Об утверждении Правил перевозки пассажиров, багажа и грузов на воздушных линиях Республики Казахстан

Приказ Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 25 апреля 2003 года № 182. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 22 мая 2003 года № 2301. Утратил силу приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 7 октября 2010 года № 448

      Сноска. Утратил силу приказом Министра транспорта и коммуникаций РК от 07.10.2010 № 448 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В целях приведения базы нормативных правовых актов в сфере гражданской авиации Республики Казахстан в соответствии с требованиями  Указа  Президента Республики Казахстан, имеющего силу закона, от 20 декабря 1995 года N 2697 "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан" и  Закона  Республики Казахстан от 15 декабря 2001 года N 271-II "О государственном регулировании гражданской авиации" приказываю: см.Z100339

      1. Утвердить прилагаемые Правила перевозки пассажиров, багажа и грузов на воздушных линиях Республики Казахстан.

      2. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя председателя Комитета гражданской авиации Б.М. Наурзалиева.

      3. Настоящий приказ вступает в силу со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

       Председатель

Утверждены        
приказом Председателя   
Комитета гражданской авиации
Министерства транспорта  
и коммуникаций      
Республики Казахстан   
25 апреля 2003 г. N 182 

Правила перевозки пассажиров, багажа и грузов
на воздушных линиях Республики Казахстан

  Раздел 1. Общие положения

  Глава 1. Основные понятия

      1. Настоящие Правила применяются ко всем технологическим процессам воздушных перевозок пассажиров, багажа и грузов, включая относящееся к ним обслуживание, которые осуществляются Перевозчиками Республики Казахстан. см.Z100339

      2. Перевозки, выполняемые в соответствии с настоящими Правилами, подчиняются действию соответствующих законов, постановлений и предписаний государственных органов любой страны, на территорию, с территории или через территорию которой осуществляются такие перевозки.

      3. В настоящих Правилах используются следующие понятия и термины:
      1) Авиакомпания - всякая авиатранспортная организация, осуществляющая воздушные сообщения или предлагающая свои услуги в этой области.

      2) Агент - физическое или юридическое лицо, представляющее Перевозчика, которое уполномочено непосредственно им или от его имени выступать при выполнении всех формальностей, связанных с прибытием, отправлением и оформлением воздушного судна данного Перевозчика, экипажа, пассажиров, багажа, груза, почты и бортприпасов.

      3) Акт о неисправностях при перевозке багажа - (PIR - Property IrreguLarity Report), груза (CIR - Cаrqo IrrequLarity Report) - документ, оформленный Перевозчиком в присутствии пассажира (получателя) немедленно по обнаружении вреда, причиненного багажу (грузу), перевозка которого произведена воздушными судами одного или нескольких Перевозчиков. Акт подписывается Перевозчиком и пассажиром (получателем).

      4) Аэропорт - комплекс сооружений, предназначенный для приема и отправки воздушных судов, обслуживания воздушных перевозок и имеющий для этих целей аэродром, аэровокзал, другие сооружения, а также необходимое оборудование.

      5) Аэропорт международный - аэропорт, обеспечивающий международные воздушные перевозки, в котором организован таможенный, пограничный, санитарно-карантинный контроль.

      6) Аэропорт (пункт) назначения - аэропорт (пункт), в который должен быть доставлен пассажир, багаж или груз, согласно договору воздушной перевозки.
      7) Аэропорт (пункт) остановки - промежуточный аэропорт (пункт), в котором пассажир согласно договору воздушной перевозки временно прерывает полет.
      8) Аэропорт (пункт) отправления - аэропорт (пункт), от которого, согласно договору воздушной перевозки, начинается перевозка пассажира, багажа или груза.
      9) Аэропорт (пункт) трансфера - аэропорт (пункт), указанный в билете или грузовой накладной, в котором согласно договору воздушной перевозки пассажир совершает пересадку или осуществляется перегрузка груза с одного рейса на другой для дальнейшего следования по маршруту перевозки.

      10) Багаж - личные вещи пассажиров или экипажа, перевозимые на борту воздушного судна по соглашению с Перевозчиком. Под термином "багаж" понимается как зарегистрированный, так и незарегистрированный багаж.
      11) Багаж зарегистрированный - багаж пассажира, который принят Перевозчиком к перевозке под свою ответственность за его сохранность и на который он выдал багажную квитанцию и багажную бирку.
      12) Багаж засланный - багаж, отправленный не в пункт назначения по вине Перевозчика.
      13) Багаж невостребованный - багаж, который прибыл в аэропорт (пункт) назначения, указанный в багажной бирке, и не был получен пассажиром.
      14) Багаж незарегистрированный - багаж пассажира, кроме зарегистрированного, перевозимый на воздушном судне и размещаемый в его багажных отделениях и пассажирских салонах. Доставляется на борт воздушного судна самими пассажирами. Перевозится под контролем и ответственностью Перевозчика, за исключением периода, когда багаж находится при пассажире.
      15) Багаж несопровождаемый - багаж, который перевозится как груз на другом или на том же воздушном судне, на котором находится лицо, являющееся его владельцем.
      16) Багаж платный - часть массы багажа, которая превышает установленную Перевозчиком норму бесплатного провоза багажа или требует обязательной оплаты, независимо от указанной нормы.

      17) Багажная номерная бирка - документ, выдаваемый Перевозчиком для опознавания зарегистрированного багажа.

      18) Билет - (Пассажирский билет и багажная квитанция/Passengir Ticket and Baggage Check) документ на перевозку, выдаваемый Перевозчиком либо его агентами, удостоверяющий заключение договора воздушной перевозки пассажира и его условия.
      19) Билет с гарантированной датой - билет, в котором указаны аэропорт отправления, назначения, перевозчик, номер рейса, класс бронирования, дата, время вылета воздушного судна, а также имеется соответствующая отметка о бронировании.
      20) Билет с открытой датой - билет, в котором указаны пункт отправления, назначения, перевозчик, класс обслуживания, но не обозначены номер рейса и дата время вылета воздушного судна.

      21) Бронирование - предварительное выделение на воздушном судне мест для перевозки пассажиров, а также объема и тоннажа для перевозки багажа и грузов.
      22) Возврат сумм - выплата пассажиру (отправителю) либо лицу, его представляющему, части или всей стоимости перевозки или обслуживания, которые были им ранее оплачены, но не использованы.

      23) Воздушная перевозка пассажиров, багажа и груза (перевозка) - транспортировка пассажиров, багажа и груза, выполняемая Перевозчиком на воздушных суднах за установленную плату, а также наземными транспортными средствами Перевозчика.
      24) Воздушная перевозка внутренняя - воздушная перевозка, при выполнении которой пункт отправления, пункт назначения и все предусмотренные пункты остановок расположены на территории одного государства.
      25) Воздушная перевозка международная - воздушная перевозка, при выполнении которой пункт отправления и пункт назначения, независимо от того, имеется или нет перерыв в перевозке или перегрузке, расположены:
      на территории двух государств;
      на территории одного государства, если предусмотрена остановка на территории другого государства.

      26) Воздушное судно - летательный аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, отличного от взаимодействия с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности.

      27) Воздушная линия - установленная линия, определяющая пункты, между которыми осуществляются регулярные воздушные перевозки.
      28) Варшавская  конвенция  - конвенция для унификации некоторых правил касающихся международных воздушных перевозок, подписанная в Варшаве 12 октября 1929 г., измененная в Гааге в 1955 г.

      29) Груз - любое перевозимое на борту воздушного судна имущество, за исключением почты, бортприпасов и сопровождаемого и неправильно засланного багажа.
      30) Груз скоропортящийся - продукты растительного или животного происхождения, продукты их переработки, живые растения, рыбопосадочный материал и другие грузы, которые требуют особых условий при хранении и транспортировке (оптимальных температур, влажности и т.п.).
      31) Груз транзитный - груз, который согласно грузовой накладной перевозится далее тем же рейсом, которым он был доставлен в промежуточный пункт.
      32) Груз трансферный - груз, который согласно грузовой накладной доставляется в аэропорт (пункт) трансфера одним рейсом, а далее перевозится другим рейсом того же или иного Перевозчика.
      33) Груз тяжеловесный - груз массой отдельного места 80 кг и более.
      34) Груз ценный - груз, действительная стоимость которого превышает предел 250 фр. франков и более за 1 кг, установленный  статьей 22  Варшавской конвенции.

      35) Грузовая накладная (Air Waybill) - воздушно-перевозочный документ, удостоверяющий заключение договора воздушной перевозки, его условия и принятие груза к перевозке по воздушным линиям.
      36) Грузовая отправка - одно или несколько мест груза, которые одновременно приняты Перевозчиком от одного отправителя и следуют по одной грузовой накладной в адрес одного получателя.
      37) Грузовая отправка смешанная - это отправка, содержащая разнородные предметы и товары, упакованные вместе или содержащиеся в отдельных упаковках, подпадающие под различные условия перевозки и тарифы, но перевозимые по одной грузовой накладной.

      38) Досмотр - проверочный осмотр, проводящийся в соответствии с "Правилами контроля досмотра ручной клади, багажа, грузов, почты, бортпитания, экипажа воздушного судна и личного досмотра пассажиров", утвержденными  Постановлением  Правительства Республики Казахстан от 10 июля 1996 г. N 723.

      39) Квитанция платного багажа - документ, удостоверяющий оплату перевозки багажа сверх установленной Перевозчиком нормы бесплатного провоза или предметов, перевозка которых подлежит обязательной оплате, а также удостоверяющий оплату сборов за объявленную ценность багажа.
      40) Маршрут перевозки - указанные в билете (при перевозке груза в грузовой накладной) в определенной последовательности аэропорты (пункты) отправления, трансфера и назначения.
      41) Неисправность перевозки - любые нарушения установленного на воздушном транспорте порядка работ (засылка багажа или груза, недостача по массе или количеству мест, повреждение, утрата, разъединение документов и груза, неправильное оформление перевозочных документов), которые повлекли или могли повлечь за собой вредные последствия.
      42) Ордер разных сборов (MCO - Misellaneous Charqes Order) - платежный документ, выданный пассажиру Перевозчиком или его агентом, в котором содержится просьба выдать билет, квитанцию платного багажа или оказать другие связанные с перевозкой платные услуги лицу, указанному в этом документе.
      43) Остановка в пути - предварительно согласованный пассажиром с Перевозчиком временный перерыв в перевозке пассажира и его багажа в каком-либо пункте между пунктами отправления и назначения.
      44) Отправитель - юридическое или физическое лицо, отправляющее груз.

      45) Пассажир - любое лицо, за исключением членов экипажа, которое перевозится или должно перевозиться на воздушном судне в соответствии с договором воздушной перевозки.
      46) Пассажир недопущенный (INAD - Inadmissible passenger) - пассажир, которому отказано во въезде в страну ее властями.
      47) Пассажир транзитный - пассажир, который в соответствии с договором воздушной перевозки перевозится далее тем же рейсом, которым он прибыл в промежуточный аэропорт.
      48) Пассажир трансферный - пассажир, который в соответствии с договором воздушной перевозки доставляется в пункт трансфера одним рейсом, а далее перевозится другим рейсом того же или иного Перевозчика.

      49) Пассажирский купон (Passenger coupon) - часть билета, удостоверяющий заключение договора воздушной перевозки пассажира и его багажа.

      50) Перевозчик - это юридическое или физическое лицо, владеющее транспортным средством на праве собственности или на иных законных основаниях, предоставляющее услуги по перевозке пассажиров, багажа, грузов и почты за плату или по найму и имеющее на это соответствующее разрешение или лицензию, выданную в установленном порядке.

      51) Перевозки вахтовые (вахтово-экспедиционный метод перевозки) - перевозка воздушными судами бригад рабочих и служащих от места жительства к месту работы и обратно, а также перевозка принадлежащего им багажа и следующего с ними груза.
      52) Перевозка групповая - перевозка группы, имеющей общую цель поездки, подтвержденную документом, независимо от того, оформлена она групповым билетом или отдельными билетами на каждого пассажира.
      53) Перевозка "туда" - перевозка в одном направлении между пунктом отправления и пунктом назначения (независимо от того, имели ли место посадки воздушного судна, пересадка пассажира или перегрузка груза в промежуточном аэропорту).
      54) Перевозка "туда" и "обратно" - перевозка пассажиров в пункт назначения и обратно в пункт отправления по билетам, проданным для полета "туда" и "обратно".
      55) Перевозка смешанная - перевозка пассажира, багажа или груза, осуществляемая Перевозчиками разных видов транспорта.

      56) Период перевозки:
      воздушная перевозка пассажира, охватывающая период времени с момента входа пассажира на перрон аэропорта для посадки на воздушное судно и до момента, когда пассажир покинул перрон под наблюдением уполномоченных лиц Перевозчика;
      воздушная перевозка багажа, охватывающая период времени с момента принятия его к перевозке и до выдачи получателю или передачи его согласно установленным правилам другому лицу;
      воздушная перевозка груза, охватывающая период времени с момента принятия его к перевозке и до выдачи его получателю или передачи его согласно установленным правилам другому лицу.

      57) Перрон - раздел летного поля аэродрома, предназначенный для размещения воздушных судов в целях посадки и высадки пассажиров, погрузки и выгрузки багажа, грузов и почты, а также для других видов обслуживания.
      58) Передаточная надпись - письменное согласие Перевозчика, выдавшего перевозочный или платежный документ, или Перевозчика, указанного в соответствующем полетном купоне билета, в грузовой накладной или обменном купоне платежного документа, на выполнение перевозки другим Перевозчиком либо на обмен первоначально выданного перевозочного или платежного документа.

      59) Полетный купон (Flight coupon) - часть билета, дающий право пассажиру на перевозку между указанными в нем пунктами.

      60) Повреждение багажа, груза - приведение в период перевозки в негодное состояние багажа, груза или части багажа, груза, вследствие чего они не могут быть полностью использованы по своему первоначальному назначению (потеряли свою ценность).
      61) Получатель - юридическое или физическое лицо, указанное в грузовой накладной в качестве получателя груза.

      62) Претензия - заявленное в письменном виде Перевозчику требование заинтересованного лица о возмещении вреда (убытков), возникшего вследствие воздушной перевозки.

      63) Рейс - полет воздушного судна (по расписанию или вне расписания), выполняемый в одном направлении от начального до конечного пункта маршрута.
      64) Рейс регулярный - рейс воздушного судна, выполняемый по маршруту в соответствии с установленным расписанием.
      65) Рейс дополнительный - рейс воздушного судна, выполняемый дополнительно к расписанию по тому же маршруту, по которому осуществляются регулярные рейсы.
      66) Рейс чартерный - рейс воздушного судна, выполняемый в соответствии с договором фрахтования воздушного судна.
      67) Рейс прерванный - рейс, выполнение которого приостановлено в промежуточном или другом аэропорту.

      68) Сбор - утвержденная в установленном порядке плата, взимаемая Перевозчиком либо другими компетентными органами при перевозке пассажира, багажа или груза за специальное или дополнительное обслуживание, а также с целью компенсации роста цен на авиационный керосин.
      69) Тариф - утвержденная в установленном порядке оплата, взимаемая Перевозчиком за перевозку одного пассажира либо за перевозку единицы массы или объема багажа или груза, от пункта отправления до пункта назначения по определенному маршруту.
      70) Тариф нормальный - тариф соответствующего класса обслуживания, действующий в течение одного года без всяких ограничений (за исключением сезонных тарифов, срок действия которых определяется сезоном перевозки).

      71) Трансфер - перевозка, выполняемая в соответствии с договором воздушной перевозки до аэропорта пересадки одним рейсом, а далее перевозка осуществляется другим рейсом того же или иного Перевозчика.
      72) Трансферный груз - груз, который согласно грузовой накладной доставляется в пункт трансфера одним рейсом, а далее перевозится другим рейсом того же или иного Перевозчика.
      73) Трансферный пассажир - пассажир, который в соответствии с договором воздушной перевозки доставляется в пункт трансфера одним рейсом, а далее перевозится другим рейсом того же или иного Перевозчика.

      74) Утрата багажа, груза - неисправность перевозки, при которой Перевозчик по истечении установленного для доставки срока оказывается не в состоянии выдать уполномоченному лицу принятый к перевозке багаж, груз независимо от того, произошло ли это вследствие их фактической утраты, хищения, засылки или ошибочной выдачи в промежуточном аэропорту.
      Сноска. Пункт 3 с изменениями -  приказом Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 4 января 2006 года N 2 (вводится в действие с 1 января 2006 года).

  Раздел 2. Правила воздушных перевозок
пассажиров и багажа

  Глава 2. Билет

      4. Билет является именным договорным документом, удостоверяющим заключение договора и условия воздушной перевозки пассажира.

      5. Пассажир допускается к перевозке только при наличии у него действительного билета, должным образом оформленного и выданного Перевозчиком или его агентом.
      Пассажир не допускается к перевозке, если предъявленный им билет содержит исправления или изменения, внесенные в него лицом иным, чем Перевозчик или его агент.

      6. Билет действителен для перевозки пассажира и его багажа от пункта отправления до пункта назначения по маршруту и классу обслуживания, указанному в нем. Каждый полетный купон или контрольный талон действителен для перевозки пассажира и его багажа только по указанному в нем участку маршрута, классу обслуживания, дате и рейсу, на который забронировано место.
      Если билет выдан без отметки о бронировании (с открытой датой вылета), то место бронируется в соответствии с запросом пассажира при наличии свободных мест на запрашиваемом рейсе.
      Место и дата продажи билета должны быть указаны на всех его купонах.

      7. Билет, выданный на перевозку с открытой датой вылета, действителен для перевозки пассажира и его багажа в течение года, считая от даты начала перевозки, а если ни один из полетных купонов не был использован, то от даты выдачи билета и дает право на полет только после внесения в него Перевозчиком или его представителем даты вылета и номера рейса.

      8. Билет, выданный на перевозку по специальному тарифу, действителен для перевозки пассажира и его багажа в сроки, установленные правилами применения этого тарифа.

