Об утверждении Правил проведения сертификации кандидатов в профессиональные бухгалтеры

Приказ Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра финансов Республики Казахстан от 25 июня 2014 года № 291. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 июля 2014 года № 9620.

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п.3

В соответствии с подпунктом 11-1) пункта 5 статьи 20 Закона Республики Казахстан "О бухгалтерском учете и финансовой отчетности", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила проведения сертификации кандидатов в профессиональные бухгалтеры.

2. Департаменту методологии бухгалтерского учета и аудита реального сектора, внутреннего аудита Министерства финансов Республики Казахстан (Тулеуов А.О.) обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего приказа его направление на официальное опубликование в средствах массовой информации;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства финансов Республики Казахстан.

3. Настоящий приказ вводится в действие с 20 ноября 2014 года.

Заместитель Премьер – Министра Республики Казахстан – Министр финансов Республики Казахстан Б. Султанов

	Утверждены
	приказом Министра финансов
	Республики Казахстан
	от 25 июня 2014 года № 291

Правила
проведения сертификации кандидатов в профессиональные бухгалтеры

1. Настоящие Правила проведения сертификации кандидатов в профессиональные бухгалтеры устанавливают порядок сертификации кандидатов в профессиональные бухгалтеры.

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

этика – дисциплина, которая включает знания и навыки Кодекса этики, установленного Законом Республики Казахстан "О бухгалтерском учете и финансовой отчетности";

сертификация – процедура определения знаний и навыков посредством сдачи экзаменов, организованных аккредитованной организацией по профессиональной сертификации бухгалтеров (далее – организация по сертификации).

Сноска. Пункт 2 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Сертификация кандидатов в профессиональные бухгалтеры осуществляется с целью подготовки компетентных профессиональных бухгалтеров, применяющих свои знания на основе профессионального суждения и объективности.

4. Организация по сертификации осуществляет разработку, издание и распространение материалов по программам сертификации кандидатов в профессиональные бухгалтеры, организует экзаменационный процесс в соответствии положением о порядке организации и проведения экзаменов по сертификации профессионального бухгалтера совместно с аккредитованной профессиональной организацией бухгалтеров (далее - профессиональная организация), заключившие соглашение о взаимодействии.

4-1. Кандидатам в профессиональные бухгалтеры при прохождении экзамена не допускается разговаривать с другими лицами, обмениваться материалами, использовать информацию на бумажных и электронных носителях, покидать помещение без сопровождения представителя экзаменационной комиссии.

При нарушении процедуры прохождения экзамена экзаменационный процесс кандидата в профессиональные бухгалтеры приостанавливается с последующим удалением его из помещения. Экзаменационной комиссией составляется акт о нарушении процедуры прохождения экзамена.

Кандидат в профессиональные бухгалтеры, в отношении которого составлен акт о нарушении процедуры прохождения экзамена, повторно сдает экзамен по истечении 6 (шести) месяцев со дня выявления нарушения.

Дата повторной сдачи экзамена устанавливается в соответствии с утвержденным внутренним графиком проведения экзаменов.

Результаты экзамена, при проведении которого зафиксировано нарушение, аннулируются.

Сноска. Правила дополнены пунктом 4-1 в соответствии с приказом Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Сроки проведения сертификации кандидатов в профессиональные бухгалтеры определяются организацией по сертификации в соответствии с утвержденным внутренним графиком проведения экзаменов по дисциплинам на трехлетний период.

6. Информация о дате проведения сертификации размещается в средствах массовой информации, не позднее, чем за шесть месяцев до установленной даты проведения сертификации.

7. Кандидаты в профессиональные бухгалтеры сдают экзамены по следующим дисциплинам:

финансовый учет и отчетность по международным стандартам финансовой отчетности;

управленческий учет;

финансы и финансовый менеджмент;

налоги;

право (гражданское право, банковское дело, страховое и пенсионное законодательство);

этика.

Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие с 01.01.2022).

8. Лицо, имеющее квалификационное свидетельство о присвоении квалификации "аудитор", выданное Квалификационной комиссией по аттестации кандидатов в аудиторы, при предоставлении документа, удостоверяющего личность и нотариально заверенной копии свидетельства, освобождается от сдачи вышеуказанных экзаменов.

Сноска. Пункт 8 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие с 01.01.2022).

9. Лицо, имеющее Diploma in the International Financial Reporting (Диплоумэ ин зэ Интернашнэл Файнаншл Рипортин) (DipIFR ACCA (ДИайпиАЙЭФАР ЭЙСИСИЭЙ) – Диплом в области Международной Финансовой Отчетности в области бухгалтерского учета освобождается от сдачи экзамена по дисциплине финансовый учет и отчетность по международным стандартам финансовой отчетности.

Кандидаты в профессиональные бухгалтеры, обладатели полной международной квалификации The Association of Chartered Certified Accountants (Зэ Исоушиэйшн оф Чартерд Сертифаид Экаунтэнтс) (ACCA (Великобритания) ЭЙСИСИЭЙ) – Ассоциация Дипломированных Сертифицированных Бухгалтеров сдают экзамены по дисциплинам налоги и право.

