Об утверждении Программы развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций в Акмолинской области на 2005-2014 годы

Решение Акмолинского областного Маслихата от 8 апреля 2005 года N 3С-11-5. Зарегистрировано Департаментом юстиции Акмолинской области 20 мая 2005 года N 3137. Утратило силу решением Акмолинского областного маслихата от 10 декабря 2010 года № 4С-29-7

Сноска. Утратило силу решением Акмолинского областного маслихата от 10.12.2010 № 4С-29-7.

В соответствии с подпунктом 1 пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении в Республике Казахстан", пункта 12 Плана мероприятий по реализации Государственной программы развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций в Республике Казахстан на 2005-2014 годы, утвержденного Постановлением Правительства Республики Казахстан № 1305 от 13 декабря 2004 года и согласно постановления акимата области N А-4/115 от 7 апреля 2005 года областной маслихат РЕШИЛ:
1. Утвердить Программу развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций в Акмолинской области на 2005-2014 годы (Прилагается).
2. Контроль за исполнением настоящего решения возложить на постоянную комиссию областного маслихата по вопросам экономики и бюджета.
3. Настоящее решение вступает в силу после государственной регистрации в Департаменте юстиции Акмолинской области.

Председатель сессии Секретарь областного
областного маслихата маслихата

Утверждена
решением сессии
областного маслихата
N 3С-11-5
от 8 апреля 2005 года

Программа развития промышленности строительных материалов, изделий
и конструкций в Акмолинской области на 2005-2014 годы
1. ПАСПОРТ ПРОГРАММЫ

Наименование:	Программа развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций в Акмолинской области на 2005-2014 годы
Основание для разработки:	Пункт 12. Плана мероприятий по реализации Государственной программы развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций в РК на 2005-2014 годы, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 декабря 2004 года N 1305, а также пункта 5.9 "Программы развития жилищного строительства в Акмолинской области на 2005-2007 годы", утвержденного решением сессии областного маслихата от 10 декабря 2004 года N 3С-9-11.
Разработчики:	Департамент архитектуры, градостроительства и строительства по Акмолинской области; департамент предпринимательства и промышленности по Акмолинской области.
Цель:	Обеспечение инновационного развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций Акмолинской области.
Задачи:	Определение основных мер, стимулирующих развитие отрасли; определение форм и методов государственной поддержки развития области; создание новых производств по получению современных высококачественных конкурентоспособных и экспортоориентированных строительных материалов, изделий и конструкций; модернизация и техническое переоснащение предприятий стройиндустрии.
Сроки реализации:	Программа развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций в Акмолинской области (далее Программа) направлена на поэтапное решение первоочередных задач в течение 2005-2014 годов, 1 этап - 2005-2007 годы, 2 этап - 2008-2010 годы, 3 этап - 2011-2014 годы.
Источники финансирования:	Финансирование Программы осуществляется за счет собственных средств предприятий, иностранных и отечественных инвесторов, государственных институтов развития, кредитов банков и других источников. Финансирование инвестиционных проектов за счет собственных средств предприятий, прямых инвестиций и других источников, составляют - 3722,9 млн.тенге.
Ожидаемый конечный результат от реализации Программы:	Реализация Программы позволит улучшить обеспечение области конкурентоспособными строительными материалами, что в свою очередь обеспечит планомерное развитие жилищного строительства. Реализация Программы позволит на первом этапе (2005-2007 годы): довести к 2007 году объем по выпуску: кирпича керамического до 5,79 тыс. м3; кирпича силикатного и шлакового до 263,66 тыс.тонн; товарного бетона до 220,03 тыс.тонн; железобетонных изделий до 135,04 тыс.тонн, а также увеличить выпуск столярных изделий, гранита, мелкоштучных шлако-, пено-, газобетонных блоков, извести и других изделий. Будут созданы новые производственные мощности: по санитарно-техническим изделиям - 500 тыс. шт. в год; по полиэтиленовым трубам - 135 000 пог. м. в год, а также линии по производству каолинового концентрата и кварцевого песка, по выпуску щебня, что положительно отразится и на темпах, качестве и стоимости строительства жилья и объектов социальной инфраструктуры в населенных пунктах области. на втором этапе намечено (2008-2010 годы): достигнуть к 2010 году обеспечения основными видами продукции промышленности строительных материалов, изделий и конструкций до 70-80 % от объема потребности строительства; освоить экспортоориентированные производства и увеличить выпуск конкурентоспособных на внешнем рынке строительных материалов на 50 %; расширить ассортимент эффективных и экологически чистых строительных материалов, изделий и конструкций; на третьем этапе намечено (2011-2014 годы): осуществить ввод в эксплуатацию высокотехнологичных производств, ориентированных на выпуск экспортной продукции таких как: каолин, волластонит, сантехнические изделия, долговечные полиэтиленовые трубы. К концу 2014 года создать до 1000 дополнительных рабочих мест и повысить занятость населения; увеличить реальное поступление налогов в бюджет.

2. ВВЕДЕНИЕ

Настоящая Программа разработана в соответствии с пунктом 12 Плана мероприятий по реализации Государственной программы развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций в РК на 2005-2014 годы, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 декабря 2004 года N 1305, а также пункта 5.9 "Программы развития жилищного строительства в Акмолинской области на 2005-2007 годы", утвержденного решением сессии областного маслихата от 10 декабря 2004 года N 3С-9-11.
Жилищное строительство, наряду с развитием гражданского, промышленного и специального строительства, признано одним из приоритетных направлений Стратегии развития Казахстана до 2030 года и является одной из наиболее важных задач общенационального характера.
Основной целью Программы развития жилищного строительства в Акмолинской области на 2005-2007 годы, утвержденной решением областного маслихата от 29.06.2004 года N 3С-3-6, является комплексное решение проблемы развития жилищного строительства, обеспечивающее доступность жилья широким слоям населения. Также предусматривается принятие мер, направленных на снижение стоимости строительства жилья, дальнейшее развитие производства эффективных, экологически чистых строительных материалов и внедрение новых технологий, развитие индивидуального жилищного строительства и строительство жилья за счет частных инвестиций.
В результате реализации Программы развития жилищного строительства в Акмолинской области на 2005-2007 годы, при ежегодном темпе роста ввода в эксплуатацию жилых домов, за три года будет построено из всех источников финансирования 341,1 тыс. м ² общей площади жилья, в том числе в 2005 году-84,9 тыс. кв. метров, в 2006 году-113,1 тыс. кв. метров, в 2007 году - 143,10 тыс. кв. метров, из них: 28,432 тыс. м ² на средства республиканского бюджета (коммунальное жилье); 60,557 тыс. м ² за счет бюджетного кредитования; 82,639 тыс. м ² за счет частных инвесторов; 169,487 тыс. м ² за счет индивидуального жилья.
На реализацию Программы развития жилищного строительства в Акмолинской области на 2005-2007 годы из государственного бюджета выделяется 3843,0 млн. тенге, в том числе: в 2004-649,75 млн. тенге, в 2005 году-1149,75 млн. тенге, в 2006 году - 1149,75 млрд. тенге, в 2007 году -893,75 млн. тенге.
Для реализации Программы в течение 3 лет предусмотрено:
бюджетное кредитование местных исполнительных органов в сумме 2 268 млн. тенге на строительство ипотечного жилья;
инвестиционных трансфертов в сумме 1 181,2 млн. тенге из республиканского бюджета на строительство коммунального жилья;
Из областного бюджета 610,242 млн. тенге на развитие инженерных сетей и благоустройства, прилегающей территории объектов жилищного строительства.
Настоящей Программой развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций в Акмолинской области на 2005-2007 годы предусматривается поэтапное выполнение намечаемых задач по вопросам развития предприятий стройиндустрии с основными механизмами реформирования экономики, осуществляемым в рамках реализации Указа Президента Республики Казахстан N 827 "О дальнейших мерах по реализации Стратегии развития Казахстана до 2030 года".
Необходимость разработки указанной Программы обусловлена тем, что одним из основных направлений стратегического развития Казахстана является экономический рост на основе эффективного использования научно-технического потенциала республики и поэтапного замещения в валовом национальном продукте сырьевой составляющей на высокотехнологическую экспортоориентированную продукцию.
Отечественная промышленность строительных материалов не в полной мере удовлетворяет потребности строительного производства. Преобладающая часть необходимых для строительства материалов завозится из стран СНГ, дальнего зарубежья и других областей республики: это цемент, стекло, лесоматериалы, электротехнические изделия, санфаянс, внутриотделочные материалы, причем импорт продукции ежегодно увеличивается на 15-20%.
Современные требования к качеству строительства промышленных и гражданских зданий и сооружений предопределяют применение новых и эффективных строительных материалов, соответствующих мировым стандартам.
Уровень материально-технической базы отрасли не отвечает современным требованиям. Изношенность основных фондов большинства предприятий составляет 60-70%. Производство ведется по устаревшим технологиям с высоким уровнем энергопотребления, без соблюдения экологических требований. Отдельные виды продукции являются неконкурентоспособными.
Все эти факторы обусловили разработку указанной долгосрочной Программы, направленной на создание условий для развития отечественной промышленности строительных материалов, повышения их конкурентоспособности, как на внутреннем, так и внешнем рынках.

3. АНАЛИЗ СОВРЕМЕННОГО СОСТОЯНИЯ ПРОМЫШЛЕННОСТИ
СТРОИТЕЛЬНЫХ МАТЕРИАЛОВ, ИЗДЕЛИЙ И КОНСТРУКЦИЙ

1) Общие данные

Промышленность строительных материалов является крупной составляющей экономики области. Являясь основной материальной базой для строительства, она существенно влияет на темпы роста в других отраслях экономики и социальное состояние общества в целом.
Основной предпосылкой формирования рынка строительных материалов являются высокие темпы строительства и наличие ресурсов для производства строительных материалов. Территория области по природным условиям, запасам и разнообразию полезных ископаемых, подземных ресурсов является одной из богатейших в Республике Казахстан. Область располагает необходимыми сырьевыми ресурсами: имеется множество месторождений по добыче грунта, строительного камня, песка, облицовочного камня, строительной глины, щебенистого грунта, кварцита, известняка, песчано-гравийной смеси, дресвы, глинисто-щебенистых грунтов.
В области насчитывается около 100 хозяйствующих субъектов выпускающих строительные материалы, некоторые из них являются перспективными для развития в производстве кирпича, железобетона и столярных изделий. Всего в стройиндустрии области занято около 4% от общего числа занятых. В большинстве же развитых стран доля стройиндустрии в общей занятости варьируется от 5 до 7%. За прошлый год рядом средних и, в основном, малых предприятий стройиндустрии выполнено работ: по добыче природных песков в объеме - 398,2 тыс. м ³ ; по добыче гранулов, крошки каменной и порошка каменного, гальки, гравия, щебня или дробленного камня-1792,7 тыс. м ³ ; столярных изделий - 34,0 тыс. м ² ; керамических плиток и плит-14,16 тыс. м ² ; керамических неогнеупорных строительных кирпичей - 4,7 тыс. м ³ ; извести - 726,0 тонн; строительных конструкций из бетона - 107,54 тыс. тонн, товарного бетона-175,21 тыс. тонн; силикатных и шлаковых кирпичей - 222,0 тонн.
Строительный кирпич в последние три года выпускался только тремя предприятиями области: Радовским кирпичным заводом Аккольского района в пределах 200 тыс. штук, в 2002 году начало выпускать кирпич ТОО "Кундыз" Целиноградского района - 400 тыс. штук. Сократил выпуск кирпича по сравнению с уровнем 2000-2001 года в два раза самый крупный в области кирпичный завод филиала N 100 ДГП "Енбек-Кокшетау" с 8,6 млн. штук в 2001 году до 3 млн. штук в 2003 году.
Сборный железобетон производит практически одно предприятие, ТОО "Гефест"», расположенное в г. Щучинске. Производством изделий из дерева (доски, бруски, погонажные изделия, окна, двери) занимаются в основном бывшие леспромхозы, мебельные предприятия, малые и подсобные цеха сельхозпредприятий.
Одним из приоритетов в подъеме строительной отрасли области является развитие промышленности по производству строительных материалов, являющейся основой строительного комплекса.
Немаловажное влияние на развитие отрасли оказывают потребности населения в строительных материалах для строительства жилья и других необходимых в быту домохозяйства построек для их периодического восстановления, ремонта, реконструкции, а также потребности народнохозяйственного комплекса в строительных материалах для строительства предприятий, офисов, производственных комплексов и ремонта жилых зданий государственного и общественного фонда, административных, культурно-бытовых зданий, промышленных и гидротехнических сооружений.
В настоящее время область не располагает действующими предприятиями строительной индустрии по производству цемента, металлопроката, отделочных материалов, санитарно-технических изделий, листового стекла, лакокрасочных изделий, теплоизоляционных изделий и прочих.
На сегодняшний день промышленность строительных материалов способна удовлетворять лишь часть потребностей строительного комплекса области, и как следствие существенную долю на рынке занимает импортная продукция, не допуская дефицита практически по всем видам строительных материалов. Только производство щебня и добыча строительного песка, глины и камня обеспечивает потребность области полностью.
Даже, несмотря на то, что в последние годы в области намечаются производства по выпуску керамической плитки, пластмассовых труб и другой продукции, практически вся продукция отрасли стройматериалов области неконкурентоспособна на внешнем рынке.
Технический уровень большинства предприятий отрасли значительно отстает от требований передовых зарубежных технологий. Оснащенность предприятий устаревшим оборудованием и несовершенными технологическими линиями не позволяют производить конкурентоспособную даже на внутреннем рынке продукцию. Недостаток финансовых, материальных ресурсов, резкое снижение объемов муниципального жилья, привели к определенному спаду во всем комплексе капитального строительства и консервации, а также ликвидации предприятий стройиндустрии.
Кризис в функционировании строительной сферы в течение длительного времени и значительный объем поступающего импорта строительных материалов, превосходящих отечественную продукцию по качеству и разнообразию, в область привели к спаду объемов производства отечественных строительных материалов и изделий.

