Об утверждении Инструкции о порядке организации и проведении государственной научно-технической экспертизы объектов государственного заказа

Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 18 февраля 2000 года N 141. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 24.03.2000 г. N 1098. Утратил силу - приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 16 марта 2004 года N 209 (V042778)

В целях реализации Закона Республики Казахстан Z970163_ "О государственных закупках" от 16 июля 1997 года N 163, постановления Кабинета Министров Республики Казахстан от 14 сентября 1993 г. N 876 P930876_ "Об организации и проведении экспертизы в научно-технической деятельности", постановлений Правительства Республики Казахстан от 25 декабря 1998 года N 1335 P981335_ "Вопросы учреждений-администраторов программ, финансируемых из государственного бюджета", от 23 февраля 1999 года N 145 P990145_ "О некоторых вопросах формирования и реализации программ прикладных научных исследований, выполняемых за счет средств республиканского бюджета", от 19 ноября 1999 года N 1754 P991754_ "Вопросы Министерства образования и науки Республики Казахстан", приказываю:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию "О порядке организации и проведении государственной научно-технической экспертизы объектов государственного заказа" (далее - Инструкция).
2. Департаменту науки (Абсаметов М.К.) в установленном законодательством порядке направить Инструкцию на государственную регистрацию.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-Министра образования и науки Республики Казахстан Ергожина Е.Е.

Министр
Утверждена
приказом Министра
образования и науки
Республики Казахстан
от 18 февраля 2000 года N 141

Инструкция
о порядке организации и проведения государственной
научно-технической экспертизы объектов государственного заказа

1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция устанавливает порядок проведения экспертизы и подготовки заключений государственной научно-технической экспертизы по объектам государственного заказа Министерства образования и науки Республики Казахстан и администраторов программ прикладных научных исследований (министерств и агентств Республики Казахстан), а также по поручениям Президента Республики Казахстан, Парламента и Правительства Республики Казахстан.
2. Государственная научно-техническая экспертиза (далее - ГНТЭ) - это система оценочных действий и выводов, проводимых по заявке органов государственной власти и управления для получения независимой аналитической оценки объекта экспертизы с целью повышения уровня обоснованности принимаемых решений по вопросам размещения государственного заказа в научной и научно-технической сфере и по важнейшим вопросам научно-технического прогресса Республики Казахстан.
3. По объектам научно-технической деятельности, осуществляемым на основе государственного заказа, ГНТЭ является обязательной и предшествует принятию решения о финансировании (реализации) объектов государственного заказа и проводится за счет средств республиканского бюджета, выделяемых на науку, в пределах ассигнований на соответствующие научно-технические программы.
4. Нормативной правовой основой настоящей Инструкции являются:
1) 3акон Республики Казахстан Z970163_ "О государственных закупках" от 16 июля 1997 г. N 163 (с изменениями и дополнениями, внесенными в соответствии с Законом Республики Казахстан от 9 декабря 1998 года N 306);
2) постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 14 сентября 1993 г. N 876 P930876_ "Об организации и проведении экспертизы в научно-технической деятельности";
3) постановление Правительства Республики Казахстан от 25 декабря 1998 г. N 1335 P981335_ "Вопросы учреждений-администраторов программ, финансируемых из государственного бюджета";
4) постановление Правительства Республики Казахстан от 23 февраля 1999 г. N 145 P990145_ "О некоторых вопросах формирования и реализации программ прикладных научных исследований, выполняемых за счет средств республиканского бюджета";
5) постановление Правительства Республики Казахстан от 19 ноября 1999 г. N 1754 P991754_ "Вопросы Министерства образования и науки Республики Казахстан".
5. Основные задачи ГНТЭ объектов государственного заказа:
1) оценка возможности реализации программ и проектов, исходя из состояния и динамики развития научно-технического потенциала республики;
2) объективное и комплексное исследование объектов экспертизы по содержательному, организационному, материальному, информационному обеспечению проведения профессиональных исследований;
3) проверка соответствия объектов экспертизы требованиям и нормам действующего законодательства, условиям конкурсов, проводимых по утвержденным приоритетам научно-технического и социально-экономического развития Республики Казахстан, и современному уровню научных, технических и технологических знаний, принципам государственной научно-технической политики, требованиям национальной безопасности, экономической целесообразности;
4) оценка значимости целей планируемых исследований, возможностей их достижения посредством планируемых мероприятий, необходимости и достаточности предполагаемых затрат труда, финансовых средств, материальных ресурсов;
5) анализ эффективности использования имеющегося научно-технического потенциала и результативности научно-исследовательских работ, опытно-конструкторских и технологических разработок;
6) оценка значимости получаемых результатов (на стадиях выполнения, завершения и внедрения в производство), эффективности использования вложенных средств и выработка рекомендаций о продолжении, изменении или прекращении финансирования;
7) оценка научно-технических, социально-экономических и экологических последствий реализации программ, проектов, предложений;
8) привлечение научной общественности к решению вопросов организации научных исследований и повышения эффективности экспертной работы.
6. Основными принципами ГНТЭ объектов государственного заказа являются:
1) независимость и объективность, которые предполагают реализацию специальных механизмов, минимизирующих внешние влияния, способные исказить результаты экспертизы;
2) компетентность и высокий профессиональный уровень лиц и организаций, проводящих экспертизу;
3) ориентация на мировой уровень развития науки и техники, нормы и правила технологической и экологической безопасности, требования стандартов и международных соглашений;
4) системность организации экспертной работы и ее нормативного и научно-методического обеспечения;
5) полнота и достоверность используемой и вырабатываемой информации;
6) ответственность за достоверность, полноту и обоснованность рекомендаций экспертизы;
7) комплексность, заключающаяся в оценке научно-технических, экономических, экологических и социальных последствий реализации объекта экспертизы;
8) общественная открытость и защита прав участников экспертизы.
7. Субъектами ГНТЭ являются:
соискатель - субъект, выдвигающий предложения по объекту экспертизы и претендующий на получение финансирования на основе государственного заказа или разрешения на реализацию объекта - физическое или юридическое лицо;
заказчик - субъект, принимающий решение по объекту экспертизы и дающий заказ на проведение ГНТЭ - администраторы программ фундаментальных и прикладных научных исследований (министерства и агентства Республики Казахстан), Администрация Президента Республики Казахстан, комитеты и комиссии Парламента Республики Казахстан, Канцелярия Премьер-Министра Республики Казахстан;
организатор - субъект, осуществляющий организационное обеспечение реализации заказа на ГНТЭ (соответствующее структурное подразделение Министерства образования и науки Республики Казахстан);
исполнитель - субъект, анализирующий предложения соискателя и дающий экспертное заключение - независимые эксперты (высококвалифицированные ученые, специалисты, в том числе зарубежные), экспертные группы, комиссии, советы, организации, предприятия, иностранные компании соответствующей специализации.
Заказчик, организатор и исполнитель являются непосредственными участниками процедуры ГНТЭ.

