Об утверждении Правил разработки и рассмотрения финансово-экономического обоснования бюджетных инвестиций посредством участия в уставном капитале юридических лиц

Приказ и.о. Министра экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан от 30 сентября 2004 года N 143. Зарегистрирован Министерством юстиции Республики Казахстан 5 ноября 2004 года N 3185. Утратил силу приказом и.о. Министра экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан от 3 марта 2009 года N 34.

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра экономики и бюджетного планирования РК от 03.03.2009 N 34 (порядок введения в действие см. п.5 ).

Сноска. В заголовок внесены изменения приказом Министра экономики и бюджетного планирования РК от 13 ноября 2006 года N 171 .

В соответствии с пунктом 3 статьи 153 Бюджетного кодекса Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЮ :
1. Утвердить прилагаемые Правила разработки и рассмотрения финансово-экономического обоснования бюджетных инвестиций посредством участия в уставном капитале юридических лиц.
Сноска. В пункт 1 внесены изменения приказом Министра экономики и бюджетного планирования РК от 13 ноября 2006 года N 171 .
2. Департаменту стратегического планирования и инвестиционной политики (Нурашев Т.Б.) и Юридическому управлению (Айтенов М.Д.) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан Исаева Б.А.
4. Настоящий приказ вступает в силу со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

И.о. Министра

Утверждены
приказом и.о. Министра экономики и
бюджетного планирования
Республики Казахстан
от 30 сентября 2004 года N 143

Сноска. Правила в новой редакции приказа Министра экономики и бюджетного планирования РК от 13 ноября 2006 года N 171 .

Правила
разработки и рассмотрения финансово-экономического обоснования
бюджетных инвестиций посредством участия в уставном капитале
юридических лиц

1. Общая часть

1. Настоящие Правила разработки и рассмотрения финансово-экономического обоснования бюджетных инвестиций, осуществляемых посредством участия в уставном капитале юридических лиц (далее - Правила) разработаны в соответствии с пунктом 4 статьи 153 Бюджетного кодекса Республики Казахстан и определяют содержание, порядок разработки и рассмотрения финансово-экономических обоснований (далее - ФЭО) бюджетных инвестиций, осуществляемых посредством участия в уставном капитале юридических лиц.

2. Планирование бюджетных инвестиций посредством участия в уставном капитале юридических лиц осуществляется в рамках государственных, отраслевых (секторальных) и региональных программ при разработке среднесрочного плана социально-экономического развития.

3. Рассмотрение ФЭО осуществляется уполномоченным органом по экономическому планированию путем проведения и подготовки заключения экономической экспертизы.

2. Разработка ФЭО бюджетных инвестиций посредством участия
в уставном капитале юридического лица

4. Организация разработки ФЭО бюджетных инвестиций обеспечивается уполномоченными государственными органами, осуществляющими права владения, пользования и/или распоряжения государственным пакетом акций в акционерных обществах, государственными долями участия в организациях, либо государственными органами, инициирующими создание юридического лица (далее - уполномоченные органы).

5. Разработка ФЭО бюджетных инвестиций осуществляется после принятия в установленном порядке уполномоченным органом управления юридического лица положительного решения об увеличении уставного капитала юридического лица за счет бюджетных средств.

6. ФЭО должно включать в себя следующее:
1) общее описание мероприятий, предполагаемых к реализации за счет бюджетных инвестиций;
2) обоснование выбора мероприятий в порядке, указанном в пункте 8 Правил;
3) подтверждение объема затрат на реализацию мероприятий;
4) обоснование необходимости бюджетных инвестиций;
5) приложения.

7. В рамках общего описания мероприятий, предполагаемых к реализации за счет бюджетных инвестиций, приводится перечень мероприятий, по каждому из которых необходимо указать цели, задачи, правовую основу, стоимость, объем финансирования, период и график реализации, описание компонентов, количественные и качественные показатели, планируемые к достижению в результате осуществления мероприятий, институциональную схему осуществления мероприятий и альтернативы, информацию об организациях, участвующих в процессе осуществления мероприятий, их взаимодействии, распределении между ними ответственности и выгод.
Не допускается включение в ФЭО мероприятий, реализуемых в целях покрытия задолженности и текущих расходов юридических лиц, не связанных с выполнением задач, определенных государственными, отраслевыми (секторальными) и региональными программами.

