ИПС "Әділет"

В соответствии с подпунктом 39) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об электроэнергетике" ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра энергетики РК от 27.01.2022 № 28 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила организации централизованных торгов электрической энергией.

2. Департаменту электроэнергетики Министерства энергетики Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление на официальное опубликование настоящего приказа в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан в периодические печатные издания и в информационно-правовую систему "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства энергетики Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства энергетики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра энергетики Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр энергетики
Республики Казахстан	В. Школьник

Утверждены приказом
Министра энергетики
Республики Казахстан
от 20 февраля 2015 года № 112

Правила организации централизованных торгов электрической энергией

Сноска. Правила - в редакции приказа Министра энергетики РК от 01.07.2023 № 252 (вводится в действие с 01.07.2023).

Глава 1. Общие положения

Параграф 1. Понятийный аппарат

1. Правила организации централизованных торгов электрической энергией (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 39) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об электроэнергетике" (далее – Закон) и определяют порядок организации централизованных торгов электрической энергией.

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) метод торгов на повышение цены – метод проведения централизованных торгов в котором цена сделки определяется по ценам заявок на покупку начиная с самой высокой;

2) личный кабинет – цифровое рабочее место субъекта оптового рынка электрической энергии и единого закупщика электрической энергии в электронной системе торговли, предоставленное оператором рынка централизованной торговли в виде специализированного доступа;

3) майнинговая цена – цена, определенная по результатам централизованных торгов электрической энергией для цифровых майнеров, по которой субъект оптового рынка электрической энергии, осуществляющий деятельность по цифровому майнингу, на соответствующий час покупает электрическую энергию у единого закупщика электрической энергии;

4) цена сделки – цена на электрическую энергию, определенная в ходе централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организации;

5) заявка на обучение – письменное обращение субъекта оптового рынка электрической энергии о намерении обучения своего персонала по работе в электронной системе торговли с указанием вида централизованных торгов электрической энергией;

6) работник оператора рынка централизованной торговли – ответственный работник оператора рынка централизованной торговли электрической энергии, правомочный организовывать и проводить централизованные торги электрической энергией и все связанные с этим процессы;

7) ранжированный график – упорядоченный список заявок участников торгов по заявленным в них ценам;

8) торговая сессия – процесс, в течение которого осуществляется подача заявок участниками торгов на участие в торговой сессии;

9) заявка на участие в торговой сессии – это формируемая участником торгов в электронной системе торговли информация для участия в централизованных торгах с целью покупки (продажи) электрической энергии, содержащая цены, объемы электрической энергии и технические параметры;

10) уведомление об итогах торгов – разработанный оператором рынка централизованной торговли документ, составляемый по результатам проведенных централизованных торгов электрической энергией;

11) участник торгов – субъект оптового рынка электрической энергии Республики Казахстан, заключивший договор участия на рынке централизованной торговли электрической энергией и прошедший регистрацию в электронной системе торговли оператора рынка централизованной торговли;

12) оператор участника торгов – ответственный работник участника торгов, прошедший обучение у оператора рынка централизованной торговли по работе в электронной системе торговли и имеющий доступ к электронной системе торговли, правомочный вносить информацию, связанную с участием в централизованных торгах электрической энергией;

13) рабочее место оператора участника торгов – место, с которого осуществляется доступ ответственный работник участника торгов в электронную систему торговли, в том числе в личный кабинет оператора участника торгов, оснащенное в соответствии с требованиями к оборудованию;

14) время отклика сервера – промежуток времени отклика между сервером электронной системы торговли оператора рынка централизованной торговли и рабочим местом оператора участник а торгов, в милисекундах;

15) технический сбой – незапланированный временный выход из строя программного-аппаратного комплекса информационной системы или отдельных его компонентов (аварийная остановка, разрушение содержимого памяти, перегрузка ресурсов аппаратно-программного обеспечения и другие ситуации, существенно нарушающие принятую технологию и не позволяющие программному обеспечению системы функционировать в штатном режиме), повлекший за собой отсутствие возможности использования информационной системы одним или несколькими участниками;

16) уполномоченный орган – государственный орган, осуществляющий руководство в области электроэнергетики;

17) цифровой майнер – индивидуальные предприниматели или юридические лица, осуществляющие деятельность по цифровому майнингу;

18) реестр сделок, заключенных на централизованных торгах электрической энергией для цифровых майнеров – документ, составляемый оператором рынка централизованной торговли, подтверждающий, что лица, осуществляющие деятельность по цифровому майнингу были отобраны по итогам централизованных торгов электрической энергией цифровых майнеров;

19) квота для цифровых майнеров – почасовые объемы электрической энергии, определенные системным оператором для проведения централизованных торгов электрической энергией для цифровых майнеров (далее – квоты);

20) рынок централизованной торговли электрической энергией – организованная торговая площадка для купли-продажи электрической энергии на централизованных торгах электрической энергией для майнеров и энергопроизводящих организаций;

21) договор участия на рынке централизованной торговли электрической энергией – письменный договор, заключаемый между субъектом оптового рынка электрической энергии, единым закупщиком электрической энергии и оператором рынка централизованной торговли об участии в централизованных торгах электрической энергией;

22) исключен приказом Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

23) электронный документ – документ, в котором информация представлена в электронно-цифровой форме и удостоверена посредством ЭЦП;

24) система электронного документооборота (далее – СЭД) – система обмена электронными документами, отношения между участниками которой регулируются настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан;

25) электронная система торговли – комплекс организационных, технических, программных компонентов оператора рынка централизованной торговли, обеспечивающих проведение централизованных торгов электрической энергией;

26) электронная цифровая подпись (далее – ЭЦП) – набор электронных цифровых символов, созданный средствами электронной цифровой подписи и подтверждающий достоверность электронного документа, его принадлежность и неизменность содержания;

27) реестр сделок, заключенных на централизованных торгах электрической энергией для энергопроизводящих организаций – документ, составляемый оператором рынка централизованной торговли, подтверждающий заключение сделок и регистрацию сделок по итогам централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организаций;

28) отпускная цена электрической энергии от энергопроизводящей организации – сумма цены продажи электрической энергии энергопроизводящей организации, включенной в соответствующую группу энергопроизводящих организаций, реализующих электрическую энергию, не превышающая ее предельного тарифа на электрическую энергию, умноженного на соответствующие часовые ставки, определяемые в порядке, установленном уполномоченным органом согласно пункту 2 статьи 12-1 Закона.

Иные понятия и термины, используемые в настоящих Правилах, применяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области электроэнергетики.

Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными приказом Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Получение доступа к электронной системе торговли

3. Условиями доступа на рынок централизованной торговли электрической энергией являются:

1) заключение договора участия на рынке централизованной торговли электрической энергией (далее – Договор участия) с оператором рынка централизованной торговли;

2) регистрация субъекта оптового рынка электрической энергии, единого закупщика электрической энергии в электронной системе торговли оператора рынка централизованной торговли;

3) наличие у энергопроизводящей организации статуса субъекта оптового рынка и утверждҰнного уполномоченным органом предельного тарифа на электрическую энергию согласно подпункту 70-1) статьи 5 Закона;

4) наличие у лиц, осуществляющих деятельность по цифровому майнингу (далее – цифровые майнеры) статуса субъекта оптового рынка и лицензий на осуществление деятельности по цифровому майнингу;

5) выполнение технических требований, предусмотренных составом технических средств и программных компонентов рабочего места оператора торгов субъекта оптового рынка электрической энергии – участника централизованных торгов согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

4. Для заключения Договора участия субъектами оптового рынка электрической энергии и единым закупщиком электрической энергии направляется оператору рынка централизованной торговли письмо для заключения договора участия на рынке централизованных торгов электрической энергией согласно приложению 2 к настоящим Правилам и предоставляются копии следующих документов:

1) копия свидетельства/справка о государственной регистрации (перерегистрации) юридического лица (для юридических лиц);

2) копия свидетельства о поставке на учет по налогу на добавленную стоимость (для юридических лиц);

3) копия Устава или письмо подтверждение об осуществлении своей деятельность на основании типового устава (для юридических лиц);

4) копия решения участника(-ов) о назначении на должность Руководителя (для юридических лиц);

5) при необходимости копия приказа (доверенности) на лицо, имеющее право подписания Договора участия (для юридических лиц);

6) документы (справки) с банка второго уровня, подтверждающие банковские реквизиты (для юридических лиц);

7) копия удостоверения личности (для индивидуального предпринимателя);

8) копия свидетельства или уведомления о государственной регистрации в качестве индивидуального предпринимателя (для индивидуального предпринимателя);

9) копия лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу (для цифровых майнеров).

При этом субъекты оптового рынка электрической энергии (далее – субъект ОРЭ), подают оператору рынка централизованной торговли письмо для заключения договора участия на рынке централизованных торгах электрической энергией и на добровольной основе принимают на себя требования и обязательства, вытекающие из настоящих Правил.

5. Оператор рынка централизованной торговли рассматривает предоставленные в ходе заключения договора документы участника торгов в течение 5 (пяти) рабочих дней со дня обращения.

6. При необходимости внесения изменений в пакет предоставленных документов оператор рынка централизованной торговли письменно извещает об этом участника торгов, посредством отправки сообщения на его электронный адрес, для своевременной корректировки и дополнения предоставленных документов.

7. При предоставлении участником торгов не полного пакета документов согласно пункта 4 настоящих Правил или нечитаемых документов, а также не устранения замечаний, полученных согласно настоящего пункта, оператор рынка централизованной торговли отказывает в регистрации, о чем уведомляет участника торгов по электронной почте с указанием причины отказа в течение 5 (пяти) рабочих дней, со дня обращения к оператору рынка централизованной торговли.

8. После получения письма для заключения договора участия на рынке централизованных торговли электрической энергией по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам оператор рынка централизованной торговли в течение 5 (пяти) рабочих дней направляет субъекту ОРЭ Договор участия для подписания посредством ЭЦП.

9. Субъект ОРЭ, единый закупщик электрической энергии рассматривает и подписывает Договор участия посредством ЭЦП в электронной системе торговли оператора рынка централизованной торговли в течение 5 (пяти) рабочих дней.

Оформление и заключение Договора участия на бумажном носителе с учетом требований законодательства Республики Казахстан осуществляется только в случаях отсутствия сетей телекоммуникаций, либо неработоспособности электронной системы торговли оператора рынка централизованной торговли. В данном случае срок подписания Договора участия составляет 10 (десять) рабочих дней.

При неполучении оператором рынка централизованной торговли подписанного Договора участия в указанные выше сроки, субъект ОРЭ, единый закупщик электрической энергии предоставляет обновленный пакет документов согласно пункту 4 настоящих Правил для оформления нового проекта Договора участия и повторного рассмотрения и его подписания.

10. Договор участия содержит:

1) предмет договора;

2) виды оказываемых оператором рынка централизованной торговли услуг;

3) критерии и требования, предъявляемые к субъекту ОРЭ для участия на централизованных торгах электрической энергией и допуску к электронной системе торговли в соответствии с настоящими Правилами;

4) ответственность участников Договора участия за нарушение условий договора участия.

11. Услуга по проведению централизованных торгов оплачивается субъектом ОРЭ с объемов, заключенных на централизованных торгах сделок. Услуга по обеспечению готовности торговой системы оплачивается субъектами ОРЭ с плановых объемов отпуска/потребления электрической энергии согласно фактическому балансу производства-потребления электрической энергии в Республике Казахстан. Единый закупщик оплачивает услугу по обеспечению готовности торговой системы с объемов электрической энергии, купленной на централизованных торгах электрической энергии для энергопроизводящих организаций.

12. Для прохождения регистрации субъект ОРЭ:

1) заполняет регистрационные данные в электронной системе торговли на централизованных торгах;

2) исключен приказом Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

На основании данных, предоставленных субъектом ОРЭ, оператор рынка централизованной торговли регистрирует его в базе данных электронной системы торговли и присваивает статус участника торгов.

Сноска. Пункт 12 с изменением, внесенным приказом Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. После заключения Договора участия с оператором рынка централизованной торговли, участник торгов на добровольной основепроходит инструктаж по работе с программным обеспечением электронной системы торговли. Для этого участник торгов предоставляет список сотрудников, направляемых на обучение оператору рынка централизованной торговли.