2) Анализ внутреннего рынка строительных материалов

Одной из специфических особенностей рынка строительных материалов является "единство" потребителя, для большинства подотраслей рынка - это строительные организации. В строительстве потребляется свыше 75-80% продукции строительных материалов, более 95% стеновых материалов, 90% изделий из строительного бетона, 85% асбестоцементных изделий, 95% сборного железобетона. В виду этого на развитие рынка основных видов строительных материалов влияют объемы строительства и развития строительной индустрии, а с учетом динамики изменения объемов строительства происходит его формирование.
В последние годы наблюдается интенсивный рост строительной отрасли в области, при этом активно развиваются практически все сектора строительства: промышленное, жилищное, дорожное строительство.
Кроме капитального строительства, продукция рынка строительных материалов предназначена для удовлетворения потребностей практически всех отраслей народного хозяйства: горнодобывающая промышленность, сельское хозяйство, производство и распределение электроэнергии, газа и воды, транспорт и связь. Индивидуальное жилищное строительство домашних хозяйств также является одним из важных потребителей строительных материалов.
Тенденции в промышленности строительных материалов определяются, прежде всего, мерой инвестиционной активности в экономике республики, темпами реформирования отраслей и изменением структуры капитальных вложений. Развитие ипотечного кредитования, а также принятие Государственной программы развития жилищного строительства, будут способствовать притоку капитала в отрасль стройматериалов.
Следующим отличием данной отрасли является недостаточная развитость единого рынка и рыночного пространства, функционирование локальных рынков строительных материалов в регионах, а также неравномерное и несбалансированное территориальное распределение предприятий, вызванное привязкой к разрабатываемым источникам сырья. При значительных капитальных вложениях на строительство объектов в 2003 году, наибольший объем импорта строительных материалов приходится на Акмолинскую область, где недостаточно развито или вообще отсутствует производство некоторых видов строительных материалов, таких как цемент, асбестоцементные и минераловатные изделия, нерудные материалы и другие.
Следует отметить, что промышленность строительных материалов является одной из наиболее энергоемких, материалоемких, а также грузоемких и транспортоемких отраслей.
Тарифное и ценовое давление
предприятий-монополистов (увеличение цены на газ, топливо, бензин, электроэнергию и рост тарифов на перевозки) создает дополнительные трудности при прогнозировании экономической обстановки в отрасли. При этом рост цен снижает потребительский спрос на продукцию, повышает себестоимость и цену стройматериалов, снижает их конкурентоспособность и ведет к увеличению импорта.
Сезонность спроса на строительные материалы важна при рассмотрении данного рынка. Так как строительство зависит от атмосферных и климатических условий и действие этих факторов не позволяет осуществлять строительство объектов круглогодично, строительным периодом является лето, часть весны и осени. Для условий области этот период составляет 6-7 месяцев. Следовательно, спрос на строительные материалы характеризуется сезонностью. Однако с появлением новых технологий в строительстве, повышением требований к срокам строительства сезонность спроса на строительные материалы немного сглаживается.
Среди особенностей рынка можно также выделить неразвитость инфраструктуры, включая сырьевые биржи, многочисленные фирмы, занимающиеся посредническою деятельностью, маркетинговые, консалтинговые, аудиторские организации, а также денежно-кредитная система и банки, система страхования хозяйственных рисков и многое другое. Рыночная инфраструктура улавливает сигналы, идущие от потребителей, обеспечивает восприятие этих импульсов производителями и адекватную реакцию на них, связывает производителей и потребителей в единый хозяйственный процесс. Можно утверждать, что инфраструктура рынка строительных материалов в области еще не сформировалась, а для обеспечения высокой конкурентоспособности отечественных строительных материалов она крайне необходима.
Нарастающий импорт строительных материалов, обусловленный увеличением объемов строительства, сдерживает использование производственных мощностей предприятий, которые фактически загружены на 10-25%. Мощности строительного комплекса используются далеко не полностью и его возможности сдерживаются, в основном, из-за ограниченности средств у предприятий для модернизации производств и отсутствия льготных долгосрочных кредитов на освоение высоких технологий в производстве строительных материалов, изделий и конструкций.
Диспропорции в территориальном размещении в условиях высоких тарифов вызывают большие финансовые издержки по доставке продукции и сырья. Удельный вес транспортных расходов в цене реализации при поставке на значительные расстояния достигает 55-65%, что вызывает значительную дифференциацию цен по районам области.

Средние цены на отдельные виды строительных материалов
по Акмолинской области в 2004 г.

Акмолинская область
Цемент, тг./тонн	Кирпич керамический, тг./шт.	Кирпич силикатный и шлаковый, тг./шт.	Бетон товарный,тг/ куб.м	Щебень, тг./куб.м	Песок строительный,тг./куб.м	Плитка керамическая,тг./кв.м	Блоки стен подвала, тг./куб.м	Стекло оконное, тг./кв.м
8000-9000	50-60	20- 30	9000-11000	1000-2000	500-1000	1000-1600	7500-9500	600-900

3) Потенциал развития сопутствующих отраслей

Определяя место данной отрасли в экономике области, необходимо выявить ее взаимосвязи, влияющие на ее развитие с другими отраслями промышленности. Так, сырьевой базой рассматриваемой отрасли является горнодобывающая промышленность, однако такие нерудные строительные материалы как щебень, песок, известняк и прочие, не подвергаются обработке и сразу потребляются. Далее готовая продукция может напрямую попасть на потребительский рынок (строительные организации), но зачастую строительные материалы реализуются через торговых посредников.
Производители могут выступать и в качестве покупателей, т.к. для производства многих видов строительных изделий необходимы различные строительные материалы в качестве компонентов, например для производства шифера, железобетонных изделий требуется цемент и т.д. Предприятия промышленности строительных материалов потребляют свыше 20% продукции самой отрасли, из нее 75% составляет внутриотраслевой оборот. В отрасли потребляется около 35% производимого цемента и около 30% продукции других подотраслей, в основном асбеста и нерудных строительных материалов.
Важно сформировать взаимосвязь с поддерживающими отраслями, без которых существование отрасли производства строительных материалов невозможно (технологии и оборудование, транспортировка, электроэнергия, рабочая сила, капитал). Если раньше такие услуги как аудит, консалтинг и страхование не являлись жизненно важными для отрасли, то сейчас обеспечение конкурентоспособности отрасли невозможно без такой инфраструктуры. Изучение цепочки добавленных стоимостей по отдельным подотраслям промышленности строительных материалов, степени ее интегрированности может указать на наличие тех или иных проблем и причины их возникновения.
Промышленность строительных материалов, изделий и конструкций является той сферой производства, которая определяет потенциал строительной отрасли в целом. При этом следует отметить имеющийся потенциал возможности интенсивного развития отрасли.
Так, к сильным сторонам, гарантирующим развитие отрасли, относятся:
наличие научно-технического потенциала в лице специализированных научно-исследовательских институтов и организаций;
наличие емкого рынка потребления продукции и его увеличение в связи с принятием "Программы развития жилищного строительства в Акмолинской области на 2005-2007 годы";
наличие институтов развития, открывающих доступ заинтересованным предприятиям к инвестиционным ресурсам;
осознанная государственная политика по поддержке развития отрасли;
наличие достаточной сырьевой базы, позволяющей формирование региональных структур и подотраслей для выпуска широкой номенклатуры материалов, изделий и конструкций.
Анализ состояния промышленности строительных материалов, изделий и конструкций показывает, что разрыв производственно-экономических связей, резкое сужение внутреннего рынка и снижение потребительского спроса, многократное уменьшение инвестиций в капитальное строительство, повышение цен на энергоресурсы и услуги привели к экономическому спаду, банкротству и ликвидации многих предприятий отрасли. Трудностями переходного времени эффективно воспользовались зарубежные фирмы и компании, занявшие пустующие ниши на рынке области.
Тем не менее, тот факт, что по ряду позиций материальной базы строительного комплекса в последние годы спад производства прекратился, а по некоторым из них наметился рост, свидетельствует о том, что часть предприятий отрасли начинает адаптироваться к условиям рынка.

4) Основные факторы, сдерживающие развитие отрасли

Структура отрасли имеет ярко выраженную сырьевую или около сырьевую направленность, в области недостаточно предприятий, производящих продукцию высокой степени переработки и соответствующую современным требованиям строительного комплекса. Основными статьями экспорта являются нерудные строительные материалы, в то время как осуществляется импорт в значительных количествах листового стекла, стеновых материалов, современных кровельных материалов, изделий из керамики и сантехнических изделий.
Большинство предприятий, производящих строительные материалы, это средние или малые и как следствие у них существуют серьезные проблемы с финансированием проектов по модернизации (либо организации) производства. Проблемы возникают как в части недостаточной обеспеченностью собственными оборотными средствами, так и в обеспечении лизинговых операций.
Небольшие предприятия не могут быть конкурентоспособны, как на внутреннем, так и внешнем рынках, так как предприятия, находящиеся внутри одной производственной цепи, поставляют продукцию по рыночным ценам, тем самым, делая производителей находящихся в сегменте с более высокой добавленной стоимостью менее конкурентоспособными, чем предприятия, занимающиеся добычей сырья или первичной его переработкой.
Недостаточная квалификация менеджеров не позволяет предприятиям отрасли эффективно использовать производственные ресурсы.
Предприятия отрасли нуждаются в информации о современных тенденциях развития отрасли на мировом и национальном уровне, также существует необходимость в маркетинговых исследованиях по разным видам продуктов (отечественный и региональный рынки). Строительные организации нуждаются в информации об отечественных производителях строительных материалов с указанием цен и тарифов на перевозки к основным центрам строительной активности.
На сегодняшний день инновационная работа внутри предприятий практически не ведется. Сложившаяся ситуация без прямого вмешательства государства в среднесрочной перспективе приведет к неконкурентоспособности продукции отечественных предприятий на внутреннем рынке.
Таким образом, к слабым сторонам промышленности строительных материалов, изделий и конструкций, имеющим отраслевые специфические особенности, можно отнести:
низкий технический уровень оснащенности производств;
недостаточность оборотных средств предприятий и накоплений для модернизации и технического перевооружения производств;
высокая себестоимость производства продукции;
слабое развитие нормативно-информационного обеспечения, особенно в части информации о наличии сырья и процедурах по внедрению новых стандартов качества;
наличие территориальных диспропорций в размещении производств;
недостаточность инвестиций для развития новых импортозамещающих и экспортоориентированных производств;
высокую зависимость предприятий от доступности и стоимости транспортных услуг;
острую нехватку специалистов и низкий количественный уровень их подготовки в области.
Все это свидетельствует, что при существующем уровне технической и технологической оснащенности большинства предприятий, организация выпуска соответствующих мировым стандартам отечественных строительных материалов представляется маловозможным.
Одним из эффективных мер выхода из экономического кризиса является развитие и привлечение научно-технических достижений в промышленное производство. Поэтому, весьма актуальными являются разработка мер, направленных на интенсивное развитие промышленности строительных материалов, технологическое обновление производств, повышение качества строительной продукции, ориентированной на экспорт и развитие наукоемких производств.

5) Минерально-сырьевая база Акмолинской области для производства строительных материалов, изделий и конструкций

Одним из основных вопросов развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций, развития местного материального производства является уточнение запасов месторождений основных видов сырья и проведение корректировки кадастра месторождений в регионах. Мониторинг минерально-сырьевой базы области свидетельствует о наличии достаточного количества эксплуатируемых месторождений основных видов сырья для производства строительных материалов, изделий и конструкций, в том числе и для продукции высокой степени переработки, соответствующих современным требованиям строительного комплекса. Однако количество резервных, не вовлеченных в разработку месторождений по сравнению с эксплуатируемыми в настоящее время превалирует, что свидетельствует о недостаточном использовании сырьевой базы и создает предпосылки для ее экстенсивного развития.

Минерально-сырьевая база Акмолинской области для производства
строительных материалов, изделий и конструкций

N№	Сырьевые материалы	Количество месторождений			Запасы (включая балансовые и забалансовые), тыс. куб. м
		Всего, в том числе	Эксплуатируемые	Резервные	Всего, в том числе	Эксплуатируемые	Резервные
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Строительный камень	25	12	13	339344,9	68942,9	270402,0
2	Стр. песок	3	1	2	16078,0	5189,0	10889,0
3	Облицовочный камень	2		2	4047,5		4047,5
4	Глины тугоплавкие	2		2	15402,0		15402,0
5	Перлитовое сырье	1		1	1992		1992
6	Волластонит и полевой шпат	1		1	7		7
7	Песчано- гравийная смесь	14	7	7	97202,7	48393,7	48809,0
8	Кирпичное сырье	36	1	35	31716	2951	28766
	Итого:	84	21	63	505790,1	125476,6	380314,5

