Об утверждении санитарно-эпидемиологических и ветеринарно-санитарных правил и норм "Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные требования к содержанию и эксплуатации объектов, предназначенных для заготовки молока"

Совместный приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 9 марта 2005 года № 105 и Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 18 марта 2005 года № 214. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 апреля 2005 года № 3575. Утратил силу совместным приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 июня 2010 года № 484 и Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 19 июля 2010 года № 454

Сноска. Утратил силу совместным приказом Министра здравоохранения РК от 30.06.2010 № 484 и Министра сельского хозяйства РК от 19.07.2010 № 454.

В соответствии с подпунктом 10) статьи 7 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения" и подпунктом 8) статьи 8 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", приказываем:

1. Утвердить санитарно-эпидемиологические и ветеринарно- санитарные правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные требования к содержанию и эксплуатации объектов, предназначенных для заготовки молока".

2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Байсеркин Б.С.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.

3. Департаменту организационно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Акрачкова Д.В.) направить настоящий приказ на официальное опубликование после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения, Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан Белоног А. и Директора департамента ветеринарии Министерства сельского хозяйства, Главного государственного ветеринарного инспектора Республики Казахстан Кожумратова А.

5. Настоящий приказ вводится в действие со дня официального опубликования.

Министр здравоохранения Министр сельского хозяйства
Республики Казахстан Республики Казахстан

Утверждены совместным приказом
Министра здравоохранения
Республики Казахстан от
от 9 марта 2005 года N 105 и
Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан
от 18 марта 2005 года N 214

Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные
правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические и
ветеринарно-санитарные требования к содержанию и
эксплуатации объектов, предназначенных для заготовки молока"

1. Общие положения

1. Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные требования к содержанию и эксплуатации объектов, предназначенных для заготовки молока" (далее - санитарные правила) предназначены для юридических и физических лиц всех форм собственности, деятельность которых связана с заготовкой молока.
2. Настоящие санитарные правила устанавливают требования к территории, водоснабжению, канализации, отоплению, вентиляции, освещению, содержанию и оборудованию помещений объектов, предназначенных для заготовки молока, к первичной обработке, хранению и транспортировке молока.
3. Руководители организаций и физические лица должны обеспечивать соблюдение требований настоящих санитарных правил.

4. В настоящих санитарных правилах используются следующие термины и определения:
1) заготавливаемое молоко - коровье молоко, полученное от здоровых животных и отвечающее требованиям стандарта и ветеринарно-санитарных правил;
2) молочный блок - изолированное помещение в коровнике или отдельное здание предназначенные для первичной обработки и временного хранения молока, санитарной обработки доильного оборудования, хранения и приготовления моющих и дезинфицирующих средств. В молочной должна предусматриваться лаборатория (отдельное помещение) для исследования молока;
3) дезинфекционный барьер - углубление в земле перед въездом на территорию организации, входом в тамбур коровника заполненное опилками, (соломенные маты, ящики с опилками или мелко нарезанной соломой). Дезинфекционный барьер предназначен для дезинфекции колес автотранспорта, обуви персонала и должен систематически орошаться дезинфицирующим раствором;
4) пистолет-распылитель (форсунки) - устройство для проведения обработки вымени коров перед доением;
5) стойло - помещения для содержания дойных коров.

2. Санитарно-эпидемиологические требования к территории

5. Предоставление земельных участков для животноводческих объектов, утверждение проектной документации на строительство и реконструкцию, ввод их в эксплуатацию осуществляется при наличии санитарно-эпидемиологического заключения государственных органов санитарно-эпидемиологической службы о соответствии требованиям настоящих санитарных правил.
6. Животноводческие объекты должны размещаться на отдельной территории.
7. При выборе земельного участка объектов должно учитываться размещение сырьевой базы, направление ветров, наличие подъездных путей, возможность обеспечения питьевой водой, условий сброса сточных вод, организации санитарно-защитной зоны.
8. Производственные площадки объектов должны размещаться с подветренной стороны относительно жилой территории и зоны отдыха населения
9. Территория объектов должна быть ограждена, благоустроена. Санитарно-защитная зона должна устанавливаться в зависимости от количества голов содержащегося скота.

10. Территория объектов должна оборудоваться ливневой канализацией и иметь уклон для отвода атмосферных, талых и смывных сточных вод.
11. При въезде на территорию должны быть оборудованы дезинфекционные барьеры, заполняемые дезинфицирующим раствором в зависимости от эпизоотической обстановки для дезинфекции колес автотранспорта.
12. Территория объектов должна иметь следующие основные зоны:
административная зона, на которой должны размещаться административные, бытовые помещения с прачечной и санитарным пропускником, площадка для отдыха персонала, стоянка для легкового автотранспорта;
Производственная зона, на которой должны размещаться контрольно-пропускной пункт, производственные здания (коровники), молочный блок, цех по производству кормов, площадка для автотранспорта перевозящего молоко;
хозяйственно-складская зона со зданиями вспомогательного назначения; складскими помещениями для хранения сухих кормов, доильной аппаратуры, инвентаря, моющих и дезинфицирующих средств, смазочных масел; ремонтно-механическими мастерскими; котельной, градирней; насосной станцией; площадкой для хранения топлива и строительных материалов; площадкой с контейнерами для сбора мусора; дворовой уборной.
В самостоятельную зону должна быть выделена зона строгого режима вокруг артезианских скважин и подземных резервуаров для хранения воды, а также выдержана санитарно-защитная зона от очистных сооружений до производственных зданий.

13. На территории организации должен предусматриваться обособленный или встроенный в здание коровника молочный блок с помещениями для сбора, первичной обработки, охлаждения и временного хранения молока, санитарной обработки и хранения доильного оборудования, приготовления моющих и дезинфицирующих средств. В молочном блоке должна быть выделена отдельная комната для организации лаборатории.
14. Санитарные разрывы между функциональными зонами территории должны быть не менее 25 метров (далее - м). Открытые склады твердого топлива и других пылящих материалов должны размещаться с наветренной стороны и разрывом не менее 50 м до ближайших открываемых проемов производственных зданий и 25 м до бытовых помещений. Расстояние от дворовых уборных до производственных зданий и складов должна быть не менее 30 м.
15. Территория объектов должна иметь сквозной кольцевой проезд для транспорта. Пешеходные дорожки, подъезды к коровникам, доильным отделениям и молочному блоку, площадки для хранения стройматериалов, топлива, тары должны иметь сплошное бетонное или асфальтовое, жиженепроницаемое покрытие, имеющее стоки.
16. Территория по периметру участка и между зонами должна быть озеленена. Не допускается посадка деревьев и кустарников, дающих при цветении хлопья.

