О некоторых вопросах регистрации инфекционных, паразитарных, профессиональных заболеваний и отравлений

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 12 ноября 2009 года № 706. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 ноября 2009 года № 5908. Утратил силу приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 24 июня 2015 года № 451

Сноска. Утратил силу приказом Министра национальной экономики РК от 24.06.2015 № 451 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 6.

В соответствии с пунктом 1 статьи 151 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые:
1) Правила регистрации, ведения учета случаев инфекционных и паразитарных заболеваний среди населения Республики Казахстан, а также ведения отчетности по ним согласно приложению 1;
2) Правила регистрации, ведения учета случаев профессиональных заболеваний и отравлений, а также ведения отчетности по ним согласно приложению 2.
2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Оспанов К.С.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.
3. Департаменту административно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Бисмильдин Ф.Б.) обеспечить официальное опубликование настоящего приказа в средствах массовой информации после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
4. Признать утратившим силу приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 26 июня 2003 года № 479 "Об утверждении Правил регистрации и учета инфекционных и паразитарных заболеваний среди населения Республики Казахстан и перечня инфекционных и паразитарных заболеваний среди населения, подлежащих регистрации и учету в Республике Казахстан", зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 2412.
5. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Вощенкову Т.А.
6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр Ж. Доскалиев

Приложение 1
к приказу Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 12 ноября 2009 года № 706

Правила
регистрации, ведения учета случаев инфекционных
и паразитарных заболеваний среди населения Республики
Казахстан, а также ведения отчетности по ним

1. Учет случаев инфекционных и паразитарных, профессиональных заболеваний и отравлений среди населения проводится по месту регистрации заболевания, независимо от места постоянного жительства больного.
2. Индивидуальному учету в медицинских организациях и в государственных органах санитарно-эпидемиологической службы подлежат все инфекционные и паразитарные заболевания, согласно перечню инфекционных и паразитарных заболеваний среди населения, подлежащих регистрации и учету в Республике Казахстан (приложение к настоящим Правилам).
На каждый случай заболевания (подозрения), подлежащего индивидуальному учету, составляется экстренное извещение, которое в течение 12 часов высылается в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы по месту регистрации заболевания (независимо от места жительства больного). Кроме того, в оперативном порядке информация сообщается по телефону.
3. Учет и представление информации на случаи карантинных заболеваний, лепры, кожных заболеваний и болезней, передаваемых половым путем, туберкулеза, болезни, вызванной ВИЧ проводится по следующей схеме:
1) о каждом случае заболевания человека чумой, холерой, желтой лихорадкой и подозрении на них медицинским работником, выявившим больного, составляется экстренное извещение, которое в течение 3 часов направляется в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы. Также направляется внеочередное донесение в вышестоящие органы управления здравоохранением по телефону, факсу, телетайпу, модемной связи с последующим обязательным подтверждением в письменной форме. В информации, передаваемой по телефону, факсу, телетайпу, модемной связи не указываются фамилия, имя, отчество больного;
2) о каждом случае впервые в жизни установленного диагноза заболевания лепрой и каждом случае рецидива лепры составляется извещение в трех экземплярах. Один экземпляр остается в эпидемиологическом отделе лепрозория, второй - в течение 3 календарных дней передается в областной кожно-венерологический диспансер, третий - в течение 5 календарных дней направляется в научно-исследовательский кожно-венерологический институт;
3) на каждый случай заболевания сифилисом, гонококковой и хламидийной инфекцией, трихофитией, микроспорией, фавусом, чесоткой заполняется извещение, которое в течение 3 календарных дней высылается в районный (городской) кожно-венерологический диспансер (отделение, кабинет).
Районный (городской) кожно-венерологический диспансер (отделение, кабинет) ежемесячно, второго числа месяца, следующего после отчетного периода, сообщает по телефону в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы, суммарные сведения о числе вновь выявленных больных сифилисом, гонорейной, хламидийной инфекцией на основании полученных извещений.
На больного (подозрение) микроспорией, трихофитией, фавусом и чесоткой с впервые в жизни установленным диагнозом заполняется второй экземпляр извещения, который направляется в государственный орган санитарно-эпидемиологической службы по месту жительства больного в течение 24 часов с момента установления диагноза (подозрения);
4) на каждого больного с впервые в жизни установленным диагнозом активного туберкулеза всех форм локализации, заполняется извещение, которое в течение 3 календарных дней высылается в районный (городской) противотуберкулезный диспансер (отделение, кабинет) и территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы.
При выявлении больных бациллярной формой туберкулеза, при появлении бацилловыделения у больных неактивной формой туберкулеза, а также в случае смерти от туберкулеза больных, не состоявших при жизни на учете, заполняется экстренное извещение, которое в течение 24 часов пересылается в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы по месту жительства больного.
Районный (городской) противотуберкулезный диспансер (отделение, кабинет) ежемесячно второго числа месяца, следующего после отчетного периода, сообщает для сверки данных о числе больных по телефону в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы суммарные сведения о числе вновь выявленных больных активным туберкулезом на основании полученных извещений;
5) на каждый впервые выявленный случай, положительный на ВИЧ в иммуноферментном анализе по второй сыворотке крови, территориальный центр СПИД составляет экстренное извещение, которое в течение 3 календарных дней направляет его в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы.
По получению окончательного результата из референс-лаборатории Республиканского центра по профилактике и борьбе со СПИД, территориальный центр по профилактике и борьбе со СПИД направляет новое экстренное извещение о подтверждении или отмене диагноза ВИЧ-инфекции и в течение 3 календарных дней направляет ее территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы.
При постановке диагноза "СПИД" у ВИЧ-инфицированных лиц, состоящих на диспансерном учете, заполняется экстренное извещение, которое направляется в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы.
Экстренное извещение о ВИЧ-инфекции и СПИД направляется только нарочным в запечатанном виде с грифом "для служебного пользования". Информация о лицах, инфицированных ВИЧ и больных СПИД разглашению не подлежит.
Областной, городской (городов Астаны и Алматы) центры СПИД ежемесячно второго числа месяца, следующего после отчетного периода, сообщают для сверки по телефону в областной, городской (городов Астаны и Алматы) орган санитарно-эпидемиологической службы суммарные сведения о числе вновь выявленных носителей ВИЧ и больных СПИД.
4. Индивидуальному учету в медицинских организациях и суммарному учету в государственных органах санитарно-эпидемиологической службы подлежат: грипп, острые инфекции верхних дыхательных путей множественной или неуточненной локализации, функциональная диарея.
Экстренное извещение на случаи заболевания этими инфекциями не представляется, учет их производится в амбулаторно-поликлинических организациях. Амбулаторно-поликлинические организации ежемесячно второго числа месяца, следующего после отчетного периода, сообщают суммарные данные о числе больных по телефону в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы.
5. Экстренное извещение заполняется врачом или средним медицинским работником, выявившим или заподозрившим заболевание в следующих медицинских организациях, независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности:
1) амбулаторно-поликлинических организациях, независимо от условий, при которых было выявлено заболевание (при обращении в поликлинику, при посещении больного на дому, при профилактическом осмотре и другие);
2) стационарах, в случаях, когда, диагноз инфекционного заболевания был поставлен в стационаре (больной поступил без направления поликлинической организации, диагноз инфекционного заболевания поставлен взамен диагноза другого заболевания, случай внутрибольничной инфекции, заболевание, выявленное на секции);
3) организациях судебно-медицинской экспертизы;
4) медицинских кабинетах организаций, независимо от форм собственности;
5) организациях первичной медико-санитарной помощи.
6. Медицинские работники фельдшерско-акушерского пункта экстренное извещение составляют в двух экземплярах, первый экземпляр отсылается в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы, второй - в медицинскую организацию, в ведении которой находится данный фельдшерско-акушерский пункт (участковую, районную, городскую больницу, амбулаторию, поликлинику и другие).
7. Учет заболеваний среди детей, посещающих организации образования, проводится в следующем порядке:
1) медицинский персонал, обслуживающий организации образования, направляет экстренное извещение в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы только в случаях, когда заболевание (подозрение) впервые выявлено персоналом этих организаций;
2) сведения об инфекционных заболеваниях, выявленных медицинским персоналом медицинских организаций у детей, посещающих организации образования, сообщаются (по телефону и путем отсылки экстренного извещения) в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы персоналом этих медицинских организаций;
3) медицинские работники, обслуживающие детские оздоровительные организации, выехавшие в загородную зону на летний период, экстренное извещение направляют в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы по месту временной дислокации оздоровительной организации в летний период.
8. Медицинские работники станций скорой медицинской помощи, выявившие или заподозрившие инфекционное заболевание, сообщают в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы по телефону о выявленном больном и в поликлинику (амбулаторию), в районе обслуживания которой проживает больной. Экстренные извещения в этих случаях составляются медицинским работником стационара, в случае госпитализации, или медицинским работником поликлиники, который должен посетить больного на дому.
9. Представление информации о поступлении больных с инфекционными заболеваниями (подозрениями на инфекционное заболевание) на стационарное лечение, об уточнении или изменении диагноза инфекционного заболевания проводится в следующем порядке:
1) инфекционная больница (больница, имеющая инфекционное отделение) должна сообщить о поступлении больных инфекционными заболеваниями (подозрениями), в течение 12 часов с момента поступления в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы, в районе которой расположена медицинская организация, направившая больного на госпитализацию;
2) медицинская организация, уточнившая или изменившая диагноз, должна составить новое экстренное извещение и в течение 12 часов направить его в территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы по месту обнаружения заболевания, указав измененный (уточненный) диагноз, дату его установления, первоначальный диагноз и результаты лабораторного исследования;
3) территориальный орган санитарно-эпидемиологической службы в оперативном порядке должен сообщить в медицинскую организацию, в которой выявлено заболевание, о госпитализации, подтверждении (изменении) диагноза.
10. Во всех медицинских организациях, медицинских кабинетах организаций, независимо от форм собственности ведется журнал учета инфекционных заболеваний, в который заносятся сведения о больном.
11. Ответственными за регистрацию, учет инфекционных и паразитарных заболеваний в медицинских организациях являются:
1) в медицинской организации - главный врач;
2) в дошкольных организациях, школах, детских домах, оздоровительных организациях - медицинский работник данной организации.
12. Учет инфекционных и паразитарных заболеваний в органах санитарно-эпидемиологической службы проводится на основании оперативного сообщения по телефону о выявлении инфекционного заболевания (подозрения), в дальнейшем подтвержденного экстренным извещением.
13. Государственные органы санитарно-эпидемиологической службы при выявлении на их территории случая инфекционного заболевания, у лиц, прибывших из других регионов, должны информировать орган санитарно-эпидемиологической службы по месту постоянного жительства больных для проведения соответствующих противоэпидемических мероприятий в очагах заболеваний.

Приложение
к Правилам регистрации и учета
инфекционных и паразитарных
заболеваний среди населения
Республики Казахстан

Перечень
инфекционных и паразитарных заболеваний среди населения,
подлежащих регистрации и учету в Республике Казахстан

1) чума (А20);
2) холера (А00);
3) желтая лихорадка (А95);
4) лепра (А30);
5) сифилис (А50-А53);
6) гонококковая инфекция (А54);
7) хламидийная инфекция (А55; А56);
8) брюшной тиф (А01.0);
9) паратифы А, В, С (А01.1-А01.4);
10) другие сальмонеллезные инфекции (А02);
11) шигеллез (бактериальная дизентерия) (А03);
12) энтерит, вызванный Yersinia enterocolitica (иерсиниоз) (А04.6; А28.2);
13) другие бактериальные кишечные инфекции (A04.0-А04.5; А04.7-А04.9);
14) другие бактериальные пищевые отравления (А05);
15) амебиаз (А06);
16) балантидиаз (А07.0);
17) вирусные и другие уточненные кишечные инфекции (А08);
18) туляремия (А21);
19) сибирская язва (А22);
20) бруцеллез (А23);
21) эризипилоид (А26);
22) другие бактериальные зоонозы (А.28);
23) листериоз (А.32);
24) дифтерия (А36);
25) коклюш (А37);
26) скарлатина (А38);
27) менингококковая инфекция (А39);
28) столбняк (А.33-А35);
29) болезнь, вызванная вирусом иммунодефицита человека (ВИЧ) (В20-В24);
30) острый полиомиелит (А80);
31) ветряная оспа (В01);
32) корь (В05);
33) краснуха (В06);
34) клещевой вирусный энцефалит (А84);
35) вирусные лихорадки, передаваемые членистоногими и вирусные геморрагические лихорадки (А90-А99);
36) вирусный гепатит (В15-В19);
37) бешенство (А82);
38) эпидемический паротит (В26);
39) орнитоз, пситтакоз (А70);
40) инфекционный мононуклеоз (В27);
41) ящур (В08.8);
42) риккетсиозы (А75-А79);
43) малярия (В50-В54);
44) лейшманиоз (В55);
45) лептоспироз (А27);
46) гельминтозы (В65-В83);
47) педикулез (В85);
48) болезнь легионеров (А48.1);
49) туберкулез (А15-А19);
50) чесотка (В86);
51) инфекционные болезни, специфичные для перинатального периода (Р36-Р39);
52) осложнения, связанные преимущественно с послеродовым периодом (О85; О86; О90.0; О90.1; О91);
53) осложнения хирургических и терапевтических вмешательств (Т80.2; Т80.8; Т80.9; Т81.3; Т81.4; Т82.6; Т82.7; Т83.5; Т83.6; Т84.5-Т84.7; Т.85.7);
54) бессимптомный инфекционный статус, вызванный вирусом иммунодефицита человека (ВИЧ) (Z21);
55) носительство возбудителя брюшного тифа (Z22.0);
56) носительство возбудителя сальмонеллеза (Z22.1);
57) носительство возбудителя дизентерии (Z22.1);
58) носительство возбудителя дифтерии (Z22.2);
59) носительство возбудителя малярии (Z22.8);
60) укусы, ослюнения, оцарапывания животными (W54; W55);
61) необычные реакции на профилактические прививки, постпрививочные осложнения (Т88.7);
62) грипп (J10-J11);
63) острые инфекции верхних дыхательных путей множественной или неуточненной локализации (J06);
64) функциональная диарея (К59.1; К59.9).