8. Обоснование мероприятий излагается по каждому мероприятию в следующей последовательности:
1) Общий раздел.
В данном разделе указывается информация о соответствии проекта утвержденным государственным и отраслевым (секторальным) программам, в том числе:
задачи государственных, отраслевых (секторальных) программ, на решение которых направлена реализация мероприятия. При этом указывается полное наименование программы, а также форма, дата принятия и, регистрационный номер документа, которым программа утверждена;
ожидаемые результаты от реализации мероприятий в количественном выражении;
ожидаемый эффект от достижения указанных результатов, в том числе по этапам реализации мероприятий;
2) Экономический раздел.
Данный раздел основывается на оценке эффективности мероприятий с точки зрения национальной экономики и предусматривает проведение экономического анализа, в том числе:
анализ существующей ситуации в отрасли с указанием основных отраслевых показателей и динамики развития отрасли за последние три года;
анализ экономической ситуации и последствий в случае нереализации мероприятий;
анализ экономических выгод и затрат, в том числе: анализ результатов, следствий и влияния инвестиций на экономику государства (анализ эффективности затрат и неизмеряемые выгоды, приращенные выгоды и затраты, дополнительные выгоды потребителя, необратимые издержки, внешние эффекты, международные эффекты, косвенные выгоды проектов);
анализ экономической эффективности мероприятий с приведением расчетов в количественном (абсолютном и относительном) выражении, в том числе расчетов экономического чистого дисконтированного дохода (ENPV) и экономической внутренней нормы доходности (EIRR);
3) Финансовый раздел.
В данном разделе производится финансовый анализ, оценка финансовых затрат и доходов юридического лица, получаемых в результате реализации мероприятий, который включает в себя:
Анализ финансового состояния юридического лица за последние три года включающий в себя:
анализ финансовой устойчивости и платежеспособности юридического лица с расчетом показателей текущей ликвидности, финансовой устойчивости, соотношения собственного и заемного капитала, коэффициента обеспеченности собственными средствами, рейтинговые оценки юридического лица (если имеются), присвоенные рейтинговыми агентствами. Также, проводится анализ динамики указанных показателей за последние три года, а также причин и событий, повлиявших на их значение;
анализ собственного капитала и его использования с расчетом коэффициентов доходности уставного капитала (отношение полученной в отчетном периоде чистой прибыли к уставному капиталу отчетного периода), коэффициент оборачиваемости собственного капитала (отношение дохода от реализации продукции (работ, услуг) к средней за период величине собственного капитала), анализ результатов финансово-хозяйственной деятельности, внутрипроизводственных показателей.
В случае если в целях реализации мероприятий средства, полученные юридическим лицом в качестве бюджетных инвестиций, направляются на инвестиции посредством участия в уставном капитале аффилиированного лица, то в ФЭО представляется анализ финансового состояния данного аффилиированного лица.
Анализ мероприятий, в том числе для каждого мероприятия приводятся:
описание финансовой схемы для каждого мероприятия с указанием обоснований ее реализации, в том числе нормативной правовой основы;
анализ каждого мероприятия с использованием простых методов финансовой оценки (расчет срока окупаемости, нормы прибыли, коэффициента покрытия задолженности);
анализ мероприятия с помощью методов дисконтирования: расчет чистого дисконтированного дохода (NPV), внутренней нормы прибыльности (IRR), отношение дисконтируемых выгод и затрат (В/С), дисконтированного срока окупаемости;
анализ реализации мероприятий в условиях неопределенности, в том числе анализ чувствительности по основным параметрам (объем сбыта, цена сбыта, прямые издержки) и расчет точек безубыточности;
анализ финансовых рисков с расшифровкой основных факторов рисков, предположительного характера и диапазона изменений, предполагаемые мероприятия по снижению рисков;
расчет денежных потоков, получаемых в результате осуществления мероприятий, в том числе расчет объема доходов и расходов, поступлений в бюджет, размер нераспределенной и чистой прибыли от реализации мероприятий.
Прогноз финансового состояния юридического лица, отражающий влияние реализации мероприятий на финансовое состояние юридического лица в случае реализации мероприятий и предусматривающий составление прогнозной финансовой отчетности с указанием размера участия результатов мероприятий в показателях.

9. Подтверждение объема затрат на реализацию мероприятий в разрезе каждого мероприятия осуществляется путем представления расчетов и обоснований, подтверждающих документов, включаемых в приложения.
При осуществлении инвестиций в строительство представляется заключение государственной экспертизы на предпроектную и проектную документацию, подтверждающие экспертизу государственной комиссии.
По другим направлениям представляются расчеты и обоснования, подтверждающие стоимость инвестиций (ценовые предложения, статистические данные, оценочные акты, результаты маркетинговых исследований, оценки консультантов и другие).

10. Обоснование необходимости бюджетных инвестиций включает следующее:
1) информацию о формировании уставного капитала, в том числе о бюджетных инвестициях, осуществлявшихся ранее, и их эффективность;
2) приведение исчерпывающих аргументов, подтверждающих необходимость участия бюджетных средств, где в том числе необходимо привести оценку приоритетности всех инвестиционных проектов, программ или мероприятий юридического лица, предполагаемых к осуществлению в планируемом периоде за счет всех источников финансирования, и определение логики их отбора;
3) рассмотрение альтернативных источников и схем финансирования инвестиционных проектов, программ и мероприятий, где необходимо предусмотреть следующие альтернативные варианты:
осуществление инвестиций с учетом бюджетных инвестиций;
осуществление инвестиций за счет собственных средств юридического лица (с приведением изменений финансово-хозяйственных показателей после оттока соответствующих объемов доходов и оборотных средств);
заимствование из других источников и иных способов финансирования.

11. Приложения содержат документацию, подтверждающую стоимость затрат на реализацию мероприятий, финансово-экономические модели по каждому из рассматриваемых вариантов реализации проекта (программы), таблицы расходов, динамики, графики окупаемости, диаграммы, рисунки, карты местности и другие материалы и документы, подтверждающие и раскрывающие информацию, приведенную в ФЭО.

12. В рамках подготовки ФЭО соответствующим уполномоченным государственным органом проводится отраслевая экспертиза мероприятий.

13. Заключение отраслевой экспертизы содержит следующее:
оценку анализа существующей ситуации в отрасли;
оценку соответствия мероприятий государственным и отраслевым программам;
оценку анализа ситуации в отрасли в случае нереализации мероприятий, указанных в ФЭО;
оценку влияния реализации мероприятий ФЭО на развитие отрасли с приведением количественных и качественных показателей и указанием:
роли и места мероприятий в структуре экономики отрасли;
обоснованность выбора месторасположения и масштаба реализации мероприятий;
возможности реализации мероприятий;
анализа рынков сбыта продукции;
достаточность и оценка эффективности технических решений по мероприятиям юридического лица;
оценку обоснованности схемы и источников финансирования;
оценку целесообразности осуществления мероприятий юридического лица;
оценку финансовых показателей юридических лиц и финансовых выгод, получаемых в результате осуществления инвестиций юридического лица;
оценку соответствия мероприятий международным стандартам, применение оптимальных новейших технологий;
оценку альтернативных вариантов достижения целей мероприятий;
оценку распределения выгод и затрат, получаемых от реализации бюджетных инвестиций.

14. Заключение отраслевой экспертизы подписывается первым руководителем уполномоченного государственного органа, проводившего отраслевую экспертизу, либо его заместителем.

