Об утверждении Перечня и порядка применения технических средств таможенного контроля

Приказ Председателя Агентства таможенного контроля Республики Казахстан от 6 мая 2003 года № 184. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 3 июня 2003 года № 2340. Утратил силу приказом Министра финансов Республики Казахстан от 21 сентября 2010 года № 474

Сноска. Утратил силу приказом Министра финансов РК от 21.09.2010 № 474.

В соответствии со статьей 473 Таможенного кодекса Республики Казахстан приказываю: см.K100296

1. Утвердить прилагаемые Перечень и порядок применения технических средств таможенного контроля.

2. Управлению правового обеспечения Агентства таможенного контроля Республики Казахстан (Ансарова И.Ы.) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

3. Пресс-службе Агентства таможенного контроля Республики Казахстан (Конлыбаева А.А.) обеспечить опубликование настоящего приказа в средствах массовой информации.

4. Начальникам территориальных подразделений Агентства таможенного контроля Республики Казахстан обеспечить исполнение настоящего приказа.

5. Настоящий приказ вступает в силу со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Председатель

Утверждены
приказом Председателя
Агентства таможенного контроля
Республики Казахстан
от 3 мая 2003 г. N 184

Перечень и порядок
применения технических средств
таможенного контроля

1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработаны в соответствии со статьей 473 Таможенного кодекса Республики Казахстан и устанавливают порядок применения технических средств, при осуществлении таможенного контроля товаров, перемещаемых через таможенную границу Республики Казахстан. см.K100296
Сноска. В пункт 1 внесены изменения приказом Председателя Комитета таможенного контроля МФ РК от 23 мая 2006 года N 188 .

2. Технические средства таможенного контроля - это комплекс специальных технических средств, применяемых таможенными органами в процессе таможенного контроля физических лиц, товаров и транспортных средств, с целью выявления фактов правонарушений в сфере таможенного дела.

3. Основным правилом применения технических средств таможенного контроля является проведение дистанционного, неразрушающего контроля всех перемещаемых через таможенную границу товаров, транспортных средств и их содержимого. При использовании технических средств необходимо соблюдать нормы и правила указанные в технических паспортах и инструкциях.

4. Использование технических средств должно быть безопасным для жизни и здоровья человека, животных и растений и не причинять ущерба товарам, транспортным средствам и сопровождающим лицам.

2. Перечень технических средств и порядок их применения

5. Технические средства таможенного контроля подразделяются на следующие виды:
1) Досмотровая интраскопическая техника - вид технических средств таможенного контроля, используемая таможенными органами для визуальной проверки содержимого сопровождаемого и несопровождаемого багажа пассажиров, международных почтовых отправлений и товаров в мелких, среднегабаритных и крупногабаритных тарах без их вскрытия, методом рентгеноскопии, рентгенографии и гамма-сканирования на основе бета-ионов.
Таможенными органами могут применяться стационарные, переносные и мобильные системы.
2) Технические средства радиационного контроля - вид технических средств таможенного контроля, предназначенных для обнаружения, локализации и идентификации перевозимых радиоактивных и делящихся материалов, опасных отходов, измерения их количественных и качественных характеристик. К ним относятся дозиметры, радиометры, портативные и стационарные спектрометры, стационарные системы обнаружения делящихся и радиоактивных материалов.
3) Технические средства поиска - один из видов технических средств таможенного контроля, используемых при осуществлении таможенного досмотра сопровождаемого и несопровождаемого багажа пассажиров, международных почтовых отправлений, товаров и труднодоступных мест в транспортных средствах. Такими техническими средствами являются:
металлодетекторы - электронные приборы, позволяющие обнаруживать предметы из черных и цветных металлов; бывают портативные, переносные и стационарные;
зеркала досмотровые - телескопические держатели с набором сменяемых зеркал разных форм и размеров, применяются с ручными осветительными приборами для досмотра днищ автотранспортных средств, а также со специальными крючками для изъятия предметов из труднодоступных мест в транспортных средствах;
щупы досмотровые - металлические стержни особой закалки разных диаметров и длины, бывают с отверстием специальной формы для забора проб из вложений прокалываемых объектов (мягких и картонных упаковок, сидений в транспортных средствах, сыпучих грузов и т.д.);
эндоскопы - оптические приборы, предназначенные для досмотра труднодоступных мест в транспортных средствах и емкостей, заполненных различными, в том числе и агрессивными жидкостями. Изготавливаются в трех модификациях: "жесткие" (бароскопы) - металлические трубочки разной длины и диаметра с встроенной системой оптических жесткозакрепленных элементов и световолоконным жгутом подсветки, "гибкие" (флескоскопы), выполненные на основе волоконной оптики и имеющие два световолоконных жгута - для подсветки и непосредственного обзора исследуемого пространства, а также "полужесткие";
фонари досмотровые.
4) Технические средства идентификации - вид технических средств таможенного контроля, к ним относятся:
приборы определения подлинности таможенных и иных документов, пломб, печатей;
приборы определения подлинности пробы драгоценных металлов;
приборы определения подлинности драгоценных камней;
приборы идентификации наркотических и взрывчатых веществ;
криминалистические комплексы;
микроскопы, лупы, ультрафиолетовые фонари;
рентгенофлуорэсцентные анализаторы;
приборы взвешивания;
приборы учета энергоресурсов;
приборы идентификации озоноразрушающих веществ.
5) Технические средства дознания - вид технических средств таможенного контроля, используемых для выявления и закрепления следов правонарушений в процессе проведения неотложных следственных действий по делам о преступлениях, производство дознания по которым отнесено и к компетенции таможенных органов, а также для обеспечения звуко- и видеозаписи показаний лиц, представляющих интерес по конкретным делам. К данным техническим средствам относятся: фотоаппараты, видеокамеры, видеомагнитофоны и диктофоны.
6) Технические средства визуального наблюдения - вид технических средств таможенного контроля. Используются таможенными органами для наблюдения за оперативной обстановкой на объектах, где осуществляется таможенный контроль. К ним относятся: оптические приборы наблюдения - бинокли, монокулярные и стереотрубы, приборы ночного видения, а также локальные (замкнутые) системы обзорного телевидения - сеть телевизионных камер, дистанционно управляемых с единого контрольного пульта, и контрольных мониторов.
7) Технические средства контроля носителей аудио- и видеоинформации - вид технических средств таможенного контроля. К ним относятся: магнитофоны, видеомагнитофоны, плейеры всех систем и форматов записи, телемониторы, специальные компьютерные контрольные системы, фото-, кино-, слайдпроекторы, устройства для просмотра микрофишей, а также устройства для стирания аудио-, видеоинформации.
8) Технические средства оперативной связи - один из видов технических средств таможенного контроля, применяемых должностными лицами таможенных органов для обеспечения оперативного управления процессом таможенного контроля с помощью комплекса аппаратуры ближней ультракоротковолновой радиосвязи (УКВ-радиосвязи). Комплекс включает: носимую, стационарную (базовую), автомобильную аппаратуру радиосвязи, работающую на специально выделенных таможенной службе радиочастотах.
9) Средства наложения атрибутов таможенного обеспечения - один из видов технических средств таможенного контроля, применяемых для предотвращения несанкционированного вскрытия контейнеров, вагонов, цистерн, различных видов транспорта и грузов. К ним относятся запорно-пломбировочные устройства, печати, пломбираторы, пломбы, акцизные марки, флуорэсцентные фломастеры. <*>
Сноска. В пункт 5 внесены изменения - приказом Председателя Комитета таможенного контроля МФ РК от 15 февраля 2005 года N 54 ; от 23 мая 2006 года N 188 .

