Об утверждении санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию, эксплуатации и условиям обучения учебных заведений технического, профессионального и высшего образования"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 3 августа 2010 года № 594. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 24 августа 2010 года № 6438. Отменен приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 18 мая 2012 года № 362.

Сноска. Отменен приказом Министра здравоохранения РК от 18.05.2012 № 362.
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 6

В соответствии с подпунктом 5) пункта 1 статьи 7 и подпунктами 1), 3), 8), 14), 17), 19), 28) статьи 145 Кодекса Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию, эксплуатации и условиям обучения учебных заведений технического, профессионального и высшего образования".

2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

3. Департаменту административно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Бисмильдин Ф.Б.) обеспечить в установленном законодательством порядке официальное опубликование настоящего приказа после его государственной регистрации.

4. Признать утратившим силу приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 декабря 2004 года № 866 "Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к условиям и эксплуатации организаций начального профессионального, среднего профессионального и высшего профессионального образования" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 3382, опубликованный в газете "Юридическая газета" 22 декабря 2005 г., № 239 (973)).

5. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.

6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра здравоохранения
Республики Казахстан	Б. Садыков
"Согласовано"
И.о. Министра образования и науки
Республики Казахстан
___________________Сарыбеков М.Н.
5 августа 2010 года
"Согласовано"
И.о. Председателя Агентства по делам
строительства и жилищно-коммунального
хозяйства Республики Казахстан
___________________Тихонюк Н.П.
5 августа 2010 года

Утверждены приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 03 августа 2010 года № 594

Санитарные правила
"Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию,
эксплуатации и условиям обучения в учебных заведениях
технического, профессионального и высшего образования"
1. Общие положения

1. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию, эксплуатации и условиям обучения в учебных заведениях технического, профессионального и высшего образования" (далее - санитарные правила) предназначены для организаций образования всех форм собственности.

2. Руководители организаций технического, профессионального и высшего образования обеспечивают соблюдение требований настоящих санитарных правил.

3. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

1) учебные заведения - организации технического, профессионального и высшего образования;

2) академический час занятий (учебный час) - продолжительность занятий или лекции от начала до перемены (перерыва) для учебных заведений технического и профессионального образования - 45 минут, высшего профессионального образования - не менее 40 минут;

3) учебная нагрузка - число часов учебных занятий обучающихся в учебном заведении за принятую в учебном заведении учебную неделю;

4) суммарная учебная нагрузка - сумма учебных часов с часами, выделяемыми на проведение факультативных и секционных занятий, кружков.

2. Санитарно-эпидемиологические требования к участку и
территории

4. Размещение и размеры земельных участков для учебных заведений соответствуют гигиеническим требованиям.

5. На земельном участке учебных заведений предусматриваются следующие основные зоны: учебно-производственная, физкультурно-спортивная и военной подготовки, отдыха, жилая (общежития, объекты торговли, общественного питания и бытового обслуживания), хозяйственная, площадки для стоянки автомобилей и других транспортных средств. Учебно-опытная зона выделяется в зависимости от профиля учебного заведения.

6. В учебных заведениях, использующих современную компьютерную и вычислительную технику, электронные технические средства обучения, программные средства и информационные технологии, в учебно-производственной зоне предусматриваются дополнительные резервные площади из расчета 6 квадратных метров (далее - м2) на одно место.

7. Склады, гаражи, ремонтные мастерские и другие подсобные помещения объединяются в один блок и размещаются в хозяйственной зоне. Хозяйственная зона располагается в глубине участка и имеет отдельный въезд с улицы, не пересекающейся с основным потоком движения обучающихся.

8. Спортивная зона располагается вблизи от спортзала и не располагается со стороны окон учебных помещений.

9. Площадь озеленения составляет не менее 40 процентов (далее - %) площади участка. При размещении участка вблизи лесных и садовых массивов площадь озеленения допускается сокращать до 30 % от общей площади участка.

10. Организация системы сбора, временного хранения, регулярного вывоза твердых и жидких бытовых отходов и уборка территории осуществляются в соответствие с требованиями действующих нормативных правовых актов в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

3. Санитарно-эпидемиологические требования к зданиям и
основным помещениям

11. При проектировании зданий, заданием на проектирование предусматривается доступность для маломобильных групп населения и устанавливаются пандусы.

При отсутствии в здании лифтов и невозможности устройства пандуса предусматривается установка специального подъемника или лифта, приспособленного для индивидуального пользования посетителями в креслах-колясках. Выходы их него располагаются на уровне этажей, имеющих помещения, посещаемые инвалидами.

12. Площади помещений устанавливаются в зависимости от их назначения и количества обучающихся.

Аудитории, учебные кабинеты, лаборатории размещаются на надземных этажах.

13. В цокольных этажах допускается располагать гардеробные, санитарные узлы, душевые, кладовые, книгохранилища. В подвальных этажах допускается располагать производственные мастерские, лабораторные аудитории для изучения специальных предметов со специальным оборудованием, бойлерные, насосные водопроводы и канализации, вентиляционные камеры, камеры для кондиционирования воздуха, машинные отделения лифтов.

14. Спортивные и актовые залы, библиотеки, столовые размещаются с учетом возможного их использования независимо от учебных помещений. Помещения столовой и кухни выделяются в отдельный блок на первом этаже с выходом на хозяйственную зону.

15. Между отдельными учебными зданиями в соответствии с требованиями учебного процесса предусматриваются отапливаемые переходы. Для учебных заведений, размещаемых в IV климатическом районе, устройство отапливаемых переходов не требуется.

16. Учебные помещения располагаются изолированно от учебно-производственных мастерских, спортивных залов, помещений пищеблока. Не допускается размещать спортивный зал над учебными, административными помещениями, помещениями медицинского назначения.

17. При спортивных залах необходимо иметь 2 раздевалки с душевыми и санузлами, кабинет преподавателя, снарядную или склад для хранения спортивного инвентаря, площадью не менее 18 м².

18. Внутренняя отделка помещений выполняется в соответствии с их функциональным назначением. Поверхность стен, перегородок и потолков должна быть целостной, гладкой, легкодоступной для влажной уборки и дезинфекции.

19. Для внутренней отделки помещений, воздуховодов, вентиляционных систем, фильтров используются материалы, разрешенные к применению в Республике Казахстан. Для покрытия стен и потолков в помещениях может применяться известковая или водоэмульсионная побелка и обои.

20. Применение подвесных потолков допускается в помещениях, не требующих соблюдения противоэпидемического, дезинфекционного режимов (вестибюли, коридоры, холлы) и обеспечение возможности проведения их уборки и очистки.

