Об утверждении Инструкции по проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере в Республике Казахстан

Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 9 сентября 2004 года № 694. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 6 октября 2004 года № 3136. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от от 30 июня 2010 года № 476

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 30.06.2010 № 476.

В соответствии с подпунктом 10) статьи 7 и пунктом 1 статьи 24 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", приказываю:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере в Республике Казахстан.

2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Байсеркин Б. С.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.

3. Административному департаменту Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Акрачковой Д. В.) направить настоящий приказ на официальное опубликование после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Отменить приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 5 августа 2004 года N 595 "Об утверждении Инструкции по проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере в Республике Казахстан".

5. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения, Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан Белоног А. А.

6. Настоящий приказ вступает в силу с момента государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

И. о. Министра

Утверждена
приказом и.о. Министра здравоохранения
Республики Казахстан
9 cентября 2004 года N 694
"Об утверждении Инструкции по проведению
санитарно-противоэпидемических (профилактических)
мероприятий по холере в Республике Казахстан"

Инструкция
по проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических)
мероприятий по холере в Республике Казахстан

1. Общие положения

1. Инструкция по проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере в Республике Казахстан (далее - инструкция) предназначена для физических и юридических лиц независимо от форм собственности.
2. В инструкции использованы следующие термины:
1) бактериологический мониторинг - система бактериологического лабораторного наблюдения, с целью своевременного определения появления холерного вибриона среди населения и на объектах внешней среды;
2) холера - антропонозная бактериальная инфекционная болезнь с фекально-оральным механизмом передачи возбудителя, характеризующаяся нарушением водно-солевого, белкового обмена, обезвоживанием организма, токсикозом и гастроэнтеритом, с высокой степенью контагиозности, вызывающийся холерным вибрионом, продуцирующим холероген и негемолизирующим эритроциты барана;
3) холера неэпидемическая - заболевание, вызванное штаммом возбудителя, не продуцирующим холероген и гемолизирующим эритроциты барана;
4) эпидемические осложнения - распространение возбудителя среди населения, требующее проведения комплекса противоэпидемических мероприятий.

2. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия

3. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия проводятся в соответствии с приложением "Эпидемиологическая классификация заболеваний, обусловленных Vibrio cholerae" к настоящей инструкции.
4. Организационные меры включают комплекс санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по предотвращению заноса и распространения холеры, которые осуществляются под руководством уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан.
5. Республиканское государственное казенное предприятие "Казахский научный центр карантинных и зоонозных инфекций имени М. Айкимбаева" Министерства здравоохранения Республики Казахстан (далее - КНЦКЗИ) осуществляет консультативно-методическую работу по холере в Республике Казахстан.
6. Противочумные учреждения, а на территориях, где они отсутствуют - государственные органы санитарно-эпидемиологической службы, осуществляют консультативно-методическую работу по холере на местах.
7. Государственные органы санитарно-эпидемиологической службы соответствующих территорий совместно с территориальными управлениями (департаментами) здравоохранения и территориальными противочумными учреждениями участвуют в разработке комплексных планов санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере, при составлении которых должны быть учтены:
1) данные анализа завозов холеры и выделения холерных вибрионов из объектов окружающей среды;
2) климатогеографические особенности;
3) соседство со странами, неблагополучными по холере, с водоемами, берущими начало за рубежом;
4) транспортные связи;
5) миграционные процессы;
6) санитарно-гигиеническое состояние территории (водоснабжение, канализация, санитарная очистка);
7) характер и условия рекреационного и бытового водопользования;
8) обычаи населения.
8. Комплексные планы утверждаются в соответствии с Законом Республики Казахстан "О местном государственном управлении в Республике Казахстан".
9. Комплексные планы санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере включают следующее:
1) вопросы обеспечения готовности и взаимодействия лечебно-профилактических, санитарно-профилактических, территориальных противочумных организаций и ведомственных медицинских служб на случай эпидемических осложнений по холере;
2) обеспечение постоянного эпидемиологического надзора за холерой с учетом степени потенциальной опасности (завоза) реализации путей и факторов передачи холеры, других кишечных инфекций;
3) комплекс санитарно-противоэпидемических мероприятий, направленных на своевременную локализацию и ликвидацию очага холеры, а также с расчетом необходимых для этого сил и средств с учетом возможности возникновения единичных и массовых случаев холеры;
4) обеспечение готовности медицинских работников к проведению санитарно- противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере;
5) поддержание готовности медицинских организаций к развертыванию медицинских формирований для проведения санитарно-противоэпидемических мероприятий по холере;
6) подготовка медицинского персонала специализированных формирований, развертываемых для локализации и ликвидации очагов холеры;
7) выполнение всех видов работ, позволяющих осуществлять качественный мониторинг за загрязнением объектов внешней среды холерными вибрионами и случаями инфицирования людей этими микроорганизмами;
8) проведение санитарно-просветительной работы, направленной на повышение санитарного уровня жизни населения.
10. На всей территории республики проводится теоретическая и практическая подготовка по холере медицинского персонала субъектов здравоохранения.
11. Инструктирование по мерам профилактики инфекционных и паразитарных заболеваний руководителей, членов экипажей, поездных бригад, персонала транспортных средств и пассажиров, выезжающих в страны, неблагополучные по инфекционным заболеваниям, проводится в соответствии с пунктом 14 Правил осуществления санитарно-карантинного контроля и обеспечения санитарной охраны границы и территории Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 22 ноября 2003 года N 1168. P092293
12. Эпидемиологический надзор по холере предусматривает систему мер, включающих своевременное выявление больных и вибрионосителей, обнаружение холерных вибрионов в объектах окружающей среды, информационное обеспечение, выяснение факторов, определяющих развитие эпидемического процесса, выработку обоснованных рекомендаций к планированию и проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий с оценкой их эффективности.
13. Эпидемиологический надзор по холере на территории Республики Казахстан необходимо осуществлять дифференцированно, с учетом типов территорий по комплексу факторов, обуславливающих эпидемическую опасность по этой инфекции.
14. Исследования на холеру выполняют специалисты бактериологических лабораторий организаций санитарно-эпидемиологической службы и противочумных учреждений, имеющих соответствующую лицензию на проведение подобных исследований и разрешение режимной комиссии в соответствии с пунктом 24 санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству и условиям работы микробиологических, вирусологических и паразитологических лабораторий", утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 21 января 2004 года № 63 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 2692).
15. Исследуют на холеру материал из объектов внешней среды, от больных острыми кишечными инфекциями (далее - ОКИ), а также от лиц, составляющих группы риска (учреждения специального режима, социальной реабилитации, психоневрологические диспансеры, лица без определенных мест жительства и работы).
16. Группы населения и объекты внешней среды, а также период и частота их обследования на холеру определяются в соответствии с действующими нормативными правовыми актами Республики Казахстан.
17. Направленность и объекты, подлежащие исследованию на холеру, определяются сложившейся эпидемической ситуацией.
18. На всей территории Республики Казахстан в обязательном порядке подлежат исследованию на холеру независимо от сезона года:
1) больные ОКИ, имеющие водянистую диарею, рвоту в сочетании с признаками обезвоживания (судороги мышц, снижение тургора кожи и другие);
2) умершие от ОКИ неясной этиологии.
19. По эпидемиологическим показаниям обследуются:
1) все больные ОКИ;
2) беженцы, прибывшие из неблагополучных по холере стран;
3) граждане, прибывшие из неблагополучных по этой инфекции стран и заболевшие в течение пяти дней с момента прибытия.
20. С учетом эпидемиологических и санитарно-гигиенических показаний осуществляется бактериологическое исследование на наличие холерных вибрионов воды поверхностных водоемов и источников питьевой воды:
1) в зонах санитарной охраны водозабора для централизованного хозяйственно-питьевого водоснабжения;
2) в местах сброса хозяйственно-бытовых сточных вод;
3) в местах организованного рекреационного водопользования;
4) источники питьевого водоснабжения.
21. При выявлении холерных вибрионов O1 (или O139), non О1 от больных или клинически здоровых людей и из объектов окружающей среды холерных вибрионов О1 (или O139) до выяснения токсигенности штаммов санитарно-противоэпидемические мероприятия проводятся в полном объеме.
22. При выделении из воды поверхностных водоемов холерных вибрионов O1 или O139, лизирующих эритроциты барана (не продуцирующих холероген):
1) увеличивается количество точек забора проб воды поверхностных водоемов, частота взятия до 2-3 раз в неделю - до получения трехкратного отрицательного результата;
2) осуществляется однократное бактериологическое обследование на холеру поступивших в стационар больных ОКИ.
23. При выделении из воды поверхностных водоемов холерных вибрионов O1 или O139, не лизирующих эритроциты барана (продуцирующих холероген):
1) в населенных пунктах, не имеющих централизованного водоснабжения, не допускается использование без предварительного обеззараживания воды из открытых водоемов для питья;
2) организуется доставка доброкачественной питьевой воды;
3) организации обеспечиваются только хлорированной или свежекипяченой водой;
4) вводятся ограничения на водопользование поверхностными водоемами, загрязненными этими микроорганизмами. Сроки, объем, характер ограничительных мероприятий определяется в каждом конкретном случае государственным органом санитарно-эпидемиологической службой соответствующей территории, где эти факты были установлены;
5) увеличивается количество точек забора проб воды поверхностных водоемов, их исследование проводится ежедневно до трехкратного отрицательного результата;
6) проводится активное выявление и госпитализация больных ОКИ;
7) осуществляется бактериологическое обследование на холеру больных ОКИ, поступающих в стационар (в пункты оральной регидратации) или оставленных на дому трехкратно в течение часа;
8) вводится исследование на холеру источников питьевой воды и сточных вод с учетом данных санитарно-эпидемиологических обследований;
9) проводится эпидемиологическое обследование с целью установления источников контаминирования поверхностных водоемов;
10) проводится серологическое обследование групп риска населения с целью обнаружения потенциальных источников инфекции.
24. При обнаружении холерных вибрионов O1, non O1 или O139 в пробах питьевой воды немедленно производится ее гиперхлорирование и запрещается употребление не кипяченой воды. В случае неэффективности хлорирования осуществляют подкисление питьевой воды уксусной или муравьиной кислотой. Подкисление питьевой воды проводят под контролем рН, которая не должна быть ниже 6,0. Расчет потребности в той или иной кислоте выполняют на месте с учетом объема обрабатываемой воды.
25. При выделении токсигенных холерных вибрионов из хозяйственно-бытовых сточных вод:
1) вводятся ограничительные мероприятия на водопользование поверхностных водоемов;
2) увеличивается количество точек забора проб воды поверхностных водоемов ниже сброса сточных вод, исследования проводятся ежедневно до трехкратного отрицательного результата;
3) проводится эпидемиологическое расследование с целью установления источников контаминирования сточных вод;
4) осуществляется бактериологическое исследование на холеру больных ОКИ, поступающих в стационары (с учетом данных эпидемиологического расследования) - трехкратно;
5) исследование на холеру трупов всех умерших с явлениями острого гастроэнтерита;
6) не допускается полив сточными водами огородов и садовых участков.
26. При обнаружении холерных вибрионов O1, non O1 или O139 в материале от больных ОКИ или клинически здоровых людей проводятся мероприятия, предусмотренные в главе 3 настоящей инструкции.
27. Санитарно-просветительная работа осуществляется вне зависимости от эпидемической ситуации. Она направлена на соблюдение чистоты территорий жилых, производственных помещений, личной гигиены, на своевременное обращение за медицинской помощью при появлении первых признаков желудочно-кишечных расстройств, на вред самолечения.
28. При обнаружении холерных вибрионов в материале от людей и в объектах окружающей среды информация представляется всеми организациями здравоохранения в соответствии с приложением 3 к приказу Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан от 10 июня 2003 года N 37 "О профилактических и противоэпидемических мероприятиях по холере на 2003-2007 годы".
29. При выделении холерного вибриона O1 или O139 из проб воды информация о них и изолированные культуры направляются в КНЦКЗИ или противочумные учреждения тех административных районов, где они были обнаружены, с целью установления их эпидемической опасности. Выделенные культуры направляются в противочумные учреждения с паспортами, которые должны содержать следующие сведения:
1) название водоема, где обнаружены холерные вибрионы;
2) название населенного пункта и район, где расположен водоем;
3) дата забора пробы и дата выделения культуры;
4) установленные свойства полученной культуры.
30. При обнаружении холерных вибрионов O1, O139 или non O1 в материале от больных ОКИ или здоровых людей информация немедленно передается в уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан, Государственное учреждение "Казахская республиканская санитарно-эпидемиологическая станция" Министерства здравоохранения Республики Казахстан (далее - РСЭС) и КНЦКЗИ. Информация направляется также и в том случае, если диагноз был установлен у больного только клинически.
Информация должна содержать следующие данные:
1) фамилия, имя, отчество заболевшего, возраст (год рождения);
2) место жительства (адрес), профессия, место работы, учебы;
3) дата заболевания, клинический диагноз;
4) дата взятия материала и бактериологического подтверждения диагноза;
5) сведения об эпидемиологическом анамнезе;
6) свойства изолированной культуры.
31. В отношении повторных заболеваний холерой информация представляется в соответствии с порядком, установленным законодательсвом Республики Казахстан. В данном случае представляемая информация должна содержать сведения об источнике инфекции, факторе и пути его передачи. Кроме того, необходимо представлять дополнительные материалы, раскрывающие причину возникновения эпидемического осложнения.
32. Уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан сообщает данные о заболеваемости холерой за рубежом и на территории республики руководителям управлений (департаментов) здравоохранения, государственных органов санитарно-эпидемиологической службы соответствующих территорий и территориальных противочумных учреждений.
33. КНЦКЗИ обобщает данные:
1) об инфицированности холерными вибрионами людей;
2) о выделении культур холерного вибриона из объектов окружающей среды на территории республики и их свойствах;
3) о территориях республики, наиболее неблагополучных по холере.
Указанные выше сведения направляет в уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан.
34. Ретроспективный эпидемиологический анализ по холере проводится с учетом токсигенности холерных вибрионов и включает:
1) определение уровня инфицированности (число больных холерой на 100 тысяч населения);
2) интенсивность и сроки выделения холерных вибрионов из объектов окружающей среды;
3) причины возникновения эпидемических вспышек холеры, основные факторы и пути передачи инфекции;
4) условия, способствовавшие распространению холеры;
5) эффективность проведенных мероприятий;
6) анализ заболеваемости ОКИ и заболеваний неустановленной этиологии во взаимосвязи с санитарным фоном, условиями рекреационного водопользования для обоснования проведения мероприятий.

