Об утверждении профессионального стандарта "Лифтовое хозяйство и эскалаторы"

Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 13 марта 2014 года № 94. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 апреля 2014 года № 9356. Утратил силу приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 марта 2016 года № 308

Сноска. Утратил силу приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.03.2016 № 308 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

В соответствии со статьями 138-5 Трудового Кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить профессиональный стандарт «Лифтовое хозяйство и эскалаторы».
2. Комитету по государственному контролю за чрезвычайными ситуациями и промышленной безопасностью (Кунанбаев Н.С.) обеспечить в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его последующее официальное опубликование в средствах массовой информации.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на председателя Комитета по государственному контролю за чрезвычайными ситуациями и промышленной безопасностью Кунанбаева Н.С.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр В. Божко

«Согласовано»
Министр труда и социальной
защиты населения
республики Казахстан
__________________ Т. Дуйсенова
17 марта 2014 год

Утвержден
приказом Министра по
чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 13 марта 2014 года № 94

Профессиональный стандарт
«Лифтовое хозяйство и эскалаторы»

1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт «Лифтовое хозяйство и эскалаторы» (далее – ПС) определяет в области профессиональной деятельности требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников и предназначен для:
1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
2. Основными пользователями ПС являются:
1) выпускники организаций образования, работники;
2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
3. На основе ПС разрабатываются внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:
1) квалификация – готовность работника к качественному выполнению конкретных функций в рамках определенного вида трудовой деятельности;
2) квалификационный уровень/уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;
4) средства труда - средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;
5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
6) трудовая функция – интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения в рамках конкретного вида трудовой деятельности;
7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;
9) единица ПС – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;
10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
11) компетенция – способность работника применять в профессиональной деятельности знания и умения;
12) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
13) задача - совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;
14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;
15) отраслевая рамка квалификаций (далее – ОРК)- структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
16) национальная рамка квалификаций (далее - НРК)– структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и профессиональных задач, выполняемых работником определенного вида трудовой деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): ГК РК 03-2007: «33.12 Ремонт машин и оборудования».
6. Область профессиональной деятельности: Лифтовое хозяйство и эскалаторы.
7. Основная цель области профессиональной деятельности: монтаж, ремонт, техническая эксплуатация и техническое обслуживание, лифтов и эскалаторов.
8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложении 1 к настоящему ПС.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Электромеханик по лифтам

9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
10. Возможные варианты должностей:
электромеханик по лифтам.
11. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – монтаж, ремонт и эксплуатация лифтового оборудования.
12. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 2 к настоящему ПС.
13. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромеханика по лифтам приведены в таблице 2 приложения 2 к настоящему ПС.
14. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые электромехаником по лифтам, указан в таблице 3 приложения 2 к настоящему ПС.
15. Описание единиц ПС, выполняемых электромехаником по лифтам, приведено в таблице 4 приложения 2 к настоящему ПС.
16. Требования к компетенциям электромеханика по лифтам указаны в таблицах 5-7 Приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2. Монтажник электрических подъемников (лифтов)

17. Квалификационный уровень по ОРК - 2-4.
18. Возможные варианты должностей:
монтажник электрических подъемников (лифтов).
19. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – монтаж, ремонт и эксплуатация электро-подъемников (лифтов, эскалаторов).
20. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС.
21. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы монтажника электрических подъемников (лифтов) приведены в таблице 2 приложения 3 к настоящему ПС.
22. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые монтажником электрических подъемников (лифтов), указан в таблице 3 приложения 3 к настоящему ПС.
23. Описание единиц ПС, выполняемых монтажником электрических подъемников (лифтов), приведено в таблице 4 приложения 3 к настоящему ПС.
24. Требования к компетенциям монтажника электрических подъемников (лифтов) указаны в таблицах 5 - 7 Приложения 3 к настоящему ПС.

4. Разработчики ПС

25. Разработчиком ПС является Министерство чрезвычайных ситуаций Республики Казахстан.
26. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении 4 к настоящему ПС.

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Лифтовое хозяйство и эскалаторы»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно Государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Монтаж и ремонт, эксплуатация лифтового оборудования	Электромеханик по лифтам	Электромеханик по лифтам	2-4
2.	Монтаж и ремонт, эксплуатации эскалаторов	Монтажник электрических подъемников (лифтов)	Монтажник электрических подъемников (лифтов)	2-4

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Лифтовое хозяйство и эскалаторы»

Электромеханик по лифтам

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан 01-2005
Базовая группа	7137 - Электромеханик по лифтам
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 1. Раздел «Профессии рабочих, общие для всех сфер деятельности» (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 ноября 2009 г. № 343-п.)
Профессия по ЕТКС	Электромеханик по лифтам (2-6 р.)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы
электромеханика по лифтам

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Коммунальные предприятия, сервисные организации обслуживающие лифтовое хозяйство.
Вредные и опасные условия труда		Условия труда устанавливаются действующими нормативными актами и положениями.
Особые условия допуска к работе		К работе допускаются лица, прошедшие инструктаж по технике безопасности, в соответствии с действующими правилами и требованиями.
Уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Общее среднее или профессионально-техническое образование. Профессиональная подготовка непосредственно на производстве или краткосрочные курсы на базе предприятия, обучение на рабочем месте, инструктаж с наставником. Установленный уровень квалификации технического образования.		В период обучения на рабочем месте. Инструктаж.
3	Установленный уровень квалификации технического образования и практический опыт работы или квалификации профессионального или технического образования, без практического опыта работы.		1 год на 2 уровне
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы, или уровень квалификации высшего технического образования и практический опыт работы.		3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,
выполняемые электромехаником по лифтам

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния используемого оборудования и механизмов. Подготовка материалов и оборудования к работе.
2	Выполнение монтажных и/или ремонтных работ, устранение неисправностей. Чтение чертежей и электро-схем лифтов.
3	Контрольная проверка состояния оборудования. Оценка качества выполненных работ, согласно инструкции, заводов изготовителей и требований промышленной безопасности.

