Об утверждении профессионального стандарта "Приборостроение"

Приказ Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 13 марта 2014 года № 74. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 мая 2014 года № 9392. Утратил силу приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 марта 2016 года № 308

Сноска. Утратил силу приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.03.2016 № 308 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт «Приборостроение».
2. Комитету промышленности Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан (Касымбеков Б.А.) в установленном законодательством порядке обеспечить:
1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) в течении десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в средствах массовой информации и информационно-правовой системе «Әділет»;
3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого вице-министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан Рау А. П.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Заместитель Премьер-Министра
Республики Казахстан – Министр
индустрии и новых технологий
Республики Казахстан А. Исекешев

«СОГЛАСОВАН»:
Министр труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ Т. Дуйсенова
31 март 2014 года

Утвержден
приказом Заместителя
Премьер-Министра
Республики Казахстан – Министра
индустрии и новых технологий
Республики Казахстан
от 13 марта 2014 года № 74

Профессиональный стандарт
«Приборостроение»

1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт «Приборостроение» (далее – ПС)
определяет в области профессиональной деятельности требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников и предназначен для:
1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
2. Основными пользователями ПС являются:
1) выпускники организаций образования, работники;
2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
3. На основе ПС разрабатываются внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:
1) квалификация – степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
2) квалификационный уровень/уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;
4) средства труда - средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;
5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
6) трудовая функция – интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения в рамках конкретного вида трудовой деятельности;
7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;
9) единица ПС – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;
10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
11) компетенция – способность работника применять в профессиональной деятельности знания и умения;
12) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
13) задача - совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;
14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;
15) отраслевая рамка квалификаций (далее – ОРК)- структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
16) национальная рамка квалификаций (далее - НРК)– структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и профессиональных задач, выполняемых работником определенного вида трудовой деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

Паспорт ПС

5. Вид экономической деятельности: 33.1 Ремонт готовых металлических изделий, машин и оборудования.
6. Область профессиональной деятельности: Приборостроение.
7. Основная цель области профессиональной деятельности: сборка, подключение и монтаж приборов с основным оборудованием, организация энергосберегающего режима электропитания.
8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему ПС.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Механик производства

9. Квалификационный уровень по ОРК: 4.
10. Возможные наименования должностей:
механик производства.
11. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – сборка и монтаж приборов с основным оборудованием. подключение приборов к основному оборудованию.
12. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 2 к настоящему ПС.
13. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы механика производства приведены в таблице 2 приложения 2 к настоящему ПС.
14. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые механиком производства, указан в таблице 3 приложения 2 к настоящему ПС.
15. Описание единиц ПС, выполняемых механиком производства, приведено в таблице 4 приложении 2 к настоящему ПС.
16. Требования к компетенциям механика производства указаны в таблице 5 приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2. Электромеханик

17. Квалификационный уровень по ОРК: 4.
18. Возможные наименования должностей:
электромеханик.
19. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – обеспечение бесперебойного электроснабжения приборов, организация энергосберегающего режима электропитания.
20. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС.
21. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромеханика приведены в таблице 2 приложения 3 к настоящему ПС.
22. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые электромехаником, указан в таблице 3 приложения 3 к настоящему ПС.
23. Описание единиц ПС, выполняемых электромехаником, приведено в таблице 4 приложения 3 к настоящему ПС.
24. Требования к компетенциям электромеханика указаны в таблице 5 приложения 3 к настоящему ПС.

Параграф 3. Техник-механик (всех наименований)

25. Квалификационный уровень по ОРК: 4.
26. Возможные наименования должностей:
техник-механик (всех наименований).
27. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – обеспечение бесперебойной и технически правильной эксплуатации и ремонта приборов, наладка заданного режима работы.
28. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС.
29. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техник-механика приведены в таблице 2 приложения 3 к настоящему ПС.
30. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые техник-механиком, указан в таблице 3 приложения 3 к настоящему ПС.
31. Описание единиц ПС, выполняемых техник-механиком, приведено в таблице 4 приложения 3 к настоящему ПС.
32. Требования к компетенциям техник-механика указаны в таблице 5 приложения 3 к настоящему ПС.

4. Разработчики ПС

33. Разработчиком ПС является Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан.
34. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении 5 к настоящему ПС.

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Приборостроение»

Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень отраслевой рамки квалификаций
1.	Сборка и монтаж приборов с основным оборудованием. Подключение приборов к основному оборудованию.	Механик производства	Механик производства	4
2.	Обеспечение бесперебойного электроснабжения приборов, организация энергосберегающего режима электропитания.	Электромеханик	Электромеханик	4
3.	Обеспечение бесперебойной и технически правильной эксплуатации и ремонта приборов, наладка заданного режима работы	Техник-механик (всех наименований)	Техник-механик	4

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Приборостроение»

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан
Базовая группа	3115 - Механик
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	-
Профессия по ЕТКС	-
Квалификационный уровень отраслевой рамки квалификаций (ОРК)	Разряды по ЕТКС
4	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы механика производства

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Производственные предприятия, пункты с автоматизированной сборочной линией и цеха по сборке и монтажу измерительного, тестирующего и навигационного оборудования для различных промышленных и непромышленных целей.
Вредные и опасные условия труда		Возможна работа с высоким напряжением, превышением предельно-допустимой концентрации вредных веществ или газов, лучевым и тепловым излучением.
Особые условия допуска к работе		Отсутствуют
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования без практического опыта работы.		-

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые механиком производства

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка материалов и инструментов
2	Изучение сборочных чертежей и рабочих схем
3	Сборка и монтаж приборов с основным оборудованием.
4	Подключение приборов к основному оборудованию и настройка необходимого режима работы
5	Поверка качества и отладка работы готового прибора
6	Передача готового приборного оснащения пользователю и инструктаж по работе с подключенным прибором.