21. В помещениях с влажным режимом работы потолки окрашиваются водостойкими красками, стены облицовываются глазурованной плиткой или другими влагостойкими материалами на полную высоту, для покрытия полов применяются водонепроницаемые материалы.

22. Отделка помещений, связанных с работой с химическими, радиоактивными веществами и другими источниками ионизирующих излучений и лабораторий, специфика работы которых требует специальных условий, должна быть целостной.

23. В учебных помещениях полы должны обладать повышенными теплоизоляционными свойствами (паркет, паркетная доска, деревянные, окрашенные масляной краской). При линолеумном покрытии полы должны быть гладкими, плотно пригнанными к основанию, без щелей, трещин, дыр. Швы примыкающих друг к другу листов линолеума припаиваются. Края линолеума у стен подводятся под плинтусы, которые плотно закрепляются между стеной и полом. Полы в вестибюлях следует делать устойчивыми к механическому воздействию.

24. В местах установки раковин и других санитарно-технических приборов, а также оборудования, эксплуатация которого связана с возможным увлажнением стен и перегородок предусматривается гидроизоляция глазурованной плиткой или другими влагостойкими материалами на высоту 1,8 метров (далее - м) от пола и на ширину более 20 сантиметров от оборудования и приборов с каждой стороны.

25. На каждом этаже здания и по отдельным его блокам оборудуются санитарные узлы раздельно для юношей и девушек, а также для педагогов и обслуживающего персонала.

26. В зависимости от профиля учебных заведений предусматриваются помещения для хранения инструментов, заготовок, сырья для мастерских и готовой продукции. Каждая мастерская оборудуется шкафами для хранения специальной одежды и умывальными раковинами с подачей холодной и горячей воды.

4. Санитарно-эпидемиологические требования к водоснабжению,
канализации, отоплению, вентиляции, освещению

27. Учебные заведения оборудуются водопроводом, канализацией, водоснабжением, теплоснабжением и вентиляцией.

28. Здания подключаются к действующим в данном населенном пункте электрическим, телефонным сетям и другим инженерным коммуникациям.

29. Для учебных заведений на случай выхода из строя или профилактического ремонта системы горячего водоснабжения предусматривается резервное (аварийное) горячее водоснабжение в буфетах и пищеблоках.

Горячее водоснабжение предусматривается для обеспечения лабораторно-технических и хозяйственно-бытовых нужд.

30. Санитарно-технические приборы и устройства находятся в исправном состоянии, очищаются от ржавчины и других наслоений, без трещин и других дефектов. Неисправные приборы подлежат замене. Туалеты оборудуются кабинами, вешалками, раковинами, зеркалами.

31. Количество санитарно-технических приборов следует принимать из расчета - один прибор на тридцать человек. Количество писсуаров в мужских уборных равно количеству унитазов.

32. Системы отопления обеспечивают равномерное нагревание воздуха в помещениях в течение всего отопительного периода, исключают загрязнение воздуха вредными веществами и запахами, выделяемыми в процессе эксплуатации, не создают шума, превышающего допустимые уровни, обеспечивают регулирующими устройствами, удобны для текущего обслуживания и ремонта.

33. Нагревательные приборы размещаются у наружных стен, под окнами, без ограждений. В спортивных залах и лабораториях отопительные приборы ограждаются декоративными решетками, сетками или перфорированными стенками. Ограждения обеспечивают свободный доступ для текущей эксплуатации и уборки приборов, и установлены так, чтобы не возникла необходимость увеличения поверхности приборов более чем на 15 %.

34. В качестве теплоносителя в системах центрального отопления используется вода с предельной температурой в нагревательных приборах 85 градусов Цельсия.

35. Системы отопления, вентиляции и кондиционирования воздуха обеспечивают оптимальные условия микроклимата и воздушной среды помещений.

36. Во всех помещениях предусматривается естественная вентиляция посредством форточек, откидных фрамуг, створок, а также вентиляционных каналов. Работающие вентиляторы и электродвигатели имеют плавный ход без посторонних шумов и не вызывают вибрацию конструкций.

37. В лабораториях, учебно-производственных мастерских, аудиториях, залах курсового и дипломного проектирования, в актовых и спортивных залах, столовых, помещениях медицинского назначения и санитарных узлах предусматриваются самостоятельные системы вытяжной вентиляции.

38. Естественное и искусственное освещение помещений учебных заведений соответствуют гигиеническим требованиям.

39. Все учебные помещения, лаборатории, библиотеки обеспечиваются естественным освещением. Ориентация световых проемов в чертежных и рисовальных залах, кабинетах информатики выполняется на север, северо-восток и северо-запад. Планировка учебных и лабораторных помещений и размещение в них оборудования обеспечивают боковое освещение рабочих мест студентов естественным светом с левой стороны.

40. Искусственное освещение соответствует назначению помещения, достаточно, регулируемо и безопасно, не оказывает слепящего действия и другого неблагоприятного влияния на человека и внутреннюю среду помещений. Общее искусственное освещение предусматривается во всех помещениях. Для освещения отдельных функциональных зон и рабочих мест устанавливается местное освещение.

41. Освещение помещений искусственным светом без естественного освещения допускается в книгохранилищах, актовых залах, телестудиях, фотолабораториях, рентгеновских кабинетах, гардеробах, душевых, санузлах. В учебно-лабораторных помещениях предусматривается аварийное освещение от независимого источника питания.

42. Искусственное освещение помещений осуществляется люминесцентными лампами и лампами накаливания. Светильники общего освещения помещений, размещаемые на потолках, предусматриваются со сплошными закрытыми рассеивателями.

43. Уровень освещенности рабочих мест при выполнении точно зрительных работ, предусматривается не менее 4000 люкс (далее - лк) при системе комбинированного освещения.

44. В кабинетах технических средств обучения (далее - ТСО) световая обстановка создается с учетом возможности ведения записи во время использования визуальных ТСО, причем яркость рабочей поверхности не превышает яркости экрана и освещенность ее предусматривается не ниже 300 лк.

45. В слесарных мастерских световая обстановка создается системой общего освещения, причем уровень освещенности на рабочем месте предусматривается не менее 500 лк. В производственных мастерских, кабинетах специальной технологии уровень освещенности устанавливается в зависимости от размера, точности работ и контраста объекта с фоном по нормам освещения промышленных организаций, но не ниже освещенности, нормируемой для учебных помещений. Допускается комбинированное освещение.

46. Для освещения классной доски светильники устанавливаются параллельно ей на расстоянии 2,2 м от пола и 0,6 м от поверхности классной доски. Освещенность классной доски предусматривается не менее 500 лк.

5. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям обучения

47. Количество обучающихся лиц не должно превышать проектной мощности учебного заведения. Оборудование помещений аудиторий, учебных кабинетов, лабораторий осуществляется с учетом их специфики и соблюдения техники безопасности.

48. Учебные кабинеты, лаборатории оборудуются рабочими столами со стульями в соответствии с ростом обучающихся. Использование скамеек, табуретов и стульев без спинок и неисправной мебели не допускается.

49. Расстановка оборудования в учебных кабинетах и производственных помещениях проводится с соблюдением угла рассматривания не менее 35 градусов (далее - ⁰):

1) размеры столов на каждое место в аудиториях и кабинетах не менее: ширина 0,5 м, длина 0,6 м, высота 0,75 м. Расстояния между торцами столов (ширина прохода) не менее 0,6 м;

2) ширина прохода между доской и первыми столами в рядах равна 2,4 - 2,7 м, между стеной и противоположной доской или встроенными шкафами и последними партами - 0,7 м;

3) в кабинетах квадратной или поперечной конфигурации мебель устанавливается в четыре ряда, при этом расстояние от первых столов до классной доски не менее 3-х м;

4) в лабораториях расстояние между рядами учебной мебели - 1,0 м, между чертежными столами в кабинетах черчения - 0,7 м;

5) оборудование в мастерских расставляется перпендикулярно или под углом 30⁰-45⁰ к светонесущей стене (при расстоянии между рядами станков 1,2 м, а между станками в рядах - не менее 0,8 м);

6) мастерские оснащаются малошумным оборудованием, проводятся мероприятия по снижению уровней шума и вибрации.

50. Размеры и конфигурация классных досок может быть различной: передвижные, открывающиеся, меняющиеся по высоте с наклоном. Классные доски оборудуются лотками для удержания меловой пыли, ветоши или губки.

51. Оборудование специализированных кабинетов, учебных кабинетов, рабочие места преподавателей, связанные с работой на видеотерминалах (далее - ВТ) и с персональными компьютерами (далее - ПК), места занятий физической культурой и спортом соответствуют гигиеническим требованиям.

52. Все помещения учебных заведений содержатся в чистоте. Уборка проводится ежедневно, генеральная - один раз в неделю и предусматривает мытье полов, осветительной арматуры, дверей, протирку мебели с применением моющих и дезинфицирующих средств.

Не допускается привлекать обучающихся к мытью туалетов и осветительной арматуры.

53. Уборочный инвентарь маркируется и хранится в шкафах или отведенных для этих целей местах.

54. Ведение учебных занятий в учебных заведениях допускается в две смены и регламентируется расписанием занятий, при составлении которого учитывается аудиторный фонд, число учебных групп, трудоемкость учебных дисциплин, суточный ритм физиологических функций организма. Наиболее интенсивные занятия приходятся на периоды естественного подъема работоспособности.

55. Расписание обеспечивает равномерное распределение учебной работы обучающихся, постепенное нарастание учебной нагрузки, оптимальный ритм и режим труда, и не включает подряд две лекции.

56. Занятия физическим воспитанием обучающихся, за исключением специализированных организаций образования спортивного направления, проводятся в любые дни в объеме не менее 4 часов в неделю, с учетом распределения обучающихся на медицинские группы согласно приложению к настоящим правилам. Не допускается при двухразовых занятиях в неделю назначать их два дня подряд. Занятия физической культурой проводятся в конце учебного дня.

57. Расписание учебных занятий составляется на весь семестр, предусматривает непрерывность учебного процесса в течение учебного дня с учетом равномерного распределения учебной работы обучающихся в течение учебной недели.

58. Для предупреждения развития переутомления проводятся следующие мероприятия:

1) проведение упражнений для глаз через каждые 20-25 минут работы за ВТ и ПК;

2) устройство перерывов после каждого академического часа занятий, независимо от учебного процесса, длительностью не менее 15 минут;

3) подключение таймера к ВТ и ПК или централизованное отключение свечения информации на экранах видеомониторов с целью обеспечения нормируемого времени работы на ВТ и ПК;

4) проведение во время перерывов сквозного проветривания помещений с обязательным выходом обучающихся из него;

5) осуществление во время перерывов упражнений физкультурной паузы в течение 3-4 минут;

6) не проводить учебные занятия с ВТ и ПК для обучающихся после 17 часов.

59. В период прохождения производственной практики или работы в студенческом отряде (летом) время непосредственной работы с ВТ и ПК для обучающихся первых курсов не превышает 3 часа, для обучающихся старших курсов - 4 часа при соблюдении профилактических мероприятий как во время учебных занятий.

60. Суммарная (аудиторная и внеаудиторная) учебная нагрузка студентов планируется на первом курсе в объеме не более 54 часов в неделю, на последующих курсах - не более 57 часов. Дневная суммарная академическая нагрузка студентов составляет в среднем 10 часов, в том числе 6 часов аудиторных занятий и 4 часа самостоятельных занятий во внеаудиторное время.

61. Расписание учебных занятий в организациях начального и среднего профессионального образования составляется в точном соответствии с графиком учебного процесса и учебными планами, не содержать таких занятий, которые не предусмотрены учебными планами.

62. Нагрузка обучающихся организаций начального и среднего профессионального образования не превышает 36 часов в неделю.

63. При монотонном труде (конвейерное производство, сборка мелких изделий) соблюдаются 10-минутные перерывы через каждые 50 минут работы, проводится производственная гимнастика (7-8 минут) до работы и через каждые 2 часа. Для станочных профессий в ткацком производстве устанавливается один перерыв 40-50 минут после 3-3,5 часов работы.

64. При обучении профессии металлургического профиля в течение дня следует чередовать "горячие" и "холодные" виды работ; предусматривать дополнительные перерывы в помещении с комфортным микроклиматом.

Обучающиеся обеспечиваются средствами индивидуальной защиты и организовывается питьевой режим.

65. Для строительных профессий предусматривается: использование рациональной одежды, установление дополнительных перерывов не менее 15 минут, обеденного перерыва продолжительностью не менее 40 минут, организация питьевого режима.

66. Для профессий механизаторов сельского хозяйства, строительного профиля предусматривается время для вождения машин не более 3 часов в день.

67. При обучении профессиям химического профиля на первом курсе обучение проводится в мастерских, лабораториях или кабинетах учебной организации, на 2-3 курсах - в цехах или на рабочих местах производств. Обучение проводится только в первую смену, не допускается ремонт технологического оборудования обучающимися. Время пребывания в производственных условиях не превышает 4 часов.