Приложение 2 к приказу
Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 12 ноября 2009 года № 706

Правила регистрации, ведения учета случаев профессиональных
заболеваний и отравлений, а также ведения отчетности по ним

1. Регистрации и учету подлежат случаи профессиональных заболеваний и отравлений, приведенные в Перечне профессиональных заболеваний и отравлений (приложение к настоящим Правилам) – далее – Перечень.
В Перечень включены болезни, которые вызваны исключительно или преимущественным действием вредных, опасных веществ и неблагоприятных производственных факторов. В Перечне приведен примерный список проводимых работ и производств.
2. Для регистрации случаев профессиональных заболеваний и отравлений устанавливается диагноз.
Диагноз острого профессионального заболевания и отравления устанавливается организациями, оказывающими амбулаторно-поликлиническую и стационарную медицинскую помощь гражданам, диагноз хронического профессионального заболевания (интоксикации) - центрами профессиональной патологии или клиниками профессиональных болезней.
3. К острым профессиональным заболеваниям и отравлениям относятся заболевания, развившиеся внезапно, после однократного (в течение не более одной рабочей смены) воздействия вредных и опасных производственных факторов, при значительном превышении предельно допустимых концентраций или предельно допустимых уровней.
4. К хроническим профессиональным заболеваниям (интоксикациям) относятся заболевания, которые возникли в результате длительного воздействия вредных веществ, опасных и неблагоприятных производственных факторов. К хроническим заболеваниям (интоксикациям) относятся также ближайшие и отдаленные последствия как острых, так и хронических профессиональных заболеваний (стойкие органические изменения нервной, сердечно-сосудистой, гепатобилиарной и других систем после интоксикации различными промышленными ядами). Необходимо учитывать возможность развития профессиональных заболеваний через длительный срок после прекращения работы в контакте с вредным, опасным веществом и производственным фактором (поздние силикозы, бериллиоз, папиллома мочевого пузыря, злокачественные новообразования). К профессиональным заболеваниям могут относиться также болезни, в развитии которых профессиональное заболевание явилось фоном или фактором риска (рак легких, развивавшийся на фоне асбестоза, силикоза или пылевого бронхита).
5. Материалы по установлению диагноза профессионального заболевания и отравления рассматриваются экспертной профпатологической комиссией при наличии следующих документов:
1) направления медицинской организации;
2) подробной выписки из медицинских карт (амбулаторной, стационарной) с данными предварительного и периодических медицинских осмотров, результатами лабораторных и функциональных исследований;
3) копий выписных эпикризов с места жительства;
4) санитарно-эпидемиологических характеристик условий труда, составленной в соответствии с требованиями по составлению санитарно-эпидемиологической характеристики условий труда работающего при подозрении на профессиональное заболевание и отравление (приложение 2 к настоящим Правилам);
5) документа, подтверждающего трудовую деятельность работника.
6. Регистрации подлежат заболевания и отравления, связанные с воздействием профессиональных факторов, в том числе развитие его в позднем периоде.
7. На каждый случай острого профессионального заболевания и отравления врачом, выявившим или заподозрившим данное заболевание, заполняется экстренное извещение. Извещение должно передаваться в течение 12 часов в государственный орган санитарно-эпидемиологической службы на соответствующей территории, руководителю организации (работодателю).
8. Медицинская организация при уточнении или изменении диагноза, должна составить новое экстренное извещение и в течение 24 часов направить руководителю организации (работодателю) и государственный орган санитарно-эпидемиологической службы по месту работы больного, при этом указывается измененный (уточненный) диагноз, дата его установления, первоначальный диагноз.
9. Медицинская организация, помимо направления экстренного извещения, немедленно извещает государственный орган санитарно-эпидемиологической службы по телефону или электронной почтой о каждом случае:
1) острого профессионального заболевания (отравления) с утратой трудоспособности с числом заболевших (пострадавших) 2 человека и более;
2) заболевания сибирской язвой, бруцеллезом, столбняком, бешенством, при установлении связи с профессиональной деятельностью больного.
10. Извещение о впервые выявленном хроническом профессиональном заболевании (интоксикации) заполняется в центрах профпатологии и клиниках профессиональных заболеваний. Извещение в течение 3 календарных дней после установления окончательного диагноза должно направляться в государственный орган санитарно-эпидемиологической службы, организации (работодателю) и медицинскую организацию. Извещение о впервые выявленном хроническом профессиональном заболевании (интоксикации) направляется по последнему месту работы больного в контакте с вредными производственными факторами. Хроническое профессиональное заболевание признается профессиональным с момента оформления заключения экспертной профпатологической комиссией.
11. Регистрацию и учет случаев профессионального заболевания и отравления должны вести государственные органы санитарно-эпидемиологической службы по месту основной работы заболевшего (пострадавшего).
12. В государственных органах санитарно-эпидемиологической службы и медицинских организациях (центрах профпатологии) больные с профессиональными заболеваниями должны регистрироваться в журнале учета лиц, у которых выявлено профессиональное заболевание (отравление).
13. В государственных органах санитарно-эпидемиологической службы должны вести Карты учета профессионального заболевания (отравления), которые подлежат автоматизированному анализу.

Приложение 1
к Правилам регистрации, ведения
учета случаев профессиональных
заболеваний и отравлений, а также
ведения отчетности по ним

Перечень
профессиональных заболеваний и отравлений

№	Наименование болезней в соответствии с классификацией Международной классификации болезней Всемирной организации Здравоохранения Х пересмотра (далее - МКБ 10:)	Опасные вредные вещества и производственные факторы, воздействие которых может приводить к возникновению профессиональных заболеваний	Примерный перечень проводимых работ, производств
1. Заболевания, вызываемые воздействием химических факторов.
1)	Острые отравления, хронические интоксикации (МКБ 10:Т36-Т65) и их последствия (МКБ 10:Т95-Т98), протекающие с изолированным или сочетанным поражением органов и систем.	Химические вещества: исходное сырье, промежуточные, побочные и конечные продукты.	Все виды работ, связанные с процессами получения, переработки, применения (включая лабораторные работы) химических веществ, обладающих токсическим действием, в различных отраслях промышленности, строительстве, сельском хозяйстве, транспорте, сфере обслуживания.
	Токсическое поражение органов дыхания, ринофаринголарин- гит, эрозия, перфорация носовой перегородки, трахеит, бронхит, пневмосклероз и другие. (МКБ 10:J 68-J68.9).	Азотная кислота, аммиак, окислы азота, изоцианаты, кремний органические соединения, селен, сера и ее соединения, формальдегид, фталевый ангидрид, фтор и его соединения, хлор и его соединения, хром и его соединения и другие.
	Токсическая анемия (МКБ 10:L64/8)	Амино-, нитро- и хлорсоединения ароматического ряда, бензол и его производные, гомологи бензола, гексаметилендиа- мин, пестициды (хлорорганичес- кие), свинец и его неорганичес- кие соединения.
	Токсические поражения органов пищеварения: токсические поражения печени и желчного пузыря (МКБ 10:К.71, К71.0-К71.5, К82.8-К82.9, 83.8); гастрит, дуоденит, эрозивноязвенные поражения желудка и двенадцатиперст- ной кишки, колит (МКБ 10:К20, К22.8 К25, К29.9; К52.1, К87.0)	Амино- и нитро-соединения ароматического ряда, бензол и его производные (стирол), галоидопроизводны углеводородов жирного ряда, гидразин и его соединения, пестициды (хлорорганичес -кие), фосфор и его соединения, фтор и его соединения.
	Токсическая нефропатия (МКБ 10:N28.9, 28.8)	Бета-нафтол, кадмий, четыреххлористый углерод
	Токсическое поражение нервной системы: полиневропатия (МКБ 10:G62.2), неврозоподобные состояния (МКБ 10:G90.9), энцефалопатия (МКБ 10:G92)	амино-, нитро- и хлорсоединения ароматического ряда, гексамети -лендиами, бензол и его производные (гомологи бензола, стирол), галопроиз-водные углеводо-родов жирного ряда, гидразин его соединения, марганец, пестициды, ртуть и ее соединения, сероуглерод, тетраэтилсвинец и многие др., фтор и его соединения, фосфор и его соединения, свинец и его соединения.
	Токсическое поражение глаз: катаракта (МКБ 10:H26.8-H26.9); Конъюнктивит, кератоконъюнктивит (МКБ 10:Н10.8-Н10.9, Н16.2)	Тринитротолуол, азотная кислота, аммиак, окислы азота, изоцианаты,
		сера и ее соединения, формальдегид, фтор и его соединения, хлор и его соединения.
	Токсическое поражение костей: в виде остеопорозов (МКБ 10:М82)	фосфор желтый и его соединения, фтор и его соединения
2)	Болезни кожи: эпидермоз (МКБ 10:L18.1), контактный дерматит (МКБ 10:L23, L24, L25), фотодерматит (МКБ 10:L56), онихии (МКБ 10:L60.8), паранихии (МКБ 10:L60.8), токсическая меланодермия (МКБ 10:Т53), масляные фолликулиты (МКБ 10:L73.8)	Продукты перегонки нефти, каменного угля и сланцев (бензин, керосин, смазочные масла, крезол, лизол, гудрон, мазут, асфальт, пек и его дистилляты), хлорированные нафталины, кислоты, щелочи, органические растворители, гидросульфат, хлорная известь, соли тяжелых металлов, соединения мышьяка, сурьмы, формалин, клей.	Предприятия химической, нефтеперерабатывающей, машиностроительной, металлургической, деревообрабатывающей, кожсырьевой, кожевенной, пищевой промышленности, очистка нефтеналивных судов; строительное, мебельное производство, шахтостроители.
	Профессиональное витилиго (МКБ 10:L80)	Пара-трет-бутил- фенол Низкие пара-алкил и пара- алкоксифенол, 4-алпикатихины.	Производство и применение пара-трет-бутилфенола для получения смол, лаков, эмалей. Производство фенолсодержащих присадок к маслам и топливам.
3)	Металлическая лихорадка (МКБ 10:T56), фторопластовая (тефлоновая) лихорадка (МКБ 10:T65.8)	Аэрозоли конденсации цветных металлов (цинк, медь, никель, сурьма и др.), аэрозоли вторичной полимеризации (фторопласты).	Производство цветной металлургии, пластических масс (фторопластов) и их переработка, обработка материалов из цветных металлов.
2. Заболевания, вызываемые воздействием промышленных аэрозолей.
1)	Пневмокониозы: карбокониозы (МКБ 10:J60); асбестоз (МКБ 10:J61); силикоз, талькоз (МКБ 10:J62); алюминоз (МКБ 10:J63.0), бокситный фиброз (легкого) (МКБ 10:J63.1), бериллиоз (МКБ 10:J63.2), графитный фиброз (МКБ 10:J63.3), сидероз (МКБ 10:J63.4), станиоз (МКБ 10:J63.5), пневмокониоз шлифовальщиков или наждачников, цементной и др. видами смешанной пыли (МКБ 10:J62.8; J63.8); и др. пневмокониозы от рентгеноконтарст- ной пыли (МКБ 10:J63.8); баритоз и др. гиперчувствитель- ный пневмониты (МКБ 10:J64; J65; J67)	Вдыхание пыли, содержащей диоксид кремния в свободном и связанном состоянии, рудничной, рентгеноконтрастн ой, углеродосодер -жащей пыли (уголь, кокс, сажа, графит и др.); пыли металлов и их окислов, в т. ч. твердых и тяжелых сплавов, сварочный аэрозоль; пыли органических и искусственных, минеральных волокон, пластмасс и в том числе обсемененность вдыхаемого аэрозоля микрофлорой.	Работа в рудниках, шахтах, открытых карьерах, на обогатительных и доводочных фабриках, горнорудной и угольной промышленности; добыча и обработка нерудных пород и материалов, асбеста и др.силикатов, щебня и др.; производство асбестоцемента, асбестосодержащих материалов (трубы, шифер, панели, доски, фрикционные, асбестотекстильные изделия); производство фарфорофаянсовых изделий, стекла; производство, применение огнеупоров и абразивов; производство, применение кокса, сажи, графитов; металлургическое и литейное производство; машиностроение; металлообработка, сварочные работы; размол сыпучих материалов; производство, обработка пластмасс; сельскохозяйственные и др. виды работ, связанные с пылевыделением.
2)	Биссиноз (МКБ 10:J66.0)	Длительное вдыхание различных видов растительной пыли (хлопка, льна, джута).	Переработка хлопка, льна, джута в производстве текстиля.
3)	Профессиональный бронхит (пылевой, токсико-пылевой): пылевой необструктивный бронхит (МКБ 10:J41.0); пылевой обструктивный бронхит (МКБ 10:J44.8); токсико-пылевой необструктивный бронхит (МКБ 10:J68.0); токсико-пылевой обструктивный бронхит (МКБ 10:J68.0)	Вдыхание всех вышеуказанных видов пыли, а также органичес- кой пыли растительного и животного происхождения (мучной, зерновой, волосяной, шерстяной, табачной,бумаж- ной, сахарной и др.). Одновременное действие пылевого и химического факторов (раздражающие вещества, компоненты выхлопа самоходных горных машин), в том числе взрывных газов в сочетании с неблагоприят- ными микроклима- тическими условиями.	Работы, указанные в подпункте 2), графа 4, а также производство: валяльновойлочное, мукомольнокрупяное, сахарное, фармацевтическое, шерстяное, первичная обработка хлопка, льна и других лубяных культур, а также другие виды работ, связанные с пылевыделением.
4)	Пневмомикозы (микотоксикозы (МКБ 10:В44.8, В48.8), актиномикозы (МКБ 10:А42.0)	Контакт с обсемененной грибковой флорой шахтной водой и оборудованием в подземных выработках, органической пылью раститель- ного и животного происхождения (мучной, зерновой, шерстяной, табачной).	Работы в рудниках и шахтах,сельскохозяйст- венные(переработка льна, хлопка, текстиля) и другие виды работ, связанные с пылевыделением.
5)	Тотальные дистрофические заболевания верхних дыхательных путей (хронический субатрофический и гипертрофический ринофарингит) (МКБ 10:J31.0-J32.9)	Вдыхание пыли, указанные в подпункте 2, графа 3.	Работы, указанные в подпункте 2, графа 4.
3. Заболевания, вызываемые воздействием физических факторов.
1)	Заболевания, связанные с воздействием ионизирующих излучений (МКБ 10:W88):	Однократное кратко-временное общее воздейст- вие внешнего ионизирующего излучения или поступления внутрь организма значительных количеств радиоактивных веществ и их соединений.	Все виды работ с радиоактивными веществами и источниками ионизирующих излучений.
	Лучевая болезнь (острая или хроническая) (МКБ 10:W88,W90)	Систематическое воздействие ионизирующих радиаций в дозах, превышающих допустимые для профессионального облучения.
	Местные лучевые поражения (острые или хронические) (МКБ 10:W88, W90)	Внешнее локальное воздействие проникающего излучения, воздействие радиоактивных веществ.
2)	Заболевания, связанные с воздействием неионизирующих излучений: вегетативно-сосу- дистая дистония, астенический, астеновегетативный гипоталамический синдромы (МКБ 10:W90)	Систематическое воздействие электромагнитных излучений радиодиапазона сверхвысоких частот; когерентные монохроматические излучения.	Все виды работ с источниками электромагнитных излучений радиодиапазона сверхвысоких частот; все виды работ с излучением оптических квантовых генераторов.
3)	Местное повреждение тканей лазерным излучением (ожоги кожи (МКБ 10:L59), поражение роговицы глаз (МКБ10:H18.8), сетчатки (МКБ 10:H35.8)	Локальные воздействия лазерных излучений.	Все виды работ с излучением оптических квантовых генераторов.
4)	Вибрационная болезнь (МКБ 10:T75.2)	Длительное систематическое воздействие производственной локальной вибрации, передающейся на руки работающих, и общей вибрации рабочих мест.	Работа с ручными машинами, генерирующими вибрацию, и рабочие места машин, генерирующие вибрацию.
5)	Нейросенсорная тугоухость (МКБ 10:H90.3; H90.6)	Систематическое воздействие производственного шума.	Все виды трудовой деятельности, связанные с воздействием интенсивного производственного шума, в промышленности, строительстве, сельском хозяйстве, на транспорте, связи.
6)	Вегетативно- сенсорная (ангионевроз) полиневропатия рук (МКБ 10:G62.8)	Контактная передача ультразвука на руки.	Работа с ультразвуковыми дефектоскопами и медицинской аппаратурой.
7)	Электроофтальмия (МКБ 10:H57.8)	Интенсивное ультрафиолетовое излучение.	Работы, связанные с газо- и электросваркой, и в условиях интенсивного ультрафиолетового излучения.
8)	Катаракта (МКБ 10:H26.8)	Систематическое воздействие лучевой энергии (инфракрасное, ультрафиолетовое излучение, сверхвысокочас- тотные излучения, рентгеновское, гамма-лучи, нейтронное, протонное излучение).	Кузнечно-прессовые, электро-сварочные и термические работы, производство изделий из стекла, работы, связанные с инфракрасным излучением в металлургии, с воздействием ионизирующих и неионизирующих излучений.
9)	Декомпрессионная (кессонная) болезнь и ее последствия (МКБ 10:T70.3)	Повышенное атмосферное давление, процессы декомпрессии.	Работы в кессонах, барокамерах, водолазные и др. работы в условиях повышенного атмосферного давления.
10)	Перегрев: тепловой удар, судорожное состояние (МКБ 10:T67.0; G40.5; G40.6)	Повышенная температура и интенсивное тепловое излучение в рабочей зоне.	Работа в глубоких шахтах, литейных мартеновских, листо- прокатных, трубопрокатных цехах; ремонт промышленных печей, чистка топок, котлов, варка стекла, др. работы при повышенной температуре.
11)	Облитерирующий эндартериит (МКБ 10:I73.9), вегетативно- сенсорная полиневропатия (ангионевроз) (МКБ 10:G62.8)	Пониженная температура в рабочей зоне.	Работа на рыболовецких судах, рыбопромысловых комбинатах; холодильниках; геологические работы; на лесозаготовках; сырых, заболоченных местах; торфоразработках, горно-рудниках; работа в условиях обводненных выработок и вечной мерзлоты; шахтная добыча нефти и др. виды работ при пониженной температуре в рабочей зоне.
12)	Ониходистрофии (МКБ 10:L60.3), механические эпидермозы (омозолелости и др.) (МКБ 10:L60.3)	Обработка мездры, температурные и метеорологические факторы.	Кожевенное и меховое производство, сельскохозяйственные работы (полевые) работы на судах и береговых предприятиях по обработке рыбы
4. Заболевания, связанные с физическими перегрузками и перенапряжением отдельных органов и систем.
1)	Координаторные неврозы, в том числе писчий спазм (МКБ 10:F48.8)	Работы, требующие высокой координации движений и выполняемые в быстром темпе.	Работа на клавишных аппаратах и музыкальных инструментах; стенография, рукописные, машинописные, чертежные, граверные, копировальные работы.
2)	Заболевания периферической нервной системы: Моно- и полиневро- патии, в т.ч. компрессионные и вегетативно- сенсорные полиневропатии верхних конечностей (МКБ 10:G56, G57, G58.8, G62.8)	Работы, связанные со статико- динамическими нагрузками на плечевой пояс, многократно повторяющимися движениями рук, давлением на нервные стволы в сочетании с микротравматиза- ций, охлаждением.	Шлифовальные, формовочные, малярные, штукатурные работы, швейные, обувное производство, ручная дойка, рабочие горнорудной, металлургической, нефтяной и химической промышленности.
	Шейно-плечевая, пояснично-крестцо- вая радикулопатия (МКБ 10:M54.1)	Работы, связанные с систематически- ми наклонами тела, пребыванием в вынужденной рабочей позе (с наклоном вперед, в подвеске, на корточках, лежа и т.д.); а также в сочетании с физическим напряжением мышц. Работа, связанная с воздействием общей вибрации и тряски.	Все виды работ в проходческих и очистных забоях, в том числе в обводненных условиях с неблагоприятным микроклиматом; крепежные работы, связанные с систематическим подъемом, переносом тяжестей в вынужденном положении тела, водители внутришахтного транспорта: машинист подземных установок (управление), водители подземных большегрузных машин.
	Радикулоишемия артериальная шейного и пояснично- крестцового уровня (МКБ 10:M50.0, М51.0, М51.1, М50.1)	Работы, связанные с подъемом, переносом тяжестей, длительным пребыванием в вынужденном положении тела, систематическими наклонами тела, пребыванием в вынужденной рабочей позе с наклоном туловища, головы (сгибание, переразгибание, повороты); микро- и макротравмати- зация.	Работы, указанные в подпункте 2) пункт 4. Шейно-плечевая, пояснично-крестцовая радикулопатия (МКБ 10:M54.1), графа 4, вальцовочные, кузнечные, клепальные, обрубные, строительные работы; водители большегрузных самоходных и сельскохозяйственных машин, цирковые и погрузочно-разгрузочные работы.
3)	Заболевания опорно- двигательного аппарата: Хронические миофиброзы предплечий и плечевого пояса, миофасциты, фибромиофасциты, вегетомиофасциты (МКБ 10:M62.8); тендовагиниты (МКБ 10:M65.8)	Работы, связанные с локальными и региональными мышечными напряжениями; однотипными движениями, выполняемыми в быстром темпе; давлением на нервные стволы, мышцы, связки, сухожилия, их травматизацией; систематическим удерживанием на весу, на руках грузов, их подъемом, перемещением их вручную или с приложением усилий.	Работы на клавишных вычислительных машинах, пишущей машинке, горнодобывающие, шлифовальные, бурильные, кузнечные, клепальные, обрубные, формовочные, малярные, музыкальные, граверные, копировальные, рукописные, стенография.
	Стенозирующие лигаментозы, стилоидозы (локтевой, плечевой), эпикондилозы (МКБ 10:M77.0)	Работы, связанные с систематическим давлением на связки, частым сгибанием предплечья в сочетании с его пронацией и супинацией, вращательными движениями и отведением кисти.	Штамповочные, волочильные, штукатурные, обмоточно-изолировочные, малярные, различные работы по раскрою, резанию ткани, обуви.
	Периартрозы (плечелопаточный, локтевой, коленный), деформирующие остеоартрозы (той же локализации)с нарушением функции; бурситы, асептические остеонекрозы (МКБ 10:M19.8)	Работы, связанные с выполнением широко- амплитудных вращательных движений, систематическим давлением в области соответствующих суставов, перенапряжением и травматизацией последних. Различные виды работ, выполняе- мые на корточках, коленях.	Строительные, проходческие, бурильные, кровельные работы, различные виды работ по изготовлению паркета, гранита.
4)	Опущение и выпадение матки и стенок влагалища (МКБ 10:№81)	Длительные (10 лет и более) систематические (более 50 процентов времени смены) подъемы и перемещения тяжестей при сочетании с вынужденной рабочей позой и действием вибрации или без нее у женщин в возрасте до 40 лет при отсутствии травмы мышц тазового дна в период родов.	Работы, связанные с перемещением грузов вручную или приложением усилий.
5)	Выраженное варикозное расширение вен на ногах, осложненное воспалительными (тромбофлебит) или трофическими расстройствами (МКБ 10:I83.0.-I83.2)	Длительное пребывание в вынужденной рабочей позе стоя.	Работы, связанные с длительным статическим напряжением, стоянием, систематической переноской тяжелых грузов.
6)	Заболевания, вызываемые перенапряжением голосового аппарата: хронические ларингиты, узелки голосовых складок ("узелки певцов") (МКБ 10:J38.2), контактные язвы голосовых складок (МКБ 10:J38.7), (МКБ 10:J37)	Работа, связанная с систематическим перенапряжением голосового аппарата.	Преподавательская работа, дикторская работа по радио, телевидению, вокально-разговорные виды актерских работ; работа на телефонных станциях.
7)	Прогрессирующая близорукость (МКБ 10:H52.1)	Повышенное напряжение зрения при различии мелких предметов с близкого расстояния.	Картографирование, работа на электронно- вычислительных машинах, огранка и контроль качества драгоценных камней, сборка часов, корректорская, работа с оптическими приборами.
8)	Неврозы (МКБ 10:F40-F48)	Длительное непосредственное обслуживание душевнобольных детей.	Работа медицинского персонала в психиатрических учреждениях, в т.ч. преподаватели, обслуживающий персонал спецшкол для психически неполноценных детей.
5. Заболевания, вызываемые действием биологических факторов.
1)	Инфекционные и паразитарные заболевания, однородные с той инфекцией, с которой работники находятся в контакте во время работы: туберкулез (МКБ 10:A15-A19), бруцеллез (МКБ 10:A23), сап (МКБ 10:A24), сибирская язва (МКБ 10:A22), клещевой энцефалит (МКБ 10:А84), орнитоз, узелки доярок, токсоплазмоз (МКБ 10:В58), вирусный гепатит (МКБ 10:B15-B19), микозы кожи (МКБ 10:B35-B37; В48), эризипелоид Розенбаха (МКБ 10:A26), чесотка (МКБ 10:B86), сифилис (МКБ 10:А65) и др.(МКБ 10:А94).	Контакт с инфекционными больными и инфицированными материалами или переносчиками болезней, с больными животными, продуктами животного и растительного происхождения (кожа, шерсть, щетина, конский волос, мясо, кожевенное, меховое сырье, утильсырье, зерно, хлопок и др.); контакт с грызунами, обсемененными поверхностями.	Работа в инфекционных, противотуберкулезных и кожно-венерологических диспансерах, на врачебных участках и др. медицинских организациях, лечебно-трудовых мастерских для больных туберкулезом, животноводческих хозяйствах, ветеринарная служба, мясокомбинатах, кондитерских, консервных фабриках; заводах; обработка кожевенного и мехового сырья, зверобойный промысел, на судах и береговых предприятиях рыбной промышленности; различные виды работ в условиях лесных массивов.
2)	Микозы открытых участков кожи (МКБ 10:В35-В49)	Контакт с обсемененной грибковой флорой шахтной водой и оборудованием в подземных выработках.	Работы в рудниках и шахтах.
3)	Дисбактериоз, кандидомикоз кожи и слизистых, висцеральный кандидоз (МКБ 10:В37).	Антибиотики, грибы-продуценты, белкововитаминные концентраты, кормовые дрожжи, комбикорма.	Работа в различных отраслях микробиологической промышленности; применение в производствах медицинской промышленности, в медицинской практике, аптечных и других организациях веществ, указанных в пункте 5, подпункте 3) графы 3.
6. Аллергические заболевания.
1)	конъюнктивит (МКБ10:H10.1- H10.3, ринит, ринофарингит, ринофаринголарин- гит, риносинусит (МКБ10:J30;J30.3),	Вещества и соединения сенсибилизирующе- го действия.	Работы, связанные с воздействием аллергенов в различных отраслях промышленности (предприятия химической, химико-фармацевтической строительной, деревообрабатывающей промышленности, металлургии, горнорудной, нефтяной и химической промышленности, резино-техники, производства синтетических моющих средств, машиностроения, текстильные, щетинно-щеточные, меховые предприятия, производства комбикормов, белково-витаминных концентратов и др.); в сельском хозяйстве (птице-фабрики, фермы, работа с пестицидами); транспорте; предприятиях бытового обслуживания (химчистки, парикмахерские, прачечные), медицинских и аптечных учреждениях, лабораториях промышленных предприятий, институтов, вивариях.
2)	бронхиальная астма, астматический бронхит (МКБ 10:J45.0), лекарственная аллергия с клиническими проявлениями бронхиальной астмы (МКБ 10:J70.2, Т88.7), экзогенный альвеолит (МКБ 10:J67),
3)	эпидермоз, дерматит, экзема, токсикодермия, (МКБ 10:L23; L24; L25; L27.0; L27.1),
4)	отек Квинке (МКБ 10:Т78,3), крапивница (МКБ 10:L50), анафилактический шок (МКБ 10:T78.2),
5)	токсико-аллерги- ческий гепатит (МКБ 10:K71),
6)	эритемы многоформной (МКБ 10:L51)
7. Новообразования.
1)	опухоли кожи (гиперкератозы, эпителиомы, папилломы, рак, лейкокератозы) (МКБ 10:C43-C44);	Продукты перегонки каменного угля, нефти, сланцев (смола, пек, антрацен, фенантрен, аминоантрациновое масло,производ- ственные азосое- динения,гудрон, парафин и др.), воздействие ионизирующих излучений (рентгеновских, гамма-излучений и другие), мышьяк.	Все работы, связанные с воздействием веществ, перечисленных в графе 3, различных отраслях промышленности. Работа с радиоактивными веществами, другими видами ионизирующих излучений, работа, связанная с мышьяком.
2)	опухоли полости рта и органов дыхания (МКБ 10:C04-C06, C30.0-C34.9, C38.4, C39)	Соединения никеля, хрома, мышьяка, каменноугольных смол; асбест, асфальт, вдыхание радиоактивных руд и пыли с адсорбированными на них углеводородами, углепластиков, кадмий и его соединения.	Работы, связанные с получением применением соединений никеля, мышьяка, хрома; разведка, добыча и переработка радиоактивных руд, асбеста и асбесто-содержащих материалов; резино-техническое производство, производство кадмия; работы, связанные с получением искусственного граната и изделий из него, асфальтировка, мебельная и деревообрабатывающая промышленность.
3)	опухоли печени (МКБ 10:C22)	Винил-хлорид, длительный контакт с радиоактивными веществами, тропными к печеночной ткани (полоний, торий, плутоний), бериллий и его соединения.	Работа с винил-хлоридом, бериллием и его соединениями, работа в радио-химических производствах.
4)	опухоли желудка (МКБ 10:C16)	Шестивалентные соединения хрома, асбестсодержащая пыль, никель, углеводороды, адсорбированные на пыли, бензапирен, сажа	Работа по производству хромовых соединений, асбеста и асбесто-содержащих изделий, получению никеля, контакт с пылью с адсорбированными на ней углеводородами, резино-техническое производство
5)	лейкозы (МКБ 10:C91-C95)	Бензол, воздействие различных видов ионизирующей радиации.	Работа с бензолом и источниками ионизирующего излучения.
6)	опухоли мочевого пузыря (папилломы, рак) (МКБ 10:C67)	Амины бензольного и нафталинового ряда (бензидин, дианизидин, нафтиламин).	Работа с этими веществами в различных отраслях промышленности.
7)	опухоли костей (МКБ 10:C40-C41)	Длительный контакт с остеотропными радиоактивными веществами (радий, стронций, плутоний).	Работа в радио-химических производствах, радиологических и радио-химических лабораториях.
8)	опухоли почек (МКБ 10:С64)	Кадмий и его соединения.	Работа с кадмием и его соединениями.