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых механиком
производства

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Комплектующие детали и блоки	Набор тестирующих инструментов	1-1) Выбор комплектующих изделий по номиналам и проверка их качества
	Описание и технический паспорт комплектующих изделий	Справочники, техническая документация	1-2) Изучение технических показателей комплектующих изделий с учетом их совместимости.
2	Сборочные чертежи и рабочие схемы	Инструкции, шаблоны, линейка, калькулятор	2-1) Изучение стандартных обозначений на схемах и чертежах
3	Изготовленные приборы и блоки	Набор тестирующих инструментов	3-1) Проверка точности приборов, определение пределов измерений
			3-2) Проверка на соответствие нормативам и стандартным требованиям
4	Готовые приборы и блоки	Техническое описание и инструкции, контрольно-измерительные инструменты	4-1) Установка приборов и подключение к основному оборудованию
			4-2) Выполнение контрольных измерений и демонстрация основных операций
			4-3) Инструктаж пользователей по работе с прибором.
5	Заготовки, комплектующие узлы и блоки	Комплект измерительного оборудования и набор инструментов	5-1) Ознакомиться с порядком сборки и последовательностью операций, правила монтажа приборов с основным оборудованием
	Готовые блоки, сборочные чертежи и схемы	Автоматизированная сборочная линия	5-2) Собрать прибор из комплектующих и провести его монтаж с оборудованием
6	Заготовки, комплектующие узлы и блоки	Соединительные узлы и провода (кабель), инструменты	6-1) Подключить прибор к основному оборудованию и системе электропитания
	Готовые блоки, сборочные чертежи и схемы	Система неразрушающих методов контроля и испытаний	6-2) Настроить прибор на необходимый режим работы
			6-3) Подготовка готовой продукции к реализации

Таблица 5. Требования к компетенциям механика
производства 4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выявление качества и параметров комплектующих изделий	Определять номинальные и предельные параметры, гарантийные сроки эксплуатации	Наименование, стандартное обозначение и кодировка комплектующих изделий, их назначение
1-2)	Качественно определять точность приборов, пределы и погрешности измерений	Определять точность приборов и погрешность измерений	Методы определения точности прибора и его погрешностей и предельных значений
2-1)	Быть способным соблюдать порядок сборки и правила монтажа приборов к основному оборудованию	Определять последовательность операции при сборке прибора и монтаже приборов к основному оборудованию	Технологические инструкции и порядок сборки прибора
3-1)	Быстро и точно выявлять качество, параметры и совместимость комплектующих изделий	Комплектовать функциональные блоки, учитывая параметры и совместимость изделий электронной техники	Стандартные обозначения, уметь читать рабочие чертежи и схемы
3-2)	Быстро и точно выявлять качество, параметры и совместимость комплектующих изделий	Комплектовать функциональные блоки, учитывая параметры и совместимость изделий электронной техники	Стандартные обозначения, уметь читать рабочие чертежи и схемы
4-1)	Быть способным определять точность приборов, пределы и погрешности измерений	Определять точность приборов и погрешность измерений	Методы определения точности прибора и его погрешностей и предельных значений
4-2)	Быть способным подключать приборы к основному оборудованию	Установка приборов на местах	Инструктивные правила и гарантийные сроки эксплуатации
4-3)	Соблюдать порядок сборки и правила монтажа приборов к основному оборудованию.	Определять последовательность операции при сборке прибора и монтаже приборов к основному оборудованию.	Технологические инструкции и порядок сборки прибора
5-1)	Быть способным проводить контрольные измерения и демонстрировать основные операции	Проверка работы функциональных узлов согласно технологической инструкции	Правила проведения контрольных измерений, определения предельных нагрузок
5-2)	Быть способным обучать пользователей работе с прибором	Проведение инструктаж по работе с прибором	Инструктивные правила эксплуатации прибора, инструкция по технике безопасности
6-1)	Быть способным выполнять монтажные работы готовых узлов и блоков	Выполнение монтажных работ по подключению готовых узлов и блоков	Технологическая инструкция и порядок подключения приборов
6-2)	Проверка работы прибора и настройка работы при различных нагрузках	Проверка работы готовых изделий и настройка работы при различных нагрузках	Правила настройки работы прибора в нужном режиме
6-3)	Проверка работы прибора и настройка работы при различных нагрузках	Проверка работы готовых изделий и настройка работы при различных нагрузках	Правила настройки работы прибора в нужном режиме

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Приборостроение»

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан
Базовая группа	3113 - Электромеханик
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	-
Профессия по ЕТКС	-
Квалификационный уровень отраслевой рамки квалификаций (ОРК)	Разряды по ЕТКС
4	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы электромеханика

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Производственные предприятия, пункты с автоматизированной сборочной линией и цеха по сборке и монтажу измерительного, тестирующего и навигационного оборудования для различных промышленных и непромышленных целей.
Вредные и опасные условия труда		Возможна работа с высоким напряжением, превышением предельно-допустимой концентрации вредных веществ или газов, лучевым и тепловым излучением
Особые условия допуска к работе		Отсутствуют
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования без практического опыта работы.		-

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые электромехаником

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка электроматериалов, изучение схемы подключения к системе электропитания
2	Изучить методы организации энергосберегающего режима электропитания
3	Обеспечение бесперебойного электроснабжения
4	Организация энергосберегающего режима электропитания
5	Контроль качества выполненных работ по электроснабжению
6	Обеспечение надежной работы в энергосберегающем режиме