2. Общий порядок проведения ГНТЭ объектов государственного
заказа

8. Заказчик:
1) принимает решение о проведении ГНТЭ по материалам, представленными конкурсными комиссиями по размещению государственного заказа;
2) направляет организатору заявку (договор) и следующие материалы:
сопроводительное письмо с информацией по объектам экспертизы;
объявление о конкурсе и перечень приоритетных направлений конкурса;
условия конкурса, требования к оформлению конкурсных проектов и критерии их оценки;
протокол конкурсной комиссии о направлении конкурсных проектов на ГНТЭ, составленный в соответствии с Инструкцией V990756_ "О порядке конкурсного отбора научно-исследовательских и инновационных проектов по республиканским целевым и прикладным научно-техническим программам", утвержденной приказом Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 5 апреля 1999 г. N 158 (N государственной регистрации 756 от 12 мая 1999 года);
перечень объектов, направленных для проведения ГНТЭ (с указанием объема информации по каждому объекту), а также сами материалы (в 2 экземплярах).
Заявка (договор) должна определять: предмет и объекты экспертизы; условия проведения экспертизы; права и обязанности сторон; сроки проведения экспертизы; срок, в течение которого заключения экспертизы сохраняют силу; порядок взаимных финансовых расчетов; условия, влияющие на изменение или прекращение договорных отношений; ответственность за невыполнение или ненадлежащее выполнение условий договора; ответственность за достоверность заключений, срок действия такой ответственности; другие существенные условия, вытекающие из специфики объекта экспертизы.
9. Заказчик имеет право:
представлять на ГНТЭ альтернативные проекты;
отклонять экспертное заключение или отправлять на доработку в случае невыполнения требований заказа на ГНТЭ;
обращаться в соответствующие (пункт 19) апелляционные инстанции при несогласии с итоговым заключением экспертизы по мотивам его качества или объективности.
10. Заказчик обязан:
своевременно удовлетворять потребности организатора в информационном, финансовом, материально-техническом, административно-правовом обеспечении его деятельности;
принять от организатора экспертные заключения в соответствии с требованиями заказа и использовать их при принятии решений по объекту экспертизы.
11. Организатор:
получает всю необходимую информацию для организации и проведения экспертизы, а также финансовое, материально-техническое и административно-правовое обеспечение своей работы;
производит предварительный анализ поступивших материалов и, в случае наличия в представленных материалах отклонений от требований условий конкурса, направляет заказчику результаты предварительного анализа и предложения по проведению ГНТЭ (проведение предварительного анализа конкурсных материалов является обязательным для исключения двойного бюджетного финансирования объектов экспертизы из различных источников);
согласовывает с заказчиком требования к экспертизе и условия ее выполнения (порядок финансирования, сроки и др.);
определяет персональный состав исполнителей экспертизы, привлекает в качестве экспертов ведущих ученых и высококвалифицированных специалистов, в качестве коллективных экспертов - экспертные группы, комиссии, советы, а также организации, предприятия, иностранные компании соответствующей квалификации и организует их работу;
устанавливает порядок представления результатов работы индивидуальных и коллективных экспертов;
анализирует поступившие от исполнителей экспертные заключения, вырабатывает на их основе итоговое заключение ГНТЭ и передает его заказчику.
12. Организатор имеет право:
в случае невыполнения экспертами требований к проведению экспертизы отклонять или отправлять на доработку экспертные заключения;
обращаться в соответствующие (пункт 19) апелляционные инстанции при несогласии с принятыми заказчиком решениями по результатам экспертизы.
13. Организатор обязан:
обеспечить своевременное выполнение заказа на ГНТЭ в соответствии с требованиями, согласованными с заказчиком;
обеспечивать исполнителя необходимыми видами ресурсов и условиями деятельности;
принимать участие в формировании банка данных об экспертах, степени и формах их привлечения к экспертной деятельности, рейтинге по количеству и качеству исполнения заказов, других сведениях, не нарушающих права личности по законодательству Республики Казахстан;
сохранять конфиденциальность сведений о персональном составе экспертов по конкретному объекту, а также информации, содержащей государственную или коммерческую тайну; обеспечивать сохранение прав на интеллектуальную собственность;
обеспечивать гласность своих организационных мероприятий и их результатов, противодействовать оказанию давления на экспертов.
14. Исполнитель:
независимые эксперты непосредственно участвуют в работе, изучают и оценивают представленные им объекты в соответствии c требованиями задания и сроком проведения экспертизы, готовят экспертные заключения и передают организатору;
объединенные в специализированные временные коллективы (экспертные советы, группы, комиссии, созданные по распоряжению организатора, в соответствии с поставленной экспертной задачей) осуществляют коллективную оценку конкретного объекта экспертизы, формируют коллективное экспертное заключение и передают его организатору.
15. Исполнитель имеет право:
получать всю необходимую информацию для проведения экспертизы, в том числе и по вопросам, возникающим в ходе проведения экспертной работы;
выражать особое мнение при несогласии с итоговым заключением экспертизы или принятыми решениями и обращаться в соответствующие (пункт
19) апелляционные инстанции.
16. Исполнитель обязан:
выполнять все взятые на себя договорные обязательства перед организатором в соответствии с требованиями заказа;
объективно оценивать характеристики объекта экспертизы;
не нарушать конфиденциальность данных, представленных на экспертизу.
17. Конфиденциальность сведений, представленных соискателем заказчику и поступивших на экспертизу, обеспечивается:
предварительной патентной защитой охраноспособных разработок, осуществляемой соискателем;
обязанностью всех непосредственных участников процедуры ГНТЭ не нарушать конфиденциальность экспортируемой информации.
По требованию соискателя для дополнительной защиты его прав на интеллектуальную собственность оформляется письменный договор о конфиденциальности и неразглашении информации между ним и заказчиком, предусматривающий неразглашение и неиспользование получающей стороной (заказчиком) оговоренной в договоре информации в иных целях, кроме проведения экспертизы. Заказчик в этом случае обязан заключить соответствующий договор с организатором, а тот, в свою очередь, с исполнителями. Договоры должны предусматривать также закрытость информации о конкретном составе исполнителей от соискателя. Несанкционированное соискателем разглашение, использование или передача оговоренной в договоре информации организациям или лицам, не участвующим в экспертизе, влечет судебную ответственность лиц, нарушивших условия договора, и дает право соискателю на возмещение причиненного ему ущерба, реализуемое в судебном порядке в соответствии с действующим законодательством.
18. При оценке объектов государственного заказа должны соблюдаться следующие минимальные требования:
1) каждый объект должен быть оценен минимум двумя независимыми экспертами и на основе критериев отбора, определенных в конкурсном объявлении и далее разработанном в информационном пакете для эксперта;
2) оценка и рекомендации объектов к финансированию должны быть основаны исключительно на информации, содержащейся в конкурсной заявке;
3) должна быть обеспечена конфиденциальность информации по объекту экспертизы и обязательство не использовать содержание экспортируемых материалов для других целей, а также сведений об экспертах и результатах их работы;
4) к оценке объекта не должны привлекаться эксперты, имеющие любой интерес в его успехе или отклонении;
5) эксперты, привлеченные к оценке объекта не должны контактировать или пытаться вступить в контакт с разработчиками объекта, проходящего экспертизу.
19. Апелляционными инстанциями ГНТЭ являются:
на решения организатора (итоговые заключения экспертизы) - Министерство образования и науки Республики Казахстан;
на решения заказчика по объекту экспертизы - соответствующий вышестоящий орган.