Сноска. Пункт 13 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Персональные пароли для централизованных торгов генерируются операторами участника торгов в электронной системе торговли самостоятельно. Оператор участника торгов не вправе разглашать персональные пароли или передавать их третьим лицам в целях предотвращения несанкционированного доступа к электронной системе торговли.

15. Участнику торгов рекомендуется в интернет браузере открывать электронную систему торговли, заходить в свой аккаунт и участвовать на централизованных торгах только с одного устройства и через одну вкладку, не использовать стороннее программное обеспечение для автоматической подачи заявок для участия в торговой сессии в электронную систему торговли, использовать антивирусное программное обеспечение с обновлҰнными базами данных вирусных сигнатур.

Параграф 3. Виды торгов

16. Централизованные торги электрической энергией проводятся анонимно, дистанционно с использованием сети Интернет на интернет-ресурсе электронной системы торговли оператора рынка централизованной торговли.

17. Централизованные торги электрической энергией состоят из:

1) централизованных торгов электрической энергией для цифровых майнеров;

2) централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организаций.

18. Процедура проведения централизованных торгов электрической энергией для цифровых майнеров включает в себя:

1) получение от единого закупщика электрической энергии в автоматическом режиме информации о суммах предоплаты по каждому цифровому майнеру;

2) получение от системного оператора информации об объеме квоты по зонам единой электроэнергетической системы Республики Казахстан (далее – ЕЭС РК), остаточной пропускной способности линий электропередачи "Север-Юг";

3) подачу цифровыми майнерами заявки на участие в торговой сессии;

4) расчет цен и объемов торгов;

5) составление оператором рынка централизованной торговли реестра победителей, вошедших в объем квоты и предоплаты с указанием наименования, цены покупки и объемов электрической энергий;

6) передача реестра победителей, вошедших в объем квоты системному оператору для включения в суточный график производства-потребления электрической энергии;

7) получение подтверждения от системного оператора о включении в утвержденный суточный график производства/потребления электрической энергии купленных объемах электрической энергии цифровыми майнерами по итогам централизованных торгов для цифровых майнеров;

8) уведомление оператором рынка централизованной торговли цифровых майнеров и единого закупщика электрической энергии о результатах централизованных торгов для цифровых майнеров.

19. Процедура проведения централизованных торгов для энергопроизводящих организаций включает в себя:

1) получение от системного оператора информации о доступных в операционных сутках почасовых значениях по каждому энергоузлу ЕЭС РК минимально и максимально допустимых объемов продажи электрической энергии;

2) получение от единого закупщика электрической энергии информации о почасовых величинах потребления электрической энергии по зонам ЕЭС РК и список энергопроизводящих организации, с указанием почасовых объемов мощностей, выставляемых на продажу;

3) подачу энергопроизводящими организациями заявки на участие в централизованных торгах электрической энергией для энергопроизводящих организаций, с указаниями технических параметров работы станции/блока (агрегата) (далее – заявка);

4) расчет цен и объемов централизованных торгов;

5) составление оператором рынка централизованной торговли реестра сделок, заключенных на централизованных торгах электрической энергией для энергопроизводящих организаций, с указанием наименования, цены и объемов электрической энергии;

6) передача реестра сделок, заключенных на централизованных торгах электрической энергией для энергопроизводящих организаций системному оператору;

7) получение подтверждения от системного оператора о включении в утвержденный суточный график производства/потребления электрической энергии проданных объемов электрической энергии энергопроизводящими организациями по итогам централизованных торгов для энергопроизводящих организаций;

8) уведомление оператором рынка централизованной торговли энергопроизводящих организаций и единого закупщика электрической энергии о результатах централизованных торгов для энергопроизводящих организаций.

Параграф 4. Функции оператора рынка централизованной торговли

20. В целях осуществления организации централизованной торговли электрической энергией оператор рынка централизованной торговли:

1) осуществляет организацию и проведение централизованных торгов электрической энергией для цифровых майнеров;

2) осуществляет организацию и проведение централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организации;

3) обеспечивает равные условия доступа субъектов ОРЭ на рынок централизованной торговли электрической энергией;

4) определяет соответствие субъектов ОРЭ установленным настоящими Правилами;

5) осуществляет регистрацию и учет заключенных сделок по купле-продаже электрической энергии на централизованных торгах электрической энергией;

6) обеспечивает в пределах своей компетенции субъектов ОРЭ информацией по индикативным ценам на электрическую энергию, сложившимся на централизованных торгах, и другой рыночной информацией;

7) поддерживает электронную систему торговли в постоянной готовности к проведению централизованных торгов электрической энергией;

8) исключен приказом Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

9) проводит инструктаж операторов участника торгов по работе в электронной системе торговли;

10) взаимодействует с системным оператором и единым закупщиком электрической энергии по вопросам, связанным с организацией и проведением централизованных торгов электрической энергией;

11) представляет рыночную информацию о фактических объемах производства-потребления электрической энергии по данным фактического баланса, представляемого системным оператором.

Сноска. Пункт 20 с изменением, внесенным приказом Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Оператор рынка централизованной торговли осуществляет регистрацию сделок в реестре заключенных на торгах сделок, заключенных в ходе проведения централизованных торгов электрической энергией, в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан в области электроэнергетики, сфере предпринимательства и Гражданского законодательства.

22. При функционировании ЕЭС РК раздельно по зонам энергосистемы по информации от системного оператора, оператор рынка централизованной торговли проводит централизованные торги раздельно для каждой зоны энергосистемы. Проведение централизованных торгов раздельно по зонам единой энергосистемы Республики Казахстан осуществляется оператором рынка централизованной торговли в соответствие с настоящими Правилами.

Параграф 5. Порядок подачи заявок на участие в торговой сессии на рынке централизованной торговли электрической энергией

23. Участники торгов подают заявки на участие в торговой сессии на продажу (покупку) электрической энергии в электронную систему торговли. Подача заявок на участие в торговой сессии может производится с момента открытия торговой сессии и до окончания времени приема заявок на участие в торговой сессии. При этом единый закупщик электрической энергии заявки на участие в торговой сессии на покупку(продажу) в электронную систему торговли не подает.

24. Заявки на участие в торговой сессии формируются участником торгов непосредственно в электронной системе торговли оператора рынка централизованной торговли с использованием пароля участника торгов в качестве ключа доступа к личному кабинету участника торгов в электронной системе торговли.

25. Подача заявок на участие в торговой сессии участником торгов осуществляется с использованием сети Интернет. Время подачи заявки на участие в торговой сессии фиксируется в момент поступления заявки на участие в торговой сессии на сервер электронной системы торговли оператора рынка централизованной торговли с точностью до миллисекунды.

Участникам торгов следует учитывать время отклика сервера при подаче заявок на участие в торговой сессии. Время отклика сервера может варьироваться, в пределах десятков миллисекунд, в зависимости от качества связи и маршрутизации между сервером электронной системы торговли оператора рынка централизованной торговли и рабочим местом оператора участника торгов.

26. Заявки на участие в торговой сессии участника торгов формируются оператором участника торгов самостоятельно.

27. Участник торгов обеспечивает достоверность и корректность данных в поданной заявке на участие в торговой сессии, а также соблюдение правил информационной безопасности и защиты данных на рабочем месте.

28. Участник торгов по своему усмотрению до окончания времени торговой сессии может изменить ранее поданную заявку на участие в торговой сессии путем подачи новой заявки на участие в торговой сессии, при этом каждая новая поданная заявка на участие в торговой сессии аннулирует ранее поданную заявку на участие в торговой сессии. При этом суммарный объем станции полученный от системного оператора электрической энергии не подлежит корректировке.

29. Подача в электронную систему торговли заявки на участие в торговой сессии на покупку/продажу, оформленной в соответствии с настоящими Правилами, является необходимым и достаточным свидетельством согласия подавшего ее участника торгов на заключение сделки на покупку/продажу электрической энергии по указанным в его заявке на участие в торговой сессии ценам.

Сноска. Пункт 29 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30. Подача цифровыми майнерами заявок на участие в торговой сессии на покупку осуществляется в объеме сумм предоплаты.

Цифровые майнеры вносят предоплату единому закупщику электрической энергии не позднее 8:00 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным. Объем предоплаты определяется данным субъектом самостоятельно исходя из его планируемых объемов покупки электрической энергии и максимально допустимой для него цены покупки данных объемов.

31. Электрическая энергия, предназначенная для экспортных (импортных) операций, подлежит таможенному оформлению участником торгов в соответствии с таможенным законодательством Республики Казахстан.

Глава 2. Порядок организации и проведения централизованных электрической энергией

Параграф 1. Организация и проведение централизованных торгов электрической энергией для цифровых майнеров

32. Централизованные торги электрической энергией для цифровых майнеров проводятся ежедневно.

Длительность торговой сессии составляет 30 минут, с 09-30 до 10-00 часов (по времени Астаны) суток, предшествующим операционным.

33. Системный оператор предоставляет в автоматическом режиме оператору рынка централизованной торговли в срок до 09-15 часов (по времени Астаны) суток, предшествующим операционным, следующую информацию, подписанную системным оператором с помощью ЭЦП:

1) квоты по зонам ЕЭС РК для цифровых майнеров с часовыми объемами мощности на покупку;

2) объем остаточной пропускной способности линии электропередач "Север-Юг".

34. Единый закупщик электрической энергии в автоматическом режиме предоставляет оператору рынка централизованной торговли в срок до 09-15 часов дня проведения торгов (до начала торговой сессии) информацию о суммах предоплаты цифровых майнеров. Информация, по суммам предоплаты передается в цифровом виде, подписанная сотрудником единого закупщика электрической энергии с помощью ЭЦП.

При отсутствии возможности передачи информации о суммах предоплаты в цифровом виде в автоматическом режиме единый закупщик электрической энергии вносит данную информацию самостоятельно в электронную систему торговли через личный кабинет единого закупщика электрической энергии.

Информация о суммах предоплаты у цифровых майнеров не принимается оператором рынка централизованной торговли после указанного в настоящем пункте срока.

35. Централизованные торги электрической энергией для цифровых майнеров, проводятся методом торгов на повышение цены.

36. На основании информации указанной в пунктах 33 и 34 настоящих Правил до начала централизованных торгов оператор рынка централизованной торговли задает следующие параметры торговой сессии в электронной системе торговли:

1) дата и время проведения централизованных торгов;

2) дата поставки электрической энергии;

3) зона ЕЭС РК;

4) стартовая цена.

37. Централизованные торги для цифровых майнеров проводятся параллельно по каждой зоне ЕЭС РК (Север, Юг, Запад) или с учетом пропускной способности линий электропередач "Север-Юг" (совместно для зон Север-Юг и Запад).

38. Заявка на участие в торговой сессии должна содержать следующие данные:

1) номер заявки;

2) БИН (ИИН) участника торгов;

3) краткое наименование организации (или индивидуального предпринимателя) участника торгов, присвоенное оператором рынка централизованной торговли;

4) вид заявки на участие в торговой сессии (на покупку);

5) объем электрической энергии на каждый час, заявляемый на покупку, объем указывается в тыс.кВт*ч с кратностью 0,001 тыс.кВт*ч;

6) цена покупки электрической энергии по каждому часу, цена указывается в тенге/кВт*ч без учета НДС с кратностью 0,01 тенге/кВт*ч.

39. Во время торговой сессии, цифровые майнеры имеют возможность изменять в заявке цену и объем электрической энергии в пределах внесенной суммы предоплаты путем подачи заявки взамен ранее поданной.

40. Цена в заявке на участие в торговой сессии на покупку указывается не ниже стартовой цены - расчетной цены на покупку электрической энергии единого закупщика, определенной в порядке, предусмотренном в Приложении 4 к Правилам организации и функционирования оптового рынка электрической энергии, утвержденным Приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2015 года № 106 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10531).

Оператор рынка централизованной торговли получает информацию о расчетной цене на покупку электрической энергии на период 12 (двенадцать) месяцев на официальном интернет-ресурсе единого закупщика электрической энергии.

Сноска. Пункт 40 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

41. Заявки на участие в торговой сессии на покупку с одинаковой активной ценой по каждому часу, не принимаются электронной системой торговли.

42. Объемы электрической энергии на покупку могут быть реализованы частями, кратностью 0,001 тыс.кВт*ч.