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых
электромехаником

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Электродетали и электроприборы	Набор тестирующих инструментов	1-1) Подбор и подготовка электроматериалов
	Схема электропитания здания или цеха	Справочники, техническая документация	1-2) Изучение схем электропитания
2	Системы электроснабжения	Контрольно-измерительная аппаратура	2-1) Изучить пути и методы организации энергосберегающего режима электропитания.
3	Система бесперебойного электропитания	Контрольно-измерительные инструменты	3-1) Проверка электропитания при различных нагрузках
4	Мероприятия по обеспечению надежной работы в энергосберегающем режиме	Принципы определения энергосберегающих режимов работы и настройка аппаратуры и приборов	4-1) Расчет и настройка оптимального, энергосберегающего электропитания при различных нагрузках
5	Электрическую схему прибора и систему электроснабжения здания или цеха	Контрольно-измерительная аппаратура и специальный комплект инструментов электрика	5-1) Подключение к системе электропитания и обеспечение надежной изоляции
6	Электрическую схему прибора и систему электроснабжения здания или цеха	Контрольно-измерительная аппаратура и специальный комплект инструментов электрика	6-1) Подключение к системе электропитания и обеспечение надежной изоляции

Таблица 5. Требования к компетенциям электромеханика 4-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Быть способным быстро подбирать качественные электроматериалы заданных параметров	Определять номинальные параметры электродеталей и гарантийные сроки их эксплуатации	Наименование и кодировку электродеталей и изоляционных материалов
1-2)	Быть способным рассчитывать и определять электрические параметры цепи	Рассчитывать нагрузку, определять необходимые напряжение и частоту	Схемы электроснабжения здания, помещения
2-1)	Быть способным соблюдать порядок сборки при подключении к системе электропитания	Определять последовательность операции при подключении к системе электропитания	Электрическую схему прибора и систему электроснабжения здания или цеха
3-1)	Быть способным рассчитывать и определять электрические параметры цепи	Выявлять нужные точки в системе электропитания, рассчитывать нагрузку, необходимые напряжение и частоту	Схемы электроснабжения здания, помещения
4-1)	Быть способным рассчитывать и настраивать работу при оптимальном, энергосберегающем электропитании	Настройка оптимального, энергосберегающего электропитания при различных нагрузках	Принципы определения энергосберегающих режимов работы и настройки аппаратуры и приборов
5-1)	Быть способным соблюдать порядок подключения к системе электропитания в энергосберегающем режиме и обеспечить надежную изоляцию	Выполнение мероприятия по обеспечению надежной работы в энергосберегающем режиме	Электрическую схему прибора и систему электроснабжения здания или цеха; инструкцию по технике безопасности (ТБ)
6-1)	Быть способным обеспечить бесперебойное электропитание в энергосберегающем режиме и надежную изоляцию	Работа с контрольно-измерительной аппаратурой и специальным комплектом инструментов электрика.	Электрическую схему прибора, принципы и методы обеспечения энергосберегающего электропитания и систему электроснабжения здания или цеха; инструкцию по ТБ

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Приборостроение»

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан
Базовая группа	3115 - Техник-механик
Квалификационный справочник профессий рабочего руководителей, специалистов, а также других служащих (КС)
Квалификационный уровень ОРК	категория
Должность по КС	техник-технолог
4	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы техник-механика

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Производственные предприятия, пункты с автоматизированной сборочной линией и цеха по сборке и монтажу измерительного, тестирующего и навигационного оборудования для различных промышленных и непромышленных целей
Вредные и опасные условия труда		Возможна работа с высоким напряжением, превышением предельно-допустимой концентрации вредных веществ или газов, лучевым и тепловым излучением
Особые условия допуска к работе		Отсутствуют
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования без практического опыта работы		-

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые техник-механиком

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Профилактический осмотр и диагностика неисправностей
2	Разработка или выбор программного обеспечения и освоение навыков настройки работы прибора в заданном режиме
3	Техническое обслуживание и ремонт приборов
4	Наладка заданного режима работы и настройка программного обеспечения
5	Создание условий по обеспечению бесперебойной работы прибора
6	Контроль качества выполненных работ и обеспечение технически правильной эксплуатации приборов

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых
техник-механиком

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Приборы и измерительное оборудование	Набор инструментов для профилактического осмотра, детекторы	1-1) Технический осмотр и профилактические мероприятия
	Техническое описание приборов	Набор инструментов для ремонта приборов и замены деталей	1-2) Выявление неполадок и подбор деталей для замены
2	Приборы, техническое описание приборов, программное обеспечение	Технологические инструкции по настройке и регулировке приборов	2-1) Выбор или разработка программного обеспечения
			2-2) Освоение навыков настройки работы прибора
3	Отремонтированное оборудование и приборы	Комплект инструментов и средств для проведения пуско-наладочных работ	3-1) Проведение пробных измерений и проверка качества работы прибора
4	Параметры задаваемых нагрузок и необходимых режимов работы	Контрольно-регулировочные приборы и инструменты	4-1) Выполнение контрольных измерений и составление технической инструкции по правилам эксплуатации приборов
5	Отремонтированное оборудование и приборы	Комплект инструментов и средств для проведения пуско-наладочных работ	5-1) Регулярная диагностика и профилактический осмотр
			5-2) Замена вышедших из строя элементов и блоков, подключение к основному оборудованию
6	Параметры задаваемых нагрузок и необходимых режимов работы	Контрольно-регулировочные приборы и инструменты	6-1) Наладка и регулирование технологических процессов