Глава 3. Заключительные положения

20. Результатом проведения ГНТЭ является итоговое заключение, которое считается для ее заказчика обязательным документом, принимаемым к рассмотрению и учитываемым при выработке решений, для обоснования которых данная экспертиза проводилась.
21. Итоговое заключение ГНТЭ утверждается вице-Министром образования и науки Республики Казахстан (директором Департамента науки). В итоговом заключении ГНТЭ помимо экспертных оценок по конкретным параметрам должны содержаться выводы следующего содержания:
1) объект рекомендуется к финансированию;
2) объект не рекомендуется к финансированию;
3) объект рекомендуется к финансированию, с учетом приведенных замечаний (в этом случае авторы объекта должны представить заказчику материалы, в которых замечания ГНТЭ учтены, либо привести обоснованную аргументацию по их снятию).
22. Заказчик использует заключение ГНТЭ при принятии решения по объекту государственного заказа.
23. Организационно-правовые и финансовые взаимоотношения участников ГНТЭ оформляются и регулируются в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.
24. Настоящая Инструкция вступает в силу с момента государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Мемлекеттiк тапсырыс объектiлерiне мемлекеттiк ғылыми-техникалық сараптау ұйымдастыру және өткiзудiң тәртiбi жөнiндегi Нұсқаулықты бекiту туралы

Бұйрық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі 2000 жылғы 18 ақпан N 141. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде басқармасында 2000 жылғы 24 наурызда тіркелді. Тіркеу N 1098. Күші жойылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 2004 жылғы 16 наурыздағы N 209 (V042778) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының "Мемлекеттiк сатып алу туралы" Z970163_ 1997 жылғы 16 шiлдедегi N 163 Заңын, Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1993 жылғы 14 қыркүйектегi N 876 P930876_ "Ғылыми-техникалық қызметте сараптауды ұйымдастыру және өткiзу туралы" қаулысын, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 25 желтоқсандағы N 1335 P981335_ "Мемлекеттiк бюджеттен қаржыландырылатын бағдарламалардың әкiмшi-мекемелерiнiң мәселелерi", 1999 жылғы 23 ақпандағы N 145 P990145_ "Республикалық бюджет қаражаты есебiнен орындалатын қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларын қалыптастыру және жүзеге асырудың кейбiр мәселелерi туралы", 1999 жылғы 19 қарашадағы N 1754 P991754_ "Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң мәселелерi" қаулыларын жүзеге асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса берiлiп отырған "Мемлекеттiк тапсырыс объектiлерiне мемлекеттiк ғылыми-техникалық сараптау ұйымдастыру және өткiзудiң тәртiбi туралы" Нұсқаулық бекiтiлсiн (әрi қарай Нұсқаулық).
2. Ғылым департаментi (М.Қ.Әбсәметов) заңдарда белгiленген тәртiппен Нұсқаулықты мемлекеттiк тiркеуге жiберсiн.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым вице-Министрi Е.Е.Ергожинге жүктелсін.

Министр

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2000 жылғы 18 ақпандағы
N 141 бұйрығымен
бекітілген

Мемлекеттiк тапсырыс объектiлерiне мемлекеттiк
ғылыми-техникалық сараптау ұйымдастыру және жүргiзу
тәртiбi туралы
НҰСҚАУЛЫҚ

