Об утверждении Правил автоматизации ведения банками второго уровня и акционерным обществом "Банк Развития Казахстана" вспомогательного бухгалтерского учета и Главной бухгалтерской книги

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 мая 2007 года № 59. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 июля 2007 года № 4787. Утратил силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 августа 2012 года № 272

Сноска. Утратил силу постановлением Правления Национального Банка РК от 24.08.2012 № 272 (вводится в действие с 01.01.2013).

В целях совершенствования порядка автоматизации ведения банками второго уровня и акционерным обществом "Банк Развития Казахстана" вспомогательного бухгалтерского учета и Главной бухгалтерской книги Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ :

1. Утвердить прилагаемые Правила автоматизации ведения банками второго уровня и акционерным обществом "Банк Развития Казахстана" вспомогательного бухгалтерского учета и Главной бухгалтерской книги.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении четырнадцати дней со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

3. Департаменту бухгалтерского учета (Шалгимбаева Н.Т.):
1) совместно с Юридическим департаментом (Шарипов С.Б.) принять меры к государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления;
2) в десятидневный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан довести настоящее постановление до сведения заинтересованных подразделений центрального аппарата Национального Банка Республики Казахстан, Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций, а также банков второго уровня и акционерного общества "Банк Развития Казахстана" (далее - банки).

4. Банкам:
1) до 1 июля 2008 года привести свои автоматизированные банковские информационные системы в соответствие с требованиями настоящего постановления;
2) зарегистрированным в качестве юридического лица после 1 января 2006 года, обеспечить выполнение требований настоящего постановления в течение двух лет со дня государственной регистрации в органах юстиции.

5. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Айманбетову Г.З.

Председатель
Национального Банка

Утверждены
постановлением Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 28 мая 2007 года N 59

Правила
автоматизации ведения банками второго уровня и
акционерным обществом "Банк Развития Казахстана"
вспомогательного бухгалтерского учета
и Главной бухгалтерской книги

Настоящие Правила разработаны в соответствии с подпунктом к-1) статьи 8 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан" и определяют порядок автоматизации ведения банками второго уровня и акционерным обществом "Банк Развития Казахстана" (далее - банки) вспомогательного бухгалтерского учета и Главной бухгалтерской книги.

Глава 1. Общие положения

1. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) аудиторский след - это процесс отслеживания совершенных сделок (операций), необходимый для обеспечения достоверности данных (информации) в Главной бухгалтерской книге;

2) бэк-офис - подразделение банка, основной функцией которого является регистрация совершенных операций во вспомогательном бухгалтерском учете на основании первичных документов, полученных из фронт-офиса, в целях составления финансовой отчетности;

3) вспомогательный бухгалтерский учет - это бухгалтерский учет всех совершаемых операций, который ведется на аналитических счетах;

4) журнал аудита - журнал информационной системы, в котором регистрируются каждый вход, неудачные попытки входа в информационную систему и действия пользователя информационной системы;

5) карточка клиента банка - это определенная электронная форма, в которую заносятся обязательные реквизиты клиента банка на основании полученных от него документов (для физического лица - фамилия, имя, отчество, регистрационный номер налогоплательщика, данные удостоверения личности, для юридического лица - полное наименование юридического лица, включая его организационно-правовую форму, регистрационный номер налогоплательщика, индивидуальный идентификационный код, наименование и банковский идентификационный код обслуживающего банка, место нахождения юридического лица);

6) код бухгалтерской записи - это любое условное обозначение (цифры, символы, буквы, порядковые номера, слова), присваиваемое банком самостоятельно в произвольной форме, предназначенное для проведения бухгалтерских записей в автоматическом режиме в информационной системе;

7) фронт-офис - подразделение банка, осуществляющее работу с клиентами банка, в том числе заключение договоров, осуществление переговоров, аналитическое и документальное сопровождение, урегулирование спорных вопросов.