43. Централизованные торги для цифровых майнеров считаются не состоявшимися в следующих случаях:

1) при отсутствии информации о суммах предоплаты цифровых майнеров от единого закупщика электрической энергии в установленные сроки;

2) в электронную систему торговли подали заявку на участие в торговой сессии на покупку электрической энергии менее 2 (двух) цифровых майнеров.

44. По итогам торговой сессии формируется предварительный реестр победителей, вошедших в объем квоты с указанием:

1) наименования цифровых майнеров вошедших в объем квоты;

2) почасовые объемы электрической энергии по каждому цифровому майнеру;

3) почасовые цены покупки электрической энергии каждого цифрового майнера.

45. Отбор победителей начинается с самой высокой заявленной цены на покупку электрической энергии цифровыми майнерами.

46. Цена покупки определяется по заявленной цене цифрового майнера.

46-1. Цена электрической энергии для цифровых майнеров состоит из:

1) цены покупки на централизованных торгах электрической энергией;

2) цены услуги по пользованию национальной электрической сетью;

3) цены услуги организация балансирования производства-потребления электрической энергии;

4) цены услуги энергопередающих организаций по передаче электрической энергии;

5) цены услуги по обеспечению готовности электрической мощности к несению нагрузки;

6) цены услуги по организации и проведению централизованных торгов электрической энергией;

7) цены услуги по обеспечению готовности торговой системы к проведению централизованных торгов электрической энергией.

Сноска. Правила дополнены пунктом 46-1 в соответствии с приказом Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие с 01.07.2023).

47. До 10-15 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным, оператор рынка централизованной торговли направляет результаты централизованных торгов для цифровых майнеров, состоящие из их наименования, цены покупки и объемов по каждому часу системному оператору в цифровом виде. Оператор рынка централизованной торговли направляет системному оператору до 10:15 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным, информацию об объеме не проданной квоты по каждому часу операционных суток. Предварительные итоги централизованных торгов электрической энергией для цифровых майнеров доступны для просмотра цифровым майнерам после 10:15 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным.

48. При признании централизованных торгов несостоявшимися оператор рынка централизованной торговли направляет результаты централизованных торгов для цифровых майнеров с нулевым значением системному оператору в цифровом виде.

Параграф 2. Организация и проведение централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организаций

49. Централизованные торги электрической энергией для энергопроизводящих организаций проводятся методом одностороннего аукциона.

50. Централизованные торги электрической энергией для энергопроизводящих организации проводятся ежедневно.

Длительность торговой сессии составляет 30 минут, с 11-20 до 11-50 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным.

51. Системный оператор для проведения централизованных торгов для энергопроизводящих организаций до 09-15 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным, направляет оператору рынка централизованной торговли список энергопроизводящих организаций, с указанием почасовых объемов мощностей, выставляемых на продажу, которые отображаются в электронной системе торговли в виде заявок на участие в торговой сессии по соответствующим предельным тарифам энергопроизводящих организаций. При этом участники торгов имеют возможность заполнить технические параметры заявки на участие в торговой сессии с момента получения информации от системного оператора.

Системный оператор для проведения централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организаций предоставляет оператору рынка централизованной торговли в срок до 11-10 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным в цифровом виде почасовые значения по каждому энергоузлу ЕЭС РК минимально и максимально допустимые объемы продажи электрической энергии.

52. Единый закупщик для проведения централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организаций предоставляет оператору рынка централизованной торговли в срок до 11-10 часов дня проведения торгов в цифровом виде почасовую величину потребления электрической энергии по зонам ЕЭС РК.

53. Исключен приказом Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

54. В течение открытой торговой сессии энергопроизводящие организации при необходимости могут менять информацию в поданной заявке путем подачи заявки взамен ранее поданной.

55. Заявкам на участие в торговой сессии, независимо от их статуса, электронной системой торговли присваивается номер в порядке возрастания подаваемых заявок без прерывания числовой последовательности.

56. Заявка на участие в торговой сессии должна содержать следующие данные:

1) номер заявки;

2) БИН участника торгов;

3) краткое наименование организации участника торгов, присвоенное оператором рынка централизованной торговли;

4) вид заявки на участие в торговой сессии (на продажу "цельная", "блочно (агрегат)");

5) статус заявки на участие в торговой сессии ("Заявка", "Взамен ранее поданной");

6) почасовой объем электрической энергии, заявляемый на продажу. При этом суммарный объем заявки на участие в торговой сессии равен объему переданному системным оператором. Объем указывается в тыс.кВт*ч с кратностью 0,001 тыс.кВт*ч;

7) почасовые цены продажи электрической энергии не выше предельного тарифа, умноженных на соответствующие часовые ставки, цена указывается в тенге/кВт*ч без учета НДС с кратностью 0,01 тенге/кВт*ч;

8) принцип "итерация";

9) скорость набора нагрузки (станции или блока);

10) скорость сброса нагрузки (станции или блока);

11) минимальное непрерывное количество часов работы (станции или блока);

12) технологический минимум (станции или блока);

13) фамилия и инициалы оператора участника торгов.

57. Почасовой объем электрической энергии, заявляемый на продажу, составляет:

1) не менее 0,001 тыс.кВт*ч;

2) кратен 0,001 тыс.кВт*ч.

58. На централизованных торгах для энергопроизвощих организаций цена электрической энергии, выставляемая на продажу, не превышает предельного тарифа, умноженного электронной системой торговли, на соответствующие часовые ставки, определенном уполномоченным органом согласно пункту 2 статьи 12-1 Закона. Заявка на участие в торговой сессии на продажу, поданная участником торгов в течение торговой сессии, с ценой, совпадающей с ценой в заявке на участие в торговой сессии на продажу поданной другим участником торгов, отклоняется.

59. Заявка на участие в торговой сессии не может подаваться на операционные сутки, итоги по которым уже подведены ранее.

60. Объем электрической энергии, указанный в заявке на участие в торговой сессии (системным оператором) на продажу, изменению не подлежит.

61. Поданные в электронную систему торговли энергопроизводящими организациями заявки на участие в торговой сессии на продажу электрической энергии, ранжируются в порядке возрастания указанных в заявках на участие в торговой сессии цен и электронной системой торговли автоматически выстраивается активный ранжированный график предложений, к соотношению объема спроса предоставленной единым закупщиком электрической энергии.

62. Во время торговой сессии энергопроизводящие организаций имеют возможность изменять в заявке на участие в торговой сессии цену электрической энергии, вид заявки на участие в торговой сессии и технические параметры работы станции/блока.

63. В 11-40 часов (по времени Астаны) суток, предшествующим операционным, электронная система торговли приостанавливает прием заявок на продажу на 50 секунд и в течение этого времени отображает предварительные итоги централизованных торгов для энергопроизводящих организаций на основании поданных заявок на продажу. Затем продолжает прием заявок на продажу до 11-50 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным.

Сноска. Пункт 63 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

64. Отбор заявок на участие в торговой сессии на продажу для включения в предварительный реестр сделок, заключенных на централизованных торгах электрической энергией для энергопроизводящих организаций проводится в электронной системе торговли после закрытия торговой сессии после 11-50 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным.

65. В первую очередь производится отбор заявок на участие в торговой сессии на продажу, для покрытия минимально допустимого объема продажи электрической энергии по каждому энергоузлу, начиная с заявки на участие в торговой сессии на продажу с самой низкой предложенной ценой энергопроизводящей организации находящейся в данном энергоузле.

66. После покрытия минимального допустимого объема продажи электрической энергии по каждому энергоузлу энергопроизводящими организациями, находящимися в каждом энергоузле, для покрытия оставшегося объема потребления электрической энергий проводится отбор из общего ранжированного графика заявок на участие в торговой сессии, начиная с заявки на участие в торговой сессии с наименьшей ценой, оставшихся заявок на участие в торговой сессии на продажу по каждой зоне ЕЭС РК до полного удовлетворения объема потребления электрической энергией или исчерпания заявок на участие в торговой сессии на продажу, с учетом технических параметров работы станций и максимального обязательного объема продажи электрической энергии по каждому энергоузлу энергопроизводящими организациями.

67. В случае если заявки поданы по блокам (агрегатам) и при этом активирована кнопка "Итерация", торговая система в ситуациях, когда объем спроса на конкретный час меньше объема технологического минимума последнего блока (агрегата), пропорционально снижает объем по всем блокам на конкретный час от одной ЭПО до полного покрытия разницы между объемом спроса и технологического минимума.

68. В случае если объем спроса на конкретный час требует скорость набора (сброса) нагрузки по данной станции выше (ниже) чем ранее заявленная скорость набора по предыдущему часу, тогда торговая система примет максимальный объем который может выработать данная станция в соответствии со своей скоростью набора (сброса) нагрузки, а недостающий объем спроса торговая система добирает у следующей ЭПО, стоящей в ранжированном списке по такому же алгоритму.

69. В процессе отбора отбор заявок на участие в торговой сессии проверяются требования энергопроизводящих организаций, указанные в подпунктах 11)-12) пункта 56 настоящих Правил. Если требования, указанные в подпунктах 11)-12) пункта 56 настоящих Правил не могут быть выполнены для отобранной энергопроизводящей организации, то заявка данной энергопроизводящей организации заменяется следующей по цене заявкой энергопроизводящей организации. Отбор заявок на участие в торговой сессии продолжается до тех пор, пока не будут отобраны все заявки энергопроизводящих организаций или будет покрыт весь объем спроса, заявленного единым закупщиком электрической энергии.

70. После подведения итогов централизованных торгов и формирования предварительного реестра сделок, заключенных на централизованных торгах электрической энергией для энергопроизводящих организаций оператор рынка централизованной торговли передает в цифровой форме на согласование системному оператору результаты централизованных торгов для включения проданных объемов электрической энергии в суточный график производства /потребления электрической энергий до 12-00 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным, подписанных работником оператора рынка централизованной торговли с помощью ЭЦП.

71. Централизованные торги для энергопроизводящих организаций объявляются несостоявшимися, в следующих случаях:

1) при проведении технической экспертизы системный оператор не включил объемы продаж электрической энергии по результатам централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организаций в суточный график производства/потребления электрической энергий;

2) отсутствие заявки на участие в торговой сессии на продажу электрической энергии;

3) отсутствие информации от системного оператора о минимально и максимально допустимом объеме продажи электрической энергии по каждому энергоузлу;

4) отсутствие величины потребления ЕЭС РК, предоставляемой единым закупщиком электрической энергии.

72. Уведомления о предварительных результатах централизованных торгов электрической энергией для энергопроизводящих организаций, оператор рынка централизованной торговли направляет только системному оператору и единому закупщику, а для участников торгов предварительные результаты доступны для просмотра после окончания торговой сессий.

Сноска. Пункт 72 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Подведение итогов

73. По итогам централизованных торгов поставка/потребление электрической энергии осуществляется участниками торгов на основании сделок, заключаемых на централизованных торгах с единым закупщиком электрической энергии, в соответствии с настоящими Правилами и Гражданским кодексом Республики Казахстан.

74. Итоги централизованных торгов подлежат согласованию системным оператором до 16-00 часов (по времени Астаны) суток, предшествующих операционным, и в случае их реализуемости, включаются в суточный график производства/потребления электрической энергий.

75. При наличии ограничений со стороны системного оператора итоги торгов уменьшаются на величину ограничений, указанных системным оператором, цены при этом не пересчитываются.

76. Исполнение сделок, заключенных на централизованных торгах, осуществляется после включения системным оператором купленного/проданного объема электрической энергии в суточный график производства/потребления электрической энергии.

77. Все включенные в утверждҰнный суточный график производства/потребления электрической энергий объемы поставки/потребления электрической энергии по итогам централизованных торгов фиксируются оператором рынка централизованной торговли как купленные/проданные участниками централизованных торгов и не подлежат корректировке. При этом фиксация оператором рынка централизованной торговли покупки/продажи на централизованных торгах этих объемов электрической энергии считается заключением сделок купли-продажи электрической энергии по ценам централизованных торгов между продавцами и единым закупщиком электрической энергии, между цифровыми майнерами и единым закупщиков электрической энергии. Оператором рынка централизованной торговли составляется и утверждается реестр сделок, заключенных на централизованных торгах электрической энергией для цифровых майнеров и реестр сделок, заключенных на централизованных торгах электрической энергией для энергопроизводящих организаций.