17. Для складирования навоза с выгульных площадок и коровников на территории объектов с подветренной стороны должны устраиваться навозохранилища в количестве не менее двух, которые должны огораживаться и располагаться с подветренной стороны по отношению к производственным зданиям, ниже по рельефу, на расстоянии не менее 100 м. от животноводческих зданий.
18. Для сбора твердых отходов должны быть установлены контейнеры с крышками на асфальтированной или бетонированной площадке, размеры которой должны в три раза превышать площадь основания контейнеров. Площадка должна огораживаться с трех сторон сплошной бетонированной стеной и устраивается на расстоянии не более 25 м от производственных зданий.
19. Удаление отходов и мусора должно производиться при их накоплении не более чем на две трети емкости контейнера, но не реже одного раза в сутки с последующим мытьем и дезинфекцией контейнеров средствами, разрешенными к применению в Республике Казахстан.
20. Дворовые уборные с водонепроницаемым выгребом должны устанавливаться на расстоянии не ближе 25 м от коровников и других помещений и очищаться по мере заполнения их не более чем на две трети глубины.
21. Территория должна содержаться в чистоте и очищаться не реже двух раз в год. В теплое время года должна производиться поливка территории, пешеходные дорожки в зимнее время систематически очищаться от снега и льда, посыпаться песком.

3. Санитарно-эпидемиологические требования
к водоснабжению и канализации

22. Выбор источника хозяйственно-питьевого водоснабжения производится на основании санитарно-эпидемиологического заключения о соответствии требованиям настоящих санитарных правил. Для хранения питьевой воды должны предусматриваться запасные резервуары.
23. Вода, используемая для технологических, хозяйственно-бытовых и питьевых нужд должна соответствовать требованиям санитарно-эпидемиологических правил и норм, утвержденных приказом И.о. министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 августа 2004 года за N 506 "Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм по хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового водопользования", зарегистрированному в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2999.
24. При отсутствии водопровода допускается использование на хозяйственно-питьевые цели привозной воды питьевого качества, которая должна храниться в емкостях с закрывающимися крышками. емкости должны оборудоваться кранами для отбора воды на исследование.
25. Помещения для животных должны быть оборудованы автопоилками, кранами для мытья пола и системами, обеспечивающими своевременное удаление жидкого навоза.
В производственных помещениях должны предусматриваться раковины или рукомойники для мытья рук, которые должны быть обеспечены мылом, щетками, разовыми полотенцами или электрополотенцем.
26. При беспривязной системе содержания животных и с выгульных площадок навоз должен вывозиться на навозохранилище по мере накопления, но не реже двух раз в год. Навоз из животноводческих помещений должен транспортироваться и обрабатываться отдельно от бытовых отходов.

27. При стойловой системе содержания животных в коровниках должна устраиваться канализация. Удаление навоза должно производиться механическим, гидравлическим или пневматическим способами.
При гидравлическом и пневматическом способах удаления навоза для отвода жижи должны быть устроены сточные каналы с уклоном в сторону трапов, а для сбора ее - жижесборники (бетонированная жиженепроницаемая яма). Трапы - навозоуловители на канализационной сети должны иметь гидравлический затвор для исключения сквозняков и проникновения вредных газов и запахов из каналов.
28. Дно и стенки каналов должны иметь гладкую поверхность и гидроизоляцию. В каналах должны устраиваться вытяжные стояки диаметром 150 миллиметров (далее - мм) через каждые 50 м канала. В местах соединения продольных и поперечных каналов должны быть предусмотрены смотровые люки. Для промывки каналов от навоза внутри здания применяется техническая вода.
29. Навоз и сточные воды в организациях неблагополучных по туберкулезу и бруцеллезу, должны обеззараживаться.
30. Территория очистных сооружений должна быть ограждена изгородью, озеленена и благоустроена, иметь проезды и подъездную дорогу с твердым покрытием.
31. На объектах должны быть предусмотрены скотомогильники, которые размещаются на территории навозохранилища.
32. Навоз по мере накопления должен вывозиться на навозохранилище, которые могут быть расположены при ферме или непосредственно на поле. Навозохранилища должны огораживаться и оборудоваться въездами для транспорта. Подъездная дорога к навозохранилищу должна иметь твердое покрытие шириной восемь с половиной метров.

4. Санитарно-эпидемиологические требования
к отоплению, вентиляции и освещению

33. Производственные, вспомогательные, бытовые помещения и прачечная должны оборудоваться системами приточно-вытяжной вентиляции или местными вентиляционными устройствами.
34. Забор приточного воздуха для производственных помещений должен осуществляться из нижней зоны на расстоянии не ниже двух метров от уровня земли.
35. С учетом специфики микроклимата производственных и вспомогательных помещений и агрессивности воздушной среды, вентиляционные агрегаты должны быть вынесены из производственных помещений и установлены в изолированных помещениях (вентиляционные камеры, шахты).
36. Производственные и вспомогательные помещения должны иметь систему централизованного или местного отопления. В помещениях для содержания скота должны использоваться отопительные установки, не вызывающие загрязнения воздуха продуктами сгорания топлива. Нагревательные приборы должны быть легко доступными для очистки от пыли и удобными для ремонта.
37. Показатели микроклимата (температура, относительная влажность, скорость движения воздуха) должны соответствовать требованиям действующих нормативных правовых актов в области санитарно-эпидемиологического благополучия.
38. Все производственные и вспомогательные помещения должны иметь естественное и искусственное освещение в соответствии с требованиями действующих строительных норм и правил. Световые проемы не должны загромождаться как внутри, так и вне помещения. Один раз в квартал стекла очищаются от копоти, при необходимости - заменяются.
39. Источники искусственного освещения в производственных помещениях и молочном блоке должны быть заключены в защитную арматуру или закрытые плафоны.
40. Каждое помещение должно иметь естественное проветривание.

5. Санитарно-эпидемиологические требования
к содержанию и оборудованию помещений

41. Строительство новых и реконструкция существующих помещений объектов предназначенных для производства и заготовки молока (коровники, доильный зал, молочный блок, телятники, родильное отделение, бытовые, прачечная и другие помещения) должно осуществляться при наличии заключения органов санитарно-эпидемиологической службы о соответствии требованиям настоящих санитарных правил.
42. При входе в тамбур коровника и другие производственные помещения должны оборудоваться дезинфекционные барьеры (соломенные маты или ящики с опилками или мелко нарезанной соломой), которые систематически смачиваются дезинфицирующим раствором.
43. Расположение производственных помещений должно обеспечивать поточность технологического процесса, в молочном блоке молокопроводы должны иметь короткие и прямые потоки молока.
44. Внутрицеховые трубопроводы в соответствии с их назначением должны окрашиваться в отличительные цвета и содержаться в чистоте.
45. Полы во всех помещениях должны быть ровными, гладкими, покрытыми водонепроницаемыми материалами с уклоном в сторону трапов, расположенных в стороне от рабочих мест.