68. Для обучающихся предусматривается комплекс оздоровительных мероприятий: ежедневная витаминизация пищи, сбалансированное питание, профилактическое ультрафиолетовое облучение, пребывание на открытом воздухе не менее 3 часов в день.

6. Санитарно-эпидемиологические требования к организации
питания

69. В местах проживания и обучения для обучающихся предусматриваются объекты общественного питания, в соответствии с требованиями санитарных правил к объектам общественного питания.

70. Продукты и сырье, поступающие на объект общественного питания сопровождаются документами, подтверждающими их безопасность и качество.

71. Питание должно быть рациональным, полноценным, безопасным и включать диетические блюда. Рацион питания должен быть сбалансирован по содержанию белков, жиров, углеводов, витаминов и минеральных солей.

7. Санитарно-эпидемиологические требования к организации
медицинского обслуживания

72. В местах, для проживания обучающихся предусматриваются медицинские пункты.

73. В учебных заведениях образования выделяется помещение для медицинского пункта. Медицинский пункт оснащается медикаментами, необходимой медицинской аппаратурой, мебелью, уборочным инвентарем.

74. Персонал учебных заведений проходит медицинский осмотр.

Приложение к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию, эксплуатации и условиям обучения в учебных заведениях технического, профессионального и высшего образования"

Медицинские группы для занятий по физическому воспитанию

Медицин- ская группа	Медицинская характеристика обучающегося	Допустимая физическая нагрузка
Основная группа	Лица без отклонений в состоянии здоровья и лица, имеющие не значительные отклонения в состоянии здоровья при хорошем физическом развитии и физической подготовленности	Занятия по учебной программе в полном объеме, занятия в одной из спортивных секций, участие в соревнованиях
Подготови- тельная группа	Лица без отклонений в состоянии здоровья и лица, имеющие не значительные отклонения в состоянии здоровья, не достаточным физическим развитием и не достаточной физической подготовкой	Занятия по учебным программам при условии более постепенного освоения комплекса двигательных навыков и умении, особенно связанных с предъявлением организму новых требований. Дополнительные занятия для повышения уровня физической подготовленности физического развития
Специаль- ная группа "А"	Лица, имеющие отклонения в состоянии здоровья, постоянного или временного характера, требующих ограничения физических нагрузок, допущенные к выполнению учебной и производственной работы	Занятия по специальным учебным программам
Специаль- ная группа "Б"	Лица, направленные для занятий лечебной физкультурой (после острых заболеваний, обострения хронических заболеваний, после травм и операций)	Занятия по частным методикам лечебной физкультурой

"Техникалық, кәсіптік және жоғары білім беру оқу орындарын күтіп-ұстауға, пайдалануға және оқытуды ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010 жылғы 3 тамыздағы № 594 Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2010 жылғы 24 тамызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 6438 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2012 жылдың 18 мамырдағы № 362 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2012.05.18 № 362 (қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді) бұйрығымен.

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 7-бабының 1 тармақтың 5) тармақшасына, 145-бабының 1), 3), 8), 14), 17), 19), 28) тармақшаларына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған «Техникалық, кәсіптік және жоғары білім беру оқу орындарын күтіп-ұстауға, пайдалануға және оқытуды ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережелері бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етсін.
3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті (Ф.Б. Бисмильдин) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны заңнамада белгіленген тәртіппен ресми жариялауды қамтамасыз етсін.
4. «Бастапқы, орта және жоғары кәсiби бiлiм берудi ұйымдастыру шарттары мен пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» санитарлық-эпидемиологиялық ережесi мен нормаларын бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2004 жылғы 15 желтоқсандағы № 866 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 3382 болып тіркелген, «Заң газеті» газетінде 2005 жылғы 22 желтоқсанда № 175 (799) жарияланған) күші жойылды деп танылсын.
5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.
6. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
міндетін атқарушы Б. Садықов

«Келісілген»
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрінің
міндетін атқарушы
__________ М.Н. Сарыбеков
2010 жылғы 5 тамыз

«Келісілген»
Қазақстан Республикасының
Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық
шаруашылық істері агенттігінің
төрағасының міндетін атқарушы
______________ Н.П. Тихонюк
2010 жылғы 5 тамыз

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
міндетін атқарушының
2010 жылғы 03 тамыздағы
№ 594 бұйрығымен бекітілген

«Техникалық, кәсіптік және жоғары бiлiм беру оқу орындарын күтіп-ұстауға, пайдалануға және оқыту жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі

1. Жалпы ережелер

1. Техникалық, кәсіптік және жоғары бiлiм беру оқу орындарын күтіп-ұстауға, пайдалануға және оқыту жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі (бұдан әрі – санитариялық ереже) барлық меншік нысанына қарамастан білім беру ұйымдарына арналған.
2. Техникалық, кәсіптік және жоғары білім беру ұйымдарының басшылары осы санитариялық ереже талаптарының сақталуын қамтамасыз етеді.
3. Осы санитариялық ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:
1) оқу орындары – техникалық, кәсіптік және жоғары білім беру ұйымдары;
2) сабақтың академиялық сағаты (оқу сағаты) – сабақ басталғаннан үзіліске дейін созылатын сабақтың және дәрістердің ұзақтығы техникалық, кәсіптік және жоғары білім беру оқу орындары үшін - 45 минут, жоғары кәсіптік білім беретін оқу орындары үшін кемінде - 40 минут;
3) оқу жүктемесі – оқу орнында қабылданған оқу аптасында оқу орнында оқушылардың оқу сабақтары сағаттарының саны;
4) оқу жүктемесінің жиынтығы – факультативтік және секциялық сабақтарды, үйірмелерді өткізуге бөлінетін сағаттармен қоса оқу сағаттарының жиынтығы.