      9. Срок действия билета продлевается до ближайшего рейса Перевозчика, на котором имеется свободное место того класса обслуживания, который соответствует первоначально оплаченному тарифу, если пассажир не смог совершить полет в течение срока действия билета в случае:
      1) отмены или задержки рейса, указанного в билете;
      2) невыполнения воздушным судном посадки в аэропорту, указанном в билете;
      3) несостоявшейся отправки пассажира из-за невозможности предоставить ему место на рейс и дату, указанные в билете;
      4) возвращения воздушного судна, не выполнившего рейс, в аэропорт отправления;
      5) несостоявшейся отправки пассажира из аэропорта пересадки рейсом, указанным в его билете, вследствие опоздания воздушного судна или отмены рейса, которым должен прибыть пассажир в аэропорт пересадки;
      6) замены указанного в расписании типа воздушного судна;
      7) непредоставления обслуживания по классу, указанному в билете;
      8) перерыва рейса по причине вынужденной посадки воздушного судна;
      9) болезни пассажира или члена его семьи, совместно следующего с ним на воздушном судне;
      10) неправильного оформления билета Перевозчиком.

      10. Если пассажир, имеющий билет на перевозку, обращается с просьбой о бронировании места, а Перевозчик не имеет возможности предоставить место в течение срока годности билета, то срок действия такого билета продлевается до ближайшего рейса Перевозчика, на котором имеется свободное место того класса обслуживания, который соответствует первоначально оплаченному тарифу.

      11. Если пассажир не смог завершить начавшийся полет в течение срока действия билета вследствие своей болезни либо болезни члена его семьи, следующего совместно с ним на воздушном судне, то срок действия такого билета продлевается до той даты, когда согласно медицинскому заключению, он или член его семьи будет в состоянии совершить полет, либо после этой даты до ближайшего рейса Перевозчика, на котором имеются свободные места класса обслуживания, соответствующего первоначально оплаченному тарифу, но не более чем на 10 дней.
      В этих случаях срок действия билетов членов семьи, сопровождающих заболевшего пассажира, продлевается на те же сроки.

      12. Пассажир должен предъявить Перевозчику билет с полетными и пассажирским купонами. Билет недействителен для перевозки пассажира и возврата денег с использованными полетными купонами.
      Перевозчик принимает полетные купоны для перевозки пассажира и его багажа только в строгой последовательности, начиная с пункта отправления, указанного в пассажирском купоне.
      Билет не действителен для перевозки пассажира и возврата денег с неиспользованными полетными купонами, если последующие полетные купоны уже использованы.
      Пассажирский купон и все неиспользованные полетные купоны должны сохраняться пассажиром в течение всей перевозки. Они должны предъявляться и сдаваться Перевозчику по его требованию.

      13. Билет не подлежит передаче для его использования другим лицом.

      14. В случае утраты, повреждения билета или любой его части либо в случае предъявления билета, в котором отсутствует пассажирский или полетные купоны, Перевозчик может по просьбе пассажира выдать взамен такого билета дубликат билета с взиманием сборов, предусмотренных актами Перевозчика.
      В случае утраты, повреждения билета (или любой его части), выданного иностранным Перевозчиком, необходимо получить письменное разрешение этого Перевозчика на оформление дубликата.
      В этих случаях пассажир должен представить удовлетворительные для Перевозчика доказательства, что ему действительно был выдан билет для полета по соответствующему маршруту.

      15. Отсутствие, неправильность или утрата билета не влияют ни на существование, ни на действительность договора перевозки.

  Глава 3. Бронирование мест

      16. Бронирование мест является необходимым условием перевозки пассажиров.

      17. До тех пор, пока пассажиру не выдан должным образом оформленный билет, бронирование считается предварительным и может быть в случае необходимости аннулировано.

      18. Пассажир, имеющий полностью или частично неиспользованный билет и желающий перенести указанную в билете дату вылета на другой срок, не пользуется никакими преимущественными правами очередности при новом бронировании места.

      19. Пассажиру необходимо прибыть для регистрации в аэропорт или в другое указанное Перевозчиком место отправления не позднее времени, назначенного Перевозчиком, либо с таким расчетом, чтобы выполнить установленные формальности и процедуры по регистрации.

      20. Если пассажир не прибыл в установленные сроки для регистрации либо прибыл с неправильно оформленными документами, то Перевозчик может аннулировать произведенное для него бронирование вылета из данного аэропорта.
      Перевозчик не отвечает перед пассажиром за убытки, связанные с несвоевременным прибытием пассажира для регистрации.

      21. При остановках в пути и в пункте обратного вылета более чем на 72 часа, пассажиру необходимо подтвердить у Перевозчика ранее произведенное бронирование на дальнейший полет не позднее, чем за 72 часа до вылета рейса по расписанию, а в пункте трансфера - не позднее чем через 2 часа после прибытия, если иное не оговаривается актами Перевозчика.

      22. Если группа пассажиров, организованная для поездки с общей целью по одному и тому же маршруту, состоит из 10 и более человек, имеющих билеты с отметкой о бронировании на дальнейший полет или на полет в обратном направлении, делает остановку в каком-либо пункте на срок более 15 дней, то бронирование должно быть подтверждено не позднее, чем за 15 дней до отправления рейса, если иное не оговаривается актами Перевозчика.

      23. Для подтверждения бронирования пассажир (а в случае перевозки групп - руководитель группы) должен обратиться в офис представительства Перевозчика либо его агента с использованием любых средств связи или лично.

      24. В случае невыполнения требований, указанных в пунктах 20-22, Перевозчик имеет право аннулировать бронирование вылета из данного аэропорта.

      25. Если пассажир (группа пассажиров) отказывается от забронированного места или не прибыл к месту регистрации ко времени, установленному Перевозчиком, или прибыл с неправильно оформленными документами, в результате чего не использовал забронированное для него место, то с пассажира (с группы пассажиров) удерживается сбор в случаях и размерах, предусмотренных актами Перевозчика.
      Однако такой сбор не взимается, если пассажир (группа пассажиров) не смог аннулировать бронирование или не смог прибыть к месту регистрации вследствие отмены либо задержки рейса, пролета пункта посадки по расписанию либо непредоставлению этому пассажиру (группе пассажиров) забронированного места.
      Сбор также не взимается, если пассажир (несколько членов группы) не прибыл к месту регистрации по состоянию здоровья, подтвержденному медицинским заключением.

      26. Расходы на связь, предоставленную Перевозчиком пассажиру по его просьбе, которые касаются его поездки и бронирования, за исключением расходов на связь, которые относятся к первоначальному бронированию, оплачиваются пассажиром.

      27. Остановка в пути разрешается только при условии, что она предварительно согласована с Перевозчиком или с его агентом и предусмотрена в билете.

      28. Если билет оплачен по специальному тарифу Перевозчика, остановки пассажира в пути, регулируются актами Перевозчика.
      В любом из указанных случаев оплаты билета для остановки в пути необходимо соблюдение следующих условий:
      1) остановка делается в пределах срока действия билета;
      2) остановка допускается Перевозчиком и правилами государственных органов соответствующих стран.

  Глава 4. Изменения в билете и перевозке

      29. Изменения в билете по просьбе пассажира производятся в соответствии с актами Перевозчика.

      30. Перевозчик не должен требовать оплаты дополнительных тарифов и сборов в связи с изменениями в перевозке по его вине. Однако, если пассажирский тариф и тариф за перевозку багажа сверх нормы бесплатного провоза по измененному маршруту окажутся ниже оплачиваемой суммы, то разница должна быть возвращена пассажиру.

      31. Если Перевозчик, по каким-либо причинам не может предоставить пассажиру место в соответствии с произведенным бронированием в салоне соответствующего класса обслуживания, то:
      1) если пассажир согласен следовать в салоне другого класса обслуживания с предоставлением ему питания и права бесплатного провоза багажа по нормам, соответствующим первоначальному бронированию, никакие перерасчеты по разнице между стоимостью перевозки в оплаченном и предоставленном классе обслуживания не производятся;
      2) если пассажир отказывается следовать в салоне другого, более дешевого по сравнению с оплаченным, класса обслуживания, Перевозчик несет расходы в пределах фактических затрат на размещение этого пассажира в гостинице, питание, пользование средствами связи и наземным транспортом при переезде в аэропорт и из аэропорта до того времени, когда сможет предоставить пассажиру место в соответствии с классом обслуживания первоначального бронирования на рейсе Перевозчика либо на рейсе другого Перевозчика.

  Глава 5. Отказ в перевозке пассажира

      32. Перевозчик вправе прекратить в одностороннем порядке договор воздушной перевозки пассажира, если:
      1) пассажир отказывается от личного досмотра, досмотра ручной клади и багажа;
      2) пассажир нарушает установленные перевозчиком правила и своими действиями создает угрозу безопасности полета воздушного судна;
      3) это необходимо для устранения нарушений положений законодательных актов того государства, над которым будет осуществлена воздушная перевозка или в котором находится пункт отправления, место остановки или пункт назначения перевозки;
      4) душевное, или физическое состояние, или поведение пассажира во время воздушной перевозки может создать угрозу здоровью самого пассажира или безопасности находящихся на борту воздушного судна лиц и имущества, а также неудобства другим пассажирам и вызвать возражения других пассажиров, что должно быть подтверждено медицинским заключением.

      33. В случае если пассажиру отказано в перевозке по причинам, изложенным в пункте 32, то ему возвращаются суммы за неиспользованный билет или его часть в соответствии с пунктом 83, с него при возврате ему суммы за неиспользованный билет или его часть также взыскиваются соответствующие сборы.

      34. В случае превышения ограничения по допустимой коммерческой загрузке воздушного судна и если отправитель не уведомил Перевозчика о таком превышении, Перевозчик может снять часть груза, превышающую допустимую коммерческую загрузку.

  Глава 6. Условия перевозки некоторых категорий пассажиров

      35. К категории особо важных пассажиров относятся лица, определенные специальным перечнем Перевозчика в соответствии с  постановлением  Правительства Республики Казахстан от 16 июля 2002 года N 788 "О специальном перечне должностных лиц Республики Казахстан, перевозимых на воздушном транспорте, в отношении которых досмотр не производится". Перевозка особо важных пассажиров производится в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      36. Перевозка дипломатических курьеров и фельдъегерей связи осуществляется в соответствии с требованиями государственных органов, актами Перевозчика.
      Дипломатический курьер и фельдъегерь связи должны иметь и предъявлять по требованию Перевозчика документы, подтверждающие его специальные полномочия в качестве лица, сопровождающего дипломатический багаж.

      37. Дети, перевозимые Перевозчиками Республики Казахстан, могут перевозиться как в сопровождении, так и без сопровождения взрослых пассажиров.
      Несопровождаемые дети могут приниматься Перевозчиками к перевозке только после оформления родителями или опекунами соответствующего документа ("Заявления о перевозке") с указанием всех необходимых деталей такой перевозки.
      В качестве несопровождаемых детей могут перевозиться дети в возрасте от 2 до 12 лет, которые следуют без родителей и не доверены кому-либо из пассажиров.
      По просьбе родителей или опекунов это может распространяться и на детей до 16 лет.

      38. За перевозку одного ребенка на международных рейсах в возрасте до 2 лет, не занимающего отдельного места и сопровождаемого взрослым пассажиром, оплата не взимается.
      1) Если ребенок до 2 лет перевозится на международном рейсе с предоставлением отдельного места, за его перевозку оплачивается 50% соответствующего тарифа сопровождающего взрослого пассажира.
      2) За перевозку одним взрослым пассажиром второго и последующих детей в возрасте до 5 лет на международном рейсе оплачивается 50% соответствующего нормального или специального тарифа сопровождающего взрослого пассажира, если нет особых условий применения этого тарифа.
      3) За перевозку каждого ребенка в возрасте от 2 до 12 лет, сопровождаемого одним взрослым пассажиром на международном рейсе, оплачивается 50% соответствующего нормального или специального тарифа сопровождающего взрослого пассажира, если нет особых условий применения этого тарифа.
      4) За перевозку на международном рейсе несопровождаемого ребенка оплата взимается в соответствии с актами Перевозчика.
      5) Детям, следующим в пункт назначения без оплаты, право бесплатного провоза багажа и отдельное место в салоне не предоставляется.
      Сноска. Пункт 38 с изменениями -  приказом Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 4 января 2006 года N 2 (вводится в действие с 1 января 2006 года).

      39. При внутренних перевозках пассажир имеет право перевести бесплатно одного ребенка в возрасте до 2 лет без предоставления ему отдельного места, другие, следующие с пассажиром дети в возрасте до 2 лет, на внутренних рейсах перевозятся по билетам с оплатой 50% полного тарифа и предоставлением отдельного места. Дети в возрасте от 2 до 15 лет на внутренних рейсах перевозятся по билетам с оплатой 50% полного тарифа, как в сопровождении, так и без сопровождения взрослых пассажиров.
      Сноска. Пункт 39 с изменениями -  приказом Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 4 января 2006 года N 2 (вводится в действие с 1 января 2006 года).

      40. Независимо от возраста каждому ребенку, за перевозку которого оплачено 50% соответствующего нормального или специального тарифа, предоставляется отдельное место и разрешается бесплатный провоз багажа по норме, установленной для пассажиров, оплативших нормальный или специальный тариф. Если в этих случаях перевозится багаж в количестве, превышающем норму бесплатного провоза багажа, то он оплачивается по соответствующему тарифу.

      41. За перевозку пассажира, нуждающегося в транспортировке на носилках, взимается плата в размере применяемого тарифа с надбавкой, устанавливаемой актами Перевозчика, независимо от того, сколько мест в воздушном судне фактически занимают носилки.

  Глава 7. Перевозка багажа

      42. Пассажирам разрешается провозить в качестве незарегистрированного багажа в ограниченном количестве и с разрешения Перевозчика:
      1) предметы гигиены и медицины, которые могут понадобиться в течение полета;
      2) сухой лед, используемый для упаковки и сохранения скоропортящихся предметов;
      3) алкогольные напитки в количестве не большем, чем разрешается законами, постановлениями, правилами и предписаниями государственных органов любой страны, на территорию, с территории или через территорию которой осуществляется перевозка;
      4) табачные изделия и принадлежности для курения, в том числе зажигалки только со сжиженным абсорбирующимся газом;
      5) портативные баллоны с кислородом, используемым исключительно в медицинских целях;
      6) портативные баллоны с окисью углерода, используемой для приведения в действие ортопедических приспособлений.
      Общий вес перечисленных предметов не должен превышать 5 кг для каждого пассажира.

      43. Провоз оружия при себе лицами, находящимися при исполнении служебных обязанностей, осуществляется только по разрешению, выдаваемому в установленном порядке и при соблюдении соответствующих законов, постановлений, правил и предписаний государственных органов любой страны, на территорию, с территории или через территорию которой осуществляется перевозка.

      44. Во время приема багажа к перевозке Перевозчик указывает в билете количество мест и массу зарегистрированного багажа, что считается выдачей багажной квитанции пассажиру. Кроме того, Перевозчик выдает пассажиру отрывной талон багажной номерной бирки.
      Масса каждого места багажа не должна превышать 30 кг и размеров 50х50х100см, если иное не предусмотрено актами Перевозчика.

      45. После регистрации багажа за его сохранность отвечает Перевозчик.

      46. Перевозчиком не принимается багаж в качестве зарегистрированного, если он не упакован в чемоданы, коробки, сумки или в другую упаковку, обеспечивающую его безопасную перевозку при обычных мерах обращения.

      47. Пассажир не должен помещать в свой зарегистрированный багаж, а Перевозчик может отказаться перевозить в качестве зарегистрированного багажа хрупкие или скоропортящиеся предметы, деньги, драгоценности, драгоценные металлы, ценные бумаги, акции и другие ценности, а также деловые документы или образцы изделий.

      48. Зарегистрированный багаж перевозится на том же воздушном судне, которым следует пассажир. Если такая перевозка невозможна по каким-либо причинам, Перевозчик должен перевезти зарегистрированный багаж своим ближайшим последующим или предшествующим рейсом.

      49. Если Перевозчик примет в качестве багажа предметы, которые не соответствуют определению "багаж", данному в настоящих Правилах, перевозка таких предметов также попадает под действие настоящих Правил.

      50. Каждому пассажиру, имеющему билет, за исключением детей, перевозимых без предоставления отдельного места в салоне, устанавливается бесплатный провоз ручной клади и багажа весом не более 20 кг.
      Перевозчики вправе увеличивать вес бесплатно перевозимого багажа и устанавливать другие льготы.

      51. Если международная перевозка последовательно выполняется по международной линии, где установлен первый класс обслуживания (включая линии иностранных Перевозчиков) и по международной линии авиакомпании, где первого класса обслуживания не установлено, то пассажиру предоставляется возможность бесплатно провезти багаж по норме, соответствующей первому классу обслуживания, оплаченному пассажиром.

      52. Если международная перевозка последовательно выполняется по международной и внутренней линиям или наоборот, то на участке по внутренней линии пассажиру предоставляется возможность бесплатно провезти багаж по норме, соответствующей классу обслуживания на международной линии, который оплачен пассажиром при приобретении билета.

      53. При добровольном изменении пассажиром маршрута перевозки ему предоставляется возможность бесплатно провезти багаж по норме, установленной для соответствующего маршрута на новом участке.

      54. При вынужденном изменении маршрута перевозки пассажир может бесплатно провезти такое количество багажа, какое ему разрешалось провезти по первоначально оплаченному маршруту и классу обслуживания.

      55. Сверх установленной нормы бесплатного провоза багажа пассажир может бесплатно провозить необходимые ему в полете следующие предметы, если они находятся на руках у пассажира и не вложены в багаж:
      дамскую сумочку; папку для бумаг; пальто или плащ; плед; зонтик или трость; печатные издания для чтения в полете; питание для ребенка и детскую дорожную колыбельку; кресло-коляску для инвалида и другие предметы.

      56. Когда двое или несколько пассажиров, следующих как одна группа в один и тот же пункт назначения или остановки одним и тем же рейсом, вместе предъявляют свой багаж к перевозке, то им предоставляется возможность бесплатного провоза по общей норме, равной сумме их индивидуальных норм бесплатного провоза багажа, если иное не предусмотрено актами Перевозчика.