2. Основной целью автоматизации ведения вспомогательного бухгалтерского учета и Главной бухгалтерской книги, внедренной в информационной системе, является составление банками финансовой отчетности, соответствующей требованиям международных стандартов финансовой отчетности в автоматическом режиме.
Автоматизация ведения вспомогательного бухгалтерского учета и Главной бухгалтерской книги, внедренной в информационной системе, достигается путем:
1) обеспечения ведения вспомогательного бухгалтерского учета по всем совершаемым банком операциям и осуществления расчетов в автоматическом режиме в соответствии с требованиями международных стандартов финансовой отчетности;
2) создания Главной бухгалтерской книги по всем проводимым операциям по центральному аппарату, филиалам и представительствам банка (при их наличии) в информационной системе.

3. В информационной системе должен поддерживаться журнал аудита, обеспечивающий возможность регистрации всех событий (изменений) всех данных в информационной системе, в том числе даты и времени вносимых изменений определенным исполнителем банка, в соответствии с требованиями, заданными при настройке информационной системы. Корректировка (удаление) произошедших событий в информационной системе не допускается.

4. В случае замены банком информационной системы банк письменно уведомляет Национальный Банк Республики Казахстан (далее - Национальный Банк) в произвольной форме в течение семи рабочих дней со дня ввода новой информационной системы в эксплуатацию. В уведомлении отражается следующая информация:
1) наименование новой информационной системы;
2) информация о разработчиках информационной системы;
3) дата ввода новой информационной системы в эксплуатацию;
4) преимущества и отличия информационной системы в сравнении с предыдущей информационной системой;
5) характеристика новой информационной системы, в том числе основные модули, функции и так далее.

5. Ежегодно в срок до 15 января банки представляют в Национальный Банк сведения о состоянии применяемой информационной системы, содержащие информацию обо всех произведенных изменениях, в том числе, совершенствовании и замене модулей, по форме, определяемой банком самостоятельно.

Глава 2. Ведение вспомогательного бухгалтерского учета

6. При ведении вспомогательного бухгалтерского учета банк обеспечивает:
1) наличие внутренних документов банка, регламентирующих порядок отражения в бухгалтерском учете (совершение бухгалтерских записей) всех совершаемых банком операций. Данные документы должны быть разработаны в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности и международными стандартами финансовой отчетности и утверждены руководителем банка либо лицом, его замещающим, имеющим право подписи в указанных документах;
2) наличие внутренних документов банков, регламентирующих порядок ведения вспомогательного бухгалтерского учета фронт-офисом и бэк-офисом с учетом особенностей организации работы в банке. Данные документы должны быть утверждены руководством банка и содержать такое разделение функций работников банков, чтобы один работник не имел возможности полностью принимать участие (управлять) в процессе проведения одной операции от начала до конца в целях недопущения фактов мошенничества и ошибок;
3) наличие вспомогательных модулей по всем совершаемым банком операциям, в том числе:
по расчетно-кассовым операциям;
по учету кадров и заработной плате (начисление заработной платы, выдача авансов, начисление отпускных, создание резервов и так далее);
по учету основных средств и нематериальных активов (приобретение, переоценка, начисление амортизации, списание (выбытие);
по учету ценных бумаг (покупка, продажа, начисление вознаграждения, переоценка по справедливой стоимости, амортизация премии (дисконта) по эффективной ставке вознаграждения, классификация по категориям и так далее);
по учету вкладов и займов (прием денег во вклад (выдача займа), начисление вознаграждения, амортизация дисконта (премии) по эффективной ставке вознаграждения, погашение, пролонгация и так далее);
по учету дебиторской и кредиторской задолженностей (классификация по срокам погашения, начисление пени);
по учету налогов и других обязательных платежей в бюджет;
по другим совершаемым банком операциям;
4) централизованное ведение бухгалтерского учета всех совершаемых подразделениями, филиалами банка (в случае их наличия) операций, в том числе:
по учету кадров и заработной платы;
по учету основных средств и нематериальных активов;
по учету ценных бумаг;
по учету вкладов и займов;
по учету дебиторской и кредиторской задолженностей;
по учету налогов и других обязательных платежей в бюджет;
по другим совершаемым подразделениями, филиалами банка операциям;
5) автоматическое начисление вознаграждения по финансовым активам (обязательствам) согласно условиям эмитента, в том числе комиссии за предоставляемые банком услуги;
6) автоматическую переоценку финансовых активов (обязательств) и создание графика проведения автоматических бухгалтерских записей;
7) наличие возможности осуществления сторнировочных записей;
8) возможность формирования отчетов по всем совершаемым банком операциям. Форма отчетов определяется банком самостоятельно и утверждается внутренними документами банка.
Отчет может содержать следующую информацию:
1) дату записи;
2) сведения об ответственном исполнителе;
3) код операции;
4) данные по договору (номер договора, дата валютирования, срок погашения, условия и сроки оплаты вознаграждения, процентная ставка вознаграждения, вид валюты);
5) информацию о клиенте банка;
6) информацию о совершаемой операции;
7) вид валюты;
8) суммы выплат;
9) информацию об отражении операций по счетам Главной бухгалтерской книги;
10) накопление итогов сумм бухгалтерских записей с начала месяца и с начала отчетного года;
11) наличие кодов операций по всем совершаемым банком операциям, внедренным в информационную систему. Целью кодирования операций является автоматическое проведение бухгалтерской записи, что обеспечит достоверное отражение операции в бухгалтерском учете по счетам Главной бухгалтерской книги и минимизацию риска технических ошибок, которые могут быть совершены работниками бэк-офиса банка;
12) централизованное ведение книги регистрации карточек клиентов банка.