Таблица 5. Требования к компетенциям техника-механика
4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Быть способным к проведению техническому осмотру	Проведение профилактической диагностики приборов	Комплекс мероприятий по операции по профилактике и диагностике приборов
1-2)	Уметь выявлять неполадки и устранять их	Устранять неисправности в соответствии с нормативными требованиями	Комплекс профилактических мероприятий
2-1)	Уметь проводить пробные измерения и проверять качество прибора	Проведение контрольных измерений и определения качества прибора	Порядок проведения контрольно-измерительных работ
2-2)	Уметь проверять качественные характеристики прибора	Определение качества и составления технической документации	Порядок определения качественных характеристик и составления технической документации.
3-1)	Быть способным проводить регулярную диагностику	Проведение регулярного профилактического осмотра	Различные операции по профилактике и диагностике приборов
4-1)	Устранять неисправности прибора и подключать к оборудованию	Устранение неисправностей прибора и подключения к оборудованию	Порядок и правила устранения неисправностей и инструкцию подключения прибора к оборудованию
5-1)	Уметь подбирать программное обеспечение	Разработка автоматизированного программного обеспечения	Основы программирования и автоматизации измерений
5-2)	Уметь проводить настройку заданного режима	Настройка работы прибора	Правила и приемы настраивания приборов
6-1)	Регулировать технологические процессы	Технологические инструкции по настройке и регулировке различных режимов работы	Настройку приборов при заданных режимах работы, подбирать программное обеспечение

Приложение 5
к профессиональному стандарту
«Приборостроение»

Лист согласования

Название организации

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ________________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов регистрационный № _______
Письмо (протокол) № ___________ Дата ____________________

"Аспап жасау" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің 2014 жылғы 13 наурыздағы № 74 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 5 мамырда № 9392 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2016 жылғы 30 наурыздағы № 308 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.03.2016 № 308 (алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріп отырған «Аспап жасау» кәсіби стандарты бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Өнеркәсіп комитеті (Б.Ә. Қасымбеков) заңнамада белгіленген тәртіпте:
1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелуін;
2) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;
3) Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің интернет-ресурсында осы бұйрықтың орналасуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Индустрия және жаңа технологиялар бірінші вице-министрі А.П. Рауға жүктелсін.
4. Осы бұйрық оның алғаш рет ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары –
Қазақстан Республикасы Индустрия
және жаңа технологиялар министрі Ә.Исекешев

«КЕЛІСІЛДІ»:
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрі
___________ Т. Дүйсенова
20__жылғы 31 наурыз

Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары -
Қазақстан Республикасы Индустрия және
жаңа технологиялар министрінің
2014 жылғы 13 наурыздағы
№ 74 бұйрығымен
бекітілді

«Аспап жасау» кәсіби стандарты 1. Жалпы ережелер

1. "Аспап жасау" кәсіби стандарты (бұдан әрі - КС) кәсіби қызмет саласындағы қызметкерлердің еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, біліктілігіне және құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды және:
1) еңбек нарығының қазіргі заман қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға, кәсіби қызметтің мазмұнына бірыңғай талаптарды белгілеуге;
2) қызметкерлерді басқару саласында кең шеңбердегі міндеттерді шешуге;
3) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;
4) кәсіби даярлықтарын бағалауды жүргізуге және мамандардың біліктілік сәйкестігін растауға арналған.
2. КС негізгі пайдаланушылары:
1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;
2) ұйымдардың басшылары мен қызметкерлері, ұйымдардың қызметкерлерді басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;
3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;
4) кәсіби даярлықтарын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы мамандар.
3. КС негізінде қызметтің, лауазымның, біліктілікті арттырудың, қызметкерлерді аттестаттаудың, еңбекті ынталандыру жүйесінің және т.б. функционалдық модельдеріне қатысты ішкі, корпоративтік стандарттары әзірленеді.
4. Осы КС-да келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:
1) біліктілік – қызметкердің белгілі бір қызмет түрі шеңберінде еңбек міндеттерін сапалы орындауға дайын болу дәрежесі;
2) біліктілік деңгейі – орындалатын жұмыстардың күрделілігін, дербестігі мен жауапкершілігін сипаттайтын қызметкердің біліктілігіне (құзыреттеріне) қойылатын талаптар деңгейі;
3) еңбек мәні - белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталатын зат;
4) еңбек құралдары – қызметкердің еңбек мәнін бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдары;
5) еңбек қызметінің түрі – кәсіби қызмет саласының еңбек функцияларының тұтастай жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттерден қалыптасқан құрамдас бөлігі;
6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріс арқылы анықталатын және оларды еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде орындау үшін қажетті құзыреттердің болуын көздейтін еңбек іс-қимылдарының біріктірілген және салыстырмалы түрде дербес жиынтығы;
7) кәсіби қызмет саласы – жалпы ықпалдасқан негізі (ұқсас және мақсаттылығы жақын объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және оларды орындау үшін ұқсас құзыреттер мен еңбек функцияларының жинағын көздейтін саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;
8) КС – кәсіби қызметтің нақты саласындағы қызметкердің еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына және біліктілік деңгейіне, құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;
9) КС бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, салыстырмалы түрде дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасынан тұратын КС құрылымдық элементі;
10) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;
11) құзырет – қызметкердің еңбек қызметінде білімін, білігі мен тәжірибесін қолдану қабілеті;
12) лауазым – жұмыс берушінің лауазымдық өкілеттіліктер мен лауазымдық міндеттер шеңбері жүктелген құрылымдық бірлігі;
13) міндет - нақты бір еңбек мәндері мен құралдарын пайдалана отырып, еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимылдар жиынтығы;
14) сала - өнім шығаруда, өндіріс технологиясы, жұмыс істейтіндердің негізгі қорлары мен кәсіптік дағдыларында ортақ мақсаты бар кәсіпорындар мен ұйымдар жиынтығы;
15) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;
16) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;
17) функционалдық карта – еңбек қызметінің белгілі түрі қызметкерінің кәсіби қызметтің сол немесе өзге саласы шеңберінде орындайтын еңбек функциялары мен кәсіби міндеттерінің құрылымдалған сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. Экономикалық қызметтің түрі: Аспап жасау.
6. Кәсіби қызмет саласы: Аспап жасау.
7. Кәсіби қызмет саласының негізгі мақсаты: аспаптарды жинау, негізгі жабдыққа қосу және құрастыру, электрқоректендірудің энергия үнемдеу режимін ұйымдастыру
8. Кәсіби қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Еңбек қызмет түрлерінің (кәсіп) карточкалары

1-параграф. Өндіріс механигі

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.
10. Мүмкін болатын лауазым атауы:
өндіріс механигі.
11. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – негізгі жабдығы бар аспаптарды жинау және құрастыру. аспаптарды негізгі жабдыққа қосу.
12. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.
13. Өндіріс механигінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.
14. Өндіріс механигі орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.
15. Өндіріс механигі орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.
16. Өндіріс механигінің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5-кестелерінде көрсетілген.