3. Мероприятия в период угрозы заноса холеры

35. При возникновении эпидемических осложнений по холере в зарубежных странах, с которыми Республика Казахстан имеет прямые экономические, туристические, хозяйственно-торговые и другие виды связи, проводятся мероприятия, предусмотренные пунктом 38 санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарная охрана границы и территории Республики Казахстан", утвержденных приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 марта 2004 года N 297 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2798).
36. Организация, выявившая больного или подозрительного на заболевание холерой, немедленно информирует территориальные организации государственного санитарно-эпидемиологического надзора, противочумные учреждения и уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан. В сообщении должно быть указано:
1) место, где выявлен больной;
2) время его обнаружения;
3) диагноз - клинический или бактериологический;
4) число контактных лиц;
5) принятые меры (место изоляции больных и контактных лиц, время забора у них материала для исследования на холеру).
37. Список контактных лиц должен составляться по предъявляемым документам, удостоверяющим личность с указанием домашнего адреса и телефона, для туристов - с указанием фирмы - организатора тура.
38. Все медицинские организации уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан и других ведомств для обеспечения проведения санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере должны иметь необходимый запас:
1) медикаментов для проведения патогенетической и этиотропной терапии;
2) укладок для забора материала от больных и трупов;
3) дезинфицирующих средств;
4) средств личной профилактики и индивидуальной защиты.