15. По результатам отраслевой экспертизы в ФЭО вносятся изменения и дополнения, предусматривающие приведение ФЭО в соответствие с заключением отраслевой экспертизы.
В ФЭО включаются только те мероприятия, которые были одобрены к реализации отраслевой экспертизой.

3. Рассмотрение ФЭО уполномоченным органом
по экономическому планированию

16. ФЭО представляются для проведения экономической экспертизы уполномоченными органами в срок до 1 апреля года, предшествующего году осуществления бюджетных инвестиций.

17. Для проведения экономической экспертизы представляются следующие документы:
ФЭО;
заключение отраслевой экспертизы;
финансовую отчетность (баланс, отчет о доходах и расходах, отчет о движении денежных средств, отчет об изменении в уставном капитале) за последние 2 года, заверенную печатью и подписью первого руководителя юридического лица;
план развития или финансово-хозяйственной деятельности на среднесрочный период.

18. Документация для проведения экономической экспертизы представляется уполномоченными органами отдельным сопроводительным письмом на титульном бланке за подписью первого руководителя либо его заместителя.
В сопроводительном письме указывается согласованная отраслевой экспертизой и заявляемая в рамках ФЭО сумма бюджетных инвестиций, перечень прилагаемой документации.

19. В случае необходимости, уполномоченный орган по экономическому планированию запрашивает дополнительную информацию у уполномоченного органа, для рассмотрения отдельных вопросов, возникающих в ходе экономической экспертизы ФЭО бюджетных инвестиций.

20. Рассмотрение ФЭО представляет собой проведение экономической экспертизы.
Экономическая экспертиза проектов проводится в течение сорока пяти рабочих дней после внесения полного пакета документов, указанных в пункте 17 настоящих Правил.
В случае если представленная документация не соответствует требованиям, указанным в главе 2 Правил, либо представлена позже установленного срока, указанного в пункте 16 Правил, ФЭО не рассматривается.

21. Заключение экономической экспертизы содержит следующее:
оценку состава и качества документации;
оценку соответствия бюджетных инвестиций государственным, отраслевым (секторальным) и региональным программам;
оценку влияния осуществления бюджетных инвестиций на экономику в целом;
оценку экономических выгод и затрат;
оценку обоснования бюджетных инвестиций.

22. В случае необходимости, уполномоченный орган по экономическому планированию в установленном законодательством порядке привлекает экспертов и консультантов для проведения экспертизы либо вносит на рассмотрение Правительства Республики Казахстан предложения по созданию рабочих групп для решения отдельных вопросов, возникающих в ходе рассмотрения ФЭО бюджетных инвестиций.

23. Положительное заключение уполномоченного органа по экономическому планированию является основанием для вынесения вопроса об осуществлении бюджетных инвестиций на рассмотрение бюджетной комиссии.

Приложение
к Правилам разработки и рассмотрения
финансово-экономического обоснования
бюджетных инвестиций, осуществляемых
посредством участия в формировании
и увеличении уставного капитала
юридических лиц, утвержденных
приказом И. о. Министра экономики и
бюджетного планирования
Республики Казахстан
от 30 сентября 2004 года N 143

Типовая структура и требования к разработке
финансово-экономического обоснования бюджетных инвестиций,
осуществляемых посредством участия в формировании и увеличении
уставного капитала юридических лиц

1. Общее описание инвестиций юридического лица, предполагаемых к осуществлению за счет бюджетных инвестиций (далее - инвестиции юридического лица).
Приводится перечень направлений инвестиций юридического лица (инвестиционные проекты, программы или мероприятия). По каждому из направлений инвестиций юридического лица указываются: цели, задачи, стоимость, объем финансирования, период и график реализации, описание компонентов и структуры инвестиций, количественные и качественные показатели, планируемые к достижению в результате осуществления инвестиций, институциональная схема осуществления инвестиций и альтернативы, правовая основа, информация об организациях, участвующих в процессе осуществления инвестиций, их взаимодействия, распределение ответственности между собой и выгод.
2. Обоснование направлений инвестиций юридического лица в разрезе каждого инвестиционного проекта, программы и мероприятия и в совокупности инвестиций в следующем порядке:
1) Финансовый раздел.
В данном разделе производится финансовый анализ инвестиций, оценка финансовых затрат и доходов юридического лица, получаемых в результате осуществления инвестиций.
Финансовый анализ инвестиций включает:
анализ инвестиций проектов с использованием простых методов финансовой оценки: расчет срока окупаемости, нормы прибыли, коэффициента покрытия задолженности;
сводный расчет денежных потоков, получаемых в результате осуществления инвестиций;
расчет валового объема доходов, размера нераспределенной и чистой прибыли от осуществления инвестиций;
анализ инвестиций с помощью методов дисконтирования: расчет чистого дисконтированного дохода (NPV), внутренней нормы прибыльности (IRR), отношение дисконтируемых выгод и затрат (В/С), дисконтированного срока окупаемости;
анализ реализации инвестиций в условиях неопределенности, в том числе анализ чувствительности проекта по основным параметрам (объем сбыта, цена сбыта, прямые издержки) и расчет точек безубыточности;
оценка ликвидности инвестиций;
анализ финансовых рисков с расшифровкой основных факторов рисков, предположительного характера и диапазона изменений, предполагаемые мероприятия по снижению рисков.
2) Экономический раздел.
Данный раздел основывается на оценке эффективности инвестиций юридического лица с точки зрения национальной экономики и предусматривает проведение экономического анализа, в том числе:
анализа экономической ситуации с осуществлением инвестиций и без них;
оценки экономических выгод и затрат, в том числе: анализ результатов, следствий и влияния инвестиций на экономику государства (анализ эффективности затрат и неизмеряемые выгоды, приращенные выгоды и затраты, дополнительные выгоды потребителя, необратимые издержки, внешние эффекты, международные эффекты, косвенные выгоды проектов);
анализа наименьших затрат;
количественной оценки экономической эффективности инвестиций с приведением расчетов экономического чистого дисконтированного дохода (ENPV) и экономической внутренней нормы доходности (EIRR).
3. Обоснование и подтверждение объемов инвестиций юридического лица в разрезе каждого инвестиционного проекта, программы и мероприятия.
При осуществлении инвестиций в строительство представляется заключение государственной экспертизы на предпроектную и проектную документацию, подтверждающие экспертизу государственной комиссии;
По другим направлениям представляются расчеты и обоснования, подтверждающие стоимость инвестиций (ценовые предложения, статистические данные, оценочные акты, результаты маркетинговых исследований, оценки консультантов и другие).
4. Обоснование необходимости бюджетных инвестиций.
1) Описание текущего финансового состояния юридического лица с проведением комплексной оценки эффективности использования собственного потенциала, анализа результатов финансово-хозяйственной деятельности, внутрипроизводственных показателей, динамики изменения объема уставного и собственного капиталов и планов юридического лица по дальнейшей капитализации активов;
2) Приведение исчерпывающих аргументов, подтверждающих необходимость участия бюджетных средств, где, в том числе необходимо привести оценку приоритетности всех инвестиционных проектов, программ или мероприятий юридического лица, предполагаемых к осуществлению в планируемом периоде за счет всех источников финансирования, и определение логики их отбора;
3) Рассмотрение альтернативных источников и схем финансирования инвестиционных проектов, программ и мероприятий, где необходимо предусмотреть следующие альтернативные варианты:
осуществление инвестиций с учетом бюджетных инвестиций;
осуществление инвестиций за счет собственных средств юридического лица (с приведением изменений финансово-хозяйственных показателей после оттока соответствующих объемов доходов и оборотных средств);
заимствование из других источников и иных способов финансирования.
5. Приложения.
Финансово-экономические модели по каждому из рассматриваемых вариантов реализации проекта (программы), таблицы расходов, динамик, графики окупаемости, диаграммы, рисунки, карты местности и другие материалы и документы, подтверждающие и раскрывающие информацию, приведенную в ФЭО бюджетных инвестиций.