2-параграф. Электромеханик

17. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.
18. Мүмкін болатын лауазым атауы:
электромеханик.
19. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – аспаптарды үздіксіз электрмен жабдықтауды қамтамасыз ету, электрмен қоректендірудің қуатты үнемдеу режімін ұйымдастыру.
20. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.
21. Электромеханиктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.
22. Электромеханик орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.
23. Электромеханик орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.
24. Электромеханиктің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 5-кестелерінде көрсетілген.

3-параграф. Техник - механик

25. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.
26. Мүмкін болатын лауазым атауы:
техник – механик (барлық атаулары).
27. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – аспаптарды үздіксіз және техникалық жағынан дұрыс пайдалануды және жөндеуді қамтамасыз ету, берілген жұмыс режімін баптау.
28. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.
29. Техник-механиктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.
30. Техник-механик орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.
31. Техник-механик орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.
32. Техник-мехниктің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 5-кестелерінде көрсетілген.

4. КС әзірлеушілер

33. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі КС әзірлеушісі болып табылады.
34. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 5-қосымшасында келтірілген.

«Аспап жасау»
кәсіби стандартына
1-қосымша

Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

Реттік №	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының бағыттары ескерілген кәсіп атауы	01-2005 Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуішісіне сәйкес кәсіптер атауы	Салалық біліктілік шеңберінің біліктілік деңгейлері
1.	Аспаптарды жинау және негізгі жабдыққа құрастыру. Аспаптарды негізгі жабдыққа қосу	Өндіріс механигі	Өндіріс механигі	4
2.	Аспаптарды үздіксіз электрмен жабдықтауды ұйымдастыру, электрқоректендірудің энергия үнемдеу режимі	Электр механигі	Электрмеханик	4
3.	Аспаптардың үздіксіз және техникалық дұрыс пайдаланылуын және жөнделуін қамтамасыз ету, берілген жұмыс режимін реттеу	Техник-механик (барлық атаулары)	Техник-механик	4

«Аспап жасау»
кәсіби стандартына
2-қосымша

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

«Қызметтердің жіктеуіші» 01-2005 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	3115 - Механик
Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілері лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары
Салалық біліктілік шеңберінің (СБШ) біліктілік деңгейі	Санаттар
	Механик
4	-

2-кесте. Өндіріс механигінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Өндірістік кәсіпорындар, автоматтандырылған құрастыру желісі бар бекеттер және әр түрлі өнеркәсіптік және өнеркәсіптік емес мақсаттағы өлшеу, тестілеу мен навигациялық жабдықты құрастыру және қондыру цехтары.
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Жоғары кернеумен, зиянды заттардың немесе газдардың шектеулі ұйғарынды концентрациясының артуымен, сәулемен және жылу сәулесімен жұмыс істеуі мүмкін
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарты		Қазақстан Республикасының Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Практикалық жұмыс тәжірибесінсіз техникалық және кәсіптік білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		3-деңгейде 2-3 жыл

3-кесте. Өндіріс механигі орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Материалдар мен аспаптарды іріктеу және дайындау
2	Құрастыру сызбалары мен жұмыс схемаларын зерделеу
3	Аспаптарды құрастыру және негізгі жабдыққа қондыру
4	Аспаптарды негізгі жабдыққа қосу және қажетті жұмыс режимін баптау
5	Дайын аспаптың жұмыс сапасын тексеру және реттеу
6	Дайын аспап жабдығын пайдаланушыға беру және қосылған аспаппен жұмыс істеу жөнінде нұсқама өткізу

4-кесте. Өндіріс механигі орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер
1	Құрамдас бөлшектер мен блоктар	Тестілеу құжаттарының жинағы	1-1) Құрамдас бұйымдарды номинал бойынша таңдау және олардың сапасын тексеру
	Құрамдас бұйымдардың сипаттамасы және техникалық паспорты	Анықтамалықтар, техникалық құжаттама	1-2) Құрамдас бұйымдардың өзара үйлесімділігін ескере отырып, техникалық көрсеткіштерін зерделеу
2	Құрастыру сызбалары және жұмыс схемалары	Нұсқаулықтар, қалыптар, сызғыш, калькулятор	2-1) Схемалар мен сызбалардағы стандартты белгілеулерді зерделеу.
3	Жасалған аспаптар мен блоктар	Тестілеуші аспаптар жиынтығы	3-1) Аспаптардың дәлдігін тексеру, өлшеу шектерін айқындау.
			3-2) Нормативтер мен стандарттар талаптарына сәйкестікке тексеру
4	Дайын аспаптар мен блоктар	Техникалық сипаттама, нұсқаулықтар, өлшеу-бақылау құралдары	4-1) Аспаптарды орнату және негізгі жабдыққа қосу
			4-2) Бақылау өлшемдерін орындау және негізгі операцияларды көрсету
			4-3) Пайдаланушыларға аспаппен жұмыс істеу жөнінде нұсқама өткізу
5	Дайындамалар, құрамдас тораптар мен блоктар	Өлшеу жабдығының топтамасы және аспаптар жиынтығы	5-1) Құрастыру тәртібімен және операциялар кезектілігімен, аспапты негізгі жабдыққа қондыру ережелерімен танысу
	Дайын блоктар, құрастыру сызбалары мен схемалар	Автоматтандырылған құрастыру желісі.	5-2) Аспапты құрамдас бөлшектерден құрастырып, негізгі жабдыққа қондыру
6	Дайындамалар, құрамдас тораптар мен блоктар	Қосу тораптары және сымдар (кабель), аспаптар	6-1) Аспапты негізгі жабдыққа және электр қорегі жүйесіне қосу.
	Дайын блоктар, құрастыру сызбалары мен схемалар	Бұзбайтын бақылау және сынақтау әдістерінің жүйесі.	6-2) Аспапты қажетті жұмыс режиміне баптау.
			6-3) Дайын өнімді өткізуге дайындау.