1. Жалпы ережелер

1. Осы Нұсқаулық Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгi мен қолданбалы ғылыми-зерттеу бағдарламаларының әкiмшiлерi (Қазақстан Республикасының министрлiктерi мен агенттiктерi), сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентiнiң, Парламенттiң және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң мемлекеттiк тапсырыс объектiлерi (нысандары) бойынша мемлекеттiк ғылыми-техникалық сараптау өткiзудiң және қорытынды әзiрлеудiң тәртiбiн белгiлейдi.
2. Мемлекеттiк ғылыми-техникалық сараптау (бұдан әрi - МҒТС) - бұл Қазақстан Республикасының ғылыми мен ғылыми-техникалық салада мемлекеттiк тапсырысты орналастыру мәселелерi жөнiнде және ғылыми-техникалық өрлеудiң маңызды мәселелерi бойынша қабылданатын шешімдердiң негiздiлiк деңгейiн көтеру мақсатында сараптау объектiсiнің тәуелсiз талдау үшiн мемлекеттiк билiк пен басқару органдарының тапсырысы арқылы жүргiзiлетiн бағалау әрекеттерi мен қорытындылар жүйесi.
3. Мемлекеттiк тапсырыс негiзiнде iске асырылатын ғылыми-техникалық қызмет объектiлерi МFТС мiндеттi болып табылады және мемлекеттiк тапсырыс объектiлерiн қаржыландыру (iске асыру) туралы алдын ала шешім қабылдап, тиiстi ғылыми-техникалық бағдарламаларды қаржыландыру шегiнде ғылымға бөлiнетiн республикалық бюджет қаржылары есебiнен жүргiзiледi.
4. Осы Нұсқаулықтың құқықтық негiзі мыналар болып табылады:
1) Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 16 маусымдағы N 163 "Мемлекеттiк сатып алулар жөнiнде" Заңы Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 9 желтоқсандағы N 306 Заңына сәйкес енгiзiлген өзгерiстер мен толықтырулармен бiрге:
2) Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1993 жылғы 14 қыркүйектегi N 876 "Ғылыми-техникалық қызметте сараптауды ұйымдастыру және өткiзу туралы" қаулысы;
3) Қазақстан Республикасы Үкiметінің 1998 жылғы 25 желтоқсандағы N 1335 "Мемлекеттiк бюджеттен қаржыландырылатын бағдарламалардың әкімші-мекемелерiнiң мәселелерi" қаулысы;
4) Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 1999 жылғы 23 ақпандағы N 145 "Республикалық бюджет қаржысы есебiнен орындалатын қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларын қалыптастырудың және iске асырудың кейбiр мәселелерi туралы" қаулысы;
5) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1999 жылғы 19 қарашадағы N 1754 "Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң мәселелерi" қаулысы;
5. Мемлекеттiк тапсырыс объектiлерiн МҒТС негiзгi мiндеттерi:
1) республиканың ғылыми-техникалық әлеуетiнiң жағдайы мен даму нәтижесiнен бағдарламалар мен жобаларды жүзеге асыру мүмкiндiктерiн бағалау:
2) кәсiби зерттеулер жүргiзуде мазмұндық, ұйымдық, материалдық, ақпараттық қамтамасыз ету бойынша сараптау объектiлерiн нақты және кешендi зерттеу;
3) Сараптау объектiлерiн қазiргi заңның талаптары мен нормаларына, Қазақстан Республикасы бекiткен ғылыми-техникалық басымдықтары мен әлеуметтiк-экономикалық даму бойынша жүргiзiлген конкурс шарттарына және ғылыми, техникалық және технологиялық бiлiмнiң қазiргi деңгейiне мемлекеттiк ғылыми-техникалық саясаттың көзқарасына, ұлттық қауiпсiздiк, экономикалық мақсат талаптарына сәйкес тексеру;