      57. Перевозка багажа в количестве, превышающем норму бесплатного провоза, оплачивается в пункте отправления за всю перевозку до пункта назначения по тарифу, действующему на день выдачи квитанции платного багажа. Такая оплата может быть произведена предварительно (при оформлении билета).

      58. Если в пункте отправления пассажир предъявил к перевозке багаж в количестве меньшем, чем им было заявлено и предварительно оплачено при оформлении билета, разница в оплате перевозки между заявленной и фактической массой багажа подлежит возврату пассажиру в валюте первоначальной оплаты.

      59. Если пассажир предъявил к перевозке багаж в количестве большем, чем им было заявлено и предварительно оплачено, такой багаж принимается к перевозке на одном воздушном судне с пассажиром только при наличии свободного тоннажа и после соответствующей доплаты.

      60. По желанию пассажира оплата перевозки багажа сверх нормы бесплатного провоза может производиться до пункта остановки в пути или трансфера.

      61. В случае увеличения массы багажа, в пункте остановки или трансфера с пассажира за дополнительный багаж взимается плата.

      62. Пассажир может объявить ценность своего зарегистрированного багажа как в пункте отправления, так и в любом промежуточном пункте по маршруту перевозки. Кроме того, пассажир может увеличить размер ранее объявленной ценности багажа. Сумма объявленной ценности должна быть не более рыночной оценки багажа.
      Сбор за объявленную ценность багажа взимается в соответствии с актами Перевозчика.
      Сбор за объявленную ценность багажа оплачивается в пункте объявления этой ценности и удостоверяется квитанцией платного багажа, где указываются пункты, между которыми объявлена ценность данного багажа.
      Однако, если в промежуточном пункте по маршруту перевозки пассажир объявляет большую ценность своего багажа по сравнению с объявленной ранее, он должен оплатить дополнительный сбор.

      63. По желанию пассажира багаж может быть оформлен как несопровождаемый.
      Несопровождаемый багаж принимается к перевозке только после оформления багажа в таможенном отношении самим пассажиром, если иное не обусловлено условиями перевозки.

      64. Перевозка несопровождаемого багажа регулируется положениями, изложенными в разделе 3 настоящих Правил.

      65. Если пассажир после прибытия в пункт назначения, остановки или трансфера не получил свой зарегистрированный багаж и заявил об этом, Перевозчик или обслуживающий пассажира его агент должен принять все необходимые меры к розыску багажа.

      66. Оставленный, забытый или засланный Перевозчиком багаж, досылается в пункт назначения, остановки или трансфера без дополнительной оплаты.

      67. Пассажир должен получить свой зарегистрированный багаж сразу после предъявления его Перевозчиком к выдаче в пункте назначения, остановки в пути или трансфера.

      68. Перевозчик выдает зарегистрированный багаж предъявителю багажной квитанции и отрывного талона багажной номерной бирки при условии оплаты всех сумм, причитающихся Перевозчику по договору воздушной перевозки.

      69. Перевозчик не должен проверять, действительно ли предъявитель багажной квитанции и отрывного талона багажной номерной бирки имеет право на получение багажа, и не несет ответственности за ущерб или расходы, вызванные выдачей багажа без такой проверки.

      70. По просьбе предъявителя багажной квитанции и отрывного талона багажной номерной бирки зарегистрированный багаж может быть выдан также в пункте отправления или в промежуточном пункте посадки, если выдача багажа в этих пунктах не запрещена законами данной страны и если время и обстоятельства позволяют осуществить выдачу.
      В случае такой выдачи багажа в пункте отправления или в промежуточном пункте посадки все ранее уплаченные Перевозчику суммы в связи с перевозкой этого багажа возврату пассажиру не подлежат.

      71. Если лицо, претендующее на получение багажа, не может предъявить багажную квитанцию и отрывной талон багажной номерной бирки, выдача багажа такому лицу производится в порядке, установленном соответствующими актами Перевозчика.

      72. Во всех случаях задержки в доставке багажа, его недостачи, повреждения или утраты, а также в случае выдачи багажа без предъявления багажной квитанции и отрывного талона багажной номерной бирки составляется акт о неисправности при перевозке "PIR", который подписывается лицом, получающим багаж и Перевозчиком. Акт составляется Перевозчиком немедленно по обнаружению неисправности в перевозке багажа.

      73. За просрочку в доставке багажа Перевозчик уплачивает получателю багажа штраф в размере 10% стоимость авиабилета за каждые сутки просрочки, но не свыше 50% стоимость авиабилета.

      74. Невостребованный багаж хранится в аэропортах в течение года со дня его доставки. По истечении указанного срока невостребованный багаж реализуется в установленном порядке.

      75. Собаки, кошки, птицы и другие животные принимаются к перевозке только в сопровождении взрослых пассажиров и с предварительного согласия Перевозчика. Пассажир должен представить сертификат, выданный уполномоченным государственным учреждением, и другие документы, требуемые ветеринарными органами любой страны, на территорию, с территории или через территорию которой осуществляется перевозка.

      76. Для перевозки животных и птиц пассажир должен обеспечить контейнер (клетку) достаточных размеров с доступом воздуха.
      Дно контейнера (клетки) должно быть водонепроницаемым и покрыто абсорбирующим материалом. В порядке исключения допускается перевозка животных и птиц в плотно закрываемых корзинах, коробках с отверстием для доступа воздуха. Клетки птиц должны быть покрыты плотной светонепроницаемой тканью.

      77. Масса сопровождаемых животных и птиц, в том числе масса контейнеров (клетки) и пищи, не включается в норму бесплатного провоза багажа и оплачивается по тарифу, установленному нормативными актами Перевозчика.
      Если масса животного вместе с клеткой превышает 8 кг, такое животное перевозится только в качестве зарегистрированного багажа в изолированном багажнике воздушного судна. Если полет совершается воздушным судном, не имеющим изолированного багажника, то клетки с животными располагаются в пассажирском салоне с согласия рядом сидящих пассажиров.

      78. Собаки-поводыри перевозятся бесплатно без клетки сверх нормы бесплатного провоза багажа при условии, что на такой собаке имеется ошейник и намордник, и она находится привязанной у ног владельца.

  Глава 8. Расписание, задержка и отмена рейсов

      79. Перевозчик принимает все зависящие от него меры к своевременному выполнению перевозки пассажира и его багажа. При задержке перевозки пассажира по вине Перевозчика, последний уплачивает пассажиру штраф в размере 3% от стоимости билета за каждый час задержки, помимо возмещения убытков пассажиру, если последние имели место.
      Сумма взысканного штрафа не может превышать стоимости приобретенного билета.

      80. Если Перевозчик отменяет, прерывает, переносит, задерживает выполнение любого своего рейса, то, по согласованию с пассажиром, Перевозчик, должен выполнить перевозку такого пассажира другим своим рейсом, или передать его для перевозки другому Перевозчику, или произвести возврат сумм в соответствии со своими нормативными актами и возместить пассажиру все убытки, причиненные расторжением договора.

  Глава 9. Возврат сумм

      81. В случае вынужденного или добровольного отказа пассажира от полета возврат сумм по неиспользованному билету, его части, квитанции платного багажа или ордеру разных сборов производится Перевозчиком в соответствии с положениями настоящей главы, а также актами Перевозчика.

      82. Заявление о возврате сумм по неиспользованному билету, его части, квитанции платного багажа или ордеру разных сборов принимается Перевозчиком в течение срока годности документа, но не позднее 30 дней по истечении этого срока.

      83. Возврат сумм осуществляется либо лицу, указанному в билете, либо лицу, оплатившему билет.

      84. Лицо, оплатившее билет, но не являющееся пассажиром, указанным в билете, может потребовать у Перевозчика или его агента сделать в билете отметку, кому Перевозчик должен возвратить суммы за неиспользованную перевозку по данному билету.

      85. Возврат сумм производится только по предъявлении Перевозчику пассажирского купона и всех неиспользованных полетных купонов билета или квитанции платного багажа, обменного и пассажирского купонов ордера разных сборов.

      86. Размер возвращаемых сумм по неиспользованному билету, части билета, квитанции платного багажа, и купонов ордера разных сборов определяется в соответствии с актами Перевозчика. Из возвращаемых пассажиру сумм удерживаются все сборы, платежи и расходы (включая штрафы), которые Перевозчик уплатил или должен уплатить за пассажира или за его багаж.

      87. При вынужденном отказе пассажира от полета возврат сумм производится в случаях:
      1) отмены, переноса, задержки рейса, на который у пассажира забронировано место;
      2) неправильного оформления перевозочных документов пассажира; отмены остановки по расписанию в пункте, который для пассажира является пунктом отправления, назначения или остановки в пути;
      3) невыполнения рейса в соответствии со временем, указанным в расписании;
      4) замены класса обслуживания или типа воздушного судна;
      5) невозможности предоставить пассажиру место в соответствии с бронированием, произведенным ранее;
      6) необеспечения Перевозчиком стыковки рейсов;
      7) болезни или смерти пассажира или члена его семьи, следующего с ним на воздушном судне, подтвержденной медицинским заключением.

      88. Суммы, выплачиваемые пассажиру при вынужденном отказе от полета, определяются в соответствии со следующими положениями:
      1) если перевозка ни на одном участке не была выполнена, то возвращается вся сумма, уплаченная за перевозку;
      2) если перевозка была выполнена частично, то возвращается сумма, соответствующая стоимости оставшейся невыполненной части перевозки.

      89. При добровольном отказе от полета возврат сумм производится в следующем порядке:
      1) если перевозка ни на одном участке не была выполнена, то пассажиру возвращается сумма, уплаченная за перевозку;
      2) если перевозка была выполнена частично, то возвращается разница между суммой, уплаченной за всю перевозку, и суммой, соответствующей стоимости выполненной части перевозки.

      90. Возврат сумм производится в валюте первоначальной оплаты перевозки либо, по просьбе пассажира, в национальной валюте Республики Казахстан.

      91. Возврат сумм производится по билетам, ордеру разных сборов и квитанциям платного багажа, первоначально выданным Перевозчиком или его агентами.

      92. Возврат сумм по билетам, ордерам разных сборов и квитанциям платного багажа, выданным Перевозчиком или его агентом, производится в стране выдачи первоначального билета, ордера разных сборов и квитанции платного багажа или в представительстве Перевозчика в стране, где производится возврат билета.

  Глава 10. Обслуживание пассажиров

      93. Перевозчики не осуществляют наземную перевозку пассажиров и багажа между аэропортами или между аэропортом и городом, за исключением случаев, предусмотренных в нормативных актах Перевозчика.
      В тех случаях, когда обслуживание наземным транспортом выполняется самостоятельными организациями, то они не должны рассматриваться как агенты Перевозчика.

      94. Перевозчик должен при задержке рейсов на 10 часов и более предоставлять за свой счет пассажирам места в гостинице и питание. По запросу пассажира ему выдается официальный документ или производится отметка в билете о причинах задержки перевозки специально назначенным должностным лицом Перевозчика.

      95. Перевозчик возмещает ущерб или расходы любого характера, понесенные пассажиром в результате предоставления ему указанного обслуживания или в связи с ним.

  Раздел 3. Правила воздушных перевозок грузов

  Глава 11. Грузовая накладная

      96. Грузовая накладная является документом, удостоверяющим заключение договора воздушной перевозки груза между Перевозчиком и отправителем, условия перевозки и принятие груза Перевозчиком. Условия договора, содержащиеся в грузовой накладной, представляют собой краткое изложение основных положений настоящих Правил.

      97. Грузовая накладная составляется и подписывается отправителем и вручается Перевозчику вместе с грузом.

      98. Внесение в грузовую накладную данных, касающихся тарифов и сборов, производится Перевозчиком.

      99. Перевозчик может потребовать от отправителя или уполномоченного им лица заполнения дополнительных грузовых накладных, если отправка состоит более чем из одного места.

      100. По просьбе отправителя, Перевозчик может сам заполнить грузовую накладную.

      101. Данные грузовой накладной о массе, размерах и упаковке груза, а также о числе мест считаются достоверными, если Перевозчик не докажет иное. Данные о количестве, объеме и состоянии груза считаются достоверными лишь в том случае, если Перевозчик в установленном порядке произвел их проверку в присутствии отправителя, указав об этом в грузовой накладной, либо если эти данные касаются наружного вида груза.

      102. Если наружный вид, упаковка, состояние груза не являются удовлетворительными, Отправитель указывает в грузовой накладной его действительный наружный вид и состояние. Если сдаваемый к перевозке груз имеет особые свойства, или нуждается в особых условиях перевозки, Отправитель указывает это в грузовой накладной. Однако если Отправитель не сделает этих указаний, то Перевозчик может сделать в грузовой накладной отметку о действительном виде и состоянии груза, его особых свойствах и об условиях перевозки или уточнить ранее сделанную отметку, заверив такое исправление своей подписью и штампом.

      103. Отправитель отвечает перед перевозчиком и другими лицами за полноту, правильность, точность сведений, указанных в грузовой накладной, в том числе и в тех случаях, когда грузовая накладная была заполнена Перевозчиком по просьбе отправителя.

      104. Отправитель возмещает ущерб, причиненный Перевозчику или другому лицу вследствие неправильности, неточности или неполноты указанных в транспортных документах сведений в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

      105. Отсутствие, неправильность или утрата грузовой накладной не влияют ни на существование, ни на действительность договора перевозки.

      106. Если грузовая накладная содержит исправления или изменения, внесенные в нее лицом иным, чем Перевозчик или его агент, то она может быть признана недействительной.

  Глава 12. Бронирование тоннажа (объема)

      107. Бронирование тоннажа (объема) является необходимым условием перевозки груза.

      108. Для перевозки груза необходимо осуществлять предварительное бронирование тоннажа (объема). Без предварительного бронирования может приниматься груз для перевозки на определенных направлениях по массе или по объему, согласованным с Перевозчиком.

      109. Бронирование тоннажа (объема) дает право на перевозку груза только в тот день и тем рейсом, на который был бронирован тоннаж (объем) и между теми пунктами, которые были оговорены Перевозчиком и отправителем при бронировании. Бронирование тоннажа (объема) считается предварительным до тех пор, пока Перевозчик не выдал отправителю должным образом оформленную грузовую накладную.

      110. Заявка отправителя на бронирование тоннажа (объема) должна включать следующие сведения:
      1) наименование груза, число мест, общую массу и объем;
      2) размеры каждого места;
      3) маршрут, рейс и дату отправления;
      4) наименование и номер документа, гарантирующего оплату перевозки;
      5) особые свойства груза, требующие специальных условий или мер предосторожности при перевозке и хранении.

      111. Если запрашиваемый отправителем маршрут является неприемлемым для Перевозчика, то последний имеет право выбрать маршрут по своему усмотрению с согласия отправителя.

      112. Заявка на бронирование тоннажа (объема) считается принятой Перевозчиком с момента извещения отправителя или Перевозчика, представившего заявку о произведенном бронировании.

      113. Бронирование на определенный рейс не будет действительным и не будет налагать на Перевозчика каких-либо обязательств, если:
      1) отправитель не внес аванс в сумме и в сроки, которые предусмотрены актами Перевозчика;
      2) отправителю не была выдана должным образом оформленная грузовая накладная на перевозку груза.

      114. Если отправитель не доставил груз в установленные сроки, или доставил его с неправильно оформленными документами, или не подготовил груз к отправке в соответствии с действующими требованиями, то Перевозчик может аннулировать ранее произведенное для этого бронирование из данного аэропорта.

      115. За просрочку в доставке груза Перевозчик уплачивает получателю штраф в размере 5% за перевозку за каждые сутки просрочки, но не свыше 50% платы за перевозку.
      Перевозчик освобождается от ответственности за просрочку в поставке груза или багажа, если просрочка произошла не по его вине.

      116. Расходы на связь, предоставленную Перевозчиком по просьбе отправителя, которые касаются перевозки груза и бронирования, за исключением расходов на связь, относящихся к первоначальному бронированию, оплачиваются отправителем.

  Глава 13. Прием груза к перевозке

      117. Груз принимается к воздушной перевозке на следующих условиях:
      1) ввоз, вывоз или транзит груза должен осуществляться в соответствии с нормативно-правовыми актами страны, на территорию, с территории или через территорию которой осуществляется перевозка;
      2) габариты груза должны обеспечивать его свободную погрузку и выгрузку, размещение в багажно-грузовых отсеках воздушных судов и его крепление;
      3) при перевозке на рейсовых пассажирских воздушных судах масса и габариты груза не должны превышать пределов, установленных актами Перевозчика;
      4) к грузу должны быть приложены все требуемые документы;
      5) груз не должен создавать опасности для воздушного судна, находящихся на нем людей и имущества и по своим свойствам не должен создавать неудобств для пассажиров.

      118. Груз, превышающий установленные пределы по массе и габаритам, может быть принят к перевозке только с согласия Перевозчика.

      119. Груз должен быть упакован с учетом его особых свойств таким образом, чтобы при обычных мерах обращения обеспечивалась его сохранность при перевозке, а также исключалась возможность причинения вреда лицам или повреждения другого груза или имущества Перевозчика.

      120. Тара или упаковка мест, сдаваемых к перевозке с объявленной ценностью, должна быть опломбирована отправителем.
      Пломбы должны быть стандартными, иметь ясные оттиски цифровых и буквенных знаков. В грузовой накладной делается отметка о произведенном опломбировании груза и указывается наименование отправительских пломб.

      121. Каждое место перевозимого груза должно иметь отправительскую и транспортную маркировку, а в необходимых случаях - и специальную маркировку, отражающую специальные условия перевозки груза.
      Маркировка выполняется в соответствии с актами Перевозчика, разработанными на основе стандартов Международной организацией гражданской авиации (ИКАО) и Международной Ассоциации воздушного транспорта (ИАТА) и должна содержать следующие сведения:
      1) наименование аэропортов назначения и отправления;
      2) точные адреса получателя и отправителя;
      3) массу брутто каждого места;
      4) другую необходимую информацию.