4. Санитарно-противоэпидемические мероприятия в очаге холеры

39. При обнаружении холерного вибриона O1, О139 или non O1 в материале от больного ОКИ или здорового человека организации здравоохранения организуют и проводят санитарно-противоэпидемические мероприятия по холере.
40. При выявлении холерных вибрионов от больных или клинически здоровых людей проводится:
1) госпитализация и лечение лиц, от которых были выделены культуры V. cholerae;
2) уточняются свойства выделенных культур. До определения эпидемической значимости штаммов санитарно-противоэпидемические мероприятия проводятся в полном объеме;
3) при установлении клинического диагноза холеры у больного ОКИ объем мероприятий зависит от свойства выделенной культуры (продуцирующий или не продуцирующий холерный токсин).
41. В случае выделения от больных (здоровых лиц) ОКИ холерных вибрионов O1, O139 и non O1, продуцирующих холерный токсин, (холероген "+", гемолиз "-") проводятся организационные мероприятия.
42. После получения заключения организации здравоохранения о заболевании холерой, территория, где проживал или находился выявленный больной, объявляется очагом в соответствии с действующим законодательством.
43. Общее руководство и координацию работы в очаге холеры осуществляет Межведомственная государственная комиссия по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций (далее - Межведомственная комиссия) в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 3 мая 1996 года N 553.
44. Уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан при необходимости направляет в очаг холеры специальные медицинские формирования (специальная противоэпидемическая бригада (далее - СПЭБ), отдельные специализированные лаборатории, госпитали).
45. Границы территории, на которой вводятся те или иные ограничительные меры, определяются по данным эпидемиологического обследования, санитарно-гигиенических условий и коммунального благоустройства.
46. Для ликвидации очага холеры уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан направляются квалифицированные медицинские работники организаций.
47. Межведомственная комиссия может привлекать специалистов необходимых организаций (по согласованию с их руководителями) для выполнения аналитических, экспертных и других работ по ликвидации очага в соответствии с пунктом 4 Положения о Межведомственной государственной комиссии по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 3 мая 1996 года N 553.
48. Локализацию и ликвидацию очага холеры проводят по оперативному плану, утвержденному Межведомственной комиссией для финансирования намеченного объема работы. Объем и характер мероприятий определяется данными эпидемиологического обследования, которое проводится немедленно после получения заключения о выявлении случая холеры. План предусматривает:
1) госпитализацию больных и подозрительных на заболевание холерой в холерный госпиталь;
2) эпидемиологическое расследование каждого случая заболевания холерой, вибрионосительства;
3) выявление, изоляция, трехкратное бактериологическое обследование на холеру и профилактическое лечение контактных лиц (членов семей и близких родственников) и лиц, находившихся в одинаковых условиях по риску заражения;
4) активное выявление всех больных ОКИ с диареями и рвотой, их госпитализация в провизорный госпиталь и трехкратное бактериологическое обследование в течение одного часа;
5) вскрытие и бактериологическое обследование на холеру умерших от ОКИ;
6) увеличение объемов и кратности бактериологических исследований на холеру объектов окружающей среды, в том числе и хозяйственно-фекальных сточных вод, а также представителей водного и околоводного биоценоза;
7) введение ограничительных мероприятий на водопользование поверхностными водоемами в зависимости от конкретной эпидемической обстановки и санитарно-гигиенических условий;
8) оперативный эпидемиологический анализ заболеваемости холерой с учетом миграции населения и выявлением особенностей водопользования;
9) усиление санитарного надзора за местами рекреационного водопользования, объектами общественного питания, пищевой промышленности и торговли пищевыми продуктами, водопроводными и канализационными сооружениями;
10) бактериологическое обследование на холеру отдельных групп по эпидемиологическим показаниям;
11) проведение экстренной профилактики антибиотиками;
12) текущая и заключительная дезинфекция;
13) представление текущей и заключительной информации в вышестоящие органы здравоохранения.
49. Все указанные мероприятия проводятся совместно с территориальными противочумными организациями.
50. Для эффективного и своевременного проведения мероприятий по локализации и ликвидации возникшего очага, оперативным планом предусматривается обеспечение каждой медицинской организации оперативной бесперебойной связью (телефон, радио, факс, телетайп, электронная почта).
51. Очаг считается ликвидированным через 10 дней после госпитализации последнего больного и проведения заключительной дезинфекции.
52. Холерный госпиталь продолжает работу до выписки последнего госпитализированного, бактериологическая лаборатория, выполнявшая исследование материала на холеру, - до срока, определяемого сложившейся ситуацией и проведения необходимого объема исследования материала на холеру, позволяющего оценить качество выполненных санитарно-противоэпидемических мероприятий.
53. Эпидемиологическое обследование в очаге проводят эпидемиологи групп, выполняющих санитарно-противоэпидемическую работу. Каждая группа состоит из эпидемиолога и помощника эпидемиолога, за группой закрепляют автомобильный транспорт. Количество групп определяется объемом выполняемой работы.
54. Обследование проводится с целью установления источника, фактора и пути передачи инфекции, а также числа контактных лиц.
55. При эпидемиологическом обследовании проводят:
1) опрос больного, его родственников и контактных лиц для сбора эпидемиологического анамнеза;
2) организуют отбор проб (продуктов питания, питьевой воды, смывов с предметов домашнего обихода);
3) составляют список лиц, имевших с больным тесный бытовой контакт, а также находившихся в одинаковых условиях по риску заражения;
4) устанавливают контактных и выбывших из очага лиц в течение последних пяти дней;
5) направляют экстренные извещения о контактных и выбывших из очага лиц в пределах пяти дней с момента обнаружения больного, в государственные органы санитарно-эпидемиологической службы территории, куда они выехали;
6) инструктируют медицинских работников, выполняющих медицинское наблюдение за контактными лицами в очаге;
7) определяют объем и порядок ведения дезинфекционных мероприятий, а также других видов работы в очаге (профилактическое лечение контактных лиц);
8) заполняют карту эпидемиологического обследования очага. В карте отражают следующие данные: клиническую форму заболевания и результаты бактериологического обследования; выезжал ли обследуемый в течение последних пяти дней и куда, кто приезжал к нему в эти же сроки; пользовался ли он поверхностными водоемами и когда, характер водопользования; имелись ли случаи аварий на водопроводной сети по месту жительства, их характер; удаление продуктов жизнедеятельности человека, устройство туалетов; результаты лабораторного обследования контактных лиц.
56. Больных с дисфункцией желудочно-кишечного тракта активно выявляют на всех этапах оказания медицинской помощи, в организованных коллективах (организациях), а на территориях с жилой застройкой организуются обходы и опрос населения с целью выявления больных (далее - обходы).
57. Обходы проводят работниками участковой медицинской сети. Для выполнения обходов населенные пункты (города, села) делят на участки (при индивидуальной застройке - до 500 человек, с многоэтажной - до 1000 человек). За каждым участком закрепляют бригаду в составе двух-трех средних медицинских работников.
58. Бригадами, выполняющими обходы (не более 10 человек) руководят врач-инфекционист и педиатр. Основная деятельность бригад - выявление больных с клиникой желудочно-кишечных расстройств, санитарно-просветительная работа. При необходимости руководители бригад организуют профилактическое лечение и медицинское наблюдение за контактными лицами, а также консультируют выявленных на участке больных и решают вопрос об их госпитализации.
59. Каждый выявленный больной с дисфункцией желудочно-кишечного тракта направляется машиной скорой помощи в провизорный, а при наличии симптомов обезвоживания - в холерный госпиталь. На каждого госпитализированного представляют информацию в государственный орган санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории.
60. Сведения о результатах активного выявления больных и проведенных мероприятиях на участках и в организованных коллективах ежедневно представляются исполнителями в государственный орган санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории.
61. Выявленных больных холерой госпитализируют на транспорте, специально выделенном для этих целей в сопровождении бригады, состоящей из врача и среднего медицинского работника.
62. Транспорт для госпитализации больных холерой должен быть оснащен средствами и оборудованием для проведения регидратационной терапии, а также для текущей и заключительной дезинфекции.
63. Контактные лица помещаются в изолятор или остаются под медицинским наблюдением в течение пяти дней по месту жительства, учебы, работы. Необходимость их изоляции определяет государственный орган санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории с учетом характера и вида контакта с больным холерой, условий, определяющих риск заражения, санитарного состояния и благоустройства места жительства, трудовой деятельности.
64. Контактные лица из числа декретированных групп (работники молочных ферм, заводов, а также других объектов по переработке, изготовлению и продаже продуктов питания, работники водоканала) подлежат обязательной изоляции.
65. Контактные лица (кормящие матери и беременные женщины) подлежат обязательной госпитализации в изолятор, их лечение антибактериальными препаратами противопоказано. Они находятся под медицинским наблюдением для принятия необходимых мер в случае возникновения жизненных показаний.
Контактные лица транспортируются на машинах скорой помощи в сопровождении среднего медицинского работника.
66. О контактных лицах составляют информацию, содержащую адрес, место работы, учебы, времени и степени контакта с больным.
67. Контактные лица, выбывшие из очага в течение пяти дней до заболевания холерой одного из членов семьи, также вносятся в список и сведения о них передаются государственному органу санитарно-эпидемиологической службы той территории, где они находятся в момент обследования очага.
68. В случае появления у контактных лиц рвоты или диареи, их немедленно помещают в отдельную палату холерного госпиталя.
69. Все контактные лица подлежат обследованию на холеру и профилактическому лечению. Забор материала на исследование проводится до начала профилактического (антибактериального) лечения, трехкратно в течение часа с момента выявления.
70. Схема профилактического лечения и антибактериальный препарат для этой цели применяют в соответствии с действующими инструктивно-методическими документами.
71. Для определения широты распространения возбудителя среди населения района, пораженного холерой, может быть принято решение о проведении бактериологического обследования (однократно) отдельных эпидемиологически значимых групп. Санитарно-противоэпидемическая служба очага организует бактериологическое обследование на холеру перечисленных контингентов.
72. Для профилактического лечения применяются антибиотики широкого спектра действия (тетрациклин, доксициклин, сифлокс, ципролет). Применение того или иного препарата находится в прямой зависимости от уровня чувствительности к антибиотикам холерных вибрионов, выделенных от больных.
73. При выделении от больных холерой или вибрионосителей холерных вибрионов, устойчивых к лекарственным препаратам по согласованию с уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан принимается решение о смене антибиотиков с учетом результатов изучения антибиотикограммы изолированных культур.
74. Лечение антибактериальными препаратами (экстренная химиопрофилактика) жителей населенных пунктов, где возникли эпидемические осложнения по холере, проводят после соответствующего обоснования, утверждения уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан и решения Межведомственной комиссии Республики Казахстан.
75. Экстренная профилактика не проводится в тех случаях, когда источником инфицирования людей является вода поверхностного водоема, используемого для хозяйственно-бытовых нужд, а также когда не установлен источник и фактор передачи инфекции.
76. Экстренная профилактика проводится с обязательным одномоментным охватом лечением всех жителей населенного пункта.
77. На территории населенного пункта, где возникли эпидемические осложнения по холере, не допускаются все виды массовых мероприятий.
78. При выявлении случаев заноса холеры ограничиваются виды миграции населения в пункты, неблагополучные по этому заболеванию, а также транспортной и другой хозяйственно-бытовой связи с ними.
79. Не допускается пользование поверхностными водоемами в местах выделения холерных вибрионов и сброса хозяйственно-фекальных сточных вод (купание, рыбная ловля, организация спортивных соревнований на воде, использование воды для хозяйственно-бытовых нужд).
80. Выезд из очага допускается только по разрешению государственного органа санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории на основании документов, удостоверяющих временное нахождение в населенном пункте, в котором обнаружен больной холерой (командировочного удостоверения, путевки в дом отдыха или санаторий). Ограничение на выезд вводится после принятия соответствующего решения Межведомственной комиссии.
81. При введении карантина Межведомственной комиссией совместно с местным исполнительным органом организуются санитарно-контрольные и контрольно-пропускные пункты на узлах транспортной связи, контролирующие въезд и выезд из очага населения, а также транспорта с различными видами груза, включая и пищевые продукты. На санитарно-контрольном пункте регистрируют всех прошедших через него лиц и транспортные средства с указанием документов, послуживших основанием для их пропуска.
82. Члены семьи заболевшего и его родственники из числа декретированных групп населения за период их нахождения в изоляторе или под медицинским наблюдением на дому, получают больничные листы.
83. В очаге холеры обязательному бактериологическому исследованию на холеру подлежат:
1) вода поверхностных водоемов, используемых для централизованного хозяйственно-питьевого водоснабжения;
2) вода поверхностных водоемов в местах массового водопользования;
3) пищевые продукты - по эпидемиологическим показаниям;
4) смывы с объектов внешней среды - по эпидемиологическим показаниям;
5) хозяйственно-фекальные сточные воды в местах их сброса;
6) представители водного и околоводного биоценоза.
84. Пробы из объектов внешней среды забирают на исследование один раз в сутки до локализации очага. В зависимости от эпидемической обстановки количество объектов, периодичность забора проб и частота исследования могут меняться.
85. Санитарно-противоэпидемические мероприятия в очаге холеры, направленные на предотвращение возникновения условий, способствующих распространению инфекции, осуществляются путем контроля:
1) за качеством очистки и обеззараживания хозяйственно-бытовых и фекальных сточных вод;
2) за качеством санитарной очистки территории;
3) за состоянием дошкольных, общеобразовательных, детских оздоровительных организаций, домов отдыха, санаториев, пансионатов, кемпингов, домов инвалидов и престарелых, рынков;
4) за соблюдением требований действующих нормативных правовых актов на объектах пищевой промышленности, общественного питания и торговли пищевыми продуктами;
5) за состоянием аэропортов, морских и речных портов, железнодорожных и автомобильных вокзалов, станций;
6) за состоянием водозаборов для централизованного хозяйственно-питьевого водоснабжения, разводящей сети и систем обеззараживания питьевой воды;
7) за обеспечением населения доброкачественной питьевой водой, что достигается путем ее хлорирования. Содержание остаточного хлора в водопроводной воде должно быть не менее 0,3-0,5 миллиграмм на литр (далее - мг/л) по свободному хлору или 0,8-1,2 мг/л - по связанному хлору;
8) целенаправленной санитарно-просветительной работы среди всех категорий населения по профилактике холеры.
86. Заключительная дезинфекция по месту выявления больного проводится государственной организацией санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории, имеющей соответствующую лицензию.
87. По прибытии в очаг персонал, выполняющий дезинфекцию, одевает противочумный костюм четвертого типа, дополненный клеенчатыми нарукавниками, фартуком и ватно-марлевым респиратором, резиновыми сапогами и проводит обработку в следующей последовательности:
1) орошает дезинфицирующим раствором пол, начиная от входа;
2) обеззараживает выделения больного и остатки пищи;
3) обеззараживает посуду, находящуюся в доме;
4) белье, верхнюю одежду, постельные принадлежности обеззараживает в дезинфекционной камере;
5) обеззараживает предметы обстановки, стены;
6) по окончании обработки помещений, где находились больной холерой и контактные лица, приступает к обработке подсобных помещений - кухни, коридора и других помещений, после чего повторно обрабатывает пол;
7) обеззараживает санитарные узлы и санитарно-дворовые установки (уборную, помойную яму, мусороприемники).
88. При обнаружении больного по месту работы (учебы), в дошкольных и медицинских организациях в обязательном порядке обеззараживают помещения, где он находился, а также места общего пользования. Дезинфекция в медицинских организациях проводится их персоналом. Обеззараживанию подлежат также одежда персонала, проводившего осмотр больного и инструментарий.
89. В помещении, где оставлены лица для медицинского наблюдения по поводу их контакта с больным холерой, на период их изоляции проводят текущую дезинфекцию.
90. Заключительную дезинфекцию в доме заболевшего проводят не позднее трех часов с момента госпитализации, а по месту работы или учебы - не позднее первых суток после обнаружения.
91. Для обеззараживания сточных вод применяют химические методы дезинфекции.
92. Сточные воды обеззараживают в контактных резервуарах (отстойниках), а при их отсутствии в канализационных коллекторах. Режим обеззараживания определяют в зависимости от происхождения сточных вод, степени их очистки и возможной продолжительности контакта с дезинфицирующими средствами.
93. При выборе метода подкисления в качестве обеззараживания необходимо, чтобы величина рН сточных вод составляла 4,0 в течение 45 минут.
94. Профилактические дезинфекционные работы по показаниям (включая обеззараживание санитарно-дворовых установок), а также дезинсекционные мероприятия в населенных пунктах проводят организации, имеющие лицензию на проведение указанных мероприятий.
95. Проведение дезинфекционных мероприятий, а также визуальный, бактериологический, химический и другой вид контроля за их выполнением проводят специалисты служб, привлекаемых для этой цели.
96. В сельской местности дезинфекционные мероприятия осуществляются так же, как и в условиях города.
97. Вскрытие, транспортировку и захоронение трупов людей, умерших от холеры, проводят в соответствии с действующими нормативными правовыми актами уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия Республики Казахстан.
98. Для обоснования тактики, объема санитарно-противоэпидемических мероприятий и оценки работы в очаге эпидемиологами проводится эпидемиологический анализ, в ходе которого устанавливаются причины, условия возникновения заболеваний холерой, факторы и пути передачи инфекции.
99. Для эпидемиологического анализа используют карты эпидемиологического обследования каждого случая заболевания холерой, истории болезни, результаты бактериологических и серологических исследований материала на холеру, санитарно-бактериологические исследования воды поверхностных водоемов, а также источников и водоводов питьевой воды; пищевых продуктов, смывов с предметов обихода в окружении больного, смывов с оборудования на пищевых объектах, рынках.
100. Материалы эпидемиологического анализа ежедневно представляют на рассмотрение Межведомственной комиссии. Они содержат обобщенные данные об эпидемической обстановке, эффективности активного выявления больных ОКИ, их госпитализации, выполнении профилактического лечения, заключительной и текущей дезинфекции в выявленных очагах холеры, а также бактериологического исследования материала на холеру.
101. Результаты эпидемиологического анализа оформляются руководителем группы, ежедневно представляются в государственный орган санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории и являются основанием для внесения корректив в тактику проведения санитарно-противоэпидемических мероприятий, а также изменения объема и формы организационной работы.
102. Результаты эпидемиологического анализа содержат следующие данные:
1) характеристику населенного пункта: число жителей, анализ их хозяйственной деятельности (наличие мигрирующих групп - сезонные рабочие, беженцы, переселенцы, военные), жилищные условия, наличие объектов по переработке продуктов питания, их реализации и транспортировке, система водоснабжения и очистки, а также их санитарное состояние;
2) анализ заболеваемости ОКИ (по дням, неделям, месяцам, профессиям, возрасту, месту жительства, территориальному распределению);
3) характер заболеваемости холерой (очаговость, периоды с максимальной регистрацией больных, их привязанность к различным организациям: объектам общественного питания, узлам транспортной связи, местам общественного пользования);
4) причины возникновения заболеваний холерой (приезд заболевшего или его родственников из неблагополучного пункта, водопользование: рыбная ловля, купание);
5) заключение о причине возникновения заболеваний.
103. Переболевшие холерой выписываются из госпиталя, после клинического выздоровления и трех отрицательных бактериологических исследований. Бактериологическое исследование перед выпиской из госпиталя производится через сутки (24 часа) после окончания лечения, забор материала в течение трех дней подряд.
104. О выписке переболевшего холерой ставят в известность государственный орган санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории и поликлинику для организации и диспансерного наблюдения. Диспансерное наблюдение проводится врачом кабинета инфекционных заболеваний, а при его отсутствии участковым врачом. При необходимости продления лечения в амбулаторных условиях по поводу сопутствующих заболеваний выписку из госпиталя проводят с открытым больничным листом.
105. Диспансерное наблюдение осуществляется в течение одного месяца, во время которого переболевшие холерой обследуются на холеру только в том случае, если у них отмечается желудочно-кишечные расстройства.
106. Переболевшие холерой из декретированных групп (работники объектов по производству, переработке, продаже продуктов питания) выписываются на работу в зависимости от их состояния здоровья, определяемого участковым врачом.
107. Дети, переболевшие холерой, допускаются в дошкольные организации после выписки из стационара с учетом общего состояния здоровья и по согласованию с государственным органом санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории.
108. При обнаружении холерного вибриона у лиц, находившихся на диспансерном наблюдении, они помещаются в холерный госпиталь.
109. После ликвидации заболевания холерой активное выявление больных с острыми желудочно-кишечными расстройствами проводится в течение года.
110. При выявлении на любом этапе оказания населению медицинской помощи больные ОКИ госпитализируются и трехкратно обследуются на холеру. Больные с тяжелой клиникой без установления у них этиологического фактора заболевания обследуются серологическими методами на наличие антител к возбудителю холеры.
111. Пробы из объектов внешней среды (поверхностные водоемы, сточные воды) исследуются на холеру для установления их загрязнения вибрионами.
112. Государственный орган санитарно-эпидемиологической службы на соответствующей территории осуществляет контроль за:
1) соблюдением санитарно-противоэпидемического режима на объектах общественного питания, пищевой промышленности, продовольственной торговли и обеспечения населения доброкачественной питьевой водой;
2) своевременной и качественной очисткой населенных пунктов, дезинсекционной работой (истребление насекомых);
3) систематическим проведением санитарно-просветительной работы.