Кандидаты в профессиональные бухгалтеры, имеющие сертификаты The Association of Chartered Certified Accountants (Зэ Исоушиэйшн оф Чартерд Сертифаид Экаунтэнтс) (ACCA (Великобритания) ЭЙСИСИЭЙ) – Ассоциация Дипломированных Сертифицированных Бухгалтеров по Управлению эффективности, Финансовой отчетности, Финансовому менеджменту, Профессиональной этике на русском языке освобождаются от сдачи соответствующих экзаменов.

Кандидаты в профессиональные бухгалтеры, имеющие полную квалификацию Chartered Institute of Management Accountants (Чартерд Институт оф Маниджмэнт Экаунтэнтс) (CIMA (Великобритания) СИАЙЭМЭЙ) – Дипломированный Институт Управленческих Бухгалтеров в области бухгалтерского учета и аудита освобождаются от сдачи экзамена по дисциплине управленческий учет.

Кандидат в профессиональные бухгалтеры, сдавший квалификационный экзамен на адвоката или нотариуса, либо судью освобождается от сдачи экзамена по дисциплине право.

Сноска. Пункт 9 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие с 01.01.2022).

10. Для регистрации на сертификацию кандидат в профессиональные бухгалтеры за исключением лица, имеющего квалификационное свидетельство о присвоении квалификации "аудитор", выданное Квалификационной комиссией по аттестации кандидатов в аудиторы, представляет следующие документы:

1) заявление с указанием названия дисциплины (дисциплин);

2) копия документа, удостоверяющего личность;

3) нотариально заверенная копия документа, подтверждающая высшее образование;

4) заверенная нотариально или кадровой службой, или работодателем копии документов, подтверждающих стаж работы не менее последних трех лет в области бухгалтерской, экономической, финансовой, аудиторской, контрольно-ревизионной, учетно-аналитической работы или в области научно-преподавательской деятельности по бухгалтерскому учету и аудиту в учебных заведениях высшего, послесреднего, технического и профессионального образования;

5) нотариально заверенная копия документа, подтверждающая сдачу квалификационного экзамена на адвоката или нотариуса, либо судью (при его наличии);

6) копии соответствующих международных сертификатов (при их наличии);

7) письменное уведомление или иной документ о сдаче отдельных экзаменов (при наличии).

Для установления достоверности указанных документов организация по сертификации бухгалтеров направляет соответствующий запрос в соответствующую организацию.

По сканированным копиям оригиналов, представленным в электронном виде, в дальнейшем (в течение 3 (трех) месяцев с момента подачи сканированных копий документов) кандидатом представляются оригиналы для сверки.

Все документы хранятся в бумажном и (или) сканированные копии оригиналов в электронном виде, где указывается: Личное дело № ____, фамилия, имя и отчество кандидата в профессиональные бухгалтеры, дата оформления.

Срок хранения документов не менее 5 (пяти) лет с даты оформления.

Сноска. Пункт 10 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Продолжительность экзаменов по дисциплинам сертификации составляет не менее трех часов (180 минут).

12. Проверки экзаменационных работ кандидатов в профессиональные бухгалтеры проводятся экзаменационной комиссией в срок не более 30 (тридцати) календарных дней с даты сдачи экзамена.

Каждая экзаменационная работа проверяется не менее чем двумя членами Комиссии по отдельности, независимо друг от друга, в результате выводится среднеарифметическая оценка двух результатов. При разнице результатов более 10 (десяти) баллов и в случаях, требующих уточнения, экзаменационная работа проверяется третьим независимым специалистом из числа членов комиссии. В таких случаях итоговый результат составляет среднеарифметическая 3 (трех) оценок.

Сноска. Пункт 12 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Экзаменационный билет включает задания из экзаменационного модуля, который содержит тестовые вопросы и ситуационные задачи без заданий использованных при подготовке кандидатов в профессиональные бухгалтеры (далее – экзаменационный модуль). В билете не игнорируются задания по значительным (ключевым) темам. Вопросы достаточно сложные, требующие от кандидата высокого уровня подготовки.

Экзаменационный билет состоит из 5 (пяти) заданий:

четыре задачи, каждая из которых содержит одинаковое количество теоретических и практических заданий (по 20 (двадцать) баллов каждая);

двадцать тестовых вопросов (по 1 (одному) баллу за каждый ответ).

При этом, по дисциплине финансовый учет и отчетность по международным стандартам финансовой отчетности одна из четырех задач составляется по составлению консолидированного бухгалтерского баланса либо консолидированного отчета о прибылях и убытках (20 (двадцать) баллов).

Экзаменационные билеты обновляются на каждый экзамен. Экзаменационный билет с правильными ответами прошлых экзаменов публикуются на интернет-ресурсе профессиональной организации.

Сноска. Пункт 13 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Общий суммарный балл для сдачи экзамена ("проходной" балл) составляет не менее 50 (пятидесяти) баллов из 100 (ста) возможных баллов.