3. Порядок применения технических средств
таможенного контроля

6. Технические средства таможенного контроля применяются в следующем порядке:
1) При использовании интраскопической техники необходимо соблюдать порядок применения всех его технических возможностей: качество рентгеновского изображения на мониторе и его увеличение; разделение групп материалов по соответствующим им цветам на мониторе при просмотре (наркотики, взрывчатку и другую контрабанду товаров); возможность вернуть предыдущее рентгеновское изображение для повторного исследования; запись рентгеновского изображения на магнитную пленку; централизованная оценка базы данных рентгеновских изображений; соблюдать все правила техники безопасности, отсутствия риска рентгеновского излучения для операторов, пассажиров и досматриваемых объектов.
Интраскопическая техника применяется во всех случаях таможенного досмотра для проверки сопровождаемого и несопровождаемого багажа пассажиров, международных почтовых отправлений и товаров в мелких, среднегабаритных и крупногабаритных тарах.
Сотрудники, работающие с интраскопической техникой, должны пройти обучение по их устройству, предназначению и техническому обслуживанию. Дополнительно должны пройти обучение по влиянию на организм человека рентгеновского излучения.
2) При использовании технических средств радиационного контроля необходимо соблюдать следующие этапы:
первичный радиационный контроль;
дополнительный радиационный контроль;
углубленное радиационное обследование;
экспертиза.
Первичный радиационный контроль осуществляется сотрудниками таможенных органов, осуществляющими таможенный досмотр, с целью оперативного выявления, удаления из потока товаров и транспортных средств с повышенным уровнем ионизирующего излучения, при помещении товаров и транспортных средств в зону таможенного контроля. На этом этапе применяются стационарные и переносные аппараты радиационного контроля. Результаты первичного радиационного контроля документируются по форме разработанной Центральной таможенной лабораторией.
Дополнительный радиационный контроль проводится переносными приборами радиационного контроля (дозиметрами, радиометрами, радиометрами-спектрометрами) на основе результатов первичного радиационного контроля, целью которой является выяснение причин срабатывания аппаратуры, поиск, локализация и измерение уровня объектов с повышенным содержанием ионизирующего излучения. Объект, содержащий повышенный уровень ионизирующего излучения должен быть удален на безопасное расстояние, и время пребывания сотрудников таможенных органов вблизи объекта должно быть ограничено. Необходимо вывесить знаки радиационной опасности. Результаты дополнительного радиационного контроля документируются по форме разработанной Центральной таможенной лабораторией.
Для проведения углубленного радиационного обследования используется поверенная спектрометрическая аппаратура (радиометры-спектрометры, переносные сцинциляционные гамма-спектрометры, полупроводниковые гамма-спектрометры), целью которой является максимально возможная локализация и первичная идентификация делящихся и радиоактивных материалов. Результаты углубленного радиационного контроля документируются по форме разработанной Центральной таможенной лабораторией.
Экспертизу радиационного груза проводят специализированные организации, аккредитованные в соответствующей области деятельности.
Сотрудники, работающие с приборами радиационного контроля, должны быть ознакомлены со всеми нормативными актами о радиационной безопасности населения и охране окружающей среды.
Применять постоянно в работе методические рекомендации и технологические схемы проведения радиационного контроля для отдельных видов технических средств радиационного контроля, разработанных Центральной таможенной лабораторией.
3) При таможенном досмотре с применением технических средств поиска необходимо соблюдать технику безопасности, не причинять механических повреждений товарам и транспортным средствам, соблюдать этику досмотра физических лиц.
Портативные и переносные металлодетекторы применяются при проведении личного досмотра, контроля объектов и корреспонденции с целью обнаружения металлических объектов.
Стационарные металлоискатели применяются для обнаружения огнестрельного и холодного оружия, скрытых под одеждой человека при проведении таможенного досмотра в аэропортах, ж/д вокзалах, залах оформления и т.п., где очень большой поток прохождения людей. Специального обучения для сотрудников, работающих по применению металлоискателей не требуется.
Зеркала досмотровые применяются при таможенном досмотре для визуального наблюдения днищ транспортных средств, труднодоступных и неосвещенных мест. В состав комплекта входит телескопический стержень, комплект сменных зеркал и фонарь. Сменные зеркала применяются для более удобного доступа к подозрительному объекту. Специального обучения для сотрудников, работающих по применению досмотровых зеркал, не требуется.
Щупы досмотровые применяются постоянно для проверки посторонних предметов и упаковок в мягких и сыпучих средах (при перевозке сыпучих грузов в кузовах транспортных средств, в мешках и т.д.), включая возможность забора проб. При применении щупов нельзя допускать механических повреждений исследуемых предметов. Специального обучения для сотрудников, работающих по применению досмотровых щупов, не требуется.