Таблица 4. Описание единиц ПС,
выполняемых электромехаником по лифтам

№ трудовой функций	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Первичные трудовые коллективы Строительные Лифтовое оборудование и источники питания, средства индивидуальной защиты, чертежи	Инструкции, шаблоны, режимы, чертежи электроизмерительные приборы смонтированное оборудование	1-1) Определение и подготовка необходимых инструментов и материалов
			1-2) Подбор, установка и использование оптимальных режимов работы лифтового оборудования. Осмотр всего оборудования, инструментов и механизмов, используемого в работе. Выявление неисправностей, в работе оборудования и механизмов, определение и устранение их причин
2			2-1) Выполнение простых работ по ремонту, монтажу и демонтажу лифтового оборудования. Определение и устранение простых неисправностей в цепях освещения, сигнализации и управления приводом лифтов
			2-2) Выполнение работ средней сложности по ремонту, монтажу, демонтажу лифтового оборудования. Наладка, регулирование и испытание механического и электрического оборудования лифтов с одиночным управлением, движущихся со скоростью свыше до 1 м/сек
			2-3) Выполнение сложных работ сложности по ремонту, монтажу, демонтажу лифтового оборудования
3			3-1) Контрольная проверка состояния оборудования. Оценка качества выполнения задачи, согласно инструкции заводов изготовителей и требований промышленной безопасности.
			3-2) Анализ качества работы, подчиненными работниками. Участие в приемке объекта комиссией. Сдача смонтированного оборудования в эксплуатацию

Таблица 5. Требования к компетенциям электромеханика по лифтам
2-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при подготовке материалов механизмов и инструментов необходимых для работы	Подготавливать рабочее место, материалы, механизмы и инструменты, необходимые для монтажа и/или ремонта лифтового оборудования.	Правила подготовки рабочего места, материалов, механизмов и инструментов, необходимых для монтажа и/или ремонта лифтового оборудования
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при участии в основных процессах при монтаже и/или ремонте лифтового оборудования под руководством с специалиста более высокой квалификации	Слесарная обработка деталей по 11-14 квалитетам (4-7 классам точности). Разборка и сборка механических и автоматических замков, затворов, концевых выключателей, этажных переключателей, кнопочных и вызывных аппаратов. Определение и устранение простых неисправностей в цепях освещения, сигнализации и управления приводом лифтов.	Приемы и последовательность операций слесарной обработки деталей, порядок разборки и сборки простых узлов и механизмов лифтов; свойства и маркировку металлов; общие сведения о допусках и посадках и обозначения их на чертежах; правила обращения со стальными канатами и цепями; устройство подъемных механизмов (лебедок), блоков, шкивов, барабанов; основные сведения об устройстве и назначении типовых лифтов; электрические и электросиловые схемы цепей освещения и сигнализации лифтов и системы управления приводами лифтов.

Таблица 6. Требования к компетенциям электромеханика по лифтам
3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при выявлении неисправностей в работе оборудования и механизмов, определении и устранении их причин	Выявлять и устранять мелкие и простые неисправности в работе оборудования и механизмов	Устройство и принцип работы оборудования и механизмов
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при выполнении работ средней сложности по ремонту, монтажу, демонтажу лифтового оборудования	Наладка, регулирование и испытание механического и электрического оборудования лифтов с одиночным управлением, движущихся со скоростью до и свыше 0,71 м/сек. Определение и устранение сложных неисправностей в цепях освещения, сигнализации и управления приводом лифтов. Слесарная обработка деталей по 7-11 квалитетам (2-4 классам точности). Установка, центровка, подключение электродвигателей. Разделка кабелей, проводов, прокладка в трубах или жгутах по шахте и машинному помещению оборудования. Изготовление установочных и разметочных шаблонов и приспособлений, ускоряющих и облегчающих производство монтажных и ремонтных работ.	Технические условия на монтаж, ремонт и демонтаж лифтов; принципиальные схемы одиночного управления лифтами; последовательность разборки и сборки механических узлов и электроаппаратов; устройство нерегулируемых асинхронных двигателей, трансформаторов, реле и магнитных пускателей, ловителей; технологию разборки и сборки средней сложности и сложных узлов лифтового оборудования; принципиальные электрические схемы обслуживаемых лифтов; "Правила устройства электроустановок" в части требований, предъявляемых к монтажу, техническому обслуживанию и ремонту лифтов
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при контроле качества выполненных работ	Проверка мегометром состояния изоляции и измерение величины ее сопротивления в электродвигателях, трансформаторах, в кабельных сетях и цепях систем управления. Подготовка лифта к техническому освидетельствованию инспектором Госгортехнадзора	"Правила устройства и безопасной эксплуатации лифтов" Госгортехнадзора. Чтение документации.

Таблица 7. Требования к компетенциям электромеханика по лифтам
4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы, ответственность за результат выполняемых работ по монтажу, ремонту и демонтажу лифтового оборудования	Наладка, регулирование и испытание лифтов, движущихся со скоростью до и свыше 1 м/сек с парным управлением, в том числе с применением печатного монтажа электрических схем управления с электронными микроэлементами и логических элементов в электрических схемах управления. Чтение особо сложных чертежей и электрических схем лифтов.	Технические условия на монтаж и ремонт скоростных лифтов; электрические схемы скоростных лифтов
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы, ответственность за результат выполняемых работ по контролю неисправностей лифтового оборудования	Определение неисправностей в системах парного управления и устранение их. Определение неисправностей в механических узлах, системах управления, освещения и сигнализации скоростных лифтов и их устранение. Снятие характеристик полупроводниковых элементов	Технические условия на испытание лифтов. Требования, предъявляемые к качеству монтажа, ремонта и испытаний механического и электрического оборудования лифтов, сроки службы деталей и узлов и мероприятия по их увеличению управления

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Лифтовое хозяйство и эскалаторы»

Монтажника электрических подъемников

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан 01-2005
Базовая группа	7233 - Монтажник электрических подъемников(лифтов)
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 3. Раздел «Строительные, монтажные и ремонтно-строительные работы» (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 13 декабря 2011 года № 432-п. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 января 2012 года № 7373)
Профессия по ЕТКС	Монтажник электрических подъемников (лифтов) (2-6 р.)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы
монтажника электрических подъемников