      122. За несоблюдение условий приема груза к перевозке отвечает отправитель. Отправитель освобождает Перевозчика от всех обязательств, вытекающих из договора воздушной перевозки груза и расходов, которые могут возникнуть вследствие включения отправителем в грузовую отправку предметов, запрещенных к перевозке законами и правилами, действующими в соответствующих странах, или вследствие отсутствия, недостаточности или неправильности сведений относительно маркировки, массы, числа мест, адреса, описания груза или качества упаковки, а также из-за отсутствия, задержки или неправильности таможенных разрешений или других требуемых документов.

      123. Перевозчик может отказать в приеме груза к перевозке, если он не соответствует требованиям, изложенным в пунктах 119-121.

  Глава 14. Перевозка трансферного груза

      124. Перевозка трансферного груза осуществляется только после получения подтвержденного бронирования тоннажа (объема) по всему маршруту перевозки.

      125. Трансферный груз должен прибыть в аэропорт трансфера за такой срок, чтобы можно было выполнить все административные формальности и процедуры по передаче груза с одного рейса на другой.

      126. Масса, габариты и свойства трансферного груза, направляемого через аэропорты Республики Казахстан, открытые для международных полетов, во внутренние аэропорты, должны соответствовать возможности их перевозки на воздушных судах, которые эксплуатируются на внутренних линиях, отвечать требованиям актов Перевозчика, а также имеющимся условиям и возможностям их хранения в аэропортах трансфера.

  Глава 15. Расписание, маршрут перевозки груза
и отмена рейсов

      127. Перевозчиком принимаются все зависящие от него меры к своевременному выполнению перевозки груза.

      128. Перевозчик может изменять указанный в грузовой накладной маршрут перевозки груза без изменения пункта назначения, если иное не согласовано с отправителем или получателем.

      129. Если Перевозчик, руководствуясь положениями настоящих Правил, решит, что необходимо временно задержать груз в каком-либо пункте до начала, во время перевозки, то он должен незамедлительно известить отправителя по указанному в грузовой накладной адресу, поместить груз на складе, сдать груз таможенному учреждению, а также передать груз на другой вид транспорта для последующей перевозки в адрес получателя. Основанием для принятия такого решения Перевозчиком может быть, наличие непредвиденных обстоятельств (метеорологические условия, стихийное бедствие, военные действия, забастовки или другие такие обстоятельства, которые нельзя было предвидеть или предугадать).
      В таких случаях отправитель или получатель должны возместить понесенные Перевозчиком расходы.

  Глава 16. Распоряжение перевозкой груза

      130. Отправитель при условии выполнения всех обязательств, вытекающих из договора воздушной перевозки груза и соблюдения правил, может:
      1) получить груз обратно в пункте отправления или назначения;
      2) задержать груз в промежуточном пункте;
      3) изменить указанного в грузовой накладной получателя;
      4) потребовать возвращения груза в пункт отправления.
      Осуществление этого права отправителем не должно наносить ущерба ни Перевозчику, ни другим отправителям.

      131. Право распоряжения перевозкой осуществляется только при условии предъявления Перевозчику выданного отправителю экземпляра грузовой накладной. Все указания по распоряжению грузом должны быть сделаны в письменном виде и по установленной Перевозчиком форме.
      Если вследствие осуществления права распоряжения грузом изменяется наименование получателя, то новым получателем считается тот, наименование которого будет указано в грузовой накладной.

      132. Любые изменения условий договора перевозки, указанные в настоящем пункте, должны быть внесены в грузовую накладную.

      133. Если исполнение распоряжения перевозкой невозможно, Перевозчик вправе отказаться от выполнения этого распоряжения, о чем обязан немедленно уведомить отправителя.

      134. С момента прибытия груза в пункт назначения получатель может потребовать от Перевозчика выдачи ему груза и грузовой накладной, если до этого не последовало иного распоряжения отправителя.

      135. Право отправителя распоряжаться грузом прекращается с момента, когда после прибытия груза в пункт назначения получатель получил груз или потребовал доставки груза, или совершил иные действия, свидетельствующий о принятии им груза.
      Однако, если получатель отказывается принять грузовую накладную, либо груз или нет возможности установить связь с получателем, или груз не может быть ему вручен, отправитель снова приобретает право распоряжаться перевозкой груза.

  Глава 17. Выдача груза

      136. За исключением случаев, предусмотренных настоящими Правилами или оговоренных в грузовой накладной, груз выдается только получателю, указанному в грузовой накладной, либо уполномоченному им лицу.

      137. Перевозчик выдает груз получателю только по документу, подтверждающему получение груза, и после выполнения им всех условий, указанных в грузовой накладной и настоящих Правилах.

      138. Выдача груза государственному органу при отсутствии получателя считается выдачей его получателю при условии, что Перевозчик передает отправителю или получателю документы, удостоверяющие такую выдачу груза.

      139. За исключением случаев, когда груз подлежит дальнейшей или обратной перевозке, уведомление о прибытии груза при отсутствии иных указаний должно быть направлено получателю, либо лицу, указанному в соответствующей графе грузовой накладной, в течение 12 часов с момента прибытия воздушного судна, а в отношении скоропортящегося, опасного груза или животных - в течение 3 часов.
      Уведомление направляется по почте или другими средствами.
      Перевозчик не отвечает за неполучение или опоздание этого уведомления.

      140. Если между отправителем (получателем) и Перевозчиком не было договоренности о доставке груза в адрес получателя, то получатель должен получить груз в аэропорту назначения.

      141. Если получатель отказывается или не может получить груз, прибывший в пункт назначения, то Перевозчик должен принять все меры для выполнения распоряжений отправителя, указанных в грузовой накладной либо полученных от него после уведомления о невозможности выдачи груза получателю. Если такие распоряжения отсутствуют или не могут быть выполнены, Перевозчик может:
      1) направить отправителю извещение о неполучении получателем груза и ожидать дальнейших распоряжений отправителя;
      2) при отсутствии распоряжения отправителя по истечении 30-дневного срока хранения груза принять меры к его получению, возврату или реализации в соответствии с существующим в данной стране порядком.

      142. Отправитель и получатель груза должны возместить все платежи и расходы, вызванные неполучением груза, включая сборы за обратную перевозку груза. Если по истечении 15 дней после возвращения груза в аэропорт отправления отправитель отказывается возместить эти расходы, то Перевозчик может реализовать весь этот груз или его часть. При этом за 10 дней до реализации Перевозчик должен направить отправителю сообщение об этом по адресу, указанному в грузовой накладной.

      143. Получатель может в течение двухлетнего срока получить от Перевозчика вырученные от продажи груза деньги за вычетом сумм, причитающихся Перевозчику.

Қазақстан Республикасы әуе жолдарында жолаушыларды, багаж бен жүкті тасымалдау Ережелерін бекіту туралы

Көлік және коммуникациялар министрлігі Азаматтық авиация комитеті төрағасының 2003 жылғы 25 сәуірдегі N 182 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2003 жылғы 22 мамырда тіркелді. Тіркеу N 2301. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникация министрінің 2010 жылғы 7 қазандағы N 448 Бұйрығымен.

      Күші жойылды - ҚР Көлік және коммуникация министрінің 2010.10.07 N 448 (ресми жарияланған күннен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

      Қазақстан Республикасы азаматтық авиация саласындағы нормативтік құқықтық актілер негізін Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 20 желтоқсандағы N 2697 "Қазақстан Республикасы әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы"  Жарлығы мен Қазақстан Республикасы 2001 жылғы 15 желтоқсандағы N 271-ІІ "Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы"  заңының талаптарына сәйкес келтіру мақсатында  БҰЙЫРАМЫН :
      1. Ұсынылып отырған Қазақстан Республикасы әуе жолдарында жолаушыларды, багаж бен жүкті тасымалдау Ережелері бекітілсін.
      2. Аталған бұйрықтың орындалуын бақылау Азаматтық авиация комитеті төрағасының орынбасары Б.М.Наурзалиевке тапсырылсын.
      3. Аталған бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен күшіне енеді.

       Төраға

Қазақстан Республикасы   
Көлік және коммуникация  
министрлігі Азаматтық    
авиация комитеті       
Төрағасының         
бұйрығымен бекітілген   
2003 жылғы 25 сәуір N 182 

  ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘУЕ ЖОЛДАРЫНДА
ЖОЛАУШЫЛАРДЫ, БАГАЖ БЕН ЖҮКТІ ТАСЫМАЛДАУ
ЕРЕЖЕЛЕРІ 1 ТАРАУ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР І БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

      1. Осы Ережелер Қазақстан Республикасы Тасымалдаушылары жүзеге асыратын, жолаушыларды, багаж бен жүктерді, оған жататын барлық технологиялық процестерге қолданылады.

      2. Аталған Ережелерге сәйкес орындалатын тасымалдар территориясына, территориясынан немесе территориясы арқылы осындай тасымалдар жүзеге асырылатын кез келген елдің тиісті заңдарына, қаулыларына және мемлекеттік органдардың нұсқауларына бағынады.

      3. Осы Ережелерге мына ұғымдар мен терминдер қолданады:
      1)  Әуе компаниясы - әуе қатынастарын жүзеге асыратын немесе осы салада өз қызметтерін ұсынатын кез келген әуе көлігі ұйымы.
 

      2)  Агент  - Тасымалдаушының, экипаждың жолаушылардың, багаждың, жүктің, почта мен әуе кемесінің қорын рәсімдеумен келуімен, жіберумен байланысты барлық нысандылықты орындау кезінде Тасымалдаушының тікелей сенім көрсетілген, ұсынатын немесе оның атынан сөйлейтін жауапты адамы.
 

      3)  Багажды, жүкті тасымалдаудағы ақаулар жөніндегі акт - жолаушы (алушы) қатысуымен бір немесе бірнеше Тасымалдаушының әуе кемелерімен тасымалданған багажға (жүкке) келтірген зиян белгілі болғанда, Тасымалдаушы тез арада толтыратын құжат. Актіге Тасымалдаушы мен жолаушы (алушы) қол қояды.
 

      4) Әуежай  - әуе кемелерін қабылдау, жіберуге, әуе тасымалдарын күтімдеу мен осындай мақсаттар үшін аэроалаң, аэробекет, басқа ғимараттар, сондай-ақ қажетті жабдықтарға арналған ғимараттар кешені. 
 

      5)  Халықаралық әуежай - әуе кемелерінде кедендік, шекаралық, санитарлық, карантиндік, халықаралық әуе тасымалдарын қамтамасыз ететін әуежай. 
 

      6)  Белгілеу әуежайы (пункті) - әуе тасымалы шартына сәйкес, жолаушы, багаж немесе жүк жеткізілуге тиіс әуежай (пункт).
 

      7)  Аялдау әуежайы (пункті) - әуе тасымалы шартына сәйкес, жолаушы ұшуын уақытша тоқтататын аралық әуежай (пункт).
 

      8)  Жіберу әуежайы (пункті) - әуе тасымалы шартына сәйкес, жолаушыларды, багаж немесе жүкті тасымалдау басталатын әуежай (пункт).
 

      9)  Трансфера әуежайы - әуе тасымалы шартына сәйкес, жолаушы ауысып, оны дайын немесе жүкті бір рейстен басқасына тасымалдау бағыты бойынша әрі қарай бет алу үшін тасымалдайтын, билетте немесе жүк құжаттамасында көрсетілген әуежай (пункт).
 

      10)  Багаж - Тасымалдаушының келісімімен әуе кемесінің бортында тасымалданатын жолаушылардың немесе экипаждың жеке заттары. "Багаж" термині тіркелген, сондай-ақ тіркелмеген жүкті  білдіреді.
 

      11)  Тіркелген жүк - Тасымалдаушы тасымалдау үшін өз жауапкершілігіне сақталу үшін алған және оған жүк түбіртегі мен жүк белгісін берген, қабылдаған жолаушының жүгі.
 

      12)  Жіберіліп алынған жүк - Тасымалдаушының кінәсін және пунктіне жіберілмеген жүк.
 

      13)  Талап етілмеген жүк  - жету әуежайына (пунктіне) келген, жүк белгісінде көрсетілген, жолаушы алмаған жүк. 
 

      14)  Тіркелмеген жүк  - жолаушының тіркелгеннен басқа, әуе кемесінде тасымалдайтын және жүк бөлімдері мен жолаушы салондарында орналасқан жүк. Әуе кемесінің бортына жолаушылардың өзі жеткізеді. Бақылаушы өзінің бақылауымен және жауапкершілігімен, жүктің жолаушыда болған кезін есепке алмағанда тасымалданады. 
 

      15)  Алып жүрілмейтін (ілеспейтін) жүк - иесі болып табылатын адам бар әуе кемесінде немесе басқа әуе кемеде тасымалданатын жүк.
 

      16)  Ақылы жүк - Тасымалдаушы белгілеген тегін тасымалданатын жүк нормасынан артық, көрсетілген нормаға қатыссыз міндетті төлемді талап ететін жүк салмағының бөлігі.
 

      17)  Жүктің нөмірлік белгісі - тіркелген жүкті тану үшін Тасымалдаушы беретін құжат.
 

      18)  Билет - (жолаушы билеті және жүк түбіртегі) Тасымалдаушының немесе оның агенттерінің жолаушыларды әуеде тасымалдау және оның шарттары туралы келісім жасалғанын куәландыратын, тасымалдау құжаты.
 

      19)  Шектеулі күні көрсетілмеген билет  - жіберу, жету әуежайы, тасымалдаушы, рейстің нөмірі, брондау класы, әуе кемесінің ұшу күні, уақыты көрсетілген, сондай-ақ брондалғаны туралы белгісі бар билет.
 

      20)  Күні ашық билет  - жіберу, жету пункті, тасымалдаушы, қызмет көрсету класы көрсетілген, бірақ рейстің нөмірі мен әуе кемесінің ұшу уақыты, күні көрсетілмеген билет.
 

      21)  Брондау - әуе кемесінде жолаушыларды тасымалдау үшін орынды, сондай-ақ багаж бен жүкті тасымалдау үшін көлем мен тоннажды алдын-ала бөлу.
 

      22)  Соманы (құнын) қайтару - жолаушыға жіберушіге немесе оның өкіліне ол бұрынырақ төлеген, бірақ пайдаланбаған тасымал немесе қызметтің құнының бөлігін немесе барлық құнын төлеу.
 

      23)  Жолаушыларды, багажды және жүкті әуеде тасымалдау (тасымалдау) - Тасымалдаушының әуе кемелерінде белгіленген ақыға жолаушыларды, багажды және жүкті, сондай-ақ Тасымалдаушының жердегі көліктік құралдарымен тасымалдауы.
 

      24)  Ішкі әуе тасымалы - орындау барысында жіберу пункті, белгілеу пункті және барлық белгіленген аялдау пункттері бір мемлекеттің территориясында орналасқан әуе тасымалы.
 

      25)  Халықаралық әуе тасымалы - орындау барысында жіберу пункті мен белгілеу пункті тасымалдауда немесе қайта тасымалдауда:
      екі мемлекет территориясында; 
      бір мемлекет территориясында егер басқа мемлекеттің территориясында аялдау қарастырылса; 
 

      26)  Әуе кемесі - жер (су) беті бейнеленген ауамен өзара әсерден басқа, ауамен өзара әсер есебінен атмосферада ұстап тұрылатын ұшу аппараты.
 

      27)  Әуе линиясы - араларында тұрақты әуе тасымалдары жүргізілетін пункттерді анықтайтын, белгіленген линиялар.
 

      28)  Варшава конвенциясы - халықаралық әуе тасымалдарына қатысты кейбір ережелерді үйлестіру, бір ізге келтіру үшін 1929 ж. қазанның 12-сінде Варшавада қол қойылып, 1955 ж. Гаагада өзгертілген конвенция.
 

      29)  Жүк - әуе кемесінің бортында почтадан, әуе кемесі қоры мен ілеспелі және дұрыс берілмеген жүктен бөлек, кез келген тасымалданатын мүлік.
 

      30)  Тез бұзылатын жүк - өсімдік немесе жануар текті заттар, олардан өңделген өнімдер, тірі өсімдіктер, балық өсіру материалы және басқа да сақталуда және тасымалдауда ерекше жағдайларды талап ететін (қолайлы температура, ылғалдылық т.б.) жүктер.
 

      31)  Транзиттік жүк - жүк құжаттамасына сәйкес, аралық пунктке жеткізілген рейспен әрі қарай тасымалданатын жүк.
 

      32)  Трансферлік жүк - жүк құжаттамасына сәйкес, трансфер әуежайға (пунктке) бір рейспен, әрі қарай сол немесе басқа Тасымалдаушының басқа рейсімен тасымалданатын жүк.
 

      33)  Ауыр салмақты жүк - 80 кг және одан да көп салмақты жеке орындағы жүк.
 

      34)  Бағалы жүк - Варшава конвенциясының 22 бабында белгіленген шектен салмағы 1 кг құны үшін нақты құны 250 фр. франкінен асатын жүк.
 

      35)  Aіr Waybіll - әуе тасымалы, оның шарттары мен жүкті әуе жолдары арқылы тасымалдауға қабылдау жөнінде келісім-шарт жасалғанын растайтын әуе-тасымалы құжаты (жүк құжаттамасы).
 

      36)  Жүк жіберу - Тасымалдаушының біриіс берушіден бір мезгілде қабылдап алған және бір жіберушінің мекен-жайына бір жүк  құжаттамасымен жіберілетін жүктің бір немесе бірнеше орны.
 

      37)  Аралас жүк жіберу  - бірге оралған немесе жеке-жеке оралған, тасымалдау мен тарифтің әртүрлі шарттарына сай келетін, бірақ бір жүк құжаттамасы бойынша тасымалданатын әртүрлі заттар мен товарлар салынған жүк жіберу.
 

      38)  Тексеру  - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 ж. 10 шілдедегі N 723  Қаулысымен бекітілген "Әуе кемесі экипажы мен жолаушылардың қол жүгін, жүгін, багажын, почтаны, борттағы тексеру ережелеріне" сәйкес жүргізілетін бақылау тексеру.
      Әуе кемелерін жүк тасуға жалдау келісім-шарты - жолаушыларды, багаж бен жүктерді тасымалдау үшін бір немесе бірнеше әуе кемелерінің бір немесе бірнеше рейске барлық сыйымдылықты немесе бір бөлігін ақы үшін бір жақ (жалға беруші) келесі жаққа (жалдаушыға) беруге міндеттейтін келісім-шарт.
 