Досмотровые эндоскопы применяются постоянно сотрудниками таможенных органов для поиска контрабанды в закрытых полостях, имеющих небольшие отверстия: внутренних поверхностей корпусов и блоков, конструктивных ниш в транспортных средствах, баков, контейнеров и помещений без их демонтажа. Специального обучения для сотрудников, работающих по применению досмотровых эндоскопов, не требуется.
Досмотровые фонари применяются сотрудниками таможенных органов при проведении таможенного досмотра в ночное время и в слабоосвещенных помещениях с целью выявления фактов преступлений и правонарушений в сфере таможенного дела.
Все технические средства поиска должны иметь гигиенический сертификат санитарно-эпидемиологического надзора.
4) Технические средства идентификации применяются сотрудниками таможенных органов в следующих случаях:
при проверке документов и денежных знаков применяются микроскопы, лупы, криминалистические комплексы, ультрафиолетовые фонари;
для анализа веществ в твердом, жидком и порошкообразном состоянии применяются рентгенофлуорэсцентные анализаторы, необходимо специальное обучение сотрудников по работе с данным прибором согласно техническому паспорту и инструкциям, приложенных заводом-изготовителем;
при проверке наркотических веществ применяются детекторы и экспресс-анализаторы наркотических веществ методом сбора микрочастиц с помощью салфеток с ладоней подозрительных лиц и с поверхностей подозрительных предметов, последующего помещения в детектор для анализа; также анализа паров с подозрительного участка при помощи включения компрессора детектора; применение ампул для цветового различения наркотического вещества в специальных прозрачных емкостях; все данные по эксплуатации данных приборов имеются в технических паспортах и инструкциях, приложенных заводом-изготовителем;
при проверке взрывчатых веществ, применяются детекторы микрочастиц и анализа паров взрывчатых веществ, путем сбора микрочастиц салфетками и помещения его в детектор для производства анализа; путем сбора паров при помощи компрессора детектора с подозрительных участков;
для идентификации проб драгоценных камней и металлов применяются приборы, работающие на основе анализа преломления лучей в драгоценных камнях, и приборы, использующие метод электропроводности драгоценных металлов; применяются во всех случаях оформления драгоценных камней и металлов;
при проверке товаров и транспортных средств для выявления озоноразрушающих веществ, используются идентификаторы, детекторы и анализаторы хладагентов.
Результаты идентификации товаров с применением технических средств идентификации являются основанием для отправления данных товаров на экспертизу для углубленного обследования;
для дистанционного измерения объема товара, проходящего в единицу времени, применяются приборы учета энергоресурсов, результаты измерений которых, записываются в информационную систему, связанную каналами передачи данных с таможенными органами.
5) Технические средства дознания применяются непосредственно при проведении оперативных мероприятий с целью закрепления следов преступлений и правонарушений в сфере таможенного дела.
Фотоаппараты применяются при фиксации следов и места происшествия.
Видеокамеры применяются для оперативной съемки факта и следов преступления, для закрепления на пленке показаний подозреваемых лиц.
Видеомагнитофоны применяются для воспроизведения видеозаписи с видеокассет для доказательства фактов преступления подозреваемого.
Диктофоны применяются для оперативной аудиозаписи словесных показаний подозреваемых и применения его в следственных действиях.
Технические средства дознания эксплуатируются сотрудниками таможенных органов согласно техническим данным инструкций, приложенных заводом-изготовителем.
6) Технические средства визуального наблюдения применяются постоянно сотрудниками таможенных органов для наблюдения в ночное и дневное время за оперативной обстановкой зоны таможенного контроля и объектов административных зданий таможенных органов.
7) Технические средства контроля носителей аудио- и видеоинформации применяются для просмотра, прослушивания и стирания аудиоинформации и видеоинформации, записанной на магнитных носителях (бобинах, пленках, компакт-кассетах, дисках, дискетах ЭВМ) при экспорте и импорте этих технических носителей информации. При выявлении аудио- и видеоинформации, запрещенных к вывозу или ввозу в Республику Казахстан, оповещается в соответствующие органы дознания или удаляется с технического носителя информации. Также применяется для осуществления визуального контроля проявленных фотопленок и кинопленок, слайдов и микрофишей.
8) Технические средства оперативной связи применяются таможенными органами постоянно для обеспечения оперативной связи в полевых условиях мобильными группами.
В настоящее время в таможенных органах РК применяются радиосредства КВ и УКВ связи, которые в свою очередь делятся на носимые, переносные, перевозные на автотранспорте и стационарные радиостанции, предназначенные для оперативного взаимодействия мобильных групп и работающих на одной частоте.
9) Технические средства наложения атрибутов таможенного обеспечения применяются после завершения процесса упаковки товаров в контейнеры, вагоны, цистерны, транспортные средства и в другие виды тары с целью предотвращения несанкционированного их вскрытия. Наложенная атрибутика вносится в грузовую таможенную декларацию для идентификации сотрудниками таможенных органов во время транзита товара через таможенные посты и переходы.
Сноска. В пункт 6 внесены изменения - приказом Председателя Комитета таможенного контроля МФ РК от 15 февраля 2005 года N 54 ; от 23 мая 2006 года N 188 .