Одним из составных для производства строительных материалов являются общераспространенные полезные ископаемые (песок, глина, щебень, строительный камень, известняк, гранит и др.). Приоритетным направлением расширения сырьевой базы стройиндустрии является вовлечение в производство отходов промышленности (к примеру, мраморной крошки).
В пределах Акмолинской области на сегодняшний день недропользователями получено 97 Контрактов на разработку общераспространенных полезных ископаемых (ОПИ). Из них: 24 Контракта выдано в 2001 году, в 2002 году - 21, в 2003 году - 21, в 2004 году - 2. Ведутся работы по добыче песков на 19 месторождениях, строительного камня на 26 месторождениях, в том числе 2 месторождения облицовочного камня, кварциты - 1, песчано-гравийной смеси - 6, природного грунта - 14, огнеупорной глины - 2.
В дальнейшем ожидается увеличение объема добычи строительного песка, строительного камня, естественного щебня, объемов переработки строительного камня на облицовочные плиты, блоки и бордюры.
В зависимости, от конъюнктуры рынка, спрос на общераспространенные полезные ископаемые будет возрастать, основным рынком сбыта является г. Астана, г.г. Кокшетау, Степногорск и Щучинск, и возможно ближайшие области Российской Федерации.
Так, на сегодняшний день по области ТОО "Тасколь"»и ТОО "Кокшетаустройиндустрия" занимаются разработкой и выпуском гранитных плит, бордюр, проступей, брусчатки, изделий из мрамора.
Предприятия стройиндустрии Атбасарского, Енбекшильдерского, Буландынкого и Шортандинского районов специализируются на выпуске изделий деревообработки, а также на разработке строительного камня.
ТОО "Промпластмасса" г. Степногорска с 2001г. производит трубы и профили из поливинилхлорида, которые в основном поставляются в г. Астана. ТОО "Кокшетаустройсервис" в г. Кокшетау занимается выпуском тротуарной брусчатки. Филиал N 100 ДГП "Енбек-Кокшетау"» занимается выпуском кирпича.
В сложившейся ситуации Программа предусматривает следующие меры по реанимированию предприятий стройиндустрии и их стабильного функционирования.
При инвестиции в производство кирпичного завода филиала 100 ДГП "Енбек-Кокшетау", находящегося в г. Кокшетау финансовых средств на обновление оборудования, имеется возможность выпуска до 28 млн. кирпичей в год. На реконструкцию этого завода деньги не выделялись уже более 20 лет, износ технологического оборудования составляет 90%. Получение же вышеуказанной суммы в течении первых 5-6 месяцев позволит произвести реконструкцию завода, тем самым увеличится выпуск и качество кирпича. Будут введены дополнительные рабочие места (80 мест) и возможность скорейшего возвращения кредита.
При инвестициях в завод железобетонных изделий (ТОО "Гефест") в г. Щучинске, предприятие сможет выпускать железобетонные изделия в объеме до 18 тыс. м ³ /год (плиты перекрытия, фундаментные блоки, перемычки, лестничные площадки, лестничные марши и другие железобетонные изделия). Фактическая мощность на сегодняшний день составляет около 12 тыс.м ³ /год. Одно из крупных строительных предприятий области ТОО "Бобетай", при условии изыскания 50 млн. тенге на восстановление и развитие модульного растворобетонного узла и кирпичного завода, в состоянии выпускать«"кремлевского" кирпича до 5 млн. штук в год, большой объем железобетонных изделий и товарного бетона в зависимости от потребностей строительства.
При инвестировании средств на организацию производства Макинский завод строительных материалов в Буландынском районе сможет выпускать керамического, облицовочного и забутовочного кирпича разной конфигурации до 20 млн. шт/год;
Изыскание средств на техническое переоснащение предприятий деревообработки Шортандинского района позволит увеличить объем по выпуску оконных и дверных блоков, половых досок, плинтуса, обналички на 25 процентов.
При вложении определенных средств в развитие предприятий Жаксынского района позволит обеспечить выпуск шлакоблоков до 20 тыс. условных кирпичей в год и 1 млн. тенге в производство ТОО "Айгерим" в с. Богембай Аккольского района обеспечит выпуск извести до 20 тыс.т.
При модернизации предприятий по выпуску кирпича, столярных изделий, извести, гранитных изделий и пеногазобетонных блоков Енбекшильдерского района увеличится выпуск указанных изделий (кирпичей до 3,5 млн.шт., извести до 1000 тонн, гранита до 40 млн. тенге,
пеногазобетона до 2200 м ³ в год).
В Ерейментауском районе при финансировании 89,0 млн. тенге КХ "Хамзе" на строительство минизавода по выпуску кирпичей с. Новодолинка, обеспечит выпуск продукции в количестве 13 млн. шт./год.
Вложение средств ТОО "Толкын Бидай" на сумму 339 тыс. тенге и 16,4 млн. тенге в производство тротуарных плит и шлако-, пескоблоков (размерами 198х188х390) позволит выпускать продукции: тротуарных плит до 660 м ² , шлако-, пескоблоков до 48530 условных кирпичей в год.
Вложение 2092,5 млн. тенге на новое производство сантехнических изделий в г. Степногорске позволит выпускать до 500 тыс. шт. изделий в год.
198,5 млн. тенге инвестиций позволит заводу ОАО "Тыныс" освоить производство полиэтиленовых труб.

4. ЦЕЛИ И ЗАДАЧИ

Учитывая вышеизложенное и в связи с необходимостью развития существующих и простаивающих предприятий стройиндустрии основной целью Программы является бесперебойное и качественное обеспечение объектов капитального строительства отечественными строительными материалами, создание условий для сохранения имеющихся и вновь создающихся производственных мощностей, инновационного развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций Акмолинской области.
Для достижения цели намечается решение следующих задач:
обеспечение перспективными проектами строительства, модернизации или технического перевооружения предприятий производящих строительные материалы, которые, по мере необходимости, будут включаться в Программу государственных инвестиций;

определение основных мер, стимулирующих развитие отрасли;
определение форм и методов государственной поддержки развития отрасли;
создание новых производств по получению современных высококачественных, конкурентоспособных и экспортоориентированных строительных материалов, изделий и конструкций.

5. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ И МЕХАНИЗМ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

Основным направлением Программы является поддержка и организация финансирования, в том числе, путем привлечения собственных средств хозяйствующих субъектов и инвестиций, поиска займов с выгодными условиями и обеспечением страховки; включение соответствующих условий в заключаемые контракты на разработку, обустройство и эксплуатацию природных ресурсов и в договора на привлекаемые инвестиционные займы для реанимирования предприятий стройиндустрии области (капитальному и текущему ремонту помещений, обновлению материально-технической базы, техническому перевооружению).
Администраторы Программы, совместно с хозяйствующими субъектами, местными исполнительными органами на местах будут координировать составление планов по капитальному и текущему ремонту и развитию предприятий стройиндустрии. В первую очередь, эти работы будут производиться на предприятиях, находящихся в наиболее экономически и финансово выгодном состоянии, в том числе наличия рабочей силы, потребности в строительных материалах и транспортной доступности к объектам строительства.
В районах и городах области будут приниматься максимальные меры по восстановлению простаивающих предприятий стройиндустрии, вплоть до обанкротившихся будут изыскиваться инициативные предприниматели для строительства малых и средних предприятий по выпуску стройматериалов.
Для развития базы стройиндустрии необходимо предпринять следующие действия: на первом этапе (2005-2007 годы):
увеличить выпуск кирпича, товарного бетона, железобетонных изделий, столярных изделий, гранита, мелкоштучных шлако-, пено-, газобетонных блоков, извести и др., снизить объем импорта строительных материалов, сократить ежегодный отток валютных средств, за счет внедрения прогрессивных технологий уменьшить материалоемкость, энергоемкость и трудоемкость производств на 25-30% и снизить себестоимость продукции, создать базу для дальнейшего наращивания производственного потенциала отрасли в области;
создать новые производственные мощности по санитарно-техническим изделиям, по полиэтиленовым трубам, а также линии по производству каолинового концентрата и кварцевого песка, по выпуску щебня.
принять меры по уточнению запасов месторождений основных видов сырья и проведению корректировки кадастра месторождений в районах области, проведению мониторинга предприятий строительных материалов, изделий и конструкций и подготовка предложений для рационального размещения производительных сил с учетом местных условий;
привести в соответствие с выработанными стандартами выпускаемые строительные изделия, стимулировать использование современных строительных материалов, что позволит повысить качество строительных работ;
обеспечить рациональное размещение объектов производственных мощностей с учетом расположения месторождений сырья и рынков потребления выпускаемой ими продукции, позволяющих снизить издержки производства, транспортные расходы, увеличить производительность и рентабельность производств;
на втором этапе (2008-2010 годы):
обеспечить внедрение новых технологий и производств расширить ассортимент эффективных и экологически чистых строительных материалов, изделий и конструкций;
достигнуть бесперебойного обеспечения основными видами продукции промышленности строительных материалов, изделий и конструкций объекты строительства области;
освоить экспортоориентированные производства и увеличить выпуск конкурентоспособных на внешнем рынке строительных материалов;
на третьем этапе (2011-2014 годы)
принять меры по подготовке кадров для промышленности строительных материалов, включая курсы повышения квалификации менеджеров высшего и среднего звена, с привлечением иностранных специалистов и консалтинговых компаний.
Для осуществления государственной поддержки развития отрасли необходимо: на первом этапе (2005-2007 годы):
определить перечень крупных стратегических проектов, требующих непосредственного участия государства с принятием адресных мер, предусматривающих привлечение институтов развития;
проводить работу по привлечению акционерных обществ путем проведения специализированной акции по приоритетной поддержке проектов в сфере производства строительных материалов, ориентированных на повышение конкурентоспособности отечественных производителей;
на втором этапе (2008-2010 годы):
обеспечить благоприятную среду для развития деловой активности посредством оптимизации системы нормативных и правовых актов, упрощения административного регулирования на местном уровне, предоставления инвестиционных льгот, консультативной помощи и информационного обеспечения;
обеспечить выполнение разработанных в будущем систем преференций и гарантий, предоставляемых предприятиям, организующим выпуск новых, современных строительных материалов;
предоставление льготного периода адаптации в части снижения налогового бремени согласно законодательства.
Для создания новых производств по получению современных высокотехнологичных, конкурентоспособных и экспортоориентированных строительных материалов, изделий и конструкций приоритетными в инновационной и инвестиционной сферах по отдельным видам продукции промышленности строительных материалов, являются:
На первом этапе (2005-2007 годы)
осуществление на действующих предприятиях модернизации и технического переоснащения производства строительных изделий и конструкций с внедрением энергосберегающих технологий.
модернизация существующих производств и строительство новых заводов: по производству керамических кирпичей в г.г. Кокшетау и Щучинск, Буландынском, Енбекшильдерском, Жаксынском и Шортандинском районах; по выпуску ж/б изделий и товарного бетона в г.г. Кокшетау и Щучинск; изделий из пеногазобетона в Енбекшильдерском районе и шлако-, пескобетонов в г. Щучинске, Ерейментауском и Жаксынском районах, по выпуску извести в Аккольском, Енбекшильдерском районах; по изготовлению тротуарных плит, гранитных бордюр, ступеней и подоконных плит, использование отходов мраморного производства в Енбекшильдерском и Ерейментауском районах;
развитие производства столярных изделий, древесно-стружечных плит в Енбекшильдерском, Шортандинском, Щучинском районах, керамической плитки в г. Кокшетау, санитарно-технических изделий в г. Степногорске;
внедрение высокопроизводительного оборудования для выпуска полиэтиленовых долговечных труб в г. Кокшетау, линии по производству каолинового концентрата и кварцевого песка.
На втором этапе (2008-2010 годы)
расширить производство экологических чистых пенопластов, пластиковых труб и фасонных изделий, изоляционных материалов.
реформировать предприятия домостроения, внедрить технологические линии по выпуску строительных конструкций и систем с высокими теплоизоляционными характеристиками.
На третьем этапе (2011-2014 годы) осуществить ввод в эксплуатацию высокотехнологичных, наукоемких производств, ориентированных на выпуск экспортной продукции таких как: каолин, сантехнические изделия для домоустройства, долговечные полиэтиленовые трубы.

6. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ И ИСТОЧНИКИ ФИНАНСИРОВАНИЯ

Финансирование Программы предполагается осуществлять за счет кредитов банков, собственных средств предприятий, прямых иностранных инвестиций и других источников.
Финансирование инвестиционных проектов за счет собственных средств предприятий, прямых инвестиций и других источников, составляют индикативно - 3722,9 млн. тенге.

7. ОЖИДАЕМЫЕ РЕЗУЛЬТАТЫ ОТ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

Реализация Программы развития промышленности строительных материалов, изделий и конструкций позволит существенно влиять на экономическую и социально-политическую обстановку в Акмолинской области.
Создание гибкой системы долгосрочного финансирования позволит постепенно, в ближайшие годы, обеспечить потребность области в строительных материалах, привести в надлежащее техническое состояние имеющиеся производственные мощности стройиндустрии и стабильное их функционирование.
Формирование инвестиционной программы по развитию стройиндустрии и меры по импортозамещению позволят увеличить долю производства строительных материалов, изделий и конструкций, поднять на определенный уровень качество и разнообразие строительной продукции, развить ответственность у производителей к выпуску стройматериалов соответствующих международным стандартам.
В реализации Программы немаловажное значение имеет приобретение современных технологических линий, специальной техники и оборудования.
При всевозрастающей потребности в инертных материалах и в связи с ростом реконструкции и капитального строительства в г.Астана и области есть возможность проведения работ по увеличению добычи строительного камня и его переработке во фракционный щебень и т.д.
С увеличением потребности в улучшении архитектурного облика зданий все больший спрос будет приобретать добыча и переработка мрамора, гранита и других материалов.
При поддержке отечественных товаропроизводителей предприятий стройиндустрии области путем использования мер защиты внутреннего рынка при завозе импортных товаров, путем пересмотра ставок таможенных пошлин на ввоз соответствующих товаров, уменьшение на определенный срок ставок налогообложения позволит уменьшить себестоимость строительных материалов, что отразится на удешевлении сметной стоимости различных объектов.
Реализация Программы предусматривает довести на более высокий уровень объем гражданского и промышленного строительства с достаточно приемлемой себестоимостью.
Реализация Программы позволит
на первом этапе (2005-2007 годы) :
довести к 2007 году объем по выпуску:
кирпича керамического до 5,79 тыс. м ³ ;
кирпича силикатного и шлакового до 263,66 тыс.тонн
товарного бетона до 220,03 тыс.тонн;
железобетонных изделий до 135,04 тыс.тонн,
а также увеличить выпуск столярных изделий, гранита, мелкоштучных шлако-, пено-, газобетонных блоков, извести и других изделий.
Будут созданы новые производственные мощности:
по санитарно-техническим изделиям - 500 тыс. шт. в год;
по полиэтиленовым трубам - 135 000 пог. м. в год,
а также линии по производству каолинового концентрата и кварцевого песка, по выпуску щебня, что положительно отразится и на темпах, качестве и стоимости строительства жилья и объектов социальной инфраструктуры в населенных пунктах области.
на втором этапе намечено (2008-2010 годы) :
достигнуть к 2010 году обеспечения основными видами продукции промышленности строительных материалов, изделий и конструкций до 70-80% от объема потребности строительства;
освоить экспортоориентированные производства и увеличить выпуск конкурентоспособных на внешнем рынке строительных материалов на 50%;
расширить ассортимент эффективных и экологически чистых строительных материалов, изделий и конструкций;
на третьем этапе намечено (2011-2014 годы):
осуществить ввод в эксплуатацию высокотехнологичных, наукоемких производств, ориентированных на выпуск экспортной продукции таких как:
каолин, сантехнические изделия, долговечные полиэтиленовые трубы.
К концу 2014 года создать до 1000 дополнительных рабочих мест и повысить занятость населения; увеличить реальное поступление налогов в бюджет.