Заңды тұлғалардың жарғылық капиталға қатысу арқылы бюджеттік инвестициялардың қаржылық-экономикалық негіздемесін әзірлеу және оны қарау ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігінің 2004 жылғы 30 қыркүйектегі N 143 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2004 жылғы 5 қарашада тіркелді. Тіркеу N 3185. Күші жойылды - ҚР Экономика және Бюджеттік жоспарлау министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 3 наурыздағы N 34 Бұйрығымен

Үзінді
ҚР Экономика және Бюджеттік жоспарлау министрінің міндетін
атқарушының 2009 жылғы 3 наурыздағы N 34 Бұйрығы.

Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 156-бабының 5-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
...
4. Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрі міндетін атқарушысының "Заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу арқылы бюджеттік инвестициялардың қаржы-экономикалық негіздемесін әзірлеу және оны қарау Ережесін бекіту туралы" 2004 жылғы 30 қыркүйектегі N 143 бұйрығының (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде N 3185 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.
5. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күшіне енеді.

Ескерту: Бұйрықтың тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау министрінің 2006 жылғы 13 қарашадағы N 171 бұйрығымен .

Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 153-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН :
1. Қоса беріліп отырған Заңды тұлғалардың жарғылық капиталға қатысу арқылы бюджеттік инвестициялардың қаржылық-экономикалық негіздемесін әзірлеу және оны қарау ережесі бекітілсін.
Ескерту: 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау министрінің 2006 жылғы 13 қарашадағы N 171 бұйрығымен .
2. Стратегиялық жоспарлау және инвестициялық саясат департаменті (Т.Б.Нұрашев) және Заң басқармасы (М.Д.Әйтенов) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Экономика және бюджеттік жоспарлау вице-министрі Б.А.Исаевқа жүктелсін.
4. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күшіне енеді.

Министрдің
міндетін атқарушы

Қазақстан Республикасының
Экономика және бюджеттік жоспарлау
министрінің міндетін атқарушының
2004 жылғы 30 қыркүйектегі
N 143 бұйрығымен бекітілген

Заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу
арқылы бюджеттік инвестициялардың қаржылық-экономикалық негіздемесін әзірлеу және оны қарау ережесі

Ескерту: Ереже жаңа редакцияда - ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау министрінің 2006 жылғы 13 қарашадағы N 171 бұйрығымен .

1. Жалпы бөлімі

1. Осы Заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу арқылы жүзеге асырылатын бюджеттік инвестициялардың қаржылық-экономикалық негіздемесін әзірлеу және оны қарау ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 153-бабының 4-тармағына сәйкес әзірленді және заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу арқылы жүзеге асырылатын бюджеттік инвестициялардың қаржылық-экономикалық негіздемесін (бұдан әрі - ҚЭН) әзірлеудің және қараудың, мазмұнын, тәртібін айқындайды.

2. Бюджеттік инвестицияларды жоспарлау әлеуметтік-экономикалық дамудың орта мерзімді жоспарын әзірлеу кезінде мемлекеттік, салалық (секторалдық) және өңірлік бағдарламалар шеңберінде жүзеге асырылады.

3. ҚЭН-ді қарауды экономикалық сараптама жүргізу және қорытындысын дайындау жолымен экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу
арқылы бюджеттік инвестициялардың ҚЭН әзірлеу

4. Бюджеттік инвестициялардың ҚЭН-інің әзірленуін ұйымдастыруды акционерлік қоғамдарда акциялардың мемлекеттік пакетін, ұйымдарда қатысу үлестерін иелену, пайдалану және/немесе басқару құқығын жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдар немесе жаңа заңды тұлға құруға бастамашы болатын мемлекеттік органдар (бұдан әрі - уәкілетті органдар) қамтамасыз етеді.