Техникалық кедендік бақылау құралдарының тізбесі және оларды қолдану тәртібін бекіту туралы

Қазақстан Республикасының кедендік бақылау агенттігі төрағасының 2003 жылғы 6 мамырдағы N 184 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет басқармасында 2003 жылғы 3 маусымда тіркелді. Тіркеу N 2340. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 21 қыркүйектегі № 474 Бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Қаржы министрінің 2010.09.21 № 474Бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 473-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН: Қараңыз.K100296
1. Қоса беріліп отырған Техникалық кедендік бақылау құралдарының тізбесі мен оларды қолдану тәртібі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Кедендік бақылау агенттігінің Құқықтық қамтамасыз ету басқармасы (И.Ы.Аңсарова) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін.
3. Қазақстан Республикасы Кедендік бақылау агенттігінің баспасөз қызметі (А.А.Қаңлыбаева) осы бұйрықтың бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануын қамтамасыз етсін.
4. Қазақстан Республикасының Кедендік бақылау агенттігі аумақтық бөлімшелерінің бастықтары осы бұйрықтың орындалуын қамтамасыз етсін.
5. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күшіне енеді.

Төраға

Қазақстан Республикасының
кедендік бақылау агенттігі
төрағасының 2003 жылғы
6 мамырдағы N 184 бұйрығымен
бекітілген

Техникалық кедендік бақылау құралдарының тізбесі
мен оларды қолдану ережесі 1. Жалпы ережелер

1. Осы Ереже Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 473-бабына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы өткізілетін тауарларға кедендік бақылауды жүзеге асыру кезінде техникалық құралдарды қолданудың тәртібін белгілейді. Қараңыз.K100296
Ескерту: 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы министрлігі Кедендік бақылау комитеті Төрағасының 2006 жылғы 23 мамырдағы N 188 бұйрығымен .

2. Техникалық кедендік бақылау құралы - бұл, деректер объектілердің құрамындағылардың олардың декларациялаушы құжаттар деректеріне сәйкестігін белгілеу және олардың арасынан кеден ісі саласындағы құқық бұзушылық фактілерін анықтау мақсатында, кеден органдары тікелей кеден шекарасы арқылы өткізілетін объектілердің барлық түрлерін жедел кедендік бақылау процесінде қолданатын арнайы техникалық құралдардың кешені.

3. Техникалық кедендік бақылау құралын қолданудың негізгі ережесі, кеден шекарасы арқылы өткізілетін барлық тауарлар мен көлік құралдарын және олардың құрамындағыларды қашықтан, бұзбай бақылау жүргізу болып табылады. Техникалық құралдарды пайдалану кезінде дайындаушы зауыт ұсынған техникалық паспорттарда көрсетілген барлық нормалар мен ережелерді сақтау қажет.

4. Техникалық құралдарды пайдалану адамның, жануарлар мен өсімдіктердің өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіз болуы және тауарлар мен көлік құралдарына және алып жүруші тұлғаларға залал келтірмеуі тиіс.