Сноска. Пункт 14 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. При кодировании экзаменационных работ организация по сертификации обеспечивает независимую систему экзамена и кодирование таким образом, чтобы кандидат в профессиональные бухгалтеры при заполнении фамилии, имени, отчества в листе кодирования не мог запомнить указанный в ней идентификационный номер.

16. Экзаменационные модули, по желанию кандидата в профессиональные бухгалтеры, представляется и выполняется на государственном или русском языках.

17. Положительный результат, полученный кандидатом по дисциплинам, указанным в пункте 7 настоящих Правил признается действительным в течение 5 (пяти) последующих лет с даты утверждения результата, кроме дисциплины по финансовому учету и отчетности по международным стандартам финансовой отчетности, который признается действительным в течение 3 (трех) последующих лет.

Сноска. Пункт 17 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. Положение об экзаменационной комиссии с указанием прав, обязанностей и ответственности председателя комиссии, ее членов, независимых наблюдателей и ее состав утверждает организация по сертификации и профессиональная организация.

19. В качестве независимых наблюдателей в процессе проведения экзамена принимают участие представители профессиональной организации и уполномоченного государственного органа.

20. Экзаменационная комиссия состоит из не менее 10 (десяти) членов, имеющих стаж работы не менее последних 5 (пяти) лет в учетно-аналитической области, в области экономики и финансов, бухгалтерской, экономической, финансовой, аудиторской, контрольно-ревизионной сферах или в области научно-преподавательской деятельности по бухгалтерскому учету и аудиту, в высших и средних специальных учебных заведениях, 5 (пять) из которых имеют сертификат профессионального бухгалтера либо одну из признанных международных квалификаций и один, имеющий юридическое образование и стаж работы не менее последних 3 (трех) лет в юридической сфере.

Сноска. Пункт 20 - в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20-1. Экзаменационная комиссия осуществляет непосредственное обеспечение проведения экзамена, включая раздачу бумаги (экзаменационной тетради), авторучек, калькуляторов, а также сбор выполненных экзаменационных работ и их передачу представителю уполномоченного органа по акту.

Конверты, в которых содержатся модульные задания, вскрываются за 20 (двадцать) минут до начала экзамена председателем комиссии (в его отсутствие заместителем председателя или членом комиссии) в присутствии кандидатов в профессиональные бухгалтеры и членов экзаменационной комиссии. При проведении экзамена по регионам или дистанционно – под контролем председателя комиссии (в его отсутствие заместителем председателя или членом комиссии) в дистанционной форме.

Помещение для проведения экзамена оснащается средствами видеофиксации. Видеозапись проведения экзамена хранится 3 (три) года.

Представители уполномоченного органа принимают участие в экзаменационном процессе на безвозмездной основе.

В состав экзаменационной комиссии не входят лица, которые принимали участие в подготовке кандидатов к экзаменам, а также лица участвующие в формировании экзаменационного модуля и кодировании экзаменационных работ.

По окончании экзаменов представителем уполномоченного органа экзаменационные работы кодируются посредством проставления четырехзначного кода без указания фамилии, имени и отчества (при его наличии) кандидата, который тут же переносится в экзаменационную карточку.

После кодирования секретарем экзаменационной комиссии в присутствии членов экзаменационной комиссии рабочие тетради (экзаменационные тетради), содержащие экзаменационные работы кандидатов в профессиональные бухгалтеры, копируются или сканируются. Копии сверяются с оригиналами, помещаются в отдельный конверт (или конверты), который заклеивается, скрепляется печатью и заверяется подписями членов комиссии, а также представителя уполномоченного органа. После этого председатель экзаменационной комиссии (в его отсутствие заместителем председателя или членом комиссии) передает по акту передачи конверт представителю уполномоченного органа.

Экзаменационные работы раскодируются представителем уполномоченного органа и членами экзаменационной комиссии непосредственно на заседании экзаменационной комиссии.

После вынесения результатов экзаменов конверты с копиями рабочих тетрадей (экзаменационных тетрадей), содержащих экзаменационные работы кандидатов в профессиональные бухгалтеры, вскрываются в присутствии членов экзаменационной комиссии для сверки представителем уполномоченного органа подлинности копий с оригиналами.

Сноска. Правила дополнены пунктом 20-1 в соответствии с приказом Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20-2. Допускается проведение экзамена в режиме онлайн. При проведении экзамена в режиме онлайн комиссия имеет свой дистанционный веб-портал, а также свою программу (платформу), обеспечивающую непрерывный и качественный порядок проведения экзамена в режиме онлайн и обеспечивающую доступ к нему независимых наблюдателей.

Количество участников на экзамене в режиме онлайн составляет не более 10 (десяти) человек.

Для последующей идентификации и подтверждения участия кандидатов в профессиональные бухгалтера перед тестированием наблюдатели фотографируют кандидата с удостоверением личности.