8. План мероприятий на 2005-2007 годы по реализации Программы
развития промышленности строительных материалов, изделий и
конструкций в Акмолинской области на 2005-2014 годы

N	Наименование мероприятий	Форма завершения	Ответственный за исполнение	Срок исполнения	Предполагаемые расходы (млн.тг)	Источники финансирования
1	2	3	4	5	6	7
1	Проводить постоянный мониторинг реализации проектов в области производства строительных материалов, изделий и конструкций	информация в акимат области	департамент экономики и бюджетного планироваия, департамент предпринима- тельства и промышленности	Ежеквар- тально ежегодно	Расходы не предполагаются
2	Провести модернизацию оборудования и капитально отремонтировать кирпичный завод филиала N 100 ДГП "Енбек-Кокшетау", довести выпуск кирпича до 28 млн. шт/год (70 тыс.м 3 )	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышленности, руководитель предприятия по согласованию	2007г.	36,8	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
3	Провести модернизацию оборудования и капитальный ремонт производственных площадей Щучинского кирпичного завода, довести выпуск кирпича в объеме 10 млн. штук (25 тыс. м 3 )	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышленности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	10,5	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
4	Провести модернизацию оборудования и капитальный ремонт производственных площадей ТОО "Гефест"» Щучинского района, довести выпуск железобетонных изделий в объеме 22 тыс. м 3 (44 тыс. тонн)	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышленности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	27,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
5	Ввести в действие модульный растворный узел и кирпичный завод ТОО "Бобетай" в г. Кокшетау. Довести выпуск ЖБИ-(24 тыс.тн) 12 тыс. м 3 , бетона -(22 тыс. тн.)11 тыс.м 3 , кирпича - 5 млн.шт	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышленности, руководитель предприятия по согласованию	2006г.	50,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
6	Организация производства керамического, облицованного и забутовочного кирпича различной конфигурации в ТОО "Макинский завод строительных материалов". Довести выпуск различного кирпича в объеме 20 млн. штук условного кирпича (50 тыс. м 3 )	информация в акимат области	департамент предпринимательства и промышленности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	70,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
7	Произвести техническое перевооружение производства по выпуску оконных и дверных блоков, половых досок, плинтуса обналички в ТОО "Астана- Кристалл"» Шортандинского района и увеличить выпуск продукции на 40%	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	13,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
8	Запустить линию по производству утеплителя в ТОО "Завод бытовой химии"»г. Кокшетау и поднять объемы производства до 3 тыс. м 3	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышленности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	1,5	Собственные средства
9	Увеличить объем производства в ТОО "Завод керамических камней"»Енбек- шильдерского района на 30%	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	10,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
10	Модернизировать производство столярных изделий в ТОО "Булан"» Енбекшильдерского района и увеличить объем выпуска на 25%	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	2,5	Собственные средства
11	Увеличить объем производства гранитных бордюров, ступеней, подступней и плит подоконников в ТОО "Кокшетау- стройиндустрия"»на 30%.	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	5,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
12	Модернизировать линию по производству шлакоблоков в ТОО "Адал-М"» Щучинского района и увеличить объемы выпуска до 40 млн. тенге (751 тыс. шт.)	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	10,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
13	Увеличить объем производства столярных и строительных металлоизделий в ТОО "Бурабай ремдизель" до 18 млн.тг.	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	8,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
14	Провести модернизацию производства по выпуску кирпича в ТОО "ТНК"» Жаксынского района и увеличить объем выпуска до 15 млн. шт. (37,5 тыс.м 3 )	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2005г.	3,0	Собственные средства
15	Увеличить объем производства столярных изделий в ТОО "Уютный дом"» Щучинского района до 7 млн. тг. (3,0 тыс.м 2 )	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2006г.	3,8	Собственные средства
16	Обеспечить выпуск шлакоблоков до 20 тыс. усл. кирпичей и увеличения выпуска извести ТОО "Айгерим"» Аккольского района	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2007	4,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
17	Обеспечить увеличения выпуска извести ТОО "Тан"»Енбек- шильдерского района	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2007	1,5	То же
18	Новое производство красного облицовочного кирпича ТОО "Завод строительных материалов Асар", мощностью 50 млн. шт./год (125,0 тыс. м 3 )	информация в МИТ	департамент предприни мательства и промышлен ности, руководитель предприятия по согласованию	2005-2007	386,4	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
19	Завод по выпуску кирпича КХ "Хамзе" в Ерейментауском районе. Выпуск кирпича до 13 млн.шт. (или 32,5 тыс. м 3 )	информация в МИТ	департамент экономики и бюджетного планирования, руководитель предприятия по согласованию	2005-2007	89,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
20	Завершение оснащения завода сантехнических изделий, мощностью 500 тыс. шт/год	информация в МИТ	департамент экономики и бюджетного планирования, руководитель предприятия по согласованию	2005-2007	2092,5	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
21	Производство полиэтиленовых труб (ОАО "Тыныс") 135 тыс.пог. м./год	информация в МИТ	департамент экономики и бюджетного планирования, руководитель предприятия по согласованию	2005-2007	198,5	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
22	Организация производства по добыче и выпуску каолинового концентрата и кварцевого песка (ТОО "Кокшетау - Каолин")	информация в МИТ	департамент экономики и бюджетного планирования, руководитель предприятия по согласованию	2005-2007	690,0	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
23	Запуск линии по выпуску щебня (ТОО "Мусса - Импекс")	информация в акимат области	департамент экономики и бюджетного планирования, руководитель предприятия по согласованию	2005-2007	9,9	кредиты, средства инвесторов, институтов развития
24	Обеспечить постоянный контроль и анализ работ предприятий стройиндустрии области	информация в акимат области	департамент предприни мательства и промышленности	2005-2007	____	___
Итого: в том числе за счет: 3722,9 средств республиканского бюджета 0 кредитов банков, средств институтов развития, инвестиций 3712,1 собственных средств предприятий 10,8

Ақмола облысында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға арналған Бағдарламасын бекіту туралы

Ақмола облыстық мәслихатының 2005 жылғы 8 сәуірдегі N 3С-11-5 шешімі. Ақмола облысының Әділет департаментінде 2005 жылғы 20 мамырда N 3137 тіркелді. Күші жойылды - Ақмола облыстық мәслихатының 2010 жылғы 10 желтоқсандағы № 4С-29-7 шешімімен

Ескерту. Күші жойылды - Ақмола облыстық мәслихатының 10.12.2010 № 4С-29-7 шешімімен.

Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңының 6 бабының 1 тармағының 1 тармақшасына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылдың 13 желтоқсанында N 1305 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс - шаралар жоспарының 12 тармағына сәйкес және облыс әкімдігінің 2005 жылғы 7 сәуірдегі N А-4/115 қаулысына байланысты облыстық мәслихат ШЕШІМ ЕТТІ :
1. Ақмола облысында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға арналған Бағдарламасы бекітілсін (Қоса берілді).
2. Осы шешімнің жүзеге асырылуын бақылау облыстық мәслихаттың экономика және бюджет сұрақтары жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.
3. Осы шешім Ақмола облысының Әділет департаментінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін күшіне енеді.

Облыстық мәслихат Облыстық мәслихаттың
сессиясының төрағасы хатшысы

Облыстық мәслихат
сессиясының 2005 жылғы
8 сәуірдегі N 3С-11-5
шешімімен бекітілген

Ақмола облысында құрылыс материалдары, бұйымдары мен
құрастырмалары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға
арналған БАҒДАРЛАМАСЫ

1. БАҒДАРЛАМА ТӨЛҚҰЖАТЫ

Аты:	Ақмола облысында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға арналған бағдарламасы
Дамыту үшін негіз:	Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 13 желтоқсандағы N№1305 қаулысымен бекітілген "Қазақстан Республикасында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға арналған бағдарламаны"»іске асыру жөніндегі іс - шаралар жоспарының 12-тармағы; сондай-ақ облыстық мәслихаттың сессиясының 2004 жылғы 10 желтоқсандағы N№3 С-9-11 шешімімен бекітілген "2005-2007 жылдарға арналған Ақмола облысында тұрғын үй құрылысын дамыту жөніндегі Бағдарламаның"»5.9 тармағы.
Әзірлеушілер:	Ақмола облысының сәулет, қала құрылысы және құрылыс департаменті; Ақмола облысының кәсіпкерлік және өнеркәсіп департаменті
Мақсаты:	Ақмола облысының құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырылымдары өнеркәсібін жаңартпа дамытумен қамтамасыз ету
Міндеттері:	Салаларды дамытуды ынталандыратын негізгі шараларды анықтау; облысты дамытуда мемлекеттік қолдаудың әдістері мен қалыптарын анықтау; қазіргі таңдағы жоғары сапалы бәсекелестік және шетке шығаруға бағытталған құрылыс материалдарды, бұйымдарды және құрастырылымдарды алу бойынша жаңа өндірістер құру; құрылыс индустрия кәсіпкерлігін жаңарту және техникалық қайта жабдықтандыру.
Ж‰зеге асыру мерзімі:	Ақмола облысында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамыту жөніндегі Бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) 2005-2014 жылдар бойы алғашқы кезектегі міндеттерді кезекпен шешуге бағытталған, 1 кезең - 2005 - 2007 жылдар, 2 кезең - 2008 - 2010 жылдар, 3 кезең - 2011 - 2014 жылдар.

Қаржыландыру көздері:

Бағдарламаны қаржыландыру шетелдік және отандық инвесторлар, мемлекеттік дамыту институттары, банктер кредиттері, кәсіпкердің жекеменшік қаржысы есебінен және басқа көздерден жүзеге асырылады. Инвестициялық жобаларды қаржыландыру кәсіпорындардың жекеменшік қаржы есебінен, тура инвестициялардан және басқа көздерден - 3722,9 млн. теңгені құрайды.

Бағдарламаны жүзеге асырудан күтілетін соңғы нәтиже:

Бағдарламаны жүзеге асыру кезінде тұрғын үй құрылысын жоспарлы дамытумен қамтамасыз ететін бәсекелестік құрылыс материалдармен қамтамасыз етуді жақсартуға мүмкіндік береді. Бірінші кезеңде (2005 2007 жылдары) Бағдарламаны жүзеге асыру: 2007 жылға шығару көлемі бойынша: қыш кірпішті - 5,79 мың м3 дейін; силикаттық және қож кірпішті - 263,66 мың тоннаға дейін; тауарлық бетонды - 220 мың тоннаға дейін; темірбетон бұйымдарын - 135,04 мың тоннаға дейін; сондай-ақ ағаш бұйымдарын, гранит, ұсақ бөлшекті қоз-, көбік- , газбетондық блоктарды, әкті және басқа бұйымдарды шығаруын арттыру. Жаңа өндірістік қуат құрылатын болады: санитарлық-техникалық бұйымдар бойынша жылына - 500 мың дана; полиэтилендік құбырлар бойынша жылына - 135 000 шаршы м., сондай-ақ каолиндік шоғырлану және ұсақ түйіршікті құм, қиыршықтас өндірісі; облыстық елді мекендерінде әлеуметтік инфрақұрылым объектілері және тұрғын үй құрылысының құны және сапасына, қарқына оң әсер етеді. Екінші кезеңде (2008 - 2010 жылдар): Құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдары өнеркәсібінің негізгі түрлерінің өнімдерімен қамтамасыз ету құрылыс тұтынушылық көлемінің 2010 жылға дейін 70 - 80% жеткізу; шетке шығаруға бағытталған өнеркәсіпті игеру және бәсекелестік сыртқы нарықта құрылыс материалдарын шығаруды 50% көбейту; тиімді және экологиялық таза құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдары түрлерін кеңейту көзделеді. Үшінші кезеңде (2011 - 2014 жылдар): шетке шығаруға бағытталған экспорттық өнімдерді: каолин, тау жынысы, сантехникалық бұйымдар, ұзақ жойылмайтын полиэтиленді құбырлар, жоғары технологиялық өндірісті пайдалануға енгізуді жүзеге асыру жоспарланады. 2014 жыл аяғында 1000 қосымша жұмыс орынын құру және тұрғындарды жұмыспен қамтуды жоғарылату; бюджетке нақты салықтың түсуін жоғарылату.