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)	Коммунальные предприятия, сервисные организации обслуживающие эскалаторные машины.
Вредные и опасные условия труда	Условия труда устанавливаются действующими нормативными актами и положениями.
Особые условия допуска к работе	К работе допускаются лица, прошедшие инструктаж по технике безопасности, в соответствии с действующими правилами и требованиями.
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
2	Общее среднее или профессионально-техническое образование. Профессиональная подготовка непосредственно на производстве или краткосрочные курсы на базе предприятия, обучение на рабочем месте, инструктаж с наставником. Установленный уровень квалификации технического образования.	В период обучения на рабочем месте. Инструктаж.
3	Установленный уровень квалификации технического образования и практический опыт работы или квалификации профессионального или технического образования, без практического опыта работы.	1 год на 2 уровне
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы, или уровень квалификации высшего технического образования и практический опыт работы.	3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,
выполняемые монтажником электрических подъемников

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния используемого оборудования и механизмов. Подготовка материалов и оборудования к работе.
2	Выполнение работ при монтаже электрических подъемников (лифтов)
3	Контроль и оценка качества выполненных работ

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых монтажником электрических
подъемников

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Эскалаторы и источники питания, средства индивидуальной защиты	Инструкции, шаблоны, режимы, чертежи электроизмерительные приборы	1-1) Определение и подготовка необходимых инструментов и материалов
2			2-1) Выполнение простейших работ при монтаже электрических подъемников (лифтов)
			2-2) Выполнение простых и средней сложности работ при монтаже электрических подъемников (лифтов)
			2-3) Выполнение сложных работ при монтаже электрических подъемников (лифтов)
3			3-1) Контрольная проверка состояния используемого оборудования. Оценка качества выполнения задачи, согласно инструкции, заводов изготовителей и требований промышленной безопасности
			3-2) Сдача в эксплуатацию и участие в приемке лифтов и специальных инспекции Госгортехнадзора

Таблица 5. Требования к компетенциям монтажника электрических
подъемников (лифтов) 2-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при подготовке материалов механизмов и инструментов, необходимых для работы	Подготавливать рабочее место, материалы, механизмы и инструменты, необходимые для монтажа и/или ремонта лифтового оборудования	Правила подготовки рабочего места, материалов, механизмов и инструментов, необходимых для монтажа и/или ремонта лифтового оборудования
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при выполнении работ по монтажу электрических подъемников (лифтов)	Рубка и резка металла по готовой разметке. Промывка в растворителях и смазка деталей. Распаковка оборудования. Подбор метизов, материалов и инструмента. Зарядка и установка простейшей электроаппаратуры. Сборка стыковых планок направляющих, кронштейнов: направляющих, этажных переключателей, шунтов, датчиков и т.п.	Элементарные понятия электротехники. Основные положения инструкции по монтажу лифтов. Наименование и назначение основных узлов лифтов. Виды и назначение применяемого при монтаже лифтов инструмента, материалов и такелажного оборудования. Основные марки проводов и кабелей, применяемых в лифтах. Основные виды крепежных изделий и простейшие способы крепления деталей оборудования. Правила выполнения простейших такелажных работ.

Таблица 6. Требования к компетенциям монтажника электрических
подъемников (лифтов) 3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при выполнении работ средней сложности при монтаже электрических подъемников	Монтаж каркасов металлических шахт. Монтаж направляющих. Сборка кабин и противовесов и их установка. Установка шахтных дверей. Монтаж оборудования машинного помещения и приямка, регулировка механических и электрических узлов грузовых и пассажирских лифтов со скоростью движения до 1 м/сек и сдача их в эксплуатацию. Прокладка и подключение электропроводки лифтов со скоростью до 1 м/сек (кроме лифтов с групповым и парным управлением). Подвеска и крепление канатов кабины и ограничителя скорости. Измерение сопротивления изоляции и заземления. Монтаж телефонно-диспетчерской связи внутри лифтовых шахт.	Основные устройства и принципы работы электрических подъемников. Электросхемы управления лифтами со скоростью движения до 0,71 м/сек. Правила заземления и зануления оборудования лифтов. Правила прокладки электропроводки. Способы строповки и перемещения оборудования. Технологическую последовательность, способы монтажа и регулировки механического и электрического оборудования грузовых и пассажирских лифтов со скоростью движения до 1 м/сек, правила наладки и сдачи их в эксплуатацию. Электросхемы лифтов со скоростью движения до 1 м/сек (кроме лифтов с групповым и парным управлением). Способы измерения сопротивления изоляции и заземления.
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при выполнении работ средней сложности при контроле качества выполненных работ	Выполнять работы по контролю качества выполненных работ	Способы проверки габаритов шахты и их соответствия требованиям проекта и техническим условиям. Основные требования "Требования устройства и безопасной эксплуатации лифтов" (ТУБЭЛ) МЧС РК и ГОСТ "Правила производства и приемки работ". Установочные чертежи (проекты на лифт).

Таблица 7. Требования к компетенциям монтажника электрических
подъемников (лифтов) 4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы, ответственность при выполнении сложных работ при монтаже электрических подъемников	Монтаж оборудования машинного помещения и приемка лифтов со скоростью движения более 1 м/сек, работающих на переменном и постоянном токе. Монтаж оборудования машинного помещения и направляющих специального подъемника. Прокладка и подключение электропроводки, регулировка всех узлов и наладка систем управления лифтов с групповым и парным управлением со скоростью движения до и более 1 м/сек, работающих на переменном и постоянном токе, и специальных подъемников	Способы монтажа механического и электрического оборудования лифтов со скоростью движения более 1 м/сек, работающих на переменном и постоянном токе. Электросхемы всех лифтов на переменном токе. Правила проведения наладки, испытания и сдачи в эксплуатацию лифтов с групповым и парным управлением со скоростью движения до 1 м/сек, работающих на переменном и постоянном токе, и специальных подъемников.
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы, ответственность при сдаче в эксплуатацию подъемников (лифтов)	Сдача в эксплуатацию, участие в приемке лифтов и присутствие при контрольных проверках инспекции Госгортехнадзора	Правила проведения наладки, испытания и сдачи в эксплуатацию лифтов с групповым и парным управлением со скоростью движения до 1 м/сек и более 1 м/сек с контактной и бесконтактной аппаратурой, и специальных подъемников. Нормативные документы по лифтостроению и монтажу лифтов.