Кандидат в профессиональные бухгалтеры, претендующий на сдачу экзамена в режиме онлайн, соответствует всем нижеперечисленным требованиям:

1) соблюдать академическую честность, не допускающую факт списывания и обмана;

2) иметь компьютер или ноутбук, а также возможность подключится к интернету с проходимостью не менее 70 (семидесяти) килобита в секунду;

3) отсутствие на рабочем месте в часы сдачи экзамена мобильных средств (пейджеры, сотовые телефоны, планшеты), проводных и беспроводных наушников, шпаргалок, учебников, методической литературы, рабочих тетрадей;

4) обеспечить подключение 2 (двух) камер или второе подключение с телефона для демонстрации рабочего стола экрана и имеющихся предметов на столе кандидата с организацией трансляции второй камеры на камеру отражающую лицо, а также обеспечить запись видео поведения кандидата для представления комиссии;

5) не переключать экран с формы экзамена на другие программы, не открывать программы совместного просмотра, социальных сетей, мобильных приложений, веб-сервисов для мгновенного обмена сообщениями.

При нарушении требований, установленных к кандидату в профессиональные бухгалтеры, осуществляющему сдачу экзамена в режиме онлайн, повторная сдача экзамена допускается через 6 (шесть) месяцев.

Сноска. Правила дополнены пунктом 20-2 в соответствии с приказом Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Выдача сертификата профессионального бухгалтера осуществляется не позднее четырнадцати календарных дней с даты получения положительного результата по последней дисциплине сертификации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 21 в соответствии с приказом Министра финансов РК Министра финансов РК от 28.03.2018 № 411 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня со дня его первого официального опубликования).

22. При несогласии с результатами экзамена, проведенного организацией по сертификации, подается жалоба в письменном виде на имя руководителя организации по сертификации, которая подлежит рассмотрению в течение пяти рабочих дней со дня ее регистрации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 22 в соответствии с приказом Министра финансов РК Министра финансов РК от 28.03.2018 № 411 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня со дня его первого официального опубликования).

23. При поступлении заявления кандидата в профессиональные бухгалтеры по каждому экзамену утверждается состав апелляционной комиссии (совет), который устанавливается положением об апелляционной комиссии (совете) с указанием порядка проведения досудебного рассмотрения жалоб по результатам экзаменов, формы жалобы и решения комиссии (совета).

Сноска. Правила дополнены пунктом 23 в соответствии с приказом Министра финансов РК Министра финансов РК от 28.03.2018 № 411 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня со дня его первого официального опубликования).

24. В состав апелляционной комиссии (совет) входит нечетное количество членов экзаменационной комиссии, которые не принимали участие в оценке экзаменационных работ и подготовке кандидатов к экзаменам.

Сноска. Правила дополнены пунктом 24 в соответствии с приказом Министра финансов РК Министра финансов РК от 28.03.2018 № 411 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня со дня его первого официального опубликования); в редакции приказа Министра финансов РК от 02.12.2021 № 1261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

25. В случае несогласия с результатами экзамена либо рассмотрения жалобы, кандидат в профессиональные бухгалтеры имеет право обратиться в суд в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.

Сноска. Правила дополнены пунктом 25 в соответствии с приказом Министра финансов РК Министра финансов РК от 28.03.2018 № 411 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня со дня его первого официального опубликования).

Кәсіби бухгалтерлікке кандидаттарды сертификаттауды жүргізу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Орынбасары - Қазақстан Республикасының Қаржы министрінің 2014 жылғы 25 маусымдағы № 291 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 25 шілдеде № 9620 тіркелді.

РҚАО-ның ескертпесі!
Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 3-тармақтан қараңыз

"Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы" Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 28 ақпандағы Заңының 20-бабы 5-тармағының 11-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Кәсiби бухгалтерлікке кандидаттарды сертификаттауды жүргiзу қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Ішкі бақылау, нақты сектор бухгалтерлік есебі мен аудиті әдіснамасы департаменті (А.О. Төлеуов):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуiн;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттiк тiркелгеннен кейiн күнтiзбелiк он күн iшiнде оның бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауға жiберiлуiн;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрық 2014 жылғы 20 қарашадан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Орынбасары - Қазақстан Республикасының Қаржы министрі

Б. Сұлтанов

	Қазақстан Республикасы
	Премьер-Министрінің Орынбасары -
	Қазақстан Республикасы
	Қаржы министрінің
	2014 жылғы 25 маусымдағы
	№ 291 бұйрығына қосымша

Кәсiби бухгалтерлікке кандидаттарды сертификаттауды жүргiзу қағидалары

1. Осы Кәсiби бухгалтерлікке кандидаттарды сертификаттауды жүргiзу қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) кәсіби бухгалтерлікке кандидаттарды сертификаттау тәртібін белгілейді.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

әдеп – "Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген Әдеп кодексінің білімі мен дағдыларын қамтитын пән;

сертификаттау – бухгалтерлердi кәсiби сертификаттау жөнiндегi аккредиттелген ұйым (бұдан әрi - сертификаттау жөнiндегi ұйым) ұйымдастырған емтихандар тапсыру арқылы білімді айқындау рәсімі.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Кәсiби бухгалтерлікке кандидаттарды сертификаттау өз бiлiмін кәсіби талқылау және объективтілік негізінде қолданатын білікті кәсiби бухгалтерлерді даярлау мақсатында жүзеге асырылады.