2. Учаскеге және аумаққа қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

4. Оқу орындары үшін бөлінетін жер учаскелерінің мөлшері мен орналасуы гигиеналық нормативтерге сәйкес келеді.
5. Оқу орындарының жер учаскесінде мынадай негізгі аумақтар көзделеді: оқу-өндірістік, дене тәрбиесі-спорттық және әскери дайындық, демалыс, тұрғын үй (жатақханалар, сауда, қоғамдық тамақтану мен тұрмыстық қызмет көрсету объектілері), шаруашылық, автомобильдер және басқа да көлік құралдарының тұруына арналған ашық алаңдар. Оқу-тәжірибелік аумақ оқу орнының бейініне байланысты бөлінеді.
6. Қазіргі заманғы компьютерлік және есептеу техникасын, оқытудың электронды техникалық құрал-жабдықтарын, бағдарламалық және ақпараттық технологияны пайдаланатын оқу орындарында, оқу-өндірістік аймағында бір орынға 6 шаршы метр (бұдан әрі - м²) есебімен қосымша резервті алаңдар көзделеді.
7. Қоймалар, гараждар, жөндеу шеберханалары және басқа да қосалқы үй-жайлар бір блокқа біріктіріледі және шаруашылық аймағына орналастырылады. Шаруашылық аймағы учаскенің алыс түкпірінде орналасады және оқушылардың қозғалысының негізгі ағынымен қиылыспайтын көшеден жеке кіретін жолы болады.
8. Спорт аймағы спорт залға жақын орналасады және оқу үй-жайларының терезе орналасқан жағында орналаспайды.
9. Көгалдандыру ауданы учаске көлемінің кемінде 40 пайызын (бұдан әрі - %) құрайды. Егер учаске орман немесе бақтың жанында орналасқан болса, көгалдандыру ауданын 30 %-ға дейін қысқартуға жол беріледі.
10. Қатты және сұйық тұрмыстық қалдықтарды жинау, уақытша сақтау, жүйелі шығару жүйесі мен аумақты тазалауды ұйымдастыру халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге (бұдан әрі - НҚА) сәйкес жүзеге асырылады.

3. Ғимараттар мен негізгі үй-жайларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

11. Үй-жайларды жобалаған кезде жобалауға арналған тапсырмамен халықтың аз қозғалатын тобы үшін қолжетімділік көзделеді және пандустар орнатылады.
Ғимаратта лифт болмағанда және пандус орнату мүмкін болмағанда кресло-арбалардағы келушілердің жеке пайдалануы үшін бейімделген арнайы көтергіш қондырғысы немесе лифт көзделеді. Олардан шығатын жерлерді мүгедектер баратын үй-жайлар бар қабаттың деңгейінде орналастырады.
12. Үй-жайлардың ауданы олардың мақсатына және оқушылардың санына байланысты белгіленеді.
Аудиториялар, оқу кабинеттері, зертханалар жерүсті қабаттарда орналастырылады.
13. Цокольдық қабаттарға киім ілетін орын, дәретханалар, себезгі бөлмесін, қоймаларды, кітап қоймаларын орналастыруға жол беріледі. Жертөле қабаттарында өндірістік шеберханаларды, арнайы жабдығы бар арнайы пәндерді оқуға арналған зертханалық аудиторияларды, бойлерлік, сорғы су құбырлары мен кәрізді, желдеткіш камераларын, ауаны баптауға арналған камераларды, лифттердің машина бөлімдерін орналастыруға жол беріледі.
14. Спорт және акт залдары, кітапханалар, асханалар оқу үй-жайларына қарамастан оларды пайдалану мүмкіндігі ескеріле отырып орналастырылады. Асхана мен ас үй үй-жайлары шаруашылық аймағына шығатын есігі бар 1-қабаттағы жеке блокқа бөлінеді.
15. Оқу процесінің талаптарына сай бөлек оқу ғимараттарының арасында жылытылатын өткелдер көзделеді. IV климаттық ауданда орналасқан жоғары оқу орындары үшін жылытылатын өткелдер құрылғысы қажет етілмейді.
16. Оқу үй-жайлары оқу-өндірістік шеберханаларынан, спорт залдарынан, ас блогының үй-жайларынан оқшау орналастырылады. Спорт залын оқу, әкімшілік үй-жайларының, медициналық мақсаттағы үй-жайлардың үстіне орналастыруға жол берілмейді.
17. Спорт залдарда себезгі бөлмесі мен дәретханасы бар 2 шешінетін бөлме, оқытушыға арналған кабинет, спорт мүкаммалын сақтайтын ауданы кемінде 18 м² болатын снарядтық және қойма бөлмесі болуы қажет.
18. Үй-жайлардың ішкі әрлеуі олардың функциялық мақсатына сай орындалады. Қабырғалардың, арақабырғалардың және төбелердің беттері біртұтас, тегіс, ылғалды тазалау мен дезинфекциялауға оңтайлы болуы тиіс.
19. Үй-жайлардың, ауа жүретін жолдардың, желдеткіш жүйелердің, сүзгілердің ішін әрлеу үшін Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген материалдар пайдаланылады. Үй-жайлардың қабырғалары мен төбелерін әк немесе сулы эмульсиямен ақтау және түсқағаз пайдаланылуы мүмкін.
20. Эпидемияға қарсы, дезинфекциялау режимін сақтауды қажет етпейтін үй-жайларға (вестибюльдер, дәліздер, холлдар) аспалы төбелерді қолдануға және оларды жинау және тазалауға мүмкіндігін қамтамасыз етуге жол беріледі.
21. Ылғалды жұмыс режимі бар үй-жайлардың төбелері суға төзімді бояулармен боялады, қабырғалары глазурленген тақтайшалармен немесе басқа да ылғалға төзімді материалдармен төбеге дейін әрленеді, едендерді жабу үшін су өткізбейтін материалдар қолданылады.
22. Химиялық, радиоактивті заттармен және басқа да иондаушы сәуле көздерімен жұмыс істеумен байланысты үй-жайларды және жұмыс ерекшелігі арнайы жағдайларды қажет ететін зертханаларды әрлеу біртұтас болуы тиіс.
23. Оқу үй-жайларындағы едендердің жылу оқшаулайтын қасиеті (паркет, паркетті тақтай, ағаштан жасалған, майлы бояумен сырланған) жоғары болуы тиіс. Еденнің бетіне линолеум төсеген кезде олар тегіс, негізіне тығыз жапсырылып, ойықсыз, жарықсыз, тесіксіз болуы тиіс. Линолеумнің бір біріне жанасатын жерлерінің арасы мұқият дәнекерленеді. Қабырғаның тұсындағы линолеумнің шеттері қабырға мен еденнің арасын біріктіретін еден бастырғының астына келтіріледі. Вестибюльдердегі едендерді механикалық әсерге (мәрмәр үгітіндісі, мәрмәр, таскестелік едендер) төзімді етіп жасау керек.
24. Раковиналарды және басқа да санитариялық-техникалық құралдарды, сондай-ақ оларды пайдалану қабырғалар мен арақабырғаларды ықтимал ылғалдандырумен байланысты жабдықтар еденнен биіктігі 1,8 метр (бұдан әрі - м) және жабдықтар мен құралдардан әр жағынан 20 сантиметр (бұдан әрі - см) шығып тұратындай етіп, судан оқшаулағыш глазурленген тақтайшамен немесе ылғалға төзімді басқа да материалдардан жасау көзделеді.
25. Ғимараттың әрбір қабатында және оның жеке блоктары бойынша жасөспірімдер мен қыздарға, сондай-ақ педагогтар мен қызмет көрсететін персоналға арналған жеке дәретханалар жабдықталады.
26. Оқу орындарының бейініне байланысты құрал-саймандарды, шеберханалар үшін дайындалған заттар, шикізаттар және дайын өнімдерді сақтау үшін үй-жайлар көзделеді. Әрбір шеберхана арнайы жұмыс киімдерін сақтауға арналған шкафтармен және ыстық, суық су келтірілген қол жуғыш раковиналармен жабдықталады.