5. Бюджеттік инвестициялардың ҚЭН-ін әзірлеуді заңды тұлғаны басқаруға уәкілетті орган белгіленген тәртіппен заңды тұлғаның жарғылық капиталын бюджет қаражаты есебінен ұлғайту туралы оң шешім қабылдағаннан кейін жүзеге асырады.

6. ҚЭН өзіне мыналарды қамтуы тиіс:
1) бюджеттік инвестициялар есебінен іске асыруға көзделетін іс-шаралардың жалпы сипаттамасы;
2) Ереженің 8-тармағында көрсетілген тәртіппен іс-шараларды таңдау негіздемесі;
3) іс-шараларды іске асыруға арналған шығындардың көлемін растау;
4) бюджеттік инвестициялардың қажеттілігінің негіздемесі;
5) қосымшалар.

7. Бюджеттік инвестициялар есебінен іске асыруға көзделетін іс-шаралардың жалпы сипаттамасы шеңберінде әрбірі бойынша мақсаты, міндеттері, құқықтық негізі, құны, қаржыландыру көлемі, іске асыру кезеңі мен кестесі, инвестиция құрамдауыштарының сипаттамасы, іс-шараларды жүзеге асыру нәтижесінде қол жеткізу жоспарланып отырған сандық және сапалық көрсеткіштер, іс-шараларды жүзеге асырудың институционалдық схемасы және баламалары, іс-шараларды жүзеге асыру процесіне қатысатын ұйымдар туралы ақпарат, олардың өзара іс-қимылдары, оларды арасындағы жауапкершілік пен пайданың бөлінуін көрсету қажет іс-шаралардың тізбесі келтіріледі.
ҚЭН-ге заңды тұлғалардың мемлекеттік, салалық (секторалдық) және өңірлік бағдарламаларды айқындалған міндеттерді орындауға байланысты емес берешегін және ағымдағы шығыстарын жабу мақсатында іске асырылатын іс-шараларды қосуға жол берілмейді.

8. Іс-шаралардың негіздемесі әрбір іс-шара бойынша мынадай дәйектілікпен жазылады:
1) Жалпы бөлім.
Бұл бөлімде бекітілген жобаның мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламаларға сәйкестігі туралы ақпарат көрсетіледі, соның ішінде:
шешуге іс-шараларды іске асыруға бағытталған мемлекеттік, салалық (секторалдық) бағдарламалардың міндеттері көрсетіледі. Бұл ретте, бағдарламалардың толық атауы, сондай-ақ бағдарлама бекітілген құжаттың нысаны, қабылданған күні мен тіркеу нөмірі көрсетіледі;
сандық мәнде іс-шараларды іске асырудан күтілетін нәтижелер;
көрсетілген нәтижелерге қол жеткізуден күтілетін әсер, соның ішінде іс-шараларды іске асыру кезеңдері бойынша;
2) Экономикалық бөлім.
Бұл бөлім ұлттық экономикалық тұрғысынан іс-шаралардың тиімділігін бағалауға негізделеді және экономикалық талдау жүргізуді көздейді, оның ішінде:
саладағы қазіргі ахуалды негізгі салалық көрсеткіштерді және соңғы үш жылдағы даму серпінін көрсете отырып талдау;
экономикалық жағдайды және іс-шаралар іске асырылмаған жағдайда салдарларды талдау;
экономикалық табыстар мен шығындарды талдау, оның ішінде: инвестициялардың мемлекет экономикасына тигізетін нәтижелеріне, салдары мен әсеріне талдау (шығындар тиімділігін талдау және өлшенбейтін пайда, өсірілген пайда мен шығындар, тұтынушының қосымша пайдасы, қайтымсыз шығасылар, сыртқы әсерлер, халықаралық әсерлер, жобалардың жанама пайдалары);
іс-шаралардың экономикалық тиімділігін сандық мәнде есептерді келтіре отырып, талдау, оның ішінде экономикалық таза дисконтталған табыс (ENPV) пен табыстылықтың экономикалық ішкі нормасы (EIRR).
3) Қаржы бөлімі.
Бұл бөлімде қаржылық талдау, қаржылық шығындарға және мыналарды қамтитын іс-шараларды асыру нәтижесінде алынатын заңды тұлғаның кірістеріне бағалау жүргізіледі:
заңды тұлғаның мыналарды қамтитын соңғы үш жылдағы қаржылық жағдайының талдауы:
заңды тұлғаның ағымдағы өтімділік, қаржылық тұрақтылық, өз және қарыз капиталының ара қатынасы, өз қаражатымен қамтамасыз етілу коэффициенті, көрсеткіштерін есептеуді қоса алғандағы қаржылық тұрақтылығы мен өтем қабілетінің талдауы, рейтинг агенттіктері берген заңды тұлғаның рейтингтік бағасы (егер бар болса). Сонымен бірге айтылған көрсеткіштердің соңғы үш жылдағы даму серпінінің, сондай-ақ олардың маңызына әсер еткен себептер мен оқиғалардың талдауы жасалады;
өз капиталының және оның жарғылық капиталының табыстылық коэффициенттерін есептей отырып оның пайдаланылуын (есепті кезеңде алынған таза пайданың есепті кезеңдегі жарғылық капиталға қатысы), өз капиталының айналым коэффициенті (өнімді (жұмыстарды, қызметті) өткізуден түскен кірістің кезеңдегі өз капиталына орташа шамасына қатысты) талдауы, қаржы-шаруашылық қызметі нәтижелерінің, ішкі өндірістік көрсеткіштердің талдауы.
Егер іс-шараларды іске асыру мақсатында заңды тұлға бюджеттік инвестициялар ретінде алған қаражат аффилиирленген тұлғаның жарғылық капиталына қатысу арқылы инвестицияға жіберілген болса, онда ҚЭН-ге сол аффилиирленген тұлғаның қаржылық жай-күйінің талдауы ұсынылады.
Іс-шараның талдауы, оның ішінде әрбір іс-шара үшін:
әрбір іс-шара үшін оны іске асырудың негіздемелері, оның ішінде нормативтік құқықтық негіздері көрсетілген қаржылық схеманың сипаттамасы;
қаржылық бағалаудың қарапайым әдістерін пайдалана отырып әрбір іс-шараның талдауы (өзін-өзі ақтау мерзімін, пайда нормасын, берешекті жабу коэффициентін есептеу);
іс-шараны дисконттау әдістерінің көмегімен талдау: таза дисконтталған кірісті (NPV), табыстылықтың ішкі нормасын (IRR), дисконтталған пайда мен шығындардың қатынасын (B/C), ақтаудың дисконтталған мерзімін есептеу;
белгісіздік жағдайларында іс-шаралардың іске асырылуын талдау, оның ішінде негізгі өлшемдер бойынша сезімталдығын талдау (өткізу көлемі, өткізу бағасы, тікелей шығасылар) және шығынсыздық нүктелерін есептеу;
тәуекелдердің негізгі факторларын, өзгерістердің болжамды сипаты мен ауқымын ажыратып көрсете отырып, қаржылық тәуекелді талдау, тәуекелдерді төмендету жөніндегі болжамды іс-шаралар;
іс-шараларды жүзеге асыру нәтижесінде алынатын ақша ағынын есептеу, оның ішінде кірістер мен шығыстар көлемін, бюджетке түсімдер, іс-шараларды жүзеге асырудан алынатын бөлінбеген және таза табыстың мөлшерін есептеу жүргізіледі;
іс-шараны іске асырған жағдайда заңды тұлғаның қаржылық жағдайына іс-шараны іске асырудың әсерін көрсететін және іс-шаралар нәтижелерінің көрсеткіштердегі қатысу мөлшерінің көрсетілуімен қаржылық болжамдық есебін жасауды көздейтін заңды тұлғаның қаржылық жағдайының жорамалдануы.