Приложение 2
к Правилам регистрации, ведения
учета случаев профессиональных
заболеваний и отравлений, а также
ведения отчетности по ним

Требования
по составлению санитарно-эпидемиологической
характеристики условий труда работающего при подозрении
на профессиональное заболевание и отравление

1. Санитарно-эпидемиологическая характеристика условий труда работающего является одним из документов, на основании которого решается вопрос о связи заболевания с профессиональным трудом.
2. Санитарно-эпидемиологическая характеристика составляется государственным органом санитарно-эпидемиологической службы на соответствующей территории и выдается по запросу: руководителю медицинской организации, обслуживающей организацию, на котором работает(ал) заболевший; руководителю центра профпатологии; физическим и юридическим лицам, предоставившим работу заболевшему.
3. Санитарно-эпидемиологическая характеристика условий труда оформляется в трех экземплярах на бланке государственного органа санитарно-эпидемиологической службы, подписывается главным специалистом, утверждается подписью директора (начальника) и заверяется печатью департамента (управления) санитарно-эпидемиологического надзора.
4. Первый экземпляр санитарно-эпидемиологической характеристики выдается запросившей организации в течение 15 дней со дня получения запроса. Второй экземпляр хранится в деле государственных органов санитарно-эпидемиологической службы. В случае необходимости переадресования запроса в государственные органы санитарно-эпидемиологической службы по месту прежней работы заболевшего, срок составления характеристики продлевается, но не более чем на 1 месяц со дня получения запроса. Третий экземпляр характеристики направляется в организацию (работодателю).
5. В санитарно-эпидемиологической характеристике условий труда необходимо отметить наличие или отсутствие случаев профессиональных заболеваний в той профессиональной группе, к которой относится рабочий, на которого составляется характеристика.
6. При возникновении заболевания после прекращения контакта с вредными факторами производственной среды (поздний силикоз, некоторые опухолевые заболевания и другие) и отсутствии данных об условиях труда (ликвидация цеха, участка, организации, его реконструкция), о вредных факторах представляются другие документы, подтверждающие принадлежность к профессии, связанной с вредными условиями труда.
7. В случаях ликвидации цеха, участка, организации возможно моделирование условий труда заболевшего, вместо санитарно-эпидемиологической характеристики условий труда предоставляются ссылки на данные литературы и результаты исследований других организаций (научные лаборатории, экспертиза условий труда).
8. Санитарно-эпидемиологическая характеристика должна содержать:
1) фамилию, имя, отчество работника;
2) год рождения;
3) профессия;
4) должность;
5) реквизиты объекта;
6) стаж работы: общий, в данной профессии, в данном цехе (участке, отделе, мастерской);
7) характеристику факторов трудового процесса;
8) количественную характеристику ведущего и сопутствующих вредных факторов производственной среды;
9) описание трудовой деятельности;
10) с какими вредными факторами производственной среды имел контакт ранее (перечень факторов, на каком предприятии, длительность контакта со слов работающего или на основании имеющихся материалов);
11) время действия вредного фактора в течение смены;
12) средства индивидуальной защиты и их использование.
9. Описание трудовой деятельности работающего дается на основании ознакомления главного специалиста по гигиене труда непосредственно на рабочем месте и учитывает сведения, полученные от администрации и самого рабочего.
10. Перечень вредных производственных факторов и их количественная характеристика приводится на основе материалов государственных органов санитарно-эпидемиологической службы по текущему санитарному надзору, результатов лабораторных и инструментальных исследований. При необходимости используют результаты лабораторных и инструментальных исследований производственных лабораторий. Результаты исследований должны даваться со ссылкой на организацию, проводившую замеры уровня вредного фактора, с указанием сроков исследований. Дополнительно могут быть привлечены и другие материалы, в том числе акты расследования случаев профессиональных заболеваний работающих на обследуемом участке, сведения, сообщенные заболевшим, которые подтверждаются представителями администрации или работающими на данном участке. V090005908
11. Количественная характеристика вредного фактора производственной среды должна быть представлена в динамике за максимально возможный период работы в данной профессии. Ведущим фактором производственной среды и трудового процесса является тот, который представляет наибольшую опасность для здоровья работающего. Сопутствующие факторы перечисляются и, по возможности, количественно оцениваются.
12. При отсутствии или недостаточности результатов лабораторных и инструментальных исследований, государственными органами санитарно-эпидемиологической службы проводятся дополнительные замеры на рабочем месте заболевшего.
13. Время действия вредного фактора должно учитываться в течение всей смены (хронометраж). Если время воздействия вредного фактора в разные смены не одинаково, то выбирается иной временной отрезок - месяц или год.
14. В характеристике перечисляются используемые средства индивидуальной защиты. В соответствующих случаях делается указание на нарушение использования средств индивидуальной защиты (несоответствие средств индивидуальной защиты действующему фактору, нарушение правил использования).
15. Характеристика заканчивается заключением о соответствии (не соответствии) условий труда работающего требованиям действующих санитарно-эпидемиологических правил и норм и связи вредных факторов производственной среды с возникшим профессиональным заболеванием (отравлением).
16. В разделе характеристики вредных факторов производственной среды и трудового процесса отражается качественная характеристика отдельных вредных факторов.
1) Шум - постоянный, импульсный; локальная вибрация - прерывистая, импульсная (ударная), высоко-, низкочастотная; общая вибрация (вибрация рабочих мест) - транспортная, транспортно- технологическая, технологическая; ультразвук - воздушный, контактный, постоянный, импульсный; инфразвук.
Количественная характеристика по этим факторам вносится в таблицу:

Годы	Эквивалентный уровень за смену	Экспозиция за рабочий стаж

Примечание:
1) для шума - эквивалентный уровень звука в дециБелл А: дополнительной характеристикой для непостоянного шума является максимальный уровень звука в дециБелл А;
2) для вибрации (локальной и общей) - корректированные значения виброскорости или виброускорения или их логарифмический уровень в дециБелл;
3) для инфразвука - эквивалентный уровень звукового давления или степень превышения нормы в дециБелл, с указанием частоты октавы наибольшего превышения;
4) для ультразвука - рабочая частота установки и превышение нормы в децибелл.
Факторами, усугубляющими развитие патологического процесса, являются: для шума - напряженность труда; для локальной вибрации - охлаждение, смачивание рук (с указанием температуры воды, раствора, времени охлаждения); для общей вибрации - нагревающий микроклимат с повышенной влажностью.
2) Пыль.
При качественной характеристике пыли отражается: характер и состав, природная или искусственная, минеральная или органическая, однородная или смешанная, волокнистая и другие; присутствие газов и паров химических веществ; дисперсный состав: аэрозоль конденсации или дезинтеграции; минералогический, химический состав пыли и др. характеристики физико-химических свойств пыли.
Количественные показатели запыленности воздуха рабочей зоны отражаются в виде таблицы:

Годы	Концентрация, миллиграмм на метр кубический
	максимально-разоваяконцентрация	среднесменная концентрация

3) Химические вещества, биологические факторы.
Качественная характеристика загрязнения воздуха рабочей зоны включает: перечень выделяющихся вредных веществ на местах постоянного и временного пребывания работающего, с учетом применяемого сырья, промежуточных и конечных продуктов, реакции и возможности их превращения (окисление, деструкции, гидролиз и другие).
Количественная характеристика выделяющихся вредных веществ отражаются в виде таблицы:

Наиме- нование вещес- тва	Предельно допустимая концентрация, миллиграмм на метр кубический		Годы	Коли- чество проб	Концентрация, миллиграмм на метр кубический		Процент проб, превышающих предельно допустимую концентрацию
	Макси- мально разовая концен- трация	Средне сменная концен- трация			Максима- льно разовая концен- трация	Средне- сменная концен- трация	Макси- мально- разовая концен- трация	Средне- сменная концен- трация

Среднесменную концентрацию измеряют для веществ, имеющих среднесменную предельно допустимую концентрацию.
При подозрении на профессиональное заболевание кожи необходимо представить полный перечень компонентов (раствора, клея, смолы, сплава и других), с которыми имеет контакт работающий.
4) Неионизирующие излучения.
Характеристика неионизирующего излучения представляется в виде таблицы:

Виды неионизирующих излучений	Источники воздействия и характер технологического процесса	Характеристика воздействия
Электро- статические поля	Типы, марки установок, непосредственные источники	Напряженность электрического поля с учетом использования средств защиты, продолжительность облучения за смену, дополнительные неблагоприятные факторы производственной среды.
Постоянные магнитные поля	Типы, марки установок, непосредственные источники поля	Напряженность магнитного поля с учетом использования средств защиты, продолжительность облучения за смену, воздействие общее, локальное, дополнительные неблагоприятные факторы производственной среды.
Электрические поля промышленной частоты	Типы, марки установок, непосредственные источники излучения	Напряженность электрического поля с учетом средств защиты, продолжительность облучения за смену; дополнительные неблагоприятные факторы производственной среды.
Магнитные поля промышленной частоты	Типы, марки установок, непосредственные источники излучения	Для условий непрерывного воздействия: указать общее или локальное облучение, напряженность магнитного поля, время воздействия в течение смены; - для условий прерывистого воздействия: длительность импульса, длительность паузы, напряженность магнитного поля, время воздействия в течение смены; - дополнительные неблагоприятные факторы производственной среды.
Электромагнитные поля радиочастот	Типы, марки установок, непосредственные источники излучения	Диапазон частот: - для измерений с частотой до 300 мегаГерц - напряженности электрического и магнитного полей, продолжительность облучения за смену, энергетические экспозиции (энергетические нагрузки на организм); - для излучений с частотой свыше 300 мегаГерц - плотность потока, энергии, режим работы установок (вращение, сканирование и т.д.), продолжительность за смену: энергетические экспозиции (энергетические нагрузки на организм); воздействие общее, локальное; использование средств индивидуальной защиты; дополнительные неблагоприятные факторы производственной среды.
Лазерные излучения	Типы, марки установок	Длина волны лазерного излучения, характер излучения: - непрерывный (общая продолжительность воздействия), - прерывистый: моноимпульсный, импульсно-периодический (длительность импульса, частота повторения импульсов, общая продолжительность воздействия); воздействие прямого, зеркально отраженного или диффузно отраженного излучения; значения энергетических экспозиций на роговице и коже; - использование средств индивидуальной защиты: очки (тип); одежда: работа с оптическими приборами; - дополнительные неблагоприятные факторы производственной среды.

5) Микроклимат: температура, относительная влажность, скорость движения воздуха, интенсивность теплового излучения.
Качественная характеристика включает описание: постоянное или непостоянное воздействие; источники теплового излучения.
Количественная характеристика содержит перечень показателей, выходящих за пределы допустимых значений, их величины, продолжительность воздействия.
При выполнении работ на открытой территории приводятся сведения о наиболее вероятных, минимальных и максимальных значениях среднемесячной температуры, относительной влажности воздуха, скорости ветра, интенсивности прямой солнечной радиации в данной местности для холодного (декабрь - февраль) и теплого (июнь - август) периодов года.
6) Факторы трудового процесса включают: факторы организации рабочего места, физической нагрузки, зрительного напряжения, режим труда и отдыха.
Характеристика факторов организации рабочего места: рабочая поза (свободная, вынужденная); время нахождения в вынужденной позе (в процентах от времени смены); наклоны корпуса (отсутствуют, вынужденные); углы наклона корпуса (градусы); количество наклонов (за операцию, за смену).
Характеристика факторов физической нагрузки: масса груза, перемещаемого вручную (килограмм); откуда перемещается груз (с пола, с рабочей поверхности); расстояние подъема и перемещение груза (отдельно по каждому); частота подъема груза за операцию, за смену; сменный грузооборот (тонн); усилия, прикладываемые к основным органам управления (ньютон).
Характеристики факторов зрительного напряжения: работа с оптическими приборами или без них; наименьший объект различения, мм; контраст объекта различения; характеристика фона.
Характеристика режима труда и отдыха: сменность работы; длительность обеденного перерыва, мин; наличие регламентированных перерывов, их длительность за смену.

Инфекциялық, паразиттік, кәсіптік аурулар мен улануларды тіркеудің кейбір мәселелері туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2009 жылғы 12 қарашадағы N 706 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2009 жылғы 26 қарашада Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 5908 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 24 маусымдағы № 451 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық экономика министрінің 24.06.2015 № 451 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 151-бабының 1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған:
1) 1-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы халқының арасындағы инфекциялық, паразиттік аурулар жағдайларын тіркеу, есепке алу, сондай-ақ олар бойынша есептілікті жүргізу ережесі;
2) 2-қосымшаға сәйкес Кәсіптік аурулар мен улану жағдайларын тіркеу, есепке алу, сондай-ақ олар бойынша есептілікті жүргізу ережесі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (К.С.Оспанов) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін.
3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті (Ф.Б.Бисмильдин) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауды қамтамасыз етсін.
4. Нормативтік-құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 2412 болып тіркелген, "Қазақстан Республикасы халқының арасындағы жұқпалы және паразиттік ауруларды тіркеу мен есепке алу Ережесін және Қазақстан Республикасында тіркеу мен есепке алуға жататын халқының арасындағы жұқпалы және паразиттік ауруларының тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2003 жылғы 26 маусымдағы N 479 бұйрығының күші жойылды деп танылсын.
5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Т.А.Вощенковаға жүктелсін.
6. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр Ж. Досқалиев

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
2009 жылғы 12 қарашадағы
N 706 бұйрығына 1-қосымша

Қазақстан Республикасы халқының арасындағы инфекциялық, паразиттік аурулар жағдайларын тіркеу, есепке алу, сондай-ақ олар бойынша есептілікті жүргізу ережесі

1. Халықтың арасында жұқпалы және паразиттік ауруларды есепке алу науқастың тұрақты тұрғылықты жеріне қарамастан науқасты тіркеу орны бойынша жүргізіледі.
2. Емдеу-алдын алу ұйымдары мен санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарында жеке есепке алуға Қазақстан Республикасында тіркеу мен есепке алуға жататын халқының арасындағы жұқпалы және паразиттік ауруларының тізбесіне сәйкес (осы бұйрыққа қосымша) барлық жұқпалы және паразиттік аурулар жатады.
Жеке есепке алынуға жататын әрбір ауру жағдайына (күдікті) шұғыл хабарлама толтырылады, ол 12 сағат ішінде аурудың тіркелген жері бойынша аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына жіберіледі. Бұдан басқа, жедел тәртіппен телефон арқылы ақпарат беріледі.
3. Карантиндік аурулар, алапес, тері аурулары мен жыныстық жолмен берілетін тері аурулары, туберкулез, АҚТҚ-дан туындайтын аурулар:
1) оба, тырысқақ, сары қызба аурулар мен оларға күдікті әрбір жағдай туралы науқасты анықтаған медицина қызметкері шұғыл хабарлама жасайды, оны 3 күнтізбелік күннің ішінде аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына жібереді. Бұдан басқа, телефон, телетайп, модем байланыстары арқылы кейіннен жазбаша түрде растай отырып, жоғарыда тұрған денсаулық сақтау органдарына (облыстық басқармалар, департаменттер, Денсаулық сақтау министрлігі) кезектен тыс хабарлама жібереді. Телефон, телетайп, модем байланыстары арқылы жіберілетін хабарламада аурудың тегі, аты, әкесінің аты көрсетілмейді;
2) өмірінде ең алғашқы рет қойылған алапес ауруының және алапес рецидивінің әрбір жағдайы туралы үш данада арнайы хабарлама жасайды. Бір данасы лепрозорийдің эпидемиология бөлімінде қалады, екіншісі - 3 күнтізбелік күннің ішінде облыстық тері-венерология диспансеріне беріледі, үшіншісі - 5 күнтізбелік күннің ішінде тері-венерология ғылыми-зерттеу институтына жіберіледі;
3) сифилис, гонорея, хламидий инфекциялары, трихофития, микроскопия, фавус, қышыма аурулардың әрбір жағдайына хабарлама толтырылады. Хабарлама 3 күнтізбелік күннің ішінде аудандық (қалалық) тері-венерология диспансеріне (бөлімшесі, кабинеті) жіберіледі.
Аудандық (қалалық) тері-венерология диспансері (бөлімшесі, кабинеті) ай сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 2 күнінде телефон арқылы алынған хабарлама негізінде сифилистің, гонореяның барлық түрлерімен, хламидий инфекциясымен ауыратыны алғашқы рет анықталған науқастардың саны туралы жиынтық мәліметтерді аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына хабарлайды.
Өмірінде алғашқы рет микроспориямен, трихофитиямен, фавуспен және қышымамен ауырады деген диагноз қойылған науқасқа (күдікті) диагнозды (күдіктену) қойған мезеттен бастап 24 сағат ішінде науқастың тұрғылықты жеріндегі санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына N 089/е нысаны бойынша жіберілетін хабарламаның екінші данасы толтырылады;
4) өмірінде алғашқы рет кез келген ағзаның белсенді туберкулезімен ауырады деген диагноз қойылған әрбір науқасқа хабарлама толтырылады, ол 3 күнтізбелік күннің ішінде аудандық (қалалық) туберкулезге қарсы күрес диспансеріне (бөлімшесіне, кабинетіне) және аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына жіберіледі.
Туберкулездің бациллалық түрімен ауыратын науқас анықталған кезде толтырылады, ол 24 сағат ішінде науқастың тұрғылықты жеріндегі аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына қайта жіберіледі. Хабарлама тек бациллалық туберкулезге алғашқы рет диагноз қою жағдайына ғана емес, сонымен қатар белсенді емес туберкулез нысанымен ауыратын науқаста бацилла шығарылымдары анықталғанда, сондай-ақ өмірінде есепке тұрмаған науқастың туберкулезден қайтыс болған кезінде де толтырылады.
Аудандық (қалалық) туберкулезге қарсы күрес диспансері науқастардың саны туралы деректерді салыстыру үшін ай сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 2 күнінде телефон арқылы алынған хабарлама негізінде белсенді туберкулезбен ауыратыны алғашқы рет анықталған науқастардың саны туралы жиынтық мәліметтерді облыстық, қалалық (Астана, Алматы қалалары) аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына хабарлайды.
5) АҚТҚ-ны тасымалдаушылар, АҚТҚ-дан туындайтын ауру (ЖҚТБ).
Екінші қан сарысуы бойынша иммундық-ферменттік анализде әрбір алғашқы рет анықталған АҚТҚ-ға оң жағдайға аумақтық ЖҚТБ орталығы 3 күнтізбелік күннің ішінде аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына АҚТҚ инфекциясы жағдайына күдіктену туралы шұғыл хабарлама жібереді.
Республикалық ЖҚТБ орталығының референс-зертханасынан түпкілікті нәтиже алғаннан кейін аумақтық ЖҚТБ орталығы 3 күнтізбелік күннің ішінде аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына АҚТҚ инфекциясы диагнозын растау немесе жою туралы жаңа шұғыл хабарлама жібереді.
Диспансерлік есепте тұрған АҚТҚ-ны жұқтырған адамдарда "ЖҚТБ" диагнозы қойылған кезде ол туралы аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына шұғыл хабарлама жіберіледі.
Шұғыл хабарлама "қызметте пайдалану үшін" деген белгімен жабық түрде ғана жіберіледі. Қызметтік міндеттерін орындауға байланысты АҚТҚ-ны жұқтырған адамдар мен ЖҚТБ-мен ауыратын науқастар туралы мәліметтермен таныс болған медицина қызметкерлері мен басқа да адамдар бұл мәліметтерді құпия сақтауға тиіс.
Облыстық, қалалық (Астана және Алматы қалаларының) ЖҚТБ орталықтары ай сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 2 күнінде телефон арқылы салыстыру үшін облыстық, қалалық (Астана және Алматы қалаларының) санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына АҚТҚ-ны тасымалдаушылар мен ЖҚТБ-мен ауыратын науқастардың пайда болу саны туралы жиынтық мәліметтерді хабарлайды.
4. Емдеу-алдын алу ұйымдарында жеке есепке және санитарлық-эпидемиологиялық қызметте жинақтық есепке тұмау, бірнеше жерде орналасқан немесе орналасуы нақтыланбаған жоғарғы тыныс алу жолдарының өткір инфекциялары, функционалды диарея жатады.
Осы жұқпалы аурулармен ауырған жағдайларға шұғыл хабарлама жіберілмейді, оларды есепке алу амбулаториялық-емханалық ұйымдарда жүргізіледі. Амбулаторлық-емханалық ұйымдар ай сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 2 күні телефон арқылы аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына науқастардың саны туралы жиынтық деректерді хабарлайды.
5. Шұғыл хабарламаны меншік нысаны және ведомcтволық бағыныстылығына қарамастан, мына емдеу-алдын алу ұйымдарында ауруды анықтаған немесе оған күдіктенген дәрігер немесе орта медицина қызметкері толтырады:
1) ауру анықталған жағдайға қарамастан, барлық ведомстволардың амбулаториялық-емханалық ұйымдарында (емханаға, науқастың үйіне барған кезде, профилактикалық тексеру кезінде және басқа да);
2) жұқпалы ауру диагнозы стационарда қойылған кезде барлық ведомстволардың стационарларында (науқас емхана ұйымының жолдауысыз түскенде, жұқпалы ауру диагнозы басқа ауру диагнозының орнына қойылғанда, ауруханаішілік инфекция секцияда анықталған жағдайда);
3) сот-медициналық сараптама ұйымдарында;
4) балалардың мектепке дейінгі ұйымдарының, мектептердің, жоғары оқу орындарының медицина кабинеттерінде;
5) бастапқы медициналық-санитарлық көмек көрсету ұйымдарында.
6. Денсаулық сақтау жүйесінің фельдшерлік-акушерлік пункттің медицина қызметкерлері N 058/е нысаны бойынша хабарламаны екі данада жасайды: бірінші дана аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына, екіншісі - қарауында осы фельдшерлік-акушерлік пункті бар емдеу-алдын алу ұйымына (учаскелік, аудандық, қалалық ауруханаға, амбулаторияға, емханаға және басқаға) салып жіберіледі.
7. Ұйымдастырылған балалар ұжымдарына келетін балалар арасындағы ауруларды есепке алу мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) мектепке дейінгі балалар ұйымдарына (ясли, ясли-балабақша, балалар балабақшасы, мектептер) қызмет көрсететін медицина қызметкері балаларды қараған немесе басқа да мән-жайлар кезінде ауруды осы ұйымдардың қызметкері алғашқы рет анықтаған жағдайда шұғыл хабарламаны аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына жібереді;
2) емдеу-алдын алу ұйымының (аурухананың, емхананың) медицина қызметкері балалар ұйымдарына баратын балаларда анықтаған жұқпалы аурулар туралы мәліметтерді аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына хабарлайды (телефон арқылы және шұғыл хабарламаны жіберу жолымен);
3) жазғы кезеңде қаладан тыс аймақта орналасқан балаларды сауықтыру ұйымдарына қызмет көрсететін медицина қызметкерлері сауықтыру ұйымының жазғы кезеңде уақытша орналасқан жері бойынша аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына шұғыл хабарлама жібереді.
8. Жедел медициналық көмек көрсету станциясының жұқпалы ауруды анықтаған немесе оған күдіктенген медицина қызметкерлері телефон арқылы анықталған науқас туралы аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына және емханаға (амбулаторияға), науқас тұратын қызмет көрсету ауданына хабарлайды. Бұл жағдайларда шұғыл хабарламаны стационар, ауруханаға жатқызу немесе емханаға барған жағдайда ауруды үйде қарайтын дәрігер жасайды.
9. Жұқпалы аурулармен ауыратын (жұқпалы ауруға күдікті) науқастардың стационарлық емдеуге келіп түсуі, жұқпалы ауру диагнозын нақтылау немесе өзгерту туралы ақпаратты ұсыну мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) жұқпалы аурулар ауруханасы (жұқпалы аурулар бөлімшесі бар аурухана) ауданында науқасты ауруханаға жатқызуға жіберген емдеу-алдын алу ұйымы орналасқан аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына ауру келіп түскен мезеттен бастап 12 сағат ішінде жұқпалы аурулармен ауырған науқастардың келіп түсуі туралы хабарлауға міндетті;
2) диагнозды нақтылаған немесе өзгерткен емдеу-алдын алу ұйымы шұғыл хабарламаны толтыруға және өзгертілген (нақтыланған) диагнозды, оны айқындаған күнін, бастапқы диагноз бен зертханалық зерттеу нәтижесін көрсете отырып, 12 сағат ішінде оны аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына салып жіберуге міндетті;
3) аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органы жедел тәртіппен ауру анықталған емдеу-алдын алу ұйымына ауруханаға жатқызу, диагнозды растау (өзгерту) туралы хабарлауға тиіс.
10. Меншік нысанына қарамастан, барлық емдеу-алдын алу ұйымдарында, мектепке дейінгі балалар ұйымдарының, мектептердің, жоғары оқу орындарының медицина кабинеттерінде, сауықтыру және басқа да ұйымдарда науқас туралы мәліметтер енгізілетін жұқпалы ауруларды есепке алу журналы толтырылады.
11. Емдеу-алдын алу ұйымдарында жұқпалы және паразиттік ауруларды тіркеу, есепке алу үшін жауапты лауазымдық тұлғалар:
1) емдеу-алдын алу ұйымында - бас дәрігері;
2) мектепке дейінгі балалар ұйымдарында, мектептерде, балалар үйлерінде, сауықтыру ұйымдарында - осы мекеменің медицина қызметкері.
12. Санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарында жұқпалы және паразиттік ауруларды есепке алу бұдан әрі шұғыл хабарламамен расталатын жұқпалы ауруларды (күдіктенуді) анықтау туралы телефон арқылы берілген жедел хабарламаның негізінде жүргізіледі.
13. Санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары олардың аумақтарында басқа өңірлерден келген адамдарда жұқпалы аурулар жағдайы анықталған кезде аурудың ошақтарында тиісті эпидемияға қарсы іс-шараларды (аурумен байланысты, дезинфекцияны тексеру және басқалар) жүргізу үшін науқастардың тұрғылықты тұратын жері бойынша санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органын хабардар етуге тиіс.