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейдегі өндіріс механигінің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Еңбек міндетінің №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
1-1)	Құрамдас бұйымдарды номинал бойынша таңдау және олардың сапасын тексеру үшін жауапкершілікті, өз еркімен жоспарлауды көздейтін, басшылықпен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Номиналды және шекті параметрлерді, кепілді пайдалану мерзімдерін айқындай білу.	Құрамдас өнімдердің атауы, стандартты белгіленуі және кодталуы, олардың қолданылу мақсатым
1-2)	Аспаптардың дәлдігін, өлшеу шектері мен ауытқуларын сапалы анықтау.	Аспаптардың дәлдігін және ауытқуларын анықтау дағдыларының болуы.	Аспаптардың дәлдігін, өлшеу шектері мен ауытқуларын сапалы анықтау әдістері.
2-1)	Аспапты құрастыру және негізгі жабдыққа қондыру тәртібін сақтауға қабілетті болу	Аспапты құрастыру және негізгі жабдыққа қондыру кезінде операциялар кезектілігін айқындай білу	Технологиялық нұсқаулықтар және аспапты құрастыру тәртібі
3-1)	Құрамдас өнімдердің сапасы мен параметрлерін жылдам және дәл анықтау	Электрондық өнімдердің параметрлері мен үйлесімділігін ескере отырып, функционалдық блоктарды жиынтықтау дағдыларының болуы	Стандартты белгілемелер, жұмыс сызбалары мен схемаларын оқи білу
3-2)	Құрамдас өнімдердің сапасы мен параметрлерін жылдам және дәл анықтау	Электрондық өнімдердің параметрлері мен үйлесімділігін ескере отырып, функционалдық блоктарды жиынтықтау дағдыларының болуы	Стандартты белгілемелер, жұмыс сызбалары мен схемаларын оқи білу
4-1)	Аспаптардың дәлдігін, өлшеу шектерін және ауытқушылықтарын айқындауға қабілетті болуы	Аспаптардың дәлдігін және өлшеу ауытқушылықтарын айқындау дағдыларының болуы	Аспаптардың дәлдігін, ауытқушылықтарын және өлшеу шектерін айқындау әдістері
4-2)	Аспаптарды негізгі жабдыққа қосуға қабілетті болу	Аспаптарды жергілікті жерде орнатуды орындай білу	Нұсқаулық ережелер және кепілді пайдалану мерзімдері
4-3)	Аспаптарды құрастыру және негізгі аспапқа қондыру тәртібін сақтауға қабілетті болу.	Аспаптарды құрастыру және негізгі аспапқа қондыру кезінде операциялар кезектілігін айқындай білу	Технологиялық нұсқаулықтар және аспапты құрастыру тәртібі
5-1)	Бақылау өлшемдерін орындау және негізгі операцияларды көрсетуге қабілетті болу.	Функционалдық тораптардың жұмысын технологиялық нұсқаулыққа сәйкес тексеруді орындай білу	Бақылау өлшемдерін жүргізу, шекті жүктемелерді айқындау ережелері
5-2)	Пайдаланушыларды аспапты пайдалануға үйретуге қабілетті болу.	Аспаппен жұмыс істеу бойынша нұсқамалық өткізе білу	Аспапты пайдаланудың нұсқаулық ережелері, қауіпсіздік техникасы (ҚТ) бойынша нұсқаулықтар
6-1)	Дайын тораптар мен блоктарды орнату жұмыстарын орындауға қабілетті болу	Дайын тораптар мен блоктарды орнату жұмыстарын орындау	Технологиялық нұсқаулық және аспапты қосу тәртібі
6-2)	Аспаптың жұмысын тексеру және әр түрлі жүктемелерде жұмысын баптау	Дайын өнімнің жұмысын тексеру және әр түрлі жүктемелерде жұмысын баптау	Аспапты дұрыс режимде жұмыс істеуге баптау ережесі
6-3)	Аспаптың жұмысын тексеру және әр түрлі жүктемелерде жұмысын баптау	Дайын өнімнің жұмысын тексеру және әр түрлі жүктемелерде жұмысын баптау	Аспапты дұрыс режимде жұмыс істеуге баптау ережесі

«Аспап жасау»
кәсіби стандартына
3-қосымша

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

«Қызметтердің жіктеуіші» 01-2005 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	3113–Электр механигі
Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілері лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары
Салалық біліктілік шеңберінің (СБШ) біліктілік деңгейі	Санаттар
	Электр механигі
4	-