      39)  Ақылы жүктің түбіртегі - міндетті түрде ақылы тасымалданатын және Тасымалдаушы белгілеген, тегін алып өтетін заттардың нормасынан артық жүкті тасымалдауды растайтын, сондай-ақ жүктің жарияланған құндылығы үшін ұсталатын ақыны растайтын құжат.
 

      40)  Тасымалдау бағыты - белгілі бір тәртіппен билетте көрсетілген жіберу (жүк тасымалдағанда жүк құжаттамасында) трансфер және белгілеу әуежайлары (пункттері).
 

      41) Тасымалдаудағы ақаулар - зиянды зардаптары болатын немесе болуы мүмкін, әуе көлігінде белгіленген жұмыс тәртібіндегі кез келген бұзулар (багажды немесе жүкті жіберіп алу салмағы немесе орын саны бойынша жеткіліксіздік, құжаттар мен жүктің бұзылуы, жоғалуы, ажырап қалуы, тасымал құжаттарын дұрыс толтырмау).
 

      42)  Әртүрлі жиындар ордері (МСО) - осы құжатта көрсетілген, жолаушыға Тасымалдаушы немесе оның агенті берген, билетті беру жөніндегі өтініш, ақылы жүк түбіртегі немесе тасымалға байланысты адамға ақылы қызмет көрсетуге байланысты берілген төлем құжат.
 

      43)  Жолда тоқтау - жолаушы мен оның жүгін тасымалдауда жіберу және белгілеу пункттері арасында қандай да бір пунктте уақытша үзіліс жасауға алдын ала келісу.
 

      44)  Жіберуші - жүкті жіберетін заңды тұлға немесе жеке адам.
 

      45)  Жолаушы - әуе кемесінде әуе тасымалы келісіміне сәйкес тасымалданатын немесе тасымалдануға тиіс, экипаж мүшелерінен басқа кез келген адам.
 

      46)  Жіберілмеген жолаушы  - елдің үкіметтері кіруге рұқсат бермеген жолаушы.
 

      47)  Транзиттік жолаушы - әуе тасымалы келісіміне сәйкес, аралық әуежайға келген рейсімен әрі қарай тасымалданатын жолаушы.
 

      48)  Трансферлік жолаушы - әуе тасымалы келісіміне сәйкес трансфер пунктіне бір рейспен жеткізіліп, әрі қарай сол немесе басқа Тасымалдаушының басқа рейсімен әрі қарай тасымалданатын жолаушы.
 

      49)  Жолаушылар купоны - жолаушы мен оның жүгін әуеде тасымалдау келісімін растайтын билеттің бөлігі.
 

      50)  Тасымалдаушы - жолаушыларды, багажды, жүкті және почтаны ақылы және жалға алып, тасымалдау бойынша қызметтер ұсынатын, көліктік құралдармен меншік құқығында немесе басқа да заңдық негіздерде иеленетін, оған белгіленген тәртіппен берілген тиісті рұқсаты немесе лицензиясы бар заңды мекеме немесе жеке адам.
 

      51)  Вахталық тасымалдаулар (тасымалдаудың вахталық-экспедициялық әдісі) - әуе кемесімен жолаушылар мен қызметкерлер бригадалары тұратын жерден жұмыс орнына және кері қарай тасымалдау, сондай-ақ оларға тиісті жүк пен оған тиісті жүкті тасымалдау.
 

      52)  Топпен тасымалдау  - құжатпен мақұлданған сапарының ортақ мақсаты бар, ал топтық билетпен немесе әрбір жекелеген билетпен толтырылған ба, оған тәуелсіз, топты тасымалдау.
 

      53)  "Сонда" тасымалдау - жіберу пункті мен белгілеу пункті арасында бір бағытта тасымалдау (аралық әуежайда әуе кемесі қонды ма, жолаушылар ауысып отырды ма немесе жүктің шамадан тыс тиелуі болды ма - оған байланыссыз).
 

      54) "Сонда" және "кері" тасымалдау - "сонда" және "кері" ұшу үшін сатылған билеттер бойынша жолаушыларды белгілеу пунктіне және кері қарай тасымалдау.
 

      55)  Аралас тасымалдау - Тасымалдаушының әр түрлі көліктермен жолаушыларды, багаж немесе жүкті тасымалдау.
 

      56)  Тасымалдау кезеңдері:
      жолаушының әуе кемесіне отыру үшін әуежай перронына жолаушы кірген кезден Тасымалдаушының өкілетті адамдарының бақылауымен перроннан шыққанға дейінгі уақыт кезеңін қамтитын әуе тасымалы;
 

      1. жүкті тасымалдауға қабылдаған кезден белгіленген ережелерге сәйкес, алушыға бергенге немесе басқа адамға тапсырғанға дейінгі кезеңді қамтитын әуе тасымалы;
 

      2. багажды тасымалдауға қабылдаған кездегі уақыттан бастап және оны белгіленген ережелерге сәйкес алушыға бергенге немесе басқа адамға бергенге дейінгі уақытты қамтитын әуе тасымалы;
 

      57)  Перрон - жолаушыларды отырғызу және түсіру, багажды, жүкті почтаны тиеу және түсіру, сондай-ақ қызмет көрсетудің басқа да түрлері үшін әуе кемесінде орналастыруға арналған аэроалаңның ұшу алаңының бөлігі.
 

      58)  Өткізгіш жазуы - тасымалды орындауға басқа Тасымалдаушыны немесе алғашқыда берілген тасымал және төлем құжатын ауыстыруға тиісті билеттің ұшу купонында, жүк құжаттамасында немесе төлем құжатының ауыстыру купонында көрсетілген Тасымалдаушының, тасымал немесе төлем құжатын берген Тасымалдаушының жазбаша келісімі.
 

      59)  Ұшу купоны - билетте көрсетілген пункттер арасында тасымалдауға жолаушыға құқық беретін билеттің бөлігі.
 

      60)  Багаждың, жүктің бұзылуы  - тасымалдау кезінде багаждың, жүктің немесе багаждың, жүктің бөлігінің өзінің бастапқы мәнінде толық пайдалануға болмайтындай етіп, жарамсыз жағдайға келуі (өз құнын жоғалтады).
 

      61)  Алушы  - жүк құжаттамасында жүкті немесе почтаны алушы ретінде көрсетілген заңды мекеме немесе жеке адам.
 

      62)  Арыз, шағым - әуе тасымалы себебінен болған зиянның (шығынның) орнын толтыру жөнінде мүдделі адамның тасымалдаушыға жазбаша түрде мәлімдеген талабы.
 

      63)  Рейс - бір бағытта маршруттың бастапқы және соңғы пунктіне дейін орындалатын әуе кемесінің ұшуы (кесте бойынша немесе кестеден тыс).
 

      64)  Тұрақты рейс - белгіленген кестеге сәйкес бағыт бойынша орындалатын әуе кемесінің рейсі.
 

      65)  Қосымша рейс - тұрақты рейстер жүзеге асырылатын сол бағыт бойынша кестеге қосымша орындалатын әуе кемесінің рейсі.
 

      66)  Тұрақты емес рейс - әуе кемесін жалдау келісімімен сәйкес орындалатын әуе кемесінің рейсі.
 

      67)  Тоқтатылған рейс - аралық немесе басқа әуежайда орындалуы тоқтатылған рейс.
 

      68)  Түскен ақша - арнайы немесе қосымша қызмет түрлері үшін  авиациялық керосин бағасы өсуiн өтем ақылау мақсатында жолаушыны, багажды немесе жүкті тасымалдауда Тасымалдаушы немесе басқа да құзырлы органдар төлететін, белгіленген тәртіппен бекітілген төлемақы.
 

      69)  Тариф - белгілі бір бағыт бойынша жіберу пунктіне белгілеу пунктіне дейін бір жолаушыны тасымалдағаны үшін немесе багаж немесе жүктің салмақ немесе көлем бірлігін тасымалдағаны үшін, Тасымалдаушы төлететін белгіленген тәртіппен бекітілген сома.
 

      70)  Қалыпты тариф  - ешқандай шектеулерсіз бір жыл бойына қызмет ететін, тиісті қызмет ету класының тарифі (жарамдылық мерзімі тасымалдаудың маусымымен анықталатын маусымдық тарифтерді есепке алмағанда).
 

      71)  Трансфер  - бір рейспен ауысып отыру әуежайына дейін, әрі қарай әуе тасымалы келісіміне сәйкес сол Тасымалдаушының басқа рейспен орындалатын тасымал.
 

      72)  Трансферлік жүк  - жүк құжаттамасына сәйкес, трансфер әуежайға (пунктке) бір рейспен, әрі қарай сол немесе басқа Тасымалдаушының басқа рейсімен тасымалданатын жүк.
 

      73)  Трансферлік жолаушы  - әуе тасымалы келісіміне сәйкес трансфер пунктіне бір рейспен жеткізілетін, ал әрі қарай сол Тасымалдаушының басқа рейсімен тасымалданатын жолаушы.
 

      74)  Багаждың, жүктің жоғалуы - жеткізу үшін белгіленген мерзімде тасымалға қабылдап алынған багажды өкілетті адамға бере алмау, жағдай аралық әуежайда ұрланды ма, жоғалды ма, жіберілді ме немесе қателесіп берілді ме, оған байланыссыз болатын тасымал ақауы.
       Ескерту: 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Көлік және коммуникация министрлігі Азаматтық авиация комитеті Төрағасының 2006 жылғы 4 қаңтардағы N 2   бұйрығымен ( қолданысқа енгізілу тәртібін 2-тармақтан қараңыз ).

  ІІ ТАРАУ. ЖОЛАУШЫЛАР МЕН ЖҮКТІ ӘУЕДЕ
ТАСЫМАЛДАУ ЕРЕЖЕЛЕРІ 2 БӨЛІМ. БИЛЕТ

      4. Билет жолаушыны әуеде тасымалдау келісімі мен шарттары жасалғанын растайтын, атаулы шартты құжат болып табылады.

      5. Жолаушы Тасымалдаушы немесе оның агенті тиісті дәрежеде толтырып берген жарамды билеті болғанда ғана тасымалдауға жіберіледі.
      Жолаушы, егер ол көрсеткен билетте Тасымалдаушы немесе оның агентінен басқа адамдар енгізген түзетулер немесе өзгерістер болса тасымалдауға жіберілмейді.

      6. Билет онда көрсетілген қызмет бағыты мен класы бойынша, жолаушы мен оның багажын жіберу пунктінен жету пунктіне дейін тасымалдау үшін жарамды болып табылады. Әрбір ұшу купоны немесе тексеру талоны жолаушы мен оның багажын брондалған орынға, онда көрсетілген бағыт участогы, қызмет көрсету класы, күні мен рейсі бойынша ғана жарамды.
      Егер билет брондау белгісінсіз (ұшудың ашық қалдырған күнімен) берілсе,онда орын жолаушы тілегіне сәйкес, сұрау салынған рейсте бос орындарының болуына қарай брондалады.
      Билет сатылған жері мен күні оның барлық купондарында көрсетілуі тиіс.

      7. Қалыпты тариф бойынша ашық ұшу күнімен тасымалдауға берілген билет, жолаушылар мен оның багажын тасымалдау үшін, тасымал басталған күннен бастап жарамды, ал егер бірде бір ұшу купоны пайдаланылмаса, онда билет берілген күннен бастап және онда Тасымалдаушы немесе оның өкілі рейстің ұшу күні мен нөмірін қойғаннан кейін ұшуға хақысы бар.

      8. Арнайы тариф бойынша тасымалдауға берілген билет осы тарифты қолдану ережелері белгіленген мерзімде ғана жолаушы оның багажын тасымалдауға жарамды.

      9. Билеттің жарамдылық мерзімі, егер жолаушы мына жағдайларда билет жарамдылығы мерзімі ішінде ұша алмай қалса, бастапқыда төленген тарифке сәйкес келетін сол қызмет көрсету класы бойынша бос орын бар, Тасымалдаушының ең жақын рейсіне дейін ұзартылады:
 

      1) билетте көрсетілген рейсті кейінге қалдыру немесе кешігу;
 

      2) билетте көрсетілген әуежайда әуе кемесі қона алмаса;
 

      3) жолаушыға билетінде көрсетілген рейс пен күнінде орын тауып бере алмау себебінен, жібере алмау;
 

      4) рейсті орындамаған әуе кемесінің жіберу әуежайына қайтып оралуы;
 

      5) жолаушы жолай қонуға тиіс әуежайға келетін әуе кемесінің кешігу немесе рейсті кейінге қалдыру себебінен, билетте көрсетілген, рейспен жолай қону әуежайынан жолаушының жібермеуі;
 

      6) ұшу кестесінде көрсетілген әуе кемесі типінің өзгертілуі; 
 

      7) билетте көрсетілген қызмет ету класы ұсынылмаса;
 

      8) әуе кемесі амалсыз қону себебінен рейстік үзіліс жасайды;
 

      9) жолаушының немесе әуе кемесінде бірге ұшуға тиіс отбасы мүшесінің ауырып қалуы;
 

      10) Тасымалдаушы билетті дұрыс толтырмауы. 

      10. Егер тасымалдауға билеті бар жолаушы орынды брондау жөнінде өтініш жасаса, ал тасымалдаушы билеттің жарамдылық мерзімі ішінде орын тауып беруге мүмкіндігі болмаса, онда ондай билеттің жарамдылық мерзімі бастапқы төленген тарифке сәйкес келетін сондай қызмет көрсету класына бос орын бар, Тасымалдаушының ең жақын рейсіне дейін ұзартылады.

      11. Егер жолаушы өзінің ауырып қалуынан немесе онымен әуе кемесінде бірге ұшатын отбасы мүшесі ауырып қалу немесе өлімі себебінен, билеттің жарамдылық мерзімі ішінде, ұша алмаса, онда бұндай билеттің жарамдылық мерзімі дәрігерлік тұжырымдамаға сәйкес, ол немесе оның отбасы мүшесі ұша алатын жағдайда болса, Тасымалдаушының ең жақын рейсінен кейінгі не дейінгісіне, егер бастапқы төленген тарифке сәйкес сондай қызмет көрсету класына бос орындар болса, 10 күннің ішінде ұшуы тиіс.
      Бұл жағдайларда ауру жолаушыға ілесіп жүретін отбасы мүшесінің билеттерінің жарамдылық мерзімі сол мерзімге ұзартылады.  

      12. Жолаушы Тасымалдаушыға ұшу және жолаушы купондары бар билетті көрсетуге міндетті. Пайдаланылған ұшу купондары бар билет жолаушыны тасымалдау және ақшаны қайтару үшін жарамсыз.                    Тасымалдаушы жолаушы купонында көрсетілген жіберу пунктінен бастап, өте қатаң тәртіппен жолаушы мен оның жүгін тасымалдау үшін ұшу купондарын қабылдайды.
      Егер кейінгі ұшу купондары пайдаланылған болса, билет пайдаланылатын ұшу купондарымен жолаушыларды тасымалдау және ақшаны қайтару үшін жарамсыз болып табылады.
      Жолаушылар купоны мен барлық пайдаланылған ұшу купондарын жолаушы барлық тасымалдау кезеңінде сақтау керек. Олар Тасымалдаушының талап етуі бойынша көрсетілуге және тапсырылуға тиіс.

      13. Билетті оны пайдалану үшін басқа адамға беруге болмайды. 

      14. Билет немесе оның кез келген бөлігі жоғалып, бүлінген жолаушы немесе ұшу купоны жоқ болған жағдайда, Тасымалдаушы жолаушының өтінішімен ондай билеттің орнына Тасымалдаушының нормативтік актілерінде қарастырылған ақшаларды төлетіп, билеттің дубликатын беруге болады.
      Шетелдік Тасымалдаушы берген билет (немесе оның кез келген бөлігі) жоғалған, бүлінген жағдайда, дубликатты толтыруға бұл Тасымалдаушының жазбаша рұқсатын алу керек.
      Бұл жағдайларда, жолаушы тиісті маршрут бойынша ұшуға билет беру үшін, тасымалдаушыға қанағаттандыратындай дәлелдер келтіру керек. 

      15. Билеттің жоқтығы, дұрыс еместігі немесе жоғалуы тасымал келісімі бар ма, жарамды ма - оған әсер етпейді.  

  3 ТАРАУ. ОРЫНДЫ БРОНДАУ

      16. Орынды брондау жолаушыларды тасымалдаудың қажетті шарты болып табылады.

      17. Жолаушыға тиісті түрде толтырылған билет берілмегенше, брондау алдын ала жасалған болып есептеледі және қажет болған жағдайда жойылуы мүмкін.

      18. Толық немесе жартылай пайдаланылмаған билеті бар және билетінде көрсетілген ұшатын күнін басқа күнге ауыстырғысы келген жолаушы орынды жаңадан брондағанда ешқандай артық кезек құқығын пайдаланбайды.

      19. Жолаушы тіркеуден өту үшін әуежайға немесе Тасымалдаушы көрсеткен басқа жіберетін жерге Тасымалдаушы белгіленген уақыттан кешікпейді немесе тіркеу бойынша белгіленген нысандылықтар мен тәртіптерді орындайтындай уақытта келуге міндетті.

      20. Егер жолаушы тіркелу үшін белгіленген мерзімде келмесе немесе дұрыс толтырылмаған құжаттармен келсе онда Тасымалдаушы аталған әуежайда оған жасалған ұшу бронын жоюына болады. Тасымалдаушы жолаушының тіркеуден өз уақытында өтпегеніне байланысты шығындар үшін жауап бермейді.

      21. Жолда және кері қайту пунктіне 72 сағат артық тоқтағанда, жолаушы кестесі бойынша рейс ұшқанға дейін 72 сағ. ішінде, әрі қарай ұшуға Тасымалдаушыдан бұрын, жүргізілген бронды растауға міндетті, ал трансфер пунктінде келгеннен кейін 2 сағаттан кешіктірмеу керек, егер Тасымалдаушының нормативтік актілерінде басқа жағдай қарастырылмаса.

