   |квар-|заболеваемости  

|работа среди       |          |МОКЗ, НИИТ,       |тал  |                

|населения          |          |НЦПФЗОЖ           |1998 |  

|                   |          |                  |года |              

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|6. Разработать     |Постанов- |Минсельхоз        | -"- |Устранение угрозы

|программу по профи-|ление     |                  |     |заболеваемости от

|лактике и борьбе с |Правитель-|                  |     |животных и птиц 

|туберкулезом и     |ства      |                  |     |(в том числе    

|другими болезнями  |          |                  |     |сельскохозяйствен-

|сельскохозяйствен- |          |                  |     |ных)            

|ных животных и     |          |                  |     |                

|птиц               |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

            1.12. Формирование здорового образа жизни (к реализации
                  пунктов 2.8., 2.16. Указа Президента Республики         
                   Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )
 
                                  Состояние вопроса
 

            По данным Всемирной организации здравоохранения, среди факторов, влияющих на состояние здоровья, ведущее место - до 50 %, занимает образ жизни. В этой связи одной из главных задач в улучшении здоровья населения является формирование здорового образа жизни, изменение отношения граждан к своему здоровью. Быть здоровым - должно быть внутренней потребностью каждого человека.
      На ухудшающее состояние здоровья населения республики в значительной мере влияет и широкое распространение табакокурения, потребление алкоголя и наркотических веществ, особенно среди молодежи. Сегодня в Казахстане курят около 60 % мужчин и 20 % женщин, употребляют алкоголь 70 % мужчин и 25 % женщин. Появились серьезные опасения за генофонд нации.

      Нарастает уровень заболеваемости и смертности, обусловленных психо-эмоциональными нагрузками, несбалансированным питанием, малоподвижным образом жизни, воздействием вредных факторов среды обитания, профессиональными факторами и социально-бытовыми условиями, злоупотреблением наркотических средств и психотропных веществ. Актуальной проблемой системы здравоохранения становится распространенность патологии сердечно-сосудистой системы, особенно артериальной гипертонии, на долю которой приходится 20-50 процентов причин смерти. На протяжении последних десятилетий наблюдается тенденция роста и онкологических заболеваний. Сложившаяся ситуация требует принятия срочных мер, направленных на снижение и профилактику заболеваний человека, напрямую зависящих от образа жизни.
      Цель: Повышение уровня санитарно-гигиенической грамотности населения, формирование нового отношения граждан к здоровью и стимулирование здорового образа жизни.
      Основные приоритеты:
      1. Формирование здорового образа жизни населения.
      2. Создание социальных условий для сохранения и укрепления здоровья и содействие здоровому образу жизни.
      Пути достижения:
      1. Разработка национальной политики формирования здорового образа жизни населения.
      2. Внедрение комплексного подхода к пропаганде и образованию населения по сохранению и укреплению здоровья на индивидуальном, семейном и популяционном уровнях.
      3. Стимулирование населения по профилактике заболеваний и ведению здорового образа жизни.
      4. Обеспечение условий для оказания само- и взаимопомощи среди населения.
      5. Разработка нормативной правовой базы по государственному регулированию доступности, сбыта и употребления табачных и алкогольных изделий.
      6. Разработка и внедрение программ формирования ЗОЖ в образовательных учреждениях, гигиеническое обучение и воспитание различных категорий населения.
      7. Широкое использование каналов средств массовой информации в пропаганде ЗОЖ, разработка и распространение аудиовизуальной и полиграфической продукции.
      8. Вовлечение населения в здравоохранительные процессы.

      9. Внедрение комплекса широкомасштабных мер по сохранению и укреплению здоровья населения, профилактике и снижению уровня заболеваний, напрямую зависящих от образа жизни.
 

               План мероприятий "Формирование здорового образа жизни"
(к реализации пунктов 2.8., 2.16. Указа Президента Республики Казахстан
                     от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Определение     |Постанов- |Комитет           |IV   |Создание законода-

|национальной поли- |ление     |здравоохранения   |квар-|тельно-нормативной

|тики формирования  |Правитель-|МОКЗ, Минюст      |тал  |базы ФЗОЖ       

|здорового образа   |ства,     |                  |1998 |                

|жизни (ФЗОЖ)       |приказы   |                  |года |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Внедрение проек-|Решения   |Комитет           |1999-|Формирование    

|тов: "Города здо-  |акимов    |здравоохранения   |2000 |здорового образа

|ровья", "Здоровые  |          |МОКЗ, заинтересо- |годы |жизни           

|школы", "Больницы, |          |ванные министерст-|     |                

|способствующие здо-|          |ва, ведомства,    |     |                

|ровью" и др. прог- |          |акимы городов     |     |                

|раммы ВОЗ          |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Регулирование   |Внесение  |Комитет           |І    |Сокращение потреб-

|доступности, сбыта |изменений |здравоохранения   |квар-|ления табака,   

|и употребления та- |в законо- |МОКЗ, заинтересо- |тал  |алкоголя, исключе-

|бачных и алкоголь- |дательные |ванные министерст-|1999 |ние потребления 

|ных изделий (запре-|и норма-  |ва, ведомства     |года |некачественных  

|щение рекламы,     |тивные    |                  |     |табачных и      

|введение дополни-  |правовые  |                  |     |алкогольных     

|тельного акцизного |акты      |                  |     |изделий         

|налога, запрещение |          |                  |     |                

|курения в общест-  |          |                  |     |                

|венных местах)     |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|4. Усиление просве-|Приказ    |Комитет           |1998-|Повышение информи-

|тительской работы, |          |здравоохранения   |2000 |рованности населе-

|направленной на оз-|          |МОКЗ, заинтересо- |годы |ния по ФЗОЖ и   

|доровление образа  |          |ванные министерст-|     |ответственности 

|жизни, создание    |          |ва, ведомства     |     |населения за свое

|условий для оказа- |          |                  |     |здоровье        

|ния само- и взаимо-|          |                  |     |                

|помощи среди       |          |                  |     |                

|населения          |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|5. Научное обеспе- |Совместное|Комитет           |IV   |Научное обоснова-

|чение программ     |решение   |здравоохранения   |квар-|ние формирования

|формирования здоро-|          |МОКЗ, Миннауки -  |тал  |здорового образа

|вого образа жизни  |          |Академия наук     |1998 |жизни  

|                   |          |                  |года |       

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

            1.13. Совершенствование специализированной медицинской
             помощи населению
 
      Увеличение удельного веса травматизма в структуре общей заболеваемости населения требует совершенствования и обеспечения соответствующего уровня специализированной и скорой неотложной медицинской помощи, которая стала практически недоступной для жителей сельской местности и не соответствует международным стандартам в городах.
      Анализ сложившейся ситуации и качества оказания специализированной помощи, особенно больным с нейрохирургической и кардиохирургической патологией, указывает на усиление негативных тенденций, ведущих к росту смертности и инвалидности больных трудоспособного возраста.
      Основные приоритеты:
      1. Профилактика и оказание качественной медицинской помощи больным с заболеваниями центральной, периферической нервной системы и кардиохирургической патологией.
      2. Повышение оперативности и качества оказания скорой и неотложной медицинской помощи.
      Пути достижения:
      1. Обеспечение реабилитационной помощи больным с черепно-мозговыми травмами, нейроонкологическими, цереброваскулярными заболеваниями и пороками развития нервной системы.
      2. Улучшение качества диагностики и лечения больных с нейрохирургической и кардиохирургической патологией.
      3. Сокращение сроков реабилитации и снижение инвалидности.
      4. Обеспечение эффективной организации службы скорой медицинской помощи и оперативного управления ею.
      5. Совершенствование системы подготовки, переподготовки и повышения квалификации работников организаций скорой медицинской помощи.
      6. Модернизация материально-технического оснащения организаций скорой медицинской помощи.

                       Часть 2. Совершенствование системы медицинского
                           обслуживания населения
     2.1. Система медицинского обслуживания населения (к реализации
          пунктов 2.9., 2.16. Указа Президента Республики Казахстан
                   от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )
 

      Существующая в Казахстане система медицинского обслуживания населения характеризуется хорошей организационной структурой, но требует повышения качества услуг.
      Медицинское обслуживание осуществляется врачами и фельдшерами различной квалификации, сельскими, региональными и специализированными больницами.
      Уровень 1 составляют фельдшерско-акушерские пункты, фельдшерские пункты, которые обеспечивают простейшие виды медицинского обслуживания населения сельских районов с низкой плотностью проживания (консультации, основной комплекс мер ухода за больными, акушерская помощь, иммунизация).
      Уровень 2 составляют врачебные амбулатории, группы врачей общей практики, оказывающие первичную медицинскую помощь, и семейные врачи (консультации, акушерская помощь, простые процедуры, медикаментозные курсы лечения, иммунизация, профилактические меры).
      Уровень 3 составляют поликлиники широкого профиля, сельские участковые больницы с высоким уровнем оснащения, оказывающие специализированную медицинскую помощь (консультации, текущие виды медицинского обслуживания: лечение, ряд процедур, амбулаторные хирургические операции, принятие родов, процедуры для амбулаторных больных, профилактическая работа), консультируют фельдшеров и врачей 1 и 2 уровней.
      Уровень 4 составляют центральные районные (региональные) больницы, обеспечивающие стационарное и амбулаторное лечение пациентов, а также выполняющие ряд организационных функций по координации медицинского обслуживания на определенной территории. Виды обслуживания: всевозможные типы общего стационарного лечения, диагностические центры со всем комплексом методов диагностики.
      Уровень 5 составляют областные больницы широкого профиля, которые проводят общие и некоторые специализированные методы стационарного и амбулаторного лечения, диагностику, проведение хирургических операций и других процедур, средства телемедицинской связи со структурами 1-4 уровней, обучение медицинских работников, слияние с региональными больницами широкого профиля с целью дальнейшего совершенствования консультационной службы, повышения качества и эффективности работы.
      Уровень 6 составляют крупные клинические центры, республиканские учреждения, узкоспециализированные больницы.
      Структуры каждого уровня принимают на лечение пациентов, направляемых с более низкого уровня. Основной проблемой здравоохранения является повышение качества медицинских услуг, особенно в первичном звене здравоохранения.

      Вместе с тем в республике остро стоит вопрос развития и модернизации медицинских организаций республиканского и местного уровней. Следует также обратить внимание на то, что большинство зданий, принадлежащих вышеуказанным организациям, имеют большой срок эксплуатации и неудовлетворительное состояние, что, в свою очередь, отражается на качестве услуг, оказываемых лечебно-профилактическими организациями, условиях пребывания и сервисном обслуживании больных.
      Таким образом, состояние материально-технической базы медицинских организаций не позволяет в полной мере внедрять в отечественное здравоохранение современные методы диагностики, лабораторного контроля и модернизировать систему медицинского обслуживания населения, повышать качество оказываемых услуг.
      Цель: укрепление материально-технической базы лечебно-профилактических организаций.
      Основные приоритеты:
      улучшение качества и доступности медицинской помощи населению через укрепление материально-технической базы лечебно-профилактических учреждений.
      Пути решения:
      1. Продолжить работу по укреплению материально-технической базы лечебно-профилактических организаций в сельской местности.
      2. Принять меры по телефонизации, обеспечению холодной и горячей водой объектов сельского здравоохранения.

          2.2. Совершенствование первичной медико-санитарной помощи
     (к реализации пунктов 2.9., 2.16. Указа Президента Республики
               Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956 U983956_ )

      Алматинская Декларация ВОЗ определяет первичную медико-санитарную помощь (ПМСП) как наиболее оптимальный и реальный путь реформирования и развития национальных систем здравоохранения.
      Первичная медико-санитарная помощь - это государственная политика, стратегия и тактика непрерывного обеспечения населения важнейшими здравоохранительными мерами, как можно ближе к месту их жительства и работы, совместными усилиями всех слоев общества при таких затратах, которые каждый гражданин и страна в целом могут позволить на соответствующем этапе своего развития в духе социальной справедливости.
      Цель: Развитие первичной медико-санитарной помощи как основы социальной политики, стратегии государства и реформирования здравоохранения.
      Основные приоритеты:
      1. Обеспечение мер первичной (социальной и медицинской) профилактики заболеваний и формирование здорового образа жизни.
      2. Обеспечение государственного минимального стандарта сети учреждений здравоохранения.
      3. Развитие многоукладной системы здравоохранения. 
      4. Рациональное использование стационарных коек.
      5. Внедрение эффективных форм медицинского обслуживания.
      6. Улучшение материальной базы учреждений здравоохранения, обеспечение оборудованием и средствами телекоммуникаций.
      Пути реализации:
      I. Введение минимальных государственных стандартов развития здравоохранения:
      1) в каждом сельском населенном пункте должно быть не менее одного медицинского работника; 
      2) развитие сети учреждений здравоохранения в сельской местности должно осуществляться с учетом характера расселения, исходя из целей обеспечения, доступности и своевременности оказания медицинской помощи, в каждом населенном пункте, при наличии хорошей дороги, телефонной связи, транспортного обеспечения и расстояния до ближайшего лечебно-профилактического учреждения не более 5 км;
      3) разработать стандарты оказываемых услуг на уровне ФАП, СВА, СУБ;
      4) в каждом районном центре должна быть центральная районная больница с родильным отделением, станцией скорой медицинской помощи, а также отделение и учреждения для лечения социально-обусловленных заболеваний;
      5) в каждом областном центре должна быть областная больница, подразделения и учреждения для лечения социально-обусловленных заболеваний;
      6) в каждой области необходима служба крови;
      7) в каждом районном центре должна быть аптека, в каждом населенном пункте сельской местности - аптечные киоски, базируемые в ФАПах, СВА, СУБ или на 4000-6000 человек населения - аптека;
      8) в городских населенных пунктах не менее одной аптеки на 10000 человек населения;
      9) в каждом районном центре и городе - районная, городская санитарно- зпидемиологическая станция со всеми структурными подразделениями, в областном центре - областная СЭС.
      II. Обеспечить приоритетное развитие амбулаторно-поликлинического обслуживания населения.

            2.3. Развитие многоукладной системы здравоохранения
       (к реализации пункта 2.18. Указа Президента Республики Казахстан
                     от 18 мая 1998 года № 3956 U983956_ )

      Реформирование здравоохранения направлено на адаптацию отрасли к рыночным отношениям, развитие многоукладной медицины, создание рынка медицинских услуг, конкурентных отношений среди медицинских организаций за право обслуживать больного.
      За последние два года в органах управления здравоохранення получили лицензии на частную медицинскую деятельность 1219 субъектов. К 2000 году до 25 % лечебных учреждений Казахстана будет находиться в частной собственности. Предстоит добиться того, чтобы этот сектор представлял собой систему конкурентоспособных учреждений, оказывающих медицинские услуги по доступным ценам.
      Цель: Формирование рынка медицинских услуг, повышение качества оказания медицинской помощи.
      Пути реализации:
      1. Содействие развитию негосударственного сектора.
      2. Приватизация объектов здравоохранения.
      3. Расширение системы добровольного медицинского страхования.

           2.4. Оптимизация сети лечебно-профилактических учреждений
      (к реализации пункта 2.11. Указа Президента Республики Казахстан
                    от 18 мая 1998 года № 3956 U983956_ )
      Рациональное сокращение сети лечебно-профилактических учреждений и использование стационарных коек должно проводится поэтапно и, вместе с тем, обеспечивать доступность медицинской помощи населению. Необходимо внедрить в практику медицинских организаций эффективные, ресурсосберегающие формы медицинского обслуживания (дневные стационары, амбулаторно-хирургические операции и др.), а также комплекс мер по интенсификации лечебно-диагностического процесса.
      Цель: Переориентация от стационарных к амбулаторным принципам лечения.
      Приоритеты:
      1. Поэтапное сокращение неэффективных, дублирующих учреждений, коек с сохранением социальных гарантий населения.
      2. Реструктуризация сети с сохранением гарантий медицинской помощи социально незащищенным слоям населения.
      Пути реализации:          
      1. Проведение паспортизации функционирующей сети медицинских учреждений.
      2. Внедрение государственных минимальных стандартов.

                               2.5. Повышение качества медицинских услуг (к реализации
          пункта 2.9. Указа Президента Республики Казахстан от
                 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    
 

      Уровень финансирования учреждений здравоохранения и постатейная система финансирования мало способствуют улучшению качества медицинских услуг и повышению эффективности работы медицинских работников. Решение проблемы повышения качества медицинского обслуживания затрудняется отсутствием системы непрерывного повышения качества услуг.
      Цель: Обеспечение адекватности, экономичности и материально-технического прогресса в оказании медицинских услуг.
      Приоритеты:
      1. Создание системы управления качеством медицинского обслуживания населения.
      2. Создание системы аккредитации медицинских организаций.
      Пути реализации:
      1. Непрерывное повышение качества услуг возможно только тогда, когда работники здравоохранения возьмут на себя эту ответственность (функцией врача является обеспечение качества медицинской помощи, ее гарантии).
      2. Необходимо совершенствовать систему контроля за качеством медицинского обслуживания, которая обеспечила бы правильное и экономичное лечение пациентов, внедрение ресурсосберегающих медицинских технологий.
      3. В целях улучшения качества медицинского обслуживания населения необходимо создать систему управления качеством медицинских услуг, основанную на статистическом анализе данных, полученных с помощью надежных и достоверных индикаторов качества, а также создать независимую систему аккредитации медицинских организаций.

            План мероприятий "Система медицинского обслуживания населения"
           (к реализации пунктов 2.9., 2.10., 2.11., 2.13., 2.18.
                   Указа Президента Республики Казахстан
                    от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
      |                   |завершения|                  |     |    результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Развитие пер-   |Постанов- |Комитет           |IV   |Обеспечение     

|вичной медико-са-  |ление     |здравоохранения   |квар-|доступности меди-

|нитарной помощи.   |Правитель-|МОКЗ, облздравуп- |тал  |цинских услуг и 

|Проведение паспор- |ства      |равления          |1998 |государственных 

|тизации действую-  |          |                  |года |минимальных стан-

|щих и открытие но- |          |                  |     |дартов в области

|вых ФАПов, внедре- |          |                  |     |здравоохранения 

|ние государственных|          |                  |     |                

|минимальных стан-  |          |                  |     |                

|дартов здравоохра- |          |                  |     |                

|нения              |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Поэтапный пере- |Решение   |      То же       | -"- |Приоритетное    

|ход от стационарных|Комитета  |                  |     |развитие служб  

|к амбулаторным     |здравоох- |                  |     |ПМСП            

|принципам лечения  |ранения   |                  |     |                

|путем организации  |МОКЗ,     |                  |     |                

|дневных стациона-  |решение   |                  |     |                

|ров, стационаров на|акимов    |                  |     |                

|дому, внедрение ин-|          |                  |     |                

|ститута врачей об- |          |                  |     |                

|щей практики/семей-|          |                  |     |                

|ных врачей         |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Расширение      |Решение   |      То же       |ІІІ  |Поддержка

|функций областных  |Комитета  |                  |квар-|деятельности

|больниц с созданием|здравоох- |                  |тал  |медработников 1-4

|учебных баз для    |ранения   |                  |1999 |уровней          

|подготовки персона-|МОКЗ      |                  |года |                

|ла и оказания амбу-|          |                  |     |                

|латорно-поликлини- |          |                  |     |                

|ческой помощи      |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|4. Организовать    |Постанов- |Комитет           |І    |Создание клиничес-

|шесть учебных      |ление     |здравоохранения   |квар-|ких учебных цент-

|клинических центров|Правитель-|МОКЗ, акимы       |тал  |ров при медицинс-

|не менее 300-400   |ства      |областей, г.г.    |1999 |ких вузах       

|коек каждая на базе|          |Астаны и Алматы   |года |                

|медицинских вузов и|          |                  |     |                

|больниц, поликлиник|          |                  |     |                

|и врачебных        |          |                  |     |                

|амбулаторий        |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|5. Поэтапная опти- |Решение   |  то же           |IV   |Переориентация  

|мизация сети боль- |Комитета  |                  |квар-|медицинской помощи

|ничных учреждений с|по здраво-|                  |тал  |со стационарной на

|ежегодным сокраще- |охранению |                  |1998 |амбулаторно-    

|нием коек          |МОКЗ      |                  |года |поликлиническую 

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|6. Создание систем |   То же  |Комитет           | -"- |Повышение       

|управления качест- |          |здравоохранения   |     |качества медицинс-

|вом медицинских ус-|          |МОКЗ              |     |ких услуг       

|луг и аккредитации |          |                  |     |                

|медицинских органи-|          |                  |     |                

|заций              |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

            2.6. Обеспечение современным оборудованием и модернизация
            государственных лечебно-профилактических учреждений
      (к реализации пункта 2.13. Указа Президента Республики Казахстан    
                    от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    

                             Состояние вопроса
 

            Анализ состояния оснащения лечебно-профилактических организаций республики современной медицинской техникой и оборудованием, а также обеспечения планомерного и регулярного обновления диагностического и лечебного оборудования медицинских учреждений показал, что в республике в основном используется морально устаревшее и изношенное оборудование со сроком эксплуатации 15-20 лет, требующее немедленной замены, что составляет около 37 % всего парка оборудования республики. Более 30 % оборудования требуют капитального ремонта. Однако восстановить такое оборудование невозможно вследствие отсутствия запасных частей, так как многие заводы-производители либо прекратили выпуск данной продукции, либо прекратили свое существование. Таким образом, около 70 % всего оборудования лечебно-профилактических учреждений невозможно использовать, вследствие чего не соблюдаются стандарты безопасности для персонала и больных, что ведет к снижению качества диагностики и лечения.
      Цель: Модернизация и внедрение в систему здравоохранения современных медицинских технологий для диагностики и лечения заболеваний на основе оснащения лечебно-профилактических учреждении (ЛПУ) современным оборудованием.
      Основные приоритеты:
      1. Мобилизация внутренних источников после паспортизации ЛПУ.
      2. Создание системы подготовки и переподготовки, повышения квалификации персонала, а также создание сервисной службы для более эффективного использования оборудования.
      3. Оснащение учреждений первичной медико-санитарной помощи: фельдшерско-акушерских пунктов (ФАП), сельских врачебных амбулаторий (СВА) и сельских участковых больниц (СУБ) медицинским оборудованием, ремонт имеющихся помещений, семейных врачебных амбулаторий.
      4. Организация и оснащение 6 клинических учебных центров самым современным оборудованием на 300-400 коек (закрепленных за 6 медицинскими высшими учебными заведениями) необходимо для повышения уровня подготовки специалистов, а также повышения квалификации специалистов здравоохранения, так как оснащение ЛПУ требует квалифицированного использования современных диагностических и терапевтических процедур.
      Пути решения:
      1. Создание программы модернизации клинико-диагностического и терапевтического оборудования ЛПУ на основе скрининга имеющегося оборудования.
      2. Создание оптимальной системы закупа импортного оборудования и развитие собственного производства медицинского оборудования и инвентаря.
      3. Внедрение современных технологий диагностики и лечения в систему здравоохранения на основе создания клинико-учебных центров подготовки и переподготовки специалистов.

      4. В целях оказания качественной медицинской помощи укомплектовать медицинским оборудованием фельдшерско-акушерские пункты, сельские участковые больницы, семейные врачебные амбулатории, консультативно-диагностические центры и поликлиники.
      5. С целью уменьшения расходов государства на оказание населению медицинской помощи за счет сокращения сроков пребывания больных в стационаре и на амбулаторном лечении необходимо обновить диагностическое и лечебное оборудование в государственных организациях здравоохранения для своевременной диагностики и лечения заболеваний.

         План мероприятий "Обеспечение современным оборудованием и модернизация
           государственных лечебно-профилактических учреждений"
           (к реализации пунктов 2.13. Указа Президента Республики Казахстан
                          от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |    результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________
| Обеспечение       |Приказ    |Комитет           |I    |Повышение уровня

|современным обору- |          |здравоохранения   |квар-|лечебно-диагности-

|дованием и модерни-|          |МОКЗ              |тал  |ческого процесса

|зация государствен-|          |                  |1999 |                

|ных лечебно-профи- |          |                  |года |                

|лактических учреж- |          |                  |     |                

|дений              |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

           2.7. Лекарственное обеспечение, развитие медицинской и фармацевтической
      промышленности (к реализации пункта 2.9. Указа Президента Республики
                 Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    
 

                                 Состояние вопроса
 

      Лекарственные средства являются важным элементом в профилактике, диагностике и лечении болезней. Утвержденный список основных жизненно важных лекарственных средств насчитывает 290 наименований, которые в основном обеспечивают проведение лечебного процесса. Потребность здравоохранения республики только в жизненно важных медикаментах составляет сумму в 100 миллионов долларов ежегодно, фактически бюджетом выделяется сумма, не превышающая 40 миллионов долларов, или 40 % от необходимого. Недостаточное бюджетное финансирование наряду с нерациональным использованием выделяемых ассигнований привело к тому, что в настоящее время лечебно-профилактические организации страны не могут обеспечить проведение лечебного процесса необходимыми медикаментами.
      Проводимые реформы в фармацевтическом секторе экономики вместе с положительными сторонами создали ряд проблем. Для категорий граждан, постоянно нуждающихся в лекарственной помощи (пенсионеры, инвалиды и др.), она стала недоступной из-за высоких цен на медикаменты. Крайне ухудшилась ситуация с лекарственным обеспечением сельского населения республики.
      В республике слабо развита фармацевтическая промышленность. При общей годовой потребности в лекарственных средствах, составляющей свыше 300 млн. долларов США, собственными силами производится не более 3 %, т.е. порядка 9 млн. долларов США в год, остальное импортируется из-за рубежа. В результате стоимость лекарственных препаратов на территории Казахстана выше, чем в других государствах СНГ, имеющих развитую фармацевтическую и медицинскую промышленность (Россия, Украина, Беларусь и др.).
      Это обстоятельство в сочетании с дефицитом бюджета оказывает существенное отрицательное влияние на уровень лекарственного обеспечения населения.