Глава 3. Главная бухгалтерская книга

7. Главная бухгалтерская книга является центральным хранилищем данных бухгалтерского управленческого учета банка, в которое переносятся итоги корреспонденции бухгалтерских счетов на уровне отчетов и содержащее подробную информацию обо всех операциях банка.

8. Форма Главной бухгалтерской книги, внедренной в информационную систему, должна содержать следующие графы:
1) номер счета;
2) наименование счета;
3) входящий остаток (начальное сальдо);
4) обороты по дебету за отчетный период (по счетам меморандума - приход);
5) обороты по кредиту за отчетный период (по счетам меморандума - расход);
6) исходящий остаток (конечное сальдо).

9. Ведение Главной бухгалтерской книги, внедренной в информационной системе, обеспечивается в отдельном модуле по всем проводимым операциям по центральному аппарату, филиалам и представительствам банка (при их наличии), с соблюдением следующих условий:
1) возможность просмотра, корректировки, замены Плана счетов бухгалтерского учета и поддержание нескольких Планов счетов бухгалтерского учета;
2) возможность отражения операций, совершаемых в иностранной валюте;
3) контроль правильности отражения совершенных операций в бухгалтерском учете путем создания системы (иерархии) санкционирования (утверждения) бухгалтерских записей в информационной системе и определения ограничений полномочий работников банка;
4) контроль полноты вводимых данных (в случае выполнения функций или операции без полного заполнения всех полей информационная система должна выдавать соответствующее уведомление);
5) отражение учетных операций вспомогательного бухгалтерского учета в Главной бухгалтерской книге в режиме реального времени или в пакетном режиме;
6) наличие аудиторского следа, обеспечивающего возможность просмотра бухгалтерских записей в Главной бухгалтерской книге с доступом к детальной информации вспомогательного бухгалтерского учета, на основании которых эти записи формировались, включая отсканированный образ первичных документов;
7) хранение истории по счетам Главной бухгалтерской книги не менее пяти лет с возможностью восстановления данных по счетам Главной бухгалтерской книги;
8) централизованное формирование финансовой и иной отчетности, в том числе консолидированной финансовой отчетности, на основании данных Главной бухгалтерской книги.

10. Для достижения критериев централизации учета совершаемых банком операций выполняются следующие условия:
1) построение системы контроля за правильностью отражения в бухгалтерском учете операций, совершаемых филиалом банка;
2) получение филиалом банка выписки и других документов по соответствующим счетам, открытым для филиала, в том числе по счетам доходов и расходов;
3) отсутствие у филиала банка доступа в Главную бухгалтерскую книгу.
Сворачивание (закрытие доходов и расходов и получение финансового результата) доходов и расходов производится автоматически в конце финансового года в центральном аппарате банка без участия филиалов и представительств банка.

11. Централизация обработки информации в режиме реального времени или в пакетном режиме представляет собой централизованное закрытие операционного дня банка, которое включает в себя технологию централизованной обработки информации с подключением всех его филиалов и представительств.