      22. Егер жалпы мақсатпен бір бағытқа ұшатын 10 және одан да көп адамнан болатын жолаушылар тобы әрі қарай ұшуға немесе кері бағытта ұшуға белгісі бар билеттері болып, белгілі бір пунктте 15 күннен артық мерзімге аялдама жасаса, онда брондау рейс жіберілгенше 15 күннен кешіктірілмей, расталуға тиіс, егер Тасымалдаушының нормативтік актілерінде басқа жағдай қарастырылмаса.

      23. Бронды растау үшін, жолаушы (ал топты тасымалдағанда топ жетекшісі) Тасымалдаушының немесе оның агентінің өкілдігінің кеңсесіне кез келген байланыс құралдарын қолданып немесе жеке өзі жолығуы тиіс.

      24. 20-22-тармақтарда көрсетілген талаптарды орындамаған жағдайда, тасымалдаушы осы әуежайдан ұшу бронын жоюға хақысы бар.

      25. Егер жолаушы (жолаушылар тобы) брондалған орыннан бас тартса немесе Тасымалдаушы белгілеген уақытқа тіркеу орнына немесе дұрыс толтырылмаған құжаттармен келіп, нәтижесінде ол үшін брондалған орын қолданылмаса, онда жолаушыдан (жолаушылар тобынан) Тасымалдаушының нормативтік актілерінде қарастырылған жағдайларда және мөлшерлерде ақша ұсталуы мүмкін. 
      Бірақ, бұндай ақша, егер жолаушы (жолаушылар тобы) бронды жоя алмаса немесе тіркеу орнына рейстің кешігуі немесе өзгеруі бойынша қону пунктінен өтіп кету немесе бұл жолаушыға (жолаушылар тобына) брондалған орынды бере алмау себебінен болса, ақша ұсталмайды. Сондай-ақ, егер жолаушы (топтың бірнеше мүшесі) дәрігерлік тұжырымдамамен мақұлданған денсаулық жағдайына байланысты тіркеу орнына келмесе, ақша ұсталмайды.

      26. Жолаушының өтініші бойынша бастапқы брондауға жататын байланыс шығындарын есепке алмағанда, оның жол жүруі және брондауға қатысты байланыс шығындарын жолаушы төлейді.

      27. Жолда тоқтауға тек қана ол Тасымалдаушымен немесе оның агентімен алдын ала келісімі және билетте қарастырылса ғана рұқсат етіледі.

      28. Егер билет Тасымалдаушының арнайы тариф бойынша төленген болса, жолда жолаушының аялдауы Тасымалдаушының нормативтік актілерімен реттеледі.
      Жолда тоқтау үшін билетке төлеудің көрсетілген кез келген жағдайларында мына шарттарды сақтау керек: 
 

      1. билеттің жарамдылық мерзімі шеңберінде ғана тоқтауға болады;
 

      2. тиісті елдердің мемлекеттік органдары мен олардың Тасымалдаушыларының ережелері бойынша тоқтауға болады. 

  4 ТАРАУ. БИЛЕТТЕГІ ЖӘНЕ ТАСЫМАЛДАУДАҒЫ
ӨЗГЕРІСТЕР

      29. Жолаушының өтініші бойынша билеттегі өзгерістер Тасымалдаушының нұсқауларына сәйкес жүргізіледі.

      30. Тасымалдаушы тасымалдағы осы қосымша тарифтер мен жиындарды төлеуді талап етуге тиіс емес. Бірақ, егер қалыптан жоғары багажды тасымалдағаны үшін жолаушылар тарифі мен тариф өзгертілген маршрут бойынша төленген сомадан төмен болатын болса, онда айырмасы жолаушыға қайтарылады.

      31. Егер Тасымалдаушы белгілі бір себептермен тиісті қызмет көрсету класты салонда жасалған бронға сәйкес жолаушыға орын тауып бере алмайтын болса, онда:
 

      1. егер жолаушы алғашқыда бронға сәйкес келетін нормалар бойынша оған тегін тамақ беру мен тегін жүк алып өту құқығын беріп, басқа қызмет көрсету класты салонда ұшуға келіссе, төленген және ұсынылған класында тасымалдау құны арасындағы айырма бойынша ешқандай қайта есептеу жүргізілмейді;
 

      2. егер жолаушы төленгенмен салыстырғанда арзандау класты салонда ұшудан бас тартса, Тасымалдаушы бұл жолаушыны қонақ үйде орналастыру, тамақтандыру, Тасымалдаушының рейсінде немесе шетелдік Тасымалдаушының рейсінде алғашқы брондалған класқа сәйкес, жолаушыға орын тауып бере алатын уақытқа дейін, жалғастыру;
 

      3. әуежайдан әуежайға ауысуды байланыс құралдары мен жердегі көлікті пайдалану шеңберіндегі шығындарды төлейді. 

  5 БӨЛІМ. ЖОЛАУШЫНЫ ТАСЫМАЛДАУДАН БАС ТАРТУ

      32. Тасымалдаушы мына жағдайларда жолаушыны әуеде тасымалдау келісімін бір жақты тәртіппен тоқтатуға хақысы бар, егер:
 

      1) жолаушы жеке басын тексеруден, қол жүгі мен жүгін тексеруден бас тартса;
 

      2) жолаушы тасымалдаушы белгілеген ережелерді бұзса және өз әрекеттерімен әуе кемесінің ұшу қауіпсіздігіне қауіп төндірсе;
 

      3) бұл үстінен әуе тасымалы жүзеге асырылатын немесе тасымалдауды жіберу пункті, тоқтайтын жері немесе жету пункті орналасатын мемлекеттің заң актілері ережелерін жою үшін қажет болса;
 

      4) жолаушының тәртібі, жасы, психикалық немесе физикалық жағдайын мынандай қалыпта болғанда; Тасымалдаушының ерекше көмегін қажет етуі; тәртіпсіздік, жайсыздық тудырады немесе басқа жолаушылар тарапынан ашу, ыза тудырады; жолаушының өзіне, басқа адамдар немесе олардың мүліктері үшін қауіп немесе қатер тудырады;
 

      5) жолаушы аталған Ережелерді орындаудан бас тартқан себепті;
 

      6) жолаушы тексеруден бас тартқан себепті;
 

      7) жолаушы ұшу кезінде ӘК командирінің бұйрығын орындаудан бас тартқан себепті.

      33. Егер жолаушыны тасымалдаудан бас тартқанда немесе ол осы Ережелердің 32 тармағында көрсетілген себептермен әуе кемесіне жіберілмесе немесе әуе кемесінен түсіріліп тасталса, оның осы Ережелердің 83 тармақшасына сәйкес пайдаланылмаған билет немесе оның бөлігі үшін ғана ақшасын қайтып алуына хақысы бар.
      Егер жолаушыны тасымалдаудан 32 тармақта баяндалған себептер бойынша бас тартса, онда одан пайдаланылмаған билет пен оның бөлігі үшін ақшасын қайтарғанда 83 тармаққа сәйкес, сондай-ақ тиісті ақшаларда ұсталады.

      34. Егер әуе кемесіне мүмкін коммерциялық жүк тиеу бойынша шектеулер шамадан тыс асып кетсе, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында, Тасымалдаушы өзінің шешуі бойынша қандай жүкті, багажды немесе жолаушыны осы әуе кемесінде тасымалдауға болмайтындығына хақысы бар. 

  7 ТАРАУ. ЖОЛАУШЫЛАРДЫҢ КЕЙБІР КАТЕГОРИЯЛАРЫН ТАСЫМАЛДАУ ШАРТТАРЫ

      35. Өте маңызды жолаушылар категориясына Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 16 шілдедегі N 788 "Қазақстан Республикасы әуе көлігінде тасымалдауда оларға қатысты тексеру жүргізілмейтін лауазымды тұлғалардың арнайы тізімі туралы" қаулысына сәйкес Тасымалдаушының арнайы тізімімен анықталған адамдар жатады. 

      36. Дипломаттық курьерлер мен байланыс фельдегерлерін тасымалдау мемлекеттік органдардың талаптарына, Тасымалдаушының нормативтік актілеріне сәйкес жүргізіледі.
      Дипломаттық курьер мен байланыс фельдегері Тасымалдаушының талап етуі бойынша дипломаттық багажды (почтаны) алып жүретін адам ретінде оның арнайы өкілеттігін растайтын құжаттары болуы керек және көрсетуі керек.

      37. Қазақстан Республикасы Тасымалдаушылары балаларды ересек жолаушылармен бірге, сондай-ақ оларсыз-ақ тасымалдауға болады.
      Еріп жүретін адамдары жоқ балаларды ата-аналары немесе қамқоршылары ондай тасымалдың барлық қажетті детальдарын көрсетіп, тиісті құжатты ("Тасымал туралы өтініш") толтырғаннан кейін қабылдайды.
      Еріп жүретін адамдары жоқ балалар ретінде ата-аналарсыз ұшатын және жолаушылардың біреуіне сеніп тапсырылмаған жасы 2-ден 12-ге дейінгі балаларды тасымалдауға болады.
      Ата-аналар немесе қамқоршылардың өтініші бойынша бұл 16 жасқа дейінгі балаларға да қатысты болуы мүмкін.

      38. Жеке орын алмайтын және ересек жолаушымен ілесіп жүретін,  2 жасқа дейінгі бір баланы халықаралық рейстерде тасымалдау үшін, ақы төленбейді.
 

      1) Егер бес жасқа дейінгі бала халықаралық рейсте жеке орынмен тасымалданатын болса, егер бұл тарифты қолданудың ерекше шарттары болмаса, оны тасымалдауға еріп жүретін ересек жолаушының тиісті қалыпты немесе арнайы тарифінің 50%-н төлейді.
 

      2) Бір ересек жолаушы 2 жасқа дейінгі екінші және келесі балаларды халықаралық рейсте тасымалдау үшін, егер бұл тарифты қолданудың ерекше шарттары болмаса, оны тасымалдауға еріп жүретін ересек жолаушының тиісті қалыпты немесе арнайы тарифінің 50%-н төлейді.
 

      3) Халықаралық рейсте бір ересек жолаушы 2 жастан 12 жасқа дейінгі әр баланы тасымалдау үшін, егер бұл тарифті қолданудың ерекше шарттары болмаса, еріп жүретін ересек жолаушының тиісті қалыпты немесе арнайы тарифінің 50%-і төленеді.
 

      4) Еріп жүретін адамы жоқ баланы халықаралық рейсте тасымалдау үшін, Тасымалдаушының нормативтік актілеріне сәйкес ақы төленеді. 
 

      5) Белгілеу пунктіне ұшатын балаларға жүкті тегін алып жүру құқығы және салонда жеке орын берілмейді.
       Ескерту: 38-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Көлік және коммуникация министрлігі Азаматтық авиация комитеті Төрағасының 2006 жылғы 4 қаңтардағы N 2   бұйрығымен ( қолданысқа енгізілу тәртібін 2-тармақтан қараңыз ).

      39. Ішкі тасымалдауларда жолаушы ақысыз 2 жасқа дейінгі бір баланы оған жеке орын бермей алып жүруіне болады, ал келесі, ішкі рейстерде жолаушымен бірге ұшатын 2 жасқа дейінгі балалар толық тарифтің 50%-н балалар билеті бойынша төлеп, жеке орынмен тасымалданады. 2 жастан 15 жасқа дейінгі балалар ішкі рейстер де балалар билеті бойынша толық тарифтің 50% төлеп, ересек жолаушылармен бірге, сондай-ақ бөлек те тасымалданады. 
        Ескерту: 39-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Көлік және коммуникация министрлігі Азаматтық авиация комитеті Төрағасының 2006 жылғы 4 қаңтардағы N 2   бұйрығымен ( қолданысқа енгізілу тәртібін 2-тармақтан қараңыз ).

      40. Әр баланың жасына қатыссыз тиісті қалыпты немесе арнайы тарифтің 50%-і тасымалдау үшін төленгенде жеке орын беріледі және қалыпты немесе арнайы тарифпен төлеген жолаушылар үшін белгіленген норма бойынша багажды тегін алып жүруге болады. Егер бұл жағдайларда тегін алып жүретін жүк нормасынан асып түсетін мөлшерде багаж тасымалданса, онда ол тиісті багаж тарифі бойынша төленеді.

      41. Зембілмен тасымалдауды қажет ететін жолаушыны тасымалдау үшін әуе кемесінде зембілдер нақты қанша орын алатынына байланыссыз, Тасымалдаушының нормативтік актілеріне белгіленген тарифке үстеме ақы мөлшерінде төленеді.

  7 БӨЛІМ. БАГАЖ (ЖҮК) ТАСЫМАЛДАУ

      42. Жолаушыларға тіркелмеген жүк ретінде шектелмеген мөлшерде және Тасымалдаушының рұқсатымен мына заттарды алып өтуіне рұқсат беріледі:
 

      1. ұшу кезінде қажет болуы мүмкін гигиеналық және дәрігерлік заттар;
 

      2. тез бұзылатын заттарды орау және сақтау үшін қолданылатын құрғақ мұз;
 

      3. территориясына, территориясынан немесе территориясы арқылы тасымал жүзеге асырылатын кез келген елдің мемлекеттік органдарының заңдарымен, қаулыларымен, ережелері және бұйрықтарымен рұқсат етілетін мөлшерден кем емес көлемдегі алкогольді ішімдіктер;
 

      4. шегуге арналған темекі заттары мен қажетті бұйымдар, оның ішінде тек сұйытылған сорғыш газдары бар оттықтар;
 

      5. медициналық мақсаттарда ғана қолданылатын оттегісі бар портативті баллондар;
 

      6. ортопедиялық жабдықтары үшін қолданылатын көміртегі тотығы бар портативті баллондар.
      Жоғарыда саналмаған заттардың жалпы салмағы әр жолаушы үшін 5 кг-нан аспауға тиіс.

      43. Қызметтік міндеттерін орындау жағдайындағы адамдар өзімен бірге қару алып жүруді белгіленген тәртіппен берілген рұқсат бойынша ғана жүзеге асырады және территориясына, территориясынан немесе территориясы арқылы тасымал жүзеге асырылатын мемлекеттік органдардың тиісті заңдарын, қаулыларын, ережелері мен бұйрықтарын орындағанда ғана рұқсат етіледі.

      44. Тасымалдаушы жүкті тасымалдауға қабылдау кезінде билетте тіркелген жүктің орнын, санын және салмағын көрсетуге міндетті, бұл жолаушыға жүк түбіртегін беру деп есептеледі. Сондай-ақ, Тасымалдаушы жолаушыға нөмірлі жүк белгісінің үзбелі талонын беруге міндетті. Әр орындағы жүктің салмағы 30 кг-нан және өлшемі 50х50х100 см-ден аспауға тиіс, егер басқа жағдай Тасымалдаушының нормативтік актілерінде қарастырылмаса.

      45. Багажды (жүкті) тіркегеннен кейін, оны сақтау жөніндегі міндеттер Тасымалдаушыға жүктеледі.

      46. Тасымалдаушы, егер жүк қалыпты жағдайларда қауіпсіз тасымалдауды қамтамасыз ететін чемодандарға, қораптарға, сөмке немесе басқа да орамдарға оралмаған болса, оны тіркелген жүк ретінде қабылдамауына болады.

      47. Тез сынатын немесе бұзылатын заттарды, ақшаны, бағалы заттарды, қымбат металдарды, құнды қағаздарды, акциялар мен басқа да құндылықтарды, сондай-ақ қызмет барысындағы құжаттар немесе бұйымдар үлгілерін жолаушы өзінің тіркелген жүгіне салуға болмайды, ал Тасымалдаушы тіркелген жүк ретінде тасымалдаудан бас тартуына болады.

      48. Тіркелген жүк жолаушы ұшатын әуе кемесімен тасымалданады. Егер олай тасымалдау кейбір себептермен мүмкін болмаса, Тасымалдаушы тіркелген жүкті өзінің ең жақын келесі немесе алдыңғы рейсімен тасымалдауға міндетті.

      49. Егер Тасымалдаушы осы Ережелерде берілген "жүк" анықтамасына сәйкес келмейтін кейбір заттарды жүк ретінде қабылдаса, ондай заттарды тасымалдау, сондай-ақ осы Ережелерге қатысты болады.

      50. Салонда жеке ұсынылмай (берілмей) тасымалданатын балаларынан басқа билеті бар әрбір жолаушыға, қол жүгін және 20 кг артық емес салмағы бар багажды тегін алып өтуге болады.

      51. Егер халықаралық тасымалдау бірінші класты қызмет көрсету белгіленген халықаралық линия бойынша ретімен (шетел Тасымалдаушыларының линияларын қоса алғанда) және бірінші класты қызмет көрсету белгіленбеген, әуе компаниясының халықаралық линиялары бойынша орындалатын болса, онда жолаушыға төлеген бірінші класты қызмет көрсетуге сәйкес келетін норма бойынша тегін жүк алып өту құқығы беріледі.

      52. Егер халықаралық тасымалдау ретімен халықаралық және ішкі линиялар бойынша немесе керісінше орындалатын болса, онда ішкі линия бойынша жолаушыға билет алу кезінде төлеген халықаралық линияда қызмет көрсету класына сәйкес келетін норма бойынша жүкті тегін алып өту құқығы беріледі.

      53. Жолаушы өз еркімен тасымалдау маршрутын немесе қызмет көрсету класын өзгерткен жағдайда, оған жаңа участоктағы тиісті маршруты мен қызмет көрсету класы үшін белгіленген нормада тегін жүк алып өту құқығы беріледі.

      54. Тасымалдау маршруты немесе қызмет көрсету класы еріксіз өзгерген жағдайда, жолаушыға алғашқыда төленген маршруты мен қызмет көрсету класы бойынша рұқсат етілгендей багаж мөлшерін тегін алып өту құқығы беріледі.

      55. Жүкті тегін алып өтудің белгіленген нормасынан тыс, жолаушы ұшуда оған қажет мына заттарды, егер олар жолаушының қолында болса және жүкке салынбаған болса, тегін алып өтуге хақысы бар: әйелдер сөмкесін; қағаздарға арналған папкасы; пальто немесе плащты; жылы орамалды; қолшатыр немесе тросты; ұшу кезінде оқуға арналған баспасөз өнімдерін; балаға арналған тамақ пен балалардың жол бесігі; мүгедекке арналған кресло-арба.