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Лифтовое хозяйство и эскалаторы»

Лист согласования

Название организации

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован __________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов регистрационный № _
Письмо (протокол) № ___________ Дата __________________________

"Лифт шаруашылығы және эскалаторлар" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 13 наурыздағы № 94 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 27 наурызда № 9356 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2016 жылғы 30 наурыздағы № 308 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.03.2016 № 308 (алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Еңбек Кодексінің 138-5-баптарына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:
1. «Лифт шаруашылығы және эскалаторлар» кәсіби стандарты бекітілсін.
2. Төтенше жағдайларды және өнеркәсіптік қауіпсіздікті мемлекеттік бақылау комитеті (Н.С. Құнанбаев) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өтуін және оны заңнамамен белгіленген тәртіпте арнайы бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Төтенше жағдайларды және өнеркәсіптік қауіпсіздікті мемлекеттік бақылау комитетінің төрағасы Н.С. Құнанбаевқа жүктелсін.
4. Осы бұйрық бірінші арнайы жариялаудан кейін он күнтізбелік күн өткеннен кейін күшіне енгізілсін.

Министр В.Божко

«Келісілді»
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрі
____________ Т.Дүйсенова
2014 жылғы 17 наурыз

Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2014 жылғы 13 наурыздағы
№ 94 бұйрығымен
бекітілген

«Лифт шаруашылығы және эскалаторлар» кәсіби стандарты 1. Жалпы ережелер

1. «Лифт шаруашылығы және эскалаторлар» кәсіби стандарты (бұдан әрі – КС) кәсіби қызмет саласындағы еңбектің мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкерлердің біліктілігі мен құыретіне қойылатын талаптарды анықтайды және:
1) еңбек нарығының қазіргі заман қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға, кәсіби қызметтің мазмұнына бірыңғай талаптарды жасауға;
2) персоналды басқару саласындағы кең шеңбердегі міндеттерді шешуге;
3) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;
4) кәсіби даярлыққа бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілік сәйкестігін растауға арналған.
2. КС негізгі қолданушылары:
1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;
2) ұйымдардың басшылары мен қызметкерлері, ұйымдардың персоналды басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;
3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;
4) кәсіптік даярлықтарын бағалау және мамандардың біліктілік сәйкестігін растау саласындағы мамандары болып табылады.
3. КС негізінде қызметтің, лауазымның, біліктілікті арттырудың, қызметкерлерді аттестаттаудың, еңбекті ынталандыру жүйесінің және т.б. функционалдық модельдеріне арналған ішкі, корпоративтік стандарттары әзірленеді.
4. Осы КС-да келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:
1) біліктілік – қызметкердің белгілі бір қызмет түрі шеңберінде нақты функцияларды сапалы орындауға дайын болуы;
2) біліктілік деңгейі – атқарылатын жұмыстардың күрделілігі, дербестігі мен жауаптылығы көрінетін қызметкердің біліктілігіне (құзыреттілігіне) қойылатын талаптар деңгейі;
3) еңбек мәні - белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталатын зат;
4) еңбек құралы – қызметкердің еңбек мәнін бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдары;
5) еңбек қызметінің түрі – еңбек функцияларының тұтас жиынтығымен және оларды орындау үшін қажетті құзыреттілікпен құрылған кәсіби қызмет саласындағы құрамдас бөлік;
6) еңбек функциясы – бизнес-процеспен анықталатын және олардың еңбек қызметінің нақты түрінің шеңберінде орындалуы үшін тиісті құзыреттіліктің болуын көздейтін еңбек әрекеттерінің интеграцияланған және тиісінше автономды жиынтығы;
7) кәсіби қызмет саласы – ортақ интеграцияланған негізі (ұқсас және жуық мәндер, объектілер, технологиялар, соның ішінде еңбек құралдары) және еңбек функцияларының ұқсас жиынтығын және оларды орындау үшін құзыреттілікті көздейтін саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;
8) КС – нақты кәсіби қызмет саласындағы еңбек сапасы мен жағдайы, біліктілігі, құзыреттілігі, мазмұны деңгейіне қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;
9) КС бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, тиісінше автономды және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасынан тұратын КС құрылымдық элементі;
10) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы білімді, ептілікті және практикалық дағдыларды талап ететін және білімі туралы тиісті құжаттармен нақтыланатын адамның еңбек қызметінің негізгі түрі;
11) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметте білімін және іскерлігін қолдану қаблеті;
12) лауазым – лауазымдық өкілеттіктер мен лауазымдық міндеттер шеңбері жүктелген жұмыс берушінің құрылымдық бірлігі;
13) міндет – нақты бір еңбек мәндері мен құралдарын пайдалана отырып еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимыл жиынтығы;
14) сала – шығарылатын өнімнің, өндіріс технологиясының, негізгі қорлар мен жұмыс істейтіндердің кәсіби дағдыларының жалпылығы тән кәсіпорындар мен ұйымдардың жиынтығы;
15) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада құпталатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;
16) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында құпталатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;
17) функционалдық карта – әр түрлі кәсіби қызметтер саласының шеңберінде белгіленген, қызметкер орындайтын еңбек қызметінің түрінің еңбек функциялары мен кәсіби міндеттерінің құрылымданған сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): ҚР ГК – 03-2007: «33.12 Машиналар мен жабдықтарды жөндеу».
6. Кәсіби қызмет саласы: Лифт шаруашылығы және эскалаторлар.
7. Кәсіби қызмет саласының негізгі мақсаты: лифттер мен эскалаторларды монтаждау, жөндеу, техникалық пайдалану және техникалық күтім жасау.
8. Кәсіби қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Еңбек қызметі түрлерінің (кәсіптерінің) карточкасы

1-параграф. Лифт электромеханигі

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 2-4.
10. Мүмкін болатын лауазым атауы:
лифт электромеханигі.
11. Орындалатын еңбек қызметінің жалпыланған сипаттамасы – лифт жабдықтарын монтаждау, жөндеу және пайдалану.
12. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.
13. Лифт электромеханигінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.
14. Еңбек функцияларын айқындайтын, лифт электромеханигі орындайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 2-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.
15. Лифт электромеханигінің орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 2-қосымшасының 4 кестесінде көрсетілген.
16. Лифт электромеханигінің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5-7 кестелеріңде көрсетілген.