Қазақстан Республикасы халқының
арасындағы инфекциялық,
паразиттік аурулар жағдайларын
тіркеу, есепке алу, сондай-ақ олар
бойынша есептілікті жүргізу
ережесіне қосымша

Қазақстан Республикасында тіркеу мен есепке алуға жататын халқының арасындағы жұқпалы және паразиттік ауруларының тізбесі

1) оба (А20);
2) тырысқақ (А00);
3) сары қызба (А95);
4) алапес (А30);
5) сифилистің (А50-(А53);
6) гонококк инфекциясы (А54);
7) хламидий инфекциясы (А55; А56);
8) іш сүзегі (А01.0);
9) А, В, С қылауы (А01.1-А01.4);
10) басқа да сальмонеллез инфекциялары (А02);
11) шигеллез (бактериялық дизентерия) (АОЗ);
12) Yersіnіa enterocolіtіca туындаған (иерсиниоз) (А04.6; А28.2);
13) басқа да бактериялық ішек инфекциялары (А04.0-04.5; А04.7-А04.9);
14) басқа да бактериялық тамақтан уланулар (А05);
15) амебиаз (А06);
16) балантидиаз (А07.0);
17) вирусты және басқа да нақтыланған ішек инфекциялары (А08);
18) туляремия (А21);
19) күйдіргі (А22);
20) бруцеллез (А23);
21) эризипилоид (А26);
22) басқа да бактериялық зооноздар (А28);
23) листериоз (А32);
24) дифтерия (А36);
25) көкжөтел (А37);
26) жәншау (А38);
27) менингококк инфекциясы (А39);
28) сіреспе (А33-А35);
29) адамның қорғаныш тапшылығы қоздырғышынан туындаған ауру (АҚТҚ) (В20-В24);
30) өткір полиомиелит (А80);
31) желшешек (В01);
32) қызылша (В05);
33) қызамық (В06);
34) кене вирусты энцефалит (А84);
35) буынаяқтылар арқылы берілетін вирусты қызбалар мен вирусты геморрагиялық қызбалар (А90-А99);
36) вирусты гепатит (В15-В19);
37) құтырма (А82);
38) эпидемиялық паротит (В26);
39) орнитоз, пситтакоз (А70);
40) жұқпалы мононуклеоз (В27);
41) аусыл (В08.8);
42) риккетсиоздар (А75-А79);
43) безгек (В50-В54);
44) лейшманиоз (В55);
45) лептоспироз (А27);
46) гельминтоздар (В65-В83);
47) педикулез (В85);
48) легионерлер ауруы (А48.1);
49) туберкулез (А15-А19);
50) қышыма (В86);
51) перинатальдық кезеңге тән жұқпалы аурулар (Р-36-Р39);
52) көбіне босанғаннан кейінгі кезеңмен байланысты асқынулар (О85; О86; О90.0; О90.1; 091);
53) хирургиялық және терапиялық араласу асқынулары (Т.80.2; Т.80.8; Т.80.9; Т.81.3; Т.81.4; Т.82.6; Т.82.7; Т.83.5; Т.83.6; Т.84.5-Т.84.7; Т.85.7);
54) адамның қорғаныш тапшылығының қоздырғышынан (АҚТҚ) туындаған белгілері жоқ жұқпа мәртебесі (Z21);
55) іш сүзегінің қоздырғышын тасымалдаушылық (Z22.0);
56) сальмонеллездің қоздырғышын тасымалдаушылығы (Z22.1);
57) дизентерия қоздырғышын тасымалдаушылық (Z22.1);
58) дифтерияның қоздырғышын тасымалдаушылық (Z22.2);
59) безгектің қоздырғышын тасымалдаушылық (Z22.8);
60) жануарлардың тістеуі, түкіріктеуі, тырнауы (W54; W55);
61) алдын ала егуге әдеттен тыс реакциялар, егуден кейінгі асқынулар (Т88.7);
62) тұмау (J10-J11);
63) бірнеше жерде орналасқан немесе орналасуы нақтыланбаған жоғарғы тыныс алу жолдарының өткір инфекциялары (J06);
64) функционалды диарея (К59.1-К59.9).

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
2009 жылғы 12 қарашадағы
N 706 бұйрығына 2-қосымша

Кәсіптік аурулар мен улану жағдайларын тіркеу, есепке алу, сондай-ақ олар бойынша есептілікті жүргізу ережесі

1. Кәсіптік аурулар мен улану жағдайларын тіркеу және есепке алуға Кәсіптік аурулар мен улану тізіміне (осы ереженің 1-қосымшасы) – бұдан әрі – Тізім, сәйкес жүргізіледі.
Тізімде зиянды, қауіпті және өндірістік қолайсыз факторлардың әсер етуінің арқасында пайда болатын аурулар қарастырылған. Тізімде атқарылатын жұмыстар мен өндірістердің тізімі берілген.
2. Кәсіптік аурулар мен улану жағдайларын тіркеу және есепке алу үшін диагноз қойылады.
Тез өрбіген кәсіптік ауруларды және улану диагнозын азаматтарға амбулаториялық-емханалық және стационарлық, медициналық көмек көрсеткен ұйымдар, ал созылмалы кәсіптік ауруларды (улануды) - кәсіптік патология орталықтары (бұдан әрі - Орталық) немесе кәсіптік аурулар клиникасы анықтайды.
3. Тез өрбитін кәсіптік аурулар мен улануларға зиянды және қауіпті өндірістік факторлар қанықпаның шектеу шегінен немесе рұқсат етілген деңгейден көп есе жоғары болып, бір реттен кейін (бір жұмыс ауысым ішінде) кенеттен пайда болған аурулар жатады.
4. Созылмалы кәсіптік ауруларға (улануға) зиянды заттардың, қауіпті және қолайсыз өндірістік факторлардың көп уақыт бойы әсер етуінің салдарынан пайда болған аурулар жатады. Созылмалы ауруларға (улануға) тез өрбіген, сондай-ақ созылмалы кәсіптік аурулардың жақын арадағы немесе көп уақыт өткеннен кейінгі салдары (жүйке жүйесінің, жүрек қан тамырларының, гепатобилиарлы және басқа да жүйелердің өндірістік уларымен улануының салдарынан пайда болатын тұрақты органикалық өзгерістер) жатады. Еске сақтайтын бір жағдай кәсіптік аурулардың пайда болуы зиянды және қауіпті заттармен жұмысты тоқтатқаннан кейінде (кеш пайда болатын силикоздар, бериллиоздар, қуықтың папилломалары, қатерлі ісіктер) пайда болуы мүмкін. Кәсіптік ауруларға мынандай аурулар да жатады. Ондай аурулар кәсіптік аурулардың фонында немесе олар пайда болатындай жағдай жасаған аурулар (асбестоз, силикоз немесе шаң бронхитының негізінде пайда болған өкпе обыры) жатады.
5. Кәсіптік патологиялық сараптау комиссиясы кәсіптік ауру және улану диагнозын қоюға арналған материалдарды:
1) медицина ұйымының жолдама қағазы;
2) аурудың медициналық (амбулаториялық, стационарлық) картасынан алынған, оның ішінде жұмысқа алынар алдындағы, одан соң кезеңді медициналық тексерістерден өткендігі туралы және зертханалық, функционалдық тексерістер туралы толық мағлұмат;
3) тұрған орындарынан алынған эпикриздерінің көшірмесі;
4) толтырылған еңбек ету жағдайының санитарлық-эпидемиологиялық сипаттамасы (осы Ереженің 2-қосымшасы);
5) қызметкердің еңбек қызметін растайтын құжаттар болған жағдайда ғана қарайды.
6. Кәсіптік факторлардың әсерінен пайда болатын ауруларды, оның ішінде кейіннен болатын түрлері, кәсіптік аурулар мен улану жағдайлары тіркеу және есепке алуға жатады.
7. Тез өрбіген кәсіптік аурулармен уланудың әрбір жағдайына осы ауруды анықтаған немесе ауру бар-ау деп күдіктенген дәрігер арқылы жедел хабарлама толтырады. Хабарлама 12 сағаттың ішінде тиісті аумақтың санитарлық-эпидемиологиялық қызметінің мемлекеттік органының басшысына (жұмыс берушіге) жіберіледі.
8. Аурудың диагнозын анықталғанда немесе өзгергенде, оны анықтаған медицина ұйымы жаңа шұғыл хабарламаны толтырып, оны 24 сағат ішінде ауру жұмыс істейтін орынның санитарлық-эпидемиологиялық қызметінің мемлекеттік органының және ұйымның басшысына жібереді. Мұндай жағдайда өзгерген (нақтыланған) диагноздың аты жазылып, оның қойылған айы, күні көрсетіледі.
9. Жедел хабарлама жіберген медицина ұйымы бағыттау қағазынан басқа, шұғыл түрде санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органына телефон арқылы хабарлап немесе әрбір төмендегідей жағдайды электронды поштамен хабарлайды:
1) еңбек ету қабілеті жоғалған аурулардың саны 2 және одан көп болған жағдайда тез өрбитін кәсіптік ауруды (улануды);
2) ауырған адамның кәсіптік қызметіне байланысты күйдіргі, сарып, тырысқақ, құтырма аурулары анықталғанда.
10. Созылмалы кәсіптік ауру (улану) туралы алғашқы рет анықтағанда хабарлама кәсіптік патология орталықтарда және кәсіптік аурулар клиникаларда толтырылады. Ауруға нақты диагноз қойылғаннан кейінгі 3 күнтізбелік күннің ішінде санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органына немесе ұйымға (жұмыс берушіге) және медициналық ұйымға хабарлама жіберіледі. Созылмалы кәсіптік ауру (улану) туралы алғашқы рет анықтағанда N 317/е нысаны бойынша хабарлама аурудың зиянды өндірістік факторлары әсер еткен соңғы жұмыс істеген орнына жіберіледі. Созылмалы кәсіптік ауру кәсіптік патологиялық сараптау комиссияның шешімі рәсімделген уақыттан бастап кәсіптік ауру деп саналады.
11. Кәсіптік аурулар мен улану орын алғанда, оларды тіркеу және есепке алу жұмыстарын ауырған (зақымданған) адамның негізгі жұмыс орнындағы санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органы жүргізуі керек.
12. Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің және медициналық ұйымдардың мемлекеттік органдарында (кәсіптік патология орталықтарында) кәсіптік аурумен ауырғандар кәсіптік ауруларды (уланғандар) тіркейтін журналға тіркелу керек.
13. Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органдары кәсіптік аурумен (уланумен) ауырғандардың есептеу картасын жүргізіп, ондағы мәліметтер автоматтандырылған түрде талдалынуы керек.