4) зерттеудiң бағдарланатын мақсаттарының маңыздылығын олардың мүмкiндiктерiн жоспарлы шаралар арқылы жету, күтiлетiн еңбек шығындары, қаржы, материалдық ресурстардың қажеттiлiгi мен жеткiлiктiлiгiн бағалау:
5) қолда бар ғылыми-техникалық әлеуеттi пайдаланудың тиiмдiлiгiн талдау, ғылыми-зерттеу жұмыстарының, тәжiрибе-конструкторлық және технологиялық әзiрлемелердiң нәтижелiлiгiн бағалау;
6) алынатын нәтижелердiң маңыздылығын (орындалу, аяқталу және өндiрiске енгiзу кезеңдерiнде), жұмсалған қаражаттың тиiмдiлiгiн бағалау және қаржыландыруды ұзарту, өзгерту және тоқтатылуы жөнiнде ұсынымдар жасау;
7) бағдарламаларды, жобаларды және ұсынымдарды жүзеге асырудың ғылыми-техникалық, әлеуметтiк-экономикалық нәтижелерiн және экологиялық зардаптарын бағалау;
8) ғылыми жұртшылықты ғылыми-зерттеулер ұйымдастыру және сараптау жұмысының тиiмдiлiгiн арттыру мәселелерiн шешуге тарту.
6. Мемлекеттiк тапсырыс объектiлерін МҒТС негiзгi ұсынымдары мыналар болып табылады:
1) арнайы тетiктерiн жүзеге асыруды алдын ала болжайтын, сараптама нәтижесiн бұрмалауға бейiм сыртқы әсердi тым азайтатын тәуелсiздiк және нақтылық;
2)сараптау жүргiзетiн тұлғалар мен ұйымдардың бiліктiлiгi және жоғары кәсiби деңгейi;
3) ғылым мен техниканың дамуының әлемдiк деңгейiне, технологиялық және экологиялық қауiпсiздiктiң ережелерi мен нормаларына, халықаралық келiсiмдер мен стандарт талаптарына бағдарлануы;
4) сараптық жұмысты ұйымдастырудың және оны нормативтiк, ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз етудiң жүйелiлiгi;
5) қолданылатын және әзiрленетiн ақпараттың толықтығы мен шынайылығы;
6) сараптама ұсынымының анықтығы толықтығы және негiздiлiгiне жауапкершiлiк;
7) сараптама объектiсiн жүзеге асыруда ғылыми-техникалық, экономиялық, экологиялық және әлеуметтiк салдарын бағалауға кiретiн кешендiлiк;
8) сараптамаға қатысушылардың қоғамдық ашықтығы мен құқықтық қорғалуы.
7. МҒТС субъектiлерiне мыналар жатады:
iзденушi-сараптама объектiсi бойынша ұсыныс беретiн және мемлекеттiк тапсырыс негiзiнде қаржы алуға үмiткер немесе объектiнi iске асыруға рұқсат алатын субъект, жеке және заңды тұлға;
тапсырыс берушi - сараптама объектiсi бойынша шешiм қабылдайтын және МҒТС жүргiзуге тапсырыс беретiн субъект - iргелi және қолданбалы ғылыми-зерттеу бағдарламаларының әкiмшiлерi (Қазақстан Республикасының министрлiктерi мен агенттiктерi), Қазақстан Республикасы Президентiнiң Әкiмшiлiгi, Қазақстан Республикасы Парламентiнiң комитеттерi мен комиссиялары, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң Кеңсесi;
ұйымдастырушы - МҒТС тапсырысын ұйымдастыруды iсiн қамтамасыз ететiн субъект (Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң сәйкес құрылымдық бөлімдерi);
атқарушы-iзденушінің ұсыныстарын талдаушы және сараптама қорытындысын беретiн субъект - тәуелсiз сарапшы (жоғары бiлiктi ғалымдар, мамандар, оның ішiнде шетелден), сараптау топтары, комиссиялар, кеңестер, ұйымдар, кәсiпорындар, сәйкес мамандықтағы шетелдік компаниялар.
Тапсырыс берушi, ұйымдастырушы және атқарушы МҒТС процедурасының тiкелей қатысушылары болып табылады.