Глава 4. Заключительные положения

12. Вопросы, не урегулированные настоящими Правилами, подлежат разрешению в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Екінші деңгейдегі банктердің және "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамның қосалқы бухгалтерлік есепті және Бас бухгалтерлік кітапты жүргізуін автоматтандыру ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2007 жылғы 28 мамырдағы N 59 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2007 жылғы 5 шілдеде Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 4787 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 тамыздағы № 272 Қаулысымен

Ескерту. Қаулының күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2012.08.24 № 272 (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

Қолданушылардың назарына!!!
Қаулының қолданысқа енгізілу тәртібін 2-тармақтан қараңыз.

Екінші деңгейдегі банктердің және "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамының қосалқы бухгалтерлік есепті және Бас бухгалтерлік кітапты жүргізуін автоматтандыру тәртібін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ
ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Екінші деңгейдегі банктердің және "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамының қосалқы бухгалтерлік есепті және Бас бухгалтерлік кітапты жүргізуін автоматтандыру ережесі бекітілсін.

2. Осы қаулы Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.

3. Бухгалтерлік есеп департаменті (Шалғымбаева Н.Т.):
1) Заң департаментімен (Шәріпов С.Б.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеу шараларын қабылдасын;
2) осы қаулы Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он күндік мерзімде оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі орталық аппаратының мүдделі бөлімшелеріне және Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және
қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігіне, сондай-ақ екінші деңгейдегі банктерге және "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамына (бұдан әрі - банктер) жіберсін.

4. Банктер:
1) 2008 жылғы 1 шілдеге дейін өздерінің автоматтандырылған банктік ақпарат жүйелерін осы қаулының талаптарына сәйкес келтірсін;
2) 2006 жылғы 1 қаңтардан кейін заңды тұлға ретінде тіркелген банктер әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап екі жылдың ішінде осы қаулының талаптарын орындауды қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Г.З. Айманбетоваға жүктелсін.

Ұлттық Банк
Төрағасы

Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
2007 жылғы 28 мамырдағы
N 59 қаулысымен бекітілген

Екінші деңгейдегі банктердің және "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамның қосалқы бухгалтерлік есепті және Бас бухгалтерлік кітапты жүргізуін автоматтандыру ережесі

Осы Ереже "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының к-1) тармақшасына сәйкес жасалды және екінші деңгейдегі банктердің және "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамының (бұдан әрі - банктер) қосалқы бухгалтерлік есепті және Бас бухгалтерлік кітапты жүргізуін автоматтандыру тәртібін айқындайды.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Ережеде мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) аудиторлық із - бұл Бас бухгалтерлік кітаптағы деректердің (ақпараттардың) шынайы болуын қамтамасыз етуге қажетті жасалған мәмілелерді (операцияларды) қадағалау үдерісі;

2) бэк-офис - банктің бөлімшесі, оның негізгі функциясы қаржылық есептілікті жасау мақсатында фронт-офистан алынған бастапқы құжаттар негізінде қосалқы бухгалтерлік есептегі жасалған операцияларды тіркеу болып табылады;

3) қосалқы бухгалтерлік есеп - бұл барлық жасалған операциялардың бухгалтерлік есебі, ол талдау шоттарында жүргізіледі;

4) аудит журналы - ақпарат жүйесінің журналы, онда ақпарат жүйесіне әрбір кіру, сәтсіз кіру әрекеті және ақпарат жүйесін пайдаланушының іс-әрекеті тіркеледі;

5) банк клиентінің карточкасы - бұл айқындалған электронды нысан, оған банктің клиентінен алынған құжаттар (жеке тұлғалар үшін - аты-жөні, салық төлеушінің тіркеу номері, жеке куәлігінің деректері, заңды тұлғалар үшін - заңды тұлғаның толық атауы, оның
ұйымдық-құқықтық нысанын қоса алғанда, салық төлеушінің тіркеу номері, жеке бірегейлендіру коды, қызмет көрсететін банктің атауы және банктік бірегейлендіру коды, заңды тұлғаның тұрған орны) негізінде оның міндетті деректемелері енгізіледі;

6) бухгалтерлік жазбалар коды - бұл банк дербес және еркін нысанда тағайындаған, ақпарат жүйесінде автоматты режимде бухгалтерлік жазбалар жүргізуге арналған кез келген шартты белгі (цифрлар, символдар, әріптер, реттік номерлері, сөздер);

7) фронт-офис - банктің клиенттерімен жүргізілетін жұмысты, оның ішінде шарттар жасауды, келіссөздер жүргізуді, талдау және құжаттамалық қызметтерді, даулы мәселелерді реттеуді жүзеге асыратын банктің бөлімшесі.