2. Техникалық құралдардың түрлері және оларды
қолданудың тәртібі

5. Техникалық кедендік бақылау құралдары мынадай түрлерге бөлінеді:

1) Рентгендік тексеру техникасы - кеден органдары жолаушылар алып жүретін және алып жүрмейтін жүктерінің халықаралық почта жөнелтімдері мен кіші және орташа көлемдегі ыдыстардағы тауарлардың құрамын оларды ашпастан, рентгенге түсіру әдісімен көзбен көріп тексеру үшін пайдаланатын техникалық кедендік бақылау құралдарының түрлері. Аталған жүйелерде түсі бойынша монитордан қарау кезінде материалдарды органикалық және органикалық емес бөлу функциялары пайдаланылады. Кеден органдары стационарлық және жылжымалы жүйені қолданады.

2) Техникалық радиациялық бақылау құралдары - өткізілетін радиоактивтік және бөлінетін материалдарды, қауіпті қалдықтарды табуға, таратпауға және бірдейлендіруге, олардың сандық және сапалық сипаттамаларын өлшеуге арналған кедендік бақылаудың техникалық құралдарының түрі. Оларға дозиметрлер, портативті және стационарлық спектрометрлер, бөлінетін және радиоактивті материалдарды табудың стационарлық жүйелері жатады.

3) Техникалық іздеу құралдары - жолаушылардың алып жүретін және бірге алып жүрмейтін жүктеріне, халықаралық почта жөнелтімдеріне, тауарларға және көлік құралдарындағы қол жетуі қиын жерлерге кедендік тексеруді жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын кедендік бақылаудың техникалық құралдарының бір түрі. Мұндай техникалық құралдарға:

металлодетекторлар - қара және түсті металдардан заттарды табуға мүмкіндік беретін электрондық приборлар; портативті, жылжымалы және стационарлық болады;

тексеру айналары - ауыстырылатын әртүрлі нысандар мен мөлшердегі айналар жиынтығы бар телескопиялық ұстағыштар автокөлік құралдарының түптерін тексеруге арналған жарық түсіру қол аспаптарымен, сондай-ақ көлік құралдарындағы қол жетуі қиын жерлерден заттарды алуға арналған арнайы ілмешектермен бірге қолданылады;

тексеру қуыс бұрғылары - әртүрлі диаметрдегі және ұзындықтағы ерекше шыңдалған металл стержендер, шаншып тесуге болатын объектілерден (жұмсақ және картон орамдардан, көлік құралдарының отырғыштарынан, төгілмелі жүктерден және т.б.) сынамалар алуға арналған арнайы нысандағы тесігі барлары болады;

эндоскоптар - көлік құралдарындағы қол жетуі қиын жерлер мен әртүрлі оның ішінде агрессиялы сұйықтар толтырылған ыдыстарды тексеруге арналған оптикалық приборлар. Үш модификацияда дайындалады: қатты»(бараскоптар) - оптикалық қатты бекітілген элементтер мен жарық талшықты жарық түсіру жгуты орнықтырылған әртүрлі ұзындықтағы және диамердегі металл түтіктер, талшықты оптика негізінде орындалған және жарықтандыру мен зерттелетін кеңістікті тікелей шолуға арналған екі жарық талшықты жгуты бар "иілгіш"»(флескоскоптар), сондай-ақ "жартылай қаттылар";
тексеру шамдары жатады.

4) техникалық бірдейлендіру құралдарды - техникалық кедендік бақылау құралдарының түрі, оларға:
кедендік және өзге де құжаттардың, пломбалардың, мөрлердің түпнұсқалылығын анықтау приборлары;
қымбат бағалы металдар сынамаларының түпнұсқалылығын анықтау приборлары;
қымбат бағалы тастар сынамаларының түпнұсқалылығын анықтау приборлары;
есірткі және жарылғыш заттарды бірдейлендіру приборлары;
криминалистік кешендер;
микроскоптар, лупалар, ультракүлгін шамдар;
рентгенофлуорэсценттік талдағыштар;
өлшеу приборлар жатады;
энергия ресурстарын есептеу құралдары;
озонды бұзатын заттарды бірдейлендіру құралдары.

5) Техникалық анықтау құралдары - олар бойынша анықтау жүргізу кеден органдарының құзыретіне кіретін қылмыстар туралы істер бойынша шұғыл тергеу әрекеттерін жүргізу процесінде құқық бұзушылықтардың іздерін анықтау мен бекіту үшін, сондай-ақ нақты істер бойынша қызығушылық білдіретін адамдардың берген жауаптарының дыбыс- және бейнежазбаларын қамтамасыз ету үшін пайдаланылатын техникалық кедендік бақылау құралдарының түрі. Бұл техникалық құралдарға: фотоаппараттар, бейнекамералар, бейнемагнитофондар мен диктофондар жатады.

6) Көзбен көріп бақылаудың техникалық құралдары - техникалық кедендік бақылау құралдарының түрлері. Кедендік бақылау жүзеге асырылатын объектілердегі шұғыл жағдайларды бақылау үшін кеден органдары пайдаланады. Оларға: бақылаудың оптикалық аспаптары - дүрбілер, монокулярлы және стереотүтіктер, түнде көру приборлары, сондай-ақ шолулық телевизияның жергілікті (тұйық) жүйесі - бірыңғай бақылау пультімен қашықтан басқарылатын телевизиялық камералар мен бақылау мониторларының желісі жатады.