4. Сумен жабдықтауға, кәріздеуге, жылуға, желдетуге, жарықтандыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

27. Оқу орындары су құбырымен, кәрізбен, сумен жабдықтаумен, жылумен жабдықтаумен, желдетумен жабдықталады.
28. Ғимараттар осы елді мекенде жұмыс істейтін электр, телефон желілеріне және басқа да инженерлік коммуникацияларға қосылады.
29. Оқу орындары үшін ыстық сумен жабдықтау жүйесі істен шыққан жағдайда немесе профилактикалық жөндеу жүргізгенде буфеттерде және ас блогында резервтік (апаттық) ыстық сумен жабдықтау көзделеді.
Зертханалық-техникалық және шаруашылық-тұрмыстық қажеттіліктерді қамтамасыз ету үшін ыстық сумен жабдықтау көзделеді.
30. Санитариялық-техникалық құралдар мен құрылғылар жарамды күйде, тотығудан немесе басқа да ластан тазартылады, жарықтары мен басқа да ақаулары болмайды. Жарамсыз құралдар ауыстырылуға жатады. Дәретханалар кабиналармен, ілгіштермен, раковиналармен, айналармен жабдықталады.
31. Санитариялық-техникалық құралдардың санын отыз адамға бір құрал есебімен алу керек. Ерлер дәретханаларындағы писсуарлар саны унитаздар санына тең болады.
32. Жылыту жүйелері барлық жылыту кезеңінде үй-жайлардағы ауаның бір қалыпты жылытылуын қамтамасыз етеді, пайдалану процесінде бөлінетін зиянды заттармен және иістермен ауаның ластануын болдырмайды, рұқсат етілген деңгейден аспайтын шу болдырмайды, реттейтін құрылғылармен қамтамасыз етіледі, ағымдық қызмет көрсету және жөндеу үшін ыңғайлы болады.
33. Жылыту құралдары сыртқы қабырғаларда, терезелердің астында, қоршаусыз орналастырылады. Спорт залдарында және зертханаларда жылыту құралдары сәндік торлармен, торшалармен немесе саңылауы бар қабарғалармен қоршалады. Қоршаулар ағымдық пайдалану және аспаптарды тазалау үшін еркін қол жетуді қамтамасыз етеді және аспаптардың беттерін 15%-ке артық көбейту қажеттілігі туындамайтындай болып орналастырылады.
34. Орталықтандырылған жылыту жүйелерінде жылу тасығыш ретінде жоғарғы температурасы 85 градус Цельсий болатын су пайдаланылады.
35. Жылыту, желдету мен ауаны баптау жүйелері микроклиматтың және үй-жайлардағы ауа ортасының тиімді жағдайларын қамтамасыз етеді.
36. Барлық үй-жайларда желқағар, ашылатын фрамугалар, терезе жармалары, сондай-ақ желдеткіш каналдар арқылы табиғи желдету көзделеді. Жұмыс істеп тұрған желдеткіштер мен электр қозғалтқыштары бөгде шусыз бірқалыпты жүреді және құрылымның дірілін тудырмайды.
37. Зерханаларда, оқу-өндірістік шеберханаларда, аудиторияларда, курстық және дипломдық жобалау жұмыстары залдарында, акт және спорт залдарында, асханада, медициналық мақсаттағы үй-жайларда және санитариялық тораптарда сорып шығаратын желдету жүйесі көзделеді.
38. Оқу орындары үй-жайларын табиғи және жасанды жарықтандыру гигиеналық талаптарға сәйкес келеді.
39. Барлық оқу үй-жайлары, зертханалар, кітапханалар табиғи жарықпен қамтамасыз етіледі. Сызу және сурет залдарындағы, информатика кабинеттеріндегі жарық жақтауларының бағыты солтүстікке, солтүстік-шығысқа және солтүстік-батысқа қарай орындалады. Оқу және зертханалық үй-жайларды жоспарлау және оларда жабдықтарды орналастыру студенттердің жұмыс орындарына жарық бүйірден сол жағынан түсуін қамтамасыз етеді.
40. Жасанды жарықтандыру үй-жайдың мақсатына сәйкес келеді, жеткілікті, реттеледі және қауіпсіз болады, адамға және үй-жайдың ішкі ортасына көз шағылыстыратын және басқа да жайсыз әсер тудырмайды. Жалпы жасанды жарықтандыру барлық үй-жайларда көзделеді. Жекелеген функциялық аймақтарды және жұмыс орындарын жарықтандыру үшін жергілікті жарық орнатылады.
41. Үй-жайларды табиғи жарықсыз жасанды жарықтандыруға кітап сақтау орындарында, акт залдарында, телестудияларда, сурет зертханаларында, рентген кабинеттерінде, киім ілетін орындарында, себезгі бөлмелерінде, дәретханаларда жол беріледі. Оқыту-зертханалық үй-жайларда қуаттану көзіне қарамастан апаттық жарық көзделеді.
42. Үй-жайларда жасанды жарықтандыру люминесцентті және қыздыру шамдарымен жүзеге асырылады. Үй-жайларда төбеде орналастырылатын жалпы жарықтандыру шамшырақтары жарықты барлық жаққа бірдей жабық таратқышпен көзделеді.
43. Көру дәлдігін қажет ететін жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орындарын жарықтандыру деңгейі аралас жарықтандыру жүйесі кезінде кемінде 4000 люкс (бұдан әрі - лк) көздейді.
44. Техникалық оқыту құралдарды кабинеттерінде (бұдан әрі - ТОҚ) жарық жағдайы ТОҚ-ын көзбен көріп пайдалану кезінде жазу жүргізу мүмкіндігі ескеріле отырып құрылады, бұл ретте жұмыс бетінің жарықтығы экранның жарығынан аспайды және оны жарықтандыру 300 лк-тен төмен көзделеді.
45. Темір ұстасы шеберханаларында жарық жалпы жарықтандыру арқылы беріледі, бұл ретте жұмыс орнындағы жарық деңгейі кемінде 500 лк көздейді. Өндірістік шеберханаларда, арнайы технологияға арналған кабинеттерде жарық деңгейі жұмыстың мөлшеріне, дәлдігіне қарай, өнеркәсіп кәсіпорындарындағы жұмыс орнындағы жарық нормасының контрастық фонымен белгіленеді, бірақ оқыту үй-жайларындағы жарықтан кем болмайды. Аралас жарықтандыруға жол беріледі.
46. Сынып тақтасын жарықтандыру үшін шамшырақтар еденнен 2,2 м биіктікте, сынып тақтасының 0,6 м биіктік деңгейінде паралель орналастырылады. Сынып тақтасына түсетін жарық кемінде 500 лк көзделеді.