5. Мероприятия, проводимые в случае регистрации холеры неэпидемической

113. В случае регистрации среди населения холеры неэпидемической проводятся санитарно-противоэпидемические мероприятия в ограниченном объеме.
114. Госпитализация выявленных больных холерой неэпидемической проводится в инфекционный стационар (больницу или отделение), обеспечивающий условия изоляции от остальных больных.
115. Государственными органами санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории проводится эпидемиологическое расследование каждого выявленного случая для определения источников инфицирования, а также факторов и путей передачи инфекции (члены семей обследуются на холеру однократно).
116. Лабораториями территориальных противочумных учреждений, а при их отсутствии организациями санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории, осуществляется бактериологическое исследование на холеру материала от госпитализированных больных с клиническими проявлениями ОКИ, вне зависимости от времени года и принадлежности территории по ее эпидемиологической значимости, однократно.
117. Государственными органами санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории увеличивается объем и частота бактериологических исследований на холеру объектов окружающей среды, включая источники питьевой воды и сточные хозяйственно-фекальные воды.

Приложение
к Инструкции по проведению
санитарно-противоэпидемических
(профилактических) мероприятий по холере
в Республике Казахстан

Эпидемиологическая
классификация заболеваний, обусловленных
Vibrio cholerae

__________________________________________________________________________
| Возбудитель | Микробиоло- | Нозологическое | Объем
| | гические | определение | мероприятий
| | свойства | |
--------------------------------------------------------------------------
1 Vibrio cholerae Гемолиз (-) Холера полный
cholerae Холероген (+)
2 Vibrio cholerae Гемолиз (-)
eltor Холероген (+)
3 Vibrio cholerae Гемолиз (+)
eltor в течение 20-24 ч.
Холероген (+)
4 Vibrio cholerae Гемолиз (-)
О139 Холероген (+)
5 Vibrio cholerae Гемолиз (-)
non О1 Холероген (+)
--------------------------------------------------------------------------
6 Vibrio cholerae Гемолиз (+)
eltor в течении 2 ч. Холера ограниченный
Холероген (-) неэпидемическая
7 Vibrio cholerae Гемолиз (+)
non О1 Холероген (-)
------------------------------------------------------------
8 Vibrio cholerae Отсутствие Вибрионоси-
О1, О139, non О1 клинических тельство
признаков
__________________________________________________________________________
* Приоритетность диагноза "холера" при тяжелых случаях холеры
неэпидемической, особенно с гиповолемическим течением.

Қазақстан Республикасында тырысқақ бойынша санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шараларды өткізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2004 жылғы 9 қыркүйектегі N 694 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 6 қазанда тіркелді. Тіркеу N 3136. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 30 маусымдағы N 476 бұйрығымен

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010.06.30 N 476 бұйрығымен.

"Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 10) тармақшасы мен 24-бабының 1-тармағына сәйкес бұйырамын:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында тырысқақ бойынша санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шараларды өткізу жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (Б.С. Байсеркин) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық денсаулық сақтау министрлігі Әкімшілік департаментінің директоры (Д.В. Акрачкова) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ресми жариялауға жіберсін.
4. "Қазақстан Республикасында тырысқақ бойынша санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) шараларын өткізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2004 жылғы 5 тамыздағы N 595 бұйрығының күші жойылсын.
5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі, Бас мемлекеттік санитарлық дәрігері А.А. Белоногқа жүктелсін.
6. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген сәтінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Министрдің міндетін атқарушы

"Қазақстан Республикасында
тырысқақ бойынша санитарлық-
індетке қарсы (алдын алу)
іс-шараларды өткізу жөніндегі
нұсқаулықты бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
міндетін атқарушының
2004 жылғы 9 қыркүйектегі
N 694 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасында тырысқақ бойынша
санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шараларды
өткізу жөніндегі нұсқаулық 1. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасында тырысқақ бойынша санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шараларды өткізу жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі - нұсқаулық) меншік нысанына қарамастан, жеке және заңды тұлғаларға арналған.

2. Нұсқаулықта мынадай терминдер пайдаланылады:
1) бактериологиялық мониторинг - халықтың және қоршаған орта объектілерінің арасында тырысқақ вибрионының білінуін уақтылы анықтау мақсатындағы бактериологиялық зертханалық қадағалау жүйесі;
2) тырысқақ - қойдың холерогенін өсіріп-өндіретін және эритроцитін ерітпейтін қоздырғыштың штамынан туындаған, су-тұз, белок алмасуының, сусызданудың бұзылуымен, токсикозбен және гастроэнтеритпен, жоғары контиагиоздық дәрежесімен сипатталатын, қоздырғыштың нәжістік-ауызбен берілу тетігі бар антропоноздық бактериялы жұқпалы ауру;
3) індеттік емес тырысқақ - қойдың холерогенін өсіріп-өндірмейтін және эритроцитін ерітетін қоздырғыштар штамдарынан туындаған ауру;
4) індеттік асқынулар - індетке қарсы іс-шаралар кешенін жүргізуді талап ететін халықтың арасында қоздырғыштардың таралуы.

2. Санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шаралар

3. Санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шаралар осы нұсқаулыққа "Vibrio cholerае тәрізді аурудың эпидемиологиялық жіктемесі" қосымшаға сәйкес жүргізіледі.

4. Ұйымдастыру шаралары Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның басшылық етуімен жүзеге асырылатын тырысқақтың әкелінуі мен таралуын болдырмау жөніндегі санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шаралар кешенін қамтиды.

5. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің "М.Айқымбаев Қазақ карантиндік және зооноздық жұқпалы аурулар ғылыми орталығы" республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорны (бұдан әрі - ҚКЗЖАҒО) Қазақстан Республикасында тырысқақты қадағалау жөніндегі консультативтік-әдістемелік жұмысты жүзеге асырады.

6. Обаға қарсы күрес мекемелері аумақтарда, ал олар болмаған аумақтарда - мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары жер-жерде тырысқақ бойынша консультативтік-әдістемелік жұмысты жүзеге асырады.

7. Тиісті аумақтардағы мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары аумақтық денсаулық сақтау басқармаларымен (департаменттерімен) және аумақтық обаға қарсы күрес мекемелерімен бірлесіп тырысқақ жөніндегі санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шараларының кешенді жоспарларын әзірлейді, оларды жасау кезінде мыналар ескерілуге тиіс:
1) тырысқақтың әкелінуін және қоршаған орта объектілерінен тырысқақ вибриондарының бөлінуін талдау деректері;
2) климаттық-географиялық ерекшеліктер;
3) тырысқақ бойынша қолайсыз елдермен, басы шет елден басталатын су айдындарымен іргелестік;
4) көліктік байланыстар;
5) көші-қон процестері;
6) аумақтың санитарлық-гигиеналық жай-күйі (сумен жабдықтау, кәріз, санитарлық тазалау);
7) рекреациялық және тұрмыстық суды пайдалану сипаты мен жағдайлары;
8) халықтың әдет-ғұрпы.

8. Кешенді жоспарлар "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бекітіледі.

9. Санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шаралардың кешенді жоспарлары мыналарды қамтиды:
1) емдеу-алдын алу, санитарлық-алдын алу, аумақтық обаға қарсы күрес мекемелерінің және ведомстволық медициналық қызметтердің тырысқақ бойынша індеттік асқынулар жағдайына дайындығын және өзара іс-қимылын қамтамасыз ету мәселелерін;
2) тырысқақтың, басқа да ішек жұқпалы ауруларының негізгі жолдары мен берілу факторларын іске асырудың ықтимал қауіптілігі (әкеліну) дәрежесін ескере отырып, тырысқақты тұрақты түрде эпидемиологиялық қадағалауды қамтамасыз етуді;
3) ол үшін қажетті күштер мен тырысқақтың бірді-екілі және жаппай пайда болу мүмкіндіктерін ескере отырып, тырысқақ ошағын уақтылы оқшаулау мен жоюға бағытталған індетке қарсы іс-шаралар кешенін;
4) медициналық қызметкерлердің тырысқақ жөніндегі санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шараларды өткізуге дайындығын қамтамасыз етуді;
5) тырысқақ жөніндегі індетке қарсы іс-шараларды өткізу үшін медициналық ұйымдардың медициналық жасақтардың кеңінен таралуға дайындығын қолдауды;
6) тырысқақ ошақтарын оқшаулау мен жою үшін кеңінен таралған мамандандырылған жасақтардың медициналық персоналын даярлауды;
7) қоршаған орта объектілерінің тырысқақ вибриондарымен ластануының және адамдардың осы микроорганизмдерді жұқтыру жағдайларының сапалы мониторингін жүзеге асыратын барлық жұмыс түрлерін орындауды;
8) халықтың санитарлық деңгейін арттыруға бағытталған санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізуді.

10. Республиканың барлық аумағында денсаулық сақтау субъектілерінің медициналық персоналын тырысқақ бойынша теориялық және практикалық даярлау жүргізіледі.

11. Туристік, санаторлық-курорттық ұйымдардың, азаматтық авиацияның, темір жол, өзен, теңіз және авто көліктердің қызметкерлері, сондай-ақ тырысқақ бойынша қолайсыз шетелге, өңірлерге баратын барлық адамдар Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 22 қарашадағы N 1168 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитарлық-карантиндік бақылауды жүзеге асыру және санитарлық қорғауды қамтамасыз ету ережесінің 14-тармағына сәйкес тырысқақтың алдын алу шаралары бойынша нұсқау алады. P092293

12. Тырысқақ бойынша эпидемиологиялық қадағалау науқастар мен вибриотасымалдаушыларды уақтылы анықтауды, қоршаған орта объектілерінде тырысқақ вибриондарын табуды, ақпараттық қамтамасыз етуді, індеттік процестің дамуын анықтайтын факторларды айқындауды, олардың тиімділігін бағалай отырып, алдын алу және індетке қарсы іс-шараларды жоспарлау мен жүргізуге негізделген ұсынымдарды әзірлеуде қамтитын шаралардың жүйесін көздейді.