4. Сертификаттау жөнiндегi ұйым әзiрлеудi, кандидаттарды сертификаттаудың бағдарламаларына арналған материалдарды тарату мен басып шығаруды жүзеге асырады, емтихан процесiн ұйымдастыру және өткiзу тәртiбi кәсiби бухгалтерлердi сертификаттау ережесіне сәйкес, өзара іс-қимыл туралы келісім жасасқан аккредиттелген кәсiби бухгалтерлермен (бұдан әрi – кәсiби ұйым) бірге ұйымдастырылады.

4-1. Кәсіби бухгалтерлікке кандидаттарға емтиханнан өту кезінде басқа адамдармен сөйлесуге, материалдармен алмасуға, қағаз және электрондық жеткізгіштердегі ақпаратты пайдалануға, үй-жайдан комиссия өкілінің еріп жүруінсіз шығуға жол берілмейді.

Кандидат осы тармақтың бірінші бөлігіндегі талаптарды бұзған кезде кәсіби бухгалтерге кандидаттың емтихан процесі тоқтатылып, ол үй-жайдан шығарылады. Емтихан комиссиясы емтиханнан өту рәсімінің бұзылғаны туралы акт толтырады.

Емтихан өту рәсімін бұзылуы туралы акт жасалған кандидат бұзушылық анықталған күннен бастап 6 (алты) ай өткен соң емтиханды қайта тапсыруға құқылы.

Емтиханды қайта тапсыру күні комиссияның бекітілген жұмыс жоспарына сәйкес белгіленеді.

Өткізу кезінде бұзушылық тіркелген емтихан нәтижелері күшін жояды.

Ескерту. Қағидалар 4-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. Кәсiби бухгалтерлікке кандидаттарды сертификаттауды жүргiзу мерзімдерін үш жылдық кезеңге пәндер бойынша емтихандар өткізудің бекітілген ішкі кестесіне сәйкес сертификаттау жөнiндегi ұйым айқындайды.

6. Сертификаттау жүргізу күнi туралы ақпарат, сертификаттау жүргізу белгілеген күнге дейін алты айдан кешіктірмей бұқаралық ақпарат құралдарында орналастырылады.

7. Кәсіби бухгалтерлікке кандидаттар мынадай пәндер бойынша емтихан тапсырады:

қаржылық есеп және халықаралық қаржылық есептілік стандарттары бойынша есептілік;

басқарушылық есеп;

қаржы және қаржы менеджменті;

салықтар;

құқық (азаматтық құқық, банк ісі, сақтандыру және зейнетақы заңнамасы);

әдеп.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Аудиторлыққа кандидаттарды аттестаттау жөніндегі біліктілік комиссиясы берген "аудитор" біліктілігін беру туралы біліктілік куәлігі бар тұлға жеке басын куәландыратын құжатты және куәліктің нотариалды куәландырылған көшірмесін ұсынған кезде жоғарыда көрсетілген емтихандарды тапсырудан босатылады.

Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9. Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары Diploma in the International Financial Reporting (Диплоумэ ин зэ Интернашнэл Файнаншл Рипортин) (DipIFR ACCA (ДИайпиАЙЭФАР ЭЙСИСИЭЙ) – Халықаралық Қаржылық Есептілік Саласындағы) дипломы бар тұлға есеп және қаржылық есептілік стандарттары бойынша емтихан тапсырудан босатылады.

The Association of Chartered Certified Accountants (Зэ Исоушиэйшн оф Чартерд Сертифаид Экаунтэнтс) (ACCA (Ұлыбритания) ЭЙСИСИЭЙ) – Сертификатталған Бухгалтерлер Қауымдастығының толық біліктілігі бар кәсіби бухгалтерлікке кандидат салық және құқық пәндері бойынша емтихан тапсырады.

Адвокатқа, нотариусқа, судьяға біліктілік емтиханын тапсырған кәсіби бухгалтерлерге кандидаттар құқық пәні бойынша емтихан тапсырудан босатылады The Association of Chartered Certified Accountants (Зэ Исоушиэйшн оф Чартерд Сертифаид Экаунтэнтс) (ACCA (Ұлыбритания) ЭЙСИСИЭЙ) – Сертификатталған Бухгалтерлер Қауымдастығының Тиімділікті басқару, Қаржылық есептілік, Қаржылық менеджмент, Кәсіби этика бойынша орыс тіліндегі сертификаты бар кәсіби бухгалтерлікке кандидаттар тиісті емтихандарды тапсырудан босатылады.