2. Ақпарат жүйесіне ендірілген қосалқы бухгалтерлік есептің және Бас бухгалтерлік кітаптың жүргізілуін автоматтандырудың негізгі мақсаты банктердің автоматты режимде халықаралық қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес келетін қаржылық есебін жасау
болып табылады.
Ақпарат жүйесіне ендірілген қосалқы бухгалтерлік есептің және Бас бухгалтерлік кітаптың жүргізілуін автоматтандыру мынадай жолдармен жасалады:

1) халықаралық қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес банк жасайтын барлық операциялар бойынша қосалқы бухгалтерлік есепті жүргізуді және автоматты режимде есеп айырысуларды жүзеге асыруды қамтамасыз ету;

2) ақпарат жүйесінде банктің орталық аппараты, филиалдары және өкілдіктері (олар болған кезде) бойынша барлық жүргізілетін операциялар бойынша Бас бухгалтерлік кітапты жасау.

3. Ақпарат жүйесі ақпарат жүйесіндегі барлық жағдайларды (өзгерістерді), барлық деректерді, оның ішінде ақпарат жүйесін іске қосу кезінде берілген талаптарға сәйкес банктің орындаушысы айқындап енгізілген өзгерістердің күнін және уақытын тіркеу мүмкіндігін қамтамасыз ететін аудит журналын қолдауы тиіс. Ақпарат жүйесінде болған оқиғаларға түзетулер (алып тастаулар) жасалмайды.

4. Банк ақпарат жүйесін ауыстырған жағдайда, банк жаңа ақпарат жүйесін пайдалануға енгізілген күннен бастап жеті жұмыс күні ішінде еркін нысанда Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне (бұдан әрі - Ұлттық Банк) жазбаша хабарлайды. Хабарламада мынадай ақпараттар көрсетіледі:

1) жаңа ақпарат жүйесінің атауы;

2) ақпарат жүйесін әзірлеушілер туралы ақпарат;

3) жаңа ақпарат жүйесін пайдалануға енгізу күні;

4) ақпарат жүйесінің өткен ақпарат жүйесімен салыстырғанда айрықшылығы және ерекшелігі;

5) жаңа ақпарат жүйесінің сипаттамасы, оның ішінде негізгі модульдер, функциялар және тағы басқалар.

5. Жыл сайын 15 қаңтарға дейінгі мерзімде банктер Ұлттық Банкке барлық жүргізілген өзгерістер, оның ішінде модульдарды жетілдіру және ауыстыру, банк дербес айқындаған нысан бойынша ақпараттары бар қолданылатын ақпарат жүйесінің жай-күйі туралы мәлімет ұсынады.

2-тарау. Қосалқы бухгалтерлік есепті жүргізу

6. Қосалқы бухгалтерлік есеп жүргізгенде, банк мыналарды қамтамасыз етеді:

1) банктің бухгалтерлік есепте банк жүргізетін барлық операцияларды көрсету (бухгалтерлік жазбалар жазу) тәртібін реттейтін ішкі құжаттарының болуын қамтамасыз етеді. Бұл құжаттар Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік
туралы заңнамасының талаптарына және қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына сәйкес әзірленуі және банк басшысы не көрсетілген құжаттарға қол қою құқығы бар оның орнындағы адам бекітуі тиіс;

2) банкте жұмысты ұйымдастырудың ерекшеліктерін ескере отырып, банктің фронт-офиспен және бэк-офиспен қосалқы бухгалтерлік есеп жүргізу тәртібін реттейтін ішкі құжаттарының болуын қамтамасыз етеді. Бұл құжаттарды банк басшысы бекітуі және онда алаяқтық фактілері мен қателерге жол бермеу мақсатында банк қызметкерлерінің
функциялары бір қызметкердің бір операцияны басынан аяғына дейін жүргізу процесіне толық қатысуға (басқаруға) мүмкіндік бермейтіндей етіп бекітілуі тиіс;