2. МҒТС объектiлеріне мемлекеттік тапсырыс
жүргізудің жалпы тәртiбi

8. Тапсырыс берушi:
1) мемлекеттiк тапсырысты орналастыру жөнiнде конкурстық комиссия ұсынған материалдар бойынша МFТС жүргiзу туралы шешiм қабылдайды;
2) тапсырысты (келiсiм) және мына материалдарды ұйымдастырушыға жiбередi:
сараптама объектiлерi бойынша ақпараты бар жолдама хат;
Конкурс туралы хабарлама және конкурстың басымдық бағыттарының тiзбесi;
конкурс шарттары, конкурстық жобаларды дайындаудың талаптары және оларды бағалау критерийi;
Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары бiлiм министрiнiң 1999 ж. 5 сәуiрдегi N 158 (мемлекеттiк тiркеу N 756, 1999 ж., 12 мамыр) бұйрығымен бекiтiлген "Республикалық мақсатты және қолданбалы ғылыми-техникалық бағдарламалар бойынша ғылыми-зерттеу және инновациялық жобаларды конкурстық iрiктеу тәртiбi туралы" Нұсқаулыққа сәйкес жасалған конкурстық жобаларды МFТС-ға жiберу туралы конкурстық комиссиясының хаттамасы;
МҒТС жүргiзу үшiн жiберiлген (әр объект бойынша ақпарат көлемi көрсетiлген) объектiлер тiзбесі, сондай-ақ материалдардың өздерi (2 дана);
Тапсырыс (келiсiм) сараптаудың мәнi мен объектiлерi; сараптама жүргiзу шарттары тараптардың құқылары мен мiндеттерi; сараптауды өткiзудiң мерзiмдерi; сараптау қорытындысының күшi сақталатын мерзiм; өзара қаржылық есеп айырысу тәртiбi; келiсiмдiк қатынастарды өзгертуге немесе тоқтатуға әсер ететiн шарттар; келiсiм шарттарын орындамау немесе белгiлi дәрежеде орындалмауға жауапкершiлiк; қорытындылардың дұрыстығына жауапкершiлiк, мұндай жауапкершiлiктiң әрекет ету мерзiмі; объектiнiң өзiндiк ерекшелiгiнен туындайтын сараптаудың басқа да мәндi шарттарын анықтауы қажет.
9. Тапсырыс берушiнiң құқығы мынадай:
МҒТС баламалы жобалар ұсыну;
МҒТС тапсырыстың талаптары орындалмаған жағдайда сараптама қорытындысын қарамау немесе қайта өңдеуге жiберу;
сараптама қорытындысында оның сапасы немесе дұрыстығына келiспегенде сәйкес шағым арыз инстанциясына (19-тармақ) өтiнiш жасау;
10. Тапсырыс берушiнiң мiндетi:
ұйымдастырушының ақпараттық, қаржылық, материалдық-техникалық, әкiмшi-құқылық iс әрекетiн қамтамасыз ету қажеттігiн дер кезiнде қанағаттандыру;
ұйымдастырушыдан тапсырыс талабына сай сараптама қорытындысын алуға және оларды сараптама объектiсi бойынша шешiм қабылдауға қолдану.
11. Ұйымдастырушы:
сараптаманы ұйымдастыру және өткізу үшiн қажет ақпаратты қабылдайды, сондай-ақ қаржылық, материалдық-техникалық және өз жұмысын әкiмшi-құқылық қамтамасыз етедi;
келіп түскен материалдарға алдын ала талдау жасайды, егер материалдарда конкурс шарттарының талаптарынан ауытқулар болса, онда тапсырыс берушiге алдын ала талдау қорытындыларымен МҒТС өткiзу жөнiнде ұсыныстар жiбередi (конкурс материалдарына алдын ала талдау жасау дегенiмiз әртүрлi көздерден сараптау объектiлерiн екі рет бюджеттен қаржыландыруды болдырмау үшiн мiндеттi болып саналады);
тапсырыс берушiмен сараптау талаптары мен оны орындау шарттарымен келiседi (қаржыландыру тәртібi, мерзiмi және т.б.);
сараптама жасайтындардың жеке құрамын анықтайды, сарапшы ретiнде жетекшi ғалымдар мен жоғары бiлiктi мамандар шақырылады, ұжымдық сарапшылар ретiнде-сараптау топтарын, комиссиялар, кеңестер, сондай-ақ сәйкес бiлiктiлiгi бар ұйымдар, кәсiпорындар, шетел компанияларды тартады және олардың жұмысын ұйымдастырады;
жеке және ұжымдық сарапшылардың жұмысының қорытындысын ұсыну тәртiбiн белгiлейдi;
орындаушылардан түскен сараптық қорытындыларды талдайды, соның негiзiнде МҒТС қорытындысын жасайды және оларды тапсырыс берушiге жiбередi.
12. Ұйымдастырушының құқығы мынадай:
егер сарапшылар сараптама жүргiзу талаптарын орындамаса, сараптама қорытындысын қарамау немесе қайта өңдеуге жiберу;
сараптама қорытындысы бойынша тапсырыс берушiнiң шешiмдерiмен келiспеген жағдайда сәйкес шағым арыз инстанцияларына (19-тармақ) сүйену.
13. Ұйымдастырушы мынаған міндеттi:
МҒТС тапсырысын тапсырыс берушiнiң келiсiмiмен, талаптарға сәйкес уақытында орындауды қамтамасыз ету;