      56. Бір бағытқа бір топ ретінде баратын немесе бір рейспен тоқтайтын екі немесе бірнеше жолаушы тасымалдауға өз жүктерін бірге көрсетсе, онда оларға жүкті тегін алып өтудің жеке нормаларының құнына тең жалпы норма бойынша тегін алып өту құқығы беріледі, егер басқа жағдай Тасымалдаушының нормативтік актілерінде қарастырылмаса.

      57. Тегін алып өту нормасынан асып түсетін мөлшердегі жүкті тасымалдауға ақы ақылы жүктің түбіртегі берілген күніне жарамды оның жүк тарифі бойынша жету пунктіне дейінгі барлық тасымал үшін жіберу пунктінде төленеді. Ондай төлеу алдын ала (билет толтырған кезде) жүргізілуі мүмкін.

      58. Егер жіберу пунктінде жолаушы мәлімдегеннен және билетті толтыру кезінде алдын ала төленгеннен аз мөлшерде тасымалға көрсетсе, жүктің мәлімденген және нақты салмағы арасындағы тасымал ақысындағы айырма алғашқы төлем валютасында жолаушыға қайтарылуға тиіс.

      59. Егер жолаушы мәлімдегеннен және алдын ала төленгеннен көп мөлшерде жүкті тасымалға көрсетсе, ондай жүк жолаушымен бір әуе кемесінде тасымалдауға тек қана бос тоннаж болғанда және тиісті ақы төлегеннен кейін қабылданады.

      60. Жолаушының тілегі бойынша тегін алып жүрудің нормасынан жоғары жүкті тасымалдау ақысы жолда тоқтау пунктіне дейін немесе трансферада төленуі мүмкін.

      61. Жүктің салмағы ұлғайған жағдайда, тоқтау пунктінде, немесе трансферада жолаушыдан қосымша жүк үшін ақы алынады.

      62. Жолаушы өзінің тіркелген жүгінің құнын жіберу пунктінде, сондай-ақ тасымалдау маршруты бойынша кез келген аралық пунктте жариялауға хақысы бар. Сондай-ақ, жолаушы жүгінің бұрынырақ хабарланған құнының мөлшерін ұлғайтуға хақысы бар. Жарияланған құнының сомасы жүктің нақты құнынан артық болмау керек. Жүктің жарияланған құндылығы үшін ұсталатын ақша Тасымалдаушының тарифтерді қолдану ережелеріне сәйкес төленеді.
      Жүктің жарияланған құндылығы үшін ұсталатын ақша осы жүктің құндылығы хабарланатын пункттер арасы көрсетілген, ақылы жүк түбіртегімен расталған және бұл құндылық хабарланған пунктте төленеді.
      Бірақ егер жолаушы тасымалдау маршрутының аралық пунктінде өз жүгінің құнын бұрынырақ жарияланғаннан көбірек хабарласа, ол қосымша ақша төлеуі тиіс.

      63. Жолаушының тілегі (сұрауы) бойынша, жүк ілеспейтін болып толтырылуы мүмкін.
      Ілеспейтін жүк тасымалға жолаушы ұшатын пункттер арасында қабылданады, және тек тасымал шарттарымен қарастырылмайтын болса, жолаушының өзі кедендік жағынан жүкті толтырғаннан кейін ғана қабылданады.

      64. Ілесіп жүретін адамы жоқ багажды тасымалдау аталған Ережелердің 3 бөлімінде мазмұндалған ережелермен реттеледі.

      65. Егер жолаушы белгілеу пунктіне, аялдау немесе трансфераға келгеннен кейін, өзінің тіркелген жүгін алмаса және ол туралы мәлімдесе, Тасымалдаушы немесе жолаушыға қызмет көрсететін агент жүкті іздеуге барлық қажетті шараларды қолдануға тиіс.

      66. Тиісті жүк тарифі бойынша тасымалдауға ақысы төленген, қалдырылған, ұмытылған немесе жіберіліп алынған жүк қосымша ақысыз белгілеу пунктіне, тоқтайтын жерге немесе трансфераға жеткізіледі.

      67. Жолаушы өзінің тіркелген жүгін белгілеу, жолда тоқтау және трансфера пунктінде тасымалдауына алу үшін көрсеткеннен кейін алуға тиіс.

      68. Тасымалдаушы әуе тасымалы келісімі бойынша Тасымалдаушыға төлеуге тиісті барлық соманы төлеген жағдайда жүк түбіртегі мен жүк белгісінің үзбелі талонын көрсеткен адамға тіркелген жүкті береді. 

      69. Тасымалдаушы жүк түбіртегі мен жүк белгісінің үзбелі талонын көрсетуші шын мәнінде жүкті алуға хақысы бар ма - оны тексеруге міндетті емес және бұндай тексерусіз берілген жүкке байланысты шығындар немесе зиян үшін жауап бермейді. 

      70. Жүк түбіртегі мен жүк белгісінің үзбелі талонын көрсетушінің өтініші бойынша, тіркелген жүк, жіберу пунктінде немесе аралық қону пунктінде, егер бұл пункттерде жүк беру мемлекеттік органдардың ережелеріне қайшы келмесе және уақыт пен жағдайлар оны беруге мүмкіндік берсе, жүкті беруге болады. 
      Жіберу пунктінде немесе аралық қону пунктінде жүк осылай берілген жағдайда, Тасымалдаушыға бұрын төленген барлық сомалар бұл жүктің тасымалдауына байланысты жолаушыға қайтарылмайды.

      71. Егер жүкті алуға талаптанған адам жүк түбіртегін және жүк белгісінің үзбелі талонын көрсете алмаса, Тасымалдаушы бұл жүкті алуға өз құқығын жеткілікті дәлелдермен көрсеткенде ғана және тасымалдауға осы жүкті беру нәтижесінде болуы мүмкін зиян мен шығындардың орнын толтыруға жазбаша кепілдеме бергенде ғана жүк беріледі.

      72. Жүкті жеткізудегі кідіріс, оның жетпеуі, бұзылуы немесе жоғалу жағдайларында, сондай-ақ жүкті жүк түбіртегі мен жүк белгісінің үзбелі талонын көрсетпеген жағдайларда, жүкті алушы мен Тасымалдаушы қол қоятын, "PІR" тасымалдаудағы ақаулар жөнінде акт жасалады. Акт әуежай территориясынан жолаушы шыққанға дейін жүк тасымалдаудағы ақау табылғанда тез арада Тасымалдаушы жасайды.

      73. Жүкті жеткізуде мезгілін өткізіп алғаны үшін, Тасымалдаушы жүкті алушыға әрбір өткізіп алған тәулігі үшін авиабилеттің құнының 10%-і, бірақ авиабилеттің құнынан 50% артық емес мөлшерде айыппұл төлейді.

      74. Талап етілмеген жүк әуежайларда оның жеткізілген күнінен бастап алты ай бойы сақталады. Көрсетілген мерзім аяқталғаннан кейін талап етілмеген жүк белгіленген тәртіппен өткізіледі.

      75. Иттер, мысықтар, құстар және басқа хайуанаттар тек ересек жолаушылар ілесіп алып жүргенде ғана және алдын ала Тасымалдаушы келісім бергенде ғана тасымалға қабылданады. Жолаушы құзырлы мемлекеттік мекеме берген сертификатты және территориясына, территориясынан немесе территориясы арқылы тасымал жүзеге асырылатын кез келген елдің ветеринарлық органдары талап ететін басқа да құжаттарды көрсетуге міндетті.

      76. Хайуанаттар мен құстарды тасымалдау үшін, жолаушы ауа баратын жеткілікті өлшемдегі контейнермен (тормен) қамтамасыз етуге міндетті.
      Контейнердің (тордың) түбі су өткізетіндей болып, сорғыш материалмен қапталуға тиіс. Ерекше жағдайларда хайуанаттар мен құстарды тығыз жабылған кәрзеңкелерде, ауа баратын тесігі бар қораптарда тасымалдауға болады. Құстардың торлары тығыз, жарық өтетін матамен қапталуы тиіс.

      77. Ілесіп алып жүретін хайуанаттар мен құстардың салмағы оның ішінде контейнерлер (торлар) мен тамақтың салмағы тегін алып жүретін жүктің нормасына кірмейді және Тасымалдаушы белгілеген тариф бойынша төленеді.
      Егер хайуанаттың салмағы тормен бірге 8 кг-нан асып кетсе, ондай хайуанат тек әуе кемесінің оқшауланған жүк бөлмесінде тіркелген жүк ретінде тасымалданады. Егер әуе кемесінде оқшауланған жүк бөлмесі болмаса, онда хайуанаты бар тор қатар отырған жолаушылардың келісімімен жолаушылар салонында орналасады.

      78. Жетекші иттерді қарғыбауы мен тұмылдырығы болып, ол иесінің аяғына байлаулы болғанда, торсыз тегін алып жүретін жүктің нормасын артық, тегін тасымалданады. 

  8 БӨЛІМ. ҰШУ КЕСТЕСІ, РЕЙСТЕРДІҢ КІДІРУІ ЖӘНЕ КЕЙІН
ҚАЛДЫРЫЛУЫ

      79. Тасымалдаушы жолаушы мен оның жүгін тасымалдауды өз уақытында орындауға оған қатысты барлық шараларды орындауға міндетті. Тасымалдаушының кінәсінен, жолаушыны тасымалдау кешіккен жағдайда, жолаушы зардап шеккен болса, одан бөлек, әрбір кешіккен сағат үшін билет құнының 3% мөлшерінде айыппұлды тасымалдаушы жолаушыға төлейді.
      Төленген айыппұлдың мөлшері алынған билет құнынан артпауы керек.

      80. Егер жағдай талап етсе, әуе компаниясы ескертусіз кез келген рейсті кейінгіге қалдыруы, тоқтатуы, ауыстыруы, кідіртуі мүмкін. Бұл жағдайларда, жолаушы келісімі бойынша әуе компаниясы, жолаушының мүдделері мен дәлелді себептерін ескере отырып, ондай жолаушыны басқа рейспен тасымалдау керек немесе оны тасымалдау үшін шетелдік Тасымалдаушыға беру керек, немесе келісімнің бұзылуы себебінен болған барлық шығындарды жолаушыға қайтарып, өзінің нормативтік актілеріне сәйкес ақшасын қайтаруы керек. 

  9 БӨЛІМ. АҚШАНЫ ҚАЙТАРУ

      81. Жолаушы ұшудан ерікті және еріксіз түрде бас тартқан жағдайда, пайдаланылмаған билет, оның бөліктері, ақылы жүк түбіртегі (ЕВТ) немесе әртүрлі жиындар бойынша (МСО) ақшасын қайтаруды Тасымалдаушы осы бөлімнің жағдайларына, сондай-ақ Тасымалдаушының нормативтік актілеріне сәйкес жүргізеді.

      82. Пайдаланылмаған билет оның бөліктері немесе МСО бойынша ақша қайтару туралы өтінішті Тасымалдаушы билеттің жарамдылық мерзімі ішінде, бірақ бұл мерзім біткеннен кейін 30 күннен кешіктірмей қабылдауы мүмкін.

      83. Ақша билетте көрсетілген адамға, немесе билетті төлеген адамға қайтарылады.

      84. Билетті төлеген, бірақ билетте көрсетілген адам жолаушы болып табылмаса, Тасымалдаушыдан немесе оның агентінен осы билет бойынша пайдаланылмаған тасымал үшін ақшаны кімге қайтару керектігі жөнінде билетте белгі жасауға құқығы бар.

      85. Ақшаны қайтару Тасымалдаушыға жолаушы купоны мен билеттің барлық пайдаланылмаған Ұшу купондарын немесе ақылы жүк түбіртегін, әртүрлі жиын ордерінің ауыстыру және жолаушы купондарын көрсеткенде ғана жүргізіледі.

      86. Пайдаланылмаған билет, билеттің бөлігі немесе МСО бойынша қайтарылатын ақшаның өлшемі Тасымалдаушының нормативтік актілеріне сәйкес анықталады. Жолаушыға қайтарылатын ақшадан жолаушы немесе оның жүгі үшін Тасымалдаушы төлеген немесе төлеуге тиіс барлық жиындар, төлемдер мен шығындар (айыппұлды қоса алғанда) ұсталады.

      87. Жолаушы ұшудан бас тартуға мәжбүр болғанда мына жағдайларда ақша қайтарылады:
 

      1. жолаушының орны брондалған рейстің кейінге қалдырылуы, ауыстыруы, кідіруі; 
 

      2. жолаушының тасымалдау құжаттарының дұрыс толтырылмауы; жолаушының аттану, жету немесе жолда тоқтау пункттері болып табылатын пункттерде ұшу кестесі бойынша аялдауды кейінге қалдыру;
 

      3. ұшу кестесіндегі көрсетілген уақытқа сәйкес рейстің орындалмауы;
 

      4. әуе кемесі типі немесе қызмет көрсету класын ауыстыру;
 

      5. ертерек жасалған бронға сәйкес, жолаушыға орын тауып берудің мүмкін болмауы;
 

      6. Тасымалдаушының рейстердің түйілісуін қамтамасыз етпеуі;
 

      7. Жолаушының немесе әуе кемесінде онымен бірге келе жатқан оның отбасы мүшесінің, дәрігерлік куәлікпен мақұлданған науқасы немесе өлімі.

      88. Ұшудан бас тартуға мәжбүр болғанда жолаушыға төленетін ақша мынадай жағдайларға сәйкес анықталады:
      1. егер бірде-бір телімдегі тасымал орындалмаса, онда тасымал үшін төленген барлық ақша қайтарылады;
      2. егер тасымал жартылай (бөлігі ғана) орындалса, онда тасымалдың қалған орындалмаған бөлігінің құнына сәйкес келетін ақша қайтарылады.

      89. Ұшудан ерікті түрде бас тартқан жағдайда, ақша мына тәртіппен қайтарылады:
 

      1. егер тасымалдау бірде-бір участокта орындалмаған болса, онда жолаушыға жиынды ұстап, тасымал үшін төленген ақша қайтарылады;
 

      2. егер тасымал жарым-жартылай орындалған болса, онда барлық тасымал үшін төленген ақша мен орындалған тасымал бөлігінің құнына сәйкес келетін сумма арасындағы айырма, тасымалдың орындалған бөлігіне қатысты тасымал жиындарын ұстап қалып қайтарылады.

      90. Ақшаны қайтару алғашқы тасымал көлемі валютасымен, жолаушының өтініші бойынша, Қазақстан Республикасы ұлттық валютасымен төленеді.

      91. Ақшаны қайтару алғашқыда Тасымалдаушы немесе оның агенттері берген билеттер, әртүрлі жиын ордері және ақылы жүк түбіртектері бойынша төленеді.

      92. Ақшаны қайтару Тасымалдаушы немесе оның агенті берген билеттер, әртүрлі жиын ордерлері мен ақылы жүк түбіртектері бойынша, алғашқы билетті, әртүрлі жиындар ордері мен ақылы жүктің түбіртегін берген елде немесе билет қайтарылатын елдегі Тасымалдаушының өкілдігінде төленеді.

  10 БӨЛІМ. ЖОЛАУШЫЛАРҒА ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ

      93. Тасымалдаушылар жолаушылар мен жүкті әуежайлар арасында немесе әуежай мен қала арасында, Тасымалдаушының нормативтік актілерінде қарастырылған жағдайлардан басқа жерде тасымалдамайды.
      Жердегі көлікпен жеке ұйымдар өз бетінше қызмет көрсеткен жағдайларда, онда олар Тасымалдаушының агенттері ретінде қарастырылмауға тиіс.

      94. Рейс 10 және одан да көп сағатқа кешіккен жағдайда, Тасымалдаушы қонақ үйден орын және тамақ беруге тиіс. Жолаушының талап етуі бойынша, оған ресми құжат беріледі немесе билетіне Тасымалдаушының арнайы тағайындалған лауазымды адамы тасымалдың кешігу себебі туралы белгі қояды.

      95. Жолаушыға ұсынылған қызмет пен оған байланыстылардың нәтижесінде болған, кез келген сипаттағы зиян немесе шығындарды Тасымалдаушы орнына келтіреді.

  3 ТАРАУ. ЖҮКТЕРДІ ӘУЕДЕ
ТАСЫМАЛДАУ ЕРЕЖЕЛЕРІ 11 БӨЛІМ. ЖҮК ҚҰЖАТТАМАСЫ

      96. Жүк құжаттамасы жүкті әуеде тасымалдау жөнінде тасымалдаушы мен жіберуші арасында, тасымалдау шарттары мен Тасымалдаушының жүкті қабылдауы жөнінде келісім жасалғанын растайтын құжат болып табылады.

      97. Жүк құжаттамасын жіберуші толтырып, қол қояды және Тасымалдаушыға жүкпен бірге беріледі.

      98. Жүк құжаттамасына тарифтер мен жиындарға қатысты мәліметтерді, егер олар әлі анықталмаған болса, Тасымалдаушы өзі енгізеді.

      99. Тасымалдаушы жіберушіден немесе оның өкілетті адамынан, егер жіберу бір орыннан артық орынды алса, немесе оған мемлекеттік органдардың немесе тасымалдаушының нормативті актілері рұқсат ету керек болса, қосымша жүк құжаттамасын толтыруды талап етуіне болады.

      100. Жіберушінің өтініші бойынша, тасымалдаушы жүк құжаттамасын өзі толтыруына болады.

      101. Жүк құжаттамасындағы жүктің салмағы, өлшемі мен орамы, сондай-ақ орын саны жөніндегі мәліметтер, егер Тасымалдаушы басқасын дәлелдемесе, сенімді деп есептеледі. Жүктің мөлшері, көлемі және жай-күйі жөніндегі мәліметтер, егер Тасымалдаушы белгілеген тәртіппен жіберушінің қатысуымен оларды тексерсе, оны жүк құжаттамасында көрсетсе, немесе ондай мәліметтер жүктің сыртқы түріне қатысты болса, сенімді деп есептеледі. 