3) банк жүргізетін барлық операциялар, оның ішінде:
есеп айырысу-кассалық операциялар бойынша;
кадрларды және жалақыны есепке алу (жалақыны есептеу, аванстар беру, демалыстарды есептеу, резервтер құру және тағы басқалары) бойынша;
негізгі құрал-жабдықтар мен материалдық активтерді есепке алу (сатып алу, қайта бағалау, амортизацияны есептеу, есептен шығару (әкетілу) бойынша;
бағалы қағаздарды есепке алу (сатып алу, сату, сыйақы есептеу, әділ құны бойынша қайта бағалау, сыйлықақыны (дисконтты) тиімді сыйақы ставкасы бойынша амортизациялау, санаттар бойынша жіктеу және тағы басқалары) бойынша;
салымдар мен заемдарды есепке алу (салымға ақша қабылдау (заем беру), сыйақы есептеу, тиімді сыйақы ставкасы бойынша дисконт (сыйлықақы) амортизациялау, өтеу, мерзімін ұзарту және тағы басқалары) бойынша;
дебиторлық және кредиторлық берешекті есепке алу (өтеу мерзімдері бойынша жіктеу, өсімпұл есептеу) бойынша;
салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есепке алу бойынша;
банк жүргізетін басқа да операциялар бойынша қосалқы модульдердің болуын;

4) банктің бөлімшелері, филиалдары (олар болған жағдайда) жүргізетін барлық операциялардың, оның ішінде:
кадрларды және жалақыны есепке алу бойынша;
негізгі құрал-жабдықтар мен материалдық емес активтерді есепке алу бойынша;
бағалы қағаздарды есепке алу бойынша;
салымдар мен заемдарды есепке алу бойынша;
дебиторлық және кредиторлық берешекті есепке алу бойынша;
салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есепке алу бойынша;
банктің бөлімшелері, филиалдары жүргізетін басқа да операциялардың бухгалтерлік есебін орталықтандыра отырып жүргізуді;

5) эмитенттің талаптарына сәйкес, қаржы активтері (міндеттемелері) бойынша сыйақыны, оның ішінде банк көрсететін қызметтер үшін комиссияны автоматты түрде есептеуді;

6) қаржы активтерін (міндеттемелерді) автоматты түрде қайта есептеу және автоматты түрдегі бухгалтерлік жазбаларды жүргізудің кестесін жасауды;

7) түзету жазбаларын жүзеге асыру мүмкіндігінің болуын;

8) банк жүргізетін операциялар бойынша есептерді қалыптастыру мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Есептердің нысанын банк дербес айқындайды және банктің ішкі құжаттарымен бекітіледі.
Есепте мынадай ақпараттар:

1) жазба жасалған күн;

2) жауапты орындаушы туралы мәліметтер;

3) операцияның коды;

4) шарт жөніндегі деректер (шарттың нөмірі, валюталау күні, өтеу мерзімі, сыйақы төлеу талаптары және мерзімдері, пайыздық сыйақы ставкасы, валюта түрі);

5) банк клиенті туралы ақпарат;

6) жүргізілетін операция туралы ақпарат;

7) валюта түрі;

8) төлемдердің сомалары;

9) Бас бухгалтерлік кітаптың шоттары бойынша операцияларды көрсету туралы ақпарат;

10) ай басынан және есептік жыл басынан бергі бухгалтерлік жазбалар сомалары нәтижесінің жинағы;

11) ақпарат жүйесіне ендірілген банк жүргізетін операциялар бойынша операциялар кодтарының болуы мүмкін. Операцияларды кодтаудың мақсаты бухгалтерлік жазбаларды автоматты түрде жүргізу болып табылады, мұның өзі бухгалтерлік есепте Бас бухгалтерлік кітаптың шоттары бойынша операцияларды нанымды көрсетуді және банктің бэк-офисінің қызметкерлері жасауы мүмкін техникалық қателер тәуекелін барынша азайтуды қамтамасыз етеді;

12) банк клиенттерінің карточкаларын тіркеу кітабын орталықтандыра отырып жүргізу туралы ақпарат.