Бухгалтерлік есеп және аудит саласындағы Chartered Institute of Management Accountants (Чартерд Институт оф Маниджмэнт Экаунтэнтс) (CIMA (Ұлыбритания) СИАЙЭМЭЙ) – Басқарушы Бухгалтерлердің Дипломды Институты толық біліктілігі бар кәсіби бухгалтерлікке кандидаттар басқарушылық есеп пәні бойынша емтихан тапсырудан босатылады.

Адвокатқа, нотариусқа, судьяға біліктілік емтиханын тапсырған кәсіби бухгалтерлерге кандидаттар құқық пәні бойынша емтихан тапсырудан босатылады.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. Кәсіби бухгалтерлікке кандидат сертификаттаудан өтуге тіркелу үшін Аудиторлыққа кандидаттарды аттестаттау жөніндегі біліктілік комиссиясы берген "аудитор" біліктілігін беру туралы біліктілік куәлігі бар тұлғаны қоспағанда мынадай құжаттарды:

1) пәннің (пәндердің) атауы көрсетілген өтініш;

2) жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі;

3) жоғары білімін растайтын құжаттың нотариалды куәландырылған көшірмесі;

4) бухгалтерлік, экономикалық, қаржылық, аудиторлық, бақылау-тексеру, есепке алу-талдау салаларында немесе жоғары, орта білімнен кейінгі, техникалық және кәсіптік білім беретін оқу орындарындағы бухгалтерлік есеп және аудит жөніндегі ғылыми-оқытушылық жұмыс саласында кемінде соңғы үш жыл жұмыс өтілін растайтын құжаттардың нотариат немесе кадр қызметі немесе жұмыс беруші куәландырған көшірмелері;

5) адвокаттың немесе нотариустың не соттың (бар болса) біліктілік емтиханын тапсырғанын растайтын құжаттың нотариалды куәландырылған көшірмесі;

6) тиісті халықаралық сертификаттардың көшірмелері (болған жағдайда);

7) жазбаша хабарлама немесе жекелеген емтихандарды тапсырғаны туралы өзге де құжат (бар болса).

Көрсетілген құжаттардың дұрыстығын анықтау қажет болған жағдайда, бухгалтерлерді сертификаттау жөніндегі ұйым тиісті сұрау салуды тиісті ұйымға жібереді.

Электрондық түрде ұсынылған түпнұсқалардың сканерленген көшірмелері бойынша одан әрі (құжаттардың сканерленген көшірмелерін берген сәттен бастап 3 (үш) ай ішінде) салыстырып тексеру үшін түпнұсқалар кандидатпен ұсынылады.

Барлық құжаттар қағаз және (немесе) электрондық түрде (құжаттардың сканерленген көшірмелері) сақталады, онда: № ____ Жеке іс, кәсiби бухгалтерлікке кандидаттың тегі, аты және әкесінің аты, ресімделген күні көрсетіледі.

Құжаттарды сақтау мерзімі рәсімделген күннен бастап кемінде 5 (бес) жыл.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Сертификаттау пәндері бойынша емтихандардың ұзақтығы кемінде үш сағатты (180 минут) құрайды.

12. Кәсiби бухгалтерлікке кандидаттардың емтихандық жұмыстарын тексеруді емтихан комиссиясы емтихан тапсырған 30 (отыз) күнтізбелік күннен аспайтын мерзімде жүргiзедi.

Әрбiр емтихан жұмысын бiр-бiрiне қатысы жоқ Комиссияның екi мүшесi бөлек-бөлек тексередi, оның нәтижесiнде екi қорытындының орташа арифметикалық бағасы шығарылады. Қорытындыларда 10 (он) баллдан астам айырмашылық болған кезде және нақтылауды талап ететiн жағдайларда, емтихан жұмысын Комиссия мүшелерiнiң қатарынан үшiншi тәуелсiз маман тексередi. Мұндай жағдайларда, жиынтық қорытынды орташа арифметикалық 3 (үш) бағаны құрайды.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Емтихан билеті кәсіби бухгалтерге кандидаттарды даярлау кезінде пайдаланылған тапсырмаларсыз тест сұрақтары мен ахуалдық тапсырмаларды қамтитын емтихандық модулінен (бұдан әрі – емтихандық модуль) алынған тапсырмаларды қамтиды. Билетте маңызды (негізгі) тақырыптар бойынша тапсырмалар ескеріледі. Сұрақтар кандидаттан жоғары деңгейдегі дайындықты талап ететін жеткілікті күрделі түрде болады.

Емтихан билеті 5 (бес) тапсырмадан тұрады:

әрқайсысы бірдей теориялық және практикалық тапсырмалардан тұратын төрт тапсырма (әрқайсысы 20 (жиырма) баллдан);

жиырма тест сұрақтары (әр жауап үшін 1 (бір) балл).

Бұл ретте, қаржылық есеп және халықаралық қаржылық есептілік стандарттары бойынша есептілік пәні бойынша төрт тапсырманың бірі шоғырландырылған бухгалтерлік балансты не пайда мен шығындар туралы шоғырландырылған еспті жасау бойынша жасалады (20 (жиырма) балл).