Кәсіптік аурулар мен улану
жағдайларын тіркеу, есепке алу,
сондай-ақ олар бойынша
есептілікті жүргізу ережесіне
1-қосымша

Кәсіптік аурулар мен уланудың тізімі

N	Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымының ауруларды Х-шы қайта қарауына байланысты аурулардың халықаралық жіктелуіне сай аурулардың атауы (бұдан әрі АХЖ 10:)	Кәсіптік ауруларды тудыруға әсері бар қауіпті зиянды заттар мен өндірістік факторлар	Өндірістің атқарылатын жұмыстардың шамамен тізімі
1. Химиялық факторлардың әсерінен пайда болған аурулар
1)	Органдардың зақымдануы мен жүйелердің оқшауланған немесе бірлескен түрде өтетін жіті улануы, созылмалы уыттануы (АХЖ 10:Т36-Т65) және олардың салдары (АХЖ 10:Т36-Т98).	Химиялық заттар: бастапқы шикізат, арадағы, қосалқы және ақырғы өнімдер.	Өнеркәсіптің, құрылыстың, ауыл шаруашылығының, көліктің, қызмет көрсетудің, әртүрлі салаларында улы әсері бар химиялық заттарды қолдану (зертханалық жұмыстарды қосып есептегенде), қайта өңдеу, алу процестерімен байланысты жұмыстың барлық түрлері
	Тыныс алу органдарының ринофаринголарингиттің, эрозияның, мұрын уысындағы аралықты тесудің, кеңірдектің қабынуының, бронхтың қабынуының, пневмосклероз және басқаларының уытты зақымдануы. (АХЖ 10:J68-J68.9).	Азот қышқылы, аммиак, азот тотықтары, изоцианаттар, кремний-органикалық қосындылар, селен, күкірт және олардың қоспалары, формальдегид, фталды ангидрид, фтор және олардың қосындылары, хлор және олардың қосындылары, хром және олардың қосындылары және басқалары.
	Уытты анемия (АХЖ 10:L64/8)	Ароматты қатардағы аминді-, нитро- және хлорқосындылары, бензол және олардың туындылары, бензол гомологтары, гекса- метилендиамин, (хлорлыорганикалық) пестицидтер, қорғасын және олардың неорганикалық қосындылары.
	Ас қорыту органдарының уытты зақымдануы: бауыр мен өтті қуықтың уытты зақымдануы (АХЖ 10:К,71, К71.0-К71.5, К82.8-К82.9, К83.8); гастрит, дуаденит, асқазандағы, ұлтабардағы эрозиялы ойықжарамен зақымдалынуы, тоқ ішектің қабынуы (АХЖ 10:К20, К22.8 К25, К29.9; К52.1, К87.0)	Ароматты қатардағы аминді- және нитро- қосындылар, бензол және олардың туындылары (стирол), майлы қатардағы көмірсутегі галоидты туындылар, гидразин және олардың қосындылары, пестицидтер (хлорлыорганикалық), фосфор және оның қосындылары, фтор және оның қосындылары.
	Уытты бүйрек дерті (АХЖ 10:N28.9, 28.8)	Бета-нафтол, кадмий, төртхлорлы көміртек
	Нерв жүйесінің уытты зақымдануы: көптеген жүйке дерттері (АХЖ 10:G62.2), неврозға ұқсас жағдай (АХЖ 10:G90.9), энцефалопатия (АХЖ 10:G92)	Ароматты қатардағы аминді-, нитро- және хлорқосындылары, гексаметилендиамин, бензол және олардың туындылары (бензол гомологтары, стирол), майлы қатардағы көмірсутек галотуындылары, гидразин және оның қосындылары, марганец, пестицидтер, сынап және оның қосындылары, күкірт- көміртек, тетраэтил- қорғасын және басқалары, фтор және оның қосындысы, фосфор және оның қосындысы, қорғасын және оның қосындысы.
	Көздің уытты зақымдануы: катаракта (АХЖ 10:Н26.8-Н26.9); Конъюктивит, кератоконъюктивит (АХЖ 10:Н10.8-Н10.9, Н16.2)	Тринитротолуол, азот қышқылы, аммиак, азот тотығы, изоцианаттар, күкірт және оның қосындылары, формальдегид, фтор және оның қосындылары, хлор және оның қосындылары.
	Сүйектердің уытты зақымдануы: остеопороз түрінде (АХЖ 10:М82)	Сары фосфор және оның қосындылары, фтор және оның қосындылары
2)	Тері аурулары: эпидермоз (АХЖ 10:L18.1), жанасу арқылы пайда болған дерматит (АХЖ 10: L23, L24, L25), фотодерматит (АХЖ 10: L56), тырнақ аурулары (АХЖ 10: L60.8), паранихиялар (АХЖ 10: L60.8), уытты меланодермия (АХЖ 10:Т53), майлы фоликулиттар (АХЖ 10: L73.8)	Мұнайды, тас көмір мен тақтатастарды тасымалдағандағы өнімдер (бензин, керосин, жағатын майлар, крезол, лизол, гудрон, мазут, асфальт, пек және оның дистилляттары), хлорланған нафталиндер, қышқылдар, сілтілер, органикалық ерітінділер, гидросульфат, хлорлы әк, ауыр металдардың тұздары, күшәннің, сүрменің, формалиннің, желімнің қосындысы	Химиялық, мұнай өңдеу, машина құрылысы, металлургиялық, ағаш өңдейтін, тері-шикізаты, терівенерология, тағам өнеркәсіптік, мұнай құятын кемелерді тазалау; құрылыс, жиһаз өндірісі, шахта құрылысшылары.
	Кәсіптік витилиго (АХЖ 10: L80)	Паратретбутилфенол Төменгі параалкил және параалкоксифенолы, 4-алпикатихиндер.	Шайырлар, лактар, эмальдар алу үшін паратретбутилфнолды өндіру және қолдану. Майлар мен отындарға құрамында фенолы бар сіңіргіштерді өндіру.
3)	Темір қызбасы (АХЖ 10:Т56), фторопласты (тефлонды) қызба (АХЖ 10:Т65.8)	Түсті металдар конденсацияларының аэрозольдары (мырыш, мыс, никель, сүрме және басқалары), қайта полимерленген аэрозольдар (фторопластар).	Түрлі-түсті металлургия, пластикалық массалар өндірісі (фторопластар) және оларды өңдеу, түсті металдан жасалған материалдарды өңдеу
2. Өнеркәсіптік аэрозольдардың әсерінен пайда болатын аурулар
1)	Пневмокониоздар: карбокониоздар (АХЖ 10:J60); асбестоз (АХЖ 10:J61); силикоз, талькоз (АХЖ 10:J62); алюминоз (АХЖ 10:J63.0), боксты фиброз (жеңіл) (АХЖ 10: J63.1), бериллиоз (АХЖ 10:J63.2), графитті фиброз (АХЖ 10:J63.3), сидероз (АХЖ 10:J63.4), станиоз (АХЖ 10:J63.5), ажарлаушылар немесе тегістеушілер	Құрамында кремний диоксиді бар бос және байланған жағдайда шаңды, кенді, рентген сәулесін ұстайтын, көміртекті шаңды жұту, (көмір, кокс, күйе, графит және басқалары); металдың шаңдары және олардың тотықтары, соның ішінде қатты және ауыр қорытпалар, пісіретін аэрозоль; органикалық және жасанды минералды талшық, пластмасса және соның ішінде жұтатын аэрозольды микрофлорамен көбеюінің шаңдары	Кен орындарында, шахталарда, ашық карьерлерде, байытатын және аяқталатын таукен орындары, көмір кәсіпорындары фабрикаларындағы жұмыс; кенге жатпайтын жыныстар мен материалдарды, талшықтасты және басқада силикатты, ұсақтасты өндіру мен қайта өңдеу; талшықтас цементті, құрамында талшықтас бар материалдарды (құбырлар, шифер, панельдер, тақтайлар, фрикционды, талшықтас тоқыма өнімдері) өндіру; Фарфорлыфаянсты бұйымдарды, әйнекті өндіру; Оттөзімділер мен жемірлерді өндіру және қолдану; Кокс, күйе, графиттерді өндіру, қолдану; металлургиялық және құю өндірісі; машина құрылысы; металды өңдеу, пісіру жұмыстары
2)	Биссиониоз (АХЖ 10:J66.0)	Әртүрлі өсімдіктердің шаңын ұзақ уақыт жұту (мақта, зығыр, джут).	Тоқыма өндірісінде мақтаны, зығырды, джутты қайта өңдеу.
3)	Кәсіптік бронхит (шаңды, уытты-шаңды): шаңды необструктивті бронхит (АХЖ 10: J41.0); Шаңды обструктивті бронхит (АХЖ 10: J44.8); Уытты-шаңды необструктивтік бронхит (АХЖ 10: J68.0); Уытты-шаңды обструктивтік бронхит (АХЖ 10: J68.0)	Жоғарыда көрсетілген шаңның барлық түрлерін, сонымен қатар өсімдіктен және жануардан шығатын органикалық шаңның барлық түрін (ұннан, дәннен, қылдан істелген, жүннен, темекіден, қағаздан, қанттан және басқалардан) жұту. Бір уақытта шаңның және химиялық факторлардың әсер етуі (түршіктіретін заттар, өзі жүретін таулы машиналардағы шығаратын газдың құрамы), соның ішінде қолайсыз микроклиматтық жағдайларға сай атылатын газдар.	4-ші бағандағы 2-ші пункттің ішіндегі көрсетілген жұмыстар, сонымен қатар өндіріс: киізбасу, ұнжарма өндірісі, қантты, фармацевтикалық, жүнді, мақтаны, зығырды және басқада қабықты дақылдарды алғашқы өңдеуден өткізу, сонымен қатар шаңбөлумен байланысы бар басқада жұмыстар.
4)	Пневмомикоздар (микотоксикоздар (АХЖ 10:В44.8, В48.8), актиномикоздар (АХЖ 10:А42.0)	Жерасты қойнауларындағы шахта суында көбейетін грибокты флорамен, жабдықтармен, өсімдіктен және жануардан шығатын органикалық шаңмен (ұнды, дәнді, жүнді, темекілі) жанасу	Кен орындары мен шахталардағы жұмыстар, шаң бөлумен атқарылатын басқада жұмыстың түрлері.
5)	Жоғарғы тыныс жолдарындағы толық дистрофиялық аурулар (созылмалы субатрофикалық және гипертрофикалық ринофарингит) (АХЖ 10:J31.0-J32.9)	3-ші бағанның, 2-ші пунктінің ішінде көрсетілгендей шаңды жұту.	4-ші бағанның, 2-ші пунктінің ішінде көрсетілгендей жұмыстар.
3. Физикалық факторлардың әсерінен пайда болатын аурулар
1)	Ионды сәуленің әсеріне байланысы бар аурулар (АХЖ 10:W88): Сәуле көзінен ауырған ауру (жедел немесе созылмалы) (АХЖ 10:W88, W90)	Біржолғы, қысқа уақытта жалпы әсер ететін сыртқы иондаушы сәуле көзі немесе біршама радиоактивтік заттардың және олардың қосындыларының организмнің ішіне енуі. Иондаушы радиацияның жүйелі түрде кәсіптік сәуле соққысының рұқсат етілген деңгейінен артық дозада әсер етуі.	Радиоактивтік заттармен және иондаушы сәуле көздерімен жүргізілетін жұмыстардың барлық түрлері.
	Жергілікті сәулемен зақымдану (жіті немесе созылмалы) (АХЖ 10: W88, W90)	Радиоактивті заттардың, сәуле көзінің сырттай жергілікті әсері
2)	Иондамайтын сәуле көзінің әсеріне байланысты аурулар: вегетативті тамырлы дистония, әлсіздік, әлсізвегетативтік, гипотоломиялық синдромдар (АХЖ 10: W90)	Өте жоғарғы жиіліктегі радиодиапазондағы электромагнитті сәуле көзінің жүйелі әсер етуі; когерентті біртүсті сәуле шығару.	Өте жоғарғы жиіліктегі радиодиапазондағы электромагнитті сәуле көзімен атқарылатын жұмыстардың барлық түрлері; оптикалық квантты генераторлардың сәуле бөлуіне байланысты жұмыстың барлық түрлері
3)	Лазерлі сәуле көзінің тіндерді жергілікті зақымдауы (тері күйіктері (АХЖ 10:L59), көздің мөлдір қабатының зақымдануы (АХЖ 10:Н18.8), көздің тор қабығы (АХЖ 10:Н35.8)	Лазерлі сәуле көзінің жергілікті әсер етуі.	Оптикалық квантты генераторлардың сәуле бөлуіне байланысты жұмыстың барлық түрлері.
4)	Діріл ауруы (АХЖ 10:Т75.2)	Ұзақ уақыт өндірістік жергілікті дірілдің жұмысшының қолына берілу арқылы әсері және жұмыс орынындағы жалпы дірілдің жүйелі әсер етуі	Дірілді тудыратын қол машиналарымен атқарылатын жұмыс және дірілді тудыратын машиналардағы жұмыс орындары.
5)	Нейросенсорлы құлақ мүкістігі (АХЖ 10:Н90.3; Н90.6)	Өндірістік шудың жүйелі түрде әсер етуі.	Өнеркәсіпте, құрылыста, ауыл шаруашылығында, көлікте, байланыста қарқынды өндірістік шудың әсеріне байланысты атқарылатын жұмыстың барлық түрлері.
6)	Қолдың вегетативті-сенсорлы (ангионевроз) полиневропатиясы (АХЖ 10: G62.8)	Ультрадыбыстың қолға жанасу арқылы берілуі	Ультрадыбысты дефектоскоптар және медициналық аппаратармен атқарылатын жұмыс
7)	Электроофтальмия (МКБ 10: Н57.8)	Қарқынды түрде ультракүлгін сәуле бөлу	Қарқынды түрде ультракүлгін сәулесін бөлу жағдайында газбен және электрмен пісіруге байланысты жұмыстар
8)	Катаракта (АХЖ 10: Н 26.8)	Сәулелі энергияның жүйелі түрде әсер етуі (инфра-қызыл, ультракүлгін сәуле бөлу, шамадан тыс жоғары жиіліктегі сәуле бөлу, рентген, гамма сәулесі, нейтрондық, протондық сәуле көздері)	Пресстеу ұстасы, электрмен пісіру және жылумен атқарылатын жұмыстар, әйнектен жасалатын бұйымдар өндірісі, иондайтын және иондамайтын сәуле көздерінің әсері бар металлургиядағы инфрақызыл сәуле көзімен байланысты жұмыстар
9)	Декомпрессиялық (кессондық) аурулар және оның салдарлары (АХЖ 10: Т 70.3)	Жоғарғы атмосфералық қысым, декомпрессиялық үрдістер	Кессонда, барокамерада атқарылатын жұмыстар, су астына сүңгу және басқа жоғарғы атмосфералық қысым жағдайындағы жұмыстар.
10)	Қызып кетуі: ыстыққа ұрынудан болатын сіреспе (АХЖ 10: Т67.0; G 40.5; G 40.6)	Жұмысшы аумағындағы жоғарғы температура және қарқынды жылу бөлу жағдайы	Терең шахталарда, мартен, темірқаңылтыр, құбыр шығаратын цехтардағы жұмыс; өнеркәсіптік пештерді жөндеу, қазандықты, оттықты тазарту; әйнекті қайнату, басқа да жоғарғы температурада атқарылатын жұмыстар.
11)	Тарылтылған эндартериит (АХЖ 10:І73,9), вегатитивті-сенсорлы полиневропатия (ангионевроз) (АХЖ 10:G62.8)	Жұмыс аумағындағы температураның төмендеуі	Балық өндіруші комбинаттардағы балық аулау кемесіндегі жұмыстар; мұздатқыштағы жұмыстар; геологиялық жұмыстар; ағаш дайындау жұмыстар; ылғалды; батпақты жерлердегі жұмыстар; тор өндіруші, таукен өндірісі, сулы және мәңгі тоң аумағында жұмыстар; шахта әдісімен мұнай өндіру және төменгі температурада жұмыс істеудің басқа түрлері