9. Әрбір іс-шаралар бөлінісіндегі іс-шараларды іске асыруға арналған шығындардың көлемін растау қосымшада енгізілген құжаттарды растайтын есептер мен негіземелерді ұсыну арқылы жүзеге асырылады.
Құрылысқа инвестицияларды жүзеге асырған кезде мемлекеттік комиссияның сараптамасын растайтын жоба алдындағы және жобалық құжаттамаға мемлекеттік сараптаманың қорытындысы ұсынылады.
Басқа бағыттар бойынша инвестициялардың құнын растайтын есептер мен негіздемелер ұсынылады (бағамдық ұсыныстар, статистикалық мәліметтер, бағалау актілері, маркетингтік зерттеулердің нәтижелері, консультанттардың бағалары және басқалар).
10. Бюджеттік инвестициялау қажеттілігінің негіздемесі мыналарды қамтиды:
1) жарғылық капиталды қалыптастыру жөніндегі ақпаратты, соның ішінде бұрын жүзеге асырылған бюджеттік инвестицияларды және олардың тиімділігін;
2) бюджет қаражатының қатысу қажеттілігін растайтын мейлінше толық аргументтер келтіру, мұнда, соның ішінде заңды тұлғаның жоспарланып отырған кезеңде қаржыландыру көздері есебінен жүзеге асыру ұйғарылып отырған барлық инвестициялық жобаларының, бағдарламаларының немесе іс-шараларының басымдылығын бағалауды келтіру қажет және оларды іріктеу логикасын айқындауды;
3) инвестициялық жобаларды, бағдарламаларды және іс-шараларды қаржыландырудың баламалы көздерін және кестелерін қарау, мұнда мынадай баламалы нұсқалар көзделуі тиіс:
бюджеттік инвестицияларды ескере отырып, инвестициялауды жүзеге асыру;
заңды тұлғаның меншікті қаражаты есебінен инвестицияларды жүзеге асыру (кірістер мен айналымдағы қаражаттың тиісті көлемі жұмсалғаннан кейінгі қаржы-шаруашылық көрсеткіштердің өзгерістерін келтіре отырып);
басқа көздерден қарыз алу және қаржыландырудың өзге тәсілдері.

11. Қосымшалар іс-шараларды іске асыруға арналған шығындардың құнын растайтын құжаттарды, жобаны (бағдарламаны) іске асырудың қарастырылып отырған әрбір нұсқасы бойынша қаржы-экономикалық модельдер, шығыстар серпіндері кестесі, өтелу кестесі, диаграммалар, суреттер, елді мекеннің карталары және ҚЭН-де келтірілген ақпаратты растайтын және ашатын басқа материалдар мен құжаттарды қамтиды.

12. ҚЭН-ды дайындау шеңберінде уәкілетті мемлекеттік орган іс-шаралардың салалық сараптамасын өткізеді.

13. Салалық сараптаманың қорытындысы:
салада бар жағдайды талдауды бағалауды;
іс-шаралардың мемлекеттік және салалық бағдарламалармен сәйкестігін бағалауды;
ҚЭН-да көрсетілген іс-шаралар іске асырылмаған жағдайда саладағы жағдайды талдауды бағалауды;
сандық және сапалық көрсеткіштерді келтіре отырып және мыналарды:
сала экономикасының құрылымындағы іс-шаралардың рөлі мен орнын;
іс-шаралардың орналасатын жерін таңдаудың және ауқымының негіздемесін;
іс-шаралар мүмкіндігін бағалауды;
өнімді өткізу рыноктарын талдауды;
заңды тұлға іс-шаралар бойынша техникалық шешімдер тиімділігінің жеткілікті болуын және оларды бағалауды;
қаржыландыру схемасы мен көзінің негіздемесін бағалауды;
заңды тұлғаның іс-шараларын жүзеге асырудың орындылығы туралы бағалауды;
заңды тұлғаның қаржылық көрсеткіштерін және заңды тұлғаның инвестицияларын жүзеге асыру нәтижесінде алынатын қаржылық пайданы бағалауды;
іс-шаралардың халықаралық стандарттарға сәйкестігін бағалауды, оңтайлы жаңа технологияларды қолдануды;
іс-шаралардың мақсаттарына қол жеткізудің баламалы нұсқаларын бағалауды;
бюджеттік инвестицияларды іске асырудан түсетін пайда мен шығындардың бөлінуін бағалауды көрсете отырып ҚЭН-нің іс-шараларын іске асырудың саланы дамытуға әсерін бағалауды қамтиды.