7) Аудио және бейнеақпараттар тасымалдаушыларды техникалық бақылау құралдары - техникалық кедендік бақылау құралдарының түрі. Оларға: магнитофондар, бейнемагнитофондар, барлық жүйедегі плейерлер және жазу пішіндері, телемониторлар, арнайы компьютерлік бақылау жүйелері, фото-, кино-, слайдпроекторлары, микрофиштерді қарауға арналған құрылғылар, сондай-ақ аудио-, бейнеақпараттарды өшіруге арналған құрылғылар жатады.

8) Техникалық жедел байланыс құралдары - жақын ультрақысқатолқынды радиобайланыс (УҚТ-радиобайланыс) аппаратуралары кешенінің көмегімен кедендік бақылау процесін жедел басқару үшін кеден органдарының лауазымды адамдары қолданатын техникалық кедендік бақылау құралдары түрлерінің бірі. Кешен: кеден қызметіне арнайы бөлінген радиожиілікте жұмыс істейтін радиобайланыстың тасымалданатын, стационарлық (базалық), автомобильдік аппаратурасын қамтиды.

9) Кедендік қамтамасыз ету атрибуттарын салу құралдары - контейнерлерді, вагондарды, цистерналарды, әртүрлі көліктер мен жүктерді рұқсатсыз ашудың алдын алу үшін қолданылатын техникалық кедендік бақылау құралдары түрлерінің бірі. Оларға - ілмекті пломбалау құрылғылары, мөрлер, пломбираторлар, пломбалар, акциздік маркалар, флуорэсценттік фломастерлер жатады.
Ескерту: 5-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы министрлігі Кедендік Бақылау комитетінің 2005 жылғы 15 ақпандағы N 54 бұйрығымен , 2006 жылғы 23 мамырдағы N 188 бұйрығымен .

3. Техникалық кедендік бақылау құралдарын
қолданудың тәртібі

6. Техникалық кедендік бақылау құралдары мынадай тәртіпте пайдаланылады:

1) Интраскопиялық техниканы пайдалану кезінде барлық оның техникалық мүмкіндіктерін пайдалану тәртібін сақтау қажет: монитордағы рентгендік бейненің сапасы және оны үлкейту; қараған кезде монитордағы оларға тиісті түстер бойынша материалдар топтарын бөлу (есірткі заттары, жарылғыш және тауарлардың басқа контрабандасын); қайта зерттеу үшін алдыңғы рентгендік бейнені қайтару мүмкіндігі, магниттік таспаға рентгендік бейнені жазу; рентгендік бейнелердің деректер базасын орталықтандырылған бағалау; техника қауіпсіздігінің барлық ережелерін сақтау, операторлар, жолаушылар және тексерілетін объектілер үшін рентгендік сәулелену қатерінің болмауы.
Интраскопиялық техника жолаушылардың бірге алып жүретін және жеке жүретін жол жүктерін, халықаралық почта жөнелтімдері мен шағын, орташа және ірі көлемдердегі ыдыстардағы жол жүгін тексеру үшін кедендік тексерудің барлық жағдайларында қолданылады.
Интраскопиялық техникамен жұмыс істейтін қызметкерлер олардың құрылысы, тағайындалуы және оларға техникалық қызмет көрсету бойынша оқытудан өтуі тиіс. Адам организміне рентгендік сәуле бөлудің ықпалы бойынша оқудан қосымша өтуі тиіс.

2) Радиациялық бақылаудың техникалық құралдарын пайдалану кезінде мынадай кезеңдердің сақталуы тиіс:
бастапқы радиациялық бақылау;
қосымша радиациялық бақылау;
терең радиациялық бақылау;
сараптама.
Бастапқы радиациялық бақылауды тауарлар мен көлік құралдарын кедендік бақылау аймағына орналастыру кезінде иондаушы сәулелену деңгейі жоғары тауарлар мен көлік құралдарын жедел анықтау, тауарлар мен көлік құралдарының ағынына шығару мақсатында кеден органдарының кедендік тексеруді жүзеге асыратын қызметкерлері жүргізеді. Бұл кезеңде радиациялық бақылаудың стационарлық және жылжымалы аппараттары қолданылады. Бастапқы радиациялық бақылау нәтижелері Орталық кеден зертханасы әзірлеген нысан бойынша құжаттамаланады.
Қосымша радиациялық бақылау мақсаты аппараттардың іске қосылу себептерін анықтау, иондаушы сәулеленудің жоғары мөлшері бар объектілердің орналасқан жерін іздеу мен деңгейін өлшеу болып табылатын бастапқы радиациялық бақылау нәтижелерінің негізінде радиациялауды бақылаудың жылжымалы құралдарымен (дозиметрлермен, радиометрлермен, радиометр-спектрометрлермен) жүргізіледі. Иондаушы сәулеленудің жоғары мөлшері бар объектілер қауіпсіз қашықтыққа әкетілуі тиіс және кеден органдары қызметкерлерінің объектінің жанында болу уақыты шектелуі тиіс радиациялық қауіптілік белгілерін ілу қажет. Қосымша радиациялық бақылау нәтижелері Орталық кеден зертханасы әзірлеген нысан бойынша құжаттамаланады.
Терең радиациялық зерттеу жүргізу үшін мақсаты бөлінетін және радиоактивті материалдарды барынша локализациялау және бастапқы бірдейлендіру болып табылатын сенімді спектромертиялық аппаратура (радиометрлер-спектрометрлер, жылжымалы сцинциляциялық гамма-спектрометрлер, жартылай өткізуші гамма-спектрометрлер) пайдаланылады. Терең радиациялық бақылаудың нәтижелері Орталық кеден зертханасы әзірлеген нысан бойынша құжаттамаланады.
Радиациялық жүкті сараптау қызметтің тиісті саласына тіркелген мамандырылған ұйымдар жүргізеді.
Радиациялық бақылау құралдарымен жұмыс істейтін қызметкерлер халықтың радиациялық қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қоршау туралы барлық нормативтік актілерімен таныс болуы тиіс.
Жұмыста Орталық кеден зертханасы әзірлеген радиациялық бақылаудың техникалық құралдарының жекелеген түрлері үшін радиациялық бақылау жүргізудің әдістемелік ұсынымдары мен технологиялық сызбаларын ұдайы қолдануы қажет.