12)	Ониходистрофли (АХЖ 10:L60.3), механикалық эпидермоздар (сүйел және т.б.) (АХЖ 10:L60.3)	Теріні майдан тазалау, температуралық және метеорологиялық факторлар.	Тері және үлдір өңдеу өндірісі, ауыл шаруашылық жұмыстары (даладағы), кемедегі және жағалаудағы орналасқан өндірістердегі балық өңдеу жұмыстары
4. Адам ағзаларының және жүйелерінің күш түскенде және күрделігі артқанда пайда болатын аурулар
1)	Кординаторлық невроздар, оның ішінде қаламсап ұстағанда пайда болатын саусақ тартылысы (АХЖ 10:F48.8)	Тез орындалып, жоғарғы дәлділікті талап ететін жұмыстар	Музыкалық құрал-саймандар мен клавишті аппараттардағы жұмыс; стенография, қолмен жазу, машинамен басу, сызба жұмыстары, граверлік және көшірме жұмыстары
2)	Шеткері орналасқан нерв жүйесінің аурулары: Моно және полиневро-патиялар, оның ішінде қолдың езілуден пайда болған және вегето-сенсорлық невропатиялары (АХЖ 10:G56, G57, G58.8 G62.8)	Иық белдеуіне, қол қозғалуы көп қайталанатын, жүйке діңгегіне қысым көрсетіп, микро жарақат беріп, денені суытып, статикалық-динамикалық жүктеме беретін жұмыстар	Тегістейтін, формалайтын, сылақ, сылау жұмыстар; тігу, аяқ киім өндірісіндегі жұмыстар, малдарды қолмен сауу. Тау кен, металлургия, мұнай және химия өндірісінің жұмыскерлері
	Мойын-иық, бел-құйымшақ шойырлары (АХЖ 10:М54.1)	Дененің еңкеюімен байланысты жұмыстар, жұмыс кезінде мәжбүрлі жағдайда болу (алға қарай еңкею, созылып тұру, аяқты бүгіп отыру, жату т.б.) сондай-ақ боршалардың ширығуын талап ететін жұмыстар. Жалпы діріл мен соққының әсеріне ұшырататын жұмыстар.	Кен өндірісіндегі кеңістік жасау жұмыстары, тазалау забойларындағы, оның ішінде микроклиматы қолайсыз, ылғалды болғанда, дененің мәжбүрлі жағдайында түрлі ауырлықтарды тасу, көтеру арқылы жүргізілетін тіреу жұмыстары. Шахта ішіндегі көліктің жүргізушілері: жер астындағы қондырғылардың машинисі (басқарушы), жер астындағы үлкен жүк машиналарының жүргізушісі
	Мойын және белқұйымшақ деңгейіндегі құйма аурулар (АХЖ 10:М50.0, М51.0, М51.1, М50.1	Дененің еңкеюімен байланысты жұмыстар, жұмыс кезінде мәжбүрлі жағдайда болу (алға қарай еңкею, созылып тұру, аяқты бүгіп отыру, жату т.б.) сондай-ақ боршалардың ширығуын талап ететін жұмыстар. Микро және макро жарақат беретін жұмыстар.	4 бағанның 2 бөлігінде көрсетілген жұмыстар, мойын-иық, бел-құйымшақ деңгейіндегі құйма аурулар (АХЖ 10: М54.1), 4 графадағы вальцовщиктер, ұста, шегеру, кесу, құрылыс жұмыстары. Үлкен жүк машиналарының, ауыл-шаруашылық жүргізушілері. Цирктегі және тиеп түсіру жұмыстары.
3)	Тіреу және қимылдау аппараттарының аурулары: Қардың және иық белдеуінің созылмалы миофо-бриоздары, миофасциптер, фибриомифасциттер, вегетомиофасциттер (АХЖ 10:М62.8); тендовагиниттер (АХЖ 10:М65.8).	Жергілікті және аумақтық боршалардың қатысуымен істелінетін жұмыстар, бір түрлі қимылдар жасау арқылы атқарылатын жұмыстар, жылдам орындалатын жұмыстар, жүйке діңгектеріне, боршаға, байланыс тарамыстарына, сіңірге қысым түсіретін жұмыстар, олардың жарақаттануы, жүкті көтеру, қолда ұстау, қолмен немесе күш жұмсау арқылы жүктің орнын ауыстыру	Музыкалық құрал-саймандар мен клавишті аппараттардағы жұмыс; стенография, қолмен жазу, машинамен басу, сызба жұмыстары, граверлік және көшірме жұмыстары
	Тарылмалы лигаментоздар, стилоидоздар (шынтақтық, иықтық), эпикондилоздар (АХЖ 10:М77.0)	Сіңірге тұрақты түрде қысым түсіретін жұмыстар, шынтақ тұсында көп бүгуді талап етіп, бұрауды талап ететін жұмыстар, қол саусақтарын айналдыра қимылдатуды талап ететін жұмыстар.	Штамптайтын, сүйрететін, сылайтын, байлап танатын, сырлау жұмыстары, аяқ киімді пішетін, оған керекті материалдарды кесетін жұмыстар
	Периартроздар (иық-жауырын, шынтақ, тізе), атқаратын қызметінің бұзылуымен білінетін пошымын өзгертетін остеоартроздар (жоғарыдағыдай); бурситтер, асептикалық остеоникроздар (АХЖ 10:М19.8)	Үлкен амплитуда арқылы айналдыра жүргізілетін жұмыстар, тиісті буындарға тұрақты түрде қысым беретін, жарақатайтын жұмыстар, тізерлеп немесе аяқты бүгіп отырып істейтін әртүрлі жұмыстар	Кен өндірісіндегі кеңістік жасау жұмыстары, бұрғылау, шатыр жабу жұмыстары, паркет дайындау, граниттен жасалатын материалдарды жасау
4)	Шатырдың төмен түсуі және қынап қабырғасының сыртқа шығуы (АХЖ 10:N81)	40 жасқа дейінгі әйелдердің босанар кезінде бұт жарақаты орын алмай, діріл әсер етіп немесе әсер етпеген жағдайда да ұзақ жылдар (10 жыл) бойы тұрақты түрде (ауысым уақытының 50 пайызынан көп болса) мәжбүрлі күйде ауыр заттарды жылжыту, көтеру.	Жүктерді қолмен немесе күш жұмсау арқылы орыннан жылжыту жұмыстары.
5)	Қабынған (тромбофлебит) немесе жылан көзбен ұштасқан аяқ көк тамырларының айтарлықтай кеңуі (АХЖ 10:183.0.-183.2)	Ұзақ уақыт бойы мәжбүрлі күйде жұмыс істеу	Ұзақ уақыт бойы түрегеп тұрып, ауыр заттарды тұрақты түрде тасу және тау кен орындарында (кен өндірісіндегі кеңістік жасау, бұрғылау, тіреу жұмыстары) жұмыс істеу, әсіресе еңістігі айтарлықтай кен орнында жұмыс істегені
6)	Дыбыс шығаратын аппараттың шамадан тыс деңгейіне жұмыс істеуінен пайда болатын аурулар: созылмалы ларингиттер, дыбыс қалақшаларындағы түйін (*әншілер түйіні) (АХЖ 10:J38.2), дыбыс қалақшаларының жанасқан жеріндегі ойық жара (АХЖ 10: J38.7), (АХЖ 10: J37)	Дыбыс шығаратын аппараттың шамадан тыс деңгейде атқаратын жұмысы орын алғанда	Оқытушы жұмысы, радиодағы, теледидардағы дикторлардың жұмысы, актерлардың вокальді сөйлесу кезіндегі жұмыстары, телефон стансаларындағы жұмыс
7)	Әрі қарай өсе беретін жақыннан көз көрмеушілік (АХЖ 10:Н52.1)	Кішкентай заттарды жақыннан ажырату үшін көру үдерісін жідететін жұмыстар	Картографиялау, электронды есептеу машиналарында жұмыс жүргізу, қымбат тастарға өңдеу жүргізіп, бет салу, оның сапасын тексеру жұмыстары, сағат жинау, корректорлық жұмыстар, оптикалық құрал-жабдықтармен жұмыс істеу
8)	Невроздар (АХЖ 10:F40 - F48)	Есі дұрыс емес балалармен ұзақ уақыт бойы жұмыс істеу.	Есі дұрыс емес ауруларды емдейтін мекемелердегі медициналық қызметкерлердің жұмысы, оның ішінде есі дұрыс емес балаларға арналған арнайы мектептердегі қызметкерлер, мұғалімдер.
5. Биологиялық факторлардың әсерінен болатын аурулар.
1)	Қызметкерлер жұмыс кезінде жанасып, байланыста болатын жұқпалы және паразитарлы аурулар: туберкулез (АХЖ 10:А15-А19), сарып (АХЖ 10:А23), сап (АХЖ 10:А24), күйдіргі (АХЖ 10:А22), кене энцефалиті (АХЖ 10:А84), орнитоз, сиыр сауушылардың түйіндері, токсоплазмоз (АХЖ 10:В58), вирустық гепатит (АХЖ 10:В15-В19), тері микоздары (АХЖ 10:В35-В37; В48), Розенбах эризиппелоиды (АХЖ 10:А26), қышыма (АХЖ 10:В86), сифилис (АХЖ 10:А65) және тағы басқалары (АХЖ 10:А94)	Жұқпалы аурулармен немесе жұқпамен жанасқан материалдармен немесе ауруды тасымалдаушылармен, ауру малдармен, олардан шыққан өнімдермен (тері, жүн, қылшық, ат құйрығы, еті, тері және үлдір үшін керекті шикізаттар, екінші рет өңдеуді талап ететін заттар, астық, мақта және т.б.) байланыста болған; кеміргіштермен жанасқанда, жұқпалы аурулардың қоздырғыштары бар беттермен жанасқанда.	Жұқпалы аурулармен, туберкулезбен, тері-венерология ауруларымен күресетін диспансерлерде, туберкулезбен күресетін дәрігерлік учаскелерде, туберкулезбен ауыратындар жұмыс істейтін емдеу - еңбек ету мастерскойларында, мал шаруашылықтарында, мал дәрігерлік қызметінде, ет комбинаттарында, кондитерлік, консерві жасайтын фабрикаларда, зауыттарда, тері және үлдір жасауға керекті шикізаттарды өңдеуге аң шаруашылығы, кемедегі және жағалаудағы балық өндіретін шаруашылықта, орман шаруашылығында жасалынатын барлық жұмыстарға.
2)	Теріні ашық жерлеріндегі микоздар (АХЖ 10:В35-В49)	Шахта суы бар және жерастынан өндіретін құрал-жабдықтардың өңезді флораларымен жанасқанда	Кен өндіретін шахталардағы жұмыстар
3)	Дисбактериоз, терінің және шырышты қабақтың кандидомикоздар, ішкі органдардың кандидоздары (АХЖ 10:В37)	Антибиотиктер, өңез-продуценттері, ақуыз витамин қоспалары, малы азығының ашытқылары, құрамдас жемдер.	Микробиологиялық өндірістің әртүрлі салаларындағы жұмыстар; медициналық өндірістегі, медициналық практикада, дәріханаларда, сондай-ақ 3 бағанның 5 бабының 3) бағаншасында көрсетілген өндіру жұмыстары.
6. Аллергиялық аурулар
1)	Көз алмасының қабынуы, (АХЖ 10:Н10.1-Н10.3), ауыз қуысының қабынуы ринофарингиттер (МКБ 10:J30;J30.3)	Жанасқанда сезімталдылық білдіретін заттар мен қосындылар	әртүрлі өндірістік салалардағы аллергендермен байланысты жұмыстар (химиялық, химиялық-фармацевтік құрылыс, ағаш өңдеу өнеркәсібіндегі, металлургия, таукен, мұнай және химиялық өндірістерде, резеңке-техникал ық өндірісінде, жасанды жуғыш заттар өндірісінде, машина жасау, тоқыма, қыл-шөтке жасайтын өнеркәсіптерде, үлдір өндіретін кәсіпорындарда, құрамдас жемдерді өндіретін жерлерде, ақ уыз витамин қоспалары шығаратын өндірістерде және т.б.); ауыл шаруашылығында (құс фабрикаларында, фермаларда, пестицидтермен жұмыс істегенде); көлікте; тұрмыстық өнеркәсіп орындарында жұмыс істегенде (химиялық жолмен тазалау, шаштараздар, кір жуатын орындар); медициналық және дәріханалық мекемелердің, өнеркәсіп кәсіпорындарының институттардың, вивариялардың зертханалары.
2)	Бронх астмасы, астмадан болатын бронхит (АХЖ 10: J45.0), бронх астмасының белгілерімен білінетін дәрілік аллергия (АХЖ 10: J70.2, Т88.7), экзогенді альвеолит (АХЖ 10: J67)
3)	Эпидермоз, дерматит, экзема, токсикодермия, (АЖХ 10:L23;L24; L25; L27.0; L27.1)
4)	Квинке ісігі (АХЖ 10:Т78,3), бөртпе (АХЖ 10:L50), анафилактикалық шок (АХЖ 10:Т78.2)
5)	Токсикологиялық аллергиялық гепатит (АХЖ 10:К 71)
6)	әртүрлі эритемалар (АХЖ 10:L51)
7. Ісіктер
1)	Тері ісіктері (гиперкератоздар, эпителиомалар, папилломалар, обыр, лейкокератоздар) (АХЖ 10:С43 - С44)	Тас көмірді, мұнайды, сланецті (шайырды, қатпаны, антраценді, фенантренді, аминоантрацинді майды, өндірістік азоқосындыларды, гудронды, парафинді және т.б.), иондағыш сәуле көздерінің әсерін (рентген, гамма сәуле көздері және басқалары), күшән.	Өндірістің әртүрлі салаларындағы 3 бағанда кездесетін заттардың әсеріне байланысты атқарылатын жұмыстардың барлық түрі; радиоактивті заттармен, басқа да иондағыш сәуле көздерімен жұмыс істегенде; күшәнмен жұмыс істегенде.
2)	Ауыз қуысының және дем алу мүшелерінің ісіктері (АХЖ 10:С04-С06, С30,0-С34.9, С38.4, С39)	Никель, хром, күшән, таскөмір шайырлардың қосындылары; асбест, асфальт, радиобелсенді кендерді және көмір сутегі, көмір пластиктер, кадмий және оның қосындылары сіңірілген шаңдар.	Өнеркәсіптің әртүрлі салаларындағы никель, күшән, хром қосындыларын алуға арналған жұмыстар; радиоактивті кенді барлау, өндіру және өңдеу жұмыстары; асбест және құрамында асбестер, заттарды өндіргенде, резеңке-техникалық өндіріс, кадмий өндірісі, жасанды гранат алатын және одан шығатын бұйымдарды өңдейтін жұмыстар, жиһаз жасау және ағаш өңдеу өнеркәсібі.
3)	Бауыр ісіктері (АХЖ 10:С22)	Винил-хлорид, бауыр тініне әсер ететін (полоний, торий, плутоний) радиобелсенді заттармен ұзақ түрде жанасып, байланыста болу, берил және оның қосындылары	Винилхлоридпен, берилиймен және оның қосындыларымен жұмыс істеу; радиобелсенді химиялық өнеркәсіпте жұмыс істеу.
4)	Асқазан ісіктері (АХЖ 10:С16)	6 валентті хром қосындылары, құрамында асбест бар шаң, никель, көмірсутектері, шаңға сіңірілген бензпирен, күйе.	Хром қосындыларын, асбест және құрамында асбест бар бұйымдар, никель алғанда, никельге көмір сутегі шаңы сіңірілгенде онымен жанасып, байланыста болу, резеңке-техникалық өндіріс.
5)	Лейкоздар (АХЖ 10:С91-С95)	Бензол, әртүрлі иондағыш радиациялық сәуле көздерінің әсері.	Бензолмен және иондағыш сәуле көздерімен жұмыс істегенде.
6)	Қуық ісіктері (папилломалар, обырлар) (АХЖ 10:С67)	Бензол және нафталин қатарындағы аминдер (бензидин, дианизидин, нафтиламин).	өнеркәсіптің әртүрлі салаларында осы заттармен жұмыс істеу.
7)	Сүйек ісіктері (АХЖ 10:С40-С41)	Сүйекті босаңсытатын радиобелсенді (радий, стронций, плутоний) заттармен ұзақ уақыт бойы жанасуда болуы.	Радиобелсенді химиялық өндірістерде, радиологиялық және радиохимиялық зертханаларда жұмыс істеу
8)	Бүйрек ісіктері (АХЖ 10:С64)	Кадмий және оның қосындылары	Кадмий және оның қосындыларымен жұмыс істеу.