      Анализ ситуации по заболеваемости сахарным диабетом в республике показывает ежегодный прирост больных в среднем на 10-12 процентов, что требует увеличения затрат на приобретение инсулина. Кроме того, имеет место выраженный дефицит средств контроля и самоконтроля диабета, в частности по данным регистра, только 2,6 процента больных имеют глюкометры. Это в значительной степени приводит к немотивированному повышению ими дозы инсулина.
      В связи с этим необходимо продолжить практику приобретения высококачественных препаратов инсулина и средств их доставки для больных сахарным диабетом. Приобретение таблетированных противодиабетических препаратов, средств контроля и самоконтроля диабета необходимо осуществлять за счет местных бюджетов.
      Актуальной проблемой является совершенствование специализированной помощи больным с почечной патологией, включая трансплантацию почек и проведение иммуносупрессивной терапии, что требует обеспечения больных с почечной недостаточностью и пациентов с пересаженной почкой иммуносупрессивными препаратами, диализаторами и расходными материалами, централизованно закупаемыми за счет средств республиканского бюджета.
      Принятые меры по лечению больных туберкулезом позволили снизить смертность населения от этого заболевания, однако нерешенной проблемой остается лечение мультирезистентных форм туберкулеза. В этой связи необходимо обеспечить централизованный закуп противотуберкулезных препаратов, в том числе для лечения мультирезистентных форм туберкулеза.
      Актуальными остаются вопросы централизованного обеспечения онкологических больных и детей, страдающих лейкемией, высокоэффективными цитостатическими препаратами.
      Цель: Обеспечение населения безопасными и высокоэффективными препаратами в необходимом объеме и по доступным ценам. Планомерное снижение зависимости Республики Казахстан от импорта лекарственных средств посредством развития отечественной фармацевтической промышленности на основе рационального использования собственных сырьевых ресурсов, производственных мощностей и научно-технического потенциала.
      Основные приоритеты:
      1. Развитие медицинской и фармацевтической промышленности.
      2. Создание организационной, научно-технической и производственной инфраструктуры фармацевтической отрасли.
      3. Обеспечение потребностей здравоохранения в жизненно важных лекарственных средствах.
      4. Организация лекарственного обеспечения сельского населения.
      Пути решения:
      1. Разработать и утвердить Национальную лекарственную политику Республики Казахстан.
      2. Реализовать Государственную программу развития фармацевтической и медицинской промышленности Республики Казахстан, в течение 10 лет довести выпуск лекарственных средств собственными силами до 90-100 млн. долларов США, т.е. с 3 % до 30-35 %.
      3. Внести изменения в действующее законодательство в целях защиты и поддержки казахстанских производителей фармацевтической и медицинской продукции, а также привлечения иностранных инвестиций в развитие медицинской и фармацевтической промышленности Казахстана.
      4. Создание информационного банка данных по лекарственным средствам и препаратам.

      5. Обеспечить централизованный закуп лекарственных препаратов и расходных материалов для больных диабетом, туберкулезом, почечной патологией, онкологическими заболеваниями и детей, страдающих лейкемией.

           План мероприятий "Лекарственное обеспечение, развитие
        медицинской и фармацевтической промышленности" (к реализации
             пункта 2.9. Указа Президента Республики Казахстан
                   от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Совершенствова- |Приказ    |Комитет           |IV   |Улучшение       

|ние нормативных    |          |здравоохранения   |квар-|лекарственного  

|правовых актов по  |          |МОКЗ              |тал  |обеспечения     

|формированию нацио-|          |                  |1999 |населения       

|нальной лекарствен-|          |                  |года |                

|ной политики       |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Создать банк    |   То же  |      То же       | -"- |Мониторинг      

|данных по лекарст- |          |                  |     |лекарственных   

|венным средствам и |          |                  |     |средств         

|препаратам         |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Обеспечить по-  |   То же  |Комитет           |IV   |Обеспечение лечеб-

|требности здравоох-|          |здравоохранения   |квар-|ного процесса   

|ранения в жизненно |          |МОКЗ, МЭИТ        |тал  |необходимыми    

|важных медикаментах|          |                  |1998 |медикаментами

|                   |          |                  |года |   

| __________________|__________|__________________|_____|_________________

|4. Создать постоян-|Постанов- |Комитет           | -"- |Обеспечение выпол-

|но действующую меж-|ление     |здравоохранения   |     |нения Программы в

|ведомственную коми-|Правитель-|МОКЗ, Миннауки -  |     |полном объеме и 

|ссию с участием    |ства      |Академия наук,    |     |намеченные сроки

|всех заинтересован-|          |МЭИТ, Минфин      |     |                

|ных министерств и  |          |                  |     |                

|ведомств по органи-|          |                  |     |                

|зации выполнения и |          |                  |     |                

|контроля за реали- |          |                  |     |                

|зацией Программы   |          |                  |     |                

|развития фармацев- |          |                  |     |                

|тической промышлен-|          |                  |     |                

|ности              |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|5. Создать межот-  |Совместное|Комитет           |ІV   |Обоснованная науч-

|раслевой химико-   |решение   |здравоохранения   |квар-|ная разработка  

|фармакологический  |          |МОКЗ, Миннауки -  |тал  |новых форм      

|центр на базе      |          |Академия наук     |1999 |лекарственных   

|существующих лабо- |          |                  |года |средств         

|раторий Миннауки - |          |                  |     |                

|Академии наук и    |          |                  |     |                

|МОКЗ               |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|6. Провести работу |   То же  |Минсельхоз РК,    | -"- |Рациональное    

|по уточнению запа- |          |Минэкологии и     |     |использование   

|сов дикорастущего  |          |П.Р.РК, Миннауки -|     |природных ресурсов

|лекарственного     |          |АН РК             |     |                

|растительного сырья|          |                  |     |                

|в Республике       |          |                  |     |                

|Казахстан. Устано- |          |                  |     |                

|вить квоты на сбор |          |                  |     |                

|этого сырья        |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|7. Разработать     |   То же  |Государственный   |  І  |Реконструкция   

|комплекс мер по    |          |комитет по инвес- |квар-|существующих    

|привлечению иност- |          |тициям, Комитет   |тал  |фармацевтических

|ранных инвестиций в|          |здравоохранения   |1999 |производств и   

|сектор фармацевти- |          |МОКЗ, МЭИТ        |года |строительство   

|ческого и медицинс-|          |                  |     |новых предприятий

|кого производства  |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

                Часть 3. Образование и научные исследования
       3.1. Медицинское образование (к реализации пунктов 2.10., 2.14.
                  Указа Президента Республики Казахстан
                   от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_
 

      Состояние вопроса. Высшее медицинское образование в Казахстане представлено относительно небольшим числом учебных заведений - один медицинский университет и пять медицинских академий. Последипломное обучение осуществляется в вузах, научно-исследовательских институтах медицинского профиля, в клинической ординатуре, аспирантуре, а также на базе института усовершенствования врачей. Подготовка и переподготовка средних медицинских работников по всем специальностям осуществляется в 26 медицинских колледжах. В настоящее время для повышения качества подготовки выпускаемых специалистов восстанавливается одногодичная интернатура по шести основным базовым специальностям и предусмотрена резидентура по 80 и более узким специальностям, со сроками обучения от 2 до 4 лет по отдельным специальностям.
      Разрабатываются основные нормативно-инструктивные документы по реформе образования (Государственный стандарт высшего медицинского образования, Положение о враче общей практики/семейном враче (ВОП/СВ), Положение о резидентуре, Положение об интернатуре, типовые учебные программы по дисциплинам по специальностям на додипломном уровне, интернатуре по базовым специальностям, в резидентуре); концепция о среднем медицинском образовании, Государственный общеобязательный стандарт среднего медицинского образования, типовые учебные планы и программы по всем специальностям.
      Для повышения уровня подготовки врачей необходимо целевое финансирование издания учебников, учебных пособий, компьютерных контролирующих и обучающих программ, тестовых заданий, наглядных пособий на государственном и русском языках.
      При медицинском университете и медицинских академиях необходимо открыть клиники, оснащенные современным оборудованием, и создать условия для развития вузовской науки.
      Цель: Реформирование системы медицинского образования для подготовки специалистов, владеющих современными технологиями и соответствующих международным стандартам.
      Основные приоритеты:
      1. Совершенствование образовательной системы, особенно на постдипломном уровне.
      2. Расширение подготовки врачей общей практики (ВОП/СВ).
      3. Совершенствование подготовки и переподготовки среднего медицинского персонала, семейных медсестер, медсестер самостоятельного приема и специалистов по осуществлению первичной медико-санитарной помощи.
      4. Развитие института подготовки менеджеров здравоохранения.
      Пути реализации:
      1. Осуществить пересмотр всех учебных программ, ввести механизм промежуточной аттестации студентов медицинских вузов и разработать порядок непрерывной последипломной подготовки медицинских кадров и аттестации.
      2. Увеличить выпуск специалистов для первичного звена здравоохранения.
      3. Организовать центр переподготовки и постдипломного обучения с использованием международного опыта.
      4. Внедрить новые информационные технологии, средства аудио-, видеотехники в процесс обучения и подготовку кадров.
      5. Разработать и внедрить специальные программы подготовки административных кадров для системы здравоохранения.

           3.2. Медицинская наука (к реализации пункта 2.15. Указа Президента
          Республики Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    
                            Состояние вопроса

      В настоящее время медицинская наука представлена 15 научными центрами и научно-исследовательскими институтами, обладает солидными кадровым потенциалом, который составляет 3977 человек.
      Радикальным шагом по реформированию медицинской науки стало введение метода программно-целевого финансирования и определение приоритетов медицинской науки.
      Основные проблемы:
      1. Значительное недофинансирование медицинской науки.
      2. Отсутствие механизма стимулирования научной деятельности.
      3. Низкая конкурентоспособность научных разработок.
      4. Недостаток научного сопровождения реформ в системе здравоохранения.
      5. Слабая материально-техническая база научных учреждений, отсутствие современных информационных средств связи, телекоммуникаций и др.
      6. Недостаток связи науки и практики.
      Цель: Развитие медицинской науки.
      Пути реализации:
      1. Усилие программно-целевого финансирования с учетом нужд практического здравоохранения.
      2. Внедрение в научную деятельность новых информационных технологий, средств связи и телекоммуникаций.
      3. Усиление подготовки кадров по узким специальностям в соответствии с потребностями практики.
      4. Разработка новых технологий в лечебно-диагностическом процессе и управлении.

                  План мероприятий "Образование и научные исследования"
           (к реализации пункта 2.10., 2.14., 2.15. Указа Президента
            Республики Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Пересмотр учеб- |Программы,|Комитет           |IІІ  |Повышение       

|ных программ додип-|тесты     |здравоохранения   |квар-|качества образова-

|ломного и последип-|          |МОКЗ, УМО         |тал  |ния             

|ломного обучения и |          |                  |1999 |                

|подготовка квалифи-|          |                  |года |                

|кационных тестов,  |          |                  |     |                

|регламентирующих   |          |                  |     |                

|процедуру          |          |                  |     |                

|аттестации         |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Введение интер- |Постанов- |      То же       | -"- |Повышение навыков

|натуры в вузах     |ление     |                  |     |врачей необходи-

|                   |Правитель-|                  |     |мых для практичес-

|                   |ства      |                  |     |кой работы      

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Введение рези-  |Учебные   |Комитет           |1999-|Подготовка высоко-

|дентуры для после- |программы |здравоохранения   |2004 |квалифицированных

|дипломного обучения|          |МОКЗ              |годы |врачей узкого   

|                   |          |                  |     |профиля         

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|4. Определение     |Приказ,   |      То же       |  І  |Эффективное плани-

|потребности населе-|методичес-|                  |квар-|рование и финанси-

|ния в медицинских  |кие       |                  |тал  |рование отрасли 

|услугах, санитарном|издания   |                  |1999 |                

|благополучии,      |          |                  |года |                

|физиологических    |          |                  |     |                

|нормах питания     |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

                 Часть 4. Совершенствование системы управления здравоохранением
     (к реализации пункта 2.17. Указа Президента Республики Казахстан
                    от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    
 

                            Состояние вопроса и проблемы
 

      В системе здравоохранения нарушен разумный баланс принципов централизованного управления сферой и децентрализации.
      Практически сложившаяся глубокая децентрализация отрасли снизила эффективность организационных и управленческих мер, принимаемых Комитетом здравоохранения МОКЗ. Ныне функционирующая система ОМС из-за недостаточного контроля за ее финансовыми потоками не обеспечила снятия нагрузки на государственный бюджет.
      Успех или неудача планируемых мер по реформированию системы управления здравоохранением в определенной мере зависит от решения следующих проблем:
      1. Функционирующие государственные структуры управления системой здравоохранения не имеют достаточных полномочий и ответственности за положение в отрасли.
      2. Сложившаяся организационная структура оказания медицинской помощи населению не отвечает новым задачам реформирования отрасли, особенно в вопросах переориентации со стационарной на первичную медико-санитарную помощь.
      3. Неэффективно осуществляется управление кадровым потенциалом и ресурсами системы здравоохранения на республиканском и местном уровнях.
      4. Снижена роль стратегического планирования, мониторинга и оценки реализуемых программ.
      5. Отсутствует система финансового стимулирования, создание качественного лечебно-профилактического процесса и система аккредитации учреждений здравоохранения.
      6. Существующая нормативная база не позволяет в полной мере реализовать рыночные отношения и регулирование развития частного сектора в здравоохранении.
      Цель: Реформирование организационных и управленческих структур системы здравоохранения.
      Основные приоритеты:
      1. Разработка политики развития отрасли, стратегическое планирование и мониторинг.
      2. Разработка и контроль за реализацией региональных планов развития здравоохранения.
      3. Лицензирование и аккредитация, надзор и оценка деятельности учреждений здравоохранения.
      4. Подготовка и переподготовка управленческих кадров.
      5. Международное сотрудничество.
      Пути достижения:
 
      1. Провести реорганизацию системы управления здравоохранением, обеспечивающую усиление функций Комитета здравоохранения Республики Казахстан, осуществляющего организацию, управление и стратегическое планирование в области охраны здоровья граждан, и его методического влияния на органы управления по вертикали: область (город)-район-первичное звено.
      2. Образовать Координационный совет при Правительстве Республики Казахстан по реализации стратегии развития здравоохранения и Государственной программы "Здоровье народа" с включением в состав руководителей заинтересованных министерств и ведомств.
      3. Осуществить реорганизацию управления первичного звена путем модернизации системы оказания первичной медико-санитарной помощи в соответствии с потребностями населения.
      4. Продолжить оптимизацию сети стационарных учреждений.
      5. Разработать и утвердить новый порядок финансирования здравоохранения.
      6. Усовершенствовать систему медицинского образования и лицензирования медицинской деятельности.
      7. Создать единую систему управления качеством лечебно-профилактического процесса и систему аккредитации учреждений здравоохранения.
      8. Развить институты общественных объединений (ассоциации, союзы, фонды и т.д.) по вопросам здравоохранения и медицинского обслуживания населения.
      9. Внести изменения и дополнения в существующую нормативную базу (стандарты, нормативы и др.).    

                План мероприятий "Совершенствование системы управления
        здравоохранением" (к реализации пункта 2.17. Указа Президента     
          Республики Казахстан от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )

___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Усиление органи-|Постанов- |Комитет           |IV   |Повышение       

|зационно-методичес-|ление     |здравоохранения   |квар-|эффективности уп-

|кой роли Комитета  |Правитель-|МОКЗ              |тал  |равления системой

|здравоохранения    |ства      |                  |1998 |здравоохранения,

|МОКЗ               |          |                  |года |создание единой 

|                   |          |                  |     |системы управления

|                   |          |                  |     |с целью эффектив-

|                   |          |                  |     |ного внедрения  

|                   |          |                  |     |реформ          

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Организация     |   То же  |МОКЗ              | -"- |Усиление координа-

|Координационного   |          |                  |     |ции, межотраслевое

|совета при Прави-  |          |                  |     |сотрудничество и

|тельстве Республики|          |                  |     |мониторинг реформ

|Казахстан по реали-|          |                  |     |                

|зации стратегии    |          |                  |     |                

|развития здравоох- |          |                  |     |                

|ранения и Государ- |          |                  |     |                

|ственной программы |          |                  |     |                

|"Здоровье народа"  |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Разработка и    |   То же  |Комитет           |  І  |Создание системы

|утверждение нового |          |здравоохранения   |квар-|финансового регу-

|порядка финансиро- |          |МОКЗ              |тал  |лирования и стиму-

|вания здравоохране-|          |                  |1999 |лирования медицин-

|ния                |          |                  |года |ской деятельности

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|4. Разработка новой|Постанов- |Комитет           |  І  |Приближение к   

|нормативной базы по|ление     |здравоохранения   |квар-|мировым стандартам

|совершенствованию  |Правитель-|МОКЗ              |тал  |подготовки кадров

|медицинского обра- |ства      |                  |1999 |                

|зования и медицинской         |                  |года |               

|науки              |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|5. Создание        |Приказ    |АСПР, МОКЗ, МЭИТ  | IV  |Анализ хода     

|постоянной группы  |          |                  |квар-|реформирования  

|экспертов для мони-|          |                  |тал  |здравоохранения 

|торинга реализации |          |                  |1998 |                

|Государственной    |          |                  |года |                

|программы          |          |                  |     |                

|"Здоровье народа"  |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

               Часть 5. Финансирование системы здравоохранения
   (к реализации пунктов 1.5., 2.18. Указа Президента Республики Казахстан
                     от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )    

                               Состояние вопроса     

      На протяжении многих лет система здравоохранения в Республике Казахстан испытывала целый ряд трудностей:
      1. Недостаточное финансирование, не покрывающее потребности населения в гарантированном объеме бесплатной медицинской помощи, определенном законодательством республики.
      2. Низкая эффективность учреждений, отсутствие внутренней конкуренции и соответствующих материальных стимулов. 
      3. Отсутствие у пациентов возможности реального выбора и факторов, действующих на свободном рынке, несмотря на имеющуюся законодательную базу.
      4. Основное внимание уделяется не сфере профилактики и первичной медико-санитарной помощи в амбулаторных условиях, а стационарным методам лечения.
      5. Широкое распространение оплаты медицинских услуг в неустановленном порядке.
      6. Непрозрачность бюджета фонда ОМС.
      7. Снижение уровня доступности услуг здравоохранения.

      8. Отсутствие единой тарифной политики в области возмещения затрат по предоставлению медицинских услуг.
      Из-за недостатка финансирования, отсутствия конкуренции и материального стимулирования медицинских учреждений система здравоохранения функционирует неэффективно. Объем средств, выделяемых лечебным учреждениям, определялся, исходя из остаточных фондов, по сметному финансированию. Отсутствие стимулов не поощряло лечебно-профилактические учреждения увеличивать объем работы и снижать издержки.
      В ряде регионов Казахстана имеется положительный опыт финансирования медицинских услуг, в частности:
      1. На уровне первичной медико-санитарной помощи - подушевой принцип финансирования.
      2. На уровне больничной помощи - оплата количества пролеченных больных с учетом качества и объема медицинских услуг.
      Цель: Формирование устойчивой системы финансового и ресурсного обеспечения, совершенствование экономических отношений в здравоохранении.
      Основные приоритеты:
      1. Внедрение модели фондодержания на уровне ВОП/СВ.
      2. Привлечение дополнительных источников финансирования здравоохранения.

      3. Создание системы финансирования здравоохранения, обеспечивающей повышение доступности и качества оказываемой населению медицинской помощи.
      4. Поэтапное финансовое обеспечение гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в течение трех лет.
      Пути решения:
      1. Разработать и внедрить единую многоукладную систему финансирования здравоохранения, обеспечивающую устойчивую работу отрасли.
      2. Разработать механизм приведения в соответствие объема финансовых средств с объемом оказываемых медицинских услуг.
      3. Разработать механизм привлечения дополнительных средств в систему здравоохранения, а также средств, высвобожденных в результате внутреннего перераспределения и оптимизации сети лечебно-профилактических учреждений.
      4. Внедрить систему добровольного медицинского страхования.

      5. Совершенствовать информационное обеспечение и учет в медицинских организациях.

         План мероприятий "Финансирование системы здравоохранения"
   (к реализации пунктов 1.5., 2.18. Указа Президента Республики Казахстан
                          от 18 мая 1998 года № 3956  U983956_ )
___________________________________________________________________________
|    Мероприятие    |  Форма   |   Ответственные  | Срок|   Ожидаемый    
|                   |завершения|                  |     |   результат   
|___________________|__________|__________________|_____|_________________
|_________1_________|_____2____|_________3________|___4_|________5________

|1. Совершенствова- |Постанов- |Комитет           |IV   |Обеспечение     

|ние системы        |ление     |здравоохранения   |квар-|оптимизации финан-

|финансирования     |Правитель-|МОКЗ, Минфин      |тал  |совых средств,  

|здравоохранения    |ства,     |                  |1998 |прозрачность пото-

|                   |проект За-|                  |года |ков финансирования

|                   |кона Рес- |                  |     |и финансовой    

|                   |публики   |                  |     |устойчивости    

|                   |Казахстан |                  |     |отрасли         

|                   |"О внесе- |                  |     |                

|                   |нии изме- |                  |     |                

|                   |нений и   |                  |     |                

|                   |дополнений|                  |     |                

|                   |в Указ    |                  |     |                

|                   |Президента|                  |     |                

|                   |Республики|                  |     |                

|                   |Казахстан,|                  |     |                

|                   |имеющий   |                  |     |                

|                   |силу Зако-|                  |     |                

|                   |на, "О ме-|                  |     |                

|                   |дицинском |                  |     |                

|                   |страхова- |                  |     |                

|                   |нии граж- |                  |     |                

|                   |дан"      |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|2. Создание        |Постанов- |       То же      |  І  |Создание рынка  

|законодательной    |ление     |                  |квар-|медицинских услуг.

|базы для развития  |Правитель-|                  |тал  |Создание рынка  

|частных форм       |ства, до- |                  |1999 |поставщиков и   

|страхования и      |полнения, |                  |года |плательщиков    

|частных лечебных   |изменения |                  |     |медицинских услуг

|учреждений         |в законо- |                  |     |                

|                   |дательные |                  |     |                

|                   |акты      |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|3. Ввести отчисле- |Постанов- |Минэкологии и     |  І  |Профилактика    

|ния в систему здра-|ление     |природных ресур-  |квар-|заболеваний и   

|воохранения доли   |Правитель-|сов, Комитет      |тал  |реабилитация    

|платежей за        |ства      |здравоохранения   |2000 |пострадавшего   

|нанесенный ущерб   |          |МОКЗ, Минфин      |года |населения       

|здоровью населения |          |                  |     |                

|хозяйствующими     |          |                  |     |                

|субъектами в ре-   |          |                  |     |                

|зультате загрязне- |          |                  |     |                

|ния окружающей     |          |                  |     |                

|среды              |          |                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|4. Внедрить систему|   То же  |Комитет           | ІІ  |                

|добровольного      |          |здравоохранения   |квар-|                

|медицинского       |          |МОКЗ, Минтрудсоц- |тал  |                

|страхования        |          |защиты            |1999 |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

|5. Введение        |Изменения |Комитет           | IV  |Повышение       

|механизма сооплаты |и дополне-|здравоохранения   |квар-|ответственности 

|от отдельных кате- |ния в За- |МОКЗ              |тал  |населения к     

|горий граждан за   |кон об ох-|                  |1998 |здоровью        

|оказанные медицинс-|ране здо- |                  |года |                

|кие услуги         |ровья     |                  |     |                

|                   |граждан   |                  |     |                

|                   |Казахстана|                  |     |                

|___________________|__________|__________________|_____|_________________

      Часть 6. Необходимые ресурсы и источники финансирования
 
      Финансирование Программы осуществляется за счет средств республиканского бюджета и других источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.
      Реализация Программы требует финансирования из средств республиканского бюджета в 2003 году - 15273312 тыс. тенге, в 2004 году - 20887139 тыс. тенге, в 2005 году - 20887139 тыс. тенге (таблица).
      Объем бюджетных средств, необходимый для реализации Программы в 2004-2005 годах, будет уточняться при формировании республиканского бюджета на соответствующий финансовый год.
                                                    тыс. тенге
____________________________________________________________________
N !  Наименование мероприятий  !  2003 год ! 2004 год ! 2005 год
--------------------------------------------------------------------
1.   Обеспечение иммунизацией       638196     638196     638196
     населения, в том числе
     вакцинами против дифтерии,
     столбняка, бешенства,
     брюшного тифа и клещевого
     энцефалита и гепатита В
2.  Обеспечение современным       1404122    1382101     1382101
     медицинским оборудованием
     и санитарным автотранспортом
     государственных лечебно-
     профилактических организаций
3.  Обеспечение закупа лекар-     3795056    3795056     3795056
     ственных препаратов и
     расходных материалов,
     в том числе для больных:
     диабетом -                    1167691    1167691     1167691
     туберкулезом -                1293673    1293673     1293673
     почечной патологией -          400206     400206      400206
     онкологическими заболеваниями- 800000     800000      800000
     детей, страдающих лейкемией -  133486     133486      133486
4.  Совершенствование управления    71786      71786       71786
     медицинским обслуживанием
     населения
5.  Обеспечение необходимого     10000000   15000000    15000000
     уровня финансирования
     гарантированного объема
     бесплатной медицинской помощи,
     в том числе учтено в пунктах
     1, 3                           635848                     
-------------------------------------------------------------------                   

                             Заключение 
 

            Государственная программа "Здоровье народа" создана для обеспечения реализации прав граждан, закрепленных в Конституции Республики Казахстан и других законодательных актах, Стратегии развития Казахстана "Казахстан-2030". Процветание, безопасность и улучшение благосостояния для всех казахстанцев" и соответствует стратегии Всемирной организации здравоохранения "Здоровье для всех в XXI веке".
      Анализ состояния медико-демографической ситуации и здоровья населения Казахстана по данным официальной статистики (показатели рождаемости, общей смертности и смертности от различных групп заболеваний, средняя продолжительность предстоящей жизни, структура заболеваемости и пр.) показывает, что оно хуже, чем в большинстве развитых стран, и при непринятии мер возможно его дальнейшее ухудшение с нанесением значительного социально-экономического ущерба обществу.
      Настоящая Программа нацелена на создание условий для выполнения поставленных перед здравоохранением задач. Эти условия выражены в конкретных задачах, решение которых можно проконтролировать на каждом этапе реализации программы.
      Выполнение Программы, как одной из главных задач Правительства Республики Казахстан, на основе межотраслевого сотрудничества и координации органов управления всех уровней с участием самого населения, позволит приостановить негативные тенденции в состоянии здоровья населения республики, а также добиться в ближайшие годы улучшения основных предпосылок для сохранения генофонда, изменения демографической ситуации, духовного и физического возрождения народа Казахстана.
      Реализация Программы требует постоянного мониторинга и проведения работ научно-исследовательского характера по оценке состояния здоровья населения во взаимосвязи с факторами, влияющими на показатели здоровья, и их прогнозу, по поиску оптимальных путей решения поставленных в Программе задач.
      По вопросам создания механизмов реализации по основным разделам Программы будут разработаны конкретные планы мероприятий заинтересованных министерств и ведомств в осуществлении данной Программы на государственном, региональном и местном уровнях.
      Выполнение мероприятий по переходу от стационарных к амбулаторным принципам лечения, развитию ПМСП, усилению иммунопрофилактики, оздоровлению окружающей среды, модернизации технологии медицинского обслуживания, преобразование в управлении и подготовке кадров, улучшение ресурсного обеспечения здравоохранения, укрепление материально-технической базы и широкое внедрение здорового образа жизни, входящих в Программу, даст реальную возможность достичь позитивных сдвигов в показателях здоровья, что в конечном итоге улучшит физическое и духовное здоровье населения Казахстана. Главнейшей ценностью общества есть и будет жизнь и здоровье людей. Вложенные в реализацию данной Программы финансовые
средства и другие ресурсы в будущем дадут значительный экономический эффект.