78. Оператор рынка централизованной торговли направляет участникам торгов и единому закупщику, с применением электронной почты, уведомления о результатах состоявшихся централизованных торгов с указанием заключенных на централизованных торгах сделок, определенных цен сделок на каждый час операционных суток, объемов электрической энергии, проданных участниками торгов, в течении 10 минут после получения подтверждения объемов, включенных в утвержденный суточный график производства/потребления электрической энергий.

Сноска. Пункт 78 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 08.04.2024 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

79. В уведомлениях участников торгов – продавцов указываются суммы средств, причитающиеся им за проданную на централизованных торгах электрическую энергию.

80. Извещения участникам торгов – покупателям предназначены для их информирования об обязательствах, образовавшихся у них по заключенным на централизованных торгах сделкам.

81. Оператор рынка централизованной торговли один раз в расчетный период выписывает и направляет участнику торгов акт выполненных работ (оказанных услуг) через СЭД для подписания с применением ЭЦП в соответствии с пунктом 1 статьи 7 и пунктом 1 статьи 10 Закона Республики Казахстан "Об электронном документе и электронной цифровой подписи".

82. Участник торгов рассматривает полученный акт выполненных работ (оказанных услуг) и направляет оператору рынка централизованной торговли в течении 5 (пяти) рабочих дней подписанный с применением ЭЦП в соответствии с пунктом 1 статьи 7 и пунктом 1 статьи 10 Закона Республики Казахстан "Об электронном документе и электронной цифровой подписи" акт выполненных работ (оказанных услуг) через СЭД.

Параграф 4. Отмена и приостановление централизованных торгов

83. Проведение централизованных торгов может быть приостановлено или отменено при наступлении следующих обстоятельств, препятствующих функционированию электронной системы торговли:

1) технические неполадки на серверном оборудовании или сбои в электронной системе, приведшие к неработоспособности электронной системы торговли оператора рынка централизованной торговли;

2) технические неполадки оборудования или каналов связи сети интернет, приведшие к невозможности доступа к электронной системе торговли оператора рынка централизованной торговли;

3) длительный (более 2 (двух) часов) перерыв в электроснабжении торгового зала и (или) серверного оборудования электронной системы торговли оператора рынка централизованной торговли;

4) не предоставление системным оператором оператору рынка централизованной торговли в сроки, указанные в настоящих Правилах информации необходимой для проведения централизованных торгов;

5) не предоставление единым закупщиком оператору рынка централизованной торговли в сроки, указанные в настоящих Правилах информации необходимой для проведения централизованных торгов;

6) запрет на проведение централизованных торгов со стороны органов государственной власти и управления;

7) другие нестандартные ситуации, приводящие к неработоспособности электронной системы торговли оператора рынка централизованной торговли или невозможности проведения централизованных торгов.

84. При невозможности проведения централизованных торгов по причинам, перечисленным в пункте 83 настоящих Правил, оператор рынка централизованной торговли оперативно информирует участников торгов и системного оператора о решении об отмене или приостановлении проведения централизованных торгов.

Глава 3. Заключительные положения

85. Споры между участниками торгов по вопросам исполнения сделок, заключенных на централизованных торгах, разрешаются в порядке, установленном гражданско-процессуальным законодательством Республики Казахстан.

Приложение 1
к Правилам организации
централизованных торгов
электрической энергией

Состав технических средств и программных компонентов рабочего места оператора торгов субъекта оптового рынка электрической энергии – участника централизованных торгов

Наименование	Технические характеристики, не ниже	Примечание
Технические средства
Персональный компьютер	Процессор: 1 ГГц или выше с поддержкой PAE, NX и SSE2, Оперативная память 2 GB, HDD 20 Gb
Персональный компьютер	Монитор – 15”
Наличие стабильного интернета
Программное обеспечение
Операционная система	Windows 8	Лицензионная версия
Набор офисных приложений	MS Office 2013	Лицензионная версия
Интернет браузер	Microsoft Edge, Mozilla Firefox, Google Chrome, Safari с последними обновлениями	Лицензионная версия

Примечания:
1. Допустимо любое превышение параметров технических средств и ПО в сторону улучшения

2. Оборудование и компоненты программного обеспечения оператора торгов участников централизованных торгов приобретаются участником торгов самостоятельно.

3. Электронная почта и выход в Internet организуются участниками централизованных торгов.

	Приложение 2 к Правилам организации централизованных торгов электрической энергией
	Форма письма (на фирменном бланке Предприятия)
	Председателю Правления г-ну ___________________

Письмо для заключения договора участия на рынке централизованной торговли электрической энергией

"Организация" является (энергоснабжающей организацией, энергопередающей
организацией, потребителем, энергопроизводящей организацией, Единым
закупщиком электрической энергии), действующей на территории
____________________________________________________ области (страны).
Для осуществления деятельности, "Организация" просит Вас заключить Договор
участия на рынке централизованной торговли электрической энергией.
"Организация" принимает на себя обязательства осуществлять поставку/потребление
электрической энергии в объеме не менее 1 МВт среднесуточной (базовой) мощности
с оптового рынка электрической энергии.
Юридический и почтовый адрес "Организация":
_________________________________________________________________;
Телефон руководителя _____________________________________________;
Телефон исполнителя ______________________________________________;
E-mail: ___________________________________________________________;
Банковские реквизиты организации __________________________________.
Также сообщаем, что в соответствии с Вашими требованиями и согласно Вашему
перечню, все необходимые копии документов для заключения Договора участия
на рынке централизованной торговли электрической энергией дополнительно
высланы на электронный адрес _______________________ сотрудника оператора
рынка централизованной торговли.
Приложение:
1.
Руководитель организации ______________________________________________
Ф.И.О (при наличии). (подпись)

"Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 39) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 27.01.2022 № 28 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыру қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Электр энергетикасы департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің ресми интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастыруын;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 2) және 3) тармақшаларымен көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Энергетика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

В. Школьник

Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
2015 жылғы 24 ақпандағы
№ 137 бұйрығымен
бекітілген

Электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыру қағидалары

Ескерту. Қағида жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 01.07.2023 № 252 (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-параграф Ұғымдар аппараты

1. Электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттықты ұйымдастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 5-бабының 39) тармақшасына сәйкес әзірленді және электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттықты ұйымдастыру тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) бағаны көтеруге арналған сауда-саттық әдісі – орталықтандырылған сауда саттықты өткізу әдісі, онда мәміленің бағасы ең жоғарыдан бастап сатып алуға өтінімдердің бағалары бойынша анықталады;

2) жеке кабинет – мамандандырылған қолжетімділік түрінде орталықтандырылған сауда нарығының операторы ұсынған электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектісінің және электрондық сауда жүйесіндегі электр энергиясын бірыңғай сатып алушының цифрлық жұмыс орны;

3) майнингтік баға – цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектісі электр энергиясын бірыңғай сатып алушыдан электр энергиясын тиісті сағатқа сатып алатын цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығының нәтижелері бойынша айқындалған баға;

4) мәміле бағасы – энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығы барысында айқындалған электр энергиясының бағасы;

5) оқуға өтінім – электр энергиясының орталықтандырылған сауда түрін көрсете отырып, электрондық сауда жүйесінде жұмыс істеу бойынша өз персоналын оқыту ниеті туралы электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектісінің жазбаша өтініші;

6) орталықтандырылған сауда нарығы операторының қызметкері – электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығы операторының жауапты қызметкері, электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын және онымен байланысты барлық процестерді ұйымдастыруға және жүргізуге құқылы;

7) сараланған график – сауда-саттыққа қатысушылардың өтінімдерінде мәлімделген бағалар бойынша өтінімдерінің бір тәртіпке келтірілген тізімі;

8) сауда сессиясы – сауда-саттыққа қатысушылардың сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінімдер беруі жүзеге асырылатын процесс;

9) сауда сессиясына қатысуға өтінім – бұл электр энергиясын сатып алу (сату) мақсатында орталықтандырылған сауда-саттыққа қатысу үшін электрондық сауда жүйесіндегі сауда-саттыққа қатысушы қалыптастыратын, электр энергиясының бағасы, көлемі және техникалық параметрлері бар ақпарат;

10) сауда-саттық қорытындылары туралы хабарлама – орталықтандырылған сауда нарығының операторы әзірлеген, өткізілген электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығының нәтижелері бойынша жасалатын құжат;

11) сауда-саттыққа қатысушы – электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына қатысуға шарт жасасқан және орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінде тіркеуден өткен Қазақстан Республикасы электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектісі;

12) сауда-саттыққа қатысушының операторы – электрондық сауда жүйесіндегі жұмыс бойынша орталықтандырылған сауда нарығы операторынан оқытудан өткен және электрондық сауда жүйесіне қол жеткізе алатын, электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығына қатысуға байланысты ақпаратты енгізуге құқылы сауда-саттыққа қатысушының жауапты қызметкері;

13) сауда-саттыққа қатысушы оператордың жұмыс орны – сауда-саттыққа қатысушының жауапты қызметкерінің электрондық сауда жүйесіне, оның ішінде жабдыққа қойылатын талаптарға сәйкес жарақтандырылған сауда-саттыққа қатысушы оператордың жеке кабинетіне кіру жүзеге асырылатын орын;

14) сервердің жауап беру уақыты – орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінің сервері мен сауда-саттыққа қатысушы оператордың жұмыс орны арасындағы жауап беру уақыты, милисекундтарда;

15) техникалық ақау – ақпараттық жүйенің бағдарламалық-аппараттық кешенінің немесе оның жекелеген компоненттерінің жоспарланбаған уақытша істен шығуы (авариялық тоқтату, жадтың мазмұнын бұзу, аппараттық-бағдарламалық қамтамасыз ету ресурстарының шамадан тыс жүктелуі және қабылданған технологияны айтарлықтай бұзатын және жүйенің бағдарламалық жасақтамасының штаттық режимде жұмыс істеуіне мүмкіндік бермейтін басқа жағдайлар), бір немесе бірнеше қатысушылардың ақпараттық жүйені пайдалану мүмкіндігінің болмауына әкеп соқтырды;

16) уәкілетті орган – электр энергетикасы саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

17) цифрлық майнер – цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкер немесе заңды тұлғалар;

18) цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында жасалған мәмілелер тізілімі – цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғалар цифрлық майнерлердің электр энергиясымен орталықтандырылған сауда-саттық қорытындылары бойынша іріктелгенін растайтын орталықтандырылған сауда-саттық нарығының операторы жасайтын құжат;

19) цифрлық майнерлерге арналған квота – цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын жүргізу үшін жүйелік оператор айқындаған электр энергиясының сағаттық көлемі (бұдан әрі – квоталар);

20) электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығы – майнерлер мен энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында электр энергиясын сатып алу-сатуға арналған ұйымдастырылған сауда алаңы.

21) электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына қатысу шарты – электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектісі электр энергиясын бірыңғай сатып алушы және орталықтандырылған сауда нарығы операторы арасында электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығына қатысу туралы жасалатын жазбаша шарт;

22) алып тасталды - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

23) электрондық құжат – ақпарат электрондық-цифрлық нысанда ұсынылған және электрондық цифрлық қолтаңба арқылы куәландырылған құжат;

24) электрондық құжат айналымы жүйесі (бұдан әрі – ЭҚЖ) – қатысушылары арасындағы қатынастар осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерімен реттелетін электрондық құжаттар алмасу жүйесі;

25) электрондық сауда жүйесі – электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын жүргізуді қамтамасыз ететін орталықтандырылған сауда нарығы операторының ұйымдастырушылық, техникалық, бағдарламалық компоненттерінің кешені;

26) электрондық цифрлық қолтаңба (бұдан әрі – ЭЦҚ) – электрондық цифрлық қолтаңба құралдарымен жасалған және электрондық құжаттың дұрыстығын, оның тиесілілігін және мазмұнының өзгермейтіндігін растайтын электрондық цифрлық таңбалар жиынтығы;

27) энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында жасалған мәмілелер тізілімі – энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясымен орталықтандырылған сауда-саттық қорытындылары бойынша мәмілелер жасасуды және мәмілелерді тіркеуді растайтын орталықтандырылған сауда-саттық нарығының операторы жасайтын құжат;

28) энергия өндіруші ұйымның электр энергиясының сату бағасы – электр энергиясын өткізетін энергия өндіруші ұйымдардың тиісті тобына енгізілген энергия өндіруші ұйымның электр энергиясын сату бағасының оның электр энергиясына шекті тарифінен аспайтын, Заңның 12-1-бабының 2-тармағында уәкілетті орган белгілеген тәртіппен айқындалатын тиісті сағаттық мөлшерлемелерге көбейтілген сомасы.