2-параграф. Электрлі көтергіштер (лифттердің) монтажшысы

17. СБШ бойынша біліктілік деңгейі - 2-4.
18. Мүмкін болатын лауазым атауы:
электрлік көтергіштер (лифттердің) монтаждаушысы.
19. Орындалатын еңбек қызметінің жалпыланған сипаттамасы – электр көтергіштерді (лифттерді, эскалаторларды) монтаждау, жөндеу және пайдалану.
20. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.
21. Электрлі көтергіштер (лифттердің) монтажшысының еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.
22. Кәсіби стандарттың мамандықтың еңбек атқарымдарының тізімі осы КС 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.
23. Электрлі көтергіштер (лифтердің) монтажшысының орындайтын еңбек іс-әрекеттері және кәсіби стандарттың мамандықтың еңбек атқарымдарының тізімін сипаттайтын атқарымдық картасы осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.
24. Электрлі көтергіштер (лифтердің) монтажшысының құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 5-7 кестелеріңде көрсетілген.

4. КС әзірлеушілер

25. КС әзірлеушісі Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі болып табылады.
26. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 4-қосымшасында келтірілген.

«Лифт шаруашылығы және эскалаторлар»
кәсіби стандартына
1-қосымша

Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

Реттік №	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының бағыттары ескерілген кәсіп атауы	01-2005 Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуішісіне сәйкес кәсіптер атауы	Cалалық біліктілік шеңберінің біліктілік деңгейлері
1.	Лифт жабдықтарын баптау, жөндеу және пайдалану	Лифт электромеханигі	Лифт электромеханигі	2-4
2.	Эскалаторды баптау, жөндеу және пайдалану	Электрлі көтергіштер (лифтердің) монтажшысы	Электрлі көтергіштер (лифтердің) монтажшысы	2-4

«Лифт шаруашылығы және эскалаторлар»
кәсіби стандартына
2-қосымша

Лифт электромеханигі

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

«Қызметтердің жіктеуіші» 01-2005 Қазақстан Республикасының мемлекеттік кәсіп
Базалық топ	7137 - Құрылыс слесарі мен электр слесарі, электр монтажшы және туыстас кәсіптер
Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамасы (БТБА)
БТБА шығарылымы, тарауы	1- шығарылымы. «Халық шаруашылығының барлық салалары үшін ортақ жұмысшылардың кәсіптері» бөлімі (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2009 жылғы «30» қарашадагы № 343-п бұйрығымен бекітілген)
БТБА бойынша кәсіп	Лифт электромеханигі(2-6р.)
Салалық біліктілік шеңберінің (СБШ) біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтары
2	2
3	3-4
4	5-6

2-кесте. Лифт электромеханигінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Коммуналдық кәсіпорындар, лифт шаруашылығын күтіп-баптайтын қызмет көрсетуші ұйымдар.
Зиянды және қауіпті еңбек шарттары		Еңбек шарттары қолданыстағы нормативтік актілермен және ережелермен бекітіледі
Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары		Жұмысқа қолданыстағы ережелер мен талаптарға сәйкес қауіпсіздік техникасы бойынша дайындықтан өткен тұлғалар жіберіледі
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Жалпы орта және кәсіби-техникалық білім. Тікелей өндірістегі кәсіби дайындығы немесе кәсіпорын базасында қысқа мерзімді курстары, жұмыс орнында оқуы, жетекшінің нұсқаулығы. Техникалық білімінің біліктілігінің белгіленген деңгейі.		Жұмыс орнынды оқуы кезінде. Нұсқаулық.
3	Практикалық жұмыс тәжірибесінсіз кәсіби немесе техникалық білімінің біліктілігі немесе техникалық білім және практикалық жұмыс тәжірибесі біліктілігінің белгіленген деңгейі.		2-ші деңгейде 1 жыл
4	Кәсіби немесе техникалық білімі біліктілігінің, практикалық жұмыс тәжірибесінің жоғары деңгейі, тәжірибелік жұмыс тәжірибесі, немесе жоғары техникалық білім біліктілігінің және практикалық жұмыс тәжірибесінің деңгейі.		3-ші деңгейде 3 жыл

3-кесте. Лифт электромеханигі орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Пайдаланылатын механизмдер мен жабдықтардың жағдайын тексеру. Материалдар мен жабдықтарды жұмысқа дайындау
2	Монтаждау және/немесе жөндеу жұмыстарын орындау, бұзылуларды жою. Лифттердің сызбаларын және электро-сызбаларын оқу.
3	Жабдықтардың жағдайын қайталап тексеру. Дайындаушы зауыттың нұсқаулықтарына және өндірістік қауіпсіздік талаптарына сәйкес орындалған жұмыстың сапасын бағалау.

4-кесте. Лифт электромеханигі орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек әрекеттері)
1	Алғашқы еңбек ұжымы Құрылыстық лифт жабдықтары және қорек көзі, жеке қорғаныс құралдары, сызбалар	Нұсқаулықтар, шаблондар, режимдер, сызбалар электро өлшеуіш құралдар монтаждалған жабдықтар	1-1) Тапсырманы орындауға қажетті саймандарды, материалдарды анықтау және дайындау.
			1-2) Лифт жабдықтары жұмысының оптимальдық режимдерін іріктеу, орнату және пайдалану. Жұмыста қолданылатын барлық жабдықтарды, құрал-саймандарды және механизмдерді тексеру. Жабдықтар мен механизмдердің жұмысындағы бұзылыстарды анықтау, олардың себебін айқындау және жою.
			2-1) Лифт жабдықтарын жөндеу, монтаждау және қайта монтаждау бойынша қарапайым жұмыстарды орындау. Лифт жетегін жарықтандыру, сигнализация және басқару тізбектеріндегі қарапайым бұзылуларды анықтау және жою.
2			2-2) Лифт жабдықтарын жөндеу, монтаждау және қайта монтаждау бойынша орташа күрделі жұмыстарды орындау. 1 м/сек дейінгі жылдамдықта қозғалатын бір жерден басқарылатын, электрлік және механикалық лифт жабдықтарын баптау, реттеу және сынау.
			2-3) Лифт жабдықтарын жөндеу, монтаждау, қайта монтаждау бойынша күрделі жұмыстарды орындау.
3			3-1) Жабдықтардың жағдайын қайталап тексеру. Дайындаушы зауыттың нұсқаулықтарына және өндірістік қауіпсіздік талаптарына сәйкес орындалған жұмыстың сапасын бағалау.
			3-3) Бағынышты жұмыскерлердің орындаған жұмыстарының сапасын талдау. Объектіні қабылдауда комиссия жұмысына қатысу. Монтаждалған жабдықты пайдалануға беру.