атқарушыны ресурстардың қажеттi түрлерiмен және қызмет жағдайымен қамтамасыз ету;
сарапшылар жөнiнде банк мәлiметтерiн, сараптау қызметiне тарту дәрежесi мен түрлерiн, тапсырыстар орындаудың саны мен сапасы бойынша рейтингке, Қазақстан Республикасының Заңы бойынша жеке құқығына қайшы келмейтiн басқа мәлiметтердi қалыптастыруға қатысу;
нақты объект бойынша сарапшылардың жеке құрамы жөнiнде, сондай-ақ мемлекет немесе сауда құпиясы бар мәлiметтердiң құпиялығын; санаткерлiк меншiк; құқығын сақтауды қамтамасыз ету;
өзiнiң ұйымдастыру шараларын және олардың қорытындысының жариялылығын қамтамасыз ету, сарапшыларға қысым көрсетуге қарсы болады.
14. Атқарушы:
тәуелсiз сарапшылар жұмысқа тiкелей қатысады, тапсырма талабына және сараптама жүргiзу мерзiмiне сәйкес оларға ұсынылған объектiлердi зерттейдi мен бағалайды, сараптама қорытындысын дайындайды және ұйымдастырушыға бередi;
арнаулы уақытша ұжымдарға бiрiккендер (қойылған сараптау мiндетiне сәйкес ұйымдастырушының жарлығы бойынша құрылған сараптау кеңестерi, топтар, комиссиялар) нақты объектi сараптамасының ұжымдық бағасын жасап, ұжымдық сараптау қорытындысын қалыптастырады және оны ұйымдастырушыға береді.
15. Атқарушының мынадай құқығы бар:
сараптама жүргiзуге қажет барлық ақпаратты алады, оның iшiнде сараптама жұмыстарын жүргiзу барысында пайда болған мәселелер бойынша;
сараптаманың жинақ қорытындысымен келiспеген жағдайда немесе қабылданған шешiмдерге өзiнiң ерекше пiкiрiн айту және сәйкес шағым арыз инстанцияларына (19-тармақ) бару.
16. Атқарушы мынаған мiндеттi:
тапсырыс талаптарына сәйкес ұйымдастырушының алдында алған шарттық мiндеттердiң барлығын орындау;
сараптама объектiсiнiң сипаттамасын нақты бағалау;
сараптауға ұсынған деректердiң құпиялылығын бұзбау.
17. Ізденушiнiң тапсырыс берушiге ұсынған және сараптамаға түскен мәлiметтердiң құпиялылығы төмендегiдей қамтамасыз етiледi:
iзденушiнiң алдын ала қорғауға бейiм әзiрлемелерiн патенттiк қорғау;
сарапталатын ақпараттың құпиялылығын сақтау МҒТС iсiне тiкелей қатысатын барлығының мiндеттiлiгi.
Ізденушiнiң талабы бойынша санаткерлiк меншiк құқығын қосымша қорғау үшiн ақпараттың құпиялылығы және жарияламау жөнiнде тапсырыс берушiмен бiрге сараптау өткiзуден өзге мақсаттарға, шартта айтылғандай, қабылдайтын жағы (тапсырыс берушi) ақпаратты басқаға бермеу және қолданбау жөнiнде жазбаша келiсiм жасайды. Тапсырыс берушi бұл жағдайда сәйкес ұйымдастырушымен, ал ол өз кезегiнде орындаушылармен келiсiм жасауға мiндеттi. Келiсiмдер, сондай-ақ iзденушiден орындаушылардың нақты құрамы жөнiндегi ақпаратты құпия ұстауы тиіс. Шартта айтылған ақпаратты iзденушiнiң сараптауға қатыспайтын ұйымдар мен жеке адамдарға жариялау, пайдалану немесе беру, келiсiм шарттарын бұзған адам соттық жауапкершiлiкке тартылады, және iзденушiге оған тигiзген зиянның орнын толтыру құқығы қазiргi заңға сәйкес сот тәртiбi бойынша iске асады.
18. Мемлекеттiк тапсырыс объектiлерiн бағалауда ең төменгi мынадай талаптар орындалуы тиiс:
1) әрбiр объект ең аз дегенде екi тәуелсіз және тең құқылы сарапшымен конкурстық хабарландыруда белгiленген және одан әрi сараптау үшiн ақпараттық пакетте әзiрленген iріктеу өлшемдерi негiзiнде бағалануы тиiс;
2) қаржыландыру объектiлерiнiң бағасы және ұсыныстары тек қана конкурстық тапсырыста мазмұндалған ақпаратқа негiзделуi керек;
3) объект сарабы және сарапталатын материалдардың мазмұнын басқа мақсатқа пайдаланбау мiндетi бойынша ақпарат, сондай-ақ сарапшылар жөнiндегi мәлiметтер мен олардың жұмыс нәтижелерiнiң құпиялылығы қамтамасыз етiлуi тиiс;
4) объектiнi бағалауға сарапшы ретiнде оның кез келген жетiстiгiне
мүдделi немесе ауытқуы барлар шақырылмайды;
5) объектiнi бағалауға шақырылған сарапшылар, сараптама өткiзетiн объектi әзiрлеушiлермен байланысуға немесе байланысқа түсуге болмайды.
19. МҒТС шағым арыз инстанциялары мыналар:
ұйымдастырушы шешiмiне (сараптаманың жинақ қорытындысы) - Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгi;
сараптама объектiсi бойынша тапсырыс берушiнiң шешiмiне - сәйкес жоғарғы орган.