2. КІРІСПЕ

Осы Бағдарлама Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 13 желтоқсандағы N№1305 қаулысымен бекітілген "Қазақстан Республикасында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырылымдары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға арналған бағдарламасын"»іске асыру жөніндегі іс - шаралар жоспарының 12-тармағына, сондай-ақ облыстық мәслихаттың сессиясының 2004 жылғы 10 желтоқсандағы N№3 С-9-11 шешімімен бекітілген "2005-2007 жылдарға арналған Ақмола облысында тұрғын үй құрылысын дамыту жөніндегі Бағдарламаның"»5.9 тармағына сәйкес әзірленді.
Тұрғын үй құрылысы азаматтық, өнеркәсіптік және арнайы құрылысты дамытумен қатар 2030 жылға дейін Қазақстанның стратегиясын дамудың басымдылық бағыттарының бірі және жалпы ұлттық мағынадағы маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.
Облыстық мәслихаттың 2004 жылғы 29 маусымдағы N№3 С-3-6 шешімімен бекітілген 2005 - 2007 жылдарға арналған Ақмола облысында тұрғын үй құрылысын дамыту Бағдарламасының негізгі мақсаты кең тараған тұрғындардың тұрғын үйге қол жеткізуін қамтамасыз ететін тұрғын үй құрылысын дамыту мәселелерінің кешенді шешімі болып табылады. Сондай-ақ, бұдан әрі тиімді, экологиялық таза құрылыс материалдар өндірісін дамыту және жаңа технологияны енгізу, жеке тұрғын үй құрылысын дамыту және жеке инвестиция есебінен, тұрғын үй құрылысы құнының төмендеуіне бағытталған шешім қабылдау қарастырылады.
2005 - 2007 жылдарға арналған Ақмола облысында тұрғын үй құрылысын дамыту Бағдарламасын жүзеге асыру нәтижесінде тұрғын үйлерді пайдалануға енгізу қарқыны жыл сайын өсуіне байланысты үш жылда барлық қаржыландыру көздерінен тұрғын үйлердің жалпы ауданы 341,1 мың м2, соның ішінде 2005 жылы - 84,9 мың м2, 2006 жылы - 113,1 мың м2, 2007 жылы - 143,10 мың м2, солардың ішінде: республикалық бюджет қаржысына (коммуналдық тұрғын үй) 28,432 мың м2; бюджеттік кредит есебінен 60,557 мың м2; жеке инвесторлар есебінен 82,639 мың м2; жеке тұрғын үй салушылардың қаржы есебінен 169,487 мың м2 салынатын болады.
2005 - 2007 жылдарға арналған Ақмола облысында тұрғын үй құрылысын дамыту Бағдарламасын жүзеге асыру үшін мемлекеттік бюджеттен 3843,0 млн. теңге, соның ішінде: 2004 жылы - 649,75 млн. теңге, 2005 жылы - 1149,75 млн.теңге, 2006 жылы - 1149,75 млрд. теңге, 2007 жылы - 893,75млн. теңге бөлінеді.
Бағдарламаны жүзеге асыру үшін 3 жыл ішінде:
ипотекалық тұрғын үй құрылысына 2 268 млн. теңге сомасында жергілікті атқарушы органдарға бюджеттік кредит
коммуналдық тұрғын үй құрылысына республикалық бюджеттен 1 181,2 млн. теңге сомасында инвестициялық трансферттер;
тұрғын үй нысандарына іргелес аумақтағы инженерлік жүйелерді және көріктендіруді дамытуға облыстық бюджеттен 610,242 млн. теңге қарастырылды.
Қазақстан Республикасы Президентінің N№827 "2030 жылға дейін Қазақстанның стратегиясын бұдан әрі дамытуды іске асыру жөніндегі шаралары туралы" Жарлығын жүзеге асыру шеңберінде, экономиканы өзгертудің негізгі тетіктерімен қоса құрылыс индустриялардың кәсіпорындарын дамыту мәселелері бойынша белгіленген міндеттердің кезеңмен орындалуы осы 2005-2014 жылдарға Ақмола облысында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамыту жөніндегі Бағдарламамен қарастырылады.
Аталмыш Бағдарламаны әзірлеу қажеттілігі Қазақстанның стратегиялық дамуының негізгі бағыттарының бірі, республиканың ғылыми-техникалық мүмкіндігін тиімді қолдану және ұлттық валдық шикізатты құрайтын өнімді жоғары технологиялық шетке шығаруға бағытталған өнімге кезең-кезеңмен ауыстыру негізінде экономикалық өсу болып табылатыны шартты.
Құрылыс материалдардың отандық өнеркәсібі құрылыс өндірісі мұқтаждығын толық қанағаттандыра алмайды. Қажетті құрылыс материалдарының көпшілік бөлігі ТМД елдерінен, алыс шет елдерден және республиканың басқа облыстарынан әкелінеді: бұлар - цемент, әйнек, орман материалдары, электротехникалық бұйымдар, санфаянс, ішкі әрлеу материалдары, жыл сайын импорт өнімдері 15 - 20%-ға өсуде.
Өнеркәсіптік және азаматтық ғимараттар мен имараттар құрылыстарының сапасына бүгінгі таңдағы талаптар әлемдік стандарттарға сәйкес жаңа және тиімді құрылыс материалдарын қолдану қажеттігін белгілейді.
Саланың материалды-техникалық базасының деңгейі бүгінгі таңдағы талаптарға сәйкес емес. Көпшілік кәсіпорындардың негізгі қорларының тозушылығы 60-70%-ды құрайды. Өндіріс экологиялық талаптарды сақтамай, жоғарғы деңгейлі энергия тұтынушылықпен көнерген технологиялармен жүргізіледі. Өнімдердің жеке түрлері бәсекеге қабілетті емес болып табылады.
Барлық осы факторлар отандық құрылыс материалдары өнеркәсібінің дамыту, олардың қалай ішкі нарықта және сыртқы нарықта бәсекеге қабілеттігін арттыру үшін жағдайлар жасауға бағытталып көрсетілген ұзақ мерзімділік Бағдарламаны әзірлеудің алғы шартына айналды.

3. ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫ, БҰЙЫМДАРЫ МЕН ҚҰРАСТЫРЫЛЫМДАРЫ
ӨНЕРКӘСІБІНІҢ БҮГІНГІ ТАҢДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

1) Жалпы мәліметтер

Құрылыс материалдары өнеркәсібі облыстың экономикасының ірі құрамдас бөлігі болып табылады. Құрылыс үшін негізгі материалдық базасы бола отырып, ол экономиканың басқа салаларының өсу және тұтас қоғамның әлеуметтік жағдайының өсу қарқынына айтарлықтай әсер етеді. Құрылыс материалдары нарығын қалыптастырудың негізгі шарттары құрылыстың жоғарғы қарқыны және құрылыс материалдарын өндіру үшін қорлардың барлығы болып табылады. Қазақстан Республикасында табиғи жағдайлары, пайдалы қазбаларының қорлары мен алуан түрлісі, жер асты қорлары бойынша облыс бай аумақтардың бірі болып табылады. Облыс қажетті шикізат қорларына ие: топырақ, құрылыс тастары, құмдар, қаптағыш тастары, құрылыс балшығы, кварцит, әктас, құмтас-малтас қоспасы, табиғи қиыршықтас, балшықты-қиыршықтас топырағын өндіру бойынша көптеген кен орындары бар.
Облыста құрылыс материалдарын шығаратын 100 шақты шаруашылық субъектілері бар, олардың кейбіреулерінде кірпіш, темірбетон және ағаш бұйымдары өндірісін дамыту үшін мүмкіншіліктер бар. Облыс құрылыс индустриясында жұмыспен айналысатын кісілердің жалпы санының 4% ғана айналысуда. Өркениетті елдердің көпшілігінде құрылыс индустриясының үлесі жалпы жұмыстылықта 5%-дан 7%-ға дейін тербермеледі. Өткен жылы орташа және негізі шағын құрылыс индустрия кәсіпорындары қатарымен: табиғи құмдарды өндіру - 398,2 мың куб.м.көлемінде, гранулдар, тас қиыршығы мен тас қоқымын, малтас, қиыршықтас немесе ұсақталған тастарды өндіру - 1792,7 мың м3; құрамалы темірбетон - 17,6 мың куб. м; тауарлық бетон - 9,0 мың тонна; ағаш бұйымдары - 34,0 мың шаршы метр; қыш тақташалар мен тақталар - 14,16 мың шаршы метр; оқшауламаған қыш құрылыс кірпіші - 4,7 мың куб. м.; әк - 726,0 тонна; бетоннан жасалған құрылыс құрастырмалары - 107,54 мың тонна, тауарлық бетон - 175,21 мың тонна; силикаттық және қож кірпіштер - 222,0 тонна көлемінде жұмыс атқарылды.
Соңғы үш жылда облыстық үш кәсіпорны ғана құрылыс кірпішін шығарды: Ақкөл ауданы Радовский кірпіш зауыты шамасы 200 мың дана, 2002 жылы Целиноград ауданындағы "Құндыз" ЖШС-і - 400 дана кірпіш шығара бастады. Облысымызда ең ірі №100 "Еңбек-Көкшетау" ЕМК кірпіш зауытының филиалы 2000 - 2001 жылдармен салыстырғанда 2001 жылы 8,6 млн. дана, 2003 жылы 3 млн. данаға дейін екі есе кемітті.
Щучинск қаласында орналасқан тағы бір кәсіпорын "Гефест" ЖШС-і ғана құрамалы темірбетонды шығарады. Ағаш бұйымдары (тақтайлар, білеулер, погонаждық бұйымдары, терезелер, есіктер) өнеркәсібімен көбіне бұрынғы орман өндіріс шаруашылығы, жиһаз кәсіпорыны, ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының шағын және қосалқы цехтары айналысады.
Облыс құрылыс саласын көтерудің приоритетінің (алдының) бірі болып құрылыс кешенінің негізі болатын құрылыс материалдарын өндіру өнеркәсібін дамыту нақтылы.
Саланың дамуына тұрғындардың тұтынуына тұрғын үй құрылысы үшін құрылыс материалдардың және тұрмыста қажет басқа үй шаруашылық құрылыстардың кезеңді қалпына келтіру, жөндеу, қайта құру үшін қажетті мұқтаждылығын, сондай-ақ кәсіпорындар, офистер, өндірістік кешендер үшін және мемлекеттік және қоғамдық қорларының, әкімшілік, мәдени-тұрмыстық ғимараттардың, өндірістік және гидротехникалық имараттарды жөндеу үшін құрылыс материалдардың халық шаруашылығы кешенін тұтынушылығын дамытуға аз емес маңызды ықпал етуді көрсетеді.
Облыста осы уақытта цемент, металлпрокат, әрлеу материалдары, санитарлық-техникалық бұйымдары, табақ әйнегі, лак сырлау бұйымдары, жылу оқшаулау бұйымдары және басқа өндірістері бойынша әрекеттегі құрылыстық индустрия кәсіпорындары жоқ.
Бүгінгі күні құрылыс материалдары өндірісі облыстың құрылыс кешенінің тұтынушылығының тек бөлігін ғана қанағаттандыра алады және құрылыстық материалдардың барлық түрлері бойынша қат жібермейді, осы салдардан рынокта импорт өнімдер маңызды үлестен орын алады. Тек қиыршықтас және құрылыстық құм, балшық және тас алу өндірісі облысты толығымен тұтынушылықпен қамтамасыз етеді.
Тіпті, облыста соңғы жылдары керамикалық плитка, пластмассалық құбырлар және басқа өнімдер шығару бойынша жоспарланып отырған өндірістерге қарамастан, құрылыс материалдары саласында барлық өнімдер сыртқы нарықта бәсекеге қабілеті жоқ.
Алдыңғы қатарлы шетел технологиясы талабынан кәсіпорын салаларының көбінің техникалық деңгейі біршама артта қалып отыр. Кәсіпорындардың көнерген жабдықтармен және жетілдірілмеген технологиялық желілермен жабдықталуы тіпті ішкі рынокта бәсекеге қабілетті өнімдер шығаруға мүмкіндік бермейді. Қаржының, материалдық қорлардың жетіспеушілігі, муниципалдық тұрғын үй көлемінің мөрт төмендеуі, барлық күрделі құрылыс кешенінің белгілі төмендеуіне және консервациясына, сондай-ақ құрылыс индустрия кәсіпорындарының жабылуына әкелді.
Ұзақ мерзім ішінде құрылыс саласының қалыптастыруының және облысқа отандық өнімдерді сапасы мен түрлерінің көбісімен асып түсетін шетелден келіп түскен құрылыс материалдарының астарлы көлемі, отандық құрылыс материалдары мен бұйымдары өндірісі көлемінің төмендеуіне әкелді.