Емтихан билеттері әрбір емтиханға жаңартылады. Өткен емтихандардың дұрыс жауаптары бар емтихан билеті кәсіби ұйымдардың интернет-ресурсында жарияланады.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Емтихан тапсыру үшін жалпы жиынтық балл ("өту" баллы) ықтимал 100 (жүз) баллдан кемінде 50 (елу) баллды құрайды.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15. Емтихандық жұмыстарды кодтау кезінде сертификаттау ұйымы емтиханның тәуелсiз жүйесiн және кәсiби бухгалтерлікке кандидат кодтау парағына тегін, атын, әкесінің атын толтырған кезде, онда көрсетілген сәйкестендіру нөмірін есте қалдыру мүмкін емес етіп кодтауды қамтамасыз етеді.

16. Емтихандық модульдер кәсiби бухгалтерлікке кандидаттың қалауы бойынша мемлекеттік немесе орыс тілдерінде ұсынылады және орындалады.

17. Осы Қағидалардың 7-тармағында көрсетілген пәндер бойынша кандидат алған оң нәтиже, қаржылық есеп және халықаралық қаржылық есептілік стандарттары бойынша пәндерден басқа, нәтиже бекітілген күннен бастап келесі 5 (бес) жыл бойы кейінгі 3 (үш) жыл ішінде жарамды деп танылатын.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18. Емтихан комиссиясы туралы ережені комиссия төрағасының, оның мүшелерінің, тәуелсіз байқаушылардың құқықтарын, міндеттерін және жауапкершіліктерін және оның құрамын көрсете отырып, сертификаттау ұйымы және кәсіби ұйым бекітеді.

19. Емтихан өткізу барысында тәуелсіз байқаушылар ретінде кәсіби ұйымның және уәкілетті мемлекеттік органның өкілдері қатысады.

20. Емтихан комиссиясы кем дегенде соңғы 5 (бес) жылда есепке алу-талдау саласында, экономика және қаржы саласында, бухгалтерлік, экономикалық, қаржылық, аудиторлық, бақылау-тексеру салаларында немесе жоғары және орта арнаулы оқу орындарында бухгалтерлік есеп және аудит жөніндегі ғылыми-оқытушылық қызмет саласында жұмыс өтілі бар, олардың 5 (бесеуінде) кәсіби бухгалтер сертификаты не танылған халықаралық біліктіліктердің бірі бар және біреуінде заң білімі және заң саласында соңғы 3 (үш) жылдан кем емес жұмыс өтілі бар кемінде он мүшеден тұрады.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

20-1. Емтихан комиссиясы қағазды (емтихан дәптерлерін), автоқаламдарды, калькуляторларды таратуды, сондай-ақ орындалған емтихан жұмыстарын жинауды және оларды акт бойынша уәкілетті органның өкіліне беруді қоса алғанда, емтихан өткізуді тікелей қамтамасыз етуді жүзеге асырады.

Модульдік тапсырмалары бар конверттерді емтихан басталғанға дейін 20 (жиырма) минут бұрын комиссия төрағасы (ол болмаған кезде төрағаның орынбасары немесе комиссия мүшесі) кәсiби бухгалтерлікке кандидаттардың және емтихан комиссиясы мүшелерінің қатысуымен ашады. Емтихан өңірлер бойынша немесе қашықтықтан өткізілген жағдайда – Комиссия төрағасының (ол болмаған кезде төрағаның орынбасары немесе комиссия мүшесі) бақылауымен қашықтықтан жүргізіледі.

Емтихан өткізуге арналған үй-жай бейнетіркеу құралдарымен жабдықталады. Емтиханды өткізу бейнежазбасы 3 (үш) жыл сақталады.

Уәкілетті органның өкілдері емтихан процесіне ақылы өтеусіз негізде қатысады.

Емтихан комиссиясының құрамына кандидаттарды емтихандарға дайындауға қатысқан адамдар, сондай-ақ емтихан модулін қалыптастыруға және емтихан жұмыстарын кодтауға қатысатын адамдар кірмейді.

Емтихандар аяқталғаннан кейін уәкілетті органның өкілі емтихан жұмыстарын кандидаттың тегін, атын және әкесінің атын (болған жағдайда) көрсетпей төрт таңбалы код қою арқылы кодтайды, ол дереу емтихан карточкасына көшіріледі.

Кодтағаннан кейін емтихан комиссиясының хатшысы емтихан комиссиясы мүшелерінің қатысуымен кәсiби бухгалтерлікке кандидаттардың емтихан жұмыстары бар жұмыс дәптерлерін көшіреді немесе сканерлейді. Көшірмелер түпнұсқаларымен салыстырылады, жеке конвертке (немесе конверттерге) салынады, ол желімделеді, мөрмен бекітіледі және комиссия мүшелерінің, сондай-ақ уәкілетті орган өкілінің қолдарымен расталады. Осыдан кейін емтихан комиссиясының төрағасы конвертті беру актісі бойынша уәкілетті органның өкіліне береді.

Емтихан жұмыстарының кодын уәкілетті органның өкілі және емтихан комиссиясының мүшелері тікелей емтихан комиссиясының отырысында ашады.