"Халық денсаулығы" Мемлекеттік бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 16 қарашадағы N 4153 Жарлығы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Президентінің 2005.05.16 N 1573 Жарлығымен

      Қазақстан Республикасы Конституциясының  44-бабының 8)-тармақшасына сәйкес, Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулық жағдайын жақсарту және олардың денсаулығын сақтауға деген конституциялық құқығын іске асыру мақсатында ҚАУЛЫ ЕТЕМІН: 

      1. Қоса беріліп отырған "Халық денсаулығы" Мемлекеттік бағдарламасы бекітілсін (бұдан әрі - Мемлекеттік бағдарлама). 

      2. Қазақстан Республикасының Үкіметі, Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей есеп беретін орталық атқарушы органдар мен мемлекеттік органдардың басшылары, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері Мемлекеттік бағдарламада көзделген шаралардың уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін. 

      3. Қазақстан Республикасының Үкіметі жыл сайын республикалық бюджетті бекіту кезінде Мемлекеттік бағдарламаның шараларын іске асыру үшін қажетті қаражат бөлуді көздесін. 

      4. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне жүктелсін. 

      5. Осы Жарлық қол қойылған күннен бастап күшіне енеді. 

       Қазақстан Республикасының 
      Президенті

  Қазақстан         
Республикасы Президентінің 
1998 жылғы 16 қарашадағы  
N 4153 Жарлығымен   
БЕКІТІЛГЕН      

  "Халық денсаулығы"
МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ
ҚЫСҚАРТУЛАРДЫҢ ТІЗІМІ

       ҚШК                  - қалыпты шектегі концентрациялар 
       ЕПМ                  - емдеу-профилактикалық мекемелері 
       СЭС                  - санитарлық-эпидемиологиялық станциялар 
       СПИД                 - жұқтырылған қорғаныш тапшылығы синдромы 
       АИТВ (ВИЧ)          - адамның иммун тапшылығы вирусы
       ЖОО                  - жоғары оқу орны 
       ОАОО                 - орта арнаулы оқу орны 
       РАБДҚҒЗО             - Республикалық ана мен бала денсаулығын
                             қорғау ғылыми-зерттеу орталығы 
       ДБЖИ                 - дәрігерлердің білімін жетілдіру
                             институты 
       ММСҚ                 - міндетті медициналық сақтандыру қоры 
       ММС                  - міндетті медициналық сақтандыру 
       АЛМСК                - алғашқы медициналық-санитарлық көмек 
       ФАП                  - фельдшер-акушер пункті 
       АДА                  - ауылдық дәрігерлік амбулатория 
       АУА                  - ауылдық учаскелік аурухана 
       ОАА                  - орталық аудандық аурухана 
       ЖПД                  - жалпы практика дәрігері 
       ОД                   - отбасы дәрігері 
       ЖЖБА                 - жыныстық жолмен берілетін аурулар 
       ҚР ҒМ-ҒА             - Қазақстан Республикасының Ғылым 
                             министрлігі-Ғылым академиясы 
       ТТЖИ                 - тосын тыныс жолы инфекциясы 
       ТІИ                  - тосын ішек инфекциясы 
       ЕАТҚ                 - еңбекке ақы төлеу қоры 
       СЖРА                 - Стратегиялық жоспарлау және реформалар
                             жөнінде агенттік 
       БМДМ                 - Білім, мәдениет және денсаулық сақтау 
                             министрлігі 
       АҚКМ                 - Ақпарат және қоғамдық келісім
                             министрлігі 
       ЭИСМ                 - Энергетика, индустрия және сауда
                             министрлігі 

  КІРІСПЕ

      Мемлекет Қазақстан Республикасының "Қазақстан-2030" Даму
стратегиясымен азаматтардың денсаулығын қорғау мен әл-ауқатын қамтамасыз етуді негізгі ұзақ мерзімді басымдықтардың бірі ретінде айқындайды. 
      Қазақстан - 2,7 миллион шаршы километр аумағы, 15,5 миллион халқы бар егемен мемлекет. Халқы ауқымды қашықтықта бір-бірінен шашыраңқы орналасқан елді мекендерде тұрады, мұның өзі халыққа медициналық көмек көрсетуде осы ерекшеліктерді ескеру қажеттігін алға тартады. Оның үстіне республикада экологиялық қолайсыз аймақтар (Семей полигоны, Арал) бар, сол сияқты әлеуметтік және экономикалық сипаттағы факторлар да жағдайды ушықтыра түсуде. 
      Халықтың денсаулық жағдайы жалпы нашарлай түсуімен сипатталады, сырқаттану, жалпы өлім-жітім және балалардың шетінеуі жоғары деңгейде қалып отыр, өмір сүрудің орташа ұзақтығы қысқаруда, барған сайын нашақорлық, темекі шегу, ішкілік ішу, әсіресе, балалар мен жастар арасында көптеп тіркелу үстінде, мұның өзі ұлттың тектік қорының нашарлауына әкеп соғуы мүмкін. 
      Бүгінгі таңда денсаулық сақтау ісінде жалпы ахуал жақсы деп айту қиын, дегенмен халыққа медициналық қызмет көрсету үшін берік база әрі көптеген білікті медицина қызметкерлері бар, соларға сүйене отырып қоғамдық денсаулық сақтаудың жаңа инфрақұрылымын түзуге болады. 
      Денсаулық сақтау жүйесі республикалық және жергілікті деңгейдегі ұйымдар желісі арқылы жұмыс істейді, қалыптасқан дәстүр бойынша, оларға мынадай функцияларды атқару жүктелген: халыққа медициналық қызмет көрсетудің сапасы мен оған әркімнің де қолы жетуін қамтамасыз ету; эпидемиялар (індеттер) мен аурулардың таралуының алдын алу; дүлей апаттар кезінде шаралар қолдану және халыққа олардың зардаптарын еңсеруге жәрдемдесу. Денсаулық сақтау ісінің аса маңызды функцияларының қатарына халықтың денсаулық күйінің мониторингі, дерттің алдын алу, емдеу, сондай-ақ денсаулыққа байланысты проблемалар мен оны республиканың жекелеген аймақтарында қалыптастыратын факторларды зерделеу жатады. 
      Мемлекет денсаулық сақтау жүйесі алдында мынадай негізгі міндеттерді қойып отыр: 
      - халық денсаулығын қорғауды қамтамасыз ету; 
      - медициналық көмектің осы заманғы деңгейі мен оған жалпы жұрттың қолы жетуін қамтамасыз ету; 
      - халыққа медициналық қызмет көрсетуді ұйымдастыру мен оны қаржыландыруды жетілдіру. 
      "Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулық жағдайын жақсарту жөніндегі бірінші кезекті шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына сәйкес денсаулық сақтау жүйесін жетілдіру мен медициналық көмек көрсетудің осы заманғы деңгейін қамтамасыз ету мақсатында "Халық денсаулығы" Мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) әзірленді, ол республикадағы ауыр эпидемиологиялық ахуалды еңсеруге, медициналық қызмет көрсету сапасын түбірлі жақсартуға, көрсетілетін қызметтер көлемін ұлғайтуға, азаматтардың денсаулығын қорғау жөніндегі конституциялық құқықтарын іске асыруды қамтамасыз етуге тиіс. 
      Онда халық денсаулығына әсер ететін факторларға шолу келтіріледі және оны жақсартудың негізгі жолдары айқындалады. Салауатты өмір салтын қалыптастырумен, бастапқы медициналық-санитарлық көмекті дамытумен, туберкулез бен басқа да әлеуметтік мәні бар аурулардың алдын алумен және оларға қарсы күреспен байланысты аса маңызды іс-шараларға, сондай-ақ мемлекеттік денсаулық сақтау ісін ұйымдастыруды, бақаруды және қаржыландыруды жетілдіруге зор маңыз беріледі. 
      Бағдарлама қысқа мерзімді (1998-1999 жылдар), орта мерзімді (2000-2003 жылдар) және ұзақ мерзімді (2003-2008 жылдар) шараларды қамтиды және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының "XXI ғасырда денсаулық баршаға" Стратегиясының негізгі принциптеріне сәйкес келеді. 

       Бағдарламаның мақсаты - Қазақстан халқының денсаулық жағдайын жақсарту, денсаулық сақтау ісінің халыққа медициналық қызмет көрсетудің жаңа сапалық деңгейіне жеделдете көтерілуіне жәрдемдесетін қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді іс-шаралар жоспарларын әзірлеу және іске асыру.

  Бағдарламаның негізгі принциптері:

        1. Халыққа медициналық қызмет көрсетудің қол жеткізілген деңгейін сақтауға және ұстап тұруға әрі денсаулық сақтау жүйесін нарық жағдайында оңтайлы жұмыс істеуге бейімдеуге бағытталған экономикалық, құқықтық, ұйымдық шаралар кешенін жүзеге асыру. 
      2. Медициналық қызметтердің ішкі нарығын қалыптастырудың экономикалық-құқықтық алғышарттарын жасау.
      3. Медицина мекемелері қызметінің тиімділігін қамтамасыз ету, медициналық көмектің сапасын арттыру.
      4. Халық денсаулығын қалыптастыру, нығайту және сақтау ісіндегі мемлекеттің жауапкершілігі, оған жұмыс берушілер мен азаматтардың қатысуы.

  Бағдарламаны іске асырудың негізгі жолдары:

        1. Денсаулық сақтау ісін басқару жүйесін жетілдіру.
      2. Медициналық қызмет көрсету жүйесін көп укладты және көп
деңгейлі жүйеге айналдыру.
      3. Денсаулық сақтау ісіндегі қаржыландыру мен экономикалық қатынастар жүйесін өзгерту.
      4. Медициналық кадрлар даярлау жүйесін реформалау.
      5. Денсаулық сақтау ісінің материалдық-техникалық базасын
нығайту.
      6. Медициналық қызметтер көрсетуде бәсекелестік орта құру.

  1-БӨЛІМ. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІНІҢ
ЖАЙ-КҮЙІ МЕН ҚАЖЕТТІКТЕРІ.

  ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ
ЖАҒДАЙЫНЫҢ ПРОБЛЕМАЛАРЫ

  1.1 Демографиялық аспектілер

        Халықтың медициналық-демографиялық көрсеткіштерде көрініс табатын денсаулық жағдайының деңгейі кез келген елдің дамуының, өркениеттілігінің шама-шегін айқындайды және экономикалық даму мен әлеуметтік кепілдіктерді интеграциялайтын көрсеткіш бола отырып, мемлекеттің өз азаматтары алдындағы жауапкершілік дәрежесін бағамдайды.
       Туу. Қазақстанда соңғы онжылдықтар беделінде демографиялық ахуалдың нашарлауы байқалуда. 1990-1997 жылдар ішінде 1000 тұрғынға шаққанда туудың жалпы коэффициенті 1,4 есе азайған. 1997 жылы Қазақстандағы ең төмен туу Алматы қаласында (1000 тұрғынға 10,6 нәресте), ал ең жоғарысы - Оңтүстік Қазақстанда байқалды, мұнда бұл көрсеткіш 1000 тұрғынға шаққанда 23,7 нәресте құрады. Қазақстандық әйелдер көпшілік жағдайларда (71,6%) өздерін 1-2 бала туумен шектеп, олардың болмашы ғана бөлігінің көбірек баланы дүниеге келтіруге шамалары жетіп отыр. Едәуір дәрежеде тууға байланысты қолайсыз жағдай қалалық жерлерде қалыптасып келеді. 
       Өлім-жітім . Соңғы жылдары республика бойынша жалпы өлім-жітімнің өсу үрдісі байқалып отыр. 1997 жылы бұл көрсеткіш 1990 жылмен салыстырғанда 1000 тұрғынға шаққанда 7,7 ден 10,1 немесе үштен бірге өскен. Жалпы өлім-жітім АҚШ-қа (8,8), Түркияға (7,4), Израильге (6,4) қарағанда жоғары, бірақ Ресей (15) мен Украинаға (15,4) қарағанда төмен. 
      Еңбекке жарамды жаста, бәрінен бұрын еркектердің өлім-жітімінің өсуі айрықша алаңдаушылық туғызады, олардың үлес салмағы қайтыс болғандар ішінде 45 % құрайды. Қазақстандықтардың өлім-жітімі себептерінің құрылымында, тұтас алғанда, бұрынғыша қан айналымы жүйесінің аурулары, жазатайым оқиғалар, улану және жарақаттар, жаңа ісік-жаралар, тыныс органдары аурулары, инфекциялық және жұқпалы аурулар алда келеді. Қазақстанда жекелеген облыстар бойынша көрсеткіштер деңгейінде айырмашылықтар байқалады. 1997 жылы өлім-жітімнің елдегі ең төмен деңгейі Оңтүстік Қазақстан облысында (1000 тұрғынға 7,4 қайтқан адам), ал ең жоғарысы Шығыс Қазақстан облысында (1000 тұрғынға 12,4 қайтқан адам) болған. 
      Аналардың өлім-жітімі айрықша алаңдаушылық туғызуда және ол тірі туған 100000 бала санына 75,3 адам құрап отыр, мұның өзі АҚШ үшін тиісті көрсеткіштен (8,0) тоғыз есе артық және Израильден елеулі жоғары. Түркия мен Индияда байқалып отырғанмен салыстырғанда бұл көрсеткіш әлдеқайда төмен. 
      Қазақстанда ісік ауруларынан болған өлім-жітім АҚШ, Ресей, Украина немесе Израиль үшін тиісті көрсеткіштерге қарағанда біршама төмен. Қазақстанда туберкулезден болған өлім-жітім АҚШ-қа қарағанда шамамен он есе жоғары. 
      Табиғи өсім. 1990 жылдан бастап осы уақытқа дейінгі кезеңде табиғи өсім деңгейі 2,6 есе қысқарған. Шығыс Қазақстан (1000 тұрғынға - 3,6), Қарағанды (-1,0), Солтүстік Қазақстан (-2,0) облыстарында, Алматы қаласында (-1,0) табиғи өсім апатты жағдайда, яғни мұнда өлгендердің саны туғандардың абсолютті санынан асып түскен. 
      Сонымен бірге табиғи өсімнің салыстырмалы жоғары деңгейлері оңтүстік және оңтүстік-батыс аймақтарда: Оңтүстік Қазақстан (17,8), Қызылорда (13,1), Атырау (9,6) және Жамбыл облыстарында (9,0) дәстүрлі түрде байқалып келеді. 
      Алдағы өмірдің орташа ұзақтығы. Мамандардың есебі бойынша Қазақстан халқының алдағы өмірінің орташа ұзақтығы (АӨОҰ) 1990 жылдан 1996 жылға дейін, ерлерде 3,5 жылға және әйелдерде 2,8 жылға азайып, ер адамдарда 60,3 және әйел адамдарда 70,3 жыл болған. Республикада АӨОҰ төмендеуінің мұндай ауқымы соңғы 35 жыл бойында байқалмаған. Ерлер мен әйелдер арасында алдағы өмірдің орташа ұзақтығының айырмашылығы 5,8 жылдан (1958-1959 жылдар), 1996 жылы 10 жылға дейін өскен, мұның өзі демографиялық саясаттағы аса келеңсіз фактор болып табылады. Бұл айырмашылықтар АӨОҰ деңгейлерінің облыстардағы тиісті бөлінісіне қарай республика облыстары бойынша жіктеледі. 
       Сырқаттылық. Қазақстанда соңғы жылдары жалпы сырқаттылық 100000 адамға шаққанда шамамен 92 мың кісі құрады. 1996 жылы бұл көрсеткіш 17%-ке төмендеген, бұл әлбетте, халықтың медициналық көмекке қолының жеткізуі мен оған жүгінуінің азаюымен байланысты болса керек. 
      Сырқаттылық құрылымында тыныс органдары (28%), жүйке жүйесі мен сезім органдары (12%), қан айналымы жүйесі (7,2%), несеп-жыныс жүйесі (6,8), тері мен тері асты клеткалары (6,8%) ауруларының үлес салмағы неғұрлым үлкен. Сырқаттылықтың неғұрлым жоғары көрсеткіштері Қарағанды, Шығыс Қазақстан облыстарында және Алматы қаласында анықталуда. 
      Жарақаттану көрсеткіші 100 мың тұрғын халыққа 4483 адам құрап, жоғары күйінде қалып отыр. Жарақаттану, улану және жазым оқиғалар халықтың өлім- жітім себептері ішінде қан айналымы жүйесі ауруларынан кейін екінші орында тұр. Жыл сайын осы себептерден 26 мыңнан астам адам қаза табады. 
     Егер халықтың денсаулық күйінің өзге көрсеткіштері туу мен өлім-жітім жөнінде жоғарыда келтірілген статистикалық деректер тәрізді сондайлық кең шекте ауытқып тұрады деп пайымдайтын болсақ, бұл, демек, денсаулық сақтау саласындағы қажеттіктер тұрғысында да, ресурстарға қол жеткізу тұрғысында да Қазақстанның жекелеген аймақтары арасындағы айырмашылықтар айқын білініп тұруға тиіс деген сөз. 
       Халықтың мүгедектенуі . Елдегі мүгедектердің жалпы саны 400 мыңға жуық адам құрайды. Мүгедектік құрылымында жүрек-қан тамырлары аурулары (барлық жағдайдың 25%), қатерлі ісік аурулары (15,2%) және жарақаттар (14,2%) алдыңғы орындарды алып отыр. 
      Мүгедек болып танылғандардың 50% дейінгілері оңалту іс-шараларына мұқтаж. Бірақ, олардың еңбек қабілетін қалпына келтіру мәселесі әртүрлі себептерге орай сол күйінде қалып отыр. Нәтижесінде қайта куәландыру кезінде еңбекке қабілетті деп танылғандардың үлес салмағы 3%-тен аспайды. 

  1.2. Қоршаған орта және халық денсаулығы (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.1, 2.3-тармақтарын іске асыруға)

      Қоршаған орта және денсаулық қорғау жөніндегі 2-ші Еуропа конференциясының декларациясы (Хельсинки, 1994 жыл) өмір сүру ортасын жақсарту жөнінде бірлескен іс-қимылдардың және қоршаған ортаның гигиенасы жөнінде іс-қимылдардың ұлттық жоспарларын қабылдау қажеттігін айқындады. 
      Қазіргі кезде Қазақстан Республикасы аумағының белгілі бір бөлігінде техногендік экологиялық апат аймақтары қалыптасты, мұның өзі халықтың денсаулығына келеңсіз әсер етіп отыр. 
      Кәсіпорындардың едәуір бөлігінің тиімді газ бен шаң тазартқыш құрал- жабдықпен жарақталмауына байланысты Қазақстанның әуе алабына тек негізгі өнеркәсіптік ластау көздерінен жыл сайын 6 миллион тоннаға жуық әр түрлі лас қалдықтар түсіп отыр. 
      Шаруашылық қызметінің әсерімен іс жүзінде барлық өзендер мен су объектілерінің гидрохимиялық, гидробиологиялық, санитарлық режимі едәуір өзгерді. Қазақстанның басты су күретамыры Ертіс өзені мен оның салаларының мыспен, мырышпен ластану деңгейі қалыпты шектен ондаған есе асып түседі. Балқаш көлінің, Сырдария, Бадам, Шу, Талас, Орал, Елек, Нұра өзендерінің суы құрамындағы зиянды заттар жөнінен санитарлық нормаларға сай келмейді. Олардың кейбірінде пестицидтер мен гербицидтердің жоғары құрамы анықталған. 
      Металдың топырақтағы құрамы қалыпты деңгейден ондаған есе асатын техногендік аймақтар қалыптасуда. 
      Қоршаған орта объектілері жай-күйінің нашарлауы азық-түлік сапасының нашарлауына алып келді, халықтың басым бөлігінің тамақтануы жосықсыз әрі жеткіліксіз. Микронутриенттер жетiспеушілігiмен, оның iшiнде йод және темiр тапшылығымен байланысты аурулардың саны өсуде. <*> 
      Радиациялық жағдай күрделі күйде қалып отыр. Бұрынғы ядролық полигонның радиациялық қауіпті аумақтары радиациялық қауіпсіздік нормалары бұзыла отырып игерілуде. 
      Кен алынған қабаттарды және радиоактивтік кен өндіру мен ұқсату жөніндегі кәсіпорындардың қалдық сақтау орындарын зарарсыздандыру жөніндегі жұмыстар жүргізілмейді. 
      Радиоактивтік қалдықтарды көму үшін жағдайдың жоқтығынан олардың жинақталу процесі жалғасуда, сәуле шығаратын көздердің ұрлануымен, жоғалуымен және мақсатты пайдаланылмауымен байланысты радиациялық авариялар саны өсуде. Республикада құрамында сынап бар қалдықтарды тиiмдi кәдеге жаратуға мүмкiндiк беретiн демеркуризациялық өндiрiс iс жүзiнде болмай отыр. <*>
      Қоршаған ортаның экологиялық-гигиеналық кемшіндігі халықтың ауруға шалдығу жағдайының 80%-не дейіні мен өлім-жітімінің 20%-іне жуығының себебі болып табылады. 
      Қоршаған орта сапасының барлық қажетті стандарттары бекітілген, олар өз күшінде және халықаралық нормаларға сәйкес, ал кейбір жағдайларда тіпті қатаңырақ та болып табылады. Алайда өтпелі кезеңнің әлеуметтік-экономикалық себептеріне, табиғат қорғау іс-шараларына қаражаттың жетіспеуіне, өмір сүру ортасының жай-күйін қадағалау желісінің қысқаруына, халықтың санитарлық мәдениетінің төмендігіне байланысты бұл стандарттар іс жүзінде сақталмай келеді.
      Ескерту. 1.2.-бөлім өзгерді - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

         Мақсаты: Қоршаған ортаны сауықтыру, оны жағымсыз факторларының әсерімен байланысты халықтың ауруға шалдығуының алдын алу.

  Негізгі басымдықтары:

      1. Заңдық және нормативтік базаны жетілдіру.
      2. Нормативтерді қатайту.
      3. Қоршаған ортаның жай-күйіне мониторинг жүргізу жүйесін
жетілдіру.
      4. Қоршаған орта факторларының жағымсыз әсерінің салдарынан халық денсаулығына және денсаулық сақтау ісіне келтірілген залалды өтеу жүйесін қалыптастыру.
      5. Өндірілетін және сырттан әкелінетін азық-түлік өнімдеріне талапты қатайту.
      6. Халықтың радиоактивтік сәулеге шалыну мөлшерін азайтуды қамтамасыз ету.