2) Құрылыс материалдарының ішкі нарығын талдау

Құрылыс материалдар нарығының өзіндік ерекшеліктерінің бірі тұтынушының "бірлігі", рынок саласының көпшілігі үшін - бұл құрылыс ұйымдары болып табылады. Құрылыста 75-80%-дан жоғары құрылыс материалдары өнімдері, 95%-дан астам қабырға материалдары, 90% құрылыс бетоннан жасалған бұйымдары, 85% асбестоцемент бұйымдары, 95% құрамалы темірбетон пайдаланылады. Осыған қарай құрылыс материалдарының негізгі түрлерінің нарығын дамытуға құрылыс көлемі және құрылыс индустриясының дамуы әсер етеді, ал құрылыс көлемінің өзгеру динамикасын ескерсе оның қалыптасуы тек.
Соңғы жылдары облыста құрылыс саласының қарқынды өсуі байқалып отыр, осыған орай барлық құрылыс секторлары: өнеркәсіптік, тұрғын үй, жол құрылысы белсенді дамуда.
Күрделі құрылыстан басқа құрылыс материалдар нарығы өнімдері халық шаруашылығының барлық саласында: тау қазу өнеркәсібі, ауыл шаруашылығы, электроэнергияны, газ бен суды, көлік пен байланысты өндіру және бөлу тұтынушылықты қанағаттандыру үшін арналған. Үй шаруашылығы жеке тұрғын үй құрылысы, сонымен қатар құрылыс материалдарын маңызды тұтынушылардың бірі болып табылады.
Құрылыс материалдарының өнеркәсібінің тенденциялары, алдымен республика экономикасында инвестициялық белсенділік шарасымен, салаларды қайта құрастыру қарқынымен және күрделі қаржы салымдар құрылымының өзгеруімен анықталады. Ипотекалық кредит беруді дамыту, сондай-ақ тұрғын үй құрылысын дамытудың Мемлекеттік бағдарламасын қабылдау, құрылыс материалдары саласына қаржының кіруіне әкеледі.
Осы саланың келесі өзгешелігі, бірыңғай нарықтық және нарықтық кеңістігінің жеткіліксіз дамушылығы, аймақтарда құрылыс материалдарының локалды нарықтарының қызмет етуі, сонымен қатар өндіріліп жатқан шикізат көздерінің қажетіне байланысты кәсіпорындардың біркелкі емес және теңгеруліксіз аймақтық үлестіруі. 2003 жылдағы нысандардың құрылысына айтарлықтай күрделі қаржы салымдарына қарағанда, жеткілікті дамымаған немесе цемент, асбестоцементтік және минералдымақталық бұйымдары, руда емес материалдары және басқалары сияқты құрылыс материалдарының кейбір түрлерінің өндірісі жоқ болғанымен, құрылыс материалдарының өте көп көлемінің импорты Ақмола облысына келеді.
Құрылыс материалдары өнеркәсібі энергия сыйымдылы, материал сыйымдылы, сондай-ақ жүк сыйымдылы мен көлік сыйымдылы салаларының бірі болып табылады деп белгілеу қажет.
Кәсіпорындар-монополистердің тарифтік және құндылық қысымы (газға, жылуға, бензинге, электроэнергияға және тасымалдау тарифінің өсу құнының артуына) саланың экономикалық жағдайын болжалауда қосымша қиыншылықтарды құрады. Осы жағдайда құнның жоғарылауы өнімге тұтынушылық сұранысты төмендетеді, құрылыс материалдарының бағасын және өзіндік құнын жоғарылатады, олардың бәсекелестікке қабілетін төмендетеді және импорттың арттыруына әкеледі.
Осы нарықты қарастыруда құрылыс материалдарына маусымдық сұранысы болуы маңызды. Өйткені құрылыс атмосфералық және климаттық шарттарынан және бұл себепкер шарттардың әрекеті нысандардың құрылысын жыл бойы жүзеге асыруға мүмкіндік бермейді, құрылыс кезеңі жаз, көктем және күз мезгілдерінің бір бөлігі болып табылады. Облыс шарттары үшін бұл кезең 6 - 7 айды құрайды. Демек, құрылыс материалдарына сұраныс маусымдықпен сипатталады. Бірақ құрылыста жаңа технологиялардың шығуымен, құрылыс мерзімі талабының жоғарылауымен құрылыс материалдарына маусымдық сұранысы біршама сұқталануда.
Нарық ерекшеліктерінің арасында, сондай-ақ шикі зат биржаларын, делдалдық қызметпен айналысатын көптеген фирмаларын, маркетинг, консалтингтік, аудиторлық ұйымдарын, сондай-ақ ақша - кредит жүйесі мен банктерді, шаруашылық тәуекелді сақтандыру жүйесі және көптеген басқаларын қосқанда инфрақұрылымның дамымағанын көрсету қажет. Нарықты инфрақұрылым тұтынушылардан келетін дабылдарды аулайды, оларға сол импульстардың өндірісшілерімен қабылдауын және оларға дәл реакцияларын қамтамасыз етеді, өндірісшілер мен тұтынушыларды бірыңғай шаруашылық процеске байланыстырады. Облыста құрылыс материалдары нарығының инфрақұрылымы әлі қалыптасқан жоқ деп белгілеу қажет, ал отандық құрылыс материалдарының жоғары бәсекелестікке қабілетін қамтамасыз ету үшін ол шекті қажет.
Құрылыс көлемдерінің сертті асуымен шарттасқан құрылыс материалдарының көбейіп келе жатқан импорты, іс бастылығы 10-25% құраған кәсіпорындардың өндірістік қуаттылығының қолданылуын ұстап тұр. Құрылыс кешенінің қуаттылығы толықсыз қолданылады және оның мүмкіндіктері, бастысы, өндірісті жаңарту үшін кәсіпорындар қаржыларының шектеулісі және құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырмалары өндірісінде жоғары технологияларды игеруге жеңілдік ұзақ мерзімді кредиттердің жоқтығынан ұсталынады.
Жоғары тарифтердің шарттарында аумақтық орналастырудың сәйкессіздігі өнім мен шикізат жеткізу бойынша үлкен қаржы шығасысын шақырады. Облыс аудандары бойынша құнды айрықша айырымдауға әкелетін, көлік шығындарының жеке салмағы ара қашықтықтарға жеткізген сәтте 55-65 % жетеді.

2004 жылы Ақмола облысы бойынша құрылыс материалдардың жеке
түрлерінің орташа құны

Ақмола облысы
Цемент, тг./тон на	Қыш кірпіш тг./да на	Сили- каттық және қож кірпіш тг./да на	Тауар бетоны тг/ куб.м	Қиыршық тас, тг./куб м	Құрылыс құмы тг./куб м	Қыш тақташа- сы тг./ш.м	Жертөле қабырға сы бло- гы тг./куб м	Тере зе әйне гі, тг./ ш.м
8000-9000	50-60	20-30	9000-11000	1000-2000	500-1000	1000-1600	7500-9500	600-900

3) Қатар жүрген салалардың даму әлеуеті

Облыс экономикасында саланың орнын анықтай отырғанда, оның өнеркәсіптің басқа салаларымен дамытуына әсерін тигізетін өзара байланыстарын айқындау қажет. Солай, қарастырылған саланың шикізат базасы тау дамыту өнеркәсібі болып табылады, бірақ мұндай руда емес қиыршық тас, құм, әк тас және басқа құрылыс материалдары өңдеуге жатпайды және бірден тұтынылады. Бұдан әрі дайын өнім тұтынушылық рыногына (құрылыс ұйымдар) бірден тік түседі, бірақ құрылыс материалдары саудалық делдалдар арқылы іске асырылады.
Өндірушілер сатып алушы ретінде де бола алады, өйткені көптеген құрылыс бұйымдары түрлерінің өндірісі үшін, компонент ретінде неше түрлі құрылыс материалдары керекті, мысалы шифер, темір бетон бұйымдарын өндіру үшін цемент және т.б. қажет. құрылыс материалдары өндірісінің кәсіпорындары өз саласының өнімін 20% жоғары тұтынады, оның ішінде ішкі салалық айналымы 75% құрайды. Салада өндірілген цементтің 35% шамасында және басқа салалардың өнімдерінің 30% шамасы, басты асбест және руда емес құрылыс материалдары тұтынылады.
Қолдайтын салалармен өзара байланысты қалыптастыру қажет, олсыз құрылыс материалдары өндіріс саласының бар болуы мүмкін емес (технологиялар және жабдықтау, тасымалдау, электроэнергия, жұмыс күші, қаржы). Егер бұрын аудит, консалтинг және сақтандыру секілді қызметтер сала үшін өмірлік маңызды болып табылмаған болса, қазір мұндай инфрақұрылымсыз саланың бәсекелестікке қабілеттігін қамтамасыз ету мүмкін емес. Құрылыс материалдары өндірісінің жеке салалары бойынша қосылған құн тізбесін зерттеу, оның шоғырлануының дәрежесі сол немесе басқа мәселелердің барын және оның туу себептерін көрсете алуға мүмкін.
Құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырылымдары өнеркәсібі толығымен құрылыс саласының мүмкіндігін анықтайтын өндіріс саласы болып табылады. Саланың үдемелі дамыту мүмкіндігінің бар потенциалын атап көрсету керек.
Саланың дамуына кепілдік беретін күшті жақтарына: мамандандырылған ғылыми-зерттеу институттары түрінде ғылыми-техникалық потенциалдары және ұйымдары бар болғаны апарылады;
"2005-2007 жылдары Ақмола облысында тұрғын үй құрылысын дамыту жөніндегі Бағдарламасын" қабылдауға байланысты өнімнің тұтыну нарығының болуы және оның арттыруы;
инвестициялық қорларға мүдделі кәсіпорындарға мүмкіндік беретін дамыту институттарының бар болуы;
саланы дамытуды қолдау бойынша сезімді мемлекеттік саясатты жүргізу;
материалдары, бұйымдары мен құрастырылымдарының кең номенклатурасының шығарылуы үшін салалар мен құрылымдардың қалыптастыруына мүмкіндік беретін шикізат базасының жеткілікті болуы жатады.
Құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырылымдары өнеркәсібі жағдайының сарабы өндірістік-экономикалық байланысының ажырауы, ішкі нарықтық күрт тарылуы және тұтынушылық сұраныстың төмендеуі, күрделі құрылысқа инвестициялардың қат-қабат төмендеуі, энергия қорлары мен қызметтеріне құнның өсуі экономикалық құлдырауға, банкроттыққа және саланың көптеген кәсіпорындарының жоюлуына әкелетінін көрсетеді.
Облыс нарығындағы бос орындарды ауыспалы уақыттың қиындықтарын тиімді қолданып шетел фирмалары мен компаниялары тез толтырды.
Оған дерек, соңғы жылдары құрылыс кешенінің материалдық базасының ұстаным қатары бойынша өндірістің құлдырауы тоқтатылды, ал олардың кейбіреулері бойынша өсуі ұйғарылды, сала кәсіпорындарының бөлімі нарық шарттарына икемделе бастады деп куәландырады.

4) Саланың дамуына кедергі жасайтын негізгі факторлар

Сала құрылымы шикізат немесе шикізат шамасына анық көрсетілген бағытқа ие, облыста құрылыс кешенінің бүгінгі таңдағы талаптарына сәйкес және жоғары дәрежелі қайта өңделген өнімді өндіретін кәсіпорындар жеткіліксіз. Эскпорттың негізгі баптары руда емес құрылыс материалдары болып табылады, сол мерзімде айтарлықтай көлемде әйнек табағы, қабырға материалдары, бүгінгі таңдағы жабын материалдары, қыш бұйымдары және сантехникалық бұйымдары импорты жүзеге асуда.
Құрылыс материалдарын өндіруші кәсіпорындардың көпшілігі, бұлар орта немесе шағын және сол салдардан олардың өнеркәсібін жаңарту (немесе ұйымдастыру) бойынша жобаларды қаржыландырумен мәнді проблемалары бар. Проблемалар, қалай өз жекеменшік айналымы қаржысының жеткіліксіз қамтамасыз ету жағымен, солай лизингілік операциялармен қамтамасыз етуінде пайда болады.
Кішірек кәсіпорындар қалай ішкі, солай сыртқы нарықтарда бәсекелестікке қабілеті жоқ, өйткені бір өндірістік тізімнің ішінде болған кәсіпорындар өнімдерді нарықтық бағалар бойынша жеткізеді, онымен шикізат алумен немесе алғашқы оны қайта өңдеумен айналысатын кәсіпорындарға қарағанда, жоғарылау қосылған құнында сегментте болуы өндірісшілерді бәсекелестікке қабілеті төмендеу болып қалады.
Менеджерлердің жеткіліксіз біліктіліктері сала кәсіпорындарына өндірістік қорларды тиімді қолдануға рұқсат етпейді.
Саланың кәсіпорындары бүгінгі таңдағы әлемдік және ұлттық деңгейде салалардың даму тенденциялары туралы ақпараттарға мұқтаж, сондай-ақ өнімдердің (отандық және өңірлік нарықтары) алуан түрлері бойынша маркетингтік зерттеулерде мұқтаждық бар. Құрылыс ұйымдары құрылыстың белсенді жүріп жатқан негізгі орталығына отандық өндірушілердің құрылыс материалдарын тасымалдауға бағасының және тарифінің көрсетілуі туралы ақпараттарға мұқтаж.
Бүгінгі күнге кәсіпорындар ішінде инновациялық жұмыстар мүлде жүргізілмейді. Орта қауырт болашақта мемлекеттің тікелей араласуынсыз туындаған жағдайлар ішкі нарықта отандық кәсіпорындардың өнімдерін бәсекелестік қабілетсіздікке әкеледі.
Осылай салалық өзіндік ерекшеліктері бар құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырылымдары өнеркәсібінің әлсіз жақтарына:
өндірістердің жабдықталуының төменгі техникалық деңгейін;
өндірістердің жаңарту және техникалық қайта құралдандырылуы үшін кәсіпорындардың айналма қаржысының және қорының жеткіліксіздігін;
өндірістік өнімдердің өзіндік құнының жоғарылылығын;
нормативті-ақпараттық қамтамасыз етуді дамытудың нашарлығын, әсіресе жаңа стандарттар сапасын енгізу бойынша процедураларын және шикізаттың бар болуы туралы ақпарат бөлігін;
өндірісті орналастыруда аймақтық сәйкессіздіктің болуын;
экспортқа бағытталған және жаңа импорт орнын басатын өндірісті дамыту үшін инвестициялардың жеткіліксіздігін;
көліктік қызметтер құнына және қол жетерлігіне кәсіпорындардың жоғары тәуелсіздігін;
облыста мамандардың тым жетіспеушілігін және олардың дайындықтарының сапасының төмендігін жатқызуға болады.
Бұлардың бәрі көпшілік кәсіпорындардың техникалық және технологиялық жабдықталуы бүгінгі күндегі деңгейінде болғаны, әлемдік стандарттарға сәйкес отандық құрылыс материалдарын шығаруын ұйымдастыру мүмкіндігінің аз болуын куәландырады.
Экономикалық дағдарыстан шығудың тиімді шараларының бірі өнеркәсіп өндірісінде ғылыми-техникалық жетістіктерді қатыстыру және дамыту болып табылады. Сондықтан, ғылыми өндірісті дамытуға және экспортқа құрылыс материалдары өнеркәсібін қарқынды дамытуға, өндірістерді технологиялық жаңартуға, құрылыс өнімдері сапасын жоғарылатуға бағытталған шараларды әзірлеу аса өзекті болып табылады.

5) Ақмола облысының құрылыс материалдары, бұйымдары мен
құрастырмалары өндірісі үшін минералды-шикізат базасы

Құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдарының өнеркәсібін дамыту, жергілікті материалдық өндірістің дамудың негізгі мәселелерінің бірі өңірде шикізаттың негізгі түрлерінің кен орны қорларын анықтау және кадастрдың түзету кен орнын өткізу болып табылады. Облыстың минералды-шикізат базасының мониторингісі құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдары өнеркәсібі үшін шикізат негізгі түрлерінің кен орны санының жеткіліктілігі туралы, соның ішінде құрылыс кешенінің бүгінгі таңға сәйкес жоғары дәрежелі қайта өңдеу өнімдері үшін де куәландырады. Бірақ резервтік саны шикізат базасының қолдануының жеткіліксіздігі туралы куәландыратын және оның экстенсивті дамуы үшін шарттарды құру, осы уақытта қаналушы салыстырма бойынша кен орнын өңдеуге қатыстырылмағаны басым болады.