      102. Егер жүктің сыртқы түрі, орамы, жүктің жай-күйі қанағаттандырымсыз болса, жіберуші жүк құжаттамасында оның шын мәніндегі сыртқы түрі мен жай-күйін көрсетуге міндетті. Егер тасымалдауға тапсырылатын жүктің ерекше қасиеттері болса немесе ерекше жағдайда тасымалдауды қажет етсе, жіберуші бұны жүк құжаттамасында көрсетуге тиіс. Бірақ, егер жіберуші бұндай нұсқауларды жасамаса, онда Тасымалдаушы жүк құжаттамасында жүктің нақты түрі мен жай-күйі, оның ерекше қасиеттері мен тасымалдау шарттары немесе бұрынырақ жасалған белгіні, өзінің қолымен және мөрімен (мөртабанымен) енгізген түзетулерін куәландырып, анықтауға хақысы бар.

      103. Жіберуші жүк құжаттамасында көрсетілген мәліметтердің толықтығы, дұрыстығы, дәлдігі үшін Тасымалдаушы мен басқа адамдар алдында жауап береді, оның ішінде жүк құжаттамасын Тасымалдаушы жіберушінің өтініші бойынша толтырылған жағдайда да болады.

      104. Жіберуші Қазақстан Республикасының қазіргі заңдарына сәйкес көліктік құжаттардағы көрсетілген дұрыс еместік, дәлсіздік немесе толық еместік салдарынан Тасымалдаушыға немесе басқа адамға келген шығынның орнын толтырады.

      105. Жүк құжаттамасының жоқ болуы, дұрыс еместігі немесе жоғалуы тасымал келісімінің барлығына, жарамдылығына әсер етпейді.

      106. Егер жүк құжаттамасына Тасымалдаушы немесе әуе компаниясының агентінен басқа адам түзетулер немесе өзгерістер енгізсе, онда ол жарамсыз деп танылуы мүмкін. 

  12 БӨЛІМ. ТОННАЖДЫ (КӨЛЕМДІ) БРОНДАУ

      107. Тоннажды  (көлемді) брондау жүкті тасымалдаудың қажетті шарты болып табылады.

      108. Жүкті тасымалдау үшін алдын ала тоннажды (көлемді) брондау керек. Алдын ала брондамай, жүкті тасымалдау үшін жүк Тасымалдаушы мен келісілген салмағы немесе көлемі бойынша қабылдануы мүмкін.

      109. Тоннажды (көлемді) брондау жүкті тек тоннаж (көлем)  брондалған рейспен және тек сол күні және жүк құжаттамасында енгізілген және брондау кезінде Тасымалдаушымен жіберуші арасында келісілген пункттер арасында тасымалдауға құқық береді.
      Тоннаж (көлемді) брондау Тасымалдаушы жіберушіге тиісті түрде толтырылған жүк құжаттамасын бермегенге дейін, алдын ала деп есептеледі.

      110. Тоннажды (көлемді) брондауға жіберуші тапсырыс бергенде, мына мәліметтер енуі тиіс:
 

      1) жүктің аты, орын саны, жалпы салмағы мен көлемі;
 

      2) әрбір орынның өлшемдері;
 

      3) ұшу бағыты, рейс және күні;
 

      4) тасымал ақысын төлеуге кепіл беретін құжаттың аты мен нөмірі;
 

      5) тасымалдау мен сақтауда ерекше шарттар немесе сақтық шаралар талап ететін жүктің ерекше қасиеттері.

      111. Егер жіберуші сұраған маршрут Тасымалдаушы үшін қолайсыз болып табылса, онда соңғысы жіберушінің келісімімен өзінің ыңғайына қарай маршрутты таңдауға хақылы.

      112. Тоннажды (көлемді) брондауға тапсырыс жіберушіге хабарланған кезден немесе жасалған брон жөнінде тапсырыс берген Тасымалдаушы қабылданды деп есептеледі.

      113. Белгілі бір рейске брондау мына жағдайларда жарамсыз болады және Тасымалдаушыға қандай да бір міндеттемелерді жүктемейді:
 

      1) жіберуші әуе компаниясының ережелері мен нұсқауларында қарастырылған уақытта, мөлшерде аванс төлемесе;
 

      2) жіберушіге тиісті түрде осы рейспен жүкті тасымалдауға толтырылған жүк құжаттамасы берілмесе.

      114. Егер жіберуші жүкті белгіленген мерзімде жеткізбесе, немесе оны дұрыс толтырылмаған құжаттармен жеткізсе, немесе жүкті жіберуге қазіргі талаптарға сәйкес дайындамаса, онда Тасымалдаушы бұл үшін аталған әуежайдан жасалған брондауды жоюына болады.

      115. Жүкті жеткізуде мерзімін өткізіп алғаны үшін, Тасымалдаушы алушыға әрбір мерзімін өткізіп алған тасымал тәулігі үшін, тасымал құнының 50% артық емес мөлшерде, 5% мөлшерінде айыппұл төлейді.
      Тасымалдаушы, жүк немесе багажды жеткізуде мерзімін өткізіп алғаны үшін, егер ол оның кінәсінен болмаса, жауапкершіліктен босатылады.

      116. Тасымалдаушы жіберушінің өтініші бойынша ұсынған, жүкті тасымалдау мен брондауға қатысты байланыс шығындарын, алғашқы брондауға қатысты байланыс шығындарын есепке алмағанда, жіберуші төлейді. 

  13 ТАРАУ. ЖҮКТІ ТАСЫМАЛДАУҒА ҚАБЫЛДАУ

      117. Жүк мынадай шарттармен әуе тасымалына қабылданады:
 

      1) жүкті сыртқа шығару, әкелу немесе жолай тасымалдау территориясына, территориясынан немесе территориясы арқылы тасымал жүзеге асырылатын елдің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жүзеге асырылуға тиіс;
 

      2) жүктің габариттері әуе кемесінің және оның бекітпесінің багаж-жүк бөлімінде еркін тиелуін және түсірілуін, орналасуын қамтамасыз етуге тиіс;
 

      3) рейстік жолаушылар әуе кемелерінде тасымалдауда жүктің салмағы мен габариттері Тасымалдаушының актілерінде белгіленген мөлшерден аспауға тиіс;
 

      4) жүкке барлық талап етілетін құжаттар қоса тіркелуге тиіс;
 

      5) жүк әуе кемесі үшін онда орналасқан адамдар мен мүлік үшін және өздерінің қасиеттері бойынша жолаушыларға қолайсыздық жасамауы тиіс.

      118. Салмағы мен габариттері бойынша, белгіленген мөлшерден асатын жүк Тасымалдаушының келісімімен ғана тасымалдауға қабылдануы мүмкін.

      119. Жүк, қалыпты жағдайларда тасымалдағанда олардың сақталуы қамтамасыз етілетіндей, сондай-ақ адамдарға зиян келтірмейтіндей немесе басқа жүктің немесе Тасымалдаушының мүлкіне зақым тимейтіндей, оның ерекше қасиеттерін ескере отырып, оралуы керек.

      120. Тасымалға құны жарияланып тапсырылатын ыдысты немесе орынның оралуын жіберуші пломбылау керек. Пломбылар стандартты болып, оның сандық және әріп белгілері болу керек. Жүк құжаттамасында жүкке жасалған пломбы туралы белгі қойылады және жіберушінің пломбысының атауы көрсетіледі.

      121. Тасымалданатын жүктің әрбір орнының жіберу және көліктік белгісі болу керек, ал қажет болған жағдайларда жүкті тасымалдаудың ерекше жағдайларын бейнелейтін ерекше (арнайы) белгілері болу керек.
      Белгілеу халықаралық азаматтық авиация ұйымы (ХААҰ) мен Халықаралық әуе көлігі ассоциациясының (ХӘКА) стандарттары негізінде жасалған, Тасымалдаушының актілеріне сәйкес орындалады және онда мынадай мәліметтер болуы керек:
 

      1) белгілеу және жету әуежайларының атауы;
 

      2) алушы мен жіберушінің дәл мекен-жайлары;
 

      3) әрбір орынның таза салмағы;
 

      4) басқа қажетті мәліметтер.

      122. Жүкті тасымалдауға қабылдау шарттарын сақтамағаны үшін жіберуші жауап береді. Жіберуші Тасымалдаушыны жүкті әуеде тасымалдау шартынан келіп туындайтын міндеттемелерден, тиісті елдердің заңдарымен ережелерімен тасымалдауға тыйым салынатын заттарды жіберуші жүк жіберуге енгізгені салдарынан болуы мүмкін шығындардан, немесе жүк белгісі, салмағы, орын саны, мекен-жайы, жүктің сипаттамасы немесе орау сапасы, сондай-ақ кедендік рұқсаттардың немесе басқа да талап етілетін құжаттардың болмауы, кешігуі немесе дұрыс еместігі салдарынан болуы мүмкін шығындардан босатылады.

      123. Тасымалдаушы 119-121 тармақтарда мазмұндалған талаптарға сәйкес келмесе, жүкті тасымалдауға қабылдаудан бас тартуына болады. 

  14 БӨЛІМ. ТРАНСФЕРЛІК ЖҮКТІ ТАСЫМАЛДАУ

      124. Трансферлік жүкті тасымалдау барлық тасымалдау маршруты бойынша бекітілген тоннаждың (көлемнің) брондалғанын алғаннан кейін ғана жүзеге асырылады.

      125. Трансферлік жүк жүкті бір рейстен екінші рейске беру жөніндегі барлық әкімшілік нысандылықтар мен процедураларды орындауға болатындай, түйісетін рейсті орындайтын әуе кемесі ұшатын мерзім үшін трансфера әуежайға келіп жету керек.

      126. Халықаралық бағыттарда ұшу үшін ашылған, ішкі әуежайларға Қазақстан Республикасы әуежайлары арқылы жіберілетін трансферлік жүктің салмағы, габариттері мен қасиеттері ішкі линияларда пайдаланылатын әуе кемелеріндегі оларды тасымалдау мүмкіндіктеріне сәйкес келіп, Тасымалдаушының нормативтік актілерінің жауап беруі, сондай-ақ трансфера әуежайларында оларды сақтау шарттары мен мүмкіндіктеріне жауап беруі керек. 

  15 БӨЛІМ. ЖҮКТІ ТАСЫМАЛДАУ КЕСТЕСІ, МАРШРУТЫ ЖӘНЕ РЕЙСТЕРДІ КЕЙІНГЕ ҚАЛДЫРУ

      127. Тасымалдаушы жүкті тасымалдауды өз уақытында орындау үшін өзіне қатысты барлық шараларды қабылдайды.

      128. Тасымалдаушы жүк құжаттамасында көрсетілген жүкті тасымалдау маршрутын жету пунктін өзгертпей, егер басқа жағдай жіберушімен немесе алушымен келісілмесе, өзгертуіне болады.
      Егер жағдай талап етсе, Тасымалдаушы жүк тасымалданатын әуе кемесінің типін ауыстыруға, жүкті тасымалдау үшін басқа Тасымалдаушыға беруге, кез келген рейстің орындалуын кейінге қалдыруға, тоқтатуға, ауыстыруға, кідіртуге немесе жүкті немесе оның бөліктерін әрі қарай тасымалдаудан бас тартуға хақысы бар.

      129. Егер Тасымалдаушы, осы Ережелердің жағдайларын басшылыққа ала отырып, жүкті басынан бастап қандай пунктте уақытша ұстау қажеттігін шешсе, онда ол жүк құжаттамасында көрсетілген тұрағы бойынша жіберушіге тез арада хабарлап, жүкті қоймаға қойып, жүкті кедендік мекемеге тапсырып, сондай-ақ жүкті алушының мекен-жайына әрі қарай тасымалдау үшін, басқа көлік түріне беруге міндетті. Тасымалдаушы бұндай шешім қабылдау үшін негіз болуы мүмкін, жеке алғанда:
      - Тасымалдаушыға қатысты емес жағдайлардың болуы (метеорологиялық жағдайлар, апаттық жағдай, әскери қимылдар, ереуілдер немесе басқа да алдын алу немесе болжау мүмкін емес жағдайлар).
      Ондай жағдайларда жіберуші немесе алушы Тасымалдаушы шеккен шығындардың орнын толтыруға міндетті. 

  16 БӨЛІМ. ЖҮКТІ ТАСЫМАЛДАУДЫ БАСҚАРУ

      130. Жіберуші,  жүкті әуеде тасымалдау келісімінен және сақтау ережелерінен келіп шығатын барлық міндеттемелерді орындау мақсатында:
 

      1) жүкті жіберу немесе жету пунктінде қайтып алуға;
 

      2) жүкті аралық пунктте ұстауға;
 

      3) жүк құжаттамасында көрсетілген алушыны өзгертуге;
 

      4) жүктің жіберу пунктіне қайтарылуын талап етуге хақысы бар.
      Жіберушінің бұл құқықты жүзеге асыруы Тасымалдаушыға, басқа жіберушілерге ешқандай зияны тимеу керек.

      131. Жүкті басқару құқығы Тасымалдаушыға жіберушіге берген жүк құжаттамасының бір данасы көрсетілгенде ғана жүзеге асырылады. Жүкті басқаруға байланысты барлық нұсқаулар жазбаша түрде және әуе компаниясы белгілеген түрде жасалу керек.
      Егер жүкті тарату құқығын жүзеге асыру салдарынан, алушының аты-жөні өзгерсе, онда жаңа алушы болып, аты жүк құжаттамасында көрсетілетін адам болып саналады.

      132. Осы тармақта көрсетілген тасымал келісімінің кез келген шарттарының өзгеруі жүк құжаттамасына енгізілуі тиіс.
      Жіберуші жүкті басқарумен байланысты барлық шығындарды Тасымалдаушыға өтеуге міндетті.

      133. Егер жіберушінің өкімдерін орындау мүмкін болмаса Тасымалдаушы, бұл жөнінде тез арада жіберушіге хабарлап, бұл өкімді орындаудан бас тартуға хақысы бар.

      134. Жүк жеткізілу пунктіне келіп жеткеннен бастап, алушы Тасымалдаушыдан, егер бұған дейін жіберушінің өзге өкімі болмаса, оған жүгі мен жүк құжаттамасының берілуін талап етуге хақысы бар.

      135. Жіберушінің жүкті басқару құқығы жүк жеткізілу пунктіне келіп, алушы жүкті алғаннан кейін немесе жүктің жеткізілуін талап еткеннен кейін, немесе оның жүкті қабылдағанын дәлелдейтін басқа да қимылдар жасағаннан кейін тоқтатылады.
      Бірақ, егер алушы жүк құжаттамасын немесе жүкті қабылдаудан бас тартса, немесе алушымен байланысу мүмкін болмаса немесе жүкті оған беру, қайтадан жүкті басқару құқығына ие болады. 

  17 БӨЛІМ. ЖҮКТІ БЕРУ

      136. Осы Ережелерде ерекше қарастырылған немесе жүк құжаттамасында ескертілген жағдайлардан басқа, жүк тек жүк құжаттамасында көрсетілген адамға немесе оның өкілетті адамына ғана беріледі.

      137. Тасымалдаушы жүкті алушыға тек қолхат бойынша және жүк құжаттамасында және осы Ережелерде көрсетілген барлық шарттарды орындағаннан кейін береді.

      138. Жүкті кедендік мекемеге немесе басқа мемлекеттік органға олардың талап етуі бойынша беру немесе алушы жоқта беру Тасымалдаушы жүкті бергенін растайтын құжаттарды жіберушіге немесе алушыға берген жағдайда ғана есептеледі. 

      139. Жүкті әрі қарай немесе қайта кері тасымалдау жағдайларынан басқа, басқа бұйрықтар жоқ болғанда жүктің келгені жөнінде хабарлама алушыға, немесе жүк құжаттамасының тиісті графасында көрсетілген адамға, әуе кемесі келгеннен кейін, 12 сағат ішінде, ал тез бұзылатын, қауіпті жүк немесе хайуанаттарға қатысты 3 сағат ішінде берілуі керек.
      Хабарлама почта арқылы немесе басқа да құралдар арқылы жіберіледі.
      Тасымалдаушы ондай хабарламаның алынбағаны немесе кешіккені үшін жауап бермейді.

      140. Егер жіберуші (алушы) мен Тасымалдаушы арасында жүкті алушының мекен-жайына жеткізу жөнінде келісім болмаса, онда алушы адам жүкті жеткен әуежайдан алуға тиіс.

      141. Егер алушы жету пунктіне келген жүкті алудан бас тартса немесе ала алмаса, онда Тасымалдаушы жүк құжаттамасында көрсетілген немесе алушы жүкті ала алмайтындығы туралы хабарлағаннан кейін, жіберушінің өкімдерін орындау үшін барлық шараларды қабылдауға міндетті. Егер ондай өкімдер болмаса немесе орындау мүмкін болмаса Тасымалдаушы:
 

      1) жіберушіге алушының жүкті алмағаны және жіберушінің әрі қарай өкімін күту жөнінде хабарлама жіберуіне;
 

      2) жіберушінің өкімі жоқ болғанда, жүк сақталу мерзімінің 30 күн ішінде оны алуға, қайтаруға немесе осы елде бар тәртіпке сәйкес өткізілуіне қатысты шараларды қабылдауына болады.

      142. Жүкті жіберуші мен алушы жүкті алмауға байланысты, жүктің қайта тасымалдауына байланысты жиындарды қоса алғандағы барлық төлемдер мен шығынды өтеуге міндетті. Егер жүк шығу әуежайына қайтып келгеннен кейін, 15 күн ішінде, жіберуші бұл шығындарды өтеуден бас тартса, онда Тасымалдаушы бұл жүкті түгелдей немесе жартылай өткізуіне болады. Бұл ретте өткізуден 10 күн бұрын Тасымалдаушы жіберушіге жүк құжаттамасында көрсетілген мекен-жай бойынша бұл жөнінде хабарлау керек. 

      143. Алушы, екі жыл мерзім ішінде, Тасымалдаушыға тиісті соманы ұстап қалып жүкті сатқаннан түскен ақшаны тасымалдаушыдан алуға хақысы бар.