2-кесте. Өндіріс механигінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Өндірістік кәсіпорындар, автоматтандырылған құрастыру желісі бар бекеттер және әр түрлі өнеркәсіптік және өнеркәсіптік емес мақсаттағы өлшеу, тестілеу мен навигациялық жабдықты құрастыру және қондыру цехтары.
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Жоғары кернеумен, зиянды заттардыңнемесе газдардың шектеулі ұйғарынды концентрациясының артуымен, сәулемен және жылу сәулесімен жұмыс істеуі мүмкін
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарты		жоқ
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Практикалық жұмыс тәжірибесінсіз техникалық және кәсіптік білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		3-деңгейде 2-3 жыл

3-кесте. Өндіріс механигі орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Электр материалдарын іріктеу және дайындау, электр қорегі жүйесіне қосу схемасын зерделеу
2	Электрмен қоректендірудің энергия үнемдеу режимін ұйымдастыру әдістерін зерделеу
3	Үздіксіз электрмен жабдықтауды қамтамасыз ету
4	Электрмен қоректендірудің энергия үнемдеу режимін ұйымдастыру
5	Электрмен жабдықтау бойынша орындалған жұмыстардың сапасын бақылау
6	Энергия үнемдеу режимінде сенімді жұмыс істеуді қамтамасыз ету

4-кесте. Өндіріс механигі орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер
1	Электр бөлшектері және электр аспаптары	Тестілеуші аспаптар жиынтығы	1-1) Электр материалдарын іріктеу және дайындау
	Ғимараттың немесе цехтың электрмен қоректендіру схемасы	Анықтамалықтар, техникалық құжаттама	1-2) Электр қорегі жүйесінің схемаларын зерделеу
2	Энергиямен жабдықтау жүйелері	Бақылау-өлшеу аппаратурасы	2-1) Электрмен қоректендірудің энергия үнемдеу режимін ұйымдастыру жолдары мен әдістерін зерделеу.
3	Үздіксіз электрмен қоректендіру жүйесі.	Бақылау-өлшеу аспаптары	3-1) Электр қорегін әр түрлі жүктемелерде тексеру
4	Энергия үнемдеу режимінде сенімді жұмыс істеуді қамтамасыз етуге арналған іс-шаралар	Аппаратура мен аспаптар жұмысының энергия үнемдеу режимін айқындау және баптау қағидалары	4-1) Әр түрлі жүктемелерде энергия үнемдейтін, оңтайлы электрмен қоректендірудің есебін жасау және баптау
5	Аспаптың электр схемасы және ғимараттың немесе цехтың электр схемасы	Бақылау-өлшеуаппаратурасы және электриктің арнайы аспаптар жиынтығы	5-1) Электрмен қоректендіру жүйесіне қосу және сенімді оқшаулауды қамтамасыз ету
6	Аспаптың электр схемасы және ғимараттың немесе цехтың электр схемасы	Бақылау-өлшеуаппаратурасы және электриктің арнайы аспаптар жиынтығы	6-1) Электрмен қоректендіру жүйесіне қосу және сенімді оқшауламаны қамтамасыз ету

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейдегі өндіріс механигінің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Еңбек міндетінің №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
1-1)	Берілген параметрлердегі сапалы электр материалдарын жылдам іріктеуге қабілетті болу	Электр бөлшектерінің номиналдық параметрлерін және оларды пайдалану мерзімін анықтай білу	Электр бөлшектері мен оқшаулау материалдарының атауларын және кодталуын білу
1-2)	Тізбектің электрлік параметрлерін есептеуге және айқындауға қабілетті болу	Жүктемені есептей білу, қажетті кернеу мен жиілікті айқындай білу	Ғимараттың, орынжайдың электрмен жабдықтау схемалары
2-1)	Электр қорегі жүйесіне қосқан кезде құрастыру тәртібін сақтауға қабілетті болу	Электр қорегі жүйесіне қосқан кезде операциялар кезектілігін айқындай білу	Аспаптың электр схемасы, ғимараттың немесе цехтың электрмен жабдықтау схемалары
3-1)	Тізбектің электрлік параметрлерін есептеуге және айқындауға қабілетті болу	Электрмен қоректендіру жүйесінде қажетті нүктелерді айқындай білу, қажетті кернеу мен жиілікті айқындай білу	Ғимараттың, үй-жайдың электрмен жабдықтау схемалары
4-1)	Энергия үнемдейтін, оңтайлы электрмен қоректендіру жұмысының есебін жасауға және баптауға қабілетті болу	Әр түрлі жүктемелерде энергия үнемдейтін, оңтайлы электрмен қоректендіруді баптау дағдыларының болуы	Аппаратура мен аспап жұмысының энергия үнемдеу режимін айқындау және баптау қағидаттарын білу
5-1)	Электрмен қоректендіру жүйесіне энергия үнемдеу жүйесінде қосу тәртібін және сенімді оқшауламаны қамтамасыз етуге қабілетті болу	Энергия үнемдеу режимінде сенімді жұмысты қамтамасыз етуге арналған іс-шараларды орындай білу	Аспаптың электр схемасын және ғимараттың немесе цехтың электр схемасын, қауіпсіздік техникасы (ҚТ) бойынша нұсқаулықты білу
6-1)	Энергия үнемдеу режимінде үздіксіз электрмен қоректендіруді және сенімді оқшауламаны қамтамасыз етуге қабілетті болу.	Бақылау-өлшеу аппаратурасымен және электриктің арнайы аспаптар жиынтығымен жұмыс істеу дағдыларының болуы	Аспаптың электр схемасын, энергия үнемдейтін электрмен қоректендіруді қамтамасыз ету қағидаттары мен әдістерін, ғимараттың немесе цехтың электр схемасын, қауіпсіздік техникасы (ҚТ) бойынша нұсқаулықты білу

«Аспап жасау»
кәсіби стандартына
4-қосымша

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

«Қызметтердің жіктеуіші» 01-2005 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	3115–Техник-механик
Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілері лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары
Салалық біліктілік шеңберінің (СБШ) біліктілік деңгейі	Санаттар
	Техник-технолог
4	-