  Шешу жолдары:

      1. Гигиеналық регламенттер мен олардың сақталуын бақылауды жетілдіру.
      2. Түрлі мемлекеттік органдардың, шаруашылық жүргізуші субъектілердің қоршаған ортаны қорғау және оның гигиенасы жөніндегі қызметтерін үйлестіру.
      3. Қоршаған ортаның сынаппен ластануының алдын алуды қамтамасыз ету және оны азайту.<*>
       Ескерту. 3-тармақпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

    "Қоршаған орта халық денсаулығы" іс-шараларының жоспары (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.1, 2.3-тармақтарын іске асыруға)

    Іс-шара        |Аяқталу|     Жауаптылар    |Мерзімі|Күтілетін
                   |нысаны |                   |       |нәтиже
___________________|_______|_________________  |_______|___________
       1           |   2   |          3        |   4   |    5

1. Үкімет қаулыларын|Үкімет |Ауылшармині, БМДМ  | 2000  |Тағам құры
әзірлеп, қабылдау:  |Қаулысы|Денсаулық сақтау   |жылдың |лымын жақ.
                    |       |комитеті           |IIIтоқ.|сарту,кем.
                    |       |                   |саны   |шін әрі та
1.1. Тамақ өнімдері.|       |                   |       |мақтанбау.
нің сапасы мен      |       |                   |       |мен байла.
қауіпсіздігі туралы |       |                   |       |нысты ауру
                    |       |                   |       |ға шалдығу
                    |       |                   |       |ды азайту
____________________|_______|___________________|_______|___________
2.1.Табиғат қорғау  |Бұл да |Экология және табиғат|1999 |Табиғат қор
іс-шараларын жүргі. |       |ресурстарымині     |жылдың |ғау іс-шара
зуде жауапкершілікті|       |                   |II тоқ.|лары үшін
арттыру             |       |                   |саны   |жауапкерші.
                    |       |                   |       |лікті қа.
                    |       |                   |       |тайту
____________________|_______|___________________|_______|___________
2.2. Санитарлық-    |Бұл да |БМДМ Денсаулық сақтау|1999|Мемлекеттік 
эпидемиологиялық са.|       |комитеті           |жылдың|санитарлық
раптама туралы      |       |                   |      |эпидемиологи
                    |       |                   |IIIтоқ|ялық қадаға.
                    |       |                   |саны  |лауды қатай
                    |       |                   |      |ту
____________________|_______|___________________|______|____________
3. Санитарлық-гигие.|Бұйрық |Бұл да             |2000  |Жаңа санитар
налық нормалау жүйе.|       |                   |жылдың|лық ереже.
сін жетілдіру       |       |                   |I тоқ.|лер шығару
                    |       |                   |саны  |ПДК (ҚШК)
                    |       |                   |      |әзірлеу
____________________|_______|___________________|______|____________
4. Қоршаған ортаның |Үкімет |БМДМ Денсаулық сақтау|1999|Қоршаған ор
гигиенасы жөніндегі |қаулысы|комитеті, Экология |жылдың|таны қорғау
іс-қимыл ұлттық жос.|       |және табиғат ресурс|IIIтоқ|дың бірыңғ.
парын әзірлеп, бекі.|       |тарымині           |саны  |ай стратеги 
ту                  |       |                   |      |лық жоспа.
                    |       |                   |      |рын қабылдау
____________________|_______|___________________|_____ |____________
5. Қоршаған орта    |Бұл да |БМДМ Денсаулық сақтау|2000|Қоршаған ор
факторларының және  |       |комитеті, Экология |жылдың|та факторла.
олардың халық ден.  |       |және табиғат ресурс|II тоқ|рын қадаға.
саулығына ықпал ету |       |тарымині           |саны  |лаудың бір.
мониторингінің      |       |                   |      |ыңғай жедел
бірыңғай мемлекеттік|       |                   |      |жүйесі құру
жүйесін (бағдарлама.|       |                   |      |
лық қамтамасыз етуді|       |                   |      |
қоса алғанда) әзір. |       |                   |      |
леп, енгізу         |       |                   |      |     ____________________|_______|___________________|______|____________
6. Лаборатория кадр.|Бұйрық |БМДМ Денсаулық сақтау|1999|Бақылау са.
ларының біліктілігін|       |комитеті           |жылдың|сын арттыру
арттыру             |       |                   |I тоқ.|
____________________|_______|__________________ |______|____________
7. Республикалық    |Ведомст|БМДМ Денсаулық сақтау|2000|Өмір сүру
мақсатты кешенді:   |воара. |комитеті, Экология |жылдың|ортасын
"Адам денсаулығы мен|лық акт|және табиғат ресурс|I тоқ.|жақсарту,
өмір сүру ортасы",  |       |тарымині           |саны  |сырқаттылық 
"Диоксиндер" бағдар.|       |                   |      |тың алдын
ламаларын әзірлеу   |       |                   |      |алу және
                    |       |                   |      |оны кеміту
____________________|_______|___________________|______|____________
8. Қоршаған орта    |Бұйрық |Экология және табиғат|1999|Қоршаған ор
факторларының жағым.|       |ресурстарымині, БМДМ|жылдың|таның зиян 
сыз әсерінің салда. |       |Денсаулық сақтау   |II тоқ.|ды әсері.
рынан халық денсау. |       |комитеті           |саны   |нен келтір
лығына және денсау. |       |                   |       |ілген зал.
лық сақтау ісіне    |       |                   |       |алды есеп.
келтірілген залал   |       |                   |       |теу әдісте
есептеу әдістемесін |       |                   |       |месі
әзірлеу             |       |                   |       |
____________________|_______|___________________|_______|___________
9. Халықтың тамақта.|Бұйрық |Аймақтық тамақтану |1999  |Тамақтануды
нуы мен денсаулық   |       |проблемаларының    |жылдың|тиімді ету
күйіне мониторинг   |       |Ұлттық орталығы,   |IIIтоқ|жөніндегі
жүргізу жүйесін же. |       |БМДМ Денсаулық сақ.|саны  |практикалық
тілдіру             |       |тау комитеті, Ғылым|      |ұсыныстар
                    |       |мині-Ғылым академия|      |
                    |       |сы,ЭИСМ Стандарттау|      |
                    |       |жөніндегі комитеті,|      | 
                    |       |Ауылшармині        |      |         ____________________|_______|___________________|______|____________
10. Республика аума.|Үкімет |ҚР ҒМ-ҒА Атом энер.|2000  |Техникалық-
ғында радиоактивтік |Қаулысы|гиясы жөніндегі    |жылдың|экономика.
қалдықтарды өңдеу   |       |агенттігі, ЭИСМ    |I тоқ.|лық негізде
және көму жөніндегі |       |                   |саны  |ме әзірлеу 
арнаулы комбинат    |       |                   |      |
салу                |       |                   |      |
____________________|_______|___________________|______|____________
11. Халық шаруашылы.|Бұйрық |Экология және табиғат|1999|Радиациялық
ғы айналымына беріл.|       |ресурстарымині, Ғылым|жыл.|карта жасау,
ген радиоактивтік   |       |мині-Ғылымакадемиясы |дың |халықтың
қауіпті жерлерге    |       |БМДМ Денсаулық сақтау|Iтоқ|радиациялық
(полигондарға) ра.  |       |комитеті             |саны|сәулеге шал
диоэкологиялық тек. |       |                     |    |дығуының ал
серу жүргізу        |       |                     |    |дын алужәне
                    |       |                     |    |төмендету
____________________|_______|_____________________|____|____________

  1.3. Халықты ауыз сумен жабдықтауды жақсарту (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.2-тармағын іске асыруға)

      Халықты ауыз сумен қамтамасыз ету әлемнің барлық мемлекеттеріндегі аса маңызды міндет болып табылады. Ауыз судың жетіспеушілігі көптеген елдерде халықтың жұқпалы ауруларға шалдығу жоғары деңгейін айқындайтын фактор болып табылады. Жыл сайын дамушы елдерден 2 миллиардқа жуық адам су арқылы жұғатын диареялық ауруларды жұқтыру қаупіне ұшырайды. 
      Статистикалық мәліметтерге сәйкес халықтың 77 проценті су құбырындағы сумен қамтамасыз етілген. Ең төменгі қамтамасыз ету Батыс Қазақстан, Атырау, Солтүстік Қазақстан облыстарында байқалып отыр. 
      Тазартқыш құрылғылардың, зарарсыздандыру қондырғыларының, су тартқыш насостарының істен шығуына, таратқыш желілердің қанағаттанарлықсыз жай- күйіне байланысты санитарлық-техникалық нормаларға сәйкес келмейтін су құбырларының саны өсуде, ауылдардағы су құбырларының 50%-ке жуығы істен шығуына орай және электр қуатының жоқтығынан жұмыс істемейді. 
      Қазақстанның солтүстік және батыс облыстарында мыңға жуық елді мекен су құбырларының тұрақты жұмыс істемеуінен ұзақ уақыт бойы сусыз қалып, апатты жағдай қалыптасты. 
      Ауыз судың микробиологиялық және химиялық ластануы өсуде, халықтың су арқылы жұғатын жұқпалы аурулармен ауруының жоғары деңгейі тіркелуде. 
      Ауыз судың сапасын қадағалаудың қазіргі уақыттағы жүйесі тиімсіз және судың сапасын жақсарту жөнінде жедел шаралар қолдануға мүмкіндік бермейді. Ауыз судың сапасын мемлекеттік тұрғыда бақылайтын ведомостволық лабораториялардың және мемлекеттік санэпидстанциялар лабораторияларының материалдық-техникалық және кадрлық қамтамасыз етілуі осы заманғы талаптарға сай емес. Қолда бар құрал-жабдық ескірген, көлікпен қамтамасыз етілуі нашар, химиялық реактивтер мен қоректік орталар жеткіліксіз.

      Мақсаты: Халықты қажетті мөлшерде және сапасы кепілді ауыз сумен қамтамасыз ету.

  Негізгі басымдықтары:

        1. Заңдық базаны жетілдіру.
      2. Халықты қажетті мөлшерде және сапасы кепілді ауыз сумен
жабдықтау.
      3. Халықты сумен жабдықтаудың балама жүйелерін іздестіру.
      4. Ауыз судың сапасын қадағалаумен айналысатын қызметтердің 
материалдық-техникалық, кадрлық және қаржылық қамтамасыз етілуін нығайту.

  "Халықты ауыз сумен жабдықтауды жақсарту" іс-шараларының жоспары (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.2-тармағын іске асыруға)

____________________________________________________________________
Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
            |              |              |         |  нәтижесі
____________|______________|______________|_________|_______________
   1        |       2      |       3      |    4    |       5
____________|______________|______________|_________|_______________
1. Қазақстан|Қазақстан     |Ауылшармині,  |2000 жыл.|Халықты сумен
Республикасы|Республикасы  |Ауылшармині Су|дың IV   |қамтамасыз ету
"Ауыз су"ның|Президентінің |ресурстары жө.|тоқсаны  |жөніндегі құ.
мемлекеттік |Жарлығы       |ніндегі коми. |         |қықтық базаны
бағдарлама  |              |теті, Экология|         |жетілдіру, са.
сын әзәрлеу |              |және табиғат  |         |пасыз ауыз су.
            |              |ресурстарымині,         |мен байланысты
            |              |БМДМ Денсаулық|         |ауруларды азай.
            |              |сақтау комите.|         |ту
            |              |ті            |         | ____________|______________|______________|_________|_______________
2. Халықтың |Нормативтік   |Ауылшармині Су|2000 жыл.|Таза суды үнем.
жеке су тұты|актілер       |ресурстары жө.|дың II   |деу
ну норматив.|              |ніндегі коми. |тоқсаны  |
терін қайта |              |теті, БМДМ    |         |
қарау,су тұ.|              |Денсаулық сақ.|         |
тынудың эко.|              |тау комитеті  |         |
номикалық но|              |              |         |
рмативтері  |              |              |         | 
жүйесін өзге|              |              |         |
рту         |              |              |         | 
____________|______________|______________|_________|_______________
3. Жаңа су көзде.|Министрліктер |Ауылшармині Су|2000 жыл|Судың мөлше
рін іздестіру    |бойынша бұйрық|ресурстары жө.|дың IV  |рін артты.
                 |              |ніндегі коми. |тоқсаны |ру халық.
                 |              |теті, Экология|        |халық жұқ.
                 |              |және табиғат  |        |палы ауру.
                 |              |ресурстарымині|        |лармен сыр
                 |              |              |        |қаттануын 
                 |              |              |        |төмендету
_________________|______________|______________|________|___________
4. Тұтынушыға су |Үкімет        |Ауылшармині Су|2000жыл.|Жобалардың
тазартып беретін |қаулысы       |ресурстары    |дың     |техникалық
кешендері бар су |              |жөніндегі ко. |I тоқса.|-экономика
құбырларын тексе.|              |митеті, облыс.|ны      |лық негіз.
ру, қайта жаңарту|              |тардың әкімде.|        |демелерін 
және жаңасын салу|              |рі, ЭИСМ      |        |жасау
_________________|______________|______________|________|___________
5. Шыныға құйыл. |Әкімдердің    |Облыстардың   |2000 жыл.|Халықты
ған ауыз суға қол|шешімдері     |әкімдері, ЭИСМ|I тоқсаны|ауызсумен
жеткізуді қамта. |              |              |         |балама қа
ету              |              |              |         |тамасыз 
                 |              |              |         |ету наси.
                 |              |              |         |хаттау жә
                 |              |              |         |не хабар.
                 |              |              |         |дарлық
                 |              |              |         |деңгейін
                 |              |              |         |арттыру
_________________|______________|______________|_________|__________
6. Ауыз судың са.|Мониторингті  |Ауылшармині Су|2000 жыл.|Ауыз су.
пасына мониторинг|жүзеге асыру  |ресурстары    |дың      |дың сапа.
енгізу           |бағдарламасы  |жөніндегі ко. |I тоқсаны|сын қада.
                 |мен әдістемесі|митеті, Эколо.|         |ғалаудың
                 |              |гия және таби.|         |біртұтас
                 |              |ғат ресурста. |         |жедел жүй.
                 |              |рымині, БМДМ  |         |есі
                 |              |Денсаулық сақ.|         |
                 |              |тау комитеті  |         | _________________|______________|______________|_________|__________

  1.4. Емдеу-профилактикалық және әйел босандыратын мекемелерде
асептика мен антисептиканы сақтау (Қазақстан Республикасы
Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының
2.12 тармағын іске асыруға)

      Елдегі әлеуметтік-экономикалық ахуалдың күрделілігіне байланысты емдеупрофилактикалық мекемелердің материалдық-техникалық жай-күйі, оларды зарарсыздандыратын, тазарту-жуу жабдығымен, зарарсыздандыру құралдарымен қамтамасыз етілуі күрт нашарлады, біржолғы медициналық құралдардың, біржолғы төсеніш-жайма тапшылығы орын алуда. 
      Осының бәрі ауруханаішілік жұқпалы аурулардың, операциядан кейін және босанудан кейін іріңдеп қабынудың туындауына әкеп соғуда. Жаңа туған нәрестелердің іріңді-қабыну аурулары жоғары деңгейде қалып отыр. 

       Мақсаты: асептика мен антисептика шараларын сақтау арқылы ауруханаішілік инфекциялардың алдын алу.

  Негізгі басымдықтары:

      1. Емдеу мекемесі жұмыс істеуінің нормативтік-құқықтық базасын жасау. 
      2. Стационарларды зарарсыздандыратын құралдардың, біржолғы құрал-аспаппен, біржолғы төсеніш-жаймамен қамтамасыз ету.
      3. Мекемелерді зарарсыздандыратын және тазарту-жуу жабдығымен жарақтау.
      4. Медициналық қызметкерлердің асептика мен антисептика ережелерін мүлтіксіз сақтауы.

  Шешу жолдары:

      1. Емдеу-профилактикалық және әйел босандыратын мекемелердің тиісті материалдық-техникалық базасын жасау (біржолғы медициналық құралдардың, төсеніш-жайма, тазарту құралдарының және тағы басқаларының қажетті мөлшерімен жабдықтау).
      2. Медицина қызметкерлерін асептика мен антисептика ережелеріне үнемі оқытып отыру.

  "Емдеу-профилактикалық және әйел босандыратын мекемелерде
асептика мен антисептиканы сақтау" іс-шараларының жоспары (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 2.12-тармағын іске асыруға)

____________________________________________________________________
Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
            |              |              |         |  нәтижесі
____________|______________|______________|_________|_______________
   1        |       2      |       3      |    4    |       5
____________|______________|______________|_________|_______________
1. Бейімді ста.  |Бұйрық   |БМДМ          |1999 жыл.|Нормативтік
ционарлардың және|         |Денсаулық сақ.|I тоқсаны|база жасау
әйел босандыратын|         |тау комитеті  |         |
мекемелер жұмысы.|         |              |         |
ның санитарлық   |         |              |         |
нормалары мен    |         |              |         |
эпидемияға қарсы |         |              |         |
күрес ережелеріне|         |              |         |
өзгерістер енгізу|         |              |         |
_________________|________ |______________|_________|_______________
2.1. Әйел босан. |Әкімдердің|Облыстардың, |1999 жыл.|Ауруханаішілік
дыратын және хи. |шешімі    |Астана мен   |дың      |инфекциялардың
рургиялық стацио.|          |Алматы қалала|I тоқсаны|алдын алу және
нарларды бір жол.|          |рының әкімде.|         |төмендету
ғы төсеніш жайма.|          |рі, БМДМ Ден.|         |
мен қамтамасыз   |          |саулық сақтау|         |
ету              |          |комитеті     |         |
_________________|__________|_____________|_________|_______________
2.2. Мекемелерді |Бұл да    |Бұл да       |1999 жыл.|Бұл да
тазалау жабдығы. |          |             |дың      |
мен жарақтау     |          |             |I тоқсаны|
_________________|__________|_____________|_________|_______________
2.3. Зарарсыздан.|Бұл да    |Бұл да       |1999     |Бұл да
дыру құралдарын  |          |             |жылдың   |
өндіру үшін ша.  |          |             |II тоқса.|
ғын-технологиялық|          |             |ны       |
қондырғылар сатып|          |             |         |
алу              |          |             |         |
_________________|__________|___ _________|_________|_______________

  1.5. Иммундық егу (Қазақстан Республикасы Президентінің
1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының
1.1, 1.2, 1.4, 2,5-тармақтарын іске асыруға)

      Елімізде 60 жылдардан бастап балаларды кеңінен жоспарлы имммундық егу басталды, ал 70-80 жылдары инфекцияларды жүздеген есе төмендетуге қол жетті, мұның өзі вакциналардың мемлекеттік беріп тұрумен және иммундық егудің бірыңғай жолға қойылған жүйесімен қамтамасыз етілді. Қалыптасқан жүйе 1992 жылдан бастап бұзылды, республикаға вакциналарды беріп тұрудың доғарылуы балаларды жоспарлы түрде егудің қысқаруына және жасөспірімдер мен ересектерді иммундық егудің тоқтатылуына себеп болды. Бұл сүзек пен басқа да "вакциналық бағыныңқы" инфекциялық аурулардың індеті өсуіне әкеліп соқты, бұл аурулардан өлім-жітім едәуір өсті. 
      Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі жағдайды тұрақтандыру жөнінде белгілі бір шаралар қолданды, мұның өзі бірқатар инфекциялар бойынша ауруға шалдығуды азайтуға мүмкіндік берді. Алайда, елдегі эпидемиялық жағдай, әсіресе, иммундық егу жүргізілмей отырған вирустық гепатиттер, тыныс жолы және басқа аурулар бойынша шиеленісті күйде қалып отыр. Сонымен бірге, әлемдік тәжірибе халықты имммундық егудегі сәл ғана іркілістің өзі инфекциялық аурулардың індетті өсуіне әкеп соғатынын көрсетіп отыр. 
      Бүгінгі таңда Қазақстанда негізгі инфекцияға қарсы балаларға вакцина егуді қамтамасыз ететін, иммунизациялаудың стандарттық бағдарламасы енгізілді және оларға қарсы егумен қамтудың жоғары деңгейіне қол жеткізілді. 
      Дегенмен, қаражат тапшылығынан В вирустық гепатитіне қарсы егу жұмыстары жүргізілмей келеді, вакциналарды сақтау жағдайларын қамтамасыз ету мәселелері толық шешілмеген, дәрі егетін көшпелі бригадаларды қамтамасыз ету үшін піскілер, автокөліктер жетіспейді. 
       Мақсаты : 2000 жылы полиомелитті жою, дифтерия, көкжөтел, қызылша ауруларына шалдығудың бірді-екілі жағдайына жеткізу, вирустық гепатит ауруына шалдығу мен одан болатын өлім-жітім санын азайту.

  Негізгі басымдықтары:

      1. Вакциналармен және піскілермен іркіліссіз қамтамасыз ету. 
      2. Денсаулық сақтау мекемелерін вакциналарды сақтау мен тасымалдауға арналған тоңазытқыш жабдықпен және ауылда дәрімен егу жұмыстарын жүргізу үшін автокөлікпен қамтамасыз ету. 
      3. Дифтерияға, көкжөтелге, полиомиелитке, тырысқаққа, туберкулезге, қызылшаға, В гепатитіне, індетті паротитке қарсы вакцинамен балалардың кемінде 95%-ін қамтуды қамтамасыз ету.
      4. Иммундық егу мәселелері бойынша кадрларды тұрақты даярлауды жүргізу.

  Шешу жолдары:

      1. Халықты имуундық егу үшін қажетті материалдық-техникалық база жасау (вакциналар, піскілер, тоңазытқыш жабдық, көлік).
      2. Қызметкерлерді оқыту.
      3. Дәрі егілуге тиіс тұрғын халықтың 95%-ін, оның iшiнде ересек тұрғындарды дифтерияға, тырысқаққа, құтыруға, iш сүзегiне, В гепатитiне, кене энцефалитiне қарсы вакцинамен қамту, иммуноглобулин мен бактериофаг ауруларының алдын алу.
       Ескерту. 3-тармақ өзгерді - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

  "Иммундық егу" іс-шаралар жоспары (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 1.1, 1.2, 1.4, 2,5-тармақтарын іске асыруға)

Іс-шара       |Аяқталу нысаны |  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
              |               |              |         |    нәтижесі
______________|_______________|______________|_________|_______________
  1           |       2       |       3      |    4    |       5      

1.Балаларға   |БМДМ-нің Үкі    |БМДМ Денсаулық|Тоқсан   |Ауруға шалдығу.
А және В ви   |метке есебі,    |сақтау комите.|сайын    |ды азайту
рустық гепа   |белгіленген     |ті            |1998     |
титтеріне     |нысанда вакци.  |              |жылдың   |
қарсы вакци   |налар, піскі.   |              |IV       |
на егуді      |лер сатып алу   |              |тоқсаны  |
жүргізу       |жөнінде тендер  |              |         |
              |өткізу          |              |         |
______________|________________|______________|_________|_________________
2. Тоңазытқыш |Белгіленген     |БМДМ Денсаулық|1998     |1. Вакциналарды
жабдығын сатып|нысанда тоңа.   |сақтау комите.|жылдың   |сақтаудың талап
алып, олармен |зытқыш жабдық.  |ті, ЭИСМ, об. |IV       |етілетін жағ.
емдеу-профила.|тарын сатып     |лыстар мен Ас.|тоқсаны  |дайларын қамта.
ктикалық меке.|алу жөнінде     |тана, Алматы  |         |масыз ету
мелерді жаб.  |тендер өткізу   |қалаларының   |         |2. Иммундық
дықтау        |                |денсаулық сақ.|         |егудің қауіп.
              |                |тау басқарма. |         |сіздік практи.
              |                |лары (департа.|         |касын қамтама.
              |                |менттері, бө. |         |сыз ету
              |                |лімдері)      |         |
______________|________________|______________|_________|_______________
3. Балаларды егу.|Жүргізілген  |БМДМ Денсаулық|Ай сайын |Балаларды егу.
дің ай сайынғы   |иммундық егу |сақтау комите.|         |мен қамту және
мониторингін жүр.|туралы есеп. |ті            |         |инфекциялық ау.
гізу             |тер          |              |         |руға шалдығуын
                 |             |              |         |азайту
_________________|_____________|______________|_________|_______________
4. Ауылдық жер.  |БМДМ бұйрықта.|БМДМ Денсаулық|  -//-  |Ауылдық жерлер.
лерде балаларды  |ры            |сақтау комите.|        |де егуді уақты.
иммундық егуге   |              |ті            |        |лы жүргізу
арналған көшпелі |              |              |        |
бригадалар ұйым. |              |              |        |
дастыру          |              |              |        |
_________________|______________|______________|________|_______________
5. 2 жасқа дейін.|Бұл да        |БМДМ Денсаулық|1998    |Балалардың
гі балаларға егу |              |сақтау комите.|жылдың  |егілуін есепке
төлқұжатын енгізу|              |ті            |IV      |алу
                 |              |              |тоқсаны |
_________________|______________|______________|________|_______________

  1.6. АИТВ-инфекцияларының және жыныстық жолмен берілген  аурулардың (ЖЖБА) одан әрі таралуын болдырмау жөніндегі бірінші кезекті іс-шаралар (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.9-тармағын іске асыруға)

      Әлемдегі АИТВ/СПИД жөніндегі эпидемиялық жағдай жыл сайын нашарлай түсуде және 1998 жылдың 1 қаңтарына қарай 30,4 миллион АИТВ жұқтырғандар жинақталып тіркелген. Әлемнің 200-ге жуық елі эпидемиялық процеске душар болған. Бүгінгі таңда АИТВ-инфекциясынан сақтайтын вакцина және осы аурудан емдейтін дәрі-дәрмек болмай отыр.
      Қазақстан Республикасында АИТВ-инфекциясын жұқтырғандардың деңгейі қатерлі сипат алды - АИТВ жұқтырғандар саны 677 оқиға құрады (100 мың тұрғынға 39,8). АИТВ/СПИД-тен 32 адам өлген.
      2000 жылға қарай осы ауруды жұқтырғандар 10000-нан астам болады деп болжануда және аурудың шырқау шегі 1999 жылдың III тоқсанына келмек.
      АИТВ-инфекциясымен күрес мемлекеттік сипат алуға тиісті, өйткені бұл қатерлі инфекция біздің жас егемен мемлекетіміздің қауіпсіздігіне ақиқат қауіп туғызуда.