13. Қазақстан Республикасының аумағында эпидемиологиялық қадағалауды осы жұқпа бойынша індеттік қауіптілікті түсіндіретін факторлар кешені бойынша аумақтың типін ескере отырып, сараланған түрде жүзеге асыру қажет.

14. Тырысқаққа зерттеуді санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары мен обаға қарсы күрес мекемелерінің бактериология зертханаларының осындай зерттеулерді жүргізуге тиісті лицензиясы мен Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2004 жылғы 21 қаңтардағы N 63 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 2692 тіркелген) бекітілген "Микробиология, вирусология және паразитология зертханаларының орналасуына және жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық ережесі мен нормаларының 24-тармағына сәйкес режимдік комиссияның қорытындысы бар мамандары орындайды.

15. Тырысқаққа қоршаған орта объектілерінен, жіті ішек жұқпалы ауруларымен (бұдан әрі - ЖІЖА) ауыратындардан, сондай-ақ қауіп тобын құрайтын адамдардан (арнайы режим, әлеуметтік оңалту мекемелері, психоневрологиялық диспансерлер, тұрғылықты үй-жайы мен жұмысы жоқ адамдар) алынған материал зерттеледі.

16. Тырысқаққа зерттелетін контингенттер мен объектілерді, сондай-ақ оларды тексерудің мерзімдері мен жиілігі Қазақстан Республикасының қолданыстағы нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес белгіленеді.

17. Тырысқаққа зерттеуге жататын бағыттар мен объектілер қалыптасқан індеттік ахуалмен айқындалады.

18. Қазақстан Республикасының барлық аумағында жыл маусымына қарамастан, мыналар міндетті түрде тырысқаққа зерттеуге жатады:
1) сулы диареясы бар, сусыздану мен құсу (бұлшық еттің тартылуы, терісінің құрғауы және басқалар) белгілері бар ЖІЖА-мен ауыратындар;
2) этиологиясы белгісіз ЖІЖА-дан өлгендер.

19. Эпидемиологиялық айғақтары бойынша мыналар тексеріледі:
1) барлық ЖІЖА-мен ауыратындар;
2) тырысқаққа бойынша қолайсыз елдерден келген босқындар;
3) осы инфекция бойынша қолайсыз елдерден келген және келгеннен 5 күн өткеннен кейін ауырған азаматтар.

20. Тырысқақ бойынша эпидемиологиялық және санитарлық-гигиеналық айғақтарды ескере отырып, су айдындары мен ауыз суы көздерін тырысқақ вибриондарының болуына бактериологиялық зерттеуді жүзеге асырады:
1) орталықтандырылған шаруашылық-ауыз суымен жабдықтау үшін су алынатын жерлерді санитарлық қорғау аймақтары;
2) шаруашылық-тұрмыстық сарқынды сулардың жиналатын орындары;
3) жаппай ұйымдастырылған рекреациялық суды пайдалану орындары;
4) ауыз суымен жабдықтау көздері.

21. Науқастарда немесе клиникалық дені сау адамдарда О1 (немесе О139), non О1, қоршаған орта объектілерінде О1 (немесе О139) тырысқақ вибриондары бөлінген кезде токсикогенді штамдарды анықтағанға дейін індетке қарсы іс-шаралар толық көлемде жүргізіледі.

22. Су айдындарының суында қойдың эритроциті ерімейтін (холерогенді өсіріп-өндірмейтін) О1 (немесе О139) тырысқақ вибриондары бөлінген кезде:
1) жер бетіндегі су айдындарынан су алатын жерлердің саны көбейеді, үш рет теріс нәтиже алғанға дейін аптасына 2-3 рет жиілігі көбейеді;
2) стационарға түскен ЖІЖА-мен ауыратындарды бір рет тырысқаққа бактериологиялық тексеруді жүзеге асырады.

23. Су айдындарының суынан қойдың эритроциті ерімейтін (холерогенді өсіріп-өндірмейтін) О1 немесе О139 тырысқақ вибриондары бөлінген кезде:
1) орталықтандырылған сумен жабдықталмаған елді мекендерде ішу және шаруашылық-тұрмыстық мақсаттарда ашық су айдындарынан алынған алдын ала залалсыздандырылмаған суды пайдалануға жол берілмейді;
2) сапалы ауыз суын жеткізу ұйымдастырылады;
3) ұйымдар тек хлорлы немесе жаңа қайнаған сумен ғана қамтамасыз етіледі;
4) осы микроорганизмдермен ластанған су айдындарының суын пайдалануға шектеулер енгізіледі. Шектеу іс-шараларының мерзімдерін, көлемін, сипатын нақты жағдайларда осы фактілер айқындалған аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органы анықтайды;
5) жер беті су айдындарының су сынамасын алатын жерлер көбейеді, оларды зерттеу күн сайын жүргізіледі;
6) ЖІЖА-мен ауыратындарды белсенді түрде анықтау мен ауруханаға жатқызу жүргізіледі;
7) бір сағат ішінде үш рет стационарға түскен немесе үйде қалған ЖІЖА-мен ауыратындарды тырысқаққа бактериологиялық тексеру жүзеге асырылады;
8) эпидемиологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық тексерулердің деректерін ескере отырып, ауыз суы мен сарқынды су көздерін тырысқаққа тексеру енгізіледі;
9) жер беті су айдындарының контаминациялау көздерін анықтау мақсатында эпидемиологиялық тексеру жүргізіледі;
10) ықтимал жұқпа көздерін табу мақсатында халықтың қауіп тобын серологиялық тексеру жүргізіледі.

24. Ауыз суы сынамаларында О1, non О1 немесе О139 тырысқақ вибриондары табылған кезде дереу оны гиперхлорлау жүргізіледі және қайнамаған су ішуге тыйым салынады. Хлорлаудың тиімділігі болмаған жағдайда ауыз суын сіркесуымен немесе құмырсқа қышқылымен қышқылдау жүзеге асырылады. Ауыз суын қышқылдауды рН-ты бақылай отырып, жүргізеді, ол 6,0-ден төмен болмауға тиіс. Қайсыбір қышқылға деген мұқтаждықтың есебі өңделетін су көлемі ескеріле отырып, сол жерде орындалады.

25. Шаруашылық-тұрмыстық су айдындарының суынан токсикогенді тырысқақ вибриондары бөлінген кезде:
1) су айдындарының суын пайдалануды шектеу іс-шаралары енгізіледі;
2) сарқынды сулар жиналатын жерлерден төмен орналасқан жер беті су айдындарының су сынамаларынан су алу жерлері көбейеді;
3) сарқынды суларды контаминациялау көздерін айқындау мақсатында эпидемиологиялық тексеру жүргізіледі;
4) үш рет стационарға түскен ЖІЖА-мен ауыратындарды тырысқаққа бактериологиялық зерттеу жүзеге асырылады (эпидемиологиялық тексеру деректерін ескере отырып);
5) жіті гастроэнтерит құбылысы бар барлық өлгендердің денелерін тырысқаққа зерттеу;
6) бау-бақшаларды сарқынды сулармен суғаруға тыйым салынады.

26. ЖІЖА-мен ауырғандардан немесе клиникалық дені сау адамдардан алынған материалдарда О1, non О1 немесе О139 тырысқақ вибриондары табылған кезде осы нұсқаулықтың 3-тарауында көзделген іс-шаралар жүргізіледі.

27. Санитарлық-ағарту жұмыстары індеттік ахуалға қарамастан жүзеге асырылады. Ол тұрғын үй, өндірістік үй-жайлар, жеке бас гигиенасы аумақтарында тазалық сақтауға, асқазан-ішек бұзылыстарының алғашқы белгілері болған кезде уақтылы медициналық көмекке жүгінуге, өзін-өзі емдеудің зияндығына бағытталуға тиіс.

28. Адамдар мен қоршаған орта объектілерінен алынған материалда тырысқақ вибриондары табылған кезде Қазақстан Республикасы Бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің "2003-2007 жылдарға арналған тырысқақ жөніндегі алдын алу және эпидемияға қарсы іс-шаралар туралы" 2003 жылғы 10 маусымдағы N 37 бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес барлық денсаулық сақтау ұйымдары ақпарат береді.

29. Судың сынамаларынан О1 немесе О139 тырысқақ вибриондары бөлінген кезде олардың індеттік қауіптілігін айқындау мақсатында олар туралы ақпарат пен оқшауланған өсінділер Қазақ карантиндік және зооноздық жұқпалы аурулар ғылыми орталығына немесе олар табылған әкімшілік аудандардың обаға қарсы күрес станцияларына жіберіледі. Бөлінген өсінділер паспорттарымен бірге обаға қарсы күрес мекемелеріне жіберіледі, оларда мынадай мәліметтер болуға тиіс:
1) тырысқақ вибриондары табылған су айдындарының атауы;
2) су айдыны орналасқан елді мекен мен ауданның атауы;
3) сынамаларды алу күні мен өсінділер бөлінген күн;
4) алынған өсінділердің белгіленген қасиеттері.

30. ЖІЖА-мен ауырғандардан немесе дені сау адамдардан алынған материалда О1, О139 немесе non О1 тырысқақ вибриондары табылған кезде Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы уәкілетті органға, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің "Республикалық санитарлық-эпидемиологиялық станция" мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі - РСЭС) және ҚКЗЖАҒО-ға дереу ақпарат беріледі. Егер диагноз науқаста тек клиникалық белгіленген болса ғана жіберіледі.
Оларда мынадай деректер болуға тиіс:
1) ауырған науқастың тегі, аты, әкесінің аты (туған жылы);
2) тұрғылықты жері (мекен-жайы), мамандығы, жұмыс, оқу орны;
3) ауырған күні, клиникалық диагнозы;
4) материалды алу және диагнозды бактериялық растау күні;
5) эпиданамнез туралы мәліметтер;
6) оқшауланған өсінді қасиеттері.

31. Тырысқақпен қайта ауыруға қатысты ақпарат Қазақстан Республикасының заңнамаларында белгіленген тәртіпке сәйкес беріледі. Мұндай жағдайда ақпарат жұқпаның көзі, берілу факторы мен оның жолдары туралы мәліметтерден тұруға тиіс. Бұдан басқа, індеттік асқынулардың пайда болу себептерін ашатын қосымша материалдарды ұсыну қажет.

32. Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы уәкілетті органы тиісті аумақтардағы денсаулық сақтау, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарының және аумақтық обаға қарсы күрес мекемелерінің басшыларына шет елдегі және республиканың аумақтарындағы тырысқақ ауруы туралы деректерді хабарлайды.

33. ҚКЗЖАҒО мына деректерге қорытынды жасайды:
1) адамдардың (тырысқақпен ауыратын) тырысқақ вибриондарын жұқтыруы туралы;
2) республика аумағында қоршаған орта объектілерінен тырысқақ вибриондарының өсінділерін бөлу және олардың қасиеттері туралы;
3) тырысқақ бойынша неғұрлым қолайсыз республика аумақтары туралы.
Жоғарыдағы мәліметтер Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы уәкілетті органына беріледі.

34. Тырысқақ бойынша ретроспективті эпидемиологиялық анализ токсикогендік тырысқақ вибриондары ескеріле отырып, жасалады және мыналарды қамтиды:
1) жұқтыру деңгейін анықтауды (100 мың халыққа шаққандағы тырысқақпен ауыратындардың саны);
2) тырысқақ вибриондарының қоршаған орта объектілерінен бөліну қарқыны мен мерзімдерін;
3) тырысқақтың індеттік бұрқ ету себебін, негізгі жұқпаның берілу факторлары мен жолдарын;
4) тырысқақтың таралуына септігін тигізетін жағдайларды;
5) жүргізілген іс-шаралардың тиімділігін;
6) эпидемиологиялық қадағалау жүйесі көздейтін іс-шараларды өткізуді негіздеу үшін рекреациялық суды пайдаланудың санитарлық аясымен, шарттарымен өзара іс-қимылда белгісіз этиологиясы бар ауруға аса көңіл бөле отырып, ЖІЖА ауруына анализ жасау.