Ақмола облысында құрылыс материалдары, бұйымдары және
құрылымдары өндірісі үшін минералды-шикізат базасы

N	Шикізат материал- дары	Туу саны			қорлар (теңдік және теңдіктен тыс ) мың куб м.
		Бар лы- ғы, оның ішін де	қана лушы	ре- зе- рв- тік	Барлығы, соның ішінде	қаналу- шы	резервтік
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Құрылыс тасы	25	12	13	339344,9	68942,9	270402,0
2	Құрылыс құмы	3	1	2	16078,0	5189,0	10889,0
3	Қаптама тас	2		2	4047,5		4047,5
4	Тығыз балқытыла- тын балшық	2		2	15402,0		15402,0
5	Перлит шикізаты	1		1	1992		1992
6	Волластонит және егістік шпат	1		1	7		7
7	Құм-малта тас қоспасы	14	7	7	97202,7	48393,7	48809,0
8	Кірпіш шикізаты	36	1	35	31716	2951	28766
	Қорытынды	84	21	63	505790,1	125476,6	380314,5

Құрылыс материалдарының өндірісі үшін құрамалардың бірі жалпы таратылған пайдалы қазбалар (құм, балшық, қиыршық тас, құрылыс тасы, әктас, гранит және басқалар) болып табылады. Құрылыс индустриясы шикізат базасын кеңейтуге басымдылықпен бағытталған өнеркәсіпте өндірістің қалдықтарын (мәселен: мәрмәр үгіндісі) қатыстыру болып табылады.
Бүгінгі күнде Ақмола облысы шегінде жалпы таратылған пайдалы қазбаларды (ЖТПҚ) өңдеуге жер қойнауын пайдаланушылардан 97 келісім-шарт алынды. Олардың ішінде: 2001 жылы - 24, 2002 жылы - 21, 2004 жылы - 2 келісім-шарт берілді. 19 жерден құм,26 жерден құрылыс тасы, соның ішінде 2 жер қаптама тас, 1 - кварцит, 6 - құм-малта тас қоспасы, 14 - табиғи топырақ, 2 - отқа шыдамды балшық алу жұмыстары жүргізілуде.
Бұдан әрі құрылыс құмы, құрылыс тасы, табиғи қиыршық тас алу көлемі, плита, блок, жиектас құрылыс тастарын өңдеу көлемі көбейтіледі деп күтіледі. Жалпы таратылған пайдалы қазбаларға сұраныс, рынок конъюктурасына байланысты Астана, Көкшетау, Степногорск және Щучинск қалалары және Ресей Федерациясы жақын облыстар болуы мүмкін негізгі нарық өтініші болып табылады.
Бүгінгі күні облыс бойынша "Таскөл" және "Көкшетауқұрылысиндустрия" ЖШС-і гранит тақтасы, жиектас, төсемтас, мәрмәрдан бұйымдарының шығарумен және өңдеумен айналысады.
Атбасар, Еңбекшілдер, Бұланды және Шортанды аудандары құрылыс индустриясы кәсіпорындары ағаш бұйымдарын шығарумен, сондай-ақ құрылыс тастарын өңдеумен мамандандырылуда.
Степногорск қаласында "Промпластмасса" ЖШС-гі 2001 жылдан негізінен Астана қаласына жіберіліп жатқан, поливинилхлоридтан профил және құбырлар өндіреді. Көкшетау қаласында "Көкшетауқұрылыссервис" ЖШС-гі тротуар төсемтасын шығарумен айналысады. №100 "Еңбек-Көкшетау" ЕМК филиалы кірпіш шығарумен айналысады.
Бағдарламаның болған жағдайларын құрылыс индустриясы кәсіпорынын реанимиялау бойынша және олардың тұрақтылығын қалыптастырудың келесі шараларын қарастырады.
Көкшетау қаласында жабдықтарды жаңартуға қаржысы бар №100 "Еңбек-Көкшетау" ЕМК филиалы кірпіш зауыты өндірісі инвестициясында жылына 28 млн. кірпішке дейін шығаратын мүмкіндігі бар. Бұл зауытты жаңартуға 20 жылдан астам ақша бөлінген жоқ, жабдықтың тозуы 90%-ды құрайды. Алғашқы 5-6 ай ішінде жоғарыда көрсетілген сома зауытты жабдықтауға мүмкіндік береді, сонымен кірпіш сапасы және шығарылуы көбейтіледі. Қосымша жұмыс орындары (80 орын) енгізілетін болады және тез кредиттерді қайтару мүмкіндігіне әкеледі.
Щучинск қаласында ("Гефест" ЖШС-гі) темірбетон бұйымдары зауыты инвестицияда кәсіпорын жылына 18 мың м3 көлеміне дейін темірбетон бұйымдарын (жабу плитасы, іргетас блоктары, маңдайшалар, баспалдақтар және темірбетон бұйымдары) шығара алады. Бүгінгі күнге нақты қуаттылығы жылына 12 мың м3 шамасында құрайды. Облыстың құрылыс кәсіпорындарының ірілерінің бірі "Бөбетай" ЖШС-гі қарастыру шартында 50 млн. теңге қайта құруға және модулды бетон ерітіндісінің түйіншегін және кірпіш зауытын дамытуға, жылына 5 млн, дана "кремль" кірпішін шығаруға құрылыстың тұтынушылығына байланысты тауар бетоны және темірбетон бұйымдарының үлкен көлемін шығаруға жағдайы бар.
Бұланды ауданында Макинск құрылыс материалдары зауытының өндірісін ұйымдастыруға қаржы инвестициялауда жылына 20 млн. данаға дейін әртүрлі конфигурациялы қыш, қаптама және таспен толтырылған кірпішін шығара алады.
Шортанды ауданында ағаш өңдеу кәсіпорыны техникалық жабдықтау қаражаты қарастырылғанда терезе және есік блоктарын, еден тақтайларын, еден кемер, жақтаулар шығару бойынша 25% көлеміне көбейтуге мүмкіндігі бар.
Белгілі қаржы жұмсағанда Ақкөл ауданы Бөгембай ауылы "Әйгерім" ЖШС-гі кәсіпорыны 20 мың теңгеге дейін әктас шығарумен, Жақсы ауданы кәсіпорыны 20 мың қож блокпен қамтамасыз ете алады.
Еңбекшілдер ауданында жаңартуда кәсіпорындар кірпіш, ағаш бұйымдарын, әк, гранит бұйымдарын, және көбікгаз бетон блоктарын (кірпіш -3,5 млн. дана, әк - 1000 тоннаға дейін, гранит - 40 млн. теңгеге, газобетон жылына - 2200 м3) шығару көбейеді. Ерейментау ауданында қаржыландыруда "Хамзе" КШ Новодолинка ауылында кірпіш шығару бойынша кіші зауыт құрылысына 89,0 млн. теңге, жылына 13 млн. дана санында өнім шығарумен қамтамасыз ету.
"Толқын Бидай" ЖШС-гі қаржы енгізуде 339 мың теңге және 16,4 млн. теңге сомасында аяқ жол плитасы, қожблоктары, құм блоктары (198х188х390 өлшемі) өндірісінде: аяқ жол плитасын 66 м2, қож, құм блоктары жылына 48530 кірпіш өнімдерін шығара алады.
Степногорск қаласында сантехникалық бұйымдардың жаңа өндірісіне 2092,5 млн. теңге қаржы бөлінгенде жылына 500 мың дана бұйым шығара алады.
"Тыныс" ААҚ-ы зауытына полиэтиленді құбырлар өндірісін игеруге 198,5 млн. теңге инвестиция мүмкіндік береді.

4. МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

Бағдарламаның негізгі мақсаты құрылыс индустрия кәсіпорыны дамуының қажеттілігіне байланысты және жоғарыда көрсетілгендерді санап Ақмола облысының құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдары өндірісін инновациялық дамуы күрделі құрылыс объектілерін отандық құрылыс материалдарымен толассыз және сапалы қамтамасыз ету, өндірістік қуаттылықты қайта құруға және барын сақтау үшін жағдай құру болып табылады.
Мақсатқа жету үшін келесі міндеттер шешімі ұйғарылады:
құрылыс материалдарын өндіруші кәсіпорындарды жаңарту немесе техникалық қайта жарақтандыру қажеттілік шарасы бойынша мемлекеттік инвестиция бағдарламасына кіретін құрылысты болашаққа сай жобалармен қамтамасыз ету;
салаларды дамытуда ынталандыратын негізгі шараларды анықтау;
салаларды дамытуда мемлекеттік қолдау әдістері мен қалыптарын анықтау;
бүгінгі таңдағы жоғары сапалы, бәсекелестікке қабілетті және экспортқа бағытталған құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырмаларды алу бойынша жаңа өнеркәсіптер құру.

5. БАҒДАРЛАМАНЫ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ МЕН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ
МЕХАНИЗМІ

Бағдарламаның негізгі бағыты болып, қаржыландыруды ұйымдастыру және қолдау, оның ішінде, тиімді кепілдіктермен және сақтандыруын қамтамасыздандыратын қарыздарды іздестіру жолымен шаруа субъектілерінің өз қаржылары мен инвестицияларын тарту; табиғи қорларының кен орнын игеруге, жайластыруға және пайдалануға жасасатын келісім-шарттарға және облыс құрылыс индустрия кәсіпорындарды реанимиялау (жайлардың күрделі және ағымдағы жөндеу, материалдық-техникалық базасын жаңарту, техникалық қайта жарақтандыру) үшін тартатын инвестициялық қарыздарға жасасатын келісім-шарттарға лайықты жағдайлар қосу.
Бағдарлама әкімшіліктері, шаруа субъектілерімен, жергілікті атқарушы органдармен бірге орындарында құрылыс индустрия кәсіпорындарын дамыту, күрделі және ағымдағы жөндеу бойынша жоспар құруын үйлестіретін болады. Бірінші кезекте, осы жұмыстар, экономиялық және қолайлы қаржы жағдайында тұрған, оның ішінде құрылыс объектілеріне жұмыс күшінің, құрылыс материалдары және көліктік қол жетушілігінің бар болуы кәсіпорындарда өндірілетін болады.
Облыс аудандары мен қалаларында тұрып қалған құрылыс индустрия кәсіпорындарын іске қосу бойынша ең үлкен шекті шаралар қолданылады, құрылыс материалдарын шығаратын кіші және орта кәсіпорындардың құрылысына инициативтік кәсіпкерлер, банкрот болғандарына дейін іздестірілетін болады.
Құрылыс индустрия базасын дамыту үшін келесі әрекеттерді: бірінші кезеңде (2005-2007 жылдары):
кірпіштің, тауарлық бетонның, темірбетонды бұйымдардың, ағаш бұйымдардың, граниттің, ұсақданалы қож-, көбік-, газбетонды блоктардың, әктің және басқа бұйымдардың шығарылымын көбейту, шетелден әкелетін құрылыс материалдардың көлемін төмендету, валюталық қаржылардың жылсайынғы өтіп кетуін қысқарту, прогрессивтік технологияларды ендіру есебінен материал сыйымдылығын, энергия сыйымдылығын және еңбек сыйымдылығын 25-30 пайызға кеміту және өнімдердің өзіндік құнын төмендету, облыста саланың өндірістік потенциалын әрі қарай өсіру үшін базасын құру;
санитарлық-техникалық бұйымдар, полиэтилендік құбырлар, каолиндік концентрат пен кварцтік құм өндіретін желістер және қиыршық тас бойынша жаңа өндірістік қуаттарын құру;
шикізаттың негізгі түрлерінің кен орындарының қорын нақтылау және облыс аудандарының кен орындарының кадкадзат кен орнын және олармен шығаратын өнімдердің тұтыну нарықтарының орналасуын есепке ала отырып, өндірістік қуаттар объектілерін ылайықты орналастыруын қамтамасыз ету;
екінші кезеңде (2008-2010 жылдары):
тиімді және экологиялық таза құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдары ассортиментін және жаңа технологияларды кеңейту өндірістерін ендіруді қамтамасыз ету,
облыстағы құрылыс объектілерінің құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдары өнеркәсіп өнімдерінің негізгі түрлерімен үзіліссіз қамтамасыз етуге жету;
сыртқы нарықта құрылыс материалдарының бәсекеге қабілетті шығарылымын көбейту және экспортқа бағытталған өндірістерді игеру
Үшінші кезеңде (2011-2014 жылдары):
шетел мамандарын және консалтингтік компанияларды тарта отырып, жоғары және орта топтағы менеджерлердің біліктілігін көтеру курсымен қоса, құрылыс материалдары өнеркәсібі үшін мамандарды дайындау бойынша шараларды қолдану қажет.
Саланы дамытуда мемлекеттік қолдауын іске асыру үшін:
бірінші кезеңде (2005-2007 жылдары):
дамыту институттарын тартуы қарастырылатын мекен-жайлық шаралар қолданумен мемлекеттің тура қатысуын талап ететін, ірі стратегиялық жобаларының тізбесін анықтау;
отандық өндірушілердің бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатуға бағыттаған, құрылыс материалдарының өндіру саласындағы жобаларды приоритетті қолдау бойынша арнайы акцияларды жүргізу жолымен акционерлік қоғамдарды тарту бойынша жұмыс жүргізу;
екінші кезеңде (2008-2010 жылдары):
кеңестік көмек және ақпараттық қамтамасыз ету, инвестициялық жеңілдіктерді беруіне, жергілікті деңгейде әкімшілік реттеудің ықшамдауына, нормативтік және құқықтық актілер жүйелерін оптимизациялау жолымен іскерлік белсенділігін дамыту үшін жайлы орта қамтамасыздандыру;
жаңа, бүгінгі таңдағы құрылыс материалдарының шығарылымын ұйымдастыратын кәсіпорындарға келешекте әзірлеген артықшылық пен кепілдік беретін жүйелерінің орындалуын қамтамасыз ету;
заңнамаға сәйкес салық ауырлығын төмендету жағынан жеңілдік бейімделу кезеңін ұсыну қажет.
Қазіргі кезеңдегі жоғары технологиялық, бәсекеге қабілетті және шетелге бағытталған құрылыс материалдарын, бұйымдарын және құрастырылымдарын шығарып алу бойынша жаңа өндірістерді құру үшін құрылыс материалдар өнеркәсібінің өнімдерінің жеке түрлері бойынша инновациялық және инвестициялық саладағы бастысы:
Бірінші кезеңде (2005-2007 жылдары):
құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырмалар өндірісін қуат сақтау технологияларын ендірумен әрекеттегі кәсіпорындарды жаңартуын және техникалық қайта жабдықтауын іске асыру;
істегі өнеркәсіптердің жаңартуы және жаңа зауыттардың құрылысы: Көкшетау және Щучье қалалары, Бұланды, Еңбекшілдер, Жақсы және Шортанды аудандарындағы қыш кірпіштерінің өндірісі бойынша; Көкшетау және Щучье қалаларындағы темірбетонды бұйымдар және тауарлық бетон, Еңбекшілдер ауданындағы көбікгазбетоннан жасалған бұйымдар және Щучинск қаласындағы, Ерейментау және Жақсы аудандардағы қоз-, құмбетондарды шығару бойынша; Ақкөл, Еңбекшілдер аудандарындағы әк шығару бойынша; тротуар тақталарын жасау, гранитті жиектас, баспалдақ және терезеалдын шығару бойынша; Еңбекшілдер және Ерейментау аудандарындағы мәрмәр өндірісінің қалдықтарын қолдану;
Еңбекшілдер, Шортанды, Щучье аудандарындағы ағаш бұйымдар, ағашжаңқалы тақталар, Көкшетау қаласындағы қыш тақта, Степногорск қаласындағы санитарлық-техникалық бұйымдардың өндірісін дамыту;
Көкшетау қаласында полиэтилендік құбырлар шығаратын жоғары өнімді жабдықты ендіру; каолин концентраты және кварцттік құм өндірілетін желісті ендіру.
Екінші кезеңде (2008-2010 жылдары):
экологиялық таза көбікқатпарлардың, пластикалық құбырлар және фасонды бұйымдардың, оқшаулау материалдардың өндірісін кеңейту.
үйқұрылыс кәсіпорындарын реформалау, құрылыс құрастырылымдарын шығару бойынша технологиялық желістерін және жоғары жылыоқшаулау мінездемелері бар жүйелерін ендіру.
Ү шінші кезеңде (2010-2014 жылдары) экспортқа бағытталған: каолин, сантехникалық бұйымдар, ұзақ пайдаланылатын полиэтилендік құбырлар сияқты өнімдердің ғылыми кең, жоғары технологиялық өндірісін пайдалануға енгізуін іске асыру болып табылады.