       Мақсаты: Елдегі халықтың АИТВ - жұқтыру деңгейін төмендету және АИТВ - инфекциясының таралуын шектеу.

  Негізгі басымдықтары:

      1. АИТВ/СПИД-тің алдын алу мәселелері жөнінде халықтың хабардарлығын арттыру, салауатты өмір салтын насихаттау.
      2. ЖЖБА-мен сырқаттылықты төмендету.
      3. АИТВ-инфекциясын эпидемиологиялық қадағалау.

  Шешу жолдары:

      1. Халық арасында ЖЖБА-ны жіті анықтау.
      2. Халық арасында санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізу, бейнефильмдер, плакаттар, кітапшалар және т.б. басып шығару.

  "АИТВ-инфекциясының одан әрі таралуын болдырмау жөніндегі бірінші кезекті іс-шаралар" атты іс-шаралар жоспары (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.9-тармағын іске асыруға) 

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5       
_________________|______________|______________|_________|_______________
1. Лаборатория.  |БМДМ бұйрығы  |БМДМ денсаулық|2000     |АИТВ/СПИД-ке
лық-диагностика  |              |сақтау комите.|жылдың   |уақтылы диагноз
жөніндегі сезім. |              |ті            |I тоқсаны|қою
талдығы жоғары   |              |              |         |
ерекше тест-жүйе.|              |              |         |
лерді сатып алу  |              |              |         |
                 |              |              |         |
                 |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. Эпидемиология.|Бұл да        |Бұл да        |   -//-  |АИТВ-ні жұқты.
лық қадағалауды, |              |              |         |руды және
ауруға шалдығуды |              |              |         |СПИД-ке шалды.
болжауды жетілді.|              |              |         |ғуды төмендету
ру               |              |              |         |
                 |              |              |         |
                 |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________

  1.7. Ана денсаулығын қорғау (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.6-тармағын іске асыруға)

       Республикада халықтың өсіп-өнуінің азаюы әйелдер денсаулығы жағдайының нашарлай түсу үрдісінің белең алуы аясында орын алуда.
      Әйелдер денсаулығының индексі 30%, ал кейбір аймақтарда 20% және одан да төмен көрсеткіш құрайды. Соңғы 5 жылда аяғы ауыр әйелдердің қаны аздығының жиілігі 1,5 есе, бүйрек аурулары - 1,3 есе, жүрек-қан тамырлар жүйесі аурулары - 1,2 есе, ал тұтас алғанда экстрагенитальдық аурулар 1,7 есе өскен. 
      Денсаулықтың төмен индексі аясында жүктілік пен босанудың асқыну деңгейі жоғары, толғақтың 60%-і қандай да бір асқынумен өтеді, әрбір дүниеге келген мың нәрестенің 288 -і ауру болып туады. 
      Халық денсаулығының жалпы проблемасы арасында әйелдердің ұрпақ көтеруге қатысты денсаулығы қоғамдық-саяси мәнімен ерекше тұрады, өйткені ол дүниеге келген нәрестелердің денсаулығымен, демек, ұлттың, мемлекеттің болашағымен тікелей байланысты. 
      Салауатты өмір салты туралы білімнің төмен деңгейі, ақпаратқа және отбасын жоспарлау қызметіне қол жетпеуі, емдеу мекемелерінің осы заманғы құрал-жабдықпен, негізгі дәрі-дәрмек заттарымен және басқаларымен қанағаттанғысыз жарақталуы сияқты факторлар салдарынан жақсы өсіп-өнуге қатысты денсаулық көптеген адамдар үшін қол жетпес болып отыр. 
      Қалыптасқан жағдай республика әйелдерінің өсіп-өнушілікке қатысты жосықсыз мінез-құлқын айғақтайды, мұнда, 100 босануға 66,7 түсік тастаудан келсе, дамыған елдерде 100 босануға 5-10 түсік тастау болады. Түсік-тастау ана өлімінің негізгі себептерінің бірі болып табылады, оның деңгейі жоғары да тірі туған 100 мың нәрестеге 76,9-дан келіп отыр. 
      Келтірілген мәліметтер республикада әйелдер денсаулығының жай-күйіне, өсіп-өнушілік мінез-құлқына және медициналық көмек көрсетудің деңгейі мен сапасына орай күрделі ахуалдың қалыптасқанын айғақтайды. 
       Мақсаты : Ана өлімін және перинатальды сырқаттылықты азайту.

       Негізгі басымдықтары:

        1. Республика әйелдері денсаулығының индексін арттыру. 
      2. Әйелдер мен дүниеге келген нәрестелерге медициналық көмек көрсетудің деңгейі мен сапасын жақсарту. 
      3. Кәсіби кадрлар даярлау деңгейін арттыру. 
      4. Өсіп-өну денсаулығы саласында арнайы ғылыми зерттеулер жүргізу. 
      5. Қауіп-қатерсіз ана болу мәселелері жөнінде халықты ақпараттық қамтамасыз ету шараларының жүйесін әзірлеу және енгізу.

Қол жеткізу жолдары:

      1. Әйел босандыру мекемелерінің материалдық-техникалық базасын жақсарту. 
      2. Перинатальдық орталықтар ашу. 
      3. Әйел босандыру қызметі үшін ақпарат желісін құру. 
      4. Аяғы ауыр әйелдерге, жас босанушы әйелдерге шұғыл көмек көрсету үшін санитарлық авиацияның оңалту бригадаларын ұйымдастыру.
      5. Барлық деңгейдегі медицина қызметкерлерін диплом алғаннан кейінгі даярлау сапасын арттыру.
      6. Қазақстанның аймақтық ерекшеліктерін ескере отырып, жас мөлшері тұрғысында әйелдердің өсіп-өну денсаулығын қорғаудың ғылыми негіздерін жетілдіру.
      7. Салауатты өмір салты жөнінде халық арасында санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізу.
      8. Ұлттық генетикалық тіркелім мен медициналық-гигиеналық мониторинг енгізу.
      9. Жүктi әйелдердi жатырiшiлiк инфекцияларға, ұрық дамуының туа бiткен кемiстiгiне, жыныстық жолмен берiлетін инфекцияларға орай тексерудi ұйымдастыру. <*>
      10. Жаңа туған нәрестелерде неғұрлым жиi кездесетiн туа бiткен және тұқым қуалаушы аурулардың скрининг-диагностикасын жүргізу. <*>
      11. Әйелдердi босандыру ұйымдарында жүктi, босанатын, босанған әйелдер мен жаңа туған нәрестелердi барлық қажеттi дәрiлiк препараттармен қамтамасыз ету. <*>
       Ескерту. 9,10,11-тармақтармен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

  "Ана денсаулығын қорғау" іс-шараларының жоспары (Қазақстан
Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956
Жарлығының 2.6-тармағын іске асыру)

Іс-шара         |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                |              |              |         |    нәтижесі
________________|______________|______________|_________|_______________
   1            |       2      |       3      |    4    |       5       

1. Әйел босандыру|Әкімдердің    |Облыстардың, |1999     |Жүктілік, боса.
мекемелерін осы  |шешімдері     |Астана мен   |жылдың II|ну кезіндегі
заманғы аппарату.|              |Алматы қалала|тоқсаны  |және босанудан
рамен және құрал-|              |рының әкімде.|         |кейінгі кезең.
жабдықпен жарақ. |              |рі, БМДМ Ден.|         |дегі асқынулар.
тау              |              |саулық сақтау|         |ды 15%-ке тө.
                 |              |комитеті     |         |мендету
_________________|______________|_____________|_________|_______________
2. Аяғы ауыр және|Бұл да        |Бұл да       |1999     |Ана өлімін
босанған әйелдер.|              |             |жылдың   |азайту
ге шұғыл көмек   |              |             |III      |
көрсету үшін са. |              |             |тоқсаны  |
навиацияның оңал.|              |             |         |
тушы бригадаларын|              |             |         |
ұйымдастыру және |              |             |         |
оларды шағын     |              |             |         |
аппаратурамен жа.|              |             |         |
рақтау           |              |             |         |
_________________|______________|_____________|_________|_______________

  1.8. Отбасын жоспарлау (Қазақстан Республикасы Президентінің
1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.6-тармағын
іске асыруға)

      Қазақстанда отбасын жоспарлау проблемасын сипаттайтын жағдайдың негізгі ерекшелігі әйелдердің өсіп-өну денсаулығының жай-күйіне, ана мен бала өлім-жітімінің көрсеткіштеріне елеулі әсер етіп отырған түсік тастаудың тым кең таралуы болып табылады. 
      Қазіргі уақытта халықтың контрацепция құралдарымен жеткілікті қамтамасыз етілмеуі, отбасын жоспарлау саласында ақпаратпен қамтамасыз етілудің, жасөспірімдерге жыныстық тұрғыда тәрбиелеу мен жыныстық білім алу жүйесінің жетілдірілмегендігі түсік тастаудың кең таралуының басты себебі болып отыр. 
      Әйелдер үшін түсік тастаудан кейінгі асқынулардың және оның қолайсыз салдарларының үлес салмағы төмендемей отыр. Бедеулік саны өсуде. 
      Отбасын жоспарлау саласында нақты нәтижелерге қол жеткізу үшін медицина қызметкерлерінің де, бүкіл халықтың да бұл проблемаға деген көзқарасын түбегейлі өзгерту қажет. Контрацепцияның осы заманғы құралдары мен әдістерін кеңінен енгізу, түсік тастаудың алдын алу және оның асқынуларын әлсірету үшін түсік тастау технологиясы мен сапасын жетілдіру арқылы ықылассыз жүктіліктің алдын алу қажет. Республикада барлық қызметтерді кіріктіре отырып (бұқаралық ақпарат құралдарының, әлеуметтік саланың және т.б.) отбасын жоспарлау қызметін құру өзекті мәселе болып табылады.

       Мақсаты:
        Халықтың өсіп-өнушілік денсаулығының жай-күйін жақсарту.

  Негізгі басымдықтары:

      1. Отбасын жоспарлау қызметін жетілдіру.
      2. Отбасын жоспарлау саласында халықтың білім деңгейін арттыру.
      3. Өсіп-өнушілік мінез-құлқына, жыныстық тәрбие және отбасылық өмірге даярлық мәселелері жөнінде ақпарат жүйесін құру.

  Қол жеткізу жолдары:

      1. Отбасын жоспарлау мәселелері жөнінде халық арасында санитарлық-
ағарту жұмыстарын жүргізу, санитарлық-ағарту материалдары бар кітапшалар бастырып, шығару.
      2. Халықтың өсіп-өнушілік мінез-құлқы мен денсаулығы жөнінде 
медициналық-әлеуметтік зерттеулер жүргізу.
      3. Халықтың контрацептивтік құралдарға қажеттілігін қанағаттандыру.
      4. Отбасын жоспарлау мәселелері бойынша медициналық, педагогикалық 
және әлеуметтік қызметкерлер даярлау.

  "Отбасын жоспарлау" іс-шараларының жоспары (Қазақстан Республикасы 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.6-тармағын іске
асыруға)

____________________________________________________________________
Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
            |              |              |         |    нәтижесі
____________|______________|______________|_________|_______________
   1        |       2      |       3      |    4    |       5
____________|______________|______________|_________|_______________
1. Отбасын жос.  |Бұйрық   |БМДМ Денсаулық|1999     |Бала көтеру жа.
парлау қызметте. |         |сақтау комите.|жылдың I |сындағы әйел.
рін ақпаратпен   |         |ті            |тоқсаны  |дердің түсік 
қамтамасыз ету   |         |              |         |тастауын және
үшін халықтың    |         |              |         |сырқаттылығын
өсіп-өнушілік мі.|         |              |         |азайту
нез-құлқы және   |         |              |         |
денсаулығы жөнін.|         |              |         |
де медициналық-  |         |              |         |
әлеуметтік зерт. |         |              |         |
теулер жүргізу   |         |              |         |
_________________|_________|______________|_________|_______________
2. Контрацептив. |Бұл да   |Бұл да        |2000     |Түсік тастауды 
тік саясат әзір. |         |              |жылдың I |азайту, бірың.
леу              |         |              |тоқсаны  |ғай контрацеп.
                 |         |              |         |тивтік саясат
_________________|_________|______________|_________|_______________

  1.9. Балалар тағамы (Қазақстан Республикасы Президентінің
1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының
2.67-тармағын іске асыруға)

      Толымды тағам адам дүниеге келгеннен бастап оның денсаулығын қалыптастырудың шешуші факторы болып табылады. Онсыз салауатты өмір салтын сақтау мүмкін емес. 4-6 айға дейін тек емшек сүтімен қоректендіру ғана әрбір адамды иммунобиологиялық қорғаудың, оның жарасымды, тәнінің де әрі парасатының да дамуының кепілі болып табылады. 
      Балалардың және ересектердің тамақтануының нашарлауы тамақтың толыққанды болмауымен, оның қымбаттығымен әрі сапасының төмендеуімен, балалардың көпшілігі үшін арнаулы тағам өнімдерінің жетіспеуімен және оған қол жетпеуімен, мектепке дейінгі және мектеп жасындағы балалар ұжымдарында тамақтануды ұйымдастырудың нашарлауымен сипатталуда. Халықтың дұрыс тамақтанудың негіздері туралы білімінің жеткіліксіз болуы және медицина қызметкерлерінің санитарлық-ағарту жұмыстарының тиімсіз жүргізілуі орын алуда. 
      Қазіргі уақытта Қазақстанда созылмалы ауруларға шалдыққан балалар саны өсуде, сәби өлімі жоғары деңгейде қалып отыр. Негізінен, ауылдық жерлерде тұратын сәбилердің 80%-ке дейінгісі қан аздығымен, гипотропиямен, мешелмен ауыратын, жүйке-психикалық және тән дамуында кейін қалуда. 
      Республикада сәбилерге арналған арнаулы тағам өнімдерінің өнеркәсіптік өндірісі жоқ. Олардың қажетін импортпен қамтамасыз ету реттелмей келеді. 
      Мұның өзі сәбилерді сапалы да сүбелі тамақпен қамтамасыз етуде күрделі жағдайға алып келді. 

       Мақсаты : сапалы да сүбелі тамақпен қамтамасыз ету арқылы балалардың денсаулығын жақсарту.

  Негізгі басымдықтары:

      1. Балаларды 6 айға дейін тек қана емшек сүтімен қоректендіру арқылы биологиялық жұғымды тамақпен қамтамасыз ету. 
      2. Балалар тағамының арнаулы өнімдері өндірісін құру. 
      3. Халықты, әсіресе отбасы деңгейінде салауатты өмір салтына тарту, оның негізін толымды тамақтануға ден қою қалауға тиіс.

  Қол жеткізу жолдары:

      1. Ана мен бала бірге болатын бөлімшелер ұйымдастыруды жалғастыру, баланы ерте емшекке телу және тәбетіне қарай тамақтандырып отыру.
      2. Балалардың сүт тағамдары асүйлері желісін қалпына келтіру.
      3. Тек қана емшек сүтімен қоректендіру мәселелері бойынша халықты санитарлық-ағарту жұмыстарын күшейту.
      4. Барлық деңгейдегі медицина қызметкерлерін жұғымды да сүбелі тамақтану мәселелеріне оқыту.
      5. Азаматтардың денсаулығын сақтау саласындағы уәкiлеттi орган халықаралық практиканың негiзiнде емшек сүтiн алмастырғыштарды сату жөнiндегi ереженi әзiрлесiн. <*>
       Ескерту. 5-тармақпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

  "Балалар тағамы" іс-шараларының жоспары (Қазақстан Республикасы
Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының
2.7-тармағын іске асыруға)

Іс-шара       |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
              |              |              |         |    нәтижесі
______________|______________|______________|_________|_______________
   1          |       2      |       3      |    4    |       5       

1. Ана мен бала|Бұйрық, әкім. |БМДМ денсаулық|1999     |Сәбилердің
бірге болатын  |дердің шешім. |сақтау комите.|жылдың   |ауруға шалды.
бөлімшелер ашу |дері          |ті            |I тоқсаны|ғуын азайту
_______________|_____________ |______________|_________|_______________
2. Сапалы балалар|Бұйрық, әкім.|БМДМ денсаулық|2000    |Бұл да
тамағына қол же. |дердің шешім.|сақтау комите.|жылдың  |
туін қамтамасыз  |дері         |ті, облыстар. |I тоқса.|
ету              |             |дың, Астана   |        |
                 |             |мен Алматы қа.|        |
                 |             |лаларының     |        |
                 |             |әкімдері      |        |
_________________|_____________|______________|________|_______________
3. Балаларды 6   |Бұйрық        |БМДМ денсаулық|1999     |Бір жасқа
айлық жасқа дейін|              |сақтау комите.|жылдың   |дейінгі бала.
тек емшек сүтімен|              |ті            |I тоқсаны|лардың ауруға
қоректендіруді   |              |              |         |шалдығуын және
ынталандыру бағ. |              |              |         |шетінеуін
дарламасын әзір. |              |              |         |азайту
леу              |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________

  1.10. Балалардың тосын тыныс жолы инфекцияларының (соның
ішінде өкпе қабынуы) және іш өтіп ауруының алдын алып, емдеу
(Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 2.6-тармағын іске асыруға)

      Қазақстанда көптеген жылдар бойы тосын тыныс жолы инфекциялары және іш өту аурулары балалар, әсіресе сәбилер арасында кең тарала отырып, балалардың сырқаттануы мен шетінеуінің құрылымында алдыңғы орын алады. Жыл сайын 2 миллионға жуық бала тосын вирустық инфекцияға және 600 мыңнан астамы - диареялық ауруларға шалдығады. Бір жасқа дейінгі балалардың шетінеуінің құрылымында тыныс органдарының аурулары әлі алда келеді, ал бұлардың ішінде өкпе қабынудан осы жастағы балалардың 30%-і шетінеуде. Әрбір 7-ші сәбидің шетінеуінің себебі тосын ішек инфекциясы болып табылады. Мұның бәрі сәби өлімінің жоғары деңгейін ұстап тұр, оны азайту дерттің алдын алусыз, ерте диагностикасыз, ұтымды терапия жасалмай және тосын тыныс жолы инфекцияларымен және диареялық ауруларға шалдыққан балаларды оңалтпайынша мүмкін емес. Республикада балалар арасындағы таралған осы дерттің алдын алуға және емдеуге бағытталған, Қазақстанның жағдайына бейімделген бағдарлама енгізілуде. 

       Мақсаты : Балалардың денсаулығын жақсарту және 5 жасқа дейінгі балалардың шетінеуін азайту. 

  Негізгі басымдықтар:

      1. Балалардың тосын тыныс жолы инфекцияларын, соның ішінде пневмонияны және диареялық ауруларын азайту және болдырмау.
      2. Халық арасындағы санитарлық-ағарту жұмыстары және медициналық қызметкерлерді оқыту.
      3. Тосын пневмониямен және диареялық ауруларға шалдыққан балаларды емдеу стандарттарын пысықтау.

  Қол жеткізу жолдары:

      1. Аналарды ТТЖИ-ын және диареялық аурулардың алдын алу шараларына, бастапқы белгілерін ажыратуға үйрету.
      2. Халыққа арналған қажетті санитарлық-ағарту әдебиет дайындау.
      3. Медициналық колледж, медициналық институттар мен университеттер деңгейінде медицина қызметкерлеріне арналған бағдарламаны пысықтау.
      4. Бұқаралық ақпарат құралдарымен жұмысты жандандыру.
      5. Тосын пневмонияны және басқа ауруларды емдеу үшін медицина мекемелерін стандартты
антибиотиктердің, ОРС ұнтақтарының және басқа препараттардың жиынтығымен қамтамасыз ету.

  ТТЖИ-дің (соның ішінде пневмонияның) және диареялық аурулардың алдын
алу (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.6-тармағын іске асыруға)

Іс-шара         |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                |              |              |         |    нәтижесі
________________|______________|______________|_________|__________________
         1      |       2      |       3      |    4    |       5       

1. Пневмонияны   |Әкімдердің    |Облыстардың,  |1999     |Пневмониядан,
және ТІИ-ді емдеу|шешімдері     |Астана мен    |жылдың   |ТТЖИ-менТІИ-ден
үшін антибиотик. |              |Алматы қалала.|I тоқсаны|болатын сырқат.
термен және басқа|              |рының әкімдері|         |танудың ауыр
да дәрі-дәрмекпен|              |              |         |нысандары мен
қамтамасыз ету   |              |              |         |өлімді азайту
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. 5 жасқа дейін.|Бұл да        |Бұл да        |1999     |ТІИ-ден болатын
гі балаларды ОРС |              |              |жылдың II|сырқаттанудың
ұнтақтарымен     |              |              |тоқсаны  |ауыр нысандары
қамтамасыз ету   |              |              |         |мен  өлімді
                 |              |              |         |азайту
_________________|______________|______________|_________|_______________

  1.11. ДДСҰ ұсынған, туберкулезді емдеу стратегиясын енгізу және
іске асыру (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы
18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 1.5, 2.4-тармақтарын іске асыруға) Туберкулез бойынша эпидемиологиялық жағдай

      Қазақстан туберкулез бойынша эпидемиологиялық жағдай соңғы жылдары нашарлады. 1991-ден 1997 жылдарға дейінгі кезеңде тұтас алғанда ел бойынша сырқаттану 41%-ке өскен. 
      Жыл сайын асқынған туберкулездің 14,5 жаңа оқиғасы тіркелуде. Туберкулез меңдеген 52 мыңнан аса науқас туберкулезге қарсы мекемелерде диспансерлік есепте тұр, олардың 13000 жұқпалы нысанына шалдыққан. Бастан кешкен дерттің елеулі зардаптарына ұшыраған 208 мың адам болып саналады. 
      1997 жылы Қазақстанда туберкулезден 5948 науқыс өліп, олардың 1358-і Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің еңбекпен түзеу мекемелерінде өлген. 1997 жылы өлім-жітім 1994 жылмен салыстырғанда 2 еседен аса өскен. 
      Туберкулездің асқынған нысанымен ауырған 13 мыңға тарта науқас Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі жүйесінің еңбекпен түзеу мекемелерінде жатыр, мұнда 1997 жыл ішінде алғаш рет ауырған 4484 адам анықталған болатын. Арнайы құрам арасында ауруға шалдығу халықтың қалған бөлігіне қарағанда 65 есе жоғары. 
      Қалыптасқан жағдайды талдау, әлемнің басқа елдеріндегі сияқты, Қазақстанда да туберкулездің таралуы әлеуметтік және экономикалық факторларға, аймақтардың экологиялық ахуалына, халыққа көрсетілетін емдеу- сауықтыру шараларының көлемі мен сапасына байланысты екенін көрсетіп отыр. Елде туберкулезге шалдыққандардың медициналық жәрдемге қол жеткізуі және оның сапасы соңғы жылдары нашарлай түскен, туберкулезбен күрес жөнінде жүргізіліп жатқан емдеу-алдын алу шаралары тиімсіз болып шықты. 
      Сонымен қатар, ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарының аурулары, соның ішінде туберкулезбен ауырғандарды ахуалға келеңсіз әсер етіп отыр. 

       Емдеу-сақықтыру шараларының тиімсіздігінің себептері:
        - дәрі-дәрмек заттарының жоқтығы; 
      - ауруды анықтау үшін осы заманғы қажетті жабдықпен, аппаратурамен және химреактивтермен жарақтаудың нашарлығы; 
      - денсаулық сақтау жалпы желісінің медицина қызметкерлерінде туберкулезбен ауыратындарға бақылау амбулаториялық емдеу жүргізуге ынталандырудың жоқтығы; 
      емдеудің қымбат әрі тиімсіз схемасының қолданылуы; 
      туберкулезге шалдыққан науқастардың басым бөлігінің тұрмыстық және әлеуметтік деңгейінің төмендігі; 
      туберкулезге қарсы күрес жүргізу мекемелерінің көпшілік медицина қызметкерлерінің ДДСҰ бағдарламасы бойынша туберкулезді анықтаудың және емдеудің осы заманғы амалдарын білмеуі; 
      туберкулезбен ауыратындарды емдеу тиімділігін бақылаудың пәрменді жүйесінің болмауы. 
      Қалыптасқан эпидемиологиялық жағдай және қазіргі емдеу-алдын алу іс-шараларының тиімсіздігінің аталған себептері туберкулезге қарсы күрес жүргізу жөнінде жалпы ұлттық ауқымда шұғыл және тиісінше шаралар қолдану жөн екенін көрсетіп отыр. 
      Мақсаты: халықтың денсаулық жағдайын жақсарту және оның туберкулезбен ауыруын, мүгедектігін және өлімін азайту.