Осы Қағидаларда пайдаланылатын өзге де ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасының Электр энергетикасы саласындағы заңнамасына сәйкес қолданылады.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-параграф. Электрондық сауда жүйесіне қол жеткізу

3. Электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына қол жеткізу шарттары:

1) электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына қатысу шартын (бұдан әрі – Қатысу шарты) орталықтандырылған сауда нарығының операторымен жасасу;

2) электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектісін электр энергиясын бірыңғай сатып алушыны орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінде тіркеу;

3) Заңның 5-бабының 70-1) тармақшасына сәйкес энергия өндіруші ұйымда көтерме сауда нарығы субъектісі мәртебесінің және уәкілетті орган бекіткен электр энергиясына шекті тарифтің болуы;

4) цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыратын адамдарда (бұдан әрі – цифрлық майнерлер) көтерме сауда нарығы субъектісі мәртебесінің және цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензиялардың болуы;

5) осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес орталықтандырылған сауда-саттыққа қатысушы – электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектісінің сауда-саттық операторының жұмыс орнының техникалық құралдары мен бағдарламалық компоненттерінің құрамымен көзделген техникалық талаптарды орындау.

4. Қатысу шартын жасасу үшін электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектілері электр энергиясын бірыңғай сатып алушы орталықтандырылған сауда нарығының операторына осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттық нарығына қатысу шартын жасасу үшін хат жолдайды және мынадай құжаттардың көшірмелерін ұсынады:

1) заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің көшірмесі (заңды тұлғалар үшін);

2) қосылған құн салығы бойынша есепке жеткізу туралы куәліктің көшірмесі (заңды тұлғалар үшін);

3) Жарғының көшірмесі немесе Үлгі жарғы негізінде өз қызметін жүзеге асырғаны туралы растау хаты (заңды тұлғалар үшін);

4) басшы лауазымына тағайындау туралы қатысушы (лар) шешімінің көшірмесі (заңды тұлғалар үшін);

5) қажет болған жағдайда Қатысу шартына қол қоюға құқығы бар тұлғаға (заңды тұлғалар үшін) бұйрықтың (сенімхаттың) көшірмесі;

6) екінші деңгейдегі банктен банктік деректемелерді растайтын құжаттар (анықтамалар) (заңды тұлғалар үшін);

7) жеке куәліктің көшірмесі (жеке кәсіпкер үшін);

8) дара кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің немесе хабарламаның көшірмесі (дара кәсіпкер үшін);

9) цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензияның көшірмесі (цифрлық майнерлер үшін).

Бұл ретте электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектілері (бұдан әрі – ЭКН субъектісі) электр энергиясын бірыңғай сатып алушы орталықтандырылған сауда нарығының операторына электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттық нарығына Қатысу шартын жасасу үшін хат береді және осы Қағидалардан туындайтын талаптар мен міндеттемелерді өздеріне ерікті негізде қабылдайды.

5. Орталықтандырылған сауда нарығының операторы шарт жасасу барысында ұсынылған сауда-саттыққа қатысушының құжаттарын өтініш берілген күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде қарайды.

6. Ұсынылған құжаттар топтамасына өзгерістер енгізу қажет болған кезде орталықтандырылған сауда нарығының операторы ұсынылған құжаттарды уақтылы түзету және толықтыру үшін оның электрондық мекенжайына хабарлама жіберу арқылы бұл туралы сауда-саттыққа қатысушыны жазбаша хабардар етеді.

7. Сауда-саттыққа қатысушы осы Қағидалардың 4-тармағына сәйкес құжаттардың толық емес топтамасын немесе оқылмайтын құжаттарды ұсынған кезде, сондай-ақ осы тармаққа сәйкес алынған ескертулер жойылмаса, орталықтандырылған сауда нарығының операторы тіркеуден бас тартады, бұл туралы орталықтандырылған сауда нарығының операторына жүгінген күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде бас тарту себебін көрсете отырып, сауда-саттыққа қатысушыны электрондық пошта арқылы хабардар етеді.

8. Осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына Қатысу шартын жасасу үшін хат алғаннан кейін орталықтандырылған сауда нарығының операторы 5 (бес) жұмыс күні ішінде ЭКН субъектісіне электрондық цифрлық қолтаңба арқылы қол қою үшін Қатысу шартын жібереді.

9. ЭКН субъектісі электр энергиясын бірыңғай сатып алушы 5 (бес) жұмыс күні ішінде орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінде электрондық цифрлық қолтаңба арқылы Қатысу шартын қарайды және қол қояды.

Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын ескере отырып, қағаз жеткізгіште Қатысу шартын ресімдеу және жасасу телекоммуникация желілері болмаған не орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесі жұмыс істемеген жағдайларда ғана жүзеге асырылады. Бұл жағдайда Қатысу шартына қол қою мерзімі 10 (он) жұмыс күнін құрайды.

Орталықтандырылған сауда нарығының операторы жоғарыда көрсетілген мерзімдерде қол қойылған Қатысу шартын алмаған кезде ЭКН субъектісі электр энергиясын бірыңғай сатып алушы Қатысу шартының жаңа жобасын ресімдеу және қайта қарау және оған қол қою үшін осы Қағидалардың 4-тармағына сәйкес жаңартылған құжаттар топтамасын ұсынады.

10. Қатысу шартында:

1) шарттың мәні;

2) нарық операторы көрсететін орталықтандырылған сауда қызметтерінің түрлері;

3) ЭКН субъектісіне электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығына қатысу және осы Қағидаларға сәйкес электрондық сауда жүйесіне жіберу үшін қойылатын өлшемшарттар мен талаптар;

4) Қатысу шартының талаптарын бұзғаны үшін Қатысу шартына қатысушылардың жауапкершілігі.

11. Орталықтандырылған сауда-саттықты өткізу жөніндегі қызметті ЭКН субъектісі орталықтандырылған сауда-саттықта жасалған мәмілелер көлемінен төлейді. Сауда жүйесінің дайындығын қамтамасыз ету жөніндегі қызметті ЭКН субъектілері Қазақстан Республикасындағы электр энергиясын генерация-тұтынудың нақты теңгеріміне сәйкес электр энергиясын босатудың/тұтынудың жоспарлы көлемдерінен төлейді. Бірыңғай сатып алушы энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында сатып алынған электр энергиясының көлемінен сауда жүйесінің дайындығын қамтамасыз ету жөніндегі қызметке ақы төлейді.

12. Тіркеуден өту үшін ЭКН субъектісі:

1) орталықтандырылған сауда-саттықта электрондық сауда жүйесінде тіркеу деректерін толтырады;

2) алып тасталды - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
Ескерту. 12-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Орталықтандырылған сауда нарығының операторымен Қатысу шартын жасасқаннан кейін сауда-саттыққа қатысушы ерікті негізде электрондық сауда жүйесінің бағдарламалық қамтылымымен жұмыс істеу бойынша нұсқамадан өтеді. Ол үшін сауда-саттыққа қатысушы орталықтандырылған сауда нарығының операторына оқытуға жіберілетін қызметкерлердің тізімін ұсынады.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Орталықтандырылған сауда-саттыққа арналған дербес парольдерді электрондық сауда жүйесінде сауда-саттыққа қатысушының операторлары дербес жасайды. Сауда-саттыққа қатысушы оператордың электрондық сауда жүйесіне рұқсатсыз қол жеткізуді болғызбау мақсатында дербес парольдерді жария етуге немесе оларды үшінші тұлғаларға беруге құқығы жоқ.

15. Сауда-саттыққа қатысушыға интернет-шолғышта электрондық сауда жүйесін ашуға, өз шотына кіруге және орталықтандырылған сауда-саттыққа тек бір құрылғыдан және бір қойынды арқылы қатысуға, сауда-саттық сессиясына электрондық сауда жүйесіне қатысу үшін өтінімдерді автоматты түрде беру үшін үшінші тарап бағдарламалық жасақтамасын пайдаланбауға, вирустық қолтаңбалардың жаңартылған дерекқорлары бар антивирустық бағдарламалық жасақтаманы пайдалануға кеңес беріледі.

3-параграф. Сауда-саттық түрлері

16. Электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығы орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінің интернет-ресурсында Интернет желісін пайдалана отырып, жасырын, қашықтықтан жүргізіледі.

17. Электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығы мыналардан тұрады:

1) цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығы;

2) энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығы.

18. Цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын өткізу рәсімі мыналарды қамтиды:

1) электр энергиясын бірыңғай сатып алушыдан әрбір цифрлық майнер бойынша алдын ала төлем сомалары туралы ақпаратты автоматты режимде алу;

2) жүйелік оператордан Қазақстан Республикасы біртұтас энергия жүйесінің (бұдан әрі – ҚР БЭЖ) аймақтары бойынша квота көлемі, "Солтүстік-Оңтүстік" электр беру желілерінің қалдық өткізу қабілеті туралы ақпарат алу;

3) цифрлық майнерлердің сауда сессиясына қатысуға өтінім беруі;

4) сауда-саттық бағалары мен көлемін есептеу;

5) нарық операторының атауын, сатып алу бағасын және электр энергиясының көлемін көрсете отырып, квота және алдын ала төлем көлеміне енген жеңімпаздар тізілімін жасауы;

6) квота көлеміне енген жеңімпаздар тізілімін электр энергиясын генерация-тұтынудың тәуліктік кестесіне енгізу үшін Жүйелік операторға беру;

7) цифрлық майнерлер үшін орталықтандырылған сауда-саттық қорытындылары бойынша цифрлық майнерлер сатып алған электр энергиясының көлемдерін электр энергиясын генерация/тұтынудың бекітілген тәуліктік кестесіне енгізу туралы жүйелік оператордан растау алу;

8) нарық операторының цифрлық майнерлер үшін орталықтандырылған сауда нәтижелері туралы цифрлық кеншілер мен электр энергиясын бірыңғай сатып алушыны хабардар етуі.

19. Энергия өндіруші ұйымдар үшін орталықтандырылған сауда-саттықты өткізу рәсімі мыналарды қамтиды:

1) жүйелік оператордан ҚР БЭЖ-нің әрбір энергия торабы бойынша операциялық тәуліктерде қолжетімді сағаттық мәндер туралы электр энергиясын сатудың ең аз және ең жоғары рұқсат етілген көлемдері туралы ақпарат алу;

2) электр энергиясын бірыңғай сатып алушыдан ҚР БЭЖ аймақтары бойынша электр энергиясын тұтынудың сағаттық шамалары туралы ақпаратты және сатуға шығарылатын қуаттардың сағаттық көлемдерін көрсете отырып, энергия өндіруші ұйымдардың тізімін алу;

3) энергия өндіруші ұйымдардың станция/блок (агрегат) жұмысының техникалық параметрлерін көрсете отырып, энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығына қатысуға өтінім беруі (бұдан әрі – өтінім);

4) орталықтандырылған сауда-саттық бағалары мен көлемін есептеу;

5) орталықтандырылған сауда нарығы операторының электр энергиясының атауын, бағасын және көлемін көрсете отырып, энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында жасалған мәмілелер тізілімін жасауы;

6) энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясымен орталықтандырылған сауда-саттықта жасалған мәмілелер тізілімін жүйелік операторға беру;

7) энергия өндіруші ұйымдар үшін орталықтандырылған сауда-саттық қорытындылары бойынша энергия өндіруші ұйымдардың электр энергиясының сатылған көлемін электр энергиясын генерация/тұтынудың бекітілген тәуліктік кестесіне енгізу туралы жүйелік оператордан растау алу;

8) энергия өндіруші ұйымдар үшін орталықтандырылған сауда нәтижелері туралы энергия өндіруші ұйымдардың және электр энергиясын бірыңғай сатып алушының орталықтандырылған сауда нарығы операторының хабарламасы.