5. Оқыту жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

47. Оқушылардың саны оқу орнын жобалық қуатынан аспауы тиіс. Аудиторияларды, оқу кабинеттерін, зертханаларды құрал-жабдықтармен жабдықтау олардың бейінін және қауіпсіздік техникасын сақтауды есепке ала отырып жүзеге асырлады.
48. Оқыту кабинеттері, зертханалар оқушылардың бойына сәйкес үстелдермен және орындықтармен жабдықталады. Сүйенетін арқасы жоқ орындықтарды, табуреттер мен орындықтарды және істен шыққан жиhазды қолдануға жол берілмейді.
49. Оқыту кабинеттерінде және өндірістік үй-жайларда құрал-жабдықтарды көру бұрышын сақтай отырып, кемінде 35 градус (бұдан әрі - ^o) орналастырылады:
1) аудиториядағы және кабинеттердегі әрбір орынға арналған үстелдердің өлшемдері: ені 0,5 м, ұзындығы 0,6 м, биіктігі 0,75 м кем болмайды. Үстелдер арасындағы арақашықтық (өту ені) кемінде 0,6 м;
2) сынып тақтасы мен бірінші қатардағы үстелдердің арасындағы өтетін жер 2,4-2,7 м; қабырға арасында және қабырғаға қарсы орналасқан тақтаның немесе жанастырыла жасалған шкафтар мен соңғы парталардың арасы кемінде 0,7 м;
3) шаршы түрінде немесе ұзына бойы орналасқан кабинеттерде жиhаз 4 қатар болып орналастырылады, бұл ретте алдыңғы үстел мен сынып тақтасының арақашықтығы кемінде 3 м;
4) зертханаларда оқу жиhаздарының арақашықтығы 1,0 м, ал сызу кабинеттердегі сызу үстелдерінің арасы 0,7 м;
5) шеберханаларда жабдық жарық түсетін қабырғаға перпендикуляр немесе 35^o-45^o бұрышпен (станоктардың арасы 1,2 м, ал қатар арасы кемінде 0,8 м) орналастырылады;
6) шеберханалар шуды аз шығаратын құралдармен жабдықталады, шу мен дірілді азайту бойынша іс-шаралар жүргізіледі.
50. Сынып тақтасының мөлшері мен конфигурациясы әртүрлі болуы мүмкін: иілу биіктігі бойынша жылжымалы, ашылатын, өзгеретін. Сынып тақталары бордың үгіндісін, сүртетін шүберекті немесе сіңіргіш затты қоятын ернеумен жабдықталады.
51. Арнайы кабинеттердің, оқыту бөлмелерінің, бейне терминалдағы (бұдан әрі - БТ) және дербес компьютерлердегі (бұдан әрі - ДК) жұмыспен байланысты оқытушылардың жұмыс орнының жабдықтары, дене шынықтыру және спортпен шұғылданатын орындар гигиеналық талаптарға сәйкес болады.
52. Оқу орындарының барлық үй-жайлары таза күйде ұсталады. Жинау жұмыстары күнделікті, күрделі тазалау жұмыстары еденді, жарықтандыру торларын, жиhаздарды, есіктерді жуу және дезинфекциялау құралдарын қолдану арқылы жетісіне бір рет жүргізіледі.
Дәретханалар мен жарықтандыру торларын жууға оқушыларды тартуға жол берілмейді.
53. Жинау мүкаммалы таңбаланады және арнайы шкафтарда немесе осы мақсатта бөлінген орында сақталады.
54. Оқу орындарында сабақ беруді екі ауысымды жүргізуге жол беріледі және кестені құрған кезде топтардың санын, аудиториялық қорды, пәндердің еңбекқорлықты талап ету деңгейін және ағзалардың физиологиялық ерекшеліктері ескеріле отырып сабақ кестесімен реттеледі. Аса қарқынды сабақтар жұмыс қабілеттілігінің жоғары кезеңіне келеді.
55. Сабақ кестесі оқушылардың оқу еңбегін бөлуді, оқу жүктемесін біртіндеп көбейтуді, еңбектің қолайлы және тиімді режимін қамтамасыз етеді, қатарынан екі дәріс өткізуге жол берілмейді.
56. Дене шынықтыру сабақтары спорт бағытындағы арнайы мамандандырылған ұйымдарды қоспағанда кез келген күні аптасына кемінде 4 сағат көлемінде, осы санитариялық ереже мен нормаларға сай оқушылардың медициналық топқа бөлінуі ескеріле отырып жүргізіледі. Жетісіне екі рет болатын дене шынықтыру сабақтарын екі күн бойы күн сайын өткізуге жол берілмейді. Дене шынықтыру сабақтарын оқу күнінің соңында өткізіледі.
57. Сабақ кестесін жасағанда бір семестрге жасалады, оқу аптасы бойына оқушылардың оқу еңбегін біркелкі тарату ескеріле отырып оқу күні бойы оқу процесінің үздіксіздігін көздейді.
58. Шектен тыс шаршауды болдырмау үшін мынадай іс-шаралар жүргізіледі:
1) БТ және ДК-мен жұмыс істегенде әрбір 20-25 минут сайын көзге арналған жаттығулар жүргізу;
2) оқу процесіне қарамастан әрбір академиялық сағаттан кейін ұзақтығы кемінде 15 минут болатын үзіліс жасау;
3) БТ және ДК-мен нормаланған уақыт жұмыс істеуді қамтамасыз ету мақсатында БТ және ДК-ге таймер қосу немесе бейнемонитор экрандарында ақпараттардың көрінуін орталықтандырылған түрде өшірілуі;
4) үзіліс кезінде оқушыларды үй-жайлардан шығарып, желдетуді ағынды түрде жүргізу;
5) үзіліс кезінде дене шынықтыратын жаттығуларды 3-4 минут бойы жасау;
6) БТ және ДК-мен оқу сабақтарын сағат 17-ден кейін оқушыларға өткізуге жол берілмейді.
59. Өндірістік тәжірибеден өту кезінде немесе студенттік жасақ құрамында (жазда) жұмыс істегенде БТ және ДК-мен жұмыс істеу уақыты бірінші курс студенттері үшін 3 сағат, ал жоғары курс студенттері үшін 4 сағат болып, сабақ өткізу кезінде аурудың алдын алу іс-шаралары жүргізіледі.
60. Студенттердің оқыту жүктемесінің (аудиториялық және аудиториядан тыс жерде өтетіндерін) барлық жиынтығы бірінші курстағылар үшін жетісіне 54 сағат мөлшерінен асырмай, келесі курстағылар үшін 57 сағат жоспарланады. Бір күнгі академиялық жүктеме орташа алғанда 10 сағатты құрайды, оның 6 аудиториялық сағатты, ал өз бетімен аудиториядан тыс жерде дайындалу 4 сағатты құрайды.
61. Бастауыш және орта кәсіптік білім беретін ұйымдарда сабақ оқудың кестесін құрған кезде оқу процесі мен оқу жоспары ескеріле отырып, оқу жоспарында көрсетілмеген сабақтарды көздемейді.
62. Бастауыш және орта кәсіптік білім беретін ұйымдардың оқушылары үшін берілетін жүктеме жетісіне 36 сағаттан аспайды.
63. Егер жұмыс бір түрде реңсіз (конвейрлі өндіріс, ұсақ өнімдерді жинастыру) қайталанатын болса, әрбір 50 минут сайын 10 минут үзіліс жасалады; жұмыс басталардан бұрын және әрбір 2 сағаттан кейін өндірістік гимнастика (7-8 минут) жасалады. Станоктық мамандықтар үшін тоқу өнеркәсібінде 3-3,5 сағат жұмыстан кейін 40-50 минут үзіліс жасалады.
64. Металлургия саласындағы кәсіпке байланысты алғашқы 5-6 апта ішінде жұмыс ауырлығы азайтылады және 6 сағатқа дейін бірте-бірте ұзартыла отырып жұмыс күнінің ұзақтығы 3 сағатқа дейін қысқартылады. Жұмыс күні ішінде «ыстық» және «салқын» жұмыстар ауыстырылып отырады; ыңғайлы микроклиматы бар үй-жайларда қосымша үзілістер көзделеді. Оқушылар жеке қорғаныш құралдарымен және ауыз су режимі қамтамасыз етіледі.
65. Құрылысшы мамандығына мыналар көзделеді: қолайлы киімдерді қолдану, 15 минут қосымша үзілістер, түскі асқа 40 минут үзіліс, ауыз су режимін ұйымдастыру.
66. Құрылыс бейініндегі ауыл шаруашылық механизаторлар мамандығы үшін машиналарды жүргізу уақыты күніне 3 сағаттан асырмай көзделеді.
67. Химиялық бейіндегі мамандыққа оқыту кезінде оқытудың бірінші курсында оқу ұйымының шеберханаларында, зертханаларында немесе кабинеттерінде, 2-3 курстарда - цехтарда немесе өндірістік жұмыс орындарында жүргізіледі. Оқыту тек бірінші ауысымда жүргізіледі, оқушыларға технологиялық жабдықтарды жөндеуге жол берілмейді. Өндірістік жағдайда болу уақыты 4 сағаттан аспайды.
68. Оқушылар үшін сауықтыру іс-шаралары көзделеді: күнделікті тамақты витаминдеу, үйлесімді тамақтандыру, профилактикалық ультракүлгін сәулелену, күніне кемінде 3 сағат таза ауада жүру.

6. Тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

69. Оқушыларға арналған тұру және оқу орындарында қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық ереже талаптарына сәйкес қоғамдық тамақтану объектілері көзделеді.
70. Қоғамдық тамақтану объектісіне келіп түскен өнімдер мен шикізаттарда олардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттары қоса жүреді.
71. Тамақтану тиімді, толыққанды, қауіпсіз болуы және диеталық тамақ енуі тиіс. Тамақтың рационы құрамындағы белок, май, көмірсу, витаминдер мен минералды тұздары бойына үйлесімді болу тиіс.

7. Медициналық қызмет көрсетуді ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

72. Оқушылар тұратын орындарда медициналық пункттер көзделеді.
73. Оқу орындарында медициналық пунктке арналған үй-жай бөлінеді. Медициналық пункт дәрі-дәрмектермен, қажетті медициналық аппаратурамен, жиһазбен, жинау мүкаммалымен жабдықталады.
74. Оқу орындарының медициналық тексеруден өтеді.

«Техникалық, кәсіптік және
жоғары бiлiм беру оқу орындарын
күтіп-ұстауға, пайдалануға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
қосымша

Дене шынықтырумен айналысатын медициналық топтар

Медициналық топ	Оқушының медициналық сипаты	Рұқсат етілген физикалық жүктеме
Негізгі топ	Денсаулық жағдайында ауытқулары жоқ адамдар және денесі жақсы жетілген және дене дайындығы жақсы бола тұра денсаулық жағдайында аздаған ауытқулары бар адамдар	Толық көлемдегі оқу бағдарламасы бойынша сабақтар, спорт секцияларының бірімен айналысу, жарыстарға қатысу
Дайындық тобы	Денсаулық жағдайында ауытқулары жоқ адамдар және денесі жақсы жетілмеген және дене дайындығы жеткіліксіз, денсаулық жағдайында аздаған ауытқулары бар адамдар	Ағзаға жаңа талаптарды қоюға байланысты қимылмен дағдының кешенін неғұрлым біртіндеп меңгеретін оқу бағдарламасы бойынша жүргізілетін сабақтар. Дене бітімін жетілдіру және дайындық деңгейін көтеру үшін қосымша сабақтар өткізу
Арнайы «А» тобы	Дене тәрбиесі жүктемесін шектеуді қажет ететін тұрақты немесе уақытша сипаттағы, денсаулық жағдайында ауытқулары бар, оқу және өндірістік жұмысты орындауға рұқсат етілген адамдар	Арнайы оқу бағдарламалары бойынша сабақтар
Арнайы «Б» тобы	Емдік дене тәрбиесі сабағына жіберілген адамдар (жіті аурулардан, созылмалы аурулардың асқынуларынан кейін, жарақаттан және операциядан кейін)	Емдік дене тәрбиесінің жеке әдістері бойынша сабақтар