  Негізгі басымдықтары:

      1. Елдің емдеу-профилактикалық мекемелерінде ДДСҰ ұсынған, туберкулезбен ауыратындарды DOTS бағдарламасы бойынша анықтау және емдеудің әдістемесін ұйымдастыру, енгізу. 
      2. Халық арасындағы санитарлық-ағарту жұмыстары. 
      3. Арнайы ғылыми зерттеулер жүргізу.
      4. Туберкулездiң поли-, мультирезистенттiк және созылмалы нысандарымен ауыратын науқастарды емдеуге бағытталған емдеу-алдын алу iс-шараларын ұйымдастыру және iске асыру.<*>
       Ескерту. 4-тармақпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

  Қол жеткізу жолдары:

        1. Туберкулезге қарсы күрес жүргізу мекемелерінің мамандарын туберкулезбен ауыратындарды DOTS әдістемесі бойынша анықтау және емдеудің әдістемесіне оқыту. 
      2. Денсаулық сақтаудың жалпы желісі медицина қызметкерлерін туберкулезге шалдыққандарды DOTS әдістемесі бойынша анықтау және емдеу, оны шыққан ошағында емдеудің және химиялық алдын алуды бақылаудың әдістемесіне оқыту. 
      3. Туберкулезге шалдығу қатерлі жоғары топтарда сараланған флюорографиялық қарауды жүргізу.
      4. Бастапқы медициналық-санитарлық жәрдем жүйесінің емдеу-профилактикалық
мекемелерін туберкулезді анықтаудың бактериоскопиялық әдісіне арналған қажетті жабдықпен жарықтау.
      5. Туберкулезбен ауыратындарды дәрімен толық қамтамасыз ету.
      6. Балаларды туберкулезге қарсы иммундық егу.
      7. Бұқаралық ақпарат құралдарында түсіндіру жұмыстарын жүргізу.
      8. DOTS бағдарламасының негізгі принциптерін бейімдеу мақсатымен елдің әртүрлі аймақтарында оның тиімділігін зерделеу жөнінде ғылыми зерттеулер жүргізу.
      9. Қазақстан Республикасында туберкулезге қарсы күрестi күшейтуге бағытталған 2004-2006 жылдарға арналған салалық бағдарламаны әзiрлеу. <*>
       Ескерту. 9-тармақпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

  1.11. "ДДСҰ ұсынған, туберкулезді емдеудің стратегиясын енгізу және
іске асыру" іс-шараларының жоспары (Қазақстан Республикасы
Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының
1.5, 2.4-тармақтарын іске асыруға)

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5       
_________________|______________|______________|_________|_______________
1. Туберкулезге  |Дәрі-дәрмек   |БМДМ Денсаулық|1998     |Мүгедектікті
қарсы күрес жүр. |заттарын орта.|сақтау комите.|жылдың IV|және өлім-
гізу мекемелерін |лықтандырып   |ті, ЭИСМ      |тоқсаны  |жітімді жыл
дәрі-дәрмек зат. |сатып алу     |              |         |сайын 5-10
тарымен қамтама. |              |              |         |процентке
сыз ету          |              |              |         |азайту
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. DOTS терапиясы|Бұйрық        |БМДМ Денсаулық|  -//-   |ДДСҰ стратегия.
әдістемесі бойын.|              |сақтау комите.|         |сын бейімдеу
ша ғылыми зерт.  |              |ті            |         |
теулер жүргізу   |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
3. Туберкулезге  |Бұл да        |Бұл да        |  -//-   |Мамандардың
қарсы күрес жүр. |              |              |         |біліктілігін
гізу мекемелері. |              |              |         |арттыру
нің мамандарын   |              |              |         |
DОТS терапиясы   |              |              |         |
әдістемесі бойын.|              |              |         |
ша оқыту         |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
4. Жалпы желі ме.|Бұл да        |Бұл да        |1999     |Бұл да
дицина қызметкер.|              |              |жылдың   |
лерін DOTS тера. |              |              |I-тоқсаны|
пиясы әдістемесі |              |              |         |
бойынша оқыту    |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
5. Халық арасын. |Бұл да        |БМДМ Денсаулық|1998     |Сырқаттануды
дағы санитарлық- |              |сақтау комите.|жылдың IV|азайту
ағарту жұмыстары |              |ті, ТҒЗИ,     |тоқсаны  |
                 |              |НЦПФЗОЖ       |         |
                 |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
6. Ауыл шаруашы. |Үкімет        |Ауылшармині   |  -//-   |Жануарлар мен
лығы жануарлары  |қаулысы       |              |         |құстар (соның
мен құстарының   |              |              |         |ішінде ауыл ша.
туберкулезі және |              |              |         |руашылығындағы)
басқа ауруларының|              |              |         |арқылы ауруға
алдын алу, оған  |              |              |         |шалдығу қатерін
қарсы күрес жүр. |              |              |         |жою
гізу жөнінде бағ.|              |              |         |
дарлама әзірлеу  |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________ 

  1.12. Салауатты өмір салтын қалыптастыру (Қазақстан Республикасы
Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының
2.8, 2.16-тармақтарын іске асыруға)

  Мәселенің жай-күйі:

        Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша денсаулық күйіне әсер етуші факторлардың ішінде өмір салты жетекші орынды 50%-ке дейін алады. Осыған байланысты халық денсаулығын жақсартудың басты міндеттерінің бірі - салауатты өмір салтын қалыптастыру, азаматтардың өз денсаулықтарына көзқарасының өзгеруі болып табылады. Дені сау болу әр адамның ішкі қажеттілігіне айналуға тиісті. 
      Республика халқы нашарлай түскен денсаулық күйіне, әсіресе жастар арасында темекі тартудың, алкоголь және есірткі заттарын тұтынудың кең таралуы едәуір дәрежеде әсер етуде. Күні бүгін Қазақстанда ерлердің 60%-ке жуығы және әйелдердің 20%-ке жуығы темекі тартады, ерлердің 70%-і және әйелдердің 25%-і алкоголь тұтынады. Ұлттың тектік қорына елеулі қауіп төніп отыр.
      Психикалық-сезiмталдық ауыртпалықтан, тұрақты тамақтанбаудан, қимыл-қозғалысы аз өмiр сүру салтынан, тiршiлiк ету ортасының зиянды әсер факторларынан, кәсiби факторлардан және әлеуметтiк-тұрмыстық жағдайлардан, есiрткi және психотроптық заттарға әуестiктен пайда болатын аурулар мен өлiм-жiтiм деңгейi өсуде. Жүрек-қан тамырлары жүйесi патологиясының, әcipece, қайтыс болу себептерiнiң 20-50 процентi үлесiне келетiн артериялық гипертонияның таралуы денсаулық сақтау жүйесiнiң көкейкестi проблемасына айналуда. Соңғы онжылдықтар ішiнде онкологиялық аурулардың да өсу үрдiсi байқалып отыр. Қалыптасқан ахуал адамның өмiр сүру салтымен тiкелей байланысты ауруларды азайтуға және олардың алдын алуға бағытталған шұғыл шаралар қабылдауды талап етедi. <*>
       Ескерту. Абзацпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

         Мақсаты : халықтың санитарлық-гигиеналық сауаттылық деңгейін арттыру, азаматтардың денсаулыққа жаңа көзқарасын қалыптастыру және салауатты өмір салтына ынталандыру.

  Негізгі басымдықтары:

      1. Халықтың салауатты өмір салтын қалыптастыру. 
      2. Денсаулықты сақтап, нығайту үшін әлеуметтік жағдайлар жасау және салауатты өмір салтына ықпал ету.

  Қол жеткізу жолдары:

      1. Халықтың салауатты өмір салтын қалыптастыру жөніндегі ұлттық саясатты әзірлеу. 
      2. Жеке, отбасылық және жалпы халықтық деңгейлерде денсаулықты сақтап, нығайту жөніндегі насихатқа және халыққа білім беруге кешенді көзқарас енгізу. 
      3. Халықты аурудың алдын алу шараларына және салауатты өмір салтын ұстануға ынталандыру. 
      4. Халық арасында өзіндік және өзара жәрдем көрсету үшін жағдайларды қамтамасыз ету. 
      5. Темекі және алкоголь бұйымдарына қол жеткізуді, сатуды және тұтынуды мемлекеттік реттеу жөнінде нормативтік-құқықтық база әзірлеу.
      6. Білім мекемелерінде СӨС-ті қалыптастырудың бағдарламасын әзірлеу және енгізу, халықтың әртүрлі санатын гигиеналық оқыту және тәрбиелеу.
      7. СӨС-ті насихаттауда бұқаралық ақпарат құралдарының арналарын кеңінен пайдалану, аудиобейне және баспа өнімдерін тарату.
      8. Халықты денсаулық сақтау процестеріне тарту.
      9. Халық денсаулығын сақтау және нығайту, өмiр сүру салтымен тiкелей байланысты болатын аурулардың алдын алу мен оның деңгейiн төмендету жөнiнде кең ауқымды шаралар кешенiн енгiзу. <*>
       Ескерту. 9-тармақпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.
 

         1.12. "Салауатты өмір салтын қалыптастыру" іс-шараларының жоспары
(Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 2.8, 2.16-тармақтарын іске асыру)

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5       _________________|______________|______________|_________|_______________
1. Салауатты өмір|Үкімет        |БМДМ Денсаулық|1998     |СӨСҚ заңдық-
салтын (СӨСҚ) қа.|қаулысы,      |сақтау комите.|жылдың IV|нормативтік
лыптастыру ұлттық|бұйрықтар     |ті, Әділетмині|тоқсаны  |базасын жасау
саясатын айқындау|              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. ДДСҰ-ның "Ден.|Әкімдердің    |БМДМ Денсаулық|1999-2000|Салауытты өмір
саулық қаласы",  |шешімдері     |сақтау комите.|жылдар   |салтын қалып.
"Салауатты мек.  |              |ті, мүдделі   |         |тастыру
тептер", "Денсау.|              |министрліктер,|         |
лыққа ықпал етуші|              |ведомостволар,|         |
ауруханалар" және|              |қалалардың    |         |
басқа да бағдар. |              |әкімдері      |         |
ламаларын әзірлеу|              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
3. Темекі және   |Заңдық және   |БМДМ Денсаулық|1999     |Темекі, алко.
алкоголь бұйымда.|нормативтік   |сақтау комите.|жылдың   |голь тұтынуды
рына қол жеткізу.|құқықтық акті.|ті, мүдделі   |I тоқсаны|қысқарту, сапа.
ді, сату және тұ.|лерге өзгеріс.|министрліктер,|         |сыз темекі және 
тынуды реттеу    |тер енгізу    |ведомостволар |         |алкоголь бұйым.
(жарнамаға тыйым |              |              |         |дарын тұтынуды
салу, қосымша ак.|              |              |         |болғызбау
циз салығын енгі.|              |              |         |
зу, қоғамдық     |              |              |         |
орындарда темекі |              |              |         |
тартуға тыйым са.|              |              |         |
лу)              |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
4. Өмір салтын   |Бұйрық        |БМДМ Денсаулық|1998-2000|Халықтың СӨСҚ
сауықтыруға ба.  |              |сақтау комите.|жылдар   |жөнінде хабар.
ғытталған, ағарту|              |ті, мүдделі   |         |дарлығына
жұмыстарын күшей.|              |министрліктер,|         |жауапкершілігін
ту, халық арасын.|              |ведомостволар |         |арттыру
да өзіндік және  |              |              |         |
өзара жәрдем көр.|              |              |         |
сету үшін жағдай.|              |              |         |
лар жасау        |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
5. Салауатты өмір|Бірлескен     |БМДМ Денсаулық|1998     |Салауатты өмір
салтын қалыптас. |шешім         |сақтау комите.|жылдың IV|салтын қалып.
тыру бағдарлама. |              |ті, Ғылыммині-|тоқсаны  |тастырудың ғы.
ларын ғылыми қам.|              |Ғылым Акаде.  |         |лыми негіздеме.
тамасыз ету      |              |миясы         |         |сі
_________________|______________|______________|_________|_______________
 

         1.13. Халыққа мамандандырылған медициналық көмек көрсетудi
                                жетiлдiру <*>

       Ескерту. 1.13.-бөліммен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

      Халықтың жалпы науқастану құрылымында жарақаттанушылық үлес салмағының көбеюi ауылдық жерлердiң тұрғындары үшiн iс жүзiнде қол жетпеске айналған, ал қалаларда халықаралық стандарттарға сәйкес келмейтiн мамандандырылған және шұғыл медициналық жедел көмектi жетiлдiру мен оның тиiстi деңгейiн қамтамасыз етудi талап етедi.
      Қалыптасқан жағдайды және мамандандырылған, әcipece, нейрохирургиялық және кардиохирургиялық патологиясы бар науқастарға көрсетілетiн көмектiң сапасын талдау еңбек жасындағы науқастардың өлімі мен мүгедектiгiне әкелетiн келеңсiз үрдiстердiң ушығуын көрсетiп отыр.
      Негізгі басымдықтар:
      1. Орталық, шеткi нерв жүйесi науқасы және кардиохирургиялық патологиясы бар аурулардың алдын алу және науқастарға сапалы медициналық көмек көрсету.
      2. Жедел және шұғыл медициналық көмектiң жеделдiгi мен сапасын арттыру.
      Қол жеткiзу жолдары:
      1. Бас-ми жарақаттануы, нейроонкологиялық, цереброваскулярлық аурулармен ауыратын және нерв жүйесi дамуында ақаулары бар науқастарға оңалту көмегiн көрсетудi қамтамасыз ету.
      2. Нейрохирургиялық және кардиохирургиялық патологиясы бар науқастарды диагностикалау мен емдеу сапасын жақсарту.
      3. Оңалту мерзiмдерiн қысқарту және мүгедектiктi азайту.
      4. Жедел медициналық көмек қызметiн тиiмдi ұйымдастыру және оны жедел басқаруды қамтамасыз ету.
      5. Жедел медициналық көмек көрсету ұйымдары қызметкерлерiн даярлау, қайта даярлау және олардың білiктілiгiн арттыру жүйесiн жетiлдiру.
      6. Жедел медициналық көмек көрсету ұйымдарының материалдық-техникалық жарақтарын жаңалау.

       2-БӨЛІМ. ХАЛЫҚҚА МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ ЖҮЙЕСІН ЖЕТІЛДІРУ

  2.1. Халыққа медициналық қызмет көрсету жүйесі (Қазақстан
Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956
Жарлығының 2.9, 2.16-тармақтарын іске асыруға)

      Қазақстандағы халыққа қызмет көрсетудің қазіргі жүйесі жақсы ұйымдық құрылымымен сипатталады, бірақ қызметтер сапасын арттыруды талап етеді. 
      Біліктілігі әртүрлі дәрігерлер мен фельдшерлер, ауылдық, аймақтық және мамандандырылған ауруханалар медициналық қызмет көрсетуді жүзеге асыруда. 
      1-деңгейді тұрғындар аз қоныстанған ауылдар мен аудандардың халқына қарапайым медициналық қызмет түрлерін көрсететін фельдшерлік-акушерлік пункттер, фельдшерлік пункттер құрайды (консультациялар, ауруларды күту шараларының негізгі кешені, акушерлік жәрдем, иммундық егу). 
      2-деңгейді алғашқы медициналық жәрдем көрсететін дәрігерлік амбулаториялар, жалпы тәжірибелік дәрігерлер тобы және отбасылық дәрігерлер құрайды (консультациялар, акушерлік жәрдем, қарапайым процедуралар, дәрі-дәрмекпен емдеу курстары, иммундық егу, алдын алу шаралары). 
      3-деңгейді мамандандырылған медициналық жәрдем көрсететін, жоғары деңгейде жарақталған кең бейімді емханалар, ауылдық учаскелік ауруханалар құрайды (консультациялар, медициналық қызмет көрсетудің ағымдағы түрлері: емдеу, бірқатар процедуралар, амбулаториялық хирургиялық операциялар, әйел босандыру, амбулаторлық сырқаттарға арналған процедуралар, алдын алу жұмыстары), 1 және 2-деңгейдегі фельдшерлер мен дәрігерлерге консультациялар береді. 
      4-деңгейді белгілі бір аумақта емделушілерді тұрақты және амбулаториялық емдеуді қамтамасыз ететін, сондай-ақ медициналық қызмет көрсетуді үйлестіру жөнінде бірқатар ұйымдық функциялар атқаратын орталық аудандық (аймақтық) ауруханалар құрайды. Қызмет көрсету түрлері: жалпы тұрақты емдеудің барлық мүмкін түрлері, диагностика әдістерінің барлық кешені бар диагностикалық орталықтар. 
      5-деңгейді стационарлық және амбулаториялық емдеудің жалпы және кейбір мамандандырылған әдістерін, диагностика, хирургиялық операциялар және басқа процедуралар, 1-4 деңгейдегі құрылымдармен телемедициналық байланыс құралдарын жүргізетін, медициналық қызметкерлерді оқытып отыратын, консультациялық қызметтерді одан әрі жетілдіру, жұмыстың сапасы мен тиімділігін арттыру мақсатында кең бейімді аймақтық ауруханаларға қосылатын кең бейімді облыстық ауруханалар құрайды. 
      6-деңгейді ірі емхана орталықтары, республикалық мекемелер, біржақты мамандандырылған ауруханалар құрайды. 
      Әрбір деңгейдің құрылымдары одан неғұрлым төменірек деңгейден емделуге жіберілгендерді емдеуге қабылдайды. Денсаулық сақтаудың негізгі проблемасы, әсіресе (денсаулық сақтаудың) алғашқы буынындағы медициналық қызметтердің сапасын арттыру болып табылады.
      Сонымен бiрге республикада республикалық және жергiлiктi деңгейдегi медициналық ұйымдарды дамыту мен жаңғырту мәселесi өткiр қойылған. Сондай-ақ, жоғарыда көрсетілген ұйымдарға тиесілі ғимараттардың көпшiлiгi ұзақ уақыт пайдаланылғанына және олардың қанағаттанғысыз жай-күйi өз кезегiнде, емдеу-алдын алу ұйымдары көрсететiн қызметтердiң сапасына, науқастардың келуi мен оларға сервистiк қызмет көрсету жағдайына әсер ететiндiгiне назар аударған жөн.
      Осылайша, медицина ұйымдарының материалдық-техникалық базасының жай-күйi диагностиканың, зертханалық бақылаудың қазiргi заманғы әдiстерiн отандық денсаулық сақтауға толық көлемде енгiзуге және халыққа медициналық қызмет көрсету жүйесiн жаңғыртуға, көрсетiлетiн қызметтiң сапасын арттыруға мүмкiндiк бермей отыр.

       Мақсаты: емдеу-алдын алу ұйымдарының материалдық-техникалық базасын нығайту.
      Негiзгi басымдықтар:
      емдеу-алдын алу мекемелерiнiң материалдық-техникалық базасын нығайту арқылы халыққа медициналық көмек көрсетудiң сапасы мен қол жетімділiгін жақсарту;

       Шешу жолдары:
      1. Ауылдық жерлерде емдеу-алдын алу ұйымдарының материалдық-техникалық базасын нығайту жөнiндегi жұмыстар жалғастыру.
      2. Ауылдық денсаулық сақтау объектiлерiне телефон орнату, оларды суық және ыстық сумен қамтамасыз ету жөнiнде шаралар қабылдау. <*>
       Ескерту. Абзацтармен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

    2.2. Алғашқы медициналық-санитарлық көмекті жетілдіру (Қазақстан
Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956
Жарлығының 2.9, 2.16-тармақтарын іске асыруға)

      ДДСҰ-ның Алматы Декларациясы алғашқы медициналық-санитарлық көмекті денсаулық сақтаудың ұлттық жүйелерін реформалаудың және дамытудың неғұрлым оңтайлы және айқын жолы ретінде айқындайды. 
      Алғашқы медициналық-санитарлық көмек - өзінің тиісті даму кезеңінде әлеуметтік әділдік рухында әрбір азамат пен ел, тұтас алғанда жұмсауға мүмкіндігі бар шығындар жағдайында қоғамның барлық жіктерінің бірлескен күш-жігерімен халықтың тұрғылықты жері мен жұмыс орнына мүмкіндігінше жақын жерде оны аса маңызды денсаулық сақтау шараларымен үздіксіз қамтамасыз етудің мемлекеттік саясаты, стратегиясы және тактикасы. 

       Мақсаты - алғашқы медициналық-санитарлық көмекті әлеуметтік саясаттың, мемлекет стратегиясының және денсаулық сақтауды реформалаудың негізі ретінде дамыту. 

  Негізгі басымдықтар :

      1. Сырқаттанудың алғашқы алдын алу шараларын (әлеуметтік және медициналық) қамтамасыз ету және салауатты өмір салтын қалыптастыру. 
      2. Денсаулық сақтау мекемелері желісінің мемлекеттік ең төменгі стандартын қамтамасыз ету. 
      3. Денсаулық сақтаудың көп укладты жүйесін дамыту. 
      4. Стационарлық орындарды ұтымды пайдалану. 
      5. Медициналық қызмет көрсетудің тиімді нысандарын енгізу. 
      6. Денсаулық сақтау мекемелерінің материалдық базасын жақсарту, жабдықпен және телекоммуникация құралдарымен қамтамасыз ету.

  Іске асыру жолдары :

      I. Денсаулық сақтауды дамытудың ең төменгі мемлекеттік стандарттарын енгізу: 
      1) әрбір ауылдық елді мекенде кемінде бір медицина қызметкері болуға тиіс; 
      2) ауылдық жерлерде денсаулық сақтау мекемелері желісін дамыту орналасу сипатын ескере отырып, медициналық көмекпен қамтамасыз ету, оған қол жеткізілуі және оның уақтылы көрсетілуі мақсаттарына қарай, әрбір елді мекенде жақсы жолдар, телефон байланысы, көлікпен қамтамасыз ету жолға қойылған және таяудағы емдеу-профилактикалық мекемесіне дейінгі аралық 5 километрден аспаған ретте жүзеге асырылуға тиіс; 
      3) ФАП, АДА, АУА деңгейлерінде көрсетілетін қызметтердің стандарттарын әзірлеу; 
      4) әрбір аудан орталығында әйел босандыру бөлімшесі, жедел медициналық жәрдем станциясы, сондай-ақ әлеуметтік тұрғыдағы ауруларды емдеуге арналған бөлімшелері мен мекемелері бар орталық аудандық аурухана болуы тиісті; 
      5) әрбір облыс орталығында әлеуметтік тұрғыдағы ауруларды емдеуге арналған бөлімшелері мен мекемелері бар облыстық аурухана болуы тиісті; 
      6) әрбір облыста қан құю қызметі қажет; 
      7) әрбір аудан орталығында дәріхана, ауылдық жердің әрбір елді мекенінде - ФАП-де, АДА-да, АУА-да орналасқан дәріханалық дүңгіршектер немесе 4000-6000 тұрғынға - дәріхана болуға тиісті; 
      8) қалалық елді мекендерде әрбір 10000 тұрғын адамға деген ең кемі бір дәріхана; 
      9) әрбір аудан орталығы мен қалада - барлық құрылымдық бөлімшелері бар аудандық, қалалық санитарлық-эпидемиологиялық станция, облыс орталығында - облыстық СЭС болуға тиісті. 
      II. Халыққа амбулаториялық-емханалық қызмет етудің басым дамуын қамтамасыз ету. 

  2.3. Денсаулық сақтаудың көп укладты жүйесін дамыту (Қазақстан
Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 2.18-тармағын іске асыруға)

      Денсаулық сақтауды реформалау саланың нарықтық қатынастарға бейімделуіне, көп укладты медицинаны дамытуға, медицина қызметтерінің рыногын дамытуға, медицина ұйымдары арасында науқасқа қызмет ету құқын алудағы бәсекелік қатынастар құруға бағытталған. 
      Соңғы екі жылда денсаулық сақтау басқару органдарында 1219 субъект жеке медициналық қызметке лицензия алды. 2000 жылға қарай Қазақстанның емдеу мекемелерінің 25%-ке жуығы жеке меншікте болады. Осы сектордың қол жетерлік бағалар бойынша медициналық қызметтер көрсететін, бәсекеге қабілетті мекемелер жүйесі болуына қол жеткізу қажет. 
       Мақсаты : медициналық қызметтер рыногын құру, медициналық көмек көрсетудің сапасын арттыру. 

  Іске асыру жолдары:

      1. Мемлекеттік емес секторды дамытуға ықпал ету; 
      2. Денсаулық сақтау объектілерін жекешелендіру. 
      3. Ерікті медициналық сақтандыру жүйесін кеңейту.

  2.4. Емдеу-профилактикалық мекемелері желісін оңтайландыру
(Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 2.11-тармағын іске асыруға)

      Емдеу-профилактикалық мекемелері желісінің ұтымды қысқартылуы және стационарлық орындардың пайдаланылуы кезең-кезеңімен жүргізілуге, сонымен бірге халықтың медициналық жәрдемге қолы жеткізілуін қамтамасыз етуге тиісті. Медициналық ұйымдардың іс-тәжірибесіне медициналық қызмет көрсетудің ресурс үнемдеуші нысандарын (күндізгі стационарлар, амбулаториялық-хирургиялық операциялар және басқалар), сондай-ақ емдеу- диагностикалық процесін интенсивтендіру жөніндегі шаралар кешенін практикаға енгізу қажет. 
       Мақсаты : емдеудің стационарлық түрінен амбулаториялық принциптеріне қайта бағдарлану.