5-кесте. СБШ біліктіліктің 2-деңгейлі лифт электромеханигінің құзыретіне қойылатын талаптар

міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
1-1)	Жұмыс үшін қажетті механизмдер мен құралдардың материалдарын дайындау кезінде шектелген жауаптылықты және дербестіктің белгілі бір дәрежесін қарастыратын басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша атқарушылық қызмет	Лифт жабдықтарын монтаждау және/немесе жөндеу үшін қажетті жұмыс орнын, материалдарды, механизмдерді және саймандарды дайындау.	Лифт жабдықтарын монтаждау және/немесе жөндеу үшін қажетті жұмыс орнын, материалдарды, механизмдерді және саймандарды, дайындау қағидалары.
2-1)	Жоғары біліктілікті маманның басшылығымен лифт жабдығын монтаждау және/немесе жөндеу кезінде негізгі процестерге қатысу кезінде шектелген жауаптылық пен дербестіктің белгілі бір дәрежесін қарастыратын басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша атқарушылық қызмет	11-14 квалитеттер (4-7 дәлдік кластары) бойынша детальдарды слесарлық өңдеу. Механикалық және автоматты құлыптарды, ысырмаларды, түйінді ажыратқыштарды, қабатты қосқыштарды түймелі және шақыру аппараттарын бөлшектеу және жинау. Жарықтандыру, дабыл және лифт жетегін басқару тізбектеріндегі қарапайым бұзушылықтарды анықтау және жою.	Лифттердің қарапайын тораптары мен механизмдерін бөлшектеу және жинау тәртібін, детальдарын слесарьлық өңдеу операциясының әдістері мен кезектілігі; металлдардың қасиеттері мен маркалануы; жол берулер және отырғызулар туралы жалпы мәліметтер және олардың сызбаларда көрсетілуі; болат арқандар мен шынжырлармен жұмыс істеу қағидасы; көтергіш механизмдердің (шығырлар), блоктардың, шкивтердің, барабандардың құрылғысы; типтік лифттердің құрылғысы мен қолданылуы туралы негізгі мәліметтер; лифттерді жарықтандыру және дабылы және лифттердің жетекті басқару жүйелері тізбегінің электрлік және электр күшті сызбалары.

6-кесте. СБШ біліктілігінің 3-деңгейлі лифт электромеханигінің құзыретіне қойылатын талаптар

міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
3-1)	Жабдықтар мен механизмдердің жұмысында бұзушылықтар анықталған, олардың себептерін айқындау және түзету кезінде өздігінен жоспарлауды, жауаптылықты көздейтін басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру жөніндегі атқарушылық қызмет	Жабдықтар мен механизмдердің жұмысындағы шағын және қарапайым бұзушылықтарды анықтау және жою.	Жабдықтар мен механизмдердің құрылысы мен жұмыс тәртібі
3-2)	Лифт жабдығын жөндеу, монтаждау, демонтаждау бойынша орташа күрделіліктегі жұмыстарды орындау кезінде өздігінен жоспарлауды, жауаптылықты қарастыратын басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру жөніндегі атқарушылық қызмет	0,71 м/се дейінгі және одан жоғары жылдамдықпен қозғалатын жеке басқаруы бар лифттердің механикалық және электрлік жабдықтарын баптау, реттеу және сынау. Лифттерді жарықтандыру, сигнализациясы және басқару жетегі тізбектеріндегі күрделі бұзылымдарды анықтау және жою. 7-11 квалитет бойынша детальдарды слесарлық өңдеу (2-4 классты нақтылық). Электр қозғалтқыштарды орнату, орталықтандыру, қосу. Шахта және жабдықтың машиналық үй-жайы бойынша құбырлардағы немесе бұраулардағы төсемдерді, сымдарды, кабельдерді бөлу. Монтаждау және жөндеу жұмыстарын жүргізуді жеделдететін және жеңілдететін орнату және белгілеу шаблондарын және аспаптарды дайындау.	Лифттерді монтаждауға, жөндеуге және қайта монтаждауға арналған техникалық шарттар; лифттерді жеке басқарудың принципиалды сызба-нұсқасы; механикалық тораптар мен электр аппараттарын бөлшектеу және жинау кезектілігі; реттелмейтін асинхронды қозғалтқыштар, трансформаторлар, реле және магнитті жібергіштер, ұстағыштардың құрылғысы; лифт жабдығының орташа күрделі және күрделі тораптарының технологиясы; күтім көрсететін лифттердің принципиалды электрлік желілері; «Электр қондырғыларының құрылғысының қағидасы» лифттерді монтаждауға, техникалық күтім жасауға және жөндеуге қойылатын талаптар бөлігінде
3-3)	Атқарылған жұмыстардың сапасын бақылау кезінде өздігінен жоспарлауды, жауаптылықты қарастыратын басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша атқарушылық қызмет	Басқару жүйелерінің кабельді желілері мен шынжырларындағы, электр қозғалтқыштарындағы, трансформаторлардағы оның кедергілерінің үлкендігін өлшеу және оқшаулау жағдайын мегометрмен тексеру. Лифтті Мемтаукен қадағалау инспекторының техникалық куәландыруына дайындау	«Лифттердің құрылғысының және қауіпсіз пайдаланылуының қағидалары» Мемтаукенқадағалау. Құжаттаманы оқу.