3) техникалық іздестіру құралдарын қолдана отырып кедендік тексеру жүргізген жағдайда техника қауіпсіздігін сақтау, тауарлар мен көлік құралдарына механикалық зақымдар келтірмеу, жеке тұлғаларды тексеру әдебін сақтау қажет.
Шағын және көшпелі металлодетекторлар металл объектілерін табу мақсатында жеке тексеруді, объектілер мен хат-хабарларға бақылау жүргізу кезінде қолданылады.
Стационарлық металл іздегіштер әуежайларда, темір жол вокзалдарында, ресімдеу залдарында және т.б. көпшілік адамдар жиналатын орындарда кедендік тексеруді жүргізу кезінде адамның киіміне жасырылған оқпен атылатын және суық қаруларды табу үшін қолданылады. Металл іздегіштерді қолдану бойынша жұмыс істейтін қызметкерлерді арнайы оқыту талап етілмейді.
Тексеру айналары көлік құралдарының түптерін, қол жеткізу қиын және қараңғы орындарын көзбен көріп бақылау үшін кедендік тексеру кезінде қолданылады. Жиынтықтың құрамына телескопиялық өзек, ауыстырмалы айналар мен шамдардың жиынтығы кіреді. Ауыстырмалы айналар күдікті объектіге неғұрлым қолайлы қол жеткізу үшін қолданылады. Тексеру айналарын қолдану бойынша жұмыс істейтін қызметкерлерді арнайы оқыту талап етілмейді.
Тексеру шұптары сынамалар алу мүмкіндігін қоса алғанда жұмсақ және төгілмелі ортадағы (төгілмелі жүктерді көлік құралдарының кузовтарында, қапшықтарда және т.б. тасымалдау кезінде) бөгде заттар мен орамдарды тексеру үшін тұрақты түрде қолданылады. Шұптарды қолдану кезінде зерттелетін заттарды механикалық бүлдіруге жол бермеуі керек. Тексеру шұптарын қолдану бойынша жұмыс істейтін қызметкерлерді арнайы оқыту талап етілмейді.
Тексеру эндоскоптарын кеден органдарының қызметкерлері шағын тесіктері бар жабық қуыстардан: корпустар мен блоктардың ішкі жақтарынан, көлік құралдарының құрылымдық түптерінен, бәктерден, контейнерлер мен үй-жайлардан оларды бөлшектеместен контрабанда іздестіру үшін тұрақты түрде қолданады. Тексеру эндоскоптарын қолдану бойынша жұмыс істейтін қызметкерлерді арнайы оқыту талап етілмейді.
Тексеру шамдарын кеден органдарының қызметкерлері түнгі уақытта және әлсіз жарақтандырылған үй-жайларда кедендік тексеру жүргізу кезінде кеден ісі саласындағы қылмыстар мен құқық бұзушылықтар фактілерін анықтау мақсатында пайдаланады.
Барлық техникалық іздестіру құралдарының санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау ұйымдары берген гигиеналық сертификаты болуы тиіс.