2-кесте. Электромеханиктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Өндірістік кәсіпорындар, автоматтандырылған құрастыру желісі бар бекеттер және әр түрлі өнеркәсіптік және өнеркәсіптік емес мақсаттағы өлшеу, тестілеу мен навигациялық жабдықты құрастыру және қондыру цехтары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Жоғары кернеумен, зиянды заттардыңнемесе газдардың шектеулі ұйғарынды концентрациясының артуымен, сәулемен және жылу сәулесімен жұмыс істеуі мүмкін
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарты		жоқ
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Практикалық жұмыс тәжірибесінсіз техникалық және кәсіби білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		3-деңгейде 2-3 жыл

3-кесте. Электромеханик орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Алдын ала тексеру және бұзылымдарды диагностикалау
2	Бағдарламалық жасақтаманы әзірлеу немесе таңдау және аспаптың берілген режимде жұмысын баптау дағдыларын меңгеру
3	Аспаптарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу
4	Берілген режимде жұмысты баптау және бағдарламалық жасақтаманы баптау
5	Аспаптың үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету үшін жағдай жасау
6	Орындалған жұмыстардың сапасын бақылау және аспаптардың техникалық дұрыс пайдаланылуын қамтамасыз ету

4-кесте. Электромеханик орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер
1	Аспаптар мен өлшеу жабдығы	Алдын ала тексеруге арналған аспаптар жиынтығы, детекторлар	1-1) Техникалық тексеру және алдын алу іс-шаралары
	Аспаптардың техникалық сипаттамасы	Аспаптарды жөндеуге және бөлшектерді ауыстыруға арналған аспаптар жиынтығы	1-2) Бұзылымдарды анықтау және ауыстыру үшін бөлшектерді іріктеу
2	Аспаптар; аспаптардың техникалық сипаттамасы, бағдарламалық қамтым.	Аспаптарды баптау және ретке келтіру бойынша технологиялық нұсқаулықтар	2-1) Бағдарламалық жасақтаманы әзірлеу немесе таңдау.
			2-2) Аспаптың жұмысын баптау дағдыларын меңгеру
3	Жөнделген жабдық пен аспаптар	Қосу-баптау жұмыстарын жүргізуге арналған аспаптар мен құралдар жиынтығы	3-1) Сынақ өлшеулерін жүргізу және аспаптың жұмыс сапасын тексеру
4	Берілетін жүктемелер мен жұмыстың қажетті режимдерінің параметрлері	Бақылау-ретке келтіру аспаптары мен құралдары	4-1) Бақылау өлшемдерін орындау және аспаптарды пайдалану ережелері бойынша техникалық нұсқаулық құру
5	Жөнделген жабдық пен аспаптар	Қосу-баптау жұмыстарын жүргізуге арналған аспаптар мен құралдар жиынтығы	5-1) Тұрақты диагностика және алдын ала тексеру
			5-2) Істен шыққан элементтер мен блоктарды ауыстыру, жаңа жабдыққа қосу
6	Берілетін жүктемелер мен жұмыстың қажетті режимдерінің параметрлері	Бақылау-ретке келтіру аспаптары мен құралдары	6-1) Технологиялық үдерістерді баптау және ретке келтіру

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейдегі электромеханиктің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Еңбек міндетінің №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
1-1)	Техникалық тексеру жүргізуге қабілетті болу	Алдын ала диагностика жүргізу дағдысының болуы	Алдын алу және аспаптарды диагностикалау операциялары бойынша іс-шаралар кешенін білу
1-2)	Бұзылымдарды анықтауды және оларды жоюды білу	Нормативтік талаптарға сәйкес бұзылымдарды жоя білу	Алдын алу іс-шаралар кешенін білу
2-1)	Сынақ өлшеулерін жүргізуді және аспаптың сапасын тексеруді білу	Бақылау өлшеулерін жүргізу және аспаптың сапасын айқындау дағдыларының болуы	Бақылау-өлшеу жұмыстарын жүргізу тәртібін білу
2-2)	Аспаптың сапалық сипаттамасын тексере білу	Сапаны айқындау және техникалық құжаттама құру дағдыларының болуы	Сапа сипаттамаларын айқындау және техникалық құжаттама құру тәртібін білу
3-1)	Тұрақты диагностика жүргізуге қабілетті болу	Тұрақты алдын ала тексеру жүргізу дағдыларының болуы	Алдын алу және және аспаптарды диагностикалаудың әр түрлі операцияларын білу
4-1)	Аспаптың бұзылымдарын жою және жабдыққа қосу	Аспаптың бұзылымдарын жою және жабдыққа қосу дағдыларының болуы	Бұзылымдарын жою тәртібі мен ережесін және аспапты жабдыққа қосу нұсқаулығын білу
5-1)	Бағдарламалық жасақтаманы таңдай білу	Автоматтандырылған бағдарламалық жасақтама әзірлеу дағдылары	Өлшемдерді бағдарламалау және автоматтандыру негіздерін білу
5-2)	Берілген режимді баптай білу	Аспап жұмысын баптау дағдыларының болуы	Аспаптарды баптау ережелері мен әдістерін білу
6-1)	Технологиялық үдерістерді баптау	Әр түрлі жұмыс режимдерін баптау бойынша технологиялық нұсқаулықтар	Аспаптарды берілген режимде баптай білу, бағдарламалық жасақтаманы таңдай білу

«Аспап жасау»
кәсіби стандартына
5-қосымша

Келісу парағы

Ұйымның атауы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі.

Осы КС ___________________________________ тіркелді.
Кәсіби стандарттар тізбесіне____________тіркеу нөмірімен енгізілді.
Хат (хаттама) № ___________ Күні ____________________