Кәсіптік аурулар мен улану
жағдайларын тіркеу, есепке алу,
сондай-ақ олар бойынша есептілікті
жүргізу ережесіне
2-қосымша

Кәсіптік аурулар мен улануға күдікті жағдайда жұмыс істеушілердің еңбек жағдайларына санитарлық-эпидемиологиялық сипаттама жасауға қойылатын талаптар

1. Жұмысшылардың еңбек жағдайларына жасалған санитарлық-эпидемиологиялық сипаттама, аурудың кәсіптік жұмысына байланысты туындағанын негіздеп шешетін негізгі құжаттардың бірі болып табылады.
2. Санитарлық-эпидемиологиялық сипаттама сол аумақтағы санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органымен жасалады және сұранымға қарай беріледі: медицина ұйымының басшысына, ауру адам жұмыс істейтін, қызмет көрсетуші ұйымның басшысына, кәсіптік патология орталығының басшысына; ауырған адамға жұмыс берген жеке және заңды тұлғаға.
3. Еңбек жағдайының санитарлық-эпидемиологиялық сипаттамасы санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органының бланкісінде үш дана етіп толтырылып, оған бас маманның қолы қойылады, директордың (бастықтың) қолымен бекітіледі және санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау департаментінің (басқарманың) мөрін қою арқылы расталады.
4. Санитарлық-эпидемиологиялық сипаттаманың бірінші данасы сұраным берген ұйымға, сұраным келіп түскеннен кейін 15 күннің ішінде беріледі. Екінші данасы санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органының іс қағаздарында сақталады. Сұранымды ауырған адамның бұрынғы жұмыс орнына қатысты басқа мекен-жайдағы санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органдарына қайта жіберу керек болған жағдайда сипаттаманы жасау мерзімі созылады, бірақ сұраным түскен күннен бастап есептегенде бір айдан артпауы керек. Сипаттаманың үшінші данасы ұйымға жұмыс берушіге жіберіледі.
5. Еңбек жағдайының санитарлық-эпидемиологиялық сипаттамасында сипаттама берілетін жұмысшының кәсіптік тобында кәсіптік аурулардың бар немесе жоқ екенін атап өту қажет болып табылады.
6. Өндірістік ортаның зиянды факторларымен жанасып жұмыс істеуді тоқтатқаннан кейін ауру пайда болған жағдайда (кейіннен туындаған силикоз, кейбір ісік аурулары және басқалары) және еңбек жағдайы туралы мәліметтер болмағанда (цехты, учаскені, ұйымды жойғанда, қайта жаңартқанда), аурудың туындауының негізі, зиянды факторлармен жұмыс істейтін кәсібіне байланысты екенін растайтын басқа құжаттар беріледі.
7. Цехты, учаскені, ұйымды жойған, ауырған адамның еңбек жағдайын жаңартқан жағдайда, еңбек жағдайына берілетін санитарлық-эпидемиологиялық сипаттаманың орнына әдебиеттік мәліметтерге және басқа мекемелер жүргізген зерттеулердің қорытындыларына (ғылыми зертханалар, еңбек жағдайына жүргізілген сараптамалар) сілтеме жасалады.
8. Санитарлық-эпидемиологиялық сипаттамада жазылуға тиіс:
1) жұмыскердің аты, жөні;
2) туған жылы;
3) мамандығы;
4) лауазымы;
5) нысанның деректемелері;
6) жұмыс өтілі: жалпы, осы мамандықта, осы цехта (учаскеде, бөлімде, шеберханада);
7) еңбек үрдісі факторларының сипаттамасы;
8) өндірістік ортаның негізгі және қосымша зиянды факторларының сандық сипаттамасы;
9) жұмыс барысын суреттеу;
10) бұрын өндірістік ортаның қандай зиянды факторларымен қатынаста жұмыс істеген (факторлар тізімі, қай мекемеде, жұмыскердің сөзі бойынша немесе қолда бар материалдар негізінде қатынасу ұзақтығы);
11) ауысым бойы зиянды факторлардың әсер ету уақыты;
12) жеке қорғану құралдары және оларды пайдалану.
9. Жұмыскердің жұмыс барысын суреттеу еңбек гигиенасы жөніндегі бас маманның тікелей жұмыс орнында таныстыруы негізінде жүргізіледі және әкімшіліктен, жұмыскердің өзінен алынған мәліметтер ескеріледі.
10. Зиянды өндірістік факторлардың тізімі және олардың сандық сипаттамасы ағымдағы санитарлық қадағалау жүргізетін санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органының материалдары, зертханалық және аспаптық зерттеулердің қорытындысы негізінде жүргізіледі. Қажет болған жағдайда өндірістік зертханалардың зертханалық және аспаптық тексерулер қолданылады. Тексерістер қорытындысы, тексеру мерзімін көрсетіп, зиянды факторлардың деңгейіне өлшеулер жүргізген ұйымға сілтеме жасай отырып беріледі. Қосымша басқа да материалдар пайдаланылуы мүмкін, оның ішінде тексеріліп отырған учаскедегі жұмысшылардың кәсіптік аурулармен ауыру фактілерін тексеру актісі, әкімшілік өкілімен немесе сол учаскеде жұмыс істеушілермен расталған, ауырған жұмыскерлермен берілген мәліметтер. V090005908
11. Өндірістік ортаның зиянды факторларына берілетін сандық сипаттама осы кәсіптегі жұмысының мүмкіндігінше жұмыс өтілінің үлкен кезеңіне динамика түрінде берілуі керек. Өндірістік орта мен еңбек үрдісінің негізгі жетекші факторы болып, жұмыскердің денсаулығына ең үлкен қауіп тудыратын фактор есептеледі. Қосымша факторлар тізіліп жазылып және мүмкіндігіне қарай саны жағынан бағаланады.
12. Зертханалық және аспаптық тексерулер болмаған немесе жеткіліксіз болған жағдайда санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органдарымен ауырған адамның жұмыс орнында қосымша өлшеу жұмыстары жүргізіледі.
13. Зиянды фактордың әсер ету уақыты ауысым бойы есепке алынуы (хронометраж) керек. Егер зиянды фактордың әсер ету уақыты әр ауысымда бірдей болмаса, онда уақыттың басқа бөлігі іріктеп алынады - жыл немесе ай.
14. Сипаттамада қолданылатын жеке қорғану құралдары тізіліп жазылады. Тиісті жағдайларда жеке қорғану құралдарын қолдану тәртібін бұзушылық атап көрсетіледі (әсер етуші факторға жеке қорғану құралдарының пайдалануға сәйкес келмейтінін, қолдану ережесінің бұзылуын).
15. Сипаттама жұмыскердің еңбек жағдайының қолданыстағы санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалардың талаптарына сәйкестігі (сәйкес еместігі) туралы қорытындымен және өндірістік ортаның зиянды факторларының туындаған кәсіптік аурумен (уланумен) байланысын анықтаумен аяқталуға тиіс.
16. Сипаттамадағы өндірістік ортаның және еңбек үрдісінің зиянды факторлары бөлімінде жекеленген зиянды факторлардың сапалық сипаттамасы атап көрсетіледі.
1) Шу - тұрақты, импульсты; жергілікті діріл - үзік-үзік, импульсты (екпінді), жоғарғы-төменгі жиілікте; жалпы діріл (жұмыс орнындағы діріл) - көліктік, көліктік-технологиялық, технологиялық; ультрадыбыс - әуелік, жанасушы, тұрақты, импульсті; инфрадыбыс.
Осы факторлар бойынша сандық сипаттама кестеге енгізіледі:

Жылдар	Ауысымдағы баламалы деңгейі	Еңбек өтіліне берілетін экспозиция

Ескерту:
1) дыбыс үшін - дыбыстың баламалы деңгей дециБелл А-мен беріледі: тұрақты емес шуға берілетін қосымша сипаттама дыбыстың дециБелл А-мен берілетін максимальды деңгейі болып табылады;
2) діріл үшін (жергілікті және жалпы) - дірілжылдамдығының немесе дірілжеделдетудің түзетілген мәні немесе олардың логарифмдік деңгейі дециБеллмен;
3) инфрадыбыс үшін - дыбыс қысымының баламалы деңгейі немесе ең жоғарғы октавалық жиілікті көрсетумен, нормадан асып кету дәрежесі дециБеллмен;
4) ультрадыбыс үшін - қондырғының жұмысшы жиілігі және нормадан асып кетуі децибеллмен.
Патологиялық үрдістің өрбуін тереңдететін факторлар төмендегілер болып табылады: шу үшін - жұмыстың күрделілігі; жергілікті діріл үшін - жұмыс кезінде салқындау, қолды сулау (судың, ерітіндінің температурасын, салқындау уақытын көрсетіп); жалпы діріл үшін - жоғарғы ылғалдықта қыздырушы микроклимат.
2) Шаң-тозаң.
Шаң-тозаңға сапалық сипаттама бергенде мыналар атап көрсетіледі: сипаты мен құрамы, табиғи немесе жасандылығы, минералды немесе органикалық, біркелкі немесе аралас, талшықты және басқадай; химиялық заттардың газы және буларының бар екені; дисперстік құрамы; конденсацияның немесе дезинтеграцияның аэрозольдары, шаңның минералдық, химиялық құрамы және басқ. физикалық-химиялық қасиеттері.
Жұмысшы аумағындағы ауаның шаң-тозаңдануының сандық көрсеткіштері кесте түрінде беріледі:

Жылдар	Текше метр концентрация миллиграммен
	Максимальды-бір реттік шоғырландыру	Орташа ауысымдық шоғырландыру

3) Химиялық заттар, биологиялық факторлар.
Жұмыс аумағындағы ауаның ластануына берілетін сапалық сипаттамада төмендегілер көрсетіледі: жұмысшының тұрақты немесе уақытша жұмыс істейтін орнындағы қолданылатын шикізаттарды, аралық және ақырғы алынатын өнімдерді, реакциялар және олардың өзгеруін (тотығу, гидролиз және басқ.) есепке ала отырып жасалатын, бөлінетін зиянды заттардың тізімі.
Бөлінетін зиянды заттардың сандық сипаттамасы кесте түрінде беріледі:

Заттардың атауы	Текше метрдегі қанықпаның шектелген шегі миллиграммен		Жылдар	Сынаманың саны	Текше метрдегі тиесілі қанықпа миллиграммен		Қанықпаның шектелген шегінен асып кеткен сынама пайызбен
	Максимальды бір реттік концентрация	Орташа ауысымдық концентрация			Максимальды бір реттік шоғырландыру	Орташа ауысымдық шоғырландыру	Максимальды бір реттік шоғырландыру	Орташа ауысымдық шоғырландыру

Орташа ауысымдық қанықпаны құрамында орташа ауысымдық қанықпа үшін шектелген шегі бар заттар үшін өлшейді.
Кәсіптік тері ауруларына күдік болған жағдайда жұмысшының жанасып жұмыс істейтін құрауыштардың (ерітінді, желім, шайыр, қорытпа және басқ.) толық тізімін беру керек.
4) Иондамайтын сәуле көзі.
Иондамайтын сәуле көзінің сипаттамасы кесте түрінде беріледі:

Иондамайтын сәуле көзінің түрлері	Технологиялық үрдістің әсер ету көздері және сипаты	Әсер ету сипаты
Электростатистикалық өріс	Қондырғылардың түрі, маркасы, тікелей көздері	Қорғану құралдарын пайдалануды есепке алғандағы электр өрісінің кернеуі, ауысымда сәуле соққысына ұрыну ұзақтығы, өндірістік ортаның қосымша жағымсыз факторлары
Тұрақты магнит өрісі	Қондырғылардың түрі, маркасы, өрістің тікелей көздері	Қорғану құралдарын пайдалануды есепке алғандағы магнит өрісінің кернеуі, ауысымда сәуле соққысына ұрыну ұзақтығы, жалпы, жергілікті әсер етуі, өндірістік ортаның қосымша жағымсыз факторлары
Өнеркәсіптік жиіліктегі электр өрісі	Қондырғылардың түрі, маркасы, тікелей сәуле көздері	Қорғану құралдарын пайдалануды есепке алғандағы электр өрісінің кернеуі, ауысым бойы сәуле соққысына ұрыну ұзақтығы, өндірістік ортаның қосымша жағымсыз факторлары
Өнеркәсіптік жиіліктегі магнит өрісі	Қондырғылардың түрі, маркасы, тікелей сәуле көздері	- үздіксіз тұрақты әсер ететін жағдайда: жалпы және жергілікті сәуле соққысына ұрынуын, магнит өрісінің кернеуін, ауысым бойы әсер уақытын атап көрсету; - тұрақты емес, үзіліп әсер ететін жағдайда: импульстің ұзақтығын, үзілістің ұзақтығын, магнит өрісінің кернеуін, ауысым бойы әсер уақытын атап көрсету; өндірістік ортаның қосымша жағымсыз факторлары
Радиожиіліктегі электромагнит өрісі	Қондырғылардың түрі, маркасы, тікелей сәуле көздері	Жиілік диапазоны: - электр және магнит өрісінің 300 мегаГерц-ке дейінгі жиіліктегі кернеуін өлшеу үшін, ауысымда сәуле соққысына ұрыну ұзақтығы, энергетикалық экспозициялар (организмге түсетін энергетикалық жүктемелер); - 300 мегаГерц-тен жоғары жиіліктегі сәуле көзі үшін ағынның, энергияның тығыздығы, қондырғының жұмыс режимі (айналдыру, сканирлеу және басқа.), ауысымдағы ұзақтығы: энергетикалық экспозициялар (организмге түсетін энергетикалық жүктемелер), жалпы, жергілікті әсер етуі; жеке қорғану құралдарын қолдану; өндірістік ортаның қосымша жағымсыз факторлары.
Лазерлі сәуле көзі	Қондырғының түрі, маркасы	Лазерлі сәуле көзі толқынының ұзындығы, сипаты: - үздіксіз (жалпы әсер ету ұзақтығы), - үзіліп: моноимпульсті, импульсті-кезеңді (импульстің ұзақтығы, импульстің қайталану жиілігі, жалпы әсер ету ұзақтығы); тікелей, шағылысқан немесе диффузиялық шағылысқан сәуле көзінің әсері; энергетикалық экспозицияның мөлдір қабаттағы және терідегі мәні; - жеке қорғану құралдарын қолдану: көзәйнек (түрі); киім; оптикалық құралдармен жұмыс; - өндірістік ортаның қосымша жағымсыз факторлары

5) Микроклимат: температура, салыстырмалы ылғалдық, ауа қозғалысының жылдамдығы, жылу бөлудің қарқындылығы.
Сапалық сипаттамаға мынадай суреттемелер кіреді: тұрақты немесе тұрақты емес әсер етуі; жылу бөлу көздері.
Сандық сипаттаманың құрамына рұқсат етілген мәннің шегінен асып кеткен көрсеткіштердің тізімі, олардың көлемі, әсер ету уақытының ұзақтығы кіреді.
Жұмыс ашық алаңда жүргізілген жағдайда орташа айлық минимальды және максимальды температура, ауаның салыстырмалы ылғалдығы, желдің жылдамдығы, сол жердегі жылдың суық (желтоқсан-ақпан) және жылы (маусым-тамыз) кезеңдері кезінде болатын тікелей күн сәулесінің радиациялық қарқындығы туралы анағұрлым нақты мәліметтер келтіріледі.
6) Еңбек үрдісінің факторларына мыналар жатады: жұмыс орнын ұйымдастыру, физикалық жүктеме, көзбен көру жүктемесі, жұмыс істеу және демалу режимінің факторлары.
Жұмыс орнын ұйымдастыру факторының сипаттамасы: жұмыс істеу кейпі (еркін, мәжбүрлі); мәжбүрлі кейіпте болу уақыты (ауысым уақытынан пайыз есебімен); дененің еңкеюі (болмайды, мәжбүрлі түрде болады); дененің еңкею бұрышы (градустары); еңкею саны (операция бойы, ауысым бойы).
Физикалық жүктеме факторының сипаттамасы: қолмен тасымалдайтын жүктің салмағы (килограмм); жүк қайдан тасымалданады (еденнен, жұмысшы бетінен); жүкті көтеріп тасымалдау қашықтығы (әрқайсысын жекелеп); операция бойы, ауысым бойы жүкті көтеру жиілігі; ауысымдық жүк айналымы (тонн); негізгі басқару органдарына түсетін күш.
Көзбен көру жүктемесі факторына сипаттама: оптикалық құралдармен немесе оларсыз жұмыс істеу; айырып қарайтын ең кішкентай нысан, мм;
Жұмыс істеу және демалу режиміне сипаттама: жұмыстың ауысымдылығы; түскі үзілістің ұзақтығы, мин; регламенттелген үзілістер, ауысымдағы олардың ұзақтығы.