7-кесте. СБШ біліктілігінің 4-деңгейлі лифт электромеханигінің
құзыретіне қойылатын талаптар

міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
4-1)	Лифт жабдықтарын монтаждау, жөндеу және демонтаждау бойынша атқарылған жұмыстардың нәтижесіне жауаптылықты, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылау, тапсырмаларды өздігінен айқындауды көздейтін басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі	Қосарлап басқарылатын, соның ішінде басқарудың электрлік сызбаларындағы электронды микроэлементтер мен логикалық элементтермен басқарудың электрлік сызбаларының баспа монтажын қолдана отырып, жылдамдығы 1 м/сек дейінгі және жоғары қозғалатын лифттерді орнату, реттеу және сынау. Лифттердің ерекше күрделі сызбалары мен электрлік сызбаларын оқу.	Жедел лифттерді монтаждау және жөндеудің техникалық шарттары; Жылдам лифттердің электрлік сызбанұсқалары
4-2)	Лифт жабдықтарының бұзушылығын бақылау бойынша атқарылатын жұмыстардың нәтижесіне жауаптылықты, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылау, тапсырмаларды өздігінен айқындауды көздейтін басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі.	Қосарлап басқару жүйелеріндегі бұзушылықтарды айқындау және оларды жою. Механикалық тораптардағы, жылдам лифттердің басқару, жарықтандыру және дабыл жүйелеріндегі бұылымдарды айқындау және оларды жою. Жартылай өткізгішті элементтердің сипаттамасын алу.	Лифттерді сынауға арналған техникалық шарттар. Лифттердің механикалық және электрлік жабдықтарын монтаждау, жөндеу және сынау сапасына қойылатын талаптар, детальдары мен тораптарының қызмет мерзімдері және оларды басқаруды ұлғайту бойынша іс-шаралар мен тораптар.

«Лифт шаруашылығы және эскалаторлар»
кәсіби стандартына
3-қосымша

Электрлік көтергіштердің монтаждаушылары

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

«Қызметтердің жіктеуіші» 01-2005 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	7233 – Электрлік көтергіштердің монтаждаушылары
Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, тарауы	3- шығарылым. «Құрылыс, монтаждау және жөндеу - құрылыс жұмыстары» бөлімі (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2011 жылғы «13» желтоқсандағы № 432-п бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылғы 9 қаңтарда № 7373 тіркелген)
БТБА бойынша кәсіп	Электрлі көтергіштер (лифтердің) монтаждаушылары (2-6 р.)
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтары
2	2
3	3-4
4	5-6

2-кесте. Электрлік көтергіштердің монтаждаушысының еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Коммуналдық кәсіпорындар, эскалатор машиналарын күтіп-баптайтын қызмет көрсетуші ұйымдар.
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Еңбек шарттары қолданыстағы нормативтік актілермен және ережелермен бекітіледі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарты		Жұмысқа қолданыстағы ережелер мен талаптарға сәйкес қауіпсіздік техникасы бойынша дайындықтан өткен тұлғалар жіберіледі
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Жалпы орта және кәсіби-техникалық білімі. Тікелей өндірістегі кәсіби дайындық немесе кәсіпорын базасындағы қысқа мерзімді курстар, жұмыс орнында оқыту, жетекшімен нұсқаулық. Техникалық білім біліктілігінің белгіленген деңгейі.		Жұмыс орнында білім алу кезеңінде. Нұсқаулық.
3	Техникалық білім және практикалық жұмыс тәжірибесінің біліктілігінің белгіленген деңгейі немесе практикалық жұмыс тәжірибесінсіз кәсіби немесе техникалық білім біліктілігінің белгіленген деңгейі.		2-ші деңгейде 1 жыл
4	Кәсіби немесе техникалық білімі біліктілігінің жоғары деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі, немесе жоғары техникалық білім және практикалық жұмыс тәжірибесі біліктілігі деңгейі.		3-ші деңгейде 3 жыл

3-кесте. Электрлік көтергіштердің монтаждаушысы орындайтын, еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Пайдаланылатын механизмдер мен жабдықтардың жағдайын тексеру. Материалдар мен жабдықтарды жұмысқа дайындау
2	Электрлік көтергіштерді (лифттерді) монтаждау кезіндегі жұмыстарды орындау.
3	Орындалған жұмыстардың сапасын бақылау және бағалау.

4-кесте. Электрлік көтергіштердің монтаждаушысы орындайтын
КС бірліктерінің сипаты

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек әрекеттері)
1	Эскалаторлар және қорек көзі, жеке қорғаныс құралдары	Нұсқаулықтар, шаблондар, режимдер, сызбалар электр өлшеуіш құралдар	1-1) Қажетті саймандар мен материалдарды айқындау және дайындау.
2			2-1) Электрлік көтергіштерді (лифттер) монтаждау кезінде қарапайым жұмыстарды орындау.
			2-2) Электрлік көтергіштерді (лифттер) монтаждау кезінде қарапайым және орташа күрделі жұмыстарды орындау.
			2-3) Электрлік көтергіштерді (лифттерді) монтаждау кезіндегі күрделі жұмыстарды орындау
3			3.1) Пайдаланылған жабдықтардың жағдайын қайталап тексеру. Дайындаушы зауыттың нұсқаулықтарына және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес тапсырмалардың орындалу сапасын бағалау. 3.2) Лифттерді пайдалануға беру, қабылдауға қатысу және Мемтаукенқадағалау қызметінің бақылау тексерулеріне қатысу

5-кесте. СБШ біліктілігінің 2-деңгейлі электрлік көтергіштер (лифттердің) монтаждаушысының құзыретіне қойылатын талаптар

міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
1-1)	Жұмыс үшін қажетті механизмдер мен құралдардың материалдарын дайындау кезінде шектелген жауаптылықты және дербестіктің белгілі бір дәрежесін қарастыратын басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша атқарушылық қызмет	Лифт жабдықтарын монтаждау және/немесе жөндеу үшін қажетті жұмыс орнын, материалдарды, механизмдерді және саймандарды дайындау.	Лифт жабдықтарын монтаждау және/немесе жөндеу үшін қажетті жұмыс орнын, материалдарды, механизмдерді және саймандарды дайындау қағидаларын бекіту
2-1)	Электрлік көтергіштерді (лифттерді) монтаждау бойынша жұмыстарды орындау кезінде дербестіктің анықталған дәрежесін және шектелген жауаптылықты көздейтін басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша атқарушылық қызмет	Дайын белгі бойынша металдарды шабу және кесу. Еріткіште жуу және детальдарды майлау. Жабдықтарды шешу. Метиздерді, материалдарды және саймандарды іріктеу. Қарапайым электроаппаратураларды зарядтау және орнату. Бағыттаушы, тоғыспалы тақтайшаларды, кронштейндерді жинақтау: бағыттаушы, қабаттық қосқыштар, шунттар, датчиктер және т.б.	Электротехникалардың қарапайым ұғымдары. Лифттерді монтаждау жөніндегі нұсқаулықтардың негізгі ережелері. Лифттердің негізгі тораптарының атауы және қолданылуы. Лифттерді монтаждау кезінде қолданылатын инструменттер, материалдар және такелажды жабдықтардың түрлері мен тағайындалуы. Лифттерде қолданылатын сымдар мен кабельдердің негізгі маркалары. Бекіткіш бұйымдардың негізгі түрлері және жабдықтардың бөлшектерін бекітудің қарапайым тәсілдері.