4-параграф. Орталықтандырылған сауда нарығы операторының функциялары

20. Электр энергиясының орталықтандырылған саудасын ұйымдастыруды жүзеге асыру мақсатында орталықтандырылған сауда нарығының операторы:

1) цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыруды және өткізуді жүзеге асырады;

2) энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыруды және өткізуді жүзеге асырады;

3) ЭКН субъектілерінің электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына қол жеткізуінің тең жағдайларын қамтамасыз етеді;

4) ЭКН субъектілерінің осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкестігін айқындайды;

5) электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында электр энергиясын сатып алу-сату бойынша жасалған мәмілелерді тіркеуді және есепке алуды жүзеге асырады;

6) ЭКН субъектілерін өз құзыреті шегінде орталықтандырылған сауда-саттықта қалыптасқан электр энергиясына индикативтік бағалар бойынша ақпаратпен және басқа да нарықтық ақпаратпен қамтамасыз етеді;

7) электр энергиясының орталықтандырылған сауда саттығын өткізуге тұрақты дайындықта электрондық сауда жүйесін қолдайды;

8) алып тасталды - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9) сауда саттыққа қатысушы операторларға электрондық сауда жүйесіндегі жұмыс бойынша нұсқама жүргізеді;

10) электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыруға және өткізуге байланысты мәселелер бойынша жүйелік оператормен және электр энергиясын бірыңғай сатып алушымен өзара іс-қимыл жасайды;

11) жүйелік оператор ұсынатын нақты теңгерім деректері бойынша электр энергиясын генерация-тұтынудың нақты көлемі туралы нарықтық ақпаратты ұсынады.

Ескерту. 20-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Орталықтандырылған сауда нарығының операторы Қазақстан Республикасының Электр энергетикасы саласындағы, кәсіпкерлік саласындағы заңнамасының және азаматтық заңнаманың талаптарына сәйкес электр энергиясымен орталықтандырылған сауда-саттықты өткізу барысында жасалған мәмілелер тізілімінде мәмілелерді тіркеуді жүзеге асырады.

22. ҚР БЭЖ жұмыс істеген кезде Жүйелік оператордың ақпараты бойынша энергожүйе аймақтары бойынша бөлек, орталықтандырылған сауда нарығының операторы энергожүйенің әрбір аймағы үшін бөлек орталықтандырылған сауда-саттық жүргізеді. Қазақстан Республикасының бірыңғай энергия жүйесінің аймақтары бойынша орталықтандырылған сауда-саттықты бөлек өткізуді осы Қағидаларға сәйкес орталықтандырылған сауда нарығының операторы жүзеге асырады.

5-параграф. Электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығында сауда сессиясына қатысуға өтінімдер беру тәртібі

23. Сауда-саттыққа қатысушылар электрондық сауда жүйесіне электр энергиясын сатуға (сатып алуға) арналған сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінім береді. Сауда сессиясына қатысуға өтінімдер беру сауда сессиясы ашылған сәттен бастап және сауда сессиясына қатысуға өтінімдерді қабылдау уақыты аяқталғанға дейін жүргізілуі мүмкін. Бұл ретте электр энергиясын бірыңғай сатып алушы сауда-саттық сессиясына қатысуға электрондық сауда жүйесіне сатып алуға(сатуға) өтінім бермейді.

24. Сауда сессиясына қатысуға өтінімдерді сауда саттыққа қатысушы электрондық сауда жүйесінде сауда саттыққа қатысушының жеке кабинетіне қол жеткізудің кілті ретінде сауда саттыққа қатысушының паролін пайдалана отырып сауда саттыққа қатысушы тікелей орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінде қалыптастырады.

25. Сауда-саттыққа қатысушыларға сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінімдер беру Интернет желісін пайдалана отырып жүзеге асырылады. Сауда сессиясына қатысуға өтінім беру уақыты сауда сессиясына қатысуға өтінім миллисекундқа дейінгі дәлдікпен орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінің серверіне келіп түскен сәтте тіркеледі.

Сауда-саттыққа қатысушылар сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінім беру кезінде сервердің жауап беру уақытын ескеруі керек. Сервердің жауап беру уақыты орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінің сервері мен сауда-саттыққа қатысушы оператордың жұмыс орны арасындағы байланыс пен маршруттау сапасына байланысты ондаған миллисекунд ішінде өзгеруі мүмкін.

26. Сауда саттыққа қатысушының сауда сессиясына қатысуға өтінімдерді сауда саттыққа қатысушының операторы дербес қалыптастырады.

27. Сауда-саттыққа қатысушы сауда-саттық сессиясына қатысуға берілген өтінімдегі деректердің дұрыстығы мен дұрыстығын, сондай-ақ жұмыс орнындағы ақпараттық қауіпсіздік және деректерді қорғау ережелерінің сақталуын қамтамасыз етеді.

28. Сауда-саттыққа қатысушы өз қалауы бойынша сауда-саттық сессиясының уақыты аяқталғанға дейін сауда-саттық сессиясына қатысуға бұрын берілген өтінімді сауда-саттық сессиясына қатысуға жаңа өтінім беру жолымен өзгерте алады, бұл ретте сауда-саттық сессиясына қатысуға берілген әрбір жаңа өтінім сауда-саттық сессиясына қатысуға бұрын берілген өтінімнің күшін жояды. Бұл ретте электр энергиясының жүйелік операторынан алынған станцияның жиынтық көлемі түзетуге жатпайды.

29. Осы Қағидаларға сәйкес ресімделген сатып алуға/сатуға арналған сауда сессиясына қатысуға өтінімді электрондық сауда жүйесіне беру оның сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінімінде көрсетілген бағалар бойынша электр энергиясын сатып алуға/ сатуға мәміле жасасуға оны берген сауда-саттыққа қатысушының келісімінің қажетті және жеткілікті куәлігі болып табылады.

Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

30. Цифрлық майнерлердің сауда сессиясына қатысуға сатып алуға өтінімдер беруі алдын ала төленген сомалар көлемінде жүзеге асырылады.

Цифрлық майнерлер электр энергиясын бірыңғай сатып алушыға операциялық энергияның алдындағы тәуліктің сағат 8:00-ден (Астана уақыты бойынша) кешіктірмей алдын ала төлем жасайды. Алдын ала төлем көлемін осы субъект электр энергиясын сатып алудың жоспарланған көлеміне және ол үшін осы көлемдерді сатып алудың рұқсат етілген ең жоғары бағасына сүйене отырып дербес айқындайды.

31. Экспорттық (импорттық) операцияларға арналған электр энергиясын Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес сауда-саттыққа қатысушы кедендік ресімдеуге тиіс.

2-тарау. Электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыру және өткізу тәртібі

1-параграф. Цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыру және өткізу

32. Цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда саттығы күн сайын өткізіледі.

Сауда сессиясының ұзақтығы операциялық сессияның алдындағы тәуліктің 09-30-дан 10-00-ге дейін (Астана уақыты бойынша) 30 минутты құрайды.

33. Жүйелік оператор орталықтандырылған сауда нарығының операторына операциялық тәуліктің алдындағы тәуліктің 09-15 сағатына (Астана уақыты бойынша) дейінгі мерзімде электрондық цифрлық қолтаңбаның көмегімен жүйелік оператор қол қойған мынадай ақпаратты автоматты режимде ұсынады:

1) ҚР БЭЖ аймақтары бойынша сатып алуға бір сағаттық қуат көлемі бар цифрлық майнерлер үшін квоталар;

2) "Солтүстік-Оңтүстік" электр беру желісінің қалдық өткізуқабілеттілігінің көлемі.

34. Электр энергиясын бірыңғай сатып алушы автоматты режимде орталықтандырылған сауда нарығының операторына сауда-саттық өткізілетін күнгі сағат 09-15-ке дейінгі мерзімде (сауда сессиясы басталғанға дейін) цифрлық кеншілердің алдын ала төлем сомалары туралы ақпарат береді. Алдын ала төленген сомалар бойынша ақпарат электрондық цифрлық қолтаңбаның көмегімен электр энергиясын бірыңғай сатып алушының қызметкері қол қойған цифрлық түрде беріледі.

Алдын ала төлем сомалары туралы ақпаратты автоматты режимде цифрлық түрде беру мүмкіндігі болмаған кезде электр энергиясын бірыңғай сатып алушы бұл ақпаратты электр энергиясын бірыңғай сатып алушының жеке кабинеті арқылы электрондық сауда жүйесіне дербес енгізеді.

Цифрлық майнерлерден алдын ала төлем сомалары туралы ақпаратты осы тармақта көрсетілген мерзімнен кейін орталықтандырылған сауда нарығының операторы қабылдамайды.

35. Цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығы бағаны көтеру үшін сауда-саттық әдісімен жүргізіледі.

36. Осы Қағидалардың 33 және 34 тармақтарында көрсетілген ақпараттың негізінде орталықтандырылған сауда саттық басталғанға дейін орталықтандырылған сауда нарығының операторы электрондық сауда жүйесінде сауда сессиясының мынадай параметрлерін белгілейді:

1) орталықтандырылған сауда-саттықты өткізу күні мен уақыты;

2) электр энергиясын жеткізу күні;

3) ҚР БЭЖ аймағы;

4) бастапқы баға.

37. Цифрлық майнерлер үшін орталықтандырылған сауда-саттық ҚР БЭЖ-нің әрбір аймағы бойынша (Солтүстік, Оңтүстік, Батыс) немесе "Солтүстік-Оңтүстік электр беру желілерінің өткізу қабілетін ескере отырып (Солтүстік-Оңтүстік және Батыс аймақтар үшін бірлесіп) қатар жүргізіледі.

38. Сауда сессиясына қатысуға өтінімде мынадай деректер болуға тиіс:

1) өтінім нөмірі;

2) сауда-саттыққа қатысушының БСН (ЖСН);

3) орталықтандырылған сауда нарығының операторы берген сауда-саттыққа қатысушы ұйымның (немесе дара кәсіпкердің) қысқаша атауы;

4) сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінім түрі (сатып алуға);

5) сатып алуға мәлімделген әрбір сағатқа электр энергиясының көлемі 0,001 мың кВт*сағ еселікпен мың кВт*сағ көрсетіледі;

6) әр сағат бойынша электр энергиясын сатып алу бағасы, бағасы 0,01 теңге/кВт*сағ еселігімен ҚҚС есептемегенде теңгемен/кВт*сағмен көрсетілед.

39. Сауда-саттық сессиясы кезінде цифрлық майнерлер өтінімде бұрын берілген өтінімнің орнына өтінім беру жолымен алдын ала төленген енгізілген сома шегінде электр энергиясының бағасы мен көлемін өзгерту мүмкіндігіне ие.

40. Сатып алуға арналған сауда сессиясына қатысуға арналған өтінімдегі баға Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 ақпандағы № 106 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10531 болып тіркелді) бұйрығымен бекітілген Электр энергиясының көтерме нарығын ұйымдастыру мен оның жұмыс істеу қағидаларына 4-қосымшада көзделген тәртіппен айқындалған бірыңғай сатып алушының электр энергиясын сатып алуға арналған есептік бағасынан бастапқы бағадан төмен емес көрсетіледі.

Орталықтандырылған сауда нарығының операторы электр энергиясын бірыңғай сатып алушының ресми интернет-ресурсында 12 (он екі) ай кезеңіне электр энергиясын сатып алуға арналған есептік баға туралы ақпарат алады.

Ескерту. 40-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

41. Әр сағат бойынша бірдей белсенді бағамен сатып алуға арналған сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінімдерді электрондық сауда жүйесі қабылдамайды.

42. Сатып алуға арналған электр энергиясының көлемі 0,001 мың кВт*сағ еселіктермен сатылуы мүмкін.

43. Цифрлық майнерлер үшін орталықтандырылған сауда саттық мынадай жағдайларда өткізілмеген болып есептеледі:

1) белгіленген мерзімде электр энергиясын бірыңғай сатып алушыдан цифрлық кеншілердің алдын ала төлем сомалары туралы ақпарат болмаған кезде;

2) электрондық сауда жүйесіне 2 (екі) цифрлық майнерден аз электр энергиясын сатып алуға сауда сессиясына қатысуға өтінім берілді.

44. Сауда сессиясының қорытындысы бойынша квота көлеміне кірген жеңімпаздардың алдын ала тізілімі қалыптастырылады:

1) квота көлеміне енген цифрлық майнерлердің атаулары;

2) әрбір цифрлық майнер бойынша электр энергиясының сағаттық көлемі;

3) әр цифрлық майнердің электр энергиясын сатып алудың сағаттық бағасы.