3. Тырысқақты әкелу қаупі кезеңіндегі іс-шаралар

35. Олармен Қазақстан Республикасының тікелей, экономикалық, туристік, шаруашылық-сауда және басқа да байланыс түрлері бар шет елдерде тырысқақ бойынша індеттік асқынулар пайда болған кезде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2004 жылғы 30 наурыздағы N 297 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 2798 тіркелген) бекітілген "Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитарлық қорғау" санитарлық-эпидемиологиялық ережесі мен нормаларының 38-тармағында көзделген іс-шаралар жүргізіледі.

36. Науқасты немесе тырысқақ ауруына күдікті жағдайды анықтаған ұйым мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалаудың аумақтық ұйымдарын, обаға қарсы күрес мекемелерін және Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы уәкілетті органын дереу хабардар етеді. Хабарламада мыналар көрсетілуі тиіс:
1) науқас анықталған жер;
2) оның табылған уақыты;
3) диагнозы - клиникалық немесе бактериологиялық;
4) байланыста болғандардың саны;
5) қабылданған шаралар (науқастар мен контактіде болғандарды оқшаулау орны, олардан тырысқаққа зерттеу үшін материал алу уақыты).

37. Тырысқақпен ауырғандармен байланыста болғандардың тізімі ұсынылған паспорт бойынша, мекен-жайын және телефоны, туристер үшін - турды ұйымдастырушы фирманың атауы көрсетіле отырып, жасалуға тиіс.

38. Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы уәкілетті органның барлық алдын алу және басқа да ведомстволар мыналардың қажетті қорына ие болуға тиіс:
1) патогендік және этиотроптық емдеу медикаменттерінің;
2) науқастар мен өліктерден материал алуға арналған жинақтардың;
3) дезинфекциялық құралдардың;
4) жеке бастың алдын алу және қорғаныш құралдарын.

4. Тырысқақ ошағындағы санитарлық-індетке
қарсы іс-шаралар

39. Жіті ішек жұқпалы ауруларымен (бұдан әрі - ЖІЖА) ауыратындардан немесе дені сау адамдардан алынған материалда О1, О139 немесе non О1 тырысқақ вибриондары табылған кезде денсаулық сақтау ұйымдары тырысқақ жөніндегі індетке қарсы іс-шараларды ұйымдастырады әрі өткізеді.

40. Науқастардан немесе клиникалық дені сау адамдарда тырысқақ вибриондары анықталған кезде:
1) V. сholerae өсінділері анықталған адамдарды ауруханаға жатқызу және емдеу жүргізіледі;
2) бөлінген өсінділердің қасиеттері нақтыланады. Штамдардың індеттік маңызын анықтағанға дейін індетке қарсы іс-шаралар толық көлемде жүргізіледі;
3) ЖІЖА-мен ауыратындарда тырысқақтың клиникалық диагнозы қойылғанда іс-шаралар көлемі өсіндінің (тырысқақ токсинін өсіріп-өндіретін немесе өсіріп-өндірмейтін) қасиеттеріне байланысты.

41. ЖІЖА-мен ауыратындардан (дені сау адамдардан) тырысқақ токсинін (холероген "+", гемолиз "-") өсіріп-өндіретін О1, О139 және non О1 тырысқақ вибриондары анықталған жағдайда іс-шаралар жүргізіледі.

42. Тиісті аумақтың денсаулық сақтау ұйымының қорытындысын алғаннан кейін науқас тұрған немесе болған аумақ қолданыстағы заңнамаға сәйкес ошақ деп жарияланады.

43. Тырысқақ ошағындағы жұмысқа жалпы басшылық ету мен үйлестіруді Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 жылғы 3 мамырдағы N 553 қаулысына сәйкес Төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссия (бұдан әрі - Ведомствоаралық комиссия) жүзеге асырады.

44. Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы уәкілетті органы қажетіне қарай тырысқақ ошағына арнайы медициналық жасақтарды (арнайы індетке қарсы бригада (бұдан әрі - АПҚБ), жекелеген мамандандырылған зертханалар, госпитальдер) жібереді.

45. Қандай да бір шектеу шаралары енетін аумақтардың шекараларын санитарлық-эпидемиологиялық тексерудің, санитарлық-гигиеналық шарттармен коммуналдық көркейтудің деректері бойынша медициналық штаб белгілейді.

46. Тырысқақ ошағын жою үшін Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы уәкілетті орган ұйымдардың білікті медициналық қызметкерлерін жібереді.

47. Ведомствоаралық комиссия Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 жылғы 3 мамырдағы N 553 қаулысымен бекітілген Төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссия туралы ереженің 4-тармағына сәйкес ошақты жою жөніндегі талдамалық, сараптамалық және басқа да жұмыстарды орындау үшін ұйымдардың тиісті мамандарын тартуына болады.

48. Тырысқақ ошағын оқшаулау мен жоюды алға қойылған жұмыстың көлемін қаржыландыру үшін медициналық штаб дайындаған және Ведомствоаралық комиссия бекіткен оралымды жоспар бойынша жүргізеді. Іс-шаралардың көлемі мен сипаты эпидемиологиялық тексерудің деректері бойынша айқындалады, ол тырысқақ жағдайының анықталуы туралы қорытынды алынғаннан кейін дереу жүргізіледі. Жоспар мыналарды көздейді:
1) тырысқақпен ауыратындарды және оған күдіктілерді тырысқақ госпиталіне жатқызу;
2) әрбір тырысқақ ауруы, вибриотасымалдаушы жағдайды эпидемиологиялық тексеру;
3) байланыста болғандарды (отбасы мүшелерін және жақын туысқандарын) және жұқтыру қаупі бойынша бірдей жағдайларда болған адамдарды анықтау, оқшаулау немесе үйде медициналық қадағалау, үш рет тырысқаққа бактериологиялық тексеру;
4) диареясы бар, құсқан барлық ЖІЖА-мен ауыратындарды белсенді түрде анықтау, оларды провизорлық госпитальге жатқызу және бір сағаттың ішінде үш рет бактериологиялық тексеру;
5) ЖІЖА-дан өлгендерді сою және тырысқаққа бактериологиялық тексеру;
6) қоршаған орта объектілерінде, соның ішінде шаруашылық-нәжістік сарқынды суларды, сондай-ақ судағы, су маңындағы биоценозды тырысқаққа бактериологиялық зерттеудің көлемі мен жиілігінің көбеюі;
7) нақты індеттік жағдай мен санитарлық-гигиеналық шартқа байланысты жер беті суларын пайдалануға шектеу іс-шараларын енгізу;
8) суды пайдалану ерекшеліктерінің анықталуына байланысты тырысқақ ауруын жедел эпидемиологиялық талдау;
9) қоғамдық тамақтану, тамақ өнеркәсібі мен тамақ өнімдерін сату кәсіпорындарының, су құбыры мен кәріз құрылғыларының рекреациялық суын пайдалану орындарын санитарлық қадағалауды күшейту;
10) жекелеген топтарды эпидемиологиялық айғақтар бойынша тырысқаққа бактериологиялық тексеру;
11) антибиотиктермен шұғыл алдын алуды жүргізу;
12) ағымдағы және қорытынды дезинфекция;
13) ағымдағы және қорытынды ақпаратты жоғарыдағы денсаулық сақтау органдарға ұсыну.

49. Барлық көрсетілген іс-шаралар аумақтық обаға қарсы күрес мекемелерімен бірлесіп жүргізіледі.

50. Пайда болған ошақты оқшаулау мен жою жөніндегі іс-шараларды тиімді әрі уақтылы жүргізу үшін әрбір медициналық ұйымды жедел кедергіссіз байланыспен (телефон, радио, факс, телетайп, электронды почта) қамтамасыз ету көзделуге тиіс.

51. Ошақ соңғы науқасты ауруханаға жатқызғаннан және қорытынды дезинфекция жүргізілгеннен 10 күннен кейін жойылды деп саналады.

52. Тырысқақ госпиталі ауруханадан соңғы науқас шыққанға дейін, тырысқаққа материалды зерттеуді орындаған бактериология зертханасы - қалыптасқан жағдай анықталған мерзімге және орындалған індетке қарсы іс-шаралардың сапасын бағалауға мүмкіндік беретін тырысқаққа материалды зерттеудің тиісті көлемін жүргізгенге дейін жұмысын жалғастырады.

53. Тырысқақ ошағында эпидемиологиялық тексеруді індетке қарсы жұмысты орындаушы эпидемиологтар топтары жүргізеді. Әрбір топ эпидемиолог пен эпидемиологтың көмекшісінен тұрады, топқа автомобиль көлігін бекітіліп беріледі. Топтардың саны орындалатын жұмыстың көлемімен айқындалады.

54. Тексеру жұқпаның көзін, берілу факторы мен жолын, сондай-ақ ауырғандармен байланыста болған адамдардың санын анықтау мақсатында жүргізіледі.

55. Эпидемиологиялық тексеру кезінде мыналарды жүргізеді:
1) науқасқа, онымен байланыста болған оның туысқандары мен адамдарға эпидемиологиялық анамнез жинау үшін сұрақ қоюды;
2) сынамаларды (тамақ өнімдерінің, ауыз суының, үй заттары шайындыларының) іріктеуді ұйымдастыруды;
3) науқаспен тығыз байланыста, сондай-ақ жұқтыру қаупі бойынша бірдей жағдайда болған адамдардың тізімін жасауды;
4) соңғы бес күн ішінде науқастармен байланыста болып, басқа жаққа кеткен адамдарды анықтауды;
5) науқас табылған сәттен бастап бес күн ішінде науқаспен байланыста болып, ошақтан кеткен адамдар туралы олар кеткен аумақтардың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарына шұғыл хабарлама жібереді;
6) ошақта байланыста болғандарды медициналық қадағалауды орындаған медицина қызметкерлеріне нұсқаулық береді;
7) ошақтағы дезинфекциялық іс-шаралардың, сондай-ақ басқа да жұмыс түрлерінің (байланыста болғандарды алдын ала емдеу) көлемі мен жүргізу тәртібін анықтайды;
8) ошақты эпидемиологиялық тексеру картасын толтырады. Картада келесі деректерді көрсетеді: аурудың клиникалық түрі мен бактериологиялық зерттеудің нәтижелерін; тексерілуші соңғы бес күн ішінде бір жаққа барды ма және барса, қайда барды, осы мерзімдерде оған кім келді; ол жер беті су айдынының суын пайдаланды ма, пайдаланса, қашан, суды пайдалану сипаты; тұрғылықты жері бойынша су құбыры желісінің авариялық жағдайлары болды ма, олардың сипаты; адамның пайдаланатын өнімдерінің тұрған жерлері, дәретханалардың орналасуы; байланыста болғандарды зертханалық тексерулердің нәтижелері.

56. Ұйымдастырылған ұжымдарда (ұйымдарда), медициналық көмектің барлық кезеңдерінде асқазан-ішек жолдары қызметінің бұзылуы бар науқастарды белсенді түрде анықтау, ал тұрғын үй құрылысы бар аумақтарда әрбір ауланы тексеруді ұйымдастырады (бұдан әрі - тексеру).

57. Қажетіне қарай, медицина институттарының, колледждердің студенттерін тарта отырып, учаскелік медициналық желістің күшімен тексеруді жүргізеді. Тексеруді жүргізу үшін елді мекенді (қалалар, ауылдар) учаскелерге (жеке құрылыс болған кезде - 500 адамға дейін, көп қабатты үйлерде - 1000 адамға дейін) бөледі. Әрбір учаскеге екі-үш орта медицина қызметкері мен қажетті мөлшерде санитарлық белсенділер құрамымен бригада бекітіліп беріледі.