14. Салалық сараптама қорытындысына бірінші басшы не оның орынбасары қол қояды.

15. Салалық сараптама нәтижесі бойынша ҚЭН-ға салалық сараптама нәтижесінің қорытындысына сәйкес ҚЭН-ді кіргізуді көздейтін өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі.
ҚЭН-ға тек қана салалық сараптаманы іске асыруға мақұлданған іс-шаралар жатқызылады.

16. ҚЭН уәкілетті органдардың экономикалық сараптама жүргізуі үшін бюджеттік инвестицияларды жүзеге асыратын жылдың алдындағы жылдың 1 сәуіріне дейiн ұсынылады.

17. Экономикалық сараптама жүргізу үшін мынадай құжаттар ұсынылады:
ҚЭН;
салалық сараптама қорытындысы;
заңды тұлғаның бірінші басшысының қолы және мөрмен расталған соңғы 2 жылға қаржылық есептiлiк (теңгерім, кіріс және шығыстар туралы есеп, ақшалай қаражаттың қозғалысы туралы есеп, жарғылық капиталдағы өзгерістер туралы есеп);
даму жоспары немесе орта мерзімді кезеңге арналған қаржы-шаруашылық қызметтер.

18. Экономикалық сараптама жүргізу үшін құжаттаманы бiрiншi басшының не оның орынбасарының қолы қойылған титульді бланкідегі жеке iлеспе хатпен уәкілетті органдар ұсынады.
Ілеспе хатта салалық сараптамамен келісілген және ҚЭН шеңберінде өтінім берілген бюджеттік инвестиция сомасы, қоса берілген құжаттардың тізбесі көрсетіледі.

19. Экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган қажет болған жағдайда бюджеттік инвестицияның ҚЭН-ін экономикалық сараптау барысында туындайтын жеке мәселелерді қарау үшін уәкілетті органнан қосымша ақпараттар сұрайды.

3. Экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілетті
органның ҚЭН-ды қарауы

20. ҚЭН-ды қарау экономикалық сараптама жүргізуді бiлдiредi.
Жобалардың экономикалық сараптамасы осы Ереженің 17-тармағында көрсетілген құжаттардың толық пакетін енгізгеннен кейін қырық бес жұмыс күні ішінде жүргізіледі.
Берілген құжаттар Ереженің 2-бөлімінде көрсетілген талаптарға сәйкес болмаған жағдайда, немесе Ереженің 16-тармағында көрсетілген белгіленген мерзімнен кеш берілсе ҚЭН қаралмайды.

21. Экономикалық сараптама қорытындысы:
құжаттардың құрамы мен сапасын бағалауды;
бюджеттік инвестициялардың мемлекеттік, салалық (секторалдық) және өңірлік бағдарламалармен сәйкестігін бағалауды;
бюджеттік инвестицияларды жүзеге асырудың тұтастай экономикаға әсерін бағалауды;
экономикалық пайда мен шығындарды бағалауды;
бюджеттік инвестициялардың негіздемесін бағалауды қамтиды.

22. Қажет болған жағдайда экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган сараптама жүргізу үшін заңнамада белгіленген тәртіппен сарапшыларды және консультанттарды тартады, немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына бюджеттік инвестициялардың ҚЭН-ін қарау барысында туындаған жекелеген мәселелерді шешу үшін жұмыс топтарын құру жөнінде ұсыныстар енгізеді.

23. Экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілетті органның оң қорытындысы бюджеттік инвестицияларды жүзеге асыру туралы мәселені бюджет комиссиясының қарауына шығару үшін негіз болып табылады.

Қазақстан Республикасының
Экономика және бюджеттік
жоспарлау министрі
міндетін атқарушының
2004 жылғы 30 қыркүйектегі
N 143 бұйрығымен бекітілген
Заңды тұлғалардың жарғылық
капиталын қалыптастыруға және
ұлғайтуға қатысу арқылы жүзеге
асырылатын бюджеттік
инвестициялардың қаржылық-
экономикалық негіздемесін
әзірлеу және оны қарау
ережесіне
қосымша

Заңды тұлғалардың жарғылық капиталын қалыптастыруға
және ұлғайтуға қатысу арқылы жүзеге асырылатын бюджеттік
инвестициялардың қаржылық-экономикалық негіздемесінің
үлгілік құрылымы және оны әзірлеуге қойылатын талаптар