46. Стены доильного зала и молочного блока должны облицовываться на высоту 2,4 м или окрашиваться материалами, разрешенными к применению в Республике Казахстан.
47. Внутрицеховые поверхности оконных рам и оконные стекла должны мыться не реже одного раза в месяц, наружные - по мере загрязнения. На летний период открываемые окна и двери должны закрываться защитными сетками.
48. Дезинфекция основных и вспомогательных помещений должна проводиться дезинфицирующими и моющими средствами, разрешенными к применению в Республике Казахстан.
49. Уборочный инвентарь должен быть промаркирован, хранится в отдельной кладовой или шкафу и использоваться по назначению.
50. На рабочих местах вблизи технологического оборудования должны быть вывешены памятки по соблюдению санитарно-гигиенического и технологического режимов, плакаты, предупредительные надписи, графики режимов мойки оборудования, результаты оценки состояния рабочих мест и другие материалы, предназначенные для персонала.

51. Для защиты от проникновения грызунов:
1) пороги и двери помещений (на высоту 40-50 сантиметров) должны обиваться листовым железом или металлической сеткой;
2) окна в подвалах и отверстия вентиляционных каналов должны быть закрыты защитными сетками;
3) отверстия в стенах, полах, около трубопроводов и радиаторов должны заделываться цементом с металлической стружкой;
4) цеха должны своевременно очищаться от пищевых остатков и отбросов. Сырье и корма по окончании работы должны тщательно укрываться;
5) должны проводиться дератизационные мероприятия, лицами, имеющими лицензию на указанный вид деятельности.
52. Помещения для содержания коров в летний период (летники) должны быть в достаточном количестве обеспечены рукомойниками, фильтрующим материалом, холодной и горячей водой питьевого качества, моющими и дезинфицирующими средствами.
53. Все стадо дойных коров (буйволиц, верблюдиц, кобылиц) должно находиться под наблюдением ветеринарных специалистов с обязательным обследованием поголовья на бруцеллез и туберкулез, а при необходимости на другие болезни и подвергаться иммунизации в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
54. Не допускается ввод животных на территорию объектов из других объектов без разрешения ветеринарного работника и соблюдения требований настоящих санитарных правил.
55. При беспривязном содержании дойных коров выгульная площадка должна ежедневно застилаться чистой соломенной или другой подстилкой из расчета 5 кг на корову, при стойловом содержании - подстилка (солома, опилки и другие) должна меняться ежедневно. Использование торфяной пушенки в качестве подстилочного материала не допускается.

56. Обработка кожных покровов животных с целью борьбы с кровососущими насекомыми, подкожным оводом, гнусом должна проводиться средствами, разрешенными к применению в Республике Казахстан в соответствии с требованиями нормативных правовых актов в области санитарно-эпидемиологического благополучия и ветеринарии.
57. Для обнаружения признаков заболевания коров маститом перед надеванием доильных стаканов или при ручной дойке из каждого соска сдаиваются в отдельную кружку несколько струек молока, которое подлежит уничтожению. Не допускается сдаивать первые струйки молока на пол.
58. В случае выделения с молоком творожистых сгустков, крови или гноя, а также при обнаружении покраснении, опухания, болезненности вымени необходимо сообщить об этом ветеринарному врачу (фельдшеру), а молоко слить в отдельную маркированную посуду. По окончании доения больной коровы оператор (доярка) должен вымыть руки и продезинфицировать их. Доильная аппаратура и посуда, в которую сливалось это молоко, подвергаются санитарной обработке согласно действующим ветеринарным правилам.
59. При заболевании или подозрении на заболевание маститом корова должна быть изолирована.
60. Не допускается сдавать молоко в организации по производству молока и молочных продуктов, полученное от коров в течение первых 7 суток после отела и за тот же период до конца лактации.

6. Санитарно-эпидемиологические требования
к первичной обработке, хранению и транспортировке молока

61. Молоко коров, получаемое в животноводческих организациях или заготавливаемое от частного сектора и сдаваемое в организации по производству молока и молочных продуктов, должно соответствовать требованиям правил осуществления государственного ветеринарного надзора в организациях по производству, заготовке (убою), хранению, переработке и реализации животных, продуктов и сырья животного происхождения, утвержденным приказом заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан, Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 20 июня 2003 года, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2410.
62. Первичная обработка молока должна проводиться в молочном блоке. Полученное молоко должно процеживаться через цедилку с ватным фильтром или фильтрами из тканевого полотна, фланели или лавсановой ткани.
63. Свежевыдоенное и профильтрованное молоко должно охлаждаться до температуры плюс 4-6 градусов Цельсия (далее - ⁰ С) и храниться при этой температуре до его отправки.
Промежуток времени между доением молока и началом его охлаждения не должен превышать 20 минут.
64. Смешивать охлажденное и парное молоко, а также сдавать его в парном виде не допускается.
65. В условиях летнего лагерного содержания скота при отсутствии условий для охлаждения молоко в короткий срок должно быть отправлено для охлаждения на молочный блок животноводческого хозяйства.
66. Температура молока при приеме на молокоперерабатывающий объект не должна превышать плюс 10 ⁰ С.

67. Молоко должно перевозится в автомобильных цистернах или во флягах на специально выделенном транспортном средстве имеющем санитарный паспорт, установленного образца, утвержденного приказом И.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 20 апреля 2004 года N 349 "Об утверждении Правил выдачи, учета и ведения санитарного паспорта на транспортное средство", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2840. Молочные цистерны после сдачи молока должны подвергаться санитарной обработке в организации по переработке молока.
68. Кузова машин, на которых перевозят молоко во флягах, должны быть чистыми и не иметь посторонних запахов. Не допускается перевозка молока вместе с сильно пахнущими, пылящими и ядовитыми веществами (бензин, керосин, деготь, пестициды, цемент, мел и другие), а также использование молочных цистерн для перевозки других веществ.
69. Емкости, используемые для перевозки молока, должны герметически закрываться крышками, снабженными уплотнительными прокладками из резины или полимерных материалов, разрешенных к применению в Республике Казахстан.
70. Цистерны и фляги с молоком перед отправкой должны быть опломбированы. Летом фляги должны быть заполнены молоком до крышки (во избежание его взбалтывания и сбивания жира во время транспортировки), зимой - только до горловины.
71. Металлическая посуда (фляги, подойники, ведра, мутовки, кружки) и технологическое оборудование после использования должны подвергаться мойке и дезинфекции. Фляги после мытья должны храниться на стеллажах вверх дном, доильные аппараты - в разобранном виде до следующей дойки.
72. При подозрении на заболевание, скот должен быть изолирован от здоровых животных. Молоко от больных животных должно собираться в отдельную посуду. До установления диагноза, использовать такое молоко в пищу, на откорм молодняка или сдачу в молокоперерабатывающие организации не допускается.