58. Тексеруді орындаушы бригадаларға (кемінде 10 адам) дәрігер-инфекционистер мен педиатр басшылық етеді. Бригаданың негізгі қызметі - асқазан-ішек қызметінің бұзылыстары бар науқастарды анықтау, санитарлық-ағарту жұмыстары. Қажетіне қарай, бригадалардың басшылары тырысқақпен ауырғандармен байланыста болған адамдарды алдын ала емдеу мен медициналық қадағалауды ұйымдастырады, сондай-ақ учаскеде анықталған науқастарға консультация береді және оларды ауруханаға жатқызу туралы мәселені шешеді.

59. Әрбір анықталған асқазан-ішек қызметінің бұзылыстары бар науқастар жедел көмек көрсету машинасымен провизорға, ал сусыздану белгісі болған кезде - тырысқақ госпиталіне жіберіледі. Әрбір ауруханаға жатқызылған адамға тиісті аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына шұғыл хабарлама беріледі.

60. Науқастарды белсенді түрде анықтаудың нәтижелері туралы және учаскелер мен ұйымдастырылған ұжымдарда жүргізілген іс-шаралар туралы мәліметтерді орындаушылар күн сайын тиісті аумақтағы мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына береді.

61. Анықталған тырысқақпен ауыратындарды осы мақсат үшін көлікпен дәрігер мен орта медицина қызметкерінен тұратын бригада ауруханаға апарып жатқызады.

62. Тырысқақпен ауыратындарды ауруханаға жатқызуға арналған көлік регидратациялық емдеуді жүргізуге, сондай-ақ ағымдағы және қорытынды дезинфекцияны жүргізуге арналған құралдармен және жабдықпен жарақтандырылуға тиіс.

63. Тырысқақпен ауыратындармен байланыста болған адамдар оқшаулағышқа орналастырылады немесе медициналық қадағалауда үйде қалдырылады. Оларды оқшаулау қажеттілігін тырысқақпен ауыратынмен байланыста болу сипаты мен түрін, жұқтыру қаупін, санитарлық жағдайы мен тұрғылықты жердің көркейтілуін, еңбек ету қызметін анықтау жағдайын ескере отырып, тиісті аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органы айқындайды.

64. Декреттелген топтардың арасынан байланыста болғандар (сүт фермаларының, зауыттарының, сондай-ақ тамақ өнімдерін қайта өңдеу, дайындау және сату жөніндегі басқа да объектілердің, су арналарының қызметкерлері) міндетті оқшаулауға жатады.

65. Байланыста болғандар (бала емізетін аналар мен жүкті әйелдер) міндетті түрде оқшаулағыштарға жатқызуға жатады, оларды антибактериялық препараттармен емдеуге болмайды. Олар тіршілік ету айғақтары туындаған жағдайда қажетті шаралар қабылдау үшін медициналық қадағалауда болады.
Тырысқақпен ауыратын науқаспен байланыста болған адамдарды орта медицина қызметкері жедел көмек көрсету машиналарымен тасымалдайды.

66. Тырысқақпен ауырғандармен байланыста болғандар туралы мекен-жайы, жұмыс орны, оқуы, науқаспен байланыста болған уақыты мен дәрежесінен тұратын ақпарат жасалады.

67. Тырысқақпен ауыратын науқаспен байланыста болған, алайда ошақтан кеткен адамдар (отбасы мүшелерінің бірі тырысқақпен ауырғанға дейін бес күн ішінде), сондай-ақ байланыста болғандардың қатарына енгізіледі және олар туралы мәліметтер сол сәтте олар болған аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына беріледі.

68. Құсу немесе диарея белгілері болған кезде олар тырысқақ госпиталінің жекелеген палатасына жатқызылады.

69. Тырысқақпен ауыратын науқаспен байланыста болғандар тырысқаққа тексеруге және алдын ала емдеуге жатады. Тексеруге материал алу алдын ала емдеуді (антибактериялық) бастағанға дейін, анықталған сәттен бір сағат ішінде үш рет жүргізіледі.

70. Алдын ала емдеу сызбасы мен антибактериялық препаратты бұл мақсатта қолданылатын нұсқамалық-әдістемелік құжаттарға сәйкес қолданады.

71. Тырысқақпен зақымдалған аудан тұрғындары арасында қоздырғыштардың таралуын анықтау үшін жекелеген эпидемиологиялық мәнді топтарды бактериологиялық тексеруді жүргізу (бір рет) туралы шешім қабылдануы мүмкін. Ошақтың санитарлық-індетке қарсы қызметі аталған контингенттерді тырысқаққа бактериологиялық тексеруді ұйымдастырады.

72. Алдын ала емдеу үшін әсері күшті антибиотиктерді (тетрациклин, доксицилин, сифлокс, ципролет) қолданады. Қандай да бір препаратты қолдану науқастардан бөлінген тырысқақ вибриондарының антибиотиктеріне деген сезімталдылыққа тікелей байланысты.

73. Тырысқақпен ауыратын науқастардан немесе вибрион тасымалдаушылардан дәрілік препараттарға төзімді тырысқақ вибриондары бөлінген кезде Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органның келісуі бойынша оқшауланған тірі өсінділердің антибиотикограммын зерделеудің нәтижесі ескеріле отырып, антибиотиктерді ауыстыру туралы шешім қабылданады.

74. Тырысқақ бойынша індеттік асқынулар туындаған елді мекендердің тұрғындарын тиісті негіз жасағаннан кейін антибактериялық препараттармен емдеуді (химиялық шұғыл алдын алуды) медициналық штабтың ұсынысы бойынша жүргізеді, оны Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органы бекітеді және Қазақстан Республикасының Ведомствоаралық комиссиясы шешім қабылдайды.

75. Шұғыл алдын алу адамдарды жұқтыру көзі шаруашылық-тұрмыстық мұқтаждықтар үшін пайдаланылатын жер беті су айдынының суы, сондай-ақ жұқпаның көзі мен берілу факторы табылмаған жағдайларда жүргізілмейді.

76. Шұғыл алдын алу міндетті түрде елді мекеннің барлық тұрғындарын емдеумен бір сәтте қамти отырып, жүргізіледі.

77. Тырысқақ бойынша індеттік асқынулар пайда болған елді мекеннің аумағында барлық жаппай іс-шаралар түрлеріне жол берілмейді.

78. Тырысқақты әкелу жағдайлары анықталған кезде осы ауру бойынша қолайсыз елді мекенде халықтың көшіп-қону түрлеріне, сондай-ақ олармен көліктік және басқа да шаруашылық-тұрмыстық байланыс жасауға шек қойылады.

79. Тырысқақ вибриондарын бөлу және шаруашылық-нәжістік сарқынды сулар жиналған жерлерде жер беті су айдындарының суын қолдануға (шомылу, балық аулау, судағы спорт жарыстарын ұйымдастыру, шаруашылық-тұрмыстық қажеттер үшін суды пайдалану) жол берілмейді.

80. Ошақтан кетуге тек тырысқақпен ауыратын науқас табылған елді мекенде уақытша болуын куәландыратын құжаттардың (іссапар куәліктері, демалу үйіне немесе санаторийге жолдамалар) негізінде тиісті аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органының рұқсаты бойынша ғана рұқсат беріледі. Кетуге шек қою Ведомствоаралық комиссия шешім қабылдағаннан кейін енгізіледі.

81. Карантин енгізген кезінде Ведомствоаралық комиссия жергілікті атқарушы органмен бірлесіп халықтың, сондай-ақ тамақ өнімдерін де қоса алғанда, әр түрлі жүк түрлері бар көліктің ошаққа кіруі мен шығуын бақылаушы көлік байланысы желілерінде санитарлық-бақылау және бақылау-өткізу пункттерін ұйымдастырады. Санитарлық-бақылау пункттерінде оларды өткізу үшін негіз болып табылатын құжаттарды көрсете отырып, ол арқылы өткен барлық адамдар мен көлік құралдарын тіркейді.

82. Халықтың декреттелген топтарының арасынан ауырғандардың отбасы мүшелері мен оның туысқандары оқшаулағыштарда немесе үйде медициналық қадағалауда болған кезеңі үшін емхана парағын алады.

83. Тырысқақ ошағында мыналар тырысқаққа міндетті бактериологиялық зерттеуге жатады:
1) орталықтандырылған шаруашылық-ауыз суымен жабдықтау үшін пайдаланылатын жер беті су айдындарының суы;
2) жаппай суды пайдалану орындарындағы жер беті су айдындарының суы;
5) тамақ өнімдерін - эпидемиологиялық айғақтар бойынша;
4) қоршаған орта объектілерінен алынған шайындылар - эпидемиологиялық айғақтар бойынша;
5) олардың жиналу орындарындағы шаруашылық-нәжістік сарқынды сулар;
6) судағы және су маңындағы биоценоз.

84. Қоршаған орта объектілерінен алынған сынамалар ошақта орналасқанға деңгейін тәулігіне бір рет зерттеуге алынады. Індеттік жағдайға қарай, объектілердің саны, сынамаларды алу мерзімділігі мен зерттеудің жиілігі өзгеруі мүмкін.

85. Жұқпалы аурудың таралуына септігін тизігетін жағдайлардың пайда болуына жол бермеуге бағытталған тырысқақ ошағындағы санитарлық-індетке қарсы іс-шаралар мыналарды бақылау жолымен жүзеге асырылады:
1) шаруашылық-тұрмыстық және нәжістік сарқынды суларды тазалау мен залалсыздандырудың сапасын;
2) аумақты санитарлық тазалаудың сапасын;
3) мектепке дейінгі балалар, жалпы білім беру ұйымдарының, сауықтыру ұйымдарының, демалу үйлерінің, санаторийлердің, пансионаттардың, кемпингтердің, мүгедектер мен қарттар үйлерінің, базарлардың жағдайын;
4) тамақ өнеркәсібі, қоғамдық тамақтану мен тамақ өнімдерінің саудасы объектілерінде қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің сақталуын;
5) темір жол және автожол вокзалдарының, әуежайлардың, көлік құралдары - жолаушы поездарының, автобустарының, ұшақтарының, өзен және теңіз кемелерінің жағдайын;
6) орталықтандырылған шаруашылық-ауыз суымен жабдықтауға арналған су алу орындарының, ауыз суын залалсыздандырудың ажырату желістері мен жүйелерінің жағдайын;
7) халықтың сапалы ауыз суымен қамтамасыз етілуін, оған хлорлау жолымен қол жеткізіледі. Су құбыры суындағы қалдық хлордың мөлшері бір литрде еркін хлордың кемінде 0,3-0,5 миллиграммы (бұдан әрі - мг/л) немесе аралас хлордың 0,8-1,2 мг/л есебінде болуға тиіс;
8) санитарлық ағартудың барлық нысандары мен әдістерін пайдалана отырып, халықтың барлық санаттарының арасындағы мақсатқа сай санитарлық-ағарту жұмыстары.

86. Науқас анықталған жерде қорытынды дезинфекцияны тиісті лицензиясы бар тиісті аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің ұйымы жүргізеді.

87. Ошаққа келген кезде дезинфекцияны орындаушы персонал клеенка қолғаптармен, алжапқышпен және мақта-дәке респиратормен, резеңке етікпен толықтырылған төртінші типті обаға қарсы костюмді киеді және мынадай дәйектілікпен өңдеу жүргізеді:
1) кіреберістен бастап еденді дезинфекциялық ерітіндімен сулайды;
2) науқас пен тамақ қалдықтарын залалсыздандырады;
3) үйдегі ыдысты залалсыздандырады;
4) іш киімді, сыртқы киімді, төсек керек-жарақтарын дезинфекциялық камерада залалсыздандырады;
5) үй іші заттарын залалсыздандырады, қабырғаларды ұзындығы екі метрге дейін сулайды;
6) тырысқақпен ауыратын науқастар мен байланыста болған адамдар болған үй-жайларды өңдеу аяқталғаннан кейін қосалқы үй-жайларды - ас үйін, дәлізді және басқа да үй-жайларды өңдеуге кіріседі, одан кейін еденді қайта өңдейді;
7) санитарлық тораптар мен санитарлық-аула құрылғыларын (дәретхананы, қалдық төгетін шұңқырды, қоқыс тастайтын жерлерді) залалсыздандырады.