1. Заңды тұлғаның бюджеттік инвестициялар есебінен жүзеге асыру ұйғарылып отырған инвестициясының (бұдан әрі - заңды тұлғаның инвестициялары) жалпы сипаттамасы.
Заңды тұлға инвестициялары бағыттарының тізбесі келтіріледі (инвестициялық жобалар, бағдарламалар немесе іс-шаралар). Заңды тұлға инвестицияларының әрбір бағыты бойынша: мақсаты, міндеттері, құны, қаржыландыру көлемі, іске асыру мерзімі мен кестесі, инвестиция құрамдауыштары мен құрылымының сипаттамасы, инвестицияны жүзеге асыру нәтижесінде қол жеткізу жоспарланып отырған сандық және сапалық көрсеткіштер, инвестицияны жүзеге асырудың институционалдық кестесі және баламалары, құқықтық негізі, инвестицияларды жүзеге асыру процесіне қатысатын ұйымдар туралы ақпарат, олардың өзара іс-қимылдары, пайда мен жауапкершіліктің бөлінуі көрсетіледі.
2. Әрбір инвестициялық жоба, бағдарламалар және іс-шаралар бөлінісіндегі және инвестициялардың жиынтығындағы мынадай тәртіптегі заңды тұлғаның инвестициялары бағыттарының негіздемесі:
1) Қаржылық бөлім.
Бұл бөлімде инвестицияларға қаржылық талдау, қаржылық шығындарға және инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесінде алынатын заңды тұлғаның кірістеріне бағалау жүргізіледі.
Инвестицияларды қаржылық талдау мыналарды қамтиды:
қаржылық бағалаудың қарапайым әдістерін пайдалана отырып жобалардың инвестицияларын талдау: өтелу мерзімін, пайда нормасын, берешекті жабу коэффициентін есептеу;
инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесінде алынатын ақша ағынын жиынтық есептеу;
жалпы кіріс көлемін есептеу, инвестицияларды жүзеге асырудан алынатын бөлінбеген және таза табыстың мөлшері;
инвестицияларды дисконттау әдістерінің көмегімен талдау: таза дисконтталған кірісті (NPV), табыстылықтың ішкі нормасын (IRR), дисконтталатын пайда мен шығындардың қатынасын (B/C), өтелудің дисконтталған мерзімін есептеу;
белгісіздік жағдайларында инвестициялардың іске асырылуын талдау (жобаның негізгі өлшемдер бойынша сезімталдығын талдау (өткізу көлемі, өткізу бағасы, тікелей шығасылар) және шығынсыздық нүктелерін есептеу);
инвестициялардың өтімділігін бағалау;
тәуекелдердің негізгі факторларын, өзгерістердің болжамды сипаты мен ауқымын ажыратып көрсете отырып, қаржылық тәуекелді талдау, тәуекелдерді төмендету жөніндегі болжамды іс-шаралар.
2) Экономикалық бөлім.
Бұл бөлім заңды тұлға инвестицияларының ұлттық экономика тұрғысынан тиімділігін бағалауға негізделеді және экономикалық талдау, оның ішінде:
инвестицияларды жүзеге асыра отырып және оларсыз экономикалық жағдайға талдау;
экономикалық табыстар мен шығыстарға бағалау, оның ішінде: инвестициялардың мемлекет экономикасына тигізетін нәтижелеріне, салдары мен әсеріне талдау (шығындар тиімділігін талдау және өлшенбейтін пайда, өсірілген пайда мен шығындар, тұтынушының қосымша пайдасы, қайтымсыз шығасылар, сыртқы әсерлер, халықаралық әсерлер, жобалардың жанама пайдалары);
ең аз шығындарға талдау;
экономикалық таза дисконтталған табыс (ENPV) пен табыстылықтың экономикалық ішкі нормасының (EIRR) есептерін келтіре отырып, инвестициялардың экономикалық тиімділігіне сандық бағалау жүргізуді көздейді.
3. Әрбір инвестициялық жоба, бағдарламалар және іс-шаралар бөлінісіндегі заңды тұлғаның инвестициялары көлемінің негізделуі және расталуы.
Құрылысқа инвестицияларды жүзеге асырған кезде мемлекеттік комиссияның сараптамасын растайтын жоба алдындағы және жобалық құжаттамаға мемлекеттік сараптаманың қорытындысы ұсынылады.
Басқа бағыттар бойынша инвестициялардың құнын растайтын есептер мен негіздемелер ұсынылады (бағамдық ұсыныстар, статистикалық мәліметтер, бағалау актілері, маркетингтік зерттеулердің нәтижелері, консультанттардың бағалары және басқалар).
4. Бюджеттік инвестициялау қажеттілігінің негіздемесі:
1) Өз әлеуетін пайдалану тиімділігіне кешенді бағалауды, қаржы-шаруашылық қызметтің, ішкі өндірістік көрсеткіштерді, жарғылық және меншікті капиталдар көлемінің өзгеру серпінін және активтерді одан әрі капиталдандыру бойынша заңды тұлғаның жоспарларын талдауды жүргізе отырып, заңды тұлғаның ағымдағы қаржы жағдайын сипаттау;
2) Бюджет қаражатының қатысу қажеттілігін растайтын мейлінше толық аргументтер келтіру, мұнда, соның ішінде заңды тұлғаның жоспарланып отырған кезеңде қаржыландыру көздері есебінен жүзеге асыру ұйғарылып отырған барлық инвестициялық жобаларының, бағдарламаларының немесе іс-шараларының басымдылығын бағалауды келтіру қажет және оларды іріктеу логикасын айқындау;
3) Инвестициялық жобаларды, бағдарламаларды және іс-шараларды қаржыландырудың баламалы көздерін және кестелерін қарау, мұнда мынадай баламалы нұсқалар: бюджеттік инвестицияларды, жарғылық капиталдың заңды тұлғаның меншікті қаражаты есебінен ұлғаюын есепке ала отырып;
инвестицияларды жүзеге асыру (кірістер мен айналымдағы қаражаттың тиісті көлемі жұмсалғаннан кейінгі қаржы-шаруашылық көрсеткіштердің өзгерістерін келтіре отырып);
басқа көздерден қарыз алу және қаржыландырудың өзге тәсілдері көзделуі тиіс.
5. Қосымшалар.
Жобаны (бағдарламаны) іске асырудың қарастырылып отырған әрбір нұсқасы бойынша қаржы-экономикалық модельдер, шығыстар серпіндері кестесі, өтелу кестесі, диаграммалар, суреттер, елді мекеннің карталары және бюджеттік инвестициялардың ҚЭН-де келтірілген ақпаратты растайтын және ашатын басқа материалдар мен құжаттар.