  Басымдықтары:

      1. Халықтың әлеуметтік кепілдіктерін сақтай отырып, тиімсіз қосарланған мекемелерді, керует-орындарды кезең-кезеңімен қысқарту. 
      2. Халықтың әлеуметтік қорғалмаған жіктеріне медициналық көмек кепілдігін сақтай отырып, желінің құрылымын қайта құру.

  Іске асыру жолдары:

        1. Медициналық мекемелердің жұмыс істеп тұрған желісін құжаттандыру. 
      2. Мемлекеттік ең төменгі стандарттарды енгізу. 

  2.5. Медициналық қызметтердің сапасын арттыру (Қазақстан
Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956
Жарлығының 2.9-тармағын іске асыруға)

      Денсаулық сақтау мекемелерін қаржыландырудың деңгейі мен қаржыландырудың баптық жүйесі медициналық қызметтердің сапасын жақсартуға және медицина қызметкерлерінің жұмысының тиімділігін арттыруға ықпалы аз. Медициналық қызмет ету сапасын арттыру проблемасын шешу қызметтердің сапасын үздіксіз арттыру жүйесінің болмауынан қиынға түсуде. 
       Мақсаты : медициналық қызметтер көрсетуде сәйкестілікті, үнемділікті және материалдық-техникалық прогресті қамтамасыз ету.

  Басымдықтары:

        1. Халыққа медициналық қызмет көрсетудің сапасын басқару жүйесін құру. 
      2. Медициналық ұйымдарды тіркеу жүйесін құру.

  Іске асыру жолдары:

      1. Денсаулық сақтау қызметкерлері өздеріне жауапкершілік алғанда ғана қызметтердің сапасын үздіксіз арттыру мүмкін болады (дәрігердің міндеті - медициналық көмектің сапасын, оның кепілдігін қамтамасыз ету болып табылады). 
      2. Пациенттерді дұрыс та үнемді емдеуді, ресурс үнемдейтін медициналық технологияларды енгізуді қамтамасыз ететін медициналық қызмет көрсетудің сапасын бақылау жүйесін жетілдіру қажет.
      3. Халыққа медициналық қызмет көрсетуді жақсарту мақсатында сапаның сенімді және айқын көрсеткіштерінің көмегімен алынған мәліметтердің статистикалық талдануына негізделген, медициналық қызметтердің сапасын басқару жүйесін құру, сондай-ақ медициналық ұйымдарды тіркеудің тәуелсіз жүйесін құру қажет.

  "Халыққа медициналық қызмет көрсету жүйесі" іс-шараларының жоспары
(Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 2.9, 2.10, 2.11, 2.13-тармақтарын іске асыруға)

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5 _________________|______________|______________|_________|_______________
1. Алғашқы меди. |Үкімет        |БМДМ Денсаулық|1998     |Денсаулық сақ.
циналық-санитар. |қаулысы       |комитеті, обл.|жылдың IV|тау саласында
лық көмекті дамы.|              |денсаулық бас.|тоқсаны  |медициналық
ту. Жұмыс істей. |              |қармалары     |         |қызметтерге қол
тін ФАП-ді құжат.|              |              |         |жеткізуді және
тандыру және жа. |              |              |         |мемлекеттік ең
ңадан ашу, ден.  |              |              |         |төменгі стан.
саулық сақтаудың |              |              |         |дарттарды қам.
мемлекеттік ең   |              |              |         |тамасыз ету
төменгі стандарт.|              |              |         |
тарын енгізу     |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. Күндізгі ста. |БМДМ Денсаулық|Бұл да        |  -//-   |АЛМСЖ қызметте.
ционарлар, үйдегі|сақтау комите.|              |         |рін басым дамы.
стационарлар     |ті шешімі,    |              |         |ту
ұйымдастыру арқы.|әкімдердің    |              |         |
лы емдеудің ста. |шешімі        |              |         |
ционарлық түрінен|              |              |         |
амбулаторлық     |              |              |         |
принциптеріне ке.|              |              |         |
зең-кезеңімен өту,              |              |         |
жалпы практикалық|              |              |         |
дәрігерлер/отбасы|              |              |         |
лық дәрігерлер/  |              |              |         |
институтын енгізу|              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
3. Қызметкерлер  |БМДМ Денсаулық|Бұл да        |1999     |1-4 деңгейдегі
даярлау және ам. |сақтау комите.|              |жылғы III|медициналық
булаторлық-емха. |тінің шешімі  |              |тоқсан   |қызметкерлердің
налық көмек көр. |              |              |         |қызметін қолда.
сету үшін оқу ба.|              |              |         |ну
заларын құрып,   |              |              |         |
облыстық ауруха. |              |              |         |
налардың функция.|              |              |         |
ларын кеңейту    |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
4. Медициналық   |Үкімет        |БМДМ Денсаулық|1999     |Медицина жоғары
жоғары оқу орын. |қаулысы       |сақтау комите.|жылдың   |оқу орындарының
дары мен ауруха. |              |ті, облыстар. |I тоқсаны|жанынан клини.
налар, емханалар |              |дың, Астана   |         |калық оқу орта.
мен дәрігерлік   |              |мен Алматы қа.|         |лықтарын құру
амбулаториялар   |              |лаларының     |         |
базасында әрқай. |              |әкімдері      |         |
сысы кемі 300-400|              |              |         |
орындық алты оқу |              |              |         |
клиникалық орта. |              |              |         |
лығын ұйымдастыру|              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
5. Керует-орын.  |БМДМ Денсаулық|Бұл да        |1998     |Медициналық кө.
дарды жыл сайын  |сақтау комите.|              |жылдың IV|мекті стацио.
қысқарта отырып  |тінің шешімі  |              |тоқсаны  |нарлықтан амбу.
аурухана мекеме. |              |              |         |латорлық-емха.
лері желісін ке. |              |              |         |налық түріне
зең-кезеңімен оң.|              |              |         |қайта бағдарлау
тайландыру       |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
6. Медициналық   |Бұл да        |БМДМ Денсаулық|  -//-   |Медициналық 
қызметтердің са. |              |сақтау комите.|         |қызметтердің
пасын басқару жә.|              |ті            |         |сапасын арттыру
не медицина ұйым.|              |              |         |
дарын тіркеу     |              |              |         |
жүйелерін құру   |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________

  2.6. Мемлекеттік емдеу-профилактикалық мекемелерін осы заманғы
жабдықпен қамтамасыз ету және жаңарту (Қазақстан Республикасы
Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының
2.13-тармағын іске асыруға)

       Мәселенің жай-күйі :  
      Республиканың емдеу-профилактикалық ұйымдарының осы заманғы медициналық техникамен және жабдықпен жарақталу жағдайын, сондай-ақ медицина мекемелерінің диагностикалық және емдеу жабдықтарын жоспарлы және тұрақты жаңартуды қамтамасыз етудің жай-күйін талдау республикада негізінен тез ауыстыруды қажет ететін, пайдалану мерзімі 15-20 жыл болған, моральдық ескірген және тозған құрал-жабдықтар пайдаланылып отырғанын көрсетті, бұл республикадағы барлық құрал-жабдық паркінің 37%-ке жуығын құрайды. Жабдықтың 30%-ен астамы күрделі жөндеуді қажет етеді. Алайда, мұндай жабдықты қалпына келтіру мүмкін емес, өйткені, өндіруші заводтардың көбі не мұндай өнімдерді шығаруды тоқтатқан, не жұмыс істеуден қалған. Осылайша, емдеу-профилактикалық мекемелердің барлық құрал-жабдығының 70%-ке жуығын пайдалану мүмкін емес, соның салдарынан қызметкерлер мен науқастар үшін қауіпсіздік стандарттары сақталмайды, бұл диагностика мен емдеу сапасының төмендеуіне әкелуде. 
       Мақсаты : Емдеу-профилактикалық мекемелерін (ЕПМ) осы заманғы жабдықпен жарақтау негізінде аурулардың диагностикасы мен оларды емдеу үшін денсаулық сақтау жүйесін жаңарту және оған осы заманғы медициналық технологияларды енгізу.

  Негізгі басымдықтары:

        1. ЕПМ-ді құжаттағаннан кейін ішкі көздерді жұмылдыру. 
      2. Қызметкерлерді даярлау және қайта даярлау, олардың біліктілігін арттыру жүйесін құру, сондай-ақ жабдықты неғұрлым тиімді пайдалану үшін сервистік қызметтер құру. 
      3. Алғашқы медициналық-санитарлық көмек мекемелері: фельдшерлік- акушерлік пункттерді (ФАП), ауылдық дәрігерлік амбулаторияларды (АДА) және ауылдық учаскелік ауруханаларды (АУА) медициналық жабдықпен жарақтау, қолда бар үй-жайларды, отбасылық дәрігерлік амбулаторияларды жөндеу. 
      4. ЕПМ-дің жарақталуы осы заманғы диагностикалық және терапевтік процедуралардың білікті пайдаланылуын қажет ететіндіктен, мамандар даярлау деңгейін арттыру, сондай-ақ денсаулық сақтау мамандарының біліктілігін арттыру үшін қажетті 6 клиникалық оқу орталығын 300-400 керует-орынға арнап (6 медициналық жоғары оқу орнына бекітілген) осы заманғы жабдықпен жарақтап, ұйымдастыру.

  Шешу жолдары:

        1. Қолда бар жабдықтың скринингі негізінде ЕПМ-інің емдік-диагностикалық және терапевтік құрал-жабдығын жаңарту бағдарламасын жасау.
      2. Импорттық жабдық сатып алудың оңтайлы жүйесін жасау және өзіндік медициналық жабдық пен құрал-сайман өндірісін дамыту.
      3. Мамандар даярлау мен қайта даярлаудың емханалық-оқу орталықтарын құру негізінде денсаулық сақтау жүйесіне диагностика мен емдеудің осы заманғы технологияларын енгізу.
      4. Сапалы медициналық көмек көрсету мақсатында фельдшерлiк-акушерлiк пункттердi, ауылдық учаскелiк ауруханаларды, отбасылық дәрiгерлiк амбулаторияларды, консультативтiк- диагностикалық орталықтар мен емханаларды медициналық жабдықпен жарақтау. <*>
      5. Науқастардың стационарда және амбулаториялық емдеуде болу мерзiмдерiн қысқарту есебiнен мемлекеттiң халыққа медициналық көмек көрсету шығыстарын азайту мақсатында науқастануды қазiргi заманғы диагностикалау мен емдеу үшiн мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдарында диагностикалау және емдеу жабдықтарын жаңарту қажет. <*>
       Ескерту. 4,5-тармақтармен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

  "Мемлекеттік емдеу-профилактикалық мекемелерін осы заманғы жабдықпен
жарақтау және жаңарту" іс-шараларының жоспары (Қазақстан Республикасы
Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.13-тармағын
іске асыруға)

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5       
_________________|______________|______________|_________|_______________
Мемлекеттік ем.  |Бұйрық        |БМДМ Денсаулық|1999     |Емдеу-диагнос.
деу-профилактика.|              |сақтау комите.|жылдың   |тикалық процес.
лық мекемелерін  |              |ті            |I тоқсаны|тің деңгейін
осы заманғы жаб. |              |              |         |арттыру
дықпен қамтамасыз|              |              |         |
ету және жаңарту |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________

  2.7. Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, медицина және фармацевтика
өнеркәсібін дамыту (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы
18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.9-тармағын іске асыруға)

Мәселенің жай-күйі:

        Аурудың алдын алуда, диагностикасында және емдеуде дәрі-дәрмек заттары маңызды элемент болып табылады. Негізгі өмірлік маңызы бар дәрі-дәрмек заттардың бекітілген тізімінде 290 атау бар, олар негізінен емдеу процесін жүргізуді қамтамасыз етеді. Республика денсаулық сақтау жүйесінің тек өмірлік маңызы бар дәрі-дәрмекке қажеттілігі жыл сайын 100 миллион доллар сомасын құрайды, бюджет іс жүзінде 40 миллион доллардан аспайтын немесе қажеттіліктің 40%-ін құрайтын ғана соманы бөліп келеді. Бөлінген қаражаттың ұтымды пайдаланбауымен қоса бюджеттен жеткіліксіз қаржыландырылуы қазіргі уақытта елдің емдеу-профилактикалық ұйымдарының емдеу процесін қажетті дәрідәрмекпен қамтамасыз ете алмауына әкеп соқты. 
      Экономиканың фармацевтика секторында жүргізілген реформалар игі жақтарымен қоса, бірқатар проблемалар да туғызды. Дәрі-дәрмек жәрдеміне үнемі мұқтаж болып отырған азаматтардың санаты (зейнеткерлер, мүгедектер және басқалары) дәрі-дәрмек бағасының қымбаттығынан оған қолдары жетпей отыр. Республиканың ауылдағы халқын дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етудің жай- күйі мүлде нашарлап кетті. 
      Республикада фармацевтикалық өнеркәсіп нашар дамыған. 300 миллионнан астам АҚШ долларын құрайтын дәрі-дәрмектік заттарға деген жалпы қажеттілік бола тұра, өз күшімізбен 3 проценттен аспайтын, яғни жылына 9 миллион АҚШ доллары көлемінде дәрі-дәрмек ғана өндіріледі, қалғандары шетелден импортталады. Осының нәтижесінде, Қазақстан аумағында дәрі-дәрмектің құны ТМД-ның дамыған фармацевтикалық және медициналық өнеркәсібі бар басқа мемлекеттеріне қарағанда (Ресей, Украина, Беларусь және басқалары) жоғары. 
      Осы жағдай бюджет тапшылығымен қабат келіп халықты дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету деңгейіне едәуір теріс әсерін тигізіп келеді. 
      Мақсаты: Халықты қажетті көлемде және қол жетерлік бағамен қауіпсіз де тиімділігі жоғары дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету. Өзіндік шикізат қорларын, өндіріс қуаттарын және ғылыми-техникалық әлеуметті ұтымды пайдалану негізінде отандық фармацевтика өнеркәсібін дамыту арқылы Қазақстан Республикасының дәрі-дәрмек импортына тәуелділігін жоспарлы түрде төмендету.
      Республикада қант диабетiмен науқастану жөнiндегi жағдайды талдау науқастардың жыл сайын орташа есеппен алғанда 10-12 процентке өсуiн көрсетедi, бұл инсулин сатып алуға жұмсалатын шығындарды ұлғайтуды қажет етедi. Бұдан басқа, диабеттi бақылау мен өзiндiк бақылау құралдарының айқын тапшылығы орын алып отыр, атап айтқанда, тiркелiм деректерi бойынша науқастардың 2,6 процентiнде ғана глюкометрлер бар. Бұл олардың едәуiр дәрежеде инсулин мөлшерiн уәжсiз арттыруына әкелiп соқтырады.
      Осыған орай, қант диабетiмен ауыратын науқастар үшiн сапасы жоғары инсулин препараттары мен оларды жеткiзу құралдарын сатып алу практикасын жалғастыру қажет.
      Диабетке қарсы таблеткiленген препараттарды, диабеттi бақылау мен өзiндiк бақылау құралдарын сатып алуды жергiлiктi бюджеттер есебiнен жүзеге асыру қажет.
      Бүйрек ауыстырып салу жағдайларын және иммундық-супрессивтiк терапия жүргiзу қажеттiлiгін қоса алғанда, бүйрек патологиясы бар науқастарға мамандандырылған көмек көрсетудi жетiлдiру өзектi проблема болып табылады, бұл бүйрек қызметі жеткілiксiз науқастар мен бүйрегi ауыстырылған пациенттердi республикалық бюджеттiң қаражаты есебiнен орталықтандырылып сатып алынатын иммундық-супрессивтiк препараттармен, диализаторлармен және шығындалатын материалдармен қамтамасыз етудi қажет етедi.
      Туберкулезбен ауыратын науқастарды емдеу жөнiнде қабылданған шаралар халық арасында бұл аурудан қайтыс болуды азайтуға мүмкiндiк бердi, алайда, туберкулездiң мультирезистенттiк нысандарын емдеу проблемасы шешiлмей отыр. Осыған байланысты, туберкулезге қарсы, соның iшiнде туберкулездiң мультирезистенттiк нысандарын емдеу үшiн қажет препараттарды орталықтандырылған сатып алуды қамтамасыз ету қажет.
      Онкологиялық науқастар мен лейкемиядан зардап шегушi балаларды тиiмдiлiгi жоғары цитостаттық препараттармен орталықтандырылған қамтамасыз ету мәселелерi өзектi күйiнде қалуда. <*>
       Ескерту. Абзацтармен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

    Негізгі басымдықтары:

      1. Медицина және фармацевтика өнеркәсібін дамыту. 
      2. Фармацевтика саласының ұйымдық, ғылыми-техникалық және өндірістік инфрақұрылымын құру. 
      3. Денсаулық сақтаудың өмірлік маңызы бар дәрі-дәрмектік заттарға қажеттілігін қамтамасыз ету. 
      4. Ауыл халқын дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуді ұйымдастыру.

                                   Шешу жолдары: 

      1. Қазақстан Республикасының Ұлттық дәрі-дәрмектік саясатын әзірлеу және бекіту. 
      2. Қазақстан Республикасының Медицина және фармацевтика өнеркәсібін дамыту мемлекеттік бағдарламасын іске асыру, өз күшімен дәрі-дәрмек заттарын шығаруды 10 жыл ішінде 90-100 миллион АҚШ долларына дейін, яғни 3 проценттен 30-35 процентке дейін жеткізу. 
      3. Фармацевтика және медицина өнімдерінің қазақстандық өндірушілерін қорғау және қолдау, сондай-ақ Қазақстанның медицина мен фармацевтика өнеркәсібін дамытуға шетел инвестицияларын тарту мақсатында қолданыстағы заңдарға өзгерістер енгізу.
      4. Дәрілік заттар мен препараттар жөнінде мәліметтердің ақпараттық банкін құру.
      5. Диабетпен, туберкулезбен, бүйрек патологиясы бар, онкологиялық аурулармен ауыратын науқастар және лейкемиядан зардап шегушi балалар үшiн дәрiлiк препараттар мен шығындалатын материалдарды орталықтандырылған сатып алуды қамтамасыз ету. <*> 
       Ескерту. 5-тармақпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

    Медицина және фармацевтика өнеркәсібін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз
ету, дамыту (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы
18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.9-тармағын іске асыруға)

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5
_________________|______________|______________|_________|_______________
1. Ұлттық дәрі-  |Бұйрық        |БМДМ Денсаулық|1999     |Халықты дәрі-
дәрмек саясатын  |              |сақтау комите.|жылдың IV|дәрмекпен қам.
қалыптастыру жөнін.             |ті            |тоқсаны  |тамасыз етуді
дегі нормативтік-|              |              |         |жақсарту
құқықтық актілер.|              |              |         |
ді жетілдіру     |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. Дәрі-дәрмек   |Бұл да        |Бұл да        |  -//-   |Дәрі-дәрмек
заттар мен препа.|              |              |         |заттардың мони.
раттар жөніндегі |              |              |         |торингі
мәліметтер банкін|              |              |         |
құру             |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
3. Денсаулық сақ.|Бұл да        |БМДМ Денсаулық|1998     |Емдеу процесін
таудың өмірлік   |              |сақтау комите.|жылдың IV|қажетті дәрі-
маңызды дәрі-дәр.|              |ті, ЭИСМ      |тоқсаны  |дәрмекпен қам.
мекке қажеттілі. |              |              |         |тамасыз ету
гін қамтамасыз   |              |              |         |
ету              |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
4. Фармацевтика  |Үкімет        |БМДМ Денсаулық| -//-    |Бағдарламаның
өнеркәсібін дамы.|қаулысы       |сақтау комите.|         |толық көлемде
ту бағдарламасын |              |ті, Ғылыммині-|         |және белгілен.
іске асыруды     |              |Ғылым акаде.  |         |ген мерзімде
орындау мен бақы.|              |миясы, ЭИСМ,  |         |орындалуын қам.
лауды ұйымдастыру|              |Қаржымині     |         |тамасыз ету
жөнінде барлық   |              |              |         |
мүдделі министр. |              |              |         |
ліктер мен ведо. |              |              |         |
мостволардың қа. |              |              |         |
тысуымен тұрақты |              |              |         |
жұмыс істейтін   |              |              |         |
ведомоствоаралық |              |              |         |
комиссия құру    |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
5. Ғылыммині-Ғы. |Бірлескен     |БМДМ Денсаулық|1999     |Дәрі-дәрмек
лым академиясы   |шешім         |сақтау комите.|жылдың IV|заттары жаңа
және БМДМ-нің қа.|              |ті, Ғылыммині-|тоқсаны  |нысандарының
зіргі лаборато.  |              |Ғылым акаде.  |         |негізделген ғы.
рияларының негі. |              |миясы         |         |лыми әзірлемесі
зінде салааралық |              |              |         |
химия-фармаколо. |              |              |         |
гиялық орталық   |              |              |         |
құру             |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
6. Қазақстан Рес.|Бұл да        |ҚР-ның        |  -//-   |Табиғи ресурс.
публикасында жа. |              |Ауылшармині,  |         |тарды ұтымды
байы дәрілік     |              |ҚР-ң Экология.|         |пайдалану
өсімдік шикізаты.|              |мині, ҚР-ң    |         |
ның қорын нақты. |              |Ғылыммині-Ғы. |         |
лау жөнінде жұ.  |              |лым академиясы|         |
мыстар жүргізу.  |              |              |         |
Осы шикізатты жи.|              |              |         |
наудың квотасын  |              |              |         |
белгілеу         |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
7. Фармацевтика  |Бұл да        |Инвестициялар |1999     |Қазіргі фарма.
және медицина өн.|              |жөніндегі мем.|жылдың I-|цевтика өнді.
дірісі секторына |              |лекеттік коми.|тоқсаны  |рістерін қайта
шетел инвестиция.|              |тет, БМДМ Ден.|         |жаңарту және
ларын тарту жө.  |              |саулық сақтау |         |жаңа кәсіпорын.
нінде шаралар ке.|              |комитеті, ЭИСМ|         |дардың құрылы.
шенін әзірлеу    |              |              |         |сын салу
_________________|______________|______________|_________|_______________

  3-БӨЛІМ. БІЛІМ БЕРУ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУЛЕР

  3.1. Медициналық білім (Қазақстан Республикасы Президентінің
1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.10,
2.14-тармақтарын іске асыруға)

      Мәселенің жай-күйі. Қазақстандағы жоғары медициналық білімді оқу орындарының саны салыстырмалы түрде аз - бір медицина университеті және бес медицина академиясы бар. Дипломнан кейінгі оқу медициналық бағдардағы жоғары оқу орындарында, ғылыми-зерттеу институттарында, клиникалық ординатурада, аспирантурада, сондай-ақ дәрігерлерді жетілдіру институтының негізінде жүзеге асырылады. 26 медицина колледжінде барлық мамандықтар бойынша орта буынды медицина қызметкерлері даярланады және қайта даярланады. Қазіргі уақытта мамандар даярлаудың сапасын арттыру үшін негізгі алты базалық мамандықтар бойынша бір жылдық интернатура қалпына келтірілуде және жекелеген мамандықтар бойынша 2 жылдан 4 жылға дейінгі оқыту мерзімі бар 80 және одан да астам біржақты мамандықтар бойынша резидентура көзделіп отыр. 
      Білім реформасы жөнінде негізгі нормативтік-нұсқаулық құжаттар (Жоғары медициналық білімнің мемлекеттік стандарты, Жалпы практика дәрігері (отбасылық дәрігер) туралы ереже, (ЖПД/ОД), Резидентура туралы ереже, Интернатура туралы ереже, дипломға дейінгі деңгейдегі пәндер бойынша мамандықтар, резидентурадағы базалық мамандықтар бойынша интернатура жөнінде үлгілік оқу бағдарламасы, орта медициналық білім туралы тұжырымдама, Орта медициналық білімнің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, барлық мамандықтар бойынша үлгі оқу жоспарлары мен бағдарламалар әзірленуде. 
      Дәрігерлерді даярлау деңгейін арттыру үшін оқулықтар, оқу құралдарын, сынақ тапсырмаларын компьютерлік бақылайтын және оқытатын бағдарламаларды, мемлекеттік және орыс тілдеріндегі көрнекі құралдар басып шығаруды мақсатты қаржыландыру қажет. 
      Медицина университеті мен медицина академиялары жанынан осы заманғы құрал-жабдықпен жарақталған клиникалар ашу және жоғары оқу орындары ғылымын дамыту үшін жағдайлар жасау қажет. 
       Мақсаты : Осы заманғы технологияларды меңгерген және халықаралық стандарттарға сай келетін мамандар даярлау үшін медицина білімі жүйесін реформалау. 
                           Негізгі басымдықтары:
        1. Әсіресе дипломнан кейінгі деңгейде білім жүйесін жетілдіру. 
      2. Жалпы практика дәрігерлерін даярлауды кеңейту (ЖПД-ОД). 
      3. Орташа медициналық қызметкерлерді, отбасылық медбикелерді, дербес қабылдайтын медбикелерді және алғашқы медициналық-санитарлық жәрдемді жүзеге асыру жөніндегі мамандарды даярлау мен қайта даярлауды жетілдіру. 
      4. Денсаулық сақтау менеджерлерін даярлау институтын дамыту. 
                          Іске асыру жолдары:
        1. Барлық оқу бағдарламаларын қайта қарауды жүзеге асыру, медицина жоғары оқу орындарының студенттерін аралық аттестациялау тетігін енгізу және медицина кадрларын дипломнан кейінгі үздіксіз даярлаудың және аттестациялаудың тәртібін әзірлеу. 
      2. Денсаулық сақтаудың бастапқы буыны үшін мамандар шығаруды көбейту. 
      3. Халықаралық тәжірибені пайдалана отырып қайта даярлау және дипломнан кейінгі оқыту орталығын ұйымдастыру.
      4. Кадрларды оқыту және даярлау процесіне жаңа ақпараттық технологияларды, аудио, бейнелі техника құралдарын енгізу.
      5. Денсаулық сақтау жүйесі үшін әкімшілік кадрларын даярлаудың арнайы 
бағдарламаларын әзірлеу және енгізу.