4) Техникалық бірдейлендіру құралдарын кеден органдарының қызметкерлері мынадай жағдайларда қолданады:
құжаттар мен ақша белгілерін тексеру кезінде микроскоптар, лупалар, криминалистикалық жиынтықтар, ультракүлгін шамдар қолданылады;
қатты, сұйық және ұнтақ түріндегі заттарға талдау жасау үшін рентгенофлуорэсценттік анализаторлар қолданылады, аталған құралмен жұмыс бойынша қызметкерлерді дайындаушы зауыт қоса беретін техникалық паспорт пен нұсқаулыққа сәйкес арнайы оқыту қажет;
есірткі заттарын тексеру кезінде күдікті адамдардың алақанынан және күдікті заттардың беттерінен кейіннен талдауға арналған; детектордың компрессорын қосу арқылы күдікті учаскіден буларды талдауға арналған; арнайы мөлдір ыдыстардағы есірткі заттарының түсіне қарай айыру үшін ампулалар қолдану, детекторге орналастыра отырып салфеткалардың көмегімен микробөлшектер жинау әдісімен есірткі заттарының детекторлары мен экспресс-анализаторлары қолданылады; аталған құралдарды пайдалану жөніндегі барлық деректер дайындаушы зауыт қоса беретін техникалық паспорттар мен нұсқаулықтарда болады;
жарылғыш заттарды тексеру кезінде микробөлшектерді салфеткалармен жинау және оны талдау жүргізуге арналған детекторға орналастыру жолымен; детектор компрессорының көмегімен күдікті учаскілерден булар жинау жолымен жарылғыш заттардың микробөлшектері мен буларын талдаудың детекторлары қолданылады;
қымбат бағалы тастар мен металдардың сынамаларын бірдейлендіру үшін қымбат бағалы тастардағы сәулелердің сынуын талдау негізінде жұмыс істейтін құралдар мен қымбат бағалы металдардың электр өткізгіштігі әдісін пайдаланатын құралдар қолданылады; қымбат бағалы тастар мен металдарды ресімдеудің барлық жағдайларында қолданылады;
тауарлар мен көлік құралдарды тексеру кезінде озонды бұзатын заттарды анықтау үшін бірдейлендіру құралдар, детекторлар және хладагенттер талдағыштар қолданады.
Техникалық бірдейлендіру құралдарын қолдана отырып тауарларды бірдейлендіру нәтижелері аталған тауарларды терең зерттеу үшін сараптамаға жіберу үшін негіздеме болып табылады;
уақыттың бірлік өлшемінде өтетін тауарлардың көлемін қашықтықтан өлшеу үшін кеден органдарымен деректерді алмасу желілерімен байланысты ақпараттық жүйеге өлшемдер нәтижелері жазылатын энергия ресурстарын есептеу құралдары қолданылады.

5) Анықтаудың техникалық құралдары кеден ісі саласындағы қылмыстар мен құқық бұзушылықтардың іздерін бекіту мақсатында жедел іс-шаралар жүргізу кезінде қолданылады.
Фотоаппараттар іздер мен оқиға болған жерді түсіру үшін қолданылады.
Бейне камералар қылмыс фактілері мен іздерін жедел түсіру үшін, күдікті адамдарының көрсетімдерін таспада бекіту үшін қолданылады.
Бейнемагнитафондар күдікті адамның қылмыс фактілерін дәлелдеу үшін бейнекассеталардағы бейнежазбаларды көрсету үшін қолданылады.
Диктофондар күдікті адамдардың ауызша көрсетімдерін жедел аудиожазу үшін және оны тергеу әрекеттерінде пайдалану үшін қолданылады.

6) техникалық көзбен көріп қадағалау құралдарын тұрақты түрде кеден органдарының қызметкерлері кедендік бақылау аймақтарындағы жедел жағдайды және кеден органдары әкімшілік ғимараттарының объектілерін түнгі және күндізгі уақытта қадағалау үшін қолданады.

7) аудио және бейне ақпарат тасығыштарын бақылаудың техникалық құралдары осы техникалық ақпарат тасығыштардың экспорты мен импорты кезінде магниттік тасығыштарға (бобиналардағы, пленкалардағы, компакт-кассеталардағы, дискілердегі, ЭЕМ дискеттеріндегі) жазылған аудиоақпараттар мен бейне ақпараттарды көру, тыңдау және өшіру үшін қолданылады. Қазақстан Республикасынан әкетуге немесе оған әкелуге тыйым салынған аудио және бейне ақпараттар анықталған жағдайда тиісті анықтау органдарына хабарланады немесе ақпараттар техникалық тасығыштан өшіріледі. Шығарылған фотопленкалар мен кинопленкаларды, слайдтар мен микрофишаларды көзбен көріп бақылауды жүзеге асыру үшін де қолданылады.

8) Жедел байланыстың техникалық құралдарын кеден органдары жұмылдырылған топтармен жүргізілетін далалық жағдайларда жедел байланысты қамтамасыз ету үшін тұрақты түрде қолданылады.
Қазіргі кезде ҚР кеден органдарында жұмылындырылған топтар мен бір жиілікте жұмыс істейтін адамдардың өзара жедел іс-қимылына арналған өз кезегінде бірге алып жүретін, жылжымалы, автокөліктер тасымалданатын және стационарлық радиостанциялар болып бөлінетін ҚТ және УҚТ байланысының радиоқұралдары қолданылады.

9) Кедендік қамтамасыз ету атрибуттарын салудың техникалық құралдары оларды рұқсатсыз ашудың алдын алу мақсатында тауарларды контейнерлерге, вагондарға, цистерналарға, көлік құралдарына және басқа да ыдыс түрлеріне қаттау процесі аяқталғаннан кейін қолданылады. Салынған атрибуттар кеден органдарының қызметкерлері тауардың кеден бекеттері мен өтпелері арқылы транзиті кезінде бірдейлендіру үшін жүк кедендік декларациясына енгізіледі.
Ескерту: 6-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы министрлігі Кедендік Бақылау комитетінің 2005 жылғы 15 ақпандағы N 54 бұйрығымен , 2006 жылғы 23 мамырдағы N 188 бұйрығымен .