45. Жеңімпаздарды іріктеу цифрлық кеншілердің электр энергиясын сатып алуының ең жоғары бағасынан басталады.

46. Сатып алу бағасы цифрлық майнердің мәлімделген бағасымен анықталады.

46-1. Цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының бағасы мыналардан тұрады:

1) электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығындағы сатып алу бағасы;

2) ұлттық желілерді пайдалану бойынша көрсетілетін қызметтің бағасы;

3) электр энергиясын өндіру-тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру бойынша көрсетілетін қызметтің бағасы;

4) электр энергиясын желілер арқылы беру бойынша энергия беруші ұйымдар көрсететін қызметтің бағасы;

5) электр қуатының жүктемені ұстап тұру бойынша әзірлігін қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің бағасы;

6) электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыру және өткізу бойынша көрсетілетін қызметтің бағасы;

7) сауда жүйесінің электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын өткізуге әзірлігін қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің бағасы.

Ескерту. Қағидалар 46-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

47. Орталықтандырылған сауда нарығының операторы операциялық тәуліктің алдындағы тәуліктің 10-15 сағатына дейін (Астана уақыты бойынша) цифрлық түрдегі жүйелік операторға олардың атауынан, сатып алу бағасынан және әрбір сағат бойынша көлемінен тұратын цифрлық майнерлер үшін орталықтандырылған сауда-саттық нәтижелерін жібереді. Орталықтандырылған сауда нарығының операторы жүйелік операторға операциялық тәуліктің әр сағаты бойынша сатылмаған квотаның көлемі туралы ақпаратты операциялық тәуліктің алдындағы тәуліктің 10:15-ке дейін (Астана уақыты бойынша) жібереді. Цифрлық майнерлерге арналған электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығының алдын ала қорытындылары операциялық майнерлердің алдындағы тәуліктің 10:15-тен кейін (Астана уақыты бойынша) цифрлық майнерлерге қарау үшін қолжетімді.

48. Орталықтандырылған сауда саттық өткізілмеген деп танылған кезде орталықтандырылған сауда рыногының операторы нөлдік мәні бар цифрлық майнерлер үшін орталықтандырылған сауда саттықтың нәтижелерін цифрлық түрдегі жүйелік операторға жібереді.

2-параграф. Энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұйымдастыру және өткізу

49. Энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда саттығы біржақты аукцион әдісімен жүргізіледі.

50. Энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда саттығы күн сайын өткізіледі.

Сауда сессиясының ұзақтығы операциялық сессияның алдындағы тәуліктің 11-20-дан 11-50-ге дейін (Астана уақыты бойынша) 30 минутты құрайды.

51. Жүйелік оператор энергия өндіруші ұйымдарға орталықтандырылған сауда-саттықты жүргізу үшін операциялық ұйымдардың алдындағы тәуліктің 09-15 сағатына дейін (Астана уақыты бойынша) энергия өндіруші ұйымдардың тиісті шекті тарифтері бойынша сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінімдер түрінде электрондық сауда жүйесінде көрсетілетін, сатуға қойылатын қуаттардың сағаттық көлемін көрсете отырып, орталықтандырылған сауда нарығының операторына энергия өндіруші ұйымдардың тізімін жібереді. Бұл ретте сауда саттыққа қатысушылардың жүйелік оператордан ақпарат алған сәттен бастап сауда сессиясына қатысуға өтінімнің техникалық параметрлерін толтыру мүмкіндігі бар.

Энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын жүргізу үшін жүйелік оператор орталықтандырылған сауда нарығының операторына операциялық тәуліктің алдындағы тәуліктің 11-10 сағатына (Астана уақыты бойынша) дейінгі мерзімде цифрлық түрде ҚР БЭЖ әрбір энергия торабы бойынша электр энергиясын сатудың ең аз және ең жоғары рұқсат етілген көлемдерін сағаттық мәндерді ұсынады.

52. Бірыңғай сатып алушы энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын жүргізу үшін орталықтандырылған сауда нарығының операторына ҚР БЭЖ аймақтары бойынша электр энергиясын тұтынудың сағаттық шамасын цифрлық түрде сауда-саттық өткізілетін күнгі 11-10 сағатқа дейінгі мерзімде ұсынады.

53. Алып тасталды - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

54. Ашық сауда сессиясы барысында энергия өндіруші ұйымдар қажет болған жағдайда бұрын берілген өтінімнің орнына өтінім беру жолымен берілген өтінімдегі ақпаратты өзгерте алады.

55. Сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінімдерге, олардың мәртебесіне қарамастан, электрондық сауда жүйесімен сандық реттілікті үзбей берілетін өтінімдердің өсу тәртібімен нөмір беріледі.

56. Сауда сессиясына қатысуға өтінімде мынадай деректер болуға тиіс:

1) өтінім нөмірі;

2) сауда-саттыққа қатысушының БСН;

3) орталықтандырылған сауда нарығының операторы берген сауда-саттыққа қатысушы ұйымның қысқаша атауы;

4) сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінім түрі ("тұтас", "блок (агрегат)" сатуға);

5) сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінімнің мәртебесі ("Өтінім", "Бұрын берілген өтінімнің орнына");

6) сатуға талап етілетін электр энергиясының сағаттық көлемі. Бұл ретте сауда сессиясына қатысуға өтінімнің жиынтық көлемі жүйелік оператор берген көлемге тең. Көлемі 0,001 мың кВт*сағ еселікпен мың кВт * сағ көрсетіледі;

7) электр энергиясын сатудың сағаттық бағасы тиісті сағаттық мөлшерлемелерге көбейтілген шекті тарифтен жоғары емес, бағасы 0,01 теңге/кВт*сағ еселікпен ҚҚС есептемегенде теңгемен/кВт*сағ көрсетіледі;

8) "итерация" қағидаты;

9) жүктеме жылдамдығы (станция немесе блок);

10) жүктемені қалпына келтіру жылдамдығы (станция немесе блок);

11) ең аз үздіксіз жұмыс уақыты (станция немесе блок);

12) технологиялық минимум (станция немесе блок);

13) сауда-саттыққа қатысушы оператордың тегі және аты-жөні.

57. Сатуға талап етілетін электр энергиясының сағаттық көлемі:

1) 0,001 мың кВт*сағ кем емес;

2) 0,001 мың кВт*сағ еселігі.

58. Энергия өндіруші ұйымдар үшін орталықтандырылған сауда-саттықта сатуға қойылатын электр энергиясының бағасы Заңның 12-1-бабының 2-тармағына сәйкес уәкілетті орган айқындаған тиісті сағаттық мөлшерлемелерге электрондық сауда жүйесімен көбейтілген шекті тарифтен аспайды. Сауда-саттыққа қатысушы сауда сессиясы барысында сатуға берген өтінім сауда-саттыққа басқа қатысушы сатуға берген сауда сессиясына қатысуға өтінімдегі бағамен сәйкес келетін бағамен қабылданбайды.

59. Сауда сессиясына қатысуға өтінім операциялық тәулікке берілмейді, оның қорытындысы бұрын шығарылған.

60. Сатуға арналған саудаттық сессиясына (жүйелік оператор) қатысуға өтінімде көрсетілген электр энергиясының көлемі өзгертуге жатпайды.

61. Энергия өндіруші ұйымдардың электрондық сауда жүйесіне электр энергиясын сатуға арналған сауда сессиясына қатысуға берілген өтінімдер сауда сессиясына қатысуға өтінімдерде көрсетілген бағалардың өсу тәртібімен сараланады және электрондық сауда жүйесі бірыңғай сатып алушы ұсынған сұраныс көлемінің арақатынасына автоматты түрде белсенді сараланған ұсыныстар кестесін құрады.

62. Сауда сессиясы кезінде энергия өндіруші ұйымдардың сауда сессиясына қатысуға өтінімде электр энергиясының бағасын, сауда сессиясына қатысуға өтінімнің түрін және станция/блок жұмысының техникалық параметрлерін өзгертуге мүмкіндігі бар.

63. Операциялық тәуліктің алдындағы тәуліктің 11-40 сағатында (Астана уақыты бойынша) электрондық сауда жүйесі сатуға өтінімдерді қабылдауды 50 секундқа тоқтата тұрады және осы уақыт ішінде сатуға берілген өтінімдер негізінде энергия өндіруші ұйымдар үшін орталықтандырылған сауда-саттықтың алдын ала қорытындыларын көрсетеді. Содан кейін сатуға өтінімдерді қабылдауды операциялық тәуліктің алдындағы тәуліктің 11-50 сағатына (Астана уақыты бойынша) дейін жалғастырады.

Ескерту. 63-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

64. Энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясымен орталықтандырылған сауда-саттықта жасалған мәмілелердің алдын ала тізіліміне енгізу үшін сатуға арналған сауда сессиясына қатысуға өтінімдерді іріктеу сауда сессиясы жабылғаннан кейін операциялық сессияның алдындағы тәуліктің 11-50 сағатынан (Астана уақыты бойынша) кейін электрондық сауда жүйесінде жүргізіледі.

65. Ең алдымен, осы энергия торабындағы энергия өндіруші ұйымның ең төменгі ұсынылған бағасымен сатуға арналған сауда сессиясына қатысуға өтінімнен бастап, әрбір энергия торабы бойынша электр энергиясын сатудың ең төменгі рұқсат етілген көлемін жабу үшін сатуға арналған сауда сессиясына қатысуға өтінімдерді іріктеу жүргізіледі.

66. Әрбір энергия торабында орналасқан энергия өндіруші ұйымдар әрбір энергия торабы бойынша электр энергиясын сатудың ең төменгі жол берілетін көлемін жапқаннан кейін, станциялар жұмысының техникалық параметрлерін және энергия өндіруші ұйымдардың әрбір энергия торабы бойынша электр энергиясын сатудың ең жоғары міндетті көлемін ескере отырып, электр энергиясын тұтынудың қалған көлемін жабу үшін сауда сессиясына қатысуға өтінімнің жалпы сараланған графигінен бастап, ең төмен бағамен сауда сессиясына қатысуға өтінімнен бастап, ҚР БЭЖ-нің әрбір аймағы бойынша сатуға арналған сауда сессиясына қатысуға қалған өтінімдер электр энергиясын тұтыну көлемі толық қанағаттандырылғанға дейін немесе сауда-саттыққа қатысуға өтінімдер таусылғанға дейін іріктеу жүргізіледі.

67. Егер өтінімдер блоктар (агрегаттар) бойынша берілген және бұл ретте "Итерация" түймесі іске қосылған жағдайда, белгілі бір сағатқа сұраныс көлемі соңғы блоктың (агрегаттың) технологиялық минимумының көлемінен аз болған жағдайларда сауда жүйесі барлық блоктар бойынша көлемді бір ЭӨҰ-нан сұраныс көлемі мен технологиялық минимум арасындағы айырмашылықты толық жабуға дейін белгілі бір сағатқа пропорционалды түрде азайтады.

68. Егер белгілі бір сағатқа сұраныс көлемі осы станция бойынша жүктемені теру (түсіру) жылдамдығын алдыңғы сағат бойынша бұрын мәлімделген теру жылдамдығынан жоғары (төмен) талап етсе, онда сауда жүйесі осы станция жүктемені теру (түсіру) жылдамдығына сәйкес өндіре алатын максималды көлемді қабылдайды, сауда жүйесі сұраныстың жетіспейтін көлемін сол алгоритм бойынша сараланған тізімде тұрған келесі ЭӨҰ-дан алады.

69. Сауда сессиясына қатысуға өтінімдерді іріктеу процесінде осы Қағидалардың 56-тармағының 11)-12) тармақшаларында көрсетілген энергия өндіруші ұйымдардың талаптары тексеріледі. Егер осы Қағидалардың 56-тармағының 11)-12) тармақшаларында көрсетілген талаптар іріктелген энергия өндіруші ұйым үшін орындалмаса, онда осы энергия өндіруші ұйымның өтінімі баға бойынша келесі энергия өндіруші ұйымның өтінімімен ауыстырылады. Сауда-саттық сессиясына қатысуға өтінімдерді іріктеу энергия өндіруші ұйымдардың барлық өтінімдері іріктелгенге дейін немесе электр энергиясын бірыңғай сатып алушы мәлімдеген сұраныстың барлық көлемі жабылғанға дейін жалғасады.