73. Молоко от коров (буйволиц, оленей, овец и коз) в неблагополучной по туберкулезу и бруцеллезу организации (стаде) должно обезвреживаться и использоваться в следующем порядке:
1) от животных с клиническими признаками заболевания и положительно реагирующих на туберкулин молоко должно подвергаться кипячению непосредственно в животноводческой организации в течение 10 минут. Допускается использовать такое молоко для кормления откормочных животных;
2) молоко от животных, оздоравливаемого стада обезвреживают: при заболевании туберкулезом - в пастеризаторах поточного действия при температуре 90 ⁰ С в течение 5 минут или при температуре 85 ⁰ С в течение 30 минут; при заболевании бруцеллезом - пастеризацией при температуре 70 ⁰ С в течение 30 минут или при температуре 85-90 ⁰ С в течение 20 секунд. При отсутствии пастеризаторов молоко должно кипятиться. После обезвреживания такое молоко с разрешения территориального органа в области ветеринарии направляется в молокоперерабатывающую организацию, где молоко должно быть подвергнуто повторному обеззараживанию.
74. Обеззараженное молоко из неблагополучного хозяйства перевозится автотранспортом при указании на этикетке и в сопроводительных документах предупреждающей надписи: "Молоко, неблагополучное по туберкулезу или бруцеллезу, подлежит обеззараживанию".

75. Работники объектов по производству и заготовке молока, учащиеся организаций среднего профессионального образования должны проходить предварительные при поступлении и периодические медицинские осмотры, в соответствии с требованиями приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 12 марта 2004 года N 243 "Об утверждении Перечня вредных производственных факторов, профессий, при которых обязательны предварительные и периодические медицинские осмотры и Инструкции по проведению обязательных предварительных и периодических медицинских осмотров работников, подвергающихся воздействию вредных, опасных и неблагоприятных производственных факторов", зарегистрированного в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2780.
76. Работники должны проходить гигиеническое обучение, в соответствии с требованиями приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 17 сентября 2003 года "Об утверждении Правил по организации и проведению гигиенического обучения декретированной группы населения", зарегистрированном в Реестре государственных нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2531.
77. Каждый работник должен иметь личную медицинскую книжку установленного образца, утвержденного приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 4 ноября 2003 года N 816 "Об утверждении Формы личной медицинской книжки представителей декретированной группы населения и Правил выдачи, учета и ведения личной медицинской книжки", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2575.
78. Персонал должен работать в санитарной одежде и принимать пищу в специально отведенных для этого помещениях.
79. На объектах по производству и заготовке молока должна быть аптечка с набором медикаментов для оказания первой медицинской помощи.

"Сүт тағамдарын дайындауға арналған объектілерді ұстап-күтуге және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық ережелер мен нормаларды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2005 жылғы 9 наурыздағы N 105, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылық министрінің 2005 жылғы 18 наурыздағы N 214 Бірлескен бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 21 сәуірде тіркелді. Тіркеу N 3575. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 30 маусымдағы № 484, Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрінің 2010 жылғы 19 шілдедегі № 454 Бірлескен бұйрығымен

Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2010.06.30 № 484, ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2010.07.19 № 454 (мемлекеттік органдардың басшыларының соңғысы қол қойған күнінен бастап күшіне енеді) Бірлескен бұйрығымен.

"Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 10) тармақшасына "Ветеринария туралы" Заңының 8-бабының 8) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫЗ:
1. "Сүт тағамдарын дайындауға арналған объектілерді ұстап-күтуге және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық ережелер мен нормалар бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (Байсеркин Б.С.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі Ұйымдастыру-құқықтық жұмыс департаментінің директоры (Акрачкова Д.В.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ресми жариялауға жіберсін.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі, Бас мемлекеттік санитарлық дәрігері А.Белоногқа және Қазақстан Республикасының Ауыл-шаруашылығы министрлігі Ветеринария департаментінің директоры, Бас мемлекеттік ветеринарлық инспекторы А.Қожамұратовқа жүктелсін.
5. Осы бұйрық ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
міндетін атқарушы

Қазақстан Республикасының
Ауыл шаруашылығы министрі

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
міндетін атқарушының
2005 жылғы 9 наурыздағы N 105 және
Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылық министрінің
2005 жылғы 18 наурыздағы N 214
бірлескен бұйрығымен бекітілді

Санитарлық-эпидемиологиялық және
ветеринарлық-санитарлық ережелер мен нормалар
"Сүт дайындайтын ұйымдарының орнатуына және
пайдалануына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық
және ветеринарлық-санитарлық талаптары"

1. Жалпы ережелері

1. Санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық ережелер мен нормалар "Сүт дайындайтын ұйымдарының орнатуына және пайдалануына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық талаптары" (бұдан әрі - санитарлық ережелер) ісі сүт дайындайтын объектілерімен байланысты, меншіктігінің түріне байланыссыз барлық ұйымдар мен жеке тұлғалар үшін тағайындалған.

2. Осы санитарлық ережелер сүт дайындайтын ұйымдарының бөлмелердің жабдықтарына және ұстауына, жарықтануына, вентиляциясына, жылытуына, су құбыры мен канализациясына, территорияларына, сүттің алғашқы өңделуіне, сақталуына және тасымалдануына сәйкес талаптарды қояды.

3. Ұйымдардың басшылары және жеке тұлғалар осы санитарлық ережелердегі талаптардың орындалуын қамтамасыз етуі керек.

4. Осы санитарлық ережелерде келесі терминдер мен анықтамалар қолданылған:
1) дайындалатын сүт - ветеринарлық-санитарлық ережелер мен стандарттың талаптарына сәйкес сау сүтті малдардан алынатын сиыр сүті;
2) сүт блогы - сүтті алғашқы өңдеу мен уақытша сақтау, сауу жабдықтарын санитарлық өңдеу, жуу мен дезинфекциялық заттарды дайындау және сақтауға арналған сиыр тұратын орынның оқшаулау бөлмесі немесе жеке ғимарат. Сүт блогында сүтті зерттеу үшін лабораториялар (жеке бөлмелер) қарастырылуы керек;
3) дезинфекциялық барьер - ұйымның территориясына, сиыр тұратын орнының тамбурына кірер алдындағы жерде қазылған шұңқыр. Олар ағаш қалдықтарымен, сабан және сабан мен ағаштың ұсақталған қоқымдарымен толтырылады. Дезинфекциялық барьер автокөліктің дөңгелектерін, қызметкерлердің аяқ-киімін дезинфекциялауға арналған және олар дезинфекциялық ерітінділермен жиі толықтырылып отыруы керек;
4) шашыратқыш пистолет (форсунка) - сиырды сауар алдында желіндерін өңдеуге арналған құрал;
5) сиыр тұратын орын (стойло) - сауылатын сиырлардың тұратын орны.

2. Территорияларына қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

5. Мал шаруашылығы ұйымдарға берілетін жер учаскілері, құрылыстау және қайта жаңғырту бойынша жобалау құжаттарын бекіту, іске қосу мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық органдардың берілген санитарлық-эпидемиологиялық қорытындысы бойынша жүргізіледі.

6. Мал шаруашылығы объектілері жеке территорияларда орналасуы керек.

7. Жер учаскесін таңдауда шикізат қоры базасын орналастыру, желдің бағыты, көлік жүретін жолдардың болуы, ауыз сумен қамтамасыз ету мүмкіншілігі, іркінді суларды жіберу жағдайы, санитарлық қорғау аймақтарын ұйымдастыру мүмкіншілігі ескерілуі керек.

8. Өндірістік алаңдар тұрғын территориясы мен халықтың демалу аймағының ық жағынан орналасуы керек.

9. Объектінің территориясы қоршалуы және көркейтілуі керек. Санитарлық қорғау аймағының өлшемі мал санының басына байланысты болуы керек.

10. Объектінің территориясы жауын-шашынды канализациямен жабдықталуы қажет және атмосфералық, қардың еріген суларының өзіндік ағып кету үшін еңісті болу керек.

11. Территорияға кірер алдында дезинфекциялық барьерлер орналасуы керек. Олар автокөлік дөңгелектерін дезинфекциялау үшін эпидемиологиялық жағдайларға байланысты дезинфекциялық ерітінділермен толтырылуы қажет.

12. Территорияның келесі негізгі аймақтары болуы керек:
1) әкімшілік аймақта әкімшілік, санитарлық өткізгіш және кір жуу бөлмелерімен жабдықталған тұрмыстық ғимараттар, қызметкерлердің демалу алаңдары, жеңіл автокөлік үшін тұрақтар орналасады;
2) өндірістік аймақта бақылау өткізгіш пункті, өндірістік ғимараттар (сиыр тұратын орын), сүт блогы, жем өндіру цехы, сүт таситын автокөліктерге арналған алаңдар орналасады;
3) шаруашылық қойма аймағы - қосалқы тағайындалу ғимараттарымен; құрғақ жемді, саууға арналған аппараттарды, жабдықтарды жуу және дезинфекциялық құралдарды, жағармайларды сақтауға арналған қойма бөлмелерімен; жөндеу механикалық шеберханалармен; қазандықтар және градирнямен; насос станциясымен; құрылыс материалдары мен отынды сақтайтын алаңдармен; қоқыс жинағыш тұратын алаңдармен; аула дәретханасымен жабдықталған.
Жеке аймаққа суды сақтау үшін жер асты сыйымдылықтары мен артезиан скважиналарымен айналасында орналасқан қатаң режимді аймақ бөлінуі керек. Бұдан басқа тазалау қондырғыларынан өндіріс ғимараттарына дейін санитарлық қорғау аймағы қарастырылуы керек.

13. Ұйымның территориясында оқшаулау немесе сиыр тұратын ғимаратқа қосылған сауу құралдарын сақтау және санитарлық өңдеу, жуу және дезинфекциялық құралдарын дайындау, сүтті уақытша сақтау және мұздату, алғашқы өңдеу, жинауға арналған бөлмелермен сүт блогы орналастырылуы керек. Сүт блогында лабораторияны ұйымдастыру үшін жеке бөлме бөлінуі қажет.

14. Территорияның функционалды аймақтарының санитарлық ара қашықтығы 25 метрден (бұдан әрі - м.) кем болмауы керек. Қатты отынды және басқа шаңданатын материалдарды сақтайтын ашық қоймалар ық жағынан орналасуы керек және жақын орналасқан өндірістік ғимараттардың ашық терезелерінен 50 м және тұрмыстық бөлмелерден 25 м кем болмауы керек. Аула дәретханаларынан өндірістік ғимараттар мен қоймаларға дейінгі ара қашықтық 30 м кем болмауы керек.

15. Объект территориясы көлік үшін ашық шеңберлі жолмен қамтамасыз етілуі керек. Жолаушылар жүретін жолдар, сиыр тұратын орындарға, сауу бөлімдері мен сүт блоктарына, құрылыс материалдарын, тараларды, отынды сақтайтын алаңдарға дейінгі жолдар тегіс бетонды немесе асфальтты, көң өткізбейтін еңісті төсеніштермен төселуі керек.

16. Территорияда учаскенің периметрі бойынша және аймақтардың арасында жасыл желектер отырғызылуы керек. Гүлденгенде үлпектер беретін бұталар мен ағаштарды отырғызуға рұқсат етілмейді.

17. Сиыр тұратын орындар мен өріс алаңдарынан жиналған көңдерді сақтау үшін ұйымның территориясында саны екіден кем емес тезек сақтағыштар орналастырылады. Олар қоршалып, өндірістік ғимараттарға байланысты ық жақтан, территорияның рельефі бойынша төмен, мал шаруашылығы ғимараттарынан 100 м кем емес қашықтықта орналасуы керек.

18. Қатты қоқыстарды жинау үшін қақпағы бар контейнерлер асфальттенген немесе бетонды алаңда орналастырылуы керек. Алаңның өлшемі контейнер түбінің ауданынан 3 есе артық болу керек. Алаң үш жағынан тегіс бетонды қабырғамен қоршалады және өндірістік ғимараттардан ара қашықтығы 25 м-ден кем болмауы керек.

19. Қоқыстарды және қалдықтарды шығару олардың контейнер сыйымдылығының екіден үш бөлігінен артық емес жиналуында шығарылуы керек, бірақ тәулігіне бір реттен кем емес және Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялық құралдармен контейнерлерді жуу және дезинфекциялау қажет.

20. Аула дәретханаларының шұңқыры су өткізбейтін қабаттан болуы керек және сиыр тұратын орын мен басқа бөлмелерден ара қашықтығы 25 м-ден жақын болмауы керек. Шұңқыр тереңдігінің екіден үш бөлігі толған жағдайда тазалануы қажет.

21. Территория тазалықта сақталуы қажет және жылына 2 реттен кем емес тазалануы керек. Жылдың жылы мезгілінде ұйымның территориясы, жолаушылар жүретін жолдар суландырылуы және қысқы мезгілде аталған жолдар қар мен мұздан жүйелі тазартылып, құм себіліп отыруы қажет.

3. Су құбыры мен канализация жүйесіне қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

22. Шаруашылық ауыз сумен қамтамасыз ету көздерін таңдау күштегі стандарттармен және санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды негізіне сәйкес жүргізіледі. Ауыз суын сақтау үшін қосымша сыйымдылықтар қарастырылуы керек.

23. Технологиялық, шаруашылық-тұрмыстық және ауыз суына қажетті пайдаланатын су 2004 жылдың 11 тамызындағы N 506 ҚР Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушымен бекітілген Қазақстан Республикасының нормативті-құқықты актілерін мемлекеттік тіркеу Реестрінде N 2999 "Шаруашылық-ауыз сумен қамтамасыздандыру және мәдени-тұрмыстық суды пайдалану орындары бойынша санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларды бекіту туралы" санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен нормаларының талаптарына сәйкес болуы керек.

24. Су құбыры болмаған жағдайда шаруашылық-ауыз суы мақсатында, жабылатын қақпағы бар сыйымдылықтарда сақталатын ауыз су сапасына сәйкес, әкелінген сумен қамтамасыздандыру рұқсат етіледі. Сыйымдылықтар зерттеу үшін су үлгісін алуға арналған крандармен жабдықталуы қажет.

25. Мал шаруашылығы бөлмелері автосуарғыштар, сұйық көңді уақытында тазалауды қамтамасыз ететін еден жууға арналған крандар және жүйелермен қамтамасыз етілуі керек.
Өндірістік бөлмелерде қол жууға арналған қолжуғыштар немесе раковиналар қарастырылуы керек. Олар сабын, щеткалар, бір реттік сүлгілермен немесе электро сүлгілермен жабдықталуы қажет.

26. Малды байламайтын жүйемен ұстау орындарынан және өріс алаңдарынан жиналған көң, көңсақтағыштарға толуына байланысты шығарылуы қажет, бірақ жылына 2 реттен жиі емес. Мал шаруашылығы бөлмелерінен жиналған көң тұрмыстық қалдықтардан бөлек тасымалданып, өңделуі керек.

27. Сиыр тұратын орында малды байлау жүйесімен ұстауда канализация орнатылады. Сұйық көң механикалық, гидравликалық және пневматикалық тәсілдермен шығарылуы қажет.
Гидравликалық және пневматикалық тәсілдерде сұйық көңді шығару мақсатында трап жағына қарай еңіспен іркінді каналдар орнатылуы керек, ал оны жинау үшін - сұйық көң жинағыштар (бетондалған сұйық көң өткізбейтін шұңқыр) қарастырады. Траптар - канализация желісіндегі тезек ұстағыштар желдену және каналдардан иістер мен зиянды газдарды өтуіне кедергі жасау үшін гидравликалық қақпақ болу керек.

28. Каналдың түбі мен қабырғалары гидрооқшаулау және тегіс болу қажет. Каналдың ішінде диаметрі 150 миллиметр (бұдан әрі - мм.) каналдың әрбір 50 м сайын сору тұғырлары орналасады. Ұзына бойлай және көлденең каналдардың қосылған жерлерінде қарау люктері қарастырылады. Каналдарды көңнен жуу мақсатында техникалық су қолданылады.

29. Туберкулез және бруцеллез аурулары бойынша қолайсыз ұйымдардағы іркінді сулары мен көңдер залалсыздандырылуы тиісті.

30. Тазалау қондырғыларының территориясы қоршалуы, жасыл желектенуі, көркейтілуі, сондай-ақ асфальттанған жолмен қамтамасыз етілуі керек.

31. Ұйымдарда мал өлекселерін көму орындарын қарастырылып, олар көң сақтау территориясында орналастырылады.

32. Көң ферманың жанында орналасқан көң сақтайтын орындарға шығарылуы тиісті. Көң сақтау орындары қоршалуы және көлік үшін жолдары болу керек. Көң жинағыш орындарына көліктің келу жолы ені: сегіз жарым метр болатын қатты жамылғымен қапталуы керек.

4. Жарықтануына және вентиляциясына, жылытуына
қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

33. Өндірістік, қосалқы, тұрмыстық бөлмелері және жуухана кірісті-шығарысты вентиляция жүйелерімен немесе жергілікті вентиляция қондырғыларымен жабдықталуы тиіс.

34. Өндірістік бөлмелер үшін ауа жер деңгейінен 2 м-ден төмен емес қашықтықта алынуы керек.

35. Өндірістік және қосалқы бөлмелердің микроклиматының ерекшелігін ескере отырып, вентиляциялық агрегаттар өндірістік бөлмелерден шығарылуы тиіс және олар оқшауланған бөлмелерде (вентиляциялық камералар, шахталар) орналастырылуы керек.

36. Өндірістік және қосалқы бөлмелер орталықтандырылған немесе жергілікті жылыту жүйесімен қамтамасыз етілуі керек. Мал ұстайтын бөлмелерде отынның жану өнімдерімен ауаны ластамайтын жылыту қондырғыларын орнату қажет. Жылыту құралдары шаңнан тазалауы оңай және жөндеу үшін қолайлы болу керек.

37. Микроклимат көрсеткіштері (температура, салыстырмалы ылғалдылық, ауаның қозғалыс жылдамдығы) санитарлық-эпидемиологиялық салауаттығы саласындағы күштегі нормативті-құқықтық актілердің талаптарына сәйкес болуы керек.

38. Барлық өндірістік және қосалқы бөлмелер құрылыстық нормалар мен ережелердің талаптарына сәйкес табиғи және жасанды жарықтану мен қамтамасыздандырылуы керек.Терезелер бөлменің ішкі және сыртқы жағынан көлеңкеленбеуі керек. Кварталда бір рет терезенің шынысы ыстан тазаланады, керек жағдайда ауыстырылады.

39. Өндірістік бөлмелерде және сүт блоктарындағы жасанды жарықтану көздері қорғаушы арматура немесе жабық плафондарда орналасуы керек.

40. Әрбір бөлме табиғи желдету жүйесімен қамтамасыз етілуі керек.

5. Бөлмелердің жабдықтарына және ұстауына
қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

41. Сүт өндіруге және дайындауға арналған жаңа объектілерді салу және істегі объектілерді қайта жаңғырту (сиыр тұратын орындар, сауу залы, сүт блогы, малдардың туу бөлмелері, бұзау ұстайтын бөлмелер, тұрмыстық, кір жуатын және басқа да бөлмелер) берілген санитарлық ережелер талаптарына сәйкес санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарының қорытындысы бойынша жүргізіледі.

42. Ұйымның территориясына және сиыр тұратын орнының тамбурына кірер алдындағы жерде дезинфекциялық қазылған шұңқырлар орналастырылады. Олар ағаш қалдықтарымен, сабан және сабан мен ағаштың ұсақталған қоқымдарымен толтырылып, жүйелі түрде дезинфекциялық ерітінділермен суалтылып отырады.

43. Өндірістік бөлмелердің орналасуы технологиялық процестің бір ізділігін, сүт блогында сүт құбырлары сүттің қысқа және түзу ағымын қамтамасыз ету керек.

44. Цех ішіндегі құбырлар олардың тағайындалуына сәйкес ажыратылатын түстерге боялып, тазалықта ұсталуы керек.

45. Барлық бөлмелердің едендері тегіс, түзу келетін су өткізбеуші материалдармен қапталып, жұмыс орындарынан алшақ орналасқан траптарға қарай еңісті болуы тиісті.

46. Сауу залы мен сүт блоктарының қабырғалары 2,4 м биіктікте Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген глазурленген плиткалармен қапталуы немесе ашық түсті бояумен боялуы тиісті.

47. Цех ішіндегі терезенің жақтаулары мен шынылары айына бір реттен кем емес жуылады, терезенің сыртқы жағы - ластануына қарай. Жазда ашылатын терезелер мен есіктер қорғаушы торлармен жабылуы керек.

48. Негізгі және қосалқы бөлмелердің дезинфекциясы Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялық және жуу құралдарымен жүргізіледі.

49. Бөлмелерді тазалау құралдарына белгі салынып, жеке шкафтарда немесе қоймаларда сақталып және қойылған мақсатына пайдалануға тиіс.

50. Жұмыс орындарында технологиялық қондырғылардың жанында санитарлық-гигиеналық және технологиялық режимдерді сақтау бойынша естеліктер, плакаттар, ескертулер, қондырғыларды жуылу режимінің кестесі, жұмыс орындары жағдайын бағалау нәтижелері, қызметкерлерге арналған басқа да құжаттар ілініп тұруы керек.

51. Кеміргіштерден қорғау үшін:
1) бөлменің табалдырығы мен есіктеріне (биіктігі 40-50 сантиметр) темір немесе темір торлар қағылуы керек;
2) төле жердің терезесі мен вентиляциялық каналдарының тесіктері қорғаушы торлармен жабылуы керек;
3) қабырғалардың, едендердің тесіктері, құбырлар мен радиаторлардың жанындағы тесіктер металды ұнтақ қосылған цементпен жабылады;
4) цехтар мезгілімен тамақ қалдықтарынан тазаланып отыруы керек. Шикізат және жемдер жұмыс аяқталғаннан кейін мұқият жабылуы керек;
5) дератизациялық шаралар жүргізуге лицензиясы бар мекемелермен аталған шаралар өткізіліп отыруы керек.

52. Жазғы лагерлер қолжуғыштармен, сүзгіш материалдармен, суық және ыстық сумен, жуу және дезинфекциялық құралдарымен толық қамтамасыз етілуі керек.

53. Барлық сауылатын сиыр табындары (буйвол, бие, түйе) ветеринарлық мамандардың қарауында (туберкулез және бруцеллезға міндетті тексерумен) болуы керек. Егер басқа аурулар байқалған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдылығымен анықталған ереже бойынша иммунизация жүргізіледі.

54. Малдарды ұйымның территориясына басқа ұйымдардан санитарлық ережелердің талаптары сақталмай және ветеринарлық дәрігердің рұқсатынсыз кіргізуге болмайды.

55. Сауылатын сиырларды байлаусыз ұстауда өріс алаңдары күнделікті бір сиырға бес килограмм есебінен таза сабанмен немесе басқа төсеніштермен төселінуі керек. Байлаулы ұстауда төсеніштер (сабан, ағаш ұнтақтары және т.б.) күнделікті ауыстырылып отырылуы керек. Төсеніш материал ретінде торфты ұлпаларды қолдануға болмайды.

56. Малдардың тері жамылғысын қан сорушы жәндіктерден қорғау мақсатында Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылық және ветеринария саласындағы нормативті-құқықтық актілердің талаптарымен сәйкес құралдармен өңдеу жүргізіледі.

57. Сиырлардың мастит ауруларының көріністері байқалғанда сауу стакандарын кигізер алдында немесе қолмен саууда әрбір емшектен жеке ыдыстарға сүт тамшыларын сауып алады. Олар міндетті түрде жойылуы қажет. Сүттің алғашқы тамшыларын еденге саууға болмайды.

58. Егер сүтпен бірге ірімшікті қоймалжың, ірің немесе қан бөлінетін жағдайда, бұдан басқа желінің қызаруы, ісінуі, ауырсынуы байқалғанда ветеринарлық дәрігерге (фельдшерге) хабарлау қажет, ал сүтті белгіленген ыдысқа құю керек. Ауру сиырды сауып болғаннан кейін оператор (сауыншы) қолын жуып, дезинфекциялау керек. Сауу қондырғылары мен ыдыстар ветеринарлық ережелерге сәйкес санитарлық өңдеуге жатады.

59. Мастит ауруына шалдыққан немесе күдікті сиырлар оқшаулануы керек.

60. Туғаннан кейін алғашқы жеті тәулік бойы және лактация кезеңнің аяқталуына дейін алынған сүт, сүт және сүт өнімдерін өндіретін кәсіпорындарға тапсыру тыйым салынады.

6. Сүттің алғашқы өңделуіне, сақталуына
және тасымалдануына қойылатын талаптар

61. Мал шаруашылығы ұйымынан алынған немесе сүт өнімдерін өндіретін ұйымдарға жеке меншік тұрғындардан тапсырылған сиыр сүтінің сапасы Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі орынбасарының бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының нормативті-құқықты актілерін мемлекеттік тіркеу Реестрінде N 2410 2003 жылы 20 маусымда тіркелген "Жануар негізді шикізаттар мен өнімдерді өндіру, дайындау (сою), сақтау, қайта өңдеу және жануарларды сату бойынша ұйымдарға мемлекеттік ветеринарлық қадағалау жүргізу ережелері" талаптарына сәйкес болу керек.

62. Сүттің алғашқы өңделуі сүт блогында жүргізілуі керек. Сауылған сүт мақта немесе матадан (фланельді және лавсан матасы) салған сүзгіштен өткізілуі тиісті.

63. Жаңа сауылған және сүзілген сүт +4-6 градус Цельсия (бұдан әрі - ^о С) температураға дейін салқындатылып, осы температурада оны тасымалдауға дейін сақталуы тиіс. Сүтті саууға және оны салқынатуға дейінгі уақыт 20 минуттан артық болмауы керек.

64. Жаңа сауылған сүтпен суытылған сүтті араластыруға, сонымен қатар оны сауылған бетінде өткізуге тиым салынады.

65. Малды жазғы лагерлік жағдайларында ұстауында сүтті салқындатуына жағдайдың болмауында ол қысқа мерзім ішінде мал шаруашылығының сүт блогына салқындату үшін жіберілуі тиісті.

66. Сүтті өңдеу кәсіпорнына қабылдауда сүттің температурасы плюс 10 ^о С тан аспауы керек.

67. ҚР Денсаулық сақтау Министрінің міндетін атқарушысы N 349 бұйрығымен 2004 ж. 20 сәуірдегі бекітілген Қазақстан Республикасының нормативті-құқықты актілерін мемлекеттік тіркеу Реестрінде N 2840 тіркелген "Тасымалдаушы көліктердерге берілетін санитарлық паспорттардың берілуі, есепке алынуы және қолдану Ережелерін бекіту туралы" ережелеріне сәйкес сүт арнайы үлгіде санитарлық паспорты бар автокөлік цистерналарында немесе арнайы бөлінген флягтарда тасымалдануы керек. Сүтті өткізуден кейін сүт цистерналары сүтті өңдеуші ұйымдарында қазіргі нұсқауларға сәйкес санитарлық өңдеуден өтуі тиісті.

68. Флягтарда сүт тасушы машиналардың кузовтары таза болуы және бөтен иістердің болмауы керек. Сүтті басқа жаман иісті, шаңдаушы және улы заттармен (бензин, керосин, қара май, пестицидтер, цемент, бор т.б.) бірге тасуға, сондай ақ сүт цистерналарын басқа заттарды тасу үшін пайдалануына рұқсат етілмейді.

69. Сүтті тасу үшін қолданылатын ыдыстар Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген, резиналардан немесе полимерлік материалдардан жасалған тығыздаушы төсемдермен жабдықталған қақпақтармен тығыз жабылуы тиісті.

70. Сүт құйылған цистерналарды және флягтарды жіберер алдында пломбылайды. Жазда флягтарды сүтпен оның қақпағына дейін (тасу уақтысында оның шайқалуын және майдың пайда болуын алдын-алу үшін), ал қыста - мойнына дейін ғана толтырады.

71. Металдан жасалған ыдыстар (флягтар, шелектер, араластырғыштарды т.б.), сауу құралдарымен аппаратуралар және басқа технологиялық жабдықтарды қолданудан кейін ветеринарлық-санитарлық ережелеріне сәйкес жуылуы және дезинфекциялануы керек. Жуудан кейін флягтар сөрелерде төңкеріп сақталуы, ал сауу аппараттары бөлшектенген күйде келесі саууға дейін сақталуы тиісті.

72. Малдың ауру екендігіне күдіктенуде шаруашылық басшысы ауырған малды оқшаулап, ветеринарлық дәрігерге (фельдшерге) ол туралы хабар беруі тиісті. Ауырған малдың сүтін жеке ыдыста жинайды. Диагнозы анықталғанға дейін сүтті тағам ретінде қолдануына, жас малдарға беруіне немесе сүт өңдеуші кәсіпорнына тапсыруға тиым салынады.

73. Туберкулез және бруцеллез аурулары бойынша қолайсыз шаруашылықта сиырлардың (бұғылардың, қойлардың және ешкілердің) сүті келесі тәртіпте зиянсыздандырылуы және пайдалануы тиісті:
1) туберкулин реакциясына сезімталды және аурудың клиникалық белгілері бар малдардың сүтін тікелей шаруашылықта 10 минут бойы қайнатылып, осы шаруашылықтың ішінде малдарға беру үшін пайдаланылады;
2) сауықтырылатын табындағы малдардың сүтін шаруашылықта зиянсыздандырады: туберкулезбен ауруында - пастеризаторда 90 ^о С температурада 5 минут бойы немесе 85 ^о С температурада 30 минут бойы, ал бруцеллезбен ауруында - пастеризаторда 70 ^о С температурада 30 минут бойы немесе 85-90 ^о С температурада 20 секунд бойы зиянсыздандырады. Пастеризаторлар болмауында сүтті қайнату керек. Зиянсыздандырудан кейін осындай сүт ветеринария саласындағы терреториялық органның рұқсатымен сүт өңдеуші кәсіпорынға жіберіледі де, ол онда қайтадан залалсыздандырылады.

74. Қолайсыз шаруашылықтан зиянсыздандырылған сүт автокөлікпен этикеткада және жолдама құжаттарында: "Туберкулез немесе бруцеллез бойынша қолайсыз шаруылықтың сүті, зиянсыздандыруға жатуы тиісті" ескертпелі жазуы болу керек.

75. Сүтті өндіру және дайындау шаруашылықтардың жұмысшылары, арнайы оқу орындарының оқушылары жұмысқа түсер алдында алдын-алалық және кезеңдік медициналық қараудан өтуілері ҚР Денсаулық сақтау Министрінің 2004 ж. 12 наурызда N 243 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының нормативті-құқықты актілерін мемлекеттік тіркеу Реестрінде N 2780 тіркелген "Өндірістің зиянды факторларының, алдын ала және кезекті медициналық байқаудан өту міндетті қызметтер Тізілімін және өндірістің қолайсыз, зиянды және қауіпті факторлар әсерлеріне ұшыраушы жұмысшылардың міндетті алдын ала және кезекті медициналық байқаудан өту бойынша Нұсқаулар " талаптарына сәйкес жүргізіледі.

76. Жұмысшылар арнайы гигиеналық дайындықты ҚР Денсаулық сақтау Министрінің 2003 ж. 17 қыркүйектегі бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының нормативті-құқықты актілерін мемлекеттік тіркеу Реестрінде N 2531 тіркелген "Тұрғындардың декретті топтарын гигиеналық оқытуын ұйымдастыру және өткізу бойынша Ережелерді бекіту туралы" талаптарына сәйкес жүргізіледі. Қараныз V095886

77. Әрбір жұмысшыда ҚР Денсаулық сақтау Министрінің 2003 ж. 4 қарашадағы N 816 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының нормативті-құқықты актілерін мемлекеттік тіркеу Реестрінде N 2575 тіркелген "Тұрғындардың декретті топтарына берілетін жеке медициналық кітапшасының Формасын және оларды беру, есепке алу, жеке медициналық кітапшаны жүргізу Ережелерін бекіту туралы" талаптарына сәйкес белгілі үлгідегі жеке медициналық кітапшасы болуы керек.

78. Жұмысшылар арнайы санитарлық киімде жұмыс жасауы керек және тағамды арнайы бөлмелерде қабылдау керек.

79. Сүтті өндіру және дайындау объектілерінде алғашқы медициналық көмек көрсету мақсатында дәрі-дәрмектер жиынтығымен аптечкалар болуы қажет.