88. Мектепке дейінгі және медициналық ұйымдарда жұмыс (оқу) орнында науқас табылған кезде ол болған үй-жай, сондай-ақ жалпыға бірдей орындар міндетті түрде залалсыздандырылады. Медициналық мекемелерді дезинфекциялау олардың персоналының күшімен жүргізіледі. Науқасты қараған персоналдың арнайы киімі мен құрал-сайман залалсыздандыруға жатады.

89. Тырысқақпен ауырған науқаспен байланыста болу себебімен адамдар медициналық қадағалау үшін қалдырылған үй-жайда оларды оқшаулау кезеңіне ағымдағы дезинфекцияны жүргізеді.

90. Үйде қорытынды дезинфекцияны ауруханаға жатқызу сәтінен бастап үш сағаттан кешіктірмей, ал жұмыс немесе оқу орындары бойынша - табылғаннан кейін бірінші тәуліктен кешіктірмей жүргізеді.

91. Сарқынды сумен залалсыздандыру үшін химиялық дезинфекциялау әдістерін қолданады.

92. Сарқынды суларды контактілі резервуарларда (тұндырғыштар), ал олар болмаған кезде кәріздік коллекторларда залалсыздандырады. Залалсыздандыру режимін сарқынды сулардың шығуына, оларды тазалау және дезинфекциялық құралдармен контактіде болу ұзақтығының ықтимал дәрежесіне байланысты анықтайды.

93. Залалсыздандыру ретінде қышқылдау әдісін таңдау кезінде сарқынды сулардағы рН-тың көлемін 45 минут ішінде 4,0-ді құрайды.

94. Айғақтар бойынша елді мекендерде алдын ала дезинфекциялық жұмыстарды (санитарлық-аула құрылғыларын да қоса алғанда), сондай-ақ масаларға қарсы күрес іс-шараларды оларға лицензиясы бар ұйымдар жүргізеді.

95. Дезинфекциялық іс-шараларды, сондай-ақ олардың орындалуын ауызша, бактериологиялық, химиялық және басқа бақылау түрлерін осы мақсат үшін тартылған қызметтердің мамандары жүргізеді.

96. Ауылдық жерлерде дезинфекциялық іс-шаралар қаладағы сияқты жүзеге асырылады.

97. Тырысқақтан қайтыс болған адамдардың өліктерін союды, тасымалдауды және көмуді қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкес Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық саласындағы уәкілетті органы жүргізеді.

98. Эпидемиологиялық талдау барысында санитарлық-індетке қарсы іс-шаралардың тактикасы мен көлемін және ошақтағы жұмысты бағалауды негіздеу үшін тырысқақ ауруының себептері мен пайда болу жағдайлары, берілу факторлары мен жолдары анықталады.

99. Эпидемиологиялық талдау үшін тырысқақ ауруының әрбір жағдайын эпидемиологиялық тексеру картасын, ауру тарихын, тырысқаққа материалдың бактериологиялық және серологиялық зерттеулерінің, жер беті су айдындарының, сондай-ақ ауыз суы көздері мен оларды тасушылардың суларын, науқастың тамақ өнімдерін, тұрмыстық заттарының шайындыларын, тамақ объектілеріндегі, базарлардағы жабдықтардың шайындыларын санитарлық-бактериологиялық зерттеудің нәтижелерін пайдаланады.

100. Эпидемиологиялық талдаудың материалдарын күн сайын Ведомствоаралық комиссияға қарауға ұсынады. Олар індеттік жағдай, ЖІЖА ауруларын белсенді түрде анықтау тиімділігі, оларды ауруханаға жатқызу, алдын ала емдеуді, тырысқақтың анықталған ошақтарында қорытынды және ағымдағы дезинфекцияны, сондай-ақ тырысқаққа материалды бактериологиялық зерттеуді орындау туралы қорытынды деректерден тұрады.

101. Эпидемиологиялық талдаудың нәтижелерін топтың басшысы ресімдейді, олар тиісті аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына күн сайын беріледі және санитарлық-індетке қарсы іс-шараларды жүргізу, сондай-ақ ұйымдастыру жұмыстарының көлемі мен түрлерін өзгерту тактикасына түзету енгізу үшін негізгі құжат болып табылады.

102. Эпидемиологиялық талдаудың нәтижелері мынадай деректерден тұрады:
1) елді мекеннің сипаттамасынан: тұрғындардың саны, олардың шаруашылық қызметін талдау (көшіп-қонатын топтардың болуы - маусымдық жұмысшылар, босқындар, қоныс аударушылар, әскери қызметкерлер), тұрғын үй жағдайы, тамақ өнімдерін қайта өңдеу жөніндегі объектілердің болуы, оларды іске асыру мен тасымалдау, сумен жабдықтау және тазалау, сондай-ақ олардың санитарлық жағдайы;
2) ЖІЖА ауруының анализі (күн сайынғы, апталық, айлық, мамандығы, жастық, тұрғылықты жері, аумақтарға бөлу);
3) тырысқақ ауруының сипаты (ошақтығы, науқастар көп тіркелген кезеңдер, олардың әр түрлі ұйымдарға бағыныстылығы: қоғамдық тамақтану объектілеріне, көліктік байланыс тораптарына, қоғамдық орындарға);
4) тырысқақ ауруының пайда болу себептері (қолайсыз елді мекеннен науқастың немесе оның туысқанының келуі, суды пайдалану: балық аулау, шомылу);
5) аурудың пайда болу себептері туралы қорытынды.

103. Тырысқақ ауруымен ауырғандарды клиникалық айыққаннан және үш теріс бактериологиялық зерттеулерден өткеннен кейін ауруханадан шығарады. Емдеу аяқталғаннан кейін үш күн бойы материал алғаннан бір тәуліктен (24 сағаттан) кейін госпитальден шығарар алдында бактериологиялық зерттеу жүргізіледі.

104. Ауырғандарды шығару туралы ұйымдастыру мен диспансерлік қадағалау үшін тиісті аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органын және емханасын хабардар етеді. Диспансерлік қадағалауды жұқпалы аурулар кабинетінің дәрігері, ал олар болмаған кезде учаскелік дәрігер жүргізеді. Басқа ауруының болуы себебі бойынша амбулаториялық жағдайларда емдеуді ұзарту қажет болған кезде емхана қағазын аша отырып, госпитальден шығарады.

105. Диспансерлік қадағалау егер тырысқақпен ауырған науқаста асқазан-ішек қызметінің бұзылыстары байқалғанда, тырысқаққа тексерілген уақытта ғана жүзеге асырылады.

106. Декреттелген топтардан тырысқақпен ауырғандар (тамақ өнімдерін өндіру, қайта өңдеу, сату жөніндегі объектілердің қызметкерлері) учаскелік дәрігер анықтаған денсаулық жағдайына қарай жұмысқа шығарылады.

107. Тырысқақпен ауырған балаларға жалпы денсаулық жағдайын ескере отырып және мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органының келісімі бойынша стационардан шыққаннан кейін мектепке дейінгі ұйымға баруға рұқсат беріледі.

108. Диспансерлік қадағалаудағы адамдарда тырысқақ вибриондары табылған кезде олар тырысқақ госпитальіне орналастырылады.

109. Тырысқақ ауруын жойғаннан кейін бір жыл бойы жіті асқазан-ішек бұзылыстары ауруларымен ауыратындарды белсенді түрде анықтау жүргізіледі.

110. Халыққа медициналық көмек көрсетудің барлық кезеңдерінде ЖІЖА-мен ауыратындар анықталған кезде, олар ауруханаға жатқызылады да, тырысқаққа үш рет тексеріледі. Ауыр клиникасы бар науқастар оларда аурудың этиологиялық факторын анықтамай-ақ тырысқақ қоздырғышына антиденелердің болуына серологиялық тексеріледі.

111. Вибриондармен ластануды анықтау үшін қоршаған орта объектілерінен алынған сынамалар (жер беті су айдындары, сарқынды сулар) тырысқаққа зерттеледі.

112. Тиісті аумақтағы мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органы мыналарды:
1) қоғамдық тамақтану, тамақ өнеркәсібі, азық-түлік тауарлар саудасы объектілерінде санитарлық-індетке қарсы режимнің сақталуын және халықтың сапалы ауыз суымен қамтамасыз етілуін;
2) елді мекендердің уақтылы әрі сапалы тазалануын, дезинфекциялық жұмысты (жәндіктерді өлтіру);
3) санитарлық-ағарту жұмыстарының жүйелі түрде жүргізілуін бақылауды жүзеге асырады.

5. Індеттік емес тырысқақ тіркелген жағдайда
жүргізілетін іс-шаралар

113. Халықтың арасында індеттік емес тырысқақ тіркелген жағдайда шектеулі көлемде санитарлық-індетке қарсы іс-шаралар жүргізіледі.

114. Індеттік емес тырысқақпен ауыратындарды аурухана жатқызу басқа науқастардан оқшаулау жағдайын қамтамасыз етуші жұқпалы аурулар стационарында (ауруханада немесе бөлімшеде) жүргізіледі.

115. Тиісті аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары жұқтыру көздерін, сондай-ақ жұқпаның берілу факторлары мен жолдарын анықтау үшін әрбір анықталған жағдайды эпидемиологиялық тексеруді жүргізеді (отбасы мүшелері тырысқаққа бір рет тексеріледі).

116. Аумақтың обаға қарсы мекемелерінің зертханалары, сондай-ақ олар болмаған кезде тиісті аумақтың санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары жыл мезгіліне және аумаққа тиістілігіне қарамастан, оның эпидемиологиялық маңызы бойынша ауруханаға жатқызылған ЖІЖА-ның клиникалық белгілері бар науқастардан алынған материалды бір рет тырысқаққа бактериологиялық зерттеуді жүзеге асырады.

117. Тиісті аумақтың мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары ауыз суы және сарқынды шаруашылық-нәжістік сулар көздерін қоса алғанда, қоршаған орта объектілерін тырысқаққа бактериологиялық зерттеулердің көлемі мен жиілігін көбейтіп отырады.

"Қазақстан Республикасында
тырысқақ бойынша санитарлық-
індетке қарсы (алдын алу)
іс-шараларды жүргізу жөніндегі
нұсқаулыққа" қосымша

Vibrio cholerае тәрізді аурудың эпидемиологиялық жіктемесі

__________________________________________________________________
|Микробиологиялық|Нозологиялық|Іс-шаралар
| қасиеттері | анықтамасы | көлемі
__________________________________________________________________
1 Vibrio cholerае Гемолиз (-) Тырысқақ толық
cholerае Холероген (+)
2 Vibrio cholerае Гемолиз (-)
eltor Холероген (+)
3 Vibrio cholerае Гемолиз (+)
eltor 20-24 с. ішінде.
Холероген (+)
4 Vibrio cholerае Гемолиз (-)
О139 Холероген (+)
5 Vibrio cholerае non Гемолиз (-)
О1 Холероген (+)

6 Vibrio cholerае Гемолиз (+) Індеттік емес шектеулі
eltor 2 сағат ішінде. тырысқақ
Холероген (-)
7 Vibrio cholerае non Гемолиз (+)
О1 Холероген (-)
8 Vibrio cholerае О1, Клиникалық Вибрио
О139, non О1 белгілерінің тасымалдаушы
болмауы
__________________________________________________________________

* әсіресе гиповолемиялық ағымы бар ауыр індеттік емес тырысқақ жағдайларындағы "тырысқақ" диагнозының басымдығы.