3-тарау. Бас бухгалтерлік кітап

7. Бас бухгалтерлік кітап банктің бухгалтерлік басқару есебі деректерінің орталық қоймасы болып табылады, кітапқа есептер деңгейінде корреспонденттік бухгалтерлік шоттардың қорытындылары және банктік барлық операциялары туралы толық ақпарат енгізіледі.

8. Ақпарат жүйесіне ендірілген Бас бухгалтерлік кітаптың нысаны мынадай бағандардан тұруы тиіс:

1) шоттың нөмірі;

2) шоттың атауы;

3) кіріс қалдық (бастапқы сальдо);

4) есептік кезеңдегі дебет бойынша айналым (меморандум-кіріс шоттары бойынша);

5) есептік кезеңдегі дебет бойынша айналым (меморандум-шығыс шоттары бойынша);

6) шығыс қалдық (түпкілікті сальдо).

9. Ақпарат жүйесіне ендірілген Бас бухгалтерлік кітапты жүргізу орталық аппарат, банктің филиалдары мен өкілдігі бойынша (олар бар болған жағдайда) мынадай талаптарды сақтай отырып жүргізілетін барлық операциялар бойынша жеке модульде қамтамасыз
етіледі:

1) Бухгалтерлік есеп шоттарының жоспарын қарау, түзету, ауыстыру және Бухгалтерлік есеп шоттарының бірнеше жоспарын жасау мүмкіндігі;

2) шетел валютасында жасалатын операцияларды көрсету мүмкіндігі;

3) жасалған операциялардың ақпарат жүйесінде рұқсат етілген (бекіту) бухгалтерлік жазбалар жүйесін (иерархия) құру арқылы бухгалтерлік есепте көрініс табуының және банк қызметкерлері өкілеттіктерін шектеуді айқындаудың дұрыстығын бақылау;

4) енгізілетін деректердің толықтығын бақылау (барлық жолдарды толық толтырмай функцияларды немесе операцияларды орындаған жағдайда ақпарат жүйесі тиісті хабарламаны шығаруы тиіс);

5) қосалқы бухгалтерлік есепті есепке алу операцияларының Бас бухгалтерлік кітаптағы нақты уақыт режимінде немесе пакет режимінде көрінуі;

6) Бас бухгалтерлік кітаптағы бухгалтерлік жазбаларды бастапқы құжаттардың рұқсат етілген түрін қоса алғанда негізінде осы жазбалар қалыптасқан қосалқы бухгалтерлік есепке алудың егжей-тегжейлі ақпаратына рұқсат етіле отырып, қарау мүмкіндігін қамтамасыз ететін аудиторлық іздің болуы;

7) Бас бухгалтерлік кітаптың шоттары бойынша тарих Бас бухгалтерлік кітаптың шоттары бойынша деректерді қайта қалпына келтіру мүмкіндігімен кемінде бес жыл сақталады;

8) қаржылық және басқа да есепті, оның ішінде шоғырландырылған қаржылық есепті Бас бухгалтерлік кітаптың деректері негізінде орталықтандырып қалыптастыру.

10. Банк жасайтын операцияларды есепке алуды орталықтандыру өлшемдеріне қол жеткізу үшін мынадай талаптар орындалады:

1) бухгалтерлік есепке алуда банктің филиалы жасайтын операциялардың көрінуінің дұрыстығын бақылау жүйесін қалыптастыру;

2) банк филиалының ол үшін ашылған тиісті шоттар бойынша, оның ішінде кірістер мен шығыстардың шоттары бойынша үзінділер мен басқа да құжаттарды алуы;

3) банктің филиалында Бас бухгалтерлік кітапқа рұқсаттың болмауы.
Кірістер мен шығыстарды (кірістер мен шығыстарды жабу және қаржы нәтижесін алу) кері қайтару банктің филиалдары мен өкілдігінің қатысуынсыз банктің орталық аппаратында қаржы жылының аяғында автоматты түрде жүргізіледі.

11. Нақты уақыт режимінде немесе пакет режимінде ақпаратты өңдеуді орталықтандыру банктің операция күнін орталықтандыра отырып жабуды білдіреді, осыған оның барлық филиалдары мен өкілдігін тарту арқылы ақпаратты өңдеудің орталықтандыру технологиясы кіреді.

4-тарау. Қорытынды ереже

12. Осы Ережеде реттелмеген мәселелер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шешілуі тиіс.