70. Орталықтандырылған сауда-саттықтың қорытындылары шығарылғаннан және энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында жасалған мәмілелердің алдын ала тізілімі қалыптастырылғаннан кейін орталықтандырылған сауда нарығының операторы электр энергиясының сатылған көлемін электр энергиясын генерация/тұтынудың тәуліктік кестесіне электр энергиясын генерация/тұтынудың тәуліктік кестесіне 12-00-ге дейін (Астана уақыты бойынша) қосу үшін операциялық, электрондық цифрлық қолтаңбаның көмегімен орталықтандырылған сауда нарығы операторының қызметкері қол қойған операциялық тәуліктің алдындағы орталықтандырылған сауда-саттықтың нәтижелерін цифрлық нысанда жүйелік операторға келісуге береді.

71. Энергия өндіруші ұйымдар үшін орталықтандырылған сауда-саттық мынадай жағдайларда өтпеді деп жарияланады:

1) техникалық сараптама жүргізу кезінде жүйелік оператор энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттық нәтижелері бойынша электр энергиясын сату көлемін электр энергиясын өндірудің/тұтынудың тәуліктік кестесіне енгізбеді;

2) электр энергиясын сатуға арналған сауда сессиясына қатысуға өтінімнің болмауы;

3) әрбір энергия торабы бойынша электр энергиясын сатудың ең аз және ең жоғары рұқсат етілген көлемі туралы жүйелік оператордан ақпараттың болмауы;

4) электр энергиясын бірыңғай сатып алушы ұсынатын ҚР БЭЖ тұтыну шамасының болмауы.

72. Энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясымен орталықтандырылған сауда-саттықтың алдын ала нәтижелері туралы хабарламаларды орталықтандырылған сауда нарығының операторы тек жүйелік операторға және бірыңғай сатып алушыға жібереді, ал сауда-саттыққа қатысушылар үшін алдын ала нәтижелерді сауда-саттық сессиялары аяқталғаннан кейін көруге қолжетімді болады.

Ескерту. 72-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-параграф. Қорытынды шығару

73. Орталықтандырылған сауда-саттық қорытындылары бойынша электр энергиясын жеткізуді/тұтынуды осы Қағидаларға және Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес электр энергиясын бірыңғай сатып алушымен орталықтандырылған сауда-саттықта жасалатын мәмілелер негізінде сауда-саттыққа қатысушылар жүзеге асырады.

74. Орталықтандырылған сауда-саттық қорытындылары жүйелік оператормен операциялық тәуліктің алдындағы тәуліктің 16-00 сағатына дейін (Астана уақыты бойынша) келісуге жатады және олар өткізілген жағдайда электр энергиясын генерация/тұтынудың тәуліктік кестесіне енгізіледі.

75. Жүйелік оператор тарапынан шектеулер болған кезде сауда-саттық қорытындылары жүйелік оператор көрсеткен шектеулер шамасына азайтылады, бұл ретте бағалар қайта есептелмейді.

76. Орталықтандырылған сауда-саттықта жасалған мәмілелерді орындау жүйелік оператор электр энергиясын генерация/тұтынудың тәуліктік кестесіне электр энергиясының сатып алынған/сатылған көлемін қосқаннан кейін жүзеге асырылады.

77. Электр энергиясын генерация/тұтынудың бекітілген тәуліктік кестесіне енгізілген электр энергиясын жеткізу/тұтыну көлемдерінің барлығын орталықтандырылған сауда-саттық қорытындылары бойынша орталықтандырылған сауда нарығының операторы орталықтандырылған сауда-саттыққа қатысушылар сатып алған/сатқан ретінде белгілейді және түзетуге жатпайды. Бұл ретте нарық операторының электр энергиясының осы көлемдерін орталықтандырылған сауда-саттықта сатып алуды/сатуды тіркеуі электр энергиясын сатушылар мен электр энергиясын бірыңғай сатып алушы арасында, цифрлық майнерлер мен электр энергиясын бірыңғай сатып алушылар арасында орталықтандырылған сауда-саттық бағалары бойынша электр энергиясын сатып алу-сату мәмілелерін жасасу болып есептеледі. Орталықтандырылған сауда нарығының операторы цифрлық майнерлер үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында жасалған мәмілелер тізілімін және энергия өндіруші ұйымдар үшін электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында жасалған мәмілелер тізілімін жасайды және бекітеді.

78. Орталықтандырылған сауда нарығының операторы электр энергиясын өндірудің/тұтынудың бекітілген тәуліктік кестесіне енгізілген көлемдердің расталуын алғаннан кейін 10 минут ішінде сауда-саттыққа қатысушыларға және бірыңғай сатып алушыға электрондық поштаны қолдана отырып, орталықтандырылған сауда-саттықта жасалған мәмілелерді, операциялық тәуліктің әрбір сағатына мәмілелердің белгілі бір бағаларын, сауда-саттыққа қатысушылар сатқан электр энергиясының көлемін көрсете отырып, өткізілген орталықтандырылған сауда-саттықтың нәтижелері туралы хабарлама жібереді.

Ескерту. 78-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 08.04.2024 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

79. Сауда-саттыққа қатысушылардың хабарламаларында сатушы орталықтандырылған сауда-саттықта сатылған электр энергиясы үшін оларға тиесілі қаражат сомаларын көрсетеді.

80. Сауда-саттыққа қатысушы-сатып алушыларға хабарламалар орталықтандырылған сауда-саттықта жасалған мәмілелер бойынша оларда қалыптасқан міндеттемелер туралы хабарлауға арналған.

81. Орталықтандырылған сауда нарығының операторы есептік кезеңде бір рет "Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 1-тармағына және 10-бабының 1-тармағына сәйкес ЭЦҚ қолдана отырып, ЭСҚ арқылы қол қою үшін орындалған жұмыстардың (көрсетілген қызметтердің) актісін жазып береді және сауда-саттыққа қатысушыға жібереді.

82. Сауда-саттыққа қатысушы алынған орындалған жұмыстардың (көрсетілген қызметтердің) актісін қарайды және "Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 1-тармағына және 10-бабының 1-тармағына сәйкес ЭЦҚ қолдана отырып қол қойылған орындалған жұмыстардың (көрсетілген қызметтердің) актісін ЭҚЖ арқылы 5 (бес) жұмыс күні ішінде орталықтандырылған сауда нарығының операторына жібереді.

4-параграф. Орталықтандырылған сауда-саттықтың күшін жою және тоқтата тұру

83. Электрондық сауда жүйесінің жұмыс істеуіне кедергі келтіретін мынадай мән-жайлар туындаған кезде орталықтандырылған сауда-саттықты өткізу тоқтатылуы немесе тоқтатылуы мүмкін:

1) серверлік жабдықтағы техникалық ақаулар немесе орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінің жұмыс істемеуіне әкелген электрондық жүйедегі ақаулар;

2) орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесіне қол жеткізу мүмкін кстігіне әкеп соққан интернет желісінің жабдығының немесе байланыс арналарының техникалық ақаулары;

3) орталықтандырылған сауда нарығы операторының сауда залын және (немесе) электрондық сауда жүйесінің серверлік жабдығын электрмен жабдықтаудағы ұзақ (2 (екі) сағаттан астам) үзіліс;

4) жүйелік оператордың орталықтандырылған сауда нарығы операторын осы Қағидаларда көрсетілген мерзімдерде орталықтандырылған сауда-саттықты жүргізу үшін қажетті ақпаратты бермеуі;

5) бірыңғай сатып алушының орталықтандырылған сауда нарығы операторын осы Қағидаларда көрсетілген мерзімдерде орталықтандырылған сауда-саттықты өткізу үшін қажетті ақпаратты бермеуі;

6) мемлекеттік билік және басқару органдары тарапынан орталықтандырылған сауда-саттықты өткізуге тыйым салу;

7) орталықтандырылған сауда нарығы операторының электрондық сауда жүйесінің жұмыс істемеуіне немесе орталықтандырылған сауда-саттықты өткізу мүмкін болмауына әкеп соғатын басқа да стандартты емес жағдайлар.

84. Осы Қағидалардың 83-тармағында аталған себептер бойынша орталықтандырылған сауда-саттықты өткізу мүмкін болмаған кезде орталықтандырылған сауда-саттық нарығының операторы сауда-саттыққа қатысушыларды және жүйелік операторды орталықтандырылған сауда-саттықты өткізуді тоқтату немесе тоқтата тұру туралы шешім туралы жедел хабардар етеді.

3-тарау. Қорытынды ережелер

85. Орталықтандырылған сауда-саттықта жасалған мәмілелерді орындау мәселелері бойынша сауда-саттыққа қатысушылар арасындағы даулар Қазақстан Республикасының Азаматтық-процестік заңнамасында белгіленген тәртіппен шешіледі.

Электр энергиясының
орталықтандырылған сауда-
саттығын ұйымдастыру
қағидаларына
1-қосымша

Орталықтандырылған сауда-саттыққа қатысушы – электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектісінің сауда-саттық операторының жұмыс орнының техникалық құралдары мен бағдарламалық компоненттерінің құрамы

Атауы	Техникалық сипаттамалары, төмен емес	Ескерту
Техникалық құралдар
Дербес компьютер	Процессор: PAE, NX және SSE2 қолдауымен 1 ГГц немесе одан жоғары, 2 ГБ жедел жады, HDD 20 Гб
Дербес компьютер	Монитор – 15”
Тұрақты интернеттің болуы
Бағдарламалық қамтамасыз ету
Операциялық жүйе	Windows 8	Лицензияланған нұсқа
Кеңсе Қосымшаларының жиынтығы	MS Office 2013	Лицензияланған нұсқа
Интернет шолғыш	Microsoft Edge, Mozilla Firefox, Google Chrome, Safari соңғы жаңартулармен	Лицензияланған нұсқа

Ескертпелер:

1. Техникалық құралдар мен бағдарламалық қамтамасыз ету параметрлерінің жақсарту жағына қарай кез келген асып кетуіне жол беріледі

2. Сауда саттық операторының орталықтандырылған сауда саттыққа қатысушылардың жабдықтары мен бағдарламалық қамтамасыз ету компоненттерін сауда саттыққа қатысушы дербес сатып алады.

3. Электрондық поштаны және Интернетке шығуды орталықтандырылған сауда-саттыққа қатысушылар ұйымдастырады.

	Электр энергиясының орталықтандырылған сауда- саттығын ұйымдастыру қағидаларына 2-қосымша
	Хат нысаны (Кәсіпорынның
	фирмалық бланкісінде)
	орталықтандырылған сауда
	нарығы операторының
	басшысына
	___________________ мырзаға

Электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына қатысу шартын жасасуға арналған хат

      "Ұйым" ____________________________ облыстың (елдің) аумағында әрекет ететін (энергиямен жабдықтаушы ұйым, энергия беруші ұйым, тұтынушы, энергия өндіруші ұйым, электр энергиясын бірыңғай сатып алушы) болып табылады.
      Қызметті жүзеге асыру үшін "Ұйым" Сізден электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына қатысу шартын жасасуды сұрайды.
      "Ұйым" электр энергиясының көтерме сауда нарығынан орташа тәуліктік (базалық) қуаты кемінде 1 МВт көлемінде электр энергиясын жеткізуді/тұтынуды жүзеге асыруға міндеттеме алады.
      "Ұйым" заңды және пошталық мекенжайы: _____________________________________________________________;
      Басшының телефоны ____________________________________________________________;
      Орындаушының телефоны _______________________________________________________;
      E-mail: _________________________________________________________________________;
      Ұйымның банктік деректемелері __________________________________________________.
      Сондай-ақ, сіздің талаптарыңызға сәйкес және сіздің тізбеңізге сәйкес электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығына
      Қатысу шартын жасасу үшін құжаттардың барлық қажетті көшірмелері қосымша орталықтандырылған сауда
      нарығының операторыдың қызметкерінің электрондық поштасына ___________________ жіберілгенін хабарлаймыз.
      Қосымша:
      1.
      Кәсіпорын басшысы ___________________ Т. А. Ә (болған жағдайда).
      (қолы)

Об утверждении Правил организации централизованных торгов электрической энергией