6-кесте. СБШ біліктілігінің 3-деңгейлі электрлік көтергіштер (лифттердің) монтаждаушысының құзыретіне қойылатын талаптар

міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
2-2)	Электрлік көтергіштерді монтаждау кезінде орташа күрделі жұмыстарды орындау кезіндегі жауаптылықты, өздігінен жоспарлауды көздейтін басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру жөніндегі атқарушылық қызмет	Каркастар мен метал шахталарын монтаждау. Кабиналар мен қарсы салмақтарды жинау және оларды орнату. Шахталық есіктерді орнату. Машиналық үй-жайлар мен приямкаларды монтаждау, қозғалыс жылдамдығы 1 м/сек дейінгі жүк және жолаушы лифттерінің механикалық және электрлік тораптарын реттеу және оларды пайдалануға беру. Жылдамдығы 1 м/сек дейінгі лифттердің электропроводкаларын төсеу және қосу (топтық және қосарлы басқару лифттерінен басқа). Кабиналар және жылдамдықты шектеушінің арқанын ілу және бекіту. Оқшаулау мен жерге түйістіру кедергісін өлшеу. Лифт шахталарының ішіндегі телефон-диспетчерлік байланысын монтаждау.	Электрлік көтергіштердің негізгі құрылғылары және жұмыс принциптері. Қозғалу жылдамдығы 0,71 м/сек дейінгі лифттерді басқарудың электр сызбасы. Лифт жабдықтарының жерге түйісу және нөлдену қағидасы. Электрпроводкаларын төсеу қағидасы. Жабдықтарды қозғалту тәсілдері. Қозғалу жылдамдығы 1 м/сек дейінгі жүк және жолаушы лифттердің механикалық және электрлік жабдықтарын монтаждау және реттеу тәсілдерінің технологиялық кезектілігі, оларды баптау және пайдалануға беру қағидасы. Қозғалу жылдамдығы 1 м/сек дейінгі лифттердің электр сызбасы (топтық және қосарлы басқаруы бар лифттерден басқа). Оқшаулау және жерге түйістіру кедергілерін өлшеу тәсілдері.
3-1)	Атқарылған жұмыстардың сапасын бақылау кезінде орташа күрделі жұмыстарды орындау кезінде жауаптылықты, өздігінен жоспарлауды көздейтін басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру жөніндегі атқарушылық қызмет.	Атқарылған жұмыстардың сапасын бақылау жөніндегі жұмыстарды орындау.	Шахталардың габариттерін тексеру және олардың жоба және техникалық шарттардың талаптарына сәйкестігі. КСРО Мемтаукенқадағалау қызметінің «Лифттердің құрылғысының және қауіпсіз пайдаланылуының қағидалары» және «Жұмыстарды жүргізу және қабылдау қағидалары». МЕМСТ негізгі талаптары. Белгілеу сызбалары (лифттерге арналған жобалар)

7-кесте. СБШ біліктілігінің 4-деңгейлі электрлік көтергіштер (лифттердің) монтаждаушысы құзыретіне қойылатын талаптар

міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
2-3)	Электрлік көтергіштерді монтаждау кезіндегі күрделі жұмыстарды орындау кезіндегі жауаптылық, нормаларды іске асыруды ұйымдастыру және бақылау, міндеттерді өздігімен анықтауды көздейтін басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру жөніндегі атқарушылық-басқарушылық қызмет.	Ауыспалы және тұрақты токта жұмыс істейтін, қозғалу жылдамдығы 1 м/сек асатын лифттерді қабылдау және машиналық үй-жай жабдықтарын жөндеу. Машиналық үй-жай және арнайы көтергіш бағыттаушысының жабдықтарын монтаждау. Электр желілерін төсеу және қосу, барлық тораптарды реттеу және ауыспалы және тұрақты тоқта жұмыс істейтін қозғалыс жылдамдығы 1 м/сек дейінгі және одан асатын топтық және қосарлы басқару лифттерінің лифттерді басқару жүйелерін және арнайы көтергіштерді баптау	Ауыспалы және тұрақты токта жұмыс істейтін, қозғалу жылдамдығы 1 м/сек лифттердің механикалық және электрлік жабдықтарын монтаждау тәсілдері. Ауыспалы токтағы барлық лифттердің электрсызбалары. Ауыспалы және тұрақты тоқта жұмыс істейтін қозғалыс жылдамдығы 1 м/сек дейінгі және одан асатын топтық және қосарлы басқару лифттерін және арнайы көтергіштерді баптау, сынау және пайдалануға беру қағидасы.
3-2)	Көтергіштерді (лифттерді) пайдалануға беру кезінде жауаптылық, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылау, міндеттерді өз бетінше анықтауды көздейтін басшылықтың басқаруымен нормаларды іске асыру жөніндегі атқарушылық-басқару қызметі	Лифттерді пайдалануға беру, қабылдауға қатысу және Мемтаукен қадағалау қызметінің бақылау тексерулеріне қатысу	Контактілі және контактісіз аппаратуралармен 1 м/сек дейінгі және 1 м/сек асатын қозғалыс жылдамдығымен топтық және қосарлы басқару лифттерін және арнайы көтергіштерді баптау, сынау және пайдалануға беру қағидалары. Лифт құру және лифттерді монтаждау жөніндегі нормативтік құжаттар.

«Лифт шаруашылығы және эскалаторлар»
кәсіби стандартына
4-қосымша

Келісу парағы

Үйымның атауы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі.

Осы КС ______________________________________ тіркелді.
Кәсіби стандарттар тізбесіне _________ тіркеу нөмірімен енгізілді.
Хат (хаттама) № ____ Күні ____________________