  3.2. Медицина ғылымы (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998
жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығының 2.15-тармағын іске асыруға)

       Мәселенің жай-күйі
      Қазіргі уақытта медицина ғылымы 15 ғылыми орталықтан және ғылыми-зерттеу институттарынан тұрады, 3977 адамнан құралған салиқалы кадрлық әлеуеті бар. Медицина ғылымын бағдарламалық-мақсаттық қаржыландыру және оның басымдықтарын айқындау әдісін енгізу медицина ғылымын реформалау жөніндегі түбегейлі қадам болды.

  Негізгі проблемалар:

      1. Медицина ғылымының едәуір дәрежеде жеткіліксіз қаржыландырылуы.
      2. Ғылыми қызметті ынталандыру тетігінің болмауы.
      3. Ғылыми әзірлемелердің бәсекелесу қабілетінің төмендігі.
      4. Денсаулық сақтау жүйесінде реформаларды ғылыми сүйемелдеудің 
жетіспеушілігі. 
      5. Ғылыми мекемелердің нашар материалдық-техникалық базасы, байланыстың, телекоммуникациялардың осы заманғы ақпараттық құралдарының болмауы және басқалары.
      6. Ғылым мен практика байланысының жетіспеушілігі.

       Мақсаты : Медицина ғылымын дамыту

       Іске асыру жолдары:

      1. Практикалық денсаулық сақтау жүйесінің мұқтажын ескере отырып бағдарламалық-мақсаттық қаржыландыруды күшейту.
      2. Ғылыми қызметке жаңа ақпараттық технологияларды, байланыс пен 
телекоммуникациялар құралдарын енгізу.
      3. Практиканың қажеттіліктеріне сәйкес біржақты мамандықтар бойынша кадрлар даярлауды күшейту.
      4. Емдеу-диагностикалық процесінде және басқаруда жаңа технологиялар әзірлеу.

  "Білім беру және ғылыми зерттеулер" іс-шараларының жоспары
(Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
2.10, 2.14, 2.15-тармақтарын іске асыруға)

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5
_________________|______________|______________|_________|_______________
1. Дипломға дей. |Бағдарламалар,|БМДМ Денсаулық|1999     |Білім сапасын
інгі және диплом.|сынақтар      |сақтау комите.|жылдың   |арттыру
нан кейінгі оқу. |              |ті, МБУ       |III тоқ. |
дың оқу бағдарла.|              |              |саны     |
маларын қайта қа.|              |              |         |
рау және аттеста.|              |              |         |
циялау рәсімін   |              |              |         |
регламенттейтін  |              |              |         |
білікті сынақтар |              |              |         |
даярлау          |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. Жоғары оқу    |Үкімет        |Бұл да        |  -//-   |Дәрігерлердің
орындарында ин.  |қаулысы       |              |         |практикалық жұ.
тернатура енгізу |              |              |         |мыста қажетті
                 |              |              |         |машығын арттыру
_________________|______________|______________|_________|_______________
3. Дипломнан     |Оқу бағдарла. |БМДМ Денсаулық|1999-2004|Бір жақты бей.
кейінгі оқуда ре.|малары        |сақтау комите.|жылдар   |індегі жоғары
зидентура енгізу |              |ті            |         |білікті дәрі.
                 |              |              |         |герлер даярлау
_________________|______________|______________|_________|_______________
4. Халықтың меди.|Бұйрық, әдіс. |Бұл да        |1999     |Саланы тиімді
цина қызметтері. |темелік басы. |              |жылдың   |жоспарлау мен
не, санитарлық   |лымдар        |              |I тоқсаны|қаржыландыру
орталыққа, тамақ.|              |              |         |
тың физиологиялық|              |              |         |
нормаларына қа.  |              |              |         |
жеттілігін айқын.|              |              |         |
дау              |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________

  4-БӨЛІМ. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН ЖЕТІЛДІРУ
  (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 2.17-тармағын іске асыруға)

       Мәселенің және проблеманың жай-күйі
        Денсаулық сақтау жүйесінде саланы орталықтан басқару және орталықсыздандыру принциптерінің орынды теңдестірілуі бұзылған. 
      Саланың іс жүзінде қалыптасқан орталықсыздандырылуының дендеуі БМДМ Денсаулық сақтау комитеті қолданған ұйымдық және басқару шараларының тиімділігін төмендеткен. Бүгінгі таңда жұмыс істеп тұрған ММС жүйесі оның қаржы ағымының жеткіліксіз бақыланбауынан мемлекеттік бюджетке түсетін ауыртпалықтан босатуды қамтамасыз ете алмады. 
      Денсаулық сақтауды басқару жүйесін реформалау жөнінде жоспарланатын шаралардың табысты немесе сәтсіз болуы белгілі бір дәрежеде мынадай проблемаларды шешуге байланысты: 
      1. Денсаулық сақтау жүйесін басқарудың жұмыс істеп тұрған мемлекеттік құрылымдарының саладағы жағдайға жауапкершілігі мен өкілеттіктері жеткіліксіз. 
      2. Халыққа медициналық көмек көрсетудің көмек көрсетудің қалыптасқан ұйымдық құрылымы, әсіресе, стационарлықтан алғашқы медициналық-санитарлық жәрдемге қайта бағдарлау мәселелерінде саланы реформалаудың жаңа міндеттеріне сай емес. 
      3. Республикалық және жергілікті деңгейлерде денсаулық сақтау жүйесінің кадрлық әлеуетін және ресурстарын басқару тиімсіз жүзеге асырылуда. 
      4. Іске асырылатын бағдарламаларды стратегиялық жоспарлау, мониторингі және бағалау ролі төмендеген. 
      5. Қаржылай ынталандыру, сапалы емдеу-профилактикалық процесін құру жүйесі және денсаулық сақтау мекемелерін тіркеу жүйесі жоқ. 
      6. Қазіргі нормативтік база денсаулық сақтауда нарықтық қатынастарды толық көлемінде іске асыруға және жеке сектордың дамуын реттеуге мүмкіндік бермейді.
       Мақсаты : денсаулық сақтау жүйесінің ұйымдық және басқару құрылымдарын реформалау.

  Негізгі басымдықтары:

      1. Саланы дамыту саясатын әзірлеу, стратегиялық жоспарлау және мониторинг.
      2. Денсаулық сақтауды дамытудың аймақтық жоспарларын әзірлеу және іске асырылуын бақылау.
      3. Денсаулық сақтау мекемелерінің қызметін лицензиялау мен тіркеу, қадағалау және бағалау.
      4. Басқару кадрларын даярлау және қайта даярлау.
      Халықаралық ықпалдастық.

  Қол жеткізу жолдары:

      1. Азаматтардың денсаулығын қорғау саласында ұйымдастыруды, басқаруды және стратегиялық жоспарлауды жүзеге асыратын Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау комитетінің функциясын күшейтуді қамтамасыз ететін денсаулық сақтауды басқару жүйесін және оның басқару органдарына тігінен: облыс (қала)-аудан-бастапқы буынға әдістемелік ықпалын қайта ұйымдастыру. 
      2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанынан құрамына мүдделі министрліктер мен ведомостволардың басшыларын енгізе отырып Денсаулық сақтауды дамыту стратегиясын және "Халық денсаулығы" мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөнінде Үйлестіру кеңесін құру. 
      3. Халықтың қажеттіліктерін сәйкес алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету жүйесін жаңарту жолымен бастапқы буынды басқаруды қайта ұйымдастыруды жүзеге асыру. 
      4. Стационарлық мекемелер жүйесін оңтайландыруды жалғастыру. 
      5. Денсаулық сақтауды қаржыландырудың жаңа тәртібін әзірлеу және бекіту. 
      6. Медициналық білім мен медициналық қызметті лицензиялау жүйесін жетілдіру. 
      7. Емдеу-профилактикалық процестің сапасын басқарудың және денсаулық сақтау мекемелерін тіркеудің бірыңғай жүйесін құру.
      8. Денсаулық сақтау және халыққа медициналық қызмет көрсету мәселелері жөніндегі қоғамдық бірлестіктер институттарын дамыту (қауымдастықтар, одақтар, қорлар және т.б.).
      9. Қазіргі нормативтік базаларға (стандарттар, нормативтер және т.б.) өзгерістер мен толықтырулар енгізу.

  "Денсаулық сақтауды басқару жүйесін жетілдіру" іс-шараларының жоспары
(Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 2.17-тармағын іске асыруға)

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5
_________________|______________|______________|_________|_______________
1. БМДМ Денсаулық|Үкімет        |БМДМ Денсаулық|1998     |Денсаулық сақ.
|сақтау комитеті. |қаулысы       |сақтау комите.|жылдың IV|тау жүйесін
нің ұйымдық-әдіс.|              |ті            |тоқсаны  |басқарудың
темелік ролін кү.|              |              |         |тиімділігін
шейту            |              |              |         |арттыру, рефор.
                 |              |              |         |маларды тиімді
                 |              |              |         |енгізу мақса.
                 |              |              |         |тында басқару.
                 |              |              |         |дың бірыңғай
                 |              |              |         |жүйесін құру
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. Қазақстан Рес.|Бұл да сол    |БМДМ          |  -//-   |Үйлестіруді кү.
публикасының Үкі.|              |              |         |шейту, салаара.
меті жанынан ден.|              |              |         |лық ықпалдастық
саулық сақтауды  |              |              |         |және реформа.
дамыту стратегия.|              |              |         |лардың монито.
сын және "Халық  |              |              |         |рингі
денсаулығы" мем. |              |              |         |
лекеттік бағдар. |              |              |         |
ламасын іске асы.|              |              |         |
ру жөнінде үйлес.|              |              |         |
тіру кеңесін ұйым.              |              |         |
дастыру          |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
3. Денсаулық сақ.|Бұл да сол    |БМДМ Денсаулық|1999     |Медициналық
тауды қаржылан.  |              |сақтау комите.|жылдың   |қызметті қаржы.
дырудың жаңа тәр.|              |ті            |I тоқсаны|ландыруды рет.
тібін әзірлеу жә.|              |              |         |теу және ынта.
не бекіту        |              |              |         |ландыру жүйесін
                 |              |              |         |жасау
_________________|______________|______________|_________|_______________
4. Медицина білі.|Үкімет        |БМДМ Денсаулық|1999     |Кадрлар даяр.
мін және медицина|қаулысы       |сақтау комите.|жылдың   |лаудың әлемдік
ғылымын жетілдіру|              |ті            |I тоқсаны|стандарттарына
жөнінде жаңа нор.|              |              |         |жақындату
мативтік база    |              |              |         |
әзірлеу          |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
5. "Халық денсау.|Бұйрық        |СЖРА, БМДМ,   |1998     |Денсаулық сақ.
лығы" мемлекеттік|              |ЭИСМ          |жылдың IV|тауды реформа.
бағдарламасын іс.|              |              |тоқсаны  |лаудың барысын
ке асырудың мони.|              |              |         |талдау
торингі үшін са. |              |              |         |
рапшылардың тұ.  |              |              |         |
рақты тобын құру |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________

  5-БӨЛІМ. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ
(Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 1.5, 2.18-тармақтарын іске асыруға)

      Мәселенің жай-күйі

     Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау жүйесі көптеген жылдар бойы бірқатар қиындықтарды тұтастай өткерді:
      1. Республика заңдарында айқындалған тегiн медициналық көмектің кепілдiк берілген көлемiне деген халықтың қажеттілiгін жаппайтын жеткiлiксiз қаржыландыру. <*>
      2. Мекемелердің тиімділігінің төмендігі, ішкі бәсекенің және тиісті материалдық ынталандырудың жоқтығы. 
      3. Заңдық базаның болуына қарамастан, пациенттердің нақты таңдау жасау және еркін рынок факторлары мүмкіндіктерінің болмауы. 
      4. Негізгі назар амбулаториялық жағдайлардағы алдын алуға және алғашқы медициналық-санитарлық көмек саласына емес, емдеудің стационарлық әдістеріне аударылған. 
      5. Тәртібі белгіленбеген медициналық қызметтерге ақы төлеудің кең тарауы. 
      6. ММС қоры бюджетінің жариялы жүргізілмеуі. 
      7. Денсаулық сақтау қызметтерінің қол жетерлік деңгейінің төмендеуі. 
      Медицина мекемелерін қаржыландырудың жетіспеуінен, бәсекенің және материалдық ынталандырудың болмауынан денсаулық сақтау жүйесі тиімсіз жұмыс істеуде. Емдеу мекемелеріне бөлінетін қаражат көлемі сметалық қаржыландыру бойынша қалдық қорлардың негізінде айқындалып келді. Көтермелеу шараларының болмауы емдеу-профилактикалық мекемелерін жұмыс көлемін арттырып, шығынды азайтуға ынталандырмайды. 
      Қазақстанның бірқатар аймақтарында медициналық қызметтерді қаржыландырудың оң тәжірибесі орын алуда, атап айтқанда: 
      1. Алғашқы медициналық-санитарлық көмек деңгейінде - қаржыландырудың жан басына шаққандағы принципі. 
      2. Аурухана көмегі деңгейінде - медициналық қызметтердің сапасы мен көлемі ескеріле отырып емделген аурулар санына төленген ақы. 
      Мақсаты: қаржылай және ресурстық қамтамасыз етудің тұрақты жүйесін қалыптастыру, денсаулық сақтауда экономикалық қатынастарды жетілдіру.
      8. Медициналық қызметтердi ұсыну бойынша шығындарды өтеу саласында бiрыңғай тарифтiк саясаттың болмауы. <*> 
       Ескерту. 5-бөлім өзгерді - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.
 

           Негізгі басымдықтары:

      1. ЖПД/ОД деңгейінде қор ұстау үлгісін енгізу. 
      2. Денсаулық сақтауды қаржыландырудың қосымша көздерін тарту.
      3. Халыққа көрсетiлетiн медициналық көмектiң қол жетiмдiлiгi мен сапасын арттыруды қамтамасыз ететiн денсаулық сақтауды қаржыландыру жүйесiн құру. <*>
      4. Үш жыл iшiнде тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берiлген көлемiн қаржылық қамтамасыз етуге кезең-кезеңiмен қол жеткiзу. <*>
       Ескерту. 3,4-тармақтармен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

  Шешу жолдары:

        1. Саланың орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, денсаулық сақтауды қаржыландырудың бірыңғай көп укладты жүйесін әзірлеу және енгізу.
      2. Ақшалай қаражат көлемін көрсетілетін медициналық қызметтердің көлеміне сәйкес келтірудің тетігін әзірлеу.
      3. Денсаулық сақтау жүйесіне қосымша қаражат, сондай-ақ емдеу-профилактикалық мекемелер желісін ішкі қайта бөлу және оңтайландыру нәтижесінде босайтын қаражатты тарту тетігін әзірлеу.
      4. Ерікті медициналық сақтандыру жүйесін енгізу.
      5. Медицина ұйымдарында ақпараттық қамтамасыз ету мен есепке алуды жетілдipу. <*> 
       Ескерту. 5-тармақпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

  "Денсаулық сақтау жүйесін қаржыландыру" іс-шараларының жоспары
(Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы
N 3956 Жарлығының 1.5, 2.18-тармақтарын іске асыруға)

_________________________________________________________________________
     Іс-шара     |Аяқталу нысаны|  Жауаптылар  | Мерзімі |Күтіліп отырған
                 |              |              |         |    нәтижесі
_________________|______________|______________|_________|_______________
        1        |       2      |       3      |    4    |       5
_________________|______________|______________|_________|_______________
1. Денсаулық сақ.|Үкімет қаулы. |БМДМ Денсаулық|1998     |Саланың ақшалай
тауды қаржыланды.|сы, "Азамат.  |сақтау комите.|жылдың IV|қаражатын оң.
ру жүйесін жетіл.|тарды медици. |ті, Қаржымині |тоқсаны  |тайландыруды,
діру             |налық сақтан. |              |         |қаржы ағындары.
                 |дыру туралы"  |              |         |ның жариялылы.
                 |"Қазақстан    |              |         |ғын және қаржы
                 |Республикасы  |              |         |тұрақтылығын
                 |Президентінің |              |         |қамтамасыз ету
                 |Заң Күші бар  |              |         |
                 |Жарлығына өз. |              |         |
                 |герістер мен  |              |         |
                 |толықтырулар  |              |         |
                 |енгізу туралы"|              |         |
                 |Қазақстан Рес.|              |         |
                 |публикасы За. |              |         |
                 |ңының жобасы  |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
2. Сақтандырудың |Үкімет қаулы. |Бұл да        |1999     |Медициналық
жеке меншік ны.  |сы, заң акті. |              |жылдың   |қызметтер рыно.
сандарын және же.|леріне өзге.  |              |I тоқсаны|гын құру. Меди.
ке меншік емдеу  |рістер, толық.|              |         |циналық қызмет.
мекемелерін дамы.|тырулар енгізу|              |         |тер жасаушы жә.
ту үшін заң база.|              |              |         |не төлеушілер
сын жасау        |              |              |         |рыногын құру
_________________|______________|______________|_________|_______________
3. Денсаулық сақ.|Үкімет        |Экология және |2000     |Зардап шеккен
тау жүйесіне қор.|қаулысы       |табиғи ресурс.|жылдың   |халықтың ауруы.
шаған ортаны лас.|              |тармині, БМДМ |I тоқсаны|ның алдын алу
тау нәтижесінде  |              |денсаулық сақ.|         |және оңалту
шаруашылық жүргі.|              |тау комитеті, |         |
зуші субъектілер.|              |Қаржымині     |         |
дің халықтың ден.|              |              |         |
саулығына келтір.|              |              |         |
ген зияны үшін   |              |              |         |
төлемдер үлесін  |              |              |         |
аударуын енгізу  |              |              |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
4. Ерікті медици.|Бұл да        |БМДМ Денсаулық|1999     |
налық сақтандыру |              |сақтау комите.|жылдың II|
жүйесін енгізу   |              |ті, Еңбекәлеу.|тоқсаны  |
                 |              |метмині       |         |
_________________|______________|______________|_________|_______________
5. Азаматтардың  |Қазақстан     |БМДМ Денсаулық|1998     |Халықтың
жекелеген санат. |азаматтарының |сақтау комите.|жылдың IV|денсаулығына
тарының көрсетіл.|денсаулығын   |ті            |тоқсаны  |жауапкершілігін
ген медициналық  |қорғау туралы |              |         |арттыру
қызметтерге тең  |Заңға өзгеріс.|              |         |
ақы төлеуін енгі.|тер мен толық.|              |         |
зу               |тырулар енгізу|              |         |      _________________|______________|______________|_________|_______________

       6-бөлiм. Қажеттi ресурстар және қаржыландыру көздерi <*>

      Ескерту. 6-бөліммен толықтырылды - Қазақстан Республикасының Президентінің 2003.01.15. N 1016  жарлығымен.

        Бағдарламаны қаржыландыру республикалық бюджеттiң қаражаты және Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздер есебiнен жүзеге асырылады.
      Бағдарламаны iске асыру республикалық бюджеттің қаражатынан 2003 жылы - 15273312 мың теңге, 2004 жылы - 20887139 мың теңге, 2005 жылы - 20887139 мың теңге қаржыландыруды (кесте) қажет етедi.
      Бағдарламаны 2004-2005 жылдары iске асыру үшiн қажеттi бюджет қаражатының көлемi тиiстi қаржы жылына арналған республикалық бюджеттi қалыптастыру кезiнде нақтыланатын болады.
                                                        мың теңге
___________________________________________________________________
N|  Iс-шаралардың атауы         | 2003 жыл | 2004 жыл | 2005 жыл
___________________________________________________________________
1. Халықты иммундық егуді,         638196    638196     638196
   соның iшiнде дифтерияға,
   тырысқаққа, құтыру, іш
   сүзегi мен кене
   энцефалитiне және В
   гепатитiне қарсы
   вакциналармен қамтамасыз
   ету
2. Мемлекеттiк емдеу-алдын         1404122   1382101    1382101
   алу ұйымдарын қазiргi
   заманғы медициналық
   жабдықпен және
   санитарлық автокөлiкпен
   қамтамасыз ету
3. Дәрiлiк препараттар мен         3795056   3795056    3795056
   шығындалатын материалдарды,
   соның iшiнде:
   диабетпен-                      1167691   1167691    1167691
   туберкулезбен-                  1293673   1293673    1293673
   бүйрек патологиясымен-          400206    400206     400206
   онкологиялық аурулармен         800000    800000     800000
   ауыратын науқастарға және
   лейкемиядан зардап шегушi
   балалар                         133486    133486     133486
   үшiн сатып алуды
   қамтамасыз eту
4. Халыққа медициналық             71786     71786      71786
   қызмет көрсетудi басқаруды
   жетілдіру
5. Тегiн медициналық               10000000  15000000   15000000
   көмектiң кепiлдiк берілген
   көлемiн қаржыландырудың
   қажеттi деңгейiн қамтамасыз
   ету, соның iшiнде 1,
   3-тармақтарда ескерілгенi       635848                    
___________________________________________________________________

  ҚОРЫТЫНДЫ

        "Халық денсаулығы" мемлекеттік бағдарламасы Қазақстан Республикасының Конституциясында және басқа да заң актілерінде, "Қазақстан-2030". Барлық қазақстандықтардың гүлденуі, қауіпсіздігі мен әл-қуатының жақсаруы" даму Стратегиясында бекітілген, азаматтардың құқықтарын іске асыруды қамтамасыз ету үшін жасалған және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының "XXI ғасырда баршаға денсаулық" стратегиясына сәйкес келеді. 
      Ресми статистиканың мәліметтері бойынша Қазақстан халқының медициналық-демографиялық ахуалы мен денсаулығының жай-күйін талдау (туылуы, жалпы өлім-жітім мен аурулардың әр түрлі тобынан болған өлім-жітімнің көрсеткіштері, алдағы өмірдің орташа ұзақтығы, аурудың құрылымы және т.б.) мұның дамыған елдердің көпшілігіне қарағанда нашар екенін және шаралар қолданбаған жағдайда оның қоғамға едәуір әлеуметтік-экономикалық зиян келтіріп, одан әрі нашарлай түсуі мүмкін екенін көрсетіп отыр. 
      Осы Бағдарлама денсаулық сақтау жүйесінің алдына қойылған міндеттерді орындау үшін жағдайлар жасауға бағытталған. Бұл жағдайлар нақты міндеттермен көрсетілген, олардың шешілуін бағдарламаны іске асырудың әрбір кезеңінде бақылап отыруға болады. 
      Халықтың қатысуымен, салааралық ықпалдастық пен барлық деңгейдегі басқару органдарын үйлестірудің негізінде Бағдарламаның Қазақстан Республикасы Үкіметінің басты міндеттерінің бірі ретінде орындалуы республика халқының денсаулығы жай-күйінің келеңсіз құбылыстарын тоқтатуға, сондай-ақ таяудағы жылдары тектік қорды сақтау, демографиялық ахуалды өзгерту, Қазақстан халқының рухани және жекелей түлеуі үшін негізгі алғышарттарды жақсартуға мүмкіндік беретін болады. 
      Бағдарламаның іске асырылуы Бағдарламада қойылған міндеттерді шешудің оңтайлы жолдарын іздестіру жөнінде, денсаулық көрсеткіштеріне және олардың болжамына ықпал ететін факторлармен өзара байланысында халық денсаулығының жай-күйін бағалау жөніндегі ғылыми-зерттеу сипатында тұрақты мониторинг пен жұмыстар жүргізуді қажет етеді. 
      Бағдарламаның негізгі бөлімдері бойынша іске асырудың тетіктерін жасау мәселелері жөнінде осы Бағдарламаны мемлекеттік, аймақтық және жергілікті деңгейлерде жүзеге асыруда мүдделі министрліктер мен ведомостволардың ісшараларының нақты жоспарлары әзірленетін болады. 
      Стационарлықтан амбулаториялық принциптерге, АЛМСЖ-ді дамытуға, иммунопрофилактиканы күшейтуге, қоршаған ортаны сауықтыруға, медициналық қызмет көрсету технологияларын жаңартуға көшу жөніндегі іс-шаралардың орындалуы, кадрларды басқару және даярлаудағы өзгерістер, денсаулық сақтауды ресурстық қамтамасыз етудің жақсартылуы, Бағдарламаға кірген, материалдық-техникалық базаны нығайту және салауатты өмір салтын кеңінен енгізу денсаулық көрсеткіштерінде оң ілгерілеуге қол жеткізуге шын мәнісінде мүмкіндік береді, нәтижесінде Қазақстан халқының рухани және тән саулығы жақсарады. Адамдардың өмірі мен денсаулығы қоғамның ең басты құндылықтары болған және бола береді. Бұл Бағдарламаны іске асыруға жұмсалған қаржы және басқа ресурстар келешекте едәуір экономикалық тиімділік беретін болады.