Емтихан нәтижелері шығарылғаннан кейін кәсiби бухгалтерлікке кандидаттардың емтихан жұмыстарын қамтитын жұмыс дәптерлерінің көшірмелері бар конверттер уәкілетті органның өкілі көшірмелерді түпнұсқалармен салыстырып тексеру үшін емтихан комиссиясы мүшелерінің қатысуымен ашылады.

Ескерту. Қағидалар 20-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

20-2. Карантин және Қазақстан Республикасының аумағында төтенше жағдай кезеңінде емтиханды онлайн режимінде өткізуге жол беріледі. Емтихан онлайн режимінде өткізілген жағдайда сертификаттау жөніндегі ұйымның өзінің қашықтықтан веб-порталы, сондай-ақ онлайн режимінде емтихан өткізудің үздіксіз және сапалы тәртібін қамтамасыз ететін және оған тәуелсіз бақылаушылардың қол жеткізуін қамтамасыз ететін өз бағдарламасы (платформасы) болады.

Онлайн режиміндегі емтиханға қатысушылар саны 10 (он) адамнан аспайды.

Кәсiби бухгалтерлікке кандидаттың қатысуын кейіннен сәйкестендіру және растау үшін тестілеу алдында байқаушылар кандидатты жеке куәлігімен суретке түсіреді.

Онлайн режимінде емтихан тапсыруға үміткер кәсіби бухгалтерге кандидат төменде көрсетілген барлық талаптарға сәйкес келеді:

1) көшіріп жазу және алдау фактісіне жол бермейтін академиялық адалдықты сақтауға;

2) компьютердің немесе ноутбуктың болуы, сондай-ақ секундына 70 (жетпіс) килобиттен кем емес жүріп өту мүмкіндігі бар интернетке қосылу мүмкіндігінің болуы;

3) емтихан тапсыру уақытында жұмыс орнында мобильді құралдардың (пейджерлер, ұялы телефондар, планшеттер), сымды және сымсыз құлаққаптар, шпаргалкалар, оқулықтар, әдістемелік әдебиеттер, жұмыс дәптерлерінің болмауы;

4) экранның жұмыс үстелін және кандидаттың үстеліндегі бар заттарды көрсету үшін 2 (екі) камераны қосуды немесе телефоннан екінші қосылуды қамтамасыз ету, сондай-ақ сертификаттау жөніндегі ұйымға ұсыну үшін кандидаттың мінез-құлқының бейнежазбасын жазуды қамтамасыз ету;

5) экранды емтихан формасынан басқа бағдарламаларға ауыстырмау, бірлесіп қарау бағдарламаларын, әлеуметтік желілерді, мобильді қосымшаларды, жедел хабар алмасу үшін веб-қызметтерді ашпау.

Онлайн режимінде емтихан тапсыруды жүзеге асыратын кәсiби бухгалтерлікке кандидатқа белгіленген талаптар бұзылған кезде емтиханды қайта тапсыру 6 (алты) айдан кейін жүзеге асырылады.

Ескерту. Қағидалар 20-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Кәсіби бухгалтер сертификаты беру сертификаттаудың соңғы пәні бойынша оң нәтиже алған күннен бастап күнтізбелік он төрт күннен кешіктірілмей жүзеге асырылады.

Ескерту. Қағида 21-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы министрінің 28.03.2018 № 411 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін жиырма бір күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

22. Сертификаттау ұйымы өткізген емтиханның нәтижелерімен келіспеген жағдайда, емтихан нәтижелері ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн аралығында сертификаттау ұйымы басшысының атына жазбаша түрде шағым беріледі, ол тіркелген күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

Ескерту. Қағида 22-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы министрінің 28.03.2018 № 411 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін жиырма бір күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

23. Кәсіби бухгалтерлер болуға кандидаттан өтініш түскен жағдайда әрбір емтихан бойынша апелляциялық комиссия құрамы (кеңес) құрамы бекітіледі, ол емтихандар нәтижелері бойынша шағымдарды сотқа дейін қарау тәртібін және комиссия (кеңес) шешімін көрсете отырып, апелляциялық комиссия (кеңес) туралы ережені белгілейді.

Ескерту. Қағида 23-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы министрінің 28.03.2018 № 411 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін жиырма бір күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

24. Апелляциялық комиссияның (кеңес) құрамына емтихан жұмыстарын бағалауда және үміткерді емтиханға дайындауға қатыспаған емтихан комиссия мүшелерінің тақ саны кіреді.

Ескерту. Қағида 24-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрінің 28.03.2018 № 411 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін жиырма бір күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен; жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 02.12.2021 № 1261 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

25. Емтихан не шағымды қарау нәтижелерімен келіспеген жағдайда, кәсіби бухгалтерлер болуға кандидат Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпте сотқа шағымдануға құқығы бар.

Ескерту. Қағида 25-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы министрінің 28.03.2018 № 411 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін жиырма бір күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.