3. Қорытынды ережелер

20. МҒТС жүргiзудiң нәтижесi жинақ қорытынды болып табылады, ол тапсырыс берушiге шешiмдер жасау үшiн қарауға және ескеруге алынатын мiндеттi құжат болып саналады, оны негiздеу үшiн осы сараптау жүргiзiледi.
21. МҒТС жинақ қорытындысын Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым вице-Министрi (Ғылым департаментiнiң директоры) бекiтедi. МҒТС жинақ
қорытындысында нақты параметрлер бойынша берiлген сараптық бағалармен бiрге мына мазмұндағы қорытындылар болуы керек:
1) объект қаржыландыруға ұсынылады;
2) объект қаржыландыруға ұсынылмайды;
3) келтiрiлген ескертулердi ескере отырып объект қаржыландыруға ұсынылады (бұл орайда объект иегерлерi тапсырыс берушiге МҒТС ескертпелер
есепке алынып немесе оларды дәлелдi жоққа шығаруға негiзделген материалдар
түсiрiлуi қажет).
22. Тапсырыс берушi мемлекеттiк тапсырыс объектiсi жөнiнде шешiм қабылдауда МҒТС қорытындысын пайдаланады.
23. МҒТС қатысушылардың ұйымдық-құқықтық және қаржылай өзара қарым-қатынасы Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген заңға сәйкес рәсiмделiп, реттеледi.
24. Осы Нұсқаулық Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуден өткен сәттен бастап күшiне енеді.