6. ҚАЖЕТТІ ҚОРЛАР МЕН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРІ

Бағдарламаның қаржыландыруы банктердің кредиттері, кәсіпорындардың өз қаржы есептерінен, шетел тура инвестициялары және басқа көздерден болжалады.
Инвестициялық жобалардың қаржыландыруы кәсіпорындардың өз қаржы есептерінен, тура инвестициялар және басқа көздерден, индикативті - 3722,9 млн. теңгені құрайды.

7. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУДАН КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕЛЕР

Құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырылымдары өнеркәсібінің дамыту жөніндегі Бағдарламаның іске асырылуы Ақмола облысының экономикалық және әлеуметтік-саяси жағдайына ықпалды әсер етуіне мүмкіндік береді.
Ұзақ мерзімдік қаржыландырудың икемді жүйесін құруы, таяу жылдары, облысты құрылыс материалдарына қажеттілігін қамтамасыздандырады, құрылыс индустрияның бар өндірістік қуаттарын тиісті техникалық ахуалына және олардың тұрақты қызмет етуіне әсерін тигізеді.
Импорт орнын ауыстыру шаралары және құрылыс индустриясын дамыту бойынша инвестициялық бағдарламаны қалыптастыруы құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдар өндірісінің үлесін асыруына, құрылыс өнімдерінің неше түрлісі және сапасының белгілі бір деңгейге көтеруіне, өндірушілердің құрылыс материалдарын халықаралық стандарттарға сәйкес шығаруына жауапкершілігін дамытуына әсерін тигізеді.
Бағдарламаны іске асыруда бүгінгі таңдағы технологиялық желістерді, арнайы техникалар мен жабдықтарды сатып алуының мәні аз емес.
Инертті материалдардың қажеттілігінің өсуі және Астана қаласы мен облысымыздағы күрделі құрылыстың және қайта құрудың өсуіне байланысты, құрылыс тасты өндіру және оны фракциялық қиыршықтасқа айналдыруды көбейтуде жұмыстарды жүргізетін мүмкіндік бар.
Ғимараттардың сәулеттік келбетінің жақсартуына қажеттіліктің өсуі мәрмәр, гранит және басқа материалдардың өндіруіне үлкен сұраныс туғызады.
Шетел тауарларын әкелгенде ішкі нарықты қорғау шараларын қолдану жолымен, лайықты тауарларды әкелген сәтте кедендік бажын қайта қарастыру жолымен, белгілі бір мерзімге салық салуын төмендету жолымен отандық құрылыс индустрия тауарөндірушілерді қолдаған сәтте, құрылыс материалдарының өзіндік құнын төмендету, ал ол әртүрлі объектілердің сметалық құнының арзандауына әкеледі.
Бағдарламаның іске асыруы азаматтық және кәсіпорын құрылысының көлемін, игілікті қабылдайтын өзіндік құнымен қоса, бұдан аса жоғары деңгейге жеткізуі қарастырылған.
Бағдарламаның іске асырылуы
бірінші кезеңде (2005-2007 жылдары):
2007 жылға дейін шығарылым бойынша:
қыш кірпішті 5,79 мың. м3 дейін;
силикаттық және қоз кірпішті 263,66 мың тоннаға
дейін;
тауарлық бетонды 220,03 мың тоннаға дейін;
темірбетонды бұйымдарды 135,04 мың тоннаға дейін көлемдерін жеткізу, және ағаш бұйымдардың, граниттің, ұсақ даналы қож-, көбік-, газбетонды блоктардың және басқа бұйымдардың шығарылымын көбейту көрсеткіштеріне жеткізуге;
Жаңа өндіру қуаттары құрылады:
санитарлық- техникалық бұйымдары бойынша - жылына 500 мың дана;
полиэтилендік құбырлары бойынша - жылына 135000 пог. м.,
және тұрғын үй мен елді мекендердегі әлеуметтік инфрақұрылым нысандар құрылыстарының қарқынына, сапасына және құнына оң әсер әкелетін, каолиндік кептірілген даяр азық және кварцтік құм өндіру, қиыршықтасты шығару бойынша желістерге.
екінші кезеңде (2008-2010 жылдары):
2010 жылға дейін құрылыстың қажеттілік көлемінен құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары кәсібінің негізгі түрлерімен қамтамасыздандыруын 70-80 пайызға дейін жету;
шетелге тауар шығаруға бағытталған және сыртқы нарықта бәсекеге қабілетті құрылыс материалдарының өндірістерін 50 пайызға игеру;
нәтижелі және экологиялық таза құрылыс материалдары, бұйымдары және құрастырылымдардың ассортиментін кеңейтуге;
ү шінші кезеңде (2010-2014 жылдары):
шетелге тауар шығаруға бағытталған: каолин, сантехникалық бұйымдар, ұзақ пайдаланылатын полиэтилендік құбырлар сияқты өнімдердің ғылыми кең, жоғары технологиялық өндірісін пайдалануға енгізуге рұқсат береді.
2014 жылдың аяғына дейін қосымша 1000 жұмыс орнын құру және тұрғындарды жұмыспен қамтуды жоғарылату; бюджетке нақты салықтардың түсуін арттыру көзделген.

8. Ақмола облысында құрылыс материалдары, бұйымдары және
құрастырылымдары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға
арналған бағдарламасын іске асыру жөніндегі 2005-2007
жылдарға арналған іс-шаралар жоспары

N р/н	Іс-шаралардың атауы	Аяқта лу қалпы	Орындаудың жауаптылары	Орында- лу мерзімі	Болжам ды шығын- дар (млн. теңге)	Қаржы- ландыру көздері
1	2	3	4	5	6	7
1	Құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өндіріс облысындағы жобаларының іске асыру жолының үнемі мониторингін жүргізу	облыс әкімі- не ақ- парат тоқсан сайын	экономика және бюджеттік жоспарлау департамен- ті, кәсіпкер лік және өнеркәсіп департаменті	жылда тоқсан сайын	шығындар болжалмаған
2	"Еңбек Көкшетау" ЕММ N 100 филиалы-ның кірпіш зауытын күрделі жөндеу және жабдығын жетілдіру, кірпіш шығаруын 28 млн. дана көлеміне (70 мың м3) жеткізу	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2007 ж.	36,8	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
3	Щучье кірпіш зауытының өндірістік алаңдарын күрделі жөндеу және жабдығын жетілдіру, кірпіш шығаруын 10 млн. дана көлеміне (25 мың м3) жеткізу	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	10,5	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
4	Щучье ауданындағы "Гефест" ЖШС өндірістік алаңдарын күрделі жөндеу және жабдығын жетілдіру, темірбетон бұйымдарын шығаруын 22 мың м3 көлеміне (44 мың тонна) жеткізу	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	27,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
5	Көкшетау қаласындағы "Бөбетай" ЖШС кірпіш зауытын және модульдік ерітінді торабын іске енгізу. кірпіш шығаруды 12 мың м3 (12 мың тн.) - темір бетон бұйым-дарын, 11 мың м3 (22 мың тн.) - бетон, 5 млн. дана (12,5 мың м3) көлеміне жеткізу.	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2006 ж.	50,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
6	"Макинск құрылыс материалдарының зауыты" ЖШС түрлі кескінді қыш, қаптағыш және кесектас кірпіш зауытының өндірісін ұйымдастыру. әр түрлі кірпіштер шығару көлемін 20 млн. данаға (50 мың м3)	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	70,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
7	Шортанды ауданындағы "Астана-Кристалл" ЖШС терезе және есік тораптарын, еден тақтайларын, еденкемер (ернеулік) мен жақтауларды шығаратын өндірісті техникалық қайта жарақтандыру және өнімнің шығарылуын 40 пайызға асыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	13,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
8	Көкшетау қаласындағы "Тұрмыстық химия зауыты" ЖШС жылытқыш өндіретін желісін ендіру және өндіріс көлемін 3 мың м3 асыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	1,5	өз қаржы есебі
9	Еңбекшілдер ауданындағы "Қыш тастар зауыты" ЖШС өндіріс көлемін 30 пайызға асыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	10,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
10	Еңбекшілдер ауданындағы "Бұлан" ЖШС ағаш бұйымдарының өндірісін жетілдіру және шығару көлемін 25 пайызға асыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	2,5	өз қаржы есебі
11	"Кокшетаустройиндустрия" ЖШС граниттік жиектас, баспалдақ және терезеалды өндіру көлемін 30 пайызға асыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	5,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
12	Щучье ауданындағы "Адал-М" ЖШС қожблогын өндіретін желісін жетілдіру және шығару көлемін (751 млн. дана шартты кірпішке) 40 млн. тг. дейін асыру.	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	10,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
13	"Бурабайремдизель" ЖШС ағаш және құрылыстық металл бұйымдарын өндіріс көлемін 18 млн. теңгеге дейін асыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	8,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
14	Жақсы ауданындағы "ТНК" ЖШС кірпіш шығаратын өндірісті жетілдіру және шығару көлемін 15 млн.данаға дейін (37,5 мың м3) асыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005 ж.	3,0	өз қаржы есебі
15	Щучье ауданындағы "Уютный дом" ЖШС ағаш бұйымдар шығаратын өндіріс көлемін 7 млн. теңгеге дейін (3,0 мың м2) асыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2006 ж.	3,8	өз қаржы есебі
16	Ақкөл ауданындағы "Айгерім" ЖШС әктің шығаруын асыру және қожблоктың шығаруын 20 мың.шартты кірпішке дейін қамтамасыздандыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2007 ж.	4,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
17	Еңбекшілдер ауданындағы "Тан" ЖШС әк шығаруын асыру қамтамасыздандыру	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2007 ж.	1,5	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
18	Қуаттылығы жылына 50 млн. даналық (125,0 мың м3) "Асар құрылыс материалдар зауыты" ЖШС қызыл қаптама кірпішінің жаңа өндірісі	СИМ-ге ақпа- рат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005- 2007 ж	386,4	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
19	Ерейментау ауданындағы "Хамзе" ШШ кірпіш шығаратын зауыт. 13 млн. данаға дейін (немесе 32,5 мың м3) кірпіш шығару	СИМ-ге ақпа- рат	экономика және бюджеттік жоспарлау департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005- 2007 ж	89,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
20	Қуаты жылына 500 мың даналы сантехникалық бұйымдары зауыты- ның жабдықтауын аяқтау	СИМ-ге ақпа- рат	экономика және бюджеттік жоспарлау департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005- 2007 ж	2092,5	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
21	Полиэтилендік құбырлары өндірі сі ("Тыныс" ААқ) Жылына 135 мың пог.м.	СИМ-ге ақпа- рат	экономика және бюджеттік жоспарлау департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005- 2007 ж	198,5	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
22	Каолин шоғыры және кварцты құм шығару өндірісін ұйымдастыру ("Көкшетау- Каолин" ЖШС)	СИМ-ге ақпа- рат	экономика және бюджеттік жоспарлау департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005- 2007 ж	690,0	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
23	Қиыршықтас шығару желісін іске қосу ("Мусса-Импекс")	облыс әкімі- не ақ- парат	экономика және бюджеттік жоспарлау департамен- ті, кәсіп- орынның бас- шысы келісім бойынша	2005- 2007 ж	9,9	кредит тер, инвес- торлар, дамыту инсти- туттары ның қаржыла ры
24	Облыстың құрылыс индустрия кәсіпорындар жұмыстарының зерттеу және үнемі бақылау қамтамасыз ету	облыс әкімі- не ақ- парат	кәсіпкерлік және өнеркәсіп департаменті	2005- 2007 ж
Барлығы: 3722,9 оның ішінде: республиканың қаржы есебінен 0 банк кредиттері, дамыту институтының қаржы есебінен, инвестициялардан 3712,1 кәсіпорындардың